Onderwijsvisie uitgelegd
Graafschap College
2 Onderwijsvisie Graafschap College
Het ‘hart’ van het Graafschap College Krachtig onderwijs voor een krachtige regio. Daar maakt
de onderwijsvisie is bijzonder te noemen. We zijn op zoek
het Graafschap College zich sterk voor. We zien het als
gegaan naar het ‘hart’ van het Graafschap College. Zowel
onze opdracht om voor de regio Achterhoek excellente
studenten als medewerkers zijn hierbij intensief betrokken
vakmensen en volwaardige burgers met een ondernemende
en hebben uitgebreid de gelegenheid gekregen hun me-
houding voort te brengen.
ning kenbaar te maken.
Onze docenten en practicumassistenten zijn, met steun van
Wij zijn trots op het bereikte resultaat: een onderwijsvisie
de ondersteunende medewerkers, de grote kracht achter
die breed wordt gedragen en waarin alle studenten en
ons onderwijs. In teams geven zij, binnen de kaders van een
medewerkers van het Graafschap College zich herkennen.
gezamenlijke visie op onderwijs, op eigen wijze uitvoering
Kortom, een goede basis om onze onderwijsopdracht te
aan onze onderwijsopdracht. Met de juiste didactische mix
volbrengen!
streven we ernaar dat iedere student onze school met een diploma verlaat. Om dit te bereiken doen we ook een be-
René van Gils
roep op onze studenten en vragen hen zich hiervoor maxi-
Sarien Shkolnik-Oostwouder
maal in te zetten. College van bestuur De afgelopen 15 jaar heeft het Graafschap College op de
April 2013
verschillende facetten van het onderwijs een visie ontwik-
3
keld. De aangekondigde maatregelen van het ministerie van OCW om het mbo-onderwijs in Nederland te verbeteren, vormden de directe aanleiding om deze visie te herijken. In deze brochure beschrijven wij deze onderwijsvisie. De visie bestaat uit negen uitgangspunten. Ieder uitgangspunt vormt een stukje van de puzzel. De totstandkoming van Onderwijsvisie Graafschap College
4
Colofon
Leeswijzer
‘Onderwijsvisie uitgelegd’ is een uitgave van het Graafschap
De herijkte onderwijsvisie van het Graafschap College be-
College en is met medewerking van de stuur- en werkgroep
staat uit negen uitgangspunten. In de hoofdstukken 1 tot
onderwijsvisie tot stand gekomen.
en met 9 wordt per hoofdstuk een uitgangspunt beschreven. De uitgangspunten zijn gerangschikt in drie verschillende delen:
Redactie en eindredactie Dienst Beleid & Onderwijs: team Onderwijs & Innovatie en
•
Deel 1: voor wie en met wie? -> uitgangspunt 1 en 2
team Communicatie
•
Deel 2: hoe richten wij onze opleidingsprogramma’s in?
Vormgeving
•
-> uitgangspunt 3, 4, 5, 6 en 7 Dienst Beleid & Onderwijs: team Communicatie
Deel 3: welke voorwaarden zijn belangrijk? -> uitgangspunt 8 en 9
Fotografie
De inleiding beschrijft het waarom van de herijkte onder-
Archief Graafschap College, tenzij anders vermeld.
wijsvisie en het proces van de totstandkoming. ‘Over Graafschap College’ geeft achtergrondinformatie over ons roc,
April 2013
het kader aan waarbinnen de herijkte onderwijsvisie tot stand is gekomen.
Graafschap College Slingelaan 1 7001 EA Doetinchem Tel. 0314 353 500
[email protected] www.graafschapcollege.nl Onderwijsvisie Graafschap College
Voor meer informatie en leuke filmpjes over de onderwijsvisie: kijk op www.graafschapcollege.nl onder het kopje ‘over Graafschap College’
Inhoud Inleiding....................................................................................................................................................................10 Over het Graafschap College....................................................................................................................................12 Samenvatting onderwijsvisie ....................................................................................................................................14
Deel 1: voor wie en met wie? 1.
Iedereen een leven lang leren......................................................................................................................17
1.1.
Onze visie................................................................................................................................................17
1.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................17
1.3.
De realisatie............................................................................................................................................17
2.
Van en voor de regio....................................................................................................................................19
2.1.
Onze visie................................................................................................................................................19
2.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................20
2.3.
De realisatie............................................................................................................................................20
Deel 2: hoe richten wij onze opleidingsprogramma’s in? 3.
Persoonlijke begeleiding..............................................................................................................................23
3.1.
Onze visie................................................................................................................................................23
3.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................24 Onderwijsvisie Graafschap College
5
6
3.3. 4.
De realisatie............................................................................................................................................24
Heldere structuur..........................................................................................................................................25
4.1.
Onze visie................................................................................................................................................25
4.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................26
4.3.
De realisatie............................................................................................................................................27
5.
Vakmanschap, Burgerschap en Ondernemerschap....................................................................................29
5.1.
Onze visie................................................................................................................................................29
5.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................29
5.3.
De realisatie............................................................................................................................................30
6.
Gevarieerde lessen........................................................................................................................................32
6.1.
Onze visie................................................................................................................................................32
6.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................33
6.3.
De realisatie............................................................................................................................................33
7.
Examens op niveau.......................................................................................................................................35
7.1.
Onze visie................................................................................................................................................35
7.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................35
7.3.
De realisatie............................................................................................................................................35
Onderwijsvisie Graafschap College
Deel 3: welke voorwaarden zijn belangrijk? 8.
Modern, kleinschalig leren...........................................................................................................................39
8.1.
Onze visie................................................................................................................................................39
8.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................39
8.3.
De realisatie............................................................................................................................................40
9.
Blijvend innovatief........................................................................................................................................43
9.1.
Onze visie................................................................................................................................................43
9.2.
De achtergrond.......................................................................................................................................43
9.3.
De realisatie............................................................................................................................................43
Afkortingen en begrippen.........................................................................................................................................46 Literatuur en bronnen...............................................................................................................................................48
7 Onderwijsvisie Graafschap College
8
Inleiding
Tijdens verschillende schrijfsessies heeft de werkgroep haar mening gegeven over de verschillende onderdelen van de onderwijsvisie. Omdat de onderwijsvisie alle studenten en
Waarom een herijking van de onderwijsvisie?
medewerkers van onze school aangaat, hebben ook zij de
Voor de periode 2010-2015 heeft het Graafschap College
overige medewerkers zijn verzameld. Nadat de verschil-
strategische doelen geformuleerd. Het strategisch beleids-
len van inzicht zijn besproken en belangrijke keuzes zijn
plan is onder andere in samenwerking met onze belang-
gemaakt, is de eerste versie van de herijkte onderwijsvisie
hebbenden tot stand gekomen. Inspelend op de over-
geschreven. Daarna zijn er verschillende bijeenkomsten
heidsmaatregelen om het mbo-onderwijs in Nederland te
georganiseerd, waar onder andere studenten, medewerkers
gelegenheid gekregen schriftelijk hun standpunten kenbaar te maken. De meningen van de studenten, werkgroep en
verbeteren (actieplan Focus op Vakmanschap 2011-2015), maakten we een Startplan. In dit Startplan zijn alle aangekondigde plannen van het ministerie van OCW met elkaar in verband gebracht en is geanalyseerd wat deze maatregelen voor ons opleidingencentrum betekenen. Het Startplan is het plan van aanpak voor de invoering van de maatrege-
Belangrijke vertrekpunten bij het formuleren van onze herijkte onderwijsvisie
len uit het actieplan. Ons strategisch beleidsplan blijft daarbij leidend. Echter, de strategie moet worden uitgevoerd
•
beleidsplan
in een veranderende context van wet- en regelgeving en van regionale, maatschappelijke, economische en techno-
•
De ‘rode draad’ uit bestaande visiedocumenten komt terug
logische ontwikkelingen. Onze herijkte onderwijsvisie geeft sturing aan de benodigde veranderingen in het onderwijs.
De onderwijsvisie sluit aan bij ons strategisch
•
De onderwijsvisie is leidend voor de invoering van de verbetermaatregelen van de overheid voor het mbo-onderwijs
Hoe zijn we te werk gegaan?
•
De onderwijsvisie bepaalt de richting voor de toekomst
Om te beginnen zijn we in bestaande visiedocumenten, die
•
in de afgelopen 15 jaar zijn ontwikkeld, op zoek gegaan naar de ‘rode draad’. Daarnaast hebben we een beeld ge-
onderwijsvisie •
vormd van de externe invloeden die van toepassing zijn op de onderwijsvisie. Een werkgroep, bestaande uit docenten en leidinggevenden uit alle onderwijssectoren, is vervolgens op zoek gegaan naar het ‘hart’ van het Graafschap College. Onderwijsvisie Graafschap College
Studenten en medewerkers herkennen zich in de De onderwijsvisie stimuleert ‘out of the box’ denken, maar geeft duidelijke grenzen aan
•
De onderwijsvisie maakt duidelijk waarin ons roc zich onderscheidt van andere roc’s
en andere belanghebbenden mondeling konden reageren op de eerste versie. Deze feedback is verwerkt in de definitieve versie van onze onderwijsvisie.
‘Rode draad’ uit bestaande visiedocumenten van de afgelopen 15 jaar
Externe aspecten die van invloed zijn op de onderwijsvisie
•
Toonaangevend partner en speler
•
Maatwerk en flexibiliteit
•
Een leven lang leren
Uit het Startplan blijkt dat er externe aspecten zijn die van
•
Vakmanschap, Burgerschap en Ondernemerschap
invloed zijn op de onderwijsvisie. Onderstaande illustratie
•
Ontwikkelen van talent
laat een aantal belangrijke externe beïnvloedingsaspecten
•
Voorop lopen als het gaat om ontwikkelingen en
zien en geeft geen totaal beeld. Direct van invloed op de
innovatieve en creatieve werkvormen
onderwijsvisie zijn de thema’s in de binnenste cirkel. De
•
onderwerpen in de buitenste cirkel zijn indirect van invloed
Ontwikkelingsgericht, integratief en context gebonden onderwijs
op de onderwijsvisie.
