strategisch beleidsplan

strategisch beleidsplan 2011 - 2015

Zorgorganisatie Het Hoge Veer

INHOUD 1. Inleiding ........................................................................................................ 3 2. Ontwikkelingen en verwachtingen (interne & externe analyse) ..................... 4 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9.

Overheid (Dubbele) vergrijzing en capaciteit Cliënt Medewerker, vrijwilliger en technologie Nieuwe zorgaanbieders Voornaamste belanghebbenden Strategische en concurrentiepositie Structuur en ontwikkeling van de organisatie Sterkte/zwakte analyse

3. Meerjarenbeleid .......................................................................................... 12 4. Concretisering meerjarenbeleid .................................................................. 15 5. Samenvatting beleidsplan levensloopbestendig wonen .............................. 17 6. Maatschappelijke relevantie ........................................................................ 18

Strategisch beleidsplan 2011-2015 Zorgorganisatie Het Hoge Veer, versie 14-09-2010

2

1. INLEIDING Deze strategische beleidsnotitie sluit aan op de notities levensloopbestendig wonen Zorgorganisatie Het Hoge Veer en het strategische beleidsplan 2006-2010. Deze en de bovengenoemde notities betreffen een lange termijn veranderingsproject. Samengevat komt dit project er op neer dat de traditionele intramurale verzorgingshuisvoorziening van Zorgorganisatie Het Hoge Veer ophoudt te bestaan en wordt omgevormd tot een wijkgerichte organisatie met woon-/zorgcomplexen op meerdere locaties. In het kader hiervan zal er onder andere sloop en nieuwbouw plaatsvinden en een herziening van de organisatie. Hoewel Zorgorganisatie Het Hoge Veer op basis van overeenkomsten aanvullende samenwerking nastreeft met organisaties die eveneens gericht zijn op hetzelfde werkgebied, hecht het er in eerste instantie, vanuit haar cliëntgerichte visie en sociaalmodel, belang aan om als organisatie een zekere mate van kleinschaligheid na te streven waarin de aspecten aandacht en de menselijke maat vorm krijgen. Inmiddels is deze uitgangspositie van strategische waarde gebleken en versterkt niet alleen de maatschappelijk relevatie, maar eveneens de kwalitatieve en economische prestaties van de organisatie. De omgevormde zorgorganisatie zal 4 kerntaken hebben welke zo veel mogelijk gevormd worden op integrale basis. De kerntaken zijn: • wonen; • diensten; • welzijn; • zorg. Met betrekking tot deze kerntaken worden er resultaatverantwoordelijke integrale wijkgerichte teams geformeerd, die zowel in de woon-/zorgcomplexen als in de omliggende wijken van de gemeente Geertruidenberg werkzaam zullen zijn. Zo zal er een facilitair team en zullen er diverse zorg-/welzijnsteams operationeel zijn. Het huidige complex zal worden vervangen door meerdere complexen levensloopbestendig wonen op meerdere locaties. Kernwoorden hierbij zijn: • vraagsturing (diensten worden bepaald door behoeften en wensen); • scheiden van wonen en zorg (voor een aanzienlijk deel zelfstandige huurders); • deïnstitutionaliseren (zorgcentrum wordt vervangen door complexen levensloopbestendige woningen); • extramuraliseren (alle welzijn- en zorgfuncties in en voor de hele wijk); • ontkokeren (woon-, diensten-, welzijns- en zorgarrangementen integraal samenwerking); • multifunctionaliteit (in de complexen zijn verschillende voorzieningen voor de wijk, de complexen zijn duurzaam en aanpasbaar).

