nieuwe programma wordt hier meer over verteld

Nieuwsbrief 1 | April 2016

BESTE LEZER Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van het duurzaamheidsprogramma van de gemeente Alkmaar. Het nieuwe duurzaamheidsprogramma van de gemeente Alkmaar loopt van 2016 tot en met 2020. In deze tijd willen we veel doelen behalen op het gebied van duurzaamheid. Denk hierbij aan het reduceren van CO2 en het verder verduurzamen van de stad. In het artikel over het

nieuwe programma wordt hier meer over verteld.

dan kunt u altijd een mail sturen naar [email protected]

Verder staan er in de nieuwsbrief leuke artikelen om u op de hoogte te houden van wat er speelt in de gemeente op het gebied van duurzaamheid. Wat doet de gemeente zelf en wat doen we samen op het gebied van duurzaamheid? Heeft u nog tips of ideeën voor een volgende nieuwsbrief

Ik hoop dat u met plezier en interesse deze nieuwsbrief leest en u met name aan het denken zet. Een belangrijke vraag die ik u wil stellen is nog: hoe kunt u Alkmaar duurzamer maken?

INHOUD 2 Het nieuwe Duurzaamheids programma 4 Warmtenet in Alkmaar 6 Urban Earthship: 100% zelfvoorzienend 7 Stekker je wel of stekker je niet? 8 444 woningen in Alkmaar verbeterd door de subsidieregeling Energiebesparing 8 Zonnepanelen in heel Alkmaar 9 Innovatie van duurzaamheid in Alkmaar 10 Ambassadeurs van duurzaamheid in Alkmaar


1

Het nieuwe DUURZAAMHEIDS PROGRAMMA Duurzaam Alkmaar

Op donderdag 24 maart heeft de gemeenteraad van Alkmaar het nieuwe Duurzaamheidsprogramma 2016-2020 aangenomen. Als Alkmaar willen we een bijdrage leveren aan de regionale doelstellingen én de landelijke doelstelling om in 2050 CO2 neutraal te zijn. Zoals tijdens de Klimaattop in Parijs is afgesproken. Dat is dan ook de centrale doelstelling van het Duurzaamheidsprogramma: een vermindering van de CO2 uitstoot. Om dit te bereiken, heeft het Duurzaamheidsprogramma drie speerpunten:

Het eerste speerpunt zet in op het opwekken van meer duurzame energie. Landelijk gezien presteert Alkmaar goed. Het is belangrijk om verschillende vormen van duurzame energie te blijven stimuleren. Met bijvoorbeeld alleen zonne-energie komen we er niet. De verdere uitrol van het warm-

tenet van HVC speelt dan ook een belangrijke rol in dit speerpunt (zie het artikel over warmtenet). Maar ook de realisatie en doorontwikkeling van het kenniscluster voor biomassa vergassing op de Boekelermeer zal de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie versnellen. ›

Duurzame energie


2

Duurzaam Alkmaar

Energiebesparing

Duurzame Gemeente

Speerpunt twee gaat over energiebesparing. Uitgangspunt is dat er steeds minder fossiele brandstoffen gebruikt worden, door verandering in gedrag én door energie besparende maatregelen te treffen. In 2015 is het energieverbruik met ca. 1% teruggelopen, niet slecht als je bedenkt dat er door de gemeentelijke fusie meer inwoners, bedrijven en voertuigen zijn bijgekomen. Maar we zijn er nog lang niet, er zijn nog grote effecten te behalen. Door het plaatsen van openbare elektrische laadpalen, wordt het

elektrisch rijden gestimuleerd. Een ander belangrijk onderdeel onder dit speerpunt is de ontwikkeling van de circulaire economie, waarbij alle grondstoffen na gebruik zo hoogwaardig mogelijk teruggebracht in het economisch systeem, zodat de kringlopen van producten en materiaalstromen worden gesloten. Door slimme innovaties én samenwerking, worden producten en grondstoffen maximale hergebruikt en vermindert de hoeveelheid afval.

Duurzame gemeente, is speerpunt drie. Dit houdt in dat de gemeente de eigen bedrijfsvoering nog verder verduurzaamt. En duurzame gemeente houdt óók in, maatschappelijk verantwoord ondernemen en leven in een leefbare en gezonde stad. Daarom staat duurzaamheid centraal in de gemeentelijke producten en diensten.

