OPLEIDING OVERHEIDSOPDRACHTEN VOKA MECHELEN

OPLEIDING OVERHEIDSOPDRACHTEN VOKA MECHELEN DAG 2 – 14 november 2012 Gitte LAENEN Advocaat-vennoot GD&A

1

13.30u – 14.50u

VII. Gunningstraject (vervolg) - Gunningswijzen en –modaliteiten

14.50u -15.00u

PAUZE

15.00u – 16.00u

VII. Gunningstraject (vervolg) - Gedeelten – percelen – opties- varianten - Redactie van bijzonder bestek - Bekendmakingsverplichtingen - Indiening van de offertes - Opening van de offertes

16.00u – 16.10u

PAUZE

16.10u – 17.00u

VII. Gunningstraject - Onderzoek van de offertes 1. Kwalitatieve selectie 2. Regelmatigheid van de offertes

3

PROCEDURE IN EEN FASE (openbare aanbesteding / algemene offerteaanvraag / meestal ook onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking / WOHOP 2006: vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking) 1. 2. 3. 4. 5. 6.

7. 8.

9. 10. 11.

12. 13.

Bepalen behoeften / interesse markt Raming van de opdracht Bepalen van de meest aangewezen gunningswijze (eventueel formeel motiveren) Opmaken van een bijzonder bestek Aankondiging van de opdracht Indienen van de offertes - ontvangst van de offertes Opening van de offertes – pv van opening Toetsen van betrouwbaarheid/geschiktheid - toetsen van adm. en techn. regelmatigheid van de offertes – toetsen van de regelmatige offertes aan de gunningscriteria = in gunningsverslag

OZB: eventueel onderhandelen en indienen van geoptimaliseerde offerte

Nemen van de gunningsbeslissing Uitvoeren van informatieverplichtingen Sluiten van de opdracht met de begunstigde = ontstaan van het contract Uitvoeren van het contract

PROCEDURE IN TWEE FASEN (beperkte aanbesteding / beperkte offerteaanvraag / onderhandelingsprocedure met bekendmaking) 1. 2. 3.

4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

11. 12. 13.

14. 15. 16.

17. 18.

Bepalen behoeften / interesse markt Raming van de opdracht Bepalen van de meest aangewezen gunningswijze (eventueel formeel motiveren) Opmaken van een selectieleidraad en bijzonder bestek Aankondiging van de opdracht Ontvangst van de kandidaturen Opening van de kandidaturen – pv van opening Nemen van een gemotiveerde selectiebeslissing Informatieverplichtingen Uitnodiging tot indienen van een (basis)offerte Indiening van de offertes Opening van de offertes – pv van opening Toetsen van adm. en techn. regelmatigheid van de (basis)offertes – toetsen van de regelmatige offertes aan de gunningscriteria = in gunningsverslag

OMB: eventueel onderhandelen en indienen van geoptimaliseerde offerte (BAFO) Nemen van de gunningsbeslissing Uitvoeren van informatieverplichtingen Sluiten van de opdracht met de begunstigde = ontstaan van het contract Uitvoeren van het contract

C.1. BEPALEN VAN DE MEEST AANGEWEZEN GUNNINGSWIJZE

7

-

-

-

Gunningswijze wordt gekozen in functie van de aard van de opdracht. Uitgangspunt van de wetgever = een zo ruim mogelijk beroep op de vrije markt, maar dit is wellicht niet steeds nodig gelet aard en omvang van de opdracht. Keuze: enkel prijs vragen (= meest eenvoudige) of gebruik maken van meerdere “gunningscriteria”. Beperkte onderhandelingsmogelijkheid met potentiële opdrachtnemers;

Verschillende gunningswijzen (4): Aanbesteding (opdracht MOET gaan naar goedkoopste regelmatige inschrijver) – open en beperkte aanbesteding; Offerteaanvraag (opdracht gaat naar meest voordelige regelmatige inschrijver op basis van een beoordeling van de “gunningscriteria” vermeld in de aankondiging/bijzonder bestek) – open en beperkte offerteaanvraag; Onderhandelingsprocedure = uitzonderlijk, dus vooraf formeel te motiveren! (er mag binnen bepaalde grenzen worden onderhandeld met de inschrijvers); Met bekendmaking (aankondiging) Zonder bekendmaking (AO schrijft in beginsel minstens drie firma’s per aangetekende post aan): Concurrentiedialoog = enkel voor bijzonder complexe opdrachten (inschrijvers treden in dialoog met aanbestedende overheid met het oog op definiëring vd opdracht)

Aanbesteding: - De gunning van de opdracht steunt enkel op het gunningscriterium prijs – alle andere uitvoeringselementen van de opdracht worden door de AO vooraf vastgelegd, zodat deze voor alle belangstellenden identiek zijn. - Openbare aanbesteding (één fase): algemene bekendmaking van de opdracht – iedereen kan meedoen – offertes worden publiek geopend en prijzen worden voorgelezen – selectie en gunning verlopen in één fase - Beperkte aanbesteding (twee fasen): algemene bekendmaking + eerst selectiefase + enkel geselecteerden (minstens 3) mogen meedoen aan gunningsfase middels indienen offerte + opening van offertes in aanwezigheid van diegenen die offerte hebben ingediend en voorlezing prijzen.

9

Offerteaanvraag: - De gunning van de opdracht steunt op de beoordeling van de offerte aan de hand van minstens twee gunningscriteria (bijvoorbeeld: uitvoeringstermijn, prijs, technische kwaliteit van de gebruikte materialen, dienst na verkoop, garantie, …, dewelke gerelateerd kunnen worden aan de inhoud van de opdracht. - Algemene offerteaanvraag (één fase): algemene bekendmaking van de opdracht – iedereen kan meedoen – offertes worden publiek geopend (prijzen worden niet voorgelezen) – selectie en gunning verlopen in één fase - Beperkte offerteaanvraag twee fasen): algemene bekendmaking + eerst selectiefase + enkel geselecteerden (minstens 3) mogen meedoen aan gunningsfase middels indienen offerte + opening van offertes in aanwezigheid van diegenen die offerte hebben (geen voorlezing prijzen)

10

Onderhandelingsprocedure: Met bekendmaking: In twee fasen: algemene bekendmaking – eerst selectiefase (minstens 3) – enkel geselecteerden mogen meedoen aan gunningsfase middels indienen offerte - gunning eventueel na onderhandelingen en na indiening BAFO; WOHOP 2006: In één fase (“vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking”): algemene bekendmaking – iedereen mag meedoen - offertes worden niet publiek geopend – selectie en gunning verlopen in één fase, eventueel na onderhandelingen en na indiening BAFO; Zonder bekendmaking (één fase): aanschrijven van potentiële kandidaten (minstens 3), houdt selectiefase in – gunningsfase op basis van ingediende offertes – gunning eventueel na onderhandelingen en na indiening BAFO.

11

1.

2.

