zakendoen met Singapore

zakendoen met Singapore

3

inhoudsopgave Voorwoord5

Zakenklimaat Handelsgeest6 Economische situatie

10

Handelsrelatie16 Kansrijke sectoren

20

Zakencultuur28 Omgangsvormen32 Bedrijfsprofielen38

Zakendoen in de praktijk Een bedrijf opzetten

40

Wet- en regelgeving

46

Douanezaken54 Visa en vergunningen

58

Productaansprakelijkheid62 Personeel66 Belastingen70 Betalingsverkeer74 Dit kan ABN AMRO voor u betekenen

78

Nuttige adressen

84

5

voorwoord Ziet u toekomstige expansie in het buitenland voor uw onderneming? Zakendoen over de grens en daarmee succesvol zijn, blijkt in de praktijk veelal een uitdaging. Daarom introduceert ABN AMRO de zakenreisgids, onmisbaar voor uw zakelijke, internationale avontuur! Een gids vol informatie van insiders; met handige weetjes over het betreffende land, het zakenklimaat en ondernemerstips. Uiteraard staan © ABN AMRO Bank N.V. ABN AMRO is gevestigd aan de Gustav Mahlerlaan 10, Amsterdam (Postbus 283, 1000 EA). KvK nummer 34334259. BTW-identificatienummer: NL 820646660B01. In deze brochure staat algemene informatie en is niet speciaal geschreven voor uw persoonlijke situatie. De brochure is daarom geen advies om iets te doen of niet te doen. Beslissingen die u alleen neemt op grond van de informatie in de brochure komen voor uw eigen risico. Wij proberen alleen betrouwbare bronnen te gebruiken voor de informatie in de brochure. We kunnen niet garanderen dat alle informatie altijd juist, volledig of niet al verouderd is. Als u meer informatie wilt over het onderwerp van de brochure, kunt u altijd contact met ons opnemen, bijvoorbeeld via internet (www.abnamro.nl) of via een bankshop bij u in de buurt. De informatie in deze brochure is bedoeld voor onze klanten in Nederland. We kunnen er niet voor in staan dat de informatie in de brochure ook bruikbaar is in andere landen.

wij u daarnaast ook graag bij met netwerken in binnen- en buitenland, advies, producten en diensten op maat. ABN AMRO wenst u veel succes op uw zakelijke reis! Edzard Enschedé Managing Director International Network Commercial and Merchant Banking

6

7


handelsgeest Economisch succes Singapore is al jaren economisch succesvol. Dit is mede te danken aan de gunstige ligging van de stadstaat aan een drukke handelsroute met een diepe zeehaven en een enorm achterland. Als het om het onder nemingsklimaat gaat, staat het land al jaren in de top vijf op ranglijsten van het International Institute for Management Development in Lausanne (IMD), het World Economic Forum (WEF) en de Economic Intelligence Unit (EIU). Ook op het gebied van onderwijs scoort Singapore uitstekend. Zo heeft het land onder 25- tot 34-jarigen het grootste aantal hoogopgeleiden ter wereld. De ontwikkeling en het onderhoud van de fysieke infrastructuur zijn van wereldklasse en corruptie is vrijwel afwezig.

Makkelijk zakendoen

Grensoverschrijdende handelsmogelijkheden

Volgens het IMD in Lausanne werkt de overheid van Singapore zeer

In een onderzoek onder 183 landen stond Singapore bovenaan op

effectief en efficiënt in vergelijking met andere overheden wereldwijd.

het gebied van grensoverschrijdende handelsmogelijkheden en werk

Ook volgens de Wereldbank is het bijzonder makkelijk zakendoen in

gelegenheid. Waar het de aanvraag van bouwvergunningen en de

Singapore, dat tweede staat op de ICT-ranglijst Networked Readiness

bescherming van investeerders betrof, eindigde het land op de tweede

Index 2009-2010 van het WEF en de wereldwijde Business School

plaats. Hoewel veel bedrijven in Singapore - deels of geheel - in staats

Institut Européen d’Administration des Affaires (INSEAD). Dat is op

handen zijn, roemen de Heritage Foundation en de Wall Street Journal

Zweden na, een betere score dan alle EU-lidstaten, de Verenigde

het land al 15 jaar op rij om zijn geliberaliseerde markt.

Staten en Japan.

8


“Hier gebeurt het. Klinkt cliché, maar Singapore is zakelijk gezien echt de harde kern van Zuidoost-Azië. Je ziet hier dicht bij het vuur en dat voel je.” VoskampLawyers - Barbara Voskamp

handelsgeest

9

buurlanden, worden ook Vietnam en zelfs India en China tot de regio gerekend. De distributie- en verkoopkanalen zijn goed georganiseerd en toegankelijk.

Internet en ‘e-readiness’ Singapore was als een van de eerste landen in de regio gedigitaliseerd. De overheid lanceerde diverse programma’s om computervaardigheid en internetkennis in alle lagen van de samenleving te stimuleren.

Enorme welvaart

Vrijwel de hele bevolking is bekend met internet en elektronisch

Singapore staat bovendien in de top van de Global Competitiveness

zakendoen. Meer dan 70% van de bedrijven heeft toegang tot internet,

Index van het WEF. In vergelijking met 133 andere landen, komt het

55% hiervan heeft een breedbandaansluiting.

op de tweede plaats achter koploper Zwitserland. In de afgelopen decennia ontwikkelde Singapore zich tot een van de welvarendste landen ter wereld. Afgaande op het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking, kan Singapore zich makkelijk meten met de voorhoedespelers in West-Europa. Deze grote welvaart is mede te danken aan de handel via een diepe zeehaven, die tot een van de drukste op aarde behoort. Verder is er een opvallend open vrijemarkteconomie en een stabiel prijsstelsel. Corruptie is zo goed als afwezig en de werkloosheid schommelt er rond een schamele 2%. De economische bloei is vooral exportgedre ven, waarbij consumentenelektronica, IT-producten en farmaceutica het speerpunt vormen. Daarnaast zit financiële dienstverlening als sector duidelijk in de lift.

Distributiekanalen In de stadstaat hebben veel buitenlandse bedrijven hun regionale hoofdkantoor gevestigd, in totaal zo’n 7.000. Zij verrichten hun marketing, in-/verkoop en dienstverlening veelal via Singapore, terwijl de productie ergens anders plaatsvindt. Naast de directe

“We zijn om een aantal redenen in Singapore terechtgekomen. Het is Azië voor beginners, het is hier goed toeven en je kunt er makkelijk mensen naartoe sturen. En ze spreken Engels.” BRB BV - Ralph Pinckaers

10

11


economische

situatie

Investeringsklimaat Vrijwel vanaf het begin van de industriële ontwikkeling hebben buiten landse bedrijven Singapore makkelijk weten te vinden. Belangrijkste redenen: de geografische ligging, een stabiele politieke situatie, onovertroffen fiscale regelingen en een volledig geliberaliseerd handelsklimaat. Aangetrokken door deze voordelen, hebben zich in de loop der tijd duizenden buitenlandse ondernemingen in Singapore gevestigd. Eerst hoofdzakelijk als productielocatie, maar inmiddels is de stadstaat uitgegroeid tot een regionaal financieel, handels- en dienstencentrum. Daarnaast is het een vestigingsplaats voor veel regionale hoofdkantoren.

Buitenlandse investeringen

Economische topscoorder

De bulk van de investeringen in Singapore komt van buitenlandse

Singapore is - samen met Hongkong, Taiwan en Zuid Korea - een

ondernemingen. Hoewel de locatiekosten hoog zijn, blijft het land

van de vier ‘oude’ newly industrialised economieën in Zuidoost-Azië.

aantrekkelijk voor investeerders van buiten. Dit komt vooral door de

In feite is de stadstaat de status van een opkomende economie

praktische afwezigheid van corruptie en de vele internationale

ontgroeid. Zo scoort de Singaporese economie volgens een verge

handelsakkoorden die het land heeft afgesloten. Tel daar vervolgens

lijking van de Wereldbank al jaren het hoogste op het gebied van

een hoogopgeleide beroepsbevolking en lage belastingen bij op.

zakendoen, en is het land volgens Transparency International met

De belangrijkste investeringssectoren zijn offshore oil and gas and

een score van 9,2 op een 10-puntschaal nagenoeg verschoond van

related support services, elektronica en farmaceutische producten.

corruptie. Ter vergelijking: Nederland staat op de eenendertigste

Buitenlandse bedrijven nemen driekwart van de industriële productie

plaats op het gebied van doing business en zevende op de ranglijst

voor hun rekening en bijna 90% van de export (exclusief diensten).

van Transparency International.

12


economische situatie

13

Grote rol buitenlandse handel Singapore is zeer dichtbevolkt, maar telt in absolute zin weinig

veel gevoeliger dan de dienstensector. Toen de buitenlandse handel

inwoners (5,2 miljoen in 2011). Hierdoor leunt de economie sterk op

terugviel, daalde vervolgens de industriële productie en dit versterkte

buitenlandse handel. Het totaal aan buitenlandse handel was in 2011

de economische neergang.

met 771 miljard USD dan ook bijna drie keer zo groot als het nationale inkomen, dat 268 miljard USD bedroeg. Dit beleid heeft de economie

Snel economisch herstel

geen windeieren gelegd. De gemiddelde groei bedroeg 7,6% en 7,3%

Dankzij de sterke economische fundamenten konden beleidsmakers

in de jaren tachtig respectievelijk negentig van de afgelopen eeuw en

de crisis met forse anticyclische maatregelen te lijf gaan, en niet zonder

5,7% in het eerste decennium van dit millennium.

succes. De heftige economische neergang bleek van korte duur: de economie groeide de laatste twee kwartalen van 2009 al met 3,3%,

Recessiegevoeligheid

om in 2010 met maar liefst 14,5% toe te nemen. In 2011 kwam de

De invloedrijke rol van de buitenlandse handel op de Singaporese

groei op 5,0% uit.

economie heeft ook een keerzijde. Hoewel de economie sterke macroeconomische fundamenten heeft, werd het land zeer zwaar getroffen

Monetaire en politieke stabiliteit

door de mondiale recessie van 2009, net als de andere handelsgerichte

Zou je een zorgenkindje van de Singaporese economie moeten

economieën in de regio. Vanaf het laatste kwartaal van 2008 tot en met

noemen, dan is het de inflatie. Tussen begin 2010 en maart 2011 liep

het tweede kwartaal van 2009 kromp de economie cumulatief met

deze op van -0,5% naar 5% (jaar-op-jaar). Dit heeft deels te maken

meer dan 12%.

met de haast onhoudbaar sterke economische groei in 2010, met industriële knelpunten - en dus prijsopdrijving - als gevolg. Verder had