Naast dat de gemeente zelf bijdraagt aan het behalen van de CO2 doelstelling, is het belangrijk dat de gemeente stimuleert, faciliteert, participeert én niet de belemmerende factor is. Om resultaten te behalen, is de gemeente grotendeels afhankelijk van initiatieven van anderen. Dus heeft u duurzame plannen voor uw woning, VVE, buurt, bedrijf of sportvereniging? En heeft u daarbij de gemeente nodig? Laat het weten via [email protected]! •


3

Warmtenet

WARMTENET IN ALKMAAR In Alkmaar en omstreken is de term warmtenet wel enigszins bekend maar wat is het nu precies? Wist u dat warmtenet meer dan 2300 klanten van warmte voorziet? Hier een verdere uitleg over wat het is en wat de verdere plannen zijn.

20 km

± lengte van het Warmtenet tracé in 2018

120.000

woningeenheden kan warmtenet verwarmen

75%

± minder CO2 uitstoot ten opzichte van eigen cv-ketel op gas

Bio-energiecentrale Warmtenet HVC

WAAROM EEN WARMTENET? In Alkmaar worden nog teveel fossiele brandstoffen gebruikt, terwijl lokaal duurzamere alternatieven beschikbaar zijn. Gemeente, woningcorporaties en HVC zetten zich daarom samen in om ongebruikte energie beter te gaan benutten, door de aanleg van een warmtenet in de stad. HOE WERKT HET? In de afvalenergiecentrale van HVC in Alkmaar wordt restafval verbrand dat niet meer herge-

Warmtekracht Koppeling (2018)

bruikt of gerecycled kan worden. Daarbij komt veel warmte vrij, die HVC gebruikt om elektriciteit op te wekken én om het warmtenet te voeden. Met de warmte die overblijft na het opwekken van elektriciteit wordt bij HVC water verwarmd. Dit warme water wordt via een ondergronds leidingnet naar gebouwen in de directe omgeving gebracht. Het warme water gaat vervolgens via leidingen naar woonwijken om huizen te verwarmen en het water uit de kraan te verwarmen. Het afgekoelde water gaat terug naar HVC waar het opnieuw wordt verwarmd.


4

Warmtenet

Meer informatie over het warmtenet vindt u op www.warmtenetalkmaar.nl

HOE DUURZAAM IS HET WARMTENET? Een huishouden met een aansluiting op het warmtenet levert tot 75% minder CO2-uitstoot vergeleken met een huishouden met een CV-installatie. Dit staat gelijk aan de plaatsing van 22 zonnepanelen en 14.000 niet gereden autokilometers. Uiteindelijk worden 10.000 woningen aangesloten op het warmtenet. Dit is dus een forse vermindering van de CO2-uitstoot in Alkmaar. HOE HET BEGON EN GROEIDE Het warmtenet wordt in fases aangelegd. In 2004 sloot HVC in de Boekelermeer de eerste bedrijven aan op het warmtenet. De afgelopen jaren werden woningen aangesloten aan het Tuinderspad, Schelphoek, Veneetse Kade, Uitenboschstraat, Waalstraat, Maasstraat en Geulstraat. Ook bedrijven en scholen zoals het Petrus Canisius College, voetbalclub AZ, Stadswerk072 en de Telefooncentrale maken gebruik van de duurzame warmte van het warmtenet.

Begin 2016 werd het warmtenet verder doorgetrokken vanuit Oudorp naar De Nollen. Vanaf april 2016 wordt het warmtenet aangelegd in Vroonermeer en van daaruit de komende jaren stapsgewijs en in overleg met gemeenten en woningcorporaties verder aangelegd richting Heerhugowaard en Langedijk. WIE KAN AANSLUITEN? Op het warmtenet worden in ieder geval nieuwbouwprojecten langs het tracé aangesloten. Daarnaast worden grotere complexen in de bestaande bouw aangesloten. Denk aan complexen van woningcorporaties en verenigingen van eigenaren die gerenoveerd worden of waarvan de warmtebron aan vervanging toe is. Maar ook bedrijfspanden, gemeentelijke panden, scholen en andere instellingen kunnen worden aangesloten. Losse, bestaande, grondgebonden woningen kunnen op dit moment nog niet aangesloten worden op warmtenet. •


5

Duurzame energie

URBAN EARTHSHIP:

