B i n n e ns t a d
3
Bulletin over herontwikkeling binnenstad Nieuwegein
Integraal Ontwikkelingsplan Binnenstad vastgesteld Het IOB is het resultaat van de opgave om van het
De gemeenteraad heeft anderhalve maand geleden (19 oktober) het Integraal Ontwikkelingsplan
zeer goed lopende winkelcentrum Cityplaza een
Binnenstad (IOB) vastgesteld. Met de vaststelling van het IOB, kunnen de plannen voor de
binnenstad te maken die, in meer opzichten dan
transformatie van de binnenstad verder worden uitgewerkt. Als eerste richt de gemeente zich op
alleen maar door het winkelen, aantrekkelijk en
de komst van een vestiging van V & D (op de plek van het voormalig gemeentehuis) en de nieuwe
levendig is. Het IOB schetst de plannen voor een
onderkomens voor de gemeente, de bibliotheek en theater- en kunstencentrum De Kom.
binnenstad die kwaliteit en toekomstwaarde heeft
Daarnaast wil het college snel duidelijkheid scheppen over parkeren en infrastructuur.
en goed en eigentijds aansluit bij de maat en schaal van Nieuwegein.
Kenmerk Een belangrijk kenmerk van het programma is de functiemenging. Voor de nieuwe binnenstad wordt uitgegaan van het zoveel mogelijk mengen van de verschillende functies. De binnenstad wordt een compleet centrum met, naast een winkelloop, culturele voorzieningen, woningen, kantoren, horeca, een maatschappelijk centrum et cetera. Hiermee voldoet ze aan de centrale opgave, namelijk het realiseren van een levendig en bruisend stadshart, voor zowel overdag als ’s avonds. De plannen zijn opgehangen aan drie pleinen, die van oost naar west meebewegen met het ritme van de dag: het warenhuis/ stadhuisplein, het marktplein en het uitgaansplein. De pleinen zijn met elkaar verbonden door een winkelloop. Globaal de plannen voor de nieuwe binnenstad
Inhoud Integraal Ontwikkelingsplan Binnenstad vastgesteld P1-2 Nieuwe wethouder voor binnenstadsplannen P3
Flexibel programma IOB Het IOB is een plan voor de lange termijn. Daarom kent het programma een zekere mate van flexibiliteit: het kan meegroeien met de marktontwikkelingen.
Aanbevelingen naar aanleiding van inspraakreacties P4-5 Bestaand
Sloop
Nieuwe projectmanager binnenstad P5
Programma
Eindsituatie
(toe te voegen) Winkels en baliefuncties
29195
12550
52055
68700
Wat en wanneer in de binnenstad P6-7
Horeca
5715
1440
5536
9811
Kantoren
56150
10000
177555
223705
Verspreiding De Binnenstad P8
Cultureel / Maatschappelijk
17310
16610
39164
39864
Wonen
104800
26200
106025
184625
Totaal in plangebied
213170
66800
380335
526705
Colofon P8
Tabel: Het programma is weergegeven in vierkante meters bruto vloeroppervlak (m2 bvo).
Dit is heel kort weergegeven de inhoud van het
Nota Stadsgesprekken IOB, de Nota van
vastgestelde IOB. Het IOB ligt ter inzage bij het info-
Aanbevelingen IOB en een schetsboek met
centrum in het gemeentehuis op de Martinbaan 2.
impressies van de pleinen.
Naast het IOB is hier ook andere documentatie te vinden, zoals onder meer informatiebulletins, de
stadscentrum west (uitgaansplein) op de maquette van de nieuwe binnenstad
2
Nieuwe wethouder voor binnenstadsplannen
Van Linge: “Koopcentrum wordt volledig stadscentrum” Afgelopen zomer nam coördinerend wethouder voor de binnenstadsplannen, Kees de Bruin, afscheid van de gemeente Nieuwegein. Hij aanvaardde een functie als burgemeester van Papendrecht. De nieuwe wethouder met de binnenstadsplannen in zijn portefeuille is Evert van Linge. In dit informatiebulletin De Binnenstad stelt de nieuwe wethouder zich aan u voor. Van Linge werkte als projectmanager bij Fortis. Hij adviseerde over hoe de interne processen bij Fortis werden georganiseerd, of zoals hij zelf zegt: “ik onderzocht bijvoorbeeld welk vreemd geld op welk bankkantoor nodig was of over of en hoe we
De wettelijke procedures moéten we doorlopen.”
