Namens cliënte, Stichting Openbare Bibliotheek Waterland (hierna: de Bibliotheek), bericht ik u als volgt

fcflef Twmüe mmrMQ&~M§9 n.r. 3.6/Van l i Juni 2Öö$ överde:antw'ikk#ftg. v £ e i de digitate büjitèöaéek* ^ Bestuurlijke afspraken tossen OCW> IPO, VN'Gvan 16 december 2008; > Brief Tweede Kamer, .2009-2010,, 2&330,. nr. 30 van 2X oktober 2008 over herstructurering openbaar bibliotheekwerk; > Het advies "innovatie met effect" van 21 'Oktober 2008; > Hetadvies btbliö^eeikïnnqvatte2009*2012 vafi d&Baad vapr'Cultuur van19 m e i Z W i > . KBepelcwïfy^najtt HeT^t^cfcucering openhaar ÉWöfcNeekwerk'tfan £0 d f ê c é m & e r i a ö i öjï-cfë atnvuiling:'d;a.arf p v a h 1 j u l i 2oo4 * #et ch^fteiribBBfÊ h ê t - w e t t ë l j k ^ a ^ É r ^ ö o r h m t ' ö p é n t e a f e bibiiööteeiw^rk fideartiKfelefi iia-fert'b • yartdfe Wef öPhft&É:$j?ec3flj£krcuftuttf-beieltf) -ert het Unesco PybU'c Library M a n i f e s t nflvérolaer j s f i l - als v e r t t e ^ u f i f t r

:

!

G. Algemene uitgangspunten f- . Een logische rolverdeling bussen partijen is nodig om In de nieuwe context effectief .te-kunnen' functioneren. -H]@t:b®grtp- netwerkvormin^ uil d $ Wet op het specifiek cüftuw&eleïd. is- in. è't'verband-aên fielangrp wettelijk » g t f j p l n g s ' p u n ' t ; * ' De 'l?epattiicre»i.gj?er mWtè&VQtiiïinQ 2-yn begin jar#t '9fi in dè WSC'^op'genöméri -art aftörmifclg ulfe d^WjelzIJrtBft^ (1&87J, fieie Np'flWnê.ötï-geyfen d& situatie we.öte.:tn^;ptedi^ltalë ••tf)tfp^rk,de p g r i d M M a r M ^ bëfatïingen .zijn nog maarte* beperkte -mate van tee^sslrtg op d& ftuïdigs Spatie, waarbij. • bi&li'ötrjékèh: een 'fy-siei^ 4 h een digitale csmpoftèfé hebbed.. Ö.e afspraken Irr het charter geVejï óen a-cïöBft* Invulling a t n dezebepafingen. Voor d é l^hgere-termijn Is aanpassing var* dë. Wet op-Het specifiefregjt^bel'eid nodig; •* Parian'streven naö^e^-slbAatfe'Waarl^ öè-Smartelijke N e d ^ a n a ^ l i f l ^ r i e e k ^ 3 f t ^ M ^ -'baifeblblJöfehak$fi> -ptövrölclaie servi^rganlsalles-en tende|!3ke'bJwc^ev«Föï%in& ~ ruöéttöntfren sls'éfri branche en 2icli.ats.,2#danls presenteren.; + .RarW)^l- 'beschouwen de ^f%a.meti!ijke collectiesya^ .de •Nederlandse öpéflbafié. b i ^ ö l ^ è r v provinciale serviëedrgantetes^^waartöpUrtfcbïÖfi'öfKefeert/ a:is:éè*n-töiteetfeW^rlafleh ®& \t@rm1j#i mogelijk $ t M m i d e n . r ^ en-^-Karilrifellfke Bibliotheek. 'DJzë gedachte inleidend bij het c^flectfebeieïd-^nfblj da inrichting' van de-fysieke en digitals¬ infrastructuur; * l^fe^öfdtherria's.die ^gMft- cbSrtgr -van bél^ns ÜQW dedfgitale bibliotheek en. hmiiQthéékvni, n# rrerdtefiniêr60 en'opntouw «Inrichten, van blöiifttheeknetwerken, de cmtJferi^ervfi-et: £cjief$tetf>eleïd$ w

r

;

:

