o f w
u i t g e l i c h t
jaarverslag
2009
In de digitale versie van het jaarverslag van OFW staan diverse links naar publicaties van OFW.
o f w
u i t g e l i c h t
jaarverslag
2009 3
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
COLOFON Oost Flevoland Woondiensten Postbus 89, 8250 AB Dronten De Noord 47-49 Dronten T: 0321-38 55 00 F: 0321-31 77 33 www.ofw.nl Openingstijden maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 uur
Redactie Oost Flevoland Woondiensten
Fotografie Leo van Bemmel fotografie Oost Flevoland Woondiensten
Vormgeving Aigu ontwerpstudio Dronten
Druk Zalsman Kampen
Op alle teksten, illustraties en foto’s berust copyright.
4
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
I N H O U D pag
6
5
h Jaarverslag 1 Bestuursverslag
10
2 Oost Flevoland Woondiensten, samen voor kansrijk
14
3 Maatschappelijke inbedding
22
4 Maatschappelijke resultaten
24
• Kansrijke woonomgeving
34
• Duurzaamheid
44
• Alle doelgroepen onder dak
52
• Kwaliteit en keuze
56
• Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw
60
• Efficiënt en effectief
68
5 Bestuurlijke organisatie
78
6 Jaarverslag RvC
90
7 Sociaal jaarverslag
104
8 Projecten
118
9 Financieel verslag
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
1
T it e l Bveasntuu h er t s hoo v e r sfldasgtu k th e m a e t c e t e r a
“
Huurders Belangen Vereniging
“
6
“Voor ons is Biddinghuizen exemplarisch. Een dorp dat door OFW is ontwikkeld tot een voorbeeld voor de rest van onze dorpen. Tegelijkertijd een voorbeeld voor vele huurdersverenigingen. Zo moet het. Wij hebben de huurders op het oog, zodat zij zich gelukkig kunnen voelen in hun (nieuwe) woonomgeving. Zoals een bewoonster van De Tas, die ons vertelde dat zij voor het slapen gaan eerst een tijdje zit te huilen van blijdschap, omdat haar nieuwe thuis zo’n geweldige vooruitgang in haar woongenot is. Zo kan het dus ook. Daar doet OFW het voor, daar doen wij het voor.”
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
7
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
B e s tuu r s v e r s l a g 2009 was een bijzonder jaar voor OFW. Op 1 november 2009 bestond OFW 40 jaar! Dit hebben we op gepaste wijze gevierd met een jubileumboek, een spetterende talkshow en een feestelijke receptie. In 2009 heeft OFW voor de tweede maal een visitatie
bedrijfsvoering. Een lijst met inleidingen, workshops,
laten uitvoeren conform de Governancecode. We zijn
excursies en presentaties en publicaties is opgeno-
trots op de uitkomsten: viermaal een 8 en eenmaal
men in de bijlage.
een 7. De visitatiecommissie concludeerde: “OFW vaart behoorlijk scherp aan de wind”. De bedrijfsvoe-
In 2009 werd de nieuwe Woonvisie door de gemeente
ring is goed op orde met stevige kaders en normen
Dronten vastgesteld. De rol van OFW in de invulling
en een goed treasurybeleid. Daarnaast blijkt uit een
van deze Woonvisie wordt in 2010 in een nieuw con-
onderzoek van Atrivé dat OFW bij de tien slankste
venant en nieuwe prestatieafspraken vastgelegd.
corporaties behoort. Zaken waar we als OFW trots op zijn. Het is een bevestiging van het streven naar een
In augustus 2009 verhuisde OFW tijdelijk naar een
sobere en doelmatige bedrijfsvoering met veel aan-
ander kantoorpand in verband met de modernisering
dacht voor maatschappelijk resultaat.
van het eigen kantoor. De verhuizing is door een goede voorbereiding goed verlopen. In juni 2010 verhuist
2009 was ook het begin van de kredietcrisis en de
OFW terug.
economische recessie. Dit heeft direct en indirect veel invloed op OFW als woningcorporatie. De crisis zorgt
Toekomst
ervoor dat de nieuwbouw van koopwoningen en de
Wat komt er op ons af de komende jaren? In 2011
verkoop van bestaande woningen stagneert. Vooral
loopt het huidige beleidsplan ‘Samen voor kansrijk’
dat laatste is terug te zien in de verkopen van OFW
af. Welke ontwikkelingen zien we die van invloed zijn
in 2009. Het is niet mogelijk ver vooruit te lopen met
op een nieuwe beleidsperiode?
de bouw van huurwoningen terwijl de koop stagneert.
• Vernieuwing corporatiestelsel; vernieuwing wat
OFW beweegt mee met het tempo waarin de nieuwe
betreft de relatie tussen overheid, woningcorpo-
wijken worden ontwikkeld.
raties en lokale belanghebbenden, het werkdomein, de staatsteunkwestie en de verbindingen
De crisis zorgt er ook voor dat er landelijk bezuinigd
van corporaties. Ook gaat het om vernieuwing in
moet worden. Een verhoging van de waterschaps-
de balans tussen sturing en regulering door de
lasten, de integrale vennootschapsbelasting en het
sector en door het interne toezicht enerzijds en
verzwaren van de normstelling van het WSW en CFV
publieke waarborgen anderzijds en het externe
beperken de investeringsruimte van OFW. Hierdoor
toezicht.
heeft OFW in 2009 besloten het tempo van modernisering aan te passen. Alle beoogde woningen worden aangepakt. De laatste woningen worden niet in 2012 opgeleverd maar in 2013/2014.
• Implementatie Europese regelgeving; welke taken mogen worden vervuld met staatsteun? • De bezuinigingsoperatie van het rijk moet jaarlijks een forse besparing opleveren voor het ‘dossier Wonen’. Er dreigt een ‘greep in de kas’ van
In 2009 is OFW veelvuldig gevraagd om haar ken-
8
corporaties.
nis en ervaring te delen met betrekking tot het duur-
• De landelijke beeldvorming over corporaties is
zaamheidbeleid, de implementatie ervan en prak-
soms ronduit slecht. Incidenten versterken het
tijkervaring, maar ook het voeren van een efficiënte
beeld dat we ons richten op te grootse en meesle-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
pende projecten. Dit roept vraagtekens op over
nieuw convenant en nieuwe prestatieafspraken.
onze integriteit. Transparantie en verantwoording
De koers van het nieuwe beleidsplan zal niet radicaal
worden nog belangrijker.
anders zijn. In overleg met onze stakeholders wordt
• Lokaal: inwonersgroei is niet meer zo vanzelfspre-
in 2010 een start gemaakt met de voorbereidingen.
kend als in het verleden in de gemeente Dronten.
De investeringsmogelijkheden worden voor een deel
Hoe geven we invulling aan de nieuwe Woonvisie
bepaald door de uitkomsten van de verschillende bo-
• De nieuwe Woonvisie moet in 2010 leiden tot een
venstaande ontwikkelingen.
Bestuursbesluiten 2009 Welke zaken passeerden de revue in 2009: Prestatieafspraken met de RvC voor 2009 Treasuryjaarplan 2010 en treasurymaatregelen 2010 en 2011 Invulling financieringsbehoefte 2009 Realisatie groepswoning De Reeve aan De Grutto te Dronten Wijziging begroting door versneld uitvoeren 29 woningen modernisering Bazaltstraat / Zuidsingel te Swifterbant In eigendom houden van een perceel grond in Dronten-Oost Bureauselectie t.b.v. visitatie Overdracht WKO De Tas / De Ark naar BV Aangaan licentieovereenkomst koopvariant ‘Koopgarant’ Moderniseren 85 woningen Schelpenbuurt + 29 woningen Bazaltstraat/Zuidsingel van voorlopig naar definitief ontwerp Aankoop grond t.b.v. realisatie 63 woningen in De Gilden-2e fase Renovatie Regenboog Opdrachtverstrekking moderniseringen 71 woningen Klaversingel / Uitloper te Biddinghuizen Vaststelling jaarverslag en jaarrekening 2008 Vaststellingsovereenkomst vennootschapsbelasting 2 (VSO 2) Realisatie van een praktijkwoning tbv St. de Reeve a/d Grutto te Dronten Realisatie van 22 koopwoningen aan de Grutto te Dronten Biddinghuizen Centrum opdrachtverstrekking deelgebied 2 / opdrachtverstrekking aan aannemer Aankoop Klaversingel 17 Moderniseren, uitbreiden en opnieuw inrichten kantoor OFW aan de Noord 47–49 Treasurymaatregelen 2009 Vaststelling huurbeleid en huurverhoging 2009 Van ontwerp naar opdrachtverstrekking modernisering 113 woningen Schelpen-buurt /Bazaltstraat te Swifterbant Kantoorpand OFW / te nemen duurzaamheidsmaatregelen Vaststellen inkoop- en aanbestedingsstatuut versie 2009 Aankoop woningen Gletsjerstraat 32 te Swifterbant en Klaversingel 77 / Uitloper 2 / Uitloper 66 te Biddinghuizen Grutto + Koopgarant + koperskortingen Realisatie 63 woningen De Gilden-2e fase Opdracht aan de aannemer voor de bouw van 10 appartementen (complex N8) in Biddinghuizen Vaststelling begroting 2010 Realisatie 2 appartementen aan De Rozemarijn 30 t.b.v. stichting Philadelphia Zorg Praktijkwoning De Reeve – start bouw + toepassing warmtepomp 22 koopwoningen Grutto - start bouw + toepassing energiezuinige maatregelen Aankoop Boeierstraat 6 Wijziging reglement Geschillenadviescommissie
9
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
2
T it e l Ov oa snt hFelte vhoo o l afnd d s tu Wkoondi e n s t e n , te cn e tve oo rar kansrijk th e m as aem
“
Bert Ruben, apotheker “De meerwaarde van deze apotheek zit in het feit dat het voor de mensen dichtbij is. De andere apotheken in Dronten zijn moeilijk bereikbaar voor minder validen. Het is een dienstverlening aan huis. Het wordt geen volwaardige apotheek. Er komt een gespreksruimte voor de mensen en het verzorgend personeel. De diensten worden uitgebreid naar behoeften.”
Herman van Zomeren, fysiotherapeut “Het Maatschap Centrum Fysiotherapie Dronten kampte met ruimtegebrek. OFW bood ons de kans tot uitbreiding in “De WoonArk”. Fysiotherapie is voor ouderen een belangrijke toevoeging om mobiel te blijven. Naast algemene fysiotherapie wordt in het woonzorgcomplex onder andere manuele therapie en revalidatietherapie aangeboden.”
Helga Morreau, therapeut “Het huid & oedeemcentrum was reeds gevestigd in zorgcentrum de Regenboog. Echter was de praktijk moeilijk bereikbaar en het centrum kampte met ruimtegebrek. Met de overgang naar het woonzorgcomplex “De WoonArk” is dit alles verbeterd. Patiënten die worden behandeld komen niet alleen uit Dronten, maar uit de gehele regio.”
“
10
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Op de begane grond van de WoonArk zitten een fysiotherapeut, een huid- en oedeemtherapeut en een apotheek. Voor de bewoners is dit een uitkomst om dicht bij huis te kunnen blijven en vanzelfsprekend kunnen ook mensen die niet in “De WoonArk” wonen van deze diensten gebruik maken.
11
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
O o s t F l e v o l a nd W oondi e n s t e n , s a m e n v oo r k a n s r i j k OFW is de enige woningcorporatie in de gemeente Dronten. Als lokale volkshuisvester staat OFW midden in de maatschappij. Maatschappelijke verankering is dan ook één van de kernkwaliteiten van OFW. OFW heeft in haar beleid gekozen voor een brede visie op wonen; wonen houdt niet op bij de voordeur, maar wordt sterk door de omgeving en het voorzieningenniveau beïnvloed. Het kader voor haar handelen wordt gevormd door het Beleidsplan ‘Samen voor kansrijk’ (2007) en het Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw ‘Duurzaam bouwen aan goed wonen’ (2007). Hieraan is in 2008 het Organisatieontwikkelingsplan toegevoegd. In dit jaarverslag legt OFW, aan de hand van de doelen en prestaties uit het Beleidsplan, verantwoording af aan haar stakeholders en toezichthouders. Het be-
• Mensen keuzes bieden die afgeleid zijn van hun woonwensen. • Het faciliteren zodat mensen een kans wordt ge-
staande Beleidsplan loopt af in 2011. Daarom kijken
boden te emanciperen en zelfredzaam te worden,
we in dit jaarverslag, mede aan de hand van de uit-
waarbij voorop staat dat zij zelf verantwoording
komsten van de visitatie, wat de stand van zaken van
nemen voor de keuzes die zij maken in het leven.
onze doelen en prestaties tot nu toe is. Het jaarverslag, het Beleidsplan en het Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw alsmede de be-
• Het bieden van een vangnetfunctie wanneer het reguliere aanbod niet volstaat. • Het initiëren van het maatschappelijk debat en
groting zijn op onze website www.ofw.nl beschikbaar
het faciliteren van maatschappelijke partners op
en/of opvraagbaar.
het gebied van wonen, zorg, onderwijs, veiligheid,
De missie, visie en doelstellingen die zijn verwoord in
milieu/ duurzaamheid en sociale activering.
het beleidsplan ‘Samen voor Kansrijk’ zijn:
Doelstellingen Missie
• Kansrijke woonomgeving: Het creëren van een
Het bieden van een kansrijke woon- en leefomgeving voor mensen die zwak staan op de woningmarkt in de gemeente Dronten.
leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving. • Duurzaamheid: Alert zijn op de meerjareneffecten van ons handelen op de samenleving waarbij de effecten op het milieu zeker goed worden meegewogen.
Visie
• Alle doelgroepen onder dak: Omvang en samen-
OFW staat als maatschappelijk partner in wonen voor:
stelling van de woningvoorraad afstemmen op de
• Een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving
huidige en toekomstige vraag van verschillende
waarin mensen prettig samenleven en waar het rijk- of arm-zijn niet doorslaggevend is voor de kansen die je krijgt in het dagelijks leven. • Het actief invulling geven aan het begrip duurzaamheid.
• Kwaliteit en keuze: Het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden. • Efficiënt en effectief: De bedrijfsvoering is gericht
• Het bieden van een gedifferentieerd aanbod van huur- (en koop-) woningen en wonen met zorg, daarbij rekening houdend met (toekomstige) marktontwikkelingen.
12
klantgroepen.
op (financiële) continuïteit op lange termijn en transparantie. • Personeels- en organisatiebeleid: Het voeren van een duurzaam personeelsbeleid.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
13
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
3
T it e l M va an a th sc et h ahoo p p ef ld i jsktu e inb k e ddin g th e m a e t c e t e r a
“
Anneke Groenenberg, raad van bestuur Coloriet “Coloriet en OFW hebben elkaar gevonden en versterken elkaar in de ontwikkeling van woonservicebuurten De Regenboog en De WoonArk. Een prachtig voorbeeld van een vooruitstrevende ontwikkeling die bijdraagt aan een duurzame samenleving. De relatie tussen OFW en Coloriet heeft vanuit verschillende invalshoeken bekeken, verschillende kwaliteiten. OFW en Coloriet zijn organisaties met een eigen en ten opzichte van elkaar verschillende cultuur. In de samenwerking bestaat aan beide kanten respect en begrip daarvoor. OFW en Coloriet treffen elkaar daar waar het gaat om ambitie. In de samenwerking is sprake van een hoge mate van synergie.”
“
14
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
15
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
M a at s c h a p p e l i j k e
inb e ddin g
OFW vindt het belangrijk dat ze de goede dingen doet en dat ze ze goed doet. Het beleidskader van OFW zoals besproken in hoofdstuk 1 is daarom mede tot stand gekomen door de inbreng van haar stakeholders. Daarnaast wordt de uitvoering van het beleid jaarlijks getoetst door middel van een stakeholdersoverleg. OFW vraagt op deze manier ‘de maatschappij’ waar ze als corporatie actief in moet zijn. Daarnaast vindt OFW het belangrijk transparant te zijn in haar verantwoording. Conform de Governancecode van Aedes laat OFW naast het jaarlijkse stakeholdersdebat, zich vierjaarlijks visiteren. OFW onderschrijft de Governancecode en leeft deze code na volgens het principe ‘pas toe of leg uit’.
In 2009 heeft een stakeholdersoverleg plaatsgevon-
Dronten en levert daarmee een betekenisvolle agenda
den en is er een visitatie uitgevoerd. Daarnaast heeft
voor OFW.
OFW op een geheel nieuwe manier de samenleving betrokken bij haar organisatie. Diverse mensen uit
Stakeholders
de samenleving zijn gevraagd hun toekomstvisie op
OFW stuurt op een duurzame relatie met haar sta-
Dronten op te schrijven. Hierdoor is er een waarde-
keholders gebaseerd op integriteit en fatsoenlijk za-
vol boek ontstaan; een Liber Amicorum met de titel
kendoen. De groep stakeholders is niet een statische
‘Duurzaam over de drempel’. Het boek geeft inzicht
groep en ieder jaar wordt opnieuw vastgesteld wie de
in wat stakeholders, maar ook andere mensen uit
stakeholders van OFW zijn. In het kader van de visita-
de samenleving, verwachten voor de toekomst van
tie is een lijst van stakeholders opgesteld:
Stakeholders betrokken bij visitatie 2009 Klanten/ huurders
Huurdersvereniging OFW
Consumentenorganisaties
St. Seniorenbelang Behartiging en Advisering Dorpsbelangen Biddinghuizen
Maatschappelijk middenveld
Stichting Coloriet Stichting de Reeve Kwintes MDF GGD Politie Flevoland De Meerpaal Openbaar Basisonderwijs Dronten ROC Flevoland Natuur en Milieu Flevoland
Overheid
Gemeente Dronten Provincie Flevoland
Brancheorganisatie
16
Aedes
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Voor het jaarlijkse stakeholdersoverleg zijn dit jaar in het kader van het 40-jarig bestaan van OFW een bredere selectie stakeholders uitgenodigd waaronder een groot aantal leveranciers. De aanwezige stakeholders en leveranciers zijn (in willekeurige volgorde):
Stakeholders aanwezig op stakeholdersbijeenkomst 2009 Klanten/ huurders
Huurdersvereniging OFW Maatschap apothekers
Consumentenorganisaties
St. Seniorenbelang Behartiging en Advisering Dorpsbelangen Biddinghuizen
Maatschappelijk middenveld
Stichting Coloriet MDF Stichting de Reeve Stichting Warmonderhof
Overheid
Gemeente Dronten (gemeenteraadsleden, wethouders en ambtenaren) Provincie Flevoland
Leveranciers
19 Het Atelier Looman architecten Architectenburo Brink & Fleer Atelier el Haroui Bouwbedrijf Wensink en Prins b.v. Bramer Beheer en Exploitatie Maatschappij B.V. Cauberg Huygen Donker Cultuurtechniek BV Effective World Groothuis Woningbouw Mateboer Bouw BV Notariskantoor Mr M.R. de Wilde de Ligny Ondernemersvereniging De Driehoek Salverda Bouw BV Schildersbedrijf Broekhuizen Dronten BV Makelaardij Sinke Installatiebedrijf Wouda
Stakeholdersoverleg 2009 OFW toetst jaarlijks de uitvoering van haar beleid tijdens een stakeholdersoverleg. Daarnaast wordt tijdens zo’n overleg gezamenlijk gekeken naar de maatschappelijke agenda. OFW tracht ieder jaar een andere vorm toe te passen, zodat het voor de deelnemers interessant is om te participeren. Ieder jaar wordt de
17
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
bijeenkomst geëvalueerd. Uit vorige evaluaties blijkt
nia spelen. Het gehele verslag van de bijeenkomst is
dat de bijeenkomsten zeer worden gewaardeerd door
beschikbaar op de website www.ofw.nl.
de deelnemers en dat zij het op prijs stellen dat dit jaarlijks wordt georganiseerd. Het voornemen was om
Uitkomsten
de uitkomsten van de visitatie als input te gebruiken
De agendapunten die uit de Open Space bijeenkomst
voor de stakeholdersdag. De leerpunten uit de visitatie
naar voren kwamen zijn:
waren echter vooral intern gericht en daarom minder
• veiligheid
geschikt als input voor een stakeholdersoverleg.
• rol van bestuur in de toekomst • krimp
Op 5 november 2009 heeft OFW voor de derde keer
• flexibel wonen (hoe flexibel is de mens zelf)
het overleg met haar belanghebbenden georgani-
• mobiliteit
seerd. Omdat OFW in 2009 40 jaar bestond, was er
• geen georganiseerde sportverenigingen meer
voor gekozen de dag een feestelijk tintje te geven.
• bezit
Tevens heeft OFW 5 november aangegrepen om het
• rol van de corporatie
eerste exemplaar van het Liber Amicorum uit te rei-
• de oudere mens
ken. Het Liber Amicorum is een vriendenboek dat een
• financiën
markeringsmoment is voor de jarige corporatie en
• service en ondersteuning
een geschenk aan de Dronter maatschappij.
• duurzaam leven en bouwen • technische mogelijkheden versus cultuur
Bij de stakeholdersdag waren 38 belanghebbenden (stakeholders, klanten en leveranciers) aanwezig van 19
Natuurlijk moeten deze ideeën op waarde worden ge-
verschillende organisaties en 39 medewerkers (inclusief
schat: Het zijn vrije gedachten van professionals, die
directeur/ bestuurder, MT leden, RvC-leden en OR). In
iets met elkaar gemeen hebben: het werkgebied en hart
totaal zijn 129 belanghebbenden aangeschreven.
voor de streek. Rijp en groen staan door elkaar. OFW heeft zich vooral laten inspireren in wat er is gevonden
De dag werd geopend door een futuroloog: hij gaf
aan onderwerpen. Op deze manier zullen ze dan ook
zijn blik op de toekomst in 2050. Vervolgens gingen
op een of andere manier terug komen in het beleid in
belanghebbenden en OFW met elkaar in gesprek. Als
de toekomst. Door de opzet van de dag kan niet nu
werkvorm werd de ‘open space’-methode toegepast.
al zo’n verdieping in de onderwerpen worden gemaakt
Een Open Space bijeenkomst is gericht op het vor-
om een daadwerkelijke doorvertaling te maken.
men van agenda’s door een complexe groep betrokkenen rondom een onderwerp. In dit geval: alle belang-
Ook dit jaar is de bijeenkomst geëvalueerd. Met een
hebbenden rondom OFW met als vraag: wat is de rol
respons van 82% beoordeelden de stakeholders de dag
van een woningcorporatie in 2050? Deelnemers wa-
met een 7,7 en de medewerkers de dag met een 7,8.
ren verplicht om volledig op hun eigen kompas te varen, zowel bij het opgooien van ideeën als het uitwer-
Samenwerking en Overleg
ken van die ideeën in kleine groepjes. Op deze manier
18
ontstond een spontane lijst van relevante zaken die
Huurders Belangen Vereniging
rondom een woningcorporatie in de komende decen-
De Huurders Belangen Vereniging als vertegenwoor-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
diging van de huurders van OFW is een belangrijke
municatie met overige stakeholders vindt op formele
partner in het overleg over activiteiten en beleid van
en informele wijze plaats. OFW streeft naar transpa-
OFW. OFW wil huurders direct betrekken bij onder-
rantie en spreekt daarom met stakeholders over al-
werpen die voor hen van belang zijn om zo in te
lerlei thema’s en onderwerpen. Het uitgangspunt is
kunnen spelen op hun wensen. Er vindt structureel
dat beleid interactief met de samenleving en met de
overleg plaats met de Huurders Belangen Vereniging,
stakeholders ontstaat.
zowel met het dagelijks bestuur als met bewonerscommissies bij bijzondere activiteiten in een bepaalde
Leveranciers
wijk. De heer Roel Mensink is in 2009 afgetreden als
OFW kiest er bewust voor te investeren in keten-
voorzitter van de Huurders Belangen Vereniging. De
kwaliteit zoals de kennisontwikkeling over het bou-
heer Adriaan Goudswaard heeft de voorzittershamer
wen en moderniseren van woningen met een lager
overgenomen. OFW heeft samen met de Huurders
energieverbruik. In onze opdrachtgeversrol zoeken
Belangen Vereniging in 2009 een nieuwe samenwer-
we samenwerking met andere partijen die met ons
kingsovereenkomst opgesteld. De samenwerkings-
bijvoorbeeld nieuwe producten en ideeën rond duur-
overeenkomst wordt jaarlijks geëvalueerd.
zaamheid verder willen ontwikkelen en realiseren. Voorbeelden hiervan zijn: • pilotproject duurzaam onderhoud in Biddinghui-
Stakeholders OFW werkt samen met veel verschillende partners in de ketens wonen-zorg-welzijn en wonen-werken-
zen Centrum • samenwerking met Feenstra als warmteleverancier
leren. Het uitgangspunt hierbij is steeds het creëren van een kansrijke woonomgeving. We participeren
Vanzelfsprekend heeft OFW aandacht voor scherpe
actief in initiatieven van andere partners door middel
prijzen. Projecten worden aanbesteed volgens ons
van het inzetten van onze kernkwaliteiten (bouwen,
aanbestedingsstatuut. Deze is in 2009 geactualiseerd.
beheren, verhuren, ontwikkelen en maatschappelijke
19
verankering) of door het nemen van de regie. OFW
Prestatieafspraken
werkt hier samen met welzijns- en zorginstellingen,
OFW heeft in 2002 een convenant met de gemeente
onderwijsinstellingen, de gemeente en de bewoners.
Dronten gesloten en vervolgens enkele keren presta-
Uitgangspunt is dat partners elkaar aanvullen van-
tieafspraken gemaakt. De voortgang daarop komt re-
uit ieders deskundigheid en ieder proportioneel een
gelmatig aan de orde in het bestuurlijk overleg tussen
bijdrage levert. Voorbeelden van samenwerking zijn
OFW en de gemeente. De laatste prestatieafspraken
die met maatschappelijke partners in het Meldpunt
zijn gemaakt voor de periode 2008/2009. Naar ver-
Vangnet en Advies, met de gemeente en partners in
wachting worden in 2010/2011 nieuwe prestatieafspra-
de Wijkteams op het gebied van wijk en buurtbeheer,
ken gemaakt met het nieuwe college, na de herziening
maar ook met dorpsbelangen Swifterbant over een
van het bestaande convenant. In hoofdstuk 4 wordt per
mogelijke realisatie van een Multifunctioneel Gebied.
doelstelling weergegeven of er prestatieafspraken zijn
De stakeholders worden op verschillende manieren
gemaakt op het betreffende onderwerp en in hoeverre
bij het beleid van OFW betrokken. Voor een aantal
hier resultaten in zijn behaald. Naast de gemeente
stakeholders geldt dat de richtlijnen voor overleg en
Dronten zijn er geen andere belanghouders waarmee
inspraak wettelijk of statutair zijn vastgelegd. Com-
OFW prestatieafspraken heeft gemaakt.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Visitatie; presteren volgens
beste kunnen. OFW profileert zich niet alleen als een
Stakeholders 7,6
zeer duurzaam ingestelde partij, maar ook als een so-
Een vast onderdeel van de visitatie is het presteren
ciaal betrokken partij (woonlasten omlaag brengen,
volgens Stakeholders. OFW scoorde hierop een 7,6
verschillende buurtprojecten) en een partij die altijd
(afgerond een 8). Een deel van de stakeholders is via
bereid is mee te denken en bij te dragen aan het vin-
telefonische interviews bevraagd en een deel in een
den van een oplossing. De koplopersrol die OFW in
stakeholdersbijeenkomst.
het land heeft ten aanzien van energiebesparing en
Stakeholders beoordelen het maatschappelijk pres-
duurzaamheid schept volgens de stakeholders nieu-
teren van OFW als goed. OFW is goed zichtbaar in
we verwachtingen ten aanzien van het presteren op
Dronten en handelt volgens de stakeholders naar
deze vlakken.
met visie op W maakt boek
OF
Dronten
Bron: Stentor
ig gemeenjlstra, voormal Zi ke au G tigja d van het veer en, laat het Ter gelegenhei aris van Dront et cr se te d olan eft Oost Flev urzame ontrig bestaan he ed zien wat du go ek bo boek (OFW) een helst niet Woondiensten inhoudt. Dat be g lin ke ik w ek’ dit ‘vriendenbo , maar ook uitgebracht. In woonomgeving de en le al pen mensen en groe ensen, begeven allerlei king tussen m er w en m sa van . er de toekomst saamhorigheid hun mening ov trokkenheid en r le el st en m lgens sa Dronten. Vo
Nieuwe presta
Bron: Flevopos t
tieafspraken
De gemeente Dronten en w oningeen tijdelijk ka corporatie OFW rakter. In deze ‘korte hebben nieuw e te rm ijn afspraken’ beve prestatieafspra stigen geken gemaakt voor meente en OFW het jaar 2009. da t zij partners zi Omdat er in jn 2009 en dat OFW de ook een nieuw ee rs te gespreksparte woonvisie in voorner is indien bereiding is, he de gemeente so bben de afspra ciale ken woningbouw w il realiseren.
20
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Beoordeling van de stakeholders van het presteren van OFW Standaard
Overwegingen bij het oordeel
Ia De ambitie en doelen van de
De stakeholders beoordelen de ambities en
corporatie verhouden zich volgens de
doelstellingen van OFW en de bijdragen aan
stakeholders tot de opgaven in het
de lokale opgaven als positief. De prestaties
werkgebied en de financiële mogelijk-
op deze aspecten worden gewaardeerd met
heden van de corporatie (vermogen).
een ruime voldoende. De gemeente beoordeelt
Oordeel
Wegingsfactor
Gewogen oordeel
7.7
70%
5.4
8
10%
0.8
7.0
10%
0.7
7.0
10%
0.7
Ib. De feitelijke en geplande prestaties OFW wat lager dan de andere partijen. dragen aantoonbaar bij aan de reali-
Dit lijkt vooral ingegeven door discussie over de
satie van de verwachtingen, wensen
verdeling van de kosten van de sociale opgave
en/of verlangens van de stakeholders. in Dronten. Met name de prestaties op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing worden door alle stakeholders gwaardeerd. II De corporatie kent alle relevante
OFW kent de stakeholders in het werkgebied en
stakeholders op de prestatievelden en
heeft met hen formeel en/of informeel contact.
kent hun verwachtingen, wensen en/
Er is beleid geformuleerd ten aanzien van de
of verlangens.
stakeholderbetrokkenheid. Er wordt de stakeholders ondermeer gevraagd thema’s aan te dragen en te beoordelen wat goed gaat en wat beter kan. OFW is bereid om prestatieafspraken te maken en convenanten af te sluiten. Met veel instellingen en organisaties wordt op projectbasis samengewerkt
III De corporatie maakt duidelijk aan
OFW heeft een Convenant en prestatieafspra-
welke verwachtingen, wensen en/
ken afgesloten met de gemeente. Met
of verlangens van stakeholders kan
enkele andere partijen zijn samenwerkingsover-
worden voldaan en verwerkt deze op
eenkomsten afgesloten. OFW inventariseert op
transparante wijze in het eigen beleid.
jaarbijeenkomsten de verwachtingen en wensen van stakeholders. De keuzes die OFW vervolgens maakt, zouden nog wat
IV De corporatie betrekt de oordelen
Stakeholders worden veelvuldig geraadpleegd
van de stakeholders (over de mate
om het beleid van OFW aan te scherpen. De
waarin de feitelijke en geplande
vertaalslag van wensen naar beleidskeuzes zou
prestaties aantoonbaar bijdragen aan
nog wat meer aandacht
de realisatie van hun verwachtingen,
kunnen krijgen. De verantwoording van de
wensen en/of verlangens) aantoon-
geleverde prestaties is goed op orde en voldoen
baar bij de formulering van toekom-
in ruim voldoende mate aan bij de verwachtin-
stige
gen van de stakeholders.
Presteren volgens Stakeholders
21
7.6
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Bron: Visitatierapport, Ecorys 2009
meer expliciet gemaakt kunnen worden.
4
T it e l M va an a th sc et a phoo p e l ifj d ks e tu r eks u l t a t e n th e m a e t c e t e r a
“
Carola Hulsker uit Biddinghuizen over jongerenappartementen aan de Voor:
“
22
“Dit complex geeft ons, maar ook andere jongeren, de mogelijkheid om zelfstandig te kunnen wonen. Andere woningen in Biddinghuizen zijn voor ons gewoon te duur. We hebben alles zelf uitgezocht. Het is helemaal naar onze smaak. Fijn dat OFW heel veel keuze heeft in tegels, keukenbladen, -deurtjes en greepjes.”
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
23
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
M a at s c h a p p e l i j k e
r e s u ltat e n
De missie en visie van OFW hebben geleid tot een zestal doelen. De eerste vijf doelen zijn gericht op de maatschappelijke resultaten die OFW wil behalen. Deze vijf doelen, de geleverde prestaties hierop, de geleverde prestaties op prestatieafspraken met de gemeente en de externe waardering van deze prestaties worden in dit hoofdstuk weergegeven. Daarnaast wordt de beoordeling vanuit de visitatie in dit hoofdstuk beschreven. De vijf doelen zijn: 1 Kansrijke woonomgeving: Het creëren van een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving; 2 Duurzaamheid: Alert zijn op de meerjareneffecten van ons handelen op de samenleving waarbij de effecten op het milieu zeker goed worden meegewogen; 3 Alle doelgroepen onder dak: Omvang en samenstelling van de woningvoorraad afstemmen op de huidige en toekomstige vraag van verschillende klantgroepen; 4 Kwaliteit en keuze: Het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden; 5 Efficiënt en effectief: De bedrijfsvoering is gericht op (financiële) continuïteit op lange termijn en transparantie.
In paragraaf 6 komen de resultaten in het kader van het strategisch voorraadbeleid aan de orde.
24
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
“
Jan van de Wiel, voorzitter dorpsvereniging Biddinghuizen
“
“De samenwerking is in één woord: geweldig! In Biddinghuizen leeft al jaren de wens om een Multifunctioneel Centrum* te realiseren. OFW heeft hierin een zeer betrokken rol gespeeld. Ik denk dat we zonder de inzet van de medewerkers van OFW niet zo ver zouden zijn met de realisatie van het geheel.”
* Multifunctioneel Centrum (MFC) heet nu Multifunctioneel Gebied (MFG).
25
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Kansrijke
woono m g e v in g
OFW streeft naar een leefbare kansrijke en veilige woonomgeving. Met een brede visie op wonen, wil ze wijken creëren waar het rijk- of arm-zijn niet doorslaggevend is voor de kansen die je krijgt in het leven. Binnen deze doelstelling is sprake van een continue spanningsveld. Aan de ene kant het streven naar een leefbare wijk, aan de andere kant verantwoordelijk zijn voor de opvang van kwetsbare huishoudens, het bieden van een vangnet waar dit nodig is. Een goede vitale wijk heeft het vermogen om een aantal mensen die zwakker op de woningmarkt staan op te vangen. Voor deze mensen kan de omgeving dan stimulerend werken en mensen kunnen een stap verder komen door zich vanuit de eigen kracht verder te ontwikkelen. Om dit evenwicht in een wijk te handhaven of te bevorderen heeft OFW een preventieve en curatieve taak in de samenwerking met diverse partners. Uitgangspunt hierbij is wel dat de bewoner altijd eerst zelf verantwoordelijk is. De strategie die OFW hanteert om deze doelstelling te realiseren is:
• emanciperen en zelfredzaamheid van bewoners vergroten.
• samen met partners het voorzieningenniveau versterken
De ambities of prestaties van OFW op dit gebied zijn verwoord in een aantal doelstellingen in het Beleids-
• het woon- en leefklimaat versterken
plan.
• bewonersparticipatie en de sociale cohesie van
Deze zijn door de visitatiecommissie getoetst en be-
een wijk bevorderen
oordeeld:
Kansrijke woonomgeving Te realiseren prestaties
Prestaties 2007 en 2008
Beleidsterrein maatschappelijk
Er is een notitie geformuleerd over maatschappelijk vastgoed, met daarin
vastgoed verder ontwikkelen en
vermeld een kader met vereisten. Tevens is aangegeven dat voor iedere inves-
verantwoorden door verslaglegging
tering in maatschappelijk vastgoed een afzonderlijke risicoafweging plaats zal
Beoordeling
7
hebben. Verantwoording in jaarverslag over 2007 en 2008 op projectenniveau. Behalen van gemiddeld een 7 op de
In 2008 is opdracht gegeven voor het uitvoeren van een nieuwe meting. Resul-
8
leefbaarheidmonitor Lemon
taat was beschikbaar in mei 2009, totaalscore 7,5.
Het zichtbaar maken van trends in
De afwijkingen ten opzichte van de meting in 2006 worden weergegeven.
8
Uitwerken en implementeren pro-
OFW participeert in de innovatieprojecten Duurzame
7
jecten sociale innovatie
gebiedsexploitatie en Emancipatiewijk. Lid innovatiegroep woningcorporaties.
de scores op Lemon
Vanaf 2006 een dalende trend in
2006: 20, 2007: 10, 2008: 9
8
Zichtbaar maken trend huurachter-
Obv jaarverslagen:
8
standen
2006: € 287.423, 2007: € 236.954, 2008: € 227.639
Gemiddeld minimaal 25% sociale
21,8% sociale huur in periode 2000 t/m 2008 en 54% in 2009. Gemiddeld
huurwoningen in nieuwbouwwijken
26,7%.
het aantal ontruimingen
Gemiddeld
26
8 7.7
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Bron: Visitatierapport, Ecorys 2009
Beschouwt zichzelf als early adaptor.
Doelstelling
Kansrijke woonomgeving: Het creëren van een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving.
In 2009 is op de geformuleerde prestaties verder nog
tarisatie van de sociale en fysieke knelpunten aan het
gerealiseerd:
afronden. In november is in een persconferentie op het gemeentehuis kenbaar gemaakt dat aan het pro-
Doel beleidsplan: Beleidsterrein maatschappelijk
ject Lucernehof wordt gewerkt. Er is door OFW een
vastgoed verder ontwikkelen en verantwoorden door
stedenbouwkundige in de arm genomen om een aan-
verslaglegging.
tal scenario’s voor de aanpak van de Lucernehof uit
Prestatie 2009: Beginnen met de voorbereiding voor
te werken.
het ontwikkelen van een MFG in Biddinghuizen.
Samenwerking met: Gemeente Dronten, BDG archi-
Activiteiten 2009: De gemeente Dronten en OFW heb-
tecten ingenieurs, bewoners Lucernehof.
ben mondeling overeenstemming bereikt over de sa-
(beoogd) effect in de toekomst: Een sterke, leefbare
menwerkingsovereenkomst voor de ontwikkeling en
buurt, waar mensen graag wonen. Een buurt die ge-
realisatie van het educatief centrum (deel I van het
middeld een 7 of hoger scoort in de leefbaarheidmo-
Multifunctioneel Gebied). De overeenkomst wordt
nitor Lemon.
op korte termijn definitief afgerond. In deze overeenkomst wordt uitgegaan van de situatie waarbij
Prestatie 2009: Project buurtbemiddeling waarbij OFW
OFW de eigenaar, verhuurder en technisch beheerder
samenwerkt met het MDF evalueren en kijken of ge-
wordt. In een werkgroep wordt door de toekomstige
maakte werkafspraken moeten worden aangepast.
gebruikers (de drie scholen, stichting Peuterspeel-
Activiteiten 2009: OFW heeft een interne evaluatie
zaalwerk, Stichting Flevo Meer bibliotheek), de ge-
uitgevoerd. De afgelopen periode (april 2008- juni
meente en OFW overleg gevoerd over het programma
2009) zijn 36 bewoners doorverwezen richting buurt-
van eisen voor het educatief centrum. De voorlopige
bemiddeling van het MDF. Hiervan zijn 10 cases in
planning gaat uit van de oplevering medio 2012 van
behandeling genomen door het MDF. Geconcludeerd
het educatief centrum.
is dat buurtbemiddeling drempelverhogend werkt
Samenwerking met: De gemeente Dronten, Dorpsbe-
omdat een deel van de bewoners geen contact zoekt
langen, de drie basisscholen, stichting de Meerpaal,
met buurtbemiddeling na doorverwijzing.
stichting Kinderopvang Dronten, de kerken (stichting
Samenwerking met: buurtbemiddeling van MDF
de Voorhof) en FlevoMeer Bibliotheken.
(beoogd) effect in de toekomst: Bewoners lossen zelf
(beoogd) effect in de toekomst: Het voorzieningenni-
met behulp van buurtbemiddeling hun conflicten op.
veau wordt in stand gehouden waardoor Biddinghuizen aantrekkelijk blijft voor (nieuwe) bewoners.
Doel beleidsplan: Het zichtbaar maken van de trends in de scores op Lemon
27
Doel beleidsplan: Behalen van gemiddeld een 7 op
Prestatie 2009: Een Lemon meting uit laten voeren waar-
de leefbaarheidmonitor Lemon.
in naast een subjectieve meting ook feitelijke cijfers (ob-
Prestatie 2009: Vervolg geven aan de conclusie dat er
jectief) worden opgenomen.
voor de Lucernehof een integraal wijkontwikkelings-
Activiteiten 2009: OFW en de gemeente hebben voor de
plan moet worden opgesteld.
tweede maal samen een Lemon meting laten uitvoeren.
Activiteiten 2009: De gemeente Dronten en OFW wer-
De gemeente Dronten scoorde een 7,5. Dit is eentiende
ken aan een wijkontwikkelingsplan. OFW is een inven-
hoger dan het landelijk gemiddelde. De uitkomsten be-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
vestigen veelal het beeld wat OFW en de gemeente al
Doel beleidsplan: Uitwerken en implementeren
hebben. Biddinghuizen Centrum valt in positieve zin op
projecten sociale innovatie
als de uitkomsten, vooral op onderdelen, worden verge-
Prestatie 2009: In beeld brengen welke maatregelen/
leken met de meting van 2006. Ook wijk De Boeg scoort
projecten effect hebben gehad en nagaan wat de rol
op veel aspecten hoger dan in 2006. Beide voorbeelden
van OFW is binnen deze sociale projecten.
laten zien dat het gezamenlijk beleid en de maatregelen
Activiteiten 2009: In het voorjaar is tijdens een aparte
die zijn genomen succesvol zijn geweest. De uitkomsten
interne sessie de evaluatie van het project ‘leren voor
zijn beschikbaar op www.lemoninternet.nl.
duurzame ontwikkeling’ besproken. Geconcludeerd
Samenwerking met: Gemeente Dronten, RIGO
werd dat het lastig is te formuleren welke factoren
(beoogd) effect in de toekomst: Inzicht in het effect van
de leefbaarheid in een wijk succesvol beïnvloeden
herstructurering en modernisering en de sociale inno-
en wat de rol van OFW hier dan precies in is. OFW
vatieprojecten. Daarnaast het kunnen volgen van de
heeft voor zichzelf een aantal waarden geformuleerd
leefbaarheid in wijken zodat eventuele problemen tijdig
die zij belangrijk vindt met betrekking tot de leefbaar-
worden gesignaleerd.
heid in een wijk en de aanpak hierop. Het gaat dan
Totaaloordeel 2006 2009 Dronten
2006
2009
1. Kampwijk 7,9 15.De Gilden 7,1
7.9 15. De Gilden
2. Centrum Swifterbant
7.3 16. De Munten
8.2
8.0 ▼
3. Buitenhof-Binnenhof
7.2 17. Dronten Noord
7.6
7.4 ▼
4. Spelwijk
7.3 18. Centrum Dronten
7.1
7.2
5. Oude Bloemenbuurt
7.2 18.2.Oud Dronten
6. Nieuwe Bloemenbuurt
7.6 19. De Regenboog
7. Hertenkamplaan Totaal Swifterbant
7.5 21. Boerenhemel
6.8 7.2 ▲
9. Oud Biddinghuizen Buiten
6.7
10. De Kaai
7.6
11. De Baan
7.6
12. Bremerpark
7.8
13. Koolzaadhof
6.7
14. Lucernehof
6.3
Totaal Biddinghuizen
6.5 7.8
7.2
7.8 7.7
7.9 20. De Fazant 7.5
Biddinghuizen 8. Centrum Biddinghuizen
7.1
8.7
8.7 8.3
22. De Schalm, De Ketting en de Kaapstander 23. De Boeg
6.7
6.7
24. De Manege & De Landmaten
8.0
7.9
25. Dronten Zuid
7.4
7.7 ▲
7.7
7.6
7.3 Totaal Dronten
Totaal gemeente
7.5
7.5
Landelijk cijfer 2008
7.4
7,5 positieve afwijking t.o.v. gemeente totaal 7,5 negatieve afwijking t.o.v. gemeente totaal ▲ significante vooruitgang t.o.v. 2006 ▼ significante achteruitgang t.o.v. 2006
28
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Bron: Lemon, Rigo 2009
Swifterbant
om bijvoorbeeld het ruimte geven aan initiatieven van
afspraak gemaakt, of ze zijn doorverwezen naar deur-
mensen en deze faciliteren, trots en betrokkenheid
waarder of schuldhulpverlening. Uiteindelijk heeft dit,
organiseren en het opbouwen van een netwerk met
ondanks onze inspanningen geleid tot 8 ontruimin-
natuurlijke leiders uit de wijken. In 2009 heeft OFW
gen vanwege betalingsachterstand, waarvan 3 huis-
een projectcoördinator leefbaarheid aangenomen die
houdens met de noorderzon zijn vertrokken.
dit verder gaat ontwikkelen.