De kwetsbare rol van de industrie

ook Singapore, net als de rest van de wereld, te maken met hoge

De terugval in economische activiteit was zelfs groter dan in landen

grondstof-, olie- en voedselprijzen. Met een meer gematigde groei in

die als het epicentrum van de financiële crisis kunnen worden

het verschiet, zal de opwaartse prijsdruk vanuit de industrie afnemen.

beschouwd, zoals de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Deze ogenschijnlijke tegenstrijdigheid komt door het feit dat de industrie in de hele Zuidoost-Aziatische regio een groter aandeel in het bbp vertegenwoordigt dan in Westerse landen, waar de dienstensector het leeuwendeel van het bbp vormt. Doordat de industrie veel roeriger is dan de dienstensector, werd de economische neergang

“Ondernemen in Singapore is als een zonsopkomst: je voelt dat er een mooie tijd aanbreekt, waarin alles mogelijk is.”

verstrekt toen de buitenlandse handel terugviel en vervolgens de industriële productie. De industrie is

AccelerAsia - Arnout Mostert

14


Daarnaast werkte het monetaire beleid van de overheid dempend op de inflatie. De centrale bank hield een tijd lang een vaste handelsgewogen wisselkoers aan. Dit houdt in dat de ruilverhouding tussen de Singaporese dollar en de valuta van Singapore’s handelspartners is gebaseerd op de waarde die de handel van Singapore met elk van deze valuta vertegenwoordigt. Vervolgens is de centrale bank overgestapt naar een geleidelijke waardestijging van de Singaporese dollar ten opzichte van andere valuta. Over het geheel genomen rijst de inflatie niet de pan uit, maar bleef deze in 2011 met 4% voor consumentenprijzen beheersbaar. In 2012 zal de inflatie naar verwachting verder afnemen tot 2,5%.

“Vanuit Singapore heb je toegang tot China. En India met zijn groeiende markt ligt ook vlakbij.” BRB BV - Ralph Pinckaers Politiek-economische rust In mei 2011 heeft de People’s Action Party (PAP) de verkiezingen opnieuw gewonnen. Hierdoor regeert deze partij onafgebroken sinds het land zelfbestuur kreeg in 1959. De Worker’s Party veroverde deze keer weliswaar zes zetels in het parlement (een opmerkelijke stijging ten opzichte van de twee die ze hadden), maar van enige serieuze oppositie is nog altijd geen sprake. De overwinning van de PAP houdt in dat er tot 2016 geen wijzigingen zijn te verwachten in het ondernemersvriendelijke beleid van Singapore. Gunstige fiscale regelingen en geen (of zeer lage) invoertarieven zullen het ondernemen in de stadstaat aantrekkelijk blijven maken.

Hoofdstuk titel

15

16

17


handelsrelatie

Singapore - Nederland Import en export Nederland voert jaarlijks voor een groot bedrag goederen en diensten uit naar Singapore. Van januari tot en met juli 2010 groeide de goederen uitvoer met maar liefst 38,5% in waarde ten opzichte van dezelfde periode in het jaar ervoor. Ook in voorgaande jaren liet de Nederlandse export naar Singapore mooie groeicijfers zien. Zo steeg de export waarde in 2009 met 9,6%, terwijl Nederlandse exporteurs hun afzet wereldwijd juist met ruim 16% in waarde zagen dalen. Met deze cijfers ligt onze uitvoergroei naar Singapore nog steeds hoger dan die naar heel Azië.

Positieve vooruitzichten Opvallend is wel dat het hierbij om de uitvoer van goederen gaat. De export van Nederlandse diensten daalt al een flink aantal jaren achtereen. Hierdoor is de gemiddelde waarde van de totale Nederlandse uitvoer al een tijd lang min of meer stabiel. Voor de komende tijd zijn de exportvooruitzichten positief. Dit heeft te maken met de forse groei van de Singaporese economie. Zo verwacht het Economisch Bureau van ABN AMRO tot 2014 een jaarlijkse groei van het bruto binnenlands product van 4 tot 5%. Dit is uitzonderlijk voor

“Ondernemerschap wordt hier absoluut gewaardeerd, maar onze directheid een stuk minder. Je kunt af en toe beter even op je tong bijten, in plaats van iemand de waarheid zeggen.”

een van de rijkste landen ter wereld.

AccelerAsia - Arnout Mostert

18


Buitenlandse investeringen Hoewel Nederland in absolute zin een van de grootste buitenlandse investeerders in Singapore is, valt de totale omvang relatief mee. In 2009 bedroeg de opgetelde waarde van alle Nederlandse directe buitenlandse investeringen (DBI) in Singapore 11,6 miljard euro. Dit was bijna 1,8% van de totale Nederlandse DBI in de wereld, die eind 2009 851 miljard USD bedroegen (circa 660 miljard euro in 2010 volgens De Nederlandsche Bank (DNB). Andersom geldt deze constatering nog sterker. De opgetelde DBI van Singapore in Nederland bedroegen eind 2009 met 1,1 miljard euro slechts 0,24% van de totale DBI in Nederland, die dat jaar volgens DNB op 452 miljard euro uitkwamen.

“Iedereen wil hier de beste zijn en het beste hebben. Singaporezen hebben gestudeerd. Ze zijn hoogopgeleid en zeer competitief. En vooral export-minded, dat vind ik wel verge lijkbaar met Nederland. Wij reizen ook de hele wereld over.” BRB BV - Ralph Pinckaers

!

Tip Talen in Singapore: Mandarijn (officieel) 35%, Engels (officieel) 23%, Maleis (officieel) 14.1%, Hokkien 11.4%, Kantonees 5.7%, Teochew 4.9%, Tamil (officieel) 3.2%, andere Chinese dialecten 1.8%, overig 0.9%.

Hoofdstuk titel

19

20

21


kansrijke sectoren

Toonaangevend in voedingssector In Singapore en de rest van Zuidoost-Azië is de retailmarkt nauw verbonden met de voedingssector. De behoefte is groot om deze sector in hoog tempo verder te ontwikkelen. Door de strategische ligging is Singapore een ideale plek voor de overslag van verse producten. De wens van de Singaporese overheid om de totale markt van gekoelde opslag en distributie van bederfelijke waren verder te stimuleren, heeft geleid tot strategische voordelen voor (internationale) bedrijven. Zowel wat exportmogelijkheden betreft, als op het gebied van dienstverlening. Denk hierbij aan traceerbaarheid, voedselveiligheid en (de controle op) eerlijke producten.

Gekoelde distributie en overslag

In Nederland is de regio Amsterdam-Schiphol al lange tijd een inter

Ook in praktisch opzicht heeft de regering van Singapore maatregelen

nationaal knooppunt op het gebied van gekoelde distributie, open

genomen. In 2009 werd Coolport@Changi op de luchthaven Changi

overslag. Ook als het gaat om aanverwante en waardeverhogende

International Airport in gebruik genomen. Changi is een van de drie

diensten, zoals vacuümkoeling, (geconditioneerd) transport, fiscale

vliegvelden van Singapore. Dit hightech open overslagcentrum bestaat

behandeling, inspectie en etikettering. Met Coolport@Changi wil

uit verschillende zones en is bestemd voor voedingsmiddelen, verse

Singapore hetzelfde voor Azië bereiken wat Nederland voor Europa

producten, levende en/of bederfelijke waren. Bijvoorbeeld fruit, groente,

op ‘versgebied’ betekent: een mondiale gateway en distributie

zuivel, vlees, vis en gevogelte, maar ook bloemen en medicijnen.

knooppunt. Deze doelstelling van Singapore brengt de nodige kansen

Het centrum heeft koelmogelijkheden van -28 tot 18 °C en een

met zich mee voor Nederlandse ondernemers die gespecialiseerd zijn

jaarlijkse afhandelingcapaciteit van zo’n 250.000 ton aan goederen

in dienstverlening rondom de logistiek, exportbegeleiding, productie

binnen de vrijhandelszone.

en het vervoer van voedsel.

22


kansrijke sectoren

Logistieke expertise

Business Development: exportbegeleiding

De oprichting van Coolport@Changi creëert kansen voor logistieke

De helft van de Singaporese productie is bestemd voor de internationale

bedrijven in Singapore. Deze tak van ondernemen is er bovendien nog

handel en Singapore wil graag de exportmogelijkheden naar Europa

relatief jong. Door dit kennistekort liggen er mogelijkheden voor

verder verkennen. Voor Nederlandse ondernemers met internationale

Nederlandse adviseurs met ervaring in de hele logistieke keten rond

distributiekennis en/of een logistiek netwerk dat zich buiten Europa

gekoelde opslag en distributie (cold chain). Momenteel haalt Singapore

uitstrekt, is dit goed nieuws. Als het om verse levensmiddelen en

veel kennis uit India en China. Maar de cold chain-oplossingen uit

andere bederfelijke waar gaat, liggen er overduidelijk kansen voor

deze landen stellen Singapore in klimatologisch opzicht niet in staat

ondernemers met internationale ambities, zoals:

23

om producten te leveren aan landen met vier seizoenen. Een samenwerkingsverband met een Nederlandse logistieke dienstverlener of

▶▶ logistiek adviseurs en managers;

advieskantoor zou kunnen leiden tot een integrale oplossing voor

▶▶ IT-leveranciers;

cold chain-diensten buiten Singapore, waar de omstandigheden

▶▶ experts in warehousing en opslag;

klimaatafhankelijk zijn.

▶▶ producenten van opslagmateriaal;

Voedingsdistributie Nu Singapore duidelijk een regionaal cold chain-knooppunt wil worden,

▶▶ producenten van transportmaterieel; ▶▶ experts in voorraad- en netwerkoptimalisatie, transport routing en projectbegeleiding;

hebben veel bedrijven al een plekje dicht bij het vuur gevonden.

▶▶ levensmiddelenproducenten en -distributeurs;

Zij distribueren vanuit Singapore voeding en andere bederfelijke waar in

▶▶ logistieke bedrijven;

de Aziatische regio. Maar voor Nederlandse ondernemers zijn er

▶▶ opleidingsinstituten en universiteiten.

zeker nog mogelijkheden, bijvoorbeeld om een win-win-partnership op te zetten met Singaporese bedrijven. Zo’n samenwerking vormt een mooie springplank richting de rest van de Aziatische markt.

