Studiecentrum AANWINSTEN maart 2008 97 titels Centra voor de Kunsten & Amateurkunst Amateurkunst en onderwijs, het ligt zo voor de hand /M. Severijnen. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 51, mrt. 12-17 p.) Artikel over de mogelijkheden van samenwerking tussen het onderwijs, de amateurkunst en de culturele instellingen. De amateurkunst krijgt meer aandacht dan ooit. Ook scholen ontdekken steeds meer de meerwaarde van samenwerking met amateurkunstenaars. Van het inschakelen van amateurkunstouders tot projecten van amateurverenigingen samen met centra voor de kunsten. Vooralsnog gebeurt er vooral veel in het primair onderwijs, maar de verwachting is dat het voortgezet onderwijs snel zal volgen. Een beschrijving van een aantal projecten en activiteiten. TIJDSCHRIFTEN Cultureel ondernemerschap bij Centra voor de Kunsten : rapport / Th.B.J. Noordman, J. Stoelhorst. - Amsterdam : Adviesbureau Cultuurtoerisme, 2007. - 112 p. - Met bijl. en lit.opg. - In opdr. van Kunstconnectie. Onderzoek naar de stand van zaken op het gebied van het cultureel ondernemerschap bij de Centra voor de Kunsten. Er is met name gekeken naar welke factoren op het ogenblik het cultureel ondernemerschap in de sector bevorderen en welke dit in de weg staan. 700 NOO Muziekonderwijs en beeldende vorming in de gemeente Terneuzen / Gemeente Terneuzen. Terneuzen : Gemeente Terneuzen, 2007. - 96 p. : fig., tab. - Met lit.opg. en bijl. Onderzoek in opdracht van de gemeenteraad van Terneuzen naar de wijze waarop het muziekonderwijs en het onderwijs in beeldende vorming in de toekomst het beste georganiseerd kunnen worden. Aanleiding is het feit dat sinds jaren het muziekonderwijs in de gemeente Terneuzen door twee aanbieders georganiseerd wordt: het gemeentelijk instituut Toonbeeld en de Zeeuwse Muziekschool. Onderzoeksvragen die aan de orde komen zijn: 1. Wat is de visie van de gemeente Terneuzen op het muziekonderwijs en het onderwijs in beeldende vorming? 2. Wat zijn de sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen van de scenario's voor de organisatie van het muziekonderwijs en onderwijs in beeldende vorming? 3. Hoe kunnen, op basis van de vergelijking van de scenario's aan de hand van de gestelde visie en de financiële en personele gevolgen, het muziekonderwijs en het onderwijs in beeldende vorming in de toekomst het beste georganiseerd worden? 374 MUZ Onderzoek naar de voorzieningen tot actieve cultuurparticipatie voor jongeren wonende in middelgrote gemeenten rond Brussel : Welke inbreng heeft het Vlaams Centrum voor Amateurkunsten hierin? / E. Emmerechts. - [S.l.] : [s.n.], 2005. - 90 p. : ill., tab. - Eindscriptie Vrije Universiteit Brussel, Faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen, Vakgroep Agogiek. - Met lit.opg. en bijl. 1 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Onderzoek naar de voorzieningen tot actieve cultuurparticipatie voor jongeren wonende in middelgrote Vlaamse gemeenten rond Brussel. Welke inbreng heeft het Vlaams Centrum voor Amateurkunsten hierin? In dit onderzoek worden de faciliteiten en support voor jonge amateurkunstenaars behandeld. Het eerste deel bestaat uit een literatuur- en beleidsonderzoek waarin een algemeen kader wordt geschetst rond de twee aspecten 'jeugd' en 'amateurkunst' als onderdelen van het cultuurbeleid. De aandacht voor amateurkunst binnen het jeugd- en cultuurbeleid wordt nagegaan met voornamelijk het oog op het Vlaamse en lokale beleidsniveau. Het tweede deel bestaat uit een verslag van een praktijkonderzoek in negen gemeenten die ongeveer op 20 kilometer van Brussel gelegen zijn. De mogelijkheden en ondersteuning die jonge amateurkunstenaars krijgen van de twee beleidsniveaus worden onderzocht. In een derde en laatste deel worden een aantal aanbevelingen verzameld om de ondersteuning van jonge amateurkunstenaars te verbeteren. 379 EMM
Cultuur en maatschappij Arts & culture: community connections : contributions from a new survey research / Chr. Walker. Washington, DC [etc.] : Urban Institute [etc.], 2002. - 11 p. : graf., tab. A survey research conducted as part of an evaluation of the Community Partnerships for Cultural Participation (CPCP) initiative in the USA. The survey asked people about the types of arts and cultural events they attended and how often, their reasons for attending, and where the events they attended took place. The respondents' answers point to several types of community connections beyond the instant communities that are created by performance events. 700 WAL Evaluatie Hart : drie community arts projecten in Leeuwarden / G. Drion. - Leeuwarden : Parnas, 2007. - 9 p. : ill., tab. Parnas is de kernvoorziening voor kunsteducatie en amateurkunst van de gemeente Leeuwarden. In mei en juni 2007 heeft Parnas een groot community arts project 'Hart' gerealiseerd in drie wijken en ook in het centrum van Leeuwarden. De doelstelling van 'Hart' was drieledig. Allereerst drie eigenzinnige community arts producties tot stand brengen. In de tweede plaats een ontmoeting tussen amateurs en professionals arrangeren. En ten slotte het spanningsveld tussen artistieke autonomie van kunstenaars en de werkvormen in community arts onderzoeken. 301 DRI 'Grafogiek' : een onderzoek naar de agogische waarden van graffiti binnen het identiteitsvormingsproces onder jongeren / A. Monna. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 30 p. : ill. - Met lit.opg. - Scriptie Hogeschool Utrecht, Cultureel Maatschappelijke Vorming. Hoe kunnen kunst- en cultuuruitingen uit de tegenstroom binnen de kunst, zoals graffiti, op een agogische manier worden ingezet binnen de culturele en kunstzinnige vorming van jongeren, en daarmee een positieve bijdrage leveren aan de identiteitsvorming onder jongeren, en aan de samenleving als geheel? Deze vraag staat centraal in dit scriptieonderzoek. Het is een studie naar de rol die graffiti speelt, en welke deze zou kunnen spelen, binnen de kunsteducatie. 003 MON Een kaketoe broedt niet op de Noordpool : een onderzoek naar culturele broedplaatsen in Rotterdam / J. Mulder. - [S.l.] : [s.n.], 2006. - 100 p. : fig., tab. graf. - Masterthesis Erasmus Universiteit 2 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Rotterdam, Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen, Media & Journalistiek. - Bijlage met daarin adressen en een korte omschrijving van culturele broedplaatsen op cd-rom ontbreekt. - Met lit.opg. en webadressen. Onderzoek naar de rol en meerwaarde van culturele broedplaatsen voor het creatieve klimaat in Rotterdam en de vraag welk beleid de gemeente zou moeten voeren om culturele broedplaatsen te ontwikkelen, te stimuleren of te behouden. De nadruk bij dit onderzoek ligt op de AV-media, nieuwe media en cross-media disciplines. 