Samenwerking met: MDF budgetbeheer, politie
Samenwerking met: gemeente Dronten
(beoogd) effect in de toekomst: Minder aanzeggingen
(beoogd) effect in de toekomst: Leefbare buurten en
(2009: 29), minder ontruimingen (2009: 8) en op-
wijken door betrokken bewoners die elkaar kennen,
geluchte huurders door het bieden van een helpende
initiatief tonen en trots zijn op hun wijk. Een ‘thermo-
hand.
meter’ in de wijk waardoor op tijd kan worden gesignaleerd als een wijk afglijdt. Daarnaast intern een dui-
Prestatie 2009: Samen met ketenpartners het vangnet
delijk kader beschikbaar hebben waarbinnen mensen
voor asielzoekers/ statushouders verbeteren.
snel en adequaat kunnen handelen.
Activiteiten 2009: Samen met de gemeente Dronten en stichting Vluchtelingenwerk is het proces rond het
Doel beleidsplan: Vanaf 2006 een dalende trend in
huisvesten van asielzoekers/ statushouders in kaart
het aantal ontruimingen.
gebracht en verbeterd. Er zijn afspraken gemaakt met
Prestatie 2009: Maximaal 15 ontruimingen vanwege
de gemeente Dronten over de huurbetaling zodat de
betalingsachterstand.
nieuwe huurders niet gelijk op een achterstand ko-
Activiteiten 2009: Aanscherpen inschrijfbeleid, inten-
men. Daarnaast zijn er met stichting Vluchtelingen-
sievere samenwerking met hulpverleningsdiensten
werk afspraken gemaakt over het begeleiden bij de
en het vaker afleggen van huisbezoeken. In 2009 zijn
aanvraag van huurtoeslag. Deze verbeterslag krijgt in
97 huisbezoeken gedaan. Met 70 huishoudens is een
2010 een vervolg.
Ontruimingen per jaar
Aangezegd
80 70
72
Ontruimd
71
68
Sleutels ingeleverd
60
59
Overlast
53
50 40 30
29
20
0
29
15
12
10 4
2003
1
7
2004
10 2
2
2005
1
6
2006
3
6 4
2007
9 2 0
2008
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
8
1 2
2009
Bron: OFW
10
22
20
Samenwerking met: Gemeente Dronten en Stichting
Omdat OFW streeft naar een goed woon- en leefkli-
Vluchtelingenwerk.
maat in wijken en dorpen, is besloten het inschrijfbe-
(beoogd) effect in de toekomst: Asielzoekers/ status-
leid aan te scherpen en bij de inschrijving van de wo-
houders vinden gemakkelijker een weg in de regels
ningzoekende te toetsen of zij in staat zijn zelfstandig
rond het huren van een woning en komen niet gelijk
te wonen. Daarbij heeft OFW een aantal jaren geleden
op een achterstand te staan door procedures rond de
besloten beleidsmatig prioriteit te leggen bij de wo-
aanvraag van een uitkering en huurtoeslag.
ningzoekenden uit de gemeente Dronten. Kwetsbare huishoudens uit Dronten mogen zich onder bepaalde
Inschrijfbeleid
voorwaarden laten inschrijven.
In de afgelopen jaren is de trend waarneembaar dat er in Nederland in toenemende mate sprake is van
Meestal betekent dit dat zij hulp en/of begeleiding
het toetreden van mensen op de woningmarkt, die
moeten accepteren alvorens er tot verhuur wordt
niet goed zelfstandig kunnen wonen. Meer specifiek
overgegaan. Dit wordt vastgelegd in een begelei-
gaat het om mensen met financiële, verstandelijke of
dingsovereenkomst, welke onderdeel uitmaakt van
psychosociale en/of psychiatrische problemen. Een
het huurcontract. Woningzoekenden buiten Dronten,
combinatie komt vaak voor.
die niet kunnen aantonen dat zij zelfstandig kunnen
Naast dat voor een aantal mensen onze maatschappij
wonen en geen sociale of economische band met
te complex is geworden, heeft dit onder andere ook
Dronten hebben, worden niet ingeschreven. Op deze
te maken met de extramuralisering van de geestelijke
wijze verwachten we problemen in de toekomst te
gezondheidzorg en de verstandelijke gehandicapten-
voorkomen.
zorg. Door het inschrijfbeleid op deze manier vorm te geOok in Dronten is de instroom van mensen met een
ven, neemt OFW op een heldere wijze haar verant-
dergelijke achtergrond aan de orde.
woordelijkheid voor individu en collectief binnen de
Opvallend is dat deze instromers uit het gehele land
mogelijkheden die de lokale woningmarkt biedt. Aan
afkomstig zijn. De ontspannen woningmarkt in Dron-
de ene kant wordt ingezet op optimale keuzevrijheid
ten werkt dit in de hand. Deze instroom kan logischer-
voor de woningzoekende, binnen de marges van de
wijs leiden tot een clustering van problemen in seg-
individuele mogelijkheden.
menten van de woningmarkt waar de wachttijd kort is. Aan de andere kant wordt ingezet op optimale bescherming van het leefklimaat, op de kwaliteit van het Totale instroom nieuwe woningzoekenden
1048
vanuit Dronten
804
van buiten Dronten
244
Aantal intake gesprekken
119 (11%)
Bron: OFW
niet ingeschreven
47
wel ingeschreven
44
ingeschreven onder voorwaarden
28
Aantal ontruimingen tot 1 jaar na aanvang huurcontract
30
3
samenleven in wijken, buurten, straten en complexen.
In 2006 constateerde OFW dat een groot aantal van de ontruimde huishoudens korter dan een jaar huurder was bij OFW. De achtergrond en herkomst van deze huurders was vaak niet helemaal duidelijk. Bovenstaande aanscherping van het inschrijfbeleid heeft in 2009 geleid tot de volgende resultaten:
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Geschillenregeling
Aantal intakegesprekken 2009
De Geschillenadviescommissie is een commissie 45
waar huurders en woningzoekenden terecht kunnen
40
als ze er met OFW niet uitkomen. De Geschillenad16
35 30
teur-bestuurder het advies niet overneemt, wordt dit
OFW voorgelegd. Dit is in 2009 niet voorgekomen.
28
20
In 2009 is één geschil aan de Geschillenadviescom-
23
15
Bron: OFW
0
ter kennisname aan de Raad van Commissarissen van
5
25
10
viescommissie adviseert het bestuur. Indien de direc-
33
missie voorgelegd. Het geschil had betrekking op
14
derving van het woongenot van een nieuwe huurder
niet ingeschreven
wel ingeschreven
door nog niet uitgevoerde herstelwerkzaamheden. De
ingeschreven onder voorwaarden
commissie vond het voldoende aannemelijk gemaakt
n van buiten Dronten
dat er sprake was van derving van het woongenot en
n afkomstig uit Dronten
heeft een compensatie geadviseerd. De directeurbestuurder heeft het advies van de Geschillenadviescommissie gevolgd. Dit is in de kwartaalrapportage verantwoord richting RvC.
dt heel dorp
trum bin Educatief cen
zal er niet stgoed’. OFW va k lij pe ultiwilde een M huur die Biddinghuizen orden, van de w n va k rij ijgt nte – trum*, maar kr – en de gemee functioneel Cen de gebruikers ge ns Ee . ker centrum t centrum. Ster een educatief betalen voor he n. ke er w en agen dinghuiz urders er in sl zind gaat Bid nog: als de hu ow se en verDe Dront t pand onder te Zo hoort het. ruimtes van he d an ol ev Fl OFW Oost geld niet naar ningcorporatie huren, gaat dat jn zi gt en n ex(OFW) br gebruikers. Ee Woondiensten maar naar de is eg R . en. kennis in het goed te do bouwkundige tra stimulans om . m ru nt ce van het seert de bouw is Truus Sweringa (MFC) heet nu Voor directeur neel Centrum * Mulitfunctio eis al re van OFW ) el Gebied (MFG de bemoeienis Multifunctione tschapaa ‘m n va rm ren van een vo
Bron: Stentor
31
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Prestatieafspraken gemeente Dronten Met de gemeente Dronten zijn prestatieafspraken gemaakt. In bijgaand overzicht zijn de afspraken opgenomen over het onderwerp Leefbaarheid/ veiligheid/ wijk- en buurtbeheer en is aangegeven wat er is gerealiseerd in 2008 en 2009.
Inbraak, vernieling/vandalisme
45 40 34 30 25 20 15 10
0
Swifterbant
32
2006
Biddinghuizen
2007 2008 inbraak
2009
2006
2007 2008 vernieling/vandalisme
Dronten
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
2009
Bron: OFW
5
Te realiseren in 2008-2009
Gerealiseerd in 2008
Gerealiseerd in 2009
Invulling geven aan pilot ‘leren voor
• Ondersteuning van jongeren bij het creëren van
• OFW heeft in een interne sessie de
duurzame ontwikkeling’ en daar ontwik-
een ontmoetingsplek d.m.v het beschikbaar stellen
evaluatie van het project leren voor
kelde succesvolle werkwijzen overheve-
van materialen uit sloopwoningen. In ruil daarvoor
duurzame ontwikkeling besproken.
len naar andere wijken en buurten en
houden de jongeren de omgeving van de woningen
OFW heeft voor zichzelf een aantal
integreren in bestaande structuur van
schoon en maaien het gras.
waarden geformuleerd die volgens
wijk- en buurtbeheer.
• Samen met gemeente Dronten bewonersinitiatief
haar belangrijk zijn met betrekking
voor een Buurtontmoetingsplek (BOP) in Koolzaad-
tot de leefbaarheid in een wijk en
hof ondersteund. Met behulp van wijkcoördinator is
de aanpak hierop. Het gaat dan om
geld aangevraagd bij Oranjefonds.
bijvoorbeeld het ruimte geven aan
• 5 x € 1.000 voor een goed idee; samen met gemeen-
initiatieven van mensen en deze
te Dronten bewonersinitiatief voor bloembakken aan
faciliteren, trots en betrokkenheid
de Fruithof beloond met
organiseren en het opbouwen van
€ 1.000.
een netwerk met natuurlijke leiders
• Samen met gemeente Dronten gestart met opzetten
uit de wijken. In 2009 heeft OFW
participerend kunstproject.
een projectcoördinator leefbaarheid
• Sociale kaart gemaakt en naar aanleiding daarvan
aangenomen die dit verder gaat
een onderzoek gedaan naar ‘kwetsbare’ huishoudens
ontwikkelen.
dmv huisbezoeken. Aansluitend op project ‘Leren werken
In 2008 is het schuttingenproject geëvalueerd. Hierbij
De gemeente Dronten neemt de regie
in de wijk’ deelnemers volgen en hun
is gezamenlijk besloten dat voor het vervolgtraject de
voor het vervolgtraject.
perspectief op participatie handhaven
gemeente Dronten de regierol op zich neemt in verband
en daarnaast in samenwerking met
met het uiteindelijke doel van reïntegratie.
derden voor nieuwe groepen werkaanbod realiseren zodat deelname aan de samenleving voor alle buurtbewoners wordt bevorderd. Uitvoeren van de leefbaarheidsmonitor
In 2008 is samen met de gemeente Dronten een nieuwe
Er is in 2008/2009 een nieuwe Lemon
Lemon wijkindeling gemaakt en eind 2008 is aan RIGO
meting uitgevoerd. Naast het laten
de opdracht gegeven de nieuwe Lemon meting uit te
uitvoeren van het kwalitatieve (subjec-
voeren.
tieve) onderzoek is ook een kwantitatieve (objectieve) meting uitgevoerd om zo de beleving van bewoners te vergelijken met feitelijke cijfers. De resultaten zijn in dit hoofdstuk opgenomen.
Hanteren van KVW (keurmerk veilig
• Alle nieuwbouwwoningen gebouwd in 2008 voldoen
wonen) bij planontwikkeling i.v.m.
aan KVW.
nieuwbouw en bij renovatie. KVW zoveel als mogelijk uitgangspunt laten zijn.
• Bij modernisering voldoen de woningen van OFW
KVW wordt als uitgangspunt gehanteerd bij nieuwbouw en modernisering. Dit is onderdeel van Bouwbesluit en opgeno-
aan het keurmerk Veilige Woning (er zijn overigens
men in het basisbestek. Voor de overige
geen moderniseringsprojecten opgeleverd in 2008).
woningen binnen het bezit van OFW
Bewoners die het wensen kunnen zelf het keurmerk
zijn al eerder veilig hang- en sluitwerk
aanvragen.
aangebracht. Het aantal inbraken met braak per jaar bij OFW woningen is erg laag (zie grafiek).
Ter voorkoming van mogelijk overlast
Resultaten inschrijfbeleid zijn hiervoor beschreven.
veroorzakende huishoudens alert in-
Resultaten inschrijfbeleid zijn hiervoor beschreven.
schrijvings- en toewijzingsbeleid voeren.
33
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
D uu r z a a m h e id Duurzaamheid en energiebesparing zijn inmiddels vertrouwde begrippen binnen OFW. Dit wordt ook landelijk opgemerkt tot aan de minister toe! Het compliment van de minister in een persoonlijke brief was toch wel een kroon op het werk. OFW gaat aan de ene kant door met wat ze doet, zoals het moderniseren van haar woningen waarbij energiebesparing een belangrijk uitgangspunt is en het realiseren van duurzame energievoorzieningen bij bijvoorbeeld nieuwbouwcomplexen. Aan de andere kant probeert OFW het steeds beter te doen, door het toepassen van nieuwe technieken, het delen van ervaringen met anderen en het creëren van draagvlak en bewustwording bij haar bewoners, maar ook binnen de eigen organisatie. Duurzaamheid is breder dan alleen energiebespa-
in haar besluitvorming deze drie domeinen integraal
ring. Duurzaam ondernemen kan worden vertaald
aandacht te geven.
in maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit betekent dat een onderneming bij de bedrijfsvoering
De ambities of prestaties van OFW op het gebied van
gelijkwaardig rekening houdt met duurzame sociaal-
duurzaamheid zijn verwoord in een aantal doelstel-
culturele ontwikkeling, ecologische ontwikkeling en
lingen in het Beleidsplan. Deze zijn door de visitatie-
economische ontwikkeling. OFW vindt het belangrijk
commissie getoetst en beoordeeld:
Duurzaamheid: meerjaren-effecten van het handelen op de samenleving Te realiseren prestaties
Prestaties 2007 en 2008
Convenant aangaan met FSC Nederland
Convenant is nog niet afgesloten
In 2012 geen E, F, G labels meer
In 2007 is aangegeven dat een extra inspanning nodig is, omdat het Rijk de
Beoordeling
PM 6
rekenmethode heeft aangepast en daardoor het aantal E, F, G labels weer is opgelopen. OFW heeft zich hiernaar geconformeerd. 30% besparing in gemiddelde
In 2007 zit OFW op 18%, in 2008 op 20%
8
In 2006: ca 1.500 m3/jr., in 2007 ca. 1.450 m3/jr., in 2008 ca. 1.400 m3/jr.
8
Nieuwbouw 2007 nog op een waarde van 0,8. In 2008 enkele projecten op
7
gasverbruik per woning in 2012 Zichtbaar maken van trend in gemiddeld gasverbruik per woning Minimaal 50% van de nieuwbouwprojecten een EPC-waarde van 0,7 of lager
0,7, maar nog geen 50%
Zichtbaar maken van een trend in
Zie boven
7
Vormgeven, evalueren en breder
In 2008 zijn jongeren ondersteund bij het creëren van een ontmoetings-
7
toepassen project ‘leren voor duurzame
plek. In ruil houden ze de omgeving schoon. Verder: buurtontmoetingsplek
ontwikkeling
ondersteund, 5 x € 1.000 voor een goed idee, samen met gemeente
de EPC-waarde van nieuwbouwprojec-
Dronten opzet participerend kunstproject gestart, sociale kaart gemaakt + onderzoek naar ‘kwetsbare’ huishoudens dmv huisbezoeken. Evalueren en opschalen nog niet zichtbaar. Bieden maatschappelijke stages en erva- In 2007 hebben 24 en in 2008 hebben 28 scholieren/studenten hier geringsplaatsen studenten
bruik van gemaakt.
Gemiddeld
34
8 7.3
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Bron: visitatierapport, Ecorys 2009
ten
“
Anne Bliek, gedeputeerde provincie Flevoland
“
“Ik vind het erg belangrijk dat er bij nieuw te bouwen woningen en bestaande bouw rekening gehouden wordt met de energiezuinigheid van de woning. OFW doet dit heel goed. We moeten het samen doen! Er moeten niet alleen energiezuinige woningen gebouwd worden, maar de mensen moeten ook hun steentje bijdragen aan het klimaat. En u als bewoners mag zich rijk rekenen, want zonnepanelen zijn erg duur en ze zitten op uw woning!”
De onthulling van het 1e zonnepaneel van één van de nieuwbouwwoningen aan de Cultuursingel in Biddinghuizen.
35
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Doelstelling
Duurzaamheid: Alert zijn op de meerjaren-effecten van ons handelen op de samenleving waarbij de effecten op het milieu zeker goed worden meegewogen.
In 2009 is op de geformuleerde prestaties verder nog
Hier zit nog een kleine achterstand in met betrekking
gerealiseerd:
tot het bijwerken van gegevens. Dit heeft vooral invloed op het aantal E, F en G labels (wordt iets min-
Doel beleidsplan: In 2012 geen E, F, G labels meer
der).
In onderstaande grafiek is het woningbezit van OFW zichtbaar per 1 maart 2010 in vergelijking met het wo-
Doel beleidsplan: 30% besparing in gemiddeld
ningbezit per 1 januari 2008.
gasverbruik in 2012 ten opzichte van 2000 Prestaties 2009: Het moderniseren van zo’n 165 woningen, waarmee in 2009 een energiebesparing van
Energielabels OFW 01-01-2008
23% ten opzichte van 2000 wordt behaald. Extra F5% G1%
A7%
maatregelen zoals het aanbrengen van dakisolatie en A
B15%
E18%
C23%
D31%
isolatieglas in combinatie met planmatig onderhoud.
B C
Versneld vervangen van oude CV-ketels.
D
Activiteiten 2009: De modernisering van de 85 wo-
E
ningen in Biddinghuizen Centrum is afgerond en er
F
zijn 71 woningen aan de Klaversingel/ Uitloper in Bid-
G
dinghuizen gemoderniseerd. In het kader van plan-
Energielabels OFW 01-01-2010 F2% G0%
matig onderhoud zijn 156 CV-ketels vervangen voor A14%
een HR-ketel. Daarnaast zijn er nog zo’n 80 CV-ketels
A
E9% B18%
B
vervangen voor een HR-ketel gedurende een moder-
C
niseringsproject of individueel. Bij 300 woningen is
D
isolatieglas aangebracht.
E D34%
F C23%
Gasbesparing
G
[ton/jaar]
Totaal
Gem. per OFW woning
Totaal
Biddinghuizen Centrum
93500
22
166
Oude CV-ketels versneld
72000
17
128
Klaversingel/ Uitloper
73840
18
131
Project
In aantallen ziet het er als volgt uit:
36
CO reductie
p. jr. [m3/jr].
Label
01-01-2008
01-01-2010
A
274
589
B
598
768
C
958
1010
D
1308
1463
E
735
388
In de periode 2000-2009 hebben de modernisering
Samenwerking met: diverse aannemers (beoogd) effect in de toekomst: lagere woonlasten en minder CO2 uitstoot.
F
224
89
van de woningvoorraad, het vervangen van CV-ketels
G
30
18
en het aanbrengen van dak- en vloerisolatie geleid
Totaal
4127
4325
tot een geschatte verlaging van het gasverbruik van
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
1.624.518 m3 per jaar. Dit is met de huidige gasprijs
Door het verder moderniseren van de oudere woning-
van € 0,60 een jaarlijkse besparing van bijna een mil-
voorraad wil OFW tot een besparing komen van 30%
joen euro op de energielasten van onze huurders!
in 2012 ten opzichte van 2000. Met de huidige projectplanning ziet het er naar uit dat OFW in 2012 zelfs
Met bovenstaande besparing zou je komen op een gemiddeld gasverbruik per OFW woning van 1376 m
de 34% besparing gaat behalen.
3
per jaar. Door de forse nieuwbouw en daarmee een
Cumulatieve besparing gasverbruik woningen OFW
toevoeging van woningen met een laag energiever-
(excl. nieuwbouw)
bruik, is het gemiddelde gasverbruik per OFW woning 40%
op dit moment zelfs 1343m3.
35%
Gemiddeld gasverbruik per woning per jaar in m3 (excl.
30%
nieuwbouw)
25% 20%
10% 5% 0% 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Bron: OFW
2000
15%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Bron: OFW
2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2009
besparing t.o.v. het jaar 2000 Uitgedrukt in percentages heeft OFW tot en met 2009 een besparing in gasverbruik behaald van 23% ten op-
Deze besparing in gasverbruik betekent een reductie
zichte van het jaar 2000. Nemen we bij de besparing
in CO2 uitstoot. In de volgende grafiek wordt de CO2
ook de nieuwbouwwoningen mee dan heeft OFW een
uitstoot reductie ten opzichte van 2000 zichtbaar.
besparing gerealiseerd in het gemiddelde gasverbruik per OFW woning van 24,6%. CO2 uitstoot reductie OFW Cumulatieve besparing gasverbruik woningen OFW
ton p. jr.
3000
(excl. nieuwbouw)
2500 25%
2000
20%
1500
15%
1000
10%
500
5%
Bron: OFW
37
2001
2002
2003
2004
2005
2006
besparing t.o.v. het jaar 2000
2007
2008
2009
2001
2002
2003
2004
2005
2006
reductie t.o.v. het jaar 2000
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
2007
2008
2009
Bron: OFW
0
0%
Doel beleidsplan: minimaal de helft van de
an Architecten, Bouwbedrijf B.J. v.d. Steeg.
nieuwbouwprojecten dient een EPC-waarde van 0,7
(beoogd) effect in de toekomst: lagere woonlasten en
of lager te hebben.
minder CO2 uitstoot.
Prestatie 2009: 171 nieuwbouw huurwoningen opleveren waarvan tenminste 144 woningen met een EPC-
Het beperken van het gebruik van natuurlijke hulp-
waarde lager dan 0,7. Dit is 84%.
bronnen bereikt OFW door:
Activiteiten 2009: In 2009 heeft OFW in totaal 201
• Het gebruiken van duurzaam materiaal en het
huurwoningen opgeleverd. Hiervan hebben 75 wonin-
hergebruiken van materialen. In het basisbestek
gen een EPC lager dan 0,7. Dit is ruim 37%.
wordt dit concreet gemaakt. De voorbereiding
Bij de Regenboog zijn de 84 appartementen in de
voor het ondertekenen van het FSC convenant is
WoonArk opgeleverd. Deze woningen worden in
in volle gang.
warmte, koude en warm tapwater voorzien via een WKO-installatie (warmte koude opslag). Het prin-
reductie van CO2 uitstoot. Om dit steeds beter te
cipe van warmte en koude opslag is gebaseerd op
doen kiest OFW er bewust voor om te investeren
de warmte die van nature in de aarde aanwezig is. Er
in kennis hierover. Het delen van eigen kennis en
wordt water uit de grond opgepompt en door mid-
ervaring vindt OFW ook belangrijk. Dat dit ook
del van compressie warmer gemaakt en daardoor
daadwerkelijk belangrijk is en dat dit ook opge-
geschikt gemaakt voor verwarming. Het principe is
merkt wordt, blijkt uit een persoonlijke brief van
vergelijkbaar met een koelkast, waarbij ook een com-
minister Van der Laan (Wonen, wijken en Integra-
pressor zorgt voor de koude, alleen werkt het hier
tie). Hierin laat hij weten dat hij het erg belangrijk
andersom. Op deze manier maak je gebruik van een
vindt dat corporaties hun ervaringen met elkaar
duurzame energiebronnen. Toch hebben deze wonin-
delen en kunnen profiteren van elkaars kennis en
gen een EPC van 0,77. Dit komt omdat dit een oude
ervaring. Hij complimenteert OFW ermee dat zij
EPC berekening is (2005) en deze appartementen
hier zeer actief in is en vraagt of OFW hier vooral
zijn al voor de totstandkoming van het beleidsplan
mee door wil gaan. In 2009 heeft OFW tal van
ontwikkeld. Anderzijds is het bij appartementen, in
inleidingen, workshops, excursies en presenta-
tegenstelling tot de eengezinswoningen, veel lastiger
ties gegeven over haar duurzaamheidbeleid, de
om op een EPC van 0,7 of lager uit te komen.
implementatie ervan, praktijkervaring enzovoort.
In Biddinghuizen Centrum zijn in totaal 75 nieuw-
Daarnaast zijn er verschillende artikelen versche-
bouwwoningen opgeleverd die extra energiezuinig
nen over het duurzaamheidbeleid van OFW. Een
zijn gebouwd. Dit is bereikt met extra isolatie, zon-
lijst met inleidingen, workshops, excursies en
neboilers, WTW (warmte terugwinning) en HR-ketels.
presentaties en publicaties is opgenomen in de
De woningen hebben een EPC tussen de 0,57 en 0,66.
bijlage op pagina 154. Op de website www.ofw.nl
De overige 42 woningen betreffen woningen in de Gil-
zijn de artikelen beschikbaar onder publicaties,
den (1e fase derde deel). Deze woningen hebben een
over OFW in de media. • Huurders bewuster te laten omgaan met ener-
EPC van 0,8.
38
• Het beperken van het energiegebruik en de
Samenwerking met: Biddinghuizen Centrum: Mate-
gie. OFW geeft haar woningzoekenden inzicht in
boer Bouw, de Velde Architecten. WoonArk: Friso
de energieprestatie van een woning door middel
Sneek, 19 Het Atelier, Breman, ITA. De Gilden: Loom-
van het presenteren van de energielabels in de
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
woonkrant. Daarnaast wordt op allerlei manieren
het convenant. Ook gebruikt OFW duurzame energie
de huurder bewust gemaakt van energiegebruik
zoals warmte koudeopslag. Het convenant noemt dit
en de mogelijkheden van besparing (zie duur-
niet maar het draagt wel bij aan de vermindering van de
zame cadeaus aan de samenleving).
CO2 uitstoot. Vanzelfsprekend houdt OFW rekening met de toekomstige wijzigingen in het bouwbesluit
Aedes, de Woonbond en de ministeries van VROM
(2011 een EPC van 0,6 en 2015 een EPC van 0,4). Dit
en WWI hebben samen een ‘Convenant Energie-
komt overeen met de nieuwbouwambities in het con-
besparing Corporatiesector (energieconvenant)’ on-
venant. Aanpassing van het OFW-beleid zal zelfs gro-
dertekend op 10 oktober 2008. Hierin staan een
tere besparing dan 25% in 2018 tot gevolg hebben. Het
aantal ambitieuze doelstellingen voor energiebe-
huidige beleid wordt in de loop van 2010 geëvalueerd.
sparing. Vanzelfsprekend houdt OFW hier rekening
Zoals elders uit het jaarverslag blijkt draagt OFW in
mee. Bovendien was OFW betrokken bij het opstel-
ruime mate bij aan het uitdragen van kennis rond
len van notitie Huren met energie uit 2007 van Ae-
duurzaamheid en energiebesparing zowel bij bewo-
des die mede ten grondslag ligt aan dit convenant.
ners, collega corporaties en anderen. Duurzaamheid
De ambitie in dit convenant is om 20% energiebespa-
en energiebesparing is een integraal onderdeel van
ring te realiseren door alle corporaties in de periode
het beleid van OFW zowel beleidsmatig als qua uit-
2008-2018. OFW heeft ten opzichte van 2008 inmid-
voering. Bij alle relevante werkzaamheden rond on-
dels 5% energie bespaard en zal bij voortzetting van
derhoud en woningverbetering past OFW dit toe.
haar huidige beleid in 2013 al 20% energie hebben bespaard. In 2018 zal OFW bij ongewijzigd beleid 25%
Duurzame cadeaus aan de
bespaard hebben ten opzichte van 2008. OFW is eer-
samenleving
der begonnen met energiebesparing dan 2008. Ten
OFW heeft gedurende het jaar 2009 op diverse mo-
opzichte van 2000 heeft OFW inmiddels 25% energie
menten aandacht geschonken aan haar 40 jarig be-
bespaard. In 2018 zal dat ten opzichte van 2000 bij
staan. In dit kader vond OFW het gepast om te trak-
ongewijzigd beleid rond 38% zijn. Belangrijke voor-
teren. Gekozen is voor een aantal nuttige duurzame
waarde vanuit het convenant voor modernisering/
cadeaus aan de samenleving:
woningverbetering is, dat de huurverhoging niet
• Iedere nieuwe bewoner heeft in 2009 een super-
meer mag zijn dan de energiebesparing. Ook dienen
zuinige ledlamp cadeau gekregen van 1,2 Watt.
de energiebesparende maatregelen gericht te zijn op
Op deze manier kunnen mensen zelf ervaren hoe
gezondheid (binnenmilieu). Aan beide voorwaarden
zuinig zo’n lamp daadwerkelijk is en welk licht
voldoet OFW. In de meeste gevallen heeft de huurder
een ledlamp geeft.
een aanzienlijk woonlastenvoordeel als gevolg van de
39
• OFW heeft alle huurders in moderniseringspro-
energiebesparing. OFW heeft conform het convenant
jecten een zwaluwnestkastje voor de huiszwaluw
het uitgangspunt dat woningen na modernisering/ re-
aangeboden. De kunstnesten werden gemaakt
novatie minimaal over label B beschikken. In sommi-
door mensen in het kader van een werkgelegen-
ge gevallen beschikken de woningen zelfs over label A.
heidsproject dat gezamenlijk is opgezet door de
Bij de nieuwbouw heeft OFW nu al de ambitie een
gemeente, ReWork, Salverda en OFW.
lagere EPC dan het bouwbesluit te realiseren (lager
• OFW heeft alle drie de dorpen huiszwaluwtillen
dan 0,7). Hiermee boekt OFW een beter resultaat dan
aangeboden. Inmiddels zijn er 5 geplaatst. Het
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
zwaluwproject in Biddinghuizen kreeg zelfs een
staan een ‘Liber Amicorum’ uitgebracht, oftewel
eervolle vermelding bij de stadsvogelprijs. De
een vriendenboek. In het boek ‘Duurzaam over de
gemeente Dronten werd geprezen om het feit dat
drempel’ vertellen diverse mensen uit de samen-
dit de eerste gemeente in Nederland is waar een
leving over hun toekomstvisie op een duurzame
huiszwaluwtil werd geplaatst.
lokale samenleving in de gemeente Dronten. De
• OFW moedigde de enthousiaste bewoners van
vele foto’s van vroeger tot nu vertellen over de ge-
de Fruithof aan met hun acties rond het klimaat-
schiedenis van Dronten en de woningcorporatie.
straatfeest en heeft deze bewoners een super-
Het boek is een inspiratiebron voor de toekomst.
zuinige ledlamp gegeven. Ook leende OFW de
OFW heeft het als cadeau aangeboden aan de
bewoners een paar energiemeters uit waarmee
samenleving.
bewoners het energiegebruik van diverse appara-
• In het kader van het 40 jarig bestaan hebben de
tuur in hun woning kunnen meten. De Fruithof
huurders die nog geen lid waren van het service-
werd uiteindelijk eerste van Flevoland en won
fonds (voorheen fonds huurders onderhoud) een
daarmee een straatfeest. Zij werden 17e van Ne-
eenmalige aanbieding gehad om zonder betaling
derland en waren van alle deelnemende buurten
van inschrijfkosten alsnog lid te worden. Het
de buurt met het hoogst aantal huurwoningen.
betreft trouwe huurders die al vele jaren van OFW
• OFW heeft in 2009 al haar huurders een online
huren (tegenwoordig wordt het huurcontract
energiebespaarcoach, Peter, aangeboden. Hij helpt
standaard met lidmaatschap van het servicefonds
om energie te besparen op een manier die bij
aangeboden). Er zijn 34 aanmeldingen gekomen.
iedereen past. Peter is een interactief bespaarpro-
• Alle huurders van OFW kregen eind december
gramma voor huurders (BeterPeter). Met Peters
2008 een bijzondere kalender voor 2009 met
begeleiding kan een persoonlijk actieplan voor
foto’s van diverse woonwijken in Dronten, Bid-
energiebesparing worden opgesteld. Daarmee kan
dinghuizen en Swifterbant.
jaarlijks al snel 150 euro worden bespaard op de energielasten. Na het opstellen, wordt het plan
Samenwerking Feenstra
uitgevoerd. En ook dit wordt door Peter begeleid,
Verwarming B.V
met op maat gesneden adviezen en tips, om nog
In het kader van het versterken van de kwaliteit in
makkelijker te kunnen besparen. Tot wel twee jaar
de keten heeft OFW in 2009 een samenwerking met
lang. Op 7 januari 2010 nemen 158 huurders van
Feenstra Verwarming B.V. gesloten. Feenstra en OFW
OFW deel aan het bespaarprogramma.
hebben de intentie naar elkaar uitgesproken om gedu-
• Oprichting van het Leefbaarheidsfonds met een gift van € 40.000. Het fonds kan voor diverse kleinere
gaan naar vernieuwde vormen van samenwerking om
initiatieven vanuit de samenleving worden aange-
het klimaat in de woningen van OFW te beheersen.
wend. Het gaat hierbij om initiatieven van huurders
Belangrijke aandachtspunten waar de partijen inhoud
van OFW die het eigen karakter van een wijk zullen
aan willen geven, zijn het verhogen van de klant-
versterken op het gebied van leefbaarheid of duur-
tevredenheid, het verbeteren van de duurzaamheid
zaamheid. Daarbij staat het vrijwilligerskarakter en
(waarbij energiebesparing zeker een rol speelt), het
zelfwerkzaamheid van de mensen voorop.
verhogen van de veiligheid van de installaties in de
• OFW heeft ter gelegenheid van haar 40-jarig be-
40
rende 2009, in een strategisch partnership, op zoek te
woning en waarbij o.a door slimme werkwijzen ook de
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
kosten beheersbaar blijven. OFW ziet in deze benade-
Interne duurzaamheid
ring een kans om nog meer te sturen op outcome en
In 2008 heeft OFW op de rij gezet op welke manier
daarbij een gezond binnenklimaat en energiebespa-
OFW werkt aan interne duurzaamheid. Object van in-
ring als uitgangspunt te nemen. Voor Feenstra is dit
terne duurzaamheid zijn alle aspecten die samenhan-
een kans om met een woningcorporatie, die voorlo-
gen met onze hulpmiddelen, kantoor en dergelijke.
per is op het gebied van duurzaamheid zich verder
Alle genomen maatregelen van 2008 zijn nog steeds
te ontwikkelen op het terrein van ketenkwaliteit rond
van toepassing.
een gezond en duurzaam binnenklimaat in combinatie met het beheer en onderhoud van verwarmings-
In 2009 is hard gewerkt aan de voorbereiding van de
installaties.
terugverhuizing naar ons kantoor aan de Noord. Zo-
Zowel voor andere woningcorporaties als eigenaren
wel bij de technische verbouwing als bij de inrichting
van koopwoningen kan dit een interessante ontwik-
wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met een
keling zijn. De intenties die begin 2009 naar elkaar
duurzame bedrijfsvoering.
zijn uitgesproken hebben in 2009 nog niet het resul-
Het huidige gebouw is niet energiezuinig. OFW be-
taat opgeleverd wat partijen zich hadden voorgesteld.
schikt na de modernisering weer over een goed kli-
De belangrijkste reden hiervoor was gelegen in een
maatbeheersysteem. Dit komt ten goede aan een ge-
reorganisatie bij Feenstra Verwarming BV die medio
zond werkklimaat.
2009 begon en op dit moment nog niet is afgerond.
Bij de modernisering worden diverse duurzame voor-
Wel hebben we de afgelopen maand de draad weer
zieningen aangebracht:
opgepakt en zijn bezig met een proefproject te benoe-
• de buitengevels, dak en onderzijde van de vloer worden voorzien van isolatie;
men waar we inhoud willen geven aan nieuwe vormen van samenwerking. Binnenkort zal dit ook vanuit de
• de verlichting wordt afhankelijk van de buitenlichtinval automatisch teruggedimd;
directies van OFW en Feenstra weer een hernieuwde
• bij het betreden van een ruimte wordt de verlich-
impuls krijgen.
ting automatisch ingeschakeld. Bij geen bewe-
WoningKwaliteit 2020
gingsactiviteit gaat de verlichting weer automa-
OFW doet mee aan het onderzoeksprogramma
tisch uit;
WK2020. Dit is een onderzoeksprogramma van On-
• het voorverwarmen / koelen van de lucht voor de
derzoeksinstituut OTB en de faculteit Bouwkunde van
kantoorruimten gaat straks via de luchtbehan-
de TU Delft. Doel is de ontwikkeling van wetenschap-
delingkasten op het dak in combinatie met de
pelijk onderbouwde en praktisch bruikbare kennis
radiatoren;
voor grootschalige verbeteringen in de energiepres-
• de buitenscreens gaan automatisch dicht waar-
taties van de woningvoorraad. Belangrijk onderdeel van Woningkwaliteit 2020 is het praktijkprogramma
41
door minder hoeft te worden gekoeld; • de serverruimte wordt met een geavanceerd
waarin wordt samengewerkt met een grote groep wo-
watergekoeld systeem op de juiste temperatuur
ningcorporaties en de koepelorganisatie Aedes. OFW
gehouden;
doet mee in verschillende projectgroepen. De meer-
• Er worden 3 windturbines geplaatst op het dak
waarde voor OFW zit er vooral in dat er (praktische)
van het nieuwe kantoor voor het opwekken van
kennis wordt gedeeld en vastgelegd.
elektra.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Duurzaamheidbarometer
een naoorlogse rijtjeswoning, met als doel een reduc-
In september 2008 heeft OFW besloten mee te doen
tie van het totale (primaire) energiegebruik van de
aan het introductieprogramma ‘Duurzaamheidbaro-
woning met 75%. Niet alleen technische aspecten zijn
meter voor woningcorporaties’. De Duurzaamheidba-
daarbij aan de orde gekomen, maar ook niet-techni-
rometer is een instrument dat duurzaamheid op een
sche zaken zoals de renovatiemotivatie van eigenaar-
objectieve en resultaatgerichte manier in de bedrijfs-
bewoners en woningcorporaties. Het project is op
voering kan invoeren. OFW heeft vooraf de verwach-
2 november 2009 afgerond. OFW had zitting in de
ting van de meerwaarde van de Duurzaamheidbaro-
klankbordgroep van dit project.
meter geformuleerd: • inzicht in de kwaliteit van het bezit (integraal; niet alleen technisch)
OFW in werkgroep Dronten Fair Trade gemeente
• resultaten (objectief) van ingrepen/ verbeteringen
Dronten heeft de ambitie om Fair Trade gemeente
• bewustwording duurzaamheid in bredere zin
worden. Om deze eervolle titel te behalen is een
Na een jaar heeft OFW geconcludeerd dat de Duur-
werkgroep opgericht. OFW is lid van de werkgroep
zaamheidbarometer een goed initiatief is. Het geeft
en onderstreept daarmee dat zij fair trade en
inzicht in de kwaliteit van het bezit op het gebied
maatschappelijk verantwoord ondernemen
van duurzaamheid in bredere zin dan alleen energie.
belangrijk vindt. De titel Fairtrade Gemeente geeft
Het instrument is echter nog niet optimaal in te zet-
aan dat een gemeente bijzonder veel aandacht
ten omdat de verhouding/weging van verschillende
besteedt aan fair trade. In een Fairtrade Gemeente
onderdelen nog niet aansluit bij de verwachting van
worden veel fairtrade producten verkocht en
OFW. Daarnaast is de score van een aantal onderde-
gebruikt en staat verantwoord ondernemen (MVO)
len niet te beïnvloeden. Dit betekent dat de sturings-
hoog in het vaandel. Om Fairtrade gemeente te
mogelijkheden hiervan beperkt zijn (meer geschikt als
worden dient aan zes criteria voldaan te zijn. In
benchmark).
grote lijnen is het in Dronten al gelukt om aan de criteria te voldoen of wordt er hard aan gewerkt
OFW heeft besloten om nog niet tot volledige im-
om ze te behalen.
plementatie van de Duurzaamheidbarometer over
Ook MVO als criterium maakt onderdeel uit
te gaan, maar volgt de ontwikkelingen actief. De ver-
van het zijn van Fair Trade gemeente. MVO is
schillende thema’s uit de Duurzaamheidbarometer
ondernemen waarbij zowel het economisch
kunnen wel worden gebruikt om het duurzaamheids-
rendement maar tegelijkertijd ook (juist) het
beleid breder te formuleren.
effect van je ondernemen op mens en milieu van belang zijn. Tijdens een inleiding door
42
Rigoureus project afgerond
directeur-bestuurder Truus Sweringa op een
De laatste 3 jaar hebben TNO, TUD, DHV en ECN
bijeenkomst van de Rotary is dit in het kader van
gewerkt aan het ‘ Rigoureus’ project, dat zich ten
maatschappelijke verantwoord ondernemen ook
doel stelde renovatieconcepten te ontwikkelen voor
aan de orde geweest.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
OFW loopt vo
Bron: Brief mi nis
terie van WWI,
Minister Eberh
orop
OFW is inspir erend
Bron: publica tie Uitdagend en waardevol van prof. Dr. Ir. J.D.M. van Ha l van TU Delft
art van der La
an
OFW heeft de afgelopen jaren voor- geïnve steerd in voorlic op gelopen op hting en schohet gebied van ener- ling va n de medewer giebesparing va kers; vooral bi n woningcorpor j aties. het invo eren van ‘kwa Bij OFW is he liteitsbewust’ t denken over energie- denk en. Ook heeft besparende maa OFW het begr tregelen gestart ip van- duurzaam heid een weze uit de woonlas nlijke factor ten voor de huur der en in de bedrijfsvoering zij is als één va gemaakt. Voor n de eerste corp oraties deze vo ortrekkersrol en in Nederland aa de bijzondere n de slag gega an met prestat ies ontving OF het labellen va W in 2008 de n de woningen . Er is NETTrofee.