voor

met door hele

drs. M. Konings, directeur/bestuurder


3

2. ONTWIKKELINGEN EN VERWACHTINGEN (INTERNE & EXTERNE ANALYSE) 2.1 Overheid Nederland wordt momenteel geconfronteerd met een wereldwijde (financiële) crisis. Sterk opgelopen overheidsuitgaven hebben geleid tot een fors tekort op de overheidsbegroting. Dit tekort moet in de komende jaren worden ingelopen. Dat betekent dat alle departementen, ook VWS, getroffen zullen worden door bezuinigingen. De schatting is dat ongeveer 20% bezuinigd zal moet worden op de uitgaven voor gezondheidszorg. In de bekostigingsstructuur zijn er een aantal trends te onderscheiden. Door de opdeling van de oorspronkelijke AWBZ hebben we te maken met verschillende systemen (AWBZ, WMO en Zvw). Onze cliënten hebben vaak langdurige zorg nodig vanwege meerdere beperkingen of aandoeningen. Vanwege deze complexiteit hebben ze veelal ondersteuning nodig vanuit deze verschillende systemen. Het systeem van zorgzwaartepakketten (ZZP) zal zich verder ontwikkelen. Mogelijk zullen de zorgzwaartepakketten 1 t/m 3 in de toekomst extramurale pakketten worden en zal de functie behandeling een integraal onderdeel vormen binnen de overige pakketten. De financiering van de zorgzwaartepakketten is cliëntvolgend en kan verzilverd worden in ZIN, PGB, VPT, overbruggingszorg en extramurale functies en klassen. Één van de mogelijke ontwikkelingen is het ontwikkelen van vouchers, die de cliënt zelf kan verzilveren als vorm van een persoonsvolgende bekostiging. Daarnaast zien we de trend dat private middelen steeds vaker ingezet worden in bijvoorbeeld de eigen financiering van huisvesting, servicekosten en aanvullende zorgmogelijkheden versus een basispakket. Vanuit de overheid blijft er sprake van een accent op het zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Dit sluit ook aan bij de behoefte van de (aspirant) cliënt. Het belang van thuiszorg zal daarmee evenredig toenemen. Daarnaast is er met betrekking tot de AWBZ sprake van een accent op het subsidiëren van met name de langdurige en chronische cliënten, oftewel, de zwaardere vormen van zorg. Onder andere door de afschaffing van het bouwregime voor de langdurige zorg is een trend gezet in de afbouw van de WTZi (Wet Toelating Zorginstellingen). Te zijner tijd zal de gehele WTZi komen te vervallen en worden vervangen door nieuwe wetgeving. Dit heeft gevolgen voor de bekostiging van huisvesting. De normatieve huisvestingcomponent (NHC) en de beperking in vermogenssteun (ook terughoudendheid van de banken) maken een goede bedrijfsvoering noodzakelijk. De overheid, maar ook verzekeraars, willen invloed uitoefenen en zicht houden op de financiële middelen die zij toekennen. De doelmatigheid van de zorg moet toenemen en we moeten ons handelen zichtbaar en meetbaar maken. In de huidige beleidsvoering gebeurt dat op het niveau van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur (WTZi en Good governance code voor de zorg), op het niveau van de organisatie als geheel (HKZcertificering, jaardocument maatschappelijke verantwoording) en op het niveau van de cliënt en de daaraan gerelateerde zorgverlening (Normen voor verantwoorde zorg en gelaagd en gefaseerd toezicht door de IGZ). Daarnaast houdt de NMA en NZa toezicht op de mededinging en de zogenaamde aanmerkelijke marktmacht. Hierdoor zal elke samenwerking mogelijk gewikt en gewogen moeten worden. De lokale overheid zal in de toekomst een steeds grotere verantwoordelijkheid gaan krijgen. De prestatievelden in de WMO zullen gaan uitbreiden. De overheveling van AWBZ-functies (bijvoorbeeld begeleiding) zal zich voortzetten. De zorgkantoren zullen, zo als het er nu naar uit ziet, in de toekomst verdwijnen. Deze rol wordt dan overgenomen door de zorgverzekeringsmaatschappijen.


4

2.2 (Dubbele) vergrijzing en capaciteit Nederland vergrijst, het aantal 65-plussers stijgt van 2,5 naar 4 miljoen in 2025. Maar het aantal hoogbejaarden mensen, waar het accent van zorggebruik ligt, stijgt sneller, de zogenaamde dubbele vergrijzing. De gemeente Geertruidenberg heeft in 2025 een vergrijzing die gelijk is aan het landelijk gemiddelde: 10% van de bevolking is 75-plus. Daaraan gerelateerd is er een toenemende vraag naar (intramurale) woonvoorzieningen. Met het aanbod van intramurale plaatsen zal de dekkingsgraad in de gemeente Geertruidenberg teruglopen tot 83%* in 2025. In 2015 zijn er voldoende psychogeriatrische plaatsen (97%), maar te weinig somatische plaatsen (50%*). Wat betreft het aantal extramurale woningen geschikt voor verzorging kan worden opgemerkt dat er in 2009 een tekort lijkt van 240 woningen. Bovenstaande kwantitatieve gegevens onderstrepen de noodzaak van de beleidsvoornemens van Zorgorganisatie Het Hoge Veer, hierover meer in hoofdstuk 4 en 6. * deze cijfers van TNO zijn nog van voor de recente aanvraag tot uitbreiding van de toelating van Zorgorganisatie Het Hoge Veer met nog eens 49 intramurale plaatsen (waaronder 24 van de categorie verblijf zwaar somatisch). Deze uitbreidingsaanvraag is in de rest van deze notitie wel verwerkt. Met deze uitbreiding zal er voldoende dekking zijn in de gemeente Geertruidenberg voor het totaal aantal intramurale plaatsen (licht/zwaar) in 2025. Als we echter alleen de categorie zwaar somatisch bekijken zien we dat de dekking oploopt naar ca. 75% en dat er nog steeds sprake is van onvoldoende dekking. Afhankelijk van de ontwikkeling in de regelgeving zou dit kunnen worden gecompenseerd vanuit de dekking van de categorie licht, immers, de verwachting is dat in de toekomst de vraag in deze leidend is en niet zozeer de toelating van de organisatie. 2.3 Cliënt Cliënten worden verhoudingsgewijs gezonder ouder. Het kenmerk van de toekomstige cliënt is dat er culturele diversiteit gaat ontstaan, mensen over het algemeen welvarender zijn en tot op hoge leeftijd nog een bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij. Op steeds latere leeftijd gaat de cliënt een beroep doen op zorg. De nieuwe cliënt wil zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, waarbij maatschappelijke participatie en welzijn hoog worden gewaardeerd. De zorg moet op de achtergrond worden gegarandeerd en zo nodig aanwezig zijn. Wanneer thuis wonen niet meer mogelijk is en verhuizen onvermijdelijk, dan moet de cliënt zijn/haar leven naadloos of verbeterd voort kunnen zetten in de zelfzorgondersteunende omgeving van een van de appartementencomplexen van Zorgorganisatie Het Hoge Veer, zodat verhuizen in dergelijke omstandigheden een positieve keuze is. De cliënt weet over het algemeen wat hij/zij wil en maakt bewuste keuzes. Door middel van een PGB, kan de cliënt ook verblijven in particuliere initiatieven die vooralsnog buiten het zicht van de overheid blijven. Een verdere en scherpere tweedeling tussen beter en minder gesitueerden is niet ondenkbaar de komende jaren. Cliënten zoeken aansluiting bij die organisatie die zoveel mogelijk handhaving van de eigen maatschappelijke verbanden en rollen kan bieden. 2.4 Medewerker, vrijwilliger en technologie Door een afname van het aantal jongeren (ontgroening), de opkomende verstedelijking en het toenemende individualisme, is de algemene verwachting dat het in Nederland in de toekomst - daar waar juist een toename van zorgconsumptie wordt verwacht - moeilijk zal worden om aan voldoende medewerkers en vrijwilligers in de zorg te komen. In meer stedelijke omgevingen zou dit al merkbaar zijn. De vraag is echter of dit in de toekomst ook daadwerkelijk een probleem gaat worden. In dergelijke scenario’s wordt over het algemeen te weinig rekening gehouden met nieuwe technische ontwikkelingen. Zo kunnen ontwikkelingen in de medische wetenschap en techniek sneller dan verwacht verlopen en hierdoor van invloed zijn op bovengenoemde verhouding tussen vraag en aanbod. Zo is er momenteel sprake van de opkomst van domotica, een technologische ontwikkeling die de zelfzorg van mensen kan ondersteunen, maar ook bijvoorbeeld het zorgen op afstand mogelijk en efficiënter maakt. Maar ook het anders organiseren van de zorg - hetgeen in


