BIBLIOTHEEK
Aanwinsten maart 2010 147 titels MUSEA CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ BELEID ONDERWIJS KUNST EN CULTUUR KUNST- EN CULTUUREDUCATIE CULTUREEL ERFGOED BEELDENDE KUNSTEN MUZIEK FILM/MEDIA THEATER DANS LITERATUUR OVERIG INSTELLINGENDOCUMENTATIE
MUSEA Connecting kids to history with museum exhibitions / D.L. McRainey (redacteur), J. Russick (redacteur), Ph. Rabineau (auteur van voorwoord), S. Shaffer ... [et al.]. - Walnut Creek : Left Coast Press, 2010. - 333 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-59874-383-8 Kids have profound and important relationships to the past - but they don't experience history in the same way as adults. For museum professionals and everyone involved in informal history education and exhibit design, this book is the guide to creating meaningful and memorable connections to the past for children. The authors bring together museum professionals to present state-of-the-art research and practice, covering educational theory and developmental frameworks, audience research and evaluation, connecting with children as creative consultants, specific techniques and tools for connecting children to history, and creating successful exhibits and interpretive experiences, including labels and messages, media, interactives, collections, and exhibit design. 069 CON Handboek museumeducatie Museon / M. Reitsma, E. Jansen (medewerker). - Den Haag : Museon, 2010. - 40 p. : ill. - Met bijl. en lit.opg. Deze publicatie geeft een overzicht van recente inzichten wat betreft museumleren. Onderwijsvisies, kenmerken van museumleren, het belang van keuzevrijheid tijdens museumlessen, samenwerking tussen leerlingen en de koppeling tussen school en museum passeren de revue. Er worden tips gegeven om de theorie praktisch toepasbaar te maken. Daarnaast worden ideeën aangedragen voor geschikte werkvormen voor museumlessen. 069 REI
1
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Scholen over Museum en School : evaluatierapport van het programma Museum en School schooljaren 2007/08 en 2008/09 / P. van der Zant ; Bureau ART, Bureau Advies Research Training. Gouda : Bureau ART, 2009. - 34 p. : graf., tab. - Met bijl. Museum en School is een gezamenlijk educatief programma van acht Leidse erfgoedinstellingen: Hortus botanicus Leiden, Museum Boerhaave, Naturalis, Rijksmuseum van Oudheden, Museum Volkenkunde, Stedelijk Museum De Lakenhal, het SieboldHuis en het Regionaal Archief Leiden. De erfgoedinstellingen bieden de leerlingen van basisscholen Leiden en in een aantal randgemeenten van Leiden een programma erfgoededucatie aan voor de groepen 1 tot en met 8. Doel van het programma is museumbezoek een structurele plaats te geven in het lesprogramma van de basisscholen. Dit is het vierde evaluatierapport van het programma Museum en School over de schooljaren 2007/8 en 2008/09. Drie eerdere evaluaties werden uitgevoerd in 2004 (over de schooljaren van 2001/02 en 2002/03), 2006 (2003/04 en 2004/05) en 2007 (2005/06 en 2006/07). Digitale versie: www.bureau-art.nl/publicaties/musea_en_museumbeleid_6.doc 069 ZAN Museum 3.0 wordt community / A. van Voorthuijsen. - 2009. (Binnenlands bestuur; Nr. 49, 4 dec. 42-45 p.) Musea hebben niet langer het patent op authenticiteit. Met nieuwe media zijn afbeeldingen en kopieën toegankelijker en net zo aantrekkelijk. Musea zijn op zoek naar andere wegen om het publiek te betrekken. Dat kan ook op afstand, maar dan wel met andere prestatie-indicatoren dan bezoekersaantallen alleen. TIJDSCHRIFTEN Het museum als infotain-totaaltheater? : bildung, verbeelding, beeldcultuur en branding in de 21ste eeuw / H. Oosterling. - 2009. (Museumvisie, vaktijdschrift voor de Nederlandse museumwereld; Vol. 33, nr. 4, winter, 32-37 p.) Verkorte versie van een lezing die Oosterling uitsprak op het Museumcongres op 8 oktober 2009. TIJDSCHRIFTEN Museum education : special issue / D. Ebitz (redacteur), C.K. Brown ... [et al.]. - 2008. - Met lit.opg. – Themanummer. (Visual arts research; Vol. 34, nr. 2 (Issue 67), 1-94 p.) Contents; Responding to Benign Neglect: relations between museum education and art education by David Ebitz; Museum, communities and artists by Claudine K. Brown; Sufficient foundation: theory in the practice of art museum education by David Ebitz; Viewing art museum visitors through the lens of identity by John H. Falk; Poking holes in the oil paintings: the case for critical theory in postmodern art museum education by Juliet Moore Tapia; Visual culture and art museums: a continuum from the ordinary by Elizabeth Vallance; 'The challenge of creating a new kind of museum': installed interpretives for adults in the Denver Art Museum's New Hamilton Building by Lisa Levinson etc.; Reimagining school programs by Margaret K. Burchenal and Michelle Grohe; Interactive touring in art museums: constructing meaning and creating communities of understanding by Terry Barrett; The social life of technology for museum visitors by Scott Sayre and Kris Wetterlund. TIJDSCHRIFTEN Museum-Ed Listserv : an online community of practice / M.L. Buffington. - 2008. - Met lit.opg. (Visual arts research; Vol. 34, nr. 1 (Issue 66), 43-52 p.) Online communities live and thrive through the internet. This article explores an online community devoted to museum education, Museum-Ed. After reviewing the history of online communities and the theory of communities of practice, the article presents a qualitative content analysis of one month of posts to this museum education community. Four themes emerged during the content analysis that
2
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
relate to how this community functions. These themes include list functionality, professional information, human relations and educational resources. TIJDSCHRIFTEN Role of museums in managing design education: a case study / H-K. Lee. - 2010. - Met lit.opg. (International journal of education through art; Vol. 5, nr. 2/3, 257-264 p.) This essay is the result of a case study conducted at a National Design Museum in the USA. Specifically, the author reviewed collaboration between this museum and the public educational system intended to enhance K-12 students' understanding of design and improve overall quality of art education. The focus is on identification of educational practice specifically geared toward maximizing the effectiveness of education in design in a design museum. It is significant to note that design museums help to engender appreciation of ordinary objects and enhance understanding of how both they and massproduced images have been used to effect social, political and technological change. This case study analyses a summer institute programme at the Cooper-Hewitt National Design Museum in New York City and explores the role and importance of design-based learning. The finding overall was that design education is useful for K-12 students in terms of developing thinking processes. When they engage in the process of designing, they learn to observe, identify needs, seek and frame problems, work collaboratively, explore solutions, weigh alternatives and communicate their ideas verbally and visually. The design process offers opportunities for self-assessment, critiquing work in progress, revision and reflection. TIJDSCHRIFTEN
CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ Arts advocacy arguments / C. Madden ; IFACCA, International Federation of Arts Councils and Cultural Agencies. - Strawberry Hills : IFACCA, 2003. - 5 p. List of references and web resources on the public benefits of arts and culture. Digitale versie: www.ifacca.org/media/files/advocacyarguments.pdf 700 MAD The creative city : a toolkit for urban innovators / Ch. Landry. - Reprint ed. - London [etc.] : Comedia [etc.], 2007. - XVIII, 300 p. - Met lit.opg., bijl., websites en reg. - ISBN 978-1-85383-613-8 This text is a call for action in the development and running of urban life and a toolkit of methods by which cities can be revived and revitalized. Presenting case studies and examples of urban innovation and regeneration from around the world, it analyzes the steps and disciplines involved. It shows how to think, plan and act creatively in addressing urban issues, and how to apply the methods described in any city. 700 LAN Kunst en cultuur in wijk, dorp en stad, geen luxe maar noodzaak : achtergrondinterviews : symposium over gemeentelijke cultuurpolitiek, maandag 18 januari 2010, Stadsschouwburg Utrecht / A. Koopman. - [Amsterdam] : Kunsten '92, 2010. - 70 p. Annemarie Koopman interviewde ten behoeve van het symposium over gemeentelijke cultuurpolitiek dat op 18 januari gehouden werd, een 25 tal culturele organisaties. Tezamen levert dit een divers beeld op van de belangrijkste kwesties op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed die er op dit moment spelen in de gemeentelijke cultuurpolitiek. Inhoudsopgave: Tom van Gestel (Stichting Kunst in de Openbare Ruimte), Dirk Bergvelt (Architectuur Lokaal), Flip ten Cate (Federatie Welstand), Karel Loeff (Heemschut), Arno Boon (BOEi), Caroline Leeflang (VOIA), Siebe Weide (Nederlandse Museumvereniging), Jacobus Trijsburg (LCM), Andries Ponsteen (Erfgoedhuis Zuid-Holland), Appie
3
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Alferink (ZIMIHC), Ap de Vries (Kunstconnectie), Ineke Strouken (Nederlands Instituut voor Volkscultuur), Francien van Bohemen (Vereniging van Openbare Bibliotheken), Toos Bastiaansen (OLON), Fred van Kan (KVAN), Peter de Jong (NVBA), Hans Onno van den Berg (VSCD), Berend Schans (VNPF), Ted Chiaradia (Nederlands Filminstituut), Mieke Conijn (Kunstenlab), Lineke Burghout en Marc Altink (NAPK), Dingeman Kuilman (Premsela), Tonny Holtrust (ArtEZ), Chris Bouma (SKAR), Leo Swinkels (Kultureel Overleg Maastricht). Digitale versie: www.kunsten92.nl/map_item.php?id=444&mapid=14&t=publicatie 351 KUN Kunst in de samenleving : actieve kunstbeoefening door de ogen van Alexander Pechtold, Elco Brinkman, Nicolien van Vroonhoven, Aleid Wolfsen en Adriaan Luteijn / T. de Rooij (auteur van inleiding) ; Kunstfactor (samensteller). - Utrecht : Kunstfactor, 2010. - Ongepag. : ill. Hoe staat het met de belangstelling voor amateurkunst in de politiek en in de samenleving? Deze publicatie bevat columns van Alexander Pechtold (politicus D66), Elco Brinkman (voorzitter Bouwend Nederland), Nicolien van Vroonhoven (politicus CDA), Aleid Wolfsen (burgemeester van Utrecht) en Adriaan Luteijn (artistiek manager Introdans). Zij geven hun visie op kunstbeoefening binnen de amateurkunstsector. Digitale versie: www.kunstfactor.nl/blobs/Kunstfactor/49210/2010/8/Kunst_in_de_samenleving.pdf 379 KUN Now is the time : kunst & theorie in de 21e eeuw / J. Bouwhuis ... [et al.] (redacteur), S. de Boer (eindredacteur). - Rotterdam : NAi, 2009. - 191 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-5662-712-6 Deze publicatie geeft aan de hand van zeven thema's inzicht in de wijze waarop de hedendaagse kunstpraktijk en het denken over kunst nauw verweven zijn met de hedendaagse samenleving. De thema's zijn: 9/11, religie, globalisering, canon, media, design en romantiek. Het boek is voortgekomen uit de gelijknamige lezingen- en debatreeks die heeft plaatsgevonden tussen oktober 2008 t/m januari 2009. De lezingenreeks werd georganiseerd door het Stedelijk Museum Amsterdam, Universiteit van Amsterdam, W139, Stedelijk Museum Bureau Amsterdam en Metropolis M. Het bevat bijdragen van: Terry Eagleton, Boris Groys, Hou Hanru, Jörg Heiser, Laura U. Marks, W.J.T. Mitchell, Jos de Mul, Robert S. Nelson, Ruth Noack, Rick Poynor, Kaja Silverman, Sean Snyder, Julian Stallabrass, Camiel van Winkel. 700 NOW Community art / A. Twaalfhoven (hoofdredacteur). - 2010. - Met lit.opg. - Themanummer (Boekman; Vol. 22, nr. 82, voorjaar 4-90 p.) In haar inleiding van het themanummer 'Community art' schrijft Anita Twaalfhoven :'Wie community art een warm hart toedraagt, ziet het als een innoverende vorm van kunst die door de schotten in de samenleving breekt. Sceptici vragen zich af of het niet om oude wijn in nieuwe zakken gaat. Kunstenaars die samen met wijkbewoners, tienermoeders, schoolkinderen of hangjongeren aan een kunstproject werken - het is in hun ogen niets nieuws. Ook stellen zij de vraag of kunst het geschikte middel is om de sociale cohesie in een wijk te versterken of de zelfredzaamheid van groeperingen in de samenleving te vergroten.' Samen met tien andere experts wordt de thema 'community art' behandeld. Eugène van Erven gaat op zoek naar de kern van community art en analyseert Sandra Trienekens de verhouding tussen het socialer en artistieke aspect. Peter van den Hurk buigt zich over de bekwaamheden van de community artist en Truus Gubbels en Wijbrand Schaap gaan hierover in gesprek met de kunstenaars. Margriet Prinssen haalt kunstinstellingen uit de ivoren toren en Sonja van der Valk zet de kunstcriticus in een nieuwe rol. Anita Twaalfhoven en Marie Van Looveren belichten het beleid in Nederland en Vlaanderen en Letty Ranshuysen brengt het onderzoek naar de
4
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
effecten van community art in kaart. In de epiloog bespeurt Alex de Vries een denigrerende houding ten aanzien van de beoogde doelgroepen.
