Noord NL 14. Periodiek magazine SNN oktober 2011 jaargang 4

Noord NL•14 Periodiek magazine SNN oktober 2011 • jaargang 4

Lobbyadviseur Bernard Bot prijst strategie richting EU • Praktijkopleiding Bouw en ROC onder één dak • Voorzitter Jacques Tichelaar wil minder bestuurlijk SNN • Klantencontacten via Opening Up • Nieuws • Brusselevent • Afscheid EU-lobbyist Dick Michel

2

Inhoud

Agenda in ‘t kort

Lobbyadviseur Bernard Bot prijst strategie richting EU

4

Bernard Bot geeft zijn kijk op de strategie van het SNN en deelt zijn aanbevelingen op het gebied van lobby.

Praktijkopleiding Bouw en ROC’s onder één dak: uniek voor Nederland 7 Twee nieuwe bouwscholen, in Leeuwarden en Heerenveen, brengen de theorie en praktijk in de bouwopleiding dichter bij elkaar.

Voorzitter Jacques Tichelaar wil minder bestuurlijk SNN 12 Nieuwe voorzitter geeft zijn visie over een andere structuur en werkwijze van het SNN.

Klantcontacten via ‘Opening up’

16

Gemeente en politie werken samen aan versterken van klantcontacten en verbeteren van leefbaarheid en veiligheid in Groningen.

En verder SNN Nieuws Verslag Brussel Dwarscross Event 21 juni EU-lobbyist Dick Michel neemt afscheid

10 14 18

5-6 oktober Ondernemerscongres Martiniplaza, Groningen 20-21 oktober Handelsmissie St Petersburg en Moskou 31 oktober Bezoek van Duitse minister van Economische Zaken, Jörg Bode, en de honorair consul voor Nederland in Hannover, Volker Müller 8-9 november Promotiedagen Noord-Nederland, Martiniplaza, Groningen Gezamenlijk ondernemersplein met Syntens, Kamer van Koophandel en Agentschap NL

Noord NL oktober 2011

Voorwoord Mede mogelijk gemaakt door...

3

U kent ze vast wel. Een trits logo’s onder de mededeling ‘Mede mogelijk gemaakt door’. Het SNN heeft een bijzondere relatie met Europa. Zo belangrijk dat dit een themanummer van Noord NL over Europa rechtvaardigt. Als managementautoriteit voert het SNN voor Noord-Nederland een Europees subsidieprogramma uit, het Operationeel Programma Noord 2007-2013. Dit programma biedt het Noorden kansen om de economie te versterken door ondernemers die willen investeren te steunen met subsidies. In totaal gaat het om ruim 169 miljoen euro voor deze periode. Hoewel de bodem van de subsidiepotten nog niet in zicht zijn, richt het SNN zich al weer enige tijd op de plannen en de lobby voor de nieuwe Europese begroting. De Europese budgetten worden al in 2013 vastgesteld. De concurrentie tussen de 27 lidstaten is groot, bovendien beslist Den Haag uiteindelijk hoeveel geld het Noorden toebedeeld krijgt. In juni presenteerde Noord-Nederland zich voor de tweede keer in Brussel voor Europese besluitvormers. Dit deden we niet door onze hand op te houden, maar juist vanuit onze kracht. We lieten zien wat er tot nu toe allemaal bereikt is in het Noorden met Europees geld. Centraal stonden onze vijf economische clusters en de dwarsverbanden daartussen. Noord-Nederland moet het hebben van innovatie, want dit is voor de toekomst van Europa van immens belang. Het Noorden is baanbrekend op het gebied van innovatie. Juist op het gebied van de Europese agenda en de maatschappelijke Europese uitdagingen zoals klimaat en energie, veiligheid, gezondheid en demografie. Ook zetten we in op het versterken van onze banden met Niedersaksen. Uniek is onze samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheden. Centraal staat dat we onze krachten bundelen om ons sterk te maken voor de noordelijke economie en ons als regio te onderscheiden in Europa. Deze boodschap zullen we begin 2012 ook laten horen in Den Haag. Eén gezamenlijk geluid zal moeten klinken om ook na 2013 de noordelijke ambities waar te kunnen maken! Rob Engelsman directeur SNN

4

Bernard Bot: “Het Noorden heeft in het verleden dankzij gezamenlijk optrekken meerdere successen geboekt.”


5

Lobbyadviseur Bernard Bot prijst strategie richting EU ‘Met deze aanpak heeft Noorden streepje voor…’

“Noord-Nederland gaat in haar aanpak zó voortvarend en innovatief te werk dat ik in Nederland en daarbuiten geen andere regio ken die het ook zo uitgekiend doet. Het Noorden houdt rekening met wat de EU voor ogen heeft. Heel slim, want als je geld wilt en je handelt in de geest van de geldverstrekker, heb je een streepje voor.” Deze lovende woorden komen van Bernard Bot, partner van het lobbyadviesbureau Meines & Partners in Den Haag. Dit bureau heeft in opdracht van het SNN onder de titel ‘Krachten bundelen in Noord-Nederland’ een rapport geschreven over hoe het Noorden het beste een systematische lobby richting Den Haag en Brussel kan opzetten. Dat is gebeurd naar aanleiding van het Position Paper dat het SNN samen met tal van partners voor Noord-Nederland heeft opgesteld met het oog op de doelstellingen die de Europese Commissie heeft geformuleerd voor de periode 2014-2020. Het SNN heeft Bot - oud-minister van Buitenlandse Zaken, oud-ambassadeur namens Nederland bij diverse ambassades en van 1992 tot 2003 de Permanente Vertegenwoordiger voor Nederland bij de EU in Brussel - gevraagd zijn

kennis en ervaring in te zetten om optimaal aan te haken bij de ontwikkelingen in Europa.

