Uitvoeringsprogramma Binnenstad
Marcel Stiefelhagen, Senior Economische Zaken Gemeente Oosterhout
[email protected] Paul van der Westen, Stadsmanager
[email protected] Versie 0.5 22 juni 2015
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
Inhoud 1
INLEIDING .................................................................................................................................. 3
2
DOEL .......................................................................................................................................... 4 2.1 2.2
3
AANPAK ..................................................................................................................................... 5 3.1 3.2 3.3
4
HOOFDDOELSTELLING: BEZOEKERS .................................................................................................. 4 RANDVOORWAARDELIJKE DOELSTELLINGEN ....................................................................................... 4
PROGRAMMA BINNENSTAD ........................................................................................................... 5 CENTRUMMANAGEMENT ORGANISATIE ............................................................................................ 5 CITYMARKETING .......................................................................................................................... 6
VOORZIENE ORGANISATIESTRUCTUREN .................................................................................... 7 4.1 4.2 4.3
HUIDIG ...................................................................................................................................... 7 BIJ START UITVOERING .................................................................................................................. 7 VANAF 2016 .............................................................................................................................. 7
5
DEFINITIES ................................................................................................................................. 8
6
DEEL 1: PROGRAMMA BRUISENDE BINNENSTAD ....................................................................... 9 6.1 THEMA AANBOD ....................................................................................................................... 9 6.1.1 PROJECT: Stedelijke herverkaveling .................................................................................... 9 6.1.2 PROJECT: Opzetten website/omnichannelling .................................................................. 10 6.1.3 PROJECT: Opzetten Concept Store Oosterhout ................................................................. 11 6.1.4 PROJECT: Acquisitieteam nieuwe winkels ......................................................................... 12 6.2 THEMA SFEER & BELEVING ...................................................................................................... 13 6.2.1 PROJECT: Groene aankleding binnenstad ......................................................................... 13 6.2.2 PROJECT: Dynamische informatiezuil ............................................................................... 15 6.2.3 PROJECT: Evenementen programmeren en communicatie optimaliseren ....................... 17 6.3 THEMA GASTVRIJHEID & SERVICE ........................................................................................... 18 6.3.1 PROJECT: Transformatie gemeentelijke handhavers naar gastheren............................... 18 6.3.2 PROJECT: Training ‘gastvrijheid en dienstbaarheid’ voor ondernemers en personeel...... 19 6.3.3 PROJECT: Winkelgebied wandelstraat, fiets te gast ......................................................... 20 6.4 THEMA OOSTERHOUT EXTRA .................................................................................................. 22 6.4.1 PROJECT: Vernieuwing parkeerbeleid .............................................................................. 22 6.4.2 PROJECT: Gelijke (minimale) openingstijden voor het hele winkelgebied ........................ 23 6.4.3 PROJECT: Campagne OO-kado ......................................................................................... 24 6.5 ACADEMY FOR LEISURE ............................................................................................................... 25 6.5.1 PROJECT: Bijzondere snoepwinkel .................................................................................... 25 6.5.2 PROJECT: Place 2 Be.......................................................................................................... 27 6.6 TILBURG UNIVERSITY .................................................................................................................. 28 6.7 MGR. FRENCKEN COLLEGE ........................................................................................................... 29 6.7.1 PROJECT: Kiosk en Leisure in het slotpark ......................................................................... 29 6.8 FONTYS HOGESCHOOL ................................................................................................................ 30
7
DEEL 2: CENTRUMMANAGEMENT ........................................................................................... 31 7.1 7.2 7.3 7.4
WAT IS CENTRUMMANAGEMENT? ................................................................................................. 31 SAMENWERKING IS NOODZAAK ..................................................................................................... 31 BEOOGD RESULTAAT CENTRUMMANAGEMENT OOSTERHOUT.............................................................. 31 WERKGEBIED VAN DE CENTRUMMANAGEMENT ORGANISATIE ............................................................. 31
1
1
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 7.5 MEERJARENPROGRAMMA CENTRUMMANAGEMENT ......................................................................... 31 7.5.1 Activiteiten op 3 niveaus ................................................................................................... 31 7.5.2 De thema’s van centrummanagement ............................................................................. 32 7.6 ORGANISATIEMODEL CENTRUMMANAGEMENT ................................................................................ 32 7.6.1 Publiek-private samenwerkingsvorm ............................................................................... 32 7.6.2 Partners ............................................................................................................................ 32 7.6.3 Samenwerkingsmodel centrummanagement Oosterhout................................................ 33 7.7 FINANCIERING ........................................................................................................................... 33 7.7.1 Gezamenlijke publiek-private financiering als uitgangspunt............................................ 33 8
DEEL 3: CITYMARKETING ......................................................................................................... 35 8.1 8.2 8.3 8.4
9
PROMO TEAM ........................................................................................................................... 35 EEN OLIEBOL OF EEN KRENT .......................................................................................................... 35 EXTERNE DESKUNDIGHEID ............................................................................................................ 35 AANPAK EN RESULTAAT ............................................................................................................... 35
OVERIGE ZAKEN EN AANDACHTSPUNTEN................................................................................ 36
2
2
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
1
Inleiding
Het kernwinkelgebied in de Oosterhoutse binnenstad wordt, net als elders in Nederland, geraakt door grote veranderingen in de detailhandel. Het winkelen via internet en daar bovenop de stabiliserende en vergrijzende bevolking in West-Brabant zetten de omzetten van winkeliers onder druk, leiden tot minder bezoekers in de winkelstraten en zorgen voor een toename van de leegstand. Om deze problematieken het hoofd te bieden is ervoor gekozen om in het eerste halfjaar van 2015 een uitvoeringsprogramma Binnenstad op te stellen. Uit onderzoek blijkt dat slechts een derde van de bestaande winkelruimte voldoende is om te voorzien in de behoefte van de inwoners van de gemeente Oosterhout zelf. Dat betekent dat twee derde van de bezoekers afkomstig is (beter: zou moeten zijn) uit het verzorgingsgebied. Oosterhout heeft dus duidelijk een sub-regionale functie. Het bereiken van de sub-regio en het indien mogelijk uitbreiden ervan is essentieel voor een gezond kernwinkelgebied. Om die reden heeft de promotie van Oosterhout (‘Citymarketing’) eveneens een prominente plaats in dit uitvoeringsprogramma gekregen. Dit uitvoeringsprogramma bestaat uit 3 onderdelen: 1. 2. 3.
