zakendoen met China en Hongkong

zakendoen met China en Hongkong

3

inhoudsopgave Voorwoord5

Zakenklimaat Handelsgeest6 Economische situatie

12

Handelsrelatie18 Kansrijke sectoren

22

Zakencultuur26 Omgangsvormen32 Bedrijfsprofielen38

Zakendoen in de praktijk Een bedrijf opzetten

40

Wet- en regelgeving

50

Douanezaken56 Visa64 Productaansprakelijkheid66 Personeel70 Belastingen76 Betalingsverkeer90 Dit kan ABN AMRO voor u betekenen Nuttige adressen

96 101

voorwoord Ziet u toekomstige expansie in het buitenland voor uw onderneming? Zakendoen over de grens en daarmee succesvol zijn, blijkt in de praktijk veelal een uitdaging. Daarom introduceert ABN AMRO de zakenreisgids, onmisbaar voor uw zakelijke, internationale avontuur! Een gids vol informatie van insiders; met handige weetjes over het betreffende land, het zakenklimaat en ondernemerstips. Uiteraard staan wij © ABN AMRO Bank N.V. ABN AMRO is gevestigd aan de Gustav Mahlerlaan 10, Amsterdam (Postbus 283, 1000 EA). KvK nummer 34334259. BTW-identificatienummer: NL 820646660B01. In deze brochure staat algemene informatie en is niet speciaal geschreven voor uw persoonlijke situatie. De brochure is daarom geen advies om iets te doen of niet te doen. Beslissingen die u alleen neemt op grond van de informatie in de brochure komen voor uw eigen risico. Wij proberen alleen betrouwbare bronnen te gebruiken voor de informatie in de brochure. We kunnen niet garanderen dat alle informatie altijd juist, volledig of niet al verouderd is. Als u meer informatie wilt over het onderwerp van de brochure, kunt u altijd contact met ons opnemen, bijvoorbeeld via internet (www.abnamro.nl) of via een bankshop bij u in de buurt. De informatie in deze brochure is bedoeld voor onze klanten in Nederland. We kunnen er niet voor in staan dat de informatie in de brochure ook bruikbaar is in andere landen.

u daarnaast ook graag bij met netwerken in binnen- en buitenland, advies, producten en diensten op maat. ABN AMRO wenst u veel succes op uw zakelijke reis! Edzard Enschedé Managing Director International Network Commercial and Merchant Banking

6

7


handelsgeest Socialistische markteconomie U kent China waarschijnlijk als dat land met de snelst groeiende economie, de meeste inwoners en de grootste haven. China is een land van superlatieven. Sinds 1993 streeft China een socialistische markteconomie na: een markt gestuurd door vraag en aanbod, maar met een rood tintje. De Chinese overheid bepaalt namelijk de richting, het tempo en de kernsectoren van de economische ontwikkeling. Via Speciale Economische Zones (SEZ) staat China open voor handel met het buitenland. De renminbi (RMB) is de officiële valuta van China, de naam betekent ‘geld van het volk’.

Gunstige concurrentiepositie Sinds 2001 is China lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en

De economie van China is al drie decennia de snelst groeiende ter

dat heeft positieve gevolgen. De Chinese investeringsomgeving is

wereld en het land is een van de belangrijkste leden van de G20.

transparanter en de overheid treedt harder op tegen het kopieer

China drukt dan ook een stevige stempel op de huidige mondiale

gedrag van de Chinezen. Ook zijn de invoerrechten voor veel goederen

economische ontwikkelingen. De Europese Commissie (EC) onder

verlaagd. Buitenlandse ondernemers hebben hierdoor een betere

zoekt nog of China met recht een markteconomie mag worden

concurrentiepositie op de Chinese markt. Een nadeel is de grote

genoemd. Ze meent dat de Chinese regering zich nog te veel

afstand tussen Nederland en China. Deze zorgt voor hoge kosten voor

bemoeit met de markt en onvoldoende rechtszekerheid biedt.

transport en logistiek. Binnenlands transport is complex en duur.

8


Autonoom Hongkong Hongkong ligt in China, maar is officieel een ‘speciale administratieve regio van de republiek China’. Na de Tweede Wereldoorlog vluchtten honderdduizenden mensen van het communistische China naar - het toen nog Britse - Hongkong. Het gebied ontwikkelde zich al snel als commercieel, financieel en toeristisch centrum. Na een koloniale overheersing van meer dan 150 jaar droegen de

handelsgeest

“Landen als Bangladesh of Vietnam produceren goedkoper, maar in China zijn de bedrijven betrouwbaarder en wordt meer kwaliteit geleverd. Chinezen zijn bovendien echte werkers, dat zit in de aard van het volk. En afspraken komen ze na.”

Britten op 1 juli 1997 de soevereiniteit van Hongkong over aan China.

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

Daarbij is in een overeenkomst vastgelegd dat er tot het jaar 2047 niets mag veranderen aan de sociale, economische en politieke status van de regio. Deze afspraak garandeert dat Hongkong een hoge mate

Vrije markt en betrouwbaar rechtssysteem

van autonomie behoudt in alle aangelegenheden, met uitzondering

Hongkong is met zijn drukke containerhaven een logistieke hub en

van buitenlands beleid en defensie.

een belangrijk financieel centrum. De stadstaat is een van de meest vrije markten ter wereld met een van de meest bedrijfsvriendelijke rechtsmachten. De regio valt staatsrechtelijk onder China, maar het rechtssysteem is gebaseerd op dat van de Britten. Dit rechtsstelsel is goed ontwikkeld, betrouwbaar en herkenbaar voor buitenlandse ondernemers. Procedures om te investeren, een bedrijf te starten of uit te breiden zijn heel eenvoudig. Dat maakt Hongkong tot een

“Chinezen willen zo snel mogelijk geld verdienen. Want als je geld hebt, kun je in China alles kopen. Echt alles. De huidige generatie heeft veel meer mogelijkheden en die pakken ze met beide handen aan. Want: hoe meer geld, hoe meer vrijheid.” Web Power - Jacco Bouw

9

aantrekkelijk zakengebied. Binnen een week kan uw nieuwe bedrijf zijn opgericht.

10


Koopgrage markt De consumentenmarkt in Hongkong is groter dan Hongkong zelf. In 2009 bezochten ongeveer 17,7 miljoen Chinese toeristen en 15 miljoen internationale toeristen de regio. Samen vormt dat een enorme markt. De toeristen winkelen uitgebreid tijdens een bezoek aan Hongkong, waarbij vooral luxeartikelen, elektronica en cosmetica populaire aankopen zijn.

Hongkong als liberaal uithangbord Naast een vrije markt en een betrouwbaar rechtssysteem, heeft Hongkong nog een aantal economische troeven. Een gezond bank wezen bijvoorbeeld, maar ook ruime deviezenreserves en een streng anticorruptiebeleid. Bovendien heeft de overheid geen schulden. Als onderdeel van Greater China is Hongkong dan ook een belangrijk uithangbord voor China. Daarnaast geniet de regio een unieke status. Het is een proeftuin voor verdere liberalisatie van het Chinese financiële systeem. Zo is Hongkong in 2010 als eerste in de regio begonnen met offshore trading: het gebruik van de renminbi in het buitenland. Het biedt de stadstaat een first-mover voordeel ten opzichte van de concurrenten Singapore en Shanghai. Dit zal de financiële sector positief beïnvloeden, en dus de economische groei.

“Als startpunt maakten we contact met een Chinese fabriek en van daaruit zijn we er een beetje ingerold. Tot dusver ging het allemaal vrij makkelijk.” V-fiets - Maureen Baas

11

12

13


economische

situatie

De terugkeer van China Tot enkele eeuwen geleden was China een van de welvarendste landen op aarde. Maar de snelle bevolkingsgroei in combinatie met een isolationistisch bewind leidde ertoe dat het land steeds verder achterop raakte bij de rest van de wereld. De Chinezen zien zichzelf daarom niet als opkomende markt, maar spreken liever van de terugkeer van China. De meer op consumptie gerichte groei van China zal het Nederlandse bedrijfsleven de komende jaren waar

in de wereld open voor ‘made in China’ en kreeg het veelbesproken

schijnlijk volop nieuwe mogelijkheden bieden.

investment and export-led groeimodel een flinke duw in de rug.

Stormachtige ontwikkelingen

Inmiddels is China wereldkampioen uitvoer. Het heeft zijn aandeel

De Chinese economie heeft zich sinds het begin van de jaren tachtig

in de mondiale economie vergroot van 3% begin jaren tachtig, naar

stormachtig ontwikkeld. De groei accelereerde naar een gemiddelde

ongeveer 10% eind 2010. De niet aflatende Chinese honger naar

van 10%. In de twee decennia die volgden, werd dit succes vast

energie heeft daarbij een flinke bodem gelegd onder grondstofprijzen.

gehouden. Ondanks dat het nationale inkomen in deze periode bijna

Aan de andere kant heeft de grote stroom van producten uit China op

verviervoudigde, bleef China op het wereldtoneel een relatief kleine

de wereldmarkt een drukkend effect gehad op goederenprijzen.

speler. Dit veranderde toen China in 2001 lid werd van de Wereld

Dit had een positieve invloed op de koopkracht van de Westerse

handelsorganisatie (WTO). Vanaf dat moment gingen alle deuren

consument.

14


economische situatie

Stimulans particuliere consumptie

Kracht van de Chinese economie

De Chinese wederopstanding heeft ook een keerzijde. In de afgelopen

Naast de structurele veranderingen, wordt de groei ook beïnvloed

decennia heeft de groei onevenredig geleund op investeringen en

door de minder uitbundige wereldhandel en de nijpende situatie op de

uitvoer. De consumptie is ondergesneeuwd geraakt. Zo daalde het

vastgoedmarkt. Deze uitdagingen vereisen behoorlijk wat stuurmans

aandeel van de particuliere consumptie in de economie van ruim 50%

kunst van de beleidsmakers in Beijing. Ze zullen zich gesteund weten

begin jaren tachtig, naar 33% in 2010. De economie is hierdoor over

door de structurele kracht van de economie. Zo kent het land al jaren

gevoelig voor de mondiale economische ontwikkelingen.

een overschot op de handelsbalans, met als gevolg een immense

15

deviezenvoorraad. Het land heeft meer dan voldoende middelen om In het laatste vijfjarenplan van de overheid wordt deze tekortkoming

financiële brandhaarden te lijf te gaan. Tot slot is ook de financiële

onderkend. Voor de periode 2011-2015 wordt daarom ingezet op het

positie van de huishoudens gezond. De inflatie zal naar verwachting

stimuleren van de consumptie. Beleidsmakers willen deze omslag

geen probleem vormen en ruimte laten voor een versoepeling van het

realiseren door onder andere het sociale vangnet en pensioenvoor

monetair beleid.

zieningen te vergroten en de medische zorg toegankelijker te maken. Voor deze zaken zet de gemiddelde Chinees veel geld opzij. De eco

“Nu al verplaatst een deel van de productie zich naar omringende landen, zoals Bangladesh en Vietnam. Wij zullen die stap uiteindelijk ook maken. Voor verlies van ons netwerk zijn we niet bang. Ook daar zijn het de Chinezen die de fabrieken in handen hebben.”

nomische groei zal hierdoor tussen 2011 en 2015 afvlakken naar een gemiddelde van 8%, maar wel een bredere basis kennen.

Componenten van de economie (Bron: EIU) % BBP

60 50


40 30

Van oost naar west

20

Na de explosieve groei van miljoenensteden aan de Chinese oostkust, trekt de ontwikkeling nu westwaarts. Met het Go West-beleid probeert

10

de Chinese regering buitenlandse investeerders enthousiast te maken

0

voor westelijk China. Metropolen schieten er als paddenstoelen uit de

80

85

90

Particuliere consumptie

95

00

Investeringen

05 Uitvoer

10

grond en veel productielocaties trekken naar het westen omdat de loon kosten daar aanmerkelijk lager zijn. Hierdoor wordt de kloof tussen Oost- en West-China verkleind.

16


economische situatie

Steden in trek

Het wel en wee van Hongkong is bijna een-op-een verbonden met dat

De komende tien jaar verhuizen honderden miljoenen Chinezen van

van het Chinese vasteland. Grote (financiële) bedrijven uit Hongkong

het platteland naar de stad. Ze vertrekken naar bekende oostelijke

zijn de belangrijkste ‘buitenlandse’ investeerders op het vasteland en

kuststeden als Shanghai, Beijing of Guangzhou, maar ook naar de

een aanzienlijk deel van de Chinese ‘buitenlandse’ investeringen vindt

nieuwe metropolen in Centraal- en West-China, zoals Hefei,

plaats in Hongkong. Bij de wederzijdse buitenlandse handel is vrijwel

Zhengzhou, Shijiazhuang of Chongqing.

dezelfde trend waarneembaar. Zowel Hongkong als Macau zijn

17

vrijhavens. Dit betekent dat deze regio’s geen invoerrechten heffen

Chongqing

op buitenlandse producten en diensten. Ondernemers in Hongkong

Chongqing telt zo’n 32 miljoen inwoners en is de snelst groeiende

moeten wel invoerrechten betalen voor goederen en diensten die ze

stad van Centraal- en West-China. Ook de economie gaat er in

naar moederland China exporteren.

sneltreinvaart. In de eerste helft van 2010 groeide deze met bijna 28%. Chongqing ligt diep in het binnenland van China. Toch is de stad aantrekkelijk voor veel internationale bedrijven. In en rond Chongqing zijn gebieden aangewezen voor economische ont wikkelingen. Daar wordt onder meer een nieuwe containerhaven gebouwd en zal een van de grootste autoproductieclusters ter wereld ontstaan. Op dit moment stelt de Chinese overheid nieuwe econo

“Het koopgedrag in heel China is waanzinnig. Chinezen geven veel geld uit en daar valt dus aan te verdienen als buitenlandse onderneming. Het begint allemaal in de steden, maar ook in het binnenland wordt een hoop verdiend. Daarnaast staan de Chinezen erg open voor Europese producten. IKEA is bijvoorbeeld heel populair.”

mische prioriteiten. De regering wil met financiële en fiscale stimuli

Web Power - Jacco Bouw

vooral de privé- en milieusector stimuleren. Nieuwe regels zorgen binnenkort ook voor meer belastingvoordelen voor buitenlandse investeerders.