12

Zonder bekendmaking (geen aankondiging van de opdracht bij opstarten van de procedure – “vrije” keuze, maar raadpleging van meerdere (minstens 3) kandidaten indien mogelijk) Met bekendmaking (verloopt steeds in twee fasen: selectiefase en gunningsfase – opgelet: ontwerp-KB Plaatsing voorziet in “vereenvoudigd onderhandelingsprocedure met bekendmaking” in één fase voor Belgische opdrachten)

Werken, leveringen en diensten -

-

13

Artikel 17, §2, 1°, a) = goed te keuren opdrachtbedrag bereikt Europees drempelbedrag van 67.000 EUR excl BTW niet (financiële diensten cat. 6 = 200.000 euro excl BTW) – rekening houden met opties/verlengingen! – middels KB Plaatsing wordt bedrag verhoogd tot 85.000 euro excl BTW. Artikel 17, §2, 1°, c) = ingeval van hoogdringendheid (hypothese wordt verduidelijkt door Wet 15.06.2006): * hoogdringendheid is strikt noodzakelijk * naleving van termijnen mbt andere gunningswijzen is onmogelijk * onvoorziene omstandigheden veroorzaken dringende spoed * omstandigheden mogen in geen geval te wijten zijn aan AO

Werken, leveringen en diensten -

-

-

14

Artikel 17, §2, 1°, d) = enkel onregelmatige offertes of onaanvaardbare prijzen ingevolge aanbesteding of offerteaanvraag – voorwaarden: geen wezenlijke wijzigingen en AO mag enkel opnieuw inschrijvers raadplegen die voldeden aan de kwalitatieve selectievereisten en die een formeel regelmatige offerte hebben ingediend; Artikel 17, §2, 1°, e) = geen enkele offerte werd ingediend (Wet 15.06.2006: ook ingeval van enkel “ongeschikte” offertes = geen betrouwbare en/of bekwame kandidaten) Artikel 17, §2, 1°, f) = omwille van technische of artistieke specificiteit of omwille van exclusieve rechten kan opdracht maar aan één bepaalde ondernemer worden toegekend (monopolie) – geen alternatief mogelijk!

Werken en diensten -

-

Artikel 17, §2, 2°, a) = aanvullende werken of diensten (noodzakelijk ingevolge onvoorziene omstandigheden - max. 50% van de initiële opdracht) Artikel 17, §2, 2°, b) = soortgelijke werken of diensten (herhalingsopdracht - verlenging van de opdracht of terugkerende diensten) * werken/diensten dienen toegewezen te worden door dezelfde AO * werken/diensten stemmen overeen met een basisontwerp * dit ontwerp maakte het voorwerp uitmaakte van een eerste opdracht, gegund na aanbesteding of offerteaanvraag. * mogelijkheid tot aanwending van deze procedure moet reeds bij de uitschrijving van de eerste opdracht vermeld worden. * beperkt tot een periode van drie jaar na het gunnen van de oorspronkelijke opdracht

15

Werken, leveringen en diensten Artikel 17, §3, 1° = enkel onregelmatige offertes of onaanvaardbare prijzen ingevolge aanbesteding of offerteaanvraag - geen wezenlijke wijzigingen, maar AO raadpleegt niet alle kandidaten die voldeden aan de kwalitatieve selectievereisten en die een formeel regelmatige offerte hebben ingediend.

Werken en diensten Artikel 17, §3, 2° = “in het geval van een overheidsopdracht voor aanneming van werken of diensten : in uitzonderlijke gevallen, het gaat om werken of diensten waarvan de aard of de onzekere omstandigheden verhinderen op voorhand een globale prijs vast te stellen” (Wet 15.06.2006: ook voor leveringen)

16

Diensten Artikel 17, §3, 4° = “ in het geval de aard van de dienst zodanig is dat de specificaties van de opdracht niet kunnen bepaald worden met voldoende nauwkeurigheid om de toewijzing toe te laten volgens de procedure van aanbesteding of offerteaanvraag”

17

Bespreking overzicht van wijzigingen in bijlage 1

18

19

-

-

-

Voor opdrachten waarvan goed te keuren uitgave het bedrag van 5.500 euro (WOHOP 2006: 8.500 euro) excl. BTW niet overschrijdt: AO raadpleegt minstens drie firma’s – opdracht wordt gesloten op basis van een aanvaarde factuur; Voor opdrachten waarvan goed te keuren uitgave het bedrag gelegen is tussen 5.500 euro (8.500 euro) excl. BTW en 67.000 euro (WOHOP 2006: 85.000 euro) excl. BTW: onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking is sowieso mogelijk (in beginsel dienen minstens drie firma’s te worden aangeschreven); Voor opdrachten vanaf 67.000 euro (85.000 euro) excl. BTW: onderhandelingsprocedure is mogelijk mits voldaan aan één van de toepassingsgevallen, zo niet: enkel keuze tussen aanbesteding / offerteaanvraag / concurrentiedialoog – uitzondering: jur./fin./”gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening” = vanaf 200.000 euro excl. BTW

C.2. GUNNINGSMODALITEITEN

21



Algemeen



Lijst van geselecteerden (art. 41§2 KB Plaatsing)

◦ Selectie overeenkomstig hoofdstuk 5 KB Plaatsing ◦ Enkel voor Belgische opdrachten! ◦ Toepassing: voor meerdere gelijkaardige opdrachten > slechts één publicatie

◦ ◦ ◦ ◦



Eén bekendmaking Gesloten lijst geselecteerden Alle geselecteerden worden uitgenodigd Maximaal 3 jaar geldig

Kwalificatiesysteem (art. 41§3 KB Plaatsing)

vergelijkbaar met dynamisch aankoopsysteem en raamovereenkomst Jaarlijkse bekendmaking (+ na elke actualisatie) Permanent open lijst geselecteerden Keuze van een aantal geselecteerden voor uitnodiging indienen offerte (minimum aantal: 5 beperkte procedure – 3 onderhandeling) ◦ Maximaal 3 jaar geldig ◦ ◦ ◦ ◦

22



Art. 3, 13°, WOHOP 2006

“Het geheel elektronisch proces voor het verwerven van leveringen en diensten voor courant gebruik, met algemeen op de markt beschikbare kenmerken die overeenstemmen met de behoeften van de aanbestedende overheid of van het overheidsbedrijf, dat beperkt is in de tijd en gedurende de gehele looptijd openstaat voor elke leverancier en dienstverlener die voldoet aan de selectiecriteria en een indicatieve offerte heeft ingediend overeenkomstig de eisen van de opdrachtdocumenten”.

23



Leveringen en diensten voor courant gebruik: indicatieve offerte = catalogusofferte:

◦ Standaard goederen en diensten die niet op maat van de overheid moeten worden gemaakt (off-the-shelf goederen diensten) ◦ vbn: werkkledij, voertuigen, schoonmaak- en drukkerijdiensten, onderhoud van voertuigen,… ◦ NIET: diensten mbt intellectuele prestaties (ontwerpen,…)



  

Gunning middels open aanbesteding of offerteaanvraag (NIET: concurrentiedialoog of onderhandelingsprocedure) Volledig elektronisch proces Maximaal 4 jaar (geen verlenging) ‘open’ systeem: toetreden kan gedurende volledige duurtijd (belangrijk verschil met raamovereenkomst)

24

Opzetten van het systeem 1. 2.

3.

Aankondiging (met vermelding van het systeem) Indicatieve offerte (op elk ogenblik) Beoordeling indicatieve offerte => toelating tot het systeem (binnen 15 d)

Specifieke opdracht 1. 2. 3.

4. 5.

Uitnodiging alle deelnemers indienen offerte >> Europese opdrachten: vereenvoudigde bekendmaking (art. 127) Definitieve offerte (elektronische catalogus) Beoordeling definitieve offerte Gunning aan economisch voordeligste offerte Sluiting van de opdracht

25



Art. 3, 14°, WOHOP 2006 (e-auction)

“Het zich herhalend proces langs elektronische weg, toepasselijk voor leveringen en diensten voor courant gebruik, voor de voorstelling van nieuwe, verlaagde prijzen of van nieuwe waarden voor bepaalde elementen van de offertes, dat plaatsvindt na de eerste volledige beoordeling van de offertes en hun klassering op basis van elektronische verwerking mogelijk maakt”. 

Idem dynamisch systeem maar dan enkel op basis van prijs

26

 

Idem dynamisch aankoopsysteem Leveringen en diensten voor courant gebruik (waarbij klassering op basis van elektronische verwerking mogelijk) ◦ Leveringen en diensten waarvan specificaties nauwkeurig kunnen worden bepaald => met name: terugkerende opdrachten ◦ NIET: werken of intellectuele diensten ◦ Objectief kwantificeerbare criteria



 

Open of beperkte aanbesteding (NIET: offerteaanvraag, concurrentiedialoog) Prijs is het enige gunningscriterium (art. 130 KB) Aankondiging en bestek moet naar het systeem verwijzen + verloop van de veiling uiteenzetten

27

Gunningsprocedure 1. 2. 3.