Een Programma ‘Bruisende Binnenstad’ met daarin een 15-tal verbeterprojecten. Een visie op Centrummanagement en een voorstel om te komen tot de implementatie ervan vanaf 1 januari 2016. Een concreet Citymarketing plan.
3
3
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
2
Doel
De doelstellingen van het programma zijn op twee niveaus bepaald.
2.1
Hoofddoelstelling: Bezoekers
De doelstelling op het hoogste niveau heeft betrekking op het aantal mensen dat het kernwinkelgebied bezoekt. Alle maatregelen en subdoelstellingen zullen uiteindelijk een bijdrage moeten leveren aan een toename van het aantal bezoekers. In onderstaand figuur is te zien dat het aantal bezoekers al jaren achtereen een dalende tendens te zien geeft: Bezoekersaantallen per dag (druktebeeld over de week) 2004 2007 2008 maandag 11.000 11.000 13.000 dinsdag 21.000 18.000 18.000 woensdag 21.000 21.000 22.000 donderdag 17.000 21.000 18.000 vrijdag 26.000 30.000 35.000 zaterdag 30.000 39.000 40.000 koopzondag 24.000 20.000 20.000 Totaal (excl. Koopzondagen) 126.000 140.000 146.000
2009 12.000 17.000 20.000 17.000 32.000 38.000 20.000 136.000
2010 10.000 17.000 20.000 16.000 29.000 32.000 24.000 124.000
2011 11.000 18.000 22.000 17.000 32.000 34.000 16.000 134.000
2012 9.000 15.000 19.000 16.000 29.000 32.000 20.000 120.000
2013 10.000 14.000 18.000 14.000 26.000 30.000 16.000 112.000
2014 9.000 13.000 17.000 13.000 25.000 29.000 16.000 106.000
Gecumuleerd leidt dit tot de volgende minima en maxima: 146.000 bezoekers per week in 2008 (excl. koopzondagen) 106.000 bezoekers in 2014 (!)(excl. koopzondagen)
Programma Doelstelling bezoekersaantallen gemiddeld per week excl. koopzondagen 2015 106.000
2016 111.000
2017 117.000
De doelstelling is een stagnatie van de daling in 2015, een stijging van 5% in 2016 en een stijging van 10% in 2017.
2.2
Randvoorwaardelijke doelstellingen
Om de programma doelstelling te realiseren is het bereiken van projectdoelstellingen noodzakelijk. Sommige daarvan zijn niet (of erg lastig) SMART te maken. In feite zijn het randvoorwaarden om de hoofddoelstelling te behalen. Subdoelstellingen zijn onder meer: • • • • •
Het beperken van de leegstand Het verhogen van de sfeer en beleving Het verhogen van de gastvrijheid en de service Het zorgdragen voor een gevarieerd winkelaanbod dat is afgestemd op de potentiële bezoekers binnen en buiten het verzorgingsgebied Het promoten van de stad Oosterhout binnen en buiten het verzorgingsgebied
Het is arbitrair of alle doelstellingen echte doelen zijn of middelen om een hoger doel te bereiken, of allebei. Samenvattend kan worden gesteld dat het gaat om ‘een geheel aan doelstellingen en maatregelen die elkaar beïnvloeden en die uiteindelijk moeten leiden tot een toename van het aantal bezoekers’.
4
4
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
3 3.1
Aanpak Programma Binnenstad
De gemeente Oosterhout heeft, in samenwerking met de Rabobank, de Provincie en andere gemeenten in de Amerstreek, in 2014 een onderzoek laten doen door het bureau BRO naar de vitaliteit en de toekomstbestendigheid van de winkelgebieden. Uit dit onderzoek is een aantal aanbevelingen gekomen voor de aanpak van het Oosterhoutse kernwinkelgebied. Dit heeft op de korte termijn tot gevolg gehad dat de gemeente een bijdrage heeft geleverd in de kosten van de aanstelling van een Stadsmanager vanuit de ondernemersvereniging (Winkelstad Oosterhout). De afdeling Economische Zaken is daarnaast versterkt met een Senior medewerker. De stadsmanager (Paul van der Westen) en de Senior Economische Zaken (Marcel Stiefelhagen) hebben als ‘stadsmanagementteam’ de opdracht gekregen om in de eerste helft van 2015 te komen tot een programma dat zal moeten leiden tot meer sfeer, beleving, gastvrijheid, service en aanbod en daarmee tot meer bezoekers aan de Oosterhoutse binnenstad. Om een zo breed en compleet mogelijk beeld te krijgen van de problematieken en mogelijke oplossingen, heeft het stadsmanagementteam gesprekken gevoerd met zoveel mogelijk stakeholders: ondernemers, vastgoedeigenaren, gemeente, horeca, toerisme en bewoners. Daarnaast is goed naar andere steden (o.a. Deventer, Delft, Spijkenisse, Breda) gekeken en overlegd hoe en met welke centrummanagementorganisatie zij de problemen het hoofd denken te kunnen bieden. Deelname aan het platform Binnenstadsmanagement, het platform De Nieuwe Winkelstraat en gesprekken met enkele externe partijen hebben de visie van het stadsmanagementteam op de te volgen koers verder vormgegeven. Uit alle gevoerde gesprekken zijn ten aanzien van uit te voeren maatregelen en projecten vele ideeën en voorstellen gekomen (>50) die zijn verdeeld over een viertal thema’s:
In een werksessie met stakeholders zijn via een gestructureerd proces de beste ideeën en voorstellen overgebleven. Die voorstellen worden in het hoofdstuk DEEL 1: Programma Bruisende Binnenstad verder uitgewerkt.