Vrijhandelsakkoord met Hongkong Al voor de overdracht aan China in 1997, had Hongkong omvangrijke

China kent enkele officiële free trade-zones:

handels- en investeringsbanden met het vasteland van China. Tegen woordig spant de Chinese regering zich in om de positie van Hongkong als ‘toegangspoort tot China’ te handhaven. Dit gebeurt bijvoorbeeld met het vrijhandelsakkoord Closer Economic Partnership Arrangement (CEPA), dat sinds juni 2003 geldt tussen China en Hongkong. Dit akkoord zorgt er onder meer voor dat er voor veel producten lage invoertarieven gelden. Een soortgelijke overeenkomst is gesloten tussen China en stadstaat Macau.

Futian, Shatoujiao, Guangzhou en Shantou (provincie Guangdong); Xiamen en Fuzhou (provincie Fujian); Haikou (provincie Hainan); Dalian (provincie Liaoning);

Tianjin en Qingdao (provincie Shandong); Zhangjiang (provincie Jiangsu) Waigaoqioa (Shanghai); Wuhan (provincie Hubei); Ningbo (provincie Zhejiang).

18

19


handelsrelatie

China - Nederland

Eeuwenoude band De handelsrelatie tussen China en Nederland is eeuwenoud. Maar pas in 1954 ging Nederland officieel betrekkingen aan met de Volksrepubliek China. Deze relatie werd op 18 mei 1972 nog sterker, toen in beide landen wederzijdse ambassades werden gevestigd. De afgelopen 40 jaar hebben China en Nederland nauw samengewerkt op gebieden als handel en investering, stabiliteit, vrede, recht en cultuur. Chinezen

Hongkong en Nederland

waarderen de Nederlandse expertise, kennis, technologie en hoge

Hongkong en Nederland zijn belangrijke handelspartners. Dat blijkt

productkwaliteit.

onder andere uit de ruim 200 Nederlandse ondernemingen die in de stadstaat zijn gevestigd. Nederlanders hebben geen visum nodig voor

Belangrijke rol EU

een verblijf tot drie maanden in Hongkong.

China heeft met veel landen, waaronder Nederland, een handels overeenkomst gesloten. Voor goederen uit deze landen hanteert China voordelige invoerrechten. Tenminste, als de producten een certificaat van oorsprong hebben. De Europese Unie speelt een belangrijke rol bij de handelsrelaties met China. Zo onderhandelt de EU over verlaging van tarieven en over markttoegang in het kader

“Chinezen waarderen de manier waarop wij ons opstellen. Maar we zullen nooit het imago van onze oosterburen overtreffen: alles wat de Duitsers doen, is bij voorbaat beter.”

van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).


20

21


“Als je investeert in relaties met Chinese handelspartners, zie je dat gelijk terug in het werk dat ze leveren.” V-fiets - Maureen Baas

22

23


kansrijke sectoren

Veelbelovende segmenten Als Nederlandse ondernemer liggen uw kansen in China vooral in sectoren als: ▶▶ logistiek; ▶▶ infrastructuur; ▶▶ creatieve industrie;

toestellen en elektrische apparaten. In 2010 voerde Nederland voor

▶▶ ICT-outsourcing;

19 miljard euro aan mechanische apparaten in. Dit is ruim 60% van de

▶▶ auto-industrie;

totale Nederlandse import uit China.

▶▶ duurzame energie en milieu; ▶▶ machine-industrie; ▶▶ gaming; ▶▶ scheepsbouw.

Invoer uit China De Nederlandse invoer uit China is in 2010 met ruim 800 miljoen

“Elk bedrijf heeft een kans in China, maar je moet je er wel voor openstellen. Daar zijn wij in Nederland heel goed in. We kunnen ons goed inleven in andere culturen, we hebben ons altijd moeten verdiepen in de geschiedenis en taal van buitenlandse handelspartners.”

toegenomen tot 5,4 miljard euro. We importeren vooral veel kleding en machines uit China, zoals computers, printers, telecommunicatie


24


Uitvoer naar China Hoewel de uitvoerwaarde naar China sinds 2005 is verdubbeld, is deze nog altijd bijna zes keer kleiner dan de invoer uit China. Tegen over elke euro export staat 5,71 euro import. Nederland exporteert vooral grondstoffen naar China, zoals papierstof, schroot en resten van non-ferrometalen. Maar ook machines en chemische producten,

kansrijke sectoren

“China is al lang geen goedkoop productieland meer en beweegt zich meer richting kenniseconomie. Als je iets met Research & Development gaat doen in China, zul je veel meer steun krijgen vanuit het land dan wanneer je voor productie kiest.”

zowel organische producten als kunststof. Samen zijn deze producten


goed voor ruim driekwart van de totale uitvoer naar China.

Detailhandel in opkomst De massale verstedelijking van China heeft geleid tot een razendsnelle

Kansen in Hongkong

opkomst van winkelketens. Daarnaast ontwikkelen web- en gemaks

Hongkong investeert de komende jaren ruim tien miljard euro in twee

winkels zich in hoog tempo, waardoor nieuwe detailhandelskanalen

grote spoorwegprojecten. Heeft u een Nederlands bouwbedrijf, dan zijn

ontstaan. Dit biedt veel kansen voor buitenlandse bedrijven die toe

dit zeker kansrijke projecten. Ook de (elektrische) auto-industrie is een

willen treden tot de Chinese markt.

branche om in de gaten te houden. Andere veelbelovende sectoren zijn:

Milieuverbetering

▶▶ infrastructuur;

▶▶ architectuur;

De ernstige milieuvervuiling terugdringen, is op dit moment een van

▶▶ ecocities (duurzaam bouwen);

▶▶ design en mode.

China’s grootste uitdagingen. Er is dan ook veel vraag naar diensten

▶▶ duurzame energie;

op het gebied van milieu. Dat is gunstig voor bedrijven die milieu technologieën kunnen integreren en weten hoe ze financierings

In- en uitvoer Hongkong

modellen moeten ontwikkelen.

De Nederlandse export naar Hongkong bestaat vooral uit melk- en vleesproducten. Omgekeerd zijn voor ons de belangrijkste import producten uit Hongkong:

“Chinezen worden steeds welvarender en schaffen graag Europese producten aan. Als je dan hoort dat een keten als WE er honderd winkels wil openen… Heel voorzichtig kijken wij ook naar China als potentieel afzetgebied.” MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

25

▶▶ speelgoed;

▶▶ huishoudelijke producten;

▶▶ kleding;

▶▶ sieraden en horloges;

▶▶ consumentenelektronica;

▶▶ sportartikelen.

▶▶ geschenkartikelen en premiums; Daarnaast vormt Hongkong steeds meer het centrum voor handel in luxegoederen. Zo heeft de regio tegenwoordig een leidende positie in de premium-wijnhandel. Voorheen had New York deze in handen.

26

27


zakencultuur Als u succesvol zaken wilt doen in China, moet u zich goed voorbereiden en bereid zijn te investeren in zakelijke relaties. Houd rekening met een aantal culturele en sociale verschillen.

Eerste ontmoeting Handen schudden bij een ontmoeting is algemeen geaccepteerd in China. Na de begroeting worden direct visitekaartjes uitgewisseld. Chinezen houden van een informele sfeer tijdens zakelijke onder

Beleefdheid

handelingen en nodigen u graag uit voor lunch, diner of karaoke.

In China is de waarheid niet absoluut, maar relatief. Daarom zegt een

Uw toekomstige Chinese zakenpartner verwacht geen cadeaus,

Chinees u uit beleefdheid liever wat u wilt horen, dan dat hij u de

maar een maaltijd aanbieden kan een stap in de goede richting zijn.

waarheid vertelt. Ze willen geen gezichtsverlies lijden en zullen u ook niet in het openbaar blameren. Het groepsgevoel staat bij Chinezen

Persoonlijke relatie

voorop. Een positieve benaderingswijze is hierbij erg belangrijk.

Chinezen hechten veel waarde aan een langdurige, persoonlijke relatie

Alles moet in harmonie zijn en competitie leidt tot disharmonie.

met zakenpartners. Een goede verstandhouding opbouwen en onder houden kost veel tijd en energie. Toon respect, wees geduldig en neem de tijd voor activiteiten die niet direct zakelijke resultaten opleveren. Verdiep u ook in het land, de cultuur, taal en manieren.

“De markt in China verandert razendsnel. Was een offerte vroeger zes maanden geldig, nu moet je binnen een week reageren, anders krijg je een nieuwe prijs.”

Spreek niet over controversiële onderwerpen, zoals Tibet. Chinezen zwijgen daar liever over.


28


zakencultuur

Arbeidsethos

Onderhandelen

Sociale rangorde is erg belangrijk in China. Er heerst binnen bedrijven

Chinezen zijn harde en taaie onderhandelaars. Niets gaat vanzelf, maar

een sterke hiërarchische cultuur, formeler en afstandelijker dan wester

alles is mogelijk. Voor een goede onderhandeling is het belangrijk dat

lingen gewend zijn. Over het algemeen zijn Chinezen flexibele zaken

u uw Chinese handelspartner iets concreets kunt bieden. Chinezen

partners en ze hebben geen negen-tot-vijf-mentaliteit. Ambtenaren

denken in termen van wederzijds voordeel. Probeer daarom tijdens

en ondergeschikten nemen weinig verantwoordelijkheid en zijn vaak

onderhandelingen tot een win-winsituatie te komen voor beide partijen.

29

terughoudend met hulp. Bescheidenheid wordt gewaardeerd en het is verstandig om niet alle

Taal

informatie weg te geven in de verkenningsfase. Een Chinese zakenman

Veel Chinezen spreken geen Engels, wat kan zorgen voor een commu

zal zelf eerder te weinig zeggen dan te veel. Transparantie en harde

nicatieprobleem. Het is daarom raadzaam een goede tolk in te huren.

data gaan vaak in tegen de Chinese passie voor interpretatievrijheid

In de meeste grote steden is een kantoor van de China Council for the

en onderhandelingsruimte. Maak aantekeningen tijdens onderhande

Promotion of International Trade (CCPIT) gevestigd. Zij kunnen u helpen

lingen en wees consistent in wat u zegt. Het kan maanden of zelfs jaren

een vertaler te vinden. Ook de Nederlandse vertegenwoordigingen in

duren voordat een investeringscontract tot stand komt. Onderhande

China en Nederlandse tolken vertaalbureaus kunnen u hierbij van

lingen vragen om tactisch optreden en veel geduld.

dienst zijn.

“Tijdens persoonlijke ontmoetingen doe je vrijwel nooit zaken. Het draait vooral om het versterken van de persoonlijke band. Een paar keer per jaar komen er een aantal Chinese leveranciers van ons naar Nederland. Van zakendoen of onderhandelen komt dan vaak weinig terecht. Je gaat met ze uit eten, laat je bedrijf zien en vertelt over je familie. Dat vinden ze ontzettend interessant. Na een paar dagen gaan ze onverrichter zake weer richting China. Geen probleem, die prijsafspraken komen een andere keer wel.” V-fiets - Maureen Baas

“Wil je gelijk aan de slag? Zorg dan dat je snel een aanbetaling doet. Pas als die binnen is, starten ze met de productie. Geen geld, geen beweging.” V-fiets - Maureen Baas

30


Contracten en afspraken De beginselen van een precontractuele fase kennen Chinezen niet. Contracten zijn meer globale afspraken, waarmee binnen de relatie met elkaar wordt omgegaan. Na ondertekening zullen er nog verschillende friendly consultations volgen. Deze worden vaak als clausule opgenomen in het contract. Als het contract geen uitsluitsel geeft, kunnen ze problemen oplossen. In China respecteert men afspraken. Dat geldt ook voor mondelinge overeenkomsten. Deze worden over het algemeen goed nagekomen. Om misverstanden te voorkomen, kunt u ze het beste ook schriftelijk laten vastleggen.

“Het is onmogelijk om te spreken van ‘zakendoen in China’. Het land is zó groot, je kunt het beter vergelijken met Europa. Als je van Beijing, via Shenzhen naar Shanghai gaat, is het alsof je van Stockholm via Amsterdam naar Madrid reist. Zakendoen verschilt daarom alleen al per stad. In Beijing is het bijvoorbeeld gebruikelijk om zaken tijdens een lunch of diner te bespreken. Maar in Shenzhen doe je dat gewoon tijdens kantooruren.” Web Power - Jacco Bouw

31

32

33


omgangsvormen Nu China meer contacten heeft met andere landen en culturen, worden de omgangsvormen wat losser. Toch is het goed om de Chinese etiquetteregels te leren kennen.

Communicatie ▶▶ Ga ervan uit dat slechts weinig Chinezen Engels spreken. Zorg voor uw eigen tolk. ▶▶ Laat uw communicatiemateriaal vertalen. Gebruik hierin de juiste naam voor China: The People’s Republic of China.

