Regiobijeenkomst Amersfoort 3 februari 2011
1
Programma
Project Geoportaal •
Het traject van Geoportaal naar Geovoorziening
– Aanpak – Overwegingen – Oplossing
Project GEO-Portaal Wat vooraf ging • 2007: UvWs vraagt aan HWH onderzoek te doen naar de ontwikkeling van een Geoportaal rekening houden met INSPIRE , NGR en waterschaps ontwikkelingen. • 2008 / 2009 : enquete onder de waterschappen t.a.v. het publiceren van geodata. – Meerderheid heeft al een vorm van geoloket of geoportaal in de lucht. – Er is behoefte om aan te sluiten bij een landelijk portaal van de waterschappen. – (Door allen) gewenste (6) datasets voor ontsluiting
Vertaling opdracht • Ontwikkel een generieke voorziening voor de ontsluiting van geo-informatie van waterschappen • Sluit aan op ontwikkelingen zoals INSPIRE, de nWRO, het Nationaal Georegister en lokale initiatieven van waterschappen • Maak gebruik van internationale en landelijke standaarden. • Maak (zoveel mogelijk) gebruik van de HWH architectuur, open source en open standaarden 4
Project GEO portaal
1e stap : Business study • Uitwerking van het begrip Geoportaal referentiemodel. • Centraal Geoportaal wenselijk , onderzoek “portalen” PGR en RWS • Omgevingsanalyse. • Vaststellen en ontsluiten gewenste datasets. • Korte termijn (eind 2010) en lange termijn duurzame voorziening passend in de HWH architectuur • Rekening houden met in- en externe ontwikkelingen.
Business Study: Samenvatting wensen •
•
•
•
Eén gezamenlijk register voor metadata van verplichte en aanvullend gewenste geo-datasets, inclusief een tool voor het intern aanmaken en beheren van metadata; Een gezamenlijk ontwikkelde en beheerde set aan hulpmiddelen voor het van binnen naar buiten toe ontsluiten van verplichte en aanvullend gewenste geo-datasets; Een met het register geïntegreerd loket voor het online verstrekken van de beschikbare geo-data, waaronder ook verstrekking op basis van services kan vallen; Een aan dit register gekoppelde generieke viewer waarmee basis raadpleegfunctionaliteit op de beschikbare geo-data – in combinatie met nader te bepalen kaartondergronden – kan worden losgelaten.
Referentiemodel GEO Portaal NGR
onderlinge gegevensuitwisseling binnen de e-overheid
Gemeenschappelijk Front Office
GBA Kadaster
Afnemers/gebruikers
handelsreg Gem eente Geb ouwen KvK
burger
Belastin gdienst
UWV
Provincie bedrijf
Kadaster
To pografie
Adressen
Ken tekens
Polisadm Ministerie Inkom en
Overheidstransactiepoort
Watersch ap etc. Servicebussen
OSB
“Portaal” Functionele toepassingen
Loket (services)
Register (catalogus)
Viewer
inter/tranet
Meta-data
Geo-data
Aanbieders
Generieke Datasets Waterwet en INSPIRE
Gewenste datasets voor ontsluiting: 1. legger waterbeheersing 2. legger keringen 3. peilgebieden en –besluiten 4. peillocaties en actuele peilgegevens 5. meetlocaties en -gegevens waterkwaliteit (inclusief zwemwater) 6. zoneringen keringen ….Waterschapsgrenzen (INSPIRE) ….Waterschaps “eigen” specifieke datasets
Generieke Datasets
Uitgangspunten • Ontsluiten datasets middels webservices • IRIS als belangrijkste databron; in de toekomst als dé databron? • Streven naar harmonisatie datasets (indien uniforme databron = grootste gemene deler) • Aansluiten op gegevensstandaarden: informatiemodellen, uitwisselstandaarden, metadata standaarden, etc.
Besluitvorming : Definitiestudie • Richten op de concrete ontsluiting van benoemde informatieproducten (gegevensbronnen) • Een verdiepingslag en concretiseringslag van de Business Study • Zich richtend op een oplossing voor komende 2-3 jaar • … waarbij de “duurzame oplossing” niet uit het oog wordt verloren • … gepositioneerd binnen de overige ontwikkelingen (zowel extern als waterschapsontwikkelingen) • Nader onderzoek PGR en RWS
Doel en scope Definitiestudie Uitwerking : •
Definitiestudie – –
•
Vaststellen IST-situatie waterschappen –
•
Een beschrijving van de huidige situatie bij de waterschappen
Ontwerpfase (SOLL-situatie) –
•
Een keuze voor een mogelijke doorontwikkeling van een bestaande oplossing RWS of PGR Of toch marktoplossing ???