3.2
Centrummanagement organisatie
Een goede samenwerking tussen ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente is essentieel om de aantrekkingskracht van het centrumgebied verder te versterken. De te vormen centrummanagement organisatie is de beoogd en toekomstig bestuurder en regievoerder van de projecten die binnen het Programma Binnenstad worden gedefinieerd. Toekomstige projecten worden door de centrummanagement organisatie gedefinieerd, gefinancierd en uitgevoerd.
5
5
Uitvoeringsprogramma Binnenstad Om te komen tot de voor Oosterhout meest optimale centrummanagement organisatie is gebruik gemaakt van het platform ‘De nieuwe Winkelstraat’ (DNWS). Dit platform is ontstaan vanuit de Retail agenda van de Rijksoverheid. Eén van de afspraken luidt: In 75 winkelstraten worden partijen bijeengebracht om het winkelgebied te versterken en de mogelijkheden te verkennen. Deze projecten worden ondersteund vanuit lokale Rabobankkantoren binnen het platform ‘De nieuwe Winkelstraat’. Rabobank Amerstreek heeft het stadsmanagement benaderd om deel te nemen. In een eerste sessie met het Platform DNWS is geconcludeerd dat Oosterhout ‘een heel eind op de goede weg is’. De focus van de samenwerking met- en advisering door het Platform DNWS is gelegd op de structuur, inrichting en implementatie van een centrummanagement organisatie.
3.3
Citymarketing
Voor het op de kaart zetten van Oosterhout is gekozen voor de samenwerkingsaanpak: in een overleg met belanghebbenden (‘Promoteam”) bestaande uit onder meer partners op het gebied van Toerisme, Horeca , Ondernemers, Gemeente en stadsmanagement is een externe partij geselecteerd die de opdracht heeft gekregen om op basis van unieke Oosterhoutse elementen een campagne te ontwikkelen die moet gaan leiden tot een aanpak voor het promoten van Oosterhout.
6
6
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
4 4.1
Voorziene organisatiestructuren Huidig
Het stadsmanagement houdt zich op dit moment bezig met de totstandkoming van dit “Uitvoeringsprogramma Binnenstad”. Er wordt gebruik gemaakt van een Klankbordgroep, waarin stakeholders uit de stad vertegenwoordigd zijn.
4.2
Bij start uitvoering
Zodra er een akkoord is op dit Programma treedt de uitvoeringsfase in werking. Er zal dan een Stuurgroep worden geformeerd die bestaat uit partners in de binnenstad (ondernemers & vastgoedeigenaren) en die het geheel gaat besturen. Het stadsmanagement legt verantwoording af aan de Stuurgroep.
4.3
Vanaf 2016
In de loop van 2015 en begin 2016 zal er een transformatie plaatsvinden van een tijdelijke projectorganisatie naar een permanente Centrummanagement organisatie.
7
7
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
5
Definities
Dit document gaat over Oosterhout, over de binnenstad en over het kernwinkel- en horeca gebied zoals dat nu bestaat en toekomstig wordt vormgegeven. Het is belangrijk dat helder wordt gemaakt welke definities worden gebruikt: 1. 2. 3.
Binnenstad/centrum Kernwinkel- en Horecagebied Aanloopstraten
Het BLAUWE gebied wordt gedefinieerd als binnenstad/centrum Het GEEL/GROENE gebied wordt gedefinieerd als Kernwinkel- en Horeca gebied Het RODE/ROZE gebied wordt gedefinieerd als aanloopstraten. NB. Schets is indicatief en heeft geen status.
8
8
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6
DEEL 1: Programma Bruisende Binnenstad
In dit hoofdstuk worden de verschillende projecten gedefinieerd en in het kort beschreven.
6.1
Thema AANBOD
Zonder een goed aanbod is een winkelgebied niet toekomstbestendig. Het vormt de basis voor een gezond winkelgebied. De ideeën en voorstellen binnen dit thema lagen soms dicht bij elkaar. Sommige zijn daardoor samengevoegd en/of gecombineerd. Dit heeft geleid tot de volgende projectvoorstellen: 6.1.1
PROJECT: Stedelijke herverkaveling
6.1.1.1 Projectomschrijving Dit project betreft de (vrijwillige!) herverdeling van onroerende zaken met een stedelijke functie, met het doel gebiedsontwikkeling te verleiden dan wel te faciliteren. Concreet betekent dit het planmatig herschikken van bestaande winkels in en rond het centrum met als doel om het centrum versneld een compact karakter te laten krijgen (in lijn met het advies van BRO). Hierbij wordt rekening gehouden met de wens tot het inrichten van gebrancheerde zones; het principe van stedelijke herverkaveling helpt bij een versnelde totstandkoming of vervolmaking daarvan. 6.1.1.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.1.1.3 Opdrachtgever(s) Opdrachtgever is de Gemeente Oosterhout 6.1.1.4 Betrokken partijen Bij dit project zijn de Gemeente Oosterhout, de pandeigenaren en de ondernemers van het kernwinkelgebied en de aanloopstraten betrokken. Het kadaster treedt op als externe deskundige en projectleider.