Aankondiging Offerte Beoordeling offertes aan de hand van de gunningscriteria

Elektronische veiling (=laatste fase voor de gunning) 1. 2.

Uitnodiging elektronische veiling Elektronische veiling:    

3. 4. 5.

Inschrijvers kennen ten allen tijde hun rangschikking KAN: meedelen prijzen van de andere inschrijvers (indien vermeld in bestek) + hoeveel inschrijvers deelnemen In geen geval meedelen identiteit Verschillende beëindigingswijzen

Beoordeling Gunning aan de laagste prijs (indien gelijk => elektronische loting) Sluiting

28



Art. 3,15° WOHOP 2006: “Een overeenkomst tussen een of meer aanbestedende overheden of overheidsbedrijven en een of meer aannemers, leveranciers of dienstverleners met het doel gedurende een bepaalde periode de voorwaarden inzake te plaatsen opdrachten vast te leggen, met name wat betreft de prijzen en eventueel de beoogde hoeveelheden.”



Onderdelen: Overeenkomst Eén of meer aanbestedende overheden Een of meer opdrachtnemers Vastleggen van minimale voorwaarden onder meer inzake prijs en hoeveelheden ◦ Gedurende een bepaalde periode (maximaal 4 jaar) ◦ ◦ ◦ ◦

29







Geen toepassingsvoorwaarden: kan voor alle opdrachten, zonder specifieke verantwoording. Plaatsing via gekende standaardgunningswijzen (NIET: concurrentiedialoog) op moment afsluiten van raamovereenkomst - nadien geen formele gunningsprocedure meer voor deelbestellingen (art. 136 KB) Modaliteiten: ◦ Duur beperkt tot 4 jaar (tenzij in uitzonderlijke gevallen met motivering) (art. 32 WOHOP 2006) ◦ De keuze van de partijen bij de raamovereenkomst en de gunning van de erop gesteunde opdrachten, moeten op basis van dezelfde gunningscriteria gebeuren ◦ Gesloten, zowel voor opdrachtgever als opdrachtnemers ◦ Vermelding in opdrachtdocumenten ◦ Geen misbruik van de procedure

30

Gunning van de raamovereenkomst

Een opdrachtnemer (bestellingsopdracht) (art. 137 KB plaatsing)

Bestelling op basis van gekende voorwaarden

Meerdere opdrachtnemers (minimaal 3)

Gunning op basis van voorwaarden (art. 138,1°, KB Plaatsing)

Mini competitie (art. 138,2°, KB Plaatsing)

PROCEDURE:

Vragen om offerte ‘aan te vullen’ (niet substantieel)

- Uitnodiging - Schriftelijke offertes - Gunning aan laagste of voordeligste offerte

31







 

Bestellingsopdrachten en klantenopdrachten (één deelnemer) = loutere wettelijke bevestiging vd bestaande Belgische praktijk; Raamovereenkomst (meerdere deelnemers) = nieuwigheid in WOHOP 2006; Nuttig instrument voor opdrachten waarbij nog niet alle voorwaarden kunnen worden vastgesteld op moment van plaatsing van de opdracht: bvb. hoeveelheden, termijnen,… Gegroepeerde bestellingen  besparingen; Mogelijkheid om opdrachten binnen korte termijnen en tegen de voordeligste voorwaarden van het ogenblik te gunnen, rekening houden met prijsschommelingen en technische evoluties = naderhand is actualisering van de behoeften mogelijk

32

PAUZE

C.3. GEDEELTEN - PERCELEN – OPTIES VARIANTEN

- Wanneer AO de noodzaak daartoe aantoont, kan ze een opdracht plaatsen die een of meer vaste gedeelten en een of meer voorwaardelijke gedeelten omvat; - Opdrachtnemer verbindt zich door sluiting vd opdracht voor volledige opdracht, doch AO is enkel gebonden wat betreft de vaste gedeelten; - De uitvoering van elk voorwaardelijk gedeelte is afhankelijk van een beslissing vd AO die aan de opdrachtnemer wordt meegedeeld overeenkomstig de in de opdrachtdocumenten bepaalde modaliteiten.

34

-

-

-

35

Bestek vermeldt uitdrukkelijk indeling in meerdere percelen en vermeldt aard/voorwerp/kenmerken per perceel; Gunningswijze kan verschillen per perceel; Indien AO zich het recht wil voorbehouden om sommige percelen te gunnen en andere niet, dan moet men dit vermelden in bestek; Indien opdrachtdocumenten het niet verbieden, mag de inschrijver, naargelang van de procedure, in zijn offerte voor meer percelen prijskortingen of verbeteringen aanbieden indien hem bepaalde percelen gegund worden);

-

-

-

-

36

Optie = een bijkomend element dat niet strikt noodzakelijk is voor de uitvoering van de opdracht, dat hetzij op vraag van de aanbestedende overheid, hetzij op initiatief van de inschrijver wordt ingediend (vb. kelder in een gebouw); Verplichte optie: AO dient het voorwerp, de aard en de draagwijdte van de optie te omschrijven in de opdrachtdocumenten - de inschrijvers zijn verplicht een bod te doen voor deze opties; Vrije optie: deze wordt ingediend op initiatief van de inschrijver (ook toegelaten bij aanbesteding, doch mag geen prijsgevolg heb); Optie wordt steeds apart in de offerte vermeld; AO is nooit verplicht om een optie te bestellen; Gunning:

- Aanbesteding: één enkele rangschikking, rekening houdend met prijs voor alle opties; - Offerteaanvraag: AO neemt verplichte opties en vrije opties die ze in aanmerking neemt op in één enkele rangschikking

-

-

-

-

-

Variante = een alternatieve conceptie- of uitvoeringswijze die hetzij op vraag van de aanbestedende overheid, hetzij op initiatief van de inschrijver wordt ingediend (bv. ramen in pvc, variante in aluminium); Verplichte variante: AO omschrijft in de opdrachtdocumenten het voorwerp, de aard en de draagwijdte van een basisontwerp en één of meer varianten inschrijvers zijn verplicht om zowel voor het basisontwerp als voor elke verplichte variante een offerte in te dienen; Facultatieve variante: AO omschrijft in de opdrachtdocumenten het voorwerp, de aard en de draagwijdte van meerdere varianten. AO kan in de opdrachtdocumenten verplichten om voor de basisoplossing een offerte in te dienen. De inschrijvers kunnen voor één of meerdere varianten een offerte indienen. Vrije variante: deze kan vrijelijk door de inschrijvers worden ingediend (niet bij aanbestedingen). Voor de opdrachten waarvoor een voorafgaande Europese bekendmaking verplicht is, vermeldt AO in de aankondiging van opdracht of ze de indiening ervan toestaat en, zo ja, de minimale vereisten waaraan ze moet beantwoorden - AO kan gemotiveerd beslissen om vrije variante niet in aanmerking te nemen. Gunning: - Bij verplichte en facultatieve varianten wordt één enkele rangschikking gemaakt van de basisoffertes en varianten; - Vrije varianten die in aanmerking worden genomen, worden eveneens in deze uniek rangschikking opgenomen