“De overheid van Singapore heeft een aantal sectoren tot economisch speerpunt benoemd. Hiervoor hebben ze allerlei incentive programs opgesteld. Het zijn gebieden waarvan zij overtuigd zijn dat ze banen scheppen en welvaart brengen. Vier daarvan zijn water, energie, biotechnologie en multimedia.” VoskampLawyers - Barbara Voskamp

24


Maritieme sector De diepe zeehaven van Singapore ligt aan een van de drukste handels wegen tussen het Oosten en het Westen. Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw heeft de haven een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Aanvankelijk bestonden de activiteiten voornamelijk uit laden en lossen. Nu is de Port of Singapore een van de grootste overslaghavens ter wereld. Dit komt door de ligging, de efficiënte afhandeling van goederen en de enorme IT-investeringen die de havenautoriteiten (Port of Singapore Authority, PSA) hebben gedaan. De maritieme industrie is goed voor ongeveer 7% van het bruto binnenlands product van Singapore.

Grootste handelsvloot van Azië Een andere belangrijke havenactiviteit is de afhandeling van olietankers als verlengstuk van de petrochemische en raffinageindustrie. Alle grote oliemaatschappijen hebben dan ook een vestiging in Singapore. Hoewel Shanghai de haven van Singapore inmiddels in omvang is voorbijgestreefd, is de Singaporese handelsvloot de grootste in Azië. Met meer dan drieduizend schepen onder Singaporese vlag, neemt de vloot de zevende plaats in op de wereldranglijst.

Financiële kennisinjectie Volgens de havenautoriteiten zijn er in de Port of Singapore 28,4 miljoen containers overgeslagen in 2010, een stijging van 9,9% ten opzichte van 2009. Naar verwachting zal deze groei blijven toenemen, zeker gezien de duw in de rug die de Maritime and Port Authority of Singapore (MPA) de haven van plan is te geven. Hieronder valt een financiële injectie van zo’n 200 miljoen Singapore dollar (110,3 miljoen euro) in de komende tien jaar.

Hoofdstuk titel

25

26


kansrijke sectoren

Deze impuls is vooral bestemd voor het nieuwe maritieme instituut

Schoon water

van Singapore, dat de ontwikkeling van strategieën en verschillende

Schoon water is bij uitstek een sector waarin veel Nederlandse

programma’s in de maritieme industrie stimuleert. Denk hierbij aan

bedrijven actief zijn en waarvoor in Singapore kansen liggen.

onderwijs, opleiding, onderzoek en ontwikkeling. Andere doelstellingen

Om politieke redenen wil Singapore wat drinkwater betreft graag

van dit instituut zijn onder meer gerenommeerde onderzoekers aan

minder afhankelijk worden van Maleisië. Als gevolg hiervan

trekken en de pool van maritiem opgeleide studenten en professionals

investeert de Singaporese overheid miljarden in onderzoek naar

vergroten.

waterwinning.

Groene scheepvaart en scheepsbouw

Overige kansrijke sectoren

Een ander stimuleringsprogramma van de Maritime and Port Authority

Naast de maritieme sector en de productie, exportbegeleiding,

is het Maritime Singapore Green Initiative. Hierbij gaat het om de

opslag, koeling, distributie en het transport van verse voedings

introductie van een groot aantal maatregelen om schonere en groene

middelen en andere gekoelde waren, zijn er nog een paar sectoren

scheepvaart en scheepsbouw te bevorderen. Het maatregelenpakket

veelbelovend te noemen voor mkb’ers met oosterse aspiraties.

valt uiteen in drie programma’s:

Enkele kansrijke domeinen in vogelvlucht:

▶▶ Green Ship;

▶▶ gezondheidszorg (IT en hoogwaardige diagnostische en

▶▶ Green Port; ▶▶ Green Technology.

ziekenhuisapparatuur); ▶▶ farmaceutica; ▶▶ consumentenelektronica (computers, mobile, audiovisueel);

Daarnaast is in 2011 het Port Technology Research and Development

▶▶ chemie;

Programme gelanceerd. Dit onderzoeksprogramma zal zich de komende

▶▶ petrochemie;

jaren richten op geautomatiseerde containerhavensystemen en

▶▶ energie;

-technieken en groene, innovatieve technologie.

▶▶ bouw en infrastructuur; ▶▶ onroerend goed.

“De Singaporese overheid heeft een aantal speerpunten, zoals de ontwikkeling van een hoogwaardige kennisindustrie. Er is ook veel aandacht voor biotech en banken. En voor media: gaming en high-end internetbedrijven.” AccelerAsia - Arnout Mostert

27

28

29


zakencultuur Stel uw gesprekspartner gerust Hoe eerlijk ook, leg bij een presentatie niet te veel nadruk op eventuele zwakke kanten van uw product of bedrijf. De kans is namelijk groot dat uw gesprekspartner het onderhandelingsresultaat later bij zijn superieur moet verantwoorden. Ervaart degene met wie u sprak uw voordracht als weinig gedegen, dan kan dat voor hem tot gezichtsverlies leiden. Dit risico zal hij niet nemen. Probeer bij alles wat u zegt goede argumenten te gebruiken.

Vechten voor elke cent

Blijf nuchter

Bij onderhandelingen en afspraken gaat het er soms stevig aan toe.

Stel zo weinig mogelijk gesloten vragen en wees specifiek. Het is

Voor iedere cent wordt gevochten. Contracten zijn vaak bijzonder lang

gebruikelijk om na elke bijeenkomst een opsomming van de belang

en gedetailleerd, maar ze worden over het algemeen wel nageleefd.

rijkste punten op te sturen. Deze notulen worden vaak gebruikt om

Let echter op: wat er niet in staat, geldt niet. De voertaal bij onder

het uiteindelijke contract op te stellen. Probeer niet zelfingenomen

handelingen is Engels. Wanneer u deze taal ook in zakelijk opzicht

over te komen wanneer de onderhandeling positief voor u uitpakt.

goed beheerst, hoeft u geen tolk in te huren.

Singapore is lang gekoloniseerd geweest en sommige zakenlieden staan enigszins sceptisch tegenover buitenlanders.

30


zakencultuur

31

Wees (net zo) stipt Bent u een punctuele en nauwgezette ondernemer, dan zal Singapore

Besteed tijd en aandacht aan het kiezen van de juiste geschenken.

u bevallen. Afspraak is er namelijk afspraak. Dat werkt prettig, want

De symbolische waarde is belangrijker dan de geldwaarde, dus geef

met het correct naleven van overeenkomsten valt of staat een zaak.

geen kostbare cadeaus. Doe dit alleen als u de ontvanger lang en

Dit geldt ook op praktisch niveau. Belooft iemand u vandaag nog een

goed kent en hij in de loop der jaren een belangrijk contact voor u is

e-mail te sturen, dan kunt u er over het algemeen op vertrouwen dat

geweest.

u het bericht ook daadwerkelijk dezelfde dag ontvangt. De overheid weet dat relatiegeschenken een bron van corruptie

Relatiegeschenken

kunnen zijn, en is hier erg alert op. Het is dan ook niet verstandig om

Singaporezen geven en ontvangen graag (relatie-)geschenken. Het is

geschenken te overhandigen aan overheidspersoneel. Het wordt wel

een uiting van vriendschap en symboliseert de hoop op gezamenlijk

gewaardeerd als u een geschenk aanbiedt aan de organisatie als geheel.

zakelijk succes in de toekomst. Geschenken zijn ook een blijk van

Verpak een cadeau bij voorkeur in de lucky colours goud en rood.

waardering voor bewezen diensten. Een simpel bedankje is niet

Vermijd de kleuren wit, zwart en donkerblauw. Wees u bovendien

voldoende, maar wordt altijd vergezeld door een geschenk.

bewust van de niet te onderschatten symboliek rond cijfers: ‘8’ staat voor geluk, terwijl ‘4’ onheil betekent.

“Zakendoen is hier bijzonder clean. Er is vrijwel geen corruptie, processen zijn transparant en afspraak is afspraak.” AccelerAsia - Arnout Mostert

“In Singapore gebeurt veel via je netwerk. Als je contacten hebt, dan gunnen ze je ook orders. Het is belangrijk om die contacten goed te onderhouden, dan doe je lang zaken met ze.” BRB BV - Ralph Pinckaers

32

33


omgangsvormen Singapore: oosterser dan het lijkt Singapore doet op het eerste gezicht als een kosmopolitische wereld stad aan. Maar achter de westerse uitstraling schuilt een cultuur met onmiskenbaar Aziatische kenmerken. Hoewel Engels de handelstaal is, wordt er veel Chinees (Mandarijn), Maleis en Tamil gesproken. Daarnaast hebben de talloze multinationals veel expats in dienst. De kans is groot dat u met hen te maken krijgt, en het zal u opvallen dat zij deels de regionale zakelijke gedragscode volgen. Verdiep u

afspraken minimaal drie weken van tevoren te plannen. Verder is het

daarom vooraf zo veel mogelijk in de culturele aspecten van het - wel

belangrijk dat u de juiste persoon te spreken krijgt, namelijk iemand

degelijk - oosterse Singapore.

die beslissingen kan nemen. Vaak durft men op een lager niveau geen verantwoordelijkheid te dragen.

Tijd is geld Singaporezen hebben over het algemeen een no nonsense-mentaliteit. Heeft u een afspraak, geef dan van tevoren het gespreksonderwerp aan en zorg ervoor dat u weet wat u wilt vragen. Tijd is ook in Singapore geld. Singaporezen vliegen bovendien heel Azië door om zaken te doen. Ze hebben dus een druk schema en het is verstandig

“In Nederland is het vooral: ‘dit gaan we doen’. Rechttoe rechtaan. In Singapore doen ze vooral zaken tijdens etentjes, of bij een drankje.” BRB BV - Ralph Pinckaers

34


omgangsvormen

35

Visitekaartjes Wees op tijd en verdiep u in de kunst van het uitwisselen van visite

Singaporezen zijn trots en hebben er moeite mee als bezoekers kritiek

kaartjes. Neem er in de eerste plaats veel mee en overhandig ze

hebben op hun land. Hoewel de overgrote meerderheid van de

vooral niet achteloos. U reikt het kaartje met beide handen aan,

bevolking van Chinese afkomst is, wonen er ook veel Maleisiërs en

waarbij de tekst voor de ontvanger leesbaar moet zijn. Neem het

Indiërs. Met name de laatste twee bevolkingsgroepen stellen het niet

visitekaartje van uw gesprekspartner net zo hoffelijk in ontvangst en

op prijs als aan hun Singaporees-zijn wordt getwijfeld. U kunt beter

leg het bij voorkeur voor u op tafel. Besteed bovendien aandacht

geen (positief bedoelde) opmerkingen maken over de etnische achter

aan het kaartje. Prijs desnoods de papierkwaliteit of stel een algemene

grond van uw gesprekspartner of Indonesisch of Maleis te spreken als

vraag, bijvoorbeeld over de vestigingslocatie. Hoe dan ook: berg het

u deze talen niet goed beheerst.

kaartje nooit op tijdens het gesprek. In tegenstelling tot andere Aziatische gemeenschappen, is het in