9
9
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.1.2
PROJECT: Opzetten website/omnichannelling
6.1.2.1 Projectomschrijving Internet en web-winkelen zijn een gegeven. Ondernemers zonder online-activiteiten zijn beperkt toekomstbestendig (afhankelijk van de branche). Omnichannelling (het gebruiken van meerdere verkoopkanalen) zou ervoor kunnen/moeten zorgen dat de fysieke winkelverkoop gecompenseerd kan worden, waardoor ondernemers gezond blijven. De exacte vorm van omnichannelling zal in dit project vorm moeten krijgen. Daarvoor zal eerst een gedegen onderzoek moeten plaatsvinden. De adviezen die het stadsmanagement heeft gekregen zijn namelijk om juist NIET de concurrentie te zoeken met bol.com, Zalando, Wehkamp etc. maar het te zoeken in een website die het onderscheidend vermogen van off-line benadrukt. 6.1.2.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.1.2.3 Opdrachtgever(s) Winkelstad Oosterhout 6.1.2.4 Betrokken partijen Winkelstad Oosterhout, de individuele ondernemers
10
10
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.1.3
PROJECT: Opzetten Concept Store Oosterhout
6.1.3.1 Projectomschrijving Verschillende (startende) ondernemers onder één dak: mode, muziek, coffeebar, hair & beauty, boeken, kunst, cadeaus etc. (voorbeeld www.todaze.nl). Doel is het verlagen van de drempel voor starters; zij huren een beperkt aantal vierkante meters en profiteren van de bezoekers van de andere ondernemers in de ruimte. 6.1.3.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.1.3.3 Opdrachtgever(s) Pandeigenaar van de beoogde ruimte 6.1.3.4 Betrokken partijen Pandeigenaar, gemeente Oosterhout, ondernemer
11
11
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.1.4
PROJECT: Acquisitieteam nieuwe winkels
6.1.4.1 Projectomschrijving Een combinatie van belanghebbenden gaat samen planmatig winkel(keten)s benaderen. Er wordt hierbij rekening gehouden met bestaand en gewenst winkelaanbod, met inwoners- en doelgroepen. Er is aandacht voor een aantrekkelijke propositie. Onder meer in Delft zijn met een dergelijk project goede resultaten geboekt. (leegstand in 3 jaar tijd van 11% naar 4%) Dit idee is oorspronkelijk afgevallen bij de selectieprocedure met de stakeholders, maar wordt als dusdanig essentieel beoordeeld dat het toch in het programma is opgenomen. 6.1.4.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.1.4.3 Opdrachtgever(s) Opdrachtgevers zijn de Gemeente Oosterhout en een combinatie van pandeigenaren 6.1.4.4 Betrokken partijen Bij dit project zijn de Gemeente Oosterhout en de pandeigenaren betrokken.
12
12
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.2 6.2.1
Thema SFEER & BELEVING PROJECT: Groene aankleding binnenstad
6.2.1.1 Projectomschrijving In dit project wordt de binnenstad letterlijk nieuw leven ingeblazen door het plaatsen van klimop en (groenblijvende) struiken en planten.
13
13
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.2.1.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.2.1.3 Opdrachtgever(s) Opdrachtgever voor de planvorming: Gemeente Oosterhout / WSO 6.2.1.4 Betrokken partijen Bij dit project zijn de Gemeente Oosterhout, de pandeigenaren en de ondernemers van het winkelgebied betrokken. Idee eigenaar Frank Swolfs wil een grote betrokkenheid vanaf het idee tot aan de implementatie van de groene aankleding.
14
14
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.2.2 PROJECT: Dynamische informatiezuil In dit project wordt op de locatie ‘de vlinder’ (het kruispunt van Arendstraat, Nieuwstraat, Kerkstraat en Keiweg) of op een andere geschikte locatie een bijna ‘kunstige’ en evt. interactieve informatiezuil geplaatst, waarop informatie over openingstijden, koopzondagen, acties, evenementen etc. te vinden is. Digitale ondersteuning van de zuil (via bijvoorbeeld een App) moet daarbij meegenomen worden. Voorbeelden van mogelijkheden zijn:
15
15
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.2.2.1 Opdrachtgever(s) Opdrachtgever: Co productie Gemeente Oosterhout / WSO 6.2.2.2
6.2.2.3 -
Inspanning vs resultaat matrix
Betrokken partijen Gemeente Oosterhout, WSO Het bedrijfsleven kan ook een partner zijn in verband met sponsoring. Idee eigenaar Frank Swolfs wil betrokkenheid blijven behouden van idee tot aan implementatie. architect
16
16
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.2.3 PROJECT: Evenementen programmeren en communicatie optimaliseren Met dit project worden evenementen niet alleen verzameld maar ‘geprogrammeerd’. Onder programmeren wordt verstaan dat er op basis van verschillende doelgroepen en rekening houdend met seizoenen het hele jaar door een kwalitatief en kwantitatief goed aanbod van evenementen plaatsvindt. Er wordt daarbij een portal opgezet waar alle evenementen van Oosterhout zichtbaar zijn, zodat de bezoeker én inwoner van Oosterhout in één oogopslag kan zien wat er in Oosterhout te doen is. Speerpunten: Aansluiten bij het profiel van de stad Oosterhout. Evenementen koppelen aan thema’s (regionale uitstraling) Het verhaal moet kloppen….( keuzes maken) 6.2.3.1 Opdrachtgever(s) Opdrachtgever: Co productie Gemeente Oosterhout / VVV / Uitpunt / Stadsmanagement 6.2.3.2
6.2.3.3 -
Inspanning vs resultaat matrix
Betrokken partijen Gemeente Oosterhout WSO Horeca VVV Uitpunt Evenementen coördinator gemeente Oosterhout
17
17
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.3
