achtergrond
‘Hier wordt het internet gemaakt’
30
FORUM #22/29.11.12
martin van welzen
Zonder dat veel mensen het weten, is Nederland zo ongeveer de ruggengraat van internet. Belangrijke internetverbindingen worden hier gemaakt. Dat trekt een hoop bedrijvigheid. Maar daar moeten we wel wat voor blijven doen. ‘Internetbedrijven kijken alleen vooruit.’ Tekst: Remko Ebbers
Om de bouw van het datacentrum van Equinix mogelijk te maken, is – wegens de slotgracht – tijdelijk het grondwaterpeil in de polder verlaagd. Nadat de gracht was gegraven en de kabel gelegd, werd het peil op het normale niveau teruggebracht
31
FORUM #22/29.11.12
achtergrond
Eerst een gracht over. Dan aanbellen bij een intercom naast een deur die automatisch openzwaait. Wachten tot de buitendeur dicht is, pas dan gaat een tweede deur open. De receptioniste zit achter dik glas (kogelvrij?). Een stalen schuifdeur die nog het meest aan een liftdeur doet denken, verleent toegang tot haar kamertje. Paspoort laten zien voor een pasje. Naast de toegangspoortjes een apparaat dat vingerafdrukken scant. Welkom in het pand van datacentrum Equinix op het Amsterdam Science Park. ‘Dit is de standaard beveiliging’, zegt Michiel Eielts, managing director van Equinix Benelux. ‘In de serverruimtes kunnen per gebruiker strengere regels gelden. Kooien om de servers, infraroodbewaking. Hier worden cruciale gegevens bewaard. Niet alleen van grote bedrijven, maar vooral van bedrijven die informatie met elkaar willen délen. Dit is geen gewoon datacentrum. Hier achter ons wordt internet gemaakt.’
elke milliseconde telt
klerkx/hh
In de virtuele wereld van internet staat Nederland, vooral Amsterdam, met een dikke stip op de kaart. Niet verwonderlijk, want het
wereldwijde web is mede in Nederland ontstaan. Bedrijven en universiteiten hebben al sinds de jaren tachtig een redelijk goed werkend computernetwerk om met elkaar te communiceren, maar het web zoals wij dat kennen, werd in 1993 ‘geopend’ door Tim Berners-Lee. Berners-Lee werkte bij het onderzoekscentrum cern in Zwitserland, waar hij de eerste webpagina ontwikkelde. Snel daarna begon het Nederlandse onderzoekscentrum Nikhef (het nationaal instituut voor subatomaire fysica in Amsterdam) ook een website. Nikhef-medewerker Willem van Leeuwen, correspondeerde met Berners-Lee over het ontwikkelen van de browser. Nederland en Amsterdam hebben die voorsprong nooit meer uit handen gegeven. Dat de trans-Atlantische communicatiekabel bij Katwijk uit zee komt, geeft alleen maar een extra boost. Internet heeft een hekel aan vertraging en elke milliseconde is meegenomen. Vandaar dat de sleutelbedrijven die ‘het internet’ vormen hun apparatuur graag dicht bij elkaar zetten, zo dicht mogelijk bij de hoofdstructuur. Nederland trekt nog steeds belangrijke bedrijven die cruciale rollen spelen op het www. Niet alleen in Amsterdam. Zo
32
FORUM #22/29.11.12
heeft Google een aantal serverparken in Nederland staan. Daaronder een hele grote in de Groningse Eemshaven waar een aftakking van de trans-Atlantische kabel boven water komt. Naar schatting staat er zo’n 500.000 vierkante meter (duizend voetbalvelden) aan datacentra in Nederland met miljoenen servers. De vestiging van Equinix is de Europese hub van het wereldwijde bedrijf dat zijn herkomst in de vs heeft. ‘We hebben natuurlijk geo grafisch mazzel’, zegt Michiel Eielts met een grijns. ‘Nederland ligt centraal tussen Engeland, Duitsland en Frankrijk. Daarmee heb je het zwaartepunt van het Europese gebruik binnen handbereik. Als je hier een schop in de grond steekt, is de grond zo zacht, daar kun je meteen een kabel leggen. Dat is in Duitsland of Frankrijk veel minder algemeen. Daardoor hebben we een heel goede infrastructuur. Dat speelt zeker ook mee.’
klein=goed Veel conventioneler dan bij Equinix, gaat het toe bij de Amsterdam Internet Exchange (ams-ix) tegenover De Nederlandsche Bank. Gewoon aanbellen, er klinkt een zoemertje en je drukt de donkergroene deur open van het
wereld. Mascini: ‘Nederland is een klein land, wij hebben altijd de blik naar buiten gericht en staan open voor nieuwe dingen. Onze oprichters waren internationale partijen. Daarnaast hebben wij vanaf het begin gezegd dat iedereen die aan de technische specificatie voldoet lid kan worden van ams-ix. Ook als het geen providers zijn. Daardoor zijn ook klanten van onze leden lid. Dat is in het buitenland lastiger voor elkaar te krijgen. En hoewel ze enorm competitief zijn op het commerciële vlak zijn onze leden op het technische vlak heel erg bereid om samen te werken binnen ams-ix.’ Voorsprong + openheid + goede opleidingen = succes. Daar komt het sommetje van Mascini op neer. ‘De technische voorsprong die we vanaf het begin hebben opgebouwd, telt enorm. Zo bouw je aan een goede reputatie op basis waarvan nieuwe bedrijven hier komen. Het gaat altijd met de insteek: Jullie hebben deze kennis. Kunnen we samenwerken?’
goed klimaat En wat levert het de Nederlandse economie allemaal op? Al die servers die in een bunker hun werk doen. Dat is moeilijk te kwantifi ceren, zeggen Cara Mascini en Michiel Eielts.