D. B e g r i p s b e p a l i n g e n * Ba$!sfr1bIiotfyë&k; een organisatie met één of meer vestigingen die in é é n of meer gë.m'^è.ntön een bibliotheekvoorziening aanbiedt, D.G basisbibliotheek is verantwoordelijk voor de uitvbMiitf van de kernfunctie?- vat* het openbare .bibliotheekwerk. * CGtfeceie-Ned&fóndr-hek totaaltfanfysieke en digitale collect-fes van openbare hiblioth'eken, provinciale setviceorgaftlsafeles, zwaartepuntbibliotheken, ontsloten via één zoekweg .ep ê'èn P0Ttöi '• Digitaal bdsismadel; het basispakket van technische infrastructuur en digitale content en diensten , waarover elke basisbibliotheek tenminste beschikt; * Digitate bibliotheek; een openbare bibliotheekvoorziening die In ieder geval twee hoofdbestanddelen omvate > De plaats- en tijdonafhankélijke centrale publieke toegang tot gestructureerde, veriaraeMe. drgïtale informatie Xs\. prima.iré en bewerkte: vorm en; > Het fangs digitale weg faeiliteren van het.gebruik van fysreke media ; ;

1

3

Zie ook de definitie van digitale bibliotheek In de Toelichting hij, ëé5ubsïdfëfff$f llng. bibliöttt^«kirtnqiva^ Staatscourant 2009 nr, t i l 12 van 22 ju|! 2009. 1

2

••• •

JftëtafrflïYeauï mjnirbumsufeSWtebe^rag per inwoner naar groette van de gemeente, exclusief huisvestingskosten, zoals vastgelegd'ih de-aanvulling op hetkoepelcohvenaaf^; Këmtunttïès: Mezen en literatuur''' (lezen)., Ontwikkeling eUsduca&le' (leren), kermfs en Informatie/ (Informeren)', 'kunsten cultuur', en 'ontmoeïing en "debat', 'Deze kernfüncties.ztj'n onderwerp van lokaal en provinciaal beleid. Het tendel^kö beleid rtóht zich op de f u n c t f ë r ' t e e n en lfteratUurV ö5tWïkké!lri# efi, educatie' en 'kennis informatie* fctèzen,. leren eh irrFormerèn); Prwwd8le-$8wiceot-g.mkatfe:! een tweedeiyrisyoorzieffifig van bibliotheekwerk, bekostigd' door êgnNflf meer provincies' dieeen .bas^spakket aan ondersteuning 'biedt aan de basisbibliotheken indle-;pjbv^hcieof provlndeé; zwammunmMfoth öe ölusblhifathëëk):. g m W.bliotheekcrganisatie die aan.4e ktrnftmcttes yötdoe?ett/detrbo^rï in&erWaaitte biedt in a a r i b M , beheer én onderhgujd yame.en' •eötiectie.Va .h' materialen- opé>n HBGN- ftiveau, deskundigheid' ep dienstverlening aan.?awel de. etgeh klêrïtëfi, als aa;n gebruikers (individuen en bibliotheken) op afstand.v

i

# m

i

fer^,eh\bj3.;ditthafterz||h; >• '136 minister van Öndërwi|$-, -üüttuuren Wöt»ASK*ap, df, Ronald H,A, Plasterk;; r- B e Vêrëhtgihg van N É ^ i a r y j s é Gemeenten., vertgg'^nwwdfgd door drs, A.A..H- Bre'fo. -voöfrzïiter vandé delegatle'Ojitu.ur en Media; ' 'Hetïntetprpyinciaai Overleg,, vertegenwoordigd doordns, H, van Waverën, vDor&h#Brvan dp AdvjêscornmissieCulteüt