Conjunctuur/crisis
Strategisch beleidsplan
Internationalisering
mbo Passend onderwijs maatschappelijke trends; individualisatie
Macrodoelmatigheid Hoe richt je je markt in met onderwijs?
hbo
ONDERWIJSVISIE
ICT ontwikkelingen Focus op vakmanschap; -Definitieve onderwijstijd - cascade model - Intensivering/verkorting
Ondernemerschap Regionale ontwikkelingen/ concurrentie
Wetenschappelijk onderzoek/ innovatie
Onderwijsvisie Graafschap College
9
10
Over het Graafschap College
Instellingsopdracht
ling. Bijna 10.000 studenten en cursisten volgen bij het
Het Graafschap College biedt voor jong en oud beroepsopleidingen en educatie gebaseerd op maatwerk en structuur. We creëren voor iedereen de mogelijkheid zich maximaal te ontplooien, vanuit de overtuiging dat iedereen talenten heeft. Zo dragen wij bij aan een zo goed mogelijke voorbereiding op beroep en werk in elke levensfase. In bredere zin willen wij aanzienlijk bijdragen aan de vitaliteit, leefbaarheid en het innoverend vermogen van de regio.
Graafschap College een opleiding in de sectoren Techniek
Uit: ‘Krachtig onderwijs voor een krachtige regio’,
& Informatica, Economie & Dienstverlening, Zorg & Welzijn
strategisch beleidsplan 2010-2015
Het Graafschap College is het enige regionale opleidingencentrum voor beroepsonderwijs en educatie in de regio Achterhoek. We bieden ruim 180 beroepsopleidingen aan in 35 verschillende studierichtingen. We horen bij de beste roc’s van Nederland en zijn een financieel gezonde instel-
en Educatie & Participatie. Tegen de landelijke tendensen in groeit het aantal studenten bij het Graafschap College, ook het aantal studenten in de technische opleidingen. Onze
Achterhoek 2020 door innovatie te steunen en onze stu-
school kenmerkt zich door vakmanschap en sterke profes-
denten voor te bereiden op hun toekomst in het midden-
sionals die werken in resultaatgerichte teams. Er is veel
en kleinbedrijf, de techniek of de zorg. Daarbij richten wij
aandacht voor de professionele ontwikkeling van medewer-
ons vooral op het leveren van een bijdrage aan technologi-
kers. Bij het Graafschap College werken zo’n 800 mensen.
sche en sociale innovatie.
Ondanks een stijging van het aantal studenten is het aantal medewerkers sinds 2011 licht gedaald. In de regio Achterhoek zijn wij een toonaangevende partner en speler. Wij bereiden ons voor op de dreigende demografische krimp en vergrijzing. Door doorlopende leerlijnen te ontwikkelen in samenwerking met bedrijven, instellingen en kenniscentra stimuleren wij het principe van een ‘leven lang leren’ in de regio. We kenmerken ons niet alleen door goede opleidingen in zowel de beroepsopleidende (bol) als beroepsbegeleidende (bbl) leerweg, maar vooral ook door onze intensieve samenwerking met bedrijven, instellingen en maatschappelijke organisaties in de regio. We nemen onze verantwoordelijkheid in het samenwerkingsverband Onderwijsvisie Graafschap College
3D printen, een voorbeeld van technische innovatie
Onze omgeving
De Achterhoek is een sterk innovatieve regio; na Eindhoven de meest innovatieve regio van Nederland. Het midden- en
De regio Achterhoek, met ongeveer 300.000 inwoners, is
kleinbedrijf en de maakindustrie spelen een zeer belang-
een groot gebied met zwakke infrastructuur voor wat be-
rijke economische rol. De beroepsbevolking is grotendeels
treft (openbaar) vervoer. Het gebied grenst aan onze sterke
middelbaar opgeleid. De Achterhoek is, meer nog dan het
economische partner Duitsland. De regio heeft te maken
gemiddelde van Nederland, een mbo-regio. Ook omdat de
met vergrijzing en dreigende demografische krimp en dus
dienstverlenende sector, met relatief veel hoger opgeleiden
krimp van de potentiële beroepsbevolking.
hier ondervertegenwoordigd is. Vooral de vraag naar opgeleiden in de hogere mbo-niveaus is groter dan het aanbod.
De Achterhoek was een van de eerst geïndustrialiseerde
Studenten die na hun mbo-opleiding willen doorstuderen
gebieden van Nederland. Aan weerszijde van de Oude
aan het hbo vinden de dichtstbijzijnde hbo-instellingen in
IJssel ontstond vroeg in de 18 eeuw een ijzerindustrie
Arnhem en Enschede (met uitzondering van Iselinge, Pabo
rond de plaatsen Ulft, Terborg, Doetinchem en Keppel.
in Doetinchem).
e
In de oostelijke Achterhoek is de textielindustrie tot bloei gekomen. Tegenwoordig kenmerkt de regio zich door
Onze doelgroep
(ambachtelijk) vakmanschap, innovatieve technologie en de bijbehorende technische groothandels en logistiek. Er is
Onze doelgroep is zeer divers. Wij richten ons op jongeren
een unieke samenwerking tussen ondernemers, overheden
die opgeleid willen worden tot vakmensen en volwassenen
en maatschappelijke organisaties, waaronder de onderwijs-
die zich willen bij- of omscholen. Onze studenten hebben
instellingen, die geleid heeft tot een agenda voor de de
verschillende sociale achtergronden, vooropleidingen, oplei-
Achterhoek in 2020. De moderne vorm van ‘Naoberschap’.
dingsambities, referentiekaders en leeftijden. Verreweg de meeste studenten komen uit de regio Achterhoek.
Strategische doelen voor de periode 2010-2015
Het grootste deel van de studenten volgt een opleiding in de beroepsopleidende leerweg (bol). De meeste studenten volgen een opleiding in de sector Zorg & Welzijn, gevolgd
• • • • •
Toonaangevend partner en speler in de regio Stimuleren van een leven lang leren Innovatie als gevolg van creativiteit Rendement uit talent Sterke professionals
door respectievelijk de sector Economie & Dienstverlening, sector Techniek & Informatica en de sector Educatie & Participatie. Werkgevers in binnen- en buitenland zijn over het alge-
Uit: ‘Krachtig onderwijs voor een krachtige regio’,
meen zeer tevreden over onze studenten. Zij typeren de
strategisch beleidsplan 2010-2015
studenten als loyale, hardwerkende mensen die ervoor gaan en doen wat ze zeggen. Onderwijsvisie Graafschap College
11
De negen uitgangspunten van de onderwijsvisie In het gezamenlijk schrijfproces zijn negen uitgangspunten geformuleerd die samen de onderwijsvisie vormen van het Graafschap College
Voor wie en met wie?
12
Hoe richten we onze
1: Iedereen een leven lang leren
3: Persoonlijke begeleiding
Het Graafschap College biedt in principe onderwijs voor
Wij zorgen dat studenten zich gezien en gekend voelen.
iedereen. De student is verantwoordelijk voor de ontwikke-
Hierdoor groeit het vertrouwen en ontstaat de basis voor
ling van zijn of haar talenten. Wij ondersteunen en stimu-
opleiden. We streven naar een zo passend mogelijke indi-
leren ieder individu bij de ontdekking en ontwikkeling van
viduele begeleiding, zodat iedere student maximaal succes
zijn of haar mogelijkheden, een leven lang.
kan behalen.
2: Van en voor de regio
4: Heldere structuur
Wij versterken de regio met een sterk opleidingenaanbod
Wij leggen het accent op effectief en duurzaam opleiden.
en goede beroepskrachten. Omgekeerd willen we dat de
De student kiest de opleiding, wij bieden de meest effec-
regio ook het onderwijs versterkt. Een goede samenwer-
tieve leerweg. De opleidingen bieden de studenten een
king met de regio maakt het mogelijk de hoogst haalbare
heldere structuur en geven de studenten houvast bij de
kwaliteit te bieden voor zowel studenten als de regio. De
ontwikkeling van zijn of haar talenten. Onze opleidingen
opleidingsprogramma’s sluiten zo dicht mogelijk aan op de
worden door onze professionals in de verschillende oplei-
beroepspraktijk. Daarnaast moedigen wij aan dat ervaring,
dingsteams vormgegeven.
kennis en vaardigheden in het buitenland worden opgedaan.
5: Vakmanschap, Burgerschap en Ondernemerschap Wij leiden studenten op tot excellente vakmensen en volwaardige burgers met een ondernemende houding.
Onderwijsvisie Graafschap College
opleidingsprogramma’s in?
Welke voorwaarden zijn belangrijk?
6: Gevarieerde lessen
8: Modern, kleinschalig leren
De juiste didactische mix (blended learning*) is ons uit-
Wij zorgen voor een optimale leeromgeving. Wij hechten
gangspunt Onze didactiek sluit aan bij de doelgroep (leef-
waarde aan kleinschaligheid en laagdrempeligheid, zodat
tijd, niveau, onderwijsvorm en leerstijl), leerstof en beroeps-
de student zich op school veilig en vertrouwt voelt. Er is
praktijk. Leren wordt betekenisvol door de context van het
altijd verbinding tussen school en de beroepspraktijk.
leren zoveel mogelijk te relateren aan de beroepspraktijk.
Daarnaast is er één rijke digitale leeromgeving ingericht.
7: Examens op niveau
9: Blijvend innovatief
Wij hechten veel waarde aan de kwaliteit van de examine-
Onze uitgangspunten bij de innovatie van het onderwijs zijn
ring en het proces daar om heen. De examinering is geënt
creativiteit, duurzaamheid en kwaliteit. We innoveren niet
op het beroepsgericht leren, waarin studenten die kennis,
op basis van hypes, maar als het nodig is om ons doel (het
vaardigheden, houding en inzichten ontwikkelen om als
opleiden van excellente vakmensen en volwaardige burgers)
beginnend beroepsoefenaar te functioneren. Het beroepen-
te bereiken en ontwikkelingen in de regio er om vragen.
veld is daarom bij het examineringsproces betrokken. * Blended Learning is een effectieve combinatie van
13
didactische strategieën, ongeacht het gebruik van technologie
Onderwijsvisie Graafschap College
Deel 1 VOOR WIE EN MET WIE?
14 Onderwijsvisie Graafschap College
1. Iedereen een leven lang leren
laten bloeien. Wanneer talenten kunnen worden gewekt, geactiveerd en ontwikkeld, kan een energie worden losgemaakt die leidt tot meer zelfvertrouwen, ambitie en zelfkennis. Ons uiteindelijke doel is dat we mensen de kans bieden hun talenten een leven lang te ontwikkelen en ontplooien.