Zwaluwtil in Bambihof
opgeleverd
Bron: Flevopost
nsdag werd in luwtil. Vorige week woe nt heeft zijn eerste zwa Swifterbant – Swifterba keling en onManager Beleidsontwik exemplaar opgeleverd. eg De Bambihof het eerste en wethouder Erik Langew t Flevoland Woondiensten Oos van t Pos a Anj g, dersteunin komen er nog aan De Bambihof. Ook een geschenk van OFW onthulden de til. De til is OFW. neens geschonken door te staan. Deze worden eve zwaluwtillen in Dronten
n e dient meer doele
Oost
& Architectuur
ningen van OFW 1731 bestaande wo laat te houden, ten las on wo de Om n de spouwleerd. Ook worde programma geïso een t me rt sta Het ge is OFW nodig nageïsoleerd. ie- muren waar erg en de n va tie gericht op reduc uitgevoerd in e complex wordt gen moeten laatst nin wo de an sta volle Be kosten. project verloopt tot Iso- 2014. Het B. el ab iel erg En naar het niveau bewoners zijn potevredenheid, ook maatregelen om de n va een is f kiezen latie ewoners kunnen zel r huur sitief. “B pe uik rbr sve ga e het gemiddeld en. Bij het alleen of zij mee willen do beneden te brenar na ing on urw en dakisolahu ngen van vloercirca 4600 aanbre aal tot in eft he on gen. “OFW woners altijd gewo n tie blijven be va ng eri vo uit De verhuureenheden. s Aart van den hun woning.” Aldu 03. In totaal in 20 in rt sta ge is isolatie jecten. Hoorn, manager Pro n en daken van worden de vloere
OFW trakteer
Bron: Stentor
Duurzaam steekwoor heid d OFW
Bron: Flev op
Vloerisolati Bron: Stedenbouw
De combinatie idealisme en pr agmatisme vind ik wel inspirerend . Die combinatie zie je bijvoorbeeld bij woningcorporati e Oost Flev oland Woondiensten waar het directe verband wordt ge legd tussen en ergiebesparing, woon lastenverlichtin g en maatschappelijk verantwoord on dernemen. Dat di t door meer pa rtijen wordt gewaarde erd blijkt uit he t feit dat de directeur van deze corpor atie om deze reden werd uitgeroepe n tot woningcorporati edirecteur 2007 .
t op fonds
Flevoland Woondiens ten (OFW) is een unieke samenwerki ng met Feens tra Verwar ming B.V. aangegaan. Fee nstra en O FW hebben de intentie na ar elkaar ui tgesproken om gedurende 2009, in ee n strategisc h partnership, op zoek te gaan naar ve rnieuwende vormen va n samenw erking om he t klimaat in de woninge n van OFW te beheerse n. Belangr ijke aandachtsp unten zijn het verhog en van de kl anttevrede nheid, het verbeteren va n de duurza amheid (w aarbij energi ebesparing zeker een rol speelt) en he t verhogen van de veil igheid van de installaties in de wonin g.
Onder het mom ‘wie jarig is tra ktigjarig bestaan teert’ heeft Oo van OFW. Wen st Flevoland W sen oondi e met dank aan diensten een het nieuwe fond Leefbaarheidsfo s nds kunnen worden opgericht. Dit gerealiseerd m fonds is speciaa oel beten het eigen ka doeld voor ‘klei rakter van de ne’ wijk- en wo wijk onve rsterken. Daar wensen van de bij staat het vr huurders en is ijin het willigerskarakter leven geroepen en de zelfwer vanwege het ve kerzaamheid van de mensen voor op.
43
ost
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Alle
do e l g r o e p e n ond e r d a k
Groei is lange tijd vanzelfsprekend geweest in de gemeente Dronten. Daar hoort veel nieuw bouwen bij. Mede door de economische recessie blijkt nu dat groei niet altijd meer zo vanzelfsprekend is. Stagnatie in de nieuwbouw van koopwoningen heeft ook effect op de nieuwbouw van huurwoningen. Het is niet mogelijk ver vooruit te lopen met de bouw van huurwoningen terwijl de koop stagneert. Daarom beweegt OFW mee met het tempo waarin nieuwe wijken worden ontwikkeld. OFW heeft zichzelf als doel gesteld om de omvang en de samenstelling van de woningvoorraad af te stemmen op de huidige en toekomstige vraag van verschillende klantgroepen. De conclusies uit het Strategisch beleidsplan Voor-
vraag van starters op de woningmarkt.
raad en nieuwbouw zijn nog steeds leidend voor het
Mede door de forse nieuwbouw van huurwoningen
woningbouwprogramma van OFW. In het kort komt
liet het aantal woningzoekenden vanaf 2005 een
het er op neer dat de vraag van ouderen door de ver-
dalende lijn zien. De wachttijden liepen terug en de
grijzing toeneemt, de huishoudens steeds kleiner
keuzevrijheid van woningzoekenden werd hierdoor
worden en dat er een aanbod speciaal voor jongeren
vergroot. Na een stabilisatie in 2009, zien we per 1
gewenst is. OFW bouwt nieuw voor deze ‘nieuwe’
januari 2010 weer een forse stijging van het aantal
doelgroepen. Daarnaast heeft OFW als uitgangspunt
woningzoekenden van 13%. Deze stijging zal groten-
het creëren van een kansrijke woonomgeving. Om dit
deels een gevolg zijn van de recessie. Daarnaast cre-
in bestaande en nieuwe wijken te kunnen bereiken is
ëert nieuw aanbod waarschijnlijk ook nieuwe vraag.
het aanbrengen van differentiatie noodzakelijk, zowel
Een goed voorbeeld is de WoonArk in Dronten. Hoe
in koop en huur als in woningtype. Met de verkoop
concreter de plannen werden voor de WoonArk, hoe
van bestaande eengezinshuurwoningen in de oudere
meer mensen zich gingen inschrijven. Mensen die
wijken wordt gewerkt aan een kansrijke
nog bewust kunnen kiezen om te verhuizen, kiezen er
woonomgeving en wordt tegemoet gekomen aan de
alleen voor als er een geschikt alternatief is.
Woningzoekenden per type woning per 1 januari
2000 1800 1600 1400 1200 1000
Studenten/kamers
600
Kleinehuishoudens/ appartementen
400
Seniorenwoning
200
Eengezinswoning
0 1995
44
1996 1997
1998
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
2008 2009 2010
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Bron: OFW
800
T it e l
v a n h e t hoo f d s tu k
“
th e m a e t c e t e r a De heer Leen Verbeek, Commissaris van de Koningin “Biddinghuizen had nog geen specifieke seniorenwoningen. De inwoners moesten hiervoor naar Dronten. Het is fantastisch dat senioren die al lang in Biddinghuizen wonen en ook hun contacten daar hebben opgebouwd in hun dorp kunnen blijven wonen. Ik ben blij om te horen dat het complex gebruik maakt van een warmtepompinstallatie waardoor de woningen worden voorzien van warmte uit de aarde. Een voorbeeld voor Nederland en Flevoland, want ook de provincie heeft zo zijn doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. Het is belangrijk dat we het samen doen.”
“
Het eerste seniorencomplex voor 55 - plussers, De Tas, in Biddinghuizen werd officieel geopend. De bouw werd hier helemaal mee afgerond.
45
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Doelstelling
Alle doelgroepen onder dak: Omvang en samenstelling van de woningvoorraad afstemmen op de huidige en toekomstige vraag van verschillende klantgroepen.
In 2009 hebben zich 1048 nieuwe woningzoekenden
Prestatie 2009: In 2009 171 huurwoningen nieuw
ingeschreven voor een woning (997 in 2008). De
bouwen
meeste nieuwe woningzoekenden opteren voor een
Activiteiten 2009: In 2009 heeft OFW 201 nieuwe
eengezinswoning. De grootste toename van nieuwe
huurwoningen gebouwd:
woningzoekenden zit in de leeftijdscategorie 23-35
• 42 eengezinswoningen in de Gilden, Dronten
jaar. Ook is er een lichte toename aan nieuwe woning-
• 1e fase Biddinghuizen Centrum:
zoekenden in de leeftijdscategorie 65+. 82% van de
13 appartementen
nieuwe inschrijvingen bestaan uit 1 of 2 persoons-
10 eengezinswoningen
huishoudens.
16 levensloopwoningen
• 2e fase Biddinghuizen Centrum: De ambities of prestaties van OFW zijn verwoord in
26 eengezinswoningen
een aantal doelstellingen in het Beleidsplan. Deze zijn
10 levensloopwoningen
door de visitatiecommissie getoetst en beoordeeld:
• 84 appartementen voor senioren in de WoonArk, Dronten
Doelstelling beleidsplan: Realiseren afspraken
Samenwerking met: diverse aannemers en architecten
convenant met gemeente: bij nieuwbouw 20-30%
(beoogd) effect in de toekomst: dusdanig evenwicht in
sociale huurwoningen en meer daar waar de markt er
de huurmarkt zodat de wachttijden niet te lang zijn,
om vraagt. Realiseren planning nieuwbouwprojecten.
maar dat er ook geen sprake is van leegstand.
Alle doelgroepen onder dak Te realiseren prestaties
Prestaties 2007 en 2008
Realiseren afspraken convenant
Gemeente stelt max. 25% sociaal, inclusief sociale koop. In de periode 2000
met gemeente (20-30% sociale
t/m 2008 heeft OFW 21,8% sociale huurwoningen gebouwd, in 2009
nieuwbouw)
wordt dit ruim 50%. In de praktijk komt het er op neer dat OFW het maximale
Beoordeling
7
door de gemeente Dronten bepaalde aantal sociale huurwoningen bouwt. Realisatie planning nieuwbouw-
Planning nieuwbouwprojecten aanwezig
7
Taakstelling: tot 1-1-2010 65 statushouders. Tot 1 januari 2009 zijn daarvan 56
8
projecten Taakstelling COA huisvesten Bron: visitatierapport, Ecorys 2009
plaatsen gerealiseerd. De taakstelling voor de reguliere huisvesting van vergunninghouders bedroeg voor 2008 in totaal 12 personen. Voor 2008 is de taakstelling behaald. Min 95% van het woningbezit
Percentage ligt op 96,5%
8
valtbinnen de kernvoorraad Gemiddeld
46
7.5
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
WoonArk
Doelstelling beleidsplan: taakstelling COA huisvesten
OFW levert graag een bijdrage in de ontwikkelingen
Prestatie 2009: voldoen aan de taakstelling COA en
rondom wonen en zorg. OFW investeert daarom in wo-
Generaal Pardonregeling
ningen, woonzorgvoorzieningen en in diensten die aan
Activiteiten 2009: Aan beide taakstellingen is voldaan:
het wonen zijn gerelateerd vanuit de visie dat ook men-
Generaal Pardonregeling: 65 tot 01-01-2010
sen die zorg nodig hebben zelfstandig willen wonen.
Taakstelling:1e helft 2009: 9 personen, 2e helft 2009: 11 personen
Bij het nieuwe wooncomplex de WoonArk in het woon-
Samenwerking met: gemeente Dronten, Stichting
servicegebied de Regenboog kunnen zorg en dien-
Vluchtelingenwerk
sten op basis van behoefte bij zorgaanbieder Coloriet
(beoogd) effect in de toekomst: mensen vallen door het
worden afgenomen. Er is een Zorg Uitval Basis (ZUB)
bieden van een vangnet niet tussen wal en schip.
aanwezig op de begane grond van het complex. Hier is 24 uur per dag een verzorgende aanwezig, die door
Woningbezit
middel van een oproepsysteem binnen een kwartier
OFW heeft op 1 januari 2010 4.903 verhuureenheden
bij de bewoner aanwezig is. Naast de zorg zijn er ook
in haar bezit. Het woningbezit (exclusief verzorgings-
een aantal andere voorzieningen aanwezig.
eenheden en de 280 studenteneenheden) van OFW is
Er is een ruimte voor fysiotherapie, huid- en oedeem-
als volgt opgebouwd:
therapie en een apotheek. Het zijn bekende Drontense organisaties. De deelnemende partijen zijn: de
Woningtypen
Maatschap Centrum Fysiotherapie Dronten die ook al in Goed is gevestigd, Apotheken Gemeente Dron-
11%
ten en het Huid en Oedeem Centrum die nu over een ruimte in de Regenboog beschikt. Vanzelfsprekend
1% 3% 1%
17% 1%
1%
kunnen ook mensen, die niet in het wooncomplex wonen gebruik maken van de diensten van deze paramedici. Naast de paramedici komen op de begane grond enkele kleinere appartementjes voor mensen met een handicap begeleid door Triade en Interakt Contour.
65% eengezinswoningen grote eengezinswoningen
menwerking plaats waardoor in het seniorencomplex
appartementen kamer (Hogehuis L/R) levensloopwoning
op de begane grond ook een denksportcentrum is
MIVA
gerealiseerd. Hier kan men klaverjassen, dammen,
seniorenwoning
sjoelen en bridgen. OFW berekent hiervoor voor de
studentenkamer
komende 5 jaar een gematigde huurprijs. Als ‘te-
47
genprestatie’ zijn de 400 leden van de verschillende
Hierbij is er een verschil tussen de kamers en de stu-
denksportverenigingen ook buiten hun “actieve” uren
dentenkamers. De kamers zijn de onzelfstandige ap-
aanwezig. De ruimte biedt dan een gezellige en soci-
partementen in het Hogerhuis, de studentenkamers
ale functie voor bewoners en omwonenden.
zijn de kamers in de opgedeelde eengezinswoningen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
bron: OFW
Daarnaast vindt er binnen dit project een unieke sa-
Object
Aantal
Naast het reguliere woningbezit heeft OFW nog een
Verzorgingshuiseenheden
110
aantal andere objecten. Het overige vastgoed is op-
Studenteneenheden
280
gebouwd volgens de indeling in onderstaande tabel.
Garages
175
Van de bedrijfsruimten wordt 1 ruimte verhuurd aan
91
ROC Flevoland en 1 ruimte wordt verhuurd ten be-
Wooneenh. verhuurd aan een stichting voor begeleid (zelfst.) wonen Gezondheidscentra
3
Verloskundigenpraktijk
1
Bedrijfsruimte
7
Ontmoetingscentrum
3
OFW:
Maatschappelijke ruimtes bij de WoonArk
5
• Coloriet
totaal
676
hoeve van crisisopvang. De volgende stichtingen vinden met betrekking tot wonen met zorg onderdak bij
• De Reeve • Triade • Kwintes • ’s Heerenloo • Philadelphia • Interakt Contour
Doelstelling beleidsplan: minimaal 95% van het woningbezit van OFW valt binnen de kernvoorraad Bovenstaande doelstelling is ook in 2009 behaald:
Woningbezit OFW per 1 januari
< minimale huurprijs
1%
1%
1%
2%
4%
4%
3%
3%
3%
2%
Minimale huurprijs - jongeren
14%
15%
13%
12%
11%
11%
11%
10%
10%
10%
Jongeren - 1&2 persoonshuishouden
64% 64% 64% 70% 69% 70%
71% 70%
71% 68%
1&2 persoonshuishouden - meerpersoonshuishouden
14%
14%
18%
12%
12%
12%
12%
13%
13%
14%
Meerpersoonshuishoudens - maximale huurtoeslaggrens
6%
5%
4%
4%
4%
4%
3%
3%
3%
6%
> maximale huurtoeslaggrens
1%
1%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
Door nieuwbouw en modernisering gaat de gemiddelde huur van een OFW woning omhoog. 95,3% van de woningen valt onder de relevante huurtoeslaggrenzen. Hierbij is gekeken naar de netto huur (exclusief servicekosten).
Bij de seniorenappartementen in de WoonArk is uitgegaan van de maximale huurtoeslaggrens als relevante huurtoeslaggrens. Bewoners hebben dan toch recht op huurtoeslag in verband met de leeftijd 65+. In totaal vallen 201 woningen van het gehele woningbezit buiten de kernvoorraad. Dit is 4,7%.
48
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Bron: OFW
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
In 2009 heeft OFW 614 huishoudens geholpen aan
bij het uitgangspunt van de begroting 2009 (40). Dit
een woning. Van de 614 huishoudens bestond 21% uit
is het gevolg van de kredietcrisis en de economische
personen die ouder zijn dan 65 jaar. Dit is hoger dan
recessie.
de afgelopen 3 jaren. Dit heeft te maken met de ople-
Omdat woningen langer te koop staan is de leegstand
vering van de 110 nieuwbouwwoningen bestemd voor
in verband met verkoop fors toegenomen. Hierdoor is
senioren. In 2009 zijn in totaal 201 nieuwbouwwonin-
ook de huurderving fors toegenomen.
gen verhuurd. Dit is bijna 33% van alle verhuringen.
Woonvisie Inkomen onder grens Huurtoeslag
Overige huishoudens
De gemeente Dronten heeft in 2009 een nieuwe Woonvisie opgesteld. De hoofdambitie van de Woon-
Huurprijs tot aftoppingsgrens Huurtoeslag
365
101
visie is als volgt beschreven: ‘Het realiseren van een
Bron: OFW
duurzame leefomgeving, waar inwoners van Dronten
Huurprijs boven relevante aftoppingsgrens Huurtoeslag
78
70
naar tevredenheid wonen en die aantrekkelijk is voor mensen van buiten, opdat Dronten zich verder kan ontwikkelen tot een netwerkgemeente van vitale dor-
Verhuurde woningen
Bron: OFW
< 65
> 65
Eenpersoonshuishouden
261
58
Tweepersoonshuishouden
108
65
3 of meerpersoonshuishouden
118
4
pen met ruimte voor bijzondere woonvormen.’ De gemeente geeft hierbij aan dat groei noodzakelijk is om deze ambitie te realiseren.
De ambitie is om in 2020 te groeien naar een bevolking met 46.000 inwoners. Op 1 januari 2009 kende
Verkoop
de gemeente Dronten 39.191 inwoners.
De verkoop van bestaande huurwoningen draagt bij aan het creëren van gemengde wijken, maar voorziet
De gemeente vraagt inzet van OFW om bovenstaande
ook in de vraag naar sociale koopwoningen. Daar-
ambitie te realiseren. Met name waar het gaat om de
naast heeft OFW verkoop nodig om onrendabele in-
goedkope en betaalbare voorraad en nieuwbouw. Be-
vesteringen te kunnen financieren en is de verkoop
langrijke groepen die de gemeente noemt zijn starters
van bestaand bezit nodig om het bezit te kunnen ver-
en senioren. De gemeente heeft ervoor gekozen OFW
nieuwen met nieuwe woningtypen die aansluiten op
een preferente positie te geven waar het gaat om de
de vraag van de nieuwe doelgroepen.
bouw van sociale huur en voor zover gewenst sociale koopwoningen.
Gerealiseerde verkopen totaal
t/m 2004
2005
2006
Hierbij zal speciale aandacht zijn voor de mogelijk-
2007
2008
2009
te verkopen
door bijvoorbeeld de verkoop van de bestaande voor-
Bestaand Bron: OFW
verkoopplan De Boeg Totaal
heden van OFW om in de groeiambitie bij te dragen
940
385
37
28
22
31
27
410
raad aan eigen inwoners en aan vestigers. Een en
68
19
7
4
4
3
2
29
ander wordt vertaald in prestatieafspraken. Bovenge-
1.008
404
44
32
26
34
29
439
noemde inzet past prima binnen de beleidslijnen van OFW die zijn verwoord in het Strategisch beleidsplan
De gerealiseerde verkopen in 2009 (29) blijven achter
49
Voorraad en nieuwbouw van 2007.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Het woningbouwprogramma tot 2020 van de gemeente Dronten kent twee componenten: • de woningbehoefte gebaseerd op het woonwensenonderzoek en een migratie die vergelijkbaar is met de afgelopen jaren (+ 2700 woningen = het basisprogramma) • de woningbehoefte gebaseerd op de daarboven gewenste groei (+ 1300 woningen extra = het additionele programma)
Het basisprogramma opgesteld door de gemeente Dronten tot 2020 is als volgt: Onderzochte behoefte
Te verwachten
Totale
Tabel Toekomstige tekorten in 2020 - basisprogramma starters (verhuisgehuisgeneigde huishoudens
behoefte overige
behoefte
Voorraad
(niet zijnde starters)
neigde thuiswonenden)
huishoudens in 2020
2020
2009
0
0
0
0
0
0
0
Onderzochte behoefte ver-
Onzelfstandig Huur eeng tot € 500
Tekort 2020 Programma
100
0
3.050
3.150
2.600
550
800
0
0
1.200
1250
1.200
50
100
Huur meerg tot € 500
100
100
350
550
250
300
400
Huur meerg € 500-€ 700
100
0
450
550
300
250
400
Koop eeng tot € 250.000
100
0
3.350
3.450
3.200
250
400
Koop eeng € 250.000>
250
0
5.100
5.350
5.100
250
400
0
0
100
100
50
50
100
50
0
50
100
50
50
100
0
0
3.900
3.900
3.050
900
0
750
150
17.550
18.450
15.750 2.700
2.700
Huur eeng € 500-€ 700
Koop meerg tot € 250.000 Koop meerg € 250.000> Onbekend/anders Totaal
De aantallen zijn afgerond op vijftigtallen. Hierdoor hoeven de aantallen, in de tabel, niet altijd opgeteld te worden tot het totaal (Bron: Gemeente Dronten)
De verdeling over de kernen is hierbij: • 60% Dronten (circa 135 woningen/ jaar) • 20% Swifterbant (circa 45 woningen/ jaar) • 20% Biddinghuizen (circa 45 woningen/ jaar)
De verdeling naar prijssegment is: • 25-30% betaalbaar (sociaal huur en koop) • 35-40% middelduur • 35-40% duur
50
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
ar De a n s r e n o w e b Eerste
Ark
t Bron: Flevopos
hele amer over de ge vanuit de slaapk nke te en endreef its-van Hilt richting Fazant De familie Sm straat de Oost n hu n aa ilten het contract Smits – van H de maandag ndt mevrouw vi in e ijd jz el een g aan de Li r wil ik nog w nieuwe wonin erg mooi. “Hie ij B . rk A dat ik zone bij de neerzetten, zo de woonservice mooie zitstoel s uu Tr de tzicht. overhandig n het mooie ui de woningen kan genieten va d an ol ev Fl wooncteur Oost k ik hier wel de Sweringa, dire Misschien maa el ie fic of n ko(OFW) he aseerde ze. De Woondiensten mer van”, fant ka s er on w be fade nieuwe trekken naast de de sleutel. Voor ende weken be m ge de en es hun een ingrijp k andere famili is de verhuizing milie Smits oo end ki n hu rom waren beurtenis. Daa g. tzicht wonin ig. Vooral het ui ez nw aa j bi er n re
51
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
K w a l it e it
en keuze
OFW heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld van een organisatie gericht op de woning naar een organisatie gericht op woondiensten. Dit wil OFW nog verder ontwikkelen. De kwaliteit van de woning wordt bewaakt in het strategisch voorraadbeleid. Met betrekking tot de kwaliteit van de dienstverlening heeft OFW zich als doel gesteld het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden. De ambities of prestaties van OFW zijn verwoord in een aantal doelstellingen in het Beleidsplan. Deze zijn
site is in volle gang. • De ontwikkeling van een informatiezuil hangt aan
door de visitatiecommissie getoetst en beoordeeld:
de ontwikkeling van de tweede fase van de website.
Doelstelling beleidsplan: Bij de KWH-meting te behoren bij de 25% beste corporaties en/ of gemiddeld een
Hier is nog niet mee gestart.
• In 2009 is gestart met de after sales binnen het verhuisproces. De respons is echter heel laag omdat het telefo-
8 te scoren Prestaties 2009:
nisch wordt gedaan (niet thuis). Hierdoor is het
• Verder vernieuwen van de website (tweede fase).
lastig de uitkomsten te gebruiken voor verbetering
• De ontwikkeling van een informatiezuil aanslui-
van het proces.
tend op de ontwikkeling van de tweede fase van de website.
In 2010 wordt gekeken of het verder kan worden geoptimaliseerd.
• Optimaliseren ‘after sales’. • Ontwikkeling gebruikerskaart en gebruikershand-
• Er is een gebruikerskaart en –handleiding ontwikkeld die wordt gebruikt bij nieuwbouwwoningen.
leiding van de woning over het gebruik van de
Samenwerking met: bewoners
voorzieningen in de woning.
(beoogd) effect in de toekomst: Een goede dienstver-
Activiteiten 2009:
lening waardoor we in de KWH meting goed beoor-
• De tweede fase van het vernieuwen van de web-
deeld worden.
Kwaliteit en keuze Te realiseren prestaties
Prestaties 2007 en 2008
KWH-meting: in 2012 horen bij de
2007: OFW behoort tot 49% beste corporaties en scoort gemiddeld een 7,6.
25% beste corporaties of gem. een
2008: OFW behoort tot 30% beste corporaties en scoort gemiddeld een 7,9
8 scoren
(duidelijk vooruitgang)
Zichtbaar maken van een trend in
Zie boven. KHW scores zijn vermeld in het jaarverslag.
de KWH score
Ten opzichte van de score van de vorige meting op de onderdelen in 2006 is
Beoordeling
8
8
de score van OFW op bijna alle onderdelen gestegen.
Bron: visitatierapport, Ecorys 2009
Behalen van gem. een 7 op de en-
Taakstelling: tot 1-1-2010 65 statushouders. Tot 1 januari 2009 zijn daarvan
quêtes aan bewoners bij moderni-
56 plaatsen gerealiseerd. De taakstelling voor de reguliere huisvesting van-
sering en renovatie
vergunninghouders bedroeg voor 2008 in totaal 12 personen. Voor 2008 is
PM
de taakstelling behaald. Zichtbaar maken van trend in sco-
OFW houdt enquêtes. Cijfers zijn niet bekend.
PM
res op de enquêtes Uitvoeren visitatie 2009
Cijfers zijn niet bekend.
Gemiddeld
52
8 8
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
“ T it e l
v a n h e t hoo f d s tu k
e t cOverdijk, e t e r abewonerscommissie th e m aCynthia
Klaversingel/
Uitloper “Dit maak je niet vaak mee in je wooncarrière; dat je hele huis wordt aangepakt. Het is toch uniek dat je je eigen woning kunt ontwerpen? Wij waren informatiepunt voor de rest van de buren. Het is leuk om dat wat er besproken is, zo goed mogelijk door te geven. Er was gelegenheid om onze mening te uiten en daar werd ook wat mee gedaan. Het ontwerp ziet er hartstikke mooi uit. En je hebt echt veel te kiezen. De kleuren van je gevel, van je deur, van de vensterbank, of je een erker wilt of niet. OFW doet het zó, dat we er zo weinig mogelijk last van hebben: de vloer wordt vanuit de kruipruimte geïsoleerd, Het dak vanaf de buitenzijde. Onze zolder hoeven we dus niet leeg te ruimen. Daar zijn de bewoners erg blij mee. De complete gevel moet er echter wel uit. Dat vind ik best pittig. Maar ze hebben ons verzekerd dat dat per woning maar één dag gaat duren. In ieder geval vinden we de ontwerpen hartstikke mooi en zijn we blij dat alles lekker wordt opgeknapt.”
“
Binnen het project Klaversingel/Uitloper werden 80 woningen gemoderniseerd.
53
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Doelstelling
Kwaliteit en keuze: Het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden.
In 2009 is OFW er wederom in geslaagd haar KWH huurlabel te behouden. De volgende resultaten zijn behaald: Eindresultaat mysteryshopping/ Labelonderdeel
Eindresultaat huurdersenquête
beoordelen informatiemateriaal
Eindcijfer 2009
Eindcijfer 2007
Eindcijfer 2005
Corporatie bellen
7,9
7,6
7,8
7,6
7,4
Woning veranderen
6,2
8,0
7,5
7,4
7,5
Woning onderhouden
7,8
8,0
7,8
8,0
8,1
Klachten afhandelen
5,3
7,9
6,8
6,7
7,0
Woning verlaten
8,9
7,7
8,2
8,3
8,0
Gekeken naar de doelstelling scoort OFW gemiddeld
Doelstelling beleidsplan: behalen van gemiddeld een
een 7,6. In de Prestatieindex van het KWH staat OFW
7 op de enquêtes aan bewoners bij modernisering en
op 11 juni 2009 op een 58e plaats van in totaal 176
renovatie
corporaties. Hiermee behoort OFW tot de 33% beste
Prestaties 2009: Evalueren en optimaliseren commu-
corporaties van het totaal aan corporaties die een
nicatie rondom (bouw)projecten.
KWH huurlabel bezitten. Vergeleken bij het totaal aan-
Activiteiten 2009: Ieder project (nieuwbouw of moder-
tal corporaties in Nederland (zo’n 455), uitgaande dat
nisering) wordt aan het eind geëvalueerd op verschil-
de KWH-labelhouders hun dienstverlening het beste
lende onderwerpen. Bij een volgend project worden
op orde hebben, dan behoort OFW tot de 13% beste
de verbeterpunten van het vorige project meegeno-
corporaties.
men (ervaringsgericht leren). Een mooi voorbeeld van een verbeterpunt in de projectcommunicatie is
54
VACpunt Wonen
het nog eerder betrekken van bewoners bij de moder-
Vooruitlopend op de ondertekening van het conve-
nisering van de eerste fase van Dronten centrum. Bij
nant met het VACpunt Wonen in 2010 is in 2009 bij
vorige projecten werden bewoners geïnformeerd op
verschillende projecten al advies gevraagd. De advies-
het moment dat de plannen voor de modernisering
commissie Wonen als onderdeel van het VACpunt
reeds bekend zijn. Het overleg vooraf vindt plaats met
brengt advies uit bij de nieuwbouwplannen en in de
alleen de bewonerscommissie. Bij Dronten Centrum
toekomst wellicht ook moderniseringsplannen van
is gekozen om de bewoners te informeren over het
OFW. De commissie behartigt hiermee de belangen
proces, nog voordat er een aannemersselectie heeft
van de woonconsument vanuit de visie van de ge-
plaatsgevonden. De avond werd druk bezocht. De
bruiker en stelt zich tot doel het bevorderen van de
bewoners werden op de hoogte gesteld van het mo-
gebruikskwaliteit van woningen en woonomgeving. Er
derniseringsproces en konden kennisnemen van de
is inmiddels advies aangevraagd voor de appartemen-
probleemanalyse. Daarnaast werd door de Huurders
ten aan de Fazantendreef en de eengezinswoningen
Belangen Vereniging haar rol en de rol van de bewo-
aan de Blaasbalg. Zij geven bijvoorbeeld advies over
nerscommissie toegelicht. Na de presentatie konden
de keukenindeling, de locatie van lichtschakelaars
de bewoners met elkaar in overleg, praten over dat-
en stopcontacten, de draairichting van deuren en de
gene wat gaat komen en richting OFW aangeven wat
hoogte van dorpels.
zij in hun woning zouden willen behouden en wat zij
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Moderniseringsplannen Bron: Flevopost
Onlangs zijn de plannen van Oost Flevoland Woondiensten (OF W) voor het gebied Klaversingel/ Uit loper in Biddinghuizen bekendgem aakt aan alle bewoners. De tachtig won ingen in de wijk zullen naar verwac hting vanaf februari worden gemodernis eerd. De bewoners vinden het ontwer p dat voor de
Klaversingel/Uitloper
woningen is gemaakt erg mooi. Ook binnen dit project zijn er weer diverse keuzes. Uitgaande van opt imale keuzemogelijkheden voor de bewoners is een aantal gevelinvulling en ontwikkeld. Zo kunnen de bewone rs de kleur van de voordeur kiezen, wel of geen bloemkozijn en de raam indeling van
de kozijnen. Binnen bep aalde kaders is de huurder dus de arch itect van zijn eigen woning. De kaders zorgen voor rust in het beeld. Daarnaast zijn er natuurlijk de gebruikelijke keuzemogelijkheden waaronder de kleur van de vensterbank, de badkam ertegels, het keukenblok en het blad.
veranderd zouden willen zien. Er zijn veel ideeën van
e.d.) voordat ze worden geplaatst, controle in badka-
bewoners binnengekomen die vervolgens zijn mee-
mers van leidingen en pijpen en aardnet voordat de
gegeven aan de aannemers die zijn uitgenodigd voor
vloer wordt aangebracht.
een prijsvraagaanbesteding. De bewoners waardeer-
Tijdens het proces worden dit soort zaken vastgelegd op
den de avond met een 7,6 waarmee wordt bevestigd
foto’s. Steekproefsgewijs wordt er gecontroleerd en aan
dat deze vorm voor toekomstige moderniseringspro-
het eind worden er thermografische foto’s gemaakt.
jecten voor herhaling vatbaar is. Inmiddels is het pro-
Samenwerking met: aannemers
ces (en interne procesbeschrijving) hierop aangepast.
(beoogd) effect in de toekomst: lagere faalkosten en een
De moderniseringsprojecten welke zijn afgerond in
hogere kwaliteit. Een bijkomend positief effect was
2009 zijn de Klaversingel/ Uitloper (71 woningen) en
dat tijdens de bouw meer werd opgeruimd omdat er
Biddinghuizen Centrum (85 woningen). OFW scoor-
situaties moesten worden vastgelegd op foto’s.
de respectievelijk een 7,3 en een 7,0. Samenwerking met: bewoners
Doelstelling beleidsplan: uitvoeren visitatie 2009
(beoogd) effect in de toekomst: tevreden bewoners
Prestatie 2009: uitvoeren visitatie 2009 Activiteiten 2009: Ecorys heeft in 2009 een visitatie
55
Prestatie 2009: opzetten kwaliteitssysteem voor de
uitgevoerd bij OFW. De visitatiecommissie conclu-
uitvoering van modernisering
deert: ‘OFW laat een positief en evenwichtig beeld
Activiteiten 2009: in 2009 heeft OFW samen met ver-
zien’. Viermaal een 8 en eenmaal een 7. Een compli-
schillende aannemers tijdens moderniseringsprojec-
ment voor de organisatie:
ten een nieuw kwaliteitssysteem toegepast. Met dit
• Presteren naar eigen ambities en doelstellingen: 7
systeem heb je niet het controlemoment aan het eind
• Presteren naar opgaven: 8
maar tijdens het proces. Aannemers maken reeds ge-
• Presteren volgens stakeholders: 8
bruik van zo’n kwaliteitssysteem. OFW heeft een aan-
• Presteren naar vermogen en efficiëntie: 8
tal onderdelen toegevoegd waar je grote risico’s loopt
• Presteren met betrekking tot governance: 8
met betrekking tot geld en kwaliteit. Voorbeelden van
Het visitatierapport is beschikbaar op de website
deze onderdelen zijn bijvoorbeeld de controle op be-
www.ofw.nl.
schadiging van kozijnen voordat ze worden geplaatst,
Samenwerking met: Ecorys en stakeholders
controle op het aanvullen van isolatie voordat de ko-
(beoogd) effect in de toekomst: transparantie en een be-
zijnen worden geplaatst, controle op glas (krassen
leid afgestemd op de behoefte van de maatschappij.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
S t r at e g i s c h
b e l e id s p l a n
v oo r r a a d e n ni e uwbouw Ondanks de kredietcrisis en de economische recessie heeft OFW in 2009 nog flink aan de weg getimmerd, zowel qua nieuwbouw als modernisering. In de meerjarenplanning afgeleid van het Strategisch Beleidsplan voorraad en nieuwbouw heeft OFW vanaf 2010 het tempo wel aangepast. Projecten worden door de recessie en de verminderde investeringsruimte later opgestart.
Realisatie 2002
Moderniseren (centrumwijken) Planvorming Sloop (& nieuwbouw) Nieuwbouw huur Nieuwbouw koop (ook zorg en sociale koop)
2003 2004
2005 2006
2007
2008 2009
Planning
2010
2011
Totaal
113
85
132
378
95
124
109
164
0
156
1158
0
0
61
28
26
23
6
4
148
27
74
44
36
37
31
136
103
29
49
8
77
24
30
2012
Totaal 310
508
0
59
59
13
13
117
76
35
488
228
0
22
0
16
217 Studenten+jong. Zorg+voorzien.
9
150
130 2
13
28
20
16
14
330
4
93
149
38 48
48
111
0
51
162
Met de gemeente Dronten zijn prestatieafspraken gemaakt. In onderstaande tabel zijn de afspraken opgenomen over het onderwerp herstructurering en nieuwbouw en is aangegeven wat er is gerealiseerd in 2008 en 2009.
Seniorencomplex De WoonArk thu
Bron: friosnijs relatiemagazine
In februari van dit jaar werd De Woonark in Dronten opgeleverd. Een bijzonder vormgegeven woonservicecomplex, dat diverse gemakken en voorzieningen biedt aan mensen van 55 jaar en ouder. Op de begane grond zijn 21 niet-zelfstandige wooneenheden gerealiseerd voor twee zorginstel lingen. Beide bieden opvang en dagbesteding aan hun cliënten. De bewoners beschikken elk over een kamer met
56
ishaven voor senioren
eigen keuken, toilet, slaapkamer en buitendeur en er is een gezamenlijke huiskamer. Ook zijn er op de begane grond verschillende paramedici gevestigd zoals een fysiotherapeut, een huid- en oedeemtherapeut en een apotheek. En er is een denksportcentrum waar bewoners en omwonenden elkaar kunnen ontmoeten, gezellig koffie kunnen drinken en waar ondermeer de bridge-, sjoel-, dammen klaverjas-
club samenkomt. Op de verdiepingen zijn 84 zelfstandige seniorenapparte menten, elk met een oppervlakte van ruim 90 m2. Heel ruim en geschikt voor mensen met bijvoorbeeld een rollator of rolstoel. Een WKO-installatie in combinatie met een warmtepomp zorgt voor een duurzame manier van verwarming en koeling van de woningen. Ook is in elke woning een warmte terugwin unit geïnstalleerd.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
T it e l
v a n h e t hoo f d s tu k
th e m a e t c e t e r a
“
Familie Cornelissen bewoners de Blaasbalg in Dronten “Na 17 keer te zijn verhuisd, voor het werk, willen wij graag in Dronten blijven.”
“
Familie Faber/van Dijk bewoners levensloopwoning aan de Voor
“Wij wonen hier op het hoekje naast de jongerenappartementen die worden gebouwd. Gezellig, straks wat leven om je heen.”
57
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
In nauwe samenwerking te realiseren 2008-2009
Gerealiseerd in 2008
Gerealiseerd in 2009
(herstructurerings)plan
In februari 2007 is de intentie-overeenkomst voor de ontwikkeling van
ontwikkelen voor Dronten:
de Giekstraat tussen Plegt-Vos en OFW ondertekend. In de voormalige
Giekstraat e.o.
garage zijn praktijklokalen voor een school gevestigd. De gemeente huurt deze locatie tot de realisatie van het onderwijsstation. De gemeente heeft aangegeven dat het kinderdagverblijf niet tot het plangebied behoort. Alleen op de locatie van de voormalige garage en de appartementen van OFW aan de Giekstraat kan volgens de plannen van de gemeente herontwikkeling plaatsvinden. Plegt-Vos heeft gezien de ontwikkelingen op de koopmarkt geen haast. Gezien de beperkte capaciteit voor nieuwe projecten bij de gemeente heeft OFW met de gemeente afgesproken dat de volgende prioriteitstelling voor herontwikkeling wordt gehanteerd: 1 Lucernehof 2 Chaletwoningen 3 Giekstraat
(herstructurerings)plan
Gezien de beperkte capaciteit voor nieuwe projecten bij de gemeente
ontwikkelen voor Dronten:
heeft OFW met de gemeente afgesproken dat de volgende prioriteitstel-
Aakstraat e.o. (chaletwo-
ling voor herontwikkeling wordt gehanteerd:
ningen)
1 Lucernehof 2 Chaletwoningen 3 Giekstraat
(herstructurerings)plan ont- OFW is gestart met
In 2009 is gestart met de uitvoering van de eerste en tweede fase van de
wikkelen voor Swifterbant:
voorbereidingen om
modernisering Greente Zuid, Schelpenbuurt, Bazaltstraat. In Swifterbant
Greente Zuid/ Schelpen-
te moderniseren.
bestaat er behoefte aan een woonzorgzone gecombineerd met collectieve
buurt
voorzieningen zoals bijvoorbeeld een bibliotheek en sportvoorziening. Het vinden van een geschikte locatie, tegen acceptabele kosten, voor deze woonzorgzone met collectieve voorzieningen is een uitdaging. Restaurant de Kombuis en de locatie van de kerken worden veelvuldig genoemd. De planvorming voor de Greente Zuid is afhankelijk van de locatiekeuze van de woonzorgzone. OFW onderzoekt samen met de gemeente en een initiatiefgroep uit het dorp de mogelijkheden.
58
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
In nauwe samenwerking te realiseren 2008-2009
Gerealiseerd in 2008
Gerealiseerd in 2009
(herstructurerings)plan
In is 2008 door de gemeente Dronten
De gemeente Dronten en OFW werken aan een wijkont-
ontwikkelen voor Bidding-
en OFW een workshop georganiseerd
wikkelingsplan. OFW is een inventarisatie van de sociale
huizen: Lucernehof
waarbij ook de Huurdersvereniging,
en fysieke knelpunten aan het afronden. In november
de Meerpaal, Dorpsbelangen Bidding- is in een persconferentie op het gemeentehuis kenbaar huizen en basisschool De Akkerwinde
gemaakt dat aan het project Lucernehof wordt gewerkt.
aanwezig waren. Naar aanleiding
Er is door OFW een stedenbouwkundige in de arm
van de workshop is een gezamenlijke
genomen om een aantal scenario’s voor de aanpak van
probleemanalyse opgesteld. Gecon-
de Lucernehof te laten uitwerken.
cludeerd werd dat voor de Lucernehof een integraal wijkontwikkelingsplan moet worden opgesteld waarbij woningen, woonomgeving en leefbaarheid moeten worden aangepakt. 25% sociale woningbouw
In de periode 2000-2008 heeft
In 2009 heeft OFW 58% sociale huurwoningen
op nieuwe uitleglocaties
OFW 20,1% sociale huurwoningen
gebouwd (bron: gemeente Dronten). Het betreft niet
gebouwd (bron: gemeente Dronten).
alleen nieuwbouw op nieuwe uitleglocaties maar ook op
Het betreft niet alleen nieuwbouw op
inbreidingslocaties of ter vervanging van sloop.
nieuwe uitleglocaties maar ook op inbreidingslocaties of ter vervanging van sloop. In de praktijk komt het er op neer dat OFW het maximale door de gemeente Dronten bepaalde aantal sociale huurwoningen bouwt. Ontwikkelen bijzondere
OFW heeft onderzoek gedaan naar
OFW is eind 2009 gestart met de bouw van 22 sociale
koopconstructie om star-
bestaande bijzondere koopconstruc-
koopwoningen aan de Grutto. Deze woningen worden
ters op de koopmarkt te
ties en in een notitie haar uitgangs-
onder de Koop-garantregeling verkocht. Koopgarant
ondersteunen.
punten geformuleerd. Deze worden
geeft met name starters op de koopmarkt de moge-
op juridische en fiscale aspecten
lijkheid om een woning te kopen. De koper krijgt een
getoetst. Naar aanleiding van deze
korting op de getaxeerde waarde van een woning. Bij
toetsing wordt in 2009 een definitieve
verkoop door deze koper is OFW verplicht om deze
sociale koopconstructie opgesteld.
woning op basis van de getaxeerde marktwaarde terug te kopen. Bij deze taxatie wordt rekening gehouden met de waardestijging van de door de koper aangebrachte verbeteringen. OFW deelt afhankelijk van de verstrekte korting in de winst of het verlies bij terugkoop.
59
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
E f f i c i ë nt
e n e f f e c ti e f
Visitatie In het visitatierapport van oktober 2009 is onder andere aandacht besteed aan het onderdeel ‘Presteren naar Vermogen en Efficientie’. Op dit onderdeel is de score een 7,9. De opbouw van deze score is als volgt: Oordeel Wegingsfactor
Gewogen deel
Vermogensprestatie: 1 Bedrijfswaarde 2 Extra potenties 3 Presteren naar vermogen
8
70%
5,6
8
10%
0,8
8
10%
0,8
7
10%
0,7
Visie De corporatie heeft een duidelijke visie en doelstelling ten aanzien van het beoogd economisch rendement op het vermogen Risicoprofiel 1 De corporatie hanteert een solvabiliteitsdoelstelling die wordt verantwoord in het licht van het voorgenomen investeringsprogramma Bedrijfsvoering 1 De corporatie presteert efficiënt Presteren naar Vermogen en Efficiëntie
De doelstelling uit het beleidsplan ‘Samen voor kans-
van bestaande huurwoningen is de huurderving
rijk’ van 2007 tot 2011 is dat de bedrijfsvoering is ge-
voor een percentage van 0,88% beïnvloed door de
richt op (financiële continuïteit) op lange termijn en
derving van leegstaande te verkopen woningen.
efficiency.