330 MUL Samen leren door participeren : social inclusion in het Wereldmuseum : een good practice / N. Franken. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 73 p. : fig., ill. - Met lit.opg. - Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht, Taal & Cultuurstudies, Specialisatie Cultureel Erfgoed & Educatie. De hoofdvraag van dit onderzoek luidt: Welke culturele aspecten van social inclusion zijn terug te vinden in de ontwikkeling van het onderwijsprogramma horend bij de tentoonstelling ‘Focus Marokko’ van het Wereldmuseum? Allereerst wordt ingegaan op de geschiedenis van de educatieve rol van musea, en zijn de ontwikkelingen met betrekking tot social inclusion in Engeland en Nederland onder de loep genomen. Vervolgens wordt het theoretisch kader geschetst dat de basis vormt voor de volgende hoofdstukken, waarin de theorie aan de praktijk wordt gekoppeld. Beschreven wordt het Wereldmuseum met de tentoonstelling ‘Focus Marokko’ en het bijbehorende onderwijsprogramma FocusM. Tot slot komt het participatietraject ‘FocusM’ voor vmbo-leerlingen aan de orde. Dit traject is opgezet ter bevordering van cultural en social inclusion. 069 FRA De sociale infrastructuur van de 40 'krachtwijken' in beeld : quick scan welzijn, sport, cultuur, onderwijs en zorg / redacteur P. Duijvestijn. - Amsterdam : DSP-groep, 2007. - 68 p. : tab. - Met bijl. Met het project 'Van probleemwijk naar prachtwijk' is minister Vogelaar van Wonen, Wijken en Integratie (WWI) een offensief gestart om 40 geselecteerde probleemwijken te ontwikkelen en ze een metamorfose te laten ondergaan. Ook de sociale infrastructuur biedt in dit kader kansen. In dit rapport worden deze kansen in beeld gebracht. Dit op basis van een uitgevoerde quick scan naar beschikbare voorzieningen op het gebied van welzijn, sport, cultuur, onderwijs en zorg in de 40 wijken. Het hoofdstuk cultuur gaat in de volgende vragen: Welke landelijke ontwikkelingen spelen er op het vlak van cultuur?; Wat is de plek van cultuur in de 40 wijken?; Welke knelpunten en kansen doen zich op dit gebied voor in het kader van de 40 wijkenaanpak? 301 SOC
Beleid De kunstlobby / hoofdredacteur A. Twaalfhoven. - 2008. - Themanummer. (Boekman; Vol. 20, nr. 74, voorjaar, 6-93 p.) Centrale vragen in dit themanummer: Wat gebeurt er achter de schermen van de kunstlobby? Wat is het geheim van een effectieve beïnvloedingsstrategie? Praat de kunstwereld de overheid naar de mond? Waarom blijft de internationale belangenbehartiging zo versplinterd? Heeft de Europese cultuurlobby wel slagkracht? En, heeft de lobby voor meer diversiteit de toekomst? In deze Boekman over de kunstlobby beschrijft Cas Smithuijsen het complexe spel van verdelen en bemachtigen van subsidiegeld en zet Ben Pauw de stappen voor een stevig lobbyplan uiteen. Sandra Jongenelen vergelijkt Kunsten '92 met de Cultuurformatie en Marianne Versteegh ziet versplintering 3 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
in de belangenbehartiging. Maarten van der Meer verwacht nieuwe ontwikkelingen in de kunstlobby en Charlotte Riem Vis geeft kunstenaars tips om politici te overtuigen. Bart Hofstede en Roel van de Ven pleiten voor een lobby op Europees niveau en Hans Esmeijer biedt een blik in de keuken van een provinciale lobbyist. Harm Lambers en Norine Terpstra zoomen in op lokale lobbyorganisaties en Dos Elshout brengt de strijd rond het Nationaal Historisch Museum in beeld. Ook zijn er Interviews met Dragan Klaic, Martijn Sanders en Siebe Weide en columns van Mavis Carrilho, Bart Kusters, Marriët Mittendorf en Winnie Sorgdrager over het thema 'kunstlobby' opgenomen. TIJDSCHRIFTEN Meer draagvlak voor cultuur : advies / Commissie Cultuurprofijt. - Den Haag : Commissie Cultuurprofijt, 2008. - 47 p. - Met lit.opg. en bijl. - Met samenv. Advies van de Commissie Cultuurprofijt, onder leiding van Martijn Sanders, aan minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, over de mogelijkheden om de maatschappelijke betrokkenheid bij cultuur te vergroten. De commissie bepleit een mentaliteitsverandering in de culturele sector en overheid, die gericht moet zijn op het bevorderen het cultureel ondernemerschap. Hiertoe zou de minister toe moeten staan dat rijksgesubsidieerde instellingen een eigen vermogen opbouwen. Tevens adviseert de commissie: het instellen van een norm voor het verwerven van eigen inkomsten; het instellen van een tijdelijk Programma Cultureel Ondernemerschap; en op termijn, het oprichten van een investeringsfonds voor cultuur. 700 MEE Op de voet gevolgd : rapportage over de evaluatie van het Actieplan Cultuurbereik Hoeksche Waard 'Voor je voeten...' 2005-2008 / P. van der Zant. - Gouda : Bureau ART, 2008. - 26 p. : tab. - Met bijl. - In opdr. van: het Regionale Portefeuillehoudersoverleg Samenleving Hoeksche Waard. Het Actieplan Cultuurbereik is een gezamenlijk beleidsproject van de rijksoverheid, de provincies en de dertig grootste gemeenten in Nederland om het bereik van cultuur te vergroten en actieve cultuurdeelname te bevorderen. Deze regeling loop eind 2008 af. In dit rapport wordt het Actieplan Cultuurbereik van de Hoeksche Waard 'Voor je voeten...' 2005-2008 geëvalueerd, worden er conclusies getrokken en aanbevelingen voor de toekomst gedaan. 351 ZAN Profijtelijk profijtbeginsel? : een onderzoek naar het door Balkenende IV voorgestelde profijtbeginsel / E.M. Witteveen. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 76 p. : tab. - Masterthesis Universiteit van Amsterdam, Algemene Cultuurwetenschappen. - Met lit.opg. Onderzoek met als probleemstelling: In hoeverre zou de invoering van het profijtbeginsel door het kabinet Balkenende IV voor de Nederlandse gesubsidieerde podiumkunsten tot het gewenste resultaat van meer eigen inkomsten leiden? In het eerste hoofdstuk wordt de manier waarop en de reden waarom het profijtbeginsel door de Nederlandse overheid in het verleden gebruikt is onderzocht. In het tweede hoofdstuk staat de uitwerking van het onderzoek naar de historische effecten van de toepassing van het profijtbeginsel op de ontwikkeling van de podiumkunsten vanaf 1993 centraal. In het derde hoofdstuk komen de meningen over het profijtbeginsel van Bureau Berenschot en de kunsteconomen Hans Abbing, Arjo Klamer en Pim van Klink aan bod. 330 WIT De Raad voor Cultuur als beleidsadviseur / A. van Densen. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - Versch.pag. : fig., graf., tab. - Doctoraalscriptie Rijksuniversiteit Groningen, Kunst en Kunstbeleid, afstudeerrichting Beeldende Kunst. - Met lit.opg. en bijl.