Begroetingen

Singapore bovendien niet gebruikelijk om uit te wijden over persoonlijke

Singaporezen begroeten elkaar glimlachend en met een hand.

onderwerpen, zoals familieaangelegenheden, religie, politiek of de rol

In tegenstelling tot de bewoners van andere Aziatische landen, kijken

van de vrouw. Grote kans dat uw Singaporese gesprekspartner dan

Singaporezen elkaar daarbij recht in de ogen. Als u ouderen begroet,

inademt door zijn tanden. Dit is een teken dat hij iets afkeurt of

is het beleefd om het hoofd wat te buigen. Verder is het noemen van

problemen voorziet.

titels gebruikelijk, gevolgd door de achternaam. Ontmoetingen begin nen vaak met de vraag wat u van Singapore vindt. Zorg ervoor dat u

Betere gespreksonderwerpen zijn bijvoorbeeld het economische succes

een hartelijk antwoord paraat heeft.

van het land, de vele kwaliteitswinkels in de stad of de overheerlijke Singaporese gerechten. Tijdens de maaltijd mag er overigens ook

Een goed gesprek

over zaken worden gepraat. In veel andere Aziatische landen is dat

Verklein de kans op ongemakkelijke situaties door enkele gedragsregels

niet gepast.

in acht te nemen tijdens gesprekken met Singaporese zakenpartners. Hoewel Singaporezen een goed gevoel voor humor hebben, is het niet verstandig bij het eerste gesprek grappen over het kauwgomverbod te maken of het scherpe drugsbeleid aan de kaak te stellen. Amicaal gedrag valt niet in de smaak, bijvoorbeeld schouderklopjes uitdelen.

“Gezichtsverlies lijden is voor Aziaten zo’n beetje het ergste wat er is. Stel, je wilt samenwerken met een bedrijf en je hebt je onderzoek gedaan. Conclusie: ze staan er niet lekker voor. Kom je met een zak geld binnen en leg je die naast het probleem op tafel, dan gaan alle deuren dicht.” AccelerAsia - Arnout Mostert

36


Wat trekt u aan? Wat kleding betreft: uw mooiste pak hoeft in principe niet mee. Bij een zakelijk gesprek is zelfs een jasje geen must, dat dragen de Singaporese zakenman en ambtenaar doorgaans ook niet. Wel een stropdas en overhemd met lange mouwen. Zakenvrouwen of vrouwen in overheidsdienst zijn in Singapore meestal formeel gekleed.

”‘Ja’ betekent hier niet per definitie ‘ja’. In Azië heb je nooit slechte gesprekken, maar dat betekent niet automatisch dat je een goed gesprek hebt gevoerd.” VoskampLawyers - Barbara Voskamp

Hoofdstuk titel

37

38

39


bedrijfsprofielen over AccelerAsia

over BRB BV

Arnout Mostert woont al negen jaar in Singapore. Na in Londen gewerkt te hebben, werd tijdens zijn MBA-opleiding duidelijk dat zijn toekomst in Azië lag. Inmiddels is hij zo vertrouwd geraakt met de gang van zaken in de stadstaat, dat zijn ervaring waardevol is geworden voor anderen. Lokale kennis is nu zelfs zijn core business, want als partnereigenaar van AccelerAsia versnelt hij de route naar succes voor nieuwkomers in Singapore en de rest van Zuidoost-Azië. Voorlopig gaat dat prima en plakt hij er nog een paar jaar aan vast: “Had je me negen jaar geleden verteld dat ik hier zo lang zou zitten, had ik gezegd no way.”

BRB BV is in 1981 begonnen als handelsbedrijf. Ralph Pinckaers zat al in het management en heeft in 1999 het bedrijf overgenomen, samen met zijn zakenpartner. Sindsdien exporteren ze ook buiten Europa. Het bedrijf is in de loop der jaren gegroeid van 12 naar 135 werknemers wereldwijd. Van hen werken er 85 in Nederland (Ittervoort). Tegenwoordig is BRB BV niet alleen een handelsorganisatie, maar ook een productiebedrijf. De onderneming heeft twee businessunits: ‘siliconen’ en ‘LAC’. De laatste produceert smeermiddelen, olie-additieven en chemicaliën. De omzet is €123 miljoen per jaar. Het bedrijf is flink gegroeid door de export, in 1999 was de omzet nog €9 miljoen. BRB BV handelt actief in 83 landen. Vanwege venture partners, groeimogelijkheden of om belastingtechnische redenen, zijn ze in negen landen ook daadwerkelijk gevestigd: Australië, China, Duitsland, Hongkong, Maleisië, Polen, Singapore, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten.

over VoskampLawyers VoskampLawyers is een Nederlands advocatenkantoor in Singapore en heeft ook vestigingen in Amsterdam en Kuala Lumpur. In juli 2009 richtte Barbara Voskamp VoskampLawyers op, met fiscaal en juridisch advies bij grensoverschrijdende transacties als specialisatie. In januari 2010 sloot Gene Kwee zich als partner aan. Inmiddels werken ze met veertien collega’s voor twee soorten cliënten: Aziaten die in Nederland zaken willen doen en Nederlanders die in Azië aan de slag willen.

40

41


een bedrijf opzetten

Snelle start Praktisch gezien, is zakendoen in Singapore eenvoudig. Het kost gemiddeld drie dagen om een bedrijf op te zetten of goederen in te klaren. En binnen slechts vijf dagen staat onroerend goed op uw naam. U mag als buitenlander grond en gebouwen bezitten in Singapore, als ze maar liggen in gebieden die zijn bestemd voor industrieel en commercieel gebruik. Deze snelle doorlooptijd heeft

Een eigen bedrijf in Singapore starten is redelijk eenvoudig en goed

waarschijnlijk veel te maken met het feit dat Singapore geen corruptie

koop. Toch is het vaak handiger om een product te introduceren via

kent. Ook als het gaat om openheid richting investeerders en de

een agent, een Singaporese partner, een distributeur of een handels

rechtsbescherming van zowel debiteuren als crediteuren, haalt

huis. Zo’n agent of distributeur vindt u via organisaties als de

Singapore de hoogste score. Met maar vijf soorten belasting voor

Singapore International Chamber of Commerce, andere Kamers van

bedrijven is Singapore eveneens uniek in de regio, waar dit aantal

Koophandel, vakbeurzen, de Singapore Manufacturers’ Federation en

gemiddeld rond de 25 ligt.

soortgelijke (branche-)organisaties. Deze instanties bieden u soms ook de mogelijkheid om te adverteren.

Zelfs de OESO-landen (34 landen met een hoog welvaartsniveau) kennen er gemiddeld 13. Dit alles heeft ervoor gezorgd dat Singapore een regionale hub is geworden voor de hele regio: Maleisië, Vietnam, Indonesië en zelfs China.

“Het is heel belangrijk dat je alle praktische, fiscale en juridische risico’s goed afdekt.” VoskampLawyers - Barbara Voskamp

42


een bedrijf opzetten

Ondernemingsvormen Ondernemingen in Singapore kunnen publiek of privé-eigendom zijn,

Wilt u een representative office in de financiële dienstverlening

met beperkte of volledige aansprakelijkheid. De ondernemingsvormen

opzetten, dan schrijft u zich in bij de Monetary Authority of Singapore

en de eisen die in Singapore aan bedrijven worden gesteld, zijn geba

(MAS). Controleer eerst of uw bedrijfsnaam beschikbaar is, voordat u

seerd op het Britse en het Australische model:

uw bedrijf gaat aanmelden. Via BizFile vraagt u online goedkeuring

▶▶ De representative office (RO) wordt ook wel een lokale

voor de bedrijfsnaam. Dit duurt meestal twee uur. Als uw naam door

vertegenwoordiging genoemd. De RO mag geen handels

andere (overheids-)instanties moet worden goedgekeurd, dan kan

activiteiten ontplooien en moet zich beperken tot promotionele

het proces tot twee maanden duren. Aan de registratie van een

activiteiten voor een moedermaatschappij.

bedrijfsnaam zijn kosten verbonden. Deze kunnen oplopen van ruim

▶▶ Sole proprietorship, beter bekend als eenmanszaak, is de meest eenvoudige ondernemingsvorm met slechts één eigenaar.

driehonderd tot zeshonderd Singapore dollar (SGD), afhankelijk van de ondernemingsvorm.

▶▶ Een partnership is een samenwerkingsverband van maximaal twintig partners. De partners kunnen zowel personen als bedrijven zijn. ▶▶ De incorporated company is een naamloze vennootschap met

Wilt u een bedrijf starten in Singapore, dan moet u minimaal 18 jaar oud zijn en op zijn minst een directeur hebben die inwoner is van

maximaal vijftig aandeelhouders. Er zijn drie vormen: company

Singapore, evenals een aandeelhouder. Degene die zich inschrijft, vraagt

limited by shares, company limited by guarantees en de unlimited

eerst een werkvergunning (Employment Pass) aan bij het ministerie van

company.

werkgelegenheid (Ministry of Manpower). Een directeur mag, naast zijn directiefunctie, niet ook de functie van bedrijfssecretaris uitoefenen.

Uw onderneming inschrijven Alle ondernemingen, met uitzondering van de representative office, moeten zich inschrijven via BizFile, het online registratiesysteem van de Accounting and Corporate Regulatory Authority (ACRA). De International Enterprise Singapore (IE Singapore) registreert een representative office.

“Startende buitenlandse ondernemingen kunnen in veel gevallen subsidie krijgen. De aanvraagprocedure verschilt per sector, dus ga niet overhaast te werk en laat je goed voorlichten.” AccelerAsia - Arnout Mostert

Let op: de bedrijfsnaam van een limited company moet de toevoegingen Berhad of Limited hebben. Een particuliere onderneming moet de woorden Sendirian of Private in de bedrijfsnaam opnemen. Laat u hierover goed informeren.

internettip www.bizfile.gov.sg

43

44


De Singaporese wetgeving is streng, maar rechtvaardig. Een valse of misleidende aangifte kan leiden tot forse boetes. Hoe dubieuzer de bedrijfsvoering, hoe zwaarder de straffen.

Een vertegenwoordiger zoeken Singapore ontwikkelt zich steeds meer tot een regionaal centrum voor beurzen en congressen, waar volop geschikte agenten en distributeurs zijn te vinden. De catalogi van de meeste vakbeurzen hebben hiervoor een aparte rubriek. U kunt ook de hulp inroepen van een consultant, organisatiebureau, accountantskantoor of bank. En dan zijn er nog de Nederlandse ambassade en de Dutch Chamber of Commerce in Singapore waar u contact mee kunt opnemen. De vuistregel is om in Singapore zo veel mogelijk bestaande contacten te gebruiken om vooraf marktinformatie te verzamelen en agenten en distributeurs te zoeken. Zorg er wel voor dat deze agent of distributeur goed is ingevoerd in een specifieke markt en een degelijk netwerk heeft.

