Voorgedragen gedichten tijdens het Bevrijdingspodium op 28 april 2015
Niet worden vergeten Stilaan breken tijd en verleden. Stilaan wordt verleden meer verteld dan gevoeld. Stilaan verdwijnen nut en noodzaak verleden verdriet op een boekenplank. Verleden wordt geschiedenis. Op vijf mei wordt in vrijheid gefeest. Vier en Vertel dan !! de noodzaak van het weten de noodzaak van het ‘nooit meer’ de nood-zaak van de gevallenen want, ook al worden namen niet meer gekend zij hebben de meest dure prijs betaald voor onze vrijheid. © marcelvaandrager.nl
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Bevrijding! Dansend op de scheiding tussen heden en verleden, uitbundig vierend dat de strijd gestreden is, denken wij terug aan wat er toen gebeurde, met blijdschap enerzijds, maar ook met droefenis. Belust naar macht, met haat als voedingsbodem, werd twijfel en onzekerheid gezaaid, en met geweld en übermensch gedachten werd andersdenkend kortweg neer gemaaid. Dankzij verzet en vele mensenoffers, kwam er een einde aan die lange bange tijd, stopte de angst voor brute overheersing, werden wij zuchtend van het zware juk bevrijd. Het graf waarin de oorlog werd begraven, en afgedekt werd met de woorden: “Dit nooit meer.” is destijds niet hermetisch afgesloten, zo blijkt in deze dagen dagelijks weer. De dampen van de haat vergiftigen de mensheid. De machtswellust tiert welig, deze tijd. Men koestert slechts de eigen idealen, en raakt de liefde voor de mede mensen kwijt Bevrijdingsdag moeten we blijven vieren, herinnerend aan hoe het fout kan gaan. Laat liefde, haat en hebzucht overwinnen, zodat elk mens in vrijheid kan bestaan. ©Ruud Karelse, maart 2015
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Bevrijding? Machtswellust en eigendunk, fouten zoekend bij een ander. Jodenhaat en hoogverraad. Angst en achterdocht. Geen mens meer echt vertrouwen. Toekomst verduisterd door onzekerheid. Verdriet en rouw om wat verdelgd werd. Dan eindelijk, na lange tijd, een zonnestraal van hoop. Hoop op toekomst, hoop op “Dit nooit meer”. Bevrijding! Toekomst, opbouw, zekerheid, arbeid, welvaart, luie luxe. Machtswellust en eigendunk, fouten zoekend bij een ander. Haat verdeeldheid en ontzetting. Idealen die elkaar vermoorden. Dood en gedoofde zonnestraal. Wanneer worden wij dan echt bevrijd? ©Ruud Karelse, maart 2015
Oorlog III oorlogstrommen zijn de bommen ratelslangen in het geluid een helm al stalen huid bloed en stof en zweet en tranen welnee; de drône neemt nu de vijand beet zoemt door ’t vijandelijk luchtruim schakelt ongezien zijn doelen uit wentelt door het nachtelijk luchtruim als glas in een ruit. ©Jan Bouman’15
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Oorlog en vrede 2015- ©Jan Bouman dichterspodium. Herinnering aan de herinnering van een oorlog. een vijand neerschieten is voorkomen, dat hij jouw neerschieten kan. mik op de buik; zo wordt hij gestopt. maak de huizen met de grond gelijk; zo kan de aanvaller zich niet verschuilen volg de bevelen van de commandant; hij weet je taak. is een manschap gewond geraakt pas onmiddellijk ZHKH* toe let niet op burgers; zij horen niet in een oorlogsgebied te zijn. weet het verschil tussen terugtrekken en vluchten op vluchten staat de doodstraf (executie) Op het einde van de dag is de werkelijkheid steeds weer anders staan mijn voeten op de vlag en is mijn lichaam niet maar de geest reeds snel bezweken branden mijn ogen van verdriet hoe blader ik in het boek terug naar de mens die ik was ik was toch die mens die door liefde werd gekust!? Jan Bouman
*( ZHKH= ZELFHULPKAMARADENHULP)
vrede op de gordijnen van onze voorstelling zijn beelden geprojecteerd wij weten niet dat het doeken zijn denken, dat wij zelf dat zijn tot oorlogstuig de stof aan repen scheurt. dan heffen we de handen om onze ogen te bedekken zoeken onze voeten blauw rood en wit zijn ze ver weg alles om ons heen gaat ons genezen reiken de reikende handen dansen de dansende voeten. ©Jan Bouman
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
