niet alleen brandweermannen voelen zich opgebrand…... Dr Haezaert Herman AZ St Maarten Duffel/Mechelen
Het burn-out “syndroom” Het burn-out “syndroom”
-emotionele uitputting -cynisme -afnemende competentie
komt vooral voor bij zogenaamde “contactuele” beroepen: gezondheidszorg,
onderwijs, …..
Burn-out bij zorgverstrekkers -personeel intensieve zorgen , (multi-tasking omgeving/gevoel te verzuipen in het werk)
-personeel oncologische diensten, -huisartsen, -psywerkers.…
factoren die een rol spelen in het ontstaan van burnout bij zorgverstrekkers:
-grote emotionele belasting *door de aanhoudende confrontatie met moeilijke, zieke, lijdende, behoeftige , en stervende mensen *met oeverloze miserie en psychisch lijden *de frustratie over de energie die men steekt in patiënten die steeds weer hun kansen verknoeien en hun omgeving ten gronde richten (bvb bij verslaafden)
factoren die een rol spelen in het ontstaan van burnout bij zorgverstrekkers:
-grote emotionele belasting door de aanhoudende confrontatie met moeilijke, zieke, lijdende, en behoeftige , stervende mensen met oeverloze miserie en psychisch lijden de frustratie over de energie die men steekt in patiënten die steeds weer hun kansen verknoeien en hun omgeving ten gronde richten (bvb bij verslaafden)
-hogere eisen dan vroeger qua zorg, dienstverlening, empathie en medeleven met patiënten de patiënt staat centraal ! patiënten, familie en maatschappij verwachten een grote en onvoorwaardelijke inzet van de zorgverstrekkers !
factoren die een rol spelen in het ontstaan van burnout bij zorgverstrekkers:
-emotionele belasting door de aanhoudende confrontatie -hogere eisen qua zorg, empathie, dienstverlening, medeleven
-anderzijds afzwakking van de professionele autoriteit wat de arts zegt wordt niet meer zomaar klakkeloos aangenomen, de patiënten gaan bv. zelf op zoek naar informatie
toename
+Fédération des maisons médicales: 10% van de huisartsen (Belgie) vertonen Burn-out in 2005 (schatting) +IDEWE (recent) : 22% van de Vlaamse werknemers vertoont een verhoogd Burn-out risico +Bruffaers (2009) : 31% van de Belgische intensivisten vertoont Burn-out +Aiken e.a.(2011) / Sermeus e.a.(2011) : (Europese studie) : 25% van de Belgische verpleegkundigen vertoont Burn-out
Grootschalig onderzoek naar Burn-out bij verpleegkundigen en artsen in Belgische Ziekenhuizen in 2012 (in opdracht van de FOD Volksgezondheid) (Godderis/De Witte/Sermeus/Vanhaecht/Vandenbroeck, KULeuven)
en,,,,hoe zit het met de psychiaters ? World Psychiatry. 2007 October; 6(3): 186–189. PMCID: PMC2175073
Burnout in psychiatrists SHAILESKH KUMAR 1Department of Psychiatry, Waikato Clinical School, Private Bag 3200, Hamilton, New Zealand
ABSTRACT Psychiatrists as a group are vulnerable to experiencing burnout, more so than other physicians and surgeons. In this paper, various definitions of burnout are reviewed and the tools available for quantifying burnout are compared. The factors that make psychiatry a stressful profession are also examined. These include factors such as patient violence and suicide, limited resources, crowded inpatient wards, changing culture in mental health services, high work demands, poorly defined roles of consultants, responsibility without authority, inability to effect systemic change, conflict between responsibility toward employers vs. toward the patient, and isolation. In order to investigate how exposure to such stressors results in burnout, two theoretical models are examined. Recommendations are also made, on the basis of anecdotal reports, for addressing burnout in psychiatrists.