Het ‘nieuwe denken’ Bot prijst de strategie van het SNN, waarbij een op kennis en innovatie gebaseerde economie het uitgangspunt is. “Die gedachte past perfect bij het ‘nieuwe denken’ in Brussel”, stelt hij vast. “Ze sluit naadloos aan bij de Europese prioriteiten die gericht zijn op slimme, groene en inclusieve groei. Slimme groei staat daarbij voor een economie die kennis en innovatie als fundament heeft, groene groei voor het efficiënt omgaan met natuurlijke hulpbronnen en inclusieve groei moet zorgen voor meer werkgelegenheid en sociale en territoriale cohesie.”

‘SNN moet regiefunctie aanscherpen’

In het Position Paper geeft Noord-Nederland aan dat haar inzet gericht zal zijn op voortzetting van het cohesiebeleid (met eigen sturing over beleid en middelen), compensatie voor afname aan landbouwsteun en internationale samenwerking. In de praktijk zal de bijdrage van het Noorden aan Europa 2020 geconcentreerd worden rond het versterken van de kenniseconomie met het ontwikkelen van vijf kansrijke clusters: watertechnologie, duurzame energie, Healthy Ageing, sensortechnologie en agribusiness/ biobased economy.

Werkconferenties en presentatie De inhoud van het Position Paper heeft centraal gestaan op twee werkconferenties, waarop naast vertegenwoordigers van het SNN en de noordelijke clusters diverse andere betrokken partijen aanwezig waren, onder meer de kennisinstellingen, NOM, KvK, UMCG en SER Noord-Nederland. Op één van de bijeenkomsten, waarvoor Bot de aftrap verrichtte, is een intentieverklaring voor samenwerking ondertekend en werd de aanzet gegeven tot de oprichting van een bestuurlijk platform. Last but not least is in juni in Brussel een gezamenlijke presentatie van de plannen gegeven.

Unieke krachtenbundeling De samenwerking tussen kennisinstellingen, bedrijfsleven, SER Noord-Nederland en overheden in het Noorden is uniek in ons land en Europa. Ook Bernard Bot prijst deze krachtenbundeling. “Natuurlijk is de grote verscheidenheid aan spelers in Noord-Nederland soms een probleem”, zegt hij, “maar ondanks de verschillen werken de drie provincies goed samen. Dat zie je nergens anders. Het hoeft geen punt te zijn als betrokken partijen het niet altijd eens zijn. Sterker, een stevige dialoog in voortrajecten kan goed zijn. Brussel hoeft daar niets van te weten. Als je er maar voor zorgt dat je de gelederen op tijd sluit en met één boodschap naar buiten gaat…”

6

Centraal zenuwcentrum Bot spreekt van een ‘prima aanpak’. “Met de vijf goed geselecteerde clusters is er absoluut kans op succes, zoals het Noorden dat in het verleden dankzij gezamenlijk optrekken wel vaker heeft geboekt”, zegt hij. “Het valt mij mee dat deze werkwijze nog geen imitatiegedrag van andere regio’s heeft uitgelokt… Wel is het van groot belang dat het SNN zijn regiefunctie aanscherpt. Het SNN behoort het centraal zenuwcentrum van alle lobbyinitiatieven te zijn. Het is belangrijk dat je één geluid laat horen richting Den Haag en Brussel.”

Programmaraad Voor het voeren van een effectieve lobby is in de visie van Bot een programmaraad nodig die regelmatig bij elkaar komt. “Deze coördinerende raad zou onder leiding moeten staan van een Public Affairs regisseur van het SNN”, adviseert hij. “Verder zou de raad moeten bestaan uit vijf clusterregisseurs en de lobbyisten van het SNN in Den Haag en Brussel. Per cluster zou een Position Paper moeten worden opgesteld met daarin de concrete targets en de financiering daarvan.” ‘Het is belangrijk dat Noord-Nederland goed aangeeft hoeveel geld het nodig

denkt te hebben”, motiveert hij. “Hoeveel moet er komen uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid? Welke ideeën zijn er voor compensatie van minder inkomsten uit dit beleid? Moet dat via structuurfondsen worden gecompenseerd? En hoeveel is er per cluster nodig? Het concretiseren daarvan is ook van belang voor de Nederlandse regering. Die doet immers de onderhandelingen met de EU. Brussel is weliswaar een machine die langzaam op gang komt, maar er zijn momenten dat van ieder cluster precies bekend moet zijn wat ze beoogt en wat dat kost. Dat moet het Noorden steeds voor ogen houden. Het SNN moet er op toezien dat de afstemming steeds goed is, zeker ook omdat voortdurend aanpassingen nodig zullen zijn.”

“Het is belangrijk dat je één geluid laat horen richting Den Haag en Brussel.”

Contacten Den Haag verstevigen In dit verband pleit Bot ervoor dat de contacten in Den Haag worden verstevigd. “Het verdient aanbeveling om via Den Haag naar Brussel te gaan”, licht hij toe. “Je staat pas echt sterk als Den Haag achter je staat. We moeten niet vergeten dat het Kabinet de onderhandelaar is en niet het Noorden.” Hij doet de suggestie om de contacten met een aantal ministeries (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Financiën en Buitenlandse Zaken) en relevante

Kamerleden aan te halen en ook een gesprek te organiseren tussen de drie Commissarissen en minister-president Mark Rutte. “Verder zijn intensieve contacten met de Permanente Vertegenwoordiging in Brussel en met de parlementsleden daar van cruciaal belang”, zegt hij. “Het zou goed zijn in Brussel bijvoorbeeld enkele werksessies te organiseren en daarvoor de Nederlandse parlementariërs uit de belangrijkste fracties uit te nodigen.”

Bot, die in vorige functies direct betrokken was bij de laatste drie onderhandelingen over de Europese meerjarenbegroting, beraadt zich op dit moment met het SNN op de volgende stappen om de lobby succesvol af te ronden.