Ontmoeting ▶▶ Handen schudden is een algemeen geaccepteerde begroeting. Meer ceremoniële begroetingen bestaan uit een knikje, lang handen schudden of een kleine buiging. Wacht op de buiging van uw Chinese gesprekspartner voordat u zelf buigt. ▶▶ Na de begroeting wisselt u direct visitekaartjes uit. De manier

▶▶ Spreek de mensen aan met hun achternaam, niet met de voor naam. De eerste naam op het visitekaartje is de achternaam van de gesprekspartner. Als er een titel op het kaartje staat, is het gebruikelijk die ook te noemen. ▶▶ Houd het gesprek zakelijk. Maak geen grappen of overdreven bewegingen.

waarop dit gebeurt is erg belangrijk. Zorg ervoor dat uw kaartje

Kleding

zowel in Engels als Mandarijn is opgesteld. U biedt het met twee

▶▶ De kledingstijl in China is formeel. Mannen dragen vaak een

handen aan. Houd daarbij uw vingers langs de zijden en toon het kaartje met de tekst in het Mandarijn naar boven. Neem het

donker pak met eenvoudige, onopvallende das. ▶▶ Vrouwen kleden zich zeer bescheiden. Onthullende halslijnen

visitekaartje ook met twee handen in ontvangst. Bestudeer het

en korte rokken zijn ongepast. Chinezen verkiezen klassieke

met belangstelling en respect.

ontwerpen boven de laatste trends.

34


Geschenken ▶▶ Cadeautjes worden bij een eerste bezoek niet verwacht, maar ze

omgangsvormen

35

▶▶ Tijdens zakengesprekken wordt voornamelijk thee aangeboden. Wees er alert op dat de gastheer of -vrouw deze als eerste drinkt.

kunnen helpen bij het opbouwen van een goede relatie met uw

Als de thee lange tijd onaangeroerd blijft, is dit vaak een signaal dat

zakenpartner. Zoek uit welke geschenken in uw kringen gewaar

de afspraak op zijn einde loopt.

deerd worden en doe daar uw voordeel mee. ▶▶ Ter kennismaking kunt u een maaltijd aanbieden. De rekening delen is in China taboe. De uitnodigende partij bestelt het eten en betaalt ook de rekening. ▶▶ Geef geen fooi, dat wordt vaak als belediging gezien. Al raakt deze westerse gewoonte in grote steden als Beijing, Shanghai en Guangzhou steeds meer ingeburgerd.

Sociaal ▶▶ Chinezen houden van een informele sfeer tijdens zakelijke onder handelingen. Ze nodigen u graag uit voor de lunch, het diner of een avond karaoke. Bereid u in dat geval voor op lang tafelen, drinken en zingen. Vermijd zakelijke onderwerpen en controversiële gesprekken, bijvoorbeeld over Tibet. ▶▶ Het wordt als onbeleefd gezien om iemands blik lang vast te houden.

“Als ik naar China ga, ben ik geen enkele avond alleen. Zelfs als je doodmoe uit het vliegtuig komt, ga je mee. Weigeren is onbeleefd. Ze willen je entertainen, je bezoek de moeite waard maken. En ik eet wat ze me voorschotelen. Omgekeerd nemen wij ze mee uit als ze naar Nederland komen.”

▶▶ Chinezen zijn gevoelig voor status. Bouw een goed netwerk op door te investeren in contacten op verschillende niveaus en posities. ▶▶ Goedbedoelde amicale aanrakingen, zoals een schouderklopje, worden over het algemeen niet gewaardeerd. ▶▶ Chinezen zijn een zelfbewust volk. Onderschat uw handelspartner nooit en benader hem of haar op voet van gelijkheid.

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman Eten en drinken ▶▶ Wacht tot u een stoel wordt aangewezen wanneer u bent uitge nodigd voor een diner. Zakendiners zijn vaak uitgebreid, met volop alcoholische versnaperingen. Neem hier de tijd voor. ▶▶ Eet nooit uw bord helemaal leeg, met name bij een Chinees diner. Drink uw glas of kop niet leeg, tenzij u wilt worden bijgeschonken. ▶▶ Bied bij handelsevenementen, zoals beurzen, zowel westers als

“Het belangrijkste is dat je niet bijdehand doet of boos wordt. Als je daar niet mee oppast, dan gooien Chinezen de deur dicht. Hiermee beschadig je persoonlijke relaties en dan moet je weer gaan lijmen. Plaats jezelf ook niet in een slachtofferrol, maar denk in oplossingen en communiceer ook zo. Dan zijn Chinezen best bereid om met je mee te denken.”

Chinees eten aan en regel zitplaatsen voor uw gasten. Staand eten wordt in China niet gewaardeerd.

V-fiets - Maureen Baas

36


Onderhandelen ▶▶ Chinezen vinden het belangrijk dat u betrouwbaar bent en consistent in wat u zegt. Dit geldt voor afspraken tijdens de onderhandelingen, maar ook in de algemene omgang. ▶▶ Juich niet te vroeg. De echte onderhandelingen beginnen pas wanneer het contract is getekend. Met andere woorden: alles blijft bespreekbaar.

Hongkong, nét even anders De meeste opmerkingen over China gaan ook op voor Hongkong. Doordat dit gebied lange tijd een Britse kroonkolonie is geweest, zijn er ook enkele verschillen. ▶▶ Goede persoonlijke relaties zijn ook in Hongkong erg belangrijk.

omgangsvormen

37

“Sommige clichés komen niet overeen met de werkelijkheid. Zo zou je in China niets mogen en zou alles worden gecontroleerd door de overheid. Dat is lichtelijk overdreven, zeker in de steden is er een grote mate van vrijheid. Verder wordt er vaak gezegd dat Chinezen altijd tot het laatste moment wachten voordat ze een deal met je sluiten. Dat is in de dienstensector in ieder geval niet zo. Ze nemen beslissingen juist vaak binnen een dag.”

Contacten verlopen echter vrij formeel, vooral de eerste kennismaking.


▶▶ U kunt in principe rechtstreeks met bedrijven afspraken maken. U heeft geen officiële introductie nodig, zoals in sommige andere Aziatische landen gebruikelijk is. Toch kan het een voordeel zijn. Bijvoorbeeld als de introductie komt van het Nederlandse consulaatgeneraal in Hongkong. Dit geldt vooral bij contacten met de overheid. ▶▶ Stipt op tijd komen bij een afspraak is een teken van respect. Houd daarom rekening met het altijd drukke verkeer in de regio. Bent u onverhoopt toch te laat, breng uw gesprekspartner hiervan dan direct op de hoogte en bied uitgebreid excuses aan.

tip

▶▶ Dure relatiegeschenken zijn in Hongkong ongebruikelijk. In tegen stelling tot in veel andere Aziatische landen, is het normaal om snel ter zake te komen.

Hongkong is lange tijd een Britse kroonkolonie geweest. Hierdoor zijn er enkele verschillen ontstaan met de Chinese cultuur. Wees u daarvan bewust.

!

38

39


bedrijfsprofielen MTR FashionFlair

Web Power

MTR FashionFlair levert private label-modeconcepten aan Europese grootwinkel bedrijven. Het bedrijf produceert en verkoopt confectieproducten zoals shirts en kostuums. De nadruk ligt op accesoires: van sokken tot manchetknopen, van stropdassen tot lederen riemen. MTR FashionFlair is een snelgroeiende onderneming dat in 2008 is opgericht door Milko Frischalowski, Teng Janssens en Ronald Dubbelman. Het grootste deel van de productie vindt plaats in China.

Web Power is een Nederlands bedrijf gespecialiseerd in online marketingcommunicatie en specifiek e-mailmarketing en sites. Het werd in 1999 opgericht door Jacco Bouw en Niek Kerkemeijer, die vanaf een zolderkamer in Barneveld steeds meer klanten aan zich wisten te binden. Inmiddels is het voormalige tweemanszaakje uitgegroeid tot een internationaal bedrijf met kantoren in Nederland, China, Zweden en Duitsland. Web Power is daarmee de grootste internationale e-mailspecialist uit Nederland. In China leidt het bedrijf de markt op het gebied van e-mailmarketing en adviseert het de overheid over antispamwetgeving en -regulering.

V-fiets V-fiets verkoopt ombouwsets om je eigen fiets elektrisch te maken. Behalve complete ombouwsets verkoopt V-fiets ook losse onderdelen, zoals elektromotoren en accu’s. Een groot succes, want de vraag naar ‘ombouwsets’ groeit fors. De onderdelen worden onder andere geproduceerd in China. V-fiets levert vooral aan Nederlandse retailers, fietsfabrikanten een klein percentage particulieren. Er is groeiende belangstelling vanuit andere Europese landen, Amerika en Australië. V-fiets is in 2008 opgericht door Ralf Braakman en Maureen Baas.

40

41


een bedrijf opzetten

Het commerciële landschap van China verandert in hoog tempo en is lastig te bewerken. De markt is heterogeen, omvangrijk, complex en moeilijk toegankelijk. U moet rekening houden met nationale en lokale regelgeving, bureaucratie en het economisch beleid. Dit gecombi neerd met een onoverzichtelijk aantal overlappende bestuursorganen. Het veroveren van de Chinese markt kost over het algemeen veel tijd en energie. Uw entreestrategie is een belangrijk onderdeel van het exportbeleid van uw onderneming. Bedenk per product-markt combinatie op welke termijn en op welke manier u die markt wilt ontwikkelen.

Marktbenadering

In principe kiest u uit deze mogelijkheden: ▶▶ Representative Office (Rep. Office) ▶▶ Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE)

Buitenlandse ondernemingen en investeerders kunnen de Chinese

▶▶ Foreign-Invested Commercial Enterprises (FICE)

markt op verschillende manieren benaderen. Elke manier heeft zijn

▶▶ Joint Venture (JV)

voor- en nadelen. Om te bepalen wat voor u de juiste registratievorm is, kunt u het beste juridisch advies inwinnen.

42


Representative Office (Rep. Office) De minst dynamische ondernemingsvorm waarmee u in China aanwezig kunt zijn, is een Rep. Office. Deze partij mag alleen liaisonactiviteiten verrichten voor een buitenlands moederbedrijf. U kunt het zien als een verlengstuk van uw organisatie, dat alleen


▶▶ als u lokaal personeel wilt inhuren, bent u verplicht dit via een plaatselijke ‘supportorganisatie’ te doen. Hieraan zijn extra kosten verbonden; ▶▶ u bent aan veel regels gebonden. De overheid oefent een strikt toezicht uit en er zijn regelmatig inspecties.

indirect interactie aangaat met Chinese partijen. De opstarttijd is van een Rep. Office is ongeveer drie maanden.

Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE) Een WFOE is een ondernemingsvorm op Chinees grondgebied die

Hoewel de mogelijkheden van een Rep. Office beperkt zijn, geeft

volledig wordt gefinancierd met buitenlands kapitaal. De wetgeving

deze marktbenadering tegen lage kosten directe controle voor uw

rondom deze ondernemingsvorm is complex. Achteraf wijzingen door

buitenlandse onderneming. Dat kan nuttig zijn als u eerst vertrouwd

voeren is vaak ingewikkeld, en soms zelfs onmogelijk. Gun uzelf

wilt raken met de Chinese markt. Als u nog niet op de Chinese markt

daarom voldoende tijd in de opstartfase. Het is zeer belangrijk dat u

gaat verkopen, maar wel een serieus netwerk wilt opbouwen,

een betrouwbare en goed ingevoerde adviseur of advocaat in de arm

marktonderzoek wilt doen of producten wilt presenteren, dan is

neemt als u een WFOE wilt oprichten.

een Rep. Office zeker het overwegen waard. De WFOE is veruit de meest gekozen ondernemingsvorm voor inter

Voordelen

nationale investeerders in China. Het is geschikt voor bedrijven die

▶▶ het is de snelste en goedkoopste manier om een

werkzaam zijn in productie en verkoop van producten, of diensten

vertegenwoordiging in China op te richten; ▶▶ u bent continu aanwezig in China. Dit maakt u geloofwaardiger

aanbieden zoals Research & Development of business consultancy. De opstarttermijn is drie tot zes maanden.

en daardoor wordt zakendoen eenvoudiger; ▶▶ u heeft volledige zelfstandige controle;

Voordelen

▶▶ het is relatief goedkoop. U hoeft bij een Rep. Office geen

▶▶ een WFOE is voor 100% uw eigendom, u heeft volledige controle

startkapitaal in te leggen; ▶▶ u kunt uw legale aanwezigheid in China vormgeven en een lokaal netwerk opbouwen.

over uw business; ▶▶ u kunt uw technologie en intellectuele eigendom beter beschermen; ▶▶ winst maken is toegestaan en u heeft de mogelijkheden om te direct te handelen in RMB;

Nadelen ▶▶ het biedt beperkte mogelijkheden, u kunt alleen liaisonactiviteiten uitvoeren; ▶▶ een winstoogmerk is niet toegestaan;

▶▶ als u geen winst maakt, betaalt u geen vennootschapsbelasting. Een WFOE wordt belast volgens centrale fiscale wetgeving. De precieze implementatie hiervan kan op lokaal niveau verschillen; ▶▶ er geldt een beperkte aandeelhoudersaansprakelijkheid in relatie tot de originele investering.

