Ermelo.....Ferwerderadiel.....Gaasterlân-Sleat.....Geertruidenberg.....Geldermalsen.....Geldrop-Mierlo..... enberg.....Haren......Harenkarspel.....Harlingen.....Hattem......Heemskerk......Heemstede......Heerlen.....
Baassem.....Kampen......Kapelle......Katwijk......Kerkrade......Koggenland......Kollumerland......Krimpen
opik.....Loppersum......Losser.....Maasdonk.....Maassluis.....Maastricht.....Margraten.....Medemblik.....
eveland.....Noordoostpolder.....Noordwijk.....Noordwijkerhout.....Nunspeet.....Oegstgeest.....Oirschot.....
SVn,
Funderingsherstel
Buren.....Bussum.....Castricum.....Coevorden.....Dalfsen.....Dantumadiel.....De Marne.....De Ronde Venen.....
Krimp
Starterslening
Particuliere Woningverbetering
Duurzaamheidslening
n.....Barendrecht.....Barneveld.....Beek (Lb).....Beemster.....Bergen.....Bergen (Lb).....Bergen op Zoom.....
j a a rv e r s l ag
2010
in voor & tegenspoed
Provincie Drenthe.....Provincie Gelderland......Provincie Limburg.....Provincie Noord-Brabant.....Provincie
...Rucphen.....’s Gravenhage.....’s Hertogenbosch......Schagen.....Schermer.....Scherpenzeel......Schiedam.....
....Stede Broec.....Steenbergen.....Steenwijkerland.....Stein.....Strijen.....Terneuzen.....Terschelling.....Teylingen.....Tholen.....Tiel.....Tilburg.....Tubbergen.....Twenterand.....Tynaarlo.....Tytsjerksteradiel.....Uden.....Uitgeest.....Uithoorn.....Urk.....Utrecht.....Utrechtse
eesp......Werkendam......Westervoort......Westland......Westvoorne.....Wierden......Wijchen......Wijk bij Duurstede......Winsum.....Woensdrecht.....Wormerland.....Woudenberg......Woudrichem......Wymbritseradiel.....Zaanstad......Zandvoort.....Zeewolde......Zeist.....
De stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) is een onafhankelijke financieel partner van gemeenten, andere overheden en marktpartijen op het terrein van wonen, wijken en stedelijke vernieuwing. Namens haar partners beheert SVn fondsen waaruit zij laagrentende leningen verstrekt die bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van de volkshuisvestelijke en de gebouwde omgeving. Voorbeelden van financiële producten die wij voeren om dit doel te bereiken zijn: • Starterslening • Funderingsherstel lening • Particuliere woningverbetering • Duurzaamheidslening (voor energiebesparende maatregelen) • Leningen aan VvE’s voor groot onderhoud • Wonen Boven Winkels • Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Onze inzet richt zich op bundeling van inlevingsvermogen, creativiteit en doorzettingsvermogen. Meedenken en ons betrokken weten bij het eindresultaat kenmerken onze werkwijze. SVn wil een waardevolle, gewaarborgde bijdrage leveren aan de kwaliteit en betaalbaarheid van wonen en stedelijke vernieuwing. Nu en in de toekomst.
SVn,
j a a rv e r s l ag
2010
in voor & tegenspoed
INHOUD
VOORWOORD 5
VERSLAG VAN HET BESTUUR Het jaar 2010 in vogelvlucht Kerncijfers Gebruik van de fondsen SVn Plusfonds Productie Stimuleringsleningen Kosten, baten & resultaat Organisatie Verwachtingen voor 2011 Begroting baten en lasten 2011
8 8 13 14 18 18 20 21 25 27
BESTUUR 28 Informatie over het bestuur 28
JAARREKENING 33 34 Balans 31 december 2010 Staat van baten en lasten 36 Waarderingsgrondslagen 37 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva 38 Toelichting op de balans 39
OVERIGE GEGEVENS 61 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT 62 DEELNEMERSBIJEENKOMST 64 DEELNEMERS 66
SVn jaarVerSlag 2010
VOORWOORD
We schrijven februari 2011. Precies een jaar geleden maakte ik op deze plek gewag van een paradox. Ons land veerde net weer heel voorzichtig op na een hectische periode van ongekend diepe financiële en economische malaise. Tegelijk had SVn net een van haar meest succesvolle jaargangen achter de rug. Ondanks of dankzij de crisis? Daar ben ik eerlijk gezegd nog niet helemaal uit. Dat het altijd paradoxaler kan, bewijst het jaar 2010. Dit is voor SVn met afstand het meest succesvolle jaar ooit geworden! Niet eerder noteerden wij in één jaar zo’n groot volume aan gemeentelijke fondsstortingen en uitgifte van Stimuleringsleningen. 2010 bleek er om bijkans onnavolgbare redenen buitengewoon goed voor. Onze deelnemers, zowel de veteranen als de talrijke nieuwe toetreders, hebben in het afgelopen jaar laten zien wat stimulerend financieren zoal vermag. Zij hebben die rol op de terreinen wonen en leefbaarheid meer dan met verve vervuld. En dat doen zij in de eerste maanden van 2011 nog steeds! Eind mei 2010 kregen SVn, gemeenten en koopstarters een fikse domper te verwerken. Het VROM Startersfonds van € 40 miljoen was in goed drie jaar tijd volledig opgesoepeerd; het laatste jaar in versneld tempo. Indringende verzoeken om dit fonds een vervolg te geven, zijn niet gehonoreerd. Aldus moesten we met ferme tegenzin afscheid nemen van een door velen met reden gekoesterd stimuleringsinstrument dat, hoe relatief bescheiden in omvang ook, de zo broodnodige doorstroming op de woningmarkt in de benen wist te houden. Een inspirerend voorbeeld bovendien van kostendeling tussen Rijk, gemeenten en in een aantal gevallen ook provincies. Onze ‘troost’ schuilt erin dat we met het VROM Startersfonds weer een schat aan ervaring aan ons kennisarsenaal hebben mogen toevoegen. En dat is nooit weg. Ik stel met trots vast dat onze organisatie ook in dit verband volledig heeft waargemaakt wat wij hadden beloofd. Dit verdient op deze plaats een eervolle vermelding, op z’n minst. Uiteraard blijven wij ons wel inspannen om een financiële inspanning van het Rijk te bewerkstelligen.
Het einde van het VROM Startersfonds heeft hoe dan ook voor flink wat beroering gezorgd. Gemeenten kwamen plots voor de keus te staan: op eigen kracht doorgaan met de Starters regeling of afhaken. Gelukkig bleef het aantal afhakers beperkt. Sterker, hun aantal verbleekt
5
6
SVn, in voor en tegenspoed
bij de hoeveelheid deelnemers die de regeling met (extra) eigen middelen voortzet. Hiermee wil maar gezegd zijn dat je een bewezen succesvol instrument niet graag prijsgeeft, ook al moet dat soms tegen de financiële verdrukking in. Ook dat is ‘couleur locale’. Daarnaast valt in 2010 de groei op van het aantal gemeenten dat ons financieringsproduct Duurzaamheidslening voert. Energiebesparing en verduurzaming van de bestaande particuliere woningvoorraad zijn hiervoor de even valide als leidende motieven. Dit aantal deelnemers is inmiddels de veertig gepasseerd. Een soortgelijke groeitendens vertoont de categorie ‘overige financieringen’, zoals Particuliere Woningverbetering en Funderingsherstel. In het late najaar van 2010 mocht SVn de Provincie Zeeland als zevende provinciale deelnemer verwelkomen. Zeeland opent een substantieel fonds voor zachte leningen aan particuliere huiseigenaren voor een handzame combinatie van woningverbetering en energiebesparende maatregelen. Hoe schat SVn de nabije toekomst in? Wij zien een context van redelijk beklijvend economisch herstel. Maar tegelijk ook een woningmarkt die aan aan dofheid vooralsnog niets lijkt te verliezen; bewegen doet er vrijwel niets meer. Wat een topsector zou moeten zijn, is een tobsector. Hoe de gemeentelijke bezuinigingen voor woningmarkt, woonconsument en onze werkvelden gaan uitpakken, is nog tamelijk ongewis. Maar dat ze zich zullen laten voelen, is zeker. Ook de kabinetsplannen voor de woningmarkt – en dan met name de huursector – moeten hun werkelijke geheimen nog prijsgeven. Voor koopstarters en lagere inkomens lijkt het eigenwoningbezit verder weg dan ooit, ondanks beduidend lagere verkoopprijzen van woningen. Dit laatste hangt goeddeels samen met de risicobeperkende maatregelen van respectievelijk Nationale Hypotheek Garantie, Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en hypotheekverstrekkers (banken en verzekeraars). Anders gezegd: je bent tegenwoordig financieel een hele Piet als je nog een hypotheek kunt krijgen. Ook de overdrachtsbelasting gooit op de woning markt onverminderd roet in het eten. En de woningcorporaties zien hun investeringskracht al maar verder uitgehold. Waarheen, waarvoor? Het is SVn eigen om hoop en optimisme te putten uit kansen die er op de gemankeerde woningmarkt wel degelijk zijn. Waar schraalhans financieel meester is, is het zaak het
SVn jaarVerSlag 2010
onderste (en het beste) uit de kan te halen waar het gaat om samenwerking tussen woningmarktpartijen en het vinden van nieuwe financieringsbronnen. SVn ziet het als haar plicht om voor en met haar deelnemers de noodzakelijke ‘doorwaadbare plaatsen’ te zoeken en te vinden. Dit zullen veelal nog niet of onvoldoende gevolgde paden zijn. Ik denk onder meer aan de samenwerkings en financieringsdriehoek van gemeenten, woningcorporaties en SVn. En evenzeer aan het interesseren van pensioenfondsen en andere institutionele beleggers in het doen van geborgde investeringen in de kwaliteit van woonvastgoed. Verduurzaming van de bestaande woningvoorraad en herbestemming van de vele miljoenen m² leegstaande kantooren bedrijfspanden tot woonruimten zijn in dit bestek maatschappelijk dringend gewenste doeleinden. SVn beschikt over de daartoe strekkende ervaring en financiële knowhow. Maak daar gebruik van! Het jaar 2010 en het geheel aan woningmarkttendensen overziend, kom ik tot twee verheugende inzichten. Onze deelnemers raken niet alleen volop bewust van de breedte, effectiviteit en continuïteit die onze financieringsoplossingen hen bieden, zij ervaren bovendien en eens te meer dat SVn hun kundige, betrouwbare dienstverlener en samen werkingspartner is. In tijden van voorspoed én in tijden van tegenspoed. Waarvan akte. Het bestuur is zeer veel dank verschuldigd aan directie, staf en medewerkers van het bureau van SVn. Ook in 2010 leverden zij prestaties van formaat en vormden zij een bron van inspiratie. In dit verband zij gememoreerd dat 2010 het laatste volle verslagjaar was dat Elly van Sluis als directeur SVn bestierde. Haar opvolger Jan Willem van Beek treedt voorjaar 2011 aan. Ik heb alle vertrouwen in hem, maar het zal een ondankbare, wat moeilijke taak zijn om in de voetsporen van Elly te treden. “Mrs SVn”, zo mag Elly worden genoemd. Zij was van onschatbare waarde voor SVn. Op deze plek wil ik haar graag zeer hartelijk bedanken voor haar inzet en succesvolle inspanningen om SVn het profiel te geven dat haar toekomt: de maatschappelijke financier van volkshuisvesting, leefbaarheid en duurzaamheid!