7

Praktijkopleiding Bouw en ROC’s onder één dak: uniek voor Nederland Friese bouwscholen brengen theorie en praktijk bij elkaar In Fryslân staat een voor Nederland uniek bouwproject op stapel. Zowel letterlijk als figuurlijk. Twee nieuwe bouwscholen, in Leeuwarden en Heerenveen, brengen de theorie en praktijk in de bouwopleiding dichter bij elkaar. Bovendien worden deze praktijkleercentra gevestigd in de directe omgeving van andere onderwijsvormen. Een strategisch concentratieconcept dat tal van voordelen heeft. Niet in het minst voor de Friese bouwsector, die er naar verwachting een flinke impuls van zal krijgen. Over alle voordelen zo dadelijk meer, eerst even naar de bestaande situatie. Al sinds 1983 worden de bouwopleidingen in Fryslân verzorgd door Praktijkopleiding Bouw (POB) in Leeuwarden, dat samen met de Stichting Samenwerkende Bouwbedrijven Fryslân (SBF), ROC Friesland College en ROC Friese Poort initiatiefnemer is van het bouwproject. Enkele honderden leerlingen in de leeftijd van 16 tot 21 jaar volgen een opleiding waarbij ze vier dagen per week praktijkonderwijs krijgen en één dag naar school gaan. De theorie volgen ze op locaties van het Friesland College en de Friese Poort in Leeuwarden, Heerenveen, Sneek en Drachten.

Eigen werkplaatsen “De leerlingen zijn bij ons in dienst”, vertelt POB-directeur Fred de Jong. “Wij zorgen ervoor dat zij worden geplaatst bij leerbedrijven die bij ons samenwerkingsverband zijn aangesloten. De bouwbedrijven betalen daar een kleine vergoeding voor. In Leeuwarden en Heerenveen beschikken we over eigen werkplaatsen, waar de leerlingen eerst kunnen worden getest voordat ze worden geplaatst. Ook kunnen ze hier waar nodig tussentijds worden bijgeschoold.” Theorie en praktijk worden dus op vijf verschillende locaties gegeven. Teveel van het goede, zo is de laatste jaren duidelijk geworden. De Jong: “Door de fysieke scheiding kan niet flexibel worden ingespeeld op wensen van bouwbedrijven en leerlingen. De theorie kan niet direct worden onderbouwd met de praktijk. Ook bemoeilijkt deze situatie de uitwisseling van innovaties. Er kan simpelweg niet snel genoeg worden geschakeld tussen praktijk, werkplaats en school. Bovendien zijn de huidige gebouwen voor veel leerlingen te groot en te massaal. Leerlingen in deze leeftijd hebben een kleine en vertrouwde omgeving nodig.”

8

Fred de Jong (l) en Sake Hoekstra


9

Beschermde omgeving voor leerlingen Korte lijnen Met de nieuw te bouwen bouwscholen worden theorie en praktijk op één locatie gekoppeld. “Dat heeft veel voordelen”, zegt Sake Hoekstra, directeur van Omega Advies en Management in Harlingen en als projecten subsidieadviseur betrokken bij dit project. “Alles zit op één plek en is overzichtelijk. Het zorgt voor korte lijnen tussen do centen, praktijkinstructeurs en leerlingen, waardoor beter overleg mogelijk wordt en sneller kan worden ingespeeld op de ontwikkeling van leerlingen. Zo wordt de begeleiding van de leerlingen verbeterd.” “We kunnen onze leerlingen met de nieuwe scholen een beschermde omgeving aanbieden waaraan de meeste van hen behoefte hebben”, vult De Jong aan.

www.remcoboh

“Wij hechten veel waarde aan de sociale aspecten binnen de opleiding. De leerlingen worden intensief begeleid door onze leermeesters. Ook betrekken wij de ouders er regelmatig bij. We organiseren ouderavonden en doen ook aan thuisbezoek als dat nodig of wenselijk is.”

Betere doorstroming De locatie van de nieuwe bouwschool in Heerenveen is inmiddels bekend. Deze wordt gevestigd bij OSG Sevenwolden, waardoor een soort van ‘onderwijsplein’ ontstaat. De bouw wordt gedeeltelijk door de bouwleerlingen zelf uitgevoerd. In Leeuwarden moet de plek van de nieuwe bouwschool nog nader worden bepaald in overleg met Friesland College en Friese Poort. Hoekstra: “De ROC’s met het VMBO en de

praktijkleercentra zijn straks in Heerenveen dicht bij elkaar gevestigd. Dat maakt niet alleen een doorlopende leerlijn mogelijk, maar ook een betere in- en doorstroming van leerlingen.” De Jong wijst er tenslotte op dat ‘er in Fryslân straks één loket voor de bouwopleiding is, omringd door andere voor de bouwsector relevante onderwijsvormen’. “Dat is voor ons land heel bijzonder”, stelt hij vast. “We hopen dat de uitstraling van de bouwscholen zodanig zal zijn, dat in de toekomst ook andere partijen uit de sector bij ons initiatief aansluiten…”

In 2013 klaar Met het project van de 110076_EL&I_Poster A3_2011.indd 3 bouwscholen is in

totaal 7,7 miljoen euro gemoeid. Het SNN draagt uit EFRO-gelden en middelen uit het Operationeel Programma voor Noord-Nederland 1,9 miljoen bij. De provincie Fryslân heeft er twee ton voor uitgetrokken. De rest wordt gefinancierd door de Friese bouwbedrijven die eigenaar zijn van de werkplaatsen met kantoren op de bestaande locaties. Verwacht wordt dat volgend voorjaar in Heerenveen de eerste paal de grond in gaat. Het streven is erop gericht dat beide scholen eind 2013 klaar zijn.

10

Nieuws

Tender groot succes

Europa Kijkdagen 2011 - 2012

In 2011 is € 12,5 miljoen beschikbaar voor twee tenders, waarvan de eerste, de voorjaarstender, is afgerond. Het geld is afkomstig uit vrijval uit eerdere subsidieprogramma’s en regelingen waarover het Noorden met het Ministerie van EL&I in het najaar van 2010 een deal maakte.

