zakendoen met België

zakendoen met België

2

3


inhoudsopgave Voorwoord5

Zakenklimaat Handelsgeest6 Economische situatie

12

Handelsrelatie16 Kansrijke sectoren

20

Zakencultuur26 Omgangsvormen30 Bedrijfsprofielen34

Zakendoen in de praktijk Een bedrijf opzetten

36

Wet- en regelgeving

42

Douanezaken52 Visa en vergunningen

56

Productaansprakelijkheid60 Personeel64 Belastingen68 Betalingsverkeer74 Dit kan ABN AMRO voor u betekenen

80

Nuttige adressen

89

voorwoord Ziet u toekomstige expansie in het buitenland voor uw onderneming? Zakendoen over de grens en daarmee succesvol zijn, blijkt in de praktijk veelal een uitdaging. Daarom introduceert ABN AMRO de zakenreisgids, onmisbaar voor uw zakelijke, internationale avontuur! Een gids vol informatie van insiders; met handige weetjes over het betreffende land, het zakenklimaat en ondernemerstips. Uiteraard staan wij © ABN AMRO Bank N.V. ABN AMRO is gevestigd aan de Gustav Mahlerlaan 10, Amsterdam (Postbus 283, 1000 EA). KvK nummer 34334259. BTW-identificatienummer: NL 820646660B01. In deze brochure staat algemene informatie en is niet speciaal geschreven voor uw persoonlijke situatie. De brochure is daarom geen advies om iets te doen of niet te doen. Beslissingen die u alleen neemt op grond van de informatie in de brochure komen voor uw eigen risico. Wij proberen alleen betrouwbare bronnen te gebruiken voor de informatie in de brochure. We kunnen niet garanderen dat alle informatie altijd juist, volledig of niet al verouderd is. Als u meer informatie wilt over het onderwerp van de brochure, kunt u altijd contact met ons opnemen, bijvoorbeeld via internet (www.abnamro.nl) of via een bankshop bij u in de buurt. De informatie in deze brochure is bedoeld voor onze klanten in Nederland. We kunnen er niet voor in staan dat de informatie in de brochure ook bruikbaar is in andere landen.

u daarnaast ook graag bij met netwerken in binnen- en buitenland, advies, producten en diensten op maat. ABN AMRO wenst u veel succes op uw zakelijke reis! Edzard Enschedé Managing Director International Network Commercial and Merchant Banking

6

7


handelsgeest Open economie Kijkend naar de export- en importwaarde ten opzichte van het bruto binnenlands product (bbp), is België een van de meest open economieën ter wereld. De buitenlandse handel is enorm belangrijk voor de economische ontwikkeling en er is een grote inbreng van buitenlandse investeerders. De waarde van de uitvoer bedraagt meer dan 80% van het binnenlands inkomen.

Investeringsklimaat Een bijna even groot invoeraandeel geeft aan dat veel handel bestaat

De openheid van de Belgische economie is goed zichtbaar in de

uit de doorvoer van goederen. De Belgische conjunctuur is daarmee

investeringsstatistieken. Mede door de centrale ligging van het land,

erg afhankelijk van de economische ontwikkelingen in Frankrijk,

is het investeringsklimaat gunstig. Er is een goede infrastructuur voor

Duitsland en Nederland. Deze hebben veel invloed op de groei van

transport, logistiek en telecommunicatie en voor bepaalde branches

de Belgische economie.

zijn er gunstige belastingvoorwaarden. België is in 2011 naar de zesde plaats geklommen in de Europese top 20 van aantrekkelijke investeringslanden.

8


“België is een avontuur vol plezier en prettige relaties dat zich boven verwachting ontwikkelt en waar veel geld verdiend wordt.” Indra - Mark Visschers Buitenlandse bedrijven investeren het meeste in:

handelsgeest

Sinds de jaren tachtig hanteert België gunstige belastingvoorwaarden voor bepaalde ondernemingsvormen. Vooral met de volgende diensten centra hoopt het land meer buitenlandse investeerders aan te trekken: ▶▶ distributiecentra (België profileert zich steeds meer als een distributieland); ▶▶ servicecentra, zoals callcenters.

Investeringsbevorderende instanties In de gewesten Brussel, Vlaanderen en Wallonië zijn er aparte

▶▶ (petro)chemie;

investeringsbevorderende instanties die zich specifiek richten

▶▶ autoassemblage;

op de situatie in hun regio.

▶▶ biotechnologie; ▶▶ ICT; ▶▶ transport en logistiek. Daarnaast investeren buitenlandse ondernemingen veel in de diensten sector. De hoge loonkosten en de fiscale druk noemen deze investeerders de belangrijkste handicaps van België.

Buitenlandse bedrijven Buitenlandse bedrijven hebben een aandeel van ongeveer 70% in de Belgische industrie. Ze brengen veel kennis en nieuwe technologie met zich mee, wat de productiviteit ten goede komt. Enkele grote internationale bedrijven maken de dienst uit in een aantal industrieën, de financiële dienstverlening en in de handel. In België kunt u als buitenlandse ondernemer aanspraak maken op dezelfde investeringsfaciliteiten als binnenlandse bedrijven. Financiële faciliteiten regelt u via de gewesten. Fiscale maatregelen komen vanuit de federale overheid. Werkgelegenheidsmaatregelen kunt u zowel op federaal als op gewestelijk niveau aanvragen.

internettip Brussels Agentschap voor de Onderneming: www.abe-bao.be Flanders investment and trade: www.investinflanders.com Invest in Wallonia: www.investinwallonia.be

9

10


handelsgeest

Vlaamse wensen

Waalse interesse

Het Vlaams Gewest wil een goede investeringslocatie worden voor

Wallonië werkt hard om buitenlandse bedrijven aan te trekken en is

financiële bedrijven. Fiscaal gezien, is investeren in vastgoed in

erg geïnteresseerd in Nederlandse investeerders. Volgens de Waalse

Vlaanderen het goedkoopst. U betaalt er 10% registratierechten,

investeringsorganisatie Awex is Nederland de derde belangrijkste handels

terwijl dit in de rest van België 12,5% is. Daarnaast investeert het

partner van Wallonië. Het Waals Gewest promoot investeringen in

gewest veel in hoogtechnologische productie- en assemblage-

biotechnologie, distributiecentra en callcenters. Daarnaast zijn ruimte

industrieën en verwelkomt Vlaanderen buitenlandse investeringen in:

vaart, chemie, informatica en elektronica en regionale (Europese)

11

hoofdkwartieren belangrijke investeringsdoelen. Waals-Brabant, ▶▶ auto-onderdelen;

met name de regio Louvain-La-Neuve, loopt voorop als het gaat

▶▶ petrochemie;

om investeringen.

▶▶ onderzoek en ontwikkeling; ▶▶ medische technologie;

Brusselse bloei

▶▶ biotechnologie;

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een eigen exportorganisatie

▶▶ informatica en

om de internationale handel te bevorderen: Brussels Export. Dit gewest

e-business;

wisselt met Nederland onder meer voedingsmiddelen en milieu

▶▶ grafische communicatie;

technologische producten uit. Brussel beschikt over een sterke ICT-

▶▶ logistiek en vervoer;

sector en er zijn veel administratieve en financiële dienstencentra en

▶▶ Europese

onderzoeksinstellingen in deze regio gevestigd.

distributiecentra; ▶▶ callcenters; ▶▶ Europese hoofdkwartieren.

“Je moet echt in de relatie investeren, persoonlijke aandacht geven. Daarom bezoeken wij onze klanten. Als iemand een prijsopgave vraagt, mailen we de die niet door. We gaan er zelf heen en geven uitleg over het product. Belgen waarderen dat.” Nestaan - Kay Hennekens

12

13


economische

situatie

België binnen de eurozone België draagt krap 4% bij aan het bruto binnenlands product (bbp) van de eurozone. De economie is heel open, meer nog dan de Nederlandse. De omvang van de Belgische uitvoer bedraagt ongeveer 80% van het bbp. Na de crisis van 2008-2009, heeft de economie zich goed hersteld. In het voorjaar van 2011 koelde deze echter af en in de tweede helft van dat jaar belandde België opnieuw in een economische recessie.

Economie 2008-2011 In 2009 nam het Belgische bbp met 2,8% af, om het jaar erna weer

Door de zeer open economie is België heel gevoelig voor buiten

toe te nemen met 2,3%. Daarmee deed België het beter dan de euro

landse economische ontwikkelingen. In 2009 deden vooral de uitvoer,

zone als geheel. In de eerste helft van 2011 groeide de economie

voorraadvorming en investeringen het slecht. De uitvoer daalde met

verder. In het eerste kwartaal van dat jaar lag het bbp weer op een

ruim 11%. Door de sterke terugval van de buitenlandse vraag bliezen

hoger niveau dan vóór het begin van de recessie, in het tweede

bedrijven hun investeringen af, of stelden deze uit. De investeringen

kwartaal van 2008.

daalden in 2009 daardoor met maar liefst 8%. Omgekeerd was het economische herstel in België ook te danken aan de opleving in het buitenland.

14


economische situatie

Opvallend genoeg, zijn de particuliere consumptieve bestedingen in

Concurrentiepositie

België blijven toenemen. Alleen toen de recessie eind 2008 het hardst

De Belgische concurrentiepositie is redelijk, maar op een aantal ter

toesloeg, liet de consumptie kwartaal op kwartaal een min optekenen.

reinen zeker voor verbetering vatbaar. Volgens de Global Competitiveness

Twee kwartalen later was dit verlies echter al weer ruimschoots goed

Index van het World Economic Forum eindigde België in 2011 op de

gemaakt. Het was gunstig voor de consumptie dat de werkgelegenheid

19e plaats. Daarmee staat het hoger dan Frankrijk en Oostenrijk,

in 2009 per saldo licht kromp en in 2010 weer toenam. Bovendien stegen

maar duidelijk lager dan Nederland (achtste) en Duitsland (vijfde).

15

in 2009 de lonen in reële termen flink. Als bedreiging voor de concurrentiepositie worden de regulering van de Na een goede start liep de groei in 2011 sterk terug. In het tweede

arbeidsmarkt, de belastingtarieven en de inefficiënte overheid genoemd.

kwartaal daalde de uitvoer en in het derde en vierde kwartaal kromp

Op het terrein van de arbeidsmarkt wordt onder meer gewezen op de

de hele economie. België leed onder de afkoeling van de wereldhandel.

loonkosten die harder stegen dan die van omringende landen. De auto

Het overgrote deel van de Belgische uitvoer gaat naar Europa en ook

matische loonindexering wordt hierbij als schuldige aangewezen.

daar viel de economische groei terug. Van de goederenuitvoer blijft 72%

Gezien het grote belang van de buitenlandse handel voor de Belgische

binnen de EU. Duitsland is de belangrijkste exportmarkt met ruim 18%

economie, is de zorg hierover terecht.

van het totaal. Daarna volgen Frankrijk met 16%, Nederland met 12%

Overheidsfinanciën

en het Verenigd Koninkrijk met 7%.