TIJDSCHRIFTEN Maatjes met KunstExpress / H. Langenhuijsen. - 2010. (Kunstzone; Vol. 9, nr. 2/3, feb/mrt. 24-25 p.) Beschrijving van het KunstExpress Maatjesproject in de provincie Utrecht. Een sociaal-cultureel project met een groeiprogramma, waarbij de uitgangspunten zijn: mensen met elkaar verbinden en het stimuleren van talentontwikkeling van kwetsbare jonge mensen. KunstExpress bestaat uit maatjesprojecten. Het is bedoeld voor kinderen van 9 tot 13 jaar die een talent hebben op het gebied van bijvoorbeeld muziek, toneel of beeldende kunst. De kinderen leven in een omgeving waar niet direct geld of aandacht is voor kunsteducatie. Een jaar lang krijgen ze een maatje die met hen de kunstwereld gaat onderzoeken. Doorgaans zijn dat jonge mensen tussen 18 en 30 jaar met belangstelling voor een creatieve studie of die actief zijn in de kunstwereld. TIJDSCHRIFTEN Pirandello (Deel 1) : literator en masker van de maatschappij / P. Rooyackers. - 2010. (Kunstzone; Vol. 9, nr. 2/3, feb/mrt. 19-21 p.) Beschrijving van het vmbo-project Pirandello op het Laurens Janszoon Coster College in Haarlem. In dit kunst- en samenlevingsproject wordt de hoge kunst vertaald naar de dagelijkse werkelijkheid van de leerling. De wereldberoemde Italiaanse schrijver Pirandello dient als uitgangspunt voor een schoolbreed project. In de delen 2 en 3 komen aan de orde: Pirandello interdisciplinair en schoolbreed en het project The fourteen days/Pirandello. TIJDSCHRIFTEN Revival van community art : nieuwe kansen voor onderwijs / J. van Gemert. - 2010. (Kunstzone; Vol. 9, nr. 2/3, feb/mrt. 15-16 p.) In community art staat het samen kunst maken in en met een gemeenschap voorop, met materiaal uit de gemeenschap zelf. In dit artikel word ingegaan op de actualiteit van gemeenschapskunst en op de kansen die het biedt voor onderwijs. Eugène van Erven, coördinator van onderzoeksactiviteiten van Community Art Lab, geeft een aantal voorbeelden van community art projecten. TIJDSCHRIFTEN
BELEID Advies evaluatie subsidiesystematiek / E.H. Swaab, K. Weeda. - Den Haag : Raad voor Cultuur, 2010. - 13 p. Advies aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap mevrouw Van Bijsterveldt over de inrichting van de nieuwe subsidiesystematiek. Hierbij aan de orde komen: de werking en de bruikbaarheid van de subsidieregeling; integrale beoordeling van de cultuursector door de Raad; het samenspel tussen rijk en andere overheden en tussen de Raad en de adviesraden en -commissies van andere overheden. Tenslotte blikt de Raad kort terug op de start van de nieuwe systematiek. Digitale versie: www.cultuur.nl/files/pdf/advies/advies_2a5b3b24-8352-a249-7b2800003e48b765_Advies_evaluatie_subsidiesystematiek.pdf 351 SWA Kunst in cijfers / E. Slot (onderzoeker), J. Kappers (onderzoeker) ; Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : Ministerie van OCW, 2010. - 76 p. : tab., graf., fig. - Met lit.opg. en bijl.
5
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Bestaat uit drie delen. Het eerste deel presenteert algemene gegevens van 127 instellingen die een plaats hebben in de culturele basisinfrastructuur en direct gesubsidieerd worden door het ministerie van OCW. De cijfers presenteren financiële aspecten van deze instellingen, hun activiteiten en hun publieksbereik. Deel 2 gaat over cultuureducatie. Dit deel presenteert cijfers over de verankering van educatie in het onderwijs, samenwerking tussen scholen en culturele instellingen en het gebruik van de Cultuurkaart. Deel 3 gaat in op de relatie tussen het kunstvakonderwijs en de positie van kunstenaars op de arbeidsmarkt. Deze publicatie vormt een aanvulling op bestaande jaarlijkse uitgaven van het Ministerie van OCW, zoals 'Kerncijfers' en 'Bestel in Beeld'. Digitale versie: www.minocw.nl/documenten/Kunst%20in%20cijfers.pdf 351 KUN [NA] 351 KUN Provinciale almanak 2010 / J. Franssen (auteur van voorwoord) ; IPO, Interprovinciaal Overleg. - Den Haag : IPO [etc.], 2010. - 160 p. - ISBN 978-90-121-28698 Een overzicht van alle functionarissen bij de provincies op bestuurlijk en managementniveau. Zoveel mogelijk zijn persoonlijke gegevens opgenomen, zoals telefoonnummers en e-mailadressen. Toegevoegd zijn de leden van de Tweede Kamer, de Eerste Kamer en het Europees Parlement, gerangschikt per provincie. [NA] 350 PRO Kunst en politiek / A. Twaalfhoven (redacteur), C. Smithuijsen ... [et al.]. - 2009. - Met lit.opg. Themanummer. (Boekman; Vol. 21, nr. 81, winter 2-108 p.) Gaat de relatie tussen politiek en kunst een nieuwe fase in? Hoe kunstlievend zijn de politieke partijen? Is het Nationaal Historisch Museum te zien als een testcase voor politieke inmenging? Deze vragen staan centraal in dit themanummer van Boekman over kunst en politiek. De elf woordvoerders Cultuur in de Tweede Kamer spreken zich uit over de relatie tussen kunst en politiek en Boekman maakt de balans op: hoe verhoudt de vrijheid van kunst zich tot de wens van overheidssturing? Verder komt voormalig minister van Cultuur Hedy d'Ancona aan het woord over de plannen van cultuurwethouder Gehrels van Amsterdam en gaat socioloog Dos Elshout in op de inhoudelijke bemoeienis met het Nationaal Historisch Museum. Geert Van der Speeten laat zien dat Thorbecke weinig vat heeft op het cultuurbeleid in Vlaanderen. Thije Adams beschrijft de dienstregeling rond het cultuurbeleid en Saskia Cornelissen ziet een nieuwe rol voor de kunstfondsen. Tot slot signaleert Kees Vuyk een breed gedeeld gevoel van onbehagen over de positie van de kunsten. TIJDSCHRIFTEN
ONDERWIJS Leren van lesgeven / K. Melief ... [et al.]. - 4e dr. - Soest : Nelissen, 2007. - 80 p. - ISBN 978-90244-1621-9 Dit boek is bedoeld voor leraren in opleiding en beginnende leraren. De auteurs gaan in op de vraag hoe studenten op een goede manier van de ervaringen in de klas kunnen leren. Er wordt ingegaan hoe het leren van ervaringen werkt en tevens wordt daar achtergrondinformatie bij gegeven. In het boek worden allerlei concrete suggesties en oefeningen aangeboden die kunnen helpen bij het op een efficiënte wijze leren van ervaringen als leraar voor de klas. Met oefenmateriaal. 370 LER
6
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
The power of arts assessments in teaching and learning : a process guide for teachers in Ohio schools / D. Vrabel (redacteur) ... [et al.] ; Ohio Arts Council ... [et al.]. - Columbus [etc.] : Ohio Arts Council [etc.], [2002?]. - VI, 328 p. A tool to help educators, teaching artists and schools to implement arts assessments. The tool was developed originally for teachers in Ohio, USA to help navigate the process of designing, testing and implementing arts assessments. It outlines what educators and teams need in order to develop performance-based arts education assessments. Sample assessment exercises in dance, drama/theatre, music and the visual arts are included. 371 POW Vlaams onderwijs in cijfers 2008-2009 / Vlaamse Overheid. Beleidsdomein Onderwijs en Vorming(samensteller). - Brussel : Vlaamse Overheid, 2009. - 103 p. : tab. Dit zakboekje geeft per onderwijsniveau via tabellen een overzicht van het Vlaamse onderwijs voor het school- en academiejaar 2008-2009. [NA] 370 VLA VMBO herkend : structuur van het vmbo in de toekomst, advies op basis van het veldonderzoek Stichting Platforms VMBO / J. Kerkhoffs (samensteller/redacteur), J. de Kruif (samensteller/redacteur), A. Breemhaar (eindredacteur) ; Stichting Platforms VMBO. - Bunnik : Stichting Platforms VMBO, 2010. - 140 p. : fig., tab. - Met bijl. In de eerste helft van 2009 heeft de Stichting Platforms VMBO (SPV), op verzoek van het ministerie van OCW en het ministerie van LNV, onderzoek gedaan naar de mening van docenten en (midden)management in het vmbo over de programmastructuur van het vmbo. In dit rapport brengt het SPV het advies uit dat gebaseerd is op dit onderzoek. 377 VMB Vmbo in perspectief : een overzicht na 10 jaar vmbo / R. van Schoonhoven (redacteur), F. Studulski (redacteur). - Amsterdam : SWP, 2009. - 187 p. : ill., fig., tab. - ISBN 978-90-8850-060-2 Een terugblik op de ontwikkeling van het vmbo, de loopbanen, de innovatie, de zorg, de examens, de nieuwe werk- en leeromgeving en ideeën over de toekomst. Paragraaf 8.2 gaat kort in op talentontwikkeling, brede school, burgerschap, sport & cultuur. 377 VMB Vroeg of laat : advies over de vroege selectie in het Nederlandse onderwijs / Onderwijsraad. - Den Haag : Onderwijsraad, 2010. - 88 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg., samenv. en bijl. - ISBN 978-9461210-01-2 Het advies gaat in op de vraag of het Nederlandse onderwijsstelsel te vroeg selecteert en of er aanvullende maatregelen nodig zijn om het stelsel te optimaliseren. Om de adviesvraag te beantwoorden is literatuurstudie verricht, zijn landen met elkaar vergeleken en is er een inventarisatie van initiatieven in het veld uitgevoerd. Digitale versie: www.onderwijsraad.nl/upload/publicaties/573/documenten/vroeg-of-laat.pdf 370 VRO Universities and the creative industries / S. Roodhouse. - 2009. - Met lit.opg. (The journal of arts management, law and society; Vol. 39, nr. 3, Fall, 187- 199 p.) Higher education institutions (HEIs) in the United Kingdom are in an era of change with an increasing focus on employer engagement. This article explores the employability issues and then specifically considers the creative industries. It focuses on the spaces and resources of cultural quarters (CQs) as an example of a specific domain in which HEIs engage to realize the potential of their nonscientific creative knowledge. The author argues that employer engagement is not new; therefore, supporting
7
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
creative practitioners in universities and the creative industries through vehicles such as CQs is a natural extension of an old mission. TIJDSCHRIFTEN
KUNST EN CULTUUR Alles draait om publiek : een handreiking voor het bereiken van divers publiek / A. de Kort, S. van Nieuwenhuijzen, A. Joos. - Tilburg : UITmarketingburo, 2008. - 38 p. : ill., tab. - In samenw. met Kosmose. Het aandeel inwoners van niet-Nederlandse afkomst groeit in Nederland. Hierdoor wordt het (potentiële) publiek van een culturele instelling steeds meer diverse van samenstelling. Maar hoe vind je als culturele instelling aansluiting bij dit relatief nieuwe publiek? En wat betekent dit voor de organisatie en bedrijfsprocessen? Deze publicatie biedt een handreiking om de publieksgroep van niet-Nederlanders te bereiken. Het eerste gedeelte bestaat uit achtergronden en voorbeelden die diepgang en nadere uitleg geven over culturele diversiteit. Het tweede gedeelte van de publicatie bestaat uit een visuele weergave van het bedrijfsproces waarin alles om het publiek draait. Digitale versie: www.uitinbrabant.nl/contentimages/Document/37124256.pdf 314 KOR La culture de la chambre : préadolescence et culture contemporaine dans l'espace familial / H. Glevarec. - Paris : Ministère de la Culture et de la Communication, 2010. - 184 p. : fig., graf., ill., tab. - ISBN 978-2-11-097540-9 'La culture de la chambre' désigne ici l'espace domestique comme l'espace central à partir duquel les jeunes générations entrent en relation avec le monde et se construisent progressivement. À partir d'entretiens réalisés auprès de jeunes âgés de 7 à 13 ans, et de leurs parents, ainsi que d'observations des espaces domestiques, l'auteur montre que l'univers culturel des enfants et des pré-adolescents, largement articulé aux biens et services des industries culturelles, se construit aujourd'hui entre plusieurs pôles : la famille, son héritage et son ambition culturelle, la culture jeune et la recherche d'autonomie de l'enfant. À l'appui de cette démonstration et de cette analyse, des interviews et des données statistiques permettent de mieux saisir les spécificités de la préadolescence. Par l'originalité du sujet traité (l'autonomie médiatique et culturelle conquise précocement par les enfants et pré-adoslescents), des âges considérés (les 7-13 ans), de l'approche (mêlant données qualitatives et quantitatives), cette étude de sociologie de l'enfance et de la culture, est d'autant plus passionnante à découvrir qu'elle est ancrée dans le réel, au plus près des acteurs et des évolutions en cours." 008 GLE De draagbare De Swaan / A. de Swaan, J. Heilbron (samensteller), G. de Vries (samensteller). Amsterdam : Bert Bakker, 2008. - 335 p. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-90-351-3332-7 Een bloemlezing van socioloog en essayist Abram de Swaan. De gekozen stukken dateren uit verschillende periodes en behandelen de voornaamste onderwerpen waarover De Swaan heeft geschreven. Zes rubrieken zijn te onderscheiden: oorlog en andere geweld; verzorgingsstaat; kunst en cultuur; gevoelshuishouding; identificatie en desidentificatie; en mondialisering. De rubriek kunst en cultuur bevat: Kunst is misbaar; Het blote oog; Kunstkunst en gunstkunst; Wegrecensie; Kwaliteit is klasse. De sociale wording en werking van het cultureel smaakverschil; en Niet bij kunst alleen. Over amateurs in de beeldende kunst. In de rubriek mondialisering schrijft De Swaan over het internationaal cultuurstelsel en het nationaal cultuurbeleid. 700 SWA
8
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Inrichting steunfuncties dans en theater bkkc / W-J. Raijmakers, C. van Deijck-Hofmeester. - [S.l.] : Raijmakers & Hofmeester, 2010. - 40 p. - Met bijl. - In opdr. van het bkkc. De centrale vraag van dit onderzoek is: Hoe kan het 'Brabants kenniscentrum kunst en cultuur' (bkkc) het meest succesvol de professionele theater en dans in Noord-Brabant ondersteunen? Volgens de onderzoekers kan dit door directe en praktische steun te geven aan makers, door het aanbod aan Brabants theater en dans gemakkelijker bereikbaar te maken voor de podia, door netwerkbijeenkomsten en themadagen te organiseren waar makers, podia, festivals en gemeenten worden geïnformeerd over actuele zaken en branchegenoten elkaar kunnen ontmoeten. Daarbij zou het bkkc moeten fungeren als kenniscentrum door het initiëren van onderzoek en het verzamelen en up to date houden van gegevens. Ook ziet het veld een rol weggelegd voor het bkkc als belangenbehartiger van de podiumkunsten bij de politiek. Digitale versie: www.bkkc.nl/media/pdf/Inrichting-steunfuncties-dans-en-theater-bkkc.pdf 009 RAI Investing in cultural diversity and intercultural dialogue / K. Matsuura (auteur van voorwoord), F. Rivière (auteur van inleiding), F. Sampson ... [et al.]. - Paris : UNESCO, 2009. - XIII, 402 p. : fig., graf., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-92-3-104077-1 This report aims to become a reference tool for cultural diversity. Cultural diversity, which is too often reduced to the protection of heritage in danger, is also the development of intercultural skills, the search for an antidote to expressions of cultural isolationism, the road towards new forms of governance, the lever of the effective exercise of universally recognized human rights and a means to reduce imbalances in the world trade in creative products. Based on the analysis of recent initiatives, concrete examples, case studies and successful practices, this report advances a number of pathways worth exploring for renewing development strategies in favour of poverty eradication, environmental action and sustainable, human-centred governance. 700 INV Muziek in de stad / G. Marlet. - Nijmegen : VOC , 2010. - 54 p. : ill., fig., tab., graf. - ISBN 978-9079812-05-9 Wat is het belang van podiumkunsten, musea, festivals en erfgoed voor de stad? In dit boek geeft auteur Gerard Marlet wetenschappelijk onderbouwde argumenten voor het belang van kunst en cultuur in de stad. Bevat zes hoofdstukken: 1) Geen overheidstaak?, 2) Het vermeende belang van cultuur voor de stad, 3) Cultuur vergroot de aantrekkingskracht van steden, 4) De kunst van investeren in cultuur, 5) De Cultuurkaart, 6) Een overheidstaak. 008 MAR Popvirus : popularisering van religie en cultuur / M. Aerts (redacteur), M. van den Haak (redacteur), L. Duits ... [et al.]. - Amsterdam : Aksant, 2009. - 158 p. : graf., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 97890-5260-355-1 Deze bundel evalueert het fenomeen popularisering. Vragen komen aan de orde als: Wat betekent deze popularisering? Worden ingewikkelde en verheven zaken erdoor toegankelijker gemaakt, en werkt het popvirus dan aanstekelijk? Of is het een ziekmakend virus en leidt popularisering tot vervlakking en verdomming? En moet je je er daarom tegen verzetten, en meer belang hechten aan authenticiteit of aan 'hoge cultuur'? 008 POP State of the field report: arts in healthcare 2009 / O. Goodman (redacteur), E. Sims (redacteur), J. Rollins ... [et al.]. - Washington, DC : Society for the Arts in Healthcare, 2009. - 30 p. : ill., graf. Met lit.opg.