Thom de Graaf Bestuursvoorzitter SVn
7
8
Verslag van het bestuur Het jaaR 2010 IN VOgelVlUcHt Een verbazingwekkend jaar, historisch boven dien. Dankzij een verdubbelde financierings productie mogen wij 2010 typeren als het meest succesvolle jaar in de geschiedenis van SVn. Een uitkomst als deze konden wij niet bevroeden, zelfs niet bij benadering. Eind 2009 waren wij tamelijk sceptisch over de vooruitzichten. Ons land krabbelde nog maar net voorzichtig op uit de diepe financiële en economische malaise en forse ingrepen in de overheidsuitgaven wierpen hun schaduw reeds vooruit. Die context liet nauwelijks ruimte voor al te optimistische verwachtingen. De explosieve groei van onze financierings omzet in 2010 deed zich voor over de volle breedte van ons productengamma. Toch was vooral de grote vraag naar Startersleningen verantwoordelijk voor deze groei. Ook in 2010 functioneerde de woningmarkt stroef en bleef de Starterslening voor gemeenten een belangrijk instrument om de stagnatie in de woningmarkt te beperken. In 2010 heeft SVn bijna 5.000 Startersleningen in de markt gezet; ruim een verdubbeling van het aantal in 2009 verstrekte Startersleningen (bijna 2.400). Aanvankelijk gingen wij uit van hooguit 2.200 Startersleningen in 2010. Het totaalbedrag aan verstrekte Startersleningen
nam met ruim 117% toe tot € 178 miljoen (in 2009: € 82 miljoen). Bij starters op de woningmarkt bleek in 2010 een onverminderd grote behoefte aan instru menten die de aanschaf van een eerste woning vergemakkelijken. Vanaf het begin van het jaar nam het aantal aanvragen voor Startersleningen gestaag toe om gaandeweg het karakter van een ‘hausse’ te krijgen. Doordat het ministerie van VROM de Koopsubsidie beëindigde, vervier voudigde het aantal Starterslening aanvragen en raakte bijgevolg het VROM Startersfonds aanzienlijk sneller uitgeput dan was voorzien. Eind mei 2010 viel het doek. Vanaf dat moment moesten gemeenten en provincies de Starters lening weer geheel op eigen kracht financieren. In 2006 sloot SVn met VROM een convenant voor het verstrekken van Startersleningen. Daartoe kwam € 40 miljoen beschikbaar voor de periode 20072011. SVn en gemeenten namen de inspanningsverplichting op zich om dit budget gedurende die periode in Starters leningen om te zetten. Aangezien het VROMbudget al voor de zomer van 2010 was opgesoepeerd, mag de regeling een succes heten. Dankzij het rijksgeld heeft SVn samen met gemeenten en provincies 8.600 starters aan een koopwoning kunnen helpen. Vanaf juni 2010 moesten gemeenten en provincies weer geheel zelf de kosten van de Starterslening gaan dragen. Dit in een nog
weinig vrolijk stemmend economisch klimaat en met de noodzaak van forse bezuinigingen op het eigen budget. Tot onze vreugde en verbazing hebben gemeenten en provincies substantiële stortingen bij SVn gedaan om door te kunnen gaan met de Starterslening. Deze stortingen waren omvangrijker (ca. € 73 miljoen) dan in enig eerder jaar. Dit toont eens te meer aan dat gemeenten en provincies buitengewoon veel waarde hechten aan het stimuleringsinstrument Starterslening om de woningmarkt in beweging te brengen en te houden. Vanzelfsprekend zijn de financiële mogelijk heden van gemeenten en provincies niet onbe perkt. Tegelijk blijft de vraag naar en de behoefte aan Startersleningen onveranderd groot. Daarom heeft SVn in de loop van 2010 diverse initiatieven ontplooid om de rijksover heid te bewegen tot een substantiële vervolg dotatie, teneinde de Starterslening met dezelfde kracht en reikwijdte te kunnen voort zetten. Zo hebben wij de Tweede Kamer met tussenpozen geïnformeerd over de actuele stand van zaken rond de Starterslening en deden wij samen met enkele woonbranche organisaties een oproep aan Kamer en Kabinet over de noodzaak van een tweede ondersteuningsronde in de huidige woning markt. In het najaar heeft SVn een ‘inloopbij eenkomst’ voor Kamerleden gehouden om het belang van de Starterslening voor de woning
Starterslening
markt nog eens over het voetlicht te brengen. Uiteindelijk heeft een aantal politieke partijen de boodschap opgepakt en een amendement ingediend. Ondanks een brede sympathie voor de Starterslening was er net geen Kamermeer derheid voor te vinden. Ook het nieuwe, in oktober aangetreden kabinet was niet voor ons standpunt te winnen. SVn blijft zich de komende tijd inspannen om toch in enigerlei mate financiële deelname van het Rijk te bewerkstelligen. Al enkele jaren kent SVn ook de Corporatie Starterslening, specifiek ontwikkeld met en voor woningcorporaties. Dit product vond tot voor kort slechts mondjesmaat aftrek. In de loop van 2010 is hier enige verandering in gekomen. Om hun investeringskracht op peil te houden zetten corporaties versterkt in op verkoop van delen van hun woningbezit aan zittende huurders en andere belangstellenden. De tendens was om hiervoor via gemeenten ook de Starterslening in te zetten. Daarnaast groeit bij corporaties interesse om zelfstandig de Corporatie Starterslening in te schakelen. In de komende tijd bekijkt SVn samen met woningcorporaties of de Corporatie Starters lening nadere verbetering behoeft om zo meer maatwerk in het segment verkoop huur woningen mogelijk te maken. 2010 was ook het jaar van ons financierings product Duurzaamheidslening. Het aantal
uitgezette leningen verdriedubbelde. Het daarmee gemoeide totaalbedrag steeg met meer dan 400% tot ruim € 4 miljoen (€ 1 miljoen in 2009). De behoefte aan Duurzaamheidsleningen is omvangrijk, juist omdat het financieringen betreft van energiebesparende maatregelen aan de eigen woning. Een materie waar vele huishoudens warm voor beginnen te lopen. SVn introduceerde de Duurzaamheidslening in 2009. De bijbehorende borgstelling Garantie Energiebesparingskrediet (GEBK) biedt gemeenten een verantwoorde en veilige oplos sing voor de financiering van energiebesparende maatregelen aan eigendomswoningen. Ultimo 2010 maakten al 38 gemeenten en 2 provincies gebruik van de Duurzaamheids lening. Wij verwachten dat dit aantal in 2011 aanzienlijk zal toenemen. Ook zien wij een even duidelijke als groeiende tendens om woningverbetering en energiebesparende maatregelen in één procesgang te combineren. Eigenaren slaan zo twee vliegen in één klap. De eerste ervaringen tonen overigens aan dat een succesvolle toepassing van de regeling baat heeft bij een heldere communicatie met en goede begeleiding van particuliere woning eigenaren. Daar waar gemeenten en SVn daarin samen investeren, lukt het aanzienlijk beter om eigenaren te bewegen hun woning te verbe teren en duurzamer te maken. In de categorie ‘overige financieringen’ noteren wij over 2010 ruim 600 leningen ter waarde van
“Dankzij de Starterslening heb ik dit huis kunnen kopen. Een investering in de toekomst.” Sandra Spierenburg, kocht met behulp van de Starterslening haar eerste koopwoning.
9
10
SVn, in voor en tegenspoed
bijna € 22 miljoen voor Particuliere Woning verbetering en Funderingsherstel. In 2009 kwamen wij tot ruim 400 leningen voor samen bijna € 19 miljoen. Dit is een groei van 16%. Een belangrijke tendens schuilt in het feit dat in onzekere economische tijden eigena ren meer neigen naar investeren in de eigen woning dan naar verhuizen. Deze tendens nemen wij vooral waar in de grotere steden: in de vooroorlogse en vroegnaoorlogse woning voorraad investeren particuleren beduidend meer in woningkwaliteit, daarin financieel en anderszins aangemoedigd door de gemeente. Juist woningen met woontechnische gebreken of slechte funderingen worden dan opgeknapt. In dit bestek is het in 2010 opgestarte onder zoek naar de kwaliteit van de stedelijke particu liere woningvoorraad van belang. Er wordt onderzocht welke maatregelen en stimulansen gemeenten kunnen ontplooien om die woning voorraad ook in de toekomst op het gewenste kwaliteitsniveau te houden. SVn participeert samen met 7 gemeenten en het NICIS instituut in dit onderzoek, dat in de loop van 2012 wordt afgerond. De uitvoering berust bij onderzoeks instituut OTB, verbonden aan de TU Delft. SVn hoopt met de uitkomsten meer zicht te krijgen in de maatregelen en stimulansen die als meest kansrijk worden aangemerkt. De kwetsbare wijken van onze grote en middel grote steden zijn meestal het domein van talrijke
Verenigingen van Eigenaren. In termen van onderhoud en verduurzaming van dit woning bezit valt nog een hele wereld te winnen. Gemeentelijke Stimuleringsleningen vinden via SVn hun weg naar VvE’s in den lande. In 2010 was dat het geval in onder andere de gemeenten Almelo, Hengelo, Schiedam en Enschede. In het marktsegment VvE’s klopt naast onder houd/woningverbetering ook het treffen van energiebesparende maatregelen nadrukkelijk op de deur. Voor het financieren van energiebesparende maatregelen door individuele huiseigenaren heeft SVn de Duurzaamheidslening. Voor het financieren van VvE’s die energiebesparende maatregelen willen treffen, is de flexibel in te richten Gemeentelijke Stimuleringslening een bruikbaar instrument. We verwachten de komende jaren een aanzienlijke toename van het aantal leningaanvragen door Verenigingen van Eigenaren. In 2010 is een vooronderzoek opgestart met als doel om na te gaan of het coöperatieve model bijdraagt aan het oplossen van de problemen op de woningmarkt, die in de huidige organisa tie van het woondomein niet of moeilijk kun nen worden opgelost. In de huursector gaat het vooral over de manier waarop huurders mede verantwoordelijk kunnen worden gemaakt voor zaken als onderhoud, verbetering en ver
duurzaming van hun woongebouw. In de koop sector is de vraag aan de orde op welke manier collectieve actie van eigenaren – anders en beter dan in VvEverband – mogelijk kan wor den gemaakt. Bij gemengde wooncomplexen komen deze twee vragen samen. Samen met de SEV en een aantal woningcorporaties partici peert SVn in dit vooronderzoek. De eerste resultaten van het onderzoek worden begin 2011 verwacht. Een andere belangrijke categorie leningen voor woningverbetering is die voor funderings herstel. Slechte funderingen spelen een rol in ongeveer 150 gemeenten. Gelet op de gevolgen die kapotte of aangetaste funderingen voor de woningen en hun bewoners kunnen hebben, blijft aandacht voor deze problematiek geboden. Diverse gemeenten bieden particuliere huis eigenaren financiële ondersteuning. Funderings herstel is een prijzige aangelegenheid die de financiële draagkracht van de getroffen huishou dens meestal ver te boven gaat. Funderingsher stel per individuele woning is bovendien zin loos; het moet per woonblok plaatsvinden. Omdat woonblokken soms wel twintig of meer woningen omvatten, houdt funderingsherstel een dubbele uitdaging in: alle betrokken huis eigenaren zover zien te krijgen dat zij mee willen doen én vervolgens ook al die eigenaren gefinan cierd zien te krijgen. Gemeenten en SVn hebben er de handen vol aan, zoveel moge duidelijk zijn.
VvE’S
In meer algemene zin wil onze organisatie een betekenisvolle bijdrage leveren aan een goed woon en leefklimaat in zowel steden als platte landsgemeenten. Jaarlijks stelt SVn een deel van haar eigen vermogen voor dat doel beschik baar in een revolverend fonds, het SVn Plus fonds. Uit dit fonds kunnen onze deelnemende gemeenten laagrentend geld lenen voor pro jecten die duurzaam bijdragen aan de leefbaar heid in wijken en dorpskernen. In 2010 hebben wij 8 projecten gehonoreerd ter waarde van ruim € 5 miljoen. Ook voor 2011 heeft SVn een budget van € 4,5 miljoen aan Plusleningen voor dergelijke projecten beschikbaar. In 2010 mochten we 12 nieuwe gemeentelijke deelnemers begroeten, waarmee hun aantal op in totaal 308 is gekomen. Meer dan 70% van alle gemeenten is nu deelnemer van SVn; in 2009 was dat nog 65%. Ondertussen telt ons deelnemersveld ook 7 provincies. Onlangs mochten wij de provincie Zeeland als deelnemer verwelkomen. Een nauwe relatie met de deelnemers en samen werkingspartners is van essentieel belang voor het goed functioneren van onze organisatie. Daar investeren wij dan ook voortdurend en op uiteenlopende wijzen in. SVn leeft bij de gratie van op te lossen lokale woonproblematieken en de middelen die de deelnemers ons daartoe in revolverende fondsen toevertrouwen.
Het huidige financieeleconomische en maat schappelijke klimaat is helaas verre van gerust stellend. Afgaande op de signalen van onze deelnemers is de behoefte aan stimulerings regelingen groot. Overheden verwachten dan ook van SVn dat wij in onze kwaliteit van maat schappelijk financier inspringen op de vraag die er vanuit de markt is. Zo denkt SVn inten sief na over de gevolgen van bevolkingskrimp, over het op een hoger plan brengen van wijken en buurten en over een nieuwe zinvolle bestemming voor vaak verouderde en lang durig leegstaande kantoor en bedrijfsruimten. In dat brede kader schuiven wij zo veel moge lijk aan en denken dito mee met bestaande en nieuwe initiatieven op deze terreinen. Daar naast participeren wij in gerichte studies om bepaalde problemen helder, inzichtelijk en oplosbaar te krijgen. SVn wil resultaten boeken. Daarom is het bij eenbrengen van en het samenwerken met uit eenlopende relevante partijen voor ons van wezenlijk belang. Wij willen weten wat er bij onze deelnemers leeft en wat hun behoeften zijn. Regelmatig contact leggen en onder houden en – in meer algemene zin – goede communicatie zijn de daartoe strekkende ‘sleutels’. Wij geven hier op verschillende manieren invulling aan: bezoeken van onze accountmanagers, artikelen in dag en vak bladen, nieuwsbrieven, brochures en digitale informatie op onze website. Daarnaast geven
De financieringsproducten die SVn te bieden heeft, kunnen ook ingezet worden door VvE’s. Dit leidt er toe dat steeds meer VvE’s tot verbetering van hun complexen komen. Voorheen ging het voornamelijk om woningverbetering als onderdeel van de wijkaanpak nu zien we dat woningverbetering meer en meer gericht is op energiebesparing.
11
12
SVn, in voor en tegenspoed
wij actief acte de présence op congressen, symposia en voorlichtingsavonden. Ook digitaaltechnologisch blijft onze organi satie uitstekend bij de tijd. Gedurende 2010 hebben wij onze website grondig vernieuwd en deze is in maart 2011 online gegaan. Direct in het oog springt de geheel nieuwe indeling en de verbeterde gebruiksvriendelijkheid. Verder zijn nieuwe informatie en gebruikselementen toegevoegd, zoals een digitale landkaart, een speciale ‘SVn Productensite’ en een separate pagina per individuele deelnemer. Deelnemers met een stimuleringsregeling bij SVn krijgen een eigen pagina met daarop alle relevante informatie over de voorwaarden van de regeling. Op de speciale ‘productensite’ is alle informatie toegespitst op de zakelijke en particuliere gebruikers van de verschillende Stimuleringsleningen die wij namens onze deelnemers aanbieden. Verder kunnen particulieren op de nieuwe website de status van hun aanvraag bekijken. SVn zet hiermee weer een belangrijke stap in het verder verbeteren van de informatievoorziening. Op 11 oktober 2010 organiseerde SVn haar zevende Deelnemersbijeenkomst in successie. Meer dan 300 relaties uit de kring van gemeenten, provincies, woningcorporaties en rijksoverheid waren in de Passengers Terminal Amsterdam getuige van het themaprogramma ‘De toekomst van de woningmarkt’. Het afwis
selende, interactieve programma met inleiders, debatten en tafelsessies heeft SVn voor de komende tijd weer voldoende input gegeven. De Deelnemersbijeenkomst genereerde deze conclusies/aanbevelingen: • Bezuinigingen zijn onvermijdelijk • Minder geld voor woningmarkt beschikbaar • Ontwikkeling woningmarkt met kleine stapjes vooruit • Woon- en wijkenmarkt moet in de benen blijven • Ontwikkel nieuwe investeringsarrangementen • Mogelijk nieuwe partners zijn: pensioen fondsen, banken, verzekeraars, private investeerders en energiebedrijven • Eén ontzorgend loket per gemeente voor par ticuliere eigenaren die hun woning willen verduurzamen • Verbindende rol voor SVn in samenwerken en financieren Aan SVn de schone taak om hier op creatieve wijze invulling aan te geven en haar deel nemers te ondersteunen bij het realiseren van hun doelen en ambities op woon en leefbaarheidsgebied. SVn ziet terug op een succesvol jaar. We stellen verheugd vast dat onze deelnemers meer dan ooit tevoren gebruik hebben gemaakt van onze expertise om de kwaliteit van het wonen te verbeteren.
Plusfonds
KeRNcIjfeRS
Het oude postkantoor van Stede Broec wordt de komende tijd omgebouwd tot een sociaal-culturele post voor de mensen in de regio. In de opzet heeft de gemeente ruimte gereserveerd voor een duurzame aanpak van het postkantoor. SVn heeft de gemeente een Pluslening verstrekt voor de realisering van het project.