Thema GASTVRIJHEID & SERVICE
6.3.1 PROJECT: Transformatie gemeentelijke handhavers naar gastheren In de steden om ons heen zien we dat de functie van handhavers aan het veranderen is. Steeds vaker krijgen zij de rol van gastheren. De ervaringen van bezoekers met deze nieuwe ‘gastheren’ zijn erg positief. Dit project betreft de transformatie om te komen tot gastheerschap. Bekeken zal moeten worden welke competenties de nieuwe functie vraagt en welke opleiding/training nodig is om de competenties te ontwikkelen. 6.3.1.1 Opdrachtgever(s) Gemeente Oosterhout 6.3.1.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.3.1.3 Betrokken partijen Handhavers gemeente, ondernemers en bezoekers om ervaringen te delen
18
18
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.3.2 PROJECT: Training ‘gastvrijheid en dienstbaarheid’ voor ondernemers en personeel Het traject ‘Dat wil ik ook!’ heeft tot doel de ondernemers in de binnenstad te inspireren om hun winkelactiviteiten zodanig te optimaliseren dat deze een positieve bijdrage leveren aan de klantbeleving van het winkelend publiek in Oosterhout. Dit geeft kwaliteit, vertrouwen en verbinding waardoor er meer gewinkeld en besteed wordt in het centrum. Hierdoor zullen de ondernemers doelstellingen groei, winst en continuïteit gewaarborgd worden. Om dit te realiseren zal een traject ontwikkeld worden dat het groter geheel beslaat, maar voor iedere ondernemer afzonderlijk op maat gesneden wordt. Er wordt gestimuleerd dat zij zich persoonlijk ontwikkelen en proactief en effectief gaan samenwerken om de binnenstad te doen opbloeien. 6.3.2.1 Opdrachtgever(s) De gemeente Oosterhout is opdrachtgever voor het organiseren van een ‘inloop avond’. Op deze avond zal een externe partij een pitch houden met als doel dat zoveel mogelijk ondernemers zich aanmelden voor het traject. Daarna zullen ondernemers individueel als opdrachtgever fungeren. 6.3.2.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.3.2.3 Betrokken partijen Ondernemers, Gemeente Oosterhout, externe opleider/coach (LL’nz)
19
19
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.3.3 PROJECT: Winkelgebied wandelstraat, fiets te gast Om meer beleving en roering toe te voegen is in andere steden (o.a. Haarlem) het fietsen in de binnenstad weer toegestaan in winkel-wandelstraten. De ervaringen daar zijn positief. De straten blijven wandelstraten en voetgangers hebben te allen tijde voorrang. De fietsbewegingen en het straatbeeld met her en der geparkeerde fietsen geven een beeld van gezellige drukte. In dit project wordt onderzocht of het principe ‘Wandelstraat, fiets te gast’ ook in Oosterhout kan bijdragen aan extra beleving.
6.3.3.1 Opdrachtgever(s) Opdrachtgever is de Gemeente Oosterhout
20
20
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.3.3.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.3.3.3 Betrokken partijen Gemeente Oosterhout
21
21
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.4
Thema OOSTERHOUT EXTRA
6.4.1 PROJECT: Vernieuwing parkeerbeleid Uit het BRO onderzoek blijkt dat consumenten goede parkeervoorzieningen op de eerste plaats zetten als gewenste maatregel om bezoeken aan de Oosterhoutse binnenstad te verhogen. (De suggestie ‘gratis parkeren’ staat op plaats 3). Tijdens de selectie avond met de stakeholders is een voorstel om het parkeerbeleid te vernieuwen binnen het thema ‘Oosterhout extra’ op de eerste plaats geëindigd. In dit project wordt in samenwerking met alle betrokkenen gekeken naar de ontwikkeling van nieuw parkeerbeleid Vanuit de gemeente is het uitgangspunt voor een nieuw te ontwikkelen parkeerbeleid dat alles mogelijk is, mits het resultaat leidt tot een kostendekkend geheel. Vanuit de bewoners is het uitgangspunt dat het actuele vergunningenbeleid in stand blijft. 6.4.1.1 Opdrachtgever(s) Opdrachtgever is de Gemeente Oosterhout 6.4.1.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.4.1.3 Betrokken partijen Gemeente, ondernemers, bewoners
22
22
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.4.2
PROJECT: Gelijke (minimale) openingstijden voor het hele winkelgebied In de top 3 van ergernissen van de consument staan ongelijke openingstijden van winkels in een kernwinkelgebied. Ongelijke openingstijden beperken een gebied ook om dit gezamenlijk uit te dragen. Ondernemers, bewoners en bezoekers zijn het er allemaal over eens dat winkeliers afspraken moeten maken hierover. Tijdens de uitwerking van dit onderwerp zijn de volgende openingstijden voorgesteld: Maandag Dinsdag t/m vrijdag Vrijdag Zaterdag
13:00 – 17:30 9:30 – 17:30 9:30 – 20:00 9:30 – 18:00
Het stadsmanagement is van mening dat de uitkomst op dit moment niet (erg) ambitieus is. Er zou ook gekeken moeten worden naar wat de consument wil naast wat de ondernemers willen. Een alternatief voorstel zou kunnen zijn: Maandag gesloten Dinsdag 13:00 – 18:00 Woensdag en donderdag 9:00 – 18:00 Vrijdag en zaterdag 9:30 – 19:00 Zondag koopzondagen 12:00 – 17:00, overige zondagen vrije openingstijden (individueel) Deze en andere voorstellen zullen in het project verder worden uitgewerkt. 6.4.2.1 Opdrachtgever(s) Winkelstad Oosterhout 6.4.2.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.4.2.3 Betrokken partijen Winkelstad Oosterhout
23
23