De leegstand als gevolg van verhuur en in verband
Een aantal doelstellingen uit dit beleidsplan zijn:
met herstructurering bedraagt 0,84%.
• Het eigen vermogen op balansdatum is gelijk aan
• Afnemende trend handhaven in gemiddelde kosten
50% van de huuropbrengsten van het betreffende
serviceonderhoud per woning zonder dat dit ten
jaar. Ultimo 2009 wordt aan dit uitgangspunt
koste gaat van de kwaliteit en rekening houdend
voldaan. De 50% van huuropbrengsten bedraagt €
met een inflatiecorrectie. De gemiddelde kosten
12,5 miljoen. Het eigen vermogen bedraagt per 31
per verhuureenheid over de jaren 2007 t/m 2009
december 2009 € 16,5 miljoen.
zijn:
• Het maximale renterisico in enig jaar bedraagt
- 2007 € 175
15%. Uit het treasuryjaarplan 2010 blijkt dat aan
- 2007 € 174
deze norm op langere termijn wordt voldaan.
- 2007 € 166
• De huurderving bedraagt maximaal 1% van de
60
7,9
Aan dit uitgangspunt uit het beleidsplan wordt voldaan.
huuropbrengsten. De totale huurderving in 2009
• Afnemende trend handhaven in gemiddelde kosten
bedraagt 1,72%. Door de stagnerende verkopen
verhuisonderhoud per woning zonder dat dit ten
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
“
Wim van Selling, algemeen directeur Spilbasisscholen, Stichting voor openbare en samenwerkingsscholen voor basisonderwijs gemeente Dronten
“
61
“OFW profileert zich in toenemende mate als een partner voor het onderwijsveld. Vanuit Spilbasisscholen hebben we in de afgelopen jaren gebruik mogen maken van de deskundigheid op het gebied van onderhoud. De activiteiten van OFW op dit gebied voor hun eigen vastgoedbestand sluiten naadloos aan op de behoefte vanuit het onderwijsveld.”
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Doelstelling
Efficiënt en effectief: De bedrijfsvoering is gericht op (financiële) continuïteit op lange termijn en transparantie.
koste gaat van de kwaliteit en rekening houdend
uit het oudere deel van het woningbezit op gang
met een inflatiecorrectie. De gemiddelde kosten per
zijn gekomen. Dit zijn veelal bewoners met een lang
verhuureenheid over de jaren 2007 t/m 2009 zijn:
woonverleden (vaak wel 30 jaar) in die woningen.
- 2007 € 174
Deze verhuizingen hebben vanwege de lange woon-
- 2008 € 189
duur extra aandacht en kosten nodig om de woning
- 2009 € 197
weer aan een volgende huurder te kunnen verhuren.
Rekening houdend met een inflatiecorrectie zou het gemiddeld over 2009 maximaal circa € 191 mogen
Resultatenanalyse
bedragen. Het gemiddeld kostenniveau over 2009
Het geconsolideerde resultaat over 2009 (na belas-
ligt wat hoger. Dit wordt met name veroorzaakt
tingen) bedraagt € 856.000 positief (2008: € 438.000
doordat als gevolg van opleveringen van senioren-
positief). De analyse van dit resultaat ten opzichte
complexen de Tas en de Woonark verhuisstromen
van de begroting laat het volgende beeld zien.
x € 1.000
Realisatie 2009
Begroting 2009
Verschil
32.300
-2.254
20.746
24.856
+4.110
9.300
7.444
Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken Overige bedrijfsopbrengsten
25.074
26.421
679
400
59
18
3.271
4.706
963
Som der bedrijfsopbrengsten
755 30.046
Bedrijfslasten Afschrijving materiële vaste activa
3.780
4.070
Waardeverandering materiële vaste activa
3.353
7.412
Lonen en salarissen
3.154
3.215
720
770
Lasten onderhoud
4.841
5.512
Overige bedrijfslasten
4.898
Sociale lasten
Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat
3.877
Financiële baten en lasten Rentebaten
329
768
-439
Rentelasten
8.561
9.922
+1.361
Groepsresultaat voor belastingen
1.068
-1.710
+2.778
Belastingen
212
327
+115
Groepsresultaat na belastingen
856
-2.037
+2.893
62
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Het resultaat over 2009 is € 2.893.000 gunstiger dan
den. De gebruikswaarde van het kantoorpand
begroot. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte
ligt lager dan de oorspronkelijke boekwaarde en
van de begroting zijn.
de gebudgetteerde verbouwingskosten. Deze
• De bedrijfsopbrengsten zijn per saldo
afwaardering kan als een eerste afschrijving van
• € 2.254.000 lager dan begroot. Dit wordt met
de kosten van verbouwing worden gezien. In de
name veroorzaakt door: • Lagere huuropbrengsten (circa € 1,3 miljoen
in de begroting 2009 een onrendabele investering
- een aantal nieuwbouwprojecten (onder andere
van € 1,1 miljoen voorzien. De onrendabele inves-
de Woonark, Woongroep de Fazantendreef,
tering van dit project is reeds in de jaarrekening
Biddinghuizen-centrum fase II) later zijn/wor-
over het jaar 2008 genomen.
- de gerealiseerde huurverhoging in 2009 lager was dan was begroot;
• Voor de modernisering van de Schelpenbuurt was
lager). Dit wordt met name veroorzaakt doordat:
den opgeleverd dan voorzien;
begroting 2009 was dit niet voorzien.
- de huurderving als gevolg van te koop staande woningen hoger is.
• Verkoop onroerende zaken (circa € 1,5 miljoen la-
• Voor de modernisering van de Klaversingel/Uitloper was in de begroting 2009 een onrendabele investering van € 1,0 miljoen voorzien. De onrendabele investering van dit project is reeds in 2008 ten laste van het resultaat gebracht. • Voor het project De Gilden eerste fase, derde deel
ger). In de begroting is uitgegaan van de verkoop
heeft naar aanleiding van de afwikkeling van het
van 40 bestaande woningen. In werkelijkheid zijn
project een positieve correctie op de onrendabele
in 2009 29 woningen verkocht.
investering van € 0,4 miljoen plaatsgevonden.
De bedrijfslasten zijn per saldo € 4.110.000 lager dan
De rentelasten zijn € 1.361.000 lager dan begroot.
begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door de
Dit wordt met name veroorzaakt doordat een aantal
overige afwaardering materiële vast activa (circa € 4,1
investeringen op een later tijdstip hebben plaatsge-
miljoen lager). Het verschil wordt veroorzaakt door:
vonden dan in de begroting was voorzien. De finan-
• In de begroting was een onrendabele investering
cieringsbehoefte was hierdoor lager. Bovendien lag de
voor de nieuwbouw van 90 woningen voor een
rentestand (korte en lange rente) op een aanzienlijk
bedrag van € 5,3 miljoen in de Gilden voorzien.
lager niveau dan voorzien.
De onderhandelingen met aannemer over dit project zijn nog niet afgerond. Naar verwachting
De post belastingen wordt nader toegelicht in de pa-
zal de definitieve besluitvorming voor dit project
ragraaf fiscale positie.
in 2010 kunnen worden genomen. Een project
63
van 63 woningen in de Gilden was in de begroting
Door overheidsmaatregelen is er een aanzienlijke las-
voor 2010 voorzien. Dit project is naar voren ge-
tendruk in 2008/2009 voor OFW te constateren. De
haald. Dit betekent dat de onrendabele investe-
consequenties hiervan zijn:
ring van € 2,3 miljoen ten laste van het resultaat
• Toename lokale belastingen in 2008/2009 van
over 2009 is genomen.
• € 310.000. Dit wordt met name veroorzaakt door
• In de jaarrekening heeft een afwaardering van
de extra waterschapslasten. Door een andere ver-
• € 1,4 miljoen voor het kantoorpand plaatsgevon-
deelsleutel van het Waterschap komen aanzienlijk
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
meer lasten voor rekening van eigenaren in de
Het eigen vermogen (groepsvermogen) op basis van
bebouwde omgeving.
actuele waarde is in 2009 toegenomen met € 4,4 mil-
• Heffing bijzondere projectsteun CFV (Vogelaar-
joen.
heffing) voor een bedrag van € 218.000. Zowel
Het solvabiliteitspercentage op basis van actuele
in 2008 als in 2009 is een heffing vanuit het
waarde (bedrijfswaarde) bedraagt per 31 december
Centraal Fonds Volkshuisvesting opgelegd voor
2009 31,8% (per 31 december 2008: 33,6%).
de financiering van de 40 aandachtswijken. • Invoering van de integrale belastingplicht voor
In oktober 2009 heeft het Centraal Fonds Volkshuis-
de vennootschapsbelasting voor woningcor-
vesting haar solvabiliteitsoordeel 2009 kenbaar ge-
poraties. Met ingang van 1 januari 2008 is de
maakt. Dit oordeel is gebaseerd op het verslagjaar
belastingplicht ingevoerd. Naar verwachting zal
2008. Het oordeel luidt voldoende solvabiliteit. Het
de belastingdruk de komende jaren toenemen en
volkshuisvestelijk vermogen volgens CFV-criteria
kunnen leiden tot een belastingdruk van circa € 1
bedraagt per 31 december 2008 € 70,8 miljoen (in
miljoen per jaar.
balanstotaal 28,4%). Per verhuureenheid (VHE) bedraagt het volkshuisvestelijk vermogen € 15.491.
Vermogenspositie
Het landelijk gemiddelde bedraagt volgens het CFV
De solvabiliteit (verhouding eigen vermogen ten op-
per 31 december 2008 per VHE € 12.948 (in balans-
zichte van totaalvermogen) is beperkt afgenomen van
totaal 29,6%).
7,0% (ultimo 2008) tot 6,7% per 31 december 2009. Dit is het solvabiliteitspercentage op basis van de waar-
In juli 2009 heeft het Centraal Fonds Volkshuisves-
dering in de jaarrekening (verkrijgings- of vervaardi-
ting het continuïteitsoordeel gerapporteerd. De ver-
gingsprijs danwel lagere bedrijfswaarde). De (geconso-
mogenspositie tot en met 2013 kwam uit op een A-
lideerde) balanspositie per 31 december 2009 op basis
oordeel (de voorgenomen activiteiten passen bij de
van bedrijfswaarde (actuele waarde) is als volgt:
vermogenspositie van de corporatie).
Balans per 31 december 2009 (x € 1.000) Activa
31-12-2009
31-12-2008
Materiële vaste activa
Groepsvermogen
Onroerende zaken in expl.
285.394
247.767
Onroerende zaken in ontw.
15.994
23.477
666
1.503
302.054
272.747
Onroerende en roerende zaken tdv exploitatie Totaal materiële vaste activa
Passiva
Voorzieningen
881
951
Overige langlopende schulden Totaal langlopende schulden
Vlottende activa Balanstotaal
64
3.712
3.467
306.647
277.165
31-12-2008
97.501
93.035
359
222
191.200
168.300
3.787
3.983
194.987
172.283
13.800
11.625
306.647
277.165
Langlopende schulden Leningen
Financiële vaste activa
31-12-2009
Kortlopende schulden Balanstotaal
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Ontwikkeling financiële positie
2015: 5,0%
De ontwikkeling van de financiële positie is uitgewerkt
• Rente kortlopende (kasgeld)leningen, roll-over-
in de begroting 2010 en de meerjarenprognose 2011
leningen en bankkrediet, 2010: 2,0%, 2011 t/m
t/m 2015. In deze begroting en meerjarenprognose
2015: 3,25%
zijn de effecten van het strategisch beleidsplan ‘Duur-
• De onrendabele investeringen zijn afgestemd op
zaam bouwen aan goed wonen’ financieel vertaald.
de verschillende, ingrijpende maatregelen binnen
De uitgangspunten in deze meerjarenprognose zijn:
het woningbezit en de nieuwbouw van huurwo-
• Inflatievolgend huurbeleid
ningen.
• Huurderving: 1% van de huuropbrengsten • Inflatie 2010: 1,75%, 2011 t/m 2015: 2,25%
Voor de komende zes jaar zijn de volgende kasstro-
• Rente nieuwe financieringen 2010: 4,5%, 2011 t/m
men (volgens WSW-methode) geprognosticeerd. Prognose
(x € 1.000)
2010
Operationele kasstroom Af: genormeerde aflossing (2% van leningen)
2013
2014
2015
5.503
6.194
6.671
6.639
6.197
7.464
-4.809
-5.343
-5.949
-5.962
-6.277
1.415
1.385
1.328
690
235
1.187
32.904
32.384
37.729
8.255
22.401
9.185
Financieringskasstroom (incl.genormeerde aflossing) Saldo financieringsbehoefte
2012
-4.088
Operationele kasstroom na 2% correctie Investeringskasstroom
2011
-3.150
-7.908
1.261
2.595
-4.969
-7.433
34.639
38.907
35.140
4.970
27.135
15.432
De financieringsbehoefte zal worden ingevuld met in
De interne financiering bedraagt ultimo 2009:
de toekomst te storten leningen. 2009
2008
226.411
193.030
15.994
23.477
242.405
216.507
De regels van het WSW bepalen dat de operationele
Af: langlopende schulden (excl. belastinglatentie)
211.335
184.005
kasstromen (na correctie van de genormeerde aflos-
Interne financiering
31.070
32.502
sing van 2%) positief moeten zijn. Op basis van deze
x € 1.000
Materiële vaste activa in exploitatie Materiële vaste activa in ontwikkeling subtotaal
De investeringskasstromen omvatten de kasstromen uit investeringen en desinvesteringen (verkoop).
prognose wordt hier de komende jaren aan voldaan.
Financiering en liquiditeit De verhouding bedrijfswaarde versus rentabiliteitswaarde leningen
De kredietruimte op korte termijn voor Oost Flevo-
is als volgt:
land Woondiensten bedraagt bij de ING-bank € 6,5 miljoen. OFW Holding BV heeft een kredietfaciliteit 2009
2008
Bedrijfswaarde
285.394
247.767
Rentabiliteitswaarde leningen
191.200
168.300
1,49
1,47
Bedrijfswaarde/rentabiliteitswaarde leningen
65
van € 0,5 miljoen bij de ABN-AMRO-bank.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
De operationele kasstromen (volgens WSW-methode) bedragen: 2009
x € 1.000
Bedrijfsopbrengsten
2008
30.046
29.273
Af: verkoop onroerende zaken
3.271
4.177
Bij: geactiveerde kosten mva
499
654
Operationele inkomsten
27.274
Bedrijfslasten
25.750
20.746
21.396
Af: afschrijving mat. vaste activa
3.780
3.558
Af: overige waardeveranderingen mva
3.353
6.858
Operationele uitgaven
13.613
10.980
Rentebaten
329
566
Af: rente tijdens de bouw
216
274 113
292
Rentelasten
8.561
7.872
Saldo operationele kasstromen
5.213
7.190
Af: fictieve aflossing (2% van de leningen)
4.150
3.600
Saldo operationele kasstromen (WSW- methode)
1.063
3.590
Fiscale positie x € 1.000
2009
Resultaat voor belastingen commerciële jaarrekening
1.068
De leningenportefeuille bedraagt per 31 december 2009 € 207,5 miljoen (ultimo 2008: € 180,0 miljoen). De gemiddelde rentevoet van deze leningen bedraagt
Fiscale correcties resultaat Verkoop onroerende zaken
-3.258
4,41% (2008: 4,68%). Deze daling van de gemiddelde
Afschrijvingen materiële vaste activa
2.921
rentevoet wordt onder andere veroorzaakt door op
Waardeveranderingen materiële vaste activa
3.353
Rente
-195
Verschil marktwaarde/nominale waarde leningen
-179
Projectresultaat Modernisering, als onderhoud aan te merken Onderhoudsvoorziening Fiscaal resultaat (voor belastingen)
basis van Euribor gefinancierde roll-overleningen.
47
Voor 2008 is de aangifte vennootschapsbelasting in
-10.484
gediend. Volgens deze aangifte bedraagt de belasting-
-538
druk over 2008 € 147.000 negatief. In de jaarrekening
-7.265
2008 was een negatieve belastingdruk van € 183.000 voorzien. De aanpassing van de belastingdruk over 2008 van € 36.000 is in de jaarrekening 2009 ver-
Vermogensvergelijking Fiscaal vermogen 1-1-2009
279.021
werkt.
Fiscaal vermogen (voor belastingen) 31-12-2009
271.765
Een belangrijk uitgangspunt bij de berekening van
7.265
de vennootschapsbelasting over 2008 en 2009 is dat
Afname Berekening vennootschapsbelasting 2009 Fiscaal resultaat 2009
-7.265
een belangrijk deel van de moderniseringen fiscaal als onderhoud kan worden beschouwd. In 2009 is een
Niet aftrekbaar: Vogelaarheffing
218
Energie Investeringsaftrek
-373
bedrag van circa € 10,5 miljoen (2008: € 3,9 miljoen)
8
van de moderniseringen aan woningen als onder-
Niet-aftrekbare algemene kosten Belastbaar bedrag 2009
-7.412
houd aangemerkt.
Vennootschapsbelasting 2009 (25,5%), compensabel
1.890
De Belastingdienst heeft aangegeven geen afspraken
66
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
vooraf over het onderscheid tussen verbetering of on-
Beloning bestuur en raad van
derhoud te maken. Er bestaat derhalve hierover nog
commissarissen
onduidelijkheid. Hoe deze discussie tussen belasting-
De beloning van het bestuur en de raad van commis-
adviseurs/woningcorporaties en de Belastingdienst
sarissen is in de jaarrekening onder de toelichting op
zal verlopen is nog niet aan te geven. Het effect op
de balans opgenomen.
de belastingdruk van OFW is vanwege de omvang
Verklaring bestuur
materieel.
In 2009 zijn geen woningen gerealiseerd die de in het Na de invoering van de integrale belastingplicht per
Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) gestelde
1 januari 2008 is een fiscale eenheid ontstaan van
grens van € 200.000 (bouwkosten) te boven gaan.
Stichting Oost Flevoland Woondiensten, OFW Hold-
Oost Flevoland Woondiensten verklaart dat zij haar
ing BV, OFW Vastgoed Beheer BV en OFW Projec-
beschikbare middelen heeft ingezet ten behoeve van
tontwikkeling BV.
de volkshuisvesting.
Processen verbeteren door juiste or ga
Bron: Interview bijlage Telegraaf
nisatie
“Al onze processen zijn erdoor (lean gepland. Dat kwam vooral omdat 91 naar 37 dagen. Heel prettig voor organiseren red.) verbeterd. In de eerwe de mensen zelf erbij hebben bede mensen in kwestie natuurlijk. De ste plaats ging het bij ons om klant - trokken. Samenwerking werd leuk! koste n voor onderhoud en reparaties gericht werken. Al onze primaire We hebben voor de belangrijkste zijn met zo’n 20 procent gedaald, processen hebben wij in kaart geprimaire processen zelfsturende terw ijl de prijzen juist zijn gestegen. bracht door ze op een groot vel papie r teams opgericht. De frictieleegstand Uit onderzoek is gebleken dat wij te schrijven. Met alle medewerkers is gedaald van 0,9 naar 0,5 procent. tot de tien slankste corporaties behebben we de verschillende stappen De opvolging van aanvragen voor hore n, gelet op de gemiddelde perdoorlopen. Wat doen we allemaal en woningaanpassing (WMO) is sterk sone elskosten, onderhoudskosten en waarom doen we dat eigenlijk? De versneld: de gemiddelde doorloopbedr ijfsk osten.” Aldus Truus Sweveranderingen gingen veel sneller dan tijd hebben we teruggebracht van ringa, directeur-bestuurder OFW.
67
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
5
T it e l Bveasntuu h er t l hoo i j k e fo drs g tu a ni k s a ti e th e m a e t c e t e r a
“
De heer Nico Heeman, Stichting Coloriet
“
68
“Stichting Coloriet heeft in de historie vooral zelf nieuw gebouwd. De samenwerking met OFW is voor ons een nieuwe tak van sport , maar samen met OFW zijn we het leerproces in gegaan en we zijn erg blij met het resultaat tot nu toe. Ik ga ervan uit dat de samenwerking ook tijdens de uitvoering op het zelfde niveau gehouden wordt en dat OFW en Stichting Coloriet elkaar bij de oplevering kunnen feliciteren met een prachtig gebouw.”
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
De officiële start van de verbouwing van het woonzorgcentrum De Regenboog werd gemarkeerd door handafdrukken in een cementtegel, die later bij de stoep ingelegd wordt.
69
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
B e s tuu r l i j k e
o r g a ni s a ti e
In deze paragraaf worden de hoofdlijnen van de governancestructuur bij OFW weergegeven. Tevens wordt inzicht verschaft in de onzekerheden en risico’s waar OFW mee geconfronteerd wordt en welke interne risicobeheersing- en controlesystemen worden toegepast. Ook komt kort aan de orde op welke wijze verantwoording door het bestuur en de RvC plaatsvindt.
Hoofdlijnen governancestructuur
komsten (o.a. met Huurders Belangen Vereniging)
OFW
en prestatieafspraken met de gemeente, integriteits-
De governancestructuur van OFW (de structuur die,
code, Aedes-code, governancecode, de statuten, het
kort gezegd, ten grondslag ligt aan goed bestuur,
besturingsmodel (zelfsturing), jaarverslagen, begro-
goed beheersen van risico’s, goed verantwoorden en
tingen en beleidsdocumenten.
goed toezicht houden) kan op hoofdlijnen als volgt omschreven worden.
Visitatie en governance In de governancecode is o.a. opgenomen dat een
Aedes-code en governancecode
woningcorporatie zich iedere vier jaar laat visiteren.
Als lid van brancheorganisatie Aedes onderschrijft
Visitatie heeft betrekking op het volkshuisvestelijk en
OFW de Aedes-code en de hieraan gekoppelde gover-
maatschappelijk presteren, op de wijze waarop be-
nancecode volgens het principe ‘pas toe of leg uit’. In
langhebbenden in de gelegenheid zijn gesteld invloed
2007 hebben de RvC en de directeur-bestuurder uit-
uit te oefenen op het beleid en op de kwaliteit van de
gebreid stilgestaan bij de governancecode. Daar waar
governance. OFW heeft zich in 2005 laten visiteren
OFW deze niet toepast,
en heeft dit in 2009 opnieuw laten doen. In dit jaar-
is uitgelegd waarom niet. De normen waarop OFW
verslag wordt hier op een andere plaats uitgebreid op
afwijkt van de code zijn vermeld in het jaarverslag van
ingegaan.
de RvC (zie hoofdstuk 6). Het bestuur en de RvC van OFW zijn verantwoordelijk voor de toepassing en na-
In dit hoofdstuk over governance geven we wel aan
leving (en het uitleggen van het afwijken van bepaalde
dat uit de visitatie van 2009 is gebleken dat OFW
onderdelen) van de governancecode. Over de in deze
goed presteert op het gebied van governance. De visi-
code gestelde normen voor goed bestuur en toezicht,
tatiecommissie geeft aan dat het functioneren van de
transparantie, externe verantwoording en financiële
Raad van Commissarissen (RvC) en het besturings-
beheersing bij woningcorporaties legt OFW telkens in
model voor iedereen inzichtelijk en goed op orde is,
het jaarverslag verantwoording af.
ook in het dagelijks functioneren (informatievoorziening, sturing, duidelijke kaders, zelfevaluatie, profes-
70
OFW geeft op de eigen website (www.ofw.nl) de voor
sionaliteit).
de governance belangrijke documenten weer. Deze
In de breedte zijn de beleidsbeïnvloeding en verant-
hebben betrekking op de Raad van Commissarissen
woording goed op orde, kortom: het interne toezicht
(personalia, kwaliteitsprofiel, reglement, rooster van
functioneert goed. In de volgende figuur uit het visita-
aftreden, jaarverslag), visitatierapporten, verslagen
tierapport is het oordeel en de overwegingen daarbij
stakeholdersbijeenkomsten, samenwerkingsovereen-
weergegeven.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Presteren op het gebied van governance Standaard
Overwegingen bij het oordeel
Oordeel
Wegingsfactor
Gewogen oordeel
8
20%
1.6
8
20%
1.6
8
20%
1.6
8
20%
1.6
8
20%
1.6
Goed bestuur De corporatie heeft de
OFW heeft de kwaliteit van het interne toezicht vastgelegd in
borging van de kwaliteit van
diverse documenten. Deze zijn gepubliceerd op de website.
het intern toezicht vastge-
Daarmee is het functioneren van de Raad van Toezicht en het
legd
besturingsmodel (zelfsturing) voor eenieder inzichtelijk. De visitatiecommissie constateert dat deze aspecten van de governance goed op orde zijn, ook in het dagelijks functioneren.
Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden. Tav eigen ambities en
OFW heeft in 2006 in het beleidsplan samen voor
doelen
kansrijk een brede beleidsformulering neergelegd.
De corporatie hanteert
De resultaten van de visitatie in 2005, de INKpositiebepaling
een visie op de maatschap-
en een discussie met de stakeholders hebben de doelstel-
pelijke positie als uitgangs-
lingen en de strategie voor de beleidsperiode 2007-2011
punt voor strategie en
mede bepaald. Het beleidsplan is op onderdelen (strategisch
beleid. Het bestuur vertaalt
voorraadbeleid, duurzaamheidbeleid, huurbeleid en organisa-
de visie in een missie en
tieontwikkelingsplan) uitgewerkt. De prestatiemeting is sinds
beleidsdoelstellingen
2006 opgenomen in de Balanced Score Card.
Tav opgaven in het
OFW heeft in 2002 met de gemeente een convenant
werkgebied
gesloten en daarop volgend tweemaal prestatieafspraken
Het bestuur geeft inzicht in
gemaakt. Verder is er een samenwerkingsovereenkomst
de beleidsdoelstellingen en
met de gemeente gesloten voor de herstructurering van
geleverde prestaties in het
het centrum Biddinghuizen. Daarnaast zijn er verschillende
werkgebied en communi-
andere samenwerkingsafspraken. OFW monitort de presta-
ceert hierover met relevante
ties in de jaarverslagen waarbij steeds meer koppeling met de
belang.
opgeven wordt gemaakt.
Tav de betrokkenheid
OFW is zeer actief in het contact houden en raadplegen
van belanghebbenden
van hun eigen stakeholders. Zo heeft in
Het bestuur betrekt
2007 leveranciersarena en een stakeholdersarena
belanghebbenden bij
plaatsgevonden en in 2008 een stakeholdersdebat.
de beleidsvorming en
De thema’s waren: Leefbaarheid Dronten, Versterken aantrek-
communiceert met hen
kelijkheid van wonen in Dronten, Duurzaamheid, Ketenaan-
over de realisatie van
pak. Ten aanzien van eigen ambities en doelen worden de
beleidsdoelstellingen
stakeholders bij de beleidsuitwerking betrokken.
Tav het vermogen
De externe accountant rapporteert zijn bevindingen in de
De externe accountant
RvC. De RvC van de stichting OFW houdt getrapt toezicht op
rapporteert zijn bevindin-
de verbindingen/ deelnemingen.
Bron: visitatierapport, Ecorys 2009
gen betreffende het onderzoek naar de jaarrekening gelijktijdig en op dezelfde wijze aan het bestuur en de RvC/RvT. Eindoordeel governance
71
8
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Organisatie
geschillen en interpretatievraagstukken voorgelegd
De stichting OFW kent een zogenaamde twee-lagen-
worden die voortvloeien uit een samenwerkingsover-
structuur. Het betreft een directeur-bestuurder die (de
eenkomst tussen OFW en een huurdersorganisatie.
dagelijkse) leiding geeft aan de werkorganisatie en
Deze mogelijkheid is toegevoegd in het kader van
zelfstandige bevoegdheden bezit en een RvC die toe-
de wijzigingen per 1 januari 2009 in de Wet op het
zicht houdt op de realisatie van het gezamenlijk vast-
overleg huurders - verhuurder. De Huurders Belangen
gestelde beleid en op de algemene gang van zaken
Vereniging (er is één belangenbehartigende huurders-
binnen OFW. Vanwege de omvang van de organisatie
organisatie van huurders van OFW) is in de gelegen-
is ervoor gekozen geen kerncommissies in te stellen.
heid gesteld zich over de voorgenomen wijzigingen
De werkorganisatie bestaat uit de afdelingen Wonen,
uit te spreken. In november 2009 heeft de Huurders
Projecten, Bedrijfsvoering en Beleidsontwikkeling &
Belangen Vereniging tijdens het reguliere overleg met
Ondersteuning. Binnen OFW functioneert een On-
de directeur-bestuurder aangegeven zich in de wijzi-
dernemingsraad.
gingen te kunnen vinden. Het gewijzigde reglement en rooster van aftreden is vervolgens op de website
Geschillenadviescommissie
van OFW geplaatst (www.ofw.nl). In hoofdstuk 4
Als onafhankelijk orgaan om geschillen tussen OFW
(Maatschappelijke resultaten) wordt ingegaan op het
en de (ex)huurder of woningzoekende op een goede
aantal en de aard van de geschillen die in 2009 aan de
en zorgvuldige manier af te handelen functioneert de
Geschillenadviescommissie zijn voorgelegd.
Geschillenadviescommissie. Sinds 2009 kan de Geschillenadviescommissie ook ingeschakeld worden
Organisatiestructuur, verbindingen/deelnemingen en
bij geschillen en interpretatievraagstukken die voort-
samenwerkingsverbanden
komen uit de samenwerkingsovereenkomst tussen
Voor de figuur van de organisatiestructuur van de
OFW en een huurdersorganisatie.
stichting OFW verwijzen wij u naar het sociaal jaar-
In 2009 is het reglement van de Geschillenadvies-
verslag.
commissie aangepast. Het betreft een wijziging van
Hieronder treft u de organisatiestructuur van de stich-
de termijn van benoeming en herbenoeming van de
ting OFW aan met haar verbindingen/deelnemingen
leden van de commissie van 3 naar 6 jaar. Daarnaast
(dit betreffen rechtspersonen dan wel andere juri-
kunnen aan de Geschillenadviescommissie nu ook
disch erkende entiteiten).
Raad van Commissarissen Stichting Oost Flevoland Woondiensten 100 % OFW Holding BV 100 % OFW Vastgoedbeheer BV
OFW Projectontwikkeling BV 50 % VOF De Boeg
72
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
De reden voor het oprichten van OFW Holding BV,
is door de stichting OFW aangekocht en is nog niet
OFW Vastgoed Beheer BV en OFW Projectontwikke-
doorgeleverd aan de VOF de Boeg.
ling BV is gelegen in het feit dat per 1 januari 2006 de partiële vennootschapsbelastingplicht voor cor-
De RvC van de stichting OFW houdt getrapt toezicht
poraties is ingevoerd. De BV’s zijn in maart 2006
op deze rechtspersonen en de andere juridisch er-
opgericht. Vanwege deze partiële belastingplicht was
kende entiteiten.
het toen fiscaal verplicht om commerciële activiteiten af te zonderen van de niet-commerciële activiteiten.
De belangrijkste samenwerkingsverbanden die OFW
Dit kon door een administratieve splitsing binnen de
heeft zijn:
toegelaten instelling of door het oprichten van aparte
• Intentieovereenkomst met Plegt Vos met betrek-
entiteiten waarin de commerciële activiteiten werden
king tot locatie De Giekstraat. OFW en Plegt Vos
ondergebracht. OFW heeft gekozen voor het oprich-
zijn voornemens om deze locatie aan de rand van
ten van aparte entiteiten, OFW Holding BV, OFW
het centrum van Dronten samen te ontwikkelen.
Vastgoed Beheer BV en OFW Projectontwikkeling
• Samenwerking met initiatiefnemers Multi Functio-
BV. In 2006 zijn enkele commerciële bedrijfsruimten overgedragen aan OFW Vastgoed Beheer BV. Daar-
neel Gebied Biddinghuizen • Samenwerking met initiatiefnemers ‘Toekomst
naast wordt vanuit deze BV commerciële dienstver-
Swifterbant’ (gericht op maatschappelijke voor-
lening, zoals het beheer van verenigingen van eigena-
zieningen)
ren en onderhoud aan gebouwen van de gemeente,
• Samenwerkingsovereenkomst met de Huurders
met een beperkte omvang uitgevoerd. In 2009 zijn
Belangen Vereniging (eind 2009 is een nieuwe
de WKO’s (van de Woonark en De Tas) overgedragen
overeenkomst ondertekend zodat deze in over-
aan OFW Vastgoed Beheer BV. Aan OFW Projectont-
eenstemming is met de gewijzigde Wet op het
wikkeling BV zijn in 2006 een beperkt aantal nieuw-
overleg huurders – verhuurder).
bouw koopprojecten overgedragen. OFW Holding BV is opgericht voor de financiering van de twee andere BV’s. Daarnaast kon doordat er fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting was
• Convenant en prestatieafspraken tussen gemeente Dronten en OFW • Daarnaast participeert OFW in diverse adviesraden en onderzoeksprogramma’s.
tussen de holding en de twee dochter-BV’s gebruik
73
worden gemaakt van horizontale verliescompensatie.
Werkwijze en duurzame besluitvorming
De BV’s hebben geen personeel in dienst. Alle werk-
In de statuten en in aanvulling daarop het reglement
zaamheden worden vanuit stichting OFW uitgevoerd
en kwaliteitsprofiel van de RvC (zie www.ofw.nl) ligt de
en doorbelast. De samenwerking binnen VOF de
basis voor de wijze waarop de directeur-bestuurder en
Boeg is met een aannemer specifiek aangegaan voor
de RvC dienen te handelen. Bijzonder om te vermel-
het realiseren van een koopproject in de wijk de Boeg.
den is dat OFW (vanuit haar visie op duurzaam on-
Dit project bestaat uit twee appartementsgebouwen.
dernemen) de besluitvorming zo heeft ingericht dat
Eén appartementsgebouw (Tij) is in 2008 gereedge-
er naast de financiële / bedrijfseconomische aspecten
komen. Het tweede appartementsgebouw (Bries) zal
van een besluit zoveel mogelijk gelijkwaardig rekening
worden gerealiseerd zodra een belangrijk deel van
wordt gehouden met sociaal-culturele en ecologische
de appartementen is verkocht. De grond voor Bries
aspecten en gevolgen van een besluit (people-planet-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
profit-benadering). In ieder besluit dient aandacht be-
zuinigingsoperatie van het Rijk waarbij een ‘greep in
steed te worden aan alle drie de aspecten.
de kas’ van corporaties dreigt.
Risicoparagraaf
Uiteraard zijn er ook risico’s en onzekerheden waar
In deze risicoparagraaf worden de risico’s en onzeker-
OFW wel invloed op kan uitoefenen om deze zoveel
heden waar OFW mee geconfronteerd wordt inzichte-
mogelijk te beperken. De volgende interne documen-
lijk gemaakt en worden kort de interne risicobeheer-
ten (en implementatie van de daarin opgenomen
sing- en controlesystemen weergegeven.
voornemens) dragen daaraan bij:
Woningcorporaties en dus ook OFW worden met risico’s en onzekerheden geconfronteerd waar OFW in
Beleidsplan en strategisch beleidsplan voorraad en
meer of mindere mate zelf aan kan bijdragen om deze
nieuwbouw
te beheersen danwel te verkleinen.
Voor de periode 2007-2011 is een beleidsplan opgesteld (titel: ‘Samen voor kansrijk’). Ook is een strate-
Scenario’s
gisch beleidsplan voor de woningvoorraad en nieuw-
Risico’s en onzekerheden waar OFW in mindere mate
bouw (titel: ‘Duurzaam bouwen aan goed wonen’)
of niet aan kan bijdragen om deze te verkleinen of te
opgesteld. Opgemerkt kan nog worden dat in 2011
elimineren zijn bijvoorbeeld heffingen (zoals de in-
het huidige beleidsplan ‘Samen voor kansrijk’ afloopt.
tegrale vennootschapsbelasting) en steeds strenger
Er zal in overleg met onze stakeholders in 2010 een
wordende normen die opgelegd worden door de over-
start gemaakt worden met de voorbereidingen van
heid (zoals normen van Waarborgfonds Sociale Wo-
een nieuw plan. De koers van het nieuwe beleidsplan
ningbouw en Centraal Fonds Volkshuivesting). Ook
zal (rekening houdende met externe, landelijke ont-
een kredietcrisis is door OFW niet te beïnvloeden.
wikkelingen; zie het bestuursverslag) niet radicaal
OFW heeft er echter wel mee te maken. Om deze
anders zijn.
risico’s en onzekerheden zoveel mogelijk te kunnen ondervangen heeft OFW in 2007 en in 2008 een aan-
(Meerjaren)begroting en prestatieafspraken
tal scenario’s in kaart gebracht voor de periode 2009-
Daarnaast werkt OFW met een meerjarenbegroting.
2014. Op deze wijze kan OFW anticiperen op ‘wat
Jaarlijks wordt een begroting opgesteld en in het jaar-
zou kunnen gebeuren’. Zo zijn er een basisscenario,
verslag wordt verantwoording afgelegd. Afgeleid van
een scenario bij stagnerende verkoop, een scenario
de begroting worden er prestatieafspraken opgesteld
waarin de lastendruk vanuit de overheid toeneemt,
door OFW. De RvC keurt deze prestatieafspraken
een scenario waarin wordt uitgegaan van een bevol-
goed en OFW legt over de realisatie ervan verant-
kingskrimp in de gemeente Dronten en een scenario
woording af.
waarin de nieuwbouw stagneert opgesteld.
74
Zoals in de toekomstparagraaf van het bestuursver-
Kwartaalrapportages
slag in dit jaarverslag is te lezen, vormen zich nieuwe
Ieder kwartaal wordt afgerond met een kwartaalrap-
risico’s en onzekerheden voor OFW. Er valt te denken
portage waarin de stand van zaken (van o.a. projec-
aan de in 2009 door het ministerie in de ’12 juni brief’
ten) wordt weergegeven en een blik wordt geworpen
aangekondigde vernieuwing van het corporatiestelsel,
op de actualiteiten. Door middel van de kwartaalrap-
de implementatie van Europese regelgeving en de be-
portages is de RvC geïnformeerd over de financiële
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
risicobeheersing, maatschappelijke en volkshuisves-
prijs-kwaliteit te waarborgen) en werkt OFW met een
telijke functie en de strategieontwikkeling van OFW.
basisbestek (zodat de kwaliteit die OFW eist in zijn
Naast financiële risico’s bestaan er ook ander type ri-
projecten gewaarborgd is). Deze documenten vor-
sico’s bijvoorbeeld rond de arbeidsmarkt, leegstand,
men een toetsingskader voor de activiteiten die OFW
verkoop, imago e.d. Ook hier wordt (o.a.) in de kwar-
onderneemt en helpen risico’s en onzekerheden te
taalrapportages aandacht aan besteed.
beperken. Het inkoop- en aanbestedingenstatuut is voor de medewerkers van OFW (en functionarissen
Verbeteringen in beleidscyclus
die voor OFW werkzaam zijn) een gedragscode om
Mede naar aanleiding van de in 2005 uitgevoerde
bij de inkoop en aanbesteding van leveringen, dien-
visitatie, heeft OFW veel aandacht besteed aan haar
sten en werken tot een verantwoorde keuze te komen.
beleidscyclus. Deze is sindsdien zichtbaar beter op
In het statuut wordt de administratieve organisatie
orde gekomen. De visitatiecommissie heeft tijdens
met de daarin verankerde functiescheidingen vast-
de uitvoering van de visitatie in 2009 geconstateerd
gelegd. Het proces van aanbesteding wordt met dit
dat de monitoring op de eigen ambities en doelstel-
statuut controleerbaar. In 2009 is het statuut geëva-
lingen nog verder verbeterd kan worden. Hiermee
lueerd. Een wijziging in het statuut is dat het aantal
is in 2010 aangevangen. De prestatieafspraken met
te selecteren aannemers/leveranciers/architecten bij
de RvC (gebaseerd op de balanced score card) zul-
aanbesteden of inkopen niet meer aan een maximum
len nu meer geïntegreerd worden met de doelstellin-
wordt gebonden. Van OFW, als maatschappelijk on-
gen uit het beleidsplan. Op deze manier zal er geen
dernemer, gaat een voorbeeldwerking uit waar het
sprake meer zijn van een dubbele set doelstellingen
gaat om transparant en op duurzame wijze inkopen
en een dubbele monitoring. In 2010 zal tevens een
en aanbesteden. Een andere wijziging is daarom dat
verbeterslag gemaakt zal worden ten aanzien van het
aan de criteria die worden meegewogen bij aanbeste-
verzamelen, vastleggen, verwerken en analyseren van
ding en inkoop ‘het duurzaamheidsaspect’ als crite-
managementinformatie vanuit de organisatie.
rium is toegevoegd. Een derde wijziging in het statuut is dat het bedrag waarvoor een functionaris bevoegd
Treasury
is opdracht te verlenen (gunning uit de hand of be-
Naast de hiervoor genoemde documenten heeft OFW
stellingen op basis van raamcontracten) van € 5.000
ook nog een treasurystatuut en een treasuryjaarplan
is verhoogd naar € 5.500.
(+ liquiditeitsbegroting). Het waarborgen van een blijvende toegang tot de kapitaalmarkt, het beheer-
Besluitvormingsdocumenten
sen van de renterisico’s en het realiseren van zo laag
Besluitvormingsdocumenten voor bestuur en RvC
mogelijke financieringskosten en indien mogelijk ge-
worden opgesteld (in de statuten staat weergegeven
bruikmaking van groenfinanciering zijn dan ook de
welke besluiten onderworpen zijn aan goedkeuring
belangrijkste doelstellingen uit het treasurybeleid.
door de RvC). In het jaarverslag van het bestuur en het jaarverslag van de RvC zijn de besluiten die in
75
Inkoop- en aanbestedingenstatuut en basisbestek
2009 genomen zijn weergegeven. Sinds 2005 wordt
Ook hanteert OFW een inkoop- en aanbestedingen-
bij elk groot bouwproject een go-no-go besluit van het
statuut (waarin afspraken en procedures zijn opgeno-
bestuur goedgekeurd door de RvC. Dit is een beslis-
men om door concurrentie een goede verhouding van
sing die in een beginstadium van een project geno-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
men wordt, waarin vroegtijdig de risico’s zoveel mo-
(risico)bewustzijn en cultuuromslag te bewerkstelli-
gelijk in beeld worden gebracht.
gen. In het rapport worden diverse (in het algemeen op de woningcorporatiesector gerichte) aanbevelin-
Beperken frauderisico’s
gen gedaan zoals:
Overige stukken en afspraken die bijdragen aan het
• Het verbeteren van de risicoanalyse, de inbedding
beperken van (fraude)risico’s zijn: een integriteitsco-
van het integriteitsbeleid in de reguliere planning-
de en klokkenluidersregeling, een procuratieoverzicht
en controlcyclus en interne controlemaatregelen
(wie is waartoe bevoegd), een kasprocedure en schei-
bij vastgoedtransacties.
ding van functies. In 2009 heeft OFW ingevoerd dat
• De inzet van preventieve maatregelen bij werving
huurbetalingen niet meer contant plaatsvinden (dit
en selectie in te zetten en de evaluatie van integer
kan middels een pinbetaling op het kantoor van OFW
handelen bij functioneringsgesprekken en het
of via een overboeking). Aan nieuwe medewerkers
organiseren van bewustwordingsactiviteiten.
wordt (indien dit relevant is voor de uit te oefenen
• Actieve betrokkenheid van de RvC bij het onder-
functie) als voorwaarde voor de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst een Verklaring Omtrent het
werp integriteit. • Vangnet bij dilemma’s en incidenten. Het stelsel
Gedrag gevraagd waaruit blijkt dat het gedrag geen
van maatregelen dat woningcorporaties hebben
belemmering vormt voor het uitoefenen van de be-
getroffen om te reageren op (meldingen van)
treffende functie. Ook aan leden van de RvC wordt dit
inbreuken op de integriteit, kan op een aantal
sinds 2009 gevraagd.
aspecten verbeterd worden.