Op 13, 14 en 15 mei zijn tijdens de Europa Kijkdagen in heel Nederland meer dan 100 Europese projecten gratis toegankelijk gemaakt voor het publiek. Het gaat om projecten die laten zien hoe de EU samenwerkt met de Nederlandse overheid, het bedrijfsleven en kennisinstellingen aan de versterking van de economie. De projecten werken aan duurzaamheid, innovatie en grensoverschrijdende samenwerking. Belangstellenden konden op deze dagen ‘om de hoek’ projecten bezoeken en zelf zien hoe Europees geld in Nederland wordt besteed.

In de voorjaarstender ging om een totaal subsidiebedrag van € 7,5 miljoen. Het geld was beschikbaar voor de sectoren energie, watertechnologie, sensortechnologie, agribusiness, Life Science en toerisme. Samenwerking en innovatie waren belangrijke criteria. In de najaarstender wordt het resterende bedrag van € 5 miljoen verdeeld. Het loket van de najaarstender 2011 gaat open op maandag 12 december om 09.00 uur en sluit op vrijdag 23 december 2011. In de najaarstender is geen budget meer beschikbaar voor de sector Toerisme. De twee tenders zijn in feite een voortzetting van het Koers Noord-programma, dat is uitgevoerd van 2007 tot en met 2010. Dit programma is gericht op de pieken en op de regionale speerpuntsectoren Life Sciences en toerisme. De tenders zijn bedoeld voor (grote) projecten met een breder doel dan een individuele onderneming of organisatie zelf. Meer informatie en het laatste nieuws over de najaarstender vindt u op onze website, www.snn.eu onder het tabblad subsidies.

Ervaar ontdek beleef! Amersfoort Den Haag

Urk

De Meern

Utrecht

Amsterdam

Diemen Rotterdam

Dordrecht

Hoek van Holland

In Oentsjerk konden bezoekers met eigen ogen zien hoe men van gras papier maakt. In Buinen kon het publiek ‘s werelds grootste radiotelescoop bewonderen. Vliegen op de fiets boven Assen werd werkelijkheid bij het Hanze Institute for Technology. Liefhebbers van rust en natuur stapten aan boord van een elektrische boot in Drachten, Sneek of in Earnewâld. Slimme wasmachines en koelkasten die weten wanneer de stroom goedkoop is werden tentoongesteld in Groningen. En dit is slechts een kleine greep uit het grote aanbod van noordelijke projecten die hebben deelgenomen.

Delft

Zaandam

Voorschoten

13, 1 15 m4 en ei

Ruim 11.000 mensen in heel Nederland namen een kijkje bij allerlei innovatieve projecten. Reden te meer om dit volgend jaar opnieuw landelijk te organiseren. De exacte data in mei 2012 worden binnenkort bekendgemaakt. Bent u ook trots op uw Europese project en de geboekte resultaten en wilt u het publiek de kans geven om uw project te bekijken? Geef dit dan door via [email protected].

...en nog veel meer locaties!

www.remcobohle.com

www.europaomdehoek.nl/kijkdagen 110076_EL&I_Poster A3_2011.indd 3

14-04-11 14:27


Jaarverslag 2010 Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN)

Gefocust op innovatie

11

SNN start project efficiencyverbetering landbouwsector Leningrad Oblast SNN gaat de komende twee jaar samen met de Leningrad Oblast een project uitvoeren dat is gericht op efficiencyverbetering van de landbouwsector in deze Russische provincie. Dit project wordt volledig gefinancierd via het Government-to-Government programma van het Ministerie van EL&I. Onlangs ontving SNN het positieve bericht dat de projectaanvraag is gehonoreerd. Het project is het gevolg van de in 2009 gesloten samenwerkingsovereenkomst tussen Noord-Nederland en de Leningrad Oblast. In september 2010 is een Russische landbouwdelegatie op werkbezoek geweest in NoordNederland en heeft daar gezien dat onze regio hen veel te bieden heeft op het gebied van kennis en technologie. Rusland is op dit moment voor een groot deel afhankelijk van import van landbouwproducten en wil daarom een groter aandeel van de consumptie zelf kunnen produceren. Daarvoor moeten de productie en efficiency de komende jaren stijgen. Dit geldt ook voor de Leningrad Oblast, van oudsher een belangrijke agrarische regio.

SNN Jaarverslagen Het jaarverslag SNN 2010 is gepubliceerd. De titel is “Gefocust op innovatie”. Het Noorden heeft een flinke inhaalslag gemaakt ten opzichte van de rest van Nederland. De drie noordelijke provincies hebben de omslag gemaakt naar een kenniseconomie. Innovatie is voor de toekomst van Europa van immens belang en Noord-Nederland wil daar een bijdrage aan leveren. Want: overal in het Noorden zindert het van de ambities. Het jaarverslag geeft een beeld van de activiteiten van het SNN en de bereikte resultaten in 2010. In het jaarverslag geven leden en adviseurs van het dagelijks bestuur hun visie op de noordelijke samenwerking, de bereikte resultaten en hun doelen voor de komende periode. Naast het SNN jaarverslag is ook de jaarrekening en het jaarverslag van het Operationeel Programma NoordNederland 2007 - 2013 terug te vinden op de website.

