Plan van aanpak 2014 Werkgroep Gezondheidsvaardigheden
GGD Twente 2014 04-02-2014 Namens de werkgroep Gezondheidsvaardigheden: Christa Molenveld Ilona Reilink Judith Keizers Karlien Zomer Marlie Cerneus Sietse Lever
GGD Twente Stafafdeling Nijverheidstraat 30 7511 JM Enschede
©GGD Twente
PAGINA
2/7
Plan van aanpak 2014 Aanleiding Op basis van de ‘Voortgangsrapportage 2013’ heeft de werkgroep Gezondheidsvaardigheden dit ‘Plan van Aanpak 2014’ opgesteld. In het activiteitenoverzicht van de voortgangsrapportage zijn alle activiteiten opgenomen die GGD Twente onderneemt t.b.v. het verbeteren van de gezondheidsvaardigheden van de Twentse burger. Ten behoeve van de doorontwikkeling waren de volgende constateringen en aanbevelingen gedaan: 1. Constatering: Het afgelopen jaar zijn GGD-breed veel activiteiten ondernomen om de toegankelijkheid van informatie te vergroten. Voor een blijvende gedragsverandering is een lange adem gewenst. Aanbeveling: Aandacht voor toegankelijke publiekscommunicatie moet vast worden gehouden om te voorkomen dat het 'versloft'. 2. Constatering: Huidige activiteiten rondom gezondheidsvaardigheden richten zich voornamelijk op geschreven en gedrukte producten. In de productenraming 2013 is echter opgenomen dat B1 als indicator geld voor alle producten met een publieksfunctie. Spreekuren en consulten zijn ook GGD producten met een publieksfunctie. Juist in deze één-op-één contacten is het belangrijk aan te sluiten bij (het niveau van) de burger. Binnen SOA/Sense is hier in de consulten al aandacht voor, bij andere afdelingen en teams lijkt dit minder het geval te zijn. Aanbeveling: Inspanningen gericht op gezondheidsvaardigheden moeten zich doorontwikkelen naar mondelinge vaardigheden. Naast de SOA/Sense spreekuren kan hierbij worden gedacht aan consulten op consultatiebureaus, TBC spreekuren en eventueel reizigersadvisering. Het is hierbij van belang aan te sluiten bij de doelgroep. Burgers met goed ontwikkelde gezondheidsvaardigheden vergen dus een andere aanpak dan mensen met minder goed ontwikkelde gezondheidsvaardigheden. 3. Constatering: Als wordt gekeken naar de toegankelijkheid van publieksmaterialen zijn grote stappen gezet. Veel brochures en brieven zijn hertaald en worden opgesteld in B1 taalniveau. Van visuele ondersteuning wordt nog weinig gebruik gemaakt. Aanbeveling: Om de toegankelijkheid verder te vergroten moet meer gebruik gemaakt worden van visuele ondersteuning. Hierbij kan gedacht worden aan illustraties, afbeeldingen en infographics maar ook van foto en filmmateriaal. Hoewel de inzet hiervan mogelijk wordt beperkt door hoge kosten zou bekeken kunnen worden hoe dit op een minder kostbare manier toch kan worden gerealiseerd, bijvoorbeeld d.m.v. de inzet van stagiaires, fotomateriaal of het benutten van reeds bestaande materialen die mogelijk elders zijn ontwikkeld. 4. Constatering: Hoewel gezondheidsvaardigheden met dank aan het MT en de werkgroep GGD breed hoog op de agenda staat, lijkt dit bij een enkel team minder het geval te zijn. Zo worden na oggz huisbezoeken brieven opgesteld zonder gebruik te maken van Klinkende Taal, terwijl ook hier mensen met lage gezondheidsvaardigheden voorkomen. Daarnaast worden ook publiekscommunicatie materialen van externen gebruikt die zeker niet B1/voldoende toegankelijk zijn. Aanbeveling: Het onderwerp gezondheidsvaardigheden staat GGD breed hoog op de agenda, daar waar dit nog niet het geval is moeten extra inspanningen worden gepleegd. Naast de werkgroep ligt hier ook een rol voor het MT. Bijvoorbeeld door het onderwerp binnen teams op de agenda te zetten. 5. Constatering: Het afgelopen jaar heeft GGD Twente op het gebied van gezondheidsvaardigheden grote stappen vooruit gezet. Hiermee heeft de GGD zich goed in de kijker gespeeld, vooral op landelijk vlak. Aanbeveling: Binnen Twente moet de GGD het onderwerp gezondheidsvaardigheden meer onder de aandacht brengen van gemeenten en samenwerkingspartners.