43

44



Nadelen

Foreign-Invested Commercial Enterprises (FICE)

▶▶ bij registratie is een minimum startkapitaal nodig. Minimum

Met een FICE is het mogelijk te importeren, exporteren en producten

kapitaalvereisten verschillen sterk per stad of regio. Ze worden

op de Chinese markt te verkopen. Vroeger was het voor buitenlandse

opgemaakt uit het startkapitaal, ingebrachte kapitaalgoederen

bedrijven verboden om Chinese producten te kopen om deze

en het overgebrachte intellectuele eigendom;

vervolgens in China zelf weer te verkopen. Sinds 2004 mag een FICE

▶▶ u kunt alleen in een beperkt aantal sectoren een WFOE openen.

de volgende activiteiten ondernemen:

Het is van cruciaal belang in welke sector(en) u gaat opereren in China. De Chinese overheid heeft vier verschillende categorieën

▶▶ import export en distributie;

geïdentificeerd voor buitenlandse investeringen: permitted,

▶▶ detailhandel goederen en diensten verkopen aan individuen via

encouraged, restricted en prohibited. Hieraan zijn verschillende voorwaarden en mogelijkheden verbonden; ▶▶ u bent beperkt tot het doel van de onderneming dat is vastgelegd bij de autoriteiten; ▶▶ ratio tussen geregistreerd kapitaal en de totale investering. Bij het vaststellen van het registered capital moet u goed analyseren wat

televisie, telefoon, post, internet en verkoopautomaten; ▶▶ groothandel goederen en diensten verkopen aan bedrijven, klanten uit de industrie, handel of andere organisaties binnen China; ▶▶ agent of handelaar representatieve transacties op provisiebasis; ▶▶ franchising meerdere verkooppunten opzetten.

uw organisatie daadwerkelijk nodig heeft om zonder buitenlandse kapitaalinjecties tot een punt te komen waarop uw Chinese business

Een FICE is vergelijkbaar met een WFOE, maar speciaal bedoeld voor

winstgevend is. Als uw registered capital namelijk te laag is en u

handel en retail. Via een FICE kunt u ook marketingactiviteiten op de

daarna toch aanvullende investeringen in China wilt doen, dan

Chinese markt ontplooien. Dit kan ook langs andere wegen, bijvoor

worden deze belast als inkomsten. Het tarief voor inkomsten

beeld via individuele agenten, maar met een FICE heeft u meer controle

belasting is doorgaans 25%. Het registered capital is overigens

op de kwaliteit en het serviceniveau dat u nastreeft. Het maakt ook

niet hetzelfde als de totale investering. Daarbij worden ook nog

een persoonlijker contact met uw leveranciers mogelijk. Bovendien

leningen of investeringen vanuit China meegenomen.

kunt u in RMB uitbetalen en factureren. De opstarttermijn is vier tot zes maanden.

“Contracten hebben we door Chinese advocaten laten vertalen. Samen met deskundigen hebben we alles dichtgetimmerd.” Web Power - Jacco Bouw

Voordelen ▶▶ u kunt verschillende vestigingen in China opzetten (franchising); ▶▶ u kunt direct personeel inhuren; ▶▶ u kunt in RMB factureren; ▶▶ u heeft meer controle over de kwaliteit van uw producten en dienstverlening.

45

46


Nadelen ▶▶ de opstartperiode duurt lang; ▶▶ ingekochte producten mogen niet worden bewerkt of aangepast. Een FICE mag de aard van het product niet veranderen. U mag alleen verkopen wat u daadwerkelijk heeft ingekocht; ▶▶ het is een FICE niet toegestaan zelf producten te maken; ▶▶ er is een beperkt aantal verkooppunten toegestaan. Heeft u meer dan dertig verkooppunten die producten als boeken, tijdschriften, auto’s, medicijnen, zout, ruwe olie of benzine verkopen, dan mag uw aandeel in de onderneming niet groter zijn dan 49%; ▶▶ ratio tussen geregistreerd kapitaal en de totale investering. Als uw registered capital te laag is en u daarna toch aanvullende


“Voor Nederlandse bedrijven is het op dit moment nog moeilijk om een Chinese entiteit te krijgen. Voor een handelsfirma is dat in Hongkong binnen een week geregeld. We hebben de voor- en nadelen besproken met onze bank. Een accountant, een adres, een showroom en een paar duizend dollar, meer heb je niet nodig.”

investeringen in China wilt doen, dan worden deze belast als


inkomsten. Kijk voor meer informatie over dit onderwerp bij de WFOE.

Joint Venture (JV) Een Joint Venture is een onderneming die in handen is van één of

Voordelen

meer Chinese en buitenlandse partners. De onderneming kan worden

▶▶ door samen te werken met een Chinese partner in een JV, kunt u

gevormd door een bijdrage te doen in de op te richten JV. Eigendom, risico en winsten worden verdeeld op basis van deze geldelijke bij

profiteren van bestaande expertise en infrastructuur; ▶▶ het is mogelijk dat uw Chinese partner onroerend goed, systemen

drage. China kent twee soorten JV: de Equity JV en de Cooperative JV.

en expertise bezit die noodzakelijk (of zeer wenselijk) zijn voor het

De opstarttermijn is drie tot zes maanden.

succes van de onderneming; ▶▶ uw lokale partner heeft vaak beter inzicht in de lokale markt;

De JV bestaat al sinds 1979 in China en is nog steeds een veel gebruikte ondernemingsvorm voor buitenlandse investeringen.

▶▶ een Chinese partner heeft vaak connecties, een distributienetwerk en/of de kennis om goedkeuring voor bepaalde projecten te krijgen;

De laatste jaren kiezen echter steeds meer buitenlandse onder-

▶▶ u kunt kiezen voor een Chinese partij als ‘stille’ partner. Deze vorm

nemingen voor een WFOE. Dit komt vooral door voorbeelden

verdient soms de voorkeur boven een WFOE, omdat Chinese

van teleurstellende ervaringen met Chinese JV-partners. Toch is

autoriteiten in bepaalde gevallen graag zien dat Chinese bedrijven

onverstandig om de JV als ondernemingsvorm bij voorbaat af te

direct profiteren van buitenlandse investeringen. Vooral in het

schrijven. Een JV heeft ook een aantal voordelen ten opzichte van

binnenland van China is dit nog het geval;

een WFOE.

▶▶ voor sommige bedrijfstakken (telecommunicatie, expeditie en transport, infrastructuur, energie, bepaalde diensten) is een JV de enige toegestane ondernemingsvorm.

47

48


Nadelen


49

Daarnaast kent Hongkong:

▶▶ u heeft geen volledige controle over de onderneming; ▶▶ er bestaat een kans op onenigheid of verschil van inzicht met uw lokale partner.

Ondernemingsvormen in Hongkong

▶▶ neven- en dochtervestigingen; ▶▶ eenmanszaken; ▶▶ representative offices.

Hongkong is een belangrijk centrum voor ondernemingen die vooral

Voor samenwerking vanuit Hongkong met een Chinese firma wordt

in Zuidoost-Azië zaken doen. De stadstaat biedt als vestigingsplaats

vaak gekozen voor een Joint Venture, bijvoorbeeld in de vorm van een

een aantal voordelen boven mainland China. Er bestaat geen deviezen

commanditaire vennootschap.

controle en er is geen minimumkapitaal vereist. Belasting wordt alleen geheven over inkomsten die in Hongkong zelf zijn ontstaan. Bovendien profiteren deze ondernemingsvormen van extra belastingvoordelen: ▶▶ holding of offshore bedrijf geen belasting over vermogensaanwas na verkoop van dochterondernemingen; ▶▶ licensing companies exploiteren rechten en royalty’s afkomstig van intellectueel en industrieel eigendom; ▶▶ hoofdkantoren slechts 10% van de inkomsten is belast; ▶▶ financieringsmaatschappijen geen belasting over rente van buitenlandse financieringsondernemingen. Er zijn verschillende ondernemingsvormen moge lijk in Hongkong. De besloten vennootschap en naamloze vennootschap komen het meeste voor.

“Om te beginnen kies je uit drie ondernemingsvormen: een Joint Venture, een Representative Office of een Wholly Foreign Owned Enterprise. Wij hebben voor de laatste gekozen. We betalen in China belasting, maar hebben alle aandelen zelf in handen. Zeker in het begin is het verstandig om een Chinese vertrouwens persoon of adviseur in te schakelen die je wegwijs maakt in het land en je helpt om een zogenaamde Guanxi op te bouwen: een vertrouwensband met je nieuwe zakenpartners.” Web Power - Jacco Bouw

50

51


weten

regelgeving Explosie aan wetten en regels Het is belangrijk aandacht te besteden aan de verschillen in weten regelgeving tussen Nederland en China. Het recht is geen absolute wetenschap en veel beter te begrijpen als u de achtergrond kent. De afgelopen jaren heeft het rechtssysteem van China te maken gehad met een explosie aan wetten en regels. De rechtshandhaving loopt daarbij flink achter. De Chinezen claimen dat veel wetten en regels niet uitvoerbaar zijn en advocaten klagen over rechters die de

Contracten

wet niet kennen. Lokale bestuurders leggen wetten en regels mede

De drie bekendste contractvormen in China zijn het koopcontract,

hierdoor vaak anders uit dan ze bedoeld zijn.

de distributieovereenkomst en de agentuurovereenkomst. Welk soort contract u ook sluit, hanteer altijd de regel: zonder eigen tolk, geen

Juridisch advies

contract. De kans dat uw Chinese zakenpartner de overeenkomst

Voordat u een vestiging opent in China, raden we u aan om daarover

anders interpreteert is namelijk zeer groot, zelfs als het contract in het

juridisch advies in te winnen. De weten regelgeving in China verandert

Engels is opgesteld. De Engelse variant wordt altijd naar het Chinees

vaak en er zijn sterke regionale verschillen in de toepassing van de

vertaald voor de Chinese directie of aandeelhouders. U heeft dan wel

wetten. De meeste advocaten spreken goed Engels, maar het is

een contract, maar de details kloppen niet altijd. Dit kan voor grote

verstandig om bij al uw afspraken een eigen tolk mee te brengen.

conflicten zorgen in de zakenrelatie.

52


Daarnaast zien Chinezen een contract als een levend instrument: de bedoeling van de overeenkomst is belangrijker dan de letter. Anders dan in Nederland, moet u ervoor zorgen dat de details flexibel zijn.

Tips voor onderhandelingen

weten regelgeving

“De regelgeving in China verandert regelmatig en dat kan voor problemen zorgen. Blijf altijd op de hoogte van aanpassingen in wetten en regels.” Web Power - Jacco Bouw

▶▶ Zorg dat u een controlerende meerderheid heeft, anders nemen de Chinezen meteen de touwtjes in handen. ▶▶ Neem de tijd om een betrouwbare agent, distributeur of partner te vinden die bekend is met de Chinese taal en cultuur. ▶▶ Werk met een tolk die bestand is tegen de druk die Chinezen

▶▶ Commission contracts De commissionair of tussenpersoon drijft handel op eigen naam,

uitoefenen tijdens onderhandelingen. Kies niet voor studenten,

namens u als opdrachtgever. De gemaakte kosten zijn voor rekening

die zijn het zakelijk Engels vaak niet machtig.

van de commissionair, tenzij anders is aangegeven in het contract.

▶▶ Wees standvastig. Chinezen onderhandelen vaak tot de laatste minuut door. Probeer hier flexibel mee om te gaan. Ook al wilt u de deal nog zo graag, laat dat niet merken. ▶▶ Zorg ervoor dat u zelf het management mag benoemen en ontslaan. ▶▶ Chinezen doen alles om kosten te besparen. Ze stappen gerust zonder overleg over naar goedkopere grondstoffen of materialen. Zorg daarom voor gedetailleerde contracten.

Agentuurcontracten in Hongkong In Hongkong is de letter van het contract belangrijker dan in China. Er zijn verschillende contracten mogelijk: ▶▶ Mandate contracts De principaal en de agent komen overeen dat de agent handelt namens de principaal. Dit houdt in dat u de agent machtigt in algemene of specifieke aangelegenheden. Eventuele kosten voor de uitvoering van de gedelegeerde taken betaalt u vooruit. De agent mag op zijn beurt taken delegeren aan anderen. Daarnaast kunt u afspreken dat de agent u over de voortgang van taken rapporteert.

53

▶▶ Intermediary services contract De tussenpersoon informeert u over mogelijke contracten of haalt bepaalde contracten binnen. U betaalt hiervoor als klant een afge sproken prijs. Als een contract niet wordt gerealiseerd, kan de tussenpersoon een terugbetaling eisen van de gemaakte kosten.

54


weten regelgeving

In Shanghai geldt sinds 1994 de regel dat de agent - behalve een

Intellectueel eigendom in China

persoon - ook een organisatie kan zijn. In het contract wordt verder een

China staat bekend om zijn kopieergedrag. Neem daarom het zekere

aantal zaken vastgelegd, zoals:

voor het onzekere en registreer uw handelsmerken, logo’s en domein namen bij het Trademark Office. Neem hiervoor een professioneel

▶▶ de aard van de dienstverlening;

adviesbureau in de arm. Voor bescherming van octrooirechten moet

▶▶ commissie en betalingswijze;

u een octrooiaanvraag indienen bij het State Intellectual Property

▶▶ duur van het contract;

Office (SIPO) in Beijing. Registratie bij bijvoorbeeld de EU of het

▶▶ geschillenprocedure.

World Intellectual Property Organization (WIPO) is niet voldoende.

De agent moet zich registreren bij de Shanghai Municipal Administration

Zelfscheppende industrie

for Industry and Commerce. Vraag de agent altijd om zijn vergunning

Om de intellectual property rights (eigendomsrechten) van buitenlandse

te laten zien.

ondernemers te beschermen, voert de Chinese regering in hoog tempo wetten in. Zo wordt kopieergedrag bestreden en zet China

“We doen in China veel zaken op basis van vertrouwen en daar hebben we nog nooit problemen mee gehad. Contracten zijn ook niet alles. Als ze je echt willen flessen, dan lukt ze dat heus wel.”

stappen naar een zelfscheppende industrie. Maar bij overtreding komt het nog lang niet altijd tot straf- of civielrechtelijke vervolging. De meeste zaken rond schending van merkenrecht of intellectuele eigendom worden administratief behandeld. Het doel hierbij is om tot een schikking te komen.

V-fiets - Maureen Baas

internettip Lees meer op china-iprhelpdesk.eu. Op deze website van de Europese Unie vindt u informatie, advies en training op het gebied van bescherming van intellectuele eigendom.

“Wat je zaait zul je oogsten. Verhalen over containers met bakstenen komen niet uit de lucht vallen. Dat kregen we ook steeds voorgelegd van banken.” MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

55

56

57


douanezaken Douaneprocedures verlopen in China anders dan in Nederland. Ook de samenwerking tussen verschillende overheidsinstellingen die belast zijn met grenscontrole verschilt. Houd daarom rekening met langere afhandelingstermijnen dan u gewend bent. Laat u begeleiden en adviseren door een in China erkende douaneagent, met de juiste autorisaties en licenties.