9
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Throughout recorded history, there is evidence that pictures, stories, dances, music, and drama have been central to healing rituals. Today's renewed focus on humanistic care in the United States is leading to resurgence in the knowledge and practice of incorporating the arts into healthcare services. This report was designed to present an overview of arts in healthcare in the United States. It details the prevalence of arts in healthcare programs, makes a business case for arts in healthcare, provides a sampling of current research findings, and concludes with a look to the future. Digitale versie: www.thesah.org/doc/reports/ArtsInHealthcare.pdf 613 STA How we value arts and culture / J. Holden. - 2009. - In: Asia Pacific Journal of Arts & Cultural Management 6(2009)2(447-456 p.) Culture should no longer be thought of as a set of binary oppositions between elite/popular, refined/debased, individual/mass, high/low. Instead, we need to conceive of culture in three highly interrelated spheres: publicly funded, commercial, and home-made, each with its own definition, gatekeepers and critical discourse. The huge increase in home-made culture over the past thirty years, mainly but not entirely fuelled by the internet, has changed the possibilities for all three spheres. How culture is valued depends on the perspective and interests of different groups. Culture can be valued for its intrinsic, instrumental and institutional values. These values are complementary, not mutually exclusive, and each has its own language and way of being measured and narrated. TIJDSCHRIFTEN Powerstation Art : een open blik op de wereld / N. Putten, van. - 2010. - In tijdschrift Forum Magazine 5(2010)voorjaar(12-13 p. ) Kinderen uit Nederland en Zwitserland ontmoeten elkaar tot hun achttiende levensjaar regelmatig om samen kennis te maken met kunst en andere culturen. Dutchartdesk.ch en FORUM werken samen aan dit unieke experiment, dat in 2006 startte met 7 peuters uit Nederland en 7 peuters uit Zwitserland en loopt tot 2022. Powerstation Art is een vorm van ontmoetingskunst. Het haalt de kinderen en gezinnen elk jaar even uit hun dagelijkse bestaan en zet ze in een andere omgeving. Een cruciale rol in het project spelen de kunstenaars. Elke twee jaar zijn er twee nieuwe kunstenaars die de kinderen iets leren over hun vak en kijk op de wereld. TIJDSCHRIFTEN Valuing arts & culture in the community / L. Johnson. - 2009. - In: Asia Pacific Journal of Arts & Cultural Management 6(2009)2(471-487 p.) Despite the hype surrounding the mobilisation of the creative arts as a vehicle for social and physical regeneration, there are few systematic assessments of the success or otherwise of this agenda. This paper will present a framework for assessing the social, economic and cultural sustainability of a changing arts agenda in the regional city of Geelong, Australia. It will draw on general principles and local revaluations of the arts to present a historical account of why and how the value of the arts in this one community changed over time to produce a sustainable outcome. TIJDSCHRIFTEN Van hoge en lage beweringen : verkenning van de begrippen 'hoge kunst' en 'lage kunst' / S. van der Linden. - 2010. (Kunstzone; Vol. 9, nr. 2/3, feb/mrt. 4-8 p.) Over de begrippen hoge kunst en lage kunst wordt in de professionele wereld druk gedebatteerd. Theoretici en docenten nemen diverse standpunten in. Een themanummer van het tijdschrift Boekman uit 2005 over hoge en lage cultuur geeft een keur aan invalshoeken en definities. Maar wat kan de docent met al die verschillende theorieën? Dit artikel besluit na een kleine bloemlezing met
10
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
enkele praktische voorstellen. TIJDSCHRIFTEN
KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Art education for democratic life / O. Gude. - NAEA, 2009. - 7 p. Paper presented at the 2009 convention of the National Art Education Association, Minneapolis, MN. Much arts education research is devoted to articulating the development of students' modes of thinking and acting, describing the development of various aptitudes in terms of the individual's experiences and accomplishments. In this paper the author focuses on how the unique abilities that are developed through experiences in the arts are the qualities and habits of mind of art-educated, artistically-self-actualized individuals who are situated within and constituent of a democratic society. Digitale versie: www.naea-reston.org/2009_LowenfeldLecture_OliviaGude.pdf 701 GUD Combineren kun je leren : werkschrift kennisdag cultuurcoaches 10-12-09 / A. Twaalfhoven ... [et al.]. - [S.l.] : De Cultuurformatie, 2010. - 26 p. : ill. De cultuurcoach is een nieuwe brug tussen cultuur en school. Hij vervult een zogeheten 'combinatiefunctie' door met één been in het onderwijs en één been in een culturele instelling te staan. Tijdens de Nationale Kennisdag Combinatiefuncties 2010, die op 10 december plaatsvond in Utrecht, organiseerde de Cultuurformatie vier gespreksrondes over het werk van de cultuurcoach. De eerste gespreksronde ging in op de meerwaarde van de cultuurcoach voor het 'schoolgaand kind in de wijk'. Daarna volgde de vraag hoe een cultuurcoach doeltreffend 'de brug van cultuur naar school' slaat. De discussie rond 'dorp en stad' spitste zich toe op het cultuurverschil tussen het platteland en de grote steden. Tot slot kwam in de gesprekken rond 'Urban Culture' het ideaalbeeld van de cultuurcoach ter discussie te staan. Dit werkschrift geeft een impressie van de gesprekken en zoomt met een viertal interviews in op de belangrijkste items die naar voren kwamen. De vier geïnterviewden waren: Eeke Wervers (Cultuurnetwerk Nederland), Liesbeth van Droffelaar (gemeente Utrecht), Karin Kievit (cultuursector), Anna van der Goot (SKVR). 701 COM Cultuureducatie [dvd] : onderdeel van het onderwijs / J. Leupe (projectleider), R. Elmans (interviewer) ; Kunst-werkt (interviewer), Edu-Art. Advies en organisatie in cultuureducatie. - Arnhem : Edu-Art, 2008. - 10 min. Dvd over het belang van cultuureducatie op school. Allereerst wordt uitgelegd wat cultuureducatie is. Daarna komen verschillende leerkrachten, interne cultuurcoördinatoren (ICC'ers) en een beeldend kunstenaar aan het woord. Zij vertellen wat de waarde van cultuureducatie is voor kinderen binnen het basisonderwijs. Tussendoor worden beelden getoond van kinderen die cultuureducatieve activiteiten ondernemen. De dvd eindigt met het gegeven dat een ICC'er een belangrijke rol kan spelen in het succesvol implementeren van cultuureducatie binnen de school. Om ICC'er te worden is scholing nodig. Edu-Art verzorgt deze scholing in de vorm van de zogeheten ICC-cursus. [DV] 701 CUL Das 1. Jugend-KulturBarometer : 'Zwischen Eminem und Picasso... ' / S. Keuchel (redacteur), A.J. Wiesand (redacteur). - Bonn : ARCult Media, 2006. - 320 p. : fig., graf., ill. - Met lit.opg. en bijl. ISBN 3-930395-76-2 Das Jugend-KulturBarometer liefert aktuelles Datenmaterial zur Kulturpartizipation junger Leute im Alter von 14 bis 24 Jahren. Neben dem Einblick in die kulturellen Biographien junger Menschen werden die Einflüsse verschiedener Faktoren - etwa des Elternhauses oder der Schule - untersucht.
11
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Die Ergebnisse des Jugend-KulturBarometers werden durch aktuelle Forschungen anderer Institutionen, etwa des Deutschen Jugendinstituts, ergänzt. Begleitend werden zahlreiche Kinder- und Jugendprojekte der verschiedensten kulturellen Sparten vorgestellt - von Multimedia-Projekten über künstlerische Angebote in unterschiedlichen Schulformen bis zum Education Programm der Berliner Philharmoniker. 700 JUG Educating in the arts : the Asian experience: twenty-four essays / L. Joubert (redacteur). - Dordrecht : Springer [etc.], 2008. - 356 p. : ill., tab., fig., graf. - Met reg. en lit.opg. - ISBN 978-1-4020-6386-2 Written by leaders in a wide range of creative fields and from all corners of the Asian region, this collection of essays presents arts and education programs which reflect traditional and contemporary practices. The volume brings together researchers, practitioners, educators, children and young people with shared interests in the arts and activities that cross disciplinary divisions and aims to encourage the use of the arts in developing international understanding, celebrating cultural diversity, building cultural bridges and creating cross-cultural dialogue throughout the Asian region. This book arose out of the need to promote not only arts and educational practices; but also the research and evaluations being achieved in the field. Writing about their own practical experiences, the authors explore linkages between creativity and discipline; of social organisation and individual expression and how inventiveness and economic productivity are inextricably linked. 701 EDU Goed Plan : cursusmap cultuureducatiebeleid / J. Bol (samensteller) ... [et al.] (samensteller) ; Kunst Centraal. - Bunnik : Kunst Centraal, 2007. - 78 p. : graf., ill., tab. + cd-rom. - Met begrippenlijst. Cursusmap van Kunst Centraal, het steunpunt kunsteducatie Utrecht, behorende bij de cursus 'Goed plan!'. Doel van deze cursus is om docenten primair onderwijs in Utrecht te begeleiden bij het schrijven van een cultuureducatiebeleidsplan voor de eigen school. De bijbehorende cd-rom bevat de schema's, modellen, vragenlijsten en invulformulieren die in de cursusmap zijn opgenomen. 701 GOE [CR] 701 GOE Inspiratie door de brede school : pilot kunst en cultuur in de brede school van het voortgezet onderwijs / A.-M. Backes (redacteur) ... [et al.] (redacteur), M. te Riele. - Rotterdam : SKVR, 2009. 119 p. : ill., tab. - In opdr. van Gemeente Rotterdam, dienst JOS. Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR) heeft in de periode 2006-2009 op drie scholen de pilot 'Kunst- & cultuureducatie in de brede school van het voortgezet onderwijs' begeleid. De ervaringen van SKVR en van de partners binnen dit project - de brede scholen, kunstenaars/docenten en culturele instellingen - zijn verwerkt in deze publicatie. 371 RIE Klaar? actie! : over ouderen en cultuurparticipatie / D. Verté ... [et al.] ; Vrije Universiteit Brussel. Vakgroep Educatiewetenschappen. Hogeschool Gent. - Brugge : Vanden Broele, 2010. - 140 p. : tab., graf. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-4960-204-8 Grootschalig onderzoek naar cultuurparticipatie van 60-plussers in Vlaanderen. De auteurs analyseerden cijfermateriaal uit behoeftenonderzoeken bij 44.000 ouderen. Vragen die beantwoord worden: Wie neemt actief deel aan cultuur, en wie niet? Welke factoren spelen hierin een rol? Willen ouderen graag participeren in cultuur en zijn de randvoorwaarden daartoe ideaal ingevuld? Bestemd voor iedereen die begaan is met (actieve) cultuurparticipatie van ouderen. Daarnaast dient deze publicatie als handvat om ouderen actief te betrekken bij de organisatie en de werking, zelfs het beleid, van cultuur in hun stad of regio. 700 KLA
12
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Het Kunstsecundair onderwijs / VLOR, Vlaamse Onderwijsraad. - VLOR, 2000. - 32 p. - ISBN 978-90441-1026-5 Het Kunstsecundair Onderwijs (KSO) is één van de vier onderwijsvormen van het gewoon voltijds secundair onderwijs. Het kent drie studiegebieden: ballet, beeldende kunsten en podiumkunsten. KSO-studierichtingen worden op een vijftigtal scholen gegeven. Deze publicatie legt uit hoe het KSO in elkaar zit. Inhoud: Het kunstsecundair onderwijs sinds 1955; De eigenheid van het KSO; Basisvorming; Kunsttakken; Studiegebieden in het KSO; Studierichtingen van de tweede en derde graad KSO; De derde leerjaren van de derde graad KSO. 373 KUN Leerlijnen Kunstzinnige oriëntatie cluster 1 : Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging / CED-Groep. - Rotterdam : CED-groep, 2007. - 46 p. Een overzicht van leerlijnen en basisleerlijnen Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging cluster 1, verantwoording naar kerndoelen en aanpassingen voor cluster 1. De leerlijnen voor het speciaal onderwijs zijn ontwikkeld voor slechtziende leerlingen in de basisschoolleeftijd. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/2046928/Kunstzinnigeorientatie_totaal_cluster1_2007.doc 701 LEE Leerlijnen Kunstzinnige oriëntatie cluster 2 : Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging / CED-Groep. - Rotterdam : CED-groep, 2007. - 43 p. Een overzicht van leerlijnen en basisleerlijnen Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging cluster 2, verantwoording naar kerndoelen en aanpassingen voor cluster 2. De leerlijnen zijn ontwikkeld voor het speciaal onderwijs cluster 2: slechthorende en dove kinderen en kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden in de basisschoolleeftijd. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/2046929/Kunstzinnigeorientatie_totaal_cluster22007.doc 701 LEE Leerlijnen kunstzinnige oriëntatie cluster 3 LG : Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging / CED-Groep. - Rotterdam : CED-groep, 2007. - 24 p. Een overzicht van leerlijnen en basisleerlijnen Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging cluster 3 LG (lichamelijk gehandicapten), verantwoording naar kerndoelen en aanpassingen voor cluster 3 LG. De leerlijnen voor het speciaal onderwijs zijn ontwikkeld voor kinderen met een lichamelijke beperking. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/2046932/Kunstzinnigeorientatie_totaal_mytyl_2007.doc 701 LEE Leerlijnen Kunstzinnige oriëntatie cluster 3 LZK : Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging / CED-Groep. - Rotterdam : CED-groep, 2007. - 24 p. Een overzicht van leerlijnen en basisleerlijnen Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging cluster 3 LZK (langdurig zieke kinderen), verantwoording naar kerndoelen en aanpassingen voor cluster 3 LZK. De leerlijnen voor het speciaal onderwijs zijn ontwikkeld voor langdurig zieke kinderen in de basisschoolleeftijd. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/2046931/Kunstzinnigeorientatie_totaal_lzk_2007.doc 701 LEE
13
