ERU
er... k k le is s a a k smeerbare
t e h t d r o w ...maar hoe maakt? e g k j i l n e g ei
Een leuke en leerzame
spreekbeurt
voor kinderen tot 10 jaar
Hoe maak ik een
spreekbeurt?
1
kst hier e t e d s Lee d door. e o g r e d on informatie t d r o w r E over hoe gegeven maakt, e g t d r o kaas w e kaas r a b r e e m wat s t wordt is, hoe he er ERU. v o n e t k gemaa
2
Bedenk wat jij belangrijk vindt en zoek daarbij geschikte plaatjes.
5
3
Schrijf e n plak op een aant al vellen alle infor matie en plaatjes .
4
Bedenk als afslu iting van je sp reekbeur t leuke vra gen voor in de klas e n verzin eventuee l een leuk e activiteit .
Oefen thuis je hardop wat en. gaat zegg
Koninklijke ERU
introductie
Nederland is het land van kaas
Al eeuwenlang maken en eten we kaas in allerlei vormen en smaken. In de stad Woerden hield de familie Ruijs zich in 1824 al bezig met de kaashandel. Hoewel de naam Ruijs wellicht niet bij iedereen bekend is, is het bedrijf dat onlosmakelijk met deze naam verbonden is, wel bij velen bekend: Koninklijke ERU. ERU maakt veel verschillende kaasproducten waaronder het bekende ERU Goudkuipje maar natuurlijk ook ERU Kids, de smeerbare kaas speciaal voor kinderen.
Koninklijke ERU
geschiedenis
or oerden in 1824 do W in ht ric ge op d erashandel ERU wer lereerste begin w ka al t ke lij he ke In r. on pr be rs eb De oo d er e kaasliefh vorige eeuw wer ijs (ERU), een echt de n Ru va rt be 20 Eg n re er ja he de . Rond de met het en kazen verkocht lle experimenten vo es cc su a N n. den er snijkazen te smel ucten zocht om kaas te iek voor kaasprod br fa e ot gr naar methodes ge te rs erd. ee werd in 1938 de ucten mogelijk w n, od pr ze as ka n ka n va n va te smel produceren t op groteschaal he r aa w d, en op ge g olten kaas zo cces van de gesm Later werd het su eerbare kaas voornamelijk op sm groot dat ERU zich oductie van els bedraagt de pr idd Inm . en ht ric g gin per jaar. In 1959 miljoenen kuipjes ERU vele tientallen t snel het succesgeïntroduceerd, da werd Goudkuipje ige bestaan werd. Bij het 175 jar nummer van ERU van de status ningin Beatrix ERU Ko g za or vo 99 19 in egekend aan at wordt alleen to ica ed pr t Di . jk’ kli n ‘Konin en wanneer ze ee gen of vereniging n va bedrijven, instellin , ied eb t vakg ats innemen in he zeer belangrijke pla honderd jaar te ins is zijn en ten m en tek be e lijk de lan aangevend r lang is ERU toon bestaan. Al 185 jaa . in kaasproducten
ERU vandaa
in Woerden. n zelfstandig bedrijf ERU is nog altijd ee is er ook antoor in Woerden Naast het hoofdk apest). ud ijf in Hongarije (B een productiebedr op de productie eft zich toegespitst Koninklijke ERU he ucten in kuipjes, kwaliteit kaasprod van hoogwaardige ERU beschikt tubes en porties. plakken, puntjes, brieken met st moderne kaasfa over Europa’s mee . Van daaruit productiemethoden geperfectioneerde vele landen. ar producten naar exporteert ERU ha producten ede assortiment ERU is met haar br ouwd beeld nog altijd een vertr vandaag de dag tbijt en lunchtafels. op de dagelijkse on