4 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Onderzoek naar in hoeverre de Raad voor Cultuur een onafhankelijke positie op het terrein van beleidsadviezen bekleedt. Vragen die hierbij aan de orde komen zijn: Hoe is de Raad voor de Kunsten ontstaan, hoe heeft de Raad zich ontwikkeld tot de hedendaagse Raad voor Cultuur en wat zijn de reacties uit het veld op de werkwijze van de Raad? Hoe kan de Raad voor Cultuur geplaatst worden in bestuurskundig perspectief? Welke zaken vallen op bij het bestuderen van de uitgebrachte beleidsadviezen in de periode 1997-2007? Hoe verhoudt de Raad voor Cultuur zich tot een drietal andere actoren in het kunstenveld - de staatssecretaris, de betrokkenen en de pers - in de casus over het instituut voor de Beeldcultuur? 350 DEN Uitvoering cultuurkaart 2008-2012 / R.H.A. Plasterk. - Ministerie van OCW, 3 maart 2008. - 2 p. In deze brief aan de Tweede Kamer geeft minister Plasterk van OCW aan dat de landelijke invoering van een cultuurkaart doorgaat. De ontwikkeling, uitvoering en marketing van de kaart komt in handen van stichting CJP. Als uitvoerder zullen zij met ingang van het schooljaar 2008-2009 alle 900.000 leerlingen uit het voortgezet onderwijs een cultuurkaart verstrekken. 351 PLA
Onderwijs Key data on education in higher Europe 2007 / European Commission. - Brussels [etc.] : ECSC [etc.], 2007. - 173 p. : fig., tab., graf. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 978-92-79-05691-8. - ISSN 1830 -7469 How does one gain access to the various courses of study in higher education? What proportions of students are enrolled in the public and private sectors? Who is enrolled in educational provision at this level and in what types of programme and fields of study? What is the situation regarding doctoral students? What are the levels of public and private investment in higher education? What contributions are students asked to pay and what types of support do they receive? What percentage of students study abroad and how far is this kind of mobility facilitated? What is the distribution of graduates by age, sex, type of course and study programme? The first edition of this subject-based volume of Key Data on higher education provides some insight into these and other questions. [NA] 370 KEY Keuzegids hoger onderwijs 2008 : voltijd / redacteur F. Steenkamp, redacteur L. Dobber, redacteur M. Janssen. - Leiden : HOP, 2007. - 464 p. : ill., tab. - ISBN 978-90-8761-014-2 De gids bevat onder meer een systematische kwaliteitsvergelijking van verwante opleidingen in het hoger onderwijs. Daarnaast is ook een woordenlijst van onderwijsjargon opgenomen. De gids is onderverdeeld in 10 studierichtingen. Deel C bevat de opleidingen over kunst en cultuur (100-146 p.) [NA] 377 KEU
Reggio Emilia Bringing learning to life : the Reggio approach to early childhood education / L. Cadwell Boyd, auteur van voorwoord C. Rinaldi. - New York [etc.] : Teachers College Press, 2003. - XII, 212 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 0-8077-4297-X 5 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
'Bringing learning to life' offers a brief history of Reggio Emilia, Italy, and an outline of ideas and terms that are integral to the Reggio approach, revised and updated from Louise Boyd Cadwell's first book 'Bringing Reggio home'. Practical implications of connecting the Reggio approach to classrooms in the United States are described. 701 CAD Bringing the Reggio approach to your early years practice / L. Thornton, P. Brunton. - London [etc.] : Routledge, 2007. - 96 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-1-84312-430-6 A description of the Reggio approach to early childhood, and how it has influenced early years practice in the UK. 701 THO The language of art : inquiry-based studio practices in early childhood settings / A. Pelo. - St. Paul : Redleaf Press, 2007. - 137 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-1-929610-99-0 It incorporates inquiry-based practices into the early childhood classroom or family child care home. Inspired by an approach to teaching and learning born in Reggio Emilia, Italy, this book emphasizes investigation anchored by drawing, painting, and other art activities. It provides advice on setting up a studio space for art and inquiry and fifteen studio explorations designed to give children a basic fluency in art. It also offers suggestions for documenting children's developing fluency with art media and its use in inquiry and presents guidelines for using children's newfound fluency as a tool for investigation. 730 PEL Teaching and learning : collaborative exploration of the Reggio Emilia approach / V.R. Fu, A.J. Stremmel, L.T. Hill. - Upper Saddle River [etc.] : Merrill Prentice Hall, 2001. - XXI, 244 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - Cop. Pearson Education, 2002. - ISBN 978-0-13-028783-0 The Reggio Emilia approach is reintroduced in this book through stories and examples of children's projects. It considers assessment, cultural diversity, and teaching issues from a U.S. perspective. It consists of four parts: 1. The place of Reggio Emilia in the United States; 2. Amiable communities for learning; 3. Teacher education: inquiry teaching and the possibilities for change; 4. Progettazione and documentation: learning moments among protagonists. 371 FU
Media Confronting the challenges of participatory culture: media education for the 21st century : an occasional paper on digital media and learning / H. Jenkins ... [et al.]. - Chicago : MacArthur Foundation, [2007?]. - 68 p. - Met lit.opg. This publication focuses on the value of participating within the new media culture. According to a recent American study, more than one-half of all teens have created media content, and roughly one-third of teens who use the internet have shared content they produced. In many cases these teens are actively involved in what is a called 'participatory culture'. A participatory culture is a culture with relatively low barriers to artistic expression and civic engagement, strong support for creating and sharing one's creations, and some type of informal mentorship whereby what is known by the most experienced is passed along to novices. A central goal of this report is to shift the focus of the conversation about the digital divide from questions of technological access to those of opportunities to participate and to develop the cultural competencies and social skills needed for full 6 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
involvement. Contents: The needed skills in the new media culture; Enabling participation; Why we should teach media literacy: three core problems; What should we teach? Rethinking literacy; Core media literacy skills; Who should respond? A systemic approach to media education; The challenge ahead: ensuring that all benefit from the expanding media landscape. 659 CON Eerste hulp bij videokunst / R. Hulshoff Pol, S. du Bois, medewerker ... [et al.] . - Amsterdam : Stedelijk Museum, 2007. - 141 p. - Met lit.opg. en begrippenlijst. Deze publicatie helpt kinderen bij het gericht kijken naar videokunst. De kinderen beantwoorden specifieke vragen over een film- of videokunstwerk dat ze zelf uitkiezen uit de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam. In de publicatie zijn belangrijke video's opgenomen uit de collectie van het Stedelijk Museum. 621 HUL Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur / A. Geldermans. - 2008 (Katern Bulletin Cultuur & School; mrt. 2-11 p.) Portret van de Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur (KSE), een cultuurprofielschool met als onderwerp media-educatie. Deze school heeft een uitgebreid landelijk netwerk en het lesprogramma is doorspekt met media-educatie waarin nieuwe technieken als streaming video en videoconferencing een vaste plek hebben gekregen. TIJDSCHRIFTEN 'Kunst is een geweldige mediacoach' : mediawijs worden binnen de kunstvakken. - 2008 (Kennisnet InDruk VO; Nr. 1, voorjaar, 8-9 p.) De invloed van nieuwe media en audiovisuele toepassingen neemt toe - ook binnen de kunst. Emiel Heijnen, senior docent vakdidactiek aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK), vindt dan ook dat je niet om de kunstvakken heen kunt als je jongeren mediawijs wilt maken. Vanuit het lectoraat Kunst en Cultuureducatie van de AHK deed Heijnen onderzoek naar de mogelijkheden om audiovisuele vorming op middelbare scholen te integreren in de brede praktijk van de docent beeldende vorming. TIJDSCHRIFTEN Mediawijs door mediacoach / B. Delver, L. Hop. - 2008 (Van twaalf tot achttien; Nr. 3, mrt. 18-19 p.) In navolging op het advies 'Mediawijsheid' van de Raad voor Cultuur zijn Stichting Reklame Rakkers en Stichting De Kinderconsument in september 2007 gestart met de Nationale Opleiding MediaCoach. De mediacoach leert leerlingen goed om te gaan met de moderne media, dat wil zeggen bewust, kritisch en actief. Na een opleiding van drie maanden kregen de allereerste mediacoaches begin dit jaar hun certificaat. TIJDSCHRIFTEN On media education / A. Fedorov. - Moscow : IPOS UNESCO, 2008. - 156 p. : tab. - Met lit.opg. ISBN 978-5-98517-070-2 This publication analyses the theory and practice of media education and media literacy. It also includes a list of Russian media education literature and addresses of websites of the associations for media education. Contents: Media education must become part and parcel of the curriculum; Media education around the world: brief history; Basic media education models; An outline of media education in Russia; Theoretical tenets: Russian perspective; Media education in Russian secondary 7 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