5

deze notitie besloten ligt - kan, mist consequent doorgevoerd, een geheel andere uitkomst geven van vraag en aanbod. Zorgorganisatie Het Hoge Veer heeft echter nog nooit problemen ondervonden met het werven van voldoende en gekwalificeerde medewerkers en vrijwilligers. Mogelijk heeft dit te maken met de ligging binnen een landelijke maar goed bevolkte omgeving waar bovendien niet zo veel alternatieven zijn als in een stedelijke omgeving enerzijds, en de goede naam van de organisatie anderzijds. Desalniettemin houdt Zorgorganisatie Het Hoge Veer rekening met bovengenoemde verwachtte sociale en maatschappelijke ontwikkelingen welke vorm hebben gekregen in het strategische beleid. Hierover meer in hoofdstuk 4 en 6. Een aspect dat door de marktwerking nog sterker naar voren komt dan voorheen is dat iedere medewerker als een visitekaartje is voor de organisatie. Medewerkers zijn middels hun individuele contacten met cliënten en hun sociale netwerk van groot belang voor het imago van de organisatie. Dit neemt risico’s met zich mee, maar ook kansen. Van belang is de collectieve bewustwording dat iedereen telt bij en verantwoordelijk is voor de totstandkoming van een positief imago en dat tegelijkertijd iedereen hiervan afhankelijk is. Cliënten zijn hiervan afhankelijk met betrekking tot de garantie op zorgleverantie en de medewerkers en vrijwilligers zijn hiervan afhankelijk met betrekking tot de garantie op werkgelegenheid. De organisatie dient dan ook voldoende voorwaarden te scheppen om bovenstaande tot bloei te kunnen laten komen. Ontwikkelingsmogelijkheden, waar Zorgorganisatie Het Hoge Veer veel ruimte voor biedt, vormen hierbij een belangrijk onderdeel. Naast het management dient ook de individuele medewerker zich bewust te zijn van deze verantwoordelijkheid. Zorgorganisatie Het Hoge Veer kent relatief weinig doorstroming onder haar medewerkers. Medewerkers blijven over het algemeen lang in dienst. Hierdoor zien we dat een aanzienlijk deel (ca. 50%) van de medewerkers in de sector zorg, welzijn en huishouding algemeen tussen de 40 en 55 jaar is. Binnen de relatief grote groep extramurale huishoudelijk medewerkers is dit niet het geval. Met het oog op het vraaggericht werken en de dynamiek rond de marktwerking is het van belang dat een voornaam deel van de arbeidscontracten bestaat uit parttime contracten en dat het aantal fulltimers niet domineert. Jongere (potentiële) medewerkers willen doorgaans (bijna) fulltime arbeidsovereenkomsten. Het aantal leerlingen bij Zorgorganisatie Het Hoge Veer is momenteel te gering. Leerlingen zijn belangrijk als nieuwe en doorgaans jonge aanvoer van het personeelsbestand. Daarnaast is het opleiden van voldoende gekwalificeerd zorgpersoneel van belang in het kader van de maatschappelijke functie. Van oudsher biedt Zorgorganisatie Het Hoge Veer ook vanuit haar maatschappelijke functie (stage)plaatsen aan mensen met een ‘beperking’, dit zal in de toekomst niet veranderen. Ook het van oudsher succesvolle beleid rond vrijwilligers zal worden voortgezet. 2.5 Nieuwe zorgaanbieders Er treden steeds meer nieuwe organisaties toe op de extramurale markt. Vanuit de Europese aanbesteding krijgen schoonmaakbedrijven een marktaandeel van de oorspronkelijke zorgmarkt. Deze ondernemers zitten niet stil en worden vanuit de WMO gedwongen of samen te werken met reguliere zorgaanbieders of zelf expertise te ontwikkelen als het bijvoorbeeld gaat om Hbh2 zorg. Daarnaast staat de gehele aanbestedingssystematiek onder druk en zal wellicht op een andere wijze selectie plaats gaan vinden van WMO aanbieders.