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.4.3 PROJECT: Campagne OO-kado Het project behelst de promotie van dit ‘betaalmiddel’ met als belangrijke doelstelling een acceptatiegraad van 100% in het gedefinieerde toekomstige kernwinkelgebied. 6.4.3.1 Opdrachtgever(s) Winkelstad Oosterhout 6.4.3.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.4.3.3 Betrokken partijen Winkelstad Oosterhout, ondernemers
24
24
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.5 Academy for Leisure Vanuit de kennisalliantie die de gemeente Oosterhout heeft met de Academy for Leisure (NHTV Breda) is aan ca. 120 tweedejaars studenten een opdracht gegeven om ‘ontwikkelopties’ uit te werken die een impuls kunnen geven aan de Oosterhoutse binnenstad. Afgesproken is dat de beste 2 voorstellen een plaats krijgen in het uitvoeringsprogramma. In 28 groepen (4 per klas) zijn in totaal zo’n 85(!) ideeën bedacht en basaal uitgewerkt. Per klas heeft een beoordelingsronde plaatsgevonden. De beste groep van een klas (dus 7 in totaal) is in staat gesteld om hun in totaal 21 voorstellen aan het Oosterhoutse stadsmanagement te presenteren. Deze presentatie heeft op 22 mei 2015 plaatsgevonden. Het stadsmanagement heeft de voor de beoordeling naar de volgende punten gekeken: • • • • • •
Verhouding inspanning vs resultaat Permanente of tijdelijke impact Mate waarin het voorstel een bijdrage levert aan de beleving voor jeugd Creativiteit en originaliteit Realisme/haalbaarheid Bestaat het idee al in een vergelijkbare vorm
De volgende 2 voorstellen zijn de ‘winnaars’: 6.5.1 PROJECT: Bijzondere snoepwinkel Oosterhout staat bekend om zijn snoepverleden en heden. Het idee is om dit element visueel terug te laten komen in de stad. Het gepresenteerde idee bestaat uit: •
• •
Een snoepwarenhuis in een verschijningsvorm à la Willy Wonka land waar snoep met de hand wordt gemaakt, waar een rivier van chocolade of limonade stroomt, met een thematische aankleding en –muziek. Een speel- of doe hoek en een museum hebben hier eventueel ook een plaats. Een pendeldienst (bijvoorbeeld een zuurstoktrein) die bezoekers naar een rondleiding bij Holland Foodz brengt en haalt Aankleding van de stad: Grote kaneelstokken en andere zoete producten op de plaats waar nu de vlaggen met ‘Oosterhout Familiestad’ staan en eventueel op andere plaatsen. Ook thematische prullenbakken zijn genoemd.
Bij de uitwerking in een aparte sessie met de studenten is gekeken naar realisme en haalbaarheid. Dat heeft geleid tot het volgende concrete project: Het opzetten/invullen van een ‘gewone’ snoepwinkel in het centrum (Keiweg?)met als hoofdthema de kaneelstok, waarbij er afwisselend activiteiten zijn op het gebied van snoep maken en/of versieren. Er is een link naar Holland Foodz (rondleiding) en wanneer dit niet haalbaar is (overleg met Jan Harm Spijkervet is gepland) dan wordt overwogen een soort ‘dependance’ op het terrein van Oud Oosterhout te onderzoeken.
25
25
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
26
26
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 6.5.1.1 Opdrachtgever(s) Gemeente Oosterhout, Holland Foodz 6.5.1.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.5.1.3 Betrokken partijen Gemeente, Holland Foodz 6.5.1.4 Indicatieve (out of pocket) kosten en uren Nader in te schatten 6.5.1.5 Doorlooptijd De wordt geschat op 1 jaar 6.5.2 PROJECT: Place 2 Be Een jongerenhuis in de Klappeijstraat waar OVERDAG na schooltijd iets te beleven valt. De jongeren moeten hier kunnen chillen met muziek, kunnen praten, een kop koffie of een biertje kunnen drinken. Er is ruimte om te leren en huiswerk te maken en er zijn (cultuur)activiteiten en workshops. Er is gratis Wifi. Dit idee is in een aparte sessie met de groep studenten verder uitgewerkt. Het bleek nog lastig om het te vertalen naar een concreet resultaat én naar een positieve Business Case. Er volgt nog een tweede sessie. 6.5.2.1 Opdrachtgever(s) Gemeente Oosterhout 6.5.2.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.5.2.3 Betrokken partijen Gemeente Oosterhout (programma JONG), NHTV, Pandeigenaar, Horeca
27
27
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.6
Tilburg University
Een vijftal studenten van de Universiteit van Tilburg heeft zich eveneens verdiept in de problematiek in de binnenstad. Hun onderzoek richt zich met name op de wensen en ideeën van de bezoekers. Voor het onderzoek zijn 145 bezoekers van het centrum geënquêteerd. Er is een aantal vragen gesteld , waarvan de twee belangrijkste vragen waren: 1. 2.
Wat is een typisch Oosterhouts product/waarmee associeert u Oosterhout? Wat ontbreekt er naar uw mening in het centrum?
In een gesprek dat is gevoerd met de studenten na oplevering van het onderzoek zijn de belangrijkste bevindingen besproken en samengevat. Enkele opvallende zijn: • • • • •
Bijna de helft van de bezoekers noemt de kaneelstok als typisch Oosterhouts product, maar het is in de hele stad NERGENS zichtbaar en zelfs niet (nauwelijks) te koop; Het hebben van goede restaurants is bij de bezoekers van buiten Oosterhout niet/nauwelijks bekend; Het ontbreekt Oosterhout aan ‘goedkope’ horeca voor jeugd (waar je voor onder 10 euro een gerecht met een drankje kunt krijgen); De marketing en naamgeving van het Filmhuis spreekt de jeugd niet aan, terwijl er wel degelijk films voor die doelgroep draaien; Het aantal evenementen voor jeugd is (te?) beperkt.
De volledige onderzoeksresultaten zijn bij de afdeling EZ beschikbaar.