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Leerlijnen Kunstzinnige oriëntatie cluster 4 : Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging / CED-Groep. - Rotterdam : CED-groep, 2007. - 45 p. Een overzicht van de leerlijnen en basisleerlijnen Tekenen en handvaardigheid, Muziek, Spel en beweging cluster 4, verantwoording naar kerndoelen en aanpassingen voor cluster 4. De leerlijnen voor het speciaal onderwijs zijn ontwikkeld voor kinderen met psychiatrische of gedragsproblemen in de basisschoolleeftijd. Digitale versie: www.cultuurplein.nl/attachments/2046930/Kunstzinnigeorientatie_totaal_cluster4_2007.doc 701 LEE Neuroeducation: learning, arts, and the brain : findings and challenges for educators and researchers from the 2009 Johns Hopkins University Summit / B. Rich (redacteur), J. Goldberg (redacteur). - New York : The Dana Foundation, 2009. - 109 p. : ill., fig., graf. - Met reg., bijl. - ISBN 978-1-932594-522 On May 6, 2009, the Neuro-Education Initiative of The Johns Hopkins University School of Education, with support from The Dana Foundation, hosted its inaugural national Learning, Arts, and the Brain Summit to explore the intersection of cognitive neuroscience, the arts, and learning. More than 300 educators, scientists, school administrators, and policy makers shared their perspectives on advancing the science of learning through the lens of arts training and its effects on cognition. Through this summit, the research and education communities came together to discuss what neuroscience research has demonstrated to date concerning the effects of arts training on cognition and to explore future research priorities and opportunities. The summit's purpose was not to debate whether children need the arts, but rather to explore how studying and practicing the arts might enhance creativity, cognition, and learning. Digitale versie: www.dana.org/news/publications/publication.aspx?id=23964 701 NEU Pas op... succes! : een onderzoek naar de voorwaarden van succes voor Cultuurtraject van de SKVR / A. Timmermans. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 92 p. : tab., fig. - Met bijl. en lit.opg. - Masterthesis Erasmus Universiteit Rotterdam, Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen. Voor deze masterthesis is onderzoek gedaan naar het Cultuurtraject van de Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR). Tijdens het Cultuurtraject maken kinderen van vier tot zestien jaar tweemaal per jaar kennis met verschillende kunstdisciplines. Dit onderzoek richt zich op de middelbare scholen in Rotterdam. De hoofdvraag van het onderzoek is: Onder welke voorwaarden wordt het Cultuurtraject als een succes ervaren? Digitale versie: oaithesis.eur.nl/ir/repub/asset/6388/Master%20thesis%20Annemarie%20Timmermans2.pdf 701 TIM Passion for art?! : a research on the motivation of non-artistic personnel in the art education / C.N.R. Prins. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 119 p. : tab., graf., fig. - Met lit.opg. en bijl. - Erasmus University Rotterdam, Faculty of History and Arts, Masterthesis cultural economics and cultural entrepreneurship. This thesis provides a research on the motivation of non-artistic personnel in centers for art and culture. The general questions that will be answered are: How are they motivated in their work and do they derive psychic income from working in the arts? The cause for this research is created by Caves' theory of creative and humdrum input in the cultural sector. As this theory is stereotyping the personnel in the cultural sector and their motivation. He claims that the organizational personnel
14
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
would only work there for the money. Is this true? Digitale versie: oaithesis.eur.nl/ir/repub/asset/6481/Ma%20thesis_Compleet_CPrins_011109.pdf 331 PRI Topklassers cultuur deel 2 : 1700-1800, 1800-1900 / C. van der Neut. - Baarn : Bekadidact, 2008. 47p. : ill. + antwoordenboek. - ISBN 978-90-262-4239-7 In dit lespakket wordt er kennis gemaakt met 22 onderwerpen op het gebied van kunst, geschiedenis, geloof en maatschappelijke stromingen uit de periodes 1700-1800 en 1800-1900. Ieder onderwerp start met een inleidend verhaal. Door zelfstandig te werken en daarbij gebruik te maken van bibliotheek, woordenboek, internet of gesprekken met deskundigen kunnen kinderen de antwoorden zoeken. Bedoeld voor de betere (hoogbegaafde) leerlingen van de bovenbouw van het basisonderwijs. Hierbij wordt een beroep gedaan op het analytisch, creatief en praktisch denkvermogen van de leerlingen. 701 NEU Topklassers cultuur deel 3 : 1500-1600, 1600-1700 / C. van der Neut. - Baarn : Bekadidact, 2008. 47p. : ill. + antwoordenboek. - ISBN 978-90-262-4244-1 In dit lespakket wordt er kennis gemaakt met 22 onderwerpen op het gebied van kunst, geschiedenis, geloof en maatschappelijke stromingen uit de periodes 1500-1600 en 1600-1700. Ieder onderwerp start met een inleidend verhaal. Door zelfstandig te werken en daarbij gebruik te maken van bibliotheek, woordenboek, internet of gesprekken met deskundigen kunnen kinderen de antwoorden zoeken. Bedoeld voor de betere (hoogbegaafde) leerlingen van de bovenbouw van het basisonderwijs. Hierbij wordt een beroep gedaan op het analytisch, creatief en praktisch denkvermogen van de leerlingen. 701 NEU De visitatieprocedure cultuurprofielscholen : toetsing van kwaliteit / W. Oud, Y. Emmelot (medewerker). - Amsterdam : Kohnstamm Instituut, 2010. - 104 p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. - In opdr. van de Vereniging Cultuurprofielscholen. - ISBN 978-90-6813-895-5 De Vereniging Cultuurprofielscholen (VCPS) is opgericht om bij te dragen aan de structurele inbedding en waarborging van de kwaliteit van kunst- en cultuureducatie in het voortgezet onderwijs. De vereniging heeft een visitatieprocedure ontwikkeld voor scholen die in aanmerking willen komen voor het lidmaatschap en het keurmerk Cultuurprofielschool. In deze publicatie doet het Kohnstamm Instituut onderzoek naar deze visitatieprocedure. Daarbij staat de volgende onderzoeksvraag centraal: Bieden de visitatieprocedure en het bijbehorende visitatie-instrument een betrouwbaar en objectief oordeel over de kwaliteit van het cultuureducatieprogramma zoals op een cultuurprofielschool volgens de Vereniging Cultuurprofielscholen verwacht mag worden? Digitale versie: www.sco-kohnstamminstituut.uva.nl/pdf/ki834.pdf 370 OUD Attitudes of preservice general education teachers toward art / K. Marzilli Miraglia. - 2008. - Met lit.opg. (Visual arts research; Vol. 34, nr. 1 (Issue 66), 53-62 p.) This qualitative study explored histories, perceptions, and attitudes of 18 preservice generalist teachers and how these may have contributed to their anxiety in making and teaching art. Data were collected through interviews, a background questionnaire, student reflective journals, and a researcher's observation journal. Through grounded theory, the concept of low confidence/anxiety was developed to explain seven identified themes: teaching art, fear of drawing, understanding art, unrealistic expectations, judgments, making the grade, and teacher expectations. Contributing factors
15
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
to anxiety in art making included lack of knowledge, fear of making mistakes, and negative responses from peers and/or former teachers. TIJDSCHRIFTEN Beyond us now : speculations toward a post-art education world / K.G. Congdon, L.E. Hicks, P.E. Bolin, D. Blandy. - 2008. - Met lit.opg. (Visual arts research; Vol. 34, nr. 1 (Issue 66), 1-15 p.) In this paper, four art educators, writing individually, speculate about the future of their field. Each author speculates from separate locations, and with different purposes and viewpoints in mind. The speculative outcomes, while not harmonious, offer the field a range of responses to critical questions about the future of art education. TIJDSCHRIFTEN Creatief ondernemen : versterken van kunstonderwijs in de beroepskolom / V. van Lanschot Hubrecht. - 2010. (Kunstzone; Vol. 9, nr. 2/3, feb/mrt. 22-23 p.) Door de groei van de creatieve industrie is een aantal scholen naar mogelijkheden gaan zoeken om het kunstonderwijs in de bovenbouw van het vmbo te versterken. Op verschillende manieren realiseren scholen in de verschillende leerwegen hun doel door gebruik te maken van de ruimte die de wetgeving biedt, zo ook het Mollerlyceum in Bergen op Zoom. Zo krijgen leerlingen van de theoretische leerweg in de derde klas vmbo allemaal het vak Creatief Ondernemen. Het programma heeft primair tot doel leerlingen via kunst en cultuur een algemene beroepshouding te laten ontwikkelen. Een tweede doel is leerlingen kennis te laten maken met de werkwijze in het mbo. Een toelichting op het programma. Het programma is ontwikkeld in samenwerking met de opleiding mediavormgeving van ROC Zoomvliet College, niveau 4-opleiding. TIJDSCHRIFTEN Developing a bundled visual arts assessment model / T.M. Brewer. - 2008. - Met lit.opg. en bijl. (Visual arts research; Vol. 34, nr. 1 (Issue 66), 63-74 p.) What should assessment look like, and how do we go about creditably assessing it? This paper addresses these questions with a focused inquiry of visual art assessment literature. The results strengthen the conceptual foundation for the 'bundled' assessment model, confirm that authentic and performance-based visual arts assessment is greatly needed, and make clear that new tests should measure cognitive contributions found specifically in visual arts learning. This paper includes sample test items. See appendix. TIJDSCHRIFTEN Enhancing children's learning: the art perspective / J. Adu-Agyem, M. Peligah Enti,. - 2009. (International journal of education through art; Vol. 5, nr. 2/3, 143-155 p.) This study, which was qualitative in nature, investigated what school children in Ghana had to say about their drawings. Observation and in-depth interviews were used to examine links between art and emotion. Parents' views about art lessons were investigated also. The aim of this article is to transmit what the researchers found out about the value of art for enhancing these children's learning. The data analysis revealed that art facilitated expression of emotion and experience. Theory in the literature suggests that learning is most effective when it links with emotional experience; thus, the researchers put forward an argument for effective learning in the context of art lessons. Art can also be used as a form of therapy or preventive medicine to contribute to children's psychological well-being and subsequently prepare them for learning. TIJDSCHRIFTEN
16
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Mens, Kunst en Cultuur (MKC) : hoogwaardig kunstonderwijs voor basis en kader / V. van Lanschot Hubrecht. - 2010. (Kunstzone; Vol. 9, nr. 2/3, feb/mrt. 26-27 p.) Drie jaar geleden maakte de locatie d'Ampte van Scholengemeenschap Tabor in Hoorn via een school in Engeland kennis met de BTEC-kwalificaties voor de kunstvakken. Tabor raakte geïnteresseerd in het programma vanwege de hoge kwaliteit en het internationale certificaat dat leerlingen krijgen wanneer zij het programma met succes doorlopen. De school is gaan onderzoeken in hoeverre het programma vertaald zou kunnen worden naar de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg. Sinds het schooljaar 2009-2010 werken alle 240 leerlingen in de onderbouw van de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg met het BTEC-programma Art, Design and Media, door de school vrij vertaald in Mens, Kunst en Cultuur (MKC). Een beschrijving van de inhoud en structuur van het programma en de toekomstmogelijkheden. TIJDSCHRIFTEN School voor elk talent : Cultuurprofielscholen in Brabant. - 2010. (BC; Vol. 59, nr. 2, mrt. 14-15 p.) Steeds meer scholen in het voortgezet onderwijs geven kunst en cultuur een structurele plaats in het lesprogramma. Nederland telt nu 32 zogenaamde Cultuurprofielscholen. Daarvan zijn er 4 gevestigd in Noord-Brabant, te weten in Oss, Etten-Leur, Tilburg en Eindhoven. Pleincollege Sint-Joris in Eindhoven was één van de eerste scholen in Brabant met een cultuurprofiel en heeft dan ook een voorbeeldfunctie voor ander scholen. Deze school heeft een project Kunst & Cultuur en doet aan talentontwikkeling. TIJDSCHRIFTEN The A/R/T connection: linking art practice, research and teaching / J. Smith. - 2009. - Met lit.opg. (International journal of education through art; Vol. 5, nr. 2/3, 265-281 p.) The engagement of art educators with art practice, research and teaching is increasingly under debate. In New Zealand, as in many western countries, the emphasis has historically been upon teaching and learning. Perhaps influenced by Eisner's enlightened approaches (1979, 1991) to educational connoisseurship and criticism, art/s educators began, in the late 1970s, to explore theoretical concepts that lay behind practice. Since then, emerging visions have been identified that support the argument for broadening research practice. TIJDSCHRIFTEN There's no 'I' in YouTube: social media, networked identity and art education / R.W. Sweeny. - 2009. - Met lit.opg. (International journal of education through art; Vol. 5, nr. 2/3, 201-212 p.) This article first provides an overview of three forms of interaction of social media: tagging, the mash-up and simulated environments. These forms then provide a context for discussion of the potential uses for social media within the field of art education, as well as pointing to the limitations of such technologies. Then there is a consideration of the pedagogical possibilities and problems inherent to three specific aspects of social media: Flickr and the hyperlinked image; YouTube and the moving image; and Second Life and the immersive image. This examination of social media may help other art educators to understand the importance of networked digital technologies in the lives of individuals and groups worldwide. More importantly, they may see pedagogical implications in the visualities such technologies produce, the identities formed in virtual environments and the epistemologies that develop from networked social media. TIJDSCHRIFTEN
17
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Vreemde vogels op Driestromenland : verslag van een schoolbreed kunstproject / M. Plomp. - 2010. (Praxisbulletin; Vol. 27, nr. 6, febr. 10-13 p.) Verslag van een schoolbreed kunstproject met als thema 'Vreemde vogels'. De bedoeling van het project was kinderen op een prettige en aantrekkelijke manier kennis laten opdoen over vogels en hen de mogelijkheid geven op geheel eigen wijze te ontwikkelen op het creatieve vlak. De school heeft samengewerkt met o.a. De Kubus, het centrum voor kunsteducatie in Lelystad. TIJDSCHRIFTEN
CULTUREEL ERFGOED Cultureel erfgoed en het pabo-programma / C. van der Kooij (eindredacteur), B. Beenackers ... [et al.]. - Groningen : Stichting School-Museumproject, 2001. - 28 p. - Met lit.opg. en bijl. Deze brochure heeft tot doel om een discussie over een structurele plaats voor cultureel erfgoed in de Pabo-opleiding te stimuleren. De volgende aspecten komen hierbij aan de orde: begripsbepaling van cultuureducatie/cultureel erfgoed; doelstellingen voor de aandacht voor cultureel erfgoed in de lerarenopleiding basisonderwijs; de plaats voor cultureel erfgoed in het opleidingscurriculum; planningsvarianten voor cultureel erfgoed in de Pabo; en cultureel erfgoed en nascholing. 725 CUL Erfgoedarena 2008-2009 : 10 debatten / M. Smelt (verslaglegger), L. Meijer-van Mensch (auteur van voorwoord). - Amsterdam : Reinwardt Academie [etc.], 2009. - I.s.m. Erfgoed Nederland. Bundeling van verslagen van de erfgoedbrede debatten die de Reinwardt Academie en Erfgoed Nederland maandelijks organiseerden in 2008-2009. De onderwerpen waren: Particulier verzameld, openbaar belang? (17 juni), Bedreigend erfgoed (15 oktober), ruimte voor water! ruimte voor cultuurhistorie? debat over de waterschapsverkiezingen (12 november), eerst alles op orde! (Erfgoedarena tijdens de DE conferentie 2008, 9 december), diversiteit: hoezo vanzelfsprekend? verankering van het diversiteitbeleid in de erfgoedsector (21 januari 2009), weg met de professional! Over u, professionals in verwarring, die zichzelf opnieuw moeten uitvinden (25 februari), weg met het object, over de vraag of 'authentieke' objecten een lust of juist een last zijn (18 maart), weg met de mannen aan de erfgoedtop! (15 april), auteursrecht (20 mei) en varend erfgoed, historische schepen: erfgoed of gebruiksgoed? (17 juni). Digitale versie: www.erfgoednederland.nl/upload/documenten/seizoen-2008-2009-bundelerfgoedarena.pdf 725 ERF Heritage and beyond / R. Palmer (auteur van voorwoord), D. Therond ... [et al.]. - Brussel : Council of Europe, 2009. - 220 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-92-871-6636-4 How and why did it seem appropriate at the start of this decade to draw up a new roadmap for cultural heritage? How had the concept changed and what implications could be drawn from this? How could the message transmitted by the Faro Convention foster the emergence of a new culture of development and greater territorial cohesion, leading to sustainable resource use and the involvement of everyone in the transmission of a heritage from which all of society would benefit? This publication attempts to answer these questions, but also looks in depth at various themes introduced by the Faro Convention, such as the holistic definition of heritage, the concept of heritage communities and of a common European heritage, its different economic and social dimensions and the principle of shared responsibility. It also offers valuable insights into the relationships between the heritage, the knowledge society and the process of digitising cultural assets. 725 HER