regionale afspraken die zijn gemaakt,” legt Van Linge uit. “Op een aantal punten hebben wij ook
overgaan op elektronische archivering.” Daarnaast was Van Linge namens de VVD lid van de
“Het IOB is een fantastisch plan, dat levendigheid in
een regionale functie. Nieuwegein moet het centrum
Nieuwegeinse gemeenteraad. “Ik werd raadslid
ons centrum moet realiseren,” vervolgt de kersverse
worden ten zuiden van Utrecht. Zo passen wij in de
omdat ik de belangen van de burger wil beharti-
wethouder. “Het koopcentrum wordt getrans-
zogenaamde netwerkstad, naast het nieuwe
gen,” aldus Van Linge. “In de gemeenteraad hield ik
formeerd naar een écht, volledig stadscentrum. De
centrum van Leidsche Rijn aan de westkant van
me met name bezig met verkeer, cultuur en
winkelvoorzieningen zijn nu goed, maar de samen-
Utrecht en de Utrechtse binnenstad. Nieuwegein
financiën.”
hang met bijvoorbeeld uitgaansvoorzieningen vind
moet aansprekende voorzieningen krijgen voor de
ik erg matig. De bioscoop is weggedrukt en als we
regio ten zuiden van Utrecht. Dit heeft gevolgen
Uitdaging
uit het theater komen en naar een café willen, gaat
voor de bereikbaarheid. Er moet niet alleen in
Van Linge volgde partijgenoot De Bruin op als wet-
dat haast niet of op een onprettige manier. Dit leidt
Nieuwegein zelf naar de bereikbaarheid worden
houder. Dat hield in dat hij onder meer de transfor-
tot beperkte levendigheid na winkelsluiting. Er is nu
gekeken, maar ook in de directe omgeving van
matie van de Nieuwegeinse binnenstad in zijn porte-
één winkelmilieu, in één straat. Straks is er in de
Nieuwegein.”
feuille kreeg. Van Linge: “Ik vind het een uitdaging
binnenstad een winkelloop, waardoor je langs
om als wethouder een gemeente mede te besturen.
verschillende winkelmilieus door het centrum kan
Realisatie
Bovendien is deze portefeuille een hele interessante.
lopen. Persoonlijk vind ik de fietsenstallingen nu erg
Het IOB wordt in fasen verder uitgewerkt en gereali-
Ruimtelijke Ordening is een beleidsgebied waarbij
matig. Ik ga zelf altijd op de fiets naar het centrum.
seerd. Zie het artikel “Wat en wanneer in de binnen-
de gemeente inhoudelijk veel zelf kan bepalen. De
Straks wordt het stadscentrum beter bereikbaar voor
stad” elders in dit informatiebulletin. De gebieden
procedures zijn nauw omschreven, maar de inhoud
fietsers. Dit geldt trouwens ook voor voetgangers.
centrum-oost en centrum-west worden als eerste
kun je als gemeente zelf invullen. Soms is het mis-
De binnenstad wordt autovrij (auto’s verplaatsen
ontwikkeld. “In de gemeenteraad is een brede
schien vervelend dat door allerlei procedures dingen
zich onder straatniveau in de parkeergarages, red).
acceptatie voor de snellere komst van de culturele
lang duren, maar die procedures zijn nu eenmaal
Het hele centrum wordt voetgangersgebied.
voorzieningen in west en het warenhuis, het
wettelijk vastgelegd. Bij ruimtelijke ontwikkelingen
Überhaupt is een goede bereikbaarheid van groot
gemeentehuis en de bibliotheek in oost. Ik ben blij
is er altijd spanning tussen de rechtszekerheid van
belang. Mensen moeten er op een goede en prettige
dat de realisatie van de culturele voorzieningen in
de burger voor het behoud van haar eigen omgeving
manier kunnen komen, of dat nu lopend, op de fiets,
de plannen naar voren is gehaald. Als gemeente
en de wens van de burger om de omgeving te
met het openbaar vervoer of met de auto is.”
Nieuwegein vinden wij het heel belangrijk dat het warenhuis, de V & D, zo snel mogelijk haar deuren
veranderen aan de nieuwe eisen van de tijd. Er ligt nu een vastgesteld IOB. Bij de verdere
Bereikbaarheid
kan openen. Daarnaast willen we zo snel mogelijk
uitwerking van de binnenstadsplannen volgen de
Naast een belangrijke functie als kloppend stadshart
met onze gemeentelijke organisatie weer terug naar
formele procedures voor de bouwaanvragen voor de
van de gemeente Nieuwegein, heeft de binnenstad
het centrum. Al deze zaken wil ik als eerste
verschillende kavels.
een regionale functie. “Dat heeft te maken met
oppakken,” besluit Van Linge. 3
Aanbevelingen naar aanleiding De gemeenteraad heeft met het Integraal Ontwikkelingsplan Binnenstad onder meer ook de Nota van Aanbevelingen IOB vastgesteld. In deze nota staan de aanbevelingen die het college doet naar aanleiding van de reacties op het concept IOB. Alle reacties tijdens de informatie- en inspraak-
Nijpelsplantsoen en Merwestein), vaak te groot.