1.1
Onze visie 1.3
De realisatie
Wij willen in principe onderwijs bieden voor iedereen. Zowel jong als oud moet de mogelijkheid krijgen op hun eigen
Een duidelijk toelatingsbeleid en een effectieve intake
niveau mee te bewegen met de ontwikkelingen binnen het
Bij de intake gaan we, op basis van een duidelijke toela-
werkveld. Op elk niveau bieden we mogelijkheden voor
tingsprocedure, voor iedere student op zoek naar de juiste
bij- of omscholing. Wij willen een school zijn waar talent
plek. Een effectieve intake maakt het mogelijk om studen-
optimaal tot haar recht komt en willen studenten stimu-
ten direct op het juiste niveau en op de juiste opleiding te
leren voor het maximale resultaat te gaan. Ieder individu
laten starten. Mocht, na de start van de opleiding, toch
willen we ondersteunen en stimuleren bij de ontdekking
blijken dat de student niet het juiste niveau volgt, wordt hij
en ontwikkeling van zijn of haar mogelijkheden en dat een
of zij alsnog naar de juiste plaats begeleid.
leven lang. De student is zelf verantwoordelijk voor het ontwikkelen van zijn of haar talenten op het gebied van excellent vakmanschap en volwaardig burgerschap. Wij ondersteunen en stimuleren de student bij het zien en het nemen van deze verantwoordelijkheid. Daarnaast willen we ruimte bieden voor de ontwikkeling van andere, bijzondere, talenten, bijvoorbeeld op het gebied van topsport of ondernemerschap. We willen alle studenten laten uitblinken en ons daarmee onderscheiden van andere roc’s. Of het nu gaat om entreeopleidingen, opleidingen voor niveau 2, 3 of 4 of educatieve opleidingen: op het Graafschap College behalen studenten de beste resultaten!
1.2
De achtergrond
In ons strategisch beleidsplan is opgenomen dat wij ervan uitgaan dat iedereen talenten heeft. Het is de kunst om
Succesvolle doorstroom naar het hbo Het Graafschap College stimuleert studenten met een afgeronde niveau-4-opleiding verder te studeren aan het hbo. Om de overstap te versoepelen worden speciale doorstroomprogramma’s aangeboden. Bijvoorbeeld voor derde- en vierdejaarsstudenten van de opleiding Middenkaderfunctionaris Bouw-infra. Bijna 60% van deze studenten stroomt door naar het hbo. Docent Ton Boel: “Mbo-studenten kunnen de hbo-vervolgopleiding versneld volgen, maar de ervaring is dat dit voor de meesten erg zwaar is. Daarom gaan zij vanaf het derde jaar van de opleiding één keer per week naar de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Dankzij het doorstroomprogramma kunnen zij ervaren of het hbo bij hen past en of ze het niveau aankunnen. Bijna alle studenten die uiteindelijk voor een hbo-opleiding kiezen, sluiten deze opleiding met succes af.”
aanwezige talenten te ontdekken, te ontwikkelen en te Onderwijsvisie Graafschap College
15
16
MIJN SCHOOL: een andere aanpak! Bij MIJN SCHOOL worden de reguliere opleidingen Sociaal cultureel werker en Helpende Zorg en Welzijn gegeven, maar met een andere aanpak. MIJN SCHOOL is bedoeld voor studenten die hun draai in de reguliere opleiding niet kunnen vinden, vaak door persoonlijke omstandigheden, en een meer complexe ondersteuningsvraag hebben. “Ik had twee mbo-opleidingen verprutst, maar bij MIJN SCHOOL had ik een goed gevoel. Het is de manier waarop docenten je benaderen, de manier van lesgeven en de vrijheid die je krijgt die ik zo waardeer. De docenten stellen wel degelijk grenzen en je moet ook gewoon het volledige lesprogramma volgen, maar hun aanpak en feedback maken dat ik graag naar school ga”, vertelt een student.
Geïntegreerde studentbegeleiding We handhaven een adequate, efficiënte en college brede begeleidingsstructuur (zie voor een toelichting hoofdstuk 3). Stimuleren van een leven lang leren
Om- en bijscholingsmogelijkheden
Binnen onze mbo-opleidingen bieden we doorstroom-
We maken om- en bijscholing mogelijk voor studenten van
mogelijkheden naar de verschillende opleidingsniveaus. In
alle leeftijden, bijvoorbeeld in de vorm van maatwerktra-
samenwerking met vmbo, hbo en wo zorgen we voor door-
jecten. Voortgezette educatie (vmbo en havo), Nederlands
lopende leerlijnen. Studenten met een afgeronde niveau-
als tweede taal en de verplichte inburgeringscursussen voor
4-opleiding stimuleren we om verder te studeren aan het
allochtonen maken deel uit van ons aanbod. We hebben
hbo. Dat doen we door de overstap naar het hbo zo mak-
bovendien een cursusaanbod voor specifieke, soms zwak-
kelijk en aantrekkelijk mogelijk te maken, bijvoorbeeld door
kere, groepen in de samenleving gericht op de stimulatie
Associate Degree trajecten te bieden samen met het hbo.
van de zelfredzaamheid van deze groepen.
Onderwijsvisie Graafschap College
2. Van en voor de regio 2.1
Onze visie
Achterhoek 2020 Het Graafschap College wil toonaangevend partner en speler in de regio zijn en is daarom actief betrokken bij Achterhoek 2020. Overheid, Ondernemers en maatschappelijke Organisaties (drie O’s) spelen
Wij willen de regio versterken. Onze studenten zijn het mid-
in dit samenwerkingsverband in op economische en
delpunt. We willen het maximale uit de studenten halen,
demografische ontwikkelingen in de regio. Het doel
zodat de regio hiervan profiteert en zich goed kan profile-
is de Achterhoek aantrekkelijker en vitaler te maken.
ren. Door een sterk opleidingenaanbod en unieke trajecten
Het Graafschap College vertegenwoordigt de maat-
aan te bieden, worden ook studenten van buiten de Ach-
schappelijke organisaties in het bestuur en neemt
terhoek aangetrokken. Onze hoge kwaliteit van de opleidin-
haar verantwoordelijkheid door innovaties te steunen
gen moet in de regio zorgen voor goede beroepskrachten
en studenten voor te bereiden op hun toekomst. De
met een ondernemende houding. Ervaring opdoen buiten
Agenda 2020 verbindt de vier aandachtsgebieden
de regio in binnen en buitenland is goed voor de ontwikke-
‘Innovatieve economie’, ‘Vitale leefomgeving’, ‘Slim &
ling van studenten. Het Graafschap College wil dit daarom
snel verbinden’ en ‘Natuur & landschap’ met elkaar.
stimuleren. Onze studenten kijken over de grenzen van de
Het Graafschap College vervult een initiërende en
Achterhoek en doen ervaringen, kennis en vaardigheden op
leidende rol en is actief betrokken bij verschillende
in binnen- en buitenland. Deze ervaringen, kennis en vaar-
projecten in het kader van de Agenda 2020.
digheden worden meegenomen naar en ingezet in de regio. Internationalisering heeft een belangrijke meerwaarde voor student en regio. Omgekeerd willen we dat de regio ook het onderwijs versterkt. Het Graafschap College hecht veel waarde aan de samenwerking met het bedrijfsleven om de opleidingen zo dicht mogelijk aan te laten sluiten bij de beroepspraktijk en om gezamenlijk een ‘leven lang leren’ mogelijk te maken. We willen samen met onze partners
17
werken aan innovatie. Innovaties die in de praktijk zijn ontwikkeld, willen we integreren in ons onderwijs. Daarnaast innoveren we ook mee, soms komen de innovaties van onze studenten. De branches en maatschappelijke partners worden betrokken bij de intake, het onderwijsprogramma, de examinering en de beroepspraktijkvorming (bpv). Onderwijsvisie Graafschap College
Onderwijs op locatie
2.2
De achtergrond
In ons strategisch beleidsplan is opgenomen dat we toonSamen met AOC Oost en sociale werkvoorziening
aangevend partner en speler in de regio willen zijn. Indi-
Wedeo verzorgt het Graafschap College de bbl-
viduen, bedrijven, instellingen, overheden en instanties
opleiding Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent
kunnen bij ons terecht als het gaat om vraagstukken op het
(AKA). De opleiding wordt uitgevoerd bij Wedeo en
gebied van opleiding en loopbaan. Werken vanuit het besef
dat betekent dat de werkgever direct kan meedenken
dat interactie en samenwerking met anderen van betekenis
over de vorm en inhoud van het onderwijs. Docent
is. We willen onderwijs en beroep in de regio met elkaar
Jos Meuleman: “Ons streven is studenten op de
verbinden en zoeken de verbinding actief op. Zowel in- als
werkplek les te geven. Dit betekent dat de docenten
extern worden banden gecreëerd en aangehaald. Relaties
van het Graafschap College in nauwe samenwerking
worden gekoesterd en onderhouden. We zijn deskundig en
met de praktijkopleiders de opleiding vormgeven. De
betrouwbaar, hebben open oor en oog voor toekomstige
studenten krijgen op de werkplek directe begeleiding
ontwikkelingen en sluiten het onderwijs aan bij ingezette
en feedback van de praktijkopleider. Ze worden goed
en verwachte ontwikkelingen. Gedreven zijn we om initia-
voorbereid op de detachering bij een werkgever en
tieven te ontwikkelen en oplossingen te vinden voor maat-
op de toenemende zelfstandigheid in het leren. De
schappelijke en onderwijskundige vragen. Door een goede
volgende stap in het project is dat er samenwerking
samenwerking en kennisuitwisseling met de regio maken
wordt gezocht met gemeenten, zodat het traject voor
we het bieden van de hoogst mogelijke kwaliteit mogelijk.
meer doelgroepen toegankelijk wordt gemaakt.”
2.3
De realisatie
Regio betrekken bij het onderwijs We betrekken de regio bij ons onderwijs, bijvoorbeeld als het gaat om de intake, het onderwijsprogramma, de examinering en de beroepspraktijkvorming. Op alle niveaus in de organisatie is regelmatig overleg met bedrijven, instellingen, kenniscentra, brancheorganisaties, werkgeversorganisaties,
18
maatschappelijke organisaties en overheden, bijvoorbeeld via de onderwijsadviesraden. Daarnaast ontwikkelen we opleidingsprogramma’s voor toonaangevende spelers binnen en buiten de regio.
Onderwijsvisie Graafschap College
Herkenbare opleidingen We zorgen voor herkenbare opleidingen voor de branche en maatschappelijke partners. Dit doen we door de oplei-
Ler(n)ende Euregio: over de grenzen kijken
ding een duidelijke naam te geven, zodat direct duidelijk is waarvoor de student wordt opgeleid. Opleidingenaanbod Wij hebben een opleidingenaanbod dat aansluit bij de verwachtingen en mogelijkheden van studenten, branches en de maatschappelijke partners. We zijn er op gericht om het standaard aanbod van opleidingen in stand te houden. Omdat het Graafschap College het enige roc in de Achterhoek is, is het van belang dat wij de toegankelijkheid van het beroepsonderwijs in de regio waarborgen. Het regionale bedrijfsleven verwacht van het Graafschap College dat zij innovatieve, ondernemende en vakkundige professionals op de arbeidsmarkt aflevert. Wij onderscheiden ons, zowel regionaal als landelijk, met het aanbod van specifieke en selecte opleidingen op het gebied van technologie.