Integriteit
OFW handelt reeds op de aanbevolen wijze (zie dit
In 2009 heeft het onderzoek ‘Nulmeting integri-
hoofdstuk en het jaarverslag van de RvC).
teitsbeleid’ plaatsgevonden. Dit onderzoek van het
Voor een verdieping naar aanleiding van deze nulme-
Centraal Fonds Volkshuisvesting is uitgevoerd door
ting zijn in oktober 2009 de voorzitter van de RvC en
middel van een enquête onder alle woningcorpo-
de directeur-bestuurder afzonderlijk geïnterviewd. De
raties (voorgelegd aan alle besturen en Raden van
tweede fase van het onderzoek is aan het einde van
Commissarissen). De directeur-bestuurder en de
2009 afgerond met een samenvattende rapportage
voorzitter van de RvC van OFW hebben de enquête
aan de minister.
ook ingevuld. Het eindrapport van de nulmeting geeft
76
een beeld van het beleid en de maatregelen die bin-
Om als organisatie integer te kunnen zijn, is het van
nen de corporatiesector zijn ontwikkeld op het gebied
belang dat haar medewerkers integer zijn. In 2010
van integriteit. Het rapport is ook te gebruiken als een
zal daarom door OFW een ‘dilemma-training’ geor-
handleiding van alle relevante aspecten die het door
ganiseerd worden voor alle medewerkers. Met deze
corporaties te ontwikkelen integriteitsbeleid raken.
training kan gediscussieerd worden over integriteit.
De nulmeting maakt onderdeel uit van een bredere
Diverse vraagstukken en dilemma’s komen dan in
aanpak als het gaat om integriteit bij corporaties. Met
groepsverband aan de orde. De discussie maakt de
deze aanpak wordt door het ministerie enerzijds be-
medewerkers bewust van de kernwaarden en normen
oogd om eventuele misstanden te constateren en aan
die zijzelf hanteren. Ook wordt zo nog weer eens
te pakken en anderzijds om in zijn algemeenheid een
zichtbaar gemaakt wat de gedrags-/integriteitsnor-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
men (opgenomen in de integreitscode en klokkenlui-
heden van OFW. In de oordeelsbrief is gevraagd om
dersregeling van OFW) binnen OFW zijn en wat OFW
inzicht te geven in het doel en de aard van het viertal
verwacht van haar medewerkers.
verbindingen die in de jaarrekening 2008 van OFW zijn geconsolideerd. OFW heeft een reactie geformu-
Accountantscontrole
leerd. Een vergelijkbare tekst staat in dit hoofdstuk
De externe accountant voert ieder jaar de accountant-
onder het kopje Organisatiestructuur, verbindingen/
scontrole van het jaarverslag uit met inachtneming
deelnemingen en samenwerkingsverbanden.
van het gestelde in het door de RvC vastgestelde controleprotocol. Het RvC-lid met de expertise ‘bedrijfs-
Het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw)
economie en financiën’ is aanwezig als door de ac-
heeft door de verantwoordingsgegevens van OFW
countant de jaarrekening met de directeur-bestuurder
over 2008 te beoordelen de kredietwaardigheid be-
en de manager Bedrijfsvoering wordt besproken.
paald en het faciliteringsvolume vastgesteld. OFW voldoet voor haar kredietwaardigheid aan de eisen
Beoordeling door CFV en WSW
van het WSW. Het faciliteringsvolume is door het
Het CFV (Centraal Fonds Volkshuisvesting) is de fi-
WSW vastgesteld op € 94 miljoen.
nancieel toezichthouder voor de woningcorporatiesector. Jaarlijks beoordeelt het Fonds de financiële
Verantwoording: bestuursverslag
positie van individuele corporaties
en jaarverslag RvC
en wordt gerapporteerd over de sector als geheel. De
Verantwoording door de directeur-bestuurder en de
continuïteitsoordelen en signaleringen zijn vooral
RvC vindt plaats middels het jaarverslag. In hoofd-
gebaseerd op de prospectieve en verantwoordings-
stuk 1 van dit jaarverslag treft u het bestuursverslag
informatie die OFW heeft ingediend. In de beoorde-
aan. Dit is tezamen met het volkshuisvestingsverslag
ling komen de volgende onderwerpen aan de orde:
(hoofdstukken 2 t/m 4) elders in dit jaarverslag, te
de financiële positie van OFW, de mate waarin OFW
beschouwen als het verantwoordingsverslag van het
de wetten en relevante regels heeft nageleefd en de in-
door het bestuur gevoerde beleid over 2009.
terne organisatie en governance van OFW. OFW heeft
77
een A-oordeel gekregen. Dat betekent dat de voorge-
In het jaarverslag van de RvC (zie hoofdstuk 6 in dit
nomen activiteiten van OFW in de periode 2009 tot
jaarverslag), wordt stilgestaan bij de verantwoording
en met 2013 passend zijn bij de financiële mogelijk-
over het intern toezicht op OFW over 2009.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
6
T it e l Jvaaanr vheerts lhoo ag R f dv sCtu k th e m a e t c e t e r a
“
Hugo Kramer (oud)-voorzitter van de Raad van commissarissen “OFW denkt altijd vanuit het belang van de huurder en de samenleving. Je als organisatie kwetsbaar opstellen is daarvoor een vereiste. Waar mogelijk ondersteunt OFW bewonersinitiatieven die de leefbaarheid van buurten vergroten. Door middel van prijzen en aanmoedigen. Heldere communicatie is een van de sterke punten van OFW. OFW zorgt ervoor dat de verwachtingen goed zijn. Ze doen wat ze zeggen. De komende jaren confronteert de overheid woningcorporaties met grote veranderingen. Ik verwacht lagere budgetten voor volkshuisvesting. Dat raakt OFW zeker. Maar het is een gezonde corporatie. Ze staat er goed voor. Daardoor kan OFW die veranderingen zeker opvangen.”
“
78
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
79
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Jaarverslag Raad Commissarissen
va n
In dit jaarverslag van de Raad van Commissarissen (RvC) wordt stilgestaan bij de verantwoording over het intern toezicht door de RvC op OFW in 2009.
Het jaar 2009 was bijzonder voor OFW. Zo bestond
Woonark) en moderniserings- en leefbaarheidsprojec-
OFW 40 jaar. Dit werd gevierd met een feestelijke bij-
ten in de gemeente Dronten en blijft dat de komende
eenkomst voor o.a. (oud)medewerkers, (oud)RvC- en
jaren ook doen.
bestuursleden en uiteraard voor onze huurders en sa-
Tenslotte is in de RvC aan de orde geweest dat de
menwerkingspartners.
gemeente in 2009 een Woonvisie heeft opgesteld
Daarnaast vond in 2009 voor de derde keer een stake-
waar OFW nauw bij betrokken is geweest. OFW en
holdersbijeenkomst en voor de tweede maal een visi-
de gemeente Dronten hebben het voornemen om als
tatie plaats. De RvC was content met het oordeel van
uitvloeisel hiervan (in navolging van de korte termijn-
de visitatiecommissie en het evenwichtige beeld van
afspraken uit 2008-2009) in 2010 te komen tot her-
de prestaties van OFW dat hieruit bleek.
ziening van het convenant en het vernieuwen van de
Ook in 2009 bleek de duurzaamheidsaanpak van
prestatieafspraken op lange termijn.
OFW landelijk vernieuwend te zijn en de nodige na-
80
volging te krijgen. Men vindt de OFW-aanpak bijzon-
Werkwijze van de RvC in 2009
der, omdat OFW het ook daadwerkelijk uitvoert en er
De RvC heeft in 2009 acht keer in het bijzijn van de
niet alleen over praat. Het sluit aan bij het ervarings-
directeur-bestuurder vergaderd. De voorzitter van de
gericht leren dat OFW hanteert. De RvC heeft in 2009
RvC in 2009, de heer Kramer, heeft voorafgaand aan
met genoegen kennis genomen van de brief van mi-
iedere RvC-vergadering een voortgangsgesprek met
nister Van der Laan van WWI waarin hij hiervoor zijn
de directeur-bestuurder gehad. In de RvC-vergadering
complimenten uitspreekt.
vond over deze gesprekken vervolgens steeds een te-
De RvC heeft in 2009 kennis genomen van de financi-
rugkoppeling plaats.
ële en fiscale maatregelen die vanuit het Rijk opgelegd
Daarnaast heeft de RvC tweemaal buiten de aanwe-
zijn (heffing van vennootschapsbelasting, de Voge-
zigheid van de directeur-bestuurder vergaderd. Deze
laarheffing, verplichte fictieve aflossingscapaciteit van
vergaderingen hadden als doel gehad het eigen func-
2% van het WSW) en de maatregelen die nog te ver-
tioneren van de Raad van Commissarissen en de
wachten zijn in de nabije toekomst. Ze zorgen voor
voorbereiding van de evaluatie/beoordeling van de
een verhoging van de lastendruk en leggen daarmee
directeur-bestuurder.Ook is de RvC in 2009 op excur-
een aanzienlijke druk op de toekomstige investerings-
sie geweest door de wijken in de gemeente Dronten
capaciteit van woningcorporaties. OFW heeft in 2009
waarin zich de complexen en projecten van OFW be-
fors geïnvesteerd in nieuwbouwprojecten (zoals de
vinden.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Het afgelopen jaar zijn in de RvC-vergaderingen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde geweest:
Jaarverslag van de stichting OFW 2008 Jaarverslag van de RvC 2008 Jaarverslagen van de BV’s van OFW 2008 Accountantsverslag Prestatieafspraken tussen de RvC en de directeur-bestuurder Treasury-jaarplan Kwartaalrapportages Evaluatie inkoop- en aanbestedingsstatuut Opdracht aan accountant Visitatie en daaruit voortvloeiende aanbevelingen Go-no-go-besluiten en wijze waarop omgegaan wordt met bijstelling van budgetten gedurende een project Impact op OFW van heffing vennootschapsbelasting, Vogelaarheffing, door WSW verplichte fictieve aflossingscapaciteit van 2% Mogelijke gevolgen crises en bezuinigingen overheid voor OFW ’12 juni brief’ Minister van WWI Begroting 2010 en meerjarenprognose stichting OFW Prestatieoordeel van VROM en beoordeling financiële positie door Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) Deelname directeur-bestuurder en voorzitter RvC aan landelijke enquête en interview over integriteit Benchmarkgegevens van het CFV Corporatie in Perspectief Modernisering, uitbreiding en inrichting kantoorpand OFW en verhuizing naar tijdelijke locatie Project De Woonark in Dronten Project Multi Functioneel Gebied in Biddinghuizen Diverse andere nieuwbouw- en moderniserings- en leefbaarheidsprojecten Aan- en verkoop van woningen Jaarlijks overleg met de belanghebbenden van OFW / Stakeholdersdebat 5 november 40 jarig jubileum OFW in 2009 Oprichting Leefbaarheidsfonds Jaarverslag van de Huurders Belangen Vereniging Benoeming RvC-lid de heer Van Kuik Ontstaan van een vacature in de RvC per 1 januari 2010 Einde lidmaatschap (en voorzitterschap) van de RvC van de heer Kramer De heer Siliakus voorzitter per 1 januari 2010 De werkorganisatie / organisatieontwikkeling Werving manager Projecten en manager Wonen (mevrouw Heite namens de RvC heeft zitting gehad in de werving- en selectiecommissie) Onderzoek van Atrivé: OFW één van de 10 slankste corporaties van Nederland
81
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Voorafgaand aan twee RvC-vergaderingen heeft (zoals
ciële positie OFW, ‘12 juni brief’ van de Minister van
ieder jaar) ook in 2009 een informatieve bijeenkomst
WWI, aanbevelingen uit het visitatierapport, integrale
plaatsgevonden. Eén met betrekking tot het jaarver-
vennootschapsbelasting, het organisatieontwikke-
slag over 2008 en één over de begroting voor 2010.
lingsplan). De accountant is tevens aanwezig geweest
Hier zijn naast de RvC en de directeur-bestuurder, het
bij de vergadering rondom het jaarverslag om zijn
managementteam en de ondernemingsraad (OR) bij
bevindingen te rapporteren. Eén RvC-vergadering is
aanwezig geweest. Tijdens deze bijeenkomsten zijn
volledig gewijd geweest aan de bespreking van het
actuele thema’s voor woningcorporaties nader uitge-
visitatierapport. Hierbij is Ecorys (het bureau dat de
diept (waaronder: de Trias Energetica, update finan-
visitatie heeft uitgevoerd) aanwezig geweest.
De RvC heeft in 2009 de volgende besluiten genomen: Goedkeuringsbesluiten RvC 2009 Prestatieafspraken 2009 Treasurymaatregelen 2010 en 2011 Invulling financieringsbehoefte 2009 Realisatie groepswoning t.b.v. stichting De Reeve aan De Grutto te Dronten In eigendom houden van een perceel grond in Dronten-Oost Visitatie / bureauselectie Regenboog renovatie Ondertekening door OFW van door Aedes en Belastingdienst opgestelde Vaststellingsovereenkomst vennootschapsbelasting 2 (VSO 2) Aankoop woningen Gletsjerstraat 32 te Swifterbant en Klaversingel 17 en 77 / Uitloper 2 / Uitloper 66 te Biddinghuizen Treasurymaatregelen 2009 Modernisering kantoorpand OFW Inkoop- en aanbestedingsstatuut Jaarrekening en jaarverslag 2008 Begroting 2010 Wijziging begroting door versneld uitvoeren 29 woningen modernisering Bazaltstraat / Zuidsingel te Swifterbant Realisatie 63 woningen De Gilden 2e fase (De laatste twee projecten zijn mede in verband met het behoud van werkgelegenheid in de bouw (eerder) opgestart) Overige besluiten RvC 2009 Vaststellen jaarverslag RvC over 2008 Benoeming RvC-lid de heer F.D. van Kuik Besluit tot décharge door de RvC aan de directeur-bestuurder Verklaring inzake vrijwaring van leden van het bestuur en de RvC van OFW Vaststellen controleprotocol Accountant Continuering opdracht aan accountant Benoeming de heer M. Siliakus tot voorzitter van de RvC per 1 januari 2010 Benoeming RvC-lid de heer H.L. van Boven per 1 januari 2010
82
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Gezien de omvang van OFW heeft zij (ter voorbe-
op de eigen ambities en doelstellingen verder verbe-
reiding van besluiten) geen kerncommissies als een
terd kan worden. Er is nu sprake van een dubbele set
auditcommissie en/of een selectie-/remuneratiecom-
doelstellingen en een dubbele monitoring: de strate-
missie ingesteld.
gische doelen uit beleidsplan ‘Samen voor Kansrijk’ worden in de jaarstukken op hun voortgang beschre-
Governancecode
ven. Daarnaast heeft de visitatiecommissie een be-
OFW is lid van Aedes en onderschrijft de governan-
schrijving van de beoogde prestaties (de prestatieaf-
cecode volgens het principe ‘pas toe of leg uit’. Over
spraken met de RvC) gezien waarvan de monitoring
de in deze code gestelde normen voor goed bestuur
plaatsvindt in de kwartaalrapportages. Voor de trans-
en toezicht, transparantie, externe verantwoording en
parante verantwoording zullen beide instrumenten en
financiële beheersing bij woningcorporaties legt OFW
de monitoring in 2010 gecombineerd worden.
in het jaarverslag verantwoording af. In 2005 is uitgebreid door OFW bij de code stilgestaan en blijkt dat
Toezicht op verbindingen /
de normen waarop OFW afwijkt van de code zijn:
deelnemingen Als RvC van de stichting OFW is ook in 2009 (getrapt)
Reglement werkwijze bestuur is niet aanwezig. De directeur-bestuurder heeft een vast dienstverband. De RvC heeft geen kerncommissies.
toezicht gehouden op alle verbindingen en deelnemingen die de stichting heeft. Het betreft de volgende
Alle leden van de RvC zijn onafhankelijk met dien verstande dat één van de leden huurder is van OFW (en daarmee formeel conform de governancecode niet onafhankelijk is). Het RvC lid heeft de facto de rol van RvC lid in 2009 onafhankelijk kunnen invullen.
verbindingen / deelnemingen. Vanaf 2006 de BV’s
T/m 2009 was één van de leden van de RvC voormalig bestuurslid van
keling in ‘De Boeg VOF’ (voor het andere deel wordt
OFW.
deelgenomen door Mateboer Bouw BV). Het aangaan
OFW Holding, OFW Vastgoed en OFW Projectontwikkeling en de 50%-deelname van OFW Projectontwik-
van verbindingen en deelnemingen is onderworpen
Prestatieafspraken
aan de goedkeuring van de RvC. Via de kwartaalrap-
In 2009 zijn door de RvC prestatieafspraken (geba-
portages en de RvC-vergaderingen is de RvC in 2009
seerd op de Balanced Scorecard) gemaakt met de
over deze verbindingen geïnformeerd.
directeur-bestuurder, waarmee zij mede toezicht heeft gehouden op OFW. De afgelopen jaren is er door de
Middels het jaarverslag en de geconsolideerde jaar-
RvC verschillende malen over de inhoudelijke presta-
rekening is hierover verantwoording afgelegd door de
tieafspraken gediscussieerd, zoekende naar de juiste
directeur-bestuurder aan de RVC. Rond de ontwikke-
inhoud en vorm. De directeur-bestuurder heeft gedu-
ling van de locatie de Giekstraat heeft OFW een sa-
rende het jaar in de RvC-vergaderingen verantwoor-
menwerkingsovereenkomst gesloten met Plegt Vos.
ding afgelegd (onder meer middels de kwartaalrap-
Ook met betrekking tot het gewenste multifunctionele
portages) over de mate waarin de prestatieafspraken
gebied (MFG) in Biddinghuizen maakt OFW vanaf de
gerealiseerd zijn.
start in 2007 deel uit van de initiatiefgroep en is het voornemen om in 2010 tussen de gemeente Dronten
83
De visitatiecommissie heeft tijdens de uitvoering van
en OFW een overeenkomst te sluiten waarin OFW op-
de tweede maatschappelijke visitatie in 2009 (eerste
dracht krijgt om het MFG te realiseren en te gaan be-
in 2005) geconstateerd dat de monitoring door OFW
heren. Ook hierover is de RvC in 2009 geïnformeerd.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Maatschappelijke verantwoording
geschillenadviescommissie niet overneemt, wordt de
en beleidsbeïnvloeding door
RvC geïnformeerd over de motivatie waarom er van
belanghebbenden (stakeholders)
afgeweken is. In de kwartaalrapportages is de RvC
In de goverancecode is aangegeven dat de woning-
steeds op de hoogte gehouden over het aantal en de
corporatie dient te voorzien in een vorm van overleg
aard van de geschillen.
met de door haar benoemde belanghebbenden over het door de woningcorporatie voorgenomen beleid en
Accountant
de uitvoering daarvan. OFW heeft in 2009 (evenals in
Overeenkomstig de governancecode maakt de RvC
2007 en 2008) een stakeholdersdebat georganiseerd
melding van zijn belangrijkste bevindingen over het
waarbij naast het bestuur, het MT, de OR en mede-
functioneren van de accountant. In het controlepro-
werkers van OFW ook de RvC-leden aanwezig zijn ge-
tocol dat de RvC heeft opgesteld worden aanwijzigen
weest en actief hebben deelgenomen aan de werkses-
gegeven aan de openbaar accountant over de reik-
sies met de stakeholders. Van dit debat is een verslag
wijdte van de accountantscontrole en de daarvoor gel-
gemaakt. Een woningcorporatie dient zich daarnaast
dende normstellingen. In 2003 is de huidige externe
(conform de governancecode) een keer per vier jaar
accountant (Ernst & Young) benoemd. In 2007 is het
te laten visiteren. Visitatie is een gezamenlijke ver-
functioneren van deze accountant in de diverse enti-
antwoordelijkheid van bestuur en RvC. OFW heeft
teiten en capaciteiten waarin de externe accountant
zich in 2005 laten visiteren. In 2009 heeft opnieuw
fungeert beoordeeld. Dit heeft geleid tot continuering
een visitatie plaatsgevonden. Elders in het jaarverslag
van de controleopdracht aan de huidige accountant
wordt op de visitatie en het stakeholderdebat (en de
voor de periode van vier jaar met de mogelijkheid om
resultaten en aanbevelingen) verder ingegaan. Van
jaarlijks in september het contract te beëindigen.
zowel het overleg met de stakeholders als de visitatie
Met betrekking tot de accountantscontrole over 2008
is een verslag respectievelijk rapport beschikbaar op
heeft OFW bij Ernst & Young aangegeven dat deze
de website van OFW (www.ofw.nl). OFW beschouwt
niet naar volle tevredenheid is doorlopen. Door Ernst
de OR als een interne stakeholder. De OR is bij het
& Young is onmiddellijk actie ondernomen waardoor
informatieve gedeelte van de RvC-vergaderingen met
dit als een eenmalig incident kan worden beschouwd.
betrekking tot het jaarverslag en de begroting aanwezig geweest. Ook heeft de OR haar jaarverslag over
De afgelopen jaren is Ernst & Young nauw betrokken
2009 aan de RvC doen toekomen. Daarnaast is nog te
geweest bij een goede inrichting van de BV-structuur
vermelden dat een afvaardiging van de RvC aanwezig
en de gevolgen van de invoering van de vennoot-
is geweest bij een vergadering van de Huurders Be-
schapsbelastingplicht voor OFW en aan haar geli-
langen Vereniging.
eerde BV’s. De RvC is van mening dat de controlerol en een adviesrol van de accountant niet verenigbaar
84
Werkzaamheden
zijn. Echter, gezien de verwevenheid tussen de jaar-
Geschillenadviescommissie
rekening en de fiscale positie van OFW is besloten
In 2009 is één geschil aan de Geschillenadviescom-
om beide samenhangende opdrachten bij één partij
missie voorgelegd waarover de commissie een advies
onder te brengen. De RvC heeft daarom in september
heeft uitgebracht. Dit advies is overgenomen door het
2009 het besluit genomen de opdracht voor de ac-
bestuur. Slechts indien het bestuur het advies van de
countantscontrole (en de daarmee samenhangende
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
opdracht tot het opstellen van de fiscale aangifte over
Tweegesprekken en zelfevaluatie
het boekjaar 2009) aan Ernst & Young te continueren.
RvC De individuele leden van de RvC zijn ook in 2009 be-
Deskundigheid
oordeeld op hun functioneren. Het betrof zowel een
In het ‘Kwaliteitsprofiel Raad van Commissarissen
toekomstgericht als een terugblikkend tweegesprek
OFW’ zijn de kwaliteitseisen, algemene eisen en de
waarbij de voorzitter en het lid elkaar wederzijds
specifieke deskundigheden voor de individuele leden
beoordelen. Daarnaast had de RvC op 2 september
van de Raad van Commissarissen en de randvoor-
2009 een RvC breed evaluatiegesprek m.b.t. eigen
waarden voor het functioneren van de Raad als geheel
het functioneren van de RvC. Er is daarbij stilgestaan
opgenomen. Ook in 2009 heeft de RvC eraan gewerkt
bij de verdere professionalisering en wijze van des-
om haar deskundigheid verder te bevorderen door:
kundigheidsbevordering binnen de RvC. Zowel de
• Verdiepende bijeenkomst met betrekking tot de
tweegesprekken als de zelfevaluatie hebben plaatsge-
benchmark van het CFV: Corporatie in Perspectief. • Vertegenwoordiging van de RvC is naar een
vonden met als uitgangspunt aanbevelingen van de VTW en de governancecode voor woningcorporaties.
bijeenkomst geweest van het CFV voor intern
Resultaat van deze evaluatiegesprekken was onder
toezichthouders met als thema’s de toekomstige
andere het definitieve profiel van de nieuw te werven
governancestructuur in de corporatiesector en
commissaris eind 2009 met de benoemingsafspraak
fiscaliteiten.
voor maximaal 2 perioden van 4 jaar, waarbij de nieu-
• Eén van de RvC-leden heeft zich verder verdiept in de financiële kant (inclusief de accountancy) van
we commissaris voor zijn benoeming een Verklaring Omtrent het Gedrag overlegt.
OFW door aanwezig te zijn bij een bespreking van de jaarrekening met de directeur-bestuurder, de
Integriteit, transparantie en
manager Bedrijfsvoering en de accountant.
risicobeheersing
• In 2009 is een afvaardiging van de RvC aanwezig geweest bij VTW-bijeenkomsten.
85
De RvC vindt het belangrijk dat OFW haar risico’s tijdig onderkent en deze risico’s voldoende managed.
• Daarnaast is een bijeenkomst bijgewoond van het
OFW voert een sober en doelmatig beleid en altijd
Glazen Huis (over transparante jaarverslagleg-
met oog voor de belangen van de bewoners binnen
ging), een commissarissendialoog tussen com-
haar volkshuisvestelijke taak. Bij alles wat OFW on-
missarissen in de keten van wonen, zorg en wel-
derneemt is voor de directeur-bestuurder risicoma-
zijn en een Markt Maatschappelijk Ondernemen
nagement een voortdurend aandachtspunt. Sinds
waar ervaringen en kennis werden uitgewisseld
2005 wordt bij elk project een go-no-go besluit ge-
op de thema’s maatschappelijke sturing, investe-
nomen door de RvC. Dit is een beslissing die in een
ringsvraagstukken, vitale coalities, bedrijfsvoering
beginstadium van een project genomen wordt, waarin
en maatschappelijke verantwoording.
vroegtijdig door de directeur-bestuurder de risico’s in
De leden van de RvC hebben daarnaast kennis geno-
beeld worden gebracht. De RvC heeft in 2009 verder
men van de belangrijkste (digitale) publicaties van
gediscussieerd over wat voor de RvC het juiste mo-
Aedes, de VTW, de Woonbond, de door OFW samen-
ment is om een project in de RvC-vergadering aan de
gestelde knipselkrant, de e-nieuwsbrief van OFW en
orde te stellen. Welke informatie heeft de RvC nodig
het bewonersblad van OFW ‘Vizier’.
om op enig moment een besluit te nemen? Hoe kun-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
nen budgetten en bouwkosten zo realistisch mogelijk
aan de interne controlemaatregelen bij opdrachtver-
worden ingeschat zonder dat het project al (te) ver ge-
strekking aan adviseurs (zie het in 2009 geëvalueerde
vorderd is? En: hoe kan de RvC, vanuit haar rol als toe-
inkoop- en aanbestedingsstatuut van OFW) en bij
zichthouder, de realisatie van het budget volgen? On-
vastgoedtransacties (zo gaat OFW altijd na of er bij
der andere door middel van de kwartaalrapportages
grondaankopen geen speculatie plaatsvindt, in vrij-
dan wel notities en mondelinge toelichting is de RvC
wel alle gevallen koopt OFW overigens de grond van
door de directeur-bestuurder in 2009 geïnformeerd
de gemeente, dus dit is niet relevant), de inzet van
over de financiële risicobeheersing, maatschappelijke
preventieve maatregelen bij werving en selectie (o.a.
en volkshuisvestelijke functie en de strategieontwik-
verplicht overleggen van een Verklaring Omtrent het
keling van OFW gedurende het jaar. Van belang is
Gedrag, de evaluatie van integer handelen bij tweege-
daarbij ook dat de interne bedrijfsvoering op orde is.
sprekken en zelfevaluatie van de RvC en het naleven
De RvC nam kennis dat OFW op dat terrein tot één
van de integriteitscode (waarin onder meer zaken zijn
van de tien ‘slankste’ corporaties behoort (onderzoek
vastgelegd ter voorkoming van fraude door persoon-
van Atrivé in 2009 op basis van de gegevens van het
lijke bevoordeling). en klokkenluidersregeling.
CFV). Het nieuwe OFW-kantoor geeft belangrijke kan-
Het reglement van de RvC bevat bepalingen betref-
sen om de bedrijfsvoering verder te verduurzamen.
fende mogelijk tegenstrijdige belangen. Er hebben in
Om risico’s en onzekerheden zoveel mogelijk te kun-
2009 geen transacties plaatsgevonden waarbij tegen-
nen ondervangen, heeft OFW in 2007 en 2008 een
strijdige belangen van het bestuur of de RvC speelden
aantal scenario’s in kaart gebracht en besproken met
die van materiële betekenis zijn voor OFW (en/of het
de RvC voor de periode 2009-2014. Op deze wijze kan
bestuur of de RvC-leden).
OFW anticiperen op ‘wat zou kunnen gebeuren’. Zo zijn er een basisscenario, een scenario bij
Werkgeversrol RvC
stagnerende verkoop, een scenario waarin de las-
Een afvaardiging van de RvC heeft, zoals ieder jaar,
tendruk vanuit de overheid toeneemt, een scenario
in 2009 een beoordelings-/evaluatiegesprek met de
waarin wordt uitgegaan van een bevolkingskrimp
directeur-bestuurder gehad. Het beoordelings- en
in de gemeente Dronten en een scenario waarin de
bezoldigingsbeleid ten aanzien van de directeur-be-
nieuwbouw stagneert opgesteld. De RvC heeft gecon-
stuurder is ook het afgelopen boekjaar volgens het
stateerd dat deze opgestelde scenario’s in 2009 be-
advies van de Commissies Izeboud en Thung in de
hulpzaam zijn geweest bij het inschatten van risico’s.
praktijk gebracht. In de jaarrekening wordt de hoogte
Integriteit is een belangrijk thema voor woningcor-
en samenstelling van de bestuurdersbeloning weer-
poraties. Integriteit is het afgelopen jaar nog al eens
gegeven.
in het geding geweest in den lande. Het CFV heeft
86
mede daarom in 2009 een landelijke enquete en in-
Samenstelling RvC
terviewronde gedaan met betrekking tot integriteit.
De RvC van OFW bestond op 31 december 2009 uit 5
Ook de directeur-bestuurder en voorzitter van de RvC
personen (zie elders de personalia van de leden van
hebben hieraan deelgenomen. De RvC vindt het voor
de RvC). De samenstelling van de RvC is gebaseerd
de organisatie maar ook voor zichzelf belangrijk om
op het kwaliteitsprofiel dat is opgesteld (zie www.ofw.
aandacht te hebben voor en op actieve wijze betrok-
nl). Werving vindt op basis van een actueel kwaliteits-
ken te zijn bij het onderwerp integriteit. Denk hierbij
profiel plaats. Per 1 januari 2009 was er een vacature
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
in de RvC ontstaan. In april 2009 is de heer F.D. van
Verder valt nog op te merken dat voor zowel de wer-
Kuik door de RvC benoemd voor een periode van vier
ving van de heer Van Kuik als de heer Van Boven een
jaar.
advertentie is geplaatst waarop een ieder kon reage-
Eind 2009 was RvC-lid en voorzitter de heer Kramer
ren. Er is gebruik gemaakt van de diensten van een
aftredend maar niet herbenoembaar (einde zittings-
werving- en selectiebureau. In 2010 zal mevrouw M.
termijn). De RvC heeft besloten de heer M. Siliakus
Heite (lid op voordracht van de Huurders Belangen
(lid op voordracht van de Huurders Belangen Vereni-
Vereniging) aftredend en niet herbenoembaar zijn
ging) per 1 januari 2010 te benoemen als voorzitter.
(vanwege het einde van haar zittingstermijn). Daar-
De heer Siliakus is in 2010 aftredend en herbenoem-
toe zal in de loop van 2010 opnieuw een werving- en
baar. De voorzitter van de RvC (de heer Kramer) heeft
selectietraject opgestart moeten worden.
in 2009 de heer Siliakus en de overige leden van de RvC elk afzonderlijk geconsulteerd over de wenselijk-
Commissarissenhonorering 2009
heid van herbenoeming. Hierbij is o.a. het functione-
Het totaalbedrag van de commissarissenhonorering
ren gedurende de afgelopen zittingsperiode en het
is in 2009: € 22.167. De onkostenvergoeding voor de
kwaliteitsprofiel van de RvC aan de orde geweest. De
commissarissen bedraagt € 2.670. In de jaarrekening
heer Siliakus heeft aangegeven een volgende zittings-
wordt deze commissarissenhonorering gespecificeerd
termijn te ambiëren en de RvC heeft uitgesproken
weergegeven. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen
vertrouwen in de heer Siliakus als lid en als voorzitter
de vergoeding voor de voorzitter en de overige leden
van de Raad van Commissarissen te hebben. De voor-
van de RvC. De voorzitter heeft te kennen gegeven
zitter van de RvC (de heer Kramer) heeft eind 2009 dit
geen gebruik te willen maken van een hogere hono-
vertrouwen richting de Huurders Belangen Vereniging
rering. Voor de bezoldiging van de commissarissen
overgebracht en aangegeven dat de RvC het bijzonder
is ook in 2009 het door de VTW in 2006 uitgebrachte
op prijs zou stellen indien de heer M. Siliakus door
advies omtrent de honorering van Raden van Commis-
de Huurders Belangen Vereniging) voorgedragen zal
sarissen gehanteerd (toegespitst op omstandigheden
worden voor een volgende zittingstermijn.
zoals die zich bij OFW voordoen). Van de in het VTW-
Door het aftreden van de heer Kramer is een vaca-
advies aangegeven bandbreedtes van de vergoedingen
ture ontstaan die per 1 januari 2010 is ingevuld door
wordt het minimum gehanteerd van de relevante ca-
de heer H.L. van Boven. De RvC heeft hem benoemd
tegorie. De vergoedingen zijn van kracht per 1 januari
voor een periode van vier jaar. Aan de aan deze be-
2007 en worden jaarlijks per januari geïndexeerd met
noeming verbonden voorwaarde dat uit een ‘Verkla-
de consumentenprijsindex van januari van het betref-
ring Omtrent het Gedrag’ (VOG) blijkt dat het gedrag
fende jaar. Hierbij is een koppeling gemaakt met een
van de heer Van Boven geen belemmering vormt voor
verdere professionalisering van de RvC. (zie voor meer
het uitoefenen van werkzaamheden in het kader van
informatie ‘Kwaliteitsprofiel RvC’ www.ofw.nl)
deze functie is voldaan. Het overleggen van een VOG
87
(opgesteld door de Minister van Justitie) behoort
De werkorganisatie
vanaf eind 2009, mede als uitvloeisel van de aanbeve-
Het feit dat OFW in 2009 haar 40-jarig jubileum vier-
lingen uit het onderzoek over integriteit van het CFV,
de, is verdiend door het werk wat de medewerkers in
tot de standaardprocedure bij het benoemen van een
de afgelopen in de afgelopen 40 jaar hebben opge-
nieuw RvC-lid.
bouwd en neergezet.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Ofw is een “slanke” organisatie, wat wil zeggen dat zij doet wat zij zegt en zegt wat zij doet. Zonder onnodige franje. Doelgericht en concreet. Ook in 2009 hebben de medewerkers van OFW een uitstekende prestatie laten zien. Er is hard gewerkt met aansprekende resultaten. Namens de RVC wil ik dan ook alle medewerkers van OFW bedanken voor de inzet en prestaties in 2009 met de wens om dit in de komende moeilijke jaren te kunnen continueren.
Goedkeuring jaarverslag Als voorzitter van de RvC van OFW besluit ik met de mededeling dat de RvC de jaarrekening, het volkshuisvestingsverslag en het jaarverslag over 2009 goedkeurt.
Dronten, 21 april 2010 M. Siliakus MBA, Voorzitter Raad van Commissarissen Oost Flevoland Woondiensten Dit jaarverslag van de RvC is in overleg met de heer mr. H.A. Kramer (voorzitter en lid van de RvC t/m 31 december 2009) opgesteld.
Als kaders voor het bewaken van de realisatie van de missie, visie en doelstellingen van OFW, het nemen van de besluiten en goedkeuren van bestuursbesluiten hanteert de RvC: het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH), de statuten van OFW, het reglement RvC, controleprotocol, het beleidsplan ‘Samen voor Kansrijk’, het strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw ‘Duurzaam Bouwen aan Goed Wonen’, de begroting, het treasury statuut en – jaarplan, de prestatieafspraken, de kwartaalrapportages van de directeur-bestuurder, de Aedes-code, Governance Code woningcorporaties, verslag stakeholdersbijeenkomst 2009, rapport visitatiecommissie, korte termijnaf-
spraken gemeente Dronten-OFW (zie www.ofw.nl).
88
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Huidige RvC (1-1-2010) v.l.n.r. dhr. Schouten, mevr. Heite, dhr. Siliakus, dhr. van Kuik en dhr. van Boven.
89
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Personalia Raad van Commissarissen en directeur-bestuurder 2009
Voorzitter
Lid op voordracht van de
mr. H.A. Kramer
Bij stichting OFW sinds 2000 (in huidige
huurdersbelangenvereniging OFW
functie sinds 2003)
Woonplaats
Emmeloord
Bij stichting OFW sinds 2000
Geboortejaar
1951
(in huidige functie sinds 2000)
Nationaliteit
Nederlandse
Woonplaats
Dronten
Functie
Directeur Corporate Dienst Rijkswaterstaat
Geboortejaar
1946
Nationaliteit
Nederlandse
Nevenfuncties Kamer Centrale Flevoland van de VVD - Penningmeester Dagelijks Bestuur
M. Heite
Functie WAO (daarvoor o.a. hoofd administratie/
Expertise Bestuurlijk politiek krachtenveld, bestuurlijk /
receptie bij Rivièra Park Biddinghuizen Cam-
juridisch, RO en volkshuisvesting
mingha groep) en chef afdeling Personeelszaken Biohorma Beheer B.V. te Elburg) Nevenfuncties
Ouderenadviseur ANBO Dronten
Expertise Maatschappelijke kennis, kennis huurderproblematiek en personeel
Lid
ir. P.H. Schouten
Lid op voordracht van de
Bij stichting OFW sinds 2000 (in huidige
huurdersbelangenvereniging OFW
functie sinds 2000)
Woonplaats
Dronten
Bij stichting OFW sinds 2005 (in huidige
Geboortejaar
1954
functie sinds 2005)
Nationaliteit
Nederlandse
Woonplaats
Dronten
Functie
Directeur PHS Management BV
Geboortejaar
1958
Nationaliteit
Nederlandse
Nevenfuncties Koninklijk Nederlands Waternetwerk (Penningmeester) - Lionsclub Flevoland
M. Siliakus MBA
Functie Directeur Hulpverleningsdienst Fryslân/
(Penningmeester) - Alpha II - Lid Raad van
Regionaal commandant brandweer Fryslân /
Commissarissen - Steunstichting KVWN
per 1 april 2009 werkzaam als consultant bij
(Penningmeester)
BMC
Expertise Personeel en interne organisatie, marketing/PR en ondernemen, product-kennis, aanbesteden
Nevenfuncties Bestuurslid Triangel - Examinator Centraal Examenbureau Politie Expertise Bestuurlijke ervaring en inzicht in politieke verhoudingen, bedrijfseconomie en financiën, personeel en interne organisatie (waaronder informatisering), maatschappelijke kennis en kennis van huurdersproblematiek, marketing/PR en ondernemen.
90
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Lid
Directeur-bestuurder
F.D. van Kuik
Bij stichting OFW sinds 2009 (in huidige
ir. G.N. Sweringa
Woonplaats
Dronten
Geboortejaar
1955 Nederlandse
functie
vanaf 2009) Woonplaats
Dronten
Nationaliteit
Geboortejaar
1945
Functie 2000-heden Directeur-
Nationaliteit
Nederlandse
bestuurder Stichting Oost Flevoland Woon-
Functie Van Kuik, Service en Opleiding: opdrachten
diensten - 1997-2000 Directeur woning-
interim management en gespreks- en confe-
Organen waarin zij OFW vertegenwoordigt:
rentieleiding. Nevenfuncties Bestuurslid Monumentenwacht Overijs-
Aedes Adviescommissie Energie (afge-
sel/Flevoland - Bestuurslid Genootschap
rond in 2009) - Klankbordgroep Rigoureus
Flevo te Lelystad - Lid Commissie Bezwaar-
project (afgerond in 2009) - Adviesraad
schriften gemeente Dronten - Lid Raad van
Stichting Bouwtalent - Stuurgroep WK2020
Toezicht Jeugdhulpverlening Vitree Salland
bouwvereniging “Oost-Flevoland”
Lidmaatschappen: Lid directeurencontact Aedes - Lid innova-
Flevoland
tiegroep (samenwerkingsverband innova-
Expertise Ruimtelijke ordening, bestuurlijke ervaring
tieve corporaties) - Lid management follow
en inzicht in politieke verhoudingen
up groep - Lid Transitieplatform voor de langdurige zorg - Lid Transitiebeweging voor wonen en zorg Nevenfuncties: Penningmeester Prins Bernhard Cultuurfonds Flevoland - Penningmeester HanLammers Fonds - Lid Redactieadviesraad Gezond Bouwen & wonen - Bestuurder Stichting Leefbaarheidsfonds OFW
Rooster van aftreden Raad van Commissarissen Jaar van Naam
Functie
Jaar 2e keer
Jaar van
Einde
benoeming herbenoemd herbenoemd
Jaar 1e keer
aftreden
lidmaatschap RvC
RvC-lid en voorzitter t/m 31 H.A. Kramer
december 2009
2009 2000
2003
2007
2009
(oorspronkelijk 2011)
2005
2006
2010
2014
2014
Voorzitter vanaf 1 januari 2010 lid op voordracht Huurders M. Siliakus
Belangen Vereniging Lid op voordracht Huurders
M. Heite
Belangen Vereniging
2000
2003
2007
2010
2010
P.H. Schouten
Lid
2000
2004
2008
2012
2012
F.D. van Kuik
Lid
2009
2013
2017
H.L van Boven
Lid vanaf 1 januari 2010
2010
2014
2018
91
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
7
T it e l Svoacni ahaelt j hoo a a r vf edrsstu l akg th e m a e t c e t e r a
“
Martijn Kiel, leerling project Klaversingel/Uitloper “In dit project komen veel verschillende soorten metselwerk voor. Ook siermetselwerk. En dat is goed om ervaring op te doen. Ik ga één dag per week naar school. Daar maak ik theoretische toetsen. De proeven van bekwaamheid voer ik zoveel mogelijk op de bouwplaats uit.”
Dries Leusink, leerling project Klaversingel/Uitloper “Ik specialiseer me in de afwerking. Als de kozijnen en deuren in de woningen zijn vervangen, zorg ik voor de nette afwerking. Ieder huis is toch weer anders en daardoor moet je voor de afwerking telkens andere oplossingen bedenken. Niets is standaard.’’
Jeffrey van het Ende, leerling project Klaversingel/Uitloper
“
“Ik houd me bezig met het stellen van profielen voor het metselwerk. Ik heb het erg naar zijn zin. Bij deze renovatie krijg je ook te maken met de bewoners. Dat is leuk. In het werk moet je daar soms rekening mee houden. Dat heb je bij een nieuwbouwproject niet.’’
92
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
OFW biedt zoveel mogelijk leerlingen een leerplaats aan door middel van een leerlingbouwplaats bij elk bouwproject. Binnen het project Klaversingel/Uitloper krijgen leerlingen ook de mogelijkheid om het vak van metselaar of timmerman te leren.
93
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Sociaal
jaarverslag
In het sociaal jaarverslag wordt o.a. verantwoording afgelegd over het gevoerde personeels- en organisatiebeleid van OFW. Organisatiestructuur Stichting Oost Flevoland Woondiensten Raad van Commissarissen
Bestuur / Directie Ir. G.N. Sweringa
Projecten A.v.d. Hoorn a.i.
Wonen onderhoud J. Bakker a.i.
Wonen sociaal M. Bleijenburg januari t/m maart I. Rebel (Ingrid) april t/m december
Team Projecten
Beleidsontwikkeling & ondersteuning Drs. A. Post
Bedrijfsvoering A.I. van Doorn AA
Team Verhuur
Team Wijk- en buurtbeheer
Team Huuradministratie
Team Algemene Ondersteuning Team Receptie
Team Fiat & Personeelsadministratie Team ICT
Team Serviceonderhoud
Serviceteam
Ontwikkelteam Ander Vastgoed
Doel beleidsplan: Het voeren van een duurzaam
Prestatie voor 2009 (e.v.):
personeels- en organisatiebeleid
OFW gaat verder met de ontwikkelingspunten en ver-
Het beleid met betrekking tot personeel en organisa-
beterprojecten die benoemd zijn in het organisatie-
tie is vastgelegd in het beleidsplan ‘Samen voor Kans-
ontwikkelingsplan.
rijk’ (2007) en het personeelsbeleidsplan ‘Wonen is emotie, werken ook’ (2004).