In hemelsnaam wat is oorlog. Hoe ouder de oorlog hoe groter het mediageweld. Mijn vraag is nu: wat is oorlog? In elk dorp waar ik doorheen trok, langs kerk en bron, waar ook in Europa vertellen monumenten mij hetzelfde kleine verhaal. Die zuilen, met gebeitelde lange rijen namen, drie vier namen uit één geslacht. Mannen wier dood soms niet kon worden vastgesteld, omdat de wereld door bommen werd omgeploegd. Zo grondig, dat er geen verhalen zijn. Of slagvelden. Geen heldendom. De monumenten vertellen één ding: de hemel huilde en de engelen keken werkeloos toe. Want wie zegt monumenten die zegt traditie. Die zegt dorp, die zegt gemeenschap, kerk. De pastoor, bij wie de moeders konden klagen. De virtuele wereld waarin ik schrijf, in Word, is echt. En analoog is tweede rangs, is lichaam, is geur, is licht, is slaap. En in die virtuele wereld wordt voortdurend echt gevochten. Het is een wereld waarin rekenen op de troon zit. Waarin taal franje is geworden, leuk om poëtisch te liegen. Het is een oorlog tegen ware verhalen over goed en kwaad. Laten we de nieuwe boogschutters, die hackers heten, steunen om de nieuwe machten te bestrijden. Want machten hebben geen hemel en geen geweten. Ze maken geen vijanden en geen vrienden. Zij kunnen niet verliezen noch winnen. Slachtoffers, helden en monumenten zijn afgeschaft. Er zijn alleen zondebokken die zomaar verdwijnen. Die worden gewist, zoals vrienden uit facebook. Daar hoef je niet om te rouwen. Wie is er dan ook zo naïef om in een betere toekomst te geloven? 28 april 2015 © Machtilda Teekens
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
GROTE WOORDEN OPNIEUW GEZEGD. Stilte voor de Creatie. Het strand. Licht op het zand. De wind speelt met het duin. Maakt vormen die op dieren lijken. Compleet met een ruggengraat, flanken, plooien. Helmgras er dwars doorheen omhoog. Twee jonge vrouwen op hun hurken in het zand. Hun wijsvingers volgen de flanken van een zandrug. Is dit de Schoonheid waar ik jarenlang naar uitzag? Wie weet is het voor hen wel Waarheid! Ben ik (nu toch) de hand die hen stil laat staan, door de dwingende, zachte Wijsheid, die ik zelf pas onlangs heb ervaren? Die het geweld wegnam, ruimte maakte voor Goedheid? Misschien is dit wat ik in al die jaren heb geleerd door de tussenkomst van de vergeving
©Machteld Teekens, 15 augustus 2011 (Vrij naar de zeven levensgebieden van de Liefde: Stilte ,Creatie , Licht , Schoonheid, Waarheid, Wijsheid,Goedheid)
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Broeder dat jij mij niet zo zag de bril gekleurd, jouw handen rood besmeurd terwijl je dacht zo schoon te zijn het mijn dat jij gedachtenloos ontnam en ik ontkwam niet meer jij keek als wild en voelde nooit de pijn als in verstilde beelden zonder geur, zonder het licht dat ooit mijn zicht bezielde zelfs mijn god beet op zijn lip want ik stierf menigvoud verscheept, versleept zo zwierf mijn nood tot doodgelopen as
en jij kwam terug met jeugd en lef en zonnestralen schreef met lange halen nieuwe woorden overzeese zaden zwermden uit zij schreven grote daden waarin jeugd ten altaar werd gebracht de nieuwe tranen over leven brengen kracht; jij rijkte mij met zoveel handen van nog onbegane paden nieuwe banden, nieuwe lucht waarin ik nu in vrijheid vlucht de ogen wijd, de vleugels eerst in aarzeling maar dan in kracht gespreid zet ik mij af de oude dood vergrijst ik spreek, ik zing, ik vier
bevrijd!
© Manuel Suurhoff, 28 april 2015.
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Stilte tussen mensen en Open vizier Zoals hij daar geveld ligt flakkert de laag onder angstig flinterdun vel. De paljas jongleert, pookt, gokt, solt balletje na balletje, speelt hard Wakkert balletje balletje, naar bommetje. Genade, mijn, mijnen, mensen op deze ploertige moederaarde bloot onder de zon. Vel, hart en alles onverbiddelijk strak als harnas om het eigene, ten strijde soms kringen gesloten zo dom bloedige kruistocht, vergooi de eeuwen. Of open vizier. Het zwijgen tussen mensen zuigt een vacuüm, geluid van stapels hout in mist en hier en daar een blaf of hoe de rooksliert van houtvuur ruikt. Afgezonderd van al het andere blaast de stem gehaast af en stilte valt rondom mij. Langzaam speel ik mijn gedachten in silhouet, neem de volle stilte en gebaar de ruimte vol. Alleen het ritselen van mijn touwtjes valt samen in het moment, vier het vel dan toch. Allen, vier het vel dan toch Ontlucht door poriën desnoods, iets van alles wat laait of geiser, spuit, spreek! Versla dan toch stomme angst en tranen, in toom gehouden angst en tranen vreten immers en volstaan nimmer. Iedereen weet het en ik schreeuw, ik schreeuw en barst open en red mij, de mijnen, mensen schreeuw dan toch en red mij en de mijnen en allen van onmacht en angst. Onder de zon, open vizier op deze aarde.