Documenten Goederenzendingen bestemd voor China moeten zijn voorzien van de volgende documenten:

!

tip

▶▶ handelsfactuur; ▶▶ certificaten van oorsprong; ▶▶ transportdocumenten;

Douanetelefoon Voor informatie of advies over import en export van en naar China kunt u contact opnemen met de douanetelefoon. In Nederland 0800 - 0143 of vanuit het buitenland +31 45 574 3031.

▶▶ paklijsten; ▶▶ Enig Document (meer informatie op douane.nl); ▶▶ pro-formafactuur; ▶▶ invoervergunning; ▶▶ Confirmation Certificate; ▶▶ fytosanitaire, gezondheids- of veterinaire certificaten; ▶▶ pre-shipment inspectie.

58


douanezaken

Handelsfactuur

Paklijsten

Voor de inklaring van goederen is een factuur in tweevoud vereist. Op de

Paklijsten moeten in het Chinees of Engels een nauwkeurig overzicht

factuur staan alle gebruikelijke gegevens in het Chinees of in het Engels:

geven van de afzonderlijke verpakkingen met merk, nummers, inhoud

▶▶ naam en adres van de importeur en exporteur;

en bruto- en nettogewicht.

▶▶ datum en plaats van verzending en bestemming; ▶▶ merken, nummers, aantal en soort van de afzonderlijke stukken;

Enig Document

▶▶ goederenomschrijving (inclusief goederen- of HS-code);

Het Enig Document (ED) is een standaardformulier waarmee u onder

▶▶ bruto- en nettogewicht;

andere aangifte ten uitvoer doet bij de Nederlandse douane. Deze

▶▶ vrachtkosten;

aangifte kunt u digitaal doen. U kunt uw expediteur of transporteur

▶▶ code van de muntsoort waarin de factuur is opgesteld;

vragen om u hierbij te helpen of de afhandeling over te nemen. Ga

▶▶ prijs per eenheid en totale prijs;

naar douane.nl en kies voor ‘uitvoer’ en ‘manieren van aangifte doen’

▶▶ betalings- en leveringsvoorwaarden en eventuele

voor meer informatie.

59

kredietbeperkingen en kortingen. De handelsfactuur en de kopie moeten beiden worden ondertekend. Legalisatie is niet vereist, hoewel er wel naar gevraagd kan worden.

Certificaten van oorsprong Certificaten van oorsprong zijn niet verplicht, tenzij de importeur er specifiek naar vraagt. U vraagt dit certificaat aan bij de Kamer van Koophandel.

Transportdocumenten Als op het transportdocument staat dat de ontvanger een bank is, of als het document to order of to order of shipper is gesteld, moet in het vakje notify de naam van de importeur en zijn btw-nummer staan. Als het transportdocument to order is gesteld en de notify party is een lokale agent (of de identiteit van de importeur is onbekend), dan moet in het vakje notify het btw-nummer van de agent staan. Op de connossementen of internationale luchtvrachtbrieven (Air Waybill - AWB) moet République Populaire de Chine als bestemming staan vermeld. Het document hoeft u niet te legaliseren.

“Tegenwoordig werken we met een vervoerder die de markt goed kent en ons veel transportwerk uit handen neemt. Hij regelt bijna alle logistiek. Alleen de import per vliegtuig laten we door de leverancier verzorgen. We betalen dan wel iets meer, maar we weten zeker dat ze de juiste papieren hebben en dat onze bestelling op tijd wordt geleverd.” V-fiets - Maureen Baas

60


Overige documenten

douanezaken

Tijdelijke invoer van overige goederen Goed contact met lokale overheden helpt bij het verkrijgen van

Pro-formafactuur

vergunningen. Een open houding is geen garantie voor het snel

U heeft een pro-formafactuur nodig voor de aanvraag van een (niet-)

doorlopen van procedures. Volg altijd de juiste procedures en

automatische invoervergunning. Op deze factuur staan de naam en

probeer niet via omwegen sneller een vergunning te krijgen.

het adres van de producent of exporteur, en eventueel de naam en het adres van de agent, distributeur of vertegenwoordiger. Ook moet

De volgende goederen kunnen voor een periode van maximaal

de exporteur op de pro-formafactuur verklaren dat de vermelde prijzen

zes maanden vrij van invoerrechten worden geïmporteerd:

overeenkomen met de gangbare prijzen op de wereldmarkt. U kunt het beste een prijslijst of catalogus meesturen.

▶▶ goederen voor culturele activiteiten en sportevenementen; ▶▶ instrumenten en producten voor nieuwsverslaggeving,

Invoervergunning Indien nodig, vraagt de importeur een invoervergunning aan bij het ministerie van Handel (Ministry of Commerce - MOFCOM).

filmopname en opnamen voor tv-programma’s; ▶▶ artikelen die worden gebruikt bij tests of analyse in een laboratorium; ▶▶ speciale vervoersmiddelen voor transport van bovenstaande

Confirmation Certificate

producten;

Buitenlandse vestigingen in China kunnen van de overheid een vrij

▶▶ monsters;

stelling of verlaging van invoertarieven op goederen krijgen voor het

▶▶ producten en materiaal voor charitatieve activiteiten;

inrichten van hun onderneming. In dit geval moeten ze bij inklaring

▶▶ gereedschap dat nodig is bij het installeren en testen van

een Confirmation Certificate for Projects for Development by the

producten en techniek;

State kunnen laten zien.

▶▶ containers voor vrachtvervoer.

Invoer van grondstoffen en halffabricaten (veredeling)

U moet wel een borgsom afgegeven ter hoogte van de normaal ver

De invoer van grondstoffen, halffabricaten en andere materialen die

schuldigde invoerheffingen. Duurt de uiteindelijke invoerperiode langer

vervolgens worden bewerkt tot goederen bestemd voor de export,

dan zes maanden, dan worden de invoerrechten alsnog berekend.

valt onder de wet Processing and Assembly (P&A). Omdat het om tijdelijk ingevoerde goederen gaat, worden er geen invoerrechten of bijkomende heffingen betaald. Bij P&A zijn geen invoervergunningen nodig voor de goederen die in het contract worden opgesomd. De Chinese fabrikant (exporteur) moet wel een exportvergunning aanvragen.

Let op: Auto-onderdelen en componenten voor de assemblage van auto’s zijn de uitzondering. Hiervoor moeten wel invoerrechten en bijkomende rechten worden betaald.

61

62


douanezaken

Import- en exportinformatie

Regels rond in- en uitvoer Hongkong

Informatie over invoeren uitvoerrechten en documenten vindt u in de

Hongkong is een vrijhaven; het gebied kent geen douanetarieven. In- of

Market Access Database van de Europese Unie. Om hierin te zoeken,

uitgevoerde goederen vereisen minimale douaneformaliteiten. Accijnzen

heeft u de 6-cijferige Harmonised System code (HS-code) van uw

worden alleen geheven op tabak, drank, methylalcohol en koolwater

product nodig. Het Harmonised System wordt door de meeste landen

stofolie (al ingevoerd of lokaal geproduceerd).

gebruikt voor de indeling van goederen in de internationale handel. In de verdere onderverdeling zijn de landen vrij. U kunt de HS-code

Binnen veertien dagen na in- of uitvoer van de artikelen moet u import-

opvragen bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in Heerlen.

of exportaangifte doen. Import- en exportvergunningen en certificaten

Afdeling Classificatie Goederen: 045 - 570 64 00 of [email protected].

van oorsprong zijn alleen nodig als Hongkong is gebonden aan: ▶▶ internationale verplichtingen; ▶▶ specifieke eisen van de importerende landen; ▶▶ specifieke eisen om redenen van gezondheid, veiligheid of beveiliging.

internettip Ga naar madb.europa.eu en klik op: ▶▶ Applied Tariffs Database voor de invoerrechten en bijkomende heffingen. Kies China als land van bestemming en voer de HS-code van uw product in. De invoerrechten in de kolom MFN (most favoured nation) zijn van toepassing. Bijkomende heffingen ziet u als u doorklikt op de HS-code. ▶▶ Exporter’s Guide to Import Formalities voor vereiste documenten. Kies China als land van bestemming en voer de HS-code van uw product in. U ziet dan een overzicht van alle noodzakelijke documenten. Klik op het betreffende document voor meer informatie.

Let op: bepaalde textiel- en kledingproducten zijn onderworpen aan een quotumregeling.

63

64

65


visa U heeft een Chinees visum nodig wanneer u als buitenlandse burger China wilt binnenkomen, uit China wilt vertrekken of op doorreis bent via het grondgebied van China. Het visum is een vergunning in overeen stemming met de weten regelgeving van China en wordt afgegeven door de visumautoriteiten van het land. Deze autoriteiten geven verschillende visa uit, op basis van status, reisdoel en type paspoort: ▶▶ gewoon visum; ▶▶ diplomatiek visum; ▶▶ courtesy visum; ▶▶ service visum. Voor Hongkong heeft u tot een verblijf van 3 maanden geen visum nodig en in Taiwan alleen als u er langer dan 30 dagen blijft. De Chinese ambassade in Den Haag heeft de visumprocedures uitbesteed aan het Chinese Visa Application Service Center (CVASC).

internettip Meer informatie vindt u op de website van CVASC: www.visaforchina.org/HAG_EN/ Kijk voor informatie over visa voor Hongkong op: www.immd.gov.hk/

66

67


product-

aansprakelijkheid

Productveiligheid en -registratie Aan de registratie van een product gaat doorgaans een keurings procedure vooraf. Daarnaast kunt u als Nederlandse onderneming te maken krijgen met een onderzoek door Chinese technici bij de fabriek van herkomst. De kosten daarvan komen voor rekening van het bedrijf dat de aanvraag voor registratie indient. Houd er rekening mee dat de registratie enkele maanden kan duren.

Onder andere de volgende producten moeten een CCC-markering hebben:

Pas als dat is afgerond, mag u de producten verschepen. Voor diverse

▶▶ elektrisch gereedschap;

goederen is er een verplichte inspectie bij binnenkomst in China.

▶▶ huishoudelijke elektrische apparaten;

Deze producten moeten namelijk in overeenstemming zijn met de

▶▶ auto’s;

Chinese normen. China erkent de bij ons bekende CE-markering niet.

▶▶ pc’s, monitoren en printers;

CCC-markering Meer dan 130 productgroepen zijn onderhevig aan het China Compulsory Certificate. Zonder deze zogenaamde CCC-markering voor veiligheid, gezondheid en milieu, mag u producten die hieronder vallen niet invoeren in China.

▶▶ banden voor motorvoertuigen.

68


productaansprakelijkheid

Technische normen

Veiligheid en kwaliteit

Het China Electronics Standardization Institute (CESI) is het centrale

Om redenen van veiligheid en kwaliteit moeten bepaalde consumenten-

overheidsorgaan voor normen op het gebied van elektronica en

producten vóór invoer in China worden gecertificeerd. Nadat een

informatietechnologie. Onder het CESI vallen meer dan veertig

kwaliteitscertificaat is afgegeven, mag u een veiligheidsetiket

productgerichte technische keuringsinstellingen, onder andere voor:

aanbrengen. De codes, serienummers en normen staan vermeld

69

op het product, op de verpakking of in het technische handboek. ▶▶ elektromagnetische compatibiliteit;

De winkelier is vaak degene die de consument in eerste instantie

▶▶ elektronische componenten (inclusief die voor militaire doeleinden);

voor een ondeugdelijk product compenseert. De bewijslast berust

▶▶ veiligheidseisen;

bij de verkoper.

▶▶ kwaliteit; ▶▶ elektronische voorschriften en kalibrering;

Verpakkingen

▶▶ dataprocessing;

In verkoopcontracten voor apparatuur kunnen verpakkingsspecificaties

▶▶ telecommunicatie.

worden opgenomen. Bij schade door een slechte verpakking is de verkoper verantwoordelijk. Over het algemeen is het raadzaam de

Etikettering

aanwijzingen van de importeur op te volgen. De verpakking van

Als u consumentengoederen invoert, moet u deze voorzien van een

goederen voor China moet in ieder geval stevig genoeg zijn om de

etiket in het Chinees. Hierop moet de volgende informatie staan:

goederen voldoende bescherming te bieden tijdens de lange zeereis en tegen de klimatologische omstandigheden. Bovendien behandelen

▶▶ naam van het product;

Chinese havenarbeiders de goederen tijdens het over- of uitladen niet

▶▶ adresgegevens van de producent;

altijd met genoeg beleid.

▶▶ voornaamste ingrediënten; ▶▶ aantal; ▶▶ klasse/categorie; ▶▶ productiedatum; ▶▶ uiterste verkoopdatum of effectief gebruik; ▶▶ gebruiksaanwijzing. Voor diverse producten, zoals geneesmiddelen en cosmetica, gelden specifieke etiketteringsvoorschriften. Zet daarnaast op gevaarlijke goederen aanwijzingen voor correct gebruik en geef op potentieel gevaarlijke producten aan hoe ze het beste vervoerd en opgeslagen kunnen worden.