schools; Media study in the classroom; Russian teachers' attitudes to the problem of media education pupils and university students; Classification of the levels of professional development necessary for teachers' media education activities; Curricula on media education in Russian universities; Media education in Kurgan; Film education by Stal Penzin; Media education model by Alexander Sharikov; Russian teachers' attitude towards the problem of screen violence; Electronic/digital media and Russian children. 659 FED De opkomst van informele media : hoe zoekmachines, weblogs en YouTube de publieke meningsvorming veranderen / redacteur J. Seijdel, O. Marchart ... [et al.]. - Rotterdam [etc.] : NAi [etc.], 2007. - 176 p. - Themanummer. - In: tijdschrift Open : cahier over kunst en het publieke domein 6(2007)13. - ISBN 978-90-5662-603-7 De media waarmee nieuws en kennis worden vergaard en uitgewisseld zijn de laatste jaren sterk uitgebreid. Weblogs, geavanceerde zoekmachines, virtuele omgevingen als Second Life, fenomenen als MySpace, Hyves, Flickr en YouTube bieden nieuwe tools, communicatiemogelijkheden, sociale netwerken en platforms voor publiek debat. Het gaat om informele media die grotendeels worden geprogrammeerd, ingevuld en uitgezonden door de gebruiker, dit in tegenstelling tot conventionele macromedia als televisie en pers, die meer institutioneel bepaald worden. In dit nummer wordt onderzocht wat hiervan de implicaties zijn voor de publieke sfeer. Er worden onder meer vragen gesteld over de omgang met nieuws en kennis op internet, over de condities van onze alledaagse mediapraktijken en over de mogelijkheden voor kunstenaars werkzaam te zijn in een cultuur waarin de grenzen tussen maker en gebruiker, tussen amateur en professional vervagen. 659 OPK Teleblik maakt TV-kijken verantwoord / M. Berendse. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 51, mrt. 18-19 p.) Teleblik, het digitale bronnenarchief met beelden van de publieke omroep, biedt docenten en leerlingen prikkelend beeldmateriaal voor gebruik op school. Docenten kunnen er hun lessen mee maken, leerlingen werkstukken. TIJDSCHRIFTEN
Kunst en cultuur Arts and minds : scientists are discovering how love, art and beauty affect our brains / S. Crompton. - 2007. - In: The Times, 10 nov. 2007 Scientists, led by Semir Zeki, Professor of Neurobiology at University College London, are discovering how love, art and beauty affect our brains. 700 CRO Diversiteit in kunst en publiek : een onderzoek naar cultureel divers publieksbereik door programmering / M. Stolker. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 83 p. : fig. - Masterscriptie Universiteit Utrecht, Kunstbeleid en -management. - Met lit.opg. en bijl. Het probleem dat in dit in dit onderzoek centraal staat is dat allochtone Nederlanders relatief weinig culturele instellingen bezoeken. Het doel van dit onderzoek is te ontdekken welke elementen de programmering van een culturele activiteit of instelling moet bevatten om voor een allochtoon publiek aantrekkelijk bevonden te worden, door te bekijken wat culturele instellingen in Nederland
8 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
zoal geprobeerd hebben en in welke mate dat succesvol is geweest. Ook worden aanbevelingen gedaan om door middel van een bepaalde programmering een allochtoon publiek aan te trekken. 700 STO Magic moments : collaboration between artists and young people / redacteur A. Harding. - London : Black Dog, 2005. - 271 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 1-904772-28-5 Collection of texts and images reflecting opinions and insights of artists working on creative projects with young people. It examines their motives and working processes, evaluating the importance of art as an instrument of social change. The book spans projects from the late 1960's to the present day and demonstrates how work with young people has often been central for many artists and is becoming increasingly legitimate as a field of practice. 700 MAG Netzwerke bilden : Bildungskooperation kommunal kreativ Jugend Kultur Schule : Praxisleitfaden für kommunale und regionale Bildungsnetzwerker / J. Marx, W. Zacharias. - München : Kultur- und Schulservice, 2006. - 68 p. : ill., fig., tab. - Met lit.opg. - ISBN 3-926691-29-8 München hat gerade im Jugend-, Kultur- und Bildungsbereich seit 1990 intensive Netzwerkerfahrungen und arbeitet seit 2002 und post PISA an der Zielsetzung: Schule kommunal kooperativ mit Jugendarbeit, Kunst und Kultur. Diese Publikation bündelt und verallgemeinert diese Münchner Netzwerkerfahrungen. Inhalt u.a.: Bausteine und Module kommunaler Netzwerkpraxis; Kooperationsqualitäten und Kooperationsverträge Schule - Kunst/Kultur/Jugendarbeit; Agentur für Schule, Jugend und Kultur (ASJK); Modellprojekt 'Kultur macht Schule'; Was ist Ganztagsbildung?; Thesen zur kulturellen Jugendbildung. 700 MAR Van oude en nieuwe iconen / J. de Haan. - 2008. - Met lit.opg. - Ingekorte en enigszins bewerkte versie van de oratie die Jos de Haan uitsprak op 21 september 2007 ter aanvaarding van het bijzonder hoogleraarschap ICT, Cultuur en Kennissamenleving aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. (Vrijetijdstudies; Vol. 26, nr. 1, 5-16 p.) Jongeren die opgroeien in het huidige ICT-tijdperk krijgen later steeds minder belangstelling voor cultuurhistorische tradities. Dit stelt prof. dr. Jos de Haan in zijn oratie 'Van oude en nieuwe iconen'. De Haan beschrijft de invloed van internet op de digitale generatie en haar contact met de traditionele cultuur. Jongeren gaan niet alleen anders om met ICT dan hun ouders, maar nemen ook anders deel aan het culturele leven. TIJDSCHRIFTEN
Kunst- en cultuureducatie Docent kunsteducatie in de schijnwerpers : master-thesis over de werkwijze van de docent kunsteducatie in het vmbo en vwo / T. Sibelo. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 65 p. - Met lit.opg. en bijl. Master-thesis Erasmus Universiteit Rotterdam, Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen, Master Sociologie van kunst en cultuur. Thesis waarin de volgende vraag centraal staat: Wat zijn de overeenkomsten en/of verschillen in de werkwijze tussen de docent kunsteducatie vmbo en de docent kunsteducatie vwo binnen het huidige Rotterdamse voortgezet onderwijs en hoe zijn de verschillen in de werkwijze te verklaren met het
9 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
begrip 'habitus' van Pierre Bourdieu? 701 SIB Examenprogramma vmbo Kunstvakken I (inclusief CKV) / Cevo. - [S.l.] : [s.n.], [2007]. - In opdr.van het Ministerie van OCW. Het examenprogramma Kunstvakken I (inclusief CKV) voor vmbo vanaf 2007. 701 EXA Handbuch Fallforschung in der Ästhetischen Bildung/Kunstpädagogik : Qualitative Empirie für Studium, Praktikum, Referendariat und Unterricht / redacteur G. Peez, A. Brenne ... [et al.]. Baltmannsweiler : Schneider Verlag Hohengehren, 2007. - 231 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. In diesem Buch werden in 18 Beiträgen die wichtigsten, derzeit in der Ästhetischen Bildung bzw. Kunstpädagogik angewandten qualitativ-empirischen Forschungsmethoden erstmals gemeinsam vorgestellt. Neben Fallstudien zu bildnerisch-künstlerischen Prozessen finden sich die theaterpädagogischen Felder Bewegung, Tanz und das Performative. Beiträge aus der Musikpädagogik und Medienpädagogik runden die Themenbereiche ab. Ein Schwerpunkt des Buches liegt auf der Nutzung von visuellem Material (Foto und Film). Diese Publikation hat Hand- und Lehrbuchcharakter in Bezug auf die Anwendung qualitativer Forschungsmethoden für schriftliche Haus- und Examensarbeiten im Studium, im Praktikum sowie im Referendariat. 701 HAN Is na-apen de kunst? : lesmateriaal voor het leergebied kunst en cultuur VO : hoogbegaafden onderbouw / G. Dinsbach. - Enschede : SLO, 2005. - 2 dl. (24, 28 p.) : ill., tab. Docentenhandleiding en leerlingmateriaal. Lesmateriaal voor het leergebied kunst en cultuur voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs gericht op hoogbegaafde kinderen. Hierin staat het dilemma van de kunstenaar centraal. Het betreft originaliteit tegenover het gebruik maken van wat anderen al gemaakt hebben. De leerling wordt tijdens de lessen regelmatig geconfronteerd met spanningen tussen persoonlijke voorkeuren en wat anderen waarderen. Vervolgens gaat hij na waarin die verschillen zitten en maakt hij een keuze op basis van overwegingen. Daarbinnen spelen zowel originaliteit als kwaliteit een rol met als onderliggende vraag: Is na-apen de kunst? 701 DIN Kunsteducatie : de effecten op de cognitieve, persoonlijke en creativiteitsontwikkeling / R.M. Reijenga. - [S.l.] : [s.n.], 2008. - 24 p. - Met lit.opg. - Scriptie Hogeschool Utrecht, Opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming, Faculteit Maatschappij en Recht. Centrale vraag van de scriptie luidt: 'Hoe komen de effecten van kunsteducatie op het gebied van cognitieve ontwikkeling, persoonlijke ontwikkeling en creativiteitsontwikkeling tot stand?'. De drie gebieden worden onderzocht aan de hand van theorieën van Howard Gardner (meervoudige intelligenties), David N. Perkins, Mary R. Jalongo, Laurie N. Stamp, Loris Malaguzzi (de Reggio Emilia-benadering) en Unesco. 701 REI De M-generatie : de virtuele belevenis van jongeren / L. Kooijman. - [S.l.] : [s.n.], 2007. - 57 p. : tab. - Met lit.opg. - Master thesis Erasmus Universiteit Rotterdam, Kunst- en cultuurwetenschappen. Deze thesis onderzoekt de M-generatie, ook wel Net-generation genoemd, die bestaat uit jongeren tussen de 12 en 18 jaar die een groot deel van hun tijd doorbrengen in een virtuele omgeving. De 10 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