Een beschrijving van de toekomstige situatie, uitgewerkt voor de gekozen technische oplossing
Ontwikkelstrategie –
Een beschrijving van het ontwikkeltraject om te komen tot een ingericht Geo-portaal inclusief de uitvoering van de daarvoor benodigde voorbereidingsactiviteiten
Onderzoek oplossing RWS en PGR
Provinciaal Georegister
Geoservices RWS
Toepasbaarheid oplossingen RWS en PGR Conclusie : • Beide oplossingen bieden compleet pallet aan benodigde functionaliteiten • Echter: geen kant-en-klare oplossing maar vooral een inrichtingsvraagstuk Consequentie : • Ontwikkelen eigen oplossing ? • Markt oplossing ?
Zoeken naar oplossing •
•
•
•
Update omgevingschets – Update vanuit Business Study – Specifieke aandacht voor PDOK, Waterschapsnet en INSPRIRE – Kennis over markt oplossingen vastleggen Mogelijkheden, haalbaarheid en consequenties technische (open source) componenten – 2 martrices Uitwerking en positionering binnen overige waterschapsontwikkelingen – Specifieke aandacht voor ODB, IRIS Roadmap, Werkgroep INSPIRE, Beschrijving Database IRIS Keuze technische componenten
Overige activiteiten •
•
•
•
Uitwerking 6 datasets – Definitie, inhoud, geometrie, IRIS objecten, actualisatie en metadata Ontwikkelen Prototype met als doel: – Beeld krijgen van de mogelijkheden – Beeld krijgen van de harmonisatie opgave en noodzaak – Communicatie !! Uitwerken Ontwikkelstrategie – Voorbereidende activiteiten aanbesteding – Benodigde centrale en decentrale inrichtingen – Globale kosten en besparingen overzicht – Advies harmonisatie Besluitvorming
Uitwerken scenario’s afnemer
MapViewer WMS1 WMS2 WMS3
metadata
HWH
Waterschappen
1
• scenario 1 plus harmonisatie • veel werk, wel fraaie oplossing...!
MapViewer
afnemer
metadata
HWH
WMS1
WMS2
WMS3
Waterschappen
MapViewer
afnemer
• zeer centrale oplossing • weinig werk decentraal
2
WMS
metadata
HWH
ETL
ETL
• zeer decentrale oplossing • weinig werk centraal
meest extreem
ETL
Waterschappen
3
Scenario keuze • Geen extreme scenario’s nodig, mengvormen werken ook prima! • Componenten zijn uitwisselbaar door open standaarden, toekomstvastheid zit dus in de input – output en niet in de component! – Harvesting: CSW (Catalogue Services for the Web) – Metadata: ISO 19115 & 19119 – MapServices: WMS & WFS MapViewer
afnemer
WMS
• zelfde (functioneel) eindresultaat via verschillende combinaties • combinaties kunnen gaandeweg wijzigen zodat ideale situatie ontstaat (groeipad)
metadata
HWH
ETL
WMS
Waterschappen
Keuze Technische componenten Component keuzes voor de (initiële) inrichting : • Idealiter lering trekken uit (recente) andere ontwikkelingen, hiervoor wordt een vergelijkingsmatrix opgesteld • Bekende oplossingen marktpartijen • Componenten worden gescoord op nader uit te werken criteria
Waterschapsontwikkelingen met een Geo component Architectuur onderzoek 1
78
GBA Kadaster h andelsreg
23 6 e
1
onderlinge gegevensuitwisseling binnen de e-overheid
Gemeenschappelijk Front Office
Gem eente Gebouwen KvK
burger
Kadaster
Belastingdienst
To pografie
UWV
Adressen
Provincie bedrijf
Afnemers/gebruikers
“Portaal” 3 1
Polisadm
Inkom en Waterschap etc. Servicebussen
4
23 6
Ken tekens
Ministerie
Overheidstransactiepoort
7 8
3
Functionele toepassingen
62c
5
1. GEO portaal 2. WION 3. Waterschapsnet
4
781 5 Loket
1
(services)
6 78 Register (catalogus)
5
Meta-data 78 3
6 2
4. ODB
Viewer
5. IRIS
e inter/tranet
4
1
6 24
1
Geo-data
Aanbieders
5
5
6. Watertoets online 7. BGT 8. AHN
Ontsluiting datasets: naar eenduidige definitie • Wens: – Uniform (landsdekkend) beeld naar buiten toe • Harmonisatie datasets: – Op korte termijn niet haalbaar – Andere trajecten “in charge” (“beschrijving datamodel IRIS” e.d.) • Wat is wel haalbaar: – Uniforme beschrijving – Uniforme inhoud – Uniforme geometrische uitwerking – Uniforme metadata beschrijving – Uniforme hantering IRIS objecten datasets – Uniforme tabelstructuur
Update omgeveningsschets – Update vanuit Business Study – Specifieke aandacht voor PDOK en INSPIRE
Resultaat : PDOK is een goede oplossing voor de korte en de lange termijn.