Er wordt, naar Nederlands voorbeeld, samen met de Leningrad Oblast een samenwerkingsmodel ontwikkeld tussen overheid, onderwijs- en onderzoeksinstituten en de landbouwbedrijven. Dit moet resulteren in effectieve samenwerking op het gebied van toegepast onderzoek, training en informatievoorziening. Het project heeft specifiek betrekking op de aardappelsector in de Leningrad Oblast. Er wordt ook nadrukkelijk aandacht besteed aan technische aspecten, zoals teeltmethoden, ziektebeheersing en opslagmethoden. Hierbij worden Nederlandse technieken en producten geïntroduceerd. Het doel is Noord-Nederlandse bedrijven te kunnen laten profiteren en hun producten in de Leningrad Oblast af te kunnen afzetten. Het betreft een overheidsproject, waarbij SNN verantwoordelijk is voor de uitvoering en het project management. Dit wordt door Nordconnect verzorgd. De inhoudelijke uitvoering wordt gedaan samen met diverse partijen uit de agrarische sector. Meer hierover in de volgende Noord NL.

In memoriam Op 27 mei 2011 is de heer prof.dr. Koos Duppen overleden. Koos Duppen vertegenwoordigde vanaf 2007 als lid van het College van Bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen de geleding wetenschappelijk onderwijs in het Comité van Toezicht van het operationeel programma EFRO, het Europese programma voor regionale ontwikkeling in Noord-Nederland. Als lid van het Comité was hij zeer betrokken bij de ontwikkelingen in de regio Noord-Nederland en toonde hij zich een waardig ambassadeur van Europa. Kernbegrippen in zijn werk voor de Rijksuniversiteit Groningen en als lid van het Comité van Toezicht waren innovatie en kennisvalorisatie. Met de overtuigende inzet van Koos Duppen zijn voor de noordelijke kenniseconomie internationaal toonaangevende projecten op succesvolle wijze opgezet en in uitvoering gebracht.

12

Jacques Tichelaar: “We doen hier zoveel mooie dingen, alleen vertellen we dat veel te weinig.”


13

Voorzitter Jacques Tichelaar wil minder bestuurlijk SNN Pleidooi voor prominente rol bedrijfsleven en kennisinstellingen Als het aan de nieuwe SNN-voorzitter Jacques Tichelaar ligt, gaan de structuur en werkwijze van het SNN op de helling. In zijn visie, die Tichelaar op persoonlijke titel uitspreekt, draagt de toekomstige SNN-organisatie niet zo’n zwaar bestuurlijk stempel als nu en wordt er ruim baan gemaakt - zowel bestuurlijk als praktisch - voor een veel prominentere rol van bedrijfsleven en kennisinstellingen. Een voorstel daartoe heeft hij enkele dagen geleden ingebracht in het Dagelijks Bestuur van het SNN om zo het debat hierover op gang te brengen. “We staan als Noord-Nederland voor een enorme uitdaging nu het kabinet niet langer regionaal beleid wil voeren en heeft gekozen voor een nationale aanpak met topprioriteiten”, motiveert Tichelaar, die als Drentse Commissaris van de Koningin op 1 juli jl. zijn Groningse collega Max van den Berg is opgevolgd als SNN-preses. “Bovendien wil de regering eigenlijk minder afdragen aan Europa. Daarbij het risico nemend dat je dan waarschijnlijk ook minder terugkrijgt. We zullen heel alert op deze ontwikkelingen moeten zijn en daar met onze lobby goed op moeten inspelen.”

Eerst iets brengen De koerswijziging van Den Haag vraagt volgens Tichelaar een andere benadering dan tot nu toe gebruikelijk was. “We blijven Den Haag en Brussel gewoon om geld vragen, maar brengen eerst wel iets…”, klinkt het ietwat cryptisch. Om er meteen aan toe te voegen wat hij hiermee bedoelt: “We moeten veel meer laten zien wat in deze regio door goede samenwerking allemaal gebeurt op het vlak van innovatie. Duidelijk maken wat onze kracht is en hoe we met onze eigen topprioriteiten als energie, water, sensortechnologie, Healthy Ageing en agribusiness omgaan. We doen hier zoveel mooie dingen, alleen vertellen we dat veel te weinig. We moeten er voor zorgen dat Den Haag en Brussel volop geloof krijgen in ons verhaal. Alleen dan kun je echt iets bereiken. Daarbij moeten we gelijk op lopen in Den Haag en Brussel. Want alleen via Den Haag kom je in Brussel.”

Focussen op betrokkenen In de visie van Tichelaar moet de noordelijke lobby zo gestalte krijgen dat meer wordt gefocust op partijen die in de praktijk de projecten uitvoeren “Als bijvoorbeeld de universiteit of een andere kennisinstelling een briljant plan heeft bedacht dat kracht

uitstraalt, dan moet zij dat zelf aan Den Haag en Brussel laten zien, gesteund door ondernemers die in het project willen participeren”, licht hij toe. “We moeten van onze regio een beeld creëren van innoverende ondernemers en een overheid die goede plannen faciliteert en regisseert. De initiatieven moeten komen van het bedrijfsleven en van de kennisinstellingen. De overheid moet niet meer dan een ondersteunende rol hebben.”

Bestuurlijke organisatie De omwenteling in denken en handelen maakt volgens Tichelaar ook een andere inrichting noodzakelijk van de bestuurlijke organisatie van het SNN. Zo bestaat in de huidige structuur het Dagelijks Bestuur (DB) uit de drie Commissarissen van de Koningin en twee gedeputeerden per provincie. De burgemeesters van Groningen, Assen, Leeuwarden en Emmen zijn samen met de provinciesecretarissen en SNN-directeur adviseurs van het DB. Het Algemeen Bestuur (AB) telt naast het voltallige DB negen statenleden uit elke provincie. Tichelaar: “In mijn beleving moeten daarnaast vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en de kennisinstellingen nadrukkelijker betrokken worden. Met zo’n denktank kun

je je politieke en strategische afwegingen optimaal afstemmen op de lobby.”