Via het platform ‘Ler(n)ende Euregio’ werkt het Graafschap College samen met Nederlandse en Duitse scholen, opleidingsbedrijven en overheden in de Euregio Rijn-Waal. Studenten maken kennis met de beroepscultuur, de taal en het onderwijssysteem van het buurland, door middel van uitwisselingen, projecten en samenwerkingsverbanden. “Het platform werkt aan de ontwikkeling van een ‘Euregiocertificaat’, dat herkend en erkend moet worden door werkgevers, werknemers en overheden binnen de Euregio. Binnenkort start een pilot bij de opleiding Detailhandel. Om het certificaat te behalen volgen de studenten verschillende modulen”, vertelt docent Martin Elburg. “Duitsland verwacht in de nabije toekomst een flink tekort aan arbeidskrachten. We willen onze studenten hierop voorbereiden en tevens hun positie op de Nederlandse arbeidsmarkt verbeteren. Het certificaat moet hieraan bijdragen.”
19 Duitse en Nederlandse studenten beroepsonderwijs oefenen samen met elkaars taal. Onderwijsvisie Graafschap College
Deel 2 HOE RICHTEN WIJ ONZE OPLEIDINGSPROGRAMMA’S IN?
20 Onderwijsvisie Graafschap College
Studieloopbaanbegeleiding voor iedere student Studieloopbaanbegeleiding wil zeggen dat de student samen met zijn of haar studieloopbaanbegeleider zijn
3. Persoonlijke begeleiding
of haar studie plant en invult. De studieloopbaanbege-
3.1
beroepspraktijkvorming, POP (persoonlijk ontwikke-
Onze visie
leider heeft regelmatig een begeleidingsgesprek met de student, individueel of in een groep. De belangrijkste onderwerpen zijn: studieplanning, studieresultaten (en eventuele belemmeringen), grondhouding, lingsplan) en PAP (persoonlijk activiteitenplan). De stu-
Wij willen dat onze studenten zich gezien en gekend voe-
dieloopbaanbegeleider begeleidt de student tijdens de
len. Studenten zijn bij ons geen ‘nummer’. Door een res-
stage, onderhoudt contact met de ouders en kan, in-
pectvolle benadering van studenten (als toekomstige vak-
dien nodig, doorverwijzen naar de zorg- of loopbaan-
mensen) door de docent en praktijkopleider willen we het
decaan. Is er meer begeleiding nodig, dan kunnen
vertrouwen van studenten laten groeien. Daardoor ontstaat
externe deskundigen ingeschakeld worden.
een basis voor opleiden. Onze docenten zijn zeer betrokken bij de studenten en opleidingen. Zij hebben voldoende
Soms gaat de studieloopbaanbegeleiding over op tijd
ruimte en expertise om studenten te begeleiden en stimule-
komen, huiswerk maken en meenemen van je spullen
ren. We streven naar een zo passend mogelijk begeleidings-
voor de praktijklessen (bijvoorbeeld je eigen scharen,
aanbod, zodat studenten maximaal succes kunnen behalen
kammen, borstels bij de kappersopleiding), maar ook
en voortijdig schoolverlaten wordt voorkomen.
de ontwikkeling van loopbaancompetenties is belangrijk. Studenten denken na over vragen zoals: Wat vind
We willen studenten begeleiden naar zelfstandigheid en
ik belangrijk in mijn werk, wat geeft voldoening? Hoe
houden daarbij rekening met hun mogelijkheden en beper-
plan en beïnvloed ik mijn leren en werken? Welke
kingen. Loopbaanbegeleiding en zorg zijn op elkaar afge-
kwaliteiten heb ik en kan ik gebruiken in mijn werk-
stemd. Iedere student krijgt een persoonlijke begeleider die
situatie? Hoe sluiten mijn eigen waarden en waarden
zorgt voor ondersteuning tijdens de opleiding. Daarnaast
in het werk op elkaar aan? Hoe bouw ik contacten op
zijn er aanvullende begeleidingsmogelijkheden en –voor-
en onderhoud ik deze? Op deze manier ontwikkelt
zieningen voor studenten die extra ondersteuning nodig
de student een arbeidsidentiteit en wordt zijn of haar
hebben. Studenten blijven zelf verantwoordelijk voor de
professioneel handelen verdiept.
ontwikkeling van hun talenten. Onderwijsvisie Graafschap College
21
3.2
De achtergrond
•
Studentbegeleiding begint met de voorlichting aan een potentiële student en eindigt na uitstroombegeleiding
In de beleidsnotitie ‘Studentbegeleiding’ (2012) staan de
(al dan niet gediplomeerd) gericht op een vervolgoplei-
vijf ambities beschreven die wij hebben als het gaat om studentbegeleiding. Bovenstaande visie komt voor uit deze
ding of werk; •
ambities:
We stimuleren de persoonlijke en beroepsmatige ontwikkeling van studenten, binnen de mogelijkheden die het Graafschap College biedt, zodat de student een
• •
We bieden deskundige en persoonlijke begeleiding aan
bij zijn of haar mogelijkheden passende kwalificatie
elke student;
behaalt;
De studentbegeleiding wordt zo dicht mogelijk bij de student georganiseerd;
•
We werken samen met externe partners voor specialistische (zorg)begeleiding binnen een heldere afbakening van onderwijs, begeleiding en hulpverlening.
3.3
De realisatie
Geïntegreerde studentbegeleiding We handhaven een adequate, efficiënte en college brede, begeleidingsstructuur. De studentbegeleiding wordt zo dicht mogelijk bij onze studenten georganiseerd. De begeleiding begint bij de voorlichting aan potentiële studenten en eindigt na de uitstroombegeleiding (al dan niet gediplomeerd) naar een vervolgopleiding of naar werk. We stimuleren de persoonlijke en beroepsmatige ontwikkeling van studenten, binnen onze mogelijkheden, zodat de student een passende kwalificatie behaalt. De individuele ontwikkeldoelstellingen van studenten zijn een belangrijke leidraad bij hun begeleiding. Bij deze doelstellingen gaat het niet alleen
22
om opleidingsdoelen, maar in toenemende mate ook om aspecten als sociale weerbaarheid, communicatie en omgangsvormen. Het Graafschap College heeft afspraken met externe partners voor specialistische (zorg)begeleiding.
Onderwijsvisie Graafschap College
Begeleiding dicht bij de student
4. Heldere structuur
Bij het Graafschap College is een aantal trajectcoaches van jeugdhulpverleningsorganisatie Lindenhout
4.1
Onze visie
actief. De trajectcoach, die werkt vanuit het Loopbaanplein, ondersteunt overbelaste jongeren (vaak
Wij willen het accent leggen op effectief en duurzaam op-
18+) en pakt de problemen aan die de student belem-
leiden. De student kiest de opleiding, wij bieden de meest
mert om te studeren. In samenwerking met een ge-
effectieve leerweg naar excellent vakmanschap en volwaar-
dragswetenschapper wordt de student gestimuleerd
dig burgerschap. Duurzaam onderwijs staat voor het aan-
om de verantwoordelijkheid in het oplossen van pro-
bieden van opleidingen die studenten goed voorbereiden
blemen te nemen. De trajectcoach is fysiek aanwezig
op een werkveld dat continu verandert.
bij de onderwijsteams. Dit maakt een intensief contact met de docenten mogelijk. De trajectcoach neemt
Om studenten houvast te bieden bij de ontwikkeling van
deel aan studentbesprekingen en coacht docenten,
hun talenten, willen we dat de onderwijsprogramma’s van
zodat zij preventief te werk kunnen gaan. Doordat
de opleidingen zo worden ingericht dat:
onderwijs en hulpverlening intensief samenwerken, kan snel en adequaat worden opgetreden als een
•
studenten met enige inspanning aan de gestelde eisen kunnen voldoen (het niveau moet kloppen);
student in moeilijkheden zit. •
de juiste afwisseling tussen theorie en praktijk wordt geboden;
De trajectcoaches die werkzaam zijn op het Graafschap College
•
er de juiste balans is tussen het bijbrengen van kennis, vaardigheden en houding;
•
er wordt aangesloten bij de kerntaken van het beroep;
•
structuur wordt geboden (de onderdelen in het opleidingsprogramma zijn met elkaar verbonden en studenten begrijpen ‘waarom’ zij iets moeten leren);
•
er een goede aansluiting en voorbereiding wordt geboden op het examenprogramma (zie hoofdstuk 7).
Binnen de structuur van de onderwijsprogramma’s willen wij specialisatie- en keuzemogelijkheden aanbieden.
Onderwijsvisie Graafschap College
23
Breed opgeleide medewerkers Het Graafschap College biedt studenten van een technische vakopleiding (niveau 2 en 3) de mogelijkheid om, na het afronden van hun opleiding, versneld een andere vaktechnische opleiding te volgen. Ze kunnen een tweede studieprogramma volgen, waarvan de opleidingsduur aanmerkelijk wordt verkort. Dit doordat studenten met betrekking tot een aantal onderdelen vrijstellingen krijgen. Ongeveer een derde van de studenten maakt op dit moment gebruik van deze mogelijkheid. “Het Graafschap College wil studenten effectief en duurzaam opleiden en speelt daarom in op de ontwikkelingen in het bedrijfsleven. Als Graafschap College hebben we regelmatig overleg met het bedrijfsleven. Uit dit overleg blijkt dat er vooral behoefte bestaat aan breed opgeleide medewerkers. Bijvoorbeeld de installatietechnische branche. Deze branche is heel breed en kent een groot aantal specialisaties. Hierbij valt te denken aan data-, besturings-, gas-, water-, energie-, koelinstallaties en ga zo maar door”, aldus senior docent Henk Regtering. Hij vertelt verder: “De ‘nieuwe monteur’ moet dus breder opgeleid zijn, omdat hij ook als onderhouds- en servicemonteur moet kunnen functioneren. Een ander voorbeeld is de opleiding Mechatronica. In deze opleiding worden elektrotechniek en werktuigbouwkunde geclusterd.”