“Wij doen fair business, flikken geen kunstjes, onderhandelen niet met het mes op tafel. We kregen ooit een claim over een sjaal met een muf luchtje. Dat schikken we met de klant, dat is dan ons verlies. Uiteraard melden we het de fabrikant wel.” MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

70

71


personeel

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) zit in China in een stroomversnelling, zowel op het gebied van milieu als op sociaal vlak. Een aantal jaren gelden waren de werkomstandigheden en arbeids verhoudingen in China erg slecht, zeker op het gebied van contracten,

Groeiend inkomen

salariëring en veiligheid. Op veel plaatsen is dat nog steeds het geval,

De inkomens van de Chinezen groeien hard. Het besteedbaar inkomen

maar de arbeidssituatie is zeker aan het veranderen.

per hoofd van de bevolking in stedelijke gebieden steeg in de eerste helft van 2010 met 10,2% naar 9.757 renminbi (ca. 1.400 USD). Naar

Het Ministry of Human Resources and Social Security (MHRSS) heeft

verwachting zullen de loonkosten de komende jaren verder stijgen.

in de afgelopen jaren de arbeidswetgeving aangepast om de ernstigste misstanden tegen te gaan. Zo is in de nieuwe Labour Contract Law vastgelegd dat de werkgever iedere arbeider een contract moet aanbieden. Ook zijn strengere regels opgesteld om de ernstigste misstanden in fabrieken te ondervangen. Op het terrein van arbeids omstandigheden zijn stappen gezet om het grote aantal arbeidsonge vallen terug te dringen.

“China is natuurlijk interessant vanwege de lage loonkosten. Als we in Nederland zouden produceren, zouden we nagenoeg geen winst maken.” V-fiets - Maureen Baas

72


personeel

73

Opleidingsniveau De enorme vraag naar personeel leidt tot een groter personeelsverloop,

De nieuwe wetgeving voor contractarbeid heeft in 2008 de positie

met name in Human Resources, ICT en de financiële dienstverlening.

van de arbeider verder verbeterd. Zo hebben werknemers recht op

Het opleidingsniveau van werknemers varieert sterk per regio. In Beijing

een contract waarin de werktijden en het salaris zijn vastgelegd. Als

en Shanghai vindt u met gemak nieuwe werknemers met technische

werkgever moet u bovendien bijdragen aan de sociale zekerheids

opleidingen, maar mensen met zeer gespecialiseerde technische

voorzieningen van de werknemers. Sommige Chinezen kiezen ervoor

vaardigheden of kennis van zakelijke dienstverlening zijn schaars.

om zonder contract te werken, in ruil voor een hoger salaris.

Het opleidingsniveau van werknemers in Hongkong is relatief hoog.

Werkgelegenheid

Gezondheid en veiligheid De gezondheid en veiligheid van Chinese werknemers zijn de laatste

China staat bekend om zijn enorme potentieel aan goedkope arbeids

jaren sterk verbeterd. Maar de werkomstandigheden bevinden zich

krachten. Maar aan de geïndustrialiseerde oostkust dreigt inmiddels

nog niet op het niveau waar ze moeten zijn. China kent meer werk

personeelsschaarste. Bedrijven proberen dit probleem te onder

gerelateerde ziektes met dodelijke afloop dan enig ander land. Ook het

vangen door migrant workers aan te trekken. Dit zijn Chinezen uit de

aantal dodelijke ongelukken op het werk ligt erg hoog. Het bekendst

armere, vaak westelijke plattelandsregio’s. Hier wonen naar schatting

zijn de fatale ongelukken in de mijnbouw, maar ook in de industrie

zo’n 200 miljoen werkzoekenden.

vinden veel bedrijfsongevallen plaats. De State Administration of Work Safety is het Chinese overheidsorgaan dat is belast met het

Arbeidsvoorwaarden

verbeteren van deze situatie.

De arbeidswetgeving van het Ministry of Human Resources and Social Security ziet er op papier goed uit: ▶▶ een 8-urige werkdag; ▶▶ een 44-urige werkweek; ▶▶ maximaal 36 uur overwerk per maand; ▶▶ minimumleeftijd van 16 jaar; ▶▶ minimumloon; ▶▶ minstens één wekelijkse rustdag; ▶▶ overwerk wordt extra betaald; ▶▶ verbod op discriminatie.

“Het is niet gemakkelijk om goede mensen te vinden, die zijn namelijk overal gewild. Werknemers in China worden ook steeds duurder. We hebben een aantal mensen in dienst die evenveel kosten als onze werknemers in Nederland. Chinezen werken hard, maar ze vertonen wel steeds meer Westerse trekjes.” Web Power - Jacco Bouw

74


Vakbonden De Chinese overheid probeert op verschillende manieren de vrijheid van meningsuiting aan banden te leggen en dat is ook te zien op de werkvloer. Hoewel de grondwet voorziet in de vrijheid van vereniging, mogen werknemers zich niet organiseren in vrije vakbonden. Doen ze dat wel, dan worden ze vervolgd. Het recht op staken is ook niet beschermd door de wet. Zelfs oproepen tot staking kan leiden tot gevangenisstraf.

“Chinezen nemen niet graag de verantwoordelijkheid voor fouten. Ze lopen daarmee namelijk het risico hun baan te verliezen. En geen baan betekent geen geld. En dat is heel belangrijk voor Chinezen. Omdat ze hun eigen pensioen moeten regelen en voor hun ouders moeten zorgen.” Web Power - Jacco Bouw

75

76

77


belastingen

Buitenlandse individuen, ondernemingen en beleggingsinstellingen die zakendoen in China krijgen vooral te maken met de volgende belastingen: 1. Belasting op inkomen (waaronder vennootschapsbelasting); 2. B elasting op transacties (waaronder omzetbelasting, bedrijfsbelasting en consumptiebelasting); 3. Onroerendgoedbelasting;

Vennootschapsbelasting

4. Lokale belasting;

China heeft voor zowel binnen- als buitenlandse ondernemingen één

5. Overige belastingen.

belastingstelsel.

Nieuw tarief vennootschapsbelasting Het tarief voor vennootschapsbelasting is 25%. Voor kleine en weinig winstgevende bedrijven geldt een tarief van 20%. Innovatieve hightech bedrijven die staatssteun nodig hebben, komen in aanmerking voor een speciaal tarief van 15%.

78


belastingen

Voor wie? In de nieuwe wet wordt onderscheid gemaakt tussen binnenlandse

Buitenlandse ondernemingen worden belast op basis van de bruto-

en buitenlandse ondernemingen. Zie figuur 1.

omvang van hun inkomsten als:

Buitenlandse ondernemingen die buiten China zijn opgericht en

▶▶ de onderneming in China is gevestigd, maar inkomsten geniet die

zonder substantiële aanwezigheid in China, moeten bepalen of

geen verband houden met de Chinese vestiging; ▶▶ de onderneming niet in China is gevestigd, maar wél inkomsten

hun plaats van leiding in China is.

geniet in de vorm van rente, huur, royalty’s of andere bronnen binnen China.

Stimuleringsbeleid

figuur 1

Belastingplichtige Binnenlandse onderneming Buitenlandse onderneming

Definitie ▶▶ In China naar Chinees recht opgericht ▶▶ Naar buitenlands recht opgericht maar plaats van leiding in China ▶▶ Naar buitenlands recht opgericht en plaats van leiding buiten China

Belastbaar Wereldwijde inkomsten In China verdiende inkomsten

De nieuwe wet voorziet in stimuleringsbeleid op basis van bedrijfstak in plaats van locatie. Dit beleid regelt bijvoorbeeld het volgende: ▶▶ aangemoedigde hightechbedrijven (waar ook in China) komen in aanmerking voor een speciaal tarief van 15%; ▶▶ voor specifieke overdracht van technologie en investeringen in infrastructuur, landbouw, bosbouw, veeteelt en visserij geldt verlaging of vrijstelling van vennootschapsbelasting; ▶▶ superaftrek geldt voor onderzoek en ontwikkeling en voor loon kosten bij het aannemen van werknemers met een beperking; ▶▶ een heffingskorting wordt gegeven aan specifieke durf

Belastinggrondslag

investeerders in milieutechniek, energie, waterbesparing

Ondernemingen met buitenlandse investeerders en een hoofdkantoor

en bepaalde soorten veiligheidsapparatuur.

in China betalen vennootschapsbelasting over hun wereldwijde inkomsten. Buitenlandse ondernemingen betalen alleen vennoot

Bronbelasting

schapsbelasting over inkomsten die ze in China hebben verdiend.

De wet op de vennootschapsbelasting omvat een vlaktaks van 20% voor:

De belastinggrondslag voor ondernemingen met buitenlandse

▶▶ dividend;

▶▶ vermogenswinst;

investeerders en buitenlandse ondernemingen bestaat uit de

▶▶ rentebaten;

▶▶ nadere inkomsten die

brutowinst na de toegestane aftrek van kosten en verliezen.

▶▶ royalty’s;

buitenlandse ondernemingen

▶▶ huur;

in China verdienen.

79

80


belastingen

Als er een belastingverdrag bestaat tussen China en het land waar

Gewone btw-plichtigen

u als investeerder bent gevestigd, dan wordt de bronbelasting op

Om de btw-afdracht te berekenen, worden de in rekening gebrachte

dividend meestal verlaagd naar 10%. Bronbelasting op andere

btw en de voorbelasting in de betreffende periode verrekend.

inkomsten, zoals rente, royalty’s en vermogenswinst, wordt onder

Het saldo hiervan is de afdracht. Of in het geval van exporteurs:

de nieuwe wet ook verlaagd naar 10%.

de teruggave. Voor de berekeningen gelden de volgende formules:

Omzetbelasting (btw)

▶▶ Afdracht in rekening gebrachte btw in de betreffende periode

Omzetbelasting of btw wordt geheven over de toegenomen waarde van

minus voorbelasting in de betreffende periode minus overgebleven

goederen in verschillende stadia van productie of distributie. In China

voorbelasting uit eerdere periodes; ▶▶ Teruggave voorbelasting in de betreffende periode minus in

gelden twee hoofdtarieven voor de btw: het basistarief van 17% en een laag tarief van 13%. Voor belastingplichtigen die goederen exporteren

rekening gebrachte btw in de betreffende periode; ▶▶ In rekening gebrachte btw omzet in de betreffende periode maal

is het tarief op 0 gesteld, tenzij de Staatsraad anders beslist.

geldend btw-tarief.

Voor wie? Alle ondernemingen en individuen in de Volksrepubliek China die zich bezighouden met verkoop, invoer, verwerking, reparatie en onderhoud van goederen moeten btw afdragen. Er zijn twee categorieën: ▶▶ gewone btw-plichtigen zij betalen de in rekening gebrachte btw min voorbelasting; ▶▶ kleine btw-plichtigen hun belastingafdracht wordt berekend via een vereenvoudigde methode, gebaseerd op de verkoopwaarde zonder aftrek van voorbelasting. Hierop wordt een tarief van 3% toegepast. De Staatsraad bepaalt eventuele wijzigingen in het geldende tarief.

Wat wordt er belast, tegen welk tarief? Figuur 2 toont goederen en diensten met de bijbehorende btw-tarieven.

Berekening aanslag Voor gewone en kleine btw-plichtigen wordt de afdracht van omzetbelasting verschillend berekend.

figuur 2

Goederen en diensten Export van goederen (tenzij door de Staat anders bepaald)

Tarief 0%

▶▶ Granen en eetbare plantaardige oliën ▶▶ Kraanwater, verwarming, airconditioning, heet water, kolengas, LPG, aardgas ▶▶ Methaan, steenkool en houtskool voor huishoudelijk gebruik ▶▶ Boeken, kranten en tijdschriften

13%

▶▶ Veevoer, kunstmest, landbouwchemicaliën, landbouwmachines landbouwzeil ▶▶ Andere, door de Staatsraad aangewezen goederen Alle overige goederen, verwerking, reparatie en onderhoud/vervanging

17%

81

82


belastingen

Kleine btw-plichtigen

Bedrijfsbelasting

Bevoegde autoriteiten voor financiële en fiscale zaken - onder gezag

Bedrijfsbelasting is een vorm van omzetbelasting, geheven over

van de Staatsraad - bepalen wie er als kleine btw-plichtige wordt

bedrijfsomzetten behaald met de levering van belastbare diensten.

aangemerkt. Voor deze groep bestaat een vereenvoudigde reken

Uitgezonderd zijn verwerking, reparatie en onderhoud die onder de

methode, op basis van hun omzet en het geldende tarief dat voor

btw vallen en de levering van immateriële activa en vastgoed in China.

hen geldt:

De afdracht berekent u door de omzet te vermenigvuldigen met het

83

geldende tarief. Figuur 3 toont een overzicht van de tarieven per activiteit. ▶▶ Afdracht omzet maal geldend tarief

Consumptiebelasting

Vrijstelling De volgende goederen zijn vrijgesteld van btw:

Voor wie? Alle ondernemingen die zich in de Volksrepubliek China bezighouden

▶▶ door boeren zelf verkochte landbouwproducten;

met de productie of invoer van consumptiegoederen die door de

▶▶ voorbehoedsmiddelen;

Staatsraad als belastbaar zijn aangemerkt betalen consumptie

▶▶ antieke boeken;

belasting. Belastbare consumptiegoederen die belastingplichtigen

▶▶ instrumenten en apparatuur die na invoer direct gebruikt worden

uitvoeren, zijn vrijgesteld van consumptiebelasting.

voor wetenschappelijk onderzoek of onderwijs; ▶▶ materialen en apparatuur die als vorm van hulp door buitenlandse over heden en internationale organisaties gratis beschikbaar gesteld zijn; ▶▶ rechtstreeks door organisaties geïmporteerde artikelen ten behoeve van gehandicapten; ▶▶ door verkoper zelf gebruikte goederen; ▶▶ goederen die de Staatsraad van btw heeft vrijgesteld (alleen deze autoriteit is bevoegd om vrijstelling van btw te verlenen).