18
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Musea in transitie : rollen van betekenis / L. Bras (eindredacteur), F. Hoving (samensteller) ... [et al.] (samensteller). - Amsterdam : Erfgoed Nederland, 2010. - 64 p. : fig., ill. - Met lit.opg. - ISBN 97890-78956-12-9 Deze publicatie biedt inspiratie en praktische handreikingen voor transformatieprocessen ten behoeve van iedereen die, met en voor de erfgoedsector werkzaam is. Vragen die hierbij aan de orde komen zijn: Welke invloed heeft de veranderende informatiesamenleving op erfgoedinstellingen, met musea in het bijzonder? Welke kansen en mogelijkheden bieden deze ontwikkelingen voor musea? Voor hun rol in de samenleving, voor de medewerkers in hun organisatie en voor de relatie die een museum heeft met verschillende opdrachtgevers? Aan de hand van artikelen, interviews en actuele praktijkvoorbeelden maakt de lezer kennis met diverse rollen van musea in de informatiesamenleving. 725 MUS Organisatiemodel School-Museumproject / C. van der Kooij (eindredacteur), B. Beenackers ... [et al.]. - Groningen : Stichting School-Museumproject, 2001. - 25 p. Deze brochure heeft tot doel om een discussie over een structurele plaats voor cultureel erfgoed in de Pabo-opleiding te stimuleren. De volgende aspecten komen hierbij aan de orde: de belangrijkste bouwstenen van het project; de aanbieding van het project aan de studenten; de introductie van het project voor de studenten; de voorbereiding door de studenten; de uitvoering door de studenten; de beoordeling en de evaluatie. 725 ORG Tradities zijn gewoonten van nu, maar met een wortel in het verleden / O. Rieter, I. Strouken (redacteur), P. de Boer (redacteur). - Utrecht : NCV, 2009. - 14 p. : ill. Lesbrief waarin een aantal aspecten van het begrip traditie aan bod komt. In zes hoofdstukken worden de begrippen alledaagse tradities, feesten, rituelen, omgangsvormen, nostalgie, geloof en bijgeloof behandeld. 398 RIE Wat fijn! De canon in het klein / [Stichting Entoen.nu]. - [Den Haag] : Entoen.nu, 2010. - Ongepag. : ill. - Mini uitklapboekje. Miniboekje met hierin een korte samenvatting van de vijftig culturele en historische vensters over belangrijke personen, voorwerpen en gebeurtenissen die samen laten zien hoe Nederland zich ontwikkeld heeft. 008 WAT Zoet & zout : culturen en generaties verbinden met culinair erfgoed en theater / Chr. Mercken, M. Mittelmeijer (eindredacteur). - Utrecht : LIZE, 2009. - 46 p. : ill. + dvd. - I.s.m. ZID Theater. In de periode oktober 2008 tot en met februari 2009 heeft Stichting Lize het pilotproject Zoet&Zout: Verhalen & eetrituelen van bewoners uit Amsterdam Nieuw-West, uitgevoerd. Dit community art project vond plaats in het kader van het Europese Jaar van de Interculturele Dialoog en voor de uitvoering is samengewerkt met het ZID Theater uit Amsterdam en de Wijkalliantie. Centraal in het project stonden de ontmoeting, dialoog en uitwisseling tussen verschillende culturen en generaties in de wijk, met als bindmiddel eten en multidisciplinair theater. Het boekje beschrijft de achtergrond, werkwijze en opzet van het project. 301 MER [DV] 301 MER
19
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Erfgoed en politiek. - 2010. (Erfgoed Nederland magazine; Vol. 2, nr. 1, 3-8 p.) Themanummer gewijd aan de relatie tussen politiek en erfgoed. Willem Frijthoff vertelt in een interview over identiteitsvorming, Corine Elemans beschrijft haar zoektocht naar erfgoed in de partijprogramma's aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen en Désanne van Brederode vraagt zich af wat is er gebeurd met de oude politieke ideologieën. TIJDSCHRIFTEN Splitsen of knopen? / NCV, Nederlands Centrum voor Volkscultuur. - 2010. (Volkscultuur magazine; Vol. 5, nr. 1, 8-15 p.) In het nieuwe Fonds voor Cultuurparticipatie is volkscultuur één van de aandachtsgebieden waarvoor subsidie aangevraagd kan worden voor projecten die gericht zijn de cultuurparticipatie te bevorderen. In de Tweede Kamer wordt er wisselend gereageerd op de aandacht voor volkscultuur. Want wat is dat eigenlijk, volkscultuur? En is het wel een taak van de overheid om de volkscultuur te bevorderen. En hoe doe je dat dan? Wat kan kunst betekenen voor volkscultuur? Tijdens een discussiebijeenkomst in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam op 28 januari stonden twee thema's centraal: het thema hoog/laag en identiteit, en het thema lokale overheid en commercie. TIJDSCHRIFTEN Volkscultuur, middel of doel? / A-J. Bijsterveld. - 2010. - Met lit.opg. (Volkscultuur magazine; Vol. 5, nr. 1, 4-7 p.) Inleiding die hoogleraar 'Cultuur in Brabant' aan de Universiteit Tilburg, Arnoud-Jan Bijsterveld gaf voorafgaand aan het debat over volkscultuur in Nederland op 28 januari 2010 in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam. Hierin kwam aan de orde of - en zo ja hoe - overheden, kennisinstellingen en steunfuncties beleid kunnen ontwikkelen dat tot doel heeft 'openbaar toegankelijke projecten te stimuleren waarbij actieve cultuurparticipatie centraal staat en die een bredere bekendheid over en (her)waardering voor volkscultuur bewerkstelligen'. Er bestaat spanning tussen de benadering van volkscultuur als doel door de kennisinstituten en volkscultuur als middel door overheden. TIJDSCHRIFTEN Volkscultuurbeleid op provinciaal en lokaal niveau / NCV, Nederlands Centrum voor Volkscultuur. 2010. (Volkscultuur magazine; Vol. 5, nr. 1, 22-29 p.) In het nieuwe Fonds voor Cultuurparticipatie is volkscultuur één van de aandachtsgebieden waarvoor subsidie aangevraagd kan worden voor projecten die gericht zijn de cultuurparticipatie te bevorderen. Het Fonds geeft subsidies voor projecten die kunst- en cultuurbeoefening bevorderen. Daarnaast is er een matchingsregeling voor gemeenten en provincies. Het Fonds bestaat sinds januari 2009 en is nog volop in ontwikkeling. Zo ook het beleid rondom volkscultuur. Hoe krijgt het volkscultuurbeleid tot nu toe vorm, op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau? Wat is een goed volkscultuurproject? Zijn er knelpunten? Welke lessen zijn er te trekken voor de toekomst? Deze vragen werden aan de orde gesteld op de conferentie in Utrecht 'Volkscultuur en cultuurparticipatie: ervaringen uit de praktijk', georganiseerd door het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, in samenwerking met de provincie Utrecht op 5 november 2009 in Paushuize in Utrecht. TIJDSCHRIFTEN
20
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
BEELDENDE KUNSTEN Beeldende vorming binnen vmbo BB/KB : een verzamelnotitie met handreikingen voor het ontwikkelen van een leerlijn / G. Dinsbach. - Enschede : SLO, 2009. - 57 p. - Met bijl. - In opdr. van de vakverenigingen VLBV, NVTO en de VLS. Met de invoering van de nieuwe onderbouw is er in het vmbo een leemte ontstaan. Voor het leergebied Kunst en cultuur, met name de vakgebieden muziek en beeldende vorming zijn er geen methodes voorhanden die speciaal voor het vmbo zijn ontworpen. In overleg met de vakverenigingen heeft de SLO geen methodiek maar een handreiking (instrumenten, schema's, ordeningsprincipes) ontwikkeld voor het ontwikkelen van een leerlijn beeldende vorming. Muziek komt hierbij maar mondjesmaat ter sprake. De verzamelnotitie is opgezet als een soort stappenplan, zodat de docent zelf een leerlijn kan ontwikkelen of bijstellen. 730 DIN New media arts and culture : policy and practice in dialogue / H. Saha (hoofdredacteur). - Helsinki : Arsis, 2004. - 41 p. : ill., tab. - In: tijdschrift Arsis (2004)3. This ARSIS quarterly magazine introduces many of the themes and approaches discussed in the expert meeting on media art and new media culture policy in Helsinki, Finland, 22-23 August 2004 and the Helsinki Agenda, a key document aimed at addressing the importance of cross-cultural, cross-national and cross-disciplinary development of policy in this field. The meeting brought together national arts councils and other governmental funding bodies as well as both national and international foundations. These organisations have had a key role internationally in contributing to policy development for new media arts and culture, and in areas such as science, new technologies and art collaboration. The Helsinki expert meeting had two main aims: 1. To introduce key policy research results and evaluations of their implementation; and 2. To be an opportunity for the policy experts to network, to share experiences and to have a platform for future collaboration. 730 NEW Understanding creativity in early childhood : meaning-making and children's drawing / S. Wright. London : Sage, 2010. - XI, 188 p. : fig., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-1-84787-526-6 How can we understand young children's development in greater depth? How do they view the world around them, and what do they think the future might look like? This book investigates why children create, and what their creations mean. Chapters describe the processes and depict the outcomes of meaning-making, and of making room for children's voices through the open-ended activity of drawing. Issues examined include: the increasingly popular use of multi-modal texts; links between creativity and literacy; the importance of art in early childhood; concrete examples of children's meaning-making. 741 WRI
MUZIEK Attakatamoeva : liedjes voor de eerste graad van het basisonderwijs / Koor&Stem. - Antwerpen : Koor&Stem, 2007. - 36 p. : ill. + cd. - Editie 2007-2010. Een verzameling kinderliedjes voor de onderbouw van het basisonderwijs. Met bijbehorende cd. 784 ATT [CM] 780 ATT Collaboration between three- and four-year-olds in self-initiated play with instruments / S. Young. Evanston, IL : ICMPC, 2004. - 6-10 p. - Met lit.opg. - ISBN 1-876346-50-7
21
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Paper delivered at the 8th International Conference on Music Perception & Cognition in Evanston, Illinois, USA held between 3-7 August 2004. This study looked closely at three- and four-year-olds playing together in self-initiated play with instruments in typical nursery education settings, to discover if they collaborate musically and (assuming they do) how. A number of educational percussion instruments were set out as one of a range of self-select activities. Children were free to initiate play with the instruments. The area was filmed continuously for an hour during each of 10 weekly visits. One episode of paired play which was considered to be representative was selected for further, finer analysis. This episode is described and discussed in this paper. A conception of nonverbal collaboration within the act of making music, 'processual collaboration', is proposed. Digitale versie: www.icmpc8.umn.edu/proceedings/ICMPC8/PDF/AUTHOR/MP040279.PDF 780 YOU Cultural diversity in music education : directions and challenges for the 21st century / P. Campbell, Shehan (auteur van inleiding) ... [et al.], H. Schippers, J. Drummond. - Brisbane : Australian Academic Press, 2005. - 198 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. - ISBN 1-875378-59-6 This book offers contemporary views from scholars, educationalists, classroom practitioners and experts in specific disciplines on the challenges posed by music travelling through time, place and contexts. It chronicles the latest insights into a field that has convincingly moved from the sidelines to centre stage in both the practice and theory of music education. 780 CUL Handbook of music and emotion : theory, research, applications / P.N. Juslin (redacteur), J.A. Sloboda (redacteur), S. Davies ... [et al.]. - Oxford [etc.] : Oxford University Press, 2009. - XIV, 975 p. : fig., graf., ill., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-19-923014-3 This handbook offers an 'up-to-date' account of music's ability to express and arouse emotions. It provides comprehensive coverage of the many approaches that may be said to define the field of music and emotion, in all its breadth and depth. The first section offers multi-disciplinary perspectives on musical emotions from philosophy, musicology, psychology, neurobiology, anthropology, and sociology. The second section features methodologically-oriented chapters on the measurement of emotions via different channels (self report, psychophysiology, neuroimaging). Sections three and four address how emotion enters into different aspects of musical behavior, both the making of music and its consumption. Section five covers developmental, personality, and social factors. Section six describes the most important applications involving the relationship between music and emotion. In a final commentary, the editors comment on the history of the field, summarize the current state of affairs, as well as propose future directions for the field. 780 HAN Jedem Kind ein Instrument : Unterrichtsmaterialien Bd. 1 / A. Dieterle ... [et al.]. - Stuttgart : Carus, 2008. - 78 p. : ill. - Met 'Bildtafeln zu den Bausteinen des Moduls A: Bilder' en bijl. - ISBN 978-389948-108-2 'Jedem Kind ein Instrument' - der Titel ist zugleich Programm. Es ist allgemein bekannt, dass eine frühe musikalische Erziehung für die Entwicklung von Kindern von immenser Bedeutung ist. Das Anliegen dieses Buches ist es, dies am Umgang mit Instrumenten aufzuzeigen und einen Weg darzustellen, der die Kinder motiviert und ihr Interesse fürs aktive Musizieren weckt. Der erste Band der Unterrichtsmaterialien zu 'JeKi' enthält fünf Module, die mit unterschiedlichen Impulsen arbeiten. Jedes Modul setzt sich aus fünf Bausteinen zusammen, in welchen den Kindern die verschiedenen Musikinstrumente in phantasievoller Weise nahegebracht werden - sei es mit Geschichten, Bildern oder Liedern. 785 JED
22