(BeDrageN X € 1.000,-)
POrTeFeUIlle FINaNCIerINgeN SVn Plusleningen (VrOM) Startersleningen Duurzaamheidsleningen gemeentelijke Stimuleringsleningen
2010
2009
2008
18.462
14.331
11.831
378.906
210.650
133.852
4.621
794
-
109.322
97.994
90.156
60.634
74.604
89.551
571.945
398.373
325.390
PrODUCTIe
2010
2009
2008
SVn Plusleningen
5.088
3.750
3.230
178.355
81.913
59.268
4.017
963
-
21.315
18.332
14.493
635
251
2.226
209.410
105.209
79.217
OVerIge gegeVeNS
2010
2009
2008
resultaat
4.502
3.264
4.209
Omvang SVn Plusfonds
35.301
30.799
27.535
Vastgelegd in SVn Plusleningen
18.462
14.331
11.831
Beschikbaar voor nieuwe SVn Plusleningen
16.839
16.468
15.704
Overige (Stimulerings)leningen
(VrOM) Startersleningen Duurzaamheidsleningen gemeentelijke Stimuleringsleningen Overige (Stimulerings)leningen
SVn Plusfonds (Eigen Vermogen)
13
14
SVn, in voor en tegenspoed
gebRUIK VaN De fONDSeN Het aantal deelnemers is in 2010 gestegen tot 316 (308 gemeenten, 7 provincies en het ministerie van VROM). In 2009 telde onze organisatie 303 deelnemers. Het aantal deelnemende gemeenten is gestegen van 296 naar 308. Dit komt voornamelijk doordat deze gemeenten de VROM Startersregeling zijn gaan voeren. SVn heeft in 2010 de provincie Zeeland als nieuwe deelnemer mogen begroeten. Verder heeft SVn nog
samenwerkingsovereenkomsten met vijf woningcorporaties. Hieronder geven wij in grote lijnen aan welke fondsen er beschikbaar zijn en hun omvang. Aansluitend lichten wij het financiële verloop van de fondsen kort toe. Het fondsvermogen (exclusief VROM Starters fonds) is ten opzichte van 2009 met 17% toe genomen. Van de fondsen is per 31 december 2010 in totaal € 399 mln. besteed in de vorm van laagrentende of renteloze leningen (eind 2009: € 304 mln.). Dit is 70% (2009: 63%).
PER 31 DECEMBER 2010 (2009) ZIJN DE VOLGENDE FONDSEN BESCHIKBAAR: (BeDrageN X € 1.000.000)
2010
2009
gemeentelijke revolverende fondsen
289
281
gemeenterekeningen VrOM Starterslening
201
127
9
6
35
22
3
2
31
47
Subtotaal
568
485
Beschikbaar vanuit VrOM Startersfonds
*0
22
Totaal
568
507
gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen Provinciale Startersfondsen Provinciale Duurzaamheidsfondsen Overige fondsen
*Uit de € 40 mln. VrOM Startersfonds is per ultimo 2010 € 150 mln. aan VrOM Startersleningen verstrekt. Per ultimo 2010 is (nagenoeg) het gehele saldo besteed (2009: 49,5%).
Totale gemeentelijke revolverende fondsen Gemeentelijke deelnemers hebben in 2010 gezamenlijk voor in totaal € 82,3 mln. (bij) gestort in de hierna genoemde fondsen, € 4,6 mln. rente bijgeschreven en € 1,9 mln. beheervergoeding onttrokken. Het totale gemeentelijke fondsvermogen bedraagt per ultimo 2010 € 499 mln. In 2010 is er verder in totaal € 23,6 mln. aan rente en aflossing, vanuit verstrekte leningen, in de revolverende fondsen teruggevloeid. Gemeenten kunnen deze gelden opnieuw in leningen uitzetten.
Gemeentelijke revolverende fondsen (exclusief gemeenterekeningen VROM Starterslening en gemeentelijke Duurzaam heids fondsen) Gemeenten hebben in 2010 per saldo € 20,9 mln. gestort in de revolverende fondsen. Er is € 4,3 mln. rente toegevoegd en voor ruim € 16,7 mln. overgeboekt naar de gemeente rekeningen VROM Starterslening en gemeentelijke Duurzaamheidsrekeningen. Er is € 1 mln. beheervergoeding aan de fondsen onttrokken. Het saldo van de gemeentelijke revolverende fondsen staat daarmee per 31 december 2010 op € 289 mln.
Gemeenterekening VROM Starterslening Gemeenten die gebruik maken van de VROM Starterslening hebben daarvoor een aparte
Duurzaamheidslening
Grafiek 1 Beschikbaar werkelijk
OMVaNg BeSCHIKBaar eN aaNgeWeND FONDSVerMOgeN (IN € 1.000.000)
aangewend werkelijk
Melanie van der loo Medewerker Klimaat en Duurzaamheid, gemeente Dalfsen De gemeente Dalfsen en de provincie Overijssel hebben duurzaamheid hoog op de agenda staan. Om woningeigenaren te helpen met het bepalen en uitvoeren van de juiste energiebesparende maatregelen heeft de gemeente Duurzaam (T)huis in het leven geroepen. De Duurzaamheidslening maakt het woningeigenaren financieel aantrekkelijk om te investeren in energiebesparing.
600
500
400
70%
300
63%
200
100
0 2010
2009
15
16
SVn, in voor en tegenspoed
gemeenterekening VROM Starterslening geopend. Het gezamenlijke saldo bedraagt ultimo 2010 € 201 mln. Deelnemers hebben per saldo € 59,4 mln. gestort en € 15,6 mln. overge boekt vanuit de gemeentelijke revolverende fondsen. Daarnaast is € 0,3 mln. rente bijge schreven en € 0,8 mln. beheervergoeding in rekening gebracht.
Gemeentelijke Duurzaamheidsrekeningen Die gemeenten die Duurzaamheidsleningen verstrekken hebben daarvoor een gemeente lijke Duurzaamheidsrekening geopend. Er is door de gemeenten per saldo € 2,0 mln. gestort en € 1,1 mln. overgeboekt vanuit de gemeente lijke revolverende fondsen. Hiermee komt het saldo per 31 december 2010 uit op € 9 mln.
Provinciale fondsen In 2010 is de provincie Zeeland deelnemer van SVn geworden.
Provinciale Startersfondsen Het saldo van de provinciale Startersfondsen (Limburg, Gelderland, Overijssel, Utrecht en NoordBrabant) steeg van € 22 mln. ultimo 2009 naar € 35 mln. ultimo 2010.
Overige fondsen De overige fondsen bestaan uit: • De ABN AMRO gelden; • Beter Wonenfonds.
VROM Startersrekening In december 2006 heeft het ministerie van VROM bij SVn € 40 mln. op de VROM Starters rekening gestort. Vanuit dit fonds worden de rentekosten van het door SVn te financieren deel van de VROM Startersleningen gedekt. Bij het ingaan van een VROM Starterslening wordt de Netto Contante Waarde (NCW) van de rentekosten overgeboekt van de VROM Startersrekening naar het Rentedekkingsfonds. Over het te hanteren percentage NCW zijn bij aanvang van de samenwerking tussen VROM en SVn afspraken gemaakt. Het percentage NCW is in 2010 niet gewijzigd en het gehele jaar 30% geweest. In 2010 is € 21,8 mln. NCW aan de VROM Startersrekening onttrokken. SVn heeft € 0,02 mln. rente bijgeboekt en € 0,4 mln. beheervergoeding in rekening gebracht. Het saldo van het VROM Startersfonds komt daarmee ultimo 2010 op € 0,3 mln.
Provinciale Duurzaamheidsfondsen Het saldo van de provinciale Duurzaamheids fondsen (Drenthe,NoordBrabant en Overijssel) steeg van € 1,5 mln. ultimo 2009 naar € 3,2 mln. ultimo 2010.
Het verstrekken van VROM Startersleningen had een langere aanlooptijd nodig dan gedacht. Daardoor is in 2007 en 2008 minder NCW ont trokken aan de VROM Startersrekening dan
waarmee bij het sluiten van het convenant met VROM rekening is gehouden. In 2009 kwam de productie VROM Startersleningen flink op gang. Dit niveau is in 2010 nog verdubbeld. De VROM Startersrekening is per ultimo 2010 nagenoeg uitgeput. De werkelijke onttrek kingen aan de VROM Startersrekening hebben dan ook een ander verloop gekend dan begroot was. Waar verwacht werd de € 40 mln. in 5 jaar te benutten is het fonds in 4 jaar (nagenoeg) volledig uitgeput. In totaal is zelfs meer dan € 40 mln. NCW verstrekt. Dit was mogelijk door rentetoevoegingen in de afgelopen jaren over het nog niet bestede deel van de VROM Startersrekening. Ook heeft het bestuur besloten om de (contant gemaakte) beheer vergoeding voor de jaren na 2010 niet ten laste van de VROM Startersrekening te brengen.
Wonen boven Winkels
Grafiek 2 Begrote NCW
aFgeBOeKTe NCW TeN gUNSTe VaN VrOM reNTeDeKKINgSFONDS (IN € 1.000)
Werkelijk afgeboekt NCW
45.000
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000 In veel winkelsteden worden de oorspronkelijke woningen boven de winkels gebruikt als opslagruimte. Dit heeft vaak tot gevolg dat deze winkelstraten te maken krijgen met overlast, criminaliteit en verloedering. De oplossing is erin gelegen de oorspronkelijke woonfunctie weer te herstellen. SVn biedt financiële oplossingen voor de veelal onrendabele investeringen.
5.000
0
2007
2008
2009
2010
2011
totaal
17
18
SVn, in voor en tegenspoed
SVN PlUSfONDS Het SVn Plusfonds omvat het revolverend gemaakt eigen vermogen van SVn en behelst een extra financieringsfaciliteit voor de deel nemers. Uit dit fonds kunnen deelnemers een zogeheten Pluslening aanvragen voor het stimuleren van projecten ten behoeve van de leefbaarheid in stadswijken en dorpskernen. Per 31 december 2010 is het SVn Plusfonds € 35,3 mln. groot en is voor € 18,5 mln. aan Plusleningen in omloop. In 2009 zijn er 2 SVn Plusleningen niet afgenomen. Het hieraan gekoppelde budget van € 0,6 mln. is toegevoegd aan het budget voor 2010. In de vergadering van 31 maart 2010 heeft het bestuur 8 projecten geselecteerd die voor een SVn Pluslening in aanmerking komen voor een totaalbedrag van € 5,1 mln. De gemeenten kunnen de trekkingsrechten uitoefenen tot 1 maart 2011. Het budget voor 2011 is vastgesteld op € 4,5 mln. Het gaat om de volgende projecten: 1. Gemeente Ferweradiel: Mulifunctioneel Centrum te Blije; 2. Gemeente GemertBakel: Leefbaarheids plan De Mortel, bouw Multifunctioneel Centrum; 3. Gemeente Stede Broec: Sociaal Cultureel Centrum “Het Postkantoor”;
4. Gemeente Nunspeet: Kulturhus Elspeet annex zorgappartementen en verpleegunits; 5. Gemeente Veere: Woonzorgcomplex Grijpskerke; 6. Gemeente Graafstroom: Dorpshart Bleskensgraaf; 7. Gemeente Deventer: Brink 9193; 8. Gemeente Almere: Het Klokhuis/Casla.
PRODUctIe StImUleRINgS leNINgeN In 2010 hebben de deelnemers voor € 209,4 mln. aan Stimuleringsleningen in omloop gebracht. Dit is 104,2 mln. meer dan verstrekt in 2009 en betekent daarmee een stijging van 99%. Deze stijging wordt voornamelijk ver klaard door een fors hogere productie Startersleningen. In 2010 verstrekte SVn in totaal 5.857 leningen (2009: 2.894) met een gemiddelde hoofdsom van € 35.750 (2009: € 36.000). De tabel op de volgende pagina vermeldt de productiecijfers over 2009 en 2010 voor de verschillende productsoorten. Ook hebben wij de portefeuillestanden per ultimo 2009 en 2010 weergegeven. Hieruit blijkt dat de portefeuille standen in 2010 fors hoger zijn.
(VROM) Startersleningen Eind 2010 voeren nog 6 gemeenten de eigen Startersregeling en 246 gemeenten de VROM Startersregeling. Er zijn in totaal 4.947 (VROM) Startersleningen verstrekt voor een bedrag van € 178,4 mln. Daarvan waren 87 ’eigen’ gemeentelijke Startersleningen en 16 Corpo ratie Startersleningen (samen € 3,6 mln.). Van de 4.947 (VROM) Startersleningen werden er verder 876 verstrekt zonder rijksbijdrage als gevolg van het bereiken van de bodem van de VROM Startersrekening eind mei 2010. Het gaat hier om een bedrag van € 29 mln. dat dus volledig voor rekening van gemeenten en/of provincies kwam. In totaal is er in 2010 door provincies aan 1.675 (35%) VROM Starters leningen een (financiële) bijdrage geleverd.
Hertoets Startersleningen 2010 Voor het 3e, 6e, 10e en 15e jaar kunnen huis houdens met een (VROM) Starterslening een hertoets aanvragen. Bij een hertoets bekijkt SVn of het huishouden voldoende financiële ruimte heeft om – volgens de geldende normen – rente en aflossing te betalen. In 2010 kwamen 1.177 huishoudens voor een hertoets (met name voor een hertoets voor het 3e jaar maar ook voor een hertoets voor het 6e jaar) in aanmer king. De resultaten van deze hertoetsen 2010 zijn:
SVn jaarVerSlag 2010
PrODUCTIegegeVeNS 2009 - 2010
PRODUCTIE 2010
aantal SVn Plusleningen (VrOM) Startersleningen
bedrag
PRODUCTIE 2009
aantal
bedrag
PORTEFEUILLE
PORTEFEUILLE
31-12-2010
31-12-2009
bedrag
bedrag
7
5.088
5
3.750
18.462
14.331
4.947
178.355
2.356
81.913
378.906
210.650
Duurzaamheidsleningen
284
4.017
94
963
4.621
794
gemeentelijke Stimuleringsleningen
615
21.315
433
18.332
109.322
97.994
4
635
6
251
60.634
74.604
5.857
209.410
2.894
105.209
571.945
398.373
696
23.308
465
17.776
Overige (Stimulerings)leningen Totaal leningen Bouwkredieten
HerTOeTSgegeVeNS 2010 Hertoetsing aantal huishoudens: aantal huishoudens dat marktconform gaat betalen:
1.177 757 420
aantal huishoudens dat gedeeltelijk of nog niet betaalt:
287 133
Vroegtijdig afgelost (in aanmerking voor hertoetsing)
133 0
19
20
SVn, in voor en tegenspoed
De hertoetsgevens laten zien dat ruim 64% van de huishoudens die in 2010 in aanmerking kwamen voor een hertoets, marktconform is gaan betalen, 11% de lening vroegtijdig heeft afgelost, 18% een deel (4,3% van gemiddeld 5,6%) van de rente en 7% rente noch aflossing is gaan betalen. Het gewogen gemiddelde over de jaren 2006 tot en met 2010 geeft ongeveer hetzelfde beeld. Markt en economische omstandigheden spelen een grote rol bij het patroon van aflossen en marktconform betalen. Toch zijn de cijfers veelzeggend. Een groot deel van de mensen dat tussen 2003 en 2006 een Starters lening nodig had om hun eerste woning te kopen, kan nu op eigen financiële kracht verder. De Starterslening bewijst daarmee haar nut als welkom steuntje in de rug voor koop starters op de woningmarkt. Ook kan voor zichtig geconcludeerd worden dat de rente derving voor gemeenten en provincies op de verstrekte Startersleningen zich voor een belangrijk deel beperkt tot drie jaar.