28
28
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.7
Mgr. Frencken College
Ook het Frencken college is gevraagd suggesties aan te dragen die kunnen bijdragen aan een bruisende binnenstad. Tijdens het stadsberaad in december 2014 zijn al vele ideeën aangedragen. In afstemming met Miranda van Bragt wordt het volgende voorstel toegevoegd aan het programma: 6.7.1 PROJECT: Kiosk en Leisure in het slotpark Oosterhout beschikt over een goede parkstructuur in en rond de binnenstad. In vergelijking met andere steden is het publieke gebruik van de parkeren in Oosterhout marginaal te noemen. Om het Slotpark bruisender te maken wordt er een combinatie van Horeca en Leisure toegevoegd: Een theehuis met stoelen/zitzakken in het gras en enkele voorzieningen om activiteiten (levendigheid) te bevorderen. Gedacht kan worden aan speelvoorzieningen. Voorbeeld daarbij is ’t Huis in het Valkenberg park in Breda.
6.7.1.1 Opdrachtgever(s) Gemeente Oosterhout 6.7.1.2
Inspanning vs resultaat matrix
6.7.1.3 Betrokken partijen Gemeente Oosterhout, (horeca)ondernemer
29
29
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
6.8
Fontys Hogeschool
Vanuit Fontys lopen er gesprekken met potentiële stagiairs die, in de periode september 2015 tot januari 2016 als opdracht zullen krijgen om specifiek onderzoek te doen naar het (winkel)aanbod. Concreet zal worden gevraagd om, rekening houdend met doelgroepen, demografische ontwikkelingen (vergrijzing, ontgroening), internetontwikkelingen etc. het ideale aanbod te definiëren. Dit aanbod kan meer behelzen dan enkel winkels. Ook mogelijkheden voor bijvoorbeeld leisure en cultuur krijgen hier een plaats.
30
30
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
7
DEEL 2: Centrummanagement
7.1
Wat is centrummanagement?
De meest gangbare definitie voor Centrummanagement luidt: Centrummanagement is een structureel samenwerkingsverband van publieke en private partijen in een centrumgebied, op basis van gelijkwaardigheid, met een gezamenlijke inzet van middelen, teneinde de aantrekkingskracht en daarmee het economisch functioneren van het centrum te versterken. Centrummanagement doet duidelijk niet aan belangenbehartiging vanuit één individuele partij (zoals de winkeliers) en is dus ook geen politiek instrument. Belangenbehartiging blijft voorbehouden aan afzonderlijke belangenorganisaties, zoals bijvoorbeeld Winkelstad Oosterhout of de VECOO (Vereniging Commercieel Onroerend Goed Oosterhout). Het centrummanagement is een onafhankelijke organisatie die tussen en boven de partners staat en werkt op basis van consensus.
7.2
Samenwerking is noodzaak
Om de aantrekkingskracht van het centrum van Oosterhout verder te versterken is een goede samenwerking tussen ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente in het centrum essentieel. Dit is de aanleiding geweest om in het eerste halfjaar van 2015 een onderzoek te doen naar de kansen van centrummanagement en welke organisatiestructuur wenselijk is. In het tweede halfjaar van 2015 zal de structurele samenwerking tussen de partijen in het centrum concreet vorm moeten krijgen met behulp van de uitvoering van een plan van aanpak dat door alle partners wordt gedragen.
7.3
Beoogd resultaat centrummanagement Oosterhout
Het beoogd resultaat van het centrummanagement in Oosterhout is: • • • •
7.4
Een gezamenlijke visie en ambitieniveau voor het centrum gericht op een goed vestigingsklimaat en het versterken van het economisch functioneren; Meer (regionale) bezoekers, een langere verblijfsduur en hogere bestedingen; Een gezamenlijk opgestelde strategie m.b.t. de positionering van Oosterhout in de regio; Versterken van het ondernemersklimaat in het centrum, te vertalen in: o begeleiding van startende ondernemers o aandacht voor de branchering o aandacht voor openingstijden o bestrijding van leegstand o gezamenlijke promotie van Oosterhout als sub regionaal koopcentrum.
Werkgebied van de centrummanagement Organisatie
Het werkgebied beslaat de binnenstad.
7.5
Meerjarenprogramma Centrummanagement
7.5.1 Activiteiten op 3 niveaus Een goed functionerend centrummanagement begeeft zich op drie taakvelden: • • •
het mede ontwikkelen van beleid; het uitvoeren van projecten; PR, Marketing en Communicatie en het organiseren en in stand houden van draagvlak.
31
31
Uitvoeringsprogramma Binnenstad De samenhang en afstemming tussen deze drie velden zorgen voor de meerwaarde die een goed functionerende centrummanagementorganisatie kan opleveren. Een goede communicatie is van groot belang voor het verkrijgen van voldoende draagvlak bij de mogelijke partners. De activiteiten hebben eveneens betrekking op deze drie werkniveaus, echter de focus ligt op het uitvoeren van projecten. 7.5.2 De thema’s van centrummanagement Tijdens de gesprekken met de betrokkenen bij het centrum is uitgebreid gesproken over de mogelijke ideeën en verbetermaatregelen . Dit heeft geleid tot de projecten binnen de 4 thema’s zoals die in hoofdstuk 6 “DEEL 1: Programma Bruisende Binnenstad” zijn benoemd. Omdat Centrummanagement zich op veel meer aspecten richt dan het Programma Bruisende Binnenstad, wordt voor het centrummanagement voor de volgende indeling gekozen: 1. 2. 3. 4. 5.
Centrumstructuur en kwaliteit aanbod Ambiance, inrichting en beheer Ondernemerschap Promotie, marketing en evenementen Communicatie en draagvlak
Bij de formele start van het centrummanagement worden de lopende geplande projecten van het centrummanagement ingedeeld op basis van deze thema’s. Bij de start van het centrummanagement wordt een integraal overzicht van aandachtspunten en thema’s welke moeten worden opgepakt en/of al lopen, opgesteld.