Van koe
tot kaas
Het maken van kaas begint op de boerderij, waar de koeien in het weiland lopen. Deze koeien eten gras (grazen) dat in hun vier magen wordt verteerd en vervolgens in de uiers wordt omgezet in melk. Een koe moet dan ook twee keer per dag gemolken worden, 7 dagen per week en dit ongeveer 10 maanden nadat het kalfje geboren is. Een goede melkkoe geeft ongeveer 25 liter melk per dag. Van de boerderij gaat de melk met tankwagens naar de fabriek. Kaasmaken is eigenlijk het stoffen in concentreren van de meeste vaste n). Deze de melk (eiwitten, vetten en minerale Er is maar worden gescheiden van het vocht. en van liefst tien liter melk nodig voor het mak 1 kilo kaas. In de fabriek wordt de melk eerst gedat melk pasteuriseerd. Pasteuriseren houdt in hadelijk onsc eriën verhit wordt, waardoor bact sel strem gemaakt worden. Daarna wordt er Stremsel en zuursel aan de melk toegevoegd. melk zoals de in en stoff vaste zorgt ervoor dat de ren onte enkl sam melkeiwit en melkvet, gaan geeft rsel waardoor de melk dikker wordt. Zuu t voor een de kaas een lekkere smaak en zorg . langere houdbaarheid van de kaas
eden tot De dikke melk wordt daarna gesn l’ heet. nge ‘wro de kleine, witte korrels wat dt wor ’ De wrongel drijft in vocht dat ‘wei dierengenoemd (dit wordt bijvoorbeeld in mige voeding gebruikt maar ook in som nog De lla). dranken zoals Taksi en Rive stevig ns korrelige wrongel wordt vervolge r vorm in een vat geperst, zodat de kaas haa dt afgekrijgt en het vocht, dus de ‘wei’, wor n in een kaze de n voerd. Na het persen rolle zout Het . bad met zout water, het pekelbad ig stev trekt in de kaas waardoor de kaas ere lang een ook r maa t wordt, smaak krijg t moe lbad peke het houdbaarheid krijgt. Na vier al ima de kaas eerst een tijd rijpen (min te krijgen. weken) om een echte kaassmaak wordt bij Dit gebeurt in een kaaspakhuis en . Hoe aan ged 5°C een temperatuur van 12-1 kaas de t voch langer de kaas rijpt, hoe meer er verliest. Hierdoor wordt de kaas zout ak. sma van er maar ook sterk De kaas krijgt een plastic beschermlaagje om schimmel en uitdroging te voorkomen.
Naast kaas van koeienmelk heb je verder bijvoorbeeld ook kaas van geitenmelk, schapenmelk, buffelmelk, paardenmelk en kamelenmelk.
rijpt
eken ge
aas
Soort k
aas Jonge k aas legen k Jong be kaas Belegen as Oude ka ge kaas Overjari
w Aantal
eken 4 tot 5 w en ± 8 wek ken e w ± 16 en maand 8 t ± 7 to ar ja n een Meer da
Wat is
smeerbare kaas? olten kaas die in vele vormen bestaat zoals: Smeerbare kaas is, zoals de naam al zegt, gesm kan Smeerbare kaas is niet alleen broodbeleg; je puntjes, plakken, tubes, blokken en blikken. t gesmolten kaas met toevoeging van smeltzou uit id bere dt wor Het n. koke mee rlijk hee er ook lten in de 19e eeuw werd begonnen met het sme waardoor het makkelijk smeerbaar wordt. Al dit wereldwijd toegepast. van kaas voor thuisconsumptie. Al snel werd Waarom wordt smeerbare kaas gemaakt?