Unieke samenwerking Tichelaar zegt zich goed te realiseren dat zijn ideeën een ingrijpende omslag in denken betekenen. “Maar het moet echt anders”, vindt hij. “In het belang van de burgers moeten we onze nek uitsteken. Dat vergt politieke moed. Door het sterk gewijzigde landelijke beleid zullen we nieuwe slagen moeten maken op het vlak van samenwerking. Dat kan hier in het Noorden. Dat hebben we al eerder bewezen. Nergens in ons land bestaat zo’n uniek samenwerkingsverband. Op een onlangs gehouden gala van VNO-NCW Noord hebben de uit het Noorden afkomstige staatssecretarissen Atsma en Bleker nog eens laten weten dat Noord-Nederland de afgelopen jaren steeds beter de weg naar Den Haag heeft gevonden. Met de juiste boodschap op het juiste moment en met de juiste mensen. De lobby is beter ingevuld dan ooit tevoren. Dat compliment mogen we in de zak steken. Het is nu zaak om deze positie verder te versterken.”

14

Noord-Nederland presenteert zich in Brussel

Dinsdag 21 juni heeft Noord-Nederland zich gezamenlijk gepresenteerd in Brussel. Het doel van dit evenement was te laten zien aan de Europese besluitvormers wat er in NoordNederland bereikt is met Europees geld, wat de economische potentie van het Noorden is en wat NoordNederland bijdraagt aan de Europese innovatieagenda en aan de maatschappelijke uitdagingen in Europa. Centraal thema waren de dwarsverbanden tussen de vijf noordelijke clusters. Dit is uitgewerkt in een aantal korte films (te bekijken via www.snn.eu). Aansprekende voorbeelden van innovatieve projecten kwamen voorbij zoals: een slanke aardappel die bijdraagt aan het voorkomen van een welvaartsziekte als obesitas, het gebruik van sensoren in de landbouw om waterverspilling te voorkomen en het Noorden als belangrijke leverancier van stroom voor Europa. Er waren videoboodschappen van Neelie Smit-Kroes, vice-voorzitter van de Europese Commissie en verantwoordelijk voor de Digitale Agenda en van Alexander Rinnooy Kan, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad.

Eén van de sprekers was de Duitse staatssecretaris van cultuur en wetenschap van Niedersaksen, dr. Josef Lange. Hij onderstreepte het belang van de samenwerking met Noord-Nederland.

(voormalig) SNN voorzitter Max van den Berg, Commissaris van de Koningin in Groningen, heet iedereen van harte welkom

De culturele invulling van het evenement stond in het teken van de kandidaatstelling van Fryslân voor Europees Culturele Hoofdstad 2018 met optredens van Nynke Laverman & Ward Veenstra en Sytze Pruiksma.

John Jorritsma, Commissaris van de Koningin in Fryslân, in gesprek met oud-minister Bernard Bot


Er waren ongeveer 150 personen aanwezig. De bijeenkomst was in sociëteit De Warande. Naast het SNN event hadden de clusters watertechnologie, Healthy Ageing en energie een eigen side-event.

15

16

Uitbreiding klantcontacten via ‘Opening up’ Brede inzet sociale media bij gemeente en politie Groningen Meldingen van zwerfvuil, een kapotte lantaarnpaal of losse stoeptegel. Maar ook van incidenten op straat, het aanbrengen van graffiti of het plegen van vernielingen. Het zijn slechts enkele voorbeelden van zaken die inwoners van de gemeente Groningen in de toekomst via een app op hun smartphone rechtstreeks aan gemeente of politie kunnen doorgeven, zodat snel actie kan worden ondernomen. Op deze manier willen gemeente en politie hun klantcontacten versterken en tevens de leefbaarheid en de veiligheid in de stad verbeteren. De geschetste voorbeelden zijn straks mogelijk dankzij een ambitieus project waarin de gemeente en de politie participeren om sociale media zo breed mogelijk in te zetten voor het verbeteren van de dienstverlening aan burgers en het versterken van de democratie. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het inspelen op signalen uit de samenleving via sociale netwerken als Twitter, Hyves en Facebook. Maar ook om kanalen waarlangs burgers met hun smartphone rechtstreeks contact met gemeente en politie kunnen zoeken via speciaal daarvoor ontwikkelde applicaties.

andere partners uit zes Europese landen”, vertelt Renske Stumpel, projectleider van het dienstverleningsprogramma Stad & Stadhuis van de gemeente Groningen. “De opgedane kennis en ervaringen rond de klantcontacten worden uitgewisseld. Eén van de andere partners is de Hanzehogeschool, die met een eigen onderwijsprogramma mensen trainingen gaat geven om sociale media optimaal te kunnen toepassen in een professionele werkomgeving.” ‘Opening up’ gaat in oktober van start en duurt drie jaar. De gemeente Groningen, die al actief is in diverse Interregprogramma’s, heeft voor haar participatie drie ton subsidie gekregen. Zij zal bij de uitvoering van het project vooral aansluiting zoeken bij de activiteiten van Stad & Stadhuis. Als subpartner van de gemeente ontvangt de politie € 54.000 euro; de Hanzehogeschool krijgt € 197.000. De buitenlandse partners zijn Intercommunale Leiedal en Lessius Mechelen (universiteit), beide uit België, Karlstad in Zweden, Kristiansand in Noorwegen, Porism Ltd in Engeland en Hoje Taastrup in Denemarken.

Snelle start Hanzehogeschool De innovatieve ontwikkelingen maken deel uit van de activiteiten in het kader van ‘Opening up’, een project dat via het SNN wordt ondersteund door Interreg IVB, een EU-fonds voor transnationale samenwerking. “In dit project werken de gemeente en de politie samen met zeven

“Het idee van ‘Opening up’ is pas vorig jaar december geboren”, zegt Renske. “Vier maanden later hebben we, na drie gezamenlijke bijeenkomsten met de andere potentiële partners, al een projectvoorstel ingediend. Het is erg snel gegaan. Politie en Hanzehogeschool waren ook direct geïnteresseerd in deelname.”