6

2.6 Voornaamste belanghebbenden Belanghebbenden

Relatie

WSG

Strategisch samenwerkingsverband; samenwerkingsovereenkomst; samenwerkingspartner nieuwbouw; verhuurder

De Riethorst Stromenland

Overeenkomst aanvullende verpleeghuiszorg; intentieverklaring ‘kleinschalig wonen voor dementerenden’; overeenkomst maaltijdleverantie; levering opleidingscoördinator en bijscholing; overeenkomst (para)medische zorglevering; ketenzorg

SWOG

Personenalarmering; ketenzorg

Zorgkantoor West-Brabant

Overeenkomst zorginkoop/-leverantie

Gemeente Geertruidenberg

Overeenkomst levering huishoudelijke zorg; samenwerking ten behoeve van bouwinitiatieven; personenalarmering; ketenzorg

Huisartsencoöperatie De Brandenpoort B.A.

Overeenkomst; ketenzorg

Toezichthoudende apotheker

Samenwerkingsovereenkomst

Mondzorg voor Zorginstellingen

Overeenkomst mondzorg; ketenzorg

Loyds apotheek Raamsdonksveer

Samenwerkingsprotocol; ketenzorg

Regionaal Platform Geriatrie

Participant crisisopvang; ketenzorg

ZorgService NL

Leverancier incontinentiemateriaal, verpleegartikelen en ondersteunende service

Deli XL

Leverancier levensmiddelen

GGZ-Breda

Afstemmen over ketenzorg

Trema

Afstemmen over ketenzorg

LOC

Voorzien cliëntenraad van belangrijke informatie; enquêterecht

NZa

Goedkeuring budgetverzoeken en -verantwoordingen

Inspectie voor de Gezondheidszorg

Diverse inspectiebezoeken; adviesfunctie VWS; enquêterecht

VWS

Verlenen vergunningen

Vitalis College

Convenant partners in opleiden

Annevillegroep

Ketenzorg

VWA (Voedingswaren Autoriteit)

Diverse inspectiebezoeken

Arbeidsinspectie

Diverse inspectiebezoeken

Bedrijfsarts

ARBO-zaken, ziektebegeleiding en -preventie, re-integratie


7

Belanghebbenden

Relatie

Rabobank

Bankzaken

Zorgorganisatie Het Hoge Veer heeft een protocol ‘dialoog met belanghebbenden’. Naast de structurele contacten en de periodieke evaluaties rond de samenwerking en overeenkomsten, wordt er iedere 2 jaar een enquête gehouden onder deze belanghebbenden. De uitkomsten van de evaluaties en enquêtes dienen ter ondersteuning van of voeding voor de (strategische) beleidsplannen. 2.7 Strategische en concurrentiepositie Zorgorganisatie Het Hoge Veer hecht er, zoals gezegd, veel waarde aan om op alle niveaus een zekere menselijke maat te hanteren. Aandacht is een belangrijk aspect in het menselijk verkeer, zo ook binnen organisaties en in het bijzonder dienstverlenende organisaties. Dit resulteert onder andere in een (strategisch) beleid dat gericht is op een bepaalde mate van kleinschaligheid. De gerichtheid op de gemeente Geertruidenberg en de zelfstandigheid van de Stichting vormen hierin een belangrijk onderdeel. Zorgorganisatie Het Hoge Veer streeft als netwerkorganisatie wel naar een zeer nauwe samenwerking met andere organisaties en ketenzorg-partners. Voorwaarde voor dergelijk samenwerkingsrelaties is dat er sprake moet zijn van aanvullendheid, een gerichtheid op hetzelfde werkgebied en dat het niet ten koste gaat van de principes rond marktwerking. De belangrijkste primaire samenwerkingspartners in deze zijn WSG, De Riethorst Stromenland en de SWOG. Ondanks, of wellicht juist door, de relatief kleinschalige opzet, neemt Zorgorganisatie Het Hoge Veer in de regio al jaren lang een zeer sterke concurrentiepositie in. Deze concurrentiepositie wordt zowel op kwalitatief als financieel gebied ingenomen. Kwalitatief uit het zich in de resultaten van de waarderingsonderzoeken onder cliënten en medewerkers, en in het HKZ-kwaliteitscertificaat. Financieel komt dit tot uiting in het eigen vermogen, per 31-12-2009 24% van de jaaromzet. Financieel is er dus sprake van gezonde organisatie die eventuele toekomstige risico’s, tegenslagen en extra uitgaven kan opvangen. Diverse onafhankelijke onderzoeken tonen de laatste tijd steeds vaker aan dat kleine zorgorganisaties het kwalitatief en economisch veelal beter doen dan de grote zorgorganisaties. Dit onderstreept nog eens de ingeslagen weg van Zorgorganisatie Het Hoge Veer. Deze kleinschaligheid is geen doel op zich, maar een vorm die als middel dient om de doelstellingen van de stichting te verwezenlijken. Naast het (strategische) beleid rond de nieuwbouw (woon-/zorgcomplexen) en het bijbehorende concept, werkt Zorgorganisatie Het Hoge Veer tevens aan een belangrijke positie op het gebied van Zorg-aan-Huis (thuiszorg). Op dit gebied is er de afgelopen jaren binnen de Stichting sprake geweest van een zeer sterke groei. Eén van de ambities van Zorgorganisatie Het Hoge Veer is om ten aanzien van de Zorg-aan-Huis op de langere termijn marktleider te worden binnen de gemeente Geertuidenberg. De verankering binnen de gemeente met betrekking tot de Zorg-aan-Huis dient dusdanig plaats te gaan vinden dat het haast vanzelfsprekend is voor de inwoners om aan Zorgorganisatie Het Hoge Veer te denken wanneer men zorg behoeft die tot de dienstverlening van de Stichting behoort. 2.8 Structuur en ontwikkeling van de organisatie Zorgorganisatie Het Hoge Veer heeft een relatief platte organisatiestructuur en richt zich met name op het primaire proces. Hierdoor worden er tal van aanvullende en gespecialiseerde diensten die buiten het primaire proces vallen ingehuurd van andere organisaties. De organisatiestructuur heeft de afgelopen strategische beleidsperiode een behoorlijke kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkeling doorgemaakt. Hierdoor is de organisatie en de bedrijfsvoering stabieler, minder kwetsbaar en kwalitatief hoogwaardiger geworden, met behoudt van de benodigde slagvaardigheid. De afgelopen jaren hebben voor een groot deel