37

D. REDACTIE VAN BIJZONDER BESTEK : LASTENBOEK

Inschrijver moet van meet af aan een zo duidelijk als mogelijk inzicht hebben in voorwaarden/criteria/verloop/… van de opdracht die door de AO in de markt wordt geplaatst (= ook in het voordeel van AO)  Ondubbelzinnig, duidelijk, precies, volledig. Het bijzonder bestek omvat aldus: algemene informatie – definities (= handig); aard en omvang van de opdracht - percelen/opties/varianten; gunningswijze (desgevallend motivering); verloop van de gunningsprocedure ; wijze van prijsbepaling (4); wijze van opmaak en indiening van een offerte; bepalingen inzake de kwalitatieve selectie van de kandidaten / inschrijvers (betrouwbaarheidsvereisten en bekwaamheidsvereisten); Minimale (technische) eisen; desgevallend gunningscriteria, eventueel weging vd criteria en beoordelingsmethodiek; verbintenistermijn; uitvoeringsbepalingen (AAV) en afwijkingen ervan (vooraan in bestek opnemen, desgevallend uitdrukkelijk motiveren!); meestal een technische gedeelte; samenvattende meetstaat/inventaris + inschrijvingsbiljet; + bijlagen 39

Technisch deel

◦ Rekening houden met bestaande « situatie »  Ik wil een machine, maar deze kan niet door de deur en weegt

een ton = > bijkomende werken

◦ Technische eisen in overeenstemming brengen met mogelijkheden van de markt  Wat ik wil bestaat niet of niet onder deze vorm ◦ Termijn voor de realisatie  Hoe meer ik vraag, hoe langer het kan duren ◦ Invloed vd technische criteria en technische specificaties - geven omschrijving van vereiste kenmerken van werk / materiaal / product / levering / dienst teneinde offerte te evalueren, MAAR: verbod om producten te vermelden van bepaalde makelij of herkomst of die bijzondere werkwijze vermelden waardoor bepaalde ondernemingen bevoordeeld worden (waarschuwingsplicht vd inschrijver) ◦ UITZ.: indien “onontbeerlijk voor opdracht” - RvS 06.05.2010 (nr. 203.723)

40

Interpretatie van het bestek: -

-

41

Logische uitlegging Bijzondere regel heeft voorrang op algemene regel Onduidelijkheid moet worden onderzocht in functie van de andere besteksbepalingen Inhoud van het bestek heeft in beginsel voorrang op gegevens vermeld in meetstaat/inventaris

Wijziging van het bestek: Wijziging aan het bestek kan door AO zelfs na aankondiging van de opdracht worden aangebracht, MAAR alleszins vóór de indiening vd offertes (uitz.: onderhandelingsprocedure)

Dient te worden medegedeeld op dezelfde wijze als de wijze van bekendmaking van het bestek (publicatie van wijzigingsbericht in Publicatieblad en/of BA, bv. via www.publicatiesonline.be) – eventueel dient openingszitting uitgesteld te worden

42

Onduidelijkheid van het bestek Indien dubbelzinnigheden/onduidelijkheden in bestek: inschrijvers moeten (!) opheldering vragen (tijdig, dwz binnen 10 kd voorafgaand aan indieningsdatum vd offerte) - AO is alsdan verplicht hierop te antwoorden.

Betekenisvolle verduidelijkingen dienen aan ALLE inschrijvers kenbaar worden gemaakt.

43

Aanvechten van het bestek?

RvS, SA Labonorm, 2 december 2005 De onrechtmatigheden van een bestekbepaling kunnen nog op ontvankelijke wijze worden ingeroepen tegen latere beslissingen in het kader van de guningsprocedure, ook wanneer de beslissing tot vaststelling van het bestek als zodanig niet werd aangevochten bij de Raad van State. OPM: waarschuwingsplicht inschrijver!

44

E. BEKENDMAKING VAN DE OPDRACHT

A) Informatieve/enuntiatieve bekendmaking Opdrachten die men voornemens is te plaatsen in het komend jaar Bevat belangrijkste kenmerken van komende opdrachten 1x/jaar te publiceren op dezelfde manier in BDA en in PB Doel = voorafgaandelijk informeren van belangstellende aannemers (vooral buitenlandse!) – bevorderen van de mededinging ◦ Laat kortere inschrijvingstermijnen toe voor eigenlijke aankondiging indien:  het enuntiatief bericht verstuurd is tussen de 52 dagen en 12 maanden voor het versturen van de aankondiging  dezelfde info in het enuntiatief bericht en in de aankondiging op voorwaarde deze info beschikbaar was. → verplichting in hoofde van AO? HvJ 26.09.2000 C-225/98 ◦ ◦ ◦ ◦

46

B) Eigenlijke aankondiging van opdracht ◦ Bij het op gang brengen van de opdracht – fundamentele verplichting C) Bekendmaking van gegunde opdrachten ◦ Binnen de 48 dagen na gunning ◦ Voor alle gunningswijze indien > Europese drempel ◦ Eerst naar PB toesturen en daarna BDA

47

Eigenlijke aankondiging van opdracht -

-

Publicatieblad van de EU en Bulletin der Aanbestedingen (BDA) dan wel enkel BDA; Ingeval AO een officiële bekendmaking wenst te verbeteren/aan te vullen, gaat zij over tot bekendmaking van hetzij een volledig nieuwe aankondiging, hetzij een rechtzettingsbericht; AO wordt geacht het bewijs van de verzending van de aankondiging te kunnen leveren; Europese drempels (tweejaarlijkse herziening): - 5.000.000 excl. BTW werken - 200.000 excl. BTW leveringen en diensten

48



Publicatiedrempels (excl. BTW) Tot 5.500 euro (WOHOP 2006: 8.500 euro) excl BTW  Geen publicatie, wél mededinging (onderhandelingen)  Gewone factuur  W, L, D Van 5.501 euro (WOHOP 2006: 8.501 euro) tot 67.000 euro (WOHOP 2006: 85.000 euro) excl BTW  Onderhandeling zonder bekendmaking  Geen publicatieverplichting, maar wél «mededinging»  W, L, D (wel uitzonderingen: vb. jur.dienstverlening)  Andere gunningswijze mogelijk

49

Nieuwe mogelijkheden voor het inkorten van de termijn voor de ontvangst van de offertes (in bepaalde gevallen): 



50

Inkorting met 7 dagen wanneer de aankondiging via elektronische middelen, in het formaat en op de wijze bepaald door het Bureau voor officiële publicaties van de Europese Gemeenschappen en de Directie van het Belgisch Staatsblad, on line wordt opgesteld en verzonden. Bijkomende inkorting met 5 dagen wanneer de aanbestedende overheid via een internetadres vrije, rechtstreekse, onmiddellijke en volledige toegang biedt tot alle opdrachtdocumenten.

F. INDIENING VAN DE OFFERTES

 



De termijnen bepaald in artikelen 46-49 KB Plaatsing zijn minimumtermijnen; Bij vaststelling van deze termijnen houdt AO rekening met complexiteit vd opdracht en met nodige voorbereidingstijd van de offertes; De termijnen voor de ontvangst van de offertes worden zodanig verlengd dat alle betrokken deelnemers van alle nodige informatie voor de opstelling van de offertes kennis kunnen nemen:

◦ 1° wanneer de offertes slechts kunnen worden opgesteld na raadpleging van een omvangrijke documentatie, plaatsbezoek of inzage ter plaatse van bepaalde opdrachtdocumenten; ◦ 2° wanneer de opdrachtdocumenten, het beschrijvend document of de aanvullende inlichtingen tijdig zijn aangevraagd, maar om enigerlei redenen niet binnen de wettelijke termijnen zijn verstrekt.



52

Indien geen wettelijke termijnen zijn opgelegd, bepaalt AO een passende termijn voor de ontvangst van de aanvragen tot deelneming / offertes.