Activiteiten in 2009: • ‘Lean’ organiseren. OFW is al een aantal jaren
94
In 2007 is de behoefte uitgesproken om de strate-
bezig met lean organiseren. Lean organiseren is
gie voor de verdere ontwikkeling van de interne or-
er op gericht om verspilling en zaken die geen
ganisatie van OFW vast te leggen. In 2008/2009 is
toegevoegde waarde leveren, te elimineren. In
daartoe het organisatieontwikkelingsplan van OFW
de jaren negentig heeft OFW een periode van
opgesteld. In dit plan gaat het met name om de ont-
leegstand gekend en toen was het noodzakelijk
wikkeling van medewerkers, de cultuur, de structuur
in te grijpen in de bedrijfsprocessen. Daar is
en de ontwikkeling van hulpsystemen. In het plan is
OFW op door gaan bouwen: eerst de primaire
omschreven wat de ambitie van OFW is op deze ge-
processen, toen de ondersteunende processen
bieden en waar OFW de komende jaren mee aan de
en uiteindelijk ook de bestuurlijke processen. De
slag gaat. Het personeelsbeleidsplan zal in 2010 geac-
diverse processen zijn in kaart gebracht door ze
tualiseerd worden.
op een groot vel papier te schrijven (zogenaamde
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Oost Flevoland Woond
Bron: Boek INK in de pra
ktijk, inspireren & innove
ren
iensten en INK
OFW is van subsidieafhankelijke voortdurend op zoek is naa r methowoningaanbieder verand erd in een den en ideeën om te ver beteren, is schepper van kansrijke woonomterug te vinden in de divers e methogevingen. Sinds haar aan treden in den van organisatie-ana lyse die in 1997 heeft Truus Swering a veel verde afgelopen jaren werde n gehannieuwingen doorgevoerd . Toch is teerd. Kenmerkend voor de openvan verandertrajecten no oit gesproheid van OFW is dat ov er de uitken. Mensen vonden het logisch. komsten via de website www.ofw. De open en extern gerich te cultuur nl en in publicaties niet geheimzinvan OFW plus het leider schap dat nig wordt gedaan.
Brown Paper sessies). Met alle medewerkers die
verbreden). Het team richt zich op de ontwik-
bij het betreffende proces betrokken zijn, zijn de
keling van diverse activiteiten en diensten als:
verschillende stappen doorlopen en waar mogelijk
VVE-beheer, planmatig onderhoud aan gebouwen
zijn verbeteringen aangebracht. Alle processen
(niet zijnde in eigendom van OFW) en verhuur
zijn erdoor verbeterd. Tevens heeft een aantal
van bedrijfsruimten. Het betreft een gezamenlijk
sitechecks van het primaire automatiserings-
ontwikkeltraject van het team en het management
systeem plaatsgevonden. Medewerkers hebben
team van OFW. In maart en juni 2009 hebben
samen met de leverancier van dit systeem in
MT en team Ander Vastgoed in een gezamenlijke
kaart gebracht hoe zij het systeem gebruiken
bijeenkomst de koers nader bepaald.
en aan de hand daarvan hebben aanvullende opleidingen, nadere instructie op de werkplek,
Prestatie voor 2009:
aanpassingen binnen het proces en/of binnen de
Borging van kennis en cultuur door het opstellen en
inrichting plaatsgehad. Ook het afgelopen jaar is
uitvoeren van een opleidingsplan en het organiseren
een aantal processen (evaluerend) onder te loep
van introductiebijeenkomsten voor nieuwe medewer-
genomen en zijn de primaire, ondersteunende en
kers.
bestuurlijke processen weer verder verbeterd. Uit onderzoek (van Atrivé) is gebleken dat OFW tot
Lerende organisatie
de tien slankste corporaties behoort, gelet op de
OFW wil een lerende en maatschappelijk betrokken
gemiddelde personeelskosten, onderhoudskosten
organisatie zijn. Daarom investeert zij in de ontwik-
en bedrijfskosten per woning.
keling van medewerkers (en de medewerkers van
• Ontwikkelteam Ander Vastgoed. In 2008 is het
95
‘morgen’) en in de samenwerking met ketenpartners.
ontwikkelteam Ander Vastgoed binnen OFW van
OFW vindt dat de ontwikkeling van de organisatie in
start gegaan en in 2009 is de verdere ontwikke-
belangrijke mate gedragen wordt door de kwaliteit en
ling van het team en bijbehorende processen in
betrokkenheid van haar medewerkers.
gang gezet. Het is een goed voorbeeld van hoe
Ook in 2009 hebben medewerkers bij OFW door hun
binnen OFW ‘ervaringsgericht leren’ wordt toege-
professionaliteit en medeverantwoordelijkheid maar
past (klein beginnen en vervolgens opbouwen en
ook door hun relaties met anderen een sterke inbreng
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
op de ontwikkelingsmogelijkheden van OFW gehad.
terreinen is OFW trendsettend. Dit is met name bij
Zij hebben creatief meegedacht over nieuwe ontwik-
duurzaamheid het geval, maar ook de ontwikkelde
kelingen en zijn actief betrokken geweest bij de ont-
prijsvraagaanbesteding en het personeelsbeleid (met
wikkeling en implementatie van het beleid. OFW ziet
de zelfsturende teams) van OFW vallen landelijk op.
de medewerkers als een van de belangrijkste actoren
OFW is vanaf 2008 tot heden lid van het transitieplat-
die de ontwikkeling van de organisatie bepalen. Om-
form voor de langdurende zorg (zie o.a. de publicatie
gekeerd betekent een zich ontwikkelende organisatie,
“Mensenzorg, een transitiebeweging”) en vanaf eind
zoals OFW, voor de medewerkers, veel kansen om
2009 van de transitiebeweging voor wonen en zorg
zichzelf te ontwikkelen en een garantie voor werkge-
(beide vanuit DRIFT onderzoeksinstituut / onder-
legenheid. Een goede naam van OFW betekent een
deel van de Erasmus Universiteit). Door hieraan deel
verbetering van de positie op de arbeidsmarkt van de
te nemen denkt OFW mee over een nieuwe visie op
medewerkers. OFW vindt bovendien dat de bedrijfsfi-
duurzame zorg en wonen en zorg in Nederland.
losofie die OFW extern uitdraagt ook intern moet gelden, bijv. kwaliteit en keuze is extern voor klanten van
Zelfsturende teams
belang, maar medewerkers krijgen ook intern keuze-
Sinds 2001 wordt gewerkt met zelfsturende teams.
mogelijkheden. Er wordt jaarlijks een opleidingsplan
Daarnaast is OFW een projectorganisatie (waaraan
opgesteld, dat met de OR wordt besproken. Binnen
medewerkers uit verschillende teams deelnemen). De
dit opleidingsplan is onder meer aandacht voor het
ontwikkeling van de zelfsturende teams en het klant-
verkrijgen en actualiseren van vakkennis, de ontwik-
gericht en projectmatig werken is een continu proces
keling van persoonlijke en sociale vaardigheden van
waarbij het voeren van een duurzaam personeels-
de medewerkers en een introductie voor nieuwe
beleid onontbeerlijk is. De verdere ontwikkeling van
OFW-medewerkers. Medewerkers blijken kansen tot
de zelfsturende teams richt zich de komende jaren
zelfontplooiing in veel gevallen aan te grijpen. Dit
onder meer op duurzame en optimale inzetbaarheid
leidt tot zich ontwikkelende medewerkers en interne
van de medewerkers in de teams, zodat zij door groei
mobiliteit. Onderdeel van het employabilitybeleid van
en ontwikkeling in staat zijn en blijven om middels
OFW zijn onder andere de faciliteiten op het gebied
dit principe te werken. Daarnaast is het borgen van
van studie en scholingsdagen.
de opgebouwde kennis en vaardigheden van belang.
OFW is qua innovatie te typeren als een early adap-
Aandachtspunten zijn resultaatgerichtheid en samen-
tor; OFW loopt niet altijd voorop, maar kijkt goed
werking. Steeds meer regelcapaciteit wordt laag in de
om zich heen om kennis te halen en te brengen.
organisatie gelegd, waardoor daadkrachtiger en effici-
Creatief zijn en kennis van anderen op maat maken
ënter gewerkt kan worden.
voor de organisatie spelen hierbij een rol. Innovaties
96
worden bij OFW veelal vanuit het denken vanuit de
Activiteiten in 2009:
klant (met aandacht voor het maatschappelijke en/
• Er is in 2009 een opleidingsplan opgesteld en er
of de samenleving) door medewerkers ontwikkeld
is uitvoering aan gegeven. Naast opleidingen en
(‘van buiten naar binnen’). Er is binnen OFW sprake
cursussen in reguliere zin (vaardigheden, kennis
van ‘ervaringsgericht leren’: er wordt klein begonnen
vergaren en borgen, houding en gedrag), zijn
en dan verder opgebouwd en verbreed. Hierdoor is
er intern bijeenkomsten georganiseerd waar
implementatie bijna vanzelfsprekend. Op een aantal
kennis werd gedeeld of gevraagd werd mee te
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
denken over het beleid van OFW en implemen-
gevraagd om tijdens deze presentatie aandacht
tatie daarvan. O.a. is er een duurzaamheidsdag,
te geven aan bijvoorbeeld nieuwe activiteiten,
een bijeenkomst over relatiemanagement, een
nieuwe projecten, actiepunten voor 2010, verbete-
bijeenkomst over ‘ander’ vastgoed en een scena-
ringen binnen werkprocessen, teamdoelstellingen
riobijeenkomst geweest met betrekking tot het
en teamprestaties.
zakendoen met de bouwsector in crisistijd. Ook zijn er beleidsplatforms over specifieke thema’s
Prestatie voor 2009:
als de koopvorm Koop Garant, leefbaarheid en de
OFW wil onderzoeken of ze zich kan laten beoordelen
Leefbaarheidsmonitor (LEMON), risico’s en toe-
voor de INK-onderscheiding. Het INK management-
komstscenario’s voor OFW en diverse technische
model is voor OFW een hulpmiddel voor het verbe-
platforms georganiseerd (o.a. over asbest en over
teren van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. OFW
de werking van een WKO). Naast en aansluitend
moet op prestatieniveau kunnen laten zien wat ze
op organisatiebrede trajecten (verwoord in het
heeft bereikt.
opleidingsplan) is er aandacht voor ontwikkeling en leerdoelen van individuele medewerkers en de
Activiteiten in 2009:
afzonderlijke teams. In 2009 waren dit bijvoor-
• De basis voor de INK-onderscheiding is een
beeld: de diverse brown paper sessies (ter ver-
zelfevaluatie. Ieder jaar kan een corporatie zich
betering van de processen), schrijven van korte
aanmelden tot 15 oktober om voor de onder-
teksten, opmaken brochures, notuleren, omgaan
scheiding in aanmerking te komen. In 2009 is
met cultuurverschillen, omgaan met agressie,
eind oktober het visitatierapport van OFW gereed
treasury, loonbelasting, bouwfisica en bouwtech-
gekomen. Zowel de beoordeling voor de INK
niek, stuc-opleiding, beïnvloeden van levenscyclus
onderscheiding als de beoordeling middels een vi-
wijken, verhuurmedewerker, makelaardij, ARW
sitatie bevatten deels dezelfde elementen. OFW is
(Aanbestedingsreglement werken) en DNR (De
van mening dat voor het aanmelden voor de INK
Nieuwe Regeling), nieuwe wet ruimtelijke orde-
onderscheiding het logischer is om dit ná 2009
ning, ArcGIS, projectfasering.
te doen, omdat dan de visitatie is afgerond en de
• Er is een introductiebijeenkomst voor nieuwe medewerkers georganiseerd. In april 2009 vond de eerste
kans van het behalen van de INK-onderscheiding
bijeenkomst voor nieuwe medewerkers plaats.
wordt daarmee vergroot.
Hierin was o.a. aandacht voor algemene kennis
• OFW is in 2009 gevraagd voor een bijdrage aan
m.b.t. de woningcorporatiebranche, de organisa-
het boek ‘INK in de Praktijk’. In deze publicatie
tiecultuur en -structuur van OFW, de automati-
wordt OFW (als enig voorbeeld van de woningcor-
seringssystemen, kwaliteitssystemen (waaronder
poratiesector) als praktijkvoorbeeld van het wer-
INK en KWH), projectmatig werken, het werken in
ken met het INK managementmodel genoemd.
zelfsturende teams en de interne processen.
Aan de orde komt o.a. hoe OFW het INK manage-
• Presentaties rondom begroting door de zelfsturende
97
daaruit volgende verbeterpunten in beeld zijn. De
mentmodel toepast binnen haar organisatie en
teams. In het kader van de begroting 2010 hebben
hoe dit bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van
alle teams, evenals voorgaande jaren, aan elkaar
de organisatie. Een goede aanloop richting een
een presentatie gegeven. Aan de medewerkers is
INK-onderscheiding!
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
• In juni 2009 heeft OFW een bijdrage geleverd aan
• Stages / afstudeeropdrachten. Er worden reguliere
het seminar (georganiseerd door INK, Atrivé, en
stages bij OFW gevolgd bij verschillende teams.
KWH) dat gewijd was aan de introductie van het
Scholieren/studenten werken meerdere dagen
nieuwe INK managementmodel. Ingegaan werd
gedurende een langere periode binnen een team
op de ervaringen die OFW heeft met dit model.
en kunnen hierdoor werkervaring opdoen. In
Waarom is OFW ooit gestart met het werken met
2009 hebben acht scholieren/studenten bij OFW
het INK-managementmodel, hoe heeft OFW het
stagegelopen (o.a. via de Stichting Bouw Talent;
model ‘geïmplementeerd’ binnen de organisatie
zie hierna). Eén scholier heeft een ‘snuffel’stage
en welke resultaten zijn behaald? Op dit seminar
gedaan. Twee studenten van de MER hebben in
werd het eerste exemplaar van de vernieuwde
2009 hun afstudeeronderzoek bij OFW gedaan
‘INK Handleiding Positie en Ambitie bepalen
(zij hebben het crediteurenproces van OFW
Wooncorporaties’ uitgereikt aan OFW en aan
onderzocht en aanbevelingen gedaan) en bij OFW
woningcorporatie Casade.
volgen twee studenten HBO-bouwkunde een duaal traject: deels zijn zij in dienst bij OFW en
Overige activiteiten in 2009 Ontwikkeling van jonge mensen
deels volgen zij hun studie. • Leerlingbouwplaats. De leerlingbouwplaats is een
OFW vindt het als maatschappelijk ondernemer be-
bouwproject waar tenminste een deel van het
langrijk om ook jonge mensen de kans te bieden zich
timmer- en metselwerk zelfstandig door leerlingen,
te ontwikkelen. OFW wil, zo staat geformuleerd in het
onder leiding van vakbekwame leermeesters wordt
beleidsplan, daarom o.a. praktijkervaring aanbieden
uitgevoerd. Dit kan een deel van een groot project
in diverse vormen van stages. Vaak zijn deze jonge
zijn, maar ook kleinere projecten komen hiervoor
mensen de collega’s of klanten van morgen. OFW
in aanmerking. Zo worden leerlingen opgeleid
is benieuwd naar hun inzichten en verheugt zich in
tot bouwvakker of timmerman. OFW heeft in
hun ontwikkeling. Regelmatig biedt OFW daarom
haar basisbestek opgenomen dat elk bouwproject
scholieren/studenten de mogelijkheid om ervaring
standaard een leerlingbouwplaats is. In 2009 heb-
op te doen in de praktijk. Met name nu in tijden van
ben 22 leerlingen, bij bouwprojecten waarvan OFW
crisis realiseert OFW zich dat (daar waar andere or-
de opdrachtgever was, op een leerlingbouwplaats
ganisaties nu minder mogelijkheden zien voor stages
gewerkt. De leerlingen werden door de aannemer
en werkervaringsplaatsen) het belangrijk is om jonge
begeleid. In het project Klaversingel / Uitloper in
mensen kansen te geven om te voorkomen dat een
Biddinghuizen heeft een groep leerlingen zich in
‘verloren generatie’ ontstaat.
2009 o.a. ook beziggehouden met diverse soorten metselwerk waaronder siermetselwerk.
Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door
98
• Maatschappelijke stage. Een relatief nieuwe manier
reguliere stages en afstudeeronderzoeken, leerling-
om praktijkervaring op te doen is de maatschap-
bouwplaatsen, maar ook door middel van maatschap-
pelijke stage. Zo is sinds één januari 2006
pelijke stages, gastlessen en bezoeken van leerlingen
maatschappelijke stage een onderdeel geworden
aan OFW. In 2009 zijn de medewerkers die stagiairs
van het onderwijsprogramma. In de samenleving
begeleiden binnen OFW twee keer bij elkaar gekomen
zijn er tal van werkzaamheden waarvoor weinig
om ervaringen uit te wisselen en kennis te delen.
tot geen budget beschikbaar is, maar waar wel
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
behoefte aan is. Door leerlingen kan hier onder-
ting BouwTalent Flevoland. Aan de woningcorpo-
steuning worden geboden. Binnen OFW wordt er
raties in Flevoland wordt verzocht gezamenlijk 25
op verschillende manieren invulling gegeven aan
BPV-plaatsen (voor leerlingen uit Flevoland, die
de maatschappelijke stage. Zo werken leerlingen
de opleiding BBL 2 en BBL 3 Bouwkunde volgen)
mee aan de organisatie van bijvoorbeeld een
en 20 BPV (stage)plaatsen voor studenten BOL-4
activiteit als het bereiken van het hoogste punt
uit Flevoland via de Stichting BouwTalent Flevo-
tijdens een bouwproject. En zijn er leerlingen die
land Gooi en Vechtstreek te creëren. OFW heeft in
de catering tijdens deze activiteit verzorgen. Ook
haar basisbestek al staan dat iedere bouwplaats
worden er leerlingen ingeschakeld om kunstwer-
een leerling-bouwplaats is en zorgt daarmee dat
ken in een wijk of complex te maken. In 2009
er continu beschikbaarheid van bouwvolume is
heeft een groep leerlingen geholpen kerstversie-
voor de opleidingen. OFW is bereid zich (extra) in
ring bij OFW te verzorgen.
te zetten voor deze BPV-plaatsen. Knelpunt is wel,
• Stichting Bouwtalent. De Stichting BouwTalent heeft als doel om de instroom van geschikt
sen (die vastgelegd zijn in de CAO) uitbetaald
kaderpersoneel en modern personeelsbeleid in
krijgen die naar verhouding veel te hoog zijn. Dit
de bouw te bevorderen en om meer studenten te
wordt door de andere woningcorporaties en de
interesseren voor een bouwtechnische opleiding.
Rolbij onderschreven. OFW zoekt naar oplossin-
De stichting richt zich op de gehele bouwbranche
gen zodat Flevolandse leerlingen wel leerervaring
en (aankomende) studenten die een middelbare
kunnen opdoen, bijvoorbeeld door een totale klus
en/of hogere beroepsopleiding bouwkunde
(begroot voor een bepaald bedrag) aan te bieden.
(gaan) volgen. Sinds 2007 neemt OFW tevens
• Bezoek vmbo-leerlingen aan OFW. Vmbo-leerlingen
deel aan de adviesraad van de Stichting Bouw-
van het Almere College bezochten in het kader van
talent. Bij OFW heeft in 2008 via de stichting
het project Talent Tool op 7 mei OFW. De leerlingen
Bouwtalent één leerling gewerkt. Ook in 2009 is
kregen uitleg over wat OFW doet en welke beroepen
er weer een leerling via de stichting Bouwtalent
er bij OFW zijn. Daarnaast kregen ze een rondlei-
naar OFW gekomen.
ding door het bedrijf en mochten ze een technisch
• Tekort aan stageplekken. Het gaat niet goed in de
99
dat de jongeren die in dienst zijn bij Rolbij salaris-
medewerker interviewen. Tijdens de doe-opdracht
bouw. Dit heeft als gevolg dat, vooral in Flevo-
werd een moderniseringsproject toegelicht en
land, er in die sector weinig stage-/werkplek-
deden ze een energiequiz. Een leuke manier voor
ken (Beroeps Praktijk Vormende plaatsen) zijn.
de leerlingen om eens kennis te maken met een
Woningcorporaties (waaronder OFW) zijn eind
woningcorporatie. Talent Tool organiseert bedrijfs-
2009 door de provincie en de Rolbij gevraagd om
bezoeken voor leerlingen om hen te laten oriënteren
een convenant te sluiten over het organiseren van
op de arbeidsmarkt. Het is een initiatief van Bouw-
Beroeps Praktijk Vormende plaatsen (BPV) voor
opleidingen Rolbij, Stichting BouwTalent, Provincie
leerlingen die de opleiding Bouwkunde Beroeps-
Flevoland en Technocentrum Flevoland. Het helpt
begeleidende Leerweg volgen en in dienst zijn
om beroepsbeelden bij Vmbo-leerlingen te vormen
van Bouwopleidingen Rolbij en leerlingen die de
door hen in de praktijk kennis te laten maken met
opleiding Beroepsopleiding leerweg Bouwkunde
beroepen binnen bedrijven en door hen in contact te
volgen en hun praktijkstages volgen via de Stich-
brengen met de mens achter dat beroep.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
• Gastlessen. In maart 2009 is er door OFW een
2004: 59). Uitgedrukt in FTE (full time-equivalenten)
gastles verzorgd op de Hogeschool Rotterdam.
bedroeg het aantal 55,8 (2008: 50,3, 2007: 51,4, 2006:
Dit ging over veranderingsmanagement bij OFW.
51,1, 2005: 50,4 en 2004: 52,6). Het aantal vrouwelijke
In april 2009 heeft OFW op het Hoornbeeck Col-
en mannelijke medewerkers bedraagt respectievelijk
lege in Kampen een gastles gegeven aan leerlin-
30 en 34.
gen die een opleiding tot managementassistent volgen.
De volgende personeelsmutaties hebben zich in 2009 voorgedaan:
OFW 40 jarig bestaan en stakeholdersdebat Op 5 november was het jaarlijkse OFW-stakeholdersdebat. Het debat met de stakeholders vond plaats in aanwezigheid van de RvC, het bestuur, management-
• 11 nieuwe medewerkers zijn in dienst getreden (10,1 FTE). • 4 medewerkers zijn uit dienst getreden (3,9 FTE). Zij hadden allen een vast dienstverband
teamleden, OR en medewerkers van OFW. Elders in het jaarverslag leest u hier meer over. Op diezelfde
Ook in 2009 is met alle medewerkers die uit dienst
dag vierde OFW haar 40 jarig bestaan. Op deze dag is
zijn gegaan ter afronding van de loopbaan bij OFW
ook het liber amicorum met de titel ‘Duurzaam over
een ‘exit-gesprek’ gevoerd. Er is gesproken over hoe
de drempel’ gepresenteerd. In het boek beschrijven
men de tijd bij OFW al dan niet gewaardeerd heeft.
diverse mensen hun toekomstvisie op Dronten. Daar-
Ook is gevraagd naar verbeterpunten voor OFW. In
naast staat het boek vol met foto’s van vroeger tot nu.
deze gesprekken is vaak naar voren gekomen dat me-
Alle medewerkers hebben ook een exemplaar van het
dewerkers de door OFW geboden ontwikkelingsmo-
boek ontvangen.
gelijkheden en kansen om nieuwe werkzaamheden op te pakken erg op prijs hebben gesteld. Ook de leuke
Personeelsverloop en -opbouw
collega’s, mogelijkheden op het gebied van interne
Voor het personeelsverloop geldt dat het een indicatie
mobiliteit en het kunnen volgen van opleidingen en
geeft van de tevredenheid van de medewerkers. Ex-
cursussen worden als zeer positief ervaren. Hoofd-
terne factoren spelen hierbij ook een rol. OFW heeft
redenen voor vertrek bij OFW zijn meestal dat een
een personeelsbeleid dat onder andere gericht is op
medewerker eens iets anders wil of dat hij/zij gaat
de employability van de individuele medewerkers. De
verhuizen in verband met de baan en/of woonplaats
kennis en ervaring van de medewerkers zal daardoor
van de partner, een eigen bedrijf opstart of dat de me-
ook door andere werkgevers gewaardeerd worden.
dewerker met pensioen gaat.
Een zekere mate van personeelsverloop wordt door
100
OFW positief geaccepteerd. Jonge medewerkers
Interne mobiliteit en
hebben bovendien de ambitie om evaring bij meer
loopbaanontwikkeling
werkgevers op te doen en niet hun hele leven bij één
In het beleidsplan is geformuleerd dat OFW haar me-
werkgever te willen blijven werken. De verwachting
dewerkers, in een lerende organisatie en door middel
is dat het personeelsverloop bij sommige afdelingen
van employability en interne mobiliteit, ontplooiings-
schoksgewijs zal plaatsvinden.
kansen wil geven en het maximale uit haar mensen
Het aantal medewerkers op 31 december 2009 be-
wil halen. Er wordt binnen OFW rekening gehouden
droeg 64 (2008: 57, 2007: 59, 2006: 58, 2005: 57 en
met de loopbaanwensen die onder andere in het (jaar-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Instroom-uitstroom
Gemiddelde Mannen
Vrouwen
Totaal
salariskosten per FTE
aantal
fte
aantal
fte
aantal
fte
2009
69427
29
28,4
28
21,9
57
50,3
2008
72087
12/31/2008 Instroom
8
7,6
3,0
2,5
11,0
10,1
2007
62107
Uitstroom
3
3,0
1,0
0,9
4,0
3,9
2006
55650
Verandering arbeidsduur 12/31/2009
0
-0,2
0,0
-0,5
0,0
-0,7
2005
54786
34
32,8
30,0
23,0
64,0
55,8
2004
52057
Opbouw personele bezetting aantal
fte
parttimers
in %
fulltimers
in %
34
32,9
4
11,8%
30
88,2%
Vrouw
30
23,0
20
66,7%
10
33,3%
Totaal
64
55,9
24
37,5%
40
62,5%
Man
Gemiddelde dienstjaren per 31-12-2009 t/m 5 jr
6 t/m 10 jr
11 t/m 15 jr
16 t/m 20 jr
21 t/m 25 jr
> 25 jr
Totaal
28
18
4
3
3
8
64
aantal medewerkers Gemiddeld aantal dienstjaren
9,38
Aantal medewerkers
Aantal personen
Man
43,3
jonger dan 35 jaar
64
Vrouw
40,9
19
55,8
Totaal
42,2
2004
2005
2006
2007
2008
2009
59
57
58
59
57
52,6
50,4
51,1
51,4
50,3
aantal fte
Gemiddelde leeftijd
(=29,7%)
Leeftijdsopbouw <21
21-25
26-30
31-35
36-40
41-45
46-50
51-55
Man
0
4
4
1
3
Vrouw
0
1
6
4
4
Totaal
0
5
10
5
7
11
56-60
>60
5
5
6
2 7
Totaal
7
5
0
34
3
2
2
30
10
7
2
64
Aantal medewerkers / fte’s 70 65 60 55 50
- aantal medewerkers
45
- fte’s
40 35 30
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Verklaring (tijdelijke) stijging 2009: twee servicemedewerkers zijn in 2009 aangesteld, ter vervanging van één servicemedewerker die in 2010 met vroegpensioen gaat en een servicemedewerker die OFW in 2008 had verlaten. De andere servicemedewerker had OFW in 2008 verlaten. In 2009 zijn twee nieuwe functies toegevoegd: een bedrijfskundig projectleider en een leefbaarheidscoördinator. Tevens is een managementassistent en een HBO student Bouwkunde in deeltijd aangenomen.
101
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
lijkse) functioneringsgesprek zijn geuit. Medewerkers
Levensloopregeling /
die dit willen krijgen ook een afzonderlijk loopbaange-
spaarloonregeling
sprek. Over het algemeen leidt dit binnen afzienbare
Van de mogelijkheid om deel te nemen aan de levens-
termijn tot nieuwe perspectieven en ontwikkelings-
loopregeling heeft in 2009 niemand gebruik gemaakt.
mogelijkheden.
In 2009 maakten 39 medewerkers gebruik van de
Met de OR is afgesproken dat voordat tot interne
spaarloonregeling.
werving wordt overgegaan specifiek wordt gekeken of ingespeeld kan worden op loopbaanwensen, maar
Arbeidsomstandigheden
ook op bijvoorbeeld handicaps. Dit kan er toe leiden
In het kader van goede werkomstandigheden is be-
dat functies/taken worden ontwikkeld die hierop in-
drijfsgezondheidszorg een belangrijk onderdeel. Hier-
spelen. Ook is in 2009 rekening gehouden met loop-
onder wordt verstaan de totale zorg voor het welzijn
baanwensen van medewerkers waardoor functies zijn
van de werkende mens. Het is een essentieel onder
verbreed of medewerkers een specifieke opdracht
deel van het te voeren sociaal beleid. OFW onderkent
hebben gekregen.
het belang van goede arbeidsomstandigheden inclusief bedrijfsgezondheidszorg om het welzijn van de
CAO
personeelsleden zoveel mogelijk te bevorderen.
Op 26 november 2009 is het principeakkoord van de nieuwe CAO bekrachtigd door de CAO-partijen.
Risico- inventarisatie en -evaluatie,
Sindsdien zijn Aedes en de vakbonden in de redactie-
PAGO en medewerkerstevredenheid
commissie bezig met het opstellen van de definitieve
Eén keer in de vier jaar laat OFW een functiegerela-
CAO-teksten. Per 1 oktober 2009 en per 1 januari 2010
teerd PAGO (Periodiek ArbeidsGezondheidskundig
is er sprake van een loonsverhoging (respectievelijk
Onderzoek) uitvoeren. In 2003 heeft OFW een risico-
1,5% en 1%) en in november 2009 een eenmalige uit-
inventarisatie en -evaluatie (RI&E) laten uitvoeren. In
kering van 1,25%. De CAO heeft een looptijd van twee
kaart is gebracht op welke gebieden OFW aan de wet-
jaar (van 2009 t/m 2010).
telijke bepalingen met betrekking tot een veilige werkomgeving voldeed en welke aspecten aandacht en/of
102
Volgens de nieuwe CAO heeft iedere medewerker
aanpassingen verdienden. In 2008 is de bestaande in-
recht op een individueel loopbaanontwikkelingsbud-
ventarisatie geactualiseerd en heeft een PAGO in com-
get van maximaal € 4.500 (de hoogte is afhankelijk
binatie met een medewerkerstevredenheidsonderzoek
van het aantal dienstjaren en het aantal uren dat de
plaatsgevonden. Afronding van de implementatie van
medewerker per week werkt). OFW heeft besloten dat
verbeterpunten heeft plaatsgevonden in 2009. In de
indien het loopbaanontwikkelingsbudget niet toerei-
plannen voor het te moderniseren kantoor van OFW
kend is (bijvoorbeeld omdat iemand nét in dienst is
(oplevering juni 2010) zijn de aanbevelingen die uit het
en daardoor een klein loopbaanontwikkelingsbudget
onderzoek naar voren zijn gekomen meegenomen. In
heeft) en OFW van mening is dat de medewerker een
2010 zal een Arbo-team (bestaande uit diverse mede-
opleiding in het kader van zijn loopbaanontwikkeling
werkers uit de organisatie) ter bevordering van de uit-
mag volgen, een aanvulling middels een studiefacili-
voering van een goed arbobeleid binnen OFW nader
teit aangeboden zal worden (onder het regime van de
worden vormgegeven. In 2009 heeft de arbodienst bij
CAO 2008-2009).
medewerkers die daar interesse in hadden een preven-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
tief medisch onderzoek gedaan (bloeddruk, cholestrol,
bedroeg in 2009 5,5%. De gemiddelde frequentie van
BMI etc) en aan de hand daarvan adviezen gegeven
ziekmelding (volgens de arbodienst) is landelijk 1,50
aan de betreffende medewerker.
keer per medewerker per jaar. Hier zit OFW onder (de frequentie is bij OFW namelijk 1,47). Het verloop van
Bedrijfsongevallen
het ziekteverzuim (in percentages) over de periode
In 2009 heeft één klein bedrijfsongeval plaatsgevon-
2002 tot en met 2009 laat het volgende beeld zien.
den. Een medewerker heeft zijn vinger tegen de elektrische zaag gekregen. Er is hiervan melding gemaakt (middels een formulier melding ongevallen/bijna on-
Percentage ziekteverzuim Kort verzuim
1,70%
Lang verzuim
5,50%
gevallen). Een veiligheidsbewuste houding in zowel
Frequentie ziekteverzuim
1,47
het magazijn, in de werkplaats, het kantoorgebouw,
Nul-uren-verzuim
30%
in woningen van OFW en op bouw/renovatieplaatsen van OFW blijft een belangrijk thema.
Visie op de functie en Bedrijfshulpverlening
het functioneren van de
In 2009 bestond de bedrijfshulpverlening bij OFW uit
Ondernemingsraad
drie EHBO-ers en zes BHV-ers. Zij zijn in 2009 op
De OR speelt een belangrijke rol binnen de corpora-
herhalingscursus geweest. In 2009 heeft een ontrui-
tie. Het is een belangrijke interne stakeholder. De OR
mingsoefening plaatsgevonden.
fungeert als klankbord en toetssteen voor OFW. Er is sprake van een open en constructieve verhouding
103
Ziekteverzuim
tussen OR en directie. In 2009 heeft er vier keer een
OFW houdt een ziekteverzuimnorm aan van maxi-
overleg tussen directie en OR plaatsgevonden. De di-
maal 3,5% (kort ziekteverzuim tot twee maanden, ex-
recteur-bestuurder en de voorzitter van de OR traden
clusief zwangerschapsverlof). Hier is in 2009 aan vol-
wisselend op als voorzitter tijdens deze vergaderin-
daan (namelijk 1,7%). Het korte ziekteverzuim is een
gen. Tevens is (een afvaardiging van) de OR aanwezig
indicator voor de personeelstevredenheid. Veelvuldig
geweest bij de informatieve RvC-bijeenkomst over het
kort ziekteverzuim kan duiden op ontevredenheid bij
jaarverslag (april 2009) en de begroting (november
de medewerkers. Het lange verzuim (> 2 maanden)
2009).
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Besproken onderwerpen tussen OR en directie Jaarverslag 2008 Aandachtspunten vanuit OR voor begroting 2010 Begroting 2010 Jaarlijkse begrotingsbijeenkomst medewerkers Jaarverslag OR Aanwezigheid OR bij informatieve RvC-bijeenkomst over het jaarverslag en de begroting De nieuwe RvC-leden de heer Van Kuik (per 1/1/2009) en de heer Van Boven (per 1/1/2010) en het aftreden van de heer Kramer (per 31/12/2009) RI & E, PAGO, Personeelstevredenheidsonderzoek Opleidingsplan Stand van zaken teamontwikkeling / overleggen tussen directeur-bestuurder en teams Evaluatie beoordeling- en beloningssystematiek Aanpassing vergoeding voor veiligheidsschoenen Procedure schade aan eigen auto bij gebruik gedurende werktijd Modernisering OFW-kantoor en tijdelijke huisvesting aan de Fazantendreef Stand van zaken diverse vacatures binnen OFW Benoeming mevrouw Rebel als interim-manager Wonen Stakeholdersbijeenkomst en 40 jaar OFW Tweede visitatie OFW KWH meting Nieuwe CAO Loonsverhoging 1% per 1 oktober 2009 (vooruitlopend op de nieuwe CAO) Een uur eerder sluiten op 24 en 31 december Verplicht vrije dagen 2010
OR op cursus
ken onderwerpen tussen OR en directeur-bestuurder,
Leden van de OR hebben in 2009 de volgende cur-
de aanwezigheid van een afvaardiging van de OR bij
sussen gevolgd: financieel beleid voor de non-profit
het informatieve gedeelte van de RvC-vergadering
sector, jaarverslag van een OR, functiewaardering en
over het jaarverslag en de begroting. In het jaarverslag
beloning, studieochtend nieuwe CAO, interne cursus
geeft de OR aan, dat zij aan de directeur-bestuurder
voor alle geïnteresseerde medewerkers van OFW over
van OFW een goede gesprekspartner heeft.
de financiën van OFW.
Verhuizing OFW naar
104
Jaarverslag OR
Fazantendreef
De OR heeft over 2009 een jaarverslag uitgebracht. Dit
Vanwege de verbouwing van het huidige pand aan De
verslag is aan alle medewerkers en de RvC verstrekt.
Noord is OFW vanaf 17 augustus 2009 tijdelijk ge-
Hierin is onder andere te lezen hoe de samenstelling
huisvest aan de Fazantendreef 17/19.
van de OR was in 2009, de wisseling van het voorzit-
De verhuizing naar de tijdelijke locatie is prima ver-
terschap, frequentie van overleg van de OR, bespro-
lopen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
105
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
8
T it e l Pvraonj ehcette nhoo f d s tu k th e m a e t c e t e r a
“
De heer Hillebrand Koning, wethouder gemeente Dronten
“
106
“OFW is het voorbeeld van een organisatie, die lekker doorbouwt ondanks de crisis! De gemeente Dronten en OFW blijven samen projecten bedenken. En dit project van weer eens 76 woningen is wederom prachtig. Elke wijk heeft een eigen karakteristiek. Ik wil de ontwikkelaars complimenteren en alle bewoners en OFW feliciteren met deze nieuwe wijk!”
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Het 3e deel van de 1e fase van De Gilden werd op een feestelijk wijze afgesloten. Op de hoekwoning van de Molenaarsgilde werd een plaquette met daarop een afbeelding en informatie van deze Gilde geschroefd.
107
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Projecten Alle nieuw gebouwde huurwoningen hebben een huur onder de relevante aftoppingsgrens van de Huurtoeslag en minimaal een energielabel A. Nieuwbouwwoningen worden vroegtijdig toegewezen zodat toekomstige bewoners betrokken kunnen worden bij het bouwproces en hen de nodige keuzes kunnen worden geboden. Bij de huidige moderniseringsprojecten wordt uitgegaan van minimaal een B label. Voor een aantal projecten bleek zelfs een A label haalbaar. Bij moderniseringsprojecten is aan de zittende bewoners geen huurverhoging in rekening gebracht voor woningverbetering tenzij er sprake was van verbeteringen die in de woningwaardering tot uitdrukking komen zoals de aanleg van een CV. Bij alle moderniseringsprojecten worden de Huurders Belangen Vereniging en de bewonerscommissie van die buurt vanaf de probleemanalyse betrokken bij de planvoorbereiding en uitvoering. Over alle plannen heeft OFW veelvuldig informatie gegeven aan belangstellenden zowel via de woonbeurs, op informatiebijeenkomsten, via het bewonersblad de Vizier, de website als via persberichten. OFW markeert belangrijke momenten zoals de eerste paal, het hoogste punt of de oplevering op feestelijke wijze.
Overzicht projecten opgeleverd in 2009 Nieuwbouw huur
De Gilden 1e fase 3e deel 42 eengezinswoningen, rijwoningen Doelgroep: 3 of meerpersoons huishoudens De bouw is gestart rond maart 2008. De oplevering heeft plaatsgevonden in maart 2009. Architect: Looman Architecten te Zeewolde Aannemer: Bouwbedrijf B.J. v.d. Steeg te Genemuiden EPC: 0,80
Zorg en voorzieningen
Nieuwbouw 1e fase woonservicegebied WoonArk-Regenboog: hoofdgebouw. De nieuwbouw bestaat uit 84 huurappartementen en op de begane grond een denksportcentrum, een zorguitvalsbasis voor Coloriet, ruimten voor diverse paramedische functies (apotheek, huid- en oedeemtherapie, fysiotherapie) en specifiek op de wensen van cliënten van Triade en Interakt Contour aangepaste appartementen. De woningen en overige ruimten worden van warmte, koude en warm
108
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
tapwater voorzien via een WKO-installatie (warmte koude opslag). Doelgroep appartementen: 65 plussers (met zorgvraag). De seniorenappartementen zijn in februari - maart 2009 opgeleverd. De ruimten op de begane grond zijn voor de bouwvak van 2009 gefaseerd opgeleverd. Het inrichten van de binnentuin zal plaatsvinden begin 2010. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Friso Bouwgroep Sneek Installateurs: Breman te Zwolle, ITA te Apeldoorn EPC: 0,77
Modernisering
Modernisering 85 woningen Biddinghuizen Centrum fase 3 85 huurwoningen aan de Cultuursingel, Fruithof, Weidehof en Plein te Biddinghuizen. In dit pilot-project is met diverse energiebesparende systemen ervaring opgedaan en is het energielabel A bereikt. De woningen die binnen het plan op de verkooplijst staan zijn ook gemoderniseerd. Dit project is winnaar van de Net Trofee 2008. OFW kreeg tevens een UKR subsidie (Unieke Kansen Regeling). De eindoplevering was september 2009. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Salverda Bouw BV te ’t Harde
Sloop en nieuwbouw
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 1 Vervangende nieuwbouw 13 startersappartementen, 10 eengezinswoningen en 16 levensloopwoningen. aan De Voor en Cultuursingel. Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. Dit project is opgeleverd in het tweede kwartaal van 2009. Architect: de Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Bij deze woningen is een lage EPC gehaald door toepassing van een hoogwaardige isolatie en een gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning. EPC levensloopwoning: 0,57 - 0,64 EPC appartementen: 0,66 EPC eengezinswoningen: 0,58 - 0,62
109
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 2, 1e deel Vervangende nieuwbouw 10 levensloopwoningen en 26 eengezinswoningen aan de Cultuursingel en Fruithof Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. De oplevering heeft plaatsgevonden eind 2009. Architect: de Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Bij deze woningen is bewust gezocht naar mogelijkheden om te komen tot een lage EPC. Hoogwaardige isolatie en een gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning is hier toegepast. EPC levensloopwoning: 0,57 – 0,64 EPC eengezinswoningen: 0,58 – 0,62
Overzicht projecten in voorbereiding en uitvoering Nieuwbouw huur
De Gilden 2e fase 1e en 2e deel te Dronten Ontwikkeling van 72 eengezinswoningen en 48 appartementen in vier gelijke complexen verspreid over de 2e fase van de wijk. Dit gedeelte van de wijk is gedifferentieerd ingedeeld qua huur en koop. OFW ontwikkelt hier appartementen en eengezinswoningen in bouwteam met Bramer BV. Dit omdat Bramer hier ook een opgave heeft om huurwoningen te bouwen. OFW neemt de huurwoningen over van Bramer. Een van de vier complexen is een huuropgave van Groothuis Woningbouw BV. OFW heeft deze grond kunnen overnemen. Voor dit project loopt momenteel een bestemmingsplanwijziging. Doelgroep: starters, gezinnen Planning: start bouw medio 2010 Architect: Architectenbureau Kristinsson te Deventer EPC ≤ 0,70
110
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
De Gilden 2e fase 3e deel te Dronten 63 eengezinswoningen. OFW ontwikkelt hier eengezinswoningen met Groothuis Woningbouw BV. In verband met de crisis en de werkgelegenheid in de bouw wordt dit plan versneld tot uitvoering gebracht. De bouw is gestart omstreeks juli 2009. De woningen worden voorzien van zogenaamde mussenvides, een nestkast onder de pannen ten behoeve van de mussen. Voor dit project is gebruik gemaakt van groenfinanciering. Oplevering: De eerste 6 woningen zijn opgeleverd voor de kerst van 2009. De overige woningen worden bloksgewijs opgeleverd. Het laatste blok zal klaar zijn rond augustus 2010. Architect: Architectenbureau Mast te Hengelo Aannemer: Groothuis Woningbouw BV te Harbrinkhoek EPC: 0,62
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 2, 2e deel Vervangende nieuwbouw 18 starters appartementen aan de Cultuursingel. Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. Planning: Voor 10 appartementen is de start van de bouw medio 3e kwartaal 2009, oplevering medio 2e kwartaal 2010. Voor 8 appartementen op de hoek Cultuursingel - Dreef moet de gemeente de grond leveren. Hiervan is een gedeelte betwist door één van de buren. Dit levert een onbekende vertraging op. Architect: de Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Bij deze woningen is bewust gezocht naar mogelijkheden om te komen tot een lage EPC EPC appartementen: 0,66
Bloemenzoom te Swifterbant 20 eengezinswoningen; rijenwoningen Het ontwikkelen van huurwoningen in combinatie met 34 koopwoningen. Voor dit project zijn recent alle bestemmingsplanprocedures doorlopen door de gemeente. De marktontwikkelingen van koopwoningen vragen om een heroriëntatie. Planning: start bouw afhankelijk van de marktontwikkelingen Architect: Looman Architecten te Zeewolde
111
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
De Gilden 1e fase 2e deel Deze kavels waren oorspronkelijk bedoeld voor 2 onder 1 kapwoningen. Gezien de marktontwikkelingen is in 2009 gestart met een herontwikkeling op deze locatie. De eerste modellen zijn reeds besproken met de gemeente. Een zorginstelling heeft aangegeven interesse te hebben in een aantal woningen voor begeleid wonen.
