Separeren: voltooid verleden tijd? Onderzoeksresultaten van een non-separeerbeleid
Annet Smit senior wetenschappelijk medewerker ProCES
Separeren: voltooid verleden tijd? INHOUD
• ambitie de Gelderse Roos • onderbouwing , thema’s onderzoek : •
Cijfers
•
Kwalitatieve gegevens : • Ervaringen patiënten • Attituden hulpverleners
Separeren: voltooid verleden tijd? onderzoeksresultaten
Onderzoek uitgevoerd naar… • Aantallen toegepaste vrijheidsbeperkende interventies • Betrouwbare cijfers als voorwaarde: ARGUS • Aanpak en inhoud non-separeerbeleid • Ervaringen van gedwongen opgenomen patiënten • Attitudes en oordelen van hulpverleners t.o.v. separaties • Alternatieve ruimtes , PICU • ‘Werk in uitvoering…”
Separeren: voltooid verleden tijd? Terug naar begin
Onderzoek onder gedwongen opgenomen cliënten (n=53) over hun ervaringen met dwang (2005) Interviews, door duo van ervaringsdeskundige & onderzoeker
Beeld deelnemers : – 60 % vrouw
– leeftijd: 19 – 77 jaar; gemiddelde leeftijd : 42 - Voor 18% ging het om een eerste opname - meeste dus meerdere opnames , gemiddeld bijna 4 -
Separeren: voltooid verleden tijd? Perspectief cliënt
Ervaringen met dwang tijdens de opname Vrijwel alle respondenten hadden daarmee te maken (gehad) Betrof vooral separaties Gebeurde vaak direct bij de start van de opname Duur separaties uiteenlopend, maar in beleving van velen “SOWIESO TE LANG”
Separeren: voltooid verleden tijd? Perspectief cliënt
Beleving separatie, interview citaten Middeleeuws Zeer beangstigend Vernederend Dramatisch zat opgesloten als een hond Mensonterend Het was een hel
Separeren: voltooid verleden tijd?
Ervaren tekorten in Informatievoorziening hoe was het te voorkomen geweest? Communicatie, bejegening Respect, autonomie, zelf ook ‘grip’
Separeren: voltooid verleden tijd? CONTEXT:
CONTEXT: project “Minder en Meer”
MINDER … SEPAREREN
het totaal aantal gesepareerde patiënten neemt (jaarlijks) met minimaal 20% af
MEER …. BEHANDELEN
uitbreiden mogelijkheden voor intensieve(re) zorg en behandeling
Separeren: voltooid verleden tijd? CONTEXT
Pijlers, kernelementen scholing en training personeel Bouwkundige vernieuwingen en aanpassingen Een persoonskamers verpleegposten Separeers verbouwen tot PICUs Locatie en afdelings specifieke strategieën
Separeren: voltooid verleden tijd? Context: Project Minder en Meer
SUCCESVOL ? Deze presentatie : focus op cijfers over toegepaste dwangmaatregelen drie opname afdelingen en de afdeling voor Langdurige Zorg en Verblijf voor volwassenen Periode 2004 – 2010
attituden professionals
Separeren: voltooid verleden tijd?
Hoe is het beeld door de tijd
Wat gebeurt er verder?
wat betreft:
Aantallen
separaties
Duur van de separaties
Andere maatregelen ? Alternatieven: Gebruik PICU
Separeren: voltooid verleden tijd? DOELSTELLING ARGUS
Betrouwbaar en uniform in beeld brengen van de dagelijkse praktijk m.b.t. toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen: Welke ? Wanneer ? Hoe vaak ? Hoe lang ?
Resultaten de Gelderse Roos met ARGUS ogen …
Separeren: voltooid verleden tijd? Kerngetallen aantallen separaties op opnameafdelingen periode 2004 - 2010
160 140 120 100
Siependaal Riethorst Lantaarn/Braamberg
80 60 40 20 0 2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Separeren: voltooid verleden tijd? Kerngetallen Aantallen separaties afd. LZV (155 bedden), 2004 – 2010
500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
LZV
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Separeren: voltooid verleden tijd?