53

Bij open procedure: minimumtermijn voor ontvangst van offertes is 52 kalenderdagen vanaf datum van verzending van de aankondiging van opdracht naar het Bureau voor Publicaties van de Europese Unie (desgevallend inkortingen mogelijk); Bij beperkte procedure, onderhandelingsprocedure met bekendmaking en concurrentiedialoog: minimumtermijn voor ontvangst van aanvragen tot deelneming 37 kalenderdagen vanaf de datum van verzending van de aankondiging van opdracht naar het Bureau voor Publicaties van de Europese Unie (desgevallend inkortingen mogelijk); Bij beperkte procedure is de minimumtermijn voor ontvangst van offertes 40 kalenderdagen vanaf de datum van verzending van de uitnodiging om een offerte in te dienen;









54

Bij open procedure: minimumtermijn voor ontvangst van offertes is 36 kalenderdagen vanaf datum van verzending van de aankondiging van opdracht naar BDA (desgevallend inkortingen mogelijk); Bij vereenvoudigde onderhandeligsprocedure met bekendmaking; minimumtermijn voor ontvangst van offertes is 22 kalenderdagen vanaf datum van verzending van de aankondiging van opdracht naar BDA ; Bij beperkte procedure, onderhandelingsprocedure met bekendmaking en concurrentiedialoog: minimumtermijn voor ontvangst van aanvragen tot deelneming 15 kalenderdagen vanaf datum van verzending van de aankondiging van opdracht naar BDA (desgevallend inkortingen mogelijk); Bij beperkte procedure is de minimumtermijn voor ontvangst van offertes 15 kalenderdagen vanaf de datum van verzending van de uitnodiging om een offerte in te dienen;

◦ Principe = slechts één kandidatuur/offerte (uitzondering varianten); ◦ Via elektronische weg: enkel mogelijk indien uitdrukkelijk voorzien in het bestek én de keuze om in papier in te dienen moet blijven (hoewel: vanaf 2012 op Vlaams niveau enkel elektronische indiening mogelijk – e-tendering). ◦ Via papieren weg (post/drager): offerte indienen in definitief gesloten omslag – vertrouwelijkheid! Indien per post: omslag wordt gesloten in een tweede omslag – RvS, 05.02.2009 (NV Pit Antwerpen: afgifte aan bediende) ◦ KB Plaatsing: indienen van kandidatuurstelling via telefonische weg of per fax – wel bevestiging noodzakelijk ◦ De offerte moet ontvangen worden door de voorzitter alvorens de opening van de zitting (artikel 90 KB Plaatsing):  Tegen ontvangstbewijs of in een urne;  Offertes die laattijdig bij de voorzitter toekomen, welke er ook de oorzaak van is, worden geweigerd of ongeopend behouden;  Nochtans wordt een laattijdige offerte aanvaard voor zover de aanbestedende overheid de opdracht nog niet heeft gesloten en de offerte ten laatste vier kalenderdagen vóór de datum van de openingszitting als aangetekende brief is verzonden;

◦ Intrekking of aanpassing van de offerte door de inschrijver: enkel voorafgaand aan de opening én schriftelijk

55

-

Onderzoek van de aankondiging van de opdracht; Onderzoek van de uitsluitingscriteria (artikel 61 – 66 KB Plaatsing): -

-

Wordt in elk stadium van de gunningsprocedure uitgesloten van de toegang ertoe, de kandidaat of inschrijver die bij rechtelijke beslissing die in kracht van gewijsde is gegaan en waarvan de aanbestedende overheid kennis heeft, veroordeeld is voor: 1° deelname aan een criminele organisatie als bedoeld in artikel 324bis van het Strafwetboek; 2° omkoping als bedoeld in artikel 246 van het Strafwetboek; 3° fraude als bedoeld in artikel 1 van de overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap, goedgekeurd door de wet van 17 februari 2002; 4° witwassen van geld als bedoeld in artikel 3 van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financieel stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. Kan in elk stadium van de gunningsprocedure worden uitgesloten van de toegang ertoe, de kandidaat of inschrijver die: 1° in staat van faillissement of van vereffening verkeert, die zijn werkzaamheden heeft gestaakt, die een gerechtelijke reorganisatie ondergaat, of die in een vergelijkbare toestand verkeert als gevolg van een gelijkaardige procedure die bestaat in andere nationale reglementeringen; 2° aangifte heeft gedaan van zijn faillissement, voor wie een procedure van vereffening aanhangig is, die een gerechtelijke reorganisatie ondergaat, of die het voorwerp is van een gelijkaardige procedure bestaande in andere nationale reglementeringen; 3° bij rechterlijke beslissing die in kracht van gewijsde is gegaan, veroordeeld is geweest voor een misdrijf dat zijn professionele integriteit aantast; 4° bij zijn beroepsuitoefening een ernstige fout heeft begaan; 5° niet voldaan heeft aan zijn verplichtingen inzake betaling van zijn sociale zekerheidsbijdragen; 6° niet in orde is met de betaling van zijn belastingen volgens de Belgische wetgeving of die van het land waar hij gevestigd is; 7° zich in ernstige mate heeft schuldig gemaakt aan het afleggen van valse verklaringen bij het verstrekken van inlichtingen, opeisbaar bij toepassing van dit hoofdstuk, of die deze inlichtingen niet heeft verstrekt.

AO kan toestaan dat kandidaten/inschrijvers een verklaring op erewoord afleggen. De

opdrachtdocumenten kunnen tevens bepalen dat ze deze verklaring afleggen door het enkele feit van deel te nemen aan de gunningsprocedure.

-

Onderzoek van de geschiktheidscriteria / bekwaamheidscriteria -

-

Onderzoek naar de minimale (technische) eisen -

-

-

Bepalend voor de concurrentiële strategie van de onderneming

Onderzoek naar eventuele onduidelijke / onwettige besteksbepalingen: 

-

Indien inschrijver niet voldoet, wordt offerte geweerd wegens onregelmatig;

Onderzoek naar de gunningscriteria en eventuele weging -

-

Financieel en economisch; Technisch; Eventueel bepalen van een minimumniveau; Beroep doen op draagkracht van derden is toegelaten;

Geen discriminerende technische specificaties Geen verbod op / bemoeilijken van combinaties van ondernemingen Geen verbod op ondernaanneming / eventueel wel melden identificatiegegevens onderaannemers waarschuwingsplicht + noodzaak om alsnog een offerte in te dienen + aanvechten bestek

Maximaal één offerte toegelaten ! In beginsel gebruik maken van verplicht offerteformulier zoals gevoegd aan het bijzonder bestek – KB Plaatsing: conformiteitsverklaring is afgeschaft;

-

-

-

-

Ondertekening van offerte en samenvattende opmeting of inventaris en andere bijlagen + ook eventuele prijstoeslagen, prijskortingen, doorhalingen, verbeteringen, edm. die de essentiële voorwaarden van de opdracht betreffende met name prijzen, termijnen en technische specificaties kunnen beïnvloeden Volgende voorrangsorde is bepalend voor de interpretatie in geval van tegenspraak tussen de opdrachtdocumenten: 1° de plannen; 2° het bestek; 3° de samenvattende opmeting of de inventaris. Als de plannen tegenspraak vertonen, kan de inschrijver zich op de voor hem meest gunstige hypothese steunen, tenzij de andere opdrachtdocumenten daarover uitsluitsel geven. Tijdige indiening van kandidatuur / offerte is noodzakelijk - elke offerte moet bij de voorzitter van de zitting toekomen vóór hij de zitting geopend verklaart. Offertes die laattijdig bij de voorzitter toekomen, welke er ook de oorzaak van is, worden geweigerd of ongeopend behouden, behalve voor zover de AO de opdracht nog niet heeft gesloten en de offerte ten laatste vier kalenderdagen vóór de datum van de openingszitting als aangetekende brief is verzonden. Verplichte dubbele omslag ingeval van indiening per aangetekende post Na de opening van de zitting heeft de inschrijver niet meer het recht om zich te beroepen op fouten of leemten die voorkomen in de samenvattende opmeting of de inventaris, zoals verstrekt door de aanbestedende overheid. Bovendien kan hij zich vanaf dat ogenblik niet meer beroepen op vormgebreken, fouten of leemten in zijn offerte.