Modernisering
Modernisering Klaversingel / Uitloper te Biddinghuizen 72 huurwoningen aan de Klaversingel / Uitloper te Biddinghuizen. Bouwbedrijf Salverda heeft de prijsvraag aanbesteding gewonnen. De globale werkzaamheden die worden uitgevoerd tijdens het project zijn na-isolatie van het dak, de vloer en de gevel, gevelverbetering, vervangen dakpannen en dakkapellen, kozijn vervanging en als keuzemogelijkheid een binnenrenovatie. Het opleveren van de werkzaamheden heeft plaatsgevonden in het eerste kwartaal van 2010. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Salverda Bouw BV te ‘t Harde Het energielabel voor deze woningen was een E of F. Als gevolg van de werkzaamheden krijgen de meeste woningen een A label. Een klein aantal woningen krijgt een B label.
Infra Biddinghuizen Centrum Dit project wordt uitgevoerd in opdracht van de gemeente Dronten. Het betreft de noodzakelijke infrastructurele werkzaamheden in het centrum van Biddinghuizen, die plaatsvinden na de modernisering en (vervangende) nieuwbouw. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd door Grontmij. De oplevering heeft plaatsgevonden in het eerste kwartaal van 2010.
Modernisering Schelpenbuurt / Bazaltstraat te Swifterbant. Modernisering van in totaal 114 woningen bestaande uit huurwoningen aan de Noordhoren, Fuikhoren, Penhoren, Tolhoren en Wulk te Swifterbant, aangevuld met de 2e fase woningen aan de Bazaltstraat, Zuidsingel, Keileemstraat en Gletsjerstraat te Swifterbant. De tweede fase woningen zijn versneld meegenomen in verband met de
112
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
crisis en de werkgelegenheid in de bouw. Er is in 2008 gestart met het voorbereiden van het project d.m.v. het schrijven van een probleemanalyse. Bouwbedrijf Salverda heeft de prijsvraag aanbesteding gewonnen. De werkzaamheden voor deze modernisering zijn na-isolatie van het dak, de vloeren en de gevels, een gevelverbetering, dakpan- en gootvervanging, complete kozijnvervanging en als keuzemogelijkheid een binnenrenovatie. De woningen krijgen een energielabel B. De uitvoeringswerkzaamheden zijn gestart halverwege 2009. De oplevering zal plaatsvinden in het derde kwartaal van 2010. Deze modernisering is de 1e fase van een totale modernisering van de wijk Greente Zuid. Aansluitend op de 1e en 2e fase zal gestart worden met de voorbereidingen van de 3e fase.
Renovatie Regenboog De Regenboog wordt in 2 fases gerenoveerd. Met de renovatie van het huidige gebouw komt er een nieuwe aanbouw met een nieuwe ingang aan De Oost. Er wordt overal dubbel glas en een nieuwe HR ketel geplaatst. Voor topkoeling wordt gebruik gemaakt van de WKO. Tijdens de renovatie zal er voor de huisvesting van cliënten van Coloriet tijdelijk gebruik gemaakt worden van ruim 40 appartementen bij de WoonArk. Na de renovatie zijn in het gebouw De Regenboog 85 zorgplaatsen. Naast de verzorgings- en verpleegplaatsen voor Coloriet komen er ook kleine appartementen voor cliënten van Triade. De uitvoering is gestart in het tweede kwartaal van 2009. De oplevering vindt plaats in het tweede kwartaal van 2010. Architect: 19 het Atelier te Zwolle Aannemer: Friso Bouwgroep Sneek Installateurs: Verkaart te Lelystad, Wouda Installatietechniek te Dronten
Modernisering 1e fase centrum te Dronten 85 woningen aan o.a. de Gaffelstraat (even), Fokkestraat, Stuurboord, De Boeg en De Steven. Hiervan staan 4 woningen op de verkooplijst. De uitvoering start na de zomervakantie van 2010. Naar verwachting zijn de werkzaamheden afgerond in het derde kwartaal van 2011.
113
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Kantoor Oost Flevoland Woondiensten Eind augustus 2009 is gestart met de werkzaamheden. De verwachting is dat de oplevering gaat plaatsvinden in het tweede kwartaal van 2010. Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij OFW. Ook bij de verbouwing van het kantoor is hier aandacht aan geschonken. Zodoende wordt er een A label behaald. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Mateboer BV te Kampen Installateur: Wouda installatietechniek te Dronten
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 3 Vervangende nieuwbouw van 36 appartementen aan de Voor. Voor dit project wordt een bestemmingsplanwijziging voorbereid. Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. Doelgroep: senioren. Planning: nog te bepalen, afhankelijk van marktontwikkelingen en bestemmingsplanprocedure Architect: de Velde Architecten te Kampen
Lucernehof te Biddinghuizen De wijk Lucernehof is toe aan een ingrijpende herstructurering en/of modernisering. Uit een gezamenlijke workshop met onder andere de gemeente Dronten is geconcludeerd dat OFW en de gemeente samen een plan zullen gaan maken voor de wijk Lucernehof, waarbij ook leefbaarheid een belangrijk aandachtspunt is.
Chaletwoningen te Dronten 153 chaletwoningen (huur- en koopwoningen) aan o.a. de Schouwstraat, Karveelstraat, Boeierstraat, Hoogaarsstraat, Klipperstraat, Koggestraat. Dit zijn de eerste woningen van Dronten . Zij liggen tussen het centrum en het woonservicegebied de Regenboog/ de WoonArk. In overleg met de gemeente moet voor deze wijk een ontwikkelingsplan gemaakt worden. Wanneer dit wordt opgestart is nog niet bekend.
Modernisering Oeverloper te Dronten 83 woningen aan de Oeverloper, waarvan 69 eengezinswoningen en 14 seniorenwoningen. In het eerste kwartaal van 2010 is gestart met de voorbereiding.
114
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Zorg en voorzieningen
Groepswonen De Reeve (Vitree vanaf 10-2-2010), De Grutto Kleinschalig groepswonen voor 8 clienten van stichting de Reeve Een woonvorm voor 8 cliënten die in samenwerking met stichting De Reeve is ontwikkeld t.b.v. kleinschalig groepswonen. Dit project is ontwikkeld in samenhang met 22 sociale koopwoningen. De bouw is gestart op 7 december 2009. De oplevering vindt plaats na de bouwvak 2010. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Groothuis Bouwgroep te Genemuiden EPC: ≤ 0,70
Fazantendreef Woongroep 50+ 24 appartementen en een recreatieruimte Dit complex wordt ontwikkeld met de Woongroep De Wiekslag. Doelgroep: senioren Planning: start bouw najaar 2010 Architect: Architectenbureau Brink & Fleer te Dronten EPC ≤ 0,70
Senioren- of WMO- unit Tijdelijke aanbouw van slaap- en badkamer bij een eengezinswoning. Doelgroep: senioren of mindervaliden. Planning: OFW is met de gemeente in gesprek over pragmatische afspraken rond ruimtelijke ordeningsprocedures en een bijdrage vanuit de wmo. Principeafspraak met gemeente voor een pilot van 3 à 5 units.
Nieuwbouw 3e fase woonservicegebied bij de WoonArk- Regenboog: 2 appartementsgebouwen aan de Lijzijde (50 appartementen) De woningen worden in warmte, koude en warm tapwater voorzien via een WKO-installatie. De appartementgebouwen worden middels een loopbrug met elkaar verbonden en krijgen een loopbrug naar het hoofdgebouw en De Regenboog. Doelgroep: 65 plussers (met zorgvraag) De plannen worden aangepast omdat de gemeenteraad heeft besloten dat deze gebouwen niet hoger mogen zijn dan zes bouwlagen. Hiervoor is een bestemmingsplanwijziging in voorbereiding. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle
115
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Nieuwbouw koop
De Grutto (sociale) koopwoningen 22 sociale koopwoningen aan de Grutto Het betreft 22 sociale koopwoningen die tegelijkertijd met een woongebouw voor Stichting De Reeve zijn ontwikkeld. Samen met de gemeente heeft OFW zich als doel gesteld dat deze starterswoningen, starterswoningen moeten blijven. OFW heeft hiervoor een overeenkomst met Koopgarant afgesloten. Dit betekent dat OFW de woning terugkoopt op het moment dat de woning te koop komt. OFW zal in de meeste gevallen de woning opnieuw te koop aanbieden aan een starter. Voor dit project is subsidie vanuit de stimuleringsregeling ontvangen. Door deze regeling kon de Vrij op naam prijs verlaagd worden. Koopprijs: tussen € 141.251 tot € 150.000- VON. De bouw is gestart op 7 december 2009. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Groothuis Bouwgroep te Genemuiden EPC: 0,7
Koopwoningen Bries De Boeg 24 appartementen op de hoek Boeg – Fazantendreef Met deze 24 appartementen op de hoek Boeg – Fazantendreef wordt de laatste hand gelegd aan wijk De Boeg. OFW heeft in 2009 de grond aangekocht. Deze woningen worden ontwikkeld door VOF de Boeg. OFW heeft een aandeel van 50% in deze vennootschap onder firma. Bouw neemt eveneens voor 50% deel in deze VOF. Doelgroep: senioren en 1 en 2 persoonshuishoudens Planning: start bouw afhankelijk van de verkoop. Architect: Joost Dolhain design Aannemer: Mateboer bouw bv te Kampen EPC: 0,79
116
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Nieuwbouwwoningen Bloemenzoom, Swifterbant 16 koopwoningen: rijwoningen 18 koopwoningen: 2 onder 1 kap woningen In 2005 heeft OFW overeenstemming bereikt met de gemeente inzake de aankoop van de grond. Recent is de bestemmingsplanprocedure afgerond. Gezien de woningmarktontwikkelingen op de koopmarkt wordt momenteel een vernieuwde marktverkenning uitgevoerd. Planning: start bouw afhankelijk van marktontwikkelingen op de koopmarkt Architect: Architectenbureau Looman te Zeewolde
Nieuwbouw 3e fase woonservicegebied WoonArk- Regenboog: 2 appartementsgebouwen voor koop 2 gebouwen voor koopappartementen aan de Lijzijde (40 appartementen) De woningen worden in warmte, koude en warm tapwater voorzien via een WKO-installatie. De gebouwen worden middels een loopbrug met elkaar verbonden en kunnen via een loopbrug naar het hoofdgebouw bij de WoonArk en De Regenboog. Gezien de marktontwikkelingen wordt onderzocht wat haalbaar is in de koopmarkt. Doelgroep: 65 plussers (met zorgvraag). Planning: afhankelijk van uitkomsten marktonderzoek en bestemmingsplanmogelijkheden Architect: 19 Het Atelier te Zwolle
Toekomstige projecten
De Giekstraat, Dronten Doelgroep: senioren en jongeren Intentieovereenkomst met Plegt-Vos getekend. Plegt Vos is eigenaar van een voormalige garage dat grenst aan het appartementsgebouw van OFW aan de Giekstraat. Deze garage wordt momenteel verhuurd aan de gemeente voor onderwijshuisvesting.
117
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Woonservicegebied/ zorguitvalsbasis Swifterbant Doelgroep: senioren Voor een woonservicegebied in combinatie met een multifunctioneel gebied loopt op dit moment een verkennend onderzoek. Geïnventariseerd wordt voor welke voorzieningen behoefte is aan huisvesting en wat een geschikte locatie zou zijn.
Woonservicegebied Dronten West OFW is in gesprek met de gemeente over de invulling van deze locatie. Doelgroep: senioren Start bouw: na 2012
Multifunctioneel Gebied Biddinghuizen De nadere voorwaarden voor de realisatie van het Multifunctioneel Gebied zijn uitgewerkt in een overeenkomst. Deze wordt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2010 getekend. OFW zal optreden als ontwikkelaar, eigenaar en zal ook instaan voor het beheer. De gemeenteraad heeft hierover reeds een principebesluit genomen. Het MFG omvat een educatief centrum met daarin drie basisscholen, de kinderopvang, peuterspeelzaal en de bibliotheek. De betrokken partijen zijn inmiddels ver gevorderd met het programma van eisen.
Basisschool Dronten West Begin 2010 is er vanuit de gemeente Dronten een verzoek gekomen voor het bouwen van een basisschool in Dronten West. OFW en de gemeente zijn hierover in overleg.
118
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
De Graafschap te Biddinghuizen. De Graafschap is een uitbreidingswijk in Biddinghuizen. Op basis van het convenant met de gemeente is het uitgangspunt dat OFW in elke fase huurwoningen realiseert. De gemeente Dronten heeft opdracht verstrekt om de energievisie voor deze wijk verder uit te werken. De verwachting is dat de eerste kavels bouwrijp worden gemaakt in 2011.
Rivierduingebied en De Gilden. Het Rivierduingebied in Swifterbant en De Gilden in Dronten zijn de komende jaren uitbreidingswijken. Op basis van het convenant met de gemeente is het uitgangspunt dat OFW in elke fase huurwoningen realiseert.
Diverse moderniseringen. Tot 2014 worden diverse moderniseringsprojecten opgestart, bijvoorbeeld in Dronten Centrum, 3e fase Greente Zuid te Swifterbant, de Spelwijk te Swifterbant.
119
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
9
T it e l Fvin a na nhceite ehoo l j afadrsvtu e rks l a g th e m a e t c e t e r a
“
EPC netwerk Bussiness magazine
“
120
“Innovatief project krijgt 5 ton subsidie. Voor het project ‘Biddinghuizen Centrum-Zuid’ met 85 woningen, rekte OFW het begrip innovatie verder op. Zo ver dat SenterNovem het project prompt een subsidie van vijf euroton toezegde in het kader van de Unieke Kansen Regeling (UKR).’’
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
121
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
122
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
F in a n c i e e l
jaarverslag
Kengetallen (geconsolideerd) Boekjaar
2009
2008
2007
4.127
4.013
4.011
29
34
26
- Sloop
4
6
23
- Aankoop
3
2
224
152
51
4.321
4.127
4.013
- Verzorgingshuis
110
110
110
- CAH-studenteneenheden
280
280
280
Overige woongebouwen
390
390
390
17
11
11
Garages
175
175
196
Overige verhuureenheden
192
186
207
4.903
4.703
4.610
Woningen in aanbouw (ultimo boekjaar)
81
165
148
Algemeen
%
%
%
1,60
1,53
1,58
0,84
0,55
0,98
0,88
0,32
0,23
65,59
66,35
66,72
€
€
€
3.362
3.323
3.295
%
%
%
Solvabiliteit
6,66
7,03
7.67
Rentabiliteit totale vermogen
3,80
3,74
3,22
Aantal verhuureenheden: Woningen in exploitatie per 1 januari - Verkoop
- Oplevering nieuwbouw Woningen in exploitatie per 31 december
Bedrijfsruimten en maatschappelijk vastgoed
Totaal verhuureenheden
1. Huurachterstand actieve huurders in een percentage van de huren en vergoedingen 2. Huurderving uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen (exclusief leegstand verkoop) - leegstand verkopen 3. Algemene bedrijfsreserve einde boekjaar uitgedrukt in een percentage van de huren en de overheidsbijdragen
4. Algemene bedrijfsreserve einde boekjaar per verhuureenheid
123
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
1 Geconsolideerde balans per 31 december 2009 Ref.
31-12-2009
31-12-2008
226.411
193.030
15.994
23.477
666
1.503
243.071
218.010
Te vorderen BWS-subsidie
124
155
Latente belastingvordering
757
796
Totaal financiële vaste activa
881
951
243.952
218.961
34
34
1.163
473
x € 1.000
ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa
5.1
Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa
5.2
Totaal vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden
5.3
Voorraad onderhoudsmaterialen Onderhanden projecten
5.4
Vorderingen
5.5
Huurdebiteuren
5.5.1
535
502
Overige vorderingen
5.5.2
1.306
970
Overlopende activa
5.5.3
268
34
2.109
1.506
406
1.454
3.712
3.467
247.664
222.428
Totaal vorderingen Liquide middelen
5.6
Totaal vlottende activa TOTAAL
124
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Ref.
31-12-2009
31-12-2008
16.485
15.629
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
5.976
10.947
Totaal voorzieningen
5.976
10.947
207.548
180.022
3.787
3.983
Latente belastingverplichting
359
222
Totaal langlopende schulden
211.694
184.227
x € 1.000
PASSIVA GROEPSVERMOGEN
5.7
Groepsvermogen
VOORZIENINGEN
5.8
LANGLOPENDE SCHULDEN
5.9
Leningen kredietinstellingen Overige langlopende schulden
KORTLOPENDE SCHULDEN
5.10
Schulden aan kredietinstellingen
5.10.1
1.962
2.742
Schulden aan leveranciers
5.10.2
3.234
2.986
Belastingen en premies sociale verzekeringen
5.10.3
99
109
Overige schulden
5.10.4
2.436
472
Overlopende passiva
5.10.5
5.778
5.316
13.509
11.625
247.664
222.428
Totaal kortlopende schulden
TOTAAL
125
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
2 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2009 Ref.
2009
2008
Huren
6.1
25.074
23.366
Vergoedingen
6.2
679
548
Overheidsbijdragen
6.3
59
191
Verkoop onroerende zaken
6.4
3.271
4.177
Overige bedrijfsopbrengsten
6.5
963
991
30.046
29.273
x € 1.000
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen op materiële vaste activa
6.6
3.780
3.558
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
6.7
3.353
6.858
Lonen en salarissen
6.8
3.154
2.941
Sociale lasten
6.9
720
685
Lasten onderhoud
6.10
4.841
3.195
Overige bedrijfslasten
6.11
4.898
4.159
Som der bedrijfslasten
20.746
21.396
BEDRIJFSRESULTAAT
9.300
7.877
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten
6.12
329
566
Rentelasten
6.13
8.561
7.872
1.068
571
212
133
856
438
GROEPSRESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN Belastingen
6.14
GROEPSRESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING NA BELASTINGEN
126
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2009
2008
x € 1.000
Kasstroom uit operationele activiteiten Groepsresultaat Afschrijvingen en waardeveranderingen Mutatie in overige voorzieningen Werkkapitaal (exclusief bankkrediet)
856
438
7.133
10.352
0
-/- 268
1.371
265
Kasstroom uit bedrijfsuitoefening
9.360
10.787
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa
-/- 38.158
-/- 41.406
993
1.327
70
64
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-/- 37.095
-/- 40.015
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden (bijstorting leningen) Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen) Aflossing langlopende schulden Latente belastingverplichting
3.200
2.000
27.144
25.382
-/- 3.014
-/- 2.872
137
222
Kasstroom uit financierfinancieringsactiviteiten
27.467
24.732
Toename/afname geldmiddelen
-/- 268
-/- 4.496
406
1.454
Schulden aan kredietinstellingen
-/- 1.962
-/-2.742
Saldo geldmiddelen
-/- 1.556
-/- 1.288
Saldo geldmiddelen Liquide middelen
127
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
4 Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening WAARDERINGSGRONDSLAGEN
draagt. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld.
Regelgeving
Proportioneel in de consolidatie worden opgenomen
De jaarverslaggeving voor toegelaten instellingen
deelnemingen in entiteiten voor zover eenzelfde in-
volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals
vloed op het beleid kan worden uitgeoefend als door
deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale
elk der overige participanten. Looptijd en rechtsvorm
Huursector. In dit besluit wordt in principe BW 2 titel
zijn hierbij niet van belang.
9 voorgeschreven, behoudens enkele uitzonderingen
Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen
van specifieke aard. Voor woningcorporaties is de
zijn daar waar nodig gewijzigd om aansluiting te krij-
Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisves-
gen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de
ting van toepassing. In deze richtlijn zijn onder meer
groep. Daar waar van de gegevens in totaliteit geen
specifieke modellen voor de balans en de winst- en
belangrijke invloed uitgaat op de geconsolideerde
verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector
winst- en verliesrekening is van correctie van de
specifieke presentatie-, waarderings- en verslagge-
grondslagen afgezien.
vingsvoorschriften geformuleerd. Groepsmaatschappijen blijven in de consolidatie opDe geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in over-
genomen tot het moment dat zij worden verkocht.
eenstemming met de wettelijke bepalingen van BW 2
Deconsolidatie vindt plaats op het moment dat de
titel 9 en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor
beslissende zeggenschap wordt overgedragen.
de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad van de Jaarverslaggeving.
De in de consolidatie begrepen rechtspersonen en vennootschappen zijn:
Toelichtingen op posten in de balans, winst- en ver-
• OFW Holding BV (100%)
liesrekening en kasstroomoverzicht worden in de
• OFW Vastgoed Beheer BV (100%)
jaarrekening genummerd.
• OFW Projectontwikkeling BV (100%) • De Boeg VOF (50%)
Grondslagen voor consolidatie In de consolidatie worden opgenomen de financiële
Intercompany-transacties, intercompany-winsten en
gegevens van Oost Flevoland Woondiensten en haar
onderlinge vorderingen en schulden tussen groeps-
groepsmaatschappijen. Dit betreft alle maatschappij-
maatschappijen worden geëlimineerd.
en waarmee zij een organisatorische en economische
Resultaten op intercompany-transacties tussen in de
eenheid vormt.
consolidatie opgenomen groepsmaatschappijen worden volledig uit zowel de balanswaardering als het
128
Integraal in de consolidatie worden opgenomen deel-
groepsresultaat geëlimineerd voorzover deze resulta-
nemingen waarin beslissende zeggenschap op het be-
ten nog niet door een overdracht van het verkregen
leid kan worden uitgeoefend. In het algemeen betreft
actief of passief aan derden buiten de groep zijn ge-
het deelnemingen waarin het belang meer dan 50% be-
realiseerd.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
BALANSWAARDERING
tiekosten geactiveerd. Voor zover verkregen subsidies kwalificeren als investeringssubsidie worden deze in
Algemeen
mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardi-
Voor zover niet anders vermeld worden alle activa en
gingsprijs.
passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-inVerwerking verplichtingen
vesteringen) die leiden tot een waardeverhoging van
In de jaarrekening worden naast juridisch afdwing-
het actief worden aangemerkt als activeerbare kosten
bare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen
van vernieuwing.
verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan
Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige her-
is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn
structureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen
gedaan richting huurders, gemeenten en overige sta-
dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn
keholders aangaande verplichtingen inzake toekom-
aangegaan worden in de waardering betrokken. Her-
stige herstructureringen en toekomstige nieuwbouw-
structurering onderscheidt zich van renovatie door
projecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan
het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke
het besluitvormingsproces van de corporatie rondom
capaciteit.
projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering
De lasten van onderhoud onderscheiden zich van
van de definitief ontwerpfase en afgeleid het aanvra-
activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake
gen van de bouwvergunning onherroepelijk is.
is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van onderhoud worden direct in het resultaat verant-
MATERIËLE VASTE ACTIVA
woord.
Onroerende zaken in exploitatie
Voor de berekening van de bedrijfswaarde per tech-
Deze activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of
nisch complex zijn de volgende uitgangspunten ge-
vervaardigingsprijs verminderd met de daarop toege-
hanteerd:
paste afschrijvingen, welke op basis van een disconto-
• raming van alle opbrengsten en kosten voor de
voet van 6,5% annuïtair zijn berekend, met uitzondering van de grond, bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. Voor complexen met een
restant levensduur van het complex; • raming van het planmatig onderhoud voor de totale levensduur;
lagere bedrijfswaarde heeft waardering tegen deze la-
• huurstijging vanaf 2009: 2,25%;
gere waarde plaatsgevonden.
• huurderving 1,0% van de huuropbrengst; • variabele lastenstijging 2,25%;
De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uit-
en algemeen beheer) van € 1.330 per verhuureen-
gaven, eventueel vermeerderd met na-investeringen.
heid;
Tevens worden hierbij de rente tijdens de bouw en direct toerekenbare interne kosten alsmede transac-
129
• genormeerde variabele lasten (OZB, verzekering
• genormeerde klachten- en mutatieonderhoudskosten (bedrijfseconomische interne norm) € 303
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
per verhuureenheid; • kosten van planmatig onderhoud op basis van de meerjarenplanning onderhoud; • investeringen nieuwbouw en investeringen inzake
gelen in het kader van strategisch voorraadbeheer. Op basis van de uitkomsten van de bedrijfswaarde heeft over 2009 evenals 2008 geen afwaardering plaats gehad.
herstructurering op basis van feitelijke verplichtingen in casu voorgenomen en goedgekeurd extern
Complexindeling
gecommuniceerd beleid (voorgaand jaar: idem);
De complexen zijn gebaseerd op de onderhoudstech-
• een restwaarde op basis van geschatte grond-
nische indeling. Daarmee sluit de complexindeling
waarde aan het einde van de exploitatieperiode
aan op het interne beleid en beheer van Oost Flevo-
(voorgaand jaar: idem);
land Woondiensten. De vergelijking tussen de ver-
• disconteringsvoet 6,00%.
krijgings- of vervaardigingsprijs en de bedrijfswaarde
• de heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volks-
vindt plaats op basis van deze complexindeling.
huisvesting en de te betalen vennootschapsbelasting maken geen onderdeel uit van de bedrijfs-
De volgende afschrijvingstermijnen zijn gehanteerd:
waarde.
• grond geen afschrijving • bouw
20-50 jaar
Met de begrote verkopen in de eerstkomende vijf
• modernisering 35-40 jaar
jaren is bij de bepaling van de bedrijfswaarde geen
• garages
40/50 jaar
rekening gehouden. Eveneens is bij de bepaling van de bedrijfswaarde geen rekening gehouden met de
Voor complex 901 (bedrijfsruimte Tegeltoko/Lank-
rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande lenin-
man) is een erfpachtovereenkomst afgesloten.
genportefeuille en beleggingen. De rentabiliteitswaar-
Deze overeenkomst loopt tot 2014 (jaarlijkse canon
decorrectie betreft het verschil tussen de contante
€ 8.627).
waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze
Onroerende zaken in ontwikkeling
posten op de balans. Ultimo 2009 bedraagt deze cor-
Dit betreffen complexen in aanbouw die worden
rectie € 16,3 miljoen positief (ultimo 2008: € 14,9 mil-
gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende
joen positief).
kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van
130
De actualisering van de bedrijfswaardeberekening
een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te
vindt jaarlijks plaats, waarbij in principe de minimum-
dekken stichtingskosten. Bij de bepaling van de bij-
waarderingsregel op complexniveau wordt toegepast.
zondere waardevermindering worden de boekwaarde
Indien de bedrijfswaarde op complexniveau struc-
en de reële waarde van de kasstroomgenererende
tureel lager is dan de boekwaarde vindt in principe
eenheid waartoe de onroerende zaken gaan behoren
afwaardering tot het niveau van de bedrijfswaarde
betrokken. Indien de bijzondere waardevermindering
plaats. Het is moeilijk om aan te geven of sprake is
hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in
van een structureel lagere waarde, omdat ten aanzien
ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil
van de bedrijfswaarde op complexniveau jaarlijks fluc-
gewaardeerd en wordt een voorziening aan de credit-
tuaties plaatsvinden door de uitvoering van maatre-
zijde van de balans opgenomen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Ingenomen grondposities worden onder deze post
• automatisering
verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten.
• auto’s
Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkel-
• aanhangwagens
3-7 jaar 5 jaar 10 jaar
activiteiten zijn gestart. FINANCIELE VASTE ACTIVA Met betrekking tot zogeheten gecombineerde projecten wordt het aandeel van de koopwoningen ver-
Te vorderen BWS-subsidies
antwoord onder de post onderhanden projecten, het
De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Wo-
aandeel huurwoningen wordt verantwoord onder de
ninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (con-
onroerende en roerende zaken in ontwikkeling. Voor
tante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks ver-
wat betreft het onrendabele deel van het gecom-
minderd met de door de budgethouders beschikbaar
bineerde project wordt bij het aangaan van de ver-
gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhanke-
plichting het onrendabele deel verminderd met het
lijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf
verwachte verkoopresultaat in de winst- en verliesre-
de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Het
kening verantwoord onder de post overige waardever-
kortlopende deel van deze post is opgenomen onder
anderingen materiële vaste activa. Bij oplevering van
de vlottende activa.
het totale project wordt het verkoopresultaat zowel verantwoord onder de post verkoop onroerende za-
Deelnemingen
ken als onder de post overige waardeveranderingen
Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige
materiële vaste activa. Daarmee wordt de economi-
deelnemingen waarin invloed van betekenis kan wor-
sche realiteit van de transactie het best zichtbaar ge-
den uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de net-
maakt.
to-vermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij
Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende
een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%.
complexen in exploitatie zijn genomen.
De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens grondslagen die gelden voor deze jaarrekening.
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
VLOTTENDE ACTIVA
De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aan-
Voorraden
schafwaarde onder aftrek van afschrijvingen.
De voorraden zijn gewaardeerd tegen historische
Welke op basis van een discontovoet van 6,5% annui-
kostprijs, onder aftrek van een voorziening voor het
tair zijn berekend.
risico van incourantheid.
De volgende afschrijvingstermijnen aangehouden:
Onderhanden projecten
• bedrijfsgebouwen
30 jaar
De bestede bouwkosten van te verkopen nieuwbouw
• meubilair
10 jaar
woningen zijn, indien van toepassing, opgenomen
3 jaar
onder de post onderhanden werk, onder aftrek van de
5-10 jaar
aan klanten in rekening gebrachte termijnen en reke-
• plantenbakken, hydrocultuur • apparatuur en machines
131
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
ning houdend met eventueel te voorziene verliezen.
deerd indien Stichting Oost Flevoland Woondiensten
Het resultaat op onderhanden werken wordt verant-
daartoe een afdwingbaar recht heeft en het voorne-
woord naar rato van de voortgang van de werkzaam-
men heeft om op netto basis af te rekenen.
heden (‘percentage of completion’).
Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie,
Debiteuren
worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat
De debiteuren zijn gewaardeerd tegen nominale
er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen
waarde. Voor oninbaarheid van deze vorderingen
kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmo-
heeft een afwaardering plaatsgevonden. Deze afwaar-
gelijkheden kunnen worden benut. Belastinglatenties
dering is ultimo 2009 op basis van de ouderdom van
worden gewaardeerd op basis van nominale waarde.
de vorderingen statisch bepaald.
Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vast activa, latente belastingverplichtin-
VOORZIENINGEN
gen zijn opgenomen onder de voorzieningen.
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
Leningen
De voorziening onrendabele investeringen nieuw-
Leningen worden gewaardeerd tegen de kostprijs,
bouw wordt gevormd voor onrendabele investeringen
zijnde het ontvangen bedrag rekeninghoudend met
van toekomstige nieuwbouwprojecten, waarover in-
agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.
terne besluitvorming en externe communicatie heeft
Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de
plaatsgevonden. Indien er reeds investeringen of aan-
uiteindelijke aflossingswaarde wordt tezamen met de
gegane verplichtingen van een nieuwbouwproject zijn
verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat
geactiveerd worden de onrendabele investeringen op
de effectieve rente gedurende de looptijd van de le-
de onroerende zaken in ontwikkeling in mindering
ningen in de winst- en verliesrekening wordt verwerkt.
gebracht.
Leningen worden hetzij ineens afgelost (fixe-leningen), hetzij in gedeelten op basis van het annuïtaire,
Latente belastingvorderingen en -verplichtingen
het dynamische kostprijssysteem of het systeem van
Een voorziening voor latente belastingvorderingen
lineaire aflossing. Bij dynamische kostprijsleningen
en –verplichtingen wordt getroffen met behulp van
vindt geen aflossing plaats zolang de exploitaties van
de verplichtingenmethode voor tijdelijke verschillen
de activa, die met deze klimleningen worden gefinan-
tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen
cierd, voorcalculatorische verliezen opleveren. Gedu-
en hun belastinggrondslag, en ook wanneer er sprake
rende die periode worden deze leningen jaarlijks met
is van voorwaartse verrekenbare verliescompensatie.
deze verliezen verhoogd.
De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van
GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING
het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de
132
in komende jaren geldende tarieven, voorzover reeds
Algemeen
bij wet vastgesteld.
Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van
Latente belastingvorderingen en –verplichtingen
de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Als
binnen dezelfde fiscale eenheid worden alleen gesal-
baten zijn die opbrengsten aangemerkt die op balans-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
datum geïnd of invorderbaar waren. Als lasten die
vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in ver-
kosten die op balansdatum betaald of verschuldigd
houding tot de uitgaven en periode van vervaardiging.
waren c.q. waarvoor de verplichting is aangegaan. Belastingen Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen
Deze worden berekend over het resultaat voor belas-
bedrijf
tingen volgens de jaarrekening op basis van het gel-
De toe te rekenen interne directe kosten en rente in
dende belastingtarief, rekening houdend met fiscale
het kader van voorfinanciering ten behoeve van on-
faciliteiten en beperkingen. Vanaf 1 januari 2008 heeft
roerende zaken in ontwikkeling worden hieronder
Stichting Oost Flevoland Woondiensten de uitgangs-
verantwoord.
punten zoals vastgelegd in de Vaststellingsovereenkomst (VSO II) tussen de woningcorporaties en de
Lasten onderhoud
Belastingdienst (integrale belastingplicht) gehan-
Onder deze post worden alle direct aan het verslag-
teerd. Bij het bepalen van de belastingpositie ultimo
jaar toe te rekenen kosten van onderhoud verant-
2009 is hiermee rekening gehouden.
woord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben
De belasting over het resultaat wordt berekend over
plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen
het resultaat voor belastingen in de winst- en verlies-
waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd
rekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal
op balansdatum worden verwerkt onder de niet uit de
compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren
balans blijkende verplichtingen.
(voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en
Het reparatie- en verhuisonderhoud wordt onderschei-
na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt
den in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de
rekening gehouden met wijzigingen die optreden in
kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en ver-
de latente belastingvorderingen en latente belasting-
liesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opge-
schulden uit hoofde van wijzigingen in het te hante-
nomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten.
ren belastingtarief.
De lasten van onderhoud onderscheiden zich van acti-
133
veerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van
Deze last respectievelijk bate is in de geconsolideer-
een waardeverhoging van het actief.
de resultatenrekening opgenomen.
Activeren van rentelasten
Pensioenen
Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende
De (vroeg)pensioenen van de werknemers van Oost
activa gedurende de periode van vervaardiging van
Flevoland Woondiensten zijn ondergebracht bij
een actief, indien het een aanmerkelijke hoeveelheid
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties
tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar
(SPW). De betreffende regeling kwalificeert als een
te maken. De te activeren rente wordt berekend op ba-
toegezegde pensioenregeling aangezien de pensi-
sis van de verschuldigde rente over specifiek voor de
oenuitkeringen aan de deelnemers niet uitsluitend
vervaardiging opgenomen leningen en van de gewo-
afhankelijk zijn van de betaalde premies en behaalde
gen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de
rendementen maar ook gekoppeld zijn aan de pensi-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
oengrondslagen/salarissen van de deelnemers. Het bedrijfstakpensioenfonds stelt overigens dat de
• Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering
pensioenregeling een toegezegde bijdrageregeling betreft.
Materiële vaste activa, minimum waarderingsregel Onroerende en roerende zaken in exploitatie wor-
De pensioenregeling is in de jaarrekening verwerkt als
den gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaar-
een toegezegde bijdrageregeling, omdat overeenkom-
digingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrij-
stig RJ 271.310 voldaan is aan de voorwaarden dat:
vingen en (naar verwachting duurzame) bijzondere
• de corporatie is aangesloten bij een bedrijfstak-
waardeverminderingen. Een bijzonder waardevermin-
pensioenfonds en tezamen met andere rechtsper-
deringsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde
sonen dezelfde pensioenregeling toepast en;
de reële waarde duurzaam overschrijdt. De reële
• de corporatie geen verplichting heeft tot het vol-
waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgeno-
doen van aanvullende bijdragen in geval van een
men bestemming van complexen. De reële waarde
tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders
van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor
dan het voldoen van hogere toekomstige premies.
de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken
Dit betekent dat de verschuldigde premiebijdragen
kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur
rechtstreeks in de winst- en verliesrekening als pen-
worden aangehouden.
sioenlast worden verantwoord en de nog te betalen dan wel terug te ontvangen bijdragen onder de kortlo-
De uitgangspunten van de reële waarde zijn deels
pende schulden respectievelijk vorderingen.
afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van
Ultimo 2009 bedraagt de dekkingsgraad van het SPW
Stichting Oost Flevoland Woondiensten. Deze be-
106% (ultimo 2008: 96%). De Nederlandse Bank
leidsvoornemens komen ondermeer tot uitdrukking
stelt een minimale dekkingsgraad van 105% en een
in het strategisch voorraadbeheer waarbij eigen keu-
buffervereiste die uitkomt op een dekkingsgraad van
zes worden gemaakt ten aanzien van verhuur of ver-
tenminste 120%.
koop, levensduur, kwaliteits- en huurniveaus. Voor zover mogelijk hanteert Stichting Oost Flevoland
Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering
Woondiensten binnen de sector gangbare uitgangs-
en resultaatbepaling
punten.
De jaarrekening wordt overeenkomstig BW2 Titel 9
134
opgesteld. Het management dient daartoe bepaalde
Timing en verwerking van onrendabele investeringen
veronderstellingen en schattingen te maken die van
nieuwbouw en herstructurering
invloed zijn op de waardering van activa en verplich-
In de jaarrekening worden naast juridisch afdwing-
tingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van
bare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen
voorwaardelijke activa en verplichtingen. De volgende
verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern
waarderingsgrondslagen zijn naar de mening van het
geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan
management het meest kritisch voor het weergeven
is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn
van de financiële positie en vereisen een subjectieve
gedaan richting huurders, gemeenten en overige sta-
of complexe beoordeling van het management:
keholders aangaande verplichtingen inzake toekom-
• Materiële vaste activa, minimum waarderingsregel
stige herstructureringen en toekomstige nieuwbouw-
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
projecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan
lansposten en posten van de winst- en verliesrekening
het besluitvormingsproces van de corporatie rondom
waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden be-
projectontwikkeling en herstructurering. Van een fei-
schouwd als behorende tot de operationele activitei-
telijke verplichting is sprake indien de formalisering
ten.
van de definitief ontwerpfase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning onherroepelijk is.
De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen. In het kasstroomover-
De aannames gedaan bij de financiële impact van
zicht wordt onderscheid gemaakt tussen operatione-
bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen af-
le, investerings- en financieringsactiviteiten.
wijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd
De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn ge-
ondergaan door bewegingen in het prijsniveau van
splitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in
leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen
de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactivi-
in de voorgenomen bouwproductie.
teiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële
Grondslagen kasstroomoverzicht
vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de in-
onder overige schulden voorkomende verplichtingen.
directe methode. Bij deze methode wordt het net-
135
toresultaat aangepast voor posten van de winst- en
Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest
verliesrekening die geen invloed hebben op ontvang-
en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kas-
sten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de ba-
stroom uit operationele activiteiten.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
5 Toelichting op de geconsolideerde balans x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
226.411
193.030
15.994
23.477
666
1.503
243.071
218.010
Woningen en Woongebouwen
Onroerende Zaken, niet zijnde woningen
Totaal
214.349
10.588
224.937
-/- 30.892
-/- 1.015
-/- 31.907
183.457
9.573
193.030
5.083
566
5.649
31.671
1.988
33.659
Desinvesteringen
-/- 1.271
0
-/- 1.271
Waardeverandering
-/- 1.507
0
-/- 1.507
Afschrijvingen
-/- 3.073
-/- 354
-/- 3.427
278
0
278
31.181
2.200
33.381
248.325
13.142
261.467
-/- 33.687
-/- 1.369
-/- 35.056
214.638
11.773
226.411
ACTIVA 5.1 MATERIËLE VASTE ACTIVA Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie
Onroerende zaken in exploitatie
x € 1.000
Saldo per 1 januari 2009 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties in boekjaar Investeringen In exploitatie genomen
Afschrijving desinvesteringen Saldo Saldo per 31 december 2009 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
In 2009 is een bedrag van € 123.000 rente geactiveerd
Actuele waarde
(2008 € 170.000).
De bedrijfswaarde van de onroerende zaken in exploitatie (woningen, garages en bedrijfsruimten) be-
136
Zekerheden
draagt per 31 december 2009 € 285,4 miljoen (ultimo
De panden aan de Noord 43, 45 en 61 t/m 65 zijn
2008: € 247,8 miljoen).
als hypothecaire zekerheid gesteld voor een door de
De bedrijfswaarde in het verslagjaar is ten opzichte
ABN/AMRO verstrekte lening en rekening-courant-
van het voorgaande verslagjaar toegenomen met een
krediet.
bedrag van € 37,6 miljoen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
De mutatie laat zich als volgt verklaren (x € 1 miljoen):
a. Autonome ontwikkeling - vrijval kasstromen - effect één jaar opschuiven
-/- 13,9 13,3 -/- 0,6
b. Gevolgen van aanpassing parameters - levensduur
0,9
c. Niveauwijzigingen - huren
1,8
- onderhoudslasten
12,4
- overige exploitatie-uitgaven
-/-6,9
- overige niveauwijzigingen
-/- 0,5 6,8
d. Gevolgen mutaties in het bezit - investeringen/aankoop bezit - verkocht bezit
31,8 -/- 1,3 30,5
Totaal mutaties
37,6
Per 31 december 2009 hebben 618 woningen het label verkoop. De verwachte opbrengstwaarde van deze woningen bedraagt € 87 miljoen (de gemiddelde boekwaarde per woning bedraagt € 31.000).
Onroerende zaken in ontwikkeling
31-12-2009
31-12-2008
23.477
11.338
32.319
36.761
674
0
-/- 33.659
-/-18.024
waardeverandering
-/- 6.817
-/- 6.598
Saldo per 31 december
15.994
23.477
X € 1.000
Saldo per 1 januari Mutaties in boekjaar investeringen onroerende zaken t.d.v. exploitatie in exploitatie genomen
In 2009 is een bedrag van € 93.000 rente geactiveerd (2008 € 104.000). De aangegane verplichtingen van projecten in ontwikkelingen bedraagt per 31 december 2009 € 18,8 miljoen (ultimo 2008: € 10,3 miljoen).