De gemeente heeft behalve voor parkeren ook aan-
bijeenkomsten en de schriftelijke inspraakreacties,
Daarom heeft de gemeenteraad enkele jaren
bevelingen gedaan voor infrastructuur en verkeer,
plus de antwoorden daarop van het college van
geleden besloten dat voor het centrum van
openbare ruimte en veiligheid, ruimtelijke ordening
B&W, staan in de Nota Stadsgesprekken. Hieruit
Nieuwegein betaald parkeren moet worden inge-
en stedenbouw, realisatie culturele voorzieningen,
heeft de gemeente verschillende aanbevelingen
voerd. Omdat de verwachting is dat daardoor meer
civiele techniek en communicatie.
gedestilleerd, die zij - nu de raad de Nota van
mensen in de omliggende wijken gaan parkeren en
Een aanbeveling is onder meer dat de gemeente bij
Aanbevelingen IOB heeft vastgesteld - moet
daar parkeeroverlast zal ontstaan, wil de gemeente
de plannen voor infrastructuur en verkeer rekening
uitvoeren.
in de omliggende wijken - waar nodig - belang-
houdt met haar gedane toezeggingen aan de
hebbenden parkeren invoeren.
bewoners van de Goudvink, voor de reconstructie
Parkeren
In de komende fase van de planontwikkeling zal het
van de Wijkerslootweg. Bij alle voorstellen voor
De meeste mensen reageerden op de plannen voor
bestuur terugkomen op het parkeerbeleid en verder
infrastructuur en verkeer zal rekening worden
parkeerregulering in de binnenstad en omliggende
ingaan op de wijze waarop één en ander in overleg
gehouden met verschillende milieuaspecten, zoals
wijken. Alhoewel de plannen voor parkeerregulering
met de belanghebbenden kan worden aangepakt.
geluidsoverlast, stank et cetera.
los staan van de binnenstadsplannen, werden deze
Er moeten keuzes worden gemaakt over de opzet en
Voor de transformatieperiode wordt een interim
toch gepresenteerd tijdens de informatie- en
exploitatie van het betaald parkeren en mogelijke
beheerder voor de binnenstad aangesteld. Hij krijgt
inspraakbijeenkomsten. Nieuwegein is één van de
parkeerregulering in de omliggende wijken. In een
mandaat om problemen, die zouden kunnen
weinige gemeenten van deze omvang waar men in
nota Parkeerbeheer en –exploitatie zal de gemeente
ontstaan door de verschillende sloop- en bouw-
het centrum nog gratis kan parkeren. Maar nu al is
de gekozen richting aangeven.
werkzaamheden, goed op te lossen.
de parkeerdruk, zowel in het centrum als in de directe omgeving (denk bijvoorbeeld aan het
4
van inspraakreacties Nieuwe projectmanager Binnenstad Met de vaststelling van het Integraal Ontwikkelingsplan Binnenstad zijn de werkzaamheden van projectmanager Binnenstad Hans van de Ven afgerond. De afgelopen jaren heeft hij zich vol enthousiasme ingezet voor de visie op de binnenstadsplannen en het IOB. Zijn opvolger is Quint Meijer. Na zijn studie politicologie / bestuursImpressie van plein in centrum-west
kunde aan de VU in Amsterdam, heeft Meijer gewerkt voor verschillende stadsdelen in Amsterdam, onder
Cultuur
overleggroep, zoals ook het geval was bij de sloop
andere als interim manager en als
Ook een belangrijke aanbeveling is het versnellen
van het voormalig gemeentehuis.
stadsdeelsecretaris. Daarnaast heeft hij
van de ontwikkeling van stadscentrum west, waar
Met vertegenwoordigers van de bewoners van de
als interim-manager directeursfuncties
het uitgaansplein is gepland. Zodoende kunnen de
woningen in de binnenstad die niet worden
bezet voor de gemeente Zwolle en
culturele functies, waaronder het theater met een
gesloopt, zal de gemeente overleggen als voor hun
woonstichting De Key in Amsterdam.