E. OPENING VAN DE OFFERTES

◦ Voorzitter samen met één of meerdere bijzitters; ◦ Op datum, uur en lokaal vermeld in bijzonder bestek of aankondiging = essentieel - wijziging kan enkel mits rechtszettingsbericht.  Opening kandidatuurstellingen (selectiefase): zitting niet verplicht.  Opening van offertes: verplichte zitting  Openbaar bij open procedures  Enkel geselecteerden bij beperkte procedures ◦ Zodra de zitting open verklaard is door de voorzitter, mag geen enkele offerte nog aanvaard worden (milder bij kandidaturen!):

 Wettelijke uitzondering: 4kd voordien afgegeven op de post voor aangetekende zending én nog geen kennis gegeven vd gunningsbeslissing;  Andere uitzonderingen? RS: indien geen sprake van manipulatie of ingeval van fout van AO (RvS, 08.10.2008; RvS, 26.06.2008; RvS, 28.12.2007), echter KB Plaatsing…

60

1° Alvorens de belanghebbenden tot het aangeduide lokaal toe te laten, plaatst de voorzitter er de reeds ontvangen niet elektronisch overgelegde offertes; 2° Zodra het lokaal voor het publiek toegankelijk is, worden de meegebrachte offertes aan de voorzitter overhandigd; 3° Voorzitter opent de zitting; 4° Daarna wordt inzage genomen van alle ontvangen offertes; 5° Voorzitter leest de naam/handelsnaam van de inschrijvers, hun woonplaats of maatschappelijke zetel en de intrekkingen voor. Bij aanbesteding doet de voorzitter hetzelfde voor de totale offertebedragen, BTW inbegrepen, en voor de varianten, verplichte opties, kortingen en toeslagen. Indien de aanbesteding evenwel op een groot aantal percelen betrekking heeft, kan de voorlezing van de prijzen vervangen worden door een andere presentatiewijze ter zitting; 6° Voorzitter of bijzitter parafeert blad per blad de offertes, met inbegrip van de door hem belangrijkst geachte bijlagen, alsook de documenten tot wijziging en tot intrekking van de offerte (evt ook ander authentificatiemiddel, zoals een stempel of een naamstempel; 7° Voorzitter stelt een proces-verbaal op van de gegevens die hij heeft voorgelezen, van de incidenten die zich tijdens de zitting hebben voorgedaan en van de opmerkingen die elke aanwezige persoon wenst opgenomen te zien – onmiddellijke ondertekening van PV door de voorzitter. De inschrijvers die er schriftelijk om verzoeken, ontvangen zo spoedig mogelijk een afschrift van het proces-verbaal.

61

62

PAUZE

G. ONDERZOEK VAN DE OFFERTES

 Eerst selectie van de inschrijver aan de hand van de selectiecriteria vooraleer inhoudelijke toetsing van de offertes aan de regelmatigheidseisen en gunningscriteria; 



64

Selectiecriteria hebben betrekking op persoon van de kandidaat/inschrijver, vb. (technische) bekwaamheid om opdracht tot een goed einde te brengen – te controleren aan de hand van onder meer referenties / CV’s / financiële gegevens / … Gunningscriteria betreffen de intrinsieke waarde van de offerte (voorwerp van de opdracht)



HOEWEL: afwijkende rechtspraak Raad van State: RvS stelt duidelijk dat hoewel “prima facie een onderscheid

dient te worden gemaakt tussen selectiecriteria en gunningscriteria”, echter “niet valt uit te sluiten dat een selectiecriterium ook als gunningscriterium kan worden opgenomen”

Hiervoor is echter vereist dat door de aanbestedende dienst wordt aangetoond dat bij wijze van uitzondering de referenties mogen gelden als gunningscriterium wegens “de

gespecialiseerde aard van de opdracht” (??)

Cfr. RvS, CVBA Ernst & Young Bedrijfsrevisoren, nr. 147.756, 20 juli 2005 en RvS, THV Soresma-Egemin, nr. 170.589, 26 april 2007

65

G.1. ONDERZOEK VAN DE OFFERTES KWALITATIEVE SELECTIE

AO gaat over tot de selectie van de kandidaten/inschrijvers in de mate dat de noodzakelijke inlichtingen en documenten aantonen dat ze cumulatief voldoen aan:  Betrouwbaarheidscriteria/uitsluitingsgronden (toegangsrecht) = inlichtingen betreffende eigen situatie marktspeler– betrouwbaarheid van de martktspeler  Geschiktheidscriteria/bekwaamheidscriteria - financiële en economische eisen - technische bekwaamheid/ beroepsbekwaamheid KB Plaatsing: AO preciseert deze criteria en het vereiste niveau ervan op zodanige wijze dat ze verband houden met en in verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht - Bij open procedure en vereenvoudigde OMB is het opleggen van een minimaal niveau verplicht.

67

KB Plaatsing: artikelen 58 tem 60 • •

•

68

OMB: AO kan kandidaten in aanmerking nemen die waren geselecteerd tijdens een vorige procedure waaraan ze geen gevolg heeft gegeven; Het minimum aantal geselecteerden mag niet kleiner zijn dan vijf bij beperkte procedure en niet kleiner dan drie bij OMB of concurrentiedialoog - aantal geselecteerden moet alleszins voldoende zijn om een daadwerkelijke mededinging te waarborgen (voor zover er voldoende geschikte kandidaten zijn); Bij gunningsbeslissing kan AO selectie van een reeds geselecteerde herzien, indien zijn persoonlijke situatie of bekwaamheid alsdan niet meer beantwoorden aan de op grond van paragraaf 1 bepaalde selectievoorwaarden de selectie van een reeds geselecteerde herzien, indien zijn persoonlijke situatie of bekwaamheid alsdan niet meer beantwoorden aan bepaalde selectievoorwaarden

KB Plaatsing: artikelen 58 tem 60 • AO kan: • •

•

69

1° verlangen dat de kandidaten/inschrijvers de overgelegde inlichtingen en documenten aanvullen of nader toelichten; 2° in eender welk stadium van de gunningsprocedure en met alle middelen die zij dienstig acht inlichtingen inwinnen over betrouwbaarheidssituatie van om het even welke kandidaat of inschrijver; 3° in eender welk stadium van de gunningsprocedure van elke rechtspersoon de voorlegging eisen van zijn statuten of vennootschapsakten evenals van elke wijziging van de inlichtingen betreffende zijn bestuurders of zaakvoerders.

Betrouwbaarheidscriteria = exhaustief - Verplichte uitsluitingsgronden: - Werken: Erkenningsverplichting (!) – zie bijlage 4 - Werken, Leveringen, Diensten: veroordeeld bij vonnis dat kracht van gewijsde heeft voor deelname aan criminele organisaties, omkoping, fraude en witwassen van geld - verplichting vervalt indien “dwingende redenen van algemeen belang”. - Facultatieve uitsluitingsgronden: enkel verplichte uitsluiting indien « voorgeschreven op straffe van uitsluiting » (hoewel: mag niet onredelijk zijn!) - wel motiveren om welke redenen er (niet) wordt uitgesloten - Opgelet: bepalingen zijn individueel toepasselijk op alle deelnemers die:

- 1° zich samen kandidaat stellen en de intentie hebben om, ingeval van selectie, samen een combinatie zonder rechtspersoonlijkheid op te richten; - 2° of samen een offerte indienen als combinatie zonder rechtspersoonlijkheid.