World Psychiatry. 2007 October; 6(3): 186–189. PMCID: PMC2175073
Burn-out in psychiatrists SHAILESKH KUMAR 1Department of Psychiatry, Waikato Clinical School, Private Bag 3200, Hamilton, New Zealand -the psychiatrist-patient relationship in itself -patient violence (or fear of violence) -patient suicide -limited resources -crowded inpatient wards -changing culture in mental health services -high work demands -responsibility without authority -inability to effect systemic change -conflict between responsibility toward employers vs. toward the patient
World Psychiatry. 2007 October; 6(3): 186–189. PMCID: PMC2175073
Burn-out in psychiatrists SHAILESKH KUMAR 1Department of Psychiatry, Waikato Clinical School, Private Bag 3200, Hamilton, New Zealand -the psychiatrist-patient relationship in itself -patient violence (or fear of violence) -patient suicide -limited resources -crowded inpatient wards -changing culture in mental health services -high work demands -responsibility without authority -inability to effect systemic change -conflict between responsibility toward employers vs. toward the patient
-voor het eerst beschreven door Freudenberger in jaren ‘70
vanuit de metafoor dat iemand zijn energie als het ware volledig “opgebrand” is…
-geen officiele diagnose in psychiatrische nomenclatuur (DSM-IV)
Werk gebonden Stress Arbeidsomstandigheden
Werk gebonden Stress Arbeidsomstandigheden
werkdruk
Stress en Burn-out bij gezondheidswerkers
Trop is…teveel
Stagiair: “mijn vriend doet opleiding chirurgie,
100 uur per week is geen uitzondering...” Getuigenis: (chirurgie)
-vroeg beginnen en laat blijven -’s nachts en in ‘t WE werken -niet klagen -veel prestaties -emoties en persoonlijke problemen moeten buiten het werk worden gehouden -...... Verpleging:
Werkbelasting sterk toegenomen de laatste jaren door tekort aan personeel, maar recent ook door bezuinigingen: steeds meer presteren met minder personeel en in minder tijd
Werk gebonden Stress
Balans werk/privé
Getuigenis (echtgenote van arts):
-“Hij heeft nooit tijd voor de kinderen ‘s morgens is hij vroeg weg en ‘s avonds zijn ze al slapen als hij thuis komt….” -“Hij heeft meer aandacht voor zijn patiënten dan voor mij….”
Vraag:
is de of of
de rol van moeder, echtgenote en huisvrouw te combineren met functie van CEO in een bedrijf….? met een carrière als arts….? de job van verpleegkundige met WE’s en nachtdiensten?
Multitasking
Werk gebonden Stress
Feedback, begeleiding, coaching
onvoldoende feedback in de organisatie Weten ze eigenlijk wel waar we mee bezig zijn?
Zorgverstrekkers:
-te grote afstand tussen beleid en veldwerkers -in teams waar de verpleegkundigen onvoldoende steun ervaren van de leidinggevenden treedt meer burnout op -rol van verpleegkundige: moet “twee heren” dienen, hoofdverpleegkundige en arts, wat kan aanleiding geven tot conflicten en onduidelijkheden -in grote ziekenhuizen (meer kans op bureaucratie, online beslissingen, administratieve papierenwinkel,,,,) komt meer burnout voor
isolement
burnout
Werk gebonden Stress
Schouderklopje Waardering,,,, Zorgverstrekkers: Positieve bevestiging door patiënten, collega’s, ..op persoonlijk vlak waardering voor het beroep op maatschappelijk vlak en in de organisatie van de gezondheidszorg respect en waardering in de organisatie “we horen alleen wat als het fout loopt,,,”
Burn-out bij Zorgverstrekkers
Factoren
Ivm eigen attitude tov het werk Ivm de relatie tot de patient Ivm inhoud van het werk -
Ivm persoonlijke factoren
Burn-out bij Zorgverstrekkers Factoren
Ivm eigen attitude tov het werk
-teveel werk(en) -gevoel van miskenning (jarenlang hart en ziel in het werk gelegd , en het gevoel er te weinig voor terug te krijgen)