Net geen topsector Cisco-topman Coks Stoffer is bestuurslid van de brancheorganisatie ict~Office en verantwoordelijk voor de portefeuille Topsectoren. Toen de negen topsectoren werden vastgesteld, was de ict-sector teleurgesteld dat hij daar niet toe behoorde. Stoffer is ervan overtuigd dat de huidige sectordoorsnijdende opzet beter is. ‘Ict zit overal’, zegt hij. ‘Door in elke topsector samen te werken, kunnen we het meest bereiken. We kunnen het hebben over oplossingen voor de zorg, maar ook over energie- en voedselzekerheid. Dat zijn de belangrijke thema’s voor de komende jaren.’ De overheid heeft de sector goed in het vizier, daarvan is hij overtuigd. ‘Ik krijg overal een luisterend oor. Bij de nationale overheid, maar ook bij lokale bestuurders als Eberhard van der Laan, de burgemeester van Amsterdam.’
klerkx/hh
monumentale pand. ‘Had je hier een enorme rij servers verwacht?’, vraagt Cara Mascini, directeur marketing van het bedrijf, lachend. ‘Die hebben we niet hier. Die staan in serverparks.’ ams-ix is een van de globale internetrotondes. Het brengt internetaanbieders bij elkaar zodat die zonder problemen hun netwerken op elkaar kunnen aansluiten. Het is de grootste ter wereld met meer dan vijfhonderd netwerken. Daaronder carriers zoals upc en Ziggo, maar ook bedrijven als Facebook en Google. Grootste concurrenten: gelijksoortige exchanges in de financiële hot spots Frankfurt en Londen. ‘In Nederland zijn we op het gebied van internet heel vaak de eerste geweest’, zegt Mascini. ‘Dat heeft ons een voorsprong opgeleverd. Het heeft te maken met locatie en bekabeling, maar ook met de cultuur. Op veertig medewerkers hebben we hier achttien nationali teiten werken. Daar hoeven we niet naar op zoek. Nederland heeft van oudsher een goede naam om te wonen en te werken. Talent komt hiernaartoe om zijn geluk te beproeven. Dat is een heel belangrijke factor voor ons succes.’ Dat Nederland zo groot is in de internet wereld komt omdat het zo klein is in de echte
‘internetbedrijven komen niet naar nederland voor het fijne weer’
De servers van de Amsterdam Internet Exchange zijn cruciale onderdelen van het internet. Daar knopen belangrijke dienstverleners hun netwerken aan elkaar 33
FORUM #22/29.11.12
achtergrond
Hoe houden we de voorsprong? Een voorsprong hebben, is niet synoniem aan een voorsprong houden. Vijf aanbevelingen uit de sector: 1. De vertaling van fundamenteel onderzoek naar praktische toepassing kan beter; 2. Nederland moet een prettige plek blijven om te wonen. Het imago van een open, vooruitstrevend land moet gekoesterd worden; 3. Netneutraliteit is een groot goed, maar vooral telecombedrijven willen daarbovenop de mogelijkheid om tegen betaling snellere dienstverlening te krijgen; 4. Overheidsbemoeienis bij het organisatorische deel van internet moet zo laag mogelijk blijven; 5. Regels moeten simpel zijn en het gemakkelijk maken om in Nederland een bedrijf te beginnen of te vestigen.
34
Mascini: ‘Je kunt kijken naar de vijftigduizend werknemers van bedrijven als Cisco en Microsoft. Maar je zou ook de zzp’ers en kleine bedrijfjes moeten meerekenen die werk hebben omdat die grote bedrijven er zitten. En dan nog de industrie rond social media, die weer goede ingangen heeft omdat grote spelers hier zitten. Verder vindt innovatie tegenwoordig vooral op of door internet plaats.’ Eielts: ‘Hoeveel van dit soort gebouwen ter waarde van 100 miljoen euro worden er tegenwoordig nog gebouwd? Met ons complex zijn twee- tot driehonderd mensen een jaar lang bezig geweest. En dan alle aanpalende sectoren. Het onderhoud aan servers is gigantisch. Het is hier altijd druk, zelfs ’s nacht wordt hier binnen gewerkt. Er moet apparatuur geïnstalleerd worden, onderhouden en geüpdatet. Die kennis is allemaal aanwezig in Nederland. Bedrijven komen speciaal omdat hier zo’n goed datacenterklimaat is.’