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Music 3-5 / S. Young. - London : Routledge, 2009. - VIII, 126 p. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0415-43057-9 This book gives information, ideas and principles for music with three to five year olds. It integrates recent theory and practice and gives examples and ideas taken from real life. The book shows practitioners how to: connect with the educational concepts and principles of using music in early years settings; recognise and understand children's musical starting points; foster creativity through music; support listening and communication through music; learn the key areas of listening, singing, using instruments and dancing; develop children's musical understanding; and widen opportunities for music through resources, new technologies and visiting artist projects. 780 YOU Music & dyslexia : opening new doors / T.R. Miles (redacteur), J. Westcombe (redacteur). - Repr. London [etc.] : Whurr, 2004. - 120 p. - Met bijl. - 1e dr.: 2001. - ISBN 1-86156-205-5 It is now recongnised that dyslexia affects people's lives in all sorts of different ways. This book shows how some dyslexics can be highly gifted musicians. Ten of the 21 contributors to the book are themselves dyslexic. They relate their personal experiences (whether as amateurs or professionals) and in most cases tell of their eventual success. The other contributors are teachers and researchers who have wide experience of dyslexic musicians of all ages. 780 MUS Music and dyslexia : a positive approach / T. Miles (redacteur), J. Westcombe (redacteur), D. Ditchfield (redacteur). - Chichester : Wiley, 2008. - XV, 176 p. : fig., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-470-06558-7 Music and dyslexia is of particular interest for two reasons. Firstly, research suggests that music education can benefit young dyslexics as it helps them focus on auditory and motor timing skills and highlights the rhythms of language. Secondly, dyslexic musicians at a more advanced level face particular challenges such as sight-reading, written requirements of music examinations and extreme performance nerves. Therefore this book focuses on these research advances, and draws out the aspects of music education that benefit young dyslexics. The contributors also discuss the problems that dyslexic musicians face, and several chapters are devoted to sight-reading and specific strategies that dyslexics can use to help them sight-read. The book offers practical techniques and strategies, to teachers and parents to help them work with young dyslexics and dyslexic musicians. 780 MUS Musical communication / D. Miell (redacteur), R. MacDonald (redacteur), D.J. Hargreaves (redacteur) ... [et al.]. - Oxford : Oxford University Press, 2005. - XVI, 433 p. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-019-852936-1 This book brings together leading researchers from a variety of academic and applied backgrounds. It examines how music can be used to communicate and the biological, cognitive, social, and cultural processes which underlie such communication. It takes a broad, interdisciplinary look at all aspects of communication, from the symbolic aspects of musical notation, to the use of music in advertising. Written en compiled for those involved in music cognition, music education, and communication studies. 780 MUS Perspektive Musiklehrer/in : der Berufswahlprozess von Lehramtsstudierenden mit dem Unterrichtsfach Musik / D. Neuhaus. - Köln : Dohr, 2008. - 341 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-3-936655-57-5 Die Autorin geht in ihrer Befragung von mehr als 200 Studierenden verschiedener Universitäten und Musikhochschulen unter anderem der Frage nach, aus welchen Gründen sich die Studierenden für ein
23
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Lehramtsstudium mit dem Fach Musik entschieden haben. Im Unterschied zur bisherigen Forschung über Lehramtsstudierende berücksichtigt sie sowohl bei der Konzeption der Fragebogenstudie als auch bei der Auswertung verschiedene Berufswahltheorien und Erkenntnisse aus Berufswahlforschung und Erziehungswissenschaft. 780 NEU Research into higher music education : an overview from a quality improvement perspective / H. Jørgensen. - Oslo : Novus, 2009. - 273 p. : fig. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-82-7099-538-7 Higher music education institutions are numerous and spread all over the world. What does research tell us about these academies, conservatoires and schools of music? How can research be utilized in the institutions' quality improvement process? These are the basic questions addressed in this book. The book is the first international overview of research into higher music education, and includes a presentation of nearly 800 studies. The studies address basic characteristics of the institutions, their resources and internal processes, as well as their relation to external sectors. The book is primarily written for staff and students in these institutions, but is also aimed at people engaged in or interested in higher education, especially education in art subjects. 377 JOR Startsleutel educatie voor musici & ensembles / N. Kurstjens (medewerker), E. Marck, van der (medewerker), A. Davidse (medewerker). - Versie 1.4. - Amsterdam : MCN, 2009. - 40 p. - Met bijl. Handreiking met praktische tips voor het opzetten van een educatief project. Deze startsleutel is gemaakt voor musici en ensembles die zich met concerten en muziekeducatieve projecten op jeugd en jongeren willen richten. Digitale versie: www.muziekcentrumnederland.nl/fileadmin/Muziekinstituut/Klassiek/PDF/MCN_Startsleutel_Educatie_ versie_Oktober_2009.pdf 780 STA Het verhaal van Letter from Cathy: over muziek en vertelkunst : rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar in de Scheppende kunsten, aan de Universiteit van Leiden op 26 februari 2008 / L. Andriessen. - Leiden : Universiteit Leiden, Faculteit der Kunsten, 2008. - 24 p. : cd. - Inaugurele rede Universiteit Leiden. - ISBN 978-90-775-41043 (Kunst & wetenschap; 3) Hoe ontstaat de muzikale gedachte? Rede van de componist Louis Andriessen. Met als case studie het stuk 'Letter from Cathy' van Louis Andriessen. In dit stuk vormt de tekst de muziek. Met bladmuziek en cd. 780 AND [CM] 780 AND Een vermoeden van talent : 111 jaar Koninklijk Conservatorium Antwerpen / P. De Groote ... [et al.] (redacteur), L. Joosten ... [et al.]. - Antwerpen : UPA, 2009. - 223 p. + cd-rom - Uitgeg. t.g.v. het 111-jarig jubileum van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. - Met samenv. in het Engels. ISBN 978-90-5487-638-0 Het boek geeft een terugblik en een vooruitblik: de fusie van de verschillende kunstopleidingen met de Internationale Kunstcampus deSingel, die de internationale uitstraling van het Koninklijk Conservatorium en de Artesis Hogeschool bevordert. 377 VER [CR] 377 VER
24
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Why music moves us / J. Bicknell. - Basingstoke : Palgrave Macmillan, 2009. - XVI, 165 p. - Met lit.opg. - ISBN 978-0-230-20989-3 What is going on, emotionally, physically and cognitively when listeners have strong emotional responses to music? What, if anything, do such responses mean? Can they tell us anything about ourselves? Bicknell uses research in philosophy, psychology, neuroscience, and anthropology to address these questions, ultimately showing that the reason why some music tends to arouse powerful experiences in listeners is inseparable from the reason why any music matters at all. Musical experience is a social one, and that is fundamental to its attractions and power over people. 780 BIC Early stages of musical development : relationships between sensory integration dysfunction, parental influence, and musical disposition of a three-year-old 'maestro' / K.S. Hendricks, G.E. McPherson. 2010. - Met lit.opg. (International journal of music education; Vol. 28, nr. 1, feb. 88-102 p.) This study of three-year-old Danny, who possesses the neurological disorder sensory integration dysfunction (SID), provides a case study of the types of parent-child interactions that facilitated a high level of involvement with music from a young age. Parent journals, emails, interviews, and observations of the child at his home were analyzed to map out this young child's musical development from age 2.5 until 3.5 years. Results document the high level of attention and support Danny received from his parents, and suggest an elongation of the period of 'communicative musicality' which typifies mother-child bonding in infancy. TIJDSCHRIFTEN Learning a musical instrument: the case for parental support / A. Creech. - 2010. - Met lit.opg. (Music education research; Vol. 12, nr. 1, Mar. 13-32 p.) The aims of this research were to identify the ways in which parents may most constructively support their children's musical development, and to ascertain whether styles of parent-teacher and parentpupil interaction would influence the extent to which parents engage in different types of supportive behaviours. A model of parent involvement as comprising behavioural support, cognitive/intellectual support and personal support was applied to a sample of 337 parent-pupil-teacher trios, in the context of individual violin instruction. A typological approach was taken; using a quantitative survey that measured interpersonal interaction behaviours, as well as learning outcomes, six distinct categories of parent-pupil-teacher interaction types in instrumental learning were identified. The three categories of parental support were compared across these interaction types. The extent to which parents engaged in various types of support was found to vary according to interpersonal relating style, and the interaction types in turn were found to impact on learning outcomes. Learning outcomes, including enjoyment of music, motivation, self-esteem, self-efficacy and personal satisfaction with music lessons, were found to be enhanced when parents: (1) elicited their children's views regarding appropriate parental involvement, (2) negotiated with their children over practising issues, within parameters set by the teacher, (3) provided a structured home environment for practice, (4) took an interest in promoting good teacher-pupil rapport, (5) communicated with the teacher in relation to the child's progress and (6) remained as a supremely interested audience. TIJDSCHRIFTEN Roodkapje in een cabrio / D. Sanders. - 2010. (Praxisbulletin; Vol. 27, nr. 6, febr. 22-25 p.) Een leidraad voor het maken van een minimusical, met een voorbeeld uit de praktijk. Bestemd voor groepen 4 tot 7. TIJDSCHRIFTEN
25
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
A survey of ICT usage across English secondary schools / J. Savage. - 2010. - Met lit.opg. en bijl. (Music education research; Vol. 12, nr. 1, Mar. 89-104 p.) The use of information and communication technologies (ICT) is a statutory component of the Key Stages 2 and 3 National Curricula in the UK. This research presents findings from a national survey of the availability and usage of ICT in music classrooms within English secondary schools. It also examined a range of issues related to the training and continuing professional development opportunities that teachers utilised to develop their skills in this area. Key findings from the research show that music education is dominated by conservative uses of ICT that reinforce traditional subject content. Rigorous strategies for the sharing of knowledge in this area are needed if wider impact is to be made on the delivery of music curriculum that exploits the broader potential of ICT to widen access and provide students with an inclusive and personalised curriculum. TIJDSCHRIFTEN
FILM/MEDIA Analyse mediawijsheidkaart : identificeren van hiaten / M. van Berchum. - [S.l.] : Verdonck, Klooster & Associates, 2009. - 9 p. : graf., tab. Van eind 2007 tot begin 2008 heeft Stichting Nederland Kennisland een inventarisatie gedaan van initiatieven op het gebied van Mediawijsheid in Nederland. Op basis van deze inventarisatie is de website www.mediawijsheidkaart.nl ontwikkeld (in het verdere rapport Mediawijsheidkaart genoemd). Deze website geeft een overzicht van initiatieven, geordend naar de programmalijnen, thema's en doelgroepen van het Mediawijsheid Expertisecentrum, die in Nederland actief zijn op het gebied van mediawijsheid. Geanalyseerd werd in hoeverre de initiatieven in de Mediawijsheidkaart de programmalijnen, thema's en doelgroepen van het Mediawijsheid Expertisecentrum afdekken ten behoeve van het identificeren van hiaten. Digitale versie: downloads.kennisnet.nl/mediawijzer/RapportAnalyseMediawijsheidkaart.pdf 659 BER The art of videogames / G. Tavinor. - Chichester : Wiley-Blackwell, 2009. - 231 p. - Met lit.opg., begrippenlijst en reg. - ISBN 978-1-4051-8788-6 This book explores how philosophy of the arts theories developed to address traditional art works can also be applied to videogames. It presents a philosophical approach to the art of videogaming, situating videogames in the framework of analytic philosophy of the arts. It discusses the relationship between games and earlier artistic and entertainment media, how videogames allow for interactive fiction, the role of game narrative, and the moral status of violent events depicted in videogame worlds. The author argues that videogames do indeed qualify as a new form of representational art. 790 TAV [E-culture] ; Mapping E-culture ; Navigating E-culture ; Walled Garden / C. Brickwood ... [et al.] ; Virtueel Platform. - Amsterdam : Virtueel Platform, 2009. - 3 dl. (159, 128, 119 p.) : ill. + kaart ecultuur landschap. - dvd - Met samenv. in het Nederlands. - Bevat 3 delen: Mapping E-culture ISBN 978-94-90108-01-4, Navigating E-culture ISBN 978-94-90108-02-1, Walled Garden ISBN 978-9490108-03-8. - Published on the occasion of the international conference on communities and networks in the post-Web 2.0 era organised by Virtual Platform on 20-21 November 2008. The publication E-Culture is being published in 3 parts, which together give an overview of the breadth of e-culture in the Netherlands and abroad. 'Mapping E-culture' examines the state of play in various fields of e-culture in the Netherlands: education, the arts and the creative industries, and offers some visions for the future. It looks at how the term e-culture is used and what this usage tells us. One of the issues that this book raises is the nature of research in relation to e-culture. Navigating
26
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