HOUDBAARHEID: door te smelten (verhitten) wordt de kaas langer houdbaar. Omdat er vroeger geen koelkasten bestonden, was het makkelijker als een product lang houdbaar was. VORM: gesmolten kaas kun je in iedere vorm s doen die je maar wilt. Van tubes tot kuipjes, plakje we zien rland of blikken. Alles is mogelijk. In Nede smeerbare kaas bijna uitsluitend in de vorm van s kuipjes, bijvoorbeeld Goudkuipje, of als puntje het in rbeeld bijvoo kaas. In het buitenland, zoals Midden-Oosten, vinden we zelfs smeerbare kaas in blik of in glazen potten. Aan smeerbare kaas kunnen ingrediënten toevoegd worden die aan
het product een specifieke smaak meegeven. Zo kan je een pittige smeerbare kaas maken door er sambal aan toe te voegen. Andere voorbeelden zijn bijvoorbeeld ham en kruiden. de Ook kan er gevarieerd worden met verschillen kaassoorten, zo kunnen bijvoorbeeld brie, geitenkaas of blauwschimmelkaas allemaal gesmolten worden.
Hoe wordt smeerbare kaas gemaakt?
Smeerbare kaas wordt gemaakt van kaas. Er worden veel eisen gesteld aan het produceren van smeerbare kaas. Het moet bijvoorbeeld een lange houdbaarheid hebben, een gladde structuur en een constante kwaliteit. Om dit te
bereiken zijn grondstoffen nodig van een zeer t hoge kwaliteit. Tijdens de ingangscontrole word , de kaas gecontroleerd op onder andere vocht vet en zout. Aan de hand van een receptuur worden alle grondstoffen klaar gezet. De ontkorste kaas wordt eerst fijngemalen.
Na het verkleinen van de kaas wordt deze gemengd met water en smeltzouten en eventueel n ook met andere ingrediënten. Alle ingrediënte worden gemengd in een grote machine, de blender, net zolang totdat alles goed gemengd is en het juiste vochtgehalte is bereikt. De kaas ziet er nu uit als een soort deeg. Wanneer kaas verhit zou worden zonder smeltzouten wordt geen gladde, homogeen gesmolten kaasmassa
verkregen maar een kaasmassa waarin vocht en olie van elkaar zijn gescheiden. Om bij het smelten van kaas een homogene, stabiele kaasmassa te verkrijgen, moeten de smeltzouten dus toegevoegd worden. De homogene kaasmassa wordt vervolgens gesmolten door deze te verhitten. Dit gebeurt in een smeltmachine. In deze machine wordt het mengsel met stoom verhit totdat het bijna kookt.
Vanuit de smeltmachine wordt de smeerbare kaas in de kuipjes gedaan. Dit gebeurt via een afvulmachine. Nadat de kuipjes zijn gesloten met aluminiumfolie en een dekseltje moet het kuipje nog afgekoeld worden en dan is het klaar om gegeten te worden!
Het goede
van kaas
tijdens Dit wordt gedaan omdat de droge stof ging de rijping constant blijft (vanwege indro ns het rijvermindert de hoeveelheid vocht tijde en, hebb en gezi we s pen). Kaas bestaat, zoal e drog eelte uit een gedeelte vocht en een ged gram stof. De verhouding is ongeveer 40 gram 100 per stof e drog vocht en 60 gram eel hoev aan t geef + kaas. Het getal voor de procent vet de droge stof bevat. eelte uit Kaas bestaat voor het grootste ged sterk kan te ehal vetg vet, eiwit en vocht. Het . kaas ten variëren tussen verschillende soor uid Het vetgehalte wordt meestal aanged orbeeld met een cijfer en een plusteken, bijvo perhet dat kent 48+, 30+ en 20+. Dit bete gram 100 per centage vet aangeduid wordt . droge stof en niet per 100 gram kaas
geldt In het algemeen 20+ kaas: 20+ tot 40+ kaas: Boven 40+ kaas:
Koolhydraten 0.5% Vitamines en mineralen 1.2%
¢ 20% Bevat 47% water en 53% droge stof kaas de dat van de 53% is vet en betekent eugen10,4% vet bevat. Een gemakkelijk geh teken steuntje is om het cijfer voor het plus de voor je kom door twee te delen. Dan eelhoev de meeste kazen bij benadering bij en ring heid vet voor 100 gram kaas. Uitzonde erbare zijn cottage cheese, plattekaas en sme stof e drog er mind kaas die meer vocht en bevatten.