-zich onvoldoende gerespecteerd voelen in zijn werk -teveel moeten investeren in beroepsleven ten koste van privéleven -de positie van de huisarts/psycholoog/verpleegkundige,,,, in de gezondheidszorg (echelonnering, statuut, vergoedingen,,,,,)
Burn-out bij Zorgverstrekkers Factoren Ivm attitudes tov het werk
-teveel werk(en) -gevoel van miskenning (jarenlang hart en ziel in het werk gelegd ,en het gevoel er te weinig voor terug te krijgen) -zich onvoldoende gerespecteerd voelen in zijn werk -teveel moeten investeren in beroepsleven ten koste van privéleven -de positie van de huisartsgeneeskunde in de gezondheidszorg (echelonnering, vergoedingen,,,,,)
Ivm de relatie tot de patient
-veeleisende en irrationele wensen van de patiënten -de patiënt is een mondige consument die de autoriteit en kennis van de arts in vraag stelt -angst voor agressieve houding en voor klachten vanwege de patiënt -evolutie van de maatschappelijke status van de arts in de loop van de tijd
Burn-out bij Zorgverstrekkers
Factoren Ivm attitudes tov het werk -teveel werk(en)
-gevoel van miskenning (jarenlang hart en ziel in het werk gelegd ,en het gevoel er te weinig voor terug te krijgen) -zich onvoldoende gerespecteerd voelen in zijn werk -teveel moeten investeren in beroepsleven ten koste van privéleven -de positie van de huisartsgeneeskunde in de gezondheidszorg (echelonnering, vergoedingen,,,,,)
Ivm de patient en maatschappij
-veeleisende en irrationele wensen van de patiënten -de patiënt is een mondige consument die de autoriteit en kennis van de arts in vraag stelt -angst voor agressieve houding en voor klachten vanwege de patiënt -evolutie van de maatschappelijke status van de arts in de loop van de tijd
Ivm de inhoud van het werk
-explosie van kennis en technologie
-de administratieve rompslomp -wachtdiensten -medisch geheim, solo’s....(weinig kunnen bespreken met iemand)
Burn-out bij Zorgverstrekkers Factoren Ivm attitudes tov het werk
-teveel werk(en) -gevoel van miskenning (jarenlang hart en ziel in het werk gelegd ,en het gevoel er te weinig voor terug te krijgen) -zich onvoldoende gerespecteerd voelen in zijn werk -teveel moeten investeren in beroepsleven ten koste van privéleven -de positie van de huisartsgeneeskunde in de gezondheidszorg (echelonnering, vergoedingen,,,,,)
Ivm de patient en maatschappij
-veeleisende en irrationele wensen van de patiënten -de patiënt is een mondige consument die de autoriteit en kennis van de arts in vraag stelt -angst voor agressieve houding en voor klachten vanwege de patiënt -evolutie van de maatschappelijke status van de arts in de loop van de tijd
Ivm inhoud van het werk -explosie van kennis en technologie
-de administratieve rompslomp -wachtdiensten -medisch geheim, solo’s,,..(weinig kunnen bespreken met iemand)
Ivm persoonlijke factoren
-zijn dokters de slechtste patiënten? -overwerkt zijn wordt verborgen gehouden en is moeilijk (on) bespreekbaar,,,(aureool van de “untouchable” dokter) -idealisme in het begin, nadien over investeren, zich teveel identificeren met de patiënt, teveel energie verspillen, gevolgd door stagnatie, misnoegdheid, frustratie en apathie,,,
Burn-out Behandeling -rust (is geen platte rust) -ontspannende activiteiten -exercise /sport -leefpatronen/dieet/medicatie -(h)erkennen dat er een probleem is en open staan voor verandering niet alleen op het werk, maar ook in de persoonlijke manier van mee om te gaan
Burn-out Behandeling -rust (is geen platte rust) -ontspannende activiteiten -exercise -leefpatronen/dieet/medicatie -(h)erkennen dat er een probleem is en open staan voor verandering niet alleen op het werk, maar ook in de persoonlijke manier van mee om te gaan
-zich laten begeleiden (huisarts, bedrijfsarts, psycholoog, psychiater )
Zorgverstrekkers:
-psychologische begeleiding/intervisie /supervisie van teams & teamleden -organisatie van specifieke opvang voor gezondheidszorgverstrekkers? “artsen voor artsen”?
Burn-out Behandeling -rust (is geen platte rust) : periode? -ontspannende activiteiten -exercise -(h)erkennen dat er een probleem is en open staan voor verandering niet alleen op het werk, maar ook in de persoonlijke manier van mee om te gaan -zich laten begeleiden (huisarts, bedrijfsarts, psycholoog, psychiater)
-keuzes maken, doorvoeren, en de consequenties accepteren PARTTIME
Burn-out Behandeling van de individuele patient -rust (is geen platte rust) -ontspannende activiteiten -exercise -(h)erkennen dat er een probleem is en open staan voor verandering niet alleen op het werk, maar ook in de persoonlijke manier van mee om te gaan -zich laten begeleiden (huisarts, bedrijfsarts, psycholoog, psychiater) -keuzes maken, doorvoeren, en de consequenties accepteren
-meer afstand nemen van het werk
zorgverstrekkers: beter tijdig meer afstand nemen van de job
dan een afstandelijke houding aannemen tov de patiënt
Burn-out Behandeling -rust (is geen platte rust) -ontspannende activiteiten -exercise -(h)erkennen dat er een probleem is en open staan voor verandering niet alleen op het werk, maar ook in de persoonlijke manier van mee om te gaan -zich laten begeleiden (huisarts, bedrijfsarts, psycholoog, psychiater) -keuzes maken, doorvoeren, en de consequenties accepteren -meer afstand nemen van het werk zorgverstrekkers: beter tijdig afstand nemen van de job dan de afstandelijke houding tov de patient
-evenwicht werk/privé herstellen
Burn-out Behandeling -rust (is geen platte rust) -ontspannende activiteiten -exercise -(h)erkennen dat er een probleem is en open staan voor verandering niet alleen op het werk, maar ook in de persoonlijke manier van mee om te gaan -zich laten begeleiden (huisarts, bedrijfsarts, psycholoog, psychiater) -keuzes maken, doorvoeren, en de consequenties accepteren -meer afstand nemen van het werk (zorgverstrekkers: beter tijdig afstand nemen van de job dan de afstandelijke houding tov de patient) -evenwicht werk/privé herstellen
-reïntegratie in de werksituatie goed voorbereiden
Studiedag Burn-out in de zorg.Voorkomen en genezen 30 januari 2014 - Brussel
Lezing Prof Godderis : • Artsen en VP zijn bevlogen werknemers
• Resp. 18% en 12% vertoont risico op burn-out • Resp. 5% en 7% kampt met een burn-out • Werkkenmerken cruciaal voor ontwikkeling burn-out • Persoonskenmerken blijken minder een rol te spelen
Studiedag Burn-out in de zorg.Voorkomen en genezen 30 januari 2014 - Brussel
Actieplan en wake-up call Burn-out is een complex probleem, waar we de ogen niet (langer) kunnen en mogen voor sluiten. Zorgnet Vlaanderen wil, als grootste werkgeversorganisatie in de zorg, een positieve bijdrage leveren om deze complexe thematiek bespreekbaar te maken en aan te pakken. Want burn-out is te voorkomen en te genezen. Onze studiedag is het startschot van een actieplan en tegelijk een wake-up call over het aanpakken van burn-out in de zorgsector. We bekeken een burn-out vanuit een driedubbele focus: de rol van de samenleving, de werkgever en het individu zelf.