137
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Bedrijfsgebouwen
Inventarissen
Vervoermiddelen
Totaal
Aanschafwaarde
1.266
1.850
410
3.526
Cumulatieve afschrijvingen
-/- 531
-/- 1.167
-/- 325
-/- 2.023
735
683
85
1.503
0
152
38
190
-/- 674
0
0
-/- 674
-/- 61
-/- 255
-/- 37
-/- 353
-/- 735
-/- 103
1
-/- 837
Aanschafwaarde
0
2.002
448
2.450
Cumulatieve afschrijvingen
0
-/- 1.422
-/- 362
-/- 1.784
Boekwaarde
0
580
86
666
x € 1.000
Saldo per 1 januari 2009
Boekwaarde Mutaties in boekjaar Investeringen Overboeking naar onroerende zaken in ontwikkeling Afschrijvingen Saldo Saldo per 31 december 2009
x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
Te vorderen BWS-subsidies
124
155
Latente belastingvordering
757
796
881
951
155
181
6
7
-/- 37
-/- 33
124
155
757
796
5.2 FINANCIELE VASTE ACTIVA
Te vorderen BWS-subsidies Saldo per 1 januari - rente - ontvangen Saldo per 31 december Latente belastingvordering Inzake de ontvangen premie herfinanciering van een deel van de uitstaande leningenportefeuille is een latente belastingvordering opgenomen van
138
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
34
34
1.197
473
34
0
1.163
473
535
502
1.306
970
268
34
2.109
1.506
Actieve contracten
413
366
Niet actieve contracten
453
488
866
854
331
352
535
502
Overige vorderingen op huurders/kopers
104
378
UKR-subsidie
375
375
Vennootschapsbelasting
147
183
Overige vorderingen
680
34
1.306
970
268
34
5
1
- Rekening-courant banken
401
1.453
Totaal
406
1.454
5.3 VOORRADEN Voorraad onderhoudsmaterialen 5.4 Onderhanden projecten Geactiveerde kosten Af: ontvangen termijnen
5.5 VORDERINGEN 5.5.1 Huurdebiteuren 5.5.2 Overige vorderingen 5.5.3 Overlopende activa Totaal Huurdebiteuren De huurdebiteuren zijn als volgt te specificeren:
Af: voorziening dubieuze debiteuren
Overige vorderingen
Overlopende activa Overig 5.6 LIQUIDE MIDDELEN Direct opvraagbaar - Kas
139
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
16.485
15.629
15.629
15.191
856
438
16.485
15.629
5.976
10.947
359
222
6.335
11.169
10.947
14.219
-/- 4.971
-/- 3.272
5.976
10.947
359
222
PASSIVA 5.7 OVERIGE RESERVES Algemene bedrijfsreserve Algemene bedrijfsreserve Saldo per 1 januari Jaarresultaat Saldo per 31 december 5.8 VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening latente belastingverplichting
Voorziening onrendabele investering nieuwbouw Saldo per 1 januari - Mutatie in het boekjaar Saldo per 31 december Voorziening latente belastingverplichting Fiscaal wordt een voorziening voor onderhoud gevormd. Commercieel is deze voorziening niet aanwezig.
5.9 LANGLOPENDE SCHULDEN x € 1.000
Leningen kredietinstellingen Overige langlopende schulden
31-12-2009
31-12-2008
Totaal
Waarvan looptijd > 5 jaar
Totaal
Waarvan looptijd > 5 jaar
207.548
177.584
180.022
158.589
3.787
2.767
3.983
2.955
x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
180.022
155.324
27.144
25.382
3.200
2.000
-/-2.818
-/- 2.684
Leningen kredietinstellingen Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar -
nieuwe leningen
-
bijstorting roll-overleningen
-
aflossingen
Saldo Saldo per 31 december
140
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
27.526
24.698
207.548
180.022
Aflossingsverplichting komend jaar: € 2.810.000
miljoen), gerekend met 6% rente(ultimo 2008 6%).
Eindaflossing komend jaar: € 5.000.000 Gemiddelde rentevoet in 2009: 4,41% (2008: 4,68%)
Overige langlopende schulden Betreft de ontvangen premie inzake de herfinancie-
Reële waarde
ring van een deel van de totale leningenportefeuille.
De reële waarde van de leningen berekend tegen
Deze premie valt vrij ten gunste van het resultaat naar
contante waarde van de kasstromen bedraagt per 31
rato van de resterende looptijd van de geherfinancier-
december 2009 € 191,2 miljoen(ultimo 2008 € 168,3
de leningen.
x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
5.10.1 Schulden aan kredietinstellingen
1.962
2.742
5.10.2 Schulden aan leveranciers
3.234
2.986
5.10 KORTLOPENDE SCHULDEN
5.10.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen
99
109
5.10.4 Overige schulden
2.436
472
5.10.5 Overlopende passiva
5.778
5.316
13.509
11.625
ABN-AMRO Bank/ ING-bank
1.962
2.742
Schulden aan leveranciers
3.234
2.986
0
4
99
89
0
16
99
109
2.436
472
Totaal Schulden aan kredietinstellingen
Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremie Loonheffing/sociale lasten Vennootschapsbelasting Overige schulden Omzetbelasting Overlopende passiva Rente leningen
4.046
3.696
Rente rekening-courant/derivaten
204
149
Vooruitontvangen huren
765
654
Te betalen vakantiedagen/jubilea
172
140
Nog te betalen aan projecten en planmatig
129
393
Individuele huurtoeslag
215
244
13
15
Te betalen accountantskosten Overige
141
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
234
25
5.778
5.316
• Vanwege spreiding van renterisico’s is één lening
Niet uit de balans blijkende verplichtingen. • In 2000 is een perceel grond aangekocht in
met uitgestelde storting aangetrokken. De stor-
Dronten-Oost. De totale koopprijs bedraagt €
ting van deze lening zal in 2010 plaatsvinden. De
1.510.862. Bij de levering van de grond in 2000 is
hoofdsom van deze lening bedraagt € 5 miljoen.
50% (€ 755.431) betaald. Nadat de bestemming
Het rentepercentage bedraagt 4,769%.
van de grond is gewijzigd, zal het resterende deel
• Ter beperking van het renterisico van roll-over-
van de koopprijs worden voldaan. Ter meerdere
leningen zijn de volgende rente-instrumenten
zekerheid van deze betaling is het recht van hypo-
afgesloten.
theek op de grond gevestigd. • Vanaf 10 oktober 2000 is een pachtovereenkomst
Omdat de kostprijs van deze financiële instrumenten
afgesloten voor een terrein in Dronten-Oost. De
nihil is, zijn deze niet gewaardeerd. De reële waarde
jaarlijkse pacht bedraagt € 4.788 (looptijd tot 10
van deze instrumenten bedraagt op 31 december
oktober 2012).
2009 € 1.365.000 negatief (ultimo 2008 € 942.000
• De langlopende schulden van Oost Flevoland
negatief).
Woondiensten zijn deels gegarandeerd door
Met de ING-bank is door Oost Flevoland Woondien-
de gemeente Dronten (€ 3,6 miljoen) en deels
sten een kredietfaciliteit van € 6,5 miljoen overeenge-
geborgd door het Waarborgfonds Sociale Wo-
komen. Deze faciliteit kan in rekening-courant en/of
ningbouw (€ 201,5 miljoen). De hypothecaire
kasgeldleningen worden opgenomen.
geldlening van OFW Holding BV bedraagt ultimo
Met de ABN/AMRO is door OFW Holding BV een hy-
2009 € 2,5 miljoen. De obligo uit hoofde van
pothecaire geldlening van € 3 miljoen en een krediet-
de borgstelling van het Waarborgfonds Sociale
faciliteit van € 0,5 miljoen overeengekomen. Als ze-
Woningbouw bedraagt per 31 december 2009
kerheid voor deze voor de financiering door de ABN/
€ 7,6 miljoen.
AMRO is het recht van hypotheek op enkele panden
•
vertrekt en zijn de huurvorderingen van deze gebouwen verpand. Vanaf 1 januari 2008 is een fiscale eenheid (vennoot-
Caps en Floors Strike Cap Strike Floor
schapsbelasting) voor Oost Flevoland Woondiensten,
Ingangsdatum
Hoofdsom
Einddatum
1-3-2004
€ 5 mln.
1-3-2011
5,5%
2%
OFW Holding BV, OFW Vastgoed Beheer BV en OFW
1-9-2004
€ 5 mln.
1-9-2010
5,5%
2%
Projectontwikkeling gevormd.
Payers Swaps
142
Ingangsdatum
Einddatum
Hoofdsom
Te betalen rente
Te ontvangen rente
1-9-2005
1-9-2017
€ 4 mln.
4,06%
Euribor (3-maands)
2-5-2006
2-5-2016
€ 5 mln.
4,085%
Euribor (3-maands)
29-12-2006
2-1-2018
€ 5 mln.
4,26%
Euribor (3-maands)
1-12-2009
1-12-2021
€ 5 mln.
4,58%
Euribor (3-maands)
1-6-2010
1-6-2017
€ 5 mln.
3,43%
Euribor (6-maands)
1-12-2010
1-12-2010
€ 5 mln.
3,89%
Euribor (6- maands)
1-3-2011
1-3-2023
€ 5 mln.
4,14%
Euribor (6-maands)
1-9-2011
1-9-2021
€ 5 mln.
4,15%
Euribor (6-maands)
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Financiële instrumenten
interestderivaten om renterisico’s af te dekken. Daar-
Binnen het treasurybeleid van Oost Flevoland Woon-
bij wordt kostprijshedge accounting toegepast. De
diensten dient het gebruik van financiële instrumen-
toepassing van kostprijshedge accounting leidt tot
ten ter beperking van inherente (renterisico’s). Op
de volgende uitzondering op de hiervoor vermelde
grond van het vigerende interne beleggings- en fi-
waarderingsgrondslagen voor afgeleide financiële in-
nancieringsstatuut is het gebruik van rentederivaten
strumenten.
toegestaan. Bij het toepassen van het kostprijshedge accounting Financiële instrumenten omvatten bij Oost Flevoland
model is de eerste waardering en de grondslag van
Woondiensten vorderingen, liquide middelen en lang-
verwerking in de balans en de winst- en verliesreke-
lopende- en kortlopende schulden.
ning van het derivaat afhankelijk van de afgedekte positie. Dit betekent dat als de afgedekte positie tegen
Met ingang van 1 januari 2008 worden financiële
kostprijs in de balans wordt verwerkt, ook het deri-
instrumenten bij de eerste opname verwerkt tegen
vaat tegen kostprijs in de balans wordt gewaardeerd.
reële waarde, inclusief direct toerekenbare transac-
Zolang de afgedekte positie in de kostprijshedge nog
tiekosten. Na de eerste opname worden de financiële
niet in de balans is verwerkt wordt het derivaat niet
instrumenten gewaardeerd tegen de geamortiseerde
gewaardeerd.
kostprijs. Indien er geen sprake is van agio of disagio en direct toerekenbare kosten is de geamortiseerde
Om het kostprijshedge accounting model toe te pas-
kostprijs gelijk aan de nominale waarde. Op vorde-
sen wordt voldaan aan de vereisten die zijn uiteenge-
ringen wordt een noodzakelijk geachte voorziening
zet in RJ 290.
getroffen voor risico van oninbaarheid. Aangezien er geen sprake is van agio of disagio en
Oost Flevoland Woondiensten past kostprijshedge
transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk
accounting toe voor de rentederivaten die ervoor zor-
aan de nominale waarde en heeft bovenstaande stel-
gen dat bepaalde variabel rentende leningen worden
selwijziging geen effect op het eigen vermogen ultimo
omgezet in vast rentende leningen. Eveneens past
2008 en het resultaat 2008.
Oost Flevoland Woondiensten kostprijshedge ac-
Reden voor deze stelselwijziging is de verplichte toe-
counting toe voor de interest derivaten die het rente-
passing van de definitieve versie van RJ 290 Financi-
risico op toekomstige financieringstransacties afdek-
ële instrumenten vanaf 1 januari 2008.
ken, in zoverre deze transacties zeer waarschijnlijk zullen plaatsvinden.
Daarnaast omvatten de financiële instrumenten bij Oost Flevoland Woondiensten tevens afgeleide finan-
De resultaten uit het niet-effectieve deel van de hedge-
ciële instrumenten. Afgeleide financiële instrumenten
relatie worden in de winst- en verliesrekening opge-
worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigin-
nomen. Indien een derivaat niet langer voldoet aan
gen in die reële waarde worden verantwoord in de
de voorwaarden voor “hedge accounting”, afloopt of
winst- en verliesrekening.
wordt verkocht, wordt de afdekkingsrelatie beëindigd. De cumulatieve winst of het cumulatieve verlies wordt
Oost Flevoland Woondiensten maakt gebruik van
143
dan overgeboekt naar de winst- en verliesrekening.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
144
Loopbaanontwikkelingsbudget
vervalt. Overeengekomen is dat ook over de vijf aan
Inmiddels is tussen de werkgeversorganisatie en de
2010 voorafgaande jaren budget wordt opgebouwd.
werknemersorganisaties een CAO-akkoord bereikt,
Dit betekent dat op full-time basis per werknemer ul-
waarin ondermeer afspraken zijn gemaakt inzake
timo 2009 een verplichting bestaat van € 4.500. Voor
een individueel loopbaanbudget voor de werkne-
OFW bedraagt deze verplichting in totaal € 213.000.
mers. Jaarlijks wordt aan elke op full-time basis in
Gezien het tijdstip waarop de implicaties van het
dienst zijnde werknemer een budget toegekend van
CAO-akkoord duidelijk zijn geworden, is besloten dat
€ 900. Het opgebouwde budget bedraagt maximaal
deze verplichting in de jaarrekening 2010 zal worden
€ 4.500. Het budget dat na vijf jaar niet is besteed
verwerkt.’
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
6 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
24.090
22.301
1.426
1.274
25.516
23.575
a. woningen en woongebouwen wegens te verkopen woningen
-/- 226
-/- 78
b. woningen en woongebouwen wegens leegstand
-/- 214
-/- 130
BEDRIJFSOPBRENGSTEN 6.1 HUREN Te ontvangen nettohuur a. woningen en woongebouwen b. onroerende zaken niet zijnde woningen Huurderving
c. onroerende zaken niet zijnde woningen wegens leegstand
-/- 2
-/- 1
25.074
23.366
679
548
59
20
6.2 VERGOEDINGEN Overige leveringen en diensten 6.3 OVERHEIDSBIJDRAGEN Jaarlijkse bijdragen BWS-subsidie (éénmalig)
-
171
59
191
3.271
4.177
333
337
6.4 VERKOOP ONROERENDE ZAKEN Boekwinst op woningverkopen bestaand bezit 6.5 OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN Overige vergoedingen Vergoeding Warmte-Koude-Opslag Geactiveerde kosten materiële vaste activa
131
0
499
654
963
991
3.428
3.221
BEDRIJFSLASTEN 6.6 AFSCHRIJVINGEN Materiële vaste activa in exploitatie Materiële vaste activa ten dienste van exploitatie
352
337
3.780
3.558
Onrendabele investeringen van nieuwbouw en moderniseringsprojecten
1.953
6.858
Onroerende zaken ten dienste van exploitatie
1.400
0
3.353
6.858
2.346
2.378
910
633
-/- 102
-/- 70
3.154
2.941
279
313
6.7 OVERIGE WAARDEVERANDERINGEN VAN MATERIËLE VASTE ACTIVA
6.8 LONEN EN SALARISSEN Lonen en salarissen Personeel van derden Af: Ontvangen ziekengeld 6.9 SOCIALE LASTEN Sociale lasten Pensioenpremies
145
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
441
372
720
685
x € 1.000
31-12-2009
31-12-2008
Reparatieonderhoud
814
728
Verhuisonderhoud
967
792
6.10 LASTEN ONDERHOUD
Preventief onderhoud
454
423
Planmatig onderhoud
3.248
1.791
Totale kosten onderhoud
5.483
3.734
-/- 642
-/- 539
4.841
3.195
- Overige personeelskosten
334
284
- Huisvestingskosten
237
150
Af: kosten eigen dienst 6.11 OVERIGE BEDRIJFSLASTEN Overige kostensoorten
- Kosten Raad van Commissarissen
76
32
1.653
1.396
- Belastingen
974
842
- Verzekeringen
107
96
44
40
- Heffing bijzondere projectsteun CFV
218
218
- Energiekosten
280
12
- Overigen
788
926
187
163
4.898
4.159
103
110
6
7
4
175
- Rente tijdens de bouw
216
274
Totaal rentebaten
329
566
8.539
7.839
16
10
8.555
7.849
6
23
8.561
7.872
Belasting 2006/2007
0
56
Vrijval actieve latentie
39
38
- Algemene kosten Zakelijke bedrijfslasten
- Contributie landelijke federatie
Dotaties overige voorzieningen - Afwaardering dubieuze debiteuren FINANCIËLE BATEN EN LASTEN 6.12 RENTEBATEN Materiële vaste activa - Rente onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Financiële vaste activa - Rente op overige vorderingen Liquide middelen - Rekening-courant bank
6.13 RENTELASTEN Lening overheidsgarantie Kosten disagio/vervroegde aflossing leningen Subtotaal rente leningen Rente kredietinstellingen/kosten rente-instrumenten Totaal rentelasten 6.14 Belastingen
Vorming latentie Belasting 2008 Totaal belastingen
146
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
137
222
36
-/- 183
212
133
Belastingen
miljoen. Het verschil in fiscale en commerciële waar-
Voor het verschil van de fiscale en commerciële be-
dering van de schulden op lange termijn leidt even-
handeling van een ontvangen premie herfinanciering
eens tot een actieve belastinglatentie. Deze actieve
is een latente belastingvordering gevormd.
latentie bedraagt ultimo 2009 € 0,2 miljoen.
Deze latente belastingvordering bedraagt ultimo
Omdat onzekerheid bestaat omtrent de realisatie van
2009 € 757.000.
deze latente vorderingen zijn deze voorzichtigheids-
Fiscaal is per 31 december 2009 een voorziening voor
halve niet gewaardeerd.
onderhoud gevormd. Commercieel is deze voorziening niet aanwezig. De passieve latentie die hier uit
Het fiscale resultaat over 2009 is berekend op € 7,3
voortvloeit bedraagt € 359.000.
miljoen negatief. Dit verlies kan fiscaal met toekomstige winsten worden verrekend. Voorzichtigheids-
Als gevolg van een hogere fiscale waarde van de on-
halve is de te compenseren vennootschapsbelasting
roerende zaken, onderhanden werk bestaat ultimo
voor een bedrag van € 1,9 miljoen niet als vordering
2009 een latente belastingvordering van circa € 2,9
opgenomen.
7 Overige informatie Werknemers
Accountantshonoraria
Per 31 december 2009 waren 55,8 werknemers (ul-
De ten laste van het boekjaar gebrachte kosten voor
timo 2008: 50,3) in dienst. Dit aantal is gebaseerd op
de externe accountant en de accountantsorganisatie,
het aantal fulltime equivalenten (fte).
genoemd in artikel 2, eerste lid, onder a en e van de Wet toezicht accountantsorganisaties, zijnde Ernst & Young zijn als volgt:
Bestuurder en commissarissen
Kosten externe accountant
Bestuurder Naam Functie
2009
2008
x € 1.000
x € 1.000
47
54
0
3
Fiscale advisering
41
0
Totaal
88
57
Mevr. G.N. Sweringa
Controle jaarrekening
Directeur-bestuurder
Controle overig
€ Totaal vast inkomen
122.924
Variabel inkomen
3.802
Pensioenkosten
29.714
Vergoedingen en werkgeverslasten
8.317
Totaal
164.757
Commissarissen Naam
Functie
Honorering Onkostenvergoeding
Totaal
H.A. Kramer
voorzitter
€ 4.708
€ 567
€ 5.275
M. Siliakus
lid
€ 4.708
€ 567
€ 5.275
P.H. Schouten
lid
€ 4.708
€ 567
€ 5.275
Mevr. M. Heite
lid
€ 4.708
€ 567
€ 5.275
F.D. van Kuik
lid
€ 3.335
€ 402
€ 3.737
147
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
8 Vennootschappelijke balans per 31 december 2009 (na verwerking voorstel bestemming resultaat) Ref.
ACTIVA
31-12-2009
31-12-2008
x € 1.000
x € 1.000
222.093
188.971
15.994
23.477
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa
10.1
Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa
666
1.503
238.753
213.951
10.2
Te vorderen BWS-subsidie
124
155
1.199
1.223
757
796
Overige vorderingen
1.100
1.100
Totaal financiële vaste activa
3.180
3.274
241.933
217.225
Deelnemingen Latente belastingvordering
Totaal vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden
10.3
Voorraad onderhoudsmaterialen Onderhanden projecten Vorderingen
34 0
1.276
1.297
535
502
1.911
822
10.4
Vorderingen op groepsmaatschappijen Huurdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa TOTAAL
148
34 530
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
268
34
3.990
2.655
264
858
4.818
3.547
246.751
220.772
Ref.
31-12-2009
31-12-2008
x € 1.000
x € 1.000
Overige reserves
16.485
15.629
Totaal eigen vermogen
16.485
15.629
Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw
5.976
10.947
Voorziening intercompany-transacties
1.013
1.076
6.989
12.023
205.073
177.397
PASSIVA EIGEN VERMOGEN
10.5
VOORZIENINGEN
Totaal voorzieningen LANGLOPENDE SCHULDEN
10.6
Leningen kredietinstellingen Overige langlopende schulden
3.787
3.983
Latente belastingverplichting
359
222
Totaal langlopende schulden
209.219
181.602
KORTLOPENDE SCHULDEN
10.7
Schulden aan groepsmaatschappijen
1.051
544
Schulden aan kredietinstellingen
1.962
2.742
Schulden aan leveranciers
3.207
2.777
Belastingen en premies sociale verzekeringen
99
93
Overige schulden
2.418
472
Overlopende passiva
5.321
4.890
14.058
11.518
246.751
220.772
Totaal kortlopende schulden TOTAAL
149
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
9 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2009 Ref.
2009
2008
x € 1.000
x € 1.000
24.394
22.691
679
548
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen
59
191
3.257
3.615
Overige bedrijfsopbrengsten
924
1.030
Som der bedrijfsopbrengsten
29.313
28.075
3.473
3.195
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
3.353
6.858
Lonen en salarissen
3.154
2.941
720
685
Verkoop onroerende zaken
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen op materiële vaste activa
Sociale lasten Lasten onderhoud
4.826
3.184
Overige bedrijfslasten
4.625
3.968
Som der bedrijfslasten
20.151
20.831
BEDRIJFSRESULTAAT
9.162
7.244
Rentebaten
351
552
Rentelasten
8.471
7.772
50
49
1.092
73
212
-61
Resultaat deelnemingen
-24
304
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING NA BELASTINGEN
856
438
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN
Opbrengsten financiële vaste activa RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN Belastingen
150
11
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
10 Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december 2009 en de winst- en verliesrekening over 2009 Algemeen De grondslagen van waardering en van de resultatenbepaling voor de vennootschappelijke en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde zoals in de toelichting op de geconsolideerde balans is opgenomen. Onroerende zaken in
Onroerende zaken in
Onroerende en roerende
exploitatie
ontwikkeling
zaken t.d.v. exploitatie
Aanschafwaarde
220.083
23.477
3.526
247.086
Cumulatieve afschrijvingen
-/- 31.112
0
-/- 2.023
-/- 33.135
188.971
23.477
1.503
213.951
5.083
32.319
189
37.591
33.659
-/- 33.659
0
0
0
674
-/- 674
0
Desinvesteringen
-/- 1.271
0
0
-/- 1.271
Waardeveranderingen
-/- 1.507
-/- 6.817
0
-/- 8.324
Afschrijvingen
-/- 3.120
0
-/- 352
-/- 3.472
278
0
0
278
33.122
-/- 7.483
-/- 837
24.802
256.047
15.994
2.450
274.491
-/- 33.954
0
-/- 1.784
-/- 35.738
222.093
15.994
666
238.753
10.1 Materiële vaste activa
Totaal
x € 1.000
Saldo per 1 januari 2009
Boekwaarde Mutaties in boekjaar Investeringen In exploitatie genomen Overboeking naar onroerende zaken in ontwikkeling
Afschrijving desinvesteringen Saldo Saldo per 31 december 2009 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar paragraaf 5.1 in de geconsolideerde jaarrekening.
10.2 Financiële vaste activa
Te vorderen BWS-subsidie
Deelnemingen
Leningen u/g
Totaal
155
1.223
1.100
2.478
-/- 37
0
0
-/- 37
Rente
6
0
0
6
Resultaat deelnemingen
0
-/- 24
0
-/- 24
-/- 31
-/- 24
0
-/- 55
124
1.199
1.100
2.423
x € 1.000
Saldo per 1 januari 2009 Boekwaarde Mutaties in boekjaar Aflossingen
Saldo Saldo per 31 december 2009
151
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Deelnemingen
• OFW Vastgoed Beheer BV (100%)
Stichting Oost Flevoland Woondiensten heeft in het
• OFW Projectontwikkeling BV (100%)
boekjaar een 100% deelneming in OFW Holding BV. Deze vennootschap heeft op haar beurt een 100%
Proportioneel geconsolideerd:
belang in OFW Projectontwikkeling BV en OFW Vast-
• De Boeg VOF (50%)
goedbeheer BV. OFW Projectontwikkeling neemt vervolgens voor 50% deel (50% zeggenschap) in De
Leningen u/g
Boeg VOF.
Deze lening is verstrekt aan OFW Holding BV, heeft een langlopend karakter en is aangegaan voor een
Volledig geconsolideerd:
periode van 10 jaar. De rentevergoeding voor deze le-
• OFW Holding BV (100%)
ning bedraagt 4,5%.
10.5 OVERIGE RESERVES
31-12-2009
31-12-2008
15.629
15.191
Resultaatbestemming
856
438
Saldo per 31 december
16.485
15.629
x € 1.000
Saldo per 1 januari
10.6 LANGLOPENDE SCHULDEN x € 1.000
Leningen kredietinstellingen Overige langlopende schulden
31-12-2009
31-12-2008
Totaal
Waarvan Looptijd >5 Jaar
Totaal
Waarvan Looptijd >5 Jaar
205.073
175.109
177.397
158.589
3.787
2.767
3.983
3.778
11 Belastingen
2009
2008
0
38
x € 1.000
Belasting 2006/2007 Vrijval actieve latentie Vorming belastinglatentie
39 137
222
36
-/-321
212
-/- 61
2009
2008
Toerekening jaarresultaat: Overige reserves
856
438
Totaal
856
438
Belasting 2008 Totaal
12 Overige gegevens x € 1.000
Statutaire winstverdeling
152
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
153
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Accountantsverklaring
154
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
155
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Bijlage: Overzicht van publicaties over en inleidingen / presentaties door OFW in 2009 Publicaties
duurzame karakter van OFW genoemd.
• Uitgave van Senter Novem (begin 2009): artikel
In de Huurwijzer van de Woonbond heeft een in-
over het duurzaam moderniseren van 85 wonin-
terview met Truus Sweringa gestaan. In dit inter-
gen in Biddinghuizen. In dit artikel wordt alle
view wordt ingegaan op de woonlastenbenadering
inhoudelijke informatie gegeven over dit bijzon-
van OFW, het realiseren van energiebesparing en
dere project.
maatschappelijke betrokkenheid van OFW door
• Ook is er over hetzelfde project een artikel geschreven ten behoeve van het PeGo congres op 5 februari 2009. • In het Aedes magazine hebben de volgende
• In de themakrant “Meer Met Minder” die werd uitgereikt op de Aedes Corporatiedag 2009 staat een artikel met de titel “De bouw moet toe naar
artikelen gestaan: het open huis van het senioren-
een andere manier van werken.” In het artikel
complex De Tas, de eerste steen van de nieuw-
vertelt Truus Sweringa over de aanpak van moder-
bouwwoningen in Biddinghuizen en de uitreiking
niseringsprojecten en in het bijzonder het project
van computers aan basisschool de Uiterton.
85 woningen in Biddinghuizen.
• In het VHV bulletin, een uitgave van FORUM voor
• Huurwijzer, het blad van de Woonbond voor
Volkshuisvesting, stond een artikel over het beleid
huurders, heeft een interview met Truus Sweringa
van OFW om te sturen op woonlasten. In dit arti-
geplaatst over energiebesparing en energielabels.
kel wordt ingegaan op de steeds harder stijgende
Creatieve Energie Transitie besteedt op haar web-
energiekosten in verhouding tot de huurlasten.
site uitgebreid aandacht aan het project “moder-
• EPC Netwerk Business Magazine, het magazine voor professionals over energieprestaties in de
nisering 85 woningen Biddinghuizen”. • Aedes magazine plaatste een artikel over goed-
gebouwde omgeving, plaatste een artikel over het
koop financieren met groen geld. Er wordt inge-
duurzaamheidsbeleid van OFW en lichtte daarin
gaan op de ‘groene’ leningen waar corporaties
specifiek het project “85 woningen” in Biddinghui-
kunnen besparen op rentelasten. In het artikel
zen uit.
wordt “koploper van het allereerste uur”, OFW
• In het huisorgaan van NCCW heeft OFW haar
in Dronten, genoemd. Van het totaal uitstaande
medewerking verleend aan een artikel over de
bedrag aan leningen is 4 procent ‘groen’.
redenen die corporaties ervan weerhouden om
• In het september nummer van Stedebouw &
aan de slag te gaan met energie besparen.
Architectuur werd speciaal aandacht besteed aan
Op de website van Meer met Minder werd er te-
het thema “vloerisolatie”. OFW vertelt in een kort
ruggeblikt op het congres “Samen aftrappen voor
interview met Aart van den Hoorn over de ervarin-
een klimaatvriendelijke wijk”. Tijdens het congres
gen en besparingen die OFW reeds heeft behaald
begeleide Truus Sweringa de workshop “30%
met het aanbrengen van vloerisolatie.
energiebesparing, ik doe mee!”
• Eind september werd er een special Lean Ma-
• De digitale nieuwsbrief van ZIG websoftware
nagement bij de Telegraaf gevoegd. Hierin is een
maakte een melding van het live gaan van de
interview met Truus Sweringa opgenomen waarin
nieuwe website van OFW (ZIG realiseerde de
zij binnen het “expert panel” vertelt over de erva-
website). Hierbij wordt vooral de aansluiting van
ringen die OFW heeft met Lean organiseren.
de vormgeving en inhoud van de website bij het
156
o.a. het faciliteren van initiatieven van bewoners.
• Uit het onderzoek van Atrive naar “de Slanke
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
Corporatie”, waarin zij op zoek ging naar de geheimen / succesfactoren van slanke cor-
praktijk oplevert. OFW geeft in het artikel tips. • IVN Nederland plaatste een artikel op hun web-
poraties, kwam naar voren dat OFW bij de 10
site over de feestelijke opening van huiszwaluwtil-
slankste corporaties behoort. Atrivé heeft over dit
len in Dronten
onderwerp een aantal interviews afgenomen bij
• In EPG netwerk business magazine staat een
corporaties (waaronder dus OFW). De basis voor
artikel over de oplevering van het project 85
de interviews waren cijfers van het Centraal Fonds
woningen in Biddinghuizen. Ze schrijven over
Volkshuisvesting met betrekking tot gemiddelde
de duurzame aanpak waardoor de woningen van
personeelskosten per vhe, de gemiddelde onder-
een G naar A-label gaan en de € 500.000 UKR
houdskosten per vhe en de gemiddelde bedrijfs-
subsidie die SenterNovem hiervoor beschikbaar
kosten per vhe. Hoe lager de gemiddelde kosten
heeft gesteld.
per vhe, hoe slanker de corporatie. OFW is op
• Er is een persbericht van de gemeente Dronten
grond van deze gegevens één van de 10 slankste
verschenen waarin wordt vermeld dat Dronten de
corporaties van Nederland.
prijs “Meest Klimaatneutrale Gemeente van Fle-
• INK heeft het boek: ‘INK in de praktijk’ uitge-
voland” heeft gewonnen. Wethouder Van As kreeg
bracht. OFW is voor deze publicatie geïnterviewd.
de prijs uitgereikt van mevrouw Dam, directeur
Aan de orde komt o.a. hoe OFW het INK manage-
van Natuur en Milieu Flevoland. In het persbe-
mentmodel toepast binnen haar organisatie en
richt wordt nadrukkelijk de waardevolle samen-
hoe dit bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van
werking met OFW op het gebied van ontwikkeling
de organisatie.
van nieuwe woon- en werkgebieden voor energie-
• In een digitale nieuwsbrief van Energieneutraal vertelt OFW over enkele manieren van investeren in energiemaatregelen. • In de nieuwsbrief van Groothuis vertellen De heer De Winter (projectleider) en mevrouw Sweringa
prestaties genoemd. • Op de website KEI, kenniscentrum stedelijke vernieuwing, staat uitgebreide informatie over het project “Leren werken in de wijk” in Biddinghuizen.
over duurzaam bouwen in de Gilden. • In de digitale Kompas nieuwsbrief (van Senter Novem) heeft drie keer een artikel over de
• Op 27 januari: presentatie bij serviceclub Inner-
deelname van mevrouw Sweringa als jurylid bij de
wheel in Dronten. De missie, visie en doelstellin-
NET Trofee 2009 gestaan.
gen van OFW zijn toegelicht, daarnaast is de visie
• In de Flevopost heeft een artikel gestaan over de betrokkenheid van OFW bij het MFG, de jubileumviering op 5 november en het Liber Amicorum.
157
Inleidingen / presentaties
van OFW op wonen voor ouderen en multicultureel Dronten aan de orde geweest. • Ter ere van het 25-jarig bestaan van het WSW
• Zowel in het relatieblad van Friso (Frisonijs) als in
vond op 1 april een relatiedag plaats. OFW was
ExtrArchitecture, het relatieblad van 19 Het Atelier,
gevraagd een bijdrage te leveren aan deze rela-
staat een uitgebreid artikel over de WoonArk
tiedag in de vorm van een presentatie van een
• In het Aedesmagazine heeft het artikel “Wonen
‘best practice’. O.a. is de wijze waarop OFW de
met zon en wind” gestaan dat gaat over ener-
totale woonlasten van haar huurders benaderd
giezuinig bouwen en renoveren en wat dat in de
aan de orde gekomen. Ook is gesproken over
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
het duurzaamheidsbeleid van OFW en de wijze
grootschalige verbeteringen in de energiepresta-
waarop dit beleid geïmplementeerd en zichtbaar
ties van de woningvoorraad. OFW is een van de
gemaakt wordt. Daarnaast is er gediscussieerd
12 corporaties die hieraan deelneemt.
over de veranderende rol van de corporatie en de consequenties daarvan voor o.a. regelgeving. Ook
de Hogeschool Rotterdam. Dit ging over verande-
zijn de gewijzigde waarborgeisen van het WSW en
ringsmanagement bij OFW. In april heeft OFW op
de afwegingen tussen het hebben van financiële
het Hoornbeeck College in Kampen een gastles
reserves en het op peil willen hebben van een
gegeven aan leerlingen die een opleiding tot ma-
goede woningvoorraad belicht.
nagementassistent volgen.
• Energiebesparing staat bij heel veel gemeenten en
• Op 13 mei heeft OFW haar kennis gedeeld tijdens
corporaties al langere tijd op de kaart. De vertaal-
een bijeenkomst van PeGO. PeGO is een samen-
slag van beleid naar actie verloopt in de praktijk
werking van overheid, bedrijfsleven, kennisinstel-
echter niet zonder slag of stoot. De gemeente Nij-
lingen en maatschappelijke organisaties. PeGO
megen en SenterNovem organiseerden daarom
richt zich met haar informatie op alle partijen in
op 23 maart een congres voor o.a. bestuurders
de bouwkolom, van opdrachtgevers tot uitvoeren-
van gemeenten en woningcorporaties: “Samen
de bouw. Verder wil zij rijksoverheid, gemeenten
aftrappen naar een klimaatvriendelijke wijk; van
en provincies bereiken. De bijdrage die OFW heeft
denken naar doen”. In het workshopdeel van het
geleverd aan deze bijeenkomst ging over Warmte
congres werd door OFW in samenwerking met
Koude Opslag (WKO). OFW heeft twee WKO’s
Meer Met Minder een workshop gegeven waarin
(bij de Ark en de Tas). Een toelichting werd
o.a. aan de orde is gekomen: de wijze waarop
gegeven op het WKO-systeem en uitgelegd werd
OFW de totale woonlasten van haar huurders
wat juridische, financiële en fiscale consequenties
benadert, het duurzaamheidsbeleid van OFW en
hiervan voor woningcorporaties zijn.
de wijze waarop dit beleid geïmplementeerd en zichtbaar gemaakt wordt. • Op 7 mei bezocht een delegatie van woningcor-
• Op 28 mei heeft OFW een inleiding gegeven tijdens de corporatiedag van automatiseringsbedrijf NCCW. Tijdens deze inleiding is het duurzaam-
poratie Wonion uit Varsseveld OFW. De woning-
heidsbeleid van OFW aan de orde geweest. Onder
corporatie was geïnteresseerd in het duurzaam-
andere is aandacht besteed aan de wijze waarop
heidsbeleid van OFW en de wijze waarop OFW dit
OFW intern met duurzaamheid om gaat.
geïmplementeerd heeft. Er werd ook een bezoek
• Op 9 juni heeft OFW een bijdrage geleverd aan
gebracht aan het duurzaamheidsproject in Bid-
het seminar (georganiseerd door INK, Atrivé, en
dinghuizen Centrum.
KWH) dat gewijd was aan de introductie van het
• Op 12 mei is het duurzaamheidsbeleid van OFW
158
• In maart is er door OFW een gastles verzorgd op
nieuwe INK managementmodel. Ingegaan werd
gepresenteerd tijdens een bijeenkomst van
op de ervaringen die OFW heeft met dit model.
onderzoeksprogramma Woningkwaliteit 2020
Waarom is OFW ooit gestart met het werken met
(WK2020). In dit onderzoeksprogramma staat de
het INK-managementmodel, hoe heeft OFW het
energiebesparing in de woningvoorraad centraal.
model ‘geïmplementeerd’ binnen de organisatie
Doel is de ontwikkeling van wetenschappelijk
en welke resultaten zijn behaald?
onderbouwde en praktisch bruikbare kennis voor
Op dit seminar werd het eerste exemplaar van de
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
vernieuwde INK Handleiding Positie en Ambitie
duurzaamheidsbeleid van OFW en de wijze waar-
bepalen Wooncorporaties uitgereikt aan Truus
op OFW dit geïmplementeerd heeft. Daarnaast
Sweringa en Ad Gruijters (van woningcorporatie
werd een bezoek gebracht aan het duurzaam-
Casade).
heidsproject in Biddinghuizen.
• Op 15 juni heeft OFW een inleiding gegeven tijdens een voorlichtingsbijeenkomst van
Stedelijke Samenleving) OFW. KISS is een vereni-
Zorgbelang Flevoland over “eenzaamheid”.
ging waarvan de provincie Overijssel, de vijf grote
OFW zoomde in op ‘wonen naar wens’; zo lang
gemeenten, de woningcorporaties in die steden,
mogelijk zelfstandig blijven wonen; initiatieven
kennisinstellingen (UT, Saxion, Windesheim) en
van buurtbewoners; ontmoeten van buurtbewo-
advies- en onderzoeksbureaus lid zijn. Eén van de
ners; de samenwerking met zorginstellingen; het
projecten waaraan KISS werkt is het Kennisplat-
meedenken over toekomstige woonvormen en
form Duurzame Gebouwde Omgeving Overijssel.
aandacht voor zorg in de ruimtelijke ordening.
In dit kader bezochten zij het duurzaamheidspro-
Op 17 juni heeft OFW zitting gehad in een forum
ject in Biddinghuizen. Ingegaan werd op de wijze
op vastgoedbeurs Provada. Er werd gedebatteerd
waarop het voorbereidings- en uitvoeringsproces
over op welke wijze in de vastgoedsector in tijden
verlopen, hoe bewoners betrokken zijn bij het
van recessie geïnnoveerd dient te worden.
proces, welke duurzaamheidsmaatregelen zijn
Op 24 juni heeft OFW een bijdrage geleverd aan
getroffen, en waarom juist deze. Ook waren zij
de bijeenkomst van PeGO (Platform Energie-
geïnteresseerd in wat het project de betrokken
Transitie Gebouwde Omgeving). Hier werd een
partijen heeft geleerd en op welke wijze het pro-
inleiding gegeven over ‘investeren in duurzaam-
ject gemonitord wordt.
heid / modernisering’. • Op 25 juni vond de Aedes corporatiedag plaats.
• Op 12 september bezocht de Woonbond samen met de huurdersbelangenvereniging en OFW Bid-
OFW heeft tijdens deze dag een workshop ver-
dinghuizen. OFW heeft hier o.a. verteld wat haar
zorgd met de titel “Ik ben groen, dus maatschap-
bijdrage is in de energiebesparing door huurders.
pelijk?”. Aan de orde kwamen: wat is de relatie
Een toelichting werd gegeven op het duurzame
tussen de corporatie als maatschappelijk onder-
moderniseringsproject van OFW in Biddinghui-
nemer, op maatschappelijk verantwoorde wijze
zen-Centrum.
ondernemen en het in praktijk invulling geven aan
• Het architectuurcentrum Bouwhuis in Apeldoorn
‘duurzaamheid’. Is maatschappelijk verantwoord
organiseerde op 21 september een landelijke
ondernemen alleen ‘groen’ bezig zijn of is het
debat over duurzaam bouwen en nieuwe energie-
méér? Ook deelde OFW haar ervaringen met het
bronnen. OFW heeft hier een presentatie gegeven
invulling geven aan ‘duurzaamheid’. De workshop
toegespitst op het duurzaamheidsproject van
werd door de deelnemers gewaardeerd met een
OFW in Biddinghuizen-Centrum. De bedoeling
8,7.
van de bijeenkomst was de mobilisatie van de
• Op 13 juli, 25 augustus en 9 september ontving
159
• Op 27 augustus bezocht KISS (Kennis Instituut
bouwketen en de energie- en bankbedrijven in
OFW respectievelijk Haag Wonen, woningbouw-
en rondom Apeldoorn om zo de handen ineen te
vereniging Harlingen en woningcorporaties uit
slaan en gezamenlijk duurzaamheidsprojecten
Zeist. Er werd een inleiding verzorgd over het
verder te ontwikkelen.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009
• Op 30 september vond de Nationale Dubodag (duurzaam bouwen) dag plaats. Het thema van
om de versnelling er in te brengen. Is het tijd om
deze editie luidde: van idealisme naar realisme.
nieuwe coalities te smeden? Hoe wordt de consu-
Hoe wordt de theorie van duurzaam bouwen toe-
ment in beweging gebracht? Deelnemers waren
gepast in de praktijk. En hoe gaan de 400 vakge-
o.a. afkomstig van woningcorporaties, gemeenten
noten die de Dubodag bezoeken nu daadwerkelijk
(ambtenaren en raadsleden), kadaster, makelaar-
met duurzaam bouwen aan de slag? OFW heeft
dij, bouwbedrijven en projectontwikkelaars.
op deze Dubodag een lezing / workshop gegeven
• Op 20 november 2009 is aan de gemeente Har-
over het duurzaam onderhoud van bestaande
derwijk en woningcorporatie Uwoon een presen-
woningen. En dan met name de renovatie van
tatie over het duurzaamheidsbeleid van OFW en
het project “Biddinghuizen”. Een toelichting werd
de implementatie ervan gegeven. O.a. kwam aan
gegeven op het verbeteren van de duurzaamheid
de orde dat duurzaamheidsbeleid kwaliteitsbeleid
van de huizen in combinatie met de leefbaarheid
is. Er werd tevens stil gestaan bij de bijdrage en
in de wijk.
rol van de overheid, leveranciers, ontwikkelaars en
• OFW ontving op 8 oktober collega-corporatie Salland Wonen om een toelichting te geven op het duurzaamheidsbeleid van OFW en de implementatie daarvan. • Op 3 november heeft OFW een bijdrage geleverd
160
Apeldoorn te weten komen, wat er voor nodig is
de huurdersorganisatie is en wat het de consument oplevert. • Op 23 november heeft OFW een inleiding verzorgd bij de PCOB (Protestants Christelijke Ouderen Bond). Het ging o.a. over de keten
aan het woningmarktdebat ‘Wonen, met nieuwe
wonen, zorg en welzijn en de visie daarop en rol
energie?’. De bijeenkomst was georganiseerd
daarin van OFW. De andere inleider was Bas Jan
door de gemeente Apeldoorn. OFW verzorgde er
van Bochove (Tweede Kamer lid CDA)
een presentatie en nam deel aan een debat over
Op 15 november is aan woningcorporatie Cen-
woonlasten, duurzaamheid en betaalbaarheid.
trada een presentatie gegeven over het duurzaam-
De invalshoek was: betaalbare, duurzame en
heidsbeleid van OFW en de implementatie daar-
energiezuinige woningen hebben de toekomst.
van en hoe communicatie richting o.a. bewoners
Met het woningmarktdebat wilde de gemeente
en medewerkers daarin een rol speelt.
Oost Flevoland Woondiensten - Jaarverslag 2009