8

in het teken gestaan van de voorbereiding op het levensloopbestendig wonen. Naast de voorbereidingen voor de nieuwbouw zelf, is er eveneens veel aandacht uitgegaan naar de herziening van de organisatie. Zo zijn er o.a. in de structuur van de organisatie veranderingen aangebracht, zijn er nieuwe functies ontwikkeld, hebben er indelingsprocedures plaatsgevonden en heeft er een inventarisatie en invoering plaatsgevonden van diverse scholingsprogramma’s. Er is erg veel aandacht naar scholing uitgegaan en ook naar het aantrekken van nieuwe medewerkers met een ander en hoger kwalificatieniveau. Inmiddels heeft Zorgorganisatie Het Hoge Veer ook een erkenning voor het opleiden van verpleegkundigen (BBL niveau 4). Ook de dienstverlening is, niet alleen qua aantal cliënten, maar ook qua diversiteit, uitgebreid. Zo is er inmiddels sprake van een zorgcontinuüm waarbinnen huishoudelijke zorg, thuiszorg, dagverzorging, particuliere zorg, personenalarmering, service abonnementen, verzorgingshuiszorg , verpleeghuiszorg en verblijf geleverd worden. Vanaf medio 2011 zullen de eerste 2 appartementencomplexen op de grens van Raamsdonksveer en Geertruidenberg in gebruik worden genomen. Vanaf dan is het ook mogelijk om vanaf huishoudelijke zorg tot en met verpleeghuiszorg binnen 1 appartement te leveren, waardoor men niet gedwongen behoeft te verhuizen en partners niet meer gedwongen uit elkaar hoeven te gaan. Naast de huidige bewoners hebben zich inmiddels ca. 350 geïnteresseerden opgegeven voor de nieuwbouw, dit aantal neemt nog steeds toe. Hieronder grafieken met betrekking tot enkele kwantitatieve ontwikkelingen gedurende de afgelopen strategische beleidsperiode.

Totale opbrengsten 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 Total e opbrengs ten

2.000.000 1.000.000 0 2004 2005

2006 2007 2008 2009


9

Eigen vermogen per 31-12 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0

Eigen vermogen per 31-12

20042005 2006 2007

2008 2009

Resultaat 400.000 300.000 200.000 100.000 0 -100.000 2004

Res ul ta a t

2005

2006

2007

-200.000

2008

2009

-300.000 -400.000

Fte's 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 Fte's

20,00 0,00 2004 2005

2006

2007

2008

2009


10

2.9 Sterkte/zwakte analyse Zwak • Huidige huisvesting: woon- en werkomstandigheden • Strategische afhankelijkheid woningbouwcorporatie • Verhouding leeftijd medewerkers sector zorg, welzijn en huishouding algemeen onder en boven de 40 jaar • Verhouding tussen het aantal leerlingen en het aantal gediplomeerden Sterk • Vraaggestuurde, vernieuwingsgerichte, kwaliteitsgerichte en slagvaardige organisatie • Stevige verankering binnen werkgebied • Goede naamsbekendheid binnen werkgebied • Financieel gezond • Potentieel om organisatie en medewerkers verder te ontwikkelen • Betrokkenheid medewerkers • Strategisch samenwerkingsverband met woningbouwcorporatie • Goede relatie met voornaamste belanghebbenden Bedreigingen • Bezuinigingen/veranderingen vanuit de overheid • Toename (financiële) risico’s • Krapper wordende arbeidsmarkt en afname mantelzorgers/vrijwilligers • Opkomst nieuwe toetreders tot werkgebied Kansen • Voldoende uitbreidingsmogelijkheden binnen werkgebied • Toename omvang doelgroep en ontwikkeling zorgvraag • Toekomstbestendige interne organisatie en beleid • Bestendigen (keten)samenwerking • Potentieel in de thuiszorgmarkt


