Pittige Praktijk Problemen Het belang van samenwerking
Monique Raats ¹, Tom Schneider², Hans Kuhn³
1 Erasmus 2 Erasmus
MC, afdeling Psychiatrie
MC, afdeling Verloskunde en Vrouwenziekten
3 Raad
voor de Kinderbescherming Rotterdam
Pittige Praktijk Problemen Het belang van samenwerking Inleiding Casuïstiek
Conclusie
I. Een gezonde pasgeborene overlijdt
Tom Schneider, gynaecoloog Erasmus MC
§ De pasgeborene heeft 4 weken geleefd § Calamiteiten onderzoek voor de Inspectie: de afdeling heeft correct gehandeld. Maar: § wat is niet gezien? § wat is er eigenlijk gedaan? § heeft men steken laten vallen?
§ G2P1, ongecontroleerde zwangerschap van onbekende duur, niet gepland wel gewenst, achteraf 1e controle bij 18e week § Hindoestaanse afkomst, begeleide woonvorm, paar heeft een goede relatie (in de brief) § Sc in voorgeschiedenis in ander ziekenhuis 38 wk 1470 gram (
§ Vanaf 22e week op de polikliniek wegens verhuizing § In de verwijsbrief met de hand bijgeschreven: “nog geen AMK melding gedaan, nog geen drugscreening in de urine”. § AMK melding bij 2e polibezoek. Maatschappelijk werkende belt over het waarom van de melding, omdat deze vertrouwen heeft in de partners § 36 3/7 week: Opname i.v.m. contracties, geen ontsluiting. Klein kind, geen indicatie om iets te doen. Obsessief roken, van de afdeling af. 11 dagen observatie voor geboorte kind
§ Tijdens de opname gemist: § forse zwelling elleboog met dagelijks pijn en kruiken ertegen aan § geen verband gelegd met eerder huiselijk geweld § Op de dag van geboorte telefonisch contact klinisch verloskundige met betrokken maatschappelijk werkende: § Fax AMK: Kind mag mee naar huis, geen verder advies of onderzoek § Fax Maatschappelijk werkende: ”Begeleiding loopt tot nu toe goed. Beiden staan open voor begeleiding en zijn gemotiveerd. Ik zie positieve veranderingen in gedrag en handelen”
§ Waarom was de maatschappelijk werkende overtuigd van de positieve veranderingen bij de ouders? § Persoonlijke inzet jonge hulpverlener, vrouw een kans gunnen op een kind in huis. § Assertiviteitstraining vrouw, § Agressiviteitstraining man § Aangemeld bij GGZ programma ouders en kind met 10 huisbezoeken en video bespreking
§ Op de dag van ontslag: § Man gooit in de hal huilende baby van de ene arm in de andere § Verpleging heeft ernstige zorgen, maar door advies maatschappelijk werkende gaat het kind toch mee naar huis
Gronden voor de ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing
Hans Kuhn
Raad voor de Kinderbescherming
Rotterdam
OTS: § Kindfactor: aangetoond of aannemelijk moet worden gemaakt dat de ontwikkeling van het kind dusdanig bedreigd wordt dat een kinderbeschermende maatregel gerechtvaardigd is. § Omgevingsfactor: aangetoond moet worden dat de omgeving, daaronder ook de vaardigheden van de ouders, niet tegemoet komt aan de specifieke vraag van het kind, in een mate dat een kinderbeschermende maatregel gerechtvaardigd is. § Hulpverlening: voldoet niet in het vrijwillige kader en zal ook naar verwachting niet voldoen om de bedreiging van het kind af te wenden.
Machtiging uithuisplaatsing: Het is in het belang van de verzorging en de opvoeding van het kind noodzakelijk dat het kind dag en nacht uit huis wordt geplaatst.
II. Een pasgeborene met Foetaal Alcohol Syndroom
Monique Raats, psychiater Erasmus MC
§ Polikliniek Verloskunde: 32–jarige vrouw,15 weken zwanger § Consult psychiatrie i.v.m. een emotioneel instabiele en verwarde indruk § Anamnese: Er is vandaag veel gebeurd. Heftige reactie door teveel spanning. Nu gaat het weer, ze wil naar huis. Ontkent somberheid, doodsgedachten of problemen. Zwangerschap niet gepland, wel erg blij mee. Sinds ruim een jaar een relatie, getrouwd. Ontslagen door bezuinigingen. Sinds 1,5 jaar in behandeling bij een psycholoog. § Psychiatrisch onderzoek: onduidelijk spreken, emotioneel labiel.
§ Vervolg anamnese: § Patiënte ontkent actueel alcoholgebruik § In het verleden een halve fles wodka om de dag § Weigert contact met echtgenoot of moeder (in wachtkamer) § Uiteindelijk wel akkoord met inlichten van ambulante behandelaar § Bij lab onderzoek: alcoholpromillage van 4.3
§ Beleid: Opname Verloskunde, maar verlaat ‘s nachts het ziekenhuis § Na 2 dagen opnieuw contact met gynaecoloog en consult psychiatrie. Patiënte is weer onder invloed. Zij is akkoord met vrijwillige opname in Bouman GGZ. AMK wordt ingelicht § Niet een van de dagelijkse alcoholcontroles op resocialisatieafdeling is positief
§ Patiënte bevalt van een dochter, die opgenomen wordt op neonatologie § Sprake van een partieel FAS met: § (a) bevestigd alcoholmisbruik § (b) faciale anomalieën passend bij het beeld (milde vorm aanwezig) § (c) groeiretardatie (evident :2320 gr. –2,5SD) § (d) CNS-afwijkingen (microcephalie:31 cm,<-2,5) § Raad voor de Kinderbescherming: V.O.T.S. en aanwijzing van een gezinsvoogd
Wat kunnen we hiervan leren? § Bij elke fertiele vrouw alcoholgebruik uitvragen § De landelijke voorlichtingscampagnes over de schadelijkheid van (weinig) alcoholgebruik tijdens de zwangerschap zijn noodzakelijk § Een goede samenwerking tussen verslavingszorg, psychiatrie, verloskunde en neonatologie is effectief
Ketenaanpak Zwangeren en Verslaving Ketenpartners: Aanpak Zwangerschap en Verslaving
OTS: § Kindfactor: aangetoond of aannemelijk moet worden gemaakt dat de ontwikkeling van het kind dusdanig bedreigd wordt dat een kinderbeschermende maatregel gerechtvaardigd is. § Omgevingsfactor: aangetoond moet worden dat de omgeving, daaronder ook de vaardigheden van de ouders, niet tegemoet komt aan de specifieke vraag van het kind, in een mate dat een kinderbeschermende maatregel gerechtvaardigd is. § Hulpverlening: voldoet niet in het vrijwillige kader en zal ook naar verwachting niet voldoen om de bedreiging van het kind af te wenden.
Machtiging uithuisplaatsing: Het is in het belang van de verzorging en de opvoeding van het kind noodzakelijk dat het kind dag en nacht uit huis wordt geplaatst.
III. De moeilijke boodschap
Monique Raats, psychiater Erasmus MC
de moeilijke boodschap
§ 27-jarige Antilliaanse vrouw,G1P0 wordt bij 6,5 mnd zwangerschap verwezen door de GGZ voor verloskundige en psychiatrische begeleiding. Pat is bekend als een zorgvuldige zorgmijdster,er is sprake van schizofrenie van het gedesorganiseerde type en zij gebruikt fluoxetine en haloperidol. Pat. is tevens zwakbegaafd. § Pat.onderhoudt alleen telefonisch contact met haar S.P.V. en ziet een maal per week een begeleider van woonvoorziening.
De moeilijke boodschap
* Er wordt zowel door de Haagse VK als GGZ melding gedaan bij het A.M.K. Den Haag, maar er wordt geen onderzoek opgestart. * Pat. bezoekt de poli VK en de poli psych van het ErasmusMC wel trouw, er is alleen telefonisch contact met haar behandelaren in de Haagse GGZ * Pat. weigert om bij 39 weken opgenomen te worden op de PAAZ, een R.M. wordt niet afgegeven * Pat. bevalt in het ErasmusMC, grote verwarring op de verloskamers,
De moeilijke boodschap
§ Raad vd KB bezoekt pat. direct na de geboorte om 3.00 in de ochtend om te melden dat baby niet mee naar huis mag. Er wordt nu onderzoekt gestart naar de situatie en opvoedingscapaciteiten van pat. § De baby gaat voor 3 mnd. naar een tijdelijk pleeggezin.
De moeilijke boodschap
Wat kunnen we hiervan leren? § Communicatie tussen verschillende hulpverleners en instanties § Aandacht voor anticonceptie en kinderwens bij fertiele vrouwen met psychiatrische problematiek § Proactieve benadering want een zwangerschap kan <40 weken duren: risicotaxatie dus ante partum
OTS: § Kindfactor: aangetoond of aannemelijk moet worden gemaakt dat de ontwikkeling van het kind dusdanig bedreigd wordt dat een kinderbeschermende maatregel gerechtvaardigd is. § Omgevingsfactor: aangetoond moet worden dat de omgeving, daaronder ook de vaardigheden van de ouders, niet tegemoet komt aan de specifieke vraag van het kind in een mate dat een kinderbeschermende maatregel gerechtvaardigd is. § Hulpverlening: voldoet niet in het vrijwillige kader en zal ook naar verwachting niet voldoen om de bedreiging van het kind af te wenden.
Machtiging uithuisplaatsing: Het is in het belang van de verzorging en de opvoeding van het kind noodzakelijk dat het kind dag en nacht uit huis wordt geplaatst.
Wat kunnen we leren uit de 3 casus?
§ Ketenzorg is de oplossing voor de communicatie problemen; kleinschalig, persoonlijk contact is belangrijk § De grootste zorg, de ergste vrees van een van de betrokken hulpverleners bepaalt de actie § Alleen al aan het AMK denken = bellen § AMK melding is gewone zorg dwz “dat doen wij nu eenmaal in deze gevallen” § De ene behandelrelatie is niet kwetsbaarder, belangrijker dan de andere
Wat kunnen we leren uit de 3 casus?
§ Psychiatrische en verslavingsproblematiek geassocieerd met vroeggeboorte § Proactieve houding want een zwangerschap duurt maximaal 40 weken § Bij elke fertiele vrouw aandacht voor kinderwens/ anticonceptie samenhangend met psychofarmaca en middelengebruik.
literatuur
§ Risk of death by unnatural causes during early childhood in offspring of parents with mental illness. Am J Psychiatry 2010;167:198-205 § Risk of SIDS with parental mental illness. Arch Gen Psychiatry 2007;64:1323-1330 § Factors associated with postpartum depression and abusive behavior in mothers with infants. Psychiatry and Clin Neurosci 2010;64:120–127