Besluitvorming
• Korte termijn : Uitwerken (MINI) PDOK • Lange termijn : Onderzoek naar aansluiting Geonovum • Uitwerking prototype
Geovoorziening o.b.v. PDOK
NGR
onderlinge gegevensuitwisseling binnen de e-overheid
Gemeenschappelijk Front Office
GBA Kadaster
Afnemers/gebruikers
handelsreg Gem eente Geb ouwen KvK
Standaardisering (WMS, WFS, CSW, Tiling etc.) en pro actieve bijdrage aan opensource. opendata, opensource communities
burger
Belastin gdienst
UWV
Provincie
bedrijf
Kadaster
To pografie
Adressen
Ken tekens
Polisadm Ministerie Inkom en
Overheidstransactiepoort
Watersch ap etc. Servicebussen
OSB
“Portaal” Functionele toepassingen
GEOServ er
Loket (services)
Geonetw ork
Register (catalogus)
Viewer
NGR functionaliteit: - Zoeken - Publiceren OpenLay - ‘Viewen’ ers
inter/tranet
Meta-data
Geo-data
PostgressSQ L
TOP10N L Aanbieders
Data en services: Achtergrondkaart - Bekendmakingen - Bestuurlijke
PDOK: interfaces (technische services) •
WMS (web mapping service) 1.1.1 => GEO-server – – –
•
TMS (tilling service) => GEO-server – –
•
opvragen, aanleveren, bewerken en analyseren van geografische vector data maakt gebruik van Geography Markup Language (GML) voor dataoverdracht. Het resultaat van een vraag zijn de objecten die aan de vraagstelling voldoen in GML, dit in tegenstelling tot WMS waarbij een image (plaatje) wordt teruggestuurd. een extensie op de WMS-standaard. verzorgt gecontroleerde cartografie in een WMS request.
CSW - Discovery service (catalogue service) => GEO-network –
•
1.1.0 => GEO-loket
SLD (styled Layer descriptor) SE (symbology encoding) –
•
opgeknipte kaarten (tiles) vooraf geprepareerd (cached) op de webserver geplaatst. Kaarten worden bij tiling dus niet meer on the fly door een mapservice (WMS) gegeneerd.
WFS (web feature service) /GML – – –
•
webgebaseerde kaart-service Kaarten worden dynamisch opgebouwd genereert een kaartuitsnede van geo-informatie en stelt dat via het web beschikbaar.
Zoeken in gepubliceerde metadata van aangeboden geo-informatie (data en services)
+ nog overige services: – Geocodeer / KML / GEORSS / File download (zip&ship) / Digikoppeling connectie / WMC (Webmap context)/ WCS (Web coverage )
Geo-services infrastructuur
bedrijf
burger
medewerker
overheid
partner
leverancier
Assemblage van services Afrekenen
GEO-voorziening overheid - Data services - Business services - Metadata services
Services per 1 oktober 2010 : • Bekendmakingen • Achtergrondkaart (TOP10NL) • Bestuurlijke grenzen • Geo-codeerservice (adres, postcode, plaatsnaam)
Internet Specifieke GEO-voorziening Waterschap - Data services - Business services - Metadata services Gemeenschappelijke GEO-voorziening Waterschappen - Data services - Business services - Metadata services
Centrale overheidsdiensten: PDOK
Sectorale overheidsdiensten
Lokale overheidsdiensten
Data services per 1 januari 2011: • Legger Waterbeheersing • Legger Waterkeringen • Zonering Waterkeringen • Peilgebieden • Peilbesluiten • Meetlocaties Waterkwantiteit • Meetgegevens Waterkwantiteit • Meetlocaties Waterkwaliteit • Meetgegevens Waterwaliteit • Meetgegevens zwemwaterkwaliteit
GEO voorziening Waterschappen Portaal (CMS van UVW, Waterschap)
Landelijke functionele toepassingen
Loket
Register
Viewer
‘verservicen’
Sectorale functionele toepassingen
Register
Loket
Lokale functionele toepassingen
Viewer
‘verservicen’
Geo-data Geo-data
Meta-data Geo-data
Centrale ‘IRIS’/Ibever database en /of bestanden
Meta-data
Meta-data
IRIS, PDF, ArcGIS (Shapefiles), ZICHT, Hymos, Ibever, Excel, Autocad, EcoLIMS, WIS, WISKI, FEWS, Smallworld
Waterschaps Geo-voorziening • • • •
Generieke oplossing Gebaseerd op open standaarden en open source Gegevensbronnen: IRIS 1.1 (95% data), iBever 3.7 Realiseert – INSPIRE metadata standaarden ISO ISO19115/19119 • kopjes of ‘tags’ in het Engels • uniek INSPIRE-ID per object – eenduidige styling /symbologie (SLD) voor generieke datasets, conform INSPIRE – de weg naar: eenduidige symbologie (SLD) specifieke datasets integratie met PDOK-Geonovum ontsluiting van informatie via ‘Portalen’ koppeling met landelijke voorzieningen voor verplichte of gewenste gegevensleveringen (WION, NGR, INSPIRE, OLO-water, RO-online, Watertoets) • gegevenslevering conform objectmodel INSPIRE • het nieuwe IRIS • • • •
Afsluiting
Vragen ??