11

3. MEERJAREN BELEID Doelgroep In eerste aanleg inwoners van de gemeente Geertruidenberg (de plaatsen Raamsdonksveer, Raamsdonk en Geertruidenberg) en eventueel inwoners van aangrenzende (gedeelten van) omliggende gemeenten. Missie Het creëren van een woon- en leefklimaat waarin de cliënt, ondanks eventuele (toenemende) afhankelijkheid van anderen, zelf richting geeft aan het eigen leven. Visie Door het beïnvloeden van omgevingsfactoren en het ondersteunen van het zelfzorgvermogen is de mens in staat om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven in zijn eigen woon- en leefomgeving. Hierbij wordt uitgegaan van een zelfstandige, verantwoordelijke burger die in staat is zelf keuzes te maken. De zinbeleving van de mens staat hierbij centraal. Doelstelling wonen De doelstelling ten aanzien van het wonen is: het bieden van een woning waarin mensen zelfstandig kunnen blijven wonen onafhankelijk van de toenemende vraag naar professionele zorg. Uitgangspunten hierbij zijn; • zelfstandig thuis wonen (op basis van reguliere huurovereenkomst*) privacy geen gedwongen scheiding van de partner • niet behoeven te verhuizen bij toenemende vraag naar zorg • huisvesting aangepast aan specifieke eisen • scheiding van kosten voor woning, zorg en welzijn* eigen beheer over inkomen en uitgaven • niet in instituut wonen algemene voorzieningen aanwezig in complex ook andere leeftijdsgroepen ook bewoners zonder zorgindicatie • de levensloopbestendigheid van het gebouw zelf in potentie is het gebouw multifunctioneel • gedifferentieerd woonmilieu * met uitzondering van intramurale appartementen Doelstelling diensten, welzijn en zorg De doelstelling ten aanzien van diensten, welzijn en zorg is: het leveren van integrale, traploze en flexibele arrangementen die aansluiten bij de individuele behoeften van de cliënt. Uitgangspunten hierbij zijn: • de vraag van de cliënt bepaalt het aanbod, dat wil zeggen geen standaardpakketten, maar op basis van behoefte een ‘aanbod op maat’ een optimale regie door de cliënt optimale mogelijkheid tot zelfzorg • integrale teams, zodat de zorg door één team wordt geleverd per cliënt niet meer (verschillende) zorgverleners dan strikt noodzakelijk worden ingezet


12

•

•

•

• •

er geen sprake is van hiaten en overlappingen in de zorgverlening integrale zorg, waarbij meerdere zorgproducten aanwezig zijn een goede onderlinge afstemming in (multidisciplinair) overleg is gegarandeerd flexibiliteit, hetgeen impliceert dat de zorg wordt geleverd wanneer die op dat specifieke moment nodig is (dus niet uitgegaan wordt van een dagelijks terugkerend standaardzorgplan) ook de dagelijks terugkerende zorg ‘op afroep’ geleverd kan worden traploos, zodat bij een toenemende zorgbehoefte sprake is van continuïteit van zorg en zorgverleners in dezelfde eigen woning klantvriendelijke attitude, dus een respectvolle en gelijkwaardige bejegening de zorgbehoefte van de cliënt is in principe geen reden tot verhuizing

Implicaties voor het wonen • Alle woningen zijn levensloopbestendig. Deze zijn derhalve aanpasbaar en ook toegankelijk voor mensen die gebruik moeten maken van een rolstoel. Daarnaast gelden de eisen van het woonkeur en ‘geboden toegang’, etc.. Dit geheel is terug te vinden in de publicatie ‘naar een nieuw programma van eisen voor levensloopbestendige woningen’ (Humanitas, TNO verouderingsonderzoek en iRv, 2000), dat aangepast wordt, wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn. •

Er wordt gebruik gemaakt van domotica.

•

Het wooncomplex en de omgeving zijn eveneens levensloopbestendig.

•

Naast woningen in de sociale huursector, waar individuele huursubsidie kan worden aangevraagd, zijn er ook woningen in de vrije huursector (en eventueel koopwoningen).

•

Woningen zijn niet gebonden aan een indicatie: in een zelfde woning kan van helemaal geen zorg tot volledige verpleeghuiszorg geleverd worden.

•

De kosten van het wonen en de daarbij horende dienstverlening worden door de huurders betaald, gescheiden* van de kosten van zorg en welzijn en de daarbij behorende dienstverlening.

•

Elke woning is een woning met minimaal drie kamers en minimaal 90 m2 netto vloeroppervlakte.

•

Verhuizing door een groeiende zorgvraag (en daarmee eventuele scheiding van de partner) wordt voorkomen. * met uitzondering van intramurale appartementen

Implicaties voor diensten, welzijn en zorg • De zorg en het welzijn zijn een onderdeel van de dienstverlening. Het belang van de verschillende aspecten van de dienstverlening is even groot, maar kan per cliënt per situatie verschillen.


13

Hierna dient dienstverlening als ‘dienstverlening inclusief zorg en welzijn’ gelezen te worden en dienstverleners of dienstverlening als ‘dienstverleners of dienstverlening inclusief zorgen welzijnsverleners’. •

De dienstverlening die geleverd wordt is op maat. Dit betekent dat de dienstverlening bepaald wordt door de vraag naar de dienstverlening (de nodige en gewenste dienstverlening).

•

De te leveren dienstverlening wordt vastgelegd in een zorgdossier dat wordt opgesteld wanneer voor de eerste keer dienstverlening nodig is. Dit dossier wordt regelmatig geëvalueerd en aangepast indien nodig. Het zorgdossier is gerelateerd aan de indicatiestelling.

•

Er is een zorggarantie. Dit houdt in dat wanneer een zorgbehoefte bij een cliënt ontstaat, deze direct geleverd kan worden.

•

Dienstverlening die niet wordt vergoed, maar door de cliënt wel is gewenst, kan de cliënt op commerciële basis inkopen. Mantelzorgers en vrijwilligers kunnen voorzien in andere diensten die buiten de commerciële of verzekerde diensten vallen.

•

De dienstverleners zijn klantvriendelijk en handelen vraaggericht en methodisch.

•

Gezien het feit dat er in de eigen woning van een cliënt diensten worden verleend, dienen er afspraken tussen de dienstverleners en de cliënt te komen over de toegang tot het huis. Uitgangspunt is dat de dienstverleners de privacy van cliënten respecteren en derhalve geen gebruik maken van sleutels of lopers om zich toegang tot de woning van de cliënt te verschaffen.