70

Kan in elk stadium van de gunningsprocedure worden uitgesloten van de toegang ertoe, de kandidaat of inschrijver die: 1° in staat van faillissement of van vereffening verkeert, die zijn werkzaamheden heeft gestaakt, die een gerechtelijke reorganisatie ondergaat, of die in een vergelijkbare toestand verkeert als gevolg van een gelijkaardige procedure die bestaat in andere nationale reglementeringen; 2° aangifte heeft gedaan van zijn faillissement, voor wie een procedure van vereffening aanhangig is, die een gerechtelijke reorganisatie ondergaat, of die het voorwerp is van een gelijkaardige procedure bestaande in andere nationale reglementeringen; 3° bij rechterlijke beslissing die in kracht van gewijsde is gegaan, veroordeeld is geweest voor een misdrijf dat zijn professionele integriteit aantast; 4° bij zijn beroepsuitoefening een ernstige fout heeft begaan; 5° niet voldaan heeft aan zijn verplichtingen inzake betaling van zijn sociale zekerheidsbijdragen; 6° niet in orde is met de betaling van zijn belastingen volgens de Belgische wetgeving of die van het land waar hij gevestigd is; 7° zich in ernstige mate heeft schuldig gemaakt aan het afleggen van valse verklaringen bij het verstrekken van inlichtingen, opeisbaar bij toepassing van dit hoofdstuk, of die deze inlichtingen niet heeft verstrekt.

71

Rondzendbrief BZ-OVO-07-01 van 31 mei 2007 betreffende overheidsopdrachten – Vlaamse overheden Vereenvoudiging van formaliteiten – Techniek van de impliciete verklaring op erewoord = facultatief Bestek: “Door in te schrijven op deze opdracht verklaart de

inschrijver zich niet in een toestand van uitsluiting te bevinden (...)”.

AO moet nog enkel de uitsluitingsgronden controleren van de winnende inschrijver. Dat kan, voor een deel, elektronisch. Via Digiflow kan de administratie al de RSZattesten, de btw-aangiftes en de jaarrekeningen opvragen..

72



Financiële en economische draagkracht kan over het algemeen worden aangetoond door één of meer van de volgende referenties:

 1° door een bankverklaring of, in voorkomend geval, door het bewijs van een verzekering tegen beroepsrisico's;  2° door de jaarrekeningen of de neergelegde jaarrekeningen;  3° door een verklaring betreffende de totale omzet en, in voorkomend geval, de omzet van de bedrijfsactiviteit die het voorwerp van de opdracht is, over ten hoogste de laatste drie beschikbare boekjaren, afhankelijk van de oprichtingsdatum of van de datum waarop de kandidaat of de inschrijver met zijn activiteit is begonnen, voor zover de betrokken omzetcijfers beschikbaar zijn.

Indien het onmogelijk is de gevraagde documenten te leveren:  Gegronde reden voorzien  Eventueel andere documenten voorzien  AO kan dit als voldoende aanzien

 Financiële draagkracht bepalen is moeilijk en delicaat + opdrachtgever vaak onvoldoende knowhow om analyses behoorlijk uit te voeren!

73

 Technische bekwaamheid

WERKEN: technische bekwaamheid/ beroepsbekwaamheid kan op

één of meer van de volgende manieren worden bewezen, afhankelijk van de aard, de hoeveelheid of belangrijkheid en het doel van de werken:

 1° door het bewijs dat de kandidaat of de inschrijver voldoet aan bepaalde kwaliteitsnormen;  2° aan de hand van een opgave van de al dan niet tot de onderneming behorende technici of technische organen;  3° aan de hand van de studie- of beroepskwalificaties van de aannemer of het kaderpersoneel van de onderneming en in het bijzonder van degenen die met de leiding van de werken worden belast;  4° enkel in passende gevallen, door de vermelding van de maatregelen inzake milieubeheer die de aannemer kan toepassen in het kader van de uitvoering van de opdracht;  5° aan de hand van een verklaring betreffende de gemiddelde jaarlijkse personeelsbezetting van de aannemer en de omvang van het kaderpersoneel gedurende de laatste drie jaar;  6° aan de hand van een verklaring welke de werktuigen, het materieel en de technische uitrusting vermeldt waarover de aannemer voor het verlenen van de opdracht beschikt;  7° aan de hand van een lijst van de werken die de afgelopen vijf jaar werden verricht, welke lijst vergezeld gaat van attesten die bewijzen dat de belangrijkste werken naar behoren zijn uitgevoerd.

74

LEVERINGEN

1° door het bewijs dat de kandidaat of de inschrijver voldoet aan bepaalde kwaliteitsnormen; 2° aan de hand van een opgave van de al dan niet tot de onderneming behorende technici of technische organen; 3° aan de hand van een lijst van de voornaamste leveringen die gedurende de afgelopen drie jaar werden verricht, met vermelding van het bedrag en de datum en van de publiek- of privaatrechtelijke instanties waarvoor zij bestemd waren. De leveringen worden aangetoond door attesten; 4° aan de hand van een beschrijving van de technische uitrusting, van de door de leverancier getroffen maatregelen om de kwaliteit te waarborgen, en van de door zijn onderneming geboden mogelijkheden op het vlak van studie en onderzoek; 5° aan de hand van monsters, beschrijvingen of foto's, waarvan de echtheid wordt aangetoond op verzoek van de aanbestedende overheid; 6° aan de hand van attesten die door als bevoegd erkende en geaccrediteerde instituten of diensten voor kwaliteitscontrole worden uitgereikt, waarin wordt vastgesteld dat duidelijk door referenties geïdentificeerde producten aan bepaalde specificaties of normen beantwoorden.

75

DIENSTEN

1° door het bewijs dat de kandidaat of de inschrijver voldoet aan bepaalde kwaliteitsnormen 2° aan de hand van een opgave van de al dan niet tot de onderneming behorende technici of technische organen; 3° aan de hand van de studie- of beroepskwalificaties van de dienstverlener of het kaderpersoneel van de onderneming en in het bijzonder van degenen die met de dienstverlening kunnen worden belast; 4° enkel in passende gevallen, door de vermelding van de maatregelen inzake milieubeheer die de dienstverlener kan toepassen in het kader van de uitvoering van de opdracht; 5° aan de hand van een verklaring betreffende de gemiddelde jaarlijkse personeelsbezetting van de dienstverlener en de omvang van het kaderpersoneel gedurende de laatste drie jaar; 6° aan de hand van een verklaring welke de werktuigen, het materieel en de technische uitrusting vermeldt waarover de dienstverlener voor het verlenen van de opdracht beschikt; 7° aan de hand van een lijst van de voornaamste diensten die gedurende de afgelopen drie jaar werden verricht, met vermelding van het bedrag en de datum en van de publiek- of privaatrechtelijke instanties waarvoor zij bestemd waren. De diensten worden aangetoond door attesten; 8° aan de hand van een beschrijving van de technische uitrusting van de dienstverlener, van de maatregelen die hij treft om de kwaliteit te waarborgen en de mogelijkheden die zijn onderneming biedt op het vlak van studie en onderzoek; 9° aan de hand van de omschrijving van het gedeelte van de opdracht dat de dienstverlener eventueel in onderaanneming wil geven. 76

Het zich beroepen op de draagkracht van derden (KB Plaatsing – artikel 74)  Voor economische/financiële/technische bekwaamheid mag de inschrijver zich beroepen op de draagkracht van andere entiteiten, en dit ongeacht de juridische aard van zijn band met deze andere entiteiten  Maar: inschrijver moet wel aantonen dat hij kan beschikken over de voor de uitvoering van de opdracht noodzakelijke middelen = door overlegging van de schriftelijke verbintenis van deze entiteiten om aan de inschrijver dergelijke middelen ter beschikking te stellen (= verplicht toe te voegen aan offerte).