slecht figuur? Die voorsprong behouden is geen kwestie van achterover leunen. ‘Internetbedrijven kijken alleen vooruit’, zegt Michiel Eielts. ‘Wat je vandaag ontwikkelt, maken je concurrenten
FORUM #22/29.11.12
over twee jaar ook.’ Internetbedrijven komen niet naar Nederland voor het fijne weer, het gaat ze om het bedrijfsklimaat. Daar slaat Nederland geen slecht figuur, vindt Coks Stoffer, managing director van Cisco Nederland. De Amsterdamse vestiging van het Amerikaanse bedrijf verzorgt niet alleen de Nederlandse markt, maar levert ook diensten voor Europa, Rusland, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika. ‘Maar we moeten er wel op letten dat het zo blijft’, benadrukt hij. ‘Technisch is het top notch wat hier gebeurt. De afgelopen twee jaar is alleen wel duidelijk geworden dat het vooruitstrevende imago van ons land makkelijk onder druk kan komen te staan. Het sfeerbeeld van tolerantie is heel belangrijk. Want waar wil je als bedrijf graag zitten? Daar waar de logistiek in orde is, maar ook waar je werknemers graag wonen. Zo kweek je loyaliteit. Dat Cisco naar Amsterdam kwam, komt door de innovatieve mensen, het beschikbare talent, ook financieel en logistiek, en de aantrekkelijke locatie. Maar die status staat nooit vast. Bij elke beslissing van Cisco moet ik vechten voor de Nederlandse vestiging.’ En dan natuurlijk de regelgeving. Alles dichtplakken met regels is funest voor een sector
column scheer
jeroen poortvliet
die bijna helemaal bestaat uit private deel nemers. Internet reguleert zichzelf, er bestaat wel een internationale telecomwet, maar die dateert van 1983. Daar wordt internet niet eens genoemd, het bestond nog niet. Het gaat dan niet alleen om directe regelgeving over internet, ook nationale regels kunnen het voor buitenlandse bedrijven al dan niet prettig maken zich hier te vestigen. Stoffer: ‘Een paar jaar geleden waren er veranderingen in het zorgstelsel, maar er was weinig tijd om die in te voeren. In die korte tijd kun je buitenlandse bedrijven niet uitleggen wat er allemaal gebeurt en verandert. Dan moet je de relatieve grootte van Nederland voor ogen houden.’
Schakelen De snelweg wordt steeds meer het domein van de 40-plusser, las ik in de krant. Jongeren zien de auto niet meer als symbool van status en vrijheid. Ze zijn liever continu bereikbaar via internet dan met de auto. De verwachting is daarom dat het in de toekomst een stuk rustiger wordt op de weg. Daarbij helpen ook de wegen die erbij zijn gekomen, en de crisis, want daardoor zijn er minder vracht- en bestelauto’s op de weg. Niet leuk voor de bv Nederland, wel handig voor de automobilist die wil doorrijden.
www.vno-ncw.nl/ict
Hier staat tegenover dat de benzineprijzen vrolijk verder stijgen. Tegenwoordig kijk ik tijdens het tanken niet meer op de pomp om te kijken hoever ik ben, want dan zie ik meteen wat de schade is. Ik wacht totdat de pomp vanzelf ophoudt en probeer bij het pinnen te betalen zonder naar de prijs te kijken.
Bij Katwijk komt een van de belangrijkste communicatiekabels ter wereld, de TAT-14-kabel, het land binnen. In 2010 verspreidde WikiLeaks een document waaruit blijkt dat dit een mogelijk
Op de weg is het ook niet allemaal rozengeur en maneschijn. Dat heeft onder meer te maken met de verschillende snelheden die je mag rijden na de invoering van de 130 kilometerzones. Zo ben ik er pas sinds kort achter wat een 120-bord met daaronder de tekst ‘619 h’ betekent. In mijn naïviteit dacht ik dat je buiten die uren 100 mocht rijden. De automobilisten die mij op dat moment voorbij raasden, wisten dat het 130 moest zijn.
terreurdoelwit is waarmee terroristen de Verenigde Staten indirect kunnen treffen. Het is alleen heel
siebe swart/hh
moeilijk om deze kabel te vinden en te beschadigen
Je bent als 40-plusser constant bezig om te checken of je 80, 100, 120 of 130 mag. Dat is meer iets voor jongeren die snel kunnen schakelen en nog goede ogen hebben. Om de verschillende snelheden wat meer naar elkaar te trekken, en omdat de uitstootnorm het toeliet, zijn enkele 80 kilometerzones opgetrokken naar 100. Daar zat ik nu juist niet op te wachten, want ik woon in de buurt van zo’n zone, en zolang mij niet duidelijk is wat de exacte milieuschade is, heb ik liever dat ze daar 80 blijven rijden. Dan had je daar niet moeten gaan wonen, hoor ik andere automobilisten wel eens zeggen. Gezien de huidige trend kan ik daarop antwoorden: ‘Dan had je maar geen auto moeten rijden.’ Paul Scheer
35
FORUM #22/29.11.12