Na een formatieproces van anderhalf jaar kreeg België eind 2011 weer een regering. Staatshervorming is onderdeel van het regeerakkoord

BBP-groei versus eurozone (Bron: Thomson Reuters Datastream)

en regelt onder andere de overdracht van bevoegdheden naar de gewesten en de bijbehorende financieringsmechanismen. Verder wordt

% k-o-k

fors bezuinigd om het begrotingstekort in 2014 terug te brengen naar

1,5 0,0

minder dan 1% van het bbp. Doordat de groei in 2012 waarschijnlijk lager uitvalt dan eind 2011 nog werd verwacht, zijn inmiddels extra

09 07

08

bezuinigingen aangekondigd om te voldoen aan de afspraken met de

10

-1,5

11

Europese Commissie (tekort: 2,8% van het bbp in 2012).

“België is een heel interessante groeimarkt.”

-3,0

Indra - Mark Visschers België

Eurozone

16

17


handelsrelatie

België - Nederland

Benelux België en Nederland werken in economisch opzicht intensief samen. Al sinds 1944 hebben ze een bevoorrechte handelsrelatie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog richtten Nederland, België en Luxemburg de Benelux op. Binnen dit samenwerkingsverband kunnen de drie landen onderling vrij goederen transporteren. Daarnaast hanteren ze een uniform tarief voor goederen van buiten de Benelux. In 1958 werd de Benelux een economische unie en vanaf de jaren zeventig zijn de verworvenheden ervan stapsgewijs opgenomen in de EU.

Strategisch partnerschap De voornaamste handelspartners van België zijn buurlanden Nederland,

Globalisering speelt hierin een belangrijke rol. Denk aan acties ter

Duitsland en Frankrijk. Vlaanderen beschouwt Nederland als een

verbetering van de wederzijdse communicatie, het wederzijds imago,

bevoorrechte, strategische partner. Onder meer vanwege historische,

natuur en milieu en vooral de economie. België is na Duitsland de

geografische en taalkundige banden en gedeelde economische

grootste handelspartner van Nederland. Omgekeerd is Nederland het

belangen. Om aan dit partnerschap inhoud te geven, formuleerde

derde exportland van België (11,8 %). De economische waarde van de

de Vlaamse regering in de Strategienota Nederland een aantal

handelsrelatie bedraagt ongeveer 101 miljard euro.

doelstellingen om de samenwerking te verstevigen.

18


19

“België is niet het land waar mensen uit het Noorden van Nederland - ‘Hollanders’ zoals zij het noemen - makkelijk een voet tussen de deur krijgen. Je moet je eerst aanpassen aan de Belgische cultuur.” Nestaan - Kay Hennekens

20

21


kansrijke sectoren

De bouwsector De bouwsector is een van de motoren van de Belgische economie en is opgedeeld in drie deelmarkten:

1. Woningen Vlaanderen is goed voor 80% van alle afgeleverde bouwvergunningen voor flats in België. Het aantal bouwvergunningen voor appartementen groeit veel sneller dan het aantal vergunningen voor eengezinswoningen;

2. Burgerlijke bouwkunde Deze deelmarkt bestaat voor 80% uit nieuwbouw, waarbij de

Vervoer en logistiek

overheid vaak opdrachtgever is;

Binnen Europa staat België aan de top op het gebied van logistiek en transport. Het land laat hiermee Frankrijk en Nederland achter zich.

3. Bouwmaterialenhandel

Deze positie dankt België aan de centrale ligging binnen Europa,

In België zijn ongeveer achthonderd bouwmaterialenhandelaren actief.

de goede toegankelijkheid en de lage huurprijzen.

Een grote groep kleine bedrijven en een beperkt aantal grote spelers zijn samen goed voor 850 verkooppunten en ongeveer achtduizend

België heeft een uitgebreid waterwegennet, belangrijke internationale

arbeidsplaatsen.

zeehavens (Antwerpen, Zeebrugge, Gent en Oostende) en havens voor de binnenvaart (Luik, Charleroi, Brussel, Genk). De snelwegen en

22


kansrijke sectoren

23

(Petro)chemie spoorwegverbindingen zijn goed en het land beschikt over verschillende

De Belgische chemiesector is de op een na grootste productiebranche

luchthavens (Brussel Airport, Antwerpen, Oostende, Luik en Charleroi).

van het land, goed voor 34,5% van de totale export in 2011. Het is een

In Luik wordt een trimodale logistieke zone ontwikkeld met als doel

van de grootste chemiesectoren ter wereld. Doordat 80% van de

intensieve samenwerking met Antwerpen en Rotterdam.

producten is bestemd voor uitvoer, is de sector sterk afhankelijk van de internationale conjunctuur. De branche wordt gekenmerkt door een

Lucht- en ruimtevaart

netwerk van middelgrote en kleine bedrijven. Twee derde van de

Zowel in Wallonië als in Vlaanderen is de lucht- en ruimtevaartindustrie

chemische industrie bevindt zich in Vlaanderen, de rest in Wallonië. De

de afgelopen vijftien jaar sterk gegroeid. Tussen 2007 en 2015 zal het

haven van Antwerpen staat na Houston (Texas) op de tweede plaats

wereldwijde vliegverkeer verdrievoudigd zijn, waardoor de productie

van de wereldranglijst van petrochemische centra. Hierdoor zijn grote

in deze industrie flink wordt opgevoerd. De grootste uitdaging voor

samenwerkingsvoordelen ontstaan op het gebied van:

deze sector is grote concurrenten het hoofd te bieden door de expertise op peil te houden. In de lucht- en ruimtevaartindustrie bestaat een

▶▶ aanvoer van grondstoffen en energie;

grote vraag naar knowhow en flexibiliteit van kmo’s (kleine en middel

▶▶ transport van afgewerkte producten;

grote ondernemingen - de Vlaamse tegenhanger van het mkb).

▶▶ onderlinge uitwisseling van producten en utiliteiten.

Auto- en transportmiddelenindustrie

ICT-sector

België heeft de grootste concentratie van autoproducenten op

De Belgische ICT-sector omvat hardware, software, telecommunicatie

wereldniveau. De activiteiten variëren van onderzoek tot productie.

en nieuwe technologieën, zoals e-commerce en e-government.

De transportmiddelenindustrie is de belangrijkste branche binnen

Ondernemers in de ICT groeiden uit van zuivere technologie

de metaalbewerking in België en trekt veel investeerders aan.

leveranciers tot partners die in overleg met de klant naar oplossingen

De branche bestaat voor het grootste deel uit assemblage-

zoeken. Er liggen kansen voor Nederlandse bedrijven die zich richten

bedrijven en toeleveranciers voor de auto-industrie.

op nichemarkten. Vooral kleine Belgische ICT-dienstverleners die hun afzetkansen willen verbeteren, hebben soms onvoldoende mogelijk

Er worden per jaar ongeveer een half miljoen auto’s gemaakt, naast

heden om te investeren. Samenwerking met Nederlandse bedrijven

vrachtwagens, opleggers, bussen en aanhangwagens. België kent

biedt dan perspectief.

enkele grote, internationaal opererende producenten van tram- en spoorwegmaterieel. De vliegtuigbouw, scheepsbouw en de productie van motoren en fietsen nemen een bescheiden plaats in. De totale sector heeft ongeveer driehonderd toeleveringsbedrijven.

24


kansrijke sectoren

Waterzuivering

Wellness

België heeft een flinke achterstand op het gebied van waterzuivering.

De wellness-industrie is enorm in opkomst in België. De fitness-,

Het land werd hiervoor al verschillende keren op de vingers getikt

cosmetica- en voedingsmiddelensector profiteren daarvan, net als

door de Europese Commissie. Er zijn dan ook volop mogelijkheden

producenten en leveranciers van voedingssupplementen.

25

voor Nederlandse bedrijven die in deze sector actief zijn. Samenwerking met lokale partners verhoogt ook hier de

Milieutechnologie

slagingskansen.

Vlaanderen is toonaangevend in diverse domeinen van de milieu- en energietechnologie. Door de aandacht voor een schoon milieu en de

In Vlaanderen wordt de waterzuivering gecoördineerd door de Vlaamse

opgave om de uitstoot van schadelijke stoffen te verlagen, neemt het

Milieumaatschappij (VMM). Zij stellen de plannen op die Aquafin

belang van deze sector alleen maar toe. Consumenten, bedrijven en

vervolgens uitvoert of laat uitvoeren. In Wallonië is de Société Publique

overheden doen er alles aan om de verschillende milieunormen te

de Gestion de l’Eau (SPGE) de centrale waterzuiveringorganisatie.

halen, vervuiling te voorkomen en waar mogelijk te saneren. Het maakt

In Brussel is dit het Brussels Instituut voor Milieubeheer (Institut

deze groeiende sector interessant voor Nederlandse bedrijven.

Bruxellois pour la Gestion de l’Environnement).

Medische sector en thuiszorg Het Vlaams Gewest werkt niet langer met investeringsprogramma’s,

Net als in Nederland, sluiten ook steeds meer Belgen aanvullende

maar met een optimalisatietraject. De nadruk ligt hierbij op verbetering,

ziektekostenverzekeringen af bij particuliere verzekeraars. Door de

modernisering en onderhoud van installaties. In Wallonië gaat veel

toenemende vergrijzing van de bevolking, groeit de behoefte aan

aandacht uit naar de aanleg van riolering in afgelegen gebieden en

ouderenzorg. Met het oog op de groeiverwachtingen en de beperkte

individuele waterzuivering voor dunbevolkte regio’s.

financiële mogelijkheden van de overheid, worden nieuwe private initiatieven ontwikkeld om tekorten in de zorg op te vangen.

“Zowel Vlaanderen als Wallonië zijn interessant. Er is een duidelijke scheiding tussen het Nederlandstalige en het Franstalige gedeelte. Als je in België zaken wilt doen, moet je sowieso tweetalig te werk gaan, anders kun je de markt nooit optimaal benutten.” Plukon Food Group - Peter Poortinga

26

27


zakencultuur Cultuurverschillen Veel Nederlanders die in België zakendoen, of dit van plan zijn, vergissen zich in de onderlinge cultuurverschillen. België ligt dicht bij Nederland en we denken de Belgen goed te kennen, alleen al doordat veel Belgen dezelfde taal spreken. Hierdoor vergeten Nederlandse ondernemers zich vaak te verdiepen in de Belgische mentaliteit van zakendoen en dat breekt ze op.