Partijen eh rolvétttéliag Algemeen * De openbare bibliotheken functioneren in een decentraal .beitel. De. drie overheden-én -de,bibliotheekbranche hebben hierbij een gemeenschappelijk bfitettg ©Rden-gezamenlijke verantwoordelijkheid; " Gemeenten: zijn verantwoordelijk voor het uitvoerenci werk van de fV?iekéblbliötheei< ei1" van de lokale component van de landelijke digitale bibliotheek, vooridkalé netwerken, voor de aansluiting daarvan-op> •provinciale eh landelijke netwerken, voor de implementatie van •landelijk overeengekomen' innovaties-;. r Provincies; zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van hst uitvoerend werk, voor provinciale netwerken, voor de aansluiting daarvan op het landelijk netwerk en voor de ondersteuning van de implementatie van landelijk overeengekomen Innovaties, waaronder de dlgltaje-blblidtheek;'r Rijk: heeft de basteiverantwoordeiijkheld Voor het openbare bibliotheekwerk én voor de daafuit voortvloeiende besteï- en opdrachttaken, waaronder de digitale bibliotheek.'Deze taken worden uitgevoerd door het sector instituut * De ahtwlkkelihg van tie digitale bibliotheek gebeurt in samenwerking tussen branche en rijksoverheid, m de opbouwfase speelt het rijk hierbij vla het innovatiebeleid een grote rol; -« Vsha/2'0iÖ kent de bibliotheeksector op landelijk niveau een branchevereniging, een sectörlnstituut, de stichting bibliotheek.ni en de stichting certificering;: Partijen spannen zich in de doelen uit djt charter te realiseren,, voor zover deze binnen hun bestuurlijke domein en verantwoordelijkheid vallen; * Partijen onderzoeken in 2010 de huidige en toekomstigeflnah'ciêlè .structuurvarv het bibliotheekwerk op de verschillende overheidsniveaus. Wetandèfzêék brengt dëbéstaa'ricJè financiële stromen in kaart en beschrijft op de verschlfletV^-óve^hejldsnlveifuB tfe fïnanci'ëfó effecten van de het proces van brbliotheeklnnevatlö, zoals de verschuiving van fysieke paar digitale diensten en certificering. Op basis van de resufltatea;:varj het onderzoek kunhen paijtij^ri afspraken maken over de financiële consequenties. 1

' B i é ö r a g afgeleid Van prijspeil 2ÖÖ3,. exclusief fndexeritig.

3

•* • Het seetE?r'inst'ïtwMt,. de- branchevereniging en stichting Bj&llöttieèk.n! stellen gezamenlijk een collectieve ag>nda op. Aan de hand' daarvan zuilen zij in onderlinge s t e m m i n g aan gemèdrischap;|Délijké dó.éien werken. 0e afspraken'tussen de Qvérheden in h.et chatter «tin* richtinggevend" voorde Inhoud van de collectieve agenda van de' bibliotheeksectors • :

de drie overheden Ge gemeenten en de basisbihftottt&ken * De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de kern van het bibliotheekbestel: de lokale/regionaIe basisbibliotheken. De gemeenten bekostigen de basisbibliotheken en formuleren weik niveau vah dienstverlening In de lokale situatie van de bibliotheken Verwacht wordt Het bestaande instapniveau blijft tenminste gehandhaafd; * (Semeenten neijienfolj subsidieverlening aan basisbibliotheken de volgende voorwaarden op: > Basisbibliotheken -nemen deel aan provinciale en iandeHJke netwerken,.zoals.omschreven* In de Wsc en nader ingevuld in paragraaf 3 ; >• • Basisbibliotheken .werken m e e a a n d e implementatie van door partijen overeengekomen innovaties-; ¥ -Bssisblbfidthekin -voor- een nader te bepai.elh.d'atum g e c e r t i f i c e e r d ^ basis-van nieuwe •Certifi cefepnér#ienj • T-' SasiSbibliotheken• verstrekkeh'de subsidtegeve.r %eh eh.markgêgevens-v:3nüit h # bran^ej,hfo,TO#iesysteem;. * Sè"meanten geven bibliotheken d© mógelijkheid uitgaven'binnen bepaalde-rtïiw:^és te verschuiven van de fysieke collectie naar digitale dienstverlening; •# Basisbibliotheken, kunnen, conform' de cètti'ficerlngsnorme"n^0Q6-2009, -tetfrnrnste,5% ven hun feegroting lhtetttn vóór innovatie, :

>

:

i

]