culture examines two areas in which e-culture is challenging the traditional ways we experience culture, public space and technology we carry around with us every day. It opens with an examination of how electronic culture pervades the space around us. The second part focuses on the heritage sector, in particular it looks at het situation of museums as key nodes of cultural content, and how they are dealing with their new role in relation to new technology. In November 2008 Virtueel Platform organised an international conference on communities and networks in the postWeb 2.0 era. Its aim was to discuss terms of public access to the vast databases of information and to explore a sustainable architecture for the availability of tools and information exchange. 'Walled Garden' contains a series of essays written after the conference. The DVD 'Beyond physical space' contains the work of 3 media artists. 004 ECU Lessen in mediawijsheid : onderzoek naar effecten van lessen in mediawijsheid met ICT in het kunstonderwijs / T. Groenendijk, J. Huizenga, A. Toorenaar. - Amsterdam : Instituut voor de Lerarenopleiding, Universiteit van Amsterdam, 2009. - 134 p. : tab., fig., graf., ill. - Met bijl. en lit.opg. In deze rapportage wordt verslag gedaan van een onderzoek naar zeven lessenseries over mediawijsheid. Deze lessenseries zijn ontworpen door kunstdocenten in opleiding (hbo-studenten) en in het voorgezet onderwijs uitgevoerd. De lessen vonden plaats in het kader van het in oktober 2008 gestarte project MediaCultuur. Doel van het onderzoek is inzicht verkrijgen in de effectieve inzet van 'mediawijze' kunst en ICT in de beeldende kunstvakken ten behoeve van mediawijsheid bij leerlingen in het voortgezet onderwijs. Digitale versie: onderzoek.kennisnet.nl/attachments/session=cloud_mmbase+2068320/RapportageMediaCultuur_Def .pdf 659 GRO Look again! : a teaching guide to using film and television with three- to eleven-year-olds / BFI, British Film Institute. - London : BFI [etc.], 2003. - 60 p. : ill. - Met web(adressen). - ISBN 1903786-11-8 This guide is for teachers of children from three to eleven years old, to help them extend and improve the way they use and teach about the moving image media. It provides eight basic teaching techniques for the close study of film and television, practical ideas for engaging children in analysis of moving image media, and arguments for the value of such work in children's learning. It outlines the close connections between teaching literacy and cineliteracy, details how to engage children in the early years in discussing different aspects of moving image media and how to integrate these activities across the curriculum in primary schools. 790 LOO Moving images in the classroom : a secondary teachers' guide to using film & television / C. Bazalgette (redacteur) ... [et al.] (redacteur). - Reprint ed. - London : BFI [etc.], 2000. - 64 p. : ill., tab. - Met begrippenlijst en (web)adressen. - ISBN 0-85170-831-5 This guide offers advice to secondary teachers on the management of teaching and learning to help integrate moving image work into the curriculum. It outlines eight basic techniques and practical activities for the close study of film and television in the classroom. These techniques are mapped on to English and seven other curriculum subjects, such as history, music, art, geography, science, citizenship and modern foreign languages. 790 MOV
27
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
The new media / S. Redmond. - London : BFI, 2002. - 2 dl. (104, 94) p. : ill. - Met lit.opg. en begrippenlijst. - Bevat werkboek en docentenhandleiding. - ISBN 1-903663-11-3. - 1-903663-12-1 Redmond discusses what is meant by the phrase 'new media' and examines their impact. He goes on to explore their effects on old media as film, TV and music; then he examines new media, such as the Internet, game-playing and surveillance cameras, as primary case studies. The accompanying resources draw upon many of the examples featured in the guide, providing the teacher with a classroom ready' scheme of work. 659 RED Play, creativity and digital cultures / R. Willett (redacteur), M. Robinson (redacteur), J. Marsh (redacteur), C. Beavis ... [et al.]. - New York, NY [etc.] : Routledge, 2009. - X, 243 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-415-96311-4 This book focuses on children's digital cultures, specifically examining the role of play and creativity in learning with new media technologies. Recent work on children's digital cultures has identified a range of literacies that are emerging through children's play with new media technologies. Such work has raised questions about the extent to which school practices have succeeded in bringing together traditional understandings of the role of play and creativity in learning and new approaches to learning occasioned by media technologies. In particular, there is a concern that technologies are valued mainly for their functionality in the classroom, even though these or related technologies may be largely used outside the classroom for play and pleasure including many aspects of creative production work. 370 PLAY Doorlopende leerlijn mediawijsheid : structurele aandacht voor media. - 2010. (CJP cultuurkaart magazine; Nr. 3, mrt. 16-17 p.) Terwijl media een steeds substantiëlere plek in de samenleving inneemt, is de aandacht voor media in het onderwijs nog niet structureel. Het Nederlands Instituut voor Filmeducatie (sinds januari 2010 onderdeel van Eye) heeft daarom de Doorlopende Leerlijn Mediawijsheid ontwikkeld. Deze online tool maakt het mogelijk om media-educatie structureel in het bestaande onderwijsprogramma te integreren. Een interview met Florine Wiebenga, projectcoördinator van de educatieve inhoud van de doorlopende leerlijn mediawijsheid en werkzaam bij het Nederlands Instituut voor Filmeducatie (NIF). TIJDSCHRIFTEN Flits..., klik! : fotografie in de lespraktijk / M. de Bruijn. - 2010. (Praxisbulletin; Vol. 27, nr. 7, mrt. 23-25 p.) In dit artikel wordt ingegaan op de voorwaarden waaraan een les fotografie voor kinderen in de leeftijd van 6-8 jaar moet voldoen. Voor een goede foto moet een kind niet alleen het juiste voorwerp of de juiste situatie voor de digitale camera hebben. Een kind moet ook inzicht hebben in enkele technische aspecten rond digitaal fotograferen. En het moet begrip gaan krijgen van de wijze waarop het iets in beeld kan brengen. Op de bijbehorende website www.praxisbulletin.nl zijn opgenomen het werkboek 'Hoe moet je goed fotograferen?' met introductieopdrachten en 7 lessen en het ideeënboek 'Fotografeeropdrachten voor kinderen' met 15 opdrachtideeën. Website: www.praxisbulletin.nl TIJDSCHRIFTEN Il y a longtemps que je t'aime / J. Simons, L. Van Kerchove, E. van Vessem. - 2009. (Cinemagie; Vol. 48, nr. 269, winter, 4-19 p.) Drie artikelen over de film van Philippe Claudel, 'Il y a longtemps que je t'aime'. De artikelen gaan in
28
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
op de achtergrond van de auteur/regisseur en worden de personages, technieken, motieven en plot van de film besproken. Lesbrieven voor de lessen Frans en filmesthetische aspecten zijn opgenomen. TIJDSCHRIFTEN
THEATER Nieuwe media in jeugdtheater : onderzoek naar intermedialiteit en het effect op de esthetische ervaring van jonge kinderen / F. Baljon. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 80 p. - Met lit.opg. en bijl. Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, Faculteit der Geesteswetenschappen, opleiding Theaterwetenschap. Het doel van dit onderzoek is om een inventarisatie te maken van de artistieke mogelijkheden die de nieuwe media te bieden hebben voor het theater voor de allerkleinsten. De resultaten van dit onderzoek kunnen bijdragen aan meer wetenschappelijke aandacht voor - en onderbouwing van de artistieke ontwikkeling van het theater voor jonge kinderen. De onderzoeksvraag van deze scriptie luidt: Wat is het effect van de toepassing van nieuwe media in theater voor jonge kinderen? Deze onderzoeksvraag zal beantwoord worden aan de hand van enkele deelvragen. Deze zullen in de eerste twee inhoudelijke hoofdstukken van de scriptie beantwoord worden. De deelvragen luiden: Welk effect kunnen nieuwe media hebben in theater? Zijn er randvoorwaarden voor theater voor jonge kinderen? Wat kan er vastgesteld worden over de esthetische ervaring van jonge kinderen? Digitale versie: dare.uva.nl/document/159853 792 BAL Drama aangenaam : een dramaleerlijn voor de leeftijd 4 t/m 12 / P. Fleer, A. van de Berg, F. Winkels (eindredacteur), J. Flaton (eindredacteur). - [S.l.] : Schoolsupport, 2010. - Losbl. : ill. + cd-rom. Met bijl. en lit.opg. - I.s.m. Kunst Centraal, steunpunt kunsteducatie voor de provincie Utrecht. De methode drama is ontwikkeld voor groep 1 t/m 8 van het primair onderwijs. Bevat 4 modules: 1) Basiswerkvormen drama - non-verbale werkvormen; 2) Spelen met rollen; 3) Taalspelen; 4) Improviseren en presenteren. De methode is ontstaan uit de praktijk van een dramaconsulent, werkzaam bij Kunst Centraal. De 112 lessen zijn uitgevoerd op verschillende scholen. 792 FLE [CR] 792 FLE Toneelbezoek grote producties in grote zalen : imago, drempels, motieven en doelgroepsegmenten : samenvatting / E. Meijjer, A. Warntjes, M. van de Velde. - Rotterdam : Elsbeth Meijjer Cultuuronderzoeken, 2007. - 45 p. : ill. - In opdr. van Bureau Promotie Podiumkunsten en Sectie 1 Toneelgezelschappen VNT. Een beknopte samenvatting van een imago-onderzoek naar toneel in Nederland. Aan bod komen onder andere lifestyle en mentaliteitsprofielen, bezoekmotieven, bezoekdrempels, imago en gebruikte informatiekanalen van bezoekers en niet-bezoekers van toneelvoorstellingen. Doel van het onderzoek was meer inzicht te krijgen in de beweegredenen, de smaak en het gedrag van toneelbezoekers en na te gaan wat mensen juist weerhoudt om toneelvoorstellingen te bezoeken. 792 MEI POP-UP! : de plek van kinderen en jongeren in een dynamisch podiumlandschap / J. Aerts (eindredacteur), M. De Moor ... [et al.] (redacteur). - Brussel : VTI, 2009. - 166 p. : fig., graf., ill., tab. - Met lit.opg. - ISBN 978-90-74351362 Hoe kunnen de Vlaamse kinder- en jongerenpodiumkunsten beter aansluiting vinden bij de leefwereld van hun publiek? Hoe omgaan met de toenemende concurrentie in de vrijetijdseconomie? Werken producenten voldoende samen met programmatoren, met het buitenland, het onderwijs...? Waarom
29
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
zijn makers en publiek zo wit? En vanwaar die drive bij kunstenaars om precies voor/met kinderen en jongeren te werken? Dat zijn de vragen die in deze publicatie over podiumkunsten voor een jong publiek aan de orde gesteld worden. Digitale versie: www.vti.be/files/Pop-up!_WEB.pdf 792 POP Evaluatieonderzoek TA junior 2007-2008 : scholieren spelen engelen / K. Raposo de Haas, K. Stekelenburg ... [et al.] (medewerker) ; Universiteit van Amsterdam. MA werkgroep Theater beleid & educatie. - Amsterdam : Universiteit van Amsterdam, 2009. - 20 p. Van november 2007 tot en met maart 2008 werkten ruim 220 Amsterdamse middelbare scholieren van zes verschillende scholen aan het educatieve project TA junior 'Scholieren spelen engelen' van Toneelgroep Amsterdam (TA). Elke school maakt jaarlijks een jongerentheaterproductie, die gekoppeld is aan de TA-voorstelling van dat jaar en die gespeeld wordt in het wijktheater in de buurt. Elk jaar voert TA met de betrokken scholen en medewerkers een uitgebreide evaluatie uit. De centrale vraag van dit door zeven masterstudenten Theaterwetenschap uitgevoerde onderzoek luidt: Wat zijn de effecten van het project op de leerlingen? Dit eindrapport bevat een beknopte analyse per school (Berlage Lyceum, Bredero College en Scholengemeenschap Reigersbos), een conclusie en aanbevelingen. Na afloop van het project in het schooljaar 2007-2008 bleken leerlingen beduidend meer geïnteresseerd te zijn in theater. De deelnemers bleken ook sociaal vaardiger door deelname aan het theaterproject. Digitale versie: www.toneelgroepamsterdam.nl/media/educatie/seizoen_0809/eindrapportage_ta_junior.pdf 792 RAP Theater und Schule : ein Handbuch zur kulturellen Bildung / W. Schneider (redacteur), I. Sauer ... [et al.]. - Bielefeld : Transcript, 2009. - 349 p. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-8376-1072-7 Dieses Buch untersucht Modelle der Zusammenarbeit von Theater und Schule, dokumentiert Ergebnisse einer exemplarischen Studie in Hessen und erörtert, was das Theater von der Schule und was die Schule vom Theater erwartet. Theater- und Erziehungswissenschaftler kommen ebenso zu Wort wie Praktiker aus Theater und Schule. Das Handbuch gibt ein kulturpolitisches Plädoyer für ein Programm zur kulturellen Bildung: Theater als Teil der kulturellen Bildung. Mit einen Beiträge über Theater und Schule in den Niederlanden. 792 THE De prinses en de koffer : een verhalend ontwerp over verkleden / M. de Graaf. - 2010. (Praxisbulletin; Vol. 27, nr. 6, febr. 19-21 p.) Voorbeeld van een verhalend ontwerp voor groep 1 en 2 over een prinses die wegloopt van huis omdat haar ouders, de koning en de koningin, een keuring feest willen organiseren voor haar vijfde verjaardag met saaie muziek en allemaal belangrijke, nette gasten. TIJDSCHRIFTEN Theatre as community enterprise : the Hong Kong experience / KB Chan. - 2009. - In: Asia Pacific Journal of Arts & Cultural Management 6(2009)1(437-446 p.) In this paper, the author uses the Hong Kong experience to illustrate how the city's arts industry is developed by giving a brief account of the history of traditional Chinese theatre, centenary development of modern theatre in China and Hong Kong, the government's efforts in the provision of cultural and community venue facilities, funding support for professional companies and arts educational programs, as well as the role and commitment of the Hong Kong Repertory Theatre to the local community. There is also information about the city's recent curriculum reform for development of young audiences. Finally Chan introduces the entrepreneurial West Kowloon Cultural District
30
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
project to help provide an understanding of the policies and visions of Hong Kong in developing itself into an international cultural metropolis known for its openness and pluralism. TIJDSCHRIFTEN
DANS Jongeren, danslessen en dansvoorstellingen : een exploratief onderzoek naar de sociaal culturele kenmerken en motieven met betrekking tot smaak, en de beleving van dans, van jongeren tussen de 17 en 25 jaar die zelf danslessen volgen, en wel of niet naar professionele podiumdans kijken / L. Brandsma. - [S.l.] : [s.n.], 2006. - 113 p. : ill., graf., tab. - Afstudeerthesis Professional School of the Arts Utrecht (PSAU), Masteropleiding Dramaturgie. - Met lit.opg. en bijl. Dans, sociologie, antropologie en dramaturgie zijn, in combinatie met elkaar, de hoofdingrediënten van dit afstudeeronderzoek. De onderzoekster vraagt zich af waarom de kunstvorm dans voorbehouden is aan een selectief publiek, terwijl het zo'n primaire en toegankelijke uitingsvorm is. Deze discrepantie heeft geleid tot dit onderzoek, waarvan de hoofdvraag luidt: Wat zijn de sociale culturele kenmerken en motieven met betrekking tot smaak, en de beleving van dans, van jongeren tussen de 17 en 25 jaar die zelf danslessen volgen, en wel of niet naar professionele podiumdans kijken? Digitale versie: igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2007-0315200410/eindversie%20scriptie.doc 795 BRA Interdisciplinary learning through dance : 101 MOVEntures / L. Young Overby, B.C. Post, D. Newman. - Champaign [etc.] : Human Kinetics, 2005. - 303 p. : ill., tab. + cd + dvd (60 min.) - Met lit.opg., begrippenlijst en bijl. - ISBN 978-0736046428 The book explores the benefits of crossing curricular boundaries with dance and delves into the vocabulary of dance and the pedagogy for creating moving adventures, or MOVEntures. It lays out the 101 lesson plans in six disciplines, providing assessment tools, lesson schematics, and additional resources- including the national standards and thinking tools. 795 OVE [CM] 795 OVE [DV] 795 OVE Grenzeloos bewegen op hoge leeftijd / L. Kuipers. - 2010. (Dans magazine; Vol. 28, nr. 1, feb/mrt. 38-40 p.) Senioren en dans is een speerpunt van Kunstfactor. Kunstfactor is bezig met een veldoriëntatie op het gebied van dans en ouderen. Niet alleen Nederland wordt onder de loep genomen, ook het dansveld in het buitenland wordt bestudeerd. Adviseur dans Sanne Fokkens-van der Maas beschrijft in dit artikel persoonlijke ervaringen en kennis van methodieken die zij in 2009 in Engeland heeft opgedaan bij dansdocenten en dansmakers die met ouderen werken. TIJDSCHRIFTEN
LITERATUUR Gedichtendag 2010 : lessuggesties voor het basisonderwijs : Nederland & Vlaanderen / T. Daan ... [et al.] ; Stichting Poetry International. - Rotterdam : Stichting Poetry International, 2000- . Versch.pag.