“Sinds onze vestiging in Singapore zijn we zeer succesvol in Azië gaan inkopen. We zijn hier minder afhankelijk van valuta’s.” BRB BV - Ralph Pinckaers

Hoofdstuk titel

45

46

47


wet-

en regelgeving

Gunstig vestigingsklimaat Juridisch gezien, geldt Singapore als een van de aantrekkelijkste landen om zaken te doen. Niet voor niets is de stadstaat al jaren succesvol in het aantrekken van kapitaalkrachtige investeerders en is de zeehaven een van de drukste ter wereld. In verschillende onderzoeken naar landen met een gunstig vestigingsklimaat, stijgt Singapore de laatste tien jaar gestaag op de internationale ranglijsten. Meer traditionele vestigings landen dreigen hun populariteit juist te verliezen, doordat ze geen aandacht besteden aan de kwaliteit van hun fiscale en economische weten regelgeving.

De Intellectual Property Office of Singapore (IPOS) is de overheidsinstantie die toezicht houdt. Onder meer de volgende intellectuele

Intellectueel eigendom

eigendomsrechten zijn bij wet beschermd:

Singapore is lid van de belangrijkste internationale organisaties op het ▶▶ bedrijfsgeheimen

gebied van intellectueel eigendom voor octrooi-, merken- en auteurs-

▶▶ octrooien;

rechten. Het land kent eigen wetgeving ten aanzien van patenten en

▶▶ handelsmerken;

copyright, en heeft op dit terrein ook een aantal belangrijke verdragen

▶▶ geregistreerd design;

▶▶ plantenrassen;

ondertekend. Een vrijhandelsverdrag met de Verenigde Staten bindt

▶▶ auteursrechten;

▶▶ lay-out ontwerpen van geïntegreerde

het land eveneens aan een aantal overeenkomsten en verdragen.

▶▶ geografische aanduidingen;

en vertrouwelijke informatie;

schakelingen (chips).

48


weten regelgeving

Octrooien Octrooien zijn beschikbaar voor de duur van twintig jaar, vanaf de datum

is aanzienlijk duurder: 1.835 SGD, waarbij boven de dertig pagina’s

van aanvraag. Vanaf het vierde jaar moeten ze ieder jaar - tegen betaling

een bedrag van 21 SGD per pagina wordt berekend. Een natuurlijke

- worden vernieuwd, totdat het octrooi verloopt. Sinds juli 2004 kan

persoon, onderdaan van en woonachtig in Singapore, krijgt daar

de octrooihouder de duur van een octrooi verlengen, bij wijze van

overigens 90% korting op.

schadevergoeding. Dit kan gebeuren als het octrooibureau een onre delijke vertraging heeft veroorzaakt bij het verlenen van het octrooi.

In uitzonderlijke gevallen legt Singapore een dwanglicentie op. Formeel mag dit als er niet op een behoorlijke manier een markt is opgezet voor

Een werkwijze of voortbrengsel is octrooieerbaar als deze voldoet aan

de geoctrooieerde uitvinding. Ook behoudt de regering zich het recht

de volgende criteria:

voor de uitvinding voor zichzelf te gebruiken, bijvoorbeeld in situaties waarbij het landsbelang in het geding is. Dit is alleen voorgekomen bij

▶▶ nieuwheid (dat wil zeggen: niet in gebruik, openbaar gemaakt

geneesmiddelen die niet in Singapore verkrijgbaar waren.

of tentoongesteld vóór de prioriteitsdatum van het octrooi); ▶▶ inventiviteit;

Tekeningen en modellen

▶▶ toepasbaarheid op het gebied van de nijverheid.

Aanvragen voor registratie van ontwerpen worden sinds 2000 in Singapore zelf ingediend. Daarvoor gebeurde dit in het Verenigd

Niet octrooieerbaar zijn uitvindingen voor ‘behandelingsmethoden van

Koninkrijk. De kosten voor het registreren van een ontwerp zijn 250

het menselijke of dierlijke lichaam’ (zoals chirurgische, therapeutische

SGD voor een elektronische inschrijving en 270 SGD voor een

of diagnostische ingrepen) en iedere uitvinding die zou kunnen

papieren versie. De kosten voor de eerste vijf jaar verlenging van de

aanzetten tot aanstotelijk, onzedelijk of asociaal gedrag.

registratie bedragen 200 SGD respectievelijk 220 SGD.

De kosten voor de aanvraag van een octrooi in Singapore bedragen in

Merken

totaal 450 Singapore dollar (SGD). Een internationale octrooiaanvraag

Het merk kan betrekking hebben op (onderdelen van):

internettip Kijk op de website van het Intellectual Property Office of Singapore voor meer informatie over octrooien. www.ipos.gov.sg

▶▶ verpakkingen;

▶▶ namen;

▶▶ handelsmerken;

▶▶ cijfers;

▶▶ kleuren;

▶▶ vormen;

▶▶ apparaten;

▶▶ signaturen;

▶▶ etiketten;

▶▶ kaartjes;

▶▶ letters;

▶▶ woorden.

49

50


weten regelgeving

Of op elke combinatie hiervan. Registratie is in principe tien jaar

Geneesmiddelen en aanverwante producten kunt u alleen op de

geldig, verlengbaar met telkens tien jaar. Sinds 2004 hebben merk

Singaporese markt verkopen met toestemming van de Health

houders meer rechtsmiddelen om op te treden in het geval van

Sciences Authority (HSA). Het Centre for Drug Administration (CDA)

inbreuk op hun merkrecht. Zij kunnen de rechter vragen de inbreuk-

van de HSA geeft informatie over de voorschriften op het gebied van

maker de winst af te staan die hij heeft gemaakt ten koste van de

geneesmiddelen. Sinds 2010 moeten ook alle medische apparaten,

merkhouder en een schadevergoeding eisen voor de geleden verliezen.

hulpmiddelen en cosmetica worden gekeurd en gecertificeerd voordat

Het registreren van een merk kost 310 SGD (online) of 340 SGD

ze op de Singaporese markt mogen worden gebracht. Dit certificaat

(papier). Iedere tien jaar moet de registratie worden vernieuwd.

garandeert de consument dat het product aan de minimumkwaliteits

51

norm voldoet. Op vrijwillige basis wordt al apparatuur geregistreerd

Auteursrecht

die vooral in ziekenhuizen wordt gebruikt.

Volgens het vrijhandelsverdrag tussen de Verenigde Staten en Singapore, duurt de beschermingsduur van een werk tot zeventig jaar na het leven van de maker of, wanneer deze al is overleden, vanaf de eerste dag van de openbaarmaking. Dit gaat ook op voor geluids- en filmopnamen en voorstellingen.

Producteisen De Agri-Food & Veterinary Authority of Singapore (AVA) is verant woordelijk voor regelgeving op het gebied van levensmiddelen en landbouwproducten. De AVA controleert of de vastgestelde kwaliteitsen gezondheidseisen worden nageleefd, maar gaat ook over etiketteringsvoorschriften. Invoer van levende dieren, vlees, vis, eieren, planten en plantaardige producten is alleen mogelijk met toestemming van de AVA. Aanvraagformulieren voor een vergunning kunt u downloaden op de website van de AVA.

internettip www.ava.gov.sg www.hsa.gov.sg

“Singapore staat bekend om zijn zware straffen en jungle aan regeltjes. Maar als je hier zakendoet, ondervind je daar alleen de voordelen van. Er gebeuren vrijwel nooit rare dingen. Mensen houden zich aan hun afspraken en aan de wet.” VoskampLawyers – Barbara Voskamp

52


Hoofdstuk titel

53

54

55


douanezaken Handelsfactuur Bij de inklaring van goederen in Singapore komt het nodige papierwerk kijken. Sommige van de volgende documenten zijn vereist, andere alleen in speciale gevallen. Een geldige handelsfactuur (origineel in drievoud) is ondertekend en in het Engels opgesteld. Legalisatie is niet vereist, maar de volgende gegevens moeten op de factuur staan:

Zeevrachtbrief ▶▶ naam en adres van koper én verkoper;

▶▶ land van oorsprong;

Een connossement (ook wel cognossement) of zeevrachtbrief is ‘een

▶▶ nummer en datum van de factuur;

▶▶ luchtvaartmaatschappij en vluchtnummer

bewijs van recht van de afzender op goederen of de lading in een schip,

▶▶ nauwkeurige goederenomschrijving met vermelding van onder meer hoeveelheid (bruto- en nettogewicht); ▶▶ CIF-waarde (cost, insurance, freight: waarde, verzekerings- en transportkosten);

of naam van het vervoerende schip;

afgegeven en ondertekend door de schipper, waarbij deze erkent het

▶▶ omschrijving van de pakketten, merken

goed ontvangen te hebben’. Een andere uitleg is: ‘een overeenkomst

en nummers op de verpakking;

tussen schipper en inlader’. Afhankelijk van de wijze van vervoer,

▶▶ leverings- en betalingsvoorwaarden;

is een bill of lading of een Air Waybill (AWB) vereist. Connossementen

▶▶ verleende kortingen, indien van toepassing.

‘aan order’ zijn toegestaan, op voorwaarde dat een notify address wordt vermeld.

56


Verpakking goederen per schip

douanezaken

Certificaat van oorsprong Een certificaat van oorsprong is in het algemeen niet vereist, tenzij het

Goederen die per schip naar Singapore worden vervoerd, moeten

gaat om goederen uit landen waaraan Singapore preferentiële invoer

stevig worden verpakt in verband met de lange zeereis. Bovendien

rechten verleent. Of omdat de importeur hierom vraagt. Het certificaat

moet de verpakking waterdicht en roestbestendig zijn om de goederen

wordt afgegeven door de Kamer van Koophandel en moet in tweevoud

te beschermen tegen de weersomstandigheden onderweg en ter

worden opgemaakt.

plaatse. Het gebruik van hooi en stro als verpakkingsmateriaal is toegestaan. Containers gebruiken is geen probleem, de haven van

Voor goederen die onder specifiek toezicht staan (zogenaamde

Singapore heeft ruimte genoeg.

controlled goods), is een invoervergunning nodig, ofwel een import permit. Denk hierbij aan productgroepen als medicijnen, chemicaliën,

Paklijst

dieren, dierlijke producten en voedingsmiddelen. De inklaring zelf

Een paklijst moet minimaal in tweevoud zijn. De gegevens moeten

verloopt via een expediteur of agent bij TradeNet, het nationale

overeenkomen met de andere documenten en de lijst moet zijn voorzien

Electronic Data Interchange-systeem (EDI).

van een HS-goederencode (Harmonised Statistic). Deze code bepaalt het tarief bij de invoerrechten, zoals douanerechten, antidumping

Etiketteringvoorschriften

heffingen, maar ook omzetbelasting of accijns. Gezondheidscertificaten

Voor de invoer van een aantal producten gelden speciale etikettering

zijn nodig bij de invoer van diverse plantaardige en dierlijke producten,

voorschriften, zoals:

waaronder uiteraard planten en dieren zelf. ▶▶ levensmiddelen; ▶▶ tabak; ▶▶ geneesmiddelen; ▶▶ cosmetica; ▶▶ oplosmiddelen; ▶▶ verf. Etiketten moeten in het Engels zijn opgesteld en informatie bevatten over zowel het product als de producent. Ook moet het land van oorsprong worden vermeld. Raadpleeg in alle gevallen vooraf de betrokken Singaporese instanties of de importeur in het land.