centrale vraag in deze thesis luidt: Wat is de virtuele belevenis van de M-generatie en in hoeverre kan het vak culturele en kunstzinnige vorming (CKV) hier op inspelen? In het onderzoek worden vijf deelvragen beantwoord: Wat is de M-generatie? Hoe wordt cultuureducatie in Nederland vormgegeven? Wat is de relatie tussen jongeren en het internet? Hoe ver is Nederland op het gebied van digitale cultuureducatie? Wat doet CKV of wat kan CKV doen om het huidige onderwijs te verbeteren door het gebruik van digitaal onderwijs? 701 KOO Onderzoeksrapportage pilot cultuurkaart / CJP, Cultureel Jongeren Paspoort. - Amsterdam : CJP, 2007. - 68 p. : ill., tab. - Met bijl. Het ministerie van OCW wil in augustus 2008 het systeem van cultuurvouchers vervangen door een webbased cultuurkaart. Om de mogelijkheden en knelpunten van deze overstap in kaart te brengen, heeft CJP een pilot uitgevoerd. Die heeft als voornaamste doelstelling te onderzoeken op welke manier de landelijke invoering van de cultuurkaart vanaf 2008-2009 succesvol kan verlopen. In deze rapportage wordt uiteengezet wat er ten opzichte van het huidige systeem zal veranderen en aan welke technische en inhoudelijke voorwaarden een nieuw systeem zal moeten voldoen. 701 OND Op reis met de kunstbus / A. Twaalfhoven. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 51, mrt. 9-11 p.) Het vervoer naar een cultuureducatie activiteit is vaak een struikelblok voor scholen. Om die drempel te slechten, rijden er steeds meer museum-, theater- en concertbussen door het land die de leerlingen, en sinds kort ook ouderen, ophalen en na afloop van het kunstbezoek weer terugbrengen. Is dit alleen een praktische oplossing voor het vervoersprobleem of wordt er meer mee gedaan? TIJDSCHRIFTEN Segbroek College op zoek naar technisch talent / F. Weeber. - 2008 (Van twaalf tot achttien; Nr. 3, mrt. 26-27 p.) Naast een opleiding voor topsporters en opleidingen voor dans, muziek, kunst en drama starten docenten op het Segbroek College in Den Haag de opleiding Technologisch Design. De opleiding werkt nauw samen met de opleiding industriële productontwikkeling van de Haagse Hogeschool en industriële vormgeving van de TU in Delft. TIJDSCHRIFTEN Teacher competencies for working with young talent / N. Kors, Prince Claus Conservatoire Groningen and Royal Conservatoire The Hague. Lectorate Lifelong Learning in Music ... [et al.], coördinator R. Smilde, medewerker J. de Boer. – Groningen/The Hague : Prince Claus Conservatoire/Royal Conservatoire, 2007. - 198 p. + dvd. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-811273-4-9 The articles and project reports in this publication almost all address the years before entering the conservatoire. Pupils in secondary school are preparing for their studies in the arts. This publication focuses mainly on their teachers: at the conservatoire but also in other institutions that are working on teaching adaptive, creative artists who are prepared to continue to learn and develop throughout their lives. They also include music schools where teachers prepare young musicians for further education, teachers in secondary schools where the basis is laid for a lifetime of cultural experience, and teachers in other institutions for higher arts education such as dance and fine arts academies. The dvd contains a film about team teaching in an interdisciplinary context with images from the pilot project 'Young Talent' in The Hague. 'The lectorate Lifelong Learning in Music’ is a joint 11 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
research project of the Hanze University of Applied Sciences in Groningen (Prince Claus Conservatoire) and the Royal Academy of Fine Arts, Design, Music and Dance in The Hague (Royal Conservatoire). It examines the concept of Lifelong Learning and its consequences for musicians. 372 TEA [DV] 372 TEA Waar ligt voor jou de grens? / C. van den Berg, E. Wervers. - Enschede : SLO, 2006. - 2 dl. (17, 14 p.) : tab. - Docentenhandleiding en leerlingenmateriaal. Lesmateriaal voor het leergebied kunst en cultuur van de onderbouw van het voortgezet onderwijs gericht op hoogbegaafde leerlingen. De opdracht bestaat uit het maken van een kunstwerk voor de tentoonstelling 'Grenzen!'. De leerlingen richten een tentoonstelling in met door hen zelf gemaakte kunstwerken (zowel 2D als 3D) waarbij een gebeurtenis in de actualiteit die hen persoonlijk raakt de aanleiding voor het kunstwerk is. 701 BER Wanita & de kunst van het leren : kunst & authentiek leren in de school van de toekomst : verslag pilotfase 2003-2007 / I. van Hoorik, R. Stuivenberg. - [S.l.] : Stichting Wanita, 2007-2008. - 113 p. : ill. + dvd. - Met lit.opg. - In opdr. van het bestuur van Stichting Wanita. In de Wanita-school staan authentiek leren en kunst centraal. Het Wanita-concept is in 2001 ontwikkeld. Nu zoveel jaar verder hebben vier pilotscholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs zich ontwikkeld tot Wanita-school. De bevindingen en ontwikkelingen van de pilotfase 2003 -2007 zijn verzameld in deze publicatie. Deze publicatie biedt een handreiking om elementen van het Wanita-onderwijs in te voeren in de eigen lespraktijk. Op de bijbehorende dvd staat beeldmateriaal en bruikbare instrumenten voor de implementatie. De dvd dient als motivatie om zoveel mogelijk scholen enthousiast te maken voor het gedachtegoed van Wanita. 371 HOO [DV] 371 HOO Werkstatt: Kunst : Angerungen zu ästhetischen Erfahrungs- und Lernprozessen im Werkstattunterricht/ redacteur C. Kirchner, redacteur G. Peez, D. Bosse ... [et al.]. - Hannover : BDK, 2001. - 167 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 3-927268-19-4 Dieses Buch, zum Kunstpädagogischen Tag 2000 des BDK-Hessen, gibt sowohl einen Überblick über den gegenwärtigen Stand der Diskussion als auch über die Praxis des Werkstattunterrichts im Fach Kunst. Ein theoretisch orientierter erster Teil des Tagungsbandes führt in die Idee des Werkstattprinzips im Kunstunterricht ein. Der zweite Teil beinhaltet konkrete Ideen und Hinweise für den Werkstattunterricht im Fach Kunst. Verschiedene Beiträge, die Unterricht von der Primarstufe bis zur Sekundarstufe II darlegen, stellen vor allem die praxisbezogene Umsetzung des Werkstatt Gedankens in den Mittelpunkt. 701 WER
Cultureel erfgoed Canonmania / A. Lubbers. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 51, mrt. 4-5 p.) De Canon van Nederland heeft geleid tot veel nieuwe initiatieven in het land. Nu wordt gekeken hoe deze in het onderwijs ingepast kunnen worden. Een interview met Hubert Slings, directeur van de
12 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
stichting Entoen.nu. Slings is medeverantwoordelijk voor de implementatie van de canon in het onderwijs. TIJDSCHRIFTEN Erfgoededucatie : een beleidshandreiking / M. van der Putten, auteur van voorwoord R. Hermans. Amsterdam : Erfgoed Actueel, 2006. - 87 p. : ill., tab. - Uitg. i.s.m. de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. - Met bijl., lit.opg. en (web)adressen. De beleidshandreiking geeft bestuurders en beleidsmedewerkers van decentrale overheden informatie over de praktijk en het beleid in de sector erfgoededucatie. De handreiking is ontwikkeld om gemeenten te ondersteunen bij het vormgeven van een lokaal aanbod van erfgoededucatie. Naast een schets van de praktijk, met voorbeelden uit gemeenten die al volop werken met erfgoededucatie, biedt de uitgave ook een stappenplan voor het ontwikkelen van lokaal erfgoededucatiebeleid. Vormt een onderdeel van de map 'Cultuureducatie : de kracht van lokaal en provinciaal beleid'. 725 PUT Foul facts from the perilous past / T. Turner, English Heritage. - Swindon : English Heritage, 2007. 147 p. : ill. - ISBN 978-185074-992-9 Presents a selection of hilariously facts and strange realities from history that mixes learning with fun. Ranging from the prehistoric period to the 20th century and covering a variety of historical subjects. 725 TUR Nieuw, leuk en leerzaam : een erfgoedstudie naar het Nationaal Historisch Museum / V. Wieringa. [S.l.] : [s.n.], 2007. - 80 p. - Masterscriptie Universiteit Utrecht, Faculteit der Letteren, Onderwijsinstituut Geschiedenis, Masteropleiding Cultureel Erfgoed. - Met lit.opg. en webadressen Onderzoek naar wat de inhoud zou moeten zijn van een Nationaal Historisch Museum. In deze scriptie wordt ingegaan op vragen als: Op welke manier komen objecten in een museum terecht? Op welke manier ontstaat nieuw erfgoed? Hoe past de wens om het museum aantrekkelijker te maken voor het publiek binnen een bredere ontwikkeling die kan worden aangeduid met de term 'erfgoedisering'. Met erfgoedisering wordt bedoeld het streven van musea om steeds meer amusement, entertainment en beleving aan te bieden. Hoe komt het dat er een sterke behoefte bestaat het historisch besef van (oude en nieuwe) Nederlanders te vergroten? Op welke manier kan een museum voorzien in (nationaal) historisch besef? 725 WIE De onbereikbare binnenkant van het verleden : over de enscenering van het culturele erfgoed / P. Gielen. - Leuven : LannooCampus, 2007. - 206 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-209 -6728-9 Deze sociologische studie gaat over het verleden en het evenwicht tussen een wetenschappelijkhistorische benadering van het culturele erfgoed in Vlaanderen versus een publiek- of educatieve werking ervan. De publicatie bevat 10 case studies verdeeld over de volgende hoofdstukken: 1. Nostalgie; 2. Het evenement; 3. Behoren; 4. Publiek. 725 GIE De oude kerk en haar omgeving [cd-rom] : een onderwijsproject voor de basisvorming vmbo en havo/vwo / NCM, Stichting Nationaal Contact Monumenten. - Amsterdam : NCM, 2006. Docentenhandleiding en werkbladen leerlingen.