“In China heeft elke regio en elke sector zijn eigen belastingen, terwijl de regels en tarieven bij ons voor iedereen hetzelfde zijn. In Hongkong is het belastingklimaat wel extreem gunstig.” Web Power - Jacco Bouw

figuur 3

Bedrijfsbelasting wordt geheven over

Tarief

Communicatie en transport

3%

Bouw

3%

Financiële diensten, verzekeringen

5%

Post en telecommunicatie

3%

Cultuur en sport

3%

Entertainment

5%-20%

Diensten

5%

Overdracht immateriële activa

5%

Verkoop vastgoed

5%

84


belastingen

Wat wordt belast, en tegen welk tarief?

uiterst eenvoudig. Fiscale prijzen zijn extreem laag in vergelijking met

Figuur 4 toont producten waarover consumptiebelasting wordt

de OESO-normen. Door de lage belastingdruk zijn de kosten om tegen

geheven, inclusief de bijbehorende tarieven.

een beslissing van de fiscus in te gaan meestal hoger dan het geldelijk gewin. Hierdoor is fiscale jurisprudentie minimaal. De belastingen

Berekening aanslag

worden geheven volgens het territorialiteitsbeginsel. Dit betekent dat

Consumptiebelasting wordt berekend op basis van de waarde van het

u alleen belasting betaalt over inkomsten uit Hongkong of inkomsten

product, de hoeveelheid of een combinatie hiervan. Meestal betaalt

die in Hongkong zijn ontstaan. Niet op inkomen van buiten het grond

de producent de consumptiebelasting als hij het product verkoopt.

gebied. Er zijn belastingen die gelden in de meeste rechtsgebieden,

De formules voor de berekening luiden:

maar die niet bestaan in Hongkong. Bijvoorbeeld:

▶▶ Belastingaanslag omzetbedrag maal tarief

▶▶ vermogenswinstbelasting;

▶▶ Belastingaanslag omzetvolume maal belastingbedrag per eenheid

▶▶ roerende voorheffing;

▶▶ Belastingaanslag omzetbedrag maal tarief, plus omzetvolume

▶▶ omzetbelasting;

maal belastingbedrag per eenheid

▶▶ btw; ▶▶ jaarlijkse netto-waarde van belastingen

Voor importgoederen die aan de hand van de waarde worden belast, berekent u de aanslag op basis van de samengestelde waarde en het

▶▶ gecumuleerde inkomstenbelastingen op bedrijven die winst behouden in plaats van verdelen.

voor dat product geldende tarief. Het is de bedoeling om directe belastingen en belasting op de verkoop

Overige belastingen

en uitgifte van aandelen en effecten op de lange termijn verder te

Het ondernemingsklimaat in China is uniek. Als buitenlandse inves

beperken.

teerder krijgt u te maken met allerlei belastingverplichtingen, afhankelijk van de reikwijdte en aard van uw activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan douanerechten, beursbelasting, motorvoer- en vaartuigenbelasting, overdrachtsbelasting, grondwinstbelasting, grondstoffenbelasting, onroerendgoedbelasting of gemeentebelasting.

Belastingrecht Veel landen zien Hongkong als een offshore jurisdictie. Dit komt onder andere door de houding van de regering. Deze beschouwt het grond gebied niet als offshore-centrum in de traditionele zin van het woord, maar meer als een gebied met een lage belastingdruk. Vergeleken met andere onshore rechtsgebieden, is de fiscale wetgeving van Hongkong

85

86


belastingen

Winstbelasting en vrijstelling Voor winsten die voortvloeien uit de handel, een beroep of een bedrijf op het grondgebied van Hongkong, geldt een winstbelastingtarief van

Hulp van HLB International

16,5%. Er wordt uitsluitend belasting geheven over inkomsten en

Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een internationaal net-

winsten verkregen in Hongkong.

werk van accountants en belastingadviseurs. In China heeft HLB International kantoren in: Beijing, Chengdu, Ningbo, Shanghai, Shenzhen, Tianjin en Urumqi.

Ondernemingen in Hongkong moeten jaarlijks (na voltooiing van de audit)

Kijk op: www.hlbi.com/china voor de contactgegevens van deze kantoren.

de belastingaangifte opmaken en indienen bij de belastingdienst in Hongkong. Er geldt een btw-tarief van 0% voor zogenaamde

HLB Hodgson Impey Cheng

offshorebedrijven die hun inkomsten verkrijgen buiten Hongkong.

31/F Gloucester Tower

Zij hoeven geen belasting te betalen op het grondgebied. U wordt als

11 Pedder Street, Central

offshore-onderneming beschouwd als u aan de volgende eisen voldoet:

Hong Kong, SAR

▶▶ de Hongkong entiteit heeft geen werknemers in Hongkong;

Hong Kong

▶▶ de Hongkong entiteit ontvangt en verstuurt geen facturen van

Telefoon: +852 2810 8333

en naar andere bedrijven uit Hongkong; ▶▶ de Hongkong entiteit verscheept geen spullen van en naar Hongkong. Raadpleeg een belastingspecialist voor een maatwerkadvies voor uw onderneming.

87

88


belastingen

figuur 4

Categorie Nummer

Belaste producten

Tarief (bedrag)

Categorie Nummer

1.1 tabak

1.

3. 4. 5. 6.

Tarief (bedrag)

6.2 diesel

(1) A-merk sigaretten

56% plus RMB 0,003/st.

6.3 kerosine

(2) B-merk sigaretten

36% plus RMB 0,003/st.

6.4 nafta

1.2 sigaren

36%

1.3 shag

30%

6.

6.5 solvent 6.6 smeerolie

per liter RMB 1.00 per liter RMB 1.00 per liter RMB 0.80 per liter

6.7 stookolie

Alcoholische dranken en alcohol

2.

Belaste producten

2.1 witte graanjenever

20% plus RMB0.5/500g

2.2 whisky, cognac

RMB240/ton

2.3 bier (1) A-merk bier

RMB250/ton

(2) B-merk bier

RMB220/ton

2.4 andere alcoholische dranken

10%

2.5 alcohol

5%

7. 8.

autobanden

3%

motorfietsen 8.1 cilinderinhoud tot 250cc

3%

8.2 cilinderinhoud boven 250cc

10%

auto’s 9.1 personenauto’s (1) cilinderinhoud t/m 1000cc

1%

(2) cilinderinhoud 1000 t/m 1500cc

3%

(3) cilinderinhoud 1500 t/m 2000ccl

5%


9%


12%

5%


25%

4.2 overige sieraden, parels, jade en edelstenen

10%

(7) cilinderinhoud b 4,000ml

40%

vuurwerk

15%

9.2 Middelgrote bedrijfswagens

5%

Golfballen en -uitrusting

10%

Luxe horloges

20%

Jachten

10%

Wegwerp eetstokjes hout

5%

Houten vloerdelen

5%

cosmetica 3.1 A-merk cosmetica

30%

3.2 gewone cosmetica (m.u.v. zeep)

8%

9.

luxe sieraden, parels, jade en edelstenen 4.1 gouden en zilveren sieraden

geraffineerde olie

RMB 1.40 per liter RMB

6.1 gasoline

1.00 per liter RMB 0.80 per

(1) gelode benzine

liter RMB 0.80 per liter

(2) loodvrije benzine

RMB 1.00

10. 11. 12. 13. 14.

89

90

91


betalingsverkeer

Banken in China De People’s Bank of China (PBOC) is de centrale bank van China. Deze bank reguleert ook interbancaire leningen en markten voor schuldpapier. De sector wordt gedomineerd door vier staatsbanken: ▶▶ Industrial and Commercial Bank of China; ▶▶ China Construction Bank;

Een rekening openen

▶▶ Bank of China;

De Chinese munt - renminbi (RMB) - is nog altijd beperkt inwisselbaar

▶▶ Agricultural Bank of China.

op de kapitaalmarkt. In 2011 is een programma gestart met als doel dat de RMB over vijf jaar volledig inwisselbaar is. Zowel resident- als

Daarnaast heeft een aantal buitenlandse banken flink geïnvesteerd

non-resident ondernemingen kunnen een RMB-rekening openen.

in China, zoals:

Resident ▶▶ HSBC;

Als uw bedrijf een juridische entiteit in China opricht, krijgt het de

▶▶ Citigroup;

status van resident. Hiermee mag u één basis RMB-rekening openen

▶▶ Standard Chartered Bank;

en meerdere algemene RMB-rekeningen. De basisrekening gebruikt

▶▶ Deutsche Bank.

u om geld mee op te nemen en salarissen te betalen.

92


“Je moet rekening houden met vijf procent currency-risk. Je hebt de treasury-afdeling van de bank nodig om grote risico’s af te dekken. Want er is ook nog koersverschil met de Chinese yuan of renminbi.” MTR - FashionFlair

betalingsverkeer

93

Een Hong Kong Dollar-rekening openen Een rekening in Hong Kong dollar (HKD) regelt u gewoon bij een Nederlandse bank. In Hongkong zelf opent u hem ook vrij eenvoudig. De HKD is vrij verhandelbaar op internationale valutamarkten en de koers is gekoppeld aan de Amerikaanse dollar (USD).

Een offshore RMB-rekening openen in Hongkong Bij een participating bank in Hongkong kan elk bedrijf een offshore RMB-rekening openen. Het is daarbij niet verplicht om een lokale vestiging te hebben. Er zijn soorten offshore

Als bedrijf met een resident-status zijn er verschillende wettelijke

RMB-rekeningen:

voorschriften van toepassing voor rekeningen in vreemde valuta.

▶▶ RMB

Verschillende soorten bankrekeningen in vreemde valuta zijn bedoeld

voor betalingen binnen Hongkong;

voor verschillende doeleinden. In het gebruik zijn deze rekeningen

▶▶ RMB Cross Border Trade Settlement

types aan wettelijke beperkingen gebonden.

voor betalen en ontvangen van RMB bij handel met China. Met een offshore RMB-rekening kunt u:

Non-resident

Als buitenlands bedrijf kunt u zonder problemen zakendoen in RMB

• RMB ontvangen en betalen bij grensoverschrijdende transacties met China;

met gekwalificeerde bedrijven in China. Hiervoor bestaat een aantal

• rente ontvangen;

rekeningtypen. Met een RMB non-resident rekening kunt u:

• RMB in een andere valuta omzetten;

• overboekingen doen van en naar RMB-rekeningen

▶▶ bij grensoverschrijdende handel RMB betalen en ontvangen; ▶▶ rente ontvangen (overnight spaarrente);

met dezelfde eigenaar;

• overboekingen doen van en naar ander offshore RMB-rekeningen.

▶▶ contant geld storten en opnemen; ▶▶ overboeken van en naar offshore RMB-rekeningen met dezelfde eigenaar.

Hongkong: financiële proeftuin Hongkong is de financiële gateway naar het vasteland van China. In 2010 is Hongkong als eerste in de regio begonnen met offshore trading voor de Chinese munt. De stad heeft daarmee een first mover-voordeel ten opzichte van concurrenten als Singapore en Shanghai. Dit zal de financiële sector - en dus de economische groei - positief beïnvloeden.

“Het voordeel van China is dat de mensen gewend zijn aan prepaid. Water, elektra, telefonie: ze betalen alles vooruit. En als je niet op tijd betaalt, word je meteen afgesloten.” Web Power - Jacco Bouw

94


Betaaltermijnen De gehanteerde betalingstermijn in China is afhankelijk van de branche waarin u opereert. Meestal ligt deze tussen de 30 en 60 dagen. In elk geval nooit meer dan 90 dagen.

Kredietrisico’s Het is vrij lastig om kredietrisico’s van Chinese bedrijven te beoordelen. De benodigde gegevens zijn niet zo transparant als in het Westen. Wees bij internationale transacties altijd voorzichtig en alert. Zorg ervoor dat u voldoende weet over uw Chinese klant en investeer in uw handels relaties. Zo kunt u beter inschatten of een partij betrouwbaar is. Overleg met uw klant welk betalingsinstrument het beste bij u beiden past. Uiteraard is deze keuze ook afhankelijk van de ordergrootte en het financiële risico dat u loopt

“We hebben een accountant en regelen onze financiële zaken vanuit Nederland. Door met een normale rekening en een dollarrekening te werken, kunnen we voordeel halen uit koersschommelingen. Zo kunnen we op de inkoop nog wel wat besparen als de euro minder sterk staat. Om onze voorraad te financieren, hebben we een lening afgesloten.” V-fiets - Maureen Baas

betalingsverkeer

95

“Wij betalen niet vooruit, maar pas als de container in Europa is. Zo kunnen we de kwaliteit van de lading controleren voordat er geld is overgeboekt. Ons China Office controleert de bedrijven ook, maar het is een extra stok achter de deur. Bovendien wordt hierdoor de renteperiode tussen voorschieten en terugbetaald krijgen van de klant een stuk korter.” MTR - FashionFlair

96

97


dit kan ABN AMRO

voor u betekenen

Hulp van een ervaren handelspartner Wanneer u zakendoet over de grens, krijgt u vroeg of laat met bankzaken te maken. Bijvoorbeeld omdat u: ▶▶ betalingen wilt doen naar of in het buitenland; ▶▶ betalingen van uw buitenlandse zakenpartners wilt ontvangen; ▶▶ tegen financieringsvraagstukken aanloopt; ▶▶ risico’s wilt afdekken.

Betalingsverkeer vanuit Hongkong

Dan is het prettig als u ondersteuning krijgt van een Nederlandse bank.

Uw internationale betalingsverkeer regelen we via ons kantoor

Een bank die uw taal spreekt en handelsgeest deelt. ABN AMRO kan

in Hongkong. Wij kunnen voor u:

u op verschillende gebieden ondersteunen in China en Hongkong. Met onze producten en diensten, jarenlange internationale ervaring

Rekeningen openen

en handige internettools helpen wij u om efficiënt en succesvol inter

Zoals een rekening-courant, zowel voor ingezetenen als niet-

nationaal zaken te doen.

ingezetenen. Maar ook een Euro-rekening of rekeningen in valuta Honk Kong Dollar, Euro, US Dollar, Australische Dollar, Zwitserse Franc, Britse Pond, Japanse Yen en Nieuw-Zeelandse Dollar.

98


dit kan ABN AMRO voor u betekenen

Betalingen doen

1. Documentair krediet: zekerheid voor de im- en exporteur

Lokale en internationale (spoed)overboekingen.