57

58

59


visa

en vergunningen

EntrePass Reizigers van West-Europa naar Singapore hebben geen visum nodig, maar voor startende ondernemers is een EntrePass wel verplicht. Als u alle voorbereidingen heeft getroffen om een nieuwe onderneming in Singapore te starten en exploiteren, dan kunt u de pas aanvragen. Om hiervoor in aanmerking te komen: ▶▶ moet uw onderneming als Private Limited Company (besloten vennootschap) ingeschreven staan bij de Accounting and Corporate Regulatory Authority (ACRA), die nationaal toezicht houdt op ondernemingen en zelfstandige accountants; ▶▶ mag uw inschrijving niet ouder dan zes maanden zijn; ▶▶ moet u als aanvrager een belang van tenminste 30% hebben in het aandelenkapitaal van de onderneming; ▶▶ moet de onderneming tenminste 50.000 USD aan gestort aandelenkapitaal hebben en dit kunnen aantonen door middel van een bankafschrift van een zakelijke bankrekening bij een in Singapore gevestigde bank.

“In het algemeen zou het verkrijgen van een werkvergunning geen probleem moeten zijn. Als je maar de vereiste kwalificaties hebt en aan de salariseisen voldoet.” VoskampLawyers - Barbara Voskamp

60


Voor deze ondernemingen is de aanvraag van een EntrePass niet mogelijk: ▶▶ lunchrooms, straathandel, kiosken; ▶▶ bars, nachtclubs, karaokelounges; ▶▶ (voetreflex-)massagesalons; ▶▶ praktijken voor acupunctuur of (Chinese) alternatieve geneeskunde; ▶▶ waarzeggers; ▶▶ uitzendbureaus.

internettip Kijk op de website van het Ministry of Manpower van Singapore voor meer informatie over de EntrePass. www.mom.gov.sg

Hoofdstuk titel

61

62

63


product-

aansprakelijkheid

Geen specifieke wetgeving Singapore kent geen specifieke wetgeving voor productaansprakelijk heid. Bij producenten valt productaansprakelijkheid in het algemeen onder ‘nalatigheid’. In het geval van verkopers en leveranciers valt het meestal onder verbintenissenrecht.

Nalatigheid In een procedure wegens nalatigheid moet ten eerste worden

Uitsluiting van aansprakelijkheid voor overlijden of lichamelijk letsel

aangetoond dat er sprake is van een zorgplicht. Vervolgens moet

wegens nalatigheid is niet mogelijk. Overige aansprakelijkheid wegens

blijken dat deze is geschonden en dat de consument hierdoor

nalatigheid kan worden uitgesloten als deze beperking redelijk is.

schade heeft geleden.

Koop en verkoop roerende zaken Wat onder nalatigheid wordt verstaan, hangt af van de feiten in een

Voor alle overeenkomsten rondom de koop en verkoop van roerende

zaak. Als er sprake is van een zorgplicht, dient ‘redelijke zorg’ te

zaken gelden de standaardbepalingen in de Wet op de verkoop van

worden betracht om (het uitblijven van) handelingen te voorkomen

roerende zaken en de Wet op de levering van roerende zaken.

waarvan redelijkerwijze valt te voorzien dat deze waarschijnlijk fysieke

Goederen die bedrijfsmatig worden verkocht, moeten ‘van voldoende

schade aan personen of zaken zullen veroorzaken.

kwaliteit’ zijn. Daarnaast moeten ze overeenstemmen met de betreffende beschrijving of het geleverde monster.

64


productaansprakelijkheid

Consumentenbescherming Er zijn in Singapore diverse wetten die de consument beschermen.

▶▶ verklaring dat de goederen of diensten voldoen aan een specifieke

Als een consument een transactie aangaat voor goederen of diensten

standaard, kwaliteit of norm, in overeenstemming zijn met een

waarbij sprake is van oneerlijke handelspraktijken, heeft hij op grond

bepaalde stijl of een bepaald model, een bepaalde oorsprong

van de Wet op de consumentenbescherming (eerlijke handel) recht

hebben of volgens een bepaalde methode zijn vervaardigd, terwijl dit

op een vordering ten opzichte van de leverancier.

niet het geval is.

Oneerlijke handelspraktijk De Wet op de consumentenbescherming bepaalt dat er sprake is van

▶▶ verklaring dat de goederen nieuw of ongebruikt zijn, terwijl dit niet het geval is of dat de goederen in een slechtere staat verkeren, veranderd of teruggevorderd zijn;

een ‘oneerlijke handelspraktijk’ als een leverancier bij een consumen tentransactie:

In de Wet op de consumentenbescherming wordt onder leverancier een persoon verstaan die in zijn bedrijfsvoering:

▶▶ iets doet of zegt (of dit nalaat) wat tot gevolg heeft dat de consument redelijkerwijze wordt bedrogen of misleid;

▶▶ goederen of diensten aan consumenten levert;

▶▶ een onjuiste bewering doet;

▶▶ goederen vervaardigt, assembleert of produceert;

▶▶ misbruik maakt van de consument wanneer de leverancier weet

▶▶ het gebruik of de aankoop van goederen of diensten aanprijst;

(of redelijkerwijze behoort te weten) dat de consument:

▶▶ een geldbedrag of andere tegenprestatie ontvangt (of gerechtigd

• niet in staat is om voor zijn eigen belangen op te komen;

is te ontvangen) in het kader van de levering van goederen of

• redelijkerwijze niet in staat is om het karakter, de aard, de taal of

diensten aan consumenten, met inbegrip van de werknemers of

de gevolgen van de transactie of een daarmee verband houdende

vertegenwoordigers van die persoon.

aangelegenheid te doorgronden. Aansprakelijkheid ontstaat uitsluitend wanneer de oneerlijke handels Onderstaande tekst geeft drie voorbeelden van oneerlijke handels

praktijk verband houdt met een consumententransactie, dat wil zeggen:

praktijken: ▶▶ de levering van goederen of diensten door een leverancier aan een ▶▶ verklaring dat de goederen of diensten ondersteuning, goedkeuring, prestatiekenmerken, accessoires, bestanddelen, onderdelen, kwaliteiten, gebruiksmogelijkheden of voordelen hebben, terwijl dit niet het geval is.

consument vanwege een koop, huur, schenking, prijsvraag of andere regeling; ▶▶ een overeenkomst tussen een leverancier en een consument, vanwege een koop, huur, schenking, prijsvraag of andere regeling; waarbij de leverancier verplicht is tot levering van goederen of diensten aan de consument of aan een andere, in die overeenkomst genoemde consument.

65

66

67


personeel Lage werkloosheid De werkloosheid in Singapore is erg laag. Dit komt voornamelijk door de inspanningen van de overheid, werkgevers en vakbonden. Samen verzorgen zij speciale trainingen om de (re-)integratie van werklozen te stimuleren, in het bijzonder die van oudere werkzoekenden. Volgens het Ministry of Manpower bestaat de beroepsbevolking momenteel uit ruim 3,2 miljoen personen. Ruim tweederde van de beroeps bevolking werkt in de dienstensector en een vijfde in de industrie.

Hoog opleidingsniveau

Werktijden

Het onderwijs en opleidingsniveau in Singapore staan internationaal

De meeste bedrijven in Singapore hanteren een werkweek van 44 uur:

goed aangeschreven. De overheid zet momenteel vooral in op nieuwe

van maandag tot en met vrijdag acht uur en op zaterdag vier uur.

methoden om de creativiteit van leerlingen te stimuleren. Ook inves

Per maand mag een werknemer in principe maximaal 72 uur over-

teren ze flink in informatietechnologie op scholen. Singapore heeft

werken. Het tarief voor overwerk ligt op 150 procent van het normale

een tekort aan hoger opgeleiden en de regering probeert daarom

uurloon. Zowel bedrijven als overheidsinstellingen hanteren flexibele

hooggekwalificeerd talent uit het buitenland aan te trekken. Dit gebeurt

werktijden.

onder andere door Singapore als een aantrekkelijke woon- en werk omgeving te positioneren. Voor bedrijven met veel buitenlands personeel is het dure levensonderhoud iets om rekening mee te houden. Lokale contracten zijn de norm geworden, ook voor expats.

68


Salarissen en vakbonden Singapore kent geen wettelijk vastgelegd minimumloon. De National Wages Council stelt richtlijnen op voor de jaarlijkse looncorrecties. Deze zijn niet bindend, maar worden vrijwel altijd gevolgd. In de cao stellen de vakbond en het bedrijf wel een minimumloon vast. Stakingen zijn in Singapore een zeldzaamheid en werknemers staan bekend om hun loyaliteit en productiviteit. Variabele beloning is voor de Singaporezen een belangrijk onderdeel van hun compensatiepakket. De meeste werknemers van grote fabrieken en kantoren zijn lid van een vakbond en veel vakbondsleden zijn tegelijkertijd parlementariër.

Werkcondities De Employment Act bepaalt normen voor de arbeidsomstandigheden en verplichte voorwaarden voor werknemers. De bepalingen en voor waarden voor dienstbetrekking in grote bedrijven worden meestal uitonderhandeld tussen vakbonden en het management, en zijn opgenomen in overeenkomsten. De wet beperkt ook het maximum aantal overuren.

“Medewerkers zijn absoluut bereid om zich aan te passen, maar je zult wel in ze moeten investeren. Het juiste personeel aantrekken was voor ons lastiger dan nieuwe klanten vinden.” AccelerAsia - Arnout Mostert

Hoofdstuk titel

69

70

71


belastingen Degelijk financieel systeem Singapore heeft een aangenaam belastingklimaat. Alles is goed geregeld en er zijn interessante belastingvoordelen, vooral voor MKBondernemingen. De reden hiervoor is dat de overheid bedrijvigheid graag stimuleert. Het financiële systeem is soepel en degelijk. Buitenlandse bedrijven in Singapore hebben over het algemeen goede ervaringen met de instanties die de belastingen regelen. De belangrijkste belastingen waarmee u in Singapore te maken heeft, zijn vennootschapsbelasting, inkomstenbelasting en goederenbelasting.