•

Hoewel de dienstverlening (en de financiering daarvan) per cliënt verschillend kan zijn, gelden voor alle cliënten dezelfde uitgangspunten en is de dienstverlening voor iedere cliënt van dezelfde, hoge, kwaliteit.

•

Behoud van zelfstandigheid, onafhankelijkheid en keuzevrijheid dienen gestimuleerd te worden: die zaken die de cliënt (of diens sociale netwerk) zelf kan en wil doen, dient de cliënt daadwerkelijk zelf te doen.

•

De dienstverlener en de cliënt zijn gelijkwaardig: er is geen verschil in status of macht.

•

De cliënt kan eenvoudig contact maken met de dienstverlenende organisatie. Er is één informatiebalie in het complex voor alle dienstverlenende zaken, ook is er een vast team van dienstverleners en binnen dat team een vast aanspreekpersoon.

•

De continuïteit van de dienstverleners dient gewaarborgd te worden.

•

De te verlenen diensten sluiten aan bij de vraag van de cliënten. Hiertoe kan onderzoek gedaan worden en dienen de bestaande diensten geëvalueerd te worden.


14

4. CONCRETISERING MEERJAREN BELEID Het mag duidelijk zijn dat de succesvol ingeslagen strategische koers van de Stichting gecontinueerd dient te worden: de missie, visie, doelstellingen en implicaties zijn nog altijd actueel en sluiten naadloos aan bij de (maatschappelijke) ontwikkelingen, het overheidsbeleid en de (toekomstige) interne en locale situatie. Het voornaamste strategische doel van de Stichting is de concrete uitwerking van de missie, visie, doelstellingen en implicaties voor de komende 5 jaar in: 1.

nieuwbouw op meerdere locaties volgens beleidsplan levensloopbestendig wonen;

2.

herziening van de organisatie volgens beleidsplan levensloopbestendig wonen;

3.

uitbreiding van zorg-aan-huis;

4.

uitbreiding van het aantal (extramurale) zorgappartementen;

5.

uitbreiding van de toelating m.b.t. de functie verblijf zwaar (verpleeghuiszorg);

6.

zelfstandige status behouden en samenwerking met aanvullende organisaties continueren;

7.

uitbreiding en verankering van de dienstverlening binnen de gemeente Geertruidenberg;

8.

behouden, uitbouwen en verankeren van positieve imago.

Bovenstaande concretiseringen van het meerjarenbeleid zijn ingebed in het beleidsplan Levensloopbestendig Wonen Zorgorganisatie Het Hoge Veer en vinden mede aansluiting bij: Ad 1) de verdere uitbreiding en verankering binnen het werkgebied, de behoefte van de doelgroep, het uitbouwen en verankeren van het positieve imago en het reduceren van risico’s Ad 2) idem. Ad 3) de maatschappelijke ontwikkelingen en het versterken en verankeren van de (extramurale strategische) positie van de Stichting Ad 4) de behoefte aan geschikte zorgappartementen in combinatie met de dubbele vergrijzing binnen de gemeente Ad 5) het toenemende tekort aan deze plaatsen en de verschuiving binnen de AWBZ naar zwaardere vormen van zorg Ad 6) het continueren van een slagvaardige, efficiënte, vraaggerichte organisatie waar aandacht en kleinschaligheid belangrijke aspecten zijn in de bedrijfsvoering Ad 7) het versterken van de (strategische) positie van de Stichting ten einde continuïteit van dienstverlening en werkgelegenheid te kunnen blijven garanderen Ad 8) idem.


15

Verder stelt de Stichting zich ten doel om het aantal medewerkers met een leeftijd onder de ca. 40 jaar en het aantal leerlingen te vergroten. Dit kan deels plaatsvinden door te werven en deels door het stimuleren van doorstroming doormiddel van interne professionalisering. Het een en ander mag echter niet leiden tot leeftijdsdiscriminatie en zal plaatsvinden op een wijze waarbij hier geen sprake van is. Verzorgenden kunnen in de gelegenheid worden gesteld om zichzelf verder te ontwikkelen middels de opleiding tot verpleegkundige, waardoor er tevens een mogelijkheid ontstaat tot externe doorstroming. De extramurale huishoudelijk medewerkers - een groep waaronder verhoudingsgewijs meer medewerkers met een leeftijd van onder de 40 jaar - kunnen in de gelegenheid worden gesteld tot het volgen van een zorgopleiding. Zij kunnen vervolgens doorstromen naar de zorgsector. De dan vrijkomende functies in de sector extramurale huishouding zijn relatief laagdrempelig en kunnen dienen voor de toestroom van nieuwe medewerkers. Een aantrekkelijke doelgroep voor Zorgorganisatie Het Hoge Veer zijn moeders met jonge kinderen. Dit is een groep die veelal parttime wil werken. Voldoende parttime arbeidscontracten zijn, met betrekking tot het vraaggericht werken, van belang in verband met een efficiënte planning. Mogelijk kan het kinderdagverblijf in het nieuwe Hoge Veer Complex hierbij van ondersteunende betekenis zijn.