Aantal patiënten dat gesepareerd is, 2008 t/m 2010
200 175 150
Siependaal Riethorst * Braamberg LZV totaal
125 100 75 50 25 0 2008
2009
2010
Separeren: voltooid verleden tijd?
de Gelderse Roos met Argus ogen Conclusies gebruik separaties op drie opnameafdelingen en een afdeling voor LZV, periode 2004 t/m 2010
Aantal separaties (sterk) afgenomen Reductie varieert, 45 - 70 % Duur separaties: Gemiddelde duur op opname afdelingen : 2008: 10.25 u /dag 2009: 8.93 u/dag 2010: 8.45 u/dag
Separeren: voltooid verleden tijd? Kerngetallen gebruik PICU op opnameafdelingen periode 2008 t/m 2010
50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Siependaal Riethorst Braamberg
2008
2009
2010
Separeren: voltooid verleden tijd? Kerngetallen gebruik PICU op afdeling LZV periode 2008 t/m 2010
200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
LZV
2008 PICU
2008 n =
2009 PICU
2009 n =
2010 PICU
2010 n=
Separeren: voltooid verleden tijd? De Gelderse Roos met Argus ogen
70 60 50 40 30 20 10 0
LZV Braamberg Riethorst
ed gm dw an
dw an
gm
ed
20 10
20 09
20 08 gm
dw an
rin g zo nd e af
ed
20 10
20 09 rin g
zo nd e af
af
zo nd e
rin g
20 08
Siependaal
Separeren: voltooid verleden tijd?
Overige observaties & bevindingen de Gelderse Roos: • Fixatie : vrijwel niet op opname afdelingen en afd. LZV • Wel bij aantal andere afdelingen: Ouderen en multi-complexe zorg, echter: ook daar beperkt , • verschillende alternatieven domineren beeld: tentbedden, verpleegdekens, • Voorbehoud cijfers dwangmedicatie
Separeren: voltooid verleden tijd? Conclusies op basis Argus
Volledig separeervrij, nee dat – nog- niet. Maar: wel een heel eind gekomen Vergelijking met andere GGZ instellingen (rapport 3 jaar ARGUS): De Gelderse Roos is succesvol zowel waar het gaat om het terugdringen van het totaal aantal separaties, maar ook als het gaat om het terugdringen van de duur ervan – als er nog gesepareerd wordt, lijkt er meer aandacht voor verbeteren van de ‘kwaliteit ‘van de zorg PICU
Separeren: voltooid verleden tijd? LZV: gebruik separeer + PICU
Noorthoorn, Kaiser, Smit (2011, submitted): Different places to deal with patients in a crisis: a pre-post study on the effects of psychiatric intensive care units on the use of seclusion in a long- stay ward.
Betreft : afdeling LZV , Wolfheze (155 bedden) Methode: vergelijking aantal en kenmerken van separaties over 2 jaar, voor en na verbouwing van 2 separeers in PICU’s.
Resultaten: - in totaal 223 opnames , betrof 187 patiënten - gemiddelde duur verblijf : 289 dagen (min: 1, max. 1460; mediaan : 132) - 82 / 187 patiënten (43%) werd minstens 1 x gesepareerd - 82 /187 patiënten (43 %) in jaar 2 vrijwillig (n =60) of onder verzet (n= 22) in PICU
Separeren: voltooid verleden tijd? LZV: gebruik separeer + PICU
Noorthoorn, Kaiser, Smit (2011, submitted): Different places to deal with patients in a crisis: a pre-post study on the effects of psychiatric intensive care units on the use of seclusion in a long- stay ward.
Resultaten: effect PICU op gebruik separaties: - Duur totaal : Aantal separatiedagen daalde met bijna een derde - van 475 naar 325 dagen totaal - Percentage dagen separatie met verzet daalde met zo’n 30% van 76% naar 46% -
Omvang : relatief kleine groep patiënten, rond de 10 per jaar, ‘verklaarde‘ bijna 70% van het totaal aantal separatiedagen op deze afdeling
-
Separeren: voltooid verleden tijd?
Aantal separaties met en zonder verzet per maand
›start sep. verzet • start sep. geen verzet
Separeren: voltooid verleden tijd? Attituden professionals Vragenlijst van Doeselaar (43 items) Aard en functie Er gaat een therapeutische werking uit van separatie Separaties die langer duren dan 24 uur streven elk doel voorbij Oorzaken Bejegening patiënt / Behandelplan / Dreigend gedrag
Alternatieven Protocollen verbeteren / Meer verpleegkundigen M. van Doeselaar, Sleegers, P., Hutschemaekers, G., 2008, Professionals’ attitude toward reducing restraint: The case of seclusion in the Netherlands, Psychiatric Quarterly
Separeren: voltooid verleden tijd? IS SPRAKE VAN VERANDERING?
Data van 4 gecombineerde opname afdelingen, Mann, Smit , Hutschemaekers , in voorbereiding
Separeren: voltooid verleden tijd?
DANK VOOR UW AANDACHT