Vennootschapsbelasting

Inkomstenbelasting

In Singapore is de vennootschapsbelasting op dit moment 17%.

Inkomstenbelasting is in Singapore territoriaal gebonden. Dat wil

Dat is een van de laagste tarieven in Azië. MKB-ondernemingen zijn

zeggen dat belasting wordt geheven op inkomen dat u in Singapore

zeer welkom in Singapore. Niet zo verwonderlijk, want veel van deze

verdient. Voor buitenlanders die in Singapore werken, zijn er verschil-

bedrijven zijn belangrijke aanjagers van de Singaporese economie en

lende tarieven. Deze zijn afhankelijk van de duur van uw verblijf.

technologische vooruitgang. Zo krijgen mkb’ers een volledige

Nederland en Singapore hebben een belastingverdrag ondertekend,

belastingvrijstelling voor de eerste 100.000 SGD aan normaal

waardoor u niet dubbel belasting betaalt.

belastbaar inkomen. Deze vrijstelling geldt voor de eerste drie jaar vanaf de oprichting.

72


belastingen

Belasting op goederen en diensten Het huidige tarief voor belastingen op goederen en diensten, de Goods and Services Tax (GST), is 7%. De GST geldt voor de levering van

Hulp van HLB International

goederen en diensten in Singapore en voor de import van goederen

Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een internationaal

naar Singapore. Daarnaast zijn er accijnzen (excise taxes). Deze gelden

netwerk van accountants en belastingadviseurs.

onder andere voor alcoholische dranken, tabaksproducten, olieproducten en motorrijtuigen. Grappig detail: het woord ‘excise’ is

HLB Loke Lum

afgeleid van het Nederlandse ‘accijns’.

HLB Loke Lum Consulting Group Blk 261 Waterloo Street

Advies

# 03-08

Raadpleeg een belastingspecialist voor een maatwerkadvies voor uw

Singapore 180261

onderneming.

Singapore Tel +65 6332 0088

“Vooral jonge ondernemingen vinden een contract opstellen maar gedoe. Ze willen verkopen en zakendoen, juristerij vinden ze maar tijd en geldverspilling. Vaak roepen ze pas aan het eind van de rit juridisch advies in, als het te laat is. Dan hebben ze bijvoorbeeld geen rekening gehouden met belastingimplicaties en is hun hele winst verdampt. Zo’n fout maak je één keer.” VoskampLawyers - Barbara Voskamp

internettip Kijk op www.hlbi.com voor de contactgegevens van een kantoor bij u in de buurt.

73

74

75


betalingsverkeer Soepel financieel systeem Singapore behoort tot een van de meest ondernemingsvriendelijke landen. De Monetary Authority of Singapore (MAS) - de belangrijkste financiële toezichthouder - waakt dan ook over een degelijk en soepel functionerend financieel systeem. Singapore kent een open kapitaalen betalingsverkeer vanuit en naar het buitenland. Handelstransacties kunnen via bankinstellingen zonder beperkingen in inwisselbare valuta plaatsvinden. De Singapore dollar is vrij inwisselbaar en u kunt een eurorekening in Singapore aanhouden.

“Financiering is lastig in Singapore. Krediet bij een bank kennen ze bijvoorbeeld bijna niet. Als we een Letter of Credit uit hebben staan, staat de bank in Nederland borg voor dat geld.” BRB BV - Ralph Pinckaers

Drie banken Een rekening in Singapore openen is op zich geen probleem, als u voldoet aan de bepalingen van de bankwet en de algemene voorwaarden van de bank in kwestie. Deze heeft overigens geen acceptatieplicht. Dat wil zeggen dat zij u niet als klant aan hoeft te nemen. Interessanter misschien, is de vraag bij welke bank u een rekening opent. Er zijn namelijk drie soorten banken in Singapore.

76


betalingsverkeer

77

Kredietverstrekking ▶▶ Full banks kennen, zoals de naam al zegt, geen beperkingen.

Heeft u voor uw activiteiten krediet nodig, dan kunt u dit in Singapore

Deze banken mogen het volledige gamma aan financiële producten

of in Nederland proberen te regelen. Wat het beste is, hangt van een

en diensten aanbieden.

aantal factoren af. Bijvoorbeeld: bent u al zakelijk actief in Nederland,

▶▶ Wholesale banks, ook wel restricted banks genoemd, zijn beperkt

heeft u een goede relatie met uw Nederlandse bank en een schoon

in hun mogelijkheden, voornamelijk voor mkb’ers. Deze banken

track record? Als dat zo is, kunt u overwegen om op basis van uw

bieden alle financiële producten en diensten aan, maar ze mogen

Nederlandse onderneming een lening voor uw Singaporese plannen

geen deposito’s onder 250.000 SGD accepteren van niet-bancaire

aan te vragen.

klanten. Het is hen ook niet toegestaan om rente in Singapore dollars op bankrekeningen te vergoeden aan lokale retailklanten.

In de praktijk komt het erop neer dat u het bedrag via uw Nederlandse

▶▶ Offshore banks hebben de meeste restricties. Hun dienstenaanbod

onderneming doorleent aan de Singaporese dochter. Het Nederlandse

voor retailklanten is zeer beperkt. Heeft uw bedrijf een lokale

moederbedrijf blijft over het algemeen aansprakelijk voor de lening.

vestiging, dan kunt u bij een lokale of internationale bank een

Gaat u alleen activiteiten in Singapore starten, dan kan kredietverstrek

rekening openen.

king lastiger worden. Er is namelijk minder zicht op uw overzeese bezigheden en de bank heeft minder grip op de zekerheden die u te

Papier of elektronisch?

bieden heeft.

Elektronisch bankieren is in Singapore de laatste jaren sterk in opkomst en verreweg de meeste rekeningen worden dan ook betaald via een

Vraag advies bij uw bank

elektronische overschrijving. De normale, elektronische overboeking

Het is in alle gevallen verstandig informatie in te winnen bij uw bank.

aan binnen- en buitenlandse begunstigden komt het meest voor.

Deze kan u adviseren over uw mogelijkheden en weet ook met welke

Hoewel relatief kostbaar, komen op papier aangeleverde overboekingen

specifieke juridische aspecten u rekening moet houden.

nog vaak voor.

Incasso, pinpas en cheque Het is in Singapore ook mogelijk om gebruik te maken van bancaire incasso. Vooral voor internetbetalingen wordt dit betaalinstrument steeds vaker ingezet. In het particuliere betalingsverkeer zijn betalingen met een bankpas (pin) of creditcard het meest gebruikelijk. Maar voor kleine betalingen gebruiken consumenten nog dikwijls cheques.

“Er wordt hier netjes betaald. Betalingstermijnen zijn vergelijkbaar met Nederland: 30 tot maximaal 60 dagen.” AccelerAsia - Arnout Mostert

78

79


dit kan ABN AMRO

voor u betekenen

Hulp van een ervaren handelspartner Wanneer u zakendoet over de grens, krijgt u vroeg of laat met bankzaken te maken. Bijvoorbeeld omdat u: ▶▶ betalingen wilt doen naar of in het buitenland; ▶▶ betalingen van uw buitenlandse zakenpartners wilt ontvangen; ▶▶ met financieringsvraagstukken te maken krijgt;

Betalingsverkeer via ABN AMRO

▶▶ risico’s wilt afdekken.

Voor lokaal betalingsverkeer in Singapore gelden bijzondere regels en beperkingen. Neem contact op met uw relatiemanager of cash

Dan is het prettig als u ondersteuning krijgt van een Nederlandse bank.

management-consultant voor meer details. Uw lokale betalingsverkeer

Een bank die uw taal spreekt en handelsgeest deelt. ABN AMRO kan

regelen we via ons kantoor in Singapore. Wij kunnen voor u:

u op verschillende gebieden ondersteunen. Met onze producten en diensten, jarenlange internationale ervaring en handige internettools

Rekeningen openen

helpen wij u om efficiënt en succesvol in Singapore zaken te doen.

Zoals een rekening-courant, zowel voor ingezetenen als niet-ingezetenen. Maar ook een Euro-rekening of rekeningen in andere belangrijke vreemde valuta.

80


dit kan ABN AMRO voor u betekenen

Betalingen doen

Betalingsrisico’s beperken

Lokale en internationale (spoed)overboekingen en batchbetalingen.

Internationaal zakendoen kan betekenen dat u met relatief onbekende handelspartners of economisch minder stabiele landen te maken

Rapportages leveren

krijgt. Maar ook in Singapore kunt u voor onaangename verrassingen

Intradag en elektronische einde dag-informatie over mutaties op

komen te staan. Bijvoorbeeld doordat uw inkopen niet geleverd of uw

rekeningen, ook van andere banken.

leveringen niet betaald worden Door duidelijke afspraken te maken over zowel levering als betaling, beperkt u de risico’s van buitenlandse

Financieren van uw buitenlandse activiteiten

handel tot een minimum.

Heeft u een financieringsbehoefte, bijvoorbeeld om uw export of bedrijfsmiddelen naar Singapore te financieren? Wij adviseren u

Er zijn drie mogelijkheden om uw betalingsrisico’s af te dekken:

graag over de mogelijkheden.

Grip op risico’s

1. Documentair krediet: zekerheid voor de im- en exporteur Hiermee verplicht de bank van de importeur zich tot betaling van het

In het buitenland liggen mogelijkheden, maar ook bedreigingen.

afgesproken bedrag en schakelt voor de naleving van de transactie de

Terwijl u op de kansen let, werken onze verzekerings-, treasury- en

bank van de exporteur in.

trade-specialisten nauw samen om de risico’s die u loopt in kaart te brengen, ook in het buitenland. Zo kunt u onnodige risico’s vermijden en

2. Documentair Incasso: leveren na betaling

andere indekken of verzekeren.

Biedt de exporteur de zekerheid dat de importeur pas over de handelsdocumenten kan beschikken als deze heeft betaald.

3. Bankgarantie: zekerheid en vertrouwen U verkleint het risico van uw klanten op niet-betalen of niet-leveren. ABN AMRO stelt zich garant. Zo wordt u een aantrekkelijke partij voor relaties in binnen- en buitenland.

Valutarisico’s afdekken Renteschommelingen, wisselende valutakoersen en ontwikkelingen op de energie- en grondstoffenmarkt kunnen veel invloed hebben op het rendement van uw onderneming. In feite zijn het zowel risico’s als kansen die zich op verschillende momenten en plaatsen voordoen. Onze Treasury Desk geeft u inzicht in de valutarisico’s van uw onderneming en kan deze voor u afdekken. Vanuit hun kennis en

81

82


dit kan ABN AMRO voor u betekenen

83

ervaring kijken specialisten naar de totale positie van uw onderneming. Zo ontwikkelen ze samen met u een evenwichtige treasury-strategie die risico’s beperkt en uw rendement waar mogelijk verbetert.