13 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Bij dit project gebruiken leerlingen de kerk niet alleen om opdrachten voor verschillende vakken te maken; ze komen tegelijkertijd in aanraking met het culturele erfgoed in hun omgeving. Het project bestaat uit lesmateriaal met concrete opdrachten voor de vakken geschiedenis, godsdienst/maatschappijleer en techniek. Daarnaast is een algemene les 'kennismaking met de kerk' ontwikkeld, waarbij leerlingen door middel van kijkopdrachten meer te weten komen over de kerk die ze bezoeken. [CR] 725 OUD
Beeldende kunsten Architecture in education : a resource of imaginative ideas and tested activities / redacteur M. Abhau, redacteur R. Copeland, redacteur G. Greenberger, auteur van voorwoord A. Levy. Philadelphia : Foundation for Architecture, 1986. - 191 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 0-9622908-0-7 A guide to projects about architecture and the built environment with hands-on activities which explore the many facets of architecture and the built environment and relate these ideas to core subject areas. The activities are organized so that an educator or architect can choose individual projects according to age and skill level. There is a variety of topics such as 'neighborhoods', 'structures', 'design', 'exterior'. Examples of assignments, hand-outs and student responses are included. 720 ARC Artwijs, jongeren debatteren over moderne kunst / B. Ros, P. Zunneberg. - 2008 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 11, nr. 51, mrt. 6-8 p.) (Uit het projectloket) Het project Artwijs is een kunstdebattenwedstrijd waarbij leerlingen van de bovenbouw havo/vwo en vmbo zich aan de hand van stellingen een mening vormen over moderne en hedendaagse beeldende kunst. Het combineren van kunstbeschouwing met debatteren blijkt een gouden formule. Van een lokaal initiatief groeide het uit tot een driejarig landelijk project. TIJDSCHRIFTEN Het beeld als verhaal : schilderkunst als historische bron in het onderwijs / M. Maan. - 2008 (Kleio; Vol. 49, nr. 2, mrt. 18-21 p.) In dit artikel wordt gepleit voor het vergroten van de aandacht voor wat schilderijen ons kunnen vertellen over de tijd waarin het gemaakt is. Het kijken naar een beeldbron zou meer opgevat moeten worden als een specifieke vaardigheid. In dit artikel worden de methoden Sprekend verleden, Memo, Sfinx en Pharos met elkaar vergeleken. Welke rol speelt beeldmateriaal bij deze methoden om kennis te bevorderen en te verankeren? TIJDSCHRIFTEN Grote kunst voor kleine mensen [tweede serie] [dvd] : korte films voor kinderen van 2 t/m 6 jaar / auteur van idee N. Faber, auteur van idee C. Euser, Cut-n-paste. - [S.l.] : Cut-n-paste, 2007 Collectie korte kunstfilms voor kijkers van twee t/m zes jaar gemaakt door kunstenaars. [DV] 791 FAB It's not a bird yet : the drama of drawing / U. Kolbe. - Byron Bay : Peppinot Press, 2005. - 120 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-09757722-0-1
14 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Reveals how young children use drawing to play with ideas. It gives insight in how children playfully use drawing for various purposes and shows the way children investigate topics collaboratively over periods of time, brainstorm about ideas through drawing and use drawing as a springboard for work with other media highlights. 'Learning to see' through observational drawing looks at uses of the photocopier, overhead projector and computer as well as simple cut-outs to extend drawing discusses how you can assist when children ask for help. It also provides an extensive section on materials, tools, techniques and resources. It also blends in understandings gained from the practice of the Reggio Emilia approach. 741 KOL Now! / redacteur P.G. Taylor. - 2008. - Themanummer (Art education; Vol. 61, nr. 2, Mar. 1-111 p.) Special double issue on contemporary art. How does the contemporary art world affect what we do and how we learn in art education? and How does art education influence the contemporary art world? Including articles written by B. Wilson, M. Graham and S. Springgay. TIJDSCHRIFTEN Reizen door vensters / F. van Gorkum. - 2008 (Praxisbulletin; Vol. 25, nr. 8, apr. 6-10 p.) Praktijkvoorbeeld van een les van een beeldende kunstenaar aan kinderen van groep 3 en 4 over reizen. De les wordt stap voor stap uitgewerkt inclusief praktische tips. TIJDSCHRIFTEN Speelplezier in het atelier / M. Wouterse-Schmitz. - 2008 (Praxisbulletin; Vol. 25, nr. 8, apr. 30-34 p.) Een atelier is een vaste hoek in de klas waar kinderen iedere dag kunnen manipuleren, construeren en beeldend kunnen werken. Dit artikel geeft handige tips voor het inrichten van een atelier en bespreekt drie manieren hoe in een atelier gewerkt kan worden. TIJDSCHRIFTEN What's the big idea? : activities and adventures in abstract art / J. Raimondo. - New York : WatsonGuptill, 2008. - 48 p. : ill. - ISBN 978-0-8230-9998-6 This book provides an introduction to the world of abstract art, with examples from the great abstract artists such as Picasso and Matisse. The book is filled with activities to demonstrate the different styles of abstract art and how to recreate similar work. The author's focus is to introduce, but not to encourage, exact replicas and to use the sample artwork as a springboard for young aspiring artists to create their own masterpieces. 730 RAI
Muziek Cultuurspreiding door cross-over : cultuurspreiding door cross-over evenementen tussen populaire en klassieke muziek / E. Beukhof. - [S.l.] : [s.n.], 2005. - 72 p. : graf., fig., tab. - Doctoraalscriptie Universiteit van Amsterdam, Onderwijs instituut PSCW, Opleiding Sociologie. - Met lit.opg. en bijl. Onderzoek naar wat voor mensen cross-over producties tussen populaire en klassieke muziek bezoeken en of door middel van deze evenementen cultuurspreiding wordt gestimuleerd. Deelvragen hierbij luiden: Welke verschillen bestaan er binnen cross-over producties tussen 15 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
populaire en klassieke muziek? Wat zijn de relevante achtergrondkenmerken (leeftijd, sekse, vooropleiding e.d.) van de bezoekers van deze producties? Wat is het volume aan cultureel kapitaal wat betreft het bezoek aan podiumkunsten van de bezoekers? Wekken de cross-over producties interesse voor cultuuruitingen anders dan degene waarvoor het publiek in eerste instantie gekomen is? Verder komt ook aan de orde of de doelstelling van de organiserende partijen en de overheid gehaald worden. Wordt er inderdaad een nieuw (en jong) publiek binnengehaald? En komt daarmee het subsidiegeld van de overheid ook daadwerkelijk terecht bij deze doelgroep? 780 BEU Eigen muziek eerst? : een onderzoek naar competentiegerichte leerstrategieën in het middelbaar muziekonderwijs / H. Faber. - [S.l.] : [s.n.], [2005]. - [7 p.]