Wees bescheiden

Vertrouwen ontstaat aan tafel

België is wel degelijk buitenland. En dat blijkt direct uit een aantal

De Belgische cultuur is een Bourgondische: zakendeals worden aan

culturele signalen, die u maar beter kunt opppikken. Een Belg luistert

tafel gesloten. Een broodje ham met een glas karnemelk zal dus niet

veel naar zijn gesprekspartner en zal de Nederlandse directe aanpak

volstaan om tot een overeenkomst te komen. In België gaat u uitge

snel als brutaal ervaren. Daarbovenop komt bescheidenheid. Waar bij

breid tafelen, waarbij u eerst uitgebreid met elkaar kennismaakt.

ons zelfzekerheid als een belangrijke zakelijke deugd wordt gezien,

Zo smeedt u een band. Dit sluit naadloos aan op een ander belangrijk

verwacht men in België dat mensen met veel kennis van zaken hier

verschil met Nederland. In België is een goede overeenkomst het

niet mee te koop lopen. Doet u dit toch, dan zal u snel arrogant over

gevolg van groot vertrouwen tussen de zakenpartners. In Nederland

komen.

geldt doorgaans het omgekeerde.

28


“De hiërarchische instelling van Belgen blijkt onder andere uit hun gedrag rond de eettafel. Is er een lopend buffet op een personeelsfeest, dan wacht iedereen tot het bestuur is geweest. Pas daarna sluit de rest van de organisatie aan in de rij. In Nederland is dat wel eens anders.”

zakencultuur

29

Taal In België heerst tot op de dag van vandaag een taalstrijd tussen Nederlands- en Franstaligen. In het Vlaamse en Waalse binnenland merkt u hier weinig van, maar aan de taalgrens kunt u er versteld van staan hoe gevoelig deze kwestie ligt. In Vlaanderen is er voor Nederlanders taalkundig gezien geen probleem, maar let wel: Vlamingen tillen zwaar aan spelfouten. In Wallonië moet u in het Frans zaken kunnen doen. Beheerst u deze taal onvoldoende, zorg dan voor een tolk.

Plukon Food Group - Peter Poortinga Let op: Brussel is niet Waals Tenslotte geven we u nog dit mee: maak goed onderscheid tussen

Respecteer de hiërarchie

Vlamingen, Brusselaars en Walen. Franstalige Brusselaars zijn geen

Vervolgens is het belangrijk de Belgische hiërarchie te erkennen.

Walen. Wanneer u dit insinueert, zien zij dat als een belediging.

In Nederland heerst de gewoonte ieder zijn zegje te laten doen, in België bestaat een sterke gezagsrelatie tussen werkgever en werknemer.

Eén land, twee culturen Het is evengoed van belang om de verschillen tussen de Belgen onderling te noemen. Vlamingen vinden van Walen dat ze traag en

“Het contact met klanten is anders dan in Nederland. Het duurt even voordat je het vertrouwen hebt gewonnen van een Belg.”

vaag zijn. Omgekeerd vinden Walen dat Vlamingen soms te hard zijn. Walen zijn - nog meer dan Vlamingen - afstandelijk en storen zich aan de amicaliteit van Nederlanders. Walen hebben ook meer een Franse mentaliteit. Meestal hebben ze al een besluit genomen voordat de vergadering is begonnen. Vlamingen zijn hierin een stuk flexibeler en staan ook meer open voor nieuwe dingen.

Nestaan - Kay Hennekens

30

31


omgangsvormen Imago van Nederlanders Nederlanders staan bij Belgen te boek als goede kooplieden. In dit opzicht hebben ze veel respect voor ons. Maar soms kan de Nederlandse dominante en assertieve mentaliteit ook weerstand oproepen. We tonen meer zelfvertrouwen dan Belgen en zijn gesteld op onze bestuurlijke en geestelijke vrijheid. Nederlanders hebben vaak een eigenzinnige en openhartige mening. Daardoor vinden Belgen ons vaak betweterig, drammerig en arrogant. Wees beschei den en gereserveerd wanneer u met Belgen communiceert. Voorkom dat u overkomt als de Nederlander die het allemaal beter weet.

Respect voor autoriteit In België bestaat veel respect voor autoriteit. De relatie tussen een Belgische werkgever en werknemer is veel formeler dan in Nederland. Bij onderhandelingen is het goed te weten met wie u spreekt en welke positie uw gesprekspartner binnen het bedrijf inneemt. Degene die u spreekt, is niet altijd degene die de beslissingen neemt. Verwacht

“Er wordt veel genetwerkt op beurzen, maar ook tijdens speciale lunchmeetings. Die beginnen soms rond vier uur en iedereen neemt wat zakenrelaties mee. Je stelt wat mensen aan elkaar voor en hebt het over zaken en persoonlijke interesses.”

ook niet dat Belgen na het gesprek gelijk de knoop doorhakken. Ze hebben doorgaans enige bedenktijd nodig.

Indra - Mark Visschers

32


Vertrouwen als voorwaarde België is een contactland, Nederland een contractland. Voor de Belgen is vertrouwen een voorwaarde om tot zaken te komen. Ze leggen zich liever niet meteen vast voor de lange termijn. Nederlanders zien vertrouwen eerder als een gewenst gevolg van succesvol zakendoen.

Compromissen Belgen zijn specialisten in compromissen sluiten. Daardoor zijn ze nog wel eens terughoudend en spreken ze niet altijd uit wat ze denken. Dat kan er zelfs toe leiden dat een Belg ‘ja’ zegt als hij ‘nee’ bedoelt, of andersom.

“Ik vind het heel belangrijk om verschillende talen te spreken, ook al is het niet vloeiend. Als je met een Waal een Frans gesprek hebt gevoerd en je maakt daarbij een paar fouten, zegt hij toch aan het eind: ‘Dankjewel dat je met mij in het Frans hebt gesproken.’ Ze waarderen dat enorm, en het geeft je ook zakelijk gezien een streepje voor.” Nestaan - Kay Hennekens

33

34

35


bedrijfsprofielen Plukon Food Group

Indra

Plukon Food Group produceert en vermarkt pluimveevlees en maaltijdconcepten. Met tien vestigingen in Nederland, Duitsland en België is het een van de grootste spelers op de Europese pluimveevleesmarkt. Plukon produceert voor het topsegment van de fooden snackindustrie en voor private labels van internationale (supermarkt)organisaties. Het heeft verschillende eigen merken, zoals Friki, Pingo, Maïski, De KuikenaeR en Stolle. Peter Poortinga is CEO en mede-eigenaar van Plukon Food Group. Sinds 1988 is hij in verschillende functies aan het bedrijf verbonden geweest.

Indra staat voor infiltratie en drainage. Het bedrijf is gespecialiseerd in producten en systemen voor afwatering van infrastructuur. De leidingsystemen van Indra worden geproduceerd met duurzame, hoogwaardige grondstoffen en zijn 100% recyclebaar. Indra werkt met de meest innovatieve infiltratiesystemen en hun technische personeel biedt ondersteuning in de ontwerpfase en op projectlocatie. Indra telt momenteel elf medewerkers en is actief in België, Nederland en Luxemburg. Mark Visschers startte in 1997 REZO water en solar systems, een bedrijf dat in dezelfde branche acteert als Infra nu doet. In 2002 verkocht hij zijn bedrijf aan Wavin, Europees marktleider in kunststof leidingsystemen. Hij bleef er vervolgens nog zes jaar actief als divisiedirecteur, om vervolgens in 2009 Indra op te richten.

Nestaan Nestaan is een echt familiebedrijf, opgericht in 1968 door Jan van Nes en overgenomen in 1998 door Kay en Helen Hennekens-van Nes. Nestaan produceert isolatiematerialen: polyurethaan blokschuim en tweecomponentensystemen. Er werken inmiddels 45 krachten fulltime voor het bedrijf. Dankzij zijn toegevoegde waarde op de markt heeft Nestaan een goede positie veroverd. Via vertegenwoordigers leveren ze hun producten aan België, Frankrijk, Engeland, Ierland, Duitsland, Denemarken, Finland, Qatar, India, Dubai en andere golfstaten.

36

37


een bedrijf opzetten

Registratie bij ondernemingsloket Bedrijven in België worden niet geregistreerd bij de Kamer van Koophandel, maar via een ondernemingsloket. De ondernemings loketten zijn opgericht in het kader van de regeling Kruispuntbank van Ondernemingen. In dit register worden alle basisgegevens van ondernemingen en hun vestigingseenheden opgeslagen. Als u zich wilt vestigen in België, moet u kunnen aantonen dat u over vakkennis beschikt en/of kennis heeft van bedrijfsbeheer (middenstandsdiploma). Voordat u handelsactiviteiten met een vennootschap start, moet

De Belgische Reparatiewet voorziet in de volgende rechtsvormen

deze vennootschap eerst zijn vermeld in het Belgisch Staatsblad.

van handelsvennootschappen:

Belangrijkste ondernemingsvormen in België U kunt zich in België vestigen als een:

▶▶ vennootschap onder firma (vof) ▶▶ gewone commanditaire vennootschap (comm.v) ▶▶ naamloze vennootschap (nv) ▶▶ besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba)

▶▶ zelfstandige eenmanszaak zonder rechtspersoonlijkheid; ▶▶ bijkantoor dat in België is opgericht door een buitenlandse vennootschap, zonder eigen rechtspersoonlijkheid; ▶▶ onderneming naar Belgisch recht.

en de éénpersoonsvennootschap-bvba ▶▶ coöperatieve vennootschap (cv) met diverse varianten ▶▶ commanditaire vennootschap op aandelen (comm.va) ▶▶ economisch samenwerkingsverband (esv)

38


internettip

een bedrijf opzetten

Registratie bij de Limosa databank ontslaat u van de noodzaak om Belgische documenten op te stellen in het kader van het arbeids reglement, het personeelsregister en controledocumenten voor

Voor meer informatie over de verschillende Belgische vennootschapsvormen en de bijbehorende voordelen, kunt u terecht op de online portal van de Belgische overheid: www.belgium.be

deeltijdwerknemers. In feite zorgt Limosa voor een administratieve vereenvoudiging voor het tewerkstellen van werknemers in België.