De pr&vlnciès $n (Je provinciale ondersteuning van het btbltotheskwerk * Provincies dragen zorg voor de ondersteuning van het uitvoerend bibliotheekwerk. De vorming' van provln&ialeïïefyverken Is een. wettelijke taakt;¬ * Provincies zorgen er voor dat basisbibliotheken, ongeacht de provincie waarin zij zijn gevestigd... kunnen rekenen op hetzelfde basispakket aan ondersteuning vanuit provinciale publieke middelen, Daarnaast is er ruimte voor specifieke provinciale activiteiten. Het basispakket is een aanzet tot certificering van de daarin genoemde taken; * Het basispakket omvat in ieder.geval de volgende taken: r D'e provinciale taken op het terrein van de digitale infrastructuur; *• De provinciale inspanningen ten behoeve van delandelijk ontwikkelde digitale producten e n diensten; > Deiprovmotaieinnovatie van hét collectiebelejdj i- De provinciale ondersteuning op het gebied van opleidingen en kwaliteitszorg; j~ Se provinciale ondersteuning op marketfrigterreih; > De facilitaire taken die de logistieke infrastructuur van het-provinciale netwerk vormen; fysiek (vervoer over de weg), elektronisch (datatransport via breedbandverbindingen). * De ontwikkeling ttaar mmder, maar sterkere serviceöi*gan|satfes vvordt voortgezet. Dat maakt een kwalitatief beteré ondersteuning eh thematische specialisatie mogelijk. Provinciale SBrvifirorganï^eB'Ste'fpmen hurt-activiteiten 'onderllna'al;;. * Ds dienstverlening van de' provtnciaiesewiceorganisattesvindt.plaajts-Qp. basis-yan de-vraag van de basisbibliotheken. Basis daarvoor is het bestaande provinciale directeurenoverleg (PDO). Dit krijgt een stfucturele en eenduidige vorm en Is ohrjerdeel van het functioneren vah het fldovin date ,ne twertc^ »„ Provincies drapen zorg voor de beschikbaarheid van een zwaartepuntcollectie; + Provincies nemen bij subsidieverlening voor de ondersteuning van basisbibliotheken de volgende voorwaarden op; y De servlGeorganisatie& nemen-deel aan provinciale en landelijke netwerken, zoals omsch'-even 'h paragraaf 3', p- De serviceorgamsatfes verzorgen ds implementatie van landelijk overeengekomen innovaties? - De serviceorganfëatfes verlenê.n hun ondersteuning aan basisbibliotheken alleen, indien deze laatste voor een nader te bepalen datum gecertificeerd zïjn op basis van nieuwe .r^rti^ë.rmgsnorrrjen;. 1

-

1

4

v

*

*

t^sérviceoTgajiiSssties maken éen duidelijk onderscheid tussen dë.publleke &h. private diensten. Beide-typén-activffcélten hebben een £e$^éidefl ftflajij$feel tirqui.t Q$. dié manier Wftet» de bibjibtheKeh op WgUte publieke diensten s f t t e r a e n J^kène.n'en wordt •önei'gen!rjkê concurrentie voorkomen;¬ > •'be'fervicearganisaSes'verstrekken de substdiegever^ënchmarkgegevens vanuit.'het braneheinfórmatiesysteem; Provinciebesturen spannen ti'ch - onder hét voorbehoud van aldemenê- budgettaire' oh'twl^kefln.gen en provinciale afw-sglhgén - In de bestagn.de financiële-.budgetten voor ptoVineiale; .ünde"rsteunïn.g; gedurende-de looptijd van het charter t ê handhaven;. 'RrOjyïnëlale servieeorgahisaties Wedden geacht [ld 'te- ttffi-«an de? branchevereniging,

£>ë •riiMsöv&rü. eiö *

*

t

*

*

*

iD.es NJlRtefc^r van Ö'GW heeft de b e s l s l v ^ r a n t w o o r diikheid e^^ ë n > W r d ë - d a a r u i t vdartelq.eiënde, bëstei- e n ö p d m c h t f è t a j . Èfö, W r i t e r van -0CW 1$ verantwoordelijk VÖÓI* het.weMijfeKaeter: van bet opênhaM' bibliotheekwerk; De Minister van OCW heeft de wettelijke taak zorg te dragen voor de vorming van een landelijk bibliotheek netwerk,-dat is-opgebouwd uit lokale en; provinciale netwerken. Onderdeel daarvan is d e landelijke digital;© infrastructuur; De Minister van OCW stelt de taken van hetsêGtoHnstltuut vast en bekostigt het sectorinstltuut. Basis daarvoor is de verantwoordelijkheid van het rijk voor het bibliotheekbestel. In dat kader draagt de Minfster van OCW structureel de kosten van de