Lopende-band-opstelling bij de studierichting Mechatronica
4.2
De achtergrond
Het uitgangspunt ‘Heldere structuur’ komt voort uit het eerste deel van onze instellingsopdracht: “Het Graafschap College biedt voor jong en oud beroepsopleidingen en educatie, gebaseerd op maatwerk en structuur”. In ons
24
strategisch beleidsplan beschrijven we: “Het Graafschap College staat garant voor duurzaam onderwijs en volgt niet iedere hype. We hebben aandacht voor duurzaamheid in het onderwijsprogramma. Onze medewerkers staan bewust in hun werk en omgeving. Zij hebben met betrekking tot zichzelf een open en verkennende leerhouding.” Onderwijsvisie Graafschap College
4.3
De realisatie
Aanbieden van specialisatie- en keuzemogelijkheden Studenten kunnen kiezen voor drie specialisatiemogelijkheden:
Samenwerking bedrijfsleven Onze docenten ontwikkelen in samenwerking met het
•
bedrijfsleven onderwijsprogramma’s. De ontwikkeling van onderwijsprogramma’s is onder andere onderwerp van ge-
Verdieping in het vak (het volgen van een extra taal, zoals Duits, behoort ook tot de mogelijkheden)
•
sprek tijdens bijeenkomsten met de onderwijsadviesraden.
Voorbereiden op een hbo-vervolgopleiding. Het blijkt dat 40% van de niveau-4-studenten van het Graafschap College besluit na het succesvol afronden
Teams geven opleidingenprogramma vorm
van hun opleiding een vervolgopleiding aan het hbo te
De opleidingsprogramma’s worden grotendeels vormgege-
volgen. Wij bereiden de studenten zoveel mogelijk voor
ven door de opleidingenteams. Dit gebeurt vanuit kwalifi-
op deze overstap.
catiedossiers die zijn opgesteld door onderwijs en bedrijfs-
•
Voorbereiden op het starten van een eigen on-
leven. Uiteraard past het onderwijsprogramma binnen de
derneming. De afgelopen jaren heeft zich in Neder-
gezamenlijke beleidskaders van het Graafschap College en
land een stille ondernemerschapsrevolutie voltrokken.
worden wettelijke eisen gerespecteerd. De opleidingen-
Inmiddels verdient één op de acht werkende Neder-
teams bestaan uit excellente vakmensen met een ruime
landers zijn of haar geld als ondernemer. De directe
ervaring in de beroepspraktijk en specialisten op het gebied
aanleiding voor het Graafschap College om zich te
van beroepsgenerieke vakken. Ieder team kiest het onder-
ontwikkelen tot een ondernemende school zijn de ont-
wijsconcept dat het best past bij de aard van de opleiding.
wikkelingen op de regionale arbeidsmarkt. Het aantal
De uitgebreide ervaring van onze professionals stelt hen in
zelfstandige ondernemers is in de Achterhoek substan-
staat samen met het bedrijfsleven een zo optimaal mogelijk
tieel hoger dan in de rest van Nederland.
onderwijsprogramma samen te stellen. Naast specialisatiemogelijkheden kan een student andere Verbindingen tussen opleidingengroepen
keuzes maken tijdens de opleiding. Tijdens de opleiding
Binnen opleidingengroepen worden de opbouw van de
van leerweg veranderen is een mogelijkheid, maar ook met
beroepspraktijkvorming (bpv), het onderwijsprogramma
betrekking tot de duur van de opleiding heeft de student,
en de te gebruiken leermiddelen zoveel mogelijk op elkaar
binnen de kaders van de wet- en regelgeving, keuzes. In-
afgestemd. Dit maakt het voor studenten makkelijker om
dien het mogelijk is een opleiding versneld te volgen, wordt
te switchen en door te stromen zonder extra kosten en stu-
deze mogelijkheid aangeboden. Omgekeerd, als het tempo
dietijdverkwisting. Daarnaast worden, voor het optimaal
van de opleiding te hoog is, wordt ook gezocht naar mo-
gebruik van de gebouwen, afspraken gemaakt tussen op-
gelijkheden, zodat een student de opleiding toch succesvol
leidingsroepen over een efficiënte spreiding tussen opleidin-
kan afronden. Dit doen we bijvoorbeeld door de studietijd
gen van bpv-perioden.
te verlengen.
Onderwijsvisie Graafschap College
25
De juiste kennis, vaardigheden en houding Het Graafschap College biedt gestructureerde opleidingen, die studenten voldoende houvast bieden bij de ontwikkeling van hun talenten. Liesbeth de Jong, docent haarverzorging, vertelt over de opleidingsprogramma’s van de opleidingen Junior kapper (niveau 2) en Kapper (niveau 3). “Tijdens de opleiding brengen wij studenten de juiste kennis, vaardigheden en houding bij die nodig zijn voor het kappersvak. Een paar uur per week wordt besteed aan het bijbrengen van theoretische vakkennis. De theorie wordt gekoppeld aan de praktijklessen op school en de opdrachten die studenten tijdens hun stage of werk moeten uitvoeren. Daarnaast is er aandacht voor het aanleren van de juiste beroepshouding.” De opleidingsprogramma’s worden door het team vormgegeven. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de kwalificatiedossiers van het kenniscentrum. “We denken na over het aanbieden van verdiepingsvakken tijdens de opleiding. In de toekomst kunnen studenten zich tijdens de opleiding mogelijk specialiseren, bijvoorbeeld op het gebied van opsteken, herenkapsels, visagie en nagelstyling”, sluit Liesbeth de Jong af.
26 Onderwijsvisie Graafschap College
5. Vakmanschap, Burgerschap en Ondernemerschap 5.1
Onze visie
•
het verdere verloop van hun loopbaan zelf in de hand nemen. Studenten zien ook na het succesvol afronden van hun opleiding mogelijkheden om zich verder te ontwikkelen als beroepsbeoefenaar.
5.2
De achtergrond
De drie pijlers vakmanschap, burgerschap en ondernemerHet Graafschap College wil studenten door middel van
schap staan beschreven in ons strategisch beleidsplan.
onderwijs en vorming langs drie lijnen ontwikkelen: vakmanschap, burgerschap en ondernemerschap. In het
•
Vakmanschap
curriculum ligt een belangrijk accent op vakmanschap (be-
Alle studenten leren een vak of een onderdeel van een
roepsspecifieke onderdelen). Daarnaast willen we studenten
vak. Zij worden opgeleid tot vakmensen. Dit betekent
opleiden tot medewerkers met eigen initiatief, flexibiliteit,
dat zij hun vak beheersen en hun vak kunnen uitoe-
verantwoordelijkheid en inzicht in de eigen positie binnen
fenen in diverse omgevingen en situaties. Studenten
de maatschappij. De sector Educatie & Participatie biedt
leren wat het betekent om professional te zijn. Zij dra-
mogelijkheden om de basisvaardigheden die nodig zijn voor
gen ‘vaktrots’ uit.
beroepsopleidingen succesvol te behalen. Kortom, wij wil-
•
Burgerschap
len onze studenten opleiden tot excellente vakmensen en
Wij willen onze studenten leren een verantwoordelijk
volwaardige burgers met een ondernemende houding.
burger te zijn. Een burger in een ‘civil society’, waar
Dat betekent dat het Graafschap College er voor wil zorgen
een burger rechten maar ook plichten heeft en waar
dat studenten:
maatschappelijk verantwoord handelen het bindweefsel is van de maatschappij.
•
hun vak beheersen en kunnen uitoefenen in diverse omgevingen en situaties;
•
Ondernemerschap Het Graafschap College wil haar studenten zelfbewust(er) maken. Deze zelfbewustheid moet stu-
•
hun positie in de maatschappij begrijpen en hun ver-
denten ontwikkelen tot mensen die zelfstandig denken
antwoordelijkheid hierin kennen;
en handelen, het heft in eigen hand nemen, reflecteren op het eigen gedrag en zich realiseren dat de grens
•
weten wat het betekent om professioneel te zijn. Ze
tussen zelfbewustheid en arrogantie soms dun is. Daar-
kunnen omgaan met tegenslagen, pakken kansen
naast wil het Graafschap College haar studenten ook
en hebben een reëel beeld van hun maatschappelijke
ontwikkelen tot mensen die initiatieven nemen, kansen
(start)positie;
aangrijpen, verantwoorde risico’s durven nemen en om Onderwijsvisie Graafschap College
27
28
kunnen gaan met tegenslagen. Met ondernemerschap wordt hier ondernemendheid (ondernemende houding) bedoeld. Ondernemerschap in de zin
Een ondernemende houding stimuleren
van het starten van een eigen bedrijf wordt ook belangrijk gevonden. Hier gaat het uitgangspunt ‘Heldere structuur’ op in.
5.3
De realisatie
Resultaatgerichte opleidingen Onze opleidingen zijn resultaatgericht. De nadruk ligt op het behalen van het diploma, waarmee de student aan de slag kan als beginnend beroepsoefenaar. Het stimuleren van ondernemerschap en ondernemendheid Er zijn verschillende initiatieven gestart om ondernemerschap en ondernemendheid in de opleidingen te stimuleren. Deze initiatieven zijn Graafschap College breed ingezet maar ook binnen de verschillende opleidingen gericht op het stimuleren van een ondernemende houding van studenten. De ondernemende houding van studenten wordt in toenemende mate van belang. Studenten kunnen het verschil maken in de sociale en economische ontwikkeling van de regio als ondernemendheid op een goede manier wordt ontwikkeld. Loopbaan en burgerschap in elke opleiding Bij het onderwijs op het gebied van loopbaan en burgerschap leren we studenten verantwoordelijkheid te nemen over hun eigen loopbaan. We leren ze een zelfstandig en verantwoordelijk burger te zijn. We bieden onderwijs aan rond thema’s die maatschappelijk relevant zijn en verleden, heden en toekomst betreffen. Onderwijsvisie Graafschap College
Bij de opleiding Sociaal cultureel werker is een pilot gestart om een ondernemende houding bij studenten te stimuleren. Gezien het arbeidsperspectief is het binnen deze opleiding zeer belangrijk dat studenten ‘zichzelf kunnen verkopen’. In deze branche zijn er steeds minder vaste banen en is het belangrijk je eigen werk te creëren en/of gebruik te maken van subsidieregelingen. Lesmateriaal van Factor E (lesmethode voor Zorg & Welzijn in het mbo) wordt ingezet om ondernemendheid te stimuleren. Er is voor de niveau 4-studenten een aantal modulen geselecteerd: PR en communicatiemiddelen, Communicatietechnieken voor vergaderen en onderhandelen, Presenteren en instrueren, Schrijven van een projectplan, Behoefteonderzoek; breng je netwerk in beeld en Adviseren en voorlichten. Ook binnen de niveau-2-opleiding Basis zorg en welzijn wordt een ondernemende houding gestimuleerd. Hiervoor wordt een aantal readers gebruikt met de volgende thema’s: Werken aan de eigen professionaliteit, Basis presenteren en Project uiterlijke verzorging.