. - Met lit.opg. - Scriptie Universiteit Utrecht, IVLOS, Muziekwetenschap, Educatie en Communicatie Korte scriptie naar aanleiding van een praktijkgerichte onderzoeksopdracht. De muziek die op middelbare scholen in de klas aan bod komt is vaak heel andere muziek dan de voorkeursmuziek van de jongeren. De muziek wordt ofwel bepaald door de methode die de school gebruikt, ofwel door de docent. In deze korte scriptie wordt ingegaan op de vraag of het wenselijk is om die muzikale voorkeursstijl/leefomgeving van leerlingen in de onderbouw in de klas te brengen. En als je dat zou willen, hoe pak je het dan aan? Digitale versie: http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2007-0810 201007/Eigen%20muziek%20eerst.doc 780 FAB Instrumentalunterricht in der Kooperation von Musikschule und Schulmusik : Aspekte einer problematischen Partnerschaft / W. Schweik-Descher. - Essen : Die Blaue Eule, 2007. - 246 p. : tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-89924-151-8 Themenstellung: Diese Arbeit thematisiert die Erscheinungsformen und Begründungen eines schulischen Instrumentalunterrichts, der mit Hilfe einer außerschulischen musikalischen Bildungsinstitution realisiert wird. Theoretisch ansetzend wird das Verhältnis von instrumentalem Lernen und schulischer Musikerziehung untersucht. Die historische Perspektive auf den schulischen Instrumentalunterricht zeigt, dass Kooperationen von Musikpädagogen häufiger angestrebt wurden und zeitlich und regional unterschiedliche Schwerpunkte haben. Neue Impulse für Kooperationen sind mit institutionellen Veränderungsprozessen in der Schule wie auch der Musikschule verbunden, die die Grundlage für das Marler Musik-Instrumentalprojekt bilden. Im Rückblick auf die Kooperationen zeigen sich wiederkehrende Problembereiche. Besonders die Kooperationen der letzten Jahre werden motiviert von der Erkenntnis institutioneller Defizite und können auch als Ausdruck der Krise sowohl der schulischen Musikerziehung wie auch der Musikschulen verstanden werden. 780 SCH Jedem Kind ein Instrument / W. Lindenbaum. - 2008 (Musik & Bildung; Vol. 40, nr. 1, Jan/Feb. 52-53 p.) Walter Lindenbaum für 'Musik & Bildung' im Gespräch mit Manfred Grunenberg, Projektleiter von 'Jedem Kind ein Instrument'. 'Jedem Kind ein Instrument' ist ein Kulturprojekt der Kulturstiftung des Bundes und des Landes Nordrhein-Westfalen. Das Programm ist ein musikpädagogisches Angebot für allen Grundschulkindern im Ruhrgebiet im Rahmen der Kulturhauptstadt 2010. TIJDSCHRIFTEN
16 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Motivieren zur Musik : Grundlagen und Praxistipps für den erfolgreichen Instrumentalunterricht / N. Petrat. - Kassel : Gustav Bosse, 2007. - 202 p. : fig., ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-3 -7649-2683-0 Jeder Schüler merkt irgendwann, dass das Spielen eines Musikinstrumentes nicht immer nur Freude, sondern auch Mühsal bedeuten kann. Auch der erfahrenste Lehrer stößt manchmal an Grenzen, seine Schüler wieder zum Üben zu bringen. Schüler zum Durchhalten motivieren, ihre aus dem Reiz der Aufgabe resultierende, also intrinsische Motivation immer wieder zu stärken und ihnen durch Übekrisen hindurch zu helfen, gehört zu einer der wesentlichen Aufgaben des Instrumentalunterrichts. Ausgehend von einem verhaltenspsychologischen Ansatz konzipiert der Autor einen Motivationszirkel aus fünf Prinzipien. Anhand vieler Beispiele aus der Praxis zeigt er, wo konkreter Motivationsbedarf besteht. Die Motivierung der Schüler im Einzel-sowie Gruppenunterricht wird ebenso thematisiert wie die Rolle der Eltern. Ein Fragenkatalog zur Überprüfung des eigenen Unterrichts rundet das Buch ab. 780 PET Musical creativity : multidisciplinary research in theory and practice / redacteur I. Deliège, redacteur G.A. Wiggins, N. Cook ... [et al.]. - Hove [etc.] : Psychology Press, 2006. - XVI, 376 p. : fig., graf., ill., tab. - Met lit.opg. en registers. - ISBN 978-1-84169-508-2 The aim of this book is to provide a broad, multidisciplinary review of academic work in the field of musical creativity. It is partly a report of empirical research, for example in the fields of cognitive neuroscience and education, but also a more theoretical consideration of how musical creativity occurs in, and interfaces with, applied fields such as musicology, music education, sociology and music therapy. The book is structured around seven themed sections: 1. Creativity in musicology and philosophy of music; 2. Creativity in musical listening; 3. Creativity in educational settings; 4. Creativity in musical performance; 5. Creativity in music therapy; 6. Neuroscientific approaches to musical creativity; 7. Computer models of creative behaviour. 780 MUS Musician and teacher : an orientation to music education / P.S. Campbell, medewerker S.M. Demorest, medewerker S.J. Morrison. - New York [etc.] : Norton, 2008. - 328 p. : fig., ill., tab. Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-393-92756-6 Explaining the why, what, and how of music teaching - for musicians who want to explore teaching as a career. It blends traditional music education with innovative curricular and educational changes currently taking place in the field. Designed for the first course in music education, it surveys the theoretical, philosophical, historical, social, and psychological foundations of teaching music and pays tribute to the local and global realms of music teaching and learning. At the same time, the book examines the developmental issues inherent in teaching music to children and adolescents along with the practicalities of motivating students and managing a classroom, providing the concrete application beginning educators need to successfully teach music to children in grades K12. 780 CAM
Theater Musicalarbeit in der Schule : eine Möglichkeit zur Verbesserung des Klasseklimas / R. Hortien. Ausburg : Wißner, 2006. - 241 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-89639-517-7 (Forum Musikpädagogik; 73)
17 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Warum ist die Beschäftigung mit dem Musical so erfolgreich? Einerseits beinhaltet längerfristige Musicalarbeit mit einer Klasse vielfältigste Möglichkeiten zum Erwerb von Kenntnissen und Fähigkeiten im Sachbereich, die in praxisorientierter Arbeit erlangt werden. Andererseits ist sie im Sinne eines hier entwickelten sozialpädagogisch orientierten Konzeptes von Musikunterricht hervorragend geeignet, positiven Einfluss auf die sozialen Strukturen in der Schülergruppe zu nehmen und damit das Klassenklima zu verbessern. Der Autor begründet die Basis für die Musicalarbeit in Betrachtungen zum Klassenklima und zu Störungen im Unterricht zunächst theoretisch . Ein umfangreicher Praxisteil stellt anhand eines Werkes sowie weiterer musikalischer Maßnahmen detailliert die Anforderungen und Möglichkeiten des Konzeptes dar. Der abschließende empirische Teil gibt auch statistisch die erfolgversprechenden Möglichkeiten von Musicalarbeit in der Schule unter sozialpädagogischem Denken wieder. 792 HOR Reminiscence theatre : making theatre from memories / P. Schweitzer, auteur van voorwoord G. Jackson. - London [etc.] : Jessica Kingsley, 2007. - 272 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 184310-430-X Reminiscence theatre is about seeing and realising the dramatic potential in real life stories. It takes verbatim memories as the basis for theatre scripts, using the experiences of older people as a source of artistic productions and therapeutic creativity. This book is a comprehensive guide to the nature, practice and therapeutic effects of reminiscence theatre. Drawing on examples from a range of real-life case studies, the author provides practical advice on the process of taking an oral history, creating form it a written script and developing that into a dramatic production, on whatever scale. Contains 14 chapters in which 3 deal with reminiscence theatre in education projects, reminiscence theatre in a youth theatre context, and inter-generational play-making in schools. 792 SCH