mager light volvet
Vocht Vet 31,5%
Voorbeeld 20+ kaas
Eiwit 24,0%
komen in De belangrijkste mineralen die voor ium. Zo natr en r fosfo ), kaas zijn calcium (kalk gram milli 784 zit er in 100 gram Goudse kaas voor calcium, een belangrijke voedingsstof erhoud bijvoorbeeld de opbouw en het ond e elijks dag De it. van de botten en het geb
iddeld benodigde hoeveelheid voor een gem plak Een mg. 1000 volwassen persoon is kaas weegt echter slechts 20 g, waardoor er ongeveer 7 plakken per dag nodig zouden zijn om voldoende calcium binnen te krijgen. Kaas bevat verder de vitamines B, A en D maar ook eiwitten. Deze eiwitten zijn heel bruikbaar voor het lichaam. aan Je lichaam en vooral je spieren best in namelijk uit eiwitten. Om die spieren lichaam goede conditie te houden, heeft je zijn ffen wsto bou Die bouwstoffen nodig. diervan ten eiwitten uit voeding. Vooral eiwit ruikt lijke oorsprong kunnen heel goed geb Maar worden voor de opbouw van spieren. ken plek r mee op f wsto eiwitten zijn als bou dnoo tten eiwi in het lichaam nodig. Zo zijn van zakelijk voor de opbouw en werking hormonen, enzymen en afweerstoffen. een Zuivel en dus ook kaas zijn daarom om, Kort am. goede eiwitbron voor het licha tten, kaas is dus een goede bron van eiwi . calcium én verschillende vitaminen
Vragen voor in de klas
lte van kaas • Hoe wordt het vetgeha uitgedrukt? gemaakt? • Waar wordt kaas van een koe? • Hoeveel magen heeft s toegevoegd • Wat wordt er aan kaa van te maken? om er smeerbare kaas
Doe Tips
• Organisee r een kaaste st: koop stuk belegen en ou ken jonge, de kaas. Laat je kl as een stukje va genoten n elke kaas pr oeven en laat daarna rade hen n welke kaas jong, belege oud is. n en • Bespreek ve rvolgens met elkaar het ve smaak en le rschil in eftijd van de ve rschillende ka • Laat iedere zen. en een leuke smeerbare ka variant verzin as nen en bede nk daarbij ee passende en n leuke verpak king. •V erzin de lekk erste en geks te recepten m kaas of smee et rbare kaas zo al s een stampo met aardappe tje len, broccoli, kip en smee kaas. rbare
Leuke traktatie tijdens
je spreekbeurt Gevulde hotdog wrap met ERU Kids Ingrediënten voor 4 personen • 50 gram ERU Kids • 4 stuks hotdog of frankfurters • 4 wraps
Bereiding • Verwarm de hotdogs in een pannetje volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. n. • Wraps volgens gebruiksaanwijzing verwarme • Besmeer de wraps aan één zijde met ERU Kids. e wrap. • Leg de hotdog in het midden van de besmeerd midden. door in • Rol de wrap met de hotdog op en snijd schu
of
thuis wat
lekkers koken? Macaroni met ham en ERU Kids Ingrediënten voor 4 personen • 100 gram ERU Kids • 300 gram macaroni • 200 gram hamblokjes • 1 ui • olijfolie • peper en zout Bereiding jzing • Kook de macaroni volgens de gebruiksaanwi op de verpakking. dpan en bak • Pel en snipper de ui. Verhit de olie in een braa
de ui in ca. 3 minuten. ca. 2 minuten mee. oeg daarna de hamblokjes toe en bak deze •V ten. • Voeg ERU Kids toe en verwarm nog ca. 2 minu • Breng eventueel op smaak met peper en zout. mengsel. • Giet de macaroni af en meng met het ERU Kids
Eet smakelijk!