Elle de Jonge, programmamanager Research & Innovatie bij de Groningse politie, legt uit waar de interesse van zijn organisatie vooral op gestoeld was: “Als bij de gemeente klantcontacten mogelijk zijn door gebruik te maken van sociale media, dan moet dat bij ons ook kunnen, bijvoorbeeld bij vernielingen en criminele activiteiten. We gaan met behulp van nieuwe technologieën proberen hier op een goede manier invulling aan te geven.”

Backoffice op orde Elle wijst erop dat in dit verband een goede communicatie met de bevolking van groot belang is. “Cruciaal is dat je die communicatie goed inricht”, licht hij toe. “Niet alleen wat betreft de contacten aan de frontoffice, maar ook dieper in de organisatie, in de backoffice. Die zal zo moeten worden ingericht dat snel kan worden ingespeeld op meldingen. Ook is het belangrijk dat terugkoppeling plaatsvindt met degene die contact heeft gezocht.” “We hebben met dit project drie jaar de tijd om goed uit te zoeken wat voor de burger het beste werkt”, besluit Renske. “Daarbij zullen we met de blik van de burger naar onszelf moeten kijken. De informatie die beschikbaar komt gaan we samen met alle betrokken partners delen. Vervolgens kan ieder voor zich bepalen of en hoe hij daar z’n voordeel mee kan doen…”


17

Logisch vervolg op ‘Smart Cities’ ‘Opening up’ is in feite een logisch vervolg op een ander pas voltooid Interregproject: ‘Smart Cities’. In dit project, dat drie jaar heeft geduurd, participeerden dertien partners uit zes landen rond de Noordzee (Noorwegen, Zweden, Engeland, België, Duitsland en Nederland). Het project was gericht op het verbeteren van de E-dienstverlening in al z’n facetten, onder meer door een optimale inrichting van processen voor klantcontacten aan de hand van het Nederlandse antwoordmodel. De gemeente Groningen was vooral betrokken bij de deelprojecten Customer Services en Wireless Cities. “Er kwamen bij dit project grote verschillen tussen de landen naar voren, bijvoorbeeld waar het ging om de IT-structuur in organisaties”, vertelt Renske Stumpel, die ook bij dit project betrokken was. “De partners hebben publicaties geschreven, waarin ze kenbaar hebben gemaakt wat ze hebben gedaan en wat ze van elkaar hebben geleerd. Iedereen heeft z’n blik kunnen verbreden en heeft er een nieuw netwerk aan overgehouden. In september is een afsluitende conferentie gehouden.” Renske Stumpel en Elle de Jonge

18

Ervaren EU-lobbyist Dick Michel neemt afscheid

‘Voor dit werk moet je vooral goed kunnen luisteren…’

“Als je in Brussel de juiste wegen bewandelt, kun je veel bereiken. Maar je moet wel geduld hebben en je steeds weer realiseren dat je werkt aan zaken op lange termijn. Dat is wel eens moeilijk uit te leggen. Toen ik in 2008 enthousiast aan mijn collega’s vertelde dat ik al was begonnen met wat binnen de EU ná 2014 onze inzet zou moeten zijn, kreeg ik de handen daar echt niet voor op elkaar…” Dick Michel kijkt terug op een bewogen carrière als lobbyist voor het SNN bij de EU in Brussel. In november neemt hij afscheid in verband met z’n naderend pensioen. Na meer dan twintig jaar succesvol laveren in de Brusselse wandelgangen houdt deze gedreven persoonlijkheid het voor gezien. Een gewaardeerd boodschapper, die niet alleen gepokt en gemazeld was in het lobbywerk en de wegen in Brussel als z’n broekzak kende, maar die ook door iedereen gekend wérd. Vanuit het Huis van de Nederlandse Provincies – een gebouw dat huisvesting biedt aan ambtenaren van alle twaalf Nederlandse provincies – werkte Dick samen met collega-lobbyisten aan

grensoverschrijdende dossiers met beleidsterreinen die voor alle provincies van belang waren. Maar daarnaast was de nestor onder de lobbyisten natuurlijk met name actief voor Noord-Nederland.

licht hij toe. “Een deel van het geld kan nu ten goede komen aan de vijf kansrijke clusters die het Noorden ontwikkelt. Denk bijvoorbeeld aan decentrale energieopwekking of aan het halen van waardevolle reststoffen uit gewassen.”

Regionaal beleid “In het begin heb ik me vooral beziggehouden met het regionaal beleid”, graaft Dick in z’n geheugen. “De laatste jaren was dat niet meer nodig, omdat collega’s in het Noorden daar inmiddels voldoende kennis over hadden. Ik heb mijn aandachtsterrein toen verlegd naar het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), dat aan de vooravond stond van grote veranderingen. Hier gaat veel geld in om. Noord-Nederland krijgt er bijvoorbeeld tien keer zoveel uit dan uit het EFRO-fonds. Alleen merken we daar niet veel van, dat gaat rechtstreeks naar de boeren. Aan deze inkomenssteun worden nu strengere voorwaarden gesteld. Boeren komen er alleen nog voor in aanmerking als ze werk maken van vergroening en innovatie.” Dick stelt vast dat deze ontwikkeling de gehele plattelandseconomie raakt. “Daarom willen wij het GLB nu onderdeel laten zijn van het beleid dat Noord-Nederland voorstaat”,

Steen in de vijver Dick constateert dat lobbyisten bij de EU continu bezig zijn om te anticiperen op het adagium van Brussel: Europa 2020. Alle subsidiegelden staan de komende jaren in het teken van Europa 2020, waarbij innovatieve, duurzame en inclusieve groei de toverwoorden zijn. “Om daar op in te spelen, moet je veel stukken lezen, gesprekken aangaan en vergaderingen bijwonen”, geeft hij een kijkje achter de schermen van het lobbywerk. “Ook moet je goed kunnen luisteren en analyseren. Zo is het belangrijk dat je goed oppikt wat er vanuit de Europese Commissie wordt gezegd met het oog op concept-wetgeving. Vooral tussen de regels door goed luisteren naar waar de Commissie voor gaat. Daar zit een vaste lijn in. Als je die te pakken hebt, kom je een heel eind. Buiten de formele kanalen om gooien de Commissieleden regelmatig een steen in de vijver. Die steen moet je er meteen uitvissen.”