31
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
De Gedichtendag is een landelijk evenement dat jaarlijks plaatsvindt op de laatste donderdag van de maand januari, waarbij iedereen gevraagd wordt om op die dag extra aandacht te besteden aan poëzie. Jaarlijks worden naar aanleiding van de Gedichtendag lessuggesties voor het basis- en voortgezet onderwijs samengesteld die niet tijdgebonden zijn en het gehele schooljaar gebruikt kunnen worden. 820 GED Gedichtendag 2010 : lessuggesties voor het voortgezet onderwijs : Nederland & Vlaanderen / T. Daan ... [et al.] ; Stichting Poetry International. - Rotterdam : Stichting Poetry International, 2000- . Versch.pag. De Gedichtendag is een landelijk evenement dat jaarlijks plaatsvindt op de laatste donderdag van de maand januari, waarbij iedereen gevraagd wordt om op die dag extra aandacht te besteden aan poëzie. Jaarlijks worden naar aanleiding van de Gedichtendag lessuggesties voor het basis- en voortgezet onderwijs samengesteld die niet tijdgebonden zijn en het gehele schooljaar gebruikt kunnen worden. 820 GED Hoe gaat het nu met schrijven? : over opleidingen creatief schrijven / S. de Rooij. - Utrecht : Kunstfactor, 2009. - 24 p. - Met bijl. In Nederland zijn cursussen en workshops over creatief schrijven te volgen bij centra voor de kunsten, particuliere instellingen en soms ook bij universiteiten en hogescholen. Omdat Nederland geen traditie heeft van officiële, structureel langer doorlopende opleidingen op het gebied van creatief schrijven maakt Kunstfactor zich sterk voor de ontwikkeling van opleidingsmogelijkheden voor de schrijfwereld. In november 2007 hield Kunstfactor in 'Educatie met kwaliteit voor de schrijfwereld' een pleidooi voor de ontwikkeling van een opleiding docent creatief schrijven. Dit rapport beschrijft de ontwikkelingen die sindsdien hebben plaatsgevonden. Ook wordt gekeken naar de situatie in Vlaanderen, Duitsland, Groot-Brittannië, Ierland, Verenigde Staten en Zuid-Afrika. Als bijlage is het artikel 'Literair schrijven, een academische discipline' van Ad Zuiderent opgenomen, dat eerder verscheen in Vaktaal, mei 2009. Digitale versie: www.kunstfactor.nl/blobs/Kunstfactor/49210/2009/48/rapport_Hoe_gaat_het_nu_met_Schrijven.pdf 820 ROO Leidt voorlezen tot een betere leesattitude? : een quasi-experimenteel onderzoek in het zesde leerjaar van het basisonderwijs / A. De Vylder. - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 55 p. : fig., graf., ill., tab. Met lit.opg. en bijl. - Masterscriptie Universiteit Antwerpen, Instituut voor Onderwijs- en Informatiewetenschappen. Deze masterthesis is het verslag van een onderzoek in het zesde leerjaar van het basisonderwijs. Nagegaan wordt of van een leesbevorderingsprogramma, waarbij de leerlingen gaan voorlezen uit prentenboeken aan kleuters, het ook bereikt wat ermee is bedoeld. Dit doel is namelijk leerlingen uit het zesde leerjaar ertoe brengen dat zij zelf liever gaan lezen en boeken positiever gaan bekijken. Er werd onderzocht hoe de leesattitude van leerlingen in het zesde leerjaar is en hoe die verandert in de tijd. Verder werd nagegaan wat de invloed is van het geslacht, de thuistaal, de socio-economische status (SES), het cultureel kapitaal en de positieve leesomgeving op de leesattitude en haar verandering in de tijd. Ten slotte wordt het effect van het leesbevorderingsprogramma op die leesattitude nagegaan. Digitale versie: www.scriptiebank.be/goto.php?type=docs&id=0f3d014eead934bbdbacb62a01dc4831 820 DEV
32
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Zomersprookjes : reuzenschelpen vertellen verhalen uit de zee / B Doedens (auteur van idee). Amsterdam : SLEM, 2007. - 2 dl. (157, 4 p.) + dvd ; 35 min. - Lespakket bestaat uit een boek, docentenhandleiding en dvd. - ISBN 978-90-78964-03-2 In dit project 'Zomersprookjes' vertellen schrijvers, dichters en klankkunstenaars korte verhalen en gedichten over de maatschappij en het leven, gezien vanuit het perspectief van de zee. Deze verhalen, gedichten en soundscapes vormen de basis van het lespakket. Het lespakket is bedoeld voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs (vmbo, havo en vwo) voor het vak Nederlands, maar kan ook vakoverstijgend gebruikt worden met de vakken ckv, muziek, maatschappijleer, beeldende vorming en drama. Het lespakket bestaat uit een boek met verhalen en gedichten en een docentenhandleiding met lessuggesties voor lees-, schrijf- en discussielessen. De bijbehorende dvd bevat een film van het project in combinatie met een luisterdeel waarop de schrijvers, dichters en klankkunstenaars zelf hun (ingesproken of gezongen) verhaal vertellen. Website: www.zomersprookjes.nl 820 ZOM [DV] 820 ZOM Boekenbendes : draaiboek naschoolse boekenclubs / D. Bontje, K. Broekhof. - Amsterdam : Stichting Lezen, 2010. - 31 p. - I.s.m. Sardes. - Special bij het tijdschrift Lezen. (Lezen; Een draaiboek voor het opzetten van een naschoolse boekenclub, een zogeheten Boekenbende. Het doel van een Boekenbende is kinderen van 10 tot 12 jaar te laten ervaren hoe leuk het is om samen met andere kinderen op allerlei manieren bezig te zijn met lezen en met activiteiten die met lezen en boeken te maken hebben. Naast de bibliotheek kunnen bij de organisatie en begeleiding van een Boekenbende mensen betrokken zijn vanuit de (brede) school en vanuit de buitenschoolse opvang (BSO). TIJDSCHRIFTEN Leesbevordering / J. Walta. - 2010. (JSW; Vol. 94, nr. 7, mrt. 18-19 p.) Toelichting op de visie op lezen en leesbevordering dat ten grondslag ligt aan de cursus 'Open boek' (opleiding leescoördinator) dat deel uitmaakt van het programma 'Kunst van Lezen'. In opdracht van het ministerie van OCW is in 2008 door de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) en Stichting Lezen het project 'Kunst van Lezen' in het leven geroepen. Met het programma wil het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een impuls geven aan het lezen door kinderen en jongeren en aan de opbrengst van het taalonderwijs. TIJDSCHRIFTEN
OVERIG Socrates op de speelplaats : theorie en praktijk van het filosoferen met kinderen / R. Anthone, F. Mortier. - 4e herz. ed. - Leuven : Acco, 2007. - 286 p. : fig., graf. - 1e dr.: 1997. - Met lit.opg., (web)adressen en bijl. - ISBN 978-90-334-6291-7 Boek over theorie en praktijk van het filosoferen met kinderen en jongeren, bedoeld als leidraad en hulp voor zowel beginners als gevorderden in het domein. Ook is opgenomen een overzicht en bespreking van de bestaande literatuur en websites over kinderfilosofie, en een lijst van kinderboeken die stof kunnen leveren voor filosofische discussies met kinderen. 100 ANT
33
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Vaste plek voor talentontwikkeling / R. Leverink. - 2010. (Van twaalf tot achttien; Nr. 2, feb. 36-37 p.) Voor de leerling, de school en de samenleving is het van belang dat talent wordt onderkend en ontwikkeld. Er worden allerlei programma's voor ontwikkeld, maar hoe zorg je dat talentontwikkeling een vaste plek krijgt in het curriculum? TIJDSCHRIFTEN
INSTELLINGENDOCUMENTATIE Activiteitenplan 2010 / Centrum voor de kunsten De Terp, Waalwijk. - Waalwijk : De Terp Ambitienota 2010-2014 / Rick, Regionaal Instituut Cultuur- en Kunsteducatie, Weert. - Weert : Rick Beleidsplan 2009-2012 / Edu-Art Gelderland, Stichting Ondersteuning Kunst- en Cultuureducatie. Arnhem : Edu-Art Beleidsplan 2010-2013 = Fluxus gaat voor kwaliteit / Fluxus Centrum voor de Kunsten Zaanstreek en Waterland afdeling Kunst in School, Zaandam. - Zaandam : Fluxus Beleidsplan 2010-2013 / Centrum voor de Kunsten Roermond. - Roermond. - Centrum voor de Kunsten Roermond Jaarverslag 2008 / Fonds voor Beeldende kunsten, Vormgeving en Bouwkunst. - Amsterdam : Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst Jaarverslag 2009 / Waag Society, Maatschappij voor oude en nieuwe media. - Amsterdam : Waag Society Jaarverslag 2008 / Centrum voor de Kunsten A7, Heerenveen. - Heerenveen : Centrum voor de Kunsten A7 Jaarverslag 2008 / De Kubus, Centrum voor Kunst en Cultuur, Lelystad. - Lelystad : De Kubus Jaarverslag 2008 / Zimihc, Huis voor amateurkunst, Utrecht. - Utrecht : ZIMIHC Jaarverslag 2008/2009 / ToBe, stichting kunstzinnige vorming, Dordrecht. - Dordrecht : ToBe Jaarverslag 2008 / Centrum voor de kunsten De Terp, Waalwijk. - Waalwijk : Centrum voor kunstzinnige vorming De Terp Jaarverslag 2008-2009 / Muziek- en Dansschool Amstelveen. - Amstelveen : Muziek- en Dansschool Amstelveen Jaarverslag 2008 / Landschap Erfgoed Utrecht. - Utrecht : Landschap Erfgoed Utrecht Jaarverslag 2008 / De Muzerie, Centrum voor de Kunsten, Zwolle. - Zwolle : De Muzerie Jaarverslag 2009 / VOB, Vereniging van Openbare Bibliotheken. - Den Haag : VOB
34
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010
Jaarverslag 2008-2009 / Artex - Kunstenschool TexeL. - Den Burg : Artex Ontwikkeling van creatieve talenten, verrijking van Den Haag = Koorenhuis strategie 2010-2018 / Koorenhuis, Centrum voor kunst en cultuur Den Haag. - Den Haag : Koorenhuis Ontwikkelingen cultuurparticipatie : brief aan de leden, 26 februari 2010 / VNG, Vereniging van Nederlandse Gemeenten. - VNG, 2010. - 10 p. Brief aan de leden van de VNG over een aantal relevante financiële en beleidsmatige ontwikkelingen binnen amateurkunst, cultuureducatie en volkscultuur Strategisch plan Kenniscentrum kunst en handicap = Special Arts 2010-2015 : kunst voor en door mensen met een handicap / Special Arts. - Doorn : Special Arts
35
AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND MAART 2010