100% ZELFVOORZIENEND

Op het terrein van de oude gasfabriek aan de Helderseweg staat een opzienbarend gebouw. Half uit de natuur gebouwd met hout, stro en zandzakken. Maar ook met moderne en duurzame faciliteiten. Zo zijn binnenkort van buitenaf de zonnepanelen op het dak te zien. Maar wat is het Urban Earthship eigenlijk? Bedenker en bouwer van het huis Cees Hiemstra legt uit: “Een Earthship is een ecologisch, gezond en betaalbaar gebouw dat hoofdzakelijk gerealiseerd wordt uit afval en restmaterialen uit de stedelijke omgeving. Geïnspireerd door de natuur wordt gebruik gemaakt van nieuwe en renderende combinaties van Hi-Tech en Lo-Tech oplossingen. Een Earthship is onafhankelijk van gas, water of elektrische energie van buitenaf. Het doel van dit eerste project is om in Alkmaar een experimentele woning te realiseren welke “gezond en 100% zelfvoorzienend” is. De volgende stap is het verrichten van diverse metingen, om te onderzoeken of het gebouw kan voldoen aan de prestatie-eisen van het Bouwbesluit. Dit onderzoek zal worden uitgevoerd door studenten van InHolland.”

Bijzonder is dat het Urban Earthship met behulp van subsidies, giften, middelen, materialen en manuren van diverse bedrijven en particulieren is gerealiseerd. Het gebouw zal in de komende tijd gebruikt worden om oplossingen en ideeën die aangedragen worden door het bedrijfsleven, het onderwijs of de overheid in de praktijk uitgeprobeerd worden. • OPENING 11 mei 2016 wordt het Urban Earthship officieel geopend. Het zal een feestelijke opening worden voor iedereen. Meer informatie over de opening zal nog volgen. Hou daarvoor de Facebook pagina van het Earthship in de gaten!


6

Mobiliteit

STEKKER JE WEL OF STEKKER JE NIET?

Iedere keer met de auto naar het werk is natuurlijk niet duurzaam. De binnenstad van Alkmaar is al grotendeels autoluw, maar wat doen we nog meer op ook op de weg zo duurzaam mogelijk te zijn?

Om de doelstelling van 20% CO2 reductie in 2020 te halen blijft Alkmaar zich inspannen voor het verduurzamen van de stad, het landelijk gebied en de regio. Om dit te doen zijn maatregelen nodig zoals een infrastructuur voor het opladen van elektrische voertuigen. Eind 2015 zijn er 5 oplaadpalen geplaatst en begin 2016 nog eens 22 laadpalen. Dit is bijna een verdubbeling! Door zelf palen te plaatsen heeft de gemeente grip op de laadtarieven en kunnen deze laag worden gehouden. Daarmee komt het totaal op 55 oplaadpalen (110 oplaadpunten) in de openbare ruimte. AANSCHAF ELEKTRISCHE AUTO’S Elektrische auto’s produceren geen fijnstof en zijn daarom beter voor het milieu dan auto’s op benzine of diesel. Binnen het eigen wagenbe-

stand schakelt gemeente Alkmaar ook steeds meer over naar elektrische auto’s. Zo is eerder al de auto voor koeriersdiensten vervangen door een volledig elektrische auto, net als drie dienstauto’s. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan schoner, zuiniger en stiller vervoer. DOELGROEPENVERVOER Ook heeft de gemeente Alkmaar in de nieuwe aanbesteding voor de regiotaxi Noord Kennemerland (voor het vervoer van Wmo-pashouders) duurzaamheidsaspecten mee laten wegen in de criteria. Voor duurzaamheid kon net zoveel punten behaald worden als voor prijs. Een belangrijke factor dus. De aanbesteding is inmiddels afgerond. •


7

Energiebesparing

444 WONINGEN IN ALKMAAR VERBETERD DOOR DE SUBSIDIEREGELING ENERGIEBESPARING De gemeente Alkmaar heeft tussen juli 2013 en december 2015 een (provinciale) subsidie verstrekt waarmee particuliere woningeigenaren gestimuleerd werden hun woning te verduurzamen. De gemeente heeft op deze manier inwoners een steuntje in de rug geven om aan de slag te gaan met duurzaamheid en energiebesparing in hun woning. Om in aanmerking te komen voor de subsidie was er een belangrijke voorwaarde, namelijk dat woningeigenaren zelf minimaal duizend euro moesten investeren in energiebesparende maatregelen. Hieronder vallen onder meer vloerisolatie, spouwmuurisolatie en zonneboilers. Per maatregel werd een bijdrage van 15%

gesubsidieerd, met een maximum van € 500 per woning. Uitzondering was de aanschaf van een zonneboiler; daarvoor was een subsidie van € 600 beschikbaar. De conclusie kan toch gesteld worden dat het een succesvolle regeling is geweest. Maar liefst 444 bewoners zijn ‘bediend’. De meeste aanvragen hadden betrekking op HR++glas en spouwmuur-en vloerisolatie. Het verlenen van de subsidie is via het Duurzaam Bouwloket verlopen. Ook nu deze actie afgelopen is kunnen inwoners hier terecht voor onafhankelijke informatie en advies over het verduurzamen van hun woning. Zie ook www.duurzaambouwloket.nl