‘Het Noorden heeft in Brussel goede naam’ Op de vraag wat zijn lobbywerk concreet heeft bijgedragen aan de successen van Noord-Nederland, volgt een bescheiden antwoord: “Dat is niet aan te geven. Dat hebben we met z’n allen gedaan. Deze regio is prima in staat om de beschikbaar gestelde middelen goed te besteden. Het Noorden heeft z’n zaakjes op orde. Dat weten ze in Brussel. Noord-Nederland heeft daar een goede naam. Niet voor niets ontvangen wij het meeste geld van alle Nederlandse regio’s.”

Hoogte- en dieptepunt Eén van de hoogtepunten in de afgelopen twintig jaar was voor Dick het aanhaken van Fryslân bij het SNN. “De Friezen wilden eerst zelf gaan lobbyen. Gelukkig zijn ze bijgedraaid. Verder heb ik aan de wieg gestaan van het Interreg B-programma.


19

De EU-lobbyisten: Tytsy Willemsma, Jolanda Hekman, Dick Michel en Sigrid Sengers

Nieuwe lobbyisten al aan de slag ‘Eerst vertrouwen winnen…’ Dick Michel wordt opgevolgd door Tytsy Willemsma. Zij wordt momenteel door hem ingewerkt. Dat doet Dick overigens ook met Jolanda Hekman, de andere EU-lobbyist voor het SNN die tot 1 maart 2012 Sigrid Sengers tijdelijk vervangt. Sigrid is met zwangerschapsverlof. Tytsy en Jolanda zijn in augustus aan de slag gegaan. Tytsy Willemsma was de afgelopen vijfenhalf jaar wethouder in de Friese gemeente Dongeradeel. Met verkeer en vervoer, water, sport, recreatie, toerisme, cultuur en openbare ruimte in haar portefeuille heeft Tytsy veel bestuurlijke ervaring opgedaan. In een vorige functie deed ze bovendien lobbywerk richting Ministerie van Justitie. Jolanda Hekman is tijdelijk bij het SNN gedetacheerd door de Hanzehogeschool Groningen. Zij vertegenwoordigt dit onderwijsinstituut in diverse samenwerkingsverbanden, onder meer in het Akkoord van Groningen dat Groningen als kennisstad beter op de kaart moet zetten. Ook heeft Jolanda zitting in het Liaisonplatform van de Hanzehogeschool, dat zich richt op subsidieaanvragen. In deze functie onderhield zij ook contacten met het SNN en was zij betrokken bij de noordelijke clusters. Naast de vervanging van Sigrid wordt van Jolanda ook verwacht dat zij onderzoekt hoe Noord-Nederland het hoger beroepsonderwijs optimaal kan laten aansluiten bij ondersteuningsmogelijkheden vanuit Brussel.

Nieuwe wereld verkennen Dat was ook een hoogtepunt. Een teleurstelling was – hoewel ik aan de zijlijn stond - het afblazen van de Zuiderzeelijn. Ik vind het nog steeds een geweldige prestatie dat het Noorden daar zo’n omvangrijk compensatiepakket voor in de wacht heeft gesleept.”

Dynamiek Al met al kijkt Dick ‘met veel plezier’ terug op de afgelopen decennia. Daarom klinkt het des te verrassender uit zijn mond als hij ook zegt: “Soms was het misschien wel wat saai…” Om daar direct aan toe te voegen:

“Maar in die saaiheid zit meteen een zekere dynamiek. Iedereen streeft hetzelfde ideaal na. Dat maakt Brussel tot prettig werkgebied. Het was een boeiende tijd waarin veel is veranderd. Toen ik hier begon, had niemand iets met Europa. Dat kwam pas na het Akkoord van Schengen en later de komst van de euro en de uitbreiding van de Unie. Hoewel ik thuis genoeg te doen heb, denk ik dat ik dit werk ga missen…”

Het spreekt Tytsy en Jolanda aan dat ze met hun lobbywerk een kijkje in de keuken van de EU kunnen nemen. Tytsy: “Voor mij is het een uitdaging om van dichtbij mee te maken wat de EU voor het Noorden kan betekenen. Noord-Nederland heeft mijn hart. Europa is voor mij een nieuwe wereld. Ik realiseer me dat het tijd zal vergen om een goed netwerk op te bouwen. Om tot goede relaties te komen, zal ik eerst het vertrouwen van mensen moeten winnen.” “We zijn nu bezig te verkennen hoe de EU-wereld in elkaar zit en hoe het SNN zich verhoudt tot de Brusselse praktijk”, vult Jolanda aan. “Dat betekent dossiers lezen en blijven volgen. Binnenkort komen de colleges van GS van de noordelijke provincies op bezoek. Dat levert vast waardevolle informatie op. Verder komt Eurocommissaris Hahn naar NoordNederland. Bij de voorbereiding van dat werkbezoek kunnen we een nuttige rol spelen.”

20

Kop www.snn.eu Hoofdkop Noord NL is een uitgave van Samenwerkingsverband Noord-Nederland namens Groningen, Fryslân en Drenthe en verschijnt vier keer per jaar tekst Harry Knevelbaard Communicatie SNN foto’s Fotografie Willem Jan Kleppe Veldeman Photo Brussels productie VNR Communicatie bv druk Wm Veenstra abonnementen Gratis aan te vragen via www.snn.eu redactie SNN Postbus 779, 9700 AT Groningen [email protected] www.snn.eu

Noord NL 14. Periodiek magazine SNN oktober 2011 jaargang 4

Recommend Documents