7.6
Organisatiemodel Centrummanagement
Er is lang nagedacht over welke vorm van centrummanagement voor Oosterhout het meest geschikt zou zijn. Er hebben verschillende sessies plaatsgevonden met onder meer de Rabobank, het platform de Nieuwe Winkelstraat, andere gemeenten en er is overlegd met de gemeente Oosterhout, Winkelstad Oosterhout en de vastgoedeigenaren (binnen Oosterhout verenigd in de VECOO). Uiteindelijk is er voorlopig gekozen voor een minimale structuur waarbij betrokkenen zich inzetten op vrijwillige basis. Enkel de centrummanager en het secretariaat zal een redelijke vergoeding krijgen. 7.6.1 Publiek-private samenwerkingsvorm Essentieel is dat centrummanagement alleen tot stand kan worden gebracht vanuit een gezamenlijke inspanning van gemeente, ondernemers, vastgoedeigenaren en andere betrokkenen (instellingen op het gebied van horeca, food, cultuur, toerisme & verblijf en recreatie). Centrummanagement doet duidelijk niet aan belangenbehartiging vanuit één individuele partij en is derhalve ook geen politiek instrument. 7.6.2 Partners In het centrummanagement participeren alle partijen die een belang en betrokkenheid hebben bij de realisatie van de omschreven doelstellingen. Het aantal partners kan geleidelijk aan uitgebouwd worden. De partners bij de start van het centrum- management zijn tenminste de volgende groeperingen: • • •
Gemeente Oosterhout BIZ Binnenstad en winkeliersvereniging Arendshof Vastgoedeigenaren (VECOO? Nieuwe BIZ?)
32
32
Uitvoeringsprogramma Binnenstad 7.6.3 Samenwerkingsmodel centrummanagement Oosterhout Het centrummanagement krijgt vorm in een uitvoeringsgerichte organisatie. Deze organisatie is zo klein mogelijk gehouden, met directe lijnen richting de publieke en private partners. Het centrummanagement Oosterhout zal bij de start bestaan uit de volgende geledingen: • Stichtingsbestuur • Centrummanager en secretariaat • Werkgroepen: permanent of tijdelijk Bij de opstart is een nader te selecteren centrummanager de spin in het web. De centrummanager zorgt voor de praktische aansturing van de werkorganisatie, waarbij projectoverleg plaatsvindt op werkgroep niveau. Het stichtingsbestuur stuurt formeel de werkorganisatie aan. Onderstaand is het organogram van het centrummanagement weergegeven.
7.7
Financiering
7.7.1 Gezamenlijke publiek-private financiering als uitgangspunt Bij centrummanagement gaat het primair om samenwerking tussen publieke (gemeente) en private partijen (zoals ondernemers, vastgoedeigenaren en marktpartijen). Dit zal dan ook, in de financiering tot uiting moeten komen. De financiering van de Stichting Centrummanagement Oosterhout bestaat uit de volgende componenten: Vaste componenten: • Ondernemers: Vaste bijdrage uit de BIZ en Arendshof • Gemeente: De jaarlijkse gemeentelijke bijdrage op basis van meerjarenafspraken • Vastgoed: De jaarlijkse bijdrage van de vastgoedeigenaren op basis van meerjarenafspraken
33
33
Uitvoeringsprogramma Binnenstad Variabele componenten • • •
Eventuele subsidies Bijdragen van derden, met name marktpartijen Sponsoring en projectgerichte bijdragen
Bronvermelding: Dit hoofdstuk is tot stand gekomen na raadpleging van externe partijen als platform DNWS, platform Binnenstadsmanagement, andere binnensteden en de Rabobank. Verder is gebruik gemaakt van online beschikbare documentatie van de gemeente Grave, opgesteld door BRO.
34
34
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
8
DEEL 3: Citymarketing
Zoals in de inleiding van dit document al is benoemd, is ongeveer twee derde van de bezoekers aan de binnenstad afkomstig van buiten Oosterhout. Het aantrekken van bezoekers uit het verzorgingsgebied (en daarbuiten) is dus noodzakelijk voor een bruisende binnenstad.
8.1
Promo team
In het najaar van 2014 heeft een aantal initiatiefnemers uit Oosterhout zich verenigd, omdat men zich zorgen maakte over het ontbreken van pro actieve communicatie waarmee Oosterhout zichzelf (vooral) buiten Oosterhout op de kaart zou moeten zetten. Onder de naam Promo team hebben Stichting Eerst Eten, Horeca, Winkelstad, VVV, en gemeente een werkgroep opgericht die zich ten doel heeft gesteld om Oosterhout actief op de kaart te zetten.
8.2
Een oliebol of een krent
“Een oliebol of een krent”, dat is de metafoor die gebruikt is om 2 typen stadspromotie te duiden. De oliebol staat voor het benoemen van alle aanwezige trekpleisters en voorzieningen (natuur, historie, zwembad, goede restaurants etc.), de krenten, en het vervolgens bakken van de beste oliebol met al deze krenten erin. De krent staat voor het benoemen van 1 uniek element om dit element vervolgens uit te vergroten en de stad hier onlosmakelijk mee te verbinden. Voorbeelden hiervan zijn Gouda – kaas en Leerdam – glas.
8.3
Externe deskundigheid
Voor het maken van de juiste keuze en het vervolgens conceptueel uitwerken ervan voor de stad Oosterhout, is een aantal externe partijen uitgenodigd om hun visie te geven. Na een beoordeling door het Promo team is gekozen om gebruik te maken van het bedrijf FAIRMIND (Arno Meulendijks)
8.4
Aanpak en resultaat
In een aantal werksessies met FAIRMIND is op een gestructureerde wijze gekeken naar hetgeen Oosterhout te bieden heeft, welke unieke elementen daar eventueel in zitten, welk DNA Oosterhout heeft en hoe dit te vertalen is naar een aansprekend resultaat en campagne. Het resultaat wordt in dit document opgenomen na presentatie aan wethouders/directie management en een ronde langs de stakeholders in de stad.
35
35
Uitvoeringsprogramma Binnenstad
9
Overige zaken en aandachtspunten
36
36