Verplichtingen voor ondernemingen Als u een onderneming start in België, dan zijn de volgende handelingen verplicht: ▶▶ meld u aan bij de Belgische belastingdienst en vraag een btw-nummer aan;

Meldingspunt voor buitenlandse werknemers

▶▶ schrijf u in bij de Kruispuntbank van Ondernemingen;

Buitenlandse ondernemingen, organisaties, werknemers, zelfstan

▶▶ als u een vennootschap opricht, moet u een financieel plan

digen en stagiairs die in België werkzaamheden verrichten, moeten

opstellen om de levensvatbaarheid van de vennootschap

zich registreren in de Limosa databank. Door registratie krijgt u een

gedurende de periode van twee jaar aan te tonen.

meldingsplichtbewijs L-1. Hiermee wil de Belgische overheid

De oprichting moet gebeuren bij een Belgische notaris;

concurrentievervalsing, uitbuiting van werknemers, sociale dumping

▶▶ bij de oprichting van een vennootschap en inbreng van goederen,

en de toenemende druk op het Belgische solidariteitsmechanisme

moet u een verslag opmaken van de bedrijfsrevisor (vergelijkbaar

tegengaan. De Europese regels voor vrij verkeer van personen,

met de Nederlandse registeraccountant) ter verantwoording van

diensten, goederen en kapitaal worden hierbij in acht genomen.

de inbrengwaarde; ▶▶ voor sommige activiteiten moet u vooraf erkend zijn of een vergunning aanvragen. Bijvoorbeeld als u aannemer bent, een zaak wilt openen waar voedingsmiddelen worden verkocht

“Vanuit België kunnen we zowel de Belgische als de Franse markt bedienen. De Belgen zijn verantwoordelijk voor de complete Franse afzet. Daarvoor zijn ze uitermate geschikt vanwege het taalvoordeel dat ze hebben.” Plukon Food Group - Peter Poortinga

of een reisbureau wilt beginnen; ▶▶ als u zich bezighoudt (of gaat houden) met bouwen, verbouwen, afwerken, inrichten en onderhouden van onroerende goederen, moet u een registratienummer aanvragen; ▶▶ een inventarisboek en centralisatieboek zijn wettelijk vereist. Ze dienen afgestempeld te worden bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel. Een accountant kan u hierbij helpen.

39

40


Marktentree De meest gebruikelijke marktbenaderingmethoden zijn die via de zelfstandige handelsagent, de handelsvertegenwoordiger, de distributeur of via een franchiseovereenkomst. U kunt in België het beste op zoek gaan naar een samenwerkingspartner in plaats van een agent. Bij het inhuren van een agent of distributeur kunnen er op het gebied van wetgeving addertjes onder het gras zitten voor de exporteur. Op de website van AgentschapNL en de Belgische overheid vind u hier meer informatie over.

“We hebben bij de Belgische Kamer van Koophandel een bvba opgericht, dit maakt zakendoen in het land veel makkelijker. Een eigen kantoor in België hebben we niet, alleen een postadres” Indra - Mark Visschers

internettips www.limosa.be www.agentschapnl.nl www.belgium.be

41

42

43


wet-

en regelgeving

Financiële verslaglegging Niet alle ondernemingen in België zijn aan hetzelfde boekhoudkundige stelsel onderworpen. De verplichtingen verschillen, afhankelijk van: ▶▶ rechtsvorm ▶▶ sector ▶▶ omzet ▶▶ balanstotaal

2. kmo’s

▶▶ aantal werknemers

kleine en middelgrote organisaties. Zij moeten een volledige dubbele boekhouding voeren, maar mogen voor een verkort schema kiezen;

We onderscheiden drie grote categorieën ondernemingen: 3. grote ondernemingen 1. kleinhandelaars

Zij moeten hun jaarrekening volgens het volledige schema indienen.

zij hebben de mogelijkheid om een vereenvoudigde boekhouding te

Financiële instellingen en de verzekeringsmaatschappijen vallen

voeren;

onder specifieke regelgeving.

44


weten regelgeving

Distributieovereenkomst In België wordt onderscheid gemaakt tussen handelsagenten en

uw agent of vertegenwoordiger op te stellen. Belangrijke onderwerpen

handelsvertegenwoordigers. Beiden vallen onder het begrip ‘distributie

die u in ieder geval in een schriftelijke overeenkomst moet regelen,

overeenkomst’. Hierbij verleent de ene partij de ander het recht om

zijn onder andere:

zijn producten te verdelen. Er zijn verschillende distributieovereenkomsten:

▶▶ toepasselijkheid van het Nederlandse recht; ▶▶ bevoegdheid van de Nederlandse rechter;

▶▶ handelsagentuur;

▶▶ contractduur en opzegging;

▶▶ handelsvertegenwoordiging;

▶▶ minimum omzetverplichtingen;

▶▶ concessieovereenkomst;

▶▶ vertegenwoordigingsgebied en exclusiviteit.

▶▶ franchiseovereenkomst; ▶▶ aanneming;

Handelsagent en -vertegenwoordiger

▶▶ lastgeving;

Het juridische onderscheid tussen een handelsagent en een

▶▶ commissionair.

handelsvertegenwoordiger is belangrijk voor een buitenlandse ondernemer in België. De twee begrippen worden namelijk nogal

De overeenkomst mag tussen de drie en zes maanden van

eens door elkaar gehaald. Ze nemen geen van beiden het

tevoren worden opgezegd. Contracten die voor onbepaalde tijd

economisch risico op zich. Dat ligt bij de opdrachtgever.

zijn afgesloten, mogen alleen worden beëindigd met een redelijke opzegtermijn of een eerlijke opzegvergoeding.

Wet handelsagentuurovereenkomst Bij een handelsagentuur belast u als principaal de handelsagent

Een distributeur kan bovendien aanspraak maken op een compensatie

permanent en tegen vergoeding met het bemiddelen en afsluiten

voor goodwill als klanten worden overgedragen aan het bedrijf of

van zaken, in uw naam en voor uw rekening. De handelsagent is

aan een nieuwe distributeur. Daar kan nog compensatie bijkomen

een zelfstandige en staat dus niet onder uw gezag. Zijn positie is

voor kosten in verband met de beëindiging van de overeenkomst,

geregeld in de wet handelsagentuurovereenkomst. Deze over

inclusief kosten voor het ontslaan van medewerkers. Verklein de

eenkomst is aan geen enkele vormvereiste onderworpen.

kans op geschillen door goede schriftelijke overeenkomsten met

Een mondelinge overeenkomst is dus voldoende.

“In België werken we niet met contracten, alleen met losse orders: bestelling - order - bevestiging - levering - factuur.” Nestaan - Kay Hennekens

45

46


weten regelgeving

Een aantal elementen hiervan geldt echter alleen in schriftelijke

Handelsvertegenwoordiging

vorm, zoals

Een handelsvertegenwoordiger treedt ook op in uw naam en voor uw rekening. De handelsvertegenwoordiger is geen zelfstandige.

▶▶ het concurrentiebeding;

U sluit met hem een arbeidsovereenkomst af en oefent daarmee

▶▶ het delcrederebeding. Hierbij stelt de agent zich aansprakelijk

leiding en gezag over hem uit. De positie van de handelsvertegen

voor de verplichtingen die voor de derde uit de bemiddelde of

woordiger is specifiek geregeld in de wet betreffende de arbeids

afgesloten overeenkomst voortvloeien;

overeenkomsten. Bij een handelsvertegenwoordiging bent u als

▶▶ het beding over de duur van het contract.

Nederlands bedrijf werkgever. Dit betekent dat u zich moet inschrijven in het handelsregister, een arbeidsongevallenverzekering moet

In de wet zijn bepalingen opgenomen over:

afsluiten en sociale zekerheidsbijdragen voor de handelsvertegen woordiger moet regelen.

▶▶ wederzijdse rechten en plichten van u en uw agent; ▶▶ vergoeding;

Aanbevelingen

▶▶ beëindiging van de overeenkomst;

Ga regelmatig naar België om (potentiële) klanten te bezoeken en

▶▶ toepasselijk recht.

om op de hoogte te blijven van marktontwikkelingen. Bezoek ook vakbeurzen of neem hier actief aan deel.

De voorschriften zijn ook van toepassing op overeenkomsten die zijn gesloten voordat de wet van kracht werd.

Neem deel aan een handelsmissie. Dit is een goede manier om u te oriënteren op de Belgische markt en uw kansen hierop. Tijdens zo’n missie worden verkennende gespreken met mogelijke zakenpartners

“We zitten tegenwoordig ook in alle normcommissies in België en dat is ook heel belangrijk. Als je dat niet doet en de gang bare keurmerken niet hebt, dan verdien je hier geen euro.” Indra - Mark Visschers

voor u geregeld. Referenties en persoonlijke contacten zijn in België erg belangrijk als u bedrijfsactiviteiten wilt opstarten of uitbreiden. Laat de indrukken die u heeft opgedaan tijdens een handelsreis thuis rustig op u inwerken voordat u vervolgstappen onderneemt. Zorg voor follow-up, ook voor partijen waar u in eerste instantie niet mee verder gaat. Stuur bijvoorbeeld een bedankje naar de contacten die u tijdens de reis heeft opgedaan.

47

48


weten regelgeving

Analyseer de Belgische markt en potentiële partners grondig. Laat u

dierenrassen. Natuurwetenschappelijke theorieën, wiskundige

hierin ondersteunen. Laat u ook goed voorlichten over de dienst

methoden en artistieke creaties worden niet als uitvindingen

verlening van tussenpersonen als agenten, handelsvertegen

beschouwd en kunnen dus niet worden geoctrooieerd.

woordigers en distributeurs.

Geldigheidsperiode en internationale bescherming Overweeg om uw producten op een proactieve manier in België in

Als het octrooi is afgeleverd, beschikt de houder over een tijdelijk

de markt zetten door uw tussenpersoon te laten begeleiden door

industrieel eigendomsrecht. De geldigheidsduur is maximaal twintig

eigen medewerkers. U kunt ook iemand ter plaatse aanstellen en

jaar. Ook het grondgebied waar het octrooi geldig is, staat omschreven.

opleiden. Deze medewerker kan als directe vertrouwenspersoon

Voorbeelden van octrooien die in België geoctrooieerd kunnen worden:

fungeren voor uw klanten, wat erg professioneel overkomt. Op deze manier heeft u ook meer zicht op de vorderingen. Natuurlijk is het

▶▶ Belgische octrooiaanvraag;

ook mogelijk om een eigen verkooppunt in België op te richten.

▶▶ Europese octrooiaanvraag (al dan niet met vermelding van België). Geldig in meer dan dertig Europese landen, biedt grotere juridische

Octrooien Het octrooi biedt een bescherming in de vorm van een titel van eigendomsrecht. Met een octrooi kunt u als eigenaar uw uitvinding

zekerheid door diepgaand onderzoek vooraf; ▶▶ internationale octrooiaanvraag (PCT, al dan niet met vermelding van België). Geldig in meer dan honderd landen.

gedurende een bepaalde tijd en op een bepaald grondgebied zonder toelating gebruiken of in de handel brengen. Het octrooi bevat ook

Specialistenwerk

technische en strategische informatie.