Duurzame energie

Wie aan duurzaamheid denkt, denkt al snel aan zonnepanelen. Ook in Alkmaar zie je steeds vaker bij en nu ook in allerlei vormen en maten. De afgelopen periode heeft de gemeente Alkmaar veel mogelijk proberen te maken op dat gebied. Zo zijn er in 2015 zijn er in Alkmaar grote zonnedaken gerealiseerd. In Graft de Rijp is de energieneutrale brede school De Pauw gebouwd. Dit gebouw is voorzien van warmtepompen, sedum daken (ook wel groene daken genoemd) en 375 zonnepanelen. De nieuwbouw van het Clusius college is voorzien van sedumdaken met zonnepanelen. Met behulp van SDE+ subsidies zijn er ook nog eens twee grote zonnedaken gerealiseerd in

2015. Op het AZ stadion zijn 1725 dunne film zonnepanelen aangebracht, sportcomplex de Meent is voorzien van ca. 1800 zonnepanelen. De voorbereidingen worden nu getroffen om in 2016, met behulp van SDE+ subsidie, TAQA theater de Vest, het Stadskantoor van de gemeente Alkmaar en Stadswerk072 te voorzien van zonnepanelen.


8

INNOVATIE van duurzaamheid in Alkmaar

Duurzame gemeente

In samenwerking met diverse partijen wordt er op dit moment een kennis- en innovatiecluster op energiegebied gebouwd in Alkmaar. Dit met internationale potentie en maakt het mogelijk voor innovatieve en energie gerelateerde bedrijven zich makkelijk daar te vestigen. Dit is niet alleen belangrijk om de omslag naar duurzame energie te versnellen, maar het resulteert ook in de toename van het aantal arbeidsplaatsen en een beter carrière perspectief voor studenten en startende ondernemers in Alkmaar. In 2015 hebben belangrijke ontwikkelingen plaatsgevonden op dit gebied:

Ontwikkeling van het Energy Innovation Park op de Boekermeer. De Boekelermeer is een uniek bedrijvenpark vanwege de energie-infrastructuur met een elektranet op laag-, midden- en hoogspanning, een H- en G-gasnet en een warmtenet. Daarnaast wordt er energie opgewekt door windmolens, toekomstige zonnepanelen en door het verbranden van huisvuil en biomassa (HVC). Ook wordt energie gewonnen uit stortgas. In 2015 is het bedrijventerrein Boekelermeer uitgeroepen tot het beste bedrijventerrein van Nederland!

De Vrije Universiteit Amsterdam, gemeente Alkmaar en De Telefoon Centrale zijn gestart met de opzet van een kennis- en innovatie centrum Data Science Alkmaar (DSA). Doel is om via Big Data en Data Science de regionaal economische groei te versterken, kennis te ontwikkelen, talent aan de regio te binden en een ondernemende broedplaats te creëren voor bedrijven die (samen) nieuwe producten en diensten ontwikkelen. Ook kunnen overheden Big Data en Data Science benutten voor beleidsontwikkeling.

Hét expertisecentrum Biomassa vergassing, Stichting InVesta is opgericht. Het onderzoeksprogramma is in contouren opgesteld en de vergunningsaanvraag voor de bouw van het expertisesentrum op de Boekelermeer is in voorbereiding. InVesta staat in de startblokken, om in 2016 van de grond te komen. De demonstratie – installatie voor biomassa vergassing Milena/Olga van ECN wordt een belangrijk onderdeel van het expertise centrum.

Incubator Duurzame Energie Alkmaar (IDEA) is opgericht en gevestigd bij Inholland. Ideeën/innovaties op gebied van biovergassing, systems en duurzaam bouwen worden door IDEA begeleid naar de markt. Hiermee is IDEA een broedplaats voor nieuwe bedrijvigheid, complementair aan InVesta. Inmiddels zijn de eerste ideeën doorontwikkeld, en zijn ze zelfs finalist voor de DOEN (S)topper award. In 2015 is provinciale en gemeente subsidie verleend voor een vergister bij Inholland voor natafval (cateringafval, biomassa uit sloten). Dat gaat een deel van de energie die gebruikt wordt in het gebouw verzorgen. In het verlengde hiervan is de afstudeerrichting biomassavergassing uitgebreid met biomassavergisting.