©Hilma Bruinsma November 2004/ 2014
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Als alle mensen. Als alle mensen elkaar begrepen zou er geen oorlog zijn, werden de wapens niet gegrepen. geen tanks in de woestijn. Voor raketten inslaan, het luchtalarm gaat, wordt knielend een gebed gedaan met een hart vol haat. Als alle mensen zouden leren om, ongeacht land of grens, het geloof te respecteren van hun medemens. Dan werd een “heilige oorlog” niet verklaard, bleven bommenwerpers op hun basis staan. Werden mensenlevens gespaard konden soldaten huiswaarts gaan. Als alle mensen zouden horen wat die ander te zeggen heeft. Die in een vreemd land is geboren en daar met zijn gewoonten leeft. Wat de een kan accepteren, is voor de ander ergernis. Omdat wij moeten leren dat geen mens hetzelfde is. Als naastenliefde echt zou bestaan, zoals God dat heeft bedoelt. Alle mensen hand in hand zouden staan. Niemand zich “beter” voelt. Dan komt de vrede nader voor ieder land. Kinderen van een Vader reiken elkaar de hand. ©Thera van den Heuvel
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Het offer van moeder Een vreemde hand klemt zich om de mijne, ik voel me leeg van binnen, koud. Verlaten door diegene waar ik zoveel van houd. Ik had haar nog zo nodig, was nog maar zo klein. Waarom konden wij niet langer gewoon samen zijn? Wat wist ik van de oorlog, van razzia en jodenhaat, van tanks en soldaten in onze straat? Een tante zou voor mij zorgen, had moeder gezegd, en met betraande ogen, haar hand op mijn hoofd gelegd. Met een koffertje vol kleding, wat speelgoed, een portret, heeft ze mij in de trein gezet. Ik zag haar beeld vervagen, door mijn tranen heen, toen ze voorgoed uit mijn leven verdween. ©Thera van den Heuvel
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Drunen, najaar 1944 ’n Duitse divisie plaatst kanonnen, de korenmolen wordt uitkijkpost. Boerderijen en huizen worden gevorderd, ’t land is nog niet van d’ oorlog verlost. Drunenaren zoeken ’n veilige schuilplaats in de Hertogin haar schoot. Hun hoop is gevestigd op spoedige bevrijding die door geallieerd trommelvuur wordt vergroot. De Duitsers breken hun bivak op. Drie blijven achter voor de radio, werd afgesproken met ’t bevel direct de molen op te blazen, zodra geallieerden door de linies zijn gebroken. De sfeer in de molen is ver onder nul, ’n ijzige spanning overmeestert de Drunenaren. Ze kunnen nergens heen; sommigen bidden, opdat ze door ’n wonder hun levens zullen sparen. De onzekerheid en machteloosheid wordt ondraaglijk, hevig granaatvuur verhoogt hun doodsangst. Drunen blijkt plots midden in de vuurlinie; hun lot is ongewis en dat maakt hen nog het bangst. Ineens zijn de drie Duitsers weg; ’t bevel van opblazen is door hun genegeerd, waardoor 91 mensenlevens worden gespaard: drie Duitsers hebben zich door mededogen geweerd. © Els Rutgers
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503
Sneuvelen in kinderoren Als klein kind als ik bij mijn opa en oma was samen met mijn moeder, broers en zus hoorde ik wel eens over ‘sneuvelen ‘. Ik wist niet wat dat was maar begreep wel dat het niet voor kinderoren was. Behalve bij opa en oma hoorde ik dat mooie woord nooit. Sneuvelen, … Klinkt als een werkwoord als het geluid van de snijbonenmolen bij opa en oma vastgemaakt aan het tafelblad. Als je ronddraaide aan de zwengel (ook zo’n prachtig woord) en de flinters vielen in de pan eronder klonk dat in mijn kinderoren als ‘sneuvelen’. De messen, vier in getal, sneuvelden zo heel wat af. En het geluid dat de molen daarbij maakte hoorde ook echt bij ‘sneuvelen’. Wij, als kleine kinderen bij opa en oma, hebben in de loop van de jaren heel wat afgesneuveld; op de heenweg al ruzie wie aan de beurt was. Gek, thuis aten we eigenlijk nooit snijbonen. Neen, snijbonen en sneuvelen hoorde bij opa en oma. Dát had ik als kind snel begrepen. ©marcelvaandrager.nl
MPV/NDP/Bevrijdingspodium 28 april/V 1.0 20150503