Literatuur Genieten van digitale prentenboeken / W. Putman. - 2008 (De wereld van het jonge kind; Vol. 35, nr. 7, mrt. 219-222 p.) Het prentenboek is een veelgebruikt medium om jonge kinderen in te wijden in de wereld van taal, lezen en verhalen. Nu er van veel prentenboeken ook digitale versies zijn, biedt dat een aantal nieuwe mogelijkheden, gebaseerd op zelfstandig werken, de kracht van herhaling en de combinatie van tekst, beeld en geluid. TIJDSCHRIFTEN Lang leve de literatuur! : inspirerende projecten van het landelijk netwerk consulenten literatuur / redacteur P. Kleijn, redacteur M. Nicolaas, redacteur M. Valk, auteur van voorwoord A. Meinderts. [Amsterdam] : Stichting Lezen, 2007. - 53 p. : ill. - Uitg. i.s.m. de Kunstconnectie en het landelijk netwerk consulenten literatuur. Een selectie van succesvolle literaire projecten voor het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De beschreven projecten zijn ontwikkeld door literair consulenten in de Centra voor de Kunsten. Alle domeinen van literatuureducatie - schrijven, vertellen/voordragen, lezen, literatuur beschouwen en presenteren - komen aan bod. 820 LAN
18 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Leeskunssst... = Versterking relatie literatuureducatie-CKV1 / projectleider M. Käss. – Amsterdam : Stichting Lezen, [2006]. - Ongepag. : ill. + cd-rom. - In samenw. met de projectgroep Cultuur & School van het ministerie van OCW. Negen ckv-projecten, waarbij literatuur een grote rol speelt. De projecten, gestart in het schooljaar 2005-2006, zijn uitgevoerd door scholen verspreid over heel Nederland. Het zijn voorbeeldprojecten die andere scholen kunnen inspireren bij het eigentijds vormgeven van literatuureducatie. Bij elk project wordt een korte beschrijving gegeven, de naam van school en project, de contactpersoon en de website van de school. 820 LEE [CR] 820 LEE Leeskunssst... [dvd] : landelijke presentatie 13 juni 2007 / projectleider M. Käss. - Amsterdam : Stichting Lezen, 2007. - In samenw. met de projectgroep Cultuur & School van het ministerie van OCW. Elf ckv-projecten, waarbij literatuur een grote rol speelt. De projecten, uitgevoerd door scholen verspreid over heel Nederland, zijn voorbeeldprojecten die andere scholen kunnen inspireren bij het eigentijds vormgeven van literatuureducatie. In korte presentaties van vijf minuten laten de scholen zien hoe ze in het schooljaar 2006-2007 vorm hebben gegeven aan de relatie literatuur - ckv. [DV] 820 LEE Van Abélard tot de Zwaanridder : literaire en historische personages uit middeleeuwen en later tijd, met hun voortleven in de kunsten : een lexicon / redacteur P. Altena. ... [et al.]. - Amsterdam : Sun, 2007. - 508 p. : ill. - Met lit.opg. en registers. - ISBN 978-90-8506-497-8 Lexicon waarin een honderdtal kernfiguren vanaf de middeleeuwen en later wordt beschreven: hun herkomst, hun doorwerking in de literatuur en hun voortleven in diverse kunstvormen. Het gaat om de middeleeuwse vertelkunst, de grote literaire creaties vanaf de renaissance, de sprookjesverhalen en ten slotte ook die historische personages om wie tal van legenden en adaptaties zijn ontstaan. 820 VAN Wereldliteratuur in het curriculum : een onderzoek naar de praktijk van literatuur als onderdeel van culturele en kunstzinnige vorming (CKV) / M. Hermans. - Amsterdam : Stichting Lezen, 2007. - 77 p. : fig., tab. - Met lit.opg. en bijl. Een onderzoek naar de plek van literatuur als kunstdiscipline binnen ckv1. Uit het onderzoek blijkt dat wereldliteratuur vaak wel deel uitmaakt van ckv1, maar dat het aandeel klein is en de invulling per docent verschilt. In lesmethodes voor ckv1 krijgt literatuur over het algemeen geen belangrijke plaats toegekend en wordt vrij traditioneel ingevuld. Vooral de westerse literatuur komt aan bod, aandacht voor niet-westerse literatuur is er nauwelijks. Op ruim de helft van de scholen is er sprake van een overkoepelende vorm van literatuuronderwijs Nederlands en de moderne vreemde talen. Ckv is over het algemeen geen vast onderdeel van deze geïntegreerde aanpak. 820 HER
Overig Het complete handboek voor de maatschappelijke stage : doen! : een praktische hulp voor organisaties / P. Hoekstra, G. Lensen, auteur van voorwoord M. van Bijsterveldt-Vliegenthart. Wommels : Stichting Maatschappelijk op Stap, 2008. - 96 p. : ill., tab. + cd-rom. - Met lit.opg., bijl. en begrippenlijst. - ISBN 978-90-9022625-5 19 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Handboek bestemd voor organisaties die met maatschappelijke stagiaires gaan werken. Wat houdt het in? Hoe zet je een maatschappelijke stage voor jongeren op? Wat betekent dat voor de organisatie? Stapsgewijs wordt het proces van voorbereiden, organiseren en uitvoeren besproken. In de bijbehorende cd-rom staan de diverse documenten, die naar eigen inzicht te gebruiken zijn. De nummering komt overeen met de bijlagennummering in het boek. 373 HOE [CR] 373 HOE Educatiegids 2007-2008 / VNT, Vereniging van Nederlandse Toneelgezelschappen. - Amsterdam : VNT, 2007. - 82 p. Een overzicht van het educatieve aanbod van theatergezelschappen in Nederland. [NA] 792 EDU Gids van de Vlaamse overheid 2007 / Vlaamse Overheid. Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid. -[Brussel] : Vlaamse Overheid, 2007. - 356 p. : fig. - Met reg. Bevat een zo volledig mogelijk adressenoverzicht van de volgende geledingen van de Vlaamse overheid: Het Vlaamse parlement, de Vlaamse regering, de Vlaamse overheidsdiensten (departementen en agentschappen) en de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel. [NA] (058) GID
Instellingendocumentatie Beleidsplan 2007-2011 / De Eijnderic, Bernheze. - Bernheze : Stichting de Eijnderic, 2007 Cultuur op de kaart : Cultuurbeleid 2009-2012 : kadernota / Provincie Noord-Holland. - Haarlem : Provincie Noord-Holland, 2008 Inrichtingseisen subsidieaanvraag : basisinfrastructuur 2009-2012 / OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : OCW, 2007 Jaarbericht 2006 / Concordia Kunst & Cultuur, Enschede. - Enschede : Concordia Jaarverslag 2007 / Onderwijsraad. - Den Haag : Onderwijsraad Jaarverslag 2006/2007 / Muziekschool Doetinchem. - Doetinchem : St Algemene Muziekschool Jaarverslag 2006 / VNG, Vereniging van Nederlandse Gemeenten. - Den Haag : VNG Jaarverslag 2007 / Erfgoedhuis Zuid-Holland. – Leiden : Erfgoedhuis Zuid-Holland Jaarverslag 2006 / De Kubus, Centrum voor Kunst en Cultuur, Lelystad. - Lelystad : De Kubus Jaarverslag 2006 / Muziekschool Waterland, Purmerend. - Purmerend : Muziekschool Waterland Klanttevredenheid SKVR 2005 : analyse van klantwaardering en spreiding van deelname Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam / de Vries, C., COS, Centrum voor Onderzoek en Statistiek. 2006. - 48 p. - In opdracht van SKVR 20 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008
Een leven lang kunsteducatie : cultuurplan SKVR 2009-2012. - Rotterdam : SKVR, 2008 Meerjarenplan Vereniging Openbare Bibliotheken 2007-2008 : plannen en activiteiten voor de periode 2007-2008 / Vereniging van Openbare Bibliotheken. - Den Haag : VOB, 2007 Regionale creatieve netwerken en theaterwerkplaats De prins van Groningen : voortgangsrapportage / Provincie Groningen. - Groningen : Provincie Groningen, 2007 Werkprogramma 2008 / Kunstenaars&CO. - Amsterdam : Kunstenaars&CO
21 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2008