16

5. SAMENVATTING BELEIDSPLAN LEVENSLOOPBESTENDIG WONEN In het Hoge Veer Complex en op een tweede locatie Rivierzicht - mogelijk zal er in een latere fase sprake kunnen zijn van meer dan 2 locaties - dienen er in totaal circa 264 zorgappartementen te verschijnen. Hiervan zijn 139 zorgappartementen voor extramurale bewoning en 125 zorgappartementen voor intramurale bewoning (77 Verblijf Licht en 48 Verblijf Zwaar). Op locatie Hoge Veer Complex worden er 4 van elkaar gescheiden appartementencomplexen gerealiseerd die onderling, op de begane grond, met elkaar verbonden zijn. Ondanks de grote van de locatie (circa 172 appartementen) zal de uitwerking per complex en per etage, een kleinschalig karakter in zich dragen. Op locatie Rivierzicht worden er 2 appartementencomplexen gerealiseerd. Gezien het aantal appartementen (92) is hier per definitie sprake van een kleinschalige situatie. Alle appartementen zijn conform het levensloopbestendige concept. De appartementen zijn zowel geschikt voor intra- dan wel extramurale bewoning. De genoemde aantallen rond extra- en intramurale bewoning zijn dan ook uitgangspunten en kunnen in de praktijk aan de vraag (en regelgeving) moeiteloos worden aangepast. Dit heeft een risicoverlagend effect. In alle extramurale appartementen zal een vorm van zorg-aan-huis worden geleverd door Zorgorganisatie Het Hoge Veer. Deze huurappartementen worden betaalbare appartementen in verschillende prijsklassen van voornamelijk sociale woningbouw tot enkele luxe appartementen. Het streven is om geen leeftijdsgrens te hanteren. Zo kunnen er in principe ook jongeren met een bepaalde zorgbehoefte in het complex wonen. Daarnaast kunnen er bewoners zonder (dit betreffen samenwonenden van bewoners met zorg, of bewoners met een indicatie voor lichtere zorgvormen, zoals huishoudelijke hulp) en met zorg gemixt in het complex wonen. Op beide locaties zijn er algemene voorzieningen en is er een grand café alwaar men gedurende de hele dag terecht kan voor het nuttigen van dranken, snacks en maaltijden. De grand cafés hebben vooral ook een sociale functie. Bewoners uit het complex, bezoekers, medewerkers en wijkbewoners kunnen elkaar hier ontmoeten. Ook worden er activiteiten georganiseerd. Een uitgebreide beschrijving van de nieuwbouw en de herziening van de organisatie is terug te vinden in het beleidsplan Levensloopbestendig Wonen Zorgorganisatie Het Hoge Veer.


17

6. MAATSCHAPPELIJKE RELEVANTIE Het genoemde beleidsplan Levensloopbestendig Wonen en deze strategische beleidsnotitie, vinden hun oorsprong in de missie, visie en doelstellingen van Zorgorganisatie Het Hoge Veer. Aan de missie, visie en doelstellingen liggen de hierna genoemde huidige en toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen ten grondslag: •

de ontwikkeling bij de doelgroep van wensen en behoeften met betrekking tot wonen, welzijn en zorg;

•

de (dubbele)vergrijzing (meer zorg);

•

de ontgroening;

•

de verwachting dat het steeds moeilijker wordt om aan voldoende vrijwilligers en medewerkers te komen;

•

het zoveel mogelijk in stand houden of herstellen van zelfzorg;

•

het zoveel mogelijk in stand houden en stimuleren van informele- en mantelzorg (hetgeen opgevat kan worden als een onderdeel van zelfzorg);

•

bezuinigingen vanuit de overheid.

De uitwerking van dit strategische beleidplan maakt het mogelijk dat mensen met een toenemende zorgvraag in principe niet gedwongen behoeven te verhuizen, doordat de zorg naar hen toekomt in plaats van andersom. Thuiswonenden in de wijk kunnen vergaande vormen van thuiszorg ontvangen en gebruik maken van de faciliteiten in één van de complexen. Daarnaast zijn er mensen die in één van de complexen wonen. Doordat er in de complexen sprake is van genormaliseerd wonen, is er sprake van een mix van bewoners met geen, weinig of veel zorg. Door deze bewonersmix (burenhulp en onderlinge stimulering), de houding van de medewerkers en vrijwilligers en de fysieke omgeving, zal de zelfzorg van cliënten, en de mantelzorg die hier een onderdeel van vormt, maximaal vorm worden gegeven en in veel situaties leiden tot een afnemende of een niet verder oplopende zorgvraag. Daarnaast zal de gehele opzet, waarbij het ondersteunen en verbeteren van de zelfzorg op allerlei manieren centraal staat, bijdragen aan het welzijn van de bewoners van het complex. Een toename van het welbevinden heeft doorgaans als effect een afnemende zorgconsumptie. De schaalgrootte van het complexen, waarbinnen zo nodig sprake is van een opdeling in kleinschalige eenheden, maakt het mogelijk om de zorg efficiënt te kunnen uitvoeren en maakt - tezamen met de bovengenoemde aspecten - de bedrijfsvoering van dit zorg-plus-model haalbaar. Dat er behoefte is in de gemeente Geertruidenberg aan zorgappartementen binnen het levensloopbestendig woonconcept blijkt uit de aanmelding, naast de huidige bewoners van het huidige complex, van ca. 350 geïnteresseerden. Er is hiertoe een wachtlijst aangelegd die nog steeds in omvang toeneemt. Ruim de helft van de mensen op de wachtlijst is in het bezit van een zorgindicatie. Ca. 15 mensen komen van buiten de gemeente, dit betreffen echter mensen wiens kinderen in de gemeente Geertruidenberg wonen.


18

strategisch beleidsplan

Recommend Documents