KOSteN, bateN & ReSUltaat Baten De totale baten over 2010 bedragen € 10,2 mln. (2009: € 7,1 mln.). De opbouw is als volgt: (alle bedragen x € 1.000)
2010
2009
renteresultaat
4.613
3.344
Beheervergoeding
2.317
1.758
Provisieopbrengsten
3.181
1.602
Overige opbrengsten
106
68
-
331
10.217
7.103
Bijzondere baten Totaal
SVn boekt in 2010 een goed renteresultaat. Dit komt grotendeels voort uit de bijzondere omstandigheden op de geld en kapitaalmarkt waardoor SVn in 2010 kon profiteren van nog steeds bijzonder lage (variabele) rentestanden. De beheervergoedingen en de provisieop brengsten stegen, door de hogere productie over 2010, met ruim € 2,1 mln.
Kosten SVn heeft in 2010 voor € 5,7 mln. aan kosten gemaakt (2009: € 3,8 mln.). De vaste formatie
is gedurende 2010 uitgebreid met 1,4 fte. Daarnaast zijn er in 2010 gemiddeld 9,4 fte aan externe krachten ingehuurd om de groei van de activiteiten en de aanzienlijk hogere productie op te kunnen vangen.
Financieel resultaat SVn behaalt over 2010 een positief finan cieel resultaat van € 4,5 mln. (2009: € 3,3 mln.). Door toevoeging van dit resultaat groeit het eigen vermogen van SVn naar € 35,3 mln.
Funderingsherstel
ORgaNISatIe Oscar van Dooren Organisatiestructuur
Medewerker bouw- en woningtoezicht, gemeente Bunschoten
In 2010 is de organisatie sterk gegroeid als gevolg van de toegenomen productie. Deze groei is grotendeels ingevuld met tijdelijke krachten en deels door uitbreiding van de vaste formatie. Eind 2010 heeft SVn 24,7 fte’s. Naast het Stichtingsbestuur bestaat de organisatie uit directie, secretariaat en staf, de afdeling Kredietverlening en Beheer en de afdeling Verkoop en Communicatie.
In Bunschoten zijn een aantal blokken woningen die ernstige funderingsproblemen hebben. Woningen met deze problematiek verzakken en gaan bouwtechnische problemen vertonen. In het ergste geval moet tot sloop worden overgegaan. Het aanbieden van een laagrentende lening biedt de eigenaren de mogelijkheid deze kostbare maar noodzakelijke investering te doen.
De organisatiestructuur volgens onderstaand schema:
Stichtingsbestuur
Directeur
Secretariaat
Kredietverlening en Beheer
Staf
Verkoop en Communicatie
foto volgt
21
22
SVn, in voor en tegenspoed
De werkorganisatie omvat de volgende personen en functies:
Directie mw. E. van SluisBarto
Fondsenbeheer Nederland
afdeling Kredietverlening en Beheer Directeur
A.A. van Rossem
Hoofd Kredietverlening
Staf R. Veldman
en Beheer Senior beleids-
M.G. Drost
medewerker
informatie-
marktontwikkeling
voorziening en
en strategie mw. S.B. Vos
Coördinator
Controller
mw. L.E.C. de la Lande Cremer Medewerker
organisatie R. Duursema
Kredietbeheerder
mw. M.J.C. Egas
Kredietadviseur
Controlling
M.S. de Haas
Kredietadviseur
& Treasury
mw. A.M. Ossendrijver
Kredietadviseur
R.A. Peek
Kredietadviseur
G.J. Holsappel
Kredietadviseur
Secretariaat mw. M. PeekKiestra
Secretaresse
Mw. N. de Gier
Kredietadviseur
mw. I. Vellekoop
Secretaresse
A. van Bussum
Medewerker financieringen
afdeling Verkoop en Communicatie R.F.A. Luigjes
Hoofd Verkoop
en beheer P. van der Berg
en Communicatie W.J. Beertema N.F. van Est
Accountmanager
P.P.A. van Lisdonk
Accountmanager
G. Walter
Medewerker
mw. P. Staal
Senior medewerker voorlichting en advies
en beheer
Opleidingen
Medewerker
Met continu opleiden – zowel intern als extern – houden wij de kennis en vaardigheden van onze medewerkers op het vereiste niveau. In verband met het optimaliseren van de finan cierings en kredietbeoordelingskennis hebben diverse medewerkers de opleiding Erkend Hypotheekadviseur gevolgd. Daarnaast volgden diverse medewerkers verschillende vakopleidingen en/of een universitaire oplei
financieringen S. van der Hek
Medewerker financieringen
communicatie mw. E. Meijer
Fondsenbeheer Nederland is onderdeel van de Rabo Vastgoedgroep, een volle dochter van Rabobank. Rabobank en de Rabo Vastgoed groep tonen een warme belangstelling voor de activiteiten van SVn. De activiteiten van Fondsenbeheer Nederland passen goed binnen het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zoals Rabobank en Rabo Vastgoedgroep dat voor ogen staat.
financieringen
Senior accountmanager
Medewerker
De dienstverlening van Fondsenbeheer Neder land aan SVn is in 2007 contractueel vastgelegd in een managementovereenkomst. In samen hang daarmee werken SVn en Fondsenbeheer samen via de methodiek van kostendeling. Fondsenbeheer gaat via deze methodiek ver plichtingen aan (bijvoorbeeld voor personeel, huisvesting, kantoorautomatisering e.d.) voor rekening en risico van SVn en de andere fondsen waarmee Fondsenbeheer soortgelijke overeenkomsten heeft gesloten.
en beheer mw. Z. TürkerKabadayi
Administratief medewerker
Krimp
ding. Verder heeft Fondsenbeheer Nederland schrijf en klantgerichtheidstrainingen voor onze medewerkers georganiseerd. Tot slot hebben directie en management van de ver schillende fondsen een gezamenlijke training gevolgd met als doel de mogelijkheden van samenwerking beter in kaart te brengen en verder te optimaliseren.
Automatisering Ook in 2010 heeft de geautomatiseerde ondersteuning van het merendeel van de SVn activiteiten plaatsgevonden met behulp van het systeem SF2000 in combinatie met het CRMpakket Scope en het digitaal archief systeem Xtendis. Via deze applicaties wordt het proces van uit te betalen subsidies, rekening courantverhoudingen en het verstrekken en beheren van financieringen ondersteund. De applicatie SF2000 heeft in 2010 twee releases gekend met een betere stroomlijning van het administratieve verwerkingsproces tot gevolg. In 2010 is het project “Papierarm werken” in samenwerking met de andere fondsen binnen Fondsenbeheer afgerond. Een project dat gestart is in 2009 met als doel om de gehele papier stroom, gekoppeld aan een financiering, te digita liseren. We kunnen spreken van een groot succes. Niet alleen is nu sprake van een efficiëntere procesgang maar zijn hiermee ook aansprekende resultaten geboekt op het terrein van ons maat schappelijk verantwoord ondernemen (MVO).
Ontwikkelingen in de markt zijn in 2010 ook aanleiding geweest om onderzoek te doen naar de toekomstbestendigheid van het systeem SF2000 met als resultaat dat aan vernieuwing van het systeem niet valt te ontkomen. De wijze waarop hier vorm en inhoud aan gegeven kan worden is uitgewerkt in het Innovatieplan 20112016, dat eind 2010 door het bestuur van SVn is goedgekeurd. Bij de automatisering wordt nauw samenwerkt met de Rabo Vastgoedgroep en wordt gebruik gemaakt van alle faciliteiten die zij op dit ter rein biedt.
Kwaliteitsbewaking In 2010 is het programma van kwaliteits bewaking gecontinueerd. Hierbij wordt door niet direct bij het uitvoeringsproces betrokken medewerkers stelselmatig beoordeeld of de werkzaamheden voldoen aan de daaraan te stellen eisen. Hiermee wordt de kwaliteit van dienstverlening vastgesteld en wordt een aan zet tot verbetering gegeven. Het programma van kwaliteitsbewaking wordt ieder jaar in goed overleg met de externe accountant opgesteld.
Treasury Alle treasuryactiviteiten van SVn vonden in 2010 plaats binnen de kaders van het lopende Treasury Statuut. SVn voert een risicomijdend treasurybeleid. Alle door SVn beheerde gelden kunnen alleen worden ondergebracht bij
De komende jaren krimpt in sommige regio’s de bevolking. Dit heeft consequenties voor het voorzieningenniveau, de werkgelegenheid en de woningmarkt. Belangrijk is hier tijdig en creatief op in te spelen. SVn wil een bijdrage leveren aan discussies, plannen en ideeën om de gevolgen van bevolkingskrimp in goede banen te leiden.
23
24
SVn, in voor en tegenspoed
Nederlandse financiële instellingen met minimaal de rating AA. Bij de uitvoering van treasuryactiviteiten werkt SVn nauw samen met Fondsenbeheer Nederland. Dit waarborgt zowel de aanwezigheid van de vereiste specialistische kennis als de toegang tot de geld en kapitaalmarkt. SVn houdt sinds 2006 een rekening aan bij het Ministerie van Financiën. Op deze rekening stonden de middelen die het Ministerie van VROM heeft gestort in het VROM Starters fonds. Het zogeheten Geïntegreerd Middelen Beheer (‘Schatkistbankieren’) stelt verplicht dat deze storting bij het Ministerie van Financiën wordt aangehouden. De liquiditeitspositie van SVn (inclusief de gel den aangehouden bij het Ministerie van Finan ciën) is gedaald van € 166 mln. ultimo 2009 tot € 77 mln. ultimo 2010. De liquide middelen zijn in 2010 aangehouden bij Rabobank, ING Bank, ABN AMRO Bank en het Ministerie van Financiën.
Kredietbeheer De door SVn verstrekte kredieten uit de daar voor beschikbare fondsen zijn altijd gedekt door garanties van overheden, het Waarborg fonds Sociale Woningbouw (WSW) of het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Kredieten uit het hiervoor beschikbare eigen vermogen (SVn Plusfonds) verstrekken wij uitsluitend aan gemeenten. SVn verstrekt geen financieringen voor eigen risico.
Balansbeheer Het balansbeheer betreft bij SVn vooral het beheer van door de deelnemers gestorte mid delen en vindt plaats binnen de kaders van het Treasury Statuut. Het beleid is erop gericht renterisico’s te minimaliseren. Daartoe werken wij nauw samen met Fondsenbeheer Nederland.
Operationele risico’s
Risicomanagement
SVn beheerst haar operationele risico’s door een continue Kwaliteitsbewaking op het juist naleven van procedures. Bevindingen vanuit de Kwaliteitsbewaking worden periodiek gerap porteerd aan het management en de externe accountant.
SVn hecht aan een laag risicoprofiel. Het beleid is gericht op voortdurende zorgvuldige bewaking en beheersing van risico’s die de activiteiten van SVn met zich meebrengen. De voornaamste te beheersen risico’s bij SVn zijn het kredietbeheer, het balansbeheer en het operationele risico.
Jaarlijks wordt er ook een audit uitgevoerd op de geautomatiseerde informatievoorziening (EDP audit). Rapportage van Kwaliteitsbewaking en EDP audit geven aan dat de uitvoering van processen en het gebruik van geautomatiseerde hulpmiddelen ‘in control’ zijn.
Wet op het Financieel toezicht (het onderdeel voormalige Wet toezicht kredietwezen) De activiteiten van SVn vallen onder de werking van dit onderdeel van de Wet op het financieel toezicht (Wft), waarbij het grootste deel van de activiteiten valt onder de vrijstellingsregeling. Voor een dergelijke vrijstelling is een melding afdoende. Deze melding is in 2005 gedaan. Voor een beperkt deel van de activiteiten is in 2005 ontheffing aangevraagd. Deze activiteiten betreffen door zogenaamde nietprofessionele partijen bij SVn aangehouden gelden. Deze ont heffing is door De Nederlandsche Bank in 2006 verleend en in 2009 voor 3 jaar verlengd.
Wet op het Financieel toezicht (het onderdeel voormalige Wet financiële dienst verlening) Per 1 januari 2006 is dit onderdeel van de Wft van kracht. SVn heeft eind 2007 een vergun ning voor dit onderdeel van de Wft ontvangen. Bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is begin 2006 al een verzoek tot ontheffing voor de toenmalige wet Financiële dienstverlening aangevraagd. Dit vanwege het bijzondere karakter van de activiteiten van SVn. Over dit ontheffingsverzoek heeft de AFM nog geen uit sluitsel gegeven. Overigens voldoet SVn in de praktijk aan nagenoeg alle eisen van de Wfd. Onder andere aansluiting bij een geschillen commissie heeft in afwachting van de beant woording van het ontheffingsverzoek nog niet plaatsgevonden.
Particuliere Woningverbetering
VeRWacHtINgeN VOOR 2011 Onze verwachtingen voor het jaar 2011 zijn omgeven met onzekerheden. Pasklare ant woorden kunnen wij dan ook niet geven. Feit is dat SVn haar inspiratie moet zien te vinden in een woningmarkt die zich tobberig laat aanzien. Dit in gelijktijdige combinatie met een bestedingsklimaat bij overheden dat als ‘schraal’ mag worden aangemerkt. 2011 wordt het jaar waarin iedereen de impact van de overheidsbezuinigingen volop gaat merken. En dat zal niet aanvoelen als een zacht lente briesje. Een krachtige doorstart van het inge zette economisch herstel zou de scherpe kantjes danig kunnen verzachten. Of dat er op redelijk korte termijn al inzit, wagen wij te betwijfelen. ‘Met kleine, betekenisvolle stapjes vooruit’ is dan ook de meest realistische duiding van ons verwachtingspatroon voor het komende jaar. Onder het actuele gesternte mogen we geen wonderen verwachten. Maar ook in een geman keerde woningmarkt liggen wel degelijk kansen die maatschappelijk zijn te verzilveren. En dat is precies wat er moet gebeuren, in ver hevigde mate. SVn zou SVn niet zijn als wij het zoeken, vinden en benutten van die kansen aan ons voorbij zouden laten gaan. Daarmee is de toon van onze inzet voor 2011 gezet.