2
PAGINA
3/7
Aandachtspunten 2014 Op basis van bovenstaande constateringen en aanbevelingen zijn een vijftal aandachtspunten geformuleerd. Hierbij wordt een definitieve aanzet gegeven naar concrete acties die verder zullen worden gecontinueerd en/of uitgewerkt: 1. Het continueren van aandacht en inzet voor toegankelijke geschreven (publieks) communicatiematerialen. a. ‘Aanjagers’ blijven actief binnen de afdelingen; houden het onderwerp op de eigen afdeling actueel, dienen als vraagbaak voor collega’s en proberen de kwaliteit van uitgaande publieksmaterialen te waarborgen. Nadruk moet liggen op kenbaar maken aanjagers. b. Stimuleren van schrijven op B1 niveau middels het gebruik van Klinkende Taal d.m.v. teampresentaties en ondersteuning op aanvraag. c. Interne agendasetting: actie t.b.v. bewustwording, benutten van nieuwsbrieven, intranet en yammer. d. Het voorleggen van communicatiematerialen aan burgers (pre-testen). e. Het monitoren van de voortgang middels een voortgangsrapportage en het uitbrengen van adviezen om doorontwikkeling rondom gezondheidsvaardigheden te waarborgen. 2. Het uitwerken en uitvoeren van een plan van aanpak gericht op toegankelijke mondelinge vaardigheden. a. Inventariseren in hoeverre per discipline (tbc, soa-sense, jgz, etc.) gebruik kan worden gemaakt van ondersteunende afbeeldingen en materialen. b. Daar waar dat wenselijk is pre-testen of de ondersteunende materialen bijdragen aan het ervaren begrip van de cliënt. Mocht dit wederzijds positief worden ervaren dan worden kosten in kaart gebracht waarna het MT middelen beschikbaar stelt om dit breder in te zetten. c. Inventariseren in hoeverre extra ondersteuning gewenst is rondom gespreksvaardigheden en daarvoor handvatten aanreiken. 3. Het onderzoeken van (financieel haalbare) mogelijkheden voor visuele ondersteuning. a. Bekijken in hoeverre landelijke databases met afbeeldingen kunnen worden benut ter ondersteuning van (publieks) communicatiematerialen van GGD Twente. Mochten middelen nodig zijn dan worden deze in kaart gebracht en vanuit het MT beschikbaar gesteld. b. GGD-breed afstemmen van criteria en richtlijnen voor het gebruik van afbeeldingen. c. Afbeeldingen toevoegen aan huidige (publieks)communicatiematerialen. 4. Het plegen van extra inspanningen daar waar gezondheidsvaardigheden intern nog niet hoog op de agenda staan, naast de werkgroep ligt hier ook een rol voor het MT. a. Binnen sommige teams staan gezondheidsvaardigheden nog niet hoog op de agenda en wordt geen of onvoldoende aandacht gegeven aan toegankelijk communiceren. Vanuit het MT worden teamleiders gevraagd het onderwerp te prioriteren binnen hun teams. b. Binnen sommige teams wordt alleen gebruik gemaakt van landelijke communicatiematerialen die onvoldoende toegankelijk (C1) zijn. Deze externe partners moeten worden geattendeerd dat hun folders wat betreft taalniveau niet aansluit bij de doelgroep. c. In aanvulling op punt b: Idealiter zouden intern inspanningen worden verricht om wel toegankelijke materialen te kunnen overhandigen. Als mogelijkheden zich voordoen worden deze materialen hertaald. Vanuit de werkgroep kan op het belang hiervan worden gewezen en ondersteuning worden geboden, het hertalen moet wel binnen de teams plaatsvinden. 5. Het plegen van inspanningen om gezondheidsvaardigheden ook regionaal bij gemeenten en samenwerkingspartners onder de aandacht te brengen. a. Bijdragen aan regionale bijeenkomsten rondom gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid in samenwerking met partnerorganisaties. b. Regionaal ondersteunen van Taal voor het Leven. c. Het GGD (JGZ) netwerk benutten om ook ouders door te geleiden als laaggeletterdheid wordt gesignaleerd (Taal voor het leven toevoegen aan sociale kaart Almelo, Hengelo). d. Opgedane ‘good practices’ delen met regionale collega’s en samenwerkingspartners. 3
Plan van aanpak 2014 Aandachtspunt 1.
Het continueren van aandacht en inzet voor toegankelijke geschreven (publieks) communicatiematerialen.
Activiteiten ‘Aanjagers’ blijven actief binnen de afdelingen; houden het onderwerp op de eigen afdeling actueel, dienen als vraagbaak voor collega’s en proberen de kwaliteit van uitgaande publieksmaterialen te waarborgen. Nadruk moet liggen op kenbaar maken aanjagers. Stimuleren van schrijven op B1 niveau middels het gebruik van Klinkende Taal d.m.v. teampresentaties en ondersteuning op aanvraag. Interne agendasetting: actie t.b.v. bewustwording, benutten van nieuwsbrieven, intranet en yammer. Het voorleggen van communicatiematerialen aan burgers (pre-testen).
2.
Het uitwerken en uitvoeren van een plan van aanpak gericht op toegankelijke mondelinge vaardigheden.
Concrete acties - Aanjagers blijven actief
Verantwoordelij Tijdpad ke Aanjagers Continu
- Actie gericht op medewerkers Aanjagers ivm attendering aanjagers - Teampresentaties op Aanjagers aanvraag - Ondersteuning op aanvraag - Boek met oplegger naar MT - Nieuwsbrief artikelen - Intranet artikelen - Uitzetten stageopdracht - Stagiair die pre-test
Voortgang Loopt
Voorjaar? Continu
Judith +Karlien
Januari
werkgroep werkgroep Karlien
Per kwartaal Per kwartaal Juli Najaar (vanaf sept) Oktober
Het monitoren van de voortgang middels een voortgangsrapportage en het uitbrengen van adviezen om doorontwikkeling rondom gezondheidsvaardigheden te waarborgen.