‘Warme-truiendag’ op het Graafschap College
In een veranderende samenleving je weg zoeken, dat is wat we onze studenten willen leren. De drieslag
De verwarming wat graadjes lager, schapen op het gras-
Om te kunnen functioneren als actief en kritisch bur-
veld bij de school en Boer Willem Beekman (van Boer Zoekt
ger vindt het Graafschap College het ook van belang
Vrouw) die een gastles geeft over zijn biologische zorg-
dat de student de opleiding verlaat met voldoende
boerderij: het thema duurzaamheid kwam uitgebreid aan
rekenvaardigheden, een goede beheersing van de
bod op de locatie Ruimzichtlaan van het Graafschap Col-
Nederlandse taal en waar nodig ook de Engelse taal.
lege. In het kader van de lessen Loopbaan en Burgerschap
Voor deze vakken hanteren we het uitgangspunt van
hadden docenten Maud Aaldering en Suzanne Jansen
‘de drieslag’. Dat betekent dat taal en rekenen op drie
bedacht om de studenten op verschillende manieren meer
manieren aandacht krijgen in het onderwijs:
bewust te maken van het op een verantwoorde manier omgaan met natuurlijke bronnen: “Wij leiden hier stu-
•
Aanbieden van lessen taal en rekenen;
•
Aandacht voor taal en rekenen in de beroeps-
denten op voor werk in de handel en commerciële sector, duurzaam ondernemen wordt ook daar steeds belangrijker.
praktijk of bij andere vakken;
We hopen dat door deze ‘warme-truiendag’ onze studenten niet alleen privé maar ook in hun opleiding met een ander oog gaan kijken naar consumeren en produceren.
•
Extra ondersteuning voor studenten die moeite hebben met het behalen van het vereiste niveau.
29 Boer Willem test een electrische scooter.
Onderwijsvisie Graafschap College
30
6. Gevarieerde lessen 6.1
Onze visie
We willen betekenis geven aan leren door de context van het leren zo dicht mogelijk aan te laten sluiten op de beroepspraktijk. De verschillende onderdelen van het onderwijsprogramma moeten met elkaar verbonden zijn (integratief), zodat de student ‘het waarom’ van het leren begrijpt. Het gaat om de juiste balans tussen kennis, vaardigheden en houding. Wij willen ons richten op onderwijsvormen die het best inspelen op de behoeften van specifieke doelgroepen. De didactiek sluit aan bij deze specifieke doelgroep (leeftijd, niveau, onderwijsvorm en leerstijl), leerstof en beroepspraktijk. Studenten worden gestimuleerd om zelf actief met de leerstof aan de slag te gaan in de context van de beroeps-
Engels op niveau!
praktijk. Binnen de sector Zorg & Welzijn wordt het vak Engels aangeWe hechten veel waarde aan het samenstellen van de juiste
boden op het niveau van de student. Iedere student maakt een
didactische mix (blended learning’). In deze didactische mix
niveaubepalende toets, op basis daarvan gaat hij of zij aan de
willen we gebruik maken van zowel traditionele als moder-
slag. Binnen het lesprogramma kan een student, naast de klas-
ne en innovatieve werkvormen. We volgen actief de laatste
sikale lessen, kiezen voor workshops die voor hem of haar rele-
ontwikkelingen op het gebied van nieuwe didactische werk-
vant zijn, bijvoorbeeld grammatica, uitspraak, woordenschat of
vormen. Gezien de maatschappelijke positie en verantwoor-
zelfstandig verder werken binnen de digitale methode van GPS
delijkheid van het Graafschap College in de regio wordt er
Talen. Binnen de lessen sluiten docenten zoveel mogelijk aan bij
weloverwogen geëxperimenteerd. Voorwaarde is dat de
de opleiding en belevingswereld van studenten. Naast dit alles
experimenten het opleidingsprogramma altijd verrijken. Onderwijsvisie Graafschap College
6.2
De achtergrond
Veel leertheorieën beschrijven dat studenten beter kunnen leren wanneer het leren plaatsvindt in een betekenisvolle situatie. Om studenten beter op de beroepspraktijk voor te bereiden, wordt tijdens de opleiding al een verbinding gelegd tussen de theorie en de praktijk. Dit past bij de competentiegerichte kwalificatiestructuur, die de opleiding zoveel mogelijk ‘beroepsecht’ inricht. Het bovenstaande sluit aan bij twee onderdelen uit onze visie op competentiegericht onderwijs uit 2006: •
Het onderwijs zal integratief zijn. Kennis, vaardigheden, houding en inzichten zullen integraal in het studieprogramma worden vormgegeven gericht op wat een deelnemer nodig heeft voor een goede uitoefening van het beroep of maatschappelijk functioneren;
•
Het onderwijs zal context gebonden zijn. Dit betekent het ontwikkelen van competenties in de juiste context, bij voorkeur in de beroepspraktijk.
In de herijkte onderwijsvisie wordt de lijn die is ingezet vanaf de ontwikkeling van de competentiegerichte kwalifikunnen alle studenten extra begeleiding krijgen in taal- en
catiestructuur voortgezet.
rekencentrum Tr@cé. Door deze mix en het werken op eigen niveau krijgen studenten
6.3
De realisatie
weer meer plezier in het vak Engels. Ook studenten die op het vmbo altijd onvoldoendes scoorden, halen hier op hun eigen
Het opstellen van inspirerende en afwisselende on-
niveau voldoendes en klimmen zo langzaam op naar het
derwijsprogramma’s
gewenste niveau. Door individueel, in groepjes, interactief, uit
Het Graafschap College is rijk aan onderwijsvormen die
een boek, klassikaal, online, in paren, contextrijk en op eigen
situationeel worden toegepast. Alle onderwijsvormen wor-
niveau te werken is er voor iedere student wat wils én kan elke
den aangeboden in een meester-gezel-leerling paradigma*.
student het maximale uit zichzelf halen. *Uit: ‘ Krachtig onderwijs voor een krachtige regio’, strategisch beleidsplan 2010-2015 Onderwijsvisie Graafschap College
31
Waar pure en traditionele kennisoverdracht de beste on-
derne en innovatieve werkvormen de beste werkvorm zijn,
derwijsvorm lijkt, wordt deze vorm aangeboden. Waar mo-
worden deze ingezet.
Kennis niet meer chronologisch maar ‘Just in Time’ “Kennis op maat, in plaats van obligate proefjes waarbij een student soms niet weet wat hij meet.” Praktijk en theorie zijn nauw verweven in de opleidingen Mechatronica, zo stelt docent Stanley Willemsen. “Men leert niet meer in een vaste volgorde, maar krijgt juist die lesstof aangeboden waar behoefte aan is. Bij ‘Robowars’, waar groepjes een soort ‘vechtrobot’ bouwen, worden elektromotoren gebruikt. Dan heb je kennis nodig over gelijkstroom. Die motor moet links- en rechtsom draaien, maar hoe doe je dat? Dat daagt uit, daardoor sta je direct in de juiste ‘leerstand’.” Studenten leren zelfstandiger, ze bedenken, kopen in en fabriceren: “Soms komt een ingewikkeld probleem eigenlijk net iets te vroeg. In het ‘echte leven’ gebeurt dat ook, je moet dus durven beginnen voordat je alles weet, anders begin je nooit.” Van de complete productielijn op de locatie Fabriekstraat rolt elk studiejaar een nieuw product: “Men begint met niets en gaat al lerend van ontwerpfase via productie tot nazorg. Een geweldig concept, dat perfect aansluit bij hoe het in de bedrijven werkt. En dat zie je ook terug bij de stage, een student valt gelijk op zijn plek.”
32 Onderwijsvisie Graafschap College
7. Examens op niveau
proces is het opstellen van de examenvisie geweest. Deze visie is opgesteld vanuit het gemeenschappelijke kader, dat in de examinering van de verschillende sectoren naar voren kwam. In de visie zijn de onderdelen opgenomen die wij essentieel vinden om de hoogwaardige kwaliteit van onze examinering te kunnen waarborgen.
7.1
Onze visie 7.3
De realisatie
We willen studenten kwalitatief goed op leiden en daarom hechten we veel waarde aan de kwaliteit van de exami-
Bewustzijn, alertheid, optimalisering en continuering zijn
nering en het examineringsproces. Onze examinering is
de sleutelwoorden voor onze examinering. We blijven ons
geënt op het beroepsgericht leren, waarin studenten die
bewust van wat goede examinering inhoudt en betekent
kennis, vaardigheden, houding en inzichten ontwikkelen
en wat nodig is om goede examinering vast te houden. Om
om als beginnend beroepsoefenaar te functioneren in de
dit te bereiken worden er ieder schooljaar gezamenlijke
beroepspraktijk. Dit betekent dat het beroepenveld actief
activiteiten ondernomen door de verschillende onderwijs-
bij het examineringsproces wordt betrokken en hierin alle
sectoren.
vertrouwen heeft. Voor studenten en het beroepenveld is een diploma met civiel effect essentieel. Bij de examinering
Examenfeest Verpleegkundigen in de DRU Fabriek.
wordt gebruik gemaakt van een mix van verschillende examenvormen. Uit: Handboek Examinering 2012-2013
7.2
De achtergrond
Om meer eenduidigheid te realiseren in de mbo-examinering werkten de MBO Raad, SBB, AOC Raad, NRTO, VNO-NCW en MKB-Nederland samen in het project Examenprofiel (2010). De Procesarchitectuur Examinering is een
33
van de producten die het project Examenprofiel heeft opgeleverd. De procesarchitectuur beschrijft alle processen die van belang zijn bij examinering in een mbo-instelling. Dit is uitgangspunt geweest voor het Graafschap College om naar de examenprocessen te kijken en te borgen dat deze transparant en eenduidig zijn ingericht. De eerste stap in dit Onderwijsvisie Graafschap College
Handboek Examinering Het Graafschap College heeft één gemeenschappelijk Handboek Examinering, conform de landelijke procesarchitectuur. Het is een procedureboek en naslagwerk voor iedereen die betrokken is bij de examinering. Er worden twee soorten procedures onderscheiden: Graafschap College brede procedures en procedures voor exameninstrumentarium. In de procedures wordt duidelijk beschreven welke taak de betrokkenen moeten vervullen en wat er van hen verwacht wordt. Het Handboek Examinering is ook bedoeld als verantwoordingsdocument. Hiermee wordt een kwaliteitsslag gemaakt met betrekking tot de borging van de examenprocessen. Ook zorgt het voor meer gemeenschappelijkheid, uniformiteit en transparantie binnen het Graafschap College. De kwaliteit zit hem in de uitwerkingen van de verschillende onderdelen (zoals de visie op examinering, de examenorganisatie, het examenreglement, procedures examinering en procedures exameninstrumenten) en het feit dat ze voor iedereen hetzelfde zijn. Daarnaast is de bekendheid van de taken en verantwoordelijkheden van de examenfunctionarissen en de regelgeving rondom examinering vergroot, dat komt de kwaliteit ten goede.