Een octrooiaanvraag moet voldoen aan bepaalde inhoudelijke en vormelijke regels. De redactie van de beschrijving en de conclusies

Wel en niet octrooieerbaar

is uitermate belangrijk. Daarom raden we u aan om een specialist in

Een uitvinding komt in aanmerking voor wettelijke bescherming en is

te schakelen. Bijvoorbeeld iemand van de Belgische Dienst voor de

gecertificeerd als ‘octrooieerbaar’ als ze:

Intellectuele Eigendom (DIE).

▶▶ nieuw is dat wil zeggen: niet behorend tot de huidige stand van de techniek; ▶▶ het resultaat is van uitvinderswerkzaamheid dat wil zeggen: voor een deskundige op een niet voor de hand liggende wijze voortvloeiend uit de huidige stand van de techniek; ▶▶ geschikt is voor industriële toepassingen. Bepaalde categorieën van technische en wetenschappelijke vondsten zijn uitgesloten van octrooibescherming, zoals bepaalde

49

50


Contracten Een koop- of verkoopovereenkomst is een contract waarin een partij zich vastlegt om tegen betaling een goed te leveren aan een andere partij. In principe kan men pas een geschreven overeenkomst eisen vanaf een bedrag van € 371,84. Meestal gebeurt dit in de vorm van een onderhandse akte. Met een overeenkomst kunt u bewijzen dat er een akkoord bestond tussen u en de verkoper, wat vooral nuttig is als er een geschil ontstaat. De verkoper moet u het verkochte object leveren binnen de overeengekomen termijn en hij moet een garantie geven. De koper verbindt zich ertoe het goed bij levering te accepteren en te betalen.

Voorwaarden voor geldigheid Als u een dergelijk overeenkomst afsluit, zijn de algemene geldigheidsregels van kracht: ▶▶ er moet een volledig akkoord bestaan tussen de partijen. Van bedrog of dwang mag dus geen sprake zijn; ▶▶ alle partijen moeten bekwaam zijn om een contract af te sluiten; ▶▶ de overeenkomst moet betrekking hebben op een bepaald en wettig voorwerp; ▶▶ de oorzaak van de handeling moet geoorloofd zijn.

Conventie van Wenen Als u zaken niet schriftelijk en expliciet in een contract heeft vastgelegd, kunt u zich beroepen op de Conventie van Wenen. Dit is een verdrag van de Verenigde Naties op het gebied van internationale koopovereenkomsten. Het verdrag is van toepassing op roerende zaken en gelden voor alle aangesloten verdragslanden, waaronder België.

51

52

53


douanezaken Invoerreglementering Als volwaardig lid van de Europese Unie past België het import regime van de EU toe. Ondernemers uit Nederland en andere EUlidstaten hebben alleen een vergunning nodig voor strategische goederen, zoals wapens en militair materieel. Voor de afgifte van dergelijke vergunningen is in Nederland de Centrale Dienst voor Inen Uitvoer (CDIU) verantwoordelijk: www.belastingdienst.nl/douane

internettip Invoerrechten België past voor de invoer van producten uit derde landen het EU-buitentarief toe. Op www.berichtenbox.antwoordvoorbedrijven.nl vindt u hierover meer informatie.

“Als je in België gevestigd bent en een Belgische bvba hebt, kun je direct importeren uit andere landen. Je hoeft het dan niet meer via Nederland te doen. Betaal de btw binnen een week, anders krijg je niets het land binnen.” Indra - Mark Visschers

54


douanezaken

Intracommunautaire transacties Op communautaire producten worden geen invoerrechten geheven.

EU-lidstaten elkaars producten. Producten met een CE-markering en

Ook worden goederen niet aan grenscontroles onderworpen.

producten waarvoor de Europese normen zijn toegekend, kunnen

Een factuur aan de afnemer sturen is voldoende. Vermeld op

vrij op de Belgische markt worden gebracht. Voor producten

de factuur het btw-identificatienummer van zowel leverancier als

waarvoor nog geen EU-richtlijnen bestaan, gelden in principe

afnemer. De Europese Commissie heeft richtlijnen opgesteld over de

nationale eisen.

harmonisatie van btw-facturen. Volgens deze regels worden digitale facturen en elektronische uitwisseling van gegevens ook geaccepteerd,

Etiketteringvoorschriften

net als het gebruik van elektronische handtekeningen.

In België vindt u de etiketteringvoorschriften in de wet betreffende de marktpraktijken en consumentenbescherming. Volgens deze wet

EU-richtlijnen voor producten

moet het etiket van een product zijn opgesteld in de taal of de talen

Als lidstaat van de Europese Unie is België verplicht alle EU-

van het gebied waar u het product op de markt brengt. Hetzelfde

richtlijnen op het gebied van productgezondheid en -veiligheid om te

geldt voor gebruiksaanwijzingen en garantiebewijzen. Voor België

zetten in nationale wetgeving. Hetzelfde geldt voor bescherming van

houdt dit in dat etiketten in ieder geval in het Nederlands en het

het milieu en consumenten. Op grond van deze richtlijnen accepteren

Frans moeten zijn opgesteld, en mogelijk ook in het Duits. Voor de aanduiding van het land van oorsprong op producten gelden in België strenge regels. Als producten door hun etikettering of beschrijving ten onrechte de indruk kunnen wekken dat zij afkomstig zijn uit een van de EU-lidstaten, mogen ze in België niet worden ingevoerd, doorgevoerd of uitgevoerd.

internettip Wilt u meer weten over etiketteringvoorschriften in België? Ga dan naar economie.fgov.be

55

56

57


visa

en vergunningen

Ondernemen over de grenzen Hoewel er binnen de Europese Unie vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal is, blijkt grensoverschrijdend ondernemen niet eenvoudig. Zeker voor kleine en middelgrote ondernemingen kunnen administratieve verplichtingen een drempel vormen. Het verlagen van bureaucratische barrières is een van de speerpunten van de beleidsmakers in Brussel.

Vrij verkeer van personen Bewoners van de Europese Unie kunnen zonder beperkingen reizen

Europeanen kunnen zich daardoor binnen de Europese Unie overal

in andere EU-lidstaten en Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.

vestigen waar zij willen.

Deze drie landen maken deel uit van de Europese Economische Ruimte (EER). Voor nieuwe lidstaten geldt een overgangstermijn.

Om vrij verkeer van personen eenvoudiger te maken, zijn in Europa

Zelfstandige ondernemers kunnen zich vrij vestigen in alle lidstaten.

regelingen getroffen rondom de erkenning van diploma’s. In sommige vakgebieden gebeurt dit altijd, bijvoorbeeld bij artsen.

Dankzij het vrije verkeer van personen kan een Europees

Anderen moeten eerst een test afleggen om te bepalen of de eisen

staatsburger drie maanden in een andere EU-lidstaat reizen en

die aan het diploma zijn gesteld, passen bij de nationale standaard.

werken zonder een visum aan te hoeven vragen. De enige

Er is nog geen regel dat nationale diploma’s een-op-een gelden in

voorwaarde is dat hij of zij een geldig identiteitsbewijs heeft.

andere lidstaten.

58


visa en vergunningen

Werken in een ander land in de EU U heeft het recht om in een ander EU-land een baan te zoeken, in

De kosten voor een vergunning zijn gekoppeld aan de aard van de

loondienst te gaan, als zelfstandige te werken of van uw pensioen te

activiteit en het aantal personen dat in de vestiging betaald werk

genieten. U wordt dan op dezelfde manier behandeld als de burgers

verricht. De vergunning is drie jaar geldig. Uiterlijk drie maanden voor

van dat land. Een aantal rechten die u als werknemer in de EU heeft,

het verstrijken van de vergunning moet u een nieuwe aanvragen.

gelden ook voor uw huwelijkspartner en uw familieleden.

Voedingsmiddelenbranche

Aannemers in de bouwsector Aannemers in de bouwsector moeten zich registreren bij de Commissie

Als u voedingsmiddelen fabriceert, in de handel brengt of invoert,

voor erkenning der aannemers van de provincie in het ambtsgebied

moet u een vergunning aanvragen bij de dienst Eetwareninspectie

waar de onderneming is gevestigd (woonplaats of maatschappelijke

van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

zetel). Met deze registratie voldoet u aan uw sociale en fiscale verplich

(FAVV). Deze verplichting geldt voor alle zaken waar

tingen. Hiervoor moet u ook een speciaal formulier aanvragen bij het

voedingsmiddelen worden verkocht:

Bestuur der Directe Belastingen. Het ingevulde formulier stuurt u vervolgens aangetekend naar de voorzitter van de registratiecommissie.

▶▶ ondernemingen in de horecasector; ▶▶ keukens van scholen;

Kiest u voor de uitvoering van uw bouwwerkzaamheden voor een

▶▶ bedrijfsrestaurants;

niet-geregistreerde aannemer, dan bent u zelf hoofdelijk

▶▶ krantenwinkels en tankstations.

aansprakelijk voor de betaling van de sociale en fiscale verplichtingen van deze aannemer.

Voor een vergunning van de FAVV moet uw onderneming:

Erkenning van aannemers voor openbare werken ▶▶ een schriftelijke aanvraag in tweevoud indienen bij het FAVV;

Wilt u als aannemer in aanmerking komen voor de uitvoering van

▶▶ bij controles van het FAVV voldoen aan de hygiënereglementering;

werken voor de Belgische staat of andere Belgische overheidsdiensten,

▶▶ de kosten betalen voor het afgeven van de vergunning.

dan moet u een erkenning als aannemer kunnen voorleggen. Voor werken van geringe omvang heeft u deze erkenning van de Commissie voor erkenning der aannemers niet nodig.

internettip

Andere vergunningen of erkenningen Voor sommige activiteiten heeft u een specifieke vergunning nodig,

Een model van het aanvraagformulier kunt u terugvinden op de website van het FAVV: www.favv-afsca.be.

of erkenning van de sector in kwestie. Bijvoorbeeld als u een slachthuis, reisbureau of huwelijksbureau heeft.