ZOALS JE ZIET ER IS VOLOP ONTWIKKELING IN ALKMAAR!


9

AMBASSADEURS van duurzaamheid in Alkmaar

Duurzame gemeente

BOER TOT BORD Wie zijn jullie? ‘Van Boer tot Bord’ is een platform dat zich inzet voor het rechtstreeks leveren van duurzame en/of biologische streekproducten. Levering geschiedt rechtstreeks van de producent/ kweker/ teler naar de zakelijke afnemer en in een later stadium aan de particuliere consument. Wat doet van Boer tot Bord? ‘Van Boer tot Bord’ streeft met het platform naar een eerlijke prijs van duurzame en biologische streekpro-

ducten voor zowel de producent/ kweker/teler als voor de afnemer. In de nieuwe winkel aan de Noorderkade 1027 worden er naast de verkoop van streekproducten ook workshops gegeven. Waar kan ik meer informatie vinden over jullie? Kijk eens op onze website www.vanboertotbord.nl Of kom langs in onze nieuwe winkel aan de Noorderkade 1027 1823 CJ Alkmaar

DUURZAAM DOEN ALMAAR Wie zijn jullie? Het Duurzaam Doen Alkmaar hostingteam is een kleine werkgroep van Alkmaarders - veelal ZZP-ers - die zich actief in willen zetten voor een duurzame stad. Om dit team heen heeft zich een actieve groep gevormd van ongeveer 300 leden die elkaar inspireren en helpen bij een duurzamer leefwijze. De Bibliotheek Kennemerwaard is initiatiefnemer van DDA en faciliteert de community in haar activiteiten.

platform op Facebook waar inmiddels bijna 300 mensen lid van zijn en waar dagelijks tips worden gedeeld. Inmiddels heeft de Bibliotheek Kennemerwaard het initiatief genomen om samen met Alkmaarders een Stadsambassade Alkmaar op te richten. Meer daarover later…

Wat doet Duurzaam doen Alkmaar? In 2015 organiseerden de 'hosts' 11 meetups over duurzame thema's waarin kennis werd gedeeld, inspirerende verhalen werden vertalend en concrete, lokale tips werden gegeven. De Meetups zijn altijd interactief. Deelnemers doen kennis op en dragen ook bij door hun eigen ervaringen. Daarnaast hebben we een sterk online

Nog een duurzame tip? Heel simpel. Iedere dag kom je wel zwerfvuil tegen op straat. Zo veel, dat je al snel denkt dat het te veel is om op te rapen. Stel jezelf er op in dat je maar 1 'zwerfie' per dag oppakt maar wel iedere dag. Dat is makkelijker. Wil je anderen inspireren, plaats dan een foto van jouw zwerfkei acties op onze Facebook pagina.

Waar kan ik meer informatie vinden over jullie? We hebben een Facebook groep. En daarnaast een Facebook pagina.


10

Duurzame gemeente

AMBASSADEURS van duurzaamheid in Alkmaar

ENERGY CHALLENGES Wie zijn jullie? Energy Challenges is opgericht als een stichting door Energy Valley Top Club Groningen. Inmiddels hebben we een eigen stichting, vandaar Energy Challenges Noord West, met diverse partners uit het bedrijfsleven en steun van diverse gemeentes. Waaronder Alkmaar. Wat doet Energy Challenges? Energy Challenges tracht bewustwording te creëren van energie verbruik bij leerlingen van 8 t/m 15 jaar door middel van een wedstrijd op scholen.

Nog een duurzame tip? Voor bedrijven: cv installatie waterzijdig laten inregelen op radiator niveau. Dit houdt in dat de radiator precies de hoeveelheid water toebedeeld krijg wat deze nodig heeft om 100% te functioneren qua warmte afgifte. Doe je dit niet dan gaat er veel opgewekte warmte verloren. Voor particulieren: zet je temperatuur van de regelthermostaat in de ketel zo laag mogelijk. (dit betreft niet de kamerthermostaat) Des te lager de watertemperatuur bij een hoog rendement ketel des te hoger wordt het rendement.

Waar kan ik meer informatie vinden? www.energychallenges.nl | youtube

WHAT’S NEXT ON THE AGENDA? In de volgende nieuwsbrief onder andere aandacht voor de volgende onderwerpen: - Eerlijk Winkelen in Alkmaar - Stadswerk072: Een duurzame en schone buiten ruimte

Zelf tips voor leuke onderwerpen voor in de nieuwsbrief? Stuur deze naar [email protected].


11

nieuwe programma wordt hier meer over verteld

Recommend Documents