- Voortgangsrapportage Karlien opstellen en advies uitbrengen
Inventariseren in hoeverre per discipline (tbc, soa-sense, jgz, etc.) gebruik kan worden gemaakt van ondersteunende afbeeldingen en materialen. Daar waar dat wenselijk is pre-testen of de ondersteunende materialen bijdragen aan het ervaren begrip van de cliënt. (Mocht dit wederzijds positief worden ervaren dan worden kosten in kaart gebracht waarna het MT middelen beschikbaar stelt om dit breder in te zetten.)
- Uitzetten stageopdracht - Inventarisatie stagiair + begeleiding
Karlien Nettie +Judith K
Januari Februari?
- Experiment stagiair + begeleiding
Nettie +Judith
Februari - juli
Loopt
PAGINA
3.
4.
2/7
Het onderzoeken van (financieel haalbare) mogelijkheden voor visuele ondersteuning.
Het plegen van extra inspanningen daar waar gezondheidsvaardigheden intern nog niet hoog op de agenda staan, naast de werkgroep ligt hier ook een rol voor het MT.
Inventariseren in hoeverre extra ondersteuning - vragenlijst uitzetten onder gewenst is rondom gespreksvaardigheden en medewerkers n.a.v. rapport daarvoor handvatten aanreiken. stagiair Universiteit Twente - O.b.v. input advies 2015 opstellen voor MT Bekijken in hoeverre landelijke databases - database sets met afbeeldingen kunnen worden benut ter inventariseren ondersteuning van (publieks) communicatiematerialen van GGD Twente. Mochten middelen nodig zijn dan worden deze in kaart gebracht en vanuit het MT beschikbaar gesteld GGD-breed afstemmen van criteria en - criteria met richtlijnen richtlijnen voor het gebruik van afbeeldingen. opstellen nav rapport Merel Afbeeldingen toevoegen aan huidige - opdracht voor ROC (publieks)communicatiematerialen. studenten grafische vormgeving uitzetten Binnen sommige teams staan gezondheidsvaardigheden nog niet hoog op de agenda en wordt geen of onvoldoende aandacht gegeven aan toegankelijk communiceren. Vanuit het MT worden teamleiders gevraagd het onderwerp te prioriteren binnen hun teams.
Binnen sommige teams wordt alleen gebruik gemaakt van landelijke communicatiematerialen die onvoldoende toegankelijk (C1) zijn. Deze externe partners moeten worden geattendeerd dat hun folders wat betreft taalniveau niet aansluit bij de doelgroep.
- Nieuwjaarsactie met eenvoudige boeken en oplegger - Aansluiten bij teamleiders overleg - Actie gericht op teamleiders? - Actie gericht op secretariaten? - Als mogelijkheden zich aandienen: landelijke partners attenderen
Karlien +Judith
Najaar 2014
Merel?
Januari
Merel?
Januari
Karlien
Januari
Karlien+Judith
Januari
Aanjagers
Wanneer mogelijk
Gedaan, contacten opdracht wordt uitgezet
2
PAGINA
5.
3/7
Het plegen van inspanningen om gezondheidsvaardigheden ook regionaal bij gemeenten en samenwerkingspartners onder de aandacht te brengen.
In aanvulling op punt b: Idealiter zouden intern inspanningen worden verricht om wel toegankelijke materialen te kunnen overhandigen. Als mogelijkheden zich voordoen worden deze materialen hertaald. Vanuit de werkgroep kan op het belang hiervan worden gewezen en ondersteuning worden geboden, het hertalen moet wel binnen de teams plaatsvinden.
- Als mogelijkheden zich aandienen: hertalen van landelijke materialen
Aanjagers
Wanneer mogelijk
Bijdragen aan regionale bijeenkomsten rondom gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid in samenwerking met partnerorganisaties. Regionaal ondersteunen van Taal voor het Leven/ Taal voor Thuis/ Voorleesexpress.
- Als mogelijkheden zich aandienen
Aanjager(s)
Wanneer relevant
- onder de aandacht brengen bij vpk/da/artsen - toevoegen aan Sociale Kaart Mee Twente - toevoegen aan Loes tips - Exploreren mogelijkheden cursusbureau - Zie bovenstaande punten.
- Sietse+ Marlie
Februari
- Sietse
Februari
- Sietse
Februari
- Karlien
Februari
Het GGD (JGZ) netwerk benutten om ook ouders door te geleiden als laaggeletterdheid wordt gesignaleerd (Taal voor het leven toevoegen aan sociale kaart Almelo, Hengelo). Opgedane ‘good practices’ delen met regionale collega’s en samenwerkingspartners.
- nieuwsbriefartikelen - regionale actie (kaart versturen o.i.d.)
Per kwartaal Week vd alfabetisering
3