Buitenlandse plannen? Oriënteer u online

ABN AMRO biedt deze dienstverlening ook vanuit Singapore aan.

Vlekkeloos betalingsverkeer, financieringen of risicobeperking. Voor elk aspect van internationaal

Zo kunt u er terecht voor valuta-, rente- en commodityprijs risico

zakendoen bieden wij oplossingen die aansluiten bij uw specifieke situatie en plannen.

hedging en deposito’s. Daarnaast biedt de Treasury Desk u ook research aan over de lokale markt en de regio.

Daarnaast adviseren wij u op vele gebieden: zowel over kansen en ontwikkelingen als over praktische zaken in het buitenland. Op abnamro.nl/internationaal vindt u meer informatie.

Internationaal verzekeren De risico’s die u in het buitenland loopt, kunnen anders zijn dan in Nederland. Bijvoorbeeld door verschillen in weten regelgeving. Maar ook vanwege de politieke en economische omstandigheden in de landen waarmee u zakendoet. Waar moet u rekening mee houden en hoe kunt u deze risico’s afdekken? Uw verzekeringsadviseur van ABN AMRO in Nederland heeft de kennis in huis om u een voorstel

Zakendoen in Singapore? Uw relatiemanager helpt u op weg

te doen dat volledig is afgestemd op uw behoeften en de lokale

In Nederland is uw relatiemanager uw vaste aanspreekpunt, ook voor uw financiële zaken in Singapore.

omstandigheden.

Hij of zij zorgt ervoor dat uw zaken wereldwijd geregeld worden en schakelt waar nodig specialisten voor u in, hier of in Singapore. Onze relatiemanagers hebben veel ervaring met internationaal zakendoen en kennen de weg in het buitenland. Zij kunnen u dus goed op weg helpen.

Praktische vragen? Stel ze aan onze International Desk Ook de adviseurs van onze International Desk Netherlands staan voor u klaar. Zij adviseren u bij het zakendoen over de grens en adviseren u uitgebreid over - onder andere - lokale vestigingseisen, wetgeving en financieringsmogelijkheden. Neem voor meer informatie contact op per e-mail: international.desk. [email protected], of bel (020) 629 55 92.

84

85


nuttige

adressen

1. Algemeen www.iesingapore.com

www.hsa.gov.sg

International Enterprise Singapore

Health Sciences Authority (HSA)

Overheidsinstelling die Singaporese economie stimuleert.

Leidende innovatieve autoriteit op het gebied van bescherming

Monitoren de overzeese groei van bedrijven die in Singapore

en bevordering van nationale gezondheid en veiligheid.

zijn gevestigd en promoten internationale handel.

www.mpa.gov.sg www.ava.gov.sg

Maritime and Port Authority of Singapore (MPA)

Agri-Food & Veterinary Authority of Singapore (AVA)

Voor alle zaken rond de haven.

Bedrijf op het gebied van veiligheid van voedsel, gezondheid en veiligheid van dieren en planten en faciliteren agri-trade.

www.mas.gov.sg Monetary Authority of Singapore

www.hdb.gov.sg

Singaporese centrale bank.

Housing and Development Board Plannen en ontwikkelen publieke huisvesting en staan

www.sgmeetings.com

in voor de kwaliteit van huizen en leefomgevingen.

Singapore Convention and Exhibition Directory Alles over faciliteren van evenementen in Singapore.

86


nuttige adressen

www.sicc.com.sg

www.dutchcham.sg

Singapore International Chamber of Commerce

Dutch Chamber of Commerce Singapore

Kamer van Koophandel van Singapore.

Vormt een businessnetwerk en een platform voor ondernemers in Singapore.

www.smafederation.org.sg Singapore Manufacturers’ Federation

3. De Singaporese overheid in Nederland

Ter ondersteuning van de maakindustrie.

2. Nederlandse overheid

www.mfa.gov.sg/brussels Singaporese ambassade voor België en Nederland, te Brussel. Zij faciliteren onder andere de uitgifte, verlenging en zaken rond verlies

www.agentschapnl.nl/evdinternationaal

van paspoorten.

Agentschap NL Een agentschap van het ministerie van Economische Zaken,

4. Douanezaken

Landbouw & Innovatie. Voert voor diverse ministeries beleid uit met betrekking tot duurzaamheid, innovatie en internationaal zakendoen.

www.mom.gov.sg

Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen

Het Ministry of Manpower geeft informatie over verschillende zaken

en overheden voor informatie en advies, financiering, netwerken en

rond werkgelegenheid van zowel Singaporese werknemers als werk

weten regelgeving.

nemers van buiten Singapore. Via deze organisatie kan onder andere informatie gevonden worden over de aanvraag van de EntrePass en

www.rijksoverheid.nl/ministeries/bz

het aannemen van werknemers in Singapore.

Ministerie van Buitenlandse Zaken Overheidsvertegenwoordigingen.

5. Belastingen/fiscale zaken

De Nederlandse Ambassade en consulaten in Singapore

www.acra.gov.sg Accounting and Corporate Regulatory Authority (ACRA)

www.mfa.nl

Nationale autoriteit die de ontwikkeling van zakelijke entiteiten en

Nederlandse ambassade in Singapore

publieke accountants faciliteert.

Richt zich met name op dienstverlening rondom promotie van het Nederlandse bedrijfsleven door kennisdeling, netwerken en matchma king. Prioritaire sectoren zijn water, biomedische wetenschappen, interactieve digitale media en duurzame energie. Naast de economische kerntaken krijgen het consulaire en politieke werk uiteraard de nodige aandacht.

87

88


nuttige adressen

89

www.hlbi.com

www.kvk.nl

Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International,

Site van de Kamers van Koophandel in Nederland. Met informatie over

een internationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs.

exportdocumenten, heffingen en subsidiemogelijkheden.

HLB Loke Lum

www.madb.europa.eu

HLB Loke Lum Consulting Group

Databank, Market Acces Database, van de Europese Unie over

Blk 261 Waterloo Street

invoervergunningen.

# 03-08 Singapore 180261

www.nec.nl

Singapore

De Nederlandse Export Combinatie kan helpen met het vinden van

Tel +65 6332 0088

zakenpartners in het buitenland.

6. Nuttige organisaties in Nederland

www.nba.nl De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA).

www.export.nl

Fusieorganisatie van het NIVRA (registeraccountants) en de NOvAA

Website van Fenedex. Deze organisatie biedt export-

(Accountants-Administratieconsulenten).

trainingen, opleidingen en seminars over internationale handel.

www.via-eu.com De vereniging van experts in internationale arbeidsbemiddeling.

www.handelsbevordering.nl Het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering is o.a. actief

www.bna.nl

op het terrein van handelsreizen. Een onderdeel van het NCH is

De Koninklijke Maatschappij tot bevordering der Bouwkunst Bond

DutchCham. Zij vertegenwoordigt de Nederlandse zakelijke

van Nederlandse Architecten. BNA is de beroepsvereniging van

belangen in Singapore. Doelstellingen omvatten het verstrekken

architecten.

van belangenbehartiging en informatie met betrekking tot handel, handel, industrie, financiën en investeringen in Singapore.

www.bouwendnederland.nl Bouwend Nederland is de vereniging van bouw- en infrabedrijven.

www.internationaalondernemen.nl Portal voor internationaal ondernemen, een initiatief van het ministerie

www.nevedi.nl

van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie en handels

De Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie.

bevorderende organisaties in Nederland, met uitgebreide informatie over internationaal ondernemen.

90


nuttige adressen

www.metaalunie.nl

▶▶ CIA - The World Factbook

De Koninklijke Metaalunie is de branchevereniging voor de metaalsector

▶▶ Dutch Chamber of Commerce Singapore

en biedt haar leden ondersteuning bij het internationaal zakendoen.

▶▶ Economisch Bureau ABN AMRO ▶▶ EntrepriseOne

www.bno.nl

▶▶ Health Sciences Authority (HSA)

De Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) is de branche

▶▶ Housing and Development Board

vereniging van ontwerpers en ontwerpbureaus.

▶▶ HLB International ▶▶ IE Singapore

www.ppp-online.nl

▶▶ International Desk ABN AMRO

De branche van promotionele producten en diensten is verenigd in het

▶▶ Jurong Town Corporation

Platform Promotional Products.

▶▶ Maritime and Port Authority of Singapore (MPA) ▶▶ Ministry of Manpower

www.fhi.nl

▶▶ Monetary Authority of Singapore

FHI is het collectief van technologiebedrijven

▶▶ NL EVD Internationaal ▶▶ Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)

www.waterbouwers.nl

▶▶ SC Executive

De werkgevers- en ondernemersorganisatie van aannemers en

▶▶ Singapore Convention and Exhibition Directory

dienstverleners in de waterbouw.

▶▶ Singapore Expo

7. Geraadpleegde bronnen (alfabetische volgorde)

▶▶ Singapore International Chamber of Commmerce ▶▶ Singapore Manufacturers’ Federation ▶▶ Thomson Reuters Datastream

▶▶ ANWB

▶▶ Transparency International

▶▶ Accounting and Corporate Regulatory Authority (ACRA)

▶▶ Uniquely Singapore (bureau voor toerisme)

▶▶ Agri-Food & Veterinary Authority of Singapore (AVA)

▶▶ World Bank

▶▶ Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

91

92


naar Singapore Ondanks nieuwe technologieën waarmee zakendoen in het buitenland velen malen gemakkelijker is geworden, blijft fysiek contact met lokale leveranciers, afnemers en partners vaak toch nog noodzakelijk. Veel landen en steden die interessant zijn voor Nederlandse ondernemers, zijn bereikbaar met KLM. KLM vliegt dagelijks rechtstreeks naar Singapore. Ga naar klm.nl voor het actuele vluchtschema en tarieven.

Hoofdstuk titel

93

94


Colofon Deze publicatie is een uitgave van ABN AMRO en is onderdeel van de serie Zakelijke Reisgidsen. Een serie gidsen over internationaal zakendoen.

Contact: ABN AMRO International Desk Netherlands: Telefoon: +31 (0)20 - 629 55 92 E-mail: [email protected]

Distributie: U kunt de serie zakelijke reisgidsen vinden op: www.abnamro.nl/internationaal

© ABN AMRO, mei 2012 Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO Bank. Teksten zijn afgesloten op 13 april 2012.

AA6834

abnamro.nl/internationaal

zakendoen met Singapore

Recommend Documents