Hiermee verplicht de bank van de importeur zich tot betaling van het afgesproken bedrag en schakelt voor de naleving van de transactie de

Rapportages leveren

bank van de exporteur in.

Intradag en elektronische einde-daginformatie over mutaties op rekeningen, ook van andere banken.

2. Documentair Incasso: leveren na betaling Biedt de exporteur de zekerheid dat de importeur pas over de

Betalingsverkeer vanuit China

handelsdocumenten kan beschikken als deze heeft betaald.

Neem contact op met uw relatiemanager om de actuele mogelijkheden rondom betalingsverkeer te bespreken.

3. Bankgarantie: zekerheid en vertrouwen U verkleint het risico van uw klanten op niet-betalen of niet-leveren.

Financiering van uw buitenlandse activiteiten

ABN AMRO stelt zich garant. Zo wordt u een aantrekkelijke partij voor

U kunt te maken krijgen met een financieringsbehoefte. Bijvoorbeeld

relaties in binnen- en buitenland.

om uw export naar of bedrijfsmiddelen in China te financieren. Wij adviseren u graag over de mogelijkheden.

Valutarisico’s afdekken Renteschommelingen, wisselende valutakoersen en ontwikkelingen

Grip op risico’s

op de energie- en grondstoffenmarkt kunnen veel invloed hebben op

In het buitenland liggen mogelijkheden, maar ook bedreigingen.

het rendement van uw onderneming. In feite zijn het zowel risico’s als

Terwijl u op de kansen let, werken onze verzekerings-, treasury- en

kansen die zich op verschillende momenten en plaatsen voordoen.

trade-specialisten nauw samen om de risico’s die u loopt in kaart te

Onze Treasury Desk geeft u inzicht in de valutarisico’s van uw onder

brengen, ook in het buitenland. Zo kunt u onnodige risico’s vermijden

neming en kan deze voor u afdekken. Vanuit hun kennis en ervaring

en u tegen andere indekken of verzekeren.

kijken specialisten naar de totale positie van uw onderneming. Zo ontwikkelen ze samen met u een evenwichtige treasury-strategie

Betalingsrisico’s beperken

die risico’s beperkt en uw rendement waar mogelijk verbetert.

Internationaal zakendoen kan betekenen dat u met relatief onbekende handelspartners of economisch minder stabiele landen te maken krijgt.

Internationaal verzekeren

U kunt voor onaangename verrassingen komen te staan. Bijvoorbeeld

De risico’s die u in het buitenland loopt, kunnen anders zijn dan in

doordat uw inkopen niet geleverd of uw leveringen niet betaald worden.

Nederland. Bijvoorbeeld door verschillen in weten regelgeving.

Door duidelijke afspraken te maken over zowel levering als betaling,

Maar ook vanwege de politieke en economische omstandigheden in

beperkt u de risico’s van buitenlandse handel tot een minimum. Er zijn

de landen waarmee u zakendoet. Waar moet u rekening mee houden

drie mogelijkheden om uw betalingsrisico’s af te dekken.

en hoe kunt u deze risico’s afdekken? Uw verzekeringsadviseur in Nederland heeft de kennis in huis om u een voorstel te doen dat volledig is afgestemd op uw behoeften en de lokale omstandigheden.

99

100

101


nuttige

Buitenlandse plannen? Oriënteer u online

adressen

Vlekkeloos betalingsverkeer, financieringen of risicobeperking. Voor elk aspect van internationaal zakendoen bieden wij oplossingen die aansluiten bij uw specifieke situatie en plannen. Daarnaast adviseren wij u op vele gebieden: zowel over kansen en ontwikkelingen als over praktische zaken in het buitenland. Op abnamro.nl/internationaal vindt u meer informatie.

Algemeen www.bizchinanow.com CCPIT (China Council for the Promotion of International Trade), wordt ook aangeduid als de China Chamber of International Commerce

Zakendoen in China of Hongkong? Uw relatiemanager helpt u op weg

(CCOIC). Deze instantie promoot internationale handel in China en

In Nederland is uw relatiemanager uw vaste aanspreekpunt, ook voor uw financiële zaken in China en

beschikt over gedetailleerde handelsinformatie.

Hongkong. Hij of zij zorgt ervoor dat uw zaken wereldwijd geregeld worden en schakelt waar nodig specialisten voor u in, hier of ter plaatse. Onze relatiemanagers hebben veel ervaring met internationaal

www.dccc.nl

zakendoen en kennen de weg in het buitenland. Zij kunnen u dus goed op weg helpen. Ontwikkelingen in

De Nederlands-Chinese Kamer van Koophandel

China volgen elkaar in hoog tempo op. Vraag uw relatiemanager naar de huidige mogelijkheden.

DCCC wil de handelsrelatie tussen Nederland en China verbeteren. DCCC richt zicht op het promoten, vertegenwoordigen en bescher men van de belangen van het Nederlands-Chinese bedrijfsleven.

http://www.dutchchamber.hk/cm/ De Nederlandse Kamer van Koophandel in Hongkong deelt kennis met haar leden en ontwikkelt de relaties in en tussen Nederland,

Praktische vragen? Stel ze aan onze International Desk

Hongkong, China en de regio Azië-Pacific.

Ook de adviseurs van onze International Desk Netherlands staan voor u klaar. Zij adviseren u bij het zakendoen over de grens en adviseren u uitgebreid over - onder andere - lokale vestigingseisen,

www.hongkongkvk.nl

wetgeving en financieringsmogelijkheden. Neem voor meer informatie contact op per e-mail:

De Hongkong Kamer van Koophandel in Nederland vervult een brug

[email protected], of bel (020) 629 55 92.

functie tussen de zakenwerelden van Nederland en Hongkong. Vind de juiste leverancier, importeur, agent of partner in Hongkong of China via het uitgebreide netwerk van de Hongkong KvK.

102


nuttige adressen

Nederlandse overheid http://www.hktdc.com/en-buyer/

www.agentschapnl.nl

De Hong Kong Trade Development Council (HKTDC) is de inter

Agentschap NL

nationale marketingorganisatie voor in Hongkong gevestigde

Een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Land

handelaren, fabrikanten en dienstverleners. De HKTDC heeft

bouw & Innovatie. Voert voor diverse ministeries beleid uit met

wereldwijd 40 kantoren om Hongkong als platform voor zakendoen

betrekking tot duurzaamheid, innovatie en internationaal zakendoen.

met China en Azië te profileren.

Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden voor informatie en advies, financiering, netwerken en

http://www.chamber.org.hk/en/index.aspx

weten regelgeving. Bij de divisie NL EVD Internationaal kunt u

Hong Kong General Chamber of Commerce stelt zich tot doel om de

terecht voor uitgebreide landenrapportages, informatie over subsidie,

belangen van het bedrijfsleven in Hongkong te promoten, te vertegen

seminars en handelsmissies of om een zakenpartner te vinden.

woordigen en te behartigen

www.rijksoverheid.nl/ministeries/bz http://www.cgcc.org.hk/

Ministerie van Buitenlandse Zaken

De Chinese General Chamber of Commerce is een non-profit organisa

Overheidsvertegenwoordigingen.

tie van lokale ondernemers en Chinese bedrijven in Hongkong.

www.hollandinchina.org / www.hollandinhongkong.org http://www.investhk.gov.hk/static/common/index-en.html

De vertegenwoordigingen van de Nederlandse overheid in China c.q.

InvestHK is een overheidsorgaan in Hongkong, verantwoordelijk voor

Hongkong en informatie over zakendoen, overheidsprogramma’s,

het aantrekken en faciliteren van directe buitenlandse investeringen.

nuttige adressen en links. Kijk op www.HollandInChinaApp.com

InvestHK ondersteunt buitenlandse en Chinese bedrijven wanneer zij

voor de ‘Holland in China App’.

een vestiging in Hongkong willen openen of uitbreiden.

http://china.nlambassade.org/Zakendoen_in/wie-is-wie/nbso/ www.guanxi.nu

Netherlands Business Support Offices (NBSO’s) maken onderdeel uit

Guanxi.nu is een netwerk van circa honderd Chinaprofessionals

van het economische netwerk in China. Ze bevorderen regionaal

(consultants, vertalers, tolken, trainers, mediaprofessionals, etc.).

Nederlandse handel en investeringen. Medewerkers van NBSO’s

Zij ondersteunen ondernemers die actief (willen) zijn in China.

kennen het land en de markt goed. Ze hebben toegang tot lokale

www.vnc-china.nl

Op deze site kunt u o.a. terecht voor (markt)informatie over: het lokale

VNC Vereniging Nederland-China geeft informatie over de Chinese

investeringsklimaat, sectoren, producten en diensten, adressen of

samenleving. Ook probeert ze de contacten tussen beide landen te

contactnummers van potentiële distributeurs, agenten, klanten en meer.

bevorderen, zowel op cultureel als op economisch gebied.

NBSO’s zijn actief in Dalian, Jinan, Nanjing, Qingdao, Tianjin en Wuhan.

autoriteiten en bedrijven en overbruggen taal- en cultuurbarrières.

103

104


nuttige adressen

De Nederlandse Ambassade en consulaten in China en Hongkong

Douanezaken http://madb.europa.eu

http://china.nlambassade.org

http://guangzhou.nlconsulaat.org

Voor verschillende producten zijn invoervergunningen vereist. Informatie

Nederlandse ambassade in China

Nederlandse consulaat-generaal Guangzhou

hierover is te vinden in de Market Acces Database van de Europese Unie.

4 Liangmahe South Rd.

34/F Teem Tower

Chaoyang district, Peking

#208 Tianhe Rd.

www.douane.nl

P.R. China

Guangzhou, P.R. China

De Douane is een onderdeel van de Belastingdienst. De Douane heeft

Telefoon: (+86) (0)10 8532 0200

Telefoon: (+86) (0)20 3813 2200

3 kerntaken: goederen stoppen, toepassing van weten regelgeving bewaken, en belastingen heffen en innen. Hier vindt u informatie over

E-mail: [email protected]

http://hongkong.nlconsulaat.org/

alle regelgeving en documenten m.b.t. internationaal ondernemen.

http://shanghai.nlconsulaat.org

Nederlandse consulaat-generaal in Hongkong

Nederlandse consulaat-generaal Shanghai

en Macao

10/F East Tower, Dawning Center

Suite 5702 (57th floor), Cheung Kong Center

#500 Hongbaoshi Road, Changning District

2 Queen’s Road Central

www.hlbi.com

Shanghai, P.R. China

Hong Kong SAR

Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een inter

Telefoon: (+86) (0)21 2208 7288

Telefoon: (+852) 2522 5127

nationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs. In China heeft



HLB International kantoren in: Beijing, Chengdu, Ningbo, Shanghai,

Belastingen/fiscale zaken

Shenzhen, Tianjin en Urumqi. Kijk op: www.hlbi.com/china voor de

De Chinese overheid in Nederland

contactgegevens van deze kantoren.

http://www.chinaembassy.nl/eng/

Nuttige organisaties in Nederland

Ambassade van de Volksrepubliek China Willem Lodewijklaan 10

www.fenedex.nl

2517 JT Den Haag

Website van de Fenedex. Hier kunt u informatie krijgen over export

Telefoon: 070-3065061

trainingen


www.handelsbevordering.nl Website van het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering. Hier kunt u o.a. terecht voor beursdeelnames en handelsreizen.

105

106


www.kvk.nl De Kamer van Koophandel in uw regio kan u adviseren over export documenten, heffingen en subsidiemogelijkheden.

www.nec.nl De Nederlandse Export Combinatie kan helpen met het vinden van zakenpartners in het buitenland.

www.internationaalondernemen.nl Portal voor internationaal ondernemen, een initiatief van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie en handelsbevorde rende organisaties in Nederland, met uitgebreide informatie over inter nationaal ondernemen.

Geraadpleegde bronnen (alfabetische volgorde) ▶▶ Agentschap NL ▶▶ Belastingstructuur.nl ▶▶ CIA Factbook (https://www.cia.gov/library/publications/ the-world-factbook/) ▶▶ China Council for the Promotion of International Trade ▶▶ china-iprhelpdesk.eu ▶▶ china.nlambassade.org/ ▶▶ Dun & Bradstreet Limited ▶▶ Economist Intelligence Unit ▶▶ Fenedex ▶▶ HandelChina.nl ▶▶ HBLInternational ▶▶ Hong Kong Kamer van Koophandel in Nederland ▶▶ Howmanyhours.com ▶▶ Nederlandse ambassade in China ▶▶ Nederlands-Chinese Kamer van Koophandel ▶▶ Wikipedia

109

naar China en Hong Kong Ondanks nieuwe technologieën waarmee zakendoen in het buitenland velen malen gemakkelijker is geworden, blijft fysiek contact met lokale leveranciers, afnemers en partners vaak toch nog noodzakelijk. Veel landen en steden die interessant zijn voor Nederlandse ondernemers, zijn bereikbaar met KLM. KLM en haar partners bieden met 52 rechtstreekse vluchten naar groot China, het grootste netwerk van Europa naar Groot China. Waaronder dagelijkse vluchten naar Beijing, Shanghai, Hong Kong en Taipei. Ga naar klm.nl voor het actuele vluchtschema en tarieven.

110


Colofon Deze publicatie is een uitgave van ABN AMRO en is onderdeel van de serie Zakelijke Reisgidsen. Een serie gidsen over internationaal zakendoen.

Contact: ABN AMRO International Desk Netherlands: Telefoon: +31 (0)20 - 629 55 92 E-mail: [email protected]

Distributie: U kunt de serie zakelijke reisgidsen vinden op: www.abnamro.nl/internationaal

© ABN AMRO, april 2012 Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO Bank. Teksten zijn afgesloten op 13 april 2012.

111

AA6835

abnamro.nl/internationaal

zakendoen met China en Hongkong

Recommend Documents