77

OPMERKINGEN

78

-

Afwegen van 1) noodzaak om “cowboys” uit te sluiten tov 2) vermijden dat ondernemingen omwille van “kleinigheden” worden uitgesloten – DUS : niet klakkeloos overnemen in aankondiging/bestek, maar vooraf nadenken over het belang/waarde van uitsluitingsgronden voor welbepaalde opdracht;

-

Rekening houden met samenwerkingsverbanden / THV (niet dubbel vragen van bewijzen);

-

Desgevallend uitdrukkelijk opnemen dat uitsluitingsgronden kunnen doorwerken tot zaakvoerders/bestuurders van de rechtspersoon-inschrijver (cfr. RvS, 5 mei 2012, nr. 219.262)

G.2. ONDERZOEK VAN DE OFFERTES REGELMATIGHEID VAN DE OFFERTES

Onregelmatigheden hangen samen met vormelijke en/of inhoudelijke besteksvereisten  Formele (vormelijk) of materiële (inhoudelijk) onregelmatigheid  Substantiële of relatieve onregelmatigheid

Kunnen leiden tot een:  Absolute nietigheid van de offerte/kandidatuur => wering van de offerte door AO is verplicht  Relatieve nietigheid van de offerte/kandidatuur => wering van de offerte is mogelijk: discretionaire keuze van AO mits motivering OPM.: discretionaire keuze >< willekeur!

80

Substantiële onregelmatigheid = absolute nietigheid vd offerte ◦ Ingeval van afwijking van/maken van een voorbehoud inzake essentiële (formele en/of materiële) bestekbepalingen, dwz indien er sprake is van een mogelijke weerslag op gelijkheid en/of op rangschikking vd inschrijvers;  Ook rekening houden met eigen aanduidingen in het bestek (“op straffe van nietigheid”) – terughoudendheid vs duidelijkheid! 

In globo bekijken;

→ Absolute nietigheid (AO heeft geen keuze, offerte MOET worden geweerd)

81

Worden beschouwd als substantiële onregelmatigheden (KB Plaatsing): -

-

-

-

82

Onregelmatigheid waardoor integriteit/vertrouwelijkheid vd offerte niet kan worden gewaarborgd of waardoor niet kan worden gewaarborgd dat AO pas kennisneemt van de offerte na de indieningstermijn; Gebrek aan schriftelijke indiening / gebrek aan ondertekening van de offerte/bijlagen door bevoegde personen; Indienen van een elektronische offerte die niet voldoet aan de wettelijke waarborgen; Indienen van meerdere offertes voor eenzelfde opdracht; Indienen van een offerte in een beperkte procedure door een nietgeselecteerde kandidaat; Afwezigheid van één of meerdere verplichte vermeldingen in de offerte; Schending van de formele regels inzake de indiening van offertes; Schending van essentiële bepalingen inzake prijzen, technische specificaties en termijnen; Abnormaliteit van prijzen; Restcategorie (onregelmatigheden die in de opdrachtdocumenten als substantieel zijn aangeduid);

Relatieve onregelmatigheid – relatieve nietigheid van de offerte  Ingeval van afwijking van / maken van een voorbehoud inzake niet-essentiële (formele of materiële) bestekeisen, dwz ingeval de vergelijkbaarheid vd offertes niet onmogelijk is / gelijkheidsbeginsel wordt gerespecteerd / geen bedrieglijk inzicht van inschrijver;

→ Relatieve nietigheid – discretionaire bevoegdheid vd AO OPM.: Relatief onregelmatige offerte mag worden geweerd, indien:  Proportionele sanctie in verhouding tot gebrek  Discretionair is geen willekeur (motivering – zelfde maatstaven)  Niet gevolg van onduidelijk/onvolledig bestek

83

“Hoorplicht”? Geen uitdrukkelijke verplichting tot “horen” van de inschrijvers alvorens een offerte onregelmatig te verklaren (want is niet gelinkt aan persoonlijk gedrag van de inschrijver).

MAAR: tendens tot verruiming vh toepassingsgebied – AO moet oordelen op grond van juiste en volledige informatie – opvragen van toelichtingen/verduidelijkingen bij inschrijver is aangewezen, doch mag niet leiden tot aanpassing/wijzing van de offerte – vermelden in het bestek

84

◦ Ingeval van door de inschrijvers aangebrachte verbeteringen:  De door de inschrijvers aangebrachte verbeteringen aan de opgegeven hoeveelheid van posten moeten door AO worden nagekeken en desgevallend volgens eigen berekeningen worden verbeterd.  Werken: verbeteringen MOETEN worden aangebracht in opmetingsstaat en verantwoord zijn in bijgevoegde nota (opgelet: verbeteringen aan VH enkel indien bestek dit toelaat)  Leveringen/Diensten: verbeteringen in inventaris zijn enkel mogelijk indien het bestek dit uitdrukkelijk toelaat → Wijziging overige offertes? - Aanbesteding: vermindering van hoeveelheden komt enkel ten goede van inschrijver – bij vermeerdering van hoeveelheden worden alle offertes verbeterd; - Offerteaanvragen: alle offertes worden steeds aangepast, zowel bij vermindering als vermeerdering

85

-

Verplicht (artikel 21 KB Plaatsing)!

AO onderwerpt offertes aan een prijsonderzoek - op haar verzoek verstrekken inschrijvers alle nodige inlichtingen om dit onderzoek mogelijk te maken;

-

-

86

Wanneer opdrachtdocumenten dat bepalen, kan AO personen aanwijzen voor het uitvoeren van alle verificaties van de boekhoudkundige stukken en alle onderzoeken ter plaatse, teneinde de juistheid na te gaan van de gegevens die in het raam van het prijsonderzoek zijn verstrekt. AO mag ingewonnen inlichtingen niet voor andere doeleinden gebruiken dan voor het prijsonderzoek.

-

-

-

Indien een (post)prijs wordt geboden die abnormaal laag of abnormaal hoog lijkt in verhouding tot de te uit te voeren prestaties én alvorens die offerte om die reden te weren, verzoekt AO de inschrijver per aangetekende brief om nodige schriftelijke verantwoording over de samenstelling van de prijs in kwestie te verstrekken binnen een termijn van 12 kd (tenzij de uitnodiging een langere termijn bepaalt); Inschrijver draagt bewijslast van de verzending van zijn verantwoording; De verantwoording houdt met name verband met: - 1° de doelmatigheid van het bouwproces, van het productieproces van de producten of van de dienstverlening; - 2° de gekozen technische oplossingen of de uitzonderlijk gunstige omstandigheden waarvan de inschrijver kan profiteren bij de uitvoering van de werken, de levering van de producten of het verlenen van de diensten; - 3° de originaliteit van de door de inschrijver aangeboden werken, producten of diensten; - 4° de naleving van de bepalingen inzake arbeidsbescherming en arbeidsvoorwaarden die gelden op de plaats waar de prestaties worden uitgevoerd; - 5° de eventuele ontvangst van rechtmatig toegekende overheidssteun door de inschrijver.



87

AO onderzoekt de ontvangen verantwoording én herbevraagt indien nodig de inschrijver.

Artikel 99, §2, KB Plaatsing WERKEN + AANBESTEDING = MINSTENS 4 OFFERTES 



Elke offerte waarvan het totale offertebedrag minstens 15% ligt onder het gemiddelde bedrag van de ingediende offertes, regelmatig of niet (!) = vermoedelijk abnormaal totaal offertebedrag; In geval van een offerte waarvan het totale offertebedrag noopt tot een onderzoek, zal AO: ◦ 1° ofwel in de gunningsbeslissing motiveren dat het totale offertebedrag geen abnormaal karakter vertoont; ◦ 2° ofwel de inschrijver verzoeken de nodige verantwoording te bezorgen. Indien na onderzoek van deze verantwoording blijkt dat het totale offertebedrag effectief abnormaal is of bij gebrek aan verantwoording binnen de opgelegde termijn, is de offerte onregelmatig;

!! De opdrachtdocumenten kunnen deze paragraaf toepasselijk maken bij offerteaanvraag en bij opdrachten voor leveringen of diensten.

88

89

VRAGENRONDE

MET DANK VOOR UW AANDACHT! Antwerpsesteenweg 16-18 2800 MECHELEN Tf. 015/40 49 40 Fax 015/276 276 [email protected] [email protected]

90