59

60

61


product-

aansprakelijkheid

EU-richtlijn Productaansprakelijkheid is binnen de EU geregeld door middel van een officiële richtlijn (85/374/EEG). Alle EU-lidstaten hebben deze richtlijn omgezet in nationale wetgeving. Bij productaansprakelijkheid gaat het om de objectieve aansprakelijkheid van de producent in geval van schade veroorzaakt door een gebrek aan zijn product. Bovendien is het begrip van toepassing op roerende zaken, ongeacht of deze nu wel of niet een bestanddeel vormen van een ander goed of gebouw,

In het kader van de objectieve aansprakelijkheid als bedoeld in de

landbouwgrondstoffen (zoals vlees, granen, groenten en fruit) en

richtlijn, hoeft de nalatigheid of de schuld van de producent of

producten die voortkomen uit de jacht. Ook elektriciteit valt binnen

importeur dus niet te worden aangetoond.

deze context. De beantwoording van de vraag of een product een gebrek vertoont,

Bewijslast

hangt af van de veiligheid die het grote publiek redelijkerwijs zou

De benadeelde moet:

mogen verwachten. Die wordt bepaald op grond van:

▶▶ het bestaan van de schade bewijzen;

▶▶ de presentatie van het product;

▶▶ het gebrek van het product bewijzen;

▶▶ het redelijkerwijs te verwachten gebruik van het product;

▶▶ het oorzakelijk verband tussen de schade en dit gebrek bewijzen.

▶▶ het tijdstip waarop het product in de handel is gebracht.

62


Een product mag niet als gebrekkig worden beschouwd, omdat er nadien een beter product op de markt is gekomen.

Schade Gedekte schade is schade: ▶▶ veroorzaakt door de dood of door lichamelijk letsel; ▶▶ veroorzaakt aan een ander ge- of verbruiksgoed in de privésfeer dan het gebrekkige product; ▶▶ met toepassing van een franchise (€ 500).

63

64

65


personeel Complex arbeidsrecht De Belgische arbeidswetgeving behoort tot de meest ingewikkelde van het land. Dit geldt voor alle regelgeving omtrent tewerkstelling, gezondheid en veiligheid. Ondanks het feit dat veel van deze wetgeving is gebaseerd op EU-richtlijnen, zijn er in de Belgische wet vaak veel details aan toegevoegd. Dit komt doordat het Belgische arbeidsrecht zijn oorsprong vindt in overeenkomsten tussen werkgeversorganisaties en vakbonden. De Belgische regering zet

Strenge wetgeving belemmert flexibiliteit

deze vervolgens om in wetgeving.

Om flexibeler te kunnen omspringen met het arbeidsrecht, is de laatste jaren deeltijdwerk en tijdelijk werk aan een sterke opmars

“Goed personeel is niet moeilijk te vinden. Gewoon uit je doppen kijken. En wat is ‘de werkhouding’ van de Nederlander? Vind ik ook moeilijk om te zeggen. Wij zijn heel tevreden over de Belgen die bij ons werken.”

bezig. Toch blijft de strengheid van de wet bij onze zuiderburen een grote drempel op weg naar een echt flexibele regeling voor werving en ontslag.

Onbepaalde tijd als uitgangspunt Elke werknemer moet over een arbeidscontract beschikken. Is dit niet het geval, dan gaat de rechtspraak er van uit dat er een mondelinge arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd was. Dit uitgangspunt biedt

Nestaan - Kay Hennekens

de werknemer aanzienlijk meer bescherming dan een overeenkomst

66


voor bepaalde tijd. De mogelijkheden voor een contract voor bepaalde tijd zijn sterk afgebakend doordat de rechtspraak in België uitgaat van het karakter van onbepaalde tijd bij arbeid.

Specifieke wetgeving tijdelijke opdrachten Een Belgische wet van 5 maart 2002 implementeert de EU-richtlijn 96/71 op het gebied van tijdelijke opdrachten. Deze wet is ontworpen om goedkope import van arbeid te voorkomen, maar ook te voorzien in het vrije verkeer van werknemers die onderdaan zijn van een EU-lidstaat. De Belgische wetgeving heeft in principe voorrang op de buitenlandse wetgeving, maar de buitenlandse wetgeving mag ook worden toegepast als deze de werknemer gunstiger uitkomt.

Andere rechten voor ‘arbeiders’ en ‘bedienden’ In België bestaat nog altijd verschil tussen arbeiders en bedienden. Dit is een belangrijk punt om rekening mee te houden. Zo hebben bedienden een betere ziekte- en ontslagregeling, maar zijn ze onderworpen aan langere proefperioden en opzegtermijnen. De Belgische regering vroeg vakbonden en werkgeversorganisaties in maart 2010 om een nieuwe regeling op te stellen, zodat deze verschillen zouden verdwijnen. Op het moment van schrijven (mei 2012) was hierover nog steeds geen akkoord bereikt.

“Als je in Nederland bijvoorbeeld een bonus geeft van 10.000 euro, dan is het daarmee gedaan. In België gaat daar nog belasting overheen, dus dan kost het je uiteindelijk duizenden euro’s meer.” Plukon Food Group - Peter Poortinga

67

68

69


belastingen Btw-tarieven Het normale btw-tarief in België bedraagt 21%. Dit tarief is op een groot aantal producten van toepassing, zoals benzine, alcoholische dranken en kleding. Dagbladen en bepaalde weekbladen zijn vrijgesteld van btw. Daarnaast zijn er twee verlaagde tarieven: ▶▶ 6% voor onder andere landbouwproducten, bepaalde voedingsmiddelen, alcoholvrije dranken, bepaalde geneesmiddelen,

Als btw-plichtige moet u:

boeken en bepaalde tijdschriften;

▶▶ een verklaring van beroepsactiviteit indienen als u een activiteit

▶▶ 12% voor onder andere bepaalde energiebronnen, kijken luistergeld en sociale huurwoningen.

opstart, wijzigt of stopzet; ▶▶ een boekhouding bijhouden op basis van een factuurboek en een dagboek van ontvangsten;

Btw-identificatienummer

▶▶ een periodieke btw-aangifte indienen, maandelijks of per kwartaal;

Als Nederlandse ondernemer moet u zich registreren in België als

▶▶ een bijzondere btw-aangifte indienen. Dit geldt als u onderworpen

u er goederen verkoopt of tijdelijke werkzaamheden verricht. Het is

bent aan bijzondere stelsels en geen klassieke periodieke aangifte

in België niet meer verplicht om een lokale vertegenwoordiger aan

indient;

te stellen. U kunt nu zelf de btw-registratie doen. Een Belgisch

▶▶ een jaarlijkse lijst van belastingplichtige klanten indienen;

btw-nummer begint met de letters ‘BE’, gevolgd door negen cijfers.

▶▶ een overzicht indienen van de intracommunautaire handelingen met andere EU-landen.

70


belastingen

71

Accijnzen Verbruiksbelasting of accijnzen zijn in België van toepassing op: ▶▶ alcohol en alcoholhoudende producten;

Tip

▶▶ niet-alcoholhoudende dranken; ▶▶ minerale oliën (benzine, kerosine, stookolie, gasolie); ▶▶ tabaksproducten. Op bepaalde accijnsgoederen wordt in België ook een bijkomend bijzonder accijns geheven.

Milieubelasting Over een groot aantal producten en voorzieningen wordt in België milieubelasting geheven. De milieubelasting op motorvoertuigen wordt geïnd via de belasting op motorbrandstoffen (btw, accijnzen,

!

Meer weten? Op de website van de EU (http://ec.europa.eu) vindt u de btw-tarieven binnen de EU. Informatie over btwidentificatienummers van buitenlandse ondernemers vraagt u op bij uw regionale filiaal van de Belastingdienst in Nederland. De Belastingdienst geeft ook brochures uit over dit onderwerp. Deze bestelt u via belastingdienst.nl of de Belastingtelefoon voor Ondernemingen (055 5 385 385).

bijkomende rechten en energiebelasting) en via de motorrijtuigen belasting. Verder wordt belasting geheven op: ▶▶ pesticiden; ▶▶ kunstmest; ▶▶ afval (huishoudelijk en industrieel); ▶▶ drinkwatervoorziening; ▶▶ afvalwaterzuivering. In lijn met de heffing op drankverpakkingen (verpakkingsheffing), heft de overheid een milieutaks voor milieuonvriendelijke verpakkingen. Papier en papierkarton zijn van deze heffing

“Als je te maken hebt met verkeer over de grens, moet je alert zijn op de btw-verplichtingen. Wees secuur met goederenstromen en de factuurstromen, btw-posities zijn daarvan afhankelijk. Als je hiermee de mist in gaat, kan dat je veel geld kosten.”

uitgesloten.

Plukon Food Group - Peter Poortinga

72


Hulp van HLB International Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een internationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs. In België heeft HLB International kantoren in: Antwerpen, Brussel, Charleroi, Kortrijk en Luik. HLB Belgium Straatsburgdok Noordkaai 21B10 2030 Antwerpen België Tel +32 3 449 9757

internettip Kijk op: www.hlbi.com voor de contactgegevens van deze kantoren.

73

74

75


betalingsverkeer Een rekening openen Als particulier of ondernemer kunt u in België een bankrekening openen, ofwel een ‘zichtrekening’. Een bijkomend voordeel is dat uw Belgische klanten dit als een tegemoetkoming kunnen zien. Bovendien benadrukt u hiermee het international karakter van uw onderneming. Bij sommige banken kunt u alleen een rekening openen als u in België bent gevestigd. De reden hiervoor is dat u in geval van schulden

IBAN en BIC

makkelijker bent te traceren. Maar bij veel banken is het wel mogelijk

Voor het internationale betalingsverkeer van en naar België wordt

om als buitenlander of als buitenlands bedrijf een rekening te openen.

gebruikgemaakt van een International Bank Account Number (IBAN)

Met behulp van de volgende documenten is dat vaak binnen enkele

en een Bank Identifier Code (BIC). Beide vindt u op uw dagafschriften

dagen geregeld:

van uw bank.

▶▶ een bewijs van inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen; ▶▶ uw identiteitspapieren; ▶▶ de statuten van uw bedrijf (in het Nederlands of Frans); ▶▶ de oprichtingsakte van uw bedrijf (in het Nederlands of Frans).

76


betalingsverkeer

77

Betalingstermijn De structuur van een IBAN is overal gelijk, maar de lengte (maximaal

De gemiddelde betaaltermijn in België is 45 dagen. Uit een peiling in

34 karakters) hangt af van de standaarden van het land dat het IBAN

2011 kwam België in de top 5 van landen naar voren die het meest

uitgeeft. Een Belgisch IBAN ziet er als volgt uit:

behoedzaam omspringen met handelskrediet. Amper een kwart van de Belgische handel verloopt via krediet. Bedrijven nemen doorgaans

▶▶ Landcode geeft het land aan waar het IBAN is uitgegeven en waar de rekening loopt. België word weergegeven als ‘BE’;

kredietbeslissingen met oog op een goede handelsrelatie met de betreffende klant.