Het is evident dat we alleen met een hoogst intensieve samenwerking tussen woning marktpartijen deze situatie te lijf kunnen gaan. Het delen van belangen en het delen van kosten is daarbij de eerste kernopgave. Als voorbeeld van belangendeling en kosten deling roepen wij graag in uw herinnering de toegepaste methodiek bij de uitgifte van de VROM Startersleningen. Het delen van kosten tussen Rijk, gemeenten en provincies. Dit is geen ouwe koek; dit is een werkbaar recept voor de woningmarkt van 2011 en volgende jaren. Ook de woningcorporaties en commerciële partijen zouden moeten aanschuiven; inmiddels gebeurt dat her en der ook al. Daarnaast behoeft de woningmarkt nieuwe geldstromen en nieuwe financierings arrangementen. SVn maakt hier naarstig werk van door interesse te kweken bij pen sioenfondsen, banken, verzekeraars en andere institutionele beleggers/investeerders. Hun financieel aantreden in woonvastgoed zien wij als dringend gewenst en kansrijk. Wij beweren niet dat dit even op een achter namiddag te regelen valt, maar putten energie uit het adagium ‘waar een wil is, is een weg’. Eerder memoreerden wij hier al aan de tobberigheid van de woningmarkt. Die komt vooral tot uitdrukking in een ongezond gebrek aan doorstroming.
“In Lelystad zijn veel van de eerst gebouwde woningen aan renovatie toe. Wij steken veel energie in advisering en stimuleren samenwerking van bewoners onderling.” Corry Bouwens Team Particuliere Woningverbetering, gemeente Lelystad
25
26
SVn, in voor en tegenspoed
Het wordt er helaas niet beter op. Voor de lagere inkomens tot modaal lijkt het verkrijgen van een hypotheek nu niet langer weggelegd. Daarmee is voor deze huishoudens de weg naar een eigen huis zo goed als geblokkeerd en blijven zij aangewezen op een sociale huur woning, als zij die al hebben weten te bemach tigen. In veel gevallen biedt ook de lokaal bepaalde maximale Starterslening voor deze inkomens geen uitkomst meer. Door aanscher ping van de regelgeving (NHG, AFM, DNB, hypotheekverstrekkers) dreigen straks alleen nog middeninkomens aanspraak op een hypo theek en een Starterslening te kunnen maken. Hiervan kan overigens wel een positief effect uit gaan op de doorstroming van huur naar koop. Nieuw huurbeleid voorziet immers in jaarlijks een pittige huurverhoging voor jaar inkomens boven € 33.614. De overstap naar een koopwoning is daarom wellicht te verkiezen. Maar het is twijfelachtig of deze doorstroom compensatie gaat bieden voor de verdere terugval aan doorstroom aan de onderkant van het inkomensgebouw. Mede door het wegvallen van de rijksbijdrage verwachten wij dat 2011 een beduidend lager aantal verstrekte Startersleningen te zien zal geven dan het jaar 2010, toen de uitgifte van Startersleningen een ware hausse beleefde. Toch voorzien wij dat gemeenten en provincies waar mogelijk middelen zullen blijven uit trekken om de woningmarkt in brede zin te
stimuleren en de kwaliteit van de woning voorraad op een hoger niveau te brengen. Welke omvang dit krijgt is vooralsnog ongewis. De overheden moeten fors bezuinigen en zullen bijgevolg veel inventiviteit aan de dag moeten leggen om hun beleidsdoelstellingen voor wonen en leefbaarheid overeind te kunnen houden. Daarbij komt een oude wijs heid om de hoek kijken, namelijk: de kost gaat voor de baat uit. Onze deelnemers zullen dit graag ter harte nemen. Uitstel houdt in dat de kosten later aanzienlijk hoger zullen zijn, en daar heeft werkelijk niets of niemand baat bij. Startersleningen zijn slechts een deel van dit verhaal. Stimulansen voor zaken als particu liere woningverbetering, funderingsherstel, groot onderhoud door VvE’s en Wonen boven Winkels zijn en blijven minstens zo hard nodig. Een meer energiezuinige particuliere woning voorraad is zo’n voorbeeld van maatschappelijk gewenst stimuleren en investeren. Begin 2011 zetten al 40 gemeenten en 2 provincies via SVn de Duurzaamheidslening hiervoor in. Er zal in 2011 nog een aanzienlijk aantal gemeenten volgen, wellicht daarin financieel ondersteund door de provincie, zo verwachten wij. In 2011 schatten wij ongeveer 1.000 Duurzaamheidsleningen te kunnen verstrekken. Komen tot meer en nauwere samenwerkings vormen met woningcorporaties geniet in 2011
hoge prioriteit bij SVn. In de loop van het jaar organiseren wij een rondetafelconferentie om samen met woningcorporaties tot een nadere verkenning en – liefst ook – concrete invulling te komen. De talrijke raakvlakken die SVn en corporaties hebben, dienen terzake als smeer olie. Onnodig te zeggen dat wij verwachtingsvol naar deze bijeenkomst uitzien. Twee thema’s die in 2011 eveneens op onze onverdeelde aandacht en inzet kunnen rekenen zijn: bijdragen aan werkzame oplossingen voor de gevolgen van bevolkingskrimp in diverse regio’s, en onze expertise aanreiken bij het zinvol herbestemmen van leegstaande kantoor en bedrijfsgebouwen. Er is reden om aan te nemen dat 2011 in veel opzichten het uiterste van onze denkkracht zal vergen. Een organisatie als SVn deinst daar niet voor terug. Hebben we nooit gedaan en zullen we ook nooit doen.
Monumenten
begROtINg bateN eN laSteN 2011
PrODUCTIe FINaNCIerINgeN SVn Plusleningen
(BeDrageN X € 1.000,-)
bedragen
aantallen
4.500
6
Stimuleringsleningen
22.500
685
VrOM Startersleningen
50.000
1.435
Duurzaamheidsleningen
10.000
1.000
87.000
3.126
BaTeN eN laSTeN
bedragen
rentebaten
13.460
rentelasten
9.710
Rentemarge
3.750
Ontvangen afsluitprovisie
1.240
Ontvangen beheervergoeding
2.880
Overige baten
50
Som der bedrijfsopbrengsten
7.920
Beheerkosten
4.758
Overige lasten
643
Som der bedrijfslasten
5.401
Resultaat
2.519
Er zijn weinig faciliteiten voor gemeentelijke monumenten. Subsidies en begeleiding ontbreken vaak terwijl de kosten van restauratie van deze panden groot zijn. Steeds meer gemeenten zoeken de oplossing in het aanbieden van Stimuleringsleningen via SVn. Zo worden heel wat kostbare investeringen mogelijk gemaakt met behulp van een laagrentende lening.
27
28
bestuur INfORmatIe OVeR Het beStUUR
sluit deze aan op de managementovereenkomst met Fondsenbeheer Nederland. Uit de bevoegd hedenstructuur is in 2008 de interne procura tieregeling aangepast en ingevoerd.
Samenstelling en mutaties Het Stichtingsbestuur is het hoogste besluit orgaan bij SVn en geeft strategische richting aan het fonds. Het bestuur telt minimaal drie en maximaal zeven leden. In principe heeft het bestuur vier geplande vergaderingen per jaar. Extra vergaderingen kunnen op ieder gewenst moment worden belegd. Per 1 oktober 2010 is de heer mr. Th.C. de Graaf voor een periode van 4 jaren herbenoemd als voorzitter van SVn. Verder is de heer drs. F.A.M. Kerkhaert in de bestuursvergadering van december 2010 benoemd tot vicevoorzitter van SVn.
Algemeen Bestuursreglement De statuten van SVn voorzien in de mogelijk heid om door het bestuur één of meerdere reglementen te laten vaststellen. Het Algemeen Bestuursreglement legt nadere regels vast over het functioneren van het bestuur. In de bestuursvergadering van maart 2008 is het bestuursreglement vastgesteld.
Bestuursreglement bevoegdhedenstructuur Het bestuursreglement bevoegdhedenstructuur geeft de bevoegdhedenstructuur van SVn weer en is in de bestuursvergadering van maart 2008 vastgesteld. Deels is hiermee de bestaande werkwijze en situatie herbevestigd en deels
Governance SVn hecht aan haar reputatie als deskundige, solide en integere financiële partner van deelne mende gemeenten/overheden/marktpartijen. In het algemeen heeft SVn haar ‘governance’ goed op orde. De inzet en kwaliteit van onze mede werkers vormt hiervoor de basis. SVn heeft een goed toegeruste werkorganisatie die op vele facetten valt onder richtlijnen en regelingen die voor Rabo Vastgoedgroep als geheel van toepassing zijn. Deze laatste is veelal onderworpen aan wettelijk toezicht, onder andere door De Nederlandsche Bank. Voor de interne procesgang is de keten van goed beschreven procedures, de Kwaliteitsbewaking daarop en de eindcontrole door de externe accountant, welke onder andere resulteert in het rapport naar aanleiding van de jaarrekening controle, de waarborg op een gecontroleerde bedrijfsvoering.
benoemd voor een periode van maximaal vier jaar. Na vier jaar zijn de zittende bestuursleden terstond herbenoembaar, voor maximaal nog één termijn van vier jaar. De bestuurleden treden af volgens een door het bestuur opge steld rooster van aftreden. Daarin is geregeld dat het aftreden van bestuurders goed gespreid plaatsvindt, mede rekeninghoudend met speci fieke deskundigheden van de afzonderlijke bestuurders. Mr. Th. C. de Graaf, Voorzitter eerste benoeming: 2006. Herbenoeming per 1 oktober 2010. Einde huidige termijn: 2014 Functie: Burgemeester van Nijmegen Drs. H.J.J. Lenferink, Secretaris en Penningmeester eerste benoeming: 2005. Einde huidige termijn: 2013 Functie: Burgemeester van Leiden
Benoeming van bestuursleden
Drs. F.A.M. Kerckhaert, Bestuurslid en vicevoorzitter eerste benoeming 2008. Einde huidige termijn: 2012 Functie: Burgemeester van Hengelo
Conform de statuten worden bestuursleden voorgedragen en benoemd door de deelnemers. Deelnemers zijn Nederlandse publiekrechtelijke rechtspersonen, zoals (deel)gemeenten, (stads) provincies en samenwerkingsverbanden van (deel)gemeenten. De bestuursleden worden
Mevrouw M. Drijver, Bestuurslid eerste benoeming: 2009. Einde huidige termijn: 2013 Functie: Bestuurder woningcorporatie Com.wonen
Corporatie Starterslening
Ing. J.E. van der Maas, Bestuurslid eerste benoeming: 2009. Einde huidige termijn: 2013 Ing. J.E. van der Maas is een door Rabo Vastgoedgroep voorgedragen bestuurslid Het rooster van aftreden per eind 2010 is:
BeSTUUrSlID
aftredend in
Nog herbenoembaar
Mr. Th. C. de graaf (Voorzitter)
2014
nee
Drs. H.j.j. lenferink (Secretaris/Penningmeester)
2013
nee
Drs. F.a.M. Kerckhaert (Bestuurslid)
2012
ja
Mevrouw M. Drijver (Bestuurslid)
2013
ja
Ing. j.e. van der Maas (Bestuurslid)
2013
ja
Verantwoordelijk voor de uitvoering van de activiteiten B.V. Fondsenbeheer Nederland te Hoevelaken Accountant Deloitte Accountants B.V. te Zwolle
“De woningbouwvereniging bood mij de mogelijkheid een eigen woning te kopen. Zo heb ik eerder dan verwacht mijn eigen stek!” Dorien Galet, kocht met behulp van de Starterslening haar huurwoning van de woningcorporatie.
29
30
Mr. Th. C. de Graaf, Voorzitter
Het bestuur
E. van Sluis-Barto, Directeur
Drs. H.J.J. Lenferink, Secretaris en Penningmeester
M. Drijver, Bestuurslid
Ing. J.E. van der Maas, Bestuurslid
Drs. F.A.M. Kerckhaert, Bestuurslid
31
jaarreKeNINg
34
SVn, in voor en tegenspoed
balaNS 31 DecembeR 2010 (BeDrageN X € 1.000,-)
ACTIVA
31-12-2010
31-12-2009
FINANCIËLE VASTE ACTIVA SVn Plusleningen gemeentelijke Stimuleringsleningen Startersleningen
18.462
14.331
109.322
97.994
56.124
58.302
VrOM Startersleningen
322.782
152.348
Duurzaamheidsleningen
4.621
794
8
16
Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000
19.396
29.229
Bouwfonds Combinatieleningen
37.504
42.162
211
238
renovatie lening
2.256
2.238
SVn-Financieringsplan
1.259
720
Overige financiële vaste activa
3.662
3.899
Bouwfonds Stimuleringsleningen
VrOM Vve leningen
575.607
402.271
VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen en overlopende activa liquide middelen
1.292
671
77.197
165.755 78.489
166.426
654.096
568.697
SVn jaarVerSlag 2010
PASSIVA
31-12-2010
31-12-2009
35.301
30.799
REVOLVING FUND SVn Plusfonds
LANGLOPENDE SCHULDEN VrOM Startersrekening
320
22.464
VrOM rentedekkingsfonds
30.592
15.549
Overige rentedekkingsfonds
1.085
517
gemeentelijke revolverende fondsen
288.711
281.247
gemeenterekeningen VrOM Starterslening
201.495
126.970
9.436
6.279
34.598
21.931
3.229
1.501
gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen Provinciale Startersfondsen Provinciale Duurzaamheidsfondsen Onderhandse leningen rabo Vastgoedgroep Onderhandse lening aBN aMrO Beter Wonenfonds Overige langlopende fondsen
KORTLOPENDE SCHULDEN
0
1.929
30.834
41.112
1
3.911
2.382
2.731 602.683
526.141
16.112
11.757
654.096
568.697
35
36
SVn, in voor en tegenspoed
Staat VaN bateN eN laSteN (BeDrageN X € 1.000,-)
Realisatie 2010
Begroting 2010
Realisatie 2009
rentebaten
12.509
13.240
8.785
rentelasten
7.896
9.840
5.441
Renteresultaat
4.613
3.400
3.344
OVERIGE BATEN Provisies
3.181
1.500
1.602
Beheervergoeding
2.317
1.860
1.758
106
50
68
-
-
331
Overige baten Bijzondere baten
Totaal baten Beheervergoeding Fondsenbeheer Overige lasten
5.604
3.410
3.759
10.217
6.810
7.103
5.018
4.042
3.351
697
654
488
Totaal lasten
5.715
4.696
3.839
Resultaat
4.502
2.114
3.264
Toevoeging aan het SVn Plusfonds
4.502
3.264
SVn jaarVerSlag 2010
WaaRDeRINgSgRONDSlageN Algemeen Tenzij anders weergegeven, worden bedragen in de jaarrekening vermeld in duizendtallen.
Doelstelling en activiteiten De stichting Stimuleringsfonds Volkshuis vesting Nederlandse gemeenten (SVn), statutair gevestigd te Westerdorpsstraat 68 in Hoevelaken, is een organisatie met een maatschappelijke doelstelling. Volgens de statuten luidt de doelstelling: “Het verbeteren van de kwaliteit van de volkshuisvesting en de gebouwde omgeving in meest brede zin”. Deze doelstelling leidt tot de volgende vier kerntaken: het beheren van revolverende fondsen; het verstrekken en beheren van ‘zachte’ financieringen; de ontwikkeling van producten en diensten voor de deelnemers; het geven van voorlichting, advisering en concrete ondersteuning.
Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen
en de bepalingen volgens Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 “Organisaties zonder winststreven”. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Financiële instrumenten Financiële instrumenten worden slechts gebruikt ter afdekking van onderliggende transacties. Het beleid is er op gericht gevolgen van rente en koersschommelingen te beperken. De financiële instrumenten worden toegelicht bij de jaarrekeningposten waarop deze betrekking hebben.
Renterisico Het renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument fluctueert als gevolg van veranderingen in de marktrente. Het rente risicobeleid is gericht op het beheersen van dit risico waaraan de activiteiten worden bloot gesteld als gevolg van renteschommelingen. De stichting gebruikt renteswaps teneinde de renterisico’s te beperken.
37
38
SVn, in voor en tegenspoed
gRONDSlageN VOOR De WaaRDeRINg VaN actIVa eN PaSSIVa Financiële vaste activa
VROM Rentedekkingsfonds
De hiernaast opgenomen portefeuille financie ringen en de verstrekte leningen zijn gewaar deerd tegen nominale waarde onder aftrek van een noodzakelijk geachte waardeverandering voor mogelijke oninbaarheid voor vorderingen op klanten.
Het VROM Rentedekkingsfonds betreft een vooruit ontvangen exploitatiesubsidie met als doel het dekken van maximaal 50% van de rentekortingen op de verstrekte VROM Startersleningen. De subsidie valt vrij ten gunste van het resultaat in de periode waarin de daadwerkelijk gegeven rentekorting (de gesubsidieerde lasten) worden verwerkt. Het fonds heeft een langlopend karakter.
Overige vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de nood zakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.
Revolving Fund: SVn Plusfonds Het Revolving Fund wordt aangehouden in overeenstemming met de vereisten volgens Richtlijn 640 Organisatieszonder winststreven.
Grondslagen voor resultaatbepaling Rentemarge Rentebaten en rentelasten worden op basis van het toerekeningsbeginsel verantwoord in de staat van baten en lasten voor alle rente dragende instrumenten.
Provisie opbrengsten De aan geldnemers in rekening gebrachte kosten voor de verstrekking van financieringen worden als opbrengst verantwoord op het moment van het verlijden van de (hypotheek) akte.
SVn jaarVerSlag 2010
tOelIcHtINg OP De balaNS
actIVa
(BeDrageN X € 1.000,-)
2010
2009
Financiële vaste activa SVn Plusleningen Dit betreft leningen verstrekt uit het eigen vermogen, het SVn Plusfonds.
Schuldrest per 1 januari Bij: opgenomen bedragen rente af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per 31 december
aantal
bedrag
aantal
bedrag
De SVn Plusleningen zijn verstrekt tegen 1,5% rente.
22
14.331
18
11.831
i Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt
7
5.087
5
3.750
-
257
-
208
-
1.213
1
1.458
29
18.462
22
14.331
2010
2009
Gemeentelijke Stimuleringsleningen Dit betreft de verstrekte leningen uit de gemeentelijke revolverende
Schuldrest per 1 januari
97.994
90.156
fondsen.
Bij: opgenomen bedragen
21.700
17.588
i Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt
rente af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per 31 december
1.710
1.524
12.082
11.274
109.322
97.994
2010
2009
Deze leningen worden verstrekt voor risico van de deelnemende gemeenten, daarnaast zijn er op verzoek van de gemeenten aanvullende
lopende leningen per 1 januari Bij: verstrekkingen af: afgeloste leningen Lopende leningen per 31 december
aantal
rente %
aantal
rente %
1.963
1,56
1.597
1,53
602
1,65
438
1,67
78
1,90
72
1,48
2.487
1,56
1.963
1,56
zekerheden ontvangen. i Het verloop van de portefeuille naar aantallen en rentepercentages is als volgt
39
40
SVn, in voor en tegenspoed
2010
Startersleningen
2009
Dit betreft de verstrekte Startersleningen uit de gemeentelijke revolverende fondsen en uit de corporatierekeningen. De eerste 3 jaar wordt er geen rente en aflossing betaald.
Schuldrest per 1 januari
De Startersleningen worden verstrekt voor risico van de gemeenten en
Bij: opgenomen bedragen
corporaties en er is zekerheid ontvangen in de vorm van Nationale Hypotheek garantie of gemeentegarantie (enkele gevallen).
rente af: termijnen en overige aflossingen
aantal
bedrag
aantal
bedrag
1.664
58.302
1.704
60.054
104
3.621
65
2.433
-
1.743
-
1.036
149
7.542
105
5.221
1.619
56.124
1.664
58.302
Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt j Schuldrest per 31 december
2010
VROM Startersleningen
2009
Dit betreft de verstrekte VrOM Startersleningen. De eerste 3 jaar wordt er geen rente en aflossing betaald. Van de in 2010 verstrekte leningen is
aantal
bedrag
aantal
bedrag
€ 28,9 mln. verstrekt zonder VrOM deel en dus alleen door gemeenten
Schuldrest per 1 januari
4.527
152.348
2.263
73.798
(€ 25,1 mln.) en provincies (€ 3,8 mln.).
Bij: opgenomen bedragen
4.850
175.025
2.293
79.545
-
215
-
-
138
4.806
29
995
9.239
322.782
4.527
152.348
rente De leningen met VrOM deel zijn voor 45% verstrekt uit de gemeente-
af: termijnen en overige aflossingen
rekeningen VrOM Starterslening, voor 5% uit provinciale startersfondsen en voor 50% uit de VrOM gelden. De leningen zonder VrOM deel zijn voor 87% verstrekt uit de gemeenterekeningen VrOM Startersleningen en voor 13% uit de provinciale startersfondsen. De leningen zijn voor 55% verstrekt voor risico van de gemeenten en provincies en voor 45% voor risico van SVn. Voor alle leningen is zekerheid ontvangen in de vorm van Nationale Hypotheek garantie. Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt j
Schuldrest per 31 december
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
794
-
4.028
818
40
4
241
28
4.621
794
2010
2009
Duurzaamheidsleningen Dit betreft de verstrekte leningen uit de gemeentelijke
Schuldrest per 1 januari Bij: opgenomen bedragen rente af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per 31 december
en/of provinciale duurzaamheidsfondsen. i Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt
Deze leningen worden verstrekt voor risico van de deelnemende gemeenten en provincies, daarnaast zijn
aantal lopende leningen per 1 januari Bij: verstrekkingen af: afgeloste leningen Lopende leningen per 31 december
rente %
aantal
rente %
83
1,61
-
-
285
1,91
83
1,61
2
1,01
-
-
366
1,64
83
1,61
er op verzoek van de gemeenten aanvullende zekerheden ontvangen. i Het verloop van de portefeuille naar aantallen en rentepercentages is als volgt
41
42
SVn, in voor en tegenspoed
2010
Bouwfonds Stimuleringsleningen
2009
Dit betreft verstrekte leningen uit de door rabo Vastgoedgroep beschikbaar gestelde bedragen.
aantal
bedrag
aantal
bedrag
Deze leningen worden renteloos ter beschikking gesteld.
Schuldrest per 1 januari
6
16
60
272
In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie,
Bij: opgenomen bedragen
-
-
-
-
NHg-garantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van
af: termijnen en overige aflossingen
5
8
54
256
Schuldrest per 31 december
1
8
6
16
hypotheek. Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt j
Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000 2010
Dit betreft verstrekte leningen uit de door aBN aMrO beschikbaar
2009
gestelde bedragen. Deze leningen worden ter beschikking gesteld tegen een rente van 0,5%. Deze rente komt geheel toe aan SVn als beheervergoeding voor deze
Schuldrest per 1 januari
portefeuille.
Bij: opgenomen bedragen
In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie, NHg-garantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van
rente af: termijnen en overige aflossingen
aantal
bedrag
aantal
bedrag
163
29.229
165
39.237
-
-
-
-
-
138
-
184
4
9.971
2
10.192
159
19.396
163
29.229
hypotheek. Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt j
Schuldrest per 31 december
Bouwfonds Combinatieleningen
2010
2009
42.162
47.073
-
-
Dit betreft de verstrekte leningen uit de gemeentelijke revolverende fondsen, in combinatie met de door rabo Vastgoedgroep of aBN aMrO
Schuldrest per 1 januari
beschikbaar gestelde bedragen.
Bij: opgenomen bedragen
Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt j
rente af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per 31 december
618
692
5.276
5.603
37.504
42.162
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie, NHg-garantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van
aantal
rente %
aantal
rente %
623
1,48
643
1,48
-
-
-
-
12
2,02
20
2,19
611
1,48
623
1,48
hypotheek. i Het verloop van de portefeuille naar aantallen en
lopende leningen per 1 januari Bij: verstrekkingen af: afgeloste leningen Lopende leningen per 31 december
2010
2009
rentepercentages is als volgt
VROM VvE leningen Dit betreft de “Individueel gebundelde leningen” aan individuele leden
Schuldrest per 1 januari Bij: opgenomen bedragen rente af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per 31 december
aantal
bedrag
aantal
bedrag
56
238
57
246
-
-
1
21
-
4
-
4
3
31
2
33
53
211
56
238
2010
2009
van Verenigingen van eigenaren. Onderstaande leningen zijn verstrekt tegen gemiddeld 1,5% rente. In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie. i Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt
Renovatieleningen Dit betreft 29 leningen verstrekt tegen gemiddeld 3,0% rente.
Schuldrest per 1 januari Bij: opgenomen bedragen rente af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per 31 december
aantal
bedrag
aantal
bedrag
26
2.238
21
2.013
3
80
5
292
-
68
-
63
-
130
-
130
29
2.256
26
2.238
Voor de renovatieleningen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie i Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt
43
44
SVn, in voor en tegenspoed
SVn-Financieringsplan
2010
2009 711
Dit betreft de tegen marktconforme voorwaarden aan eigenaren verstrekte financieringen.
Schuldrest per 1 januari
720
Het verloop van de portefeuille naar schuldrest is als volgt j
Bij: opgenomen bedragen
555
41
43
39
59
71
1.259
720
2010
2009
rente af: termijnen en overige aflossingen Schuldrest per 31 december
In alle gevallen is zekerheid ontvangen in de vorm van gemeentegarantie, NHg-garantie of WSW-garantie, zonodig aangevuld met het recht van hypotheek.
aantal
rente %
aantal
rente %
19
5,23
21
5,22
Bij: verstrekkingen
2
5,47
1
5,80
af: afgeloste leningen
-
-
3
-
21
5,30
19
5,23
Het verloop van de portefeuille naar aantallen
lopende leningen per 1 januari
en rentepercentages is als volgt j
Lopende leningen per 31 december
Overige financiële vaste activa
2010
2009
3.662
3.899
Dit betreft overloop van leningen. Overige langlopende financiële vaste activa
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
Te ontvangen rente
485
18
Overige vorderingen
807
653
1.292
671
2010
2009
77.197
165.755
Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen De saldi zijn direct opeisbaar.
Saldo bij bankinstellingen
45
46
SVn, in voor en tegenspoed
PaSSIVa Eigen vermogen SVn Plusfonds
2010
2009
30.799
27.535
resultaat lopend boekjaar
4.502
3.264
Stand per 31 december
35.301
30.799
2010
2009
22.464
32.664
Het verloop is als volgt j Stand per 1 januari
Langlopende schulden VROM Startersrekening Op 1 januari 2007 is de VrOM Starterslening ingevoerd. Deze lening voor koopstarters op de woningmarkt wordt voor de ene helft gefinancierd uit
Stand per 1 januari
de (gemeentelijke) revolverende fondsen; de andere helft financiert SVn.
Bij: rentebijschrijving
21
130
De kosten die hiermee gemoeid zijn worden uit het VrOM Startersfonds
-/- initiële kosten
-
-
betaald. VrOM heeft daartoe in december 2006 een subsidie van
21
130
€ 40.000.000 gestort op de VrOM Startersrekening bij SVn. af: Netto Contante Waarde verstrekte De afspraken tussen VrOM en SVn zijn vastgelegd in het convenant
VrOM Startersleningen
VrOM Starterslening. De belangrijkste afspraken zijn:
beheervergoeding
• SVn gebruikt de VROM Startersrekening primair voor dekking van
21.765
9.949
400
381 22.165
10.330
320
22.464
maximaal 50% van de rentekorting op VrOM Startersleningen op basis van de netto contante waarde. • De VrOM Startersrekening wordt gecrediteerd met een rentevergoeding over het betreffende creditsaldo. Deze rentevergoeding is gebaseerd op het tarief van de NV Bank Nederlandse gemeenten voor 1-maands depositogeld. • De VROM-subsidie wordt in de periode 2007 tot en met 2011 gebruikt voor het VrOM rentedekkingsfonds. • SVn spant zich in om – door middel van het VROM Rentedekkingsfonds en met het door de gemeenten te betalen deel – circa 10.000 VROM Startersleningen in de markt te zetten.
Stand per 31 december
SVn jaarVerSlag 2010
• SVn rekent een beheervergoeding van 0,5% over de helft van de schuldrest per 31 december van elk jaar van alle uitstaande VrOM Startersleningen. De beheervergoeding brengt SVn per 31 december van elk jaar ten laste van de VrOM Startersrekening. • De eenmalige initiële kosten die SVn moet maken om haar werkzaamheden op grond van het convenant te kunnen uitvoeren, bedragen maximaal € 160.000. Deze kosten worden ingehouden op het bedrag van de rentevergoeding over het creditsaldo van de VrOM Startersrekening. Bij de afspraken is onder andere uitgegaan van een gemiddelde hoofdsom van een VrOM Starterslening van € 30.000. In werkelijkheid lag de gemiddelde hoofdsom, mede door de verhoging van de NHg-grens, op ongeveer € 35.000. Voornamelijk hierdoor konden er in de afgelopen jaren ongeveer 8.600 (VrOM) Startersleningen met een rijksbijdrage worden verstrekt. In het convenant is verder opgenomen dat de toekomstige beheervergoeding bij beëindiging van het convenant berekend wordt op basis van de helft van de schuldrest van alle uitstaande VrOM Startersleningen, door middel van een netto contante waarde berekening. Het SVn bestuur heeft besloten om de (contant gemaakte) beheervergoeding voor de jaren na 2010 niet ten laste van de VrOM Startersrekening te brengen maar (extra) ter beschikking te stellen voor te verstrekken VrOM Startersleningen. De benodigde beheervergoeding voor 2010 is slechts voor iets meer dan de helft uit de VrOM Startersrekening onttrokken en verder voor eigen rekening van SVn gebracht.
47
48
SVn, in voor en tegenspoed
2010
2009
15.549
8.499
21.765
9.949
37.314
18.448
6.722
2.899
30.592
15.549
2010
2009
Stand per 1 januari
517
344
Bij: Netto Contante Waarde verstrekte leningen
736
242
1.253
586
168
69
1.085
517
VROM Rentedekkingsfonds Het VrOM rentedekkingsfonds omvat de geraamde Netto Contante Waarde (NCW) van maximaal 50% van de rentekortingen op de verstrekte
Stand per 1 januari
VrOM Startersleningen. Onttrokken wordt de daadwerkelijk gegeven
Bij: Netto Contante Waarde verstrekte
rentekorting van maximaal 50% van de verstrekte VrOM Startersleningen
VrOM Startersleningen
van het betreffende boekjaar. In 2010 zijn er 3.978 VrOM Startersleningen ingegaan. Hiervoor is een bedrag van € 21.765.000 uit de VrOM Startersrekening onttrokken en toegevoegd aan het VrOM rentedekkingsfonds.
af: rente VrOM Startersleningen
De NCW bedroeg 30% van 50% van de hoofdsom (totaal € 145.100.000). Het verloop is als volgt j
Stand per 31 december
Overige Rentedekkingsfondsen Het verloop is als volgt j
af: rente leningen Stand per 31 december
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
281.247
284.507
Gemeentelijke revolverende fondsen i Het verloop van de door alle gemeenten opgebouwde gemeentelijke
Schuldrest per 1 januari Bij: gestort door gemeenten bijgeboekte rente
24.047
14.128
4.318
3.639 28.365
af: opgenomen bedragen mutatie gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen mutatie gemeenterekening VrOM Sl beheervergoeding
Schuldrest per 31 december
revolverende fondsen is als volgt
17.767
3.170
12.558
1.111
2.037
15.611
5.432
1.009
1.000 20.901
21.027
288.711
281.247
2010
2009
Saldi op gemeenterekeningen zijn bedoeld om uit te zetten in gemeentelijke Stimuleringsleningen. In principe zijn deze gelden
Uitgezet in gemeentelijke Stimuleringsleningen
165.446
156.296
Uitgezet via Bouwfonds Combinatieleningen
31.580
32.501
Saldi op gemeenterekeningen
91.685
92.450
288.711
281.247
dagelijks opvraagbaar. i De gemeentelijke revolverende fondsen worden als volgt aangehouden
49
50
SVn, in voor en tegenspoed
Gemeenterekeningen VROM Starterslening
2010
2009
126.970
91.357
Het verloop van de totaal door alle gemeenten opgebouwde gemeenterekeningen VrOM Starterslening is als volgt j
Schuldrest per 1 januari Bij: gestort door gemeenten
59.944
30.485
15.611
5.432
bijgeboekte rente
260
242
af: opgenomen bedragen
528
beheervergoeding
762
mutatie gemeenterekening
75.815
Schuldrest per 31 december
Saldi op gemeenterekeningen VrOM Starterslening zijn bedoeld om uit te
36.159 201 345
1.290
546
201.495
126.970
2010
2009
149.277
67.840
52.218
59.130
201.495
126.970
zetten in VrOM Startersleningen. In principe zijn deze gelden dagelijks opvraagbaar.
Uitgezet in VrOM Startersleningen
De gemeenterekeningen VrOM Starterslening worden
Saldi op gemeenterekeningen
als volgt aangehouden j
VrOM Starterslening
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
6.279
-
Gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen i Het verloop van de totaal door alle gemeenten opgebouwde
Schuldrest per 1 januari Bij: gestort door gemeenten mutatie gemeenterekening bijgeboekte rente
3.418
4.234
1.111
2.037
47
12 4.576
af: opgenomen bedragen beheervergoeding
1.399
6.283 -
20
Schuldrest per 31 december
gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen is als volgt
4 1.419
4
9.436
6.279
2010
2009
Saldi op gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen zijn bedoeld om uit te zetten in Duurzaamheidsleningen. In principe zijn deze gelden dagelijks
Uitgezet in Duurzaamheidsleningen
2.378
785
Saldi op gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen
7.058
5.494
opvraagbaar. i De gemeentelijke Duurzaamheidsfondsen worden als volgt aangehouden
9.436
6.279
2010
2009
21.931
9.508
Provinciale Startersfondsen i Het verloop van de Provinciale Startersfondsen is als volgt
Schuldrest per 1 januari Bij: gestort door provincies bijgeboekte rente
12.764
12.500
27
23 12.791
af: opgenomen bedragen beheervergoeding
Schuldrest per 31 december
12.523
8
64
116
36 124
100
34.598
21.931
51
52
SVn, in voor en tegenspoed
Saldi op de Provinciale Startersfondsen zijn bedoeld om uit te zetten in
2010
2009
23.322
7.215
VrOM Startersleningen. In principe zijn deze gelden dagelijks opvraagbaar.
Uitgezet in VrOM Startersleningen
De Provinciale Startersfondsen worden als volgt aangehouden j
aanwijsrechten Provinciaal Startersfonds
2.005
3.264
Saldi op Provinciale revolverende fondsen
9.271
11.452
34.598
21.931
2010
2009
1.501
-
Provinciale Duurzaamheidsfondsen Het verloop van de Provinciale Duurzaamheidsfondsen is als volgt j Schuldrest per 1 januari Bij: gestort door provincies bijgeboekte rente
1.722
1.500
17
1 1.739
af: opgenomen bedragen beheervergoeding
Schuldrest per 31 december
Saldi op de Provinciale Duurzaamheidsfondsen zijn bedoeld om uit te
1.501
-
-
11
11
-
3.229
1.501
2010
2009
2.243
9
986
1.492
3.229
1.501
zetten in Duurzaamheidsleningen. In principe zijn deze gelden dagelijks opvraagbaar.
Uitgezet in Duurzaamheidsleningen
De Provinciale Duurzaamheidsfondsen worden als volgt aangehouden j
Saldi op Provinciale Duurzaamheidsfondsen
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
Uitgezet in Bouwfonds Stimuleringsleningen
8
16
leningen waarmee de stortingen door gemeenten uit hun Bouwfonds
Uitgezet via Bouwfonds Combinatieleningen
10
38
dividend:
-
739
Onderhandse leningen Rabo Vastgoedgroep Dit betreft de renteloos door rabo Vastgoedgroep beschikbaar gestelde
Saldi op Bouwfondsrekeningen gereserveerd voor komende aflossingen op onderhandse leningen rabo Vastgoedgroep
• t/m 1998 zijn verdubbeld; • over 1999 met 50% zijn verhoogd.
-18
1.136 De leningen worden als volgt afgelost:
-
1.929
€ 3,4 mln. per 31-12-2008. € 19,3 mln. in 10 jaarlijkse termijnen van elk € 1,9 mln., voor het eerst per 31-12-2001. De laatste aflossing vindt plaats per 31 december 2010. als zekerheid voor deze leningen worden op eerste verzoek van rabo Vastgoedgroep de volgende zekerheden verstrekt: • verpanding van door SVn bij Rabo Vastgoedgroep en bankinstellingen uitgezette gelden; • verpanding van de portefeuille Bouwfonds Stimuleringsleningen. Het totaal van deze zekerheden beslaat maximaal € 23 mln. k De gelden voor de leningen worden als volgt aangehouden
53
54
SVn, in voor en tegenspoed
Onderhandse lening ABN AMRO
2010
2009
Dit betreft de renteloos door aBN aMrO beschikbaar gestelde lening van € 102,8 mln. Uit de hoofdsom van deze lening, alsmede uit de rentebaten
Stand per 1 januari
41.112
51.391
die hieruit voortvloeien, zijn trekkingsrechten op Bouwfonds Stimulerings-
af: aflossing in boekjaar
10.278
10.279
Stand per 31 december
30.834
41.112
2010
2009
leningen 2000 toegekend aan de hiervoor in aanmerking komende gemeenten. De lening wordt afgelost in 10 jaarlijkse termijnen van elk € 10,3 mln., voor het eerst per 1 juli 2004. De laatste aflossing vindt plaats per 1 juli 2013. als zekerheid voor deze lening is de portefeuille Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000 verpand en/of worden tegoeden bij aBN aMrO en/of rabo Vastgoedgroep aangehouden, dit tot maximaal de schuldrest van de lening. Het verloop van de lening is als volgt l
Deze middelen worden als volgt aangehouden j Uitgezet in Bouwfonds Stimuleringsleningen 2000 Uitgezet in Bouwfonds Combinatieleningen
19.396
29.229
5.913
9.623 25.309
38.852
Door SVn te creëren aanwijzingsrechten
-38.361
-38.361
aflossingen op toegekende aanwijzingsrechten
13.052
-
Toegekende SVn aanwijzingsrechten
-25.309
-38.361
30.834
40.621
gereserveerd voor aflossing aBN aMrO
Saldo
5.525
2.260
30.834
41.112
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
3.911
3.894
Beter Wonen Fonds i Het verloop van de totaal door Bouwfonds MaB Ontwikkeling
Stand per 1 januari Bij: gestort door Bouwfonds Wonen bijgeboekte rente
-
-
1
17 1
af: opgenomen bedragen beheervergoeding Stand per 31 december
Uitgezet in Beter Wonenleningen
opgebouwd revolving fund is als volgt
17
3.911
-
-
3.911
-
1
3.911
2010
2009
-
-
Uitgezet via Bouwfonds Combinatieleningen
-
-
Saldi op Beter Wonenrekening
1
3.911
1
3.911
2010
2009
i Het Beter Wonenfonds wordt als volgt aangehouden
Overige langlopende schulden Dit betreft gelden die worden aangehouden ter zekerheid van
Overige langlopende schulden
2.382
2.731
2.382
2.731
uitgezette leningen.
55
56
SVn, in voor en tegenspoed
Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva
2010
2009
12.795
9.865
70
70
3.247
1.822
16.112
11.757
2010
2009
De saldi op de bouwkredieten betreffen voornamelijk nog uit te betalen gelden op reeds verstrekte leningen.
Bouwkredieten VrOM fonds Overige kortlopende schulden en overlopende passiva
Niet uit de balans blijkende verplichtingen SVn-Financieringsplan Toegezegd: uitgebrachte, nog niet geaccepteerde offertes geaccepteerde, nog niet gepasseerde offertes
6.296
7.419
17.621
19.566
23.917
26.985
SVn jaarVerSlag 2010
Swap
door zogenaamde niet-professionele partijen bij SVn
Uit hoofde van afdichting van onderliggende risico’s lopen
aangehouden gelden. De Nederlandsche Bank heeft deze
per ultimo van het jaar verschillende swap contracten.
ontheffing verleend en in 2009 voor 3 jaar verlengd.
Om renterisico’s af te dekken, zijn de volgende renteswaps
Deze voorwaarden behelzen onder andere:
gecontracteerd:
• de som van de bij SVn door niet-professionele partijen
• voor € 149,4 mln. contracten waarbij een vaste rente wordt betaald van gemiddeld 3,39% en een variabele rente wordt ontvangen op basis van het 6-maands euribor. Deze contracten kennen looptijden variërend van 16 februari 2011 tot 30 april 2025.
aangehouden gelden mag maximaal 3% van de totale toevertrouwde middelen bedragen. eind 2010 was dit 0%. • het bedrag van de door niet-professionele partijen bij SVn aangehouden middelen bedroeg per eind 2010 € 0,02 mln. Dit bedrag moet worden gedekt door een
Wet op het financieel toezicht (het onderdeel voormalige Wet toezicht kredietwezen)
bancaire garantstelling. Deze garantstelling is
De activiteiten van SVn vallen onder de werking van de
van € 5 mln.
afgegeven door de Coöperatieve Centrale raiffeisenBoerenleenbank B.a. voor een (maximum) bedrag
Wet toezicht kredietwezen (Wtk); het grootste deel van de activiteiten valt echter onder de in de Wtk opgenomen
Kredietovereenkomst
vrijstellingsregeling. Voor zo’n vrijstelling is een melding
er is een kredietovereenkomst gesloten met de rabobank
afdoende. Deze melding is in 2005 gedaan. Voor een
ter financiering van Startersleningen voor € 100 mln.
beperkt deel van de activiteiten is in 2005 ontheffing
Per ultimo 2010 maakt SVn geen gebruik van deze
voor de Wtk aangevraagd. Deze activiteiten betreffen
kredietfaciliteit.
57
58
SVn, in voor en tegenspoed
tOelIcHtINg OP De Staat VaN bateN eN laSteN (BeDrageN X € 1.000,-)
Rentemarge
Realisatie 2010
Realisatie 2009
RENTEBATEN liquide middelen
942
2.042
11.564
6.740
3
3
12.509
8.785
langlopende schulden
4.774
4.248
Derivaten
3.116
1.180
6
13
7.896
5.441
4.613
3.344
2010
2009
Financiële vaste activa Overige
RENTELASTEN
Overige
Rentemarge De rentebaten uit financiële vaste activa kunnen als volgt worden uitgesplitst j 1
2
Onder Stimuleringslening zijn opgenomen: gemeentelijke Stimuleringslening, Bouwfonds Stimuleringslening, Bouwfonds Stimuleringslening 2000, Bouwfonds
Stimuleringsleningen 1
11.153
6.387
Combinatielening en Beter Wonen lening.
SVn Financieringsplan
42
39
369
314
11.564
6.740
Onder de overige leningen zijn opgenomen: SVn-Pluslening, VrOM Vve lening en
Overige
leningen2
renovatielening.
SVn jaarVerSlag 2010
2010
2009
450
661
i De rentelasten uit schulden aan klanten kunnen als volgt worden uitgesplitst
gemeenterekeningen VrOM Startersrekening (financiering) Stimuleringsleningen 1 Overige
21
130
4.112
3.257
191
200
4.774
4.248
Realisatie 2010
Realisatie 2009
1
Onder Stimuleringslening zijn opgenomen: gemeentelijke Stimuleringslening, Bouwfonds Stimuleringslening, Bouwfonds Stimuleringslening 2000, Bouwfonds Combinatielening en Beter Wonen lening.
Overige baten De afsluitprovisie heeft betrekking op de in het boekjaar verstrekte
afsluitprovisie
3.181
1.602
leningen. De afsluitprovisies zijn hoger dan begroot vanwege een
Beheervergoedingen
2.317
1.758
(ten opzichte van de begroting) hogere productie.
Overige Bijzondere baten
106
68
-
331
5.604
3.759
Realisatie 2010
Realisatie 2009
De beheervergoeding wordt berekend over de portefeuilles gemeentelijke Stimuleringsleningen, Bouwfonds Combinatieleningen en Beter Wonen leningen.
Beheervergoeding Fondsenbeheer Dit betreft de door Fondsenbeheer Nederland te Hoevelaken in rekening
Managementvergoeding
496
496
Kostendeling met rabo Vastgoedgroep
2.619
2.260
gezamenlijke externe kosten
1.903
595
5.018
3.351
gebrachte kosten voor het gevoerde beheer. i Deze vergoeding bestaat uit De beheervergoeding Fondsenbeheer Nederland is gebaseerd op doorbelasting van werkelijke kosten. Deze zijn in 2010 hoger uitgekomen dan begroot was door inhuur van extra personeel vanwege de hoge productie.
59
60
SVn, in voor en tegenspoed
Realisatie 2010
Realisatie 2009
Bestuur
34
28
accountant
45
41
advieskosten
28
24
Ontwikkeling Starterslening
22
30
Overige kosten Betreft j
extern jaarverslag
67
56
Deelnemersbijeenkomsten
156
34
Brochures / Pr
129
169
Website
123
-
93
106
697
488
algemene kosten
Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.
Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat In de statuten zijn geen bepalingen opgenomen omtrent de resultaatbestemming. De bestemming van het resultaat is derhalve voorbehouden aan het bestuur van de stichting.
Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2009 De jaarrekening 2009 is vastgesteld in de bestuursvergadering gehouden op 31 maart 2010. Het bestuur heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld. Het resultaat is toegevoegd aan het SVn Plusfonds.
Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2010 Het resultaat over het boekjaar 2010 ten bedrage van € 4.502.000 wordt geheel ten gunste van het SVn Plusfonds gebracht. Dit is aldus in de jaarrekening verwerkt.
Gebeurtenissen na balansdatum met belangrijke financiële gevolgen Er hebben geen gebeurtenissen na balansdatum plaats gevonden die vermeld zouden moeten worden in de jaarstukken. Hoevelaken, 23 maart 2011
Bestuur Mr. Th. C. de Graaf Drs. H.J.J. Lenferink Drs. F.A.M. Kerckhaert Mevrouw M. Drijver Ing. J.E. van der Maas
Voorzitter Secretaris en Penningmeester Bestuurslid en vicevoorzitter Bestuurslid Bestuurslid
SVn jaarVerSlag 2010
61
62
controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Het bestuur van Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaar rekening 2010 van Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten te Hoevelaken gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de resultatenrekening over 2010 met de toe lichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoorde lijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 640 Organisaties zonder winststreven. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van
onze controle. Wij hebben onze controle ver richt in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestan daarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt ver kregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werk zaamheden ter verkrijging van controleinfor matie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaam heden zijn afhankelijk van de door de accoun tant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarre kening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risicoinschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controle werkzaamheden die passend zijn in de omstan digheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle
omvat tevens het evalueren van de geschikt heid van de gebruikte grondslagen voor finan ciële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Stimulerings fonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 Organi saties zonder winststreven. Zwolle, 10 maart 2011 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: drs. E. Dijkgraaf RA
SVn jaarverslag 2010
63
64
Deelnemersbijeenkomst
Maandag 11 oktober vond voor de 7e keer de SVn Deelnemersbijeenkomst plaats. In de Passengers Terminal Amsterdam (PTA) presenteerde SVn een gevarieerd, inspirerend en interactief programma rondom het thema ‘De toekomst van de woningmarkt’. SVn kijkt tevreden terug op een succesvolle Deelnemersbijeenkomst waar nieuw inzicht is ontstaan voor de toekomst van de woningmarkt.
65
66
financieel partner van overheden aalsmeer aalten abcoude achtkarspelen albrandswaard alkmaar almelo almere alphen aan den rijn amersfoort amstelveen amsterdam anna Paulowna apeldoorn appingedam arnhem assen Baarle-Nassau Baarn Barendrecht Barneveld Beek (lb) Beemster Bergen Bergen (lb) Bergen op Zoom Berkelland Bernheze Bernisse Best Beverwijk Binnenmaas Blaricum Bloemendaal Bodegraven Bolsward Borger-Odoorn Borne Borsele Boxmeer Boxtel Breda Breukelen
Bronckhorst Brummen Brunssum Bunschoten Buren Bussum Castricum Coevorden Dalfsen Dantumadiel De Marne De ronde Venen De Wolden Delft Delfzijl Den Helder Deventer Diemen Dinkelland Dirksland Doetinchem Dordrecht Drechterland Duiven echt-Susteren ede eemnes eemsmond eindhoven elburg emmen enkhuizen enschede epe ermelo Ferwerderadiel gaasterlân-Sleat geertruidenberg geldermalsen geldrop-Mierlo gemert-Bakel gennep giessenlanden
gilze en rijen goedereede goes goirle gorinchem gouda graafstroom grave groningen Haaksbergen Haarlem Haarlemmerliede en Spaarnwoude Haarlemmermeer Halderberge Hardenberg Haren Harenkarspel Harlingen Hattem Heemskerk Heemstede Heerlen Heeze leende Hellendoorn Hellevoetsluis Helmond Hengelo (Ov) Heumen Hillegom Hilvarenbeek Hilversum Hof van Twente Hoogeveen Hoogezand-Sappemeer Hoorn Horst aan de Maas Houten Huizen Ijsselstein Kaag en Baassem Kampen Kapelle
Katwijk Kerkrade Koggenland Kollumerland Krimpen aan den Ijssel laarbeek landerd landgraaf landsmeer lansingerland leeuwarderadeel leiden leidschendam-Voorburg lelystad lemsterland leusden lingewaard lisse littenseradiel lochem loenen loon op Zand lopik loppersum losser Maasdonk Maassluis Maastricht Margraten Medemblik Menterwolde Middelburg Midden-Drenthe Mill en Sint Hubert Ministerie van VrOM Moerdijk Montferland Montfoort Mook en Middelaar Naarden Nederlek Niedorp Nieuwegein
Nieuwkoop Nijkerk (gld) Nijmegen Noord-Beveland Noordoostpolder Noordwijk Noordwijkerhout Nunspeet Oegstgeest Oirschot Oisterwijk Oldambt Oldenzaal Olst-Wijhe Ommen Oost gelre Oosterhout Oostflakkee Ooststellingwerf Oostzaan Opmeer Opsterland Oss Oude Ijsselstreek Oudewater Overbetuwe Papendrecht Peel en Maas Pekela Provincie Drenthe Provincie gelderland Provincie limburg Provincie Noord-Brabant Provincie Overijssel Provincie Utrecht Provincie Zeeland Purmerend Putten raalte reimerswaal renkum renswoude rheden
rhenen ridderkerk rijnwoude rijssen-Holten rijswijk roermond roosendaal rotterdam rozenburg rucphen ’s gravenhage ’s Hertogenbosch Schagen Schermer Scherpenzeel Schiedam Schijndel Schinnen Schoonhoven Schouwen-Duiveland Simpelveld Sint anthonis Sint-Michielsgestel Sint-Oedenrode Sliedrecht Slochteren Sluis Smallingerland Sneek Soest Stadsdeel a'dam Oud-West Stadskanaal Staphorst Stede Broec Steenbergen Steenwijkerland Stein Strijen Terneuzen Terschelling Teylingen Tholen Tiel
SVn jaarVerSlag jaarV 2010
Tilburg Tubbergen Twenterand Tynaarlo Tytsjerksteradiel Uden Uitgeest Uithoorn Urk Utrecht Utrechtse heuvelrug Vaals Valkenburg (lb) Veenendaal Veere Veghel Veldhoven Venlo Venray Vianen Vlaardingen Vlissingen Vlist Voerendaal Voorschoten Voorst waalwijk waddinxveen wageningen wassenaar weert weesp werkendam westervoort westland
westvoorne wierden wijchen wijk bij Duurstede winsum woensdrecht wormerland woudenberg woudrichem wymbritseradiel Zaanstad Zandvoort Zeewolde Zeist Zevenaar Zijpe Zoetermeer Zoeterwoude Zuidplas Zundert Zutphen Zwartewaterland Zwijndrecht Zwolle
67
68
colofon
teksten ontwerp
Peter Roosekrans, amersfoort Volta_ontwerpers, Utrecht
portretfotografie
Marsel Loermans, Den haag
druk
drukkerij Lecturis, eindhoven
Monumenten
Duurzaamheidslening
Corporatie Starterslening
Krimp
Starterslening
Particuliere Woningverbetering
Corporatie Starterslening
Plusfonds
Wonen boven winkels
Funderingsherstel
VvE’S
Aalsmeer.....Aalten......Abcoude.....Achtkarspelen.....Albrandswaard......Alkmaar.....Almelo.....Almere.....Alphen aan den Rijn......Amersfoort.....Amstelveen.....Amsterdam......Anna Paulowna......Apeldoorn.....Appingedam......Arnhem.....Assen......Baarle-Nassau...
Berkelland.....Bernheze.....Bernisse.....Best.....Beverwijk.....Binnenmaas.....Blaricum.....Bloemendaal.....Bodegraven.....Bolsward.....Borger-Odoorn.....Borne.....Borsele.....Boxmeer.....Boxtel.....Breda.....Breukelen.....Bronckhorst.....Brummen.....Brunssum.....Bunscho
De Wolden.....Delft.....Delfzijl.....Den Helder.....Deventer.....Diemen.....Dinkelland.....Dirksland.....Doetinchem.....Dordrecht.....Drechterland.....Duiven.....Echt-Susteren.....Ede.....Eemnes.....Eemsmond.....Eindhoven.....Elburg.....Emmen.....Enkhuizen.....Enschede.....
Gemert-Bakel.....Gennep.....Giessenlanden.....Gilze en Rijen.....Goedereede.....Goes.....Goirle.....Gorinchem.....Gouda.....Graafstroom.....Grave.....Groningen.....Haaksbergen.....Haarlem.....Haarlemmerliede en Spaarnwoude.....Haarlemmermeer.....Halderberge.
Heeze Leende.....Hellendoorn.....Hellevoetsluis.....Helmond.....Hengelo (Ov).....Heumen.....Hillegom.....Hilvarenbeek.....Hilversum.....Hof van Twente.....Hoogeveen.....Hoogezand-Sappemeer.....Hoorn.....Horst aan de Maas.....Houten.....Huizen.....Ijsselstein.....Ka
aan den IJssel.....Laarbeek.....Landerd.....Landgraaf.....Landsmeer.....Lansingerland.....Leeuwarderadeel.....Leiden.....Leidschendam-Voorburg.....Lelystad.....Lemsterland......Leusden......Lingewaard......Lisse.....Littenseradiel.....Lochem......Loenen......Loon op Za
Menterwolde.....Middelburg.....Midden-Drenthe.....Mill en Sint Hubert.....Ministerie van VROM.....Moerdijk.....Montferland.....Montfoort.....Mook en Middelaar.....Naarden.....Nederlek.....Niedorp......Nieuwegein.....Nieuwkoop.....Nijkerk (Gld).....Nijmegen.....N
Oisterwijk......Oldambt.....Oldenzaal.....Olst-Wijhe.....Ommen.....Oost Gelre.....Oosterhout.....Oostflakkee.....Ooststellingwerf.....Oostzaan.....Opmeer......Opsterland......Oss.....Oude Ijsselstreek......Oudewater......Overbetuwe......Papendrecht.....Peel en Maas......Pek
Overijssel.....Provincie Utrecht.....Provincie Zeeland.....Purmerend.....Putten.....Raalte.....Reimerswaal.....Renkum......Renswoude.....Rheden......Rhenen.....Ridderkerk......Rijnwoude.....Rijssen-Holten......Rijswijk.....Roermond.....Roosendaal......Rotterdam.....Rozen
Schijndel.....Schinnen.....Schoonhoven.....Schouwen-Duiveland.....Simpelveld.....Sint Anthonis.....Sint-Michielsgestel.....Sint-Oedenrode.....Sliedrecht.....Slochteren.....Sluis.....Smallingerland.....Sneek.....Soest.....Stadsdeel A'dam Oud-West.....Stadskanaal.....Sta
Heuvelrug.....Vaals.....Valkenburg (Lb).....Veenendaal.....Veere.....Veghel.....Veldhoven.....Venlo.....Venray.....Vianen.....Vlaardingen.....Vlissingen.....Vlist.....Voerendaal.....Voorschoten.....Voorst......Waalwijk.....Waddinxveen.....Wageningen.....Wassenaar......Wee Zevenaar.....Zijpe.....Zoetermeer.....Zoeterwoude.....Zuidplas.....Zundert.....Zutphen.....Zwartewaterland.....Zwijndrecht.....Zwolle
SVn Postbus 15
T (033) 253 94 01
E
[email protected]
3870 DA Hoevelaken
F
I
(033) 253 94 24
www.svn.nl
SVn jaarVerSlag 2010
Tilburg Tubbergen Twenterand Tynaarlo Tytsjerksteradiel Uden Uitgeest Uithoorn Urk Utrecht Utrechtse Heuvelrug Vaals Valkenburg (lb) Veenendaal Veere Veghel Veldhoven Venlo Venray Vianen Vlaardingen Vlissingen Vlist Voerendaal Voorschoten Voorst Waalwijk Waddinxveen Wageningen Wassenaar Weert Weesp Werkendam Westervoort Westland
Westvoorne Wierden Wijchen Wijk bij Duurstede Winsum Woensdrecht Wormerland Woudenberg Woudrichem Wymbritseradiel Zaanstad Zandvoort Zeewolde Zeist Zevenaar Zijpe Zoetermeer Zoeterwoude Zuidplas Zundert Zutphen Zwartewaterland Zwijndrecht Zwolle
67
68
colofon
teksten ontwerp
Peter Roosekrans, amersfoort Volta_ontwerpers, Utrecht
portretfotografie
Marsel Loermans, Den Haag
druk
drukkerij Lecturis, eindhoven