Analyseren is leren Docenten VAVO Luuk Wildenbeest en Theo Pillen analyseren met hun collega’s al een aantal jaren alle cijfers die door studenten in het schoolexamen en het centraal schriftelijk eindexamen worden behaald: “Niet alleen omdat de Onderwijsinspectie dat vraagt, maar vooral voor onszelf. We voeren alle cijfers in en kijken nauwkeurig hoe de verschillende vakken scoren, zowel ten opzichte van de landelijke cijfers als intern, ten opzichte van voorgaande jaren.” De grafische ‘wolk’ van puntjes geeft een prachtig overzicht van het scoreverloop. “In de teambespreking kijken we waar we nog verbeteringen in de toetsing en afstemming kunnen rea-
34
liseren, maar op grote schaal bijsturen is gelukkig nog niet nodig geweest.” Sinds kort is er ook regelmatig overleg met de ‘vakbroeders’ van ROC A12: “We bespreken onze lesopzet en wisselen toetsen uit, die over en weer worden beoordeeld en van commentaar worden voorzien. Die onafhankelijke kijk op je werk is, ook voor ervaren docenten, onontbeerlijk als je de kwaliteit van je toetsen en examens wilt blijven verbeteren.”
Onderwijsvisie Graafschap College
35 Theo Pillen(l) en Luuk Wildenbeest.
Onderwijsvisie Graafschap College
Deel 3 WELKE VOORWAARDEN ZIJN BELANGRIJK?
36 Onderwijsvisie Graafschap College
8. Modern, kleinschalig leren
De gebouwen zijn licht, ruim, sfeervol en sociaal-veilig. Ze moeten een plaats zijn waar iedereen zich thuis voelt. Daarnaast doen de leslocaties recht aan de sector of branche waarin de student de opleiding volgt. We zorgen voor een rijke digitale leeromgeving
8.1
Onze visie
Wij stellen studenten in staat in eigen tempo en op zelfgekozen momenten met de studie bezig te zijn door een rijke
Wij richten de leeromgeving van onze studenten zodanig in
digitale leeromgeving te creëren. De omgeving ondersteunt
dat het leren optimaal wordt gestimuleerd.
de samenwerking tussen studenten, medewerkers en praktijkbedrijven. ICT kan een heel waardevolle bijdrage leveren
De school naar de praktijk én de praktijk naar school:
binnen het onderwijs. We zetten ICT binnen ons onderwijs
er is altijd verbinding tussen beroepspraktijk en
in als het een duidelijke toegevoegde waarde heeft en gaan
school
niet ‘zomaar’ met elke trend mee.
Opleiden is een gezamenlijke taak van de docent en praktijkopleider. De praktijkplaats is een uitdagende en uitnodi-
8.2
De achtergrond
gende omgeving, waar studenten zich ontwikkelen volgens de eisen die aan de opleiding worden gesteld. De opleidin-
Voor veel middelbare scholieren is de overgang naar het
gen werken intensief samen met de leerbedrijven en maken
beroepsonderwijs groot. De jongeren zijn vaak gewend
heldere afspraken over de invulling en plaats van de stage
aan een kleinere en overzichtelijke school, waar zij zich als
in het onderwijsprogramma. Docenten hebben blijvend
oudste leerlingen speciaal voelden. De nieuwe school voelt
binding met de praktijk. Alle opleidingen richten zich, voor
als groot en onbekend. Ook voor volwassenen, die een
zover het beroep dit toe laat, ook op het binnenhalen van
tijdje niet aan het onderwijsproces hebben deelgenomen, is
de praktijk in de school. We geven studenten op die manier
de stap om (weer) naar school te gaan vaak een grote. Als
inzicht in de realiteit voor het beroep waarvoor ze kiezen.
Graafschap College zijn we ons hiervan bewust en we zor-
De verbinding tussen beroepspraktijk en school wordt waar
gen er dan ook voor dat studenten niet aan hun lot worden
mogelijk ook vertaald in de gebouwen, bijvoorbeeld door
overgelaten.
de beroepspraktijk een plaats in school te geven of de beroepspraktijk binnen school te simuleren.
Ons persoonlijk karakter komt tot uiting in de kleinschalige structuur, waarin activiteiten worden uitgevoerd en in de
We creëren veiligheid, vertrouwen en laagdrempelig-
wijze waarop persoonlijke competenties van studenten en
heid door kleinschaligheid op school
medewerkers de aandacht krijgen. Iedereen moet zo snel
Wij hechten veel waarde aan kleinschaligheid. Herkenbaar-
mogelijk met de juiste gesprekspartner in contact zijn.
heid en korte lijnen zijn voor ons een groot goed. Onderwijsvisie Graafschap College
37
38
8.3
De realisatie
•
voorbereiding op de beroepspraktijk: het leren gebruiken van ICT-toepassingen, zoals studenten die in de
Optimaal inrichten van het leerklimaat op school Dit doen we door ons onderwijs in kleine en overzichtelijke
beroepspraktijk zullen tegenkomen; •
aantrekkelijker onderwijs: ICT-toepassingen die de mo-
gebouwen te verzorgen, door onze studenten intensief te
tivatie van docent en student vergroten, bijvoorbeeld
begeleiden, maar ook door een persoonlijke en aangename
door het onderwijs afwisselender te maken;
sfeer in school te creëren waar jong en oud zich prettig bij
•
effectiever onderwijs: de ICT-toepassingen die kunnen
voelt. Voor studenten die net van het voortgezet onderwijs
helpen de leerprestaties en vaardigheden van studen-
komen, zorgen we voor een goede overdracht van hun
ten te helpen verbeteren;
oude school naar onze school.
•
efficiënter onderwijs: ICT-toepassingen die helpen de onderwijskwaliteit te behouden, terwijl daardoor min-
Studenten hebben inspraak op het onderwijs en het leerklimaat Wij luisteren naar onze studenten. Bij het Graafschap College hebben studenten inspraak in het onderwijs, bijvoorbeeld door middel van de studentenraad. Daarnaast organiseren we verschillende panelbijeenkomsten waar studenten hun mening kunnen geven over de gang van zaken op school en de opleiding. De school naar de praktijk én de praktijk naar school De docent en praktijkopleider spreken studenten aan als toekomstig vakman. De praktijkplaats is een uitdagende en uitnodigende leerplaats, waar studenten zich kunnen en moeten ontwikkelen volgens de richtlijnen die gelden voor de opleiding. Studenten krijgen de aandacht en begeleiding waar zij recht op hebben. Daarnaast richten alle opleidingen, voor zover het beroep dit toe laat, zich op het binnenhalen van de praktijk in de school. We geven studenten op die manier inzicht in de realiteit voor het beroep waarvoor ze kiezen. Inzet van ICT We zetten ICT in met de volgende doeleinden: Onderwijsvisie Graafschap College
der leertijd of goedkopere hulpmiddelen nodig zijn.
Vmbo-leerlingen bezoeken samen met hun ouders het Graafschap College.
Profijt, doorstroom van vmbo naar mbo Profijt is in 2000 opgericht en heeft tot doel: het stimuleren van een doorlopende leerlijn vmbo-mbo. Belangrijk is het vak loopbaanoriëntatie en begeleiding. De vmbo-scholen richten dit vak zó in dat leerlingen zich goed oriënteren en een goede keuze kunnen maken voor het juiste beroepsonderwijs. Een werkgroep, waarin alle vmbo-scholen zitting hebben, geeft gezamenlijk invulling aan het vak loopbaanoriëntatie en begeleiding. Daarnaast kent Profijt diverse werkgroepen waarin vakdocenten van vmbo- en mbo-scholen met elkaar in gesprek gaan over lesmethodes, onderwijsprogramma en toetsing. In elke beroepsrichting is er een Profijt werkgroep opgezet. Ook zijn er werkgroepen voor taal en rekenen. De resultaten van deze werkgroepen zijn onder andere; rekenen op het rooster in het vmbo, intensief onderzoek naar kwalitatief goede lesmethodes, betere toetsing, maatwerk voor studenten die meer begeleiding nodig hebben. Tot slot promoot Profijt ook de technische opleidingen. Er wordt jaarlijks een Techniekdag georganiseerd voor docenten en andere betrokkenen, om de veranderingen vanuit de overheid te bespreken en leerlingen voor techniek te enthousiasmeren.
Onderwijsvisie Graafschap College
39
Taal- en rekencentrum Tr@cé Taal- en rekencentrum Tr@cé ondersteunt de beroepsgenerieke vakken Nederlands, Engels en rekenen. Zowel in Groenlo als op de hoofdvestiging in Doetinchem is zo’n centrum ingericht. In Doetinchem is Tr@cé niet verplicht; als een docent het nodig vindt, maakt hij/zij een plan van aanpak waarmee de student zelfstandig aan het werk kan. “In Groenlo krijgen de niveau 3- en niveau 4-studenten één uur per week les van hun vakdocent, daarnaast werken zij –verplicht– één uur per week zelfstandig in Tr@cé. Ze bepalen zelf het tijdstip. De studenten oefenen online, vanuit een boek of met oefenmateriaal precies die onderdelen waar ze moeite mee hebben en ze kunnen om hulp vragen. Ze kunnen ook thuis inloggen in Tr@cé en gebruik maken van allerlei materiaal als hulp bij het studeren”, vertelt Veronic Lummen, practicum assistent Groenlo. “Als een student de lesstof voldoende behandeld heeft, kan hij/zij een eindtoets aanvragen. Op deze manier kunnen we maatwerk leveren”. De practicum assistenten werken nauw samen met de vakdocenten als het gaat om de lesstof, het ontwikkelen van instructiemateriaal of de zorg voor studenten. De studenten worden in het eerste jaar goed geïnformeerd over de mogelijkheden: “Als ze weten wat Tr@cé te bieden heeft, hebben ze daar drie jaar lang profijt van”, aldus Veronic Lummen.
