Toekomstperspectief Zorgmarkt Piet Eichholtz
Amsterdam, 6 februari 2013
Bancair krediet blijft mogelijk, alleen met goed businessplan en sterke financiële uitgangspositie •
Concurrentie bij grote omvang beperkt door consortia
•
Striktere eisen aan financiële ratio’s zoals aflossingscapaciteit en solvabiliteit
•
Focus op verdeling zekerheden en onderpand
•
Koppelverkoop met huisbankierschap beperkt mogelijkheden
Lot Rode Kruis Ziekenhuis in handen banken
€ 40 miljoen geborgde financiering
€ 25 miljoen geborgde financiering
‘Zorg heeft 11 miljard extra kapitaal nodig’
€ 21 miljoen nieuw kankercentrum
1
Komende 6 jaar investeren zorginstellingen € 47 miljard € 41 mrd.
€ 47 mrd.
€8
€6
€4
€2
€0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Investeringen in eigendom
2013
2014
2015
2016
Investeringen huur/lease
2
2017
2018
Afgelopen zes jaar € 9 miljard nieuwe leningen verstrekt € 50 € 41
€7
€ 40 € 16
Bancaire financiering
€ 30
€ 18 mrd.
€ 20
€1
€8 €9
€ 10
€0 Investering
Huur/lease Eigen middelen
3
Financiering Herfinanciering kort
Nieuwe leningen
Komende zes jaar € 11 miljard extra financiering nodig € 50
€ 47
€8 € 18
€ 40
€ 30 €1
€ 20
€9
€ 11
€ 10
€0 Investering
Huur/lease Eigen middelen
4
Financiering Herfinanciering kort
Extra financiering
trouwensindex Marges in zorg onder druk en vertrouwen laag • De Financiële Zorgthermometer toetst ieder kwartaal het sentiment in de sector Dalende trend van het vertrouwen zet door •100 De laatste vier kwartalen is er een duidelijk dalend vertrouwen in het financiële resultaat 90 80 70 60 50 40 30 0 20 Q2 2011
Q3 2011
Q4 2011
Q1 2012
Zorgsector
Q2 2012
Q3 2012
VVT + GHZ
aseerd op de antwoorden van respondenten van alle uitgevoerde Financiële Zorgthermometers 5
Q4 2012
Er moet structureel worden bezuinigd om trendbreuk te forceren Nederlandse zorgkosten als percentage van het Bruto Binnenlands Product 30%
20%
10% Voortzetten kabinetsbeleid afgelopen 10 jaar Zorgkosten gelijk aan stijging BBP plus vergrijzing Historisch verloop
Zorgkosten gelijk aan stijging BBP
0%
1972
1980
1988
1996
2004 6
2012
2020
2028
2036
Zorgsector nu gefinancierd door Nederlandse banken
Nu
Toekomst
Vreemd vermogen
7
Nieuwe financieringsvormen (moeten) worden gevonden Nu
Toekomst
Vreemd vermogen
Bankfinanciering blijft Rating en internationale kapitaalmarkt
Eigen vermogen Zorgondernemers ontwikkelen concepten Pensioenfondsen bieden vermogen Zorgverleners financieren werkkapitaal Mezzanine Social Impact Bond als maatschappelijk instrument Patiënten, werknemers, particulieren als investeerder
Off-balance Vastgoedfonds als alternatief Leasing van (medische) apparatuur 8
Zorginstellingen verwachten veel van pensioenfondsen als het gaat om vreemd vermogen Vreemd vermogen
• Financiële Zorgthermometer laat zien welke partijen naast de banken voor alternatieven gaan zorgen
buitenlandse banken
• Voor vreemd vermogen verwachten zorginstellingen veel van de pensioenfondsen
pensioenfondsen
• Van lokale en centrale overheden wordt ondanks intrede marktwerking veel verwacht
gemeenten en provincies
centrale overheid
medische professionals 9
clienten en patienten
Zorginstellingen verwachten veel van vastgoedbeleggers als het gaat om eigen vermogen Eigen vermogen
• Financiële Zorgthermometer laat zien welke partijen naast winstinhouding voor alternatieven eigen vermogen gaan zorgen
cliënten en patiënten pensioenfondsen
• Zorginstellingen verwachten het meest van de vastgoedbeleggers particuliere beleggers
vastgoedbeleggers
• Participatie medische professionals krijgt met name bij ziekenhuizen veel aandacht
medische professionals
10
hedgefunds
Zorginstellingen verwachten veel van woningcorporaties bij off-balance structuren Off-balance • Financiële Zorgthermometer laat zien welke partijen vanuit zorginstellingen veel aandacht krijgen bij factoring partijen off-balance financiering
banken
• Zorginstellingen verwachten het meest van de woningcorporaties
woningcorporaties ICT leveranciers
• Leasing van ICT en medische inventaris zal ook steeds gebruikelijker worden
vastgoedbeleggers
technologie leveranciers
bouwers
11
11