popzaal, eerder worden gerealiseerd. Dit betekent
omgeving een Integraal Programma van Eisen wordt
De laatste jaren werkte Meijer vooral
dat de bouw in centrum-west parallel loopt met de
uitgewerkt. Organisaties van gehandicapten worden
als procesmanager met de gemeenten
bouw in centrum-oost, waar onder meer het waren-
betrokken bij de ontwerpactiviteiten van de open-
Apeldoorn en Deventer. Hij was onder
huis, het gemeentehuis, het maatschappelijk
bare ruimte.
meer procesmanager voor de her-
centrum en de bibliotheek zijn gepland.
ontwikkeling van Keizerslanden, een
Op het gebied van communicatie en proces doet de
Hoe de gemeente Nieuwegein dit in de komende
gemeente ook een aantal aanbevelingen. In de
jaren gaat uitwerken, staat in het Operationeel Plan
vervolgfasen zal de gemeente overleggen met direct
2002-2004 “ontwerp deelgebieden” (zie artikel
betrokkenen. Over een gebied waar wordt gesloopt
elders in deze Binnenstad). Ook dit Operationeel
en / of gebouwd, wordt regelmatig met direct
Plan is door de raad vastgesteld.
grote woonwijk in Deventer.
betrokkenen overlegd. Dat kan in de vorm van een
5
Wat en wanneer in de binnenstad Plan van aanpak voor periode tot 2004 Het Operationeel Plan 2002 – 2004 “Ontwerp Deelgebieden” is met het IOB vastgesteld door de gemeenteraad. Het Operationeel Plan is een plan van aanpak voor de komende fase, tot 2004, en is de derde stap in het planontwikkelingsproces voor de binnenstad. In dit plan staat in feite het werkproces beschreven om te komen tot de ontwerpen van de deelgebieden centrum-oost en centrum-west.
In de periode tot 2004 worden voor deze twee deel-
verantwoordelijk voor de visie, zoals deze is ver-
Het beleid van de gemeente is gericht op de daad-
gebieden een voorlopig en vervolgens een definitief
werkt in het Structuurplan Binnenstad en het IOB.
werkelijke planrealisatie binnen de door de
ontwerp gemaakt van de bebouwing, de openbare
De gemeente maakt met betrokken partijen afspra-
gemeenteraad vastgestelde inhoudelijke-,
ruimte, parkeren en in samenhang daarmee de
ken over bouwprojecten, de aanleg van nutsvoorzie-
financiële- en kwalitatieve randvoorwaarden.
infrastructuur en de zogenoemde civieltechnische
ningen (kabels en leidingen en dergelijke), infrast-
Dit kan de gemeente alleen bereiken in samen-
voorzieningen. De ontwerpen zullen tot stand
ructuur en de openbare ruimte. De gemeente is zelf
werking met betrokken partijen. De gemeente
komen in samenwerking met betrokken instellingen,
opdrachtgever en gebruiker van het nieuwe
Nieuwegein is als het ware de bestuurlijke regisseur
zoals De Kom, de bibliotheek en het maatschappelijk
gemeentehuis in centrum-oost en de aanleg van de
van het planontwikkelingsproces en neemt het voor-
centrum, en met de te selecteren marktpartijen. Met
openbare ruimte en de infrastructurele voorzienin-
touw om met betrokken partijen afspraken te maken
de instellingen en de marktpartijen zal de gemeente
gen (bereikbaarheid). Ook is zij sterk inhoudelijk en
over de bijdragen die ze leveren aan het eind-
overeenkomsten afsluiten. In de overeenkomsten
financieel betrokken bij de ontwikkeling van de cul-
resultaat en de rol die zij in het planproces hebben.
wordt de rol van alle deelnemers in het planontwik-
turele en maatschappelijke voorzieningen. De
kelingsproces vastgelegd.
gemeente toetst plannen en ontwerpen aan regelgeving, verordeningen en voorschriften en behandelt
Regie De gemeente Nieuwegein is op verschillende manieren betrokken in het proces van herstructurering en vernieuwing van de binnenstad. Zij is primair
6
de eventuele bezwaren van belanghebbenden.
Planning Voor de ontwikkeling van de deelgebieden centrumoost en centrum-west is twee jaar gepland. Er is een jaar nodig om de zogenoemde Integrale Programma’s van Eisen en de samenwerkingsovereenkomsten van de deelgebieden op te stellen. Voor het maken van voorlopige en definitieve ontwerpen van gebouwen, parkeervoorzieningen en openbare ruimte is eveneens een jaar gepland. In de komende periode worden de gebieden bouwrijp gemaakt, moet de bouwvergunning via een artikel 19 procedure worden aangevraagd en verleend en kan worden begonnen met de aanleg van de benodigde infrastructuur. Begin 2004 start volgens de planning de gefaseerde realisatie van bebouwing, parkeervoorzieningen en openbare ruimte in centrum-oost en centrum-west. De bouwtijd bedraagt zo’n drie jaar.
Impressie van het stadhuisplein in centrum-oost
De realisatie van het warenhuis en van de parkeergarage op het terrein van het Sint Antonius Ziekenhuis kan waarschijnlijk op kortere termijn
planfase zat. Met de vaststelling van het IOB zijn de
Planbegeleidingscommissie
worden afgerond. De bouw kan in 2003 starten,
binnenstadsplannen een nieuwe fase ingegaan. De
Net als in de afgelopen planfasen, zal de
waarna het warenhuis en de parkeergarage onder
gemeente kan in de nabije toekomst haar bewoners
Planbegeleidingscommissie Binnenstad een advise-
het ziekenhuis eind 2004 klaar zijn.
en werknemers steeds concretere plannen laten
rende rol spelen bij de ontwikkeling van de deel-
zien. Voor de komende periode zal de gemeente een
gebieden. In de Planbegeleidingscommissie
Communicatie
communicatieplan opstellen, waarin uitgewerkt
Binnenstad zijn bewoners, ondernemers en culturele
Een veelgehoorde opmerking van mensen die
wordt hoe Nieuwegeiners uitgebreid worden geïn-
instellingen uit de binnenstad vertegenwoordigd.
wonen en werken in Nieuwegein, was dat er zo
formeerd en voldoende mogelijkheden krijgen om
In het volgende binnenstadsbulletin zal uitgebreid
weinig concrete informatie was over de plannen. De
met de gemeente mee te praten over de plannen
aandacht worden besteed aan de planbegeleidings-
gemeente kon niet zeggen wanneer precies wat te
voor de verschillende deelgebieden, voor het Sint
commissie Binnenstad en hoe zij haar achterban zal
gebeuren stond. Dat kwam doordat alles nog in de
Antonius Ziekenhuis en voor de warenhuislocatie.
vertegenwoordigen.
Wat?
Wanneer?
Raadsbesluit IOB
Oktober 2001
Integrale Programma’s van Eisen deelgebieden centrum-oost en –west
November 2001 - september 2002
Ontwerp deelgebieden centrum-oost en –west (tot en met raadsbesluit)
Oktober 2002 - december 2003
start Bouw
Januari 2004
Bouwrijp maken (inclusief sloop) centrum-oost en -west
Maart 2003 – december 2003
Ontwerp infrastructuur (tot en met raadsbesluit)
December 2001 – oktober 2002
Ontwikkeling Sint Antonius Ziekenhuis (tot en met raadsbesluit)
November 2001 – december 2002
start bouw
Januari 2003
Ontwikkeling warenhuislocatie
November 2001 – december 2002
start bouw
Januari 2003
Tabel: Wat en Wanneer in de binnenstad
7
Verspreiding De Binnenstad De Binnenstad wordt huis aan huis verspreid bij bewoners en ondernemers in het stadscentrum (de rechthoek tussen de Noord- en de Zuidstedeweg, de
De foto’s op deze pagina zijn referentiebeelden;
Doorslag en de A.C. Verhoefweg). Daarnaast wordt
foto’s uit andere steden die vergelijkbaar zijn
De Binnenstad verstrekt aan relaties van de
met hoe het in de binnenstad van Nieuwegein
gemeente Nieuwegein.
zou kunnen worden. Aan deze referentiebeel-
Andere belangstellenden kunnen een exemplaar
den kunnen geen rechten worden ontleend.
ophalen bij het Infocentrum in het gemeentehuis op de Martinbaan 2 en bij de drie vestigingen van de bibliotheek Nieuwegein. Als u niet in het centrum woont, maar u wilt wel op de verzendlijst voor De Binnenstad, kunt u contact opnemen met het secretariaat van het Projectbureau Binnenstad van de gemeente Nieuwegein, telefoonnummer: (030) 607 1841, e-mail:
[email protected].
Colofon: De Binnenstad is een uitgave van de gemeente Nieuwegein met informatie over de plannen voor de herontwikkeling van de binnenstad. Adres: gemeente Nieuwegein, postbus 1, 3420 AA Nieuwegein. Internetsite: www.nieuwegein.nl. Tekst: Projectbureau Binnenstad Nieuwegein. Illustraties: gemeente Nieuwegein. Vormgeving en druk: DSN grafische partners, Nieuwgein. Oplage: 3500. Vragen: heeft u vragen over de inhoud van dit blad? Bel (030) 607 1807. Artikelen uit dit bulletin kunnen worden overgenomen met bronvermelding. Aan de inhoud van De Binnenstad kunnen geen rechten worden ontleend. December 2001