40 Onderwijsvisie Graafschap College
Het aanbieden van een rijke digitale leeromgeving
9.2
De achtergrond
De komende jaren innoveren we ons onderwijs door digitale middelen substantieel te integreren in de onderwijsmetho-
De Achterhoek is de meest innovatieve regio van Nederland
den. We gebruiken creativiteit om anders naar onderwijs te
na Eindhoven. Voor het Graafschap College is ‘innovatief’
kijken en de methodieken gerichter op de doelgroepen te
niet synoniem voor ‘nieuw en anders’. De Achterhoekse cul-
laten aansluiten. E-learning maakt ‘leren op afstand’ moge-
tuur is duidelijk merkbaar: we zijn altijd kritisch naar onszelf
lijk. Een aantal studierichtingen leent zich uitstekend voor
en gaan voor degelijke kwaliteit. We innoveren wanneer
e-learning en het gebruik van digitale middelen.
we hier een belangrijke toegevoegde waarde in zien. Dat is degelijk en ook betrouwbaar. Het Graafschap College wil kunnen denken en handelen buiten bestaande kaders. Opleiden voor de wereld van morgen betekent onderwijs verzorgen dat aanzet tot creatief en innovatief denken en handelen. Het Graafschap College wil de motor voor creatief talent zijn.
9. Blijvend innovatief
Uit: ‘Krachtig onderwijs voor een krachtige regio’, strategisch beleidsplan 2010-2015
9.3 9.1
De realisatie
Onze visie Profiel technologische en sociale innovatie
Wij willen vanuit kwaliteit en duurzaamheid innoveren. De
Het Graafschap College heeft, in tegenstelling tot andere
basis van ons onderwijs is op orde en dat biedt ruimte voor
roc’s, een zeer sterke technische sector die, tegen de trend
innovatie. We innoveren niet op basis van hypes, maar als
in, blijft groeien. Wij nemen onze verantwoordelijkheid
het nodig is om ons doel (het opleiden van excellente vak-
in het samenwerkingsverband Achterhoek 2020 door in-
mensen en volwaardige burgers) te bereiken, om studenten
novatie te steunen en studenten voor te bereiden op hun
optimaal voor te bereiden op een steeds veranderende ar-
toekomst in het midden- en kleinbedrijf, de techniek of de
beidsmarkt en als ontwikkelingen in de regio daar om vra-
zorg. Dit met een ondernemende houding. Wij richten ons
gen. Daarnaast kunnen maatschappelijke ontwikkelingen,
vooral op het leveren van een bijdrage aan technologische
veranderende wet- en regelgeving en vergrijzing van de
en sociale innovatie. We zoeken steeds naar innovaties in
beroepsbevolking leiden tot nieuwe opleidingsconcepten,
de verbindingen tussen de sectoren: bijvoorbeeld technolo-
waarin innovatie en creativiteit een grote rol spelen.
gie en zorg (domotica). Onderwijsvisie Graafschap College
41
42
Innoveren binnen opleidingen De opleidingenteams hebben een open oor en oog voor
in het vakgebied. Kwaliteit blijft daarbij een belangrijk
toekomstige ontwikkelingen in het beroep en sluiten het
principe. Met onze opleidingen leveren wij een belangrijke
onderwijs aan bij ingezette en verwachte ontwikkelingen
bijdrage aan de ontwikkeling van de regio.
Studenten werken aan innovatief lichtproject Wat is de invloed van licht op de gezondheid van oudere mensen? Studenten verpleegkunde van het Graafschap College, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en Saxion buigen zich samen met het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem over deze vraag. Gedurende een periode van 15 weken werken de studenten aan de ontwikkeling van een lichtproduct dat een positieve invloed heeft op de gezondheid van oudere mensen in het ziekenhuis. “Nederland vergrijst. We krijgen te maken met meer oudere zorgvragers. Bovendien wordt de zorg voor ouderen steeds ingewikkelder. Ze hebben, naast hun ziekte, vaker te kampen met andere problemen. Een ziekenhuisopname is risicovol vanwege de verhoogde kans op complicaties, zoals ondervoeding, fysieke beperkingen, het doormaken van een delier en een verhoogd valrisico”, vertelt Ronald Loosschilder van het Slingeland Ziekenhuis. Hij vervolgt: “Uit onderzoek blijkt dat ouderen 30% meer licht nodig hebben om te kunnen functioneren. Samen met studenten onderzoeken we op welke manier we dat in ons ziekenhuis kunnen realiseren.” Ria van Donkelaar, docent bij het Graafschap College, vertelt: “Het gaat om een innovatief project en een unieke samenwerking. Onze studenten en de hbo-studenten werken in groepen samen en vullen elkaar goed aan. Ze hebben bijvoorbeeld experimenten uitgevoerd met verschillende kleuren en technieken nachtverlichting. Deze verlichting moet ervoor zorgen dat ouderen zich in het donker beter kunnen oriënteren en daardoor niet vallen. Dat de studenten in de praktijk aan zo’n project werken biedt een belangrijke meerwaarde.”
Onderwijsvisie Graafschap College
Kennishuis Achterhoek Een aantal onderwijsinstellingen, de Kamer van Koophandel, VNO-NCW en het Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt hebben in 2011, op initiatief van het Graafschap College, een start gemaakt met het Kennishuis Achterhoek. Het Kennishuis gaat fungeren als loket en ontmoetings- en verbindingsplaats voor (hoger) onderwijs en bedrijfsleven, met als hoofddoel het versterken van het innovatienetwerk in de Achterhoek. De regionale kennisagenda Achterhoek 2020 is daarbij belangrijk. “Veel projecten van Achterhoek 2020 kunnen profijt hebben van kennisuitwisseling tussen ondernemers, onderzoekers, onderwijs, overheid en omgeving. Verschillende partijen kunnen dezelfde vragen hebben en het niet van elkaar weten. Als we deze gezamenlijke kennisvragen in beeld hebben, zijn we beter in staat om elkaar verder te helpen”, aldus Tanja Abbas, kwartiermaker van het Kennishuis. “De kunst is deze vragen te verbinden met de competentieontwikkeling van de studenten in het mbo, maar ook met onderzoeksprogramma’s van hbo’s en universiteiten. In de Achterhoek zijn we al druk bezig met een kennisagenda en kennisallianties, alleen noemen we het niet altijd zo. Zo werkt de maakindustrie, samen met ACT en onderwijs- en onderzoeksinstellingen, hard aan innovaties. Een voorbeeld daarvan is het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Oost Nederland (CIVON) waarin het Graafschap College participeert. Deze aanpak moet leiden tot een goede aansluiting van de afgestudeerde studenten op de arbeidsmarkt en een grotere aantrekkingskracht op potentiële studenten”, aldus Tanja Abbas.
Onderwijsvisie Graafschap College
43
44
Afkortingen en begrippen Achterhoek 2020
samenwerkingsverband tussen ondernemers, overheden en maatschappelijke
organisaties in de regio Achterhoek
AKA
Arbeidsmarkt geKwalificeerd Assistent
Associate Degree
een erkend diploma, waarna men de keuze heeft om door te stromen naar de
Bachelor of om te gaan werken en hiermee te functioneren op een hoger (hbo)
niveau met goede doorgroeimogelijkheden
Bbl
Beroepsbegeleidende leerweg
Beroepsgenerieke vakken
Nederlands, Engels, rekenen en loopbaan en burgerschap
Blended Learning
een effectieve combinatie van didactische strategieën, ongeacht het gebruik van
technologie
Bol
Beroepsopleidende leerweg
Bpv beroepspraktijkvorming Civil Society
burgermaatschappij, overeenkomst waarbij twee of meer personen zich verbinden
Drie O’s
Ondernemers, Overheden en maatschappelijke Organisaties die deelnemen aan het
samenwerkingsverband Achterhoek 2020
Focus op Vakmanschap
actieplan met maatregelen van het ministerie van OCW om het mbo-onderwijs in
Nederland te verbeteren
Ministerie OCW
ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
NRTO
Nederlandse Raad voor Training en Opleiding
Ondernemerschap
het ondernemer zijn
Onderwijsvisie Graafschap College
Ondernemendheid
ondernemende houding
Onderwijsprogramma
beschrijft de onderdelen van het studieprogramma van een opleiding
Opleidingenprogramma
het totale programma van een opleiding, zowel onderwijsprogramma als examen-
programma
POA
Platform Onderwijs Arbeidsmarkt
Profijt
regionaal samenwerkingsverband binnen het onderwijs dat gezamenlijk
voorwaarden creëert om jongeren te laten doorleren in de beroepskolom
Regio
per opleiding wordt een andere definitie van regio gebruikt. Wat de regio inhoud
heeft vaak te maken met de branche waarbinnen de opleiding valt
Roc
regionaal opleidingencentrum
SBB
Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven
Selecte opleidingen
opleidingen die slechts door enkele roc’s in het land worden aangeboden en vaak
kleinschalig zijn van aard. Deze opleidingen worden vaak aangeboden vanwege
historie of specifieke regionale vraag vanuit het bedrijfsleven
Specifieke opleidingen
opleidingen die door enkele roc’s worden aangeboden vanwege een beperkte(re)
vraag. Deze opleidingen worden vaak aangeboden vanwege historie of specifieke
regionale vraag vanuit het bedrijfsleven
Standaardopleidingen
opleidingen die (vrijwel) ieder roc aanbiedt. Doorgaans zijn het opleidingen met
relatief veel studenten
Startplan
plan van aanpak voor de invoering van de maatregelen uit het actieplan FOV
Studenten
zowel bol als bbl studenten van educatieve opleidingen
Onderwijsvisie Graafschap College
45
Literatuur en bronnen 3x3=9 en ieder kiest zijn eigen weg! (Onderwijsnota Graafschap College 1998) Visie op competentiegericht onderwijs (dienst Onderwijs & Innovatie 2006 en 2007) Lijnen naar de Horizon (strategisch beleidsplan 2005-2010) Corporate brochure Graafschap College (2008) Jaarverslag Graafschap College (2010 en 2011) Handboek Examinering 2012-2013 (2011) Kaderdocument onderwijs en examinering (2011) Graafschap College profiel (2012) Beleidsnotitie Studentbegeleiding v0.8 (2012) Huisvestingsplan Graafschap College 2010 – 2012 Krachtig onderwijs voor een krachtige regio (strategisch beleidsplan 2010-2015) Krachtige ondersteuning voor krachtig onderwijs v0.8 (discussienota strategisch ICT beleidsplan 2012)
46 Onderwijsvisie Graafschap College