▶▶ Controlegetal twee variabele posities die het de bank mogelijk maken om een integriteitscontrole uit te voeren; ▶▶ Rekeningnummer identiek aan het twaalfcijferige nationale rekeningnummer.

Respondenten geven aan dat de betalingstermijn in België zes dagen korter is dan het EU-gemiddelde. Hiermee gaat België ongeveer gelijk op met Duitsland en Zweden. Ten opzichte van het wereldwijde gemiddelde, wordt er in België één dag eerder betaald.

Betaalinstrumenten De meest gangbare betaalmiddelen in het handelsverkeer met België

Vrij kapitaal- en betalingsverkeer

zijn elektronische overschrijvingen (SEPA) en incasso’s. En dan vooral

Tussen de lidstaten van de Europese Unie (inclusief België) geldt op

het automatische incasso, dat in België DOM ’80 heet. Sinds de komst

grond van Europese regelgeving:

van SEPA Direct Debit (SDD) in 2009, is België een van de koplopers als het gaat om de invoering van dit vervangende incasso-instrument.

▶▶ recht op vrij verkeer van werknemers;

Eind 2012 moeten alle huidige Belgische incasso-instrumenten zijn

▶▶ vrijheid van vestiging;

vervangen door SDD. Cheques en wissels worden nog gebruikt als

▶▶ vrijheid van diensten;

betaalmiddel.

▶▶ vrijheid van kapitaal- en betalingsverkeer.

Betalingsvoorwaarden In principe moet u betalen na levering van een product of na voltooiing van een dienst, tenzij u een latere termijn bent overeengekomen. Op de achterkant van een factuur staan algemene voorwaarden. De bijzondere betalingsvoorwaarden die hierin staan vermeld, moet u respecteren. Op voorwaarde dat: ▶▶ u deze betalingsvoorwaarden op de een of andere manier heeft geaccepteerd (al dan niet stilzwijgend) toen u het contract afsloot; ▶▶ de betalingsvoorwaarden niet afwijken van de voorwaarden die u op voorhand met de verkoper of de dienstverlener had afgesproken.

“Alleen onze financiering wordt vanuit Nederland geregeld. Daarnaast werken we altijd samen met een lokale bank. In Frankrijk is bijvoorbeeld nog steeds veel cheque-verkeer. De cheques die je daar ontvangt, moet je lokaal bij een bank kunnen indienen.” Plukon Food Group - Peter Poortinga

78


De vrijheid van kapitaal- en betalingsverkeer strekt zich ook uit tot derde landen. Dit betekent dat EU-lidstaten het kapitaalverkeer tussen lidstaten onderling niet mogen belemmeren, net zomin als dat tussen lidstaten en derde landen is toegestaan.

SEPA SEPA (Single Euro Payments Area) is een initiatief van de Europese Unie en de gezamenlijke Europese banken uit de 27 EU-landen, Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland. Het doel ervan is harmonisatie van het eurobetalingsverkeer binnen Europa. Het gaat hierbij in eerste instantie om giraal betalingsverkeer en betalingen met betaalkaarten en creditcards, en om de interbancaire betaalsystemen die deze betalingen mogelijk maken. Met SEPA wil men een concurrerende markt voor betalingsverkeer realiseren. Door de invoering van SEPA wordt het Europese betalingsverkeer overzichtelijker, goedkoper en sneller.

internettip Kijk op www.sepabelgium.be voor meer informatie.

79

80

81


dit kan ABN AMRO

voor u betekenen

Hulp van een ervaren handelspartner Wanneer u zakendoet over de grens, krijgt u vroeg of laat met bankzaken te maken. Bijvoorbeeld omdat u: ▶▶ betalingen wilt doen naar of in het buitenland; ▶▶ betalingen van uw buitenlandse zakenpartners wilt ontvangen; ▶▶ met financieringsvraagstukken te maken krijgt; ▶▶ risico’s wilt afdekken. Dan is het prettig als u ondersteuning krijgt van een Nederlandse

Wanneer u als zelfstandig ondernemer of als een Belgische rechts-

bank. Een bank die uw taal spreekt en handelsgeest deelt. ABN

persoon zakendoet in België, moet u een zichtrekening hebben bij

AMRO kan u op verschillende gebieden ondersteunen in België.

een in België gevestigde bank. Deze rekening mag u alleen gebruiken

Met onze producten en diensten, jarenlange internationale ervaring

voor handelsactiviteit(en) die u uitoefent. ABN AMRO heeft een

en handige internettools helpen wij u om efficiënt en succesvol

commercial banking unit in Antwerpen en kan u met lokale

internationaal zaken te doen.

economische en culturele expertise bijstaan om uw ondermening in België te ontwikkelen.

82


dit kan ABN AMRO voor u betekenen

Betalingsverkeer via ABN AMRO

Soepel Europees betaalverkeer met SEPA

Uw lokale betalingsverkeer regelen we via ons kantoor in België.

SEPA (Single Euro Payments Area) is een initiatief van de Europese

Wij kunnen voor u:

Unie en de gezamenlijke Europese banken uit de 27 EU-landen,

83

Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland. Zij ontwikkelden

Rekeningen openen

samen uniforme betaalproducten, waarmee u in deze landen een stuk

Zoals een rekening-courant, zowel voor ingezetenen als niet-

eenvoudiger zakendoet. De belangrijkste voordelen van SEPA op een rij:

ingezetenen, ook in andere belangrijke vreemde valuta.

Overzichtelijk Betalingen doen

Dezelfde voorwaarden, rechten en plichten in alle SEPA-landen.

Lokale en internationale (spoed)overboekingen, in batch- of enkelvoudige opdrachten.

Goedkoper Lagere kosten door geautomatiseerde verwerking.

Online inzicht en controle Digitaal betaalsysteem Access Online geeft u altijd en overal inzicht

Sneller

in en controle over al uw betaalstromen. Met Access Online kunt u

Kortere verwerkingstijd van betaalopdrachten.

al uw bankrekeningen aansturen. Zowel nationaal als internationaal en van andere banken. Meer informatie vindt u op www.abnamro.nl/

SEPA biedt u mogelijkheden om alle betalingen binnen Europa uit te

accessonline.

voeren vanuit één rekening. Zo kunt u vanaf uw Nederlandse rekening gelden incasseren van uw afnemers binnen heel Europa. Bovendien

Cash Pooling

worden betalingsgegevens meegestuurd tijdens het volledige betalings

Door het samenvoegen van saldi kunt u uw liquiditeit eenvoudiger

proces. Dit maakt betalingen ontvangen en verwerken veel eenvoudiger.

beheren. U kunt het saldo van uw rekeningen in Frankrijk en andere landen automatisch overboeken naar uw ABN AMRO rekening(en)

Op abnamro.nl/sepa ziet u welke SEPA-betaalmiddelen ABN AMRO

in Nederland. Cash Pooling is een verzamelnaam voor verschillende

op dit moment aanbiedt en hoe u hiervan gebruik kunt maken. Ook

oplossingen voor het handig omgaan met uw betaalrekeningen,

vindt u hier uitgebreide informatie over welke stappen u moet nemen

zowel binnen als buiten Nederland.

om klaar te zijn voor SEPA.

Rapportages leveren

Internationale groei financieren

Intradag en elektronische einde dag-informatie over mutaties

In aanvulling op reguliere financieringsvormen, is lease of factoring in

op rekeningen, ook van andere banken.

veel gevallen een passende manier om uw internationale activiteiten te laten groeien. Via onze dochtermaatschappijen kunnen we u

84


dit kan ABN AMRO voor u betekenen

hiermee helpen in uw financieringsbehoefte te voorzien. We adviseren

afspraken te maken over zowel levering als betaling, beperkt u de

u bijvoorbeeld over de mogelijkheden om uw export naar of bedrijfs

risico’s van buitenlandse handel tot een minimum.

middelen in België te financieren. Er zijn drie mogelijkheden om uw betalingsrisico’s af te dekken:

Lease Via ABN AMRO Lease kunt u bedrijfsmiddelen financieren in België.

1. Documentair krediet: zekerheid voor de im- en exporteur

Onze leaseoplossingen zijn toegespitst op lokale weten regelgeving.

Hiermee verplicht de bank van de importeur zich tot betaling van het

De voordelen van leasen zijn:

afgesproken bedrag en schakelt voor de naleving van de transactie de bank van de exporteur in.

▶▶ financiering tot 100% van de aanschafwaarde is mogelijk; ▶▶ de aflossing wordt afgestemd op de economische levensduur van het object; ▶▶ uw maandelijkse lasten staan vast;

2. Documentair Incasso: leveren na betaling Biedt de exporteur de zekerheid dat de importeur pas over de handelsdocumenten kan beschikken als deze heeft betaald.

▶▶ u hoeft niet onnodig beslag te leggen op uw werkkapitaal. 3. Bankgarantie: zekerheid en vertrouwen

Factoring

U verkleint het risico van uw klanten op niet-betalen of niet-leveren.

ABN AMRO Commercial Finance in België kan op basis van uw

ABN AMRO stelt zich garant. Zo wordt u een aantrekkelijke partij voor

handelsstromen de cashflow van uw onderneming optimaliseren door

relaties in binnen- en buitenland.

de inzet van uiteenlopende creditmanagementdiensten.

Grip op risico’s

Valutarisico’s afdekken Renteschommelingen, wisselende valutakoersen en ontwikkelingen

In het buitenland liggen mogelijkheden, maar ook bedreigingen.

op de energie- en grondstoffenmarkt kunnen veel invloed hebben op

Terwijl u op de kansen let, werken onze verzekerings-, treasury- en

het rendement van uw onderneming. In feite zijn het zowel risico’s als

trade-specialisten nauw samen om de risico’s die u loopt in kaart te

kansen die zich op verschillende momenten en plaatsen voordoen.

brengen, ook in het buitenland. Zo kunt u onnodige risico’s vermijden

Onze Treasury Desk geeft u inzicht in de valutarisico’s van uw onder

en u tegen andere indekken of verzekeren.

neming en kan deze voor u afdekken. Vanuit hun kennis en ervaring kijken specialisten naar de totale positie van uw onderneming. Zo

Betalingsrisico’s beperken

ontwikkelen ze samen met u een evenwichtige treasury-strategie die

Internationaal zakendoen kan betekenen dat u met relatief onbekende

risico’s beperkt en uw rendement waar mogelijk verbetert.

handelspartners of economisch minder stabiele landen te maken krijgt. Maar ook in de westerse zakenwereld kunt u voor onaangename verrassingen komen te staan. Bijvoorbeeld doordat uw inkopen niet geleverd of uw leveringen niet betaald worden. Door duidelijke

85

86


Internationaal verzekeren Door verschillen in weten regelgeving of politieke en economische omstandigheden, loopt u in het buitenland andere risico’s dan in Nederland. Uw verzekeringsadviseur in Nederland weet waarmee u rekening moet houden en hoe u risico’s kunt afdekken. Hij kan u een voorstel doen dat volledig is afgestemd op uw behoeften en de lokale omstandigheden.

87

88

89


nuttige

adressen

Buitenlandse plannen? Oriënteer u online Vlekkeloos betalingsverkeer, financieringen of risicobeperking. Voor elk aspect van internationaal zakendoen bieden wij oplossingen die aansluiten bij uw specifieke situatie en plannen. Daarnaast adviseren wij u op vele gebieden: zowel over kansen en ontwikkelingen als over praktische zaken in het buitenland. Op abnamro.nl/internationaal vindt u meer informatie.

1. Algemeen Benelux-Bureau voor intellectueel Eigendom www.boip.int/

Zakendoen in België? Uw relatiemanager helpt u op weg

Octrooicentrum Nederland

In Nederland is uw relatiemanager uw vaste aanspreekpunt, ook voor uw financiële zaken in België.

www.octrooicentrum.nl

Hij of zij zorgt ervoor dat uw zaken wereldwijd geregeld worden en schakelt waar nodig specialisten voor u in, hier of in België. Onze relatiemanagers hebben veel ervaring met internationaal zakendoen en kennen de weg

Federatie Overheidsdienst Economie in België

in het buitenland. Zij kunnen u dus goed op weg helpen.

http://economie.fgov.be/

Grensinfopunt www.grensinfopunt.nl De virtuele wegwijzer van de overheid voor vragen over wonen, werken, studeren en ondernemen in het buitenland. De portal is opgezet met steun van de EU.

Praktische vragen? Stel ze aan onze International Desk Ook de adviseurs van onze International Desk Netherlands staan voor u klaar. Zij adviseren u bij het

2. Nederlandse overheid

zakendoen over de grens en adviseren u uitgebreid over - onder andere - lokale vestigingseisen, wetgeving en financieringsmogelijkheden. Neem voor meer informatie contact op per e-mail:

www.evd.nl

[email protected], of bel (020) 629 55 92.

De Economische Voorlichtingsdienst (EVD) is een agentschap van het Ministerie van Economische Zaken dat landenexperts in dienst heeft. Op de landenpagina www.evd.nl/belgië vindt u een uitgebreide

90


nuttige adressen

Nederlands consulaat-generaal te Antwerpen rapportage over België, waaronder basisgegevens, regio

www.nederlandsconsulaat.be

beschrijvingen, sectorinformatie, economische ontwikkeling,

Bezoekadres: Uitbreidingstraat 86, 2e verdieping,

marktbenadering, praktische informatie en weten regelgeving.

2600 Antwerpen-Berchem, België Postadres: Uitbreidingstraat 86 bus 2,

Neem contact op met de landenmedewerker België

2600 Antwerpen-Berchem, België

voor meer informatie over zakendoen in België:

Telefoon: +32 3 287 0830

Telefoon: 070-778 8932

Fax: +32 3 281 4331

E-mail: [email protected]


www.internationaalondernemen.nl

Nederlands consulaat-generaal te Gent

Website van het Ministerie van Economische Zaken, met uitgebreide

Bezoekadres: Recollettenlei 12, 9000 Gent, België

informatie over internationaal ondernemen en een overzicht van

Telefoon: +32 9 225 1816

activiteiten. Naast veel nuttige informatie over internationaal onder

Fax: +32 9 225 6523

nemen, vindt u op deze website ook links naar andere organisaties die


u van dienst kunnen zijn op het gebied van internationaal ondernemen.

3. De Belgische overheid in Nederland www.senternovem.nl SenterNovem is een agentschap voor duurzaamheid en innovatie

Belgische ambassade in Den Haag

van het Ministerie van Economische Zaken. Hier kunt u onder andere

www.diplomatie.be/thehaguenl

informatie krijgen over financiële ondersteuning bij internationaal

Bezoekadres: Alexanderveld 97, 2585 DB Den Haag

ondernemen, zoals subsidies.

Telefoon: (070) 312 34 56 Fax: (070) 364 55 79

De Nederlandse Ambassade en consulaten in België

E-mail: [email protected] Openingstijden: ma., wo., do. 9.30-12.00 en 14.00-16.00 uur,

Nederlandse ambassade te Brussel

di. en vr. 9.30-12.00 uur

www.nederlandseambassade.be Bezoekadres: Herrmann Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Tel: +32 2 679 17 11

www.exportbrussel.nl

Fax: +32 2 679 17 75

Telefoon: (070) 345 25 94


Fax: (070) 345 62 78 E-mail: [email protected]

91

92


nuttige adressen

Vlaams Agentschap voor Internationaal Ondernemen

In de gewesten Brussel, Vlaanderen en Wallonië zijn aparte

www.export.vlaanderen.be

investeringsbevorderende instanties, te weten:

Bezoekadres: Koninginnegracht 86, 2514 AJ Den Haag Telefoon: (070) 416 81 06/07/08

Belgische Federale Overheid

Fax: (070) 416 81 09

www.belgium.be


Deze internetportal van de Belgische federale overheid geeft toegang tot veel informatie over buitenlandse ondernemers die in België willen

Agentschap Wallonië voor de Export, Awex (Waals Gewest)

starten.

www.wallonie-nederland.nl Bezoekadres: Lange Voorhout 53, 2514 EC Den Haag

Brussels Agentschap voor de Onderneming

Telefoon: (070) 365 50 19

www.abe.bao.be

Fax: (070) 361 51 24 E-mail: [email protected]

Flanders investment and trade www.investinflanders.com

Federale Overheidsdienst voor Economie

Hier kunt u terecht voor informatie over het opstarten van een bedrijf

www.mineco.fgov.be

in Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om contact op te nemen met

Op de website van de Federale Overheidsdienst voor Economie vindt

een investeringsofficer over investeren in Vlaanderen.

u veel informatie over contingenten en vergunningen. Onder andere voor goederen die zich niet in het vrije verkeer van de EU bevinden

Invest in Wallonia

en waarvoor een invoervergunning nodig is.

www.investinwallonia.be Hier kunt u terecht voor informatie over het opstarten van een bedrijf

KBO-Beheerscel - Vergunningen

in Wallonie en over investeren in Wallonie.

Leuvenseweg 44, 1000 Brussel Telefoon: +32 2 548 6632

Kruispuntbank van Ondernemingen

Fax +32 2 548 6877

http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/KBO/


De Kruispuntbank van Ondernemingen is een register dat alle basisgegevens van ondernemingen opslaat. Het is vergelijkbaar met

Federal Agency of Foreign Investments

het Handelsregister in Nederland.

http://ib.fgov.be/ Informatie over investeringsfaciliteiten in België kunt u vinden via het

Rijksdienst voor Sociale Zekerheid

Federal Agency of Foreign Investments.

www.rsz.be Buitenlandse bedrijven of zelfstandigen die een tijdelijke opdracht uitvoeren in België, moeten zich melden bij de Rijksdienst voor

93

94


nuttige adressen

6. Nuttige organisaties in Nederland www.bno.nl Sociale Zekerheid. Via het elektronische netwerk Limosa kunt u de

Beroepsorganisatie van Nederlandse ontwerpers. Deze organisatie voorziet haar leden

identiteit van de werknemer en de aard, plaats en duur van de

onder meer van advies en ondersteuning met betrekking tot internationaal

werkzaamheden melden. Ga naar www.limosa.be.

ondernemen.

4. Douanezaken

www.cumela.nl Cumela Nederland voorziet haar leden onder meer van advies en ondersteuning bij

www.douane.nl

internationalisering.

Hier vindt u informatie over alle regelgeving en documenten met betrekking tot internationaal ondernemen.

www.fenedex.nl Website van de Fenedex. Hier kunt u informatie krijgen over exporttrainingen.

5. Belastingen/fiscale zaken www.fhi.nl www.belastingdienst.nl

Federatie van technologiebranches die haar leden onder andere voorziet van advies

Hier vindt u onder andere informatie over omzetbelasting en

en ondersteuning met betrekking tot internationalisering.

intracommunautaire transacties, teruggave van btw en btwidentificatienummers van ondernemers in België. Bel de

www.fenex.nl

BelastingTelefoon voor meer informatie: 0800 0543

Website van Fenex. Hier kunt u terecht voor ondersteuning bij expeditiezaken.

www.hlbi.com

www.handelsbevordering.nl

Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International,

Site van het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering. Hier kunt u onder

een internationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs.

andere terecht voor beursdeelnames en handelsreizen.

In België heeft HLB International kantoren in: Antwerpen, Brussel, Charleroi, Kortrijk en Luik. Kijk op: www.hlbi.com voor de contact

7. Geraadpleegde bronnen

gegevens van deze kantoren.

▶▶ AgentschapNL ▶▶ Ambassade van het Koninkrijk der

HLB Belgium

Nederlanden te Brussel

▶▶ EIM (Economisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf) ▶▶ EVD (Economische

Straatsburgdok

▶▶ Belgie.be

Noordkaai 21B10

▶▶ Bepalingen van de Europese Commissie

▶▶ HLB Internationaal

2030 Antwerpen

▶▶ CBS (Centraal Bureau voor Statistiek)

▶▶ Wikipedia NL

België

▶▶ De Nederlandse Kamer van Koophandel

Tel +32 3 449 9757

voor België en Luxemburg (NKVK)

Voorlichtingsdienst)

95

96


naar België Ondanks nieuwe technologieën waarmee zakendoen in het buitenland velen malen gemakkelijker is geworden, blijft fysiek contact met lokale leveranciers, afnemers en partners vaak toch nog noodzakelijk. Veel landen en steden die interessant zijn voor Nederlandse ondernemers, zijn bereikbaar met KLM. KLM biedt gunstige vertrektijden en vele vluchten per dag naar verschillende bestemmingen in België. Waaronder 5 vluchten per dag naar Brussel. Ga naar klm.nl voor het actuele vluchtschema en tarieven.

97

98


Colofon Deze publicatie is een uitgave van ABN AMRO en is onderdeel van de serie Zakelijke Reisgidsen. Een serie gidsen over internationaal zakendoen.

Contact: ABN AMRO International Desk Netherlands: Telefoon: +31 (0) 20 – 629 55 92 E-mail: [email protected]

Distributie: U kunt de serie zakelijke reisgidsen vinden op: www.abnamro.nl/internationaal

© ABN AMRO, mei 2012 Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO Bank. Teksten zijn afgesloten op 3 mei 2012.

99


abnamro.nl/internationaal

AA6830

100

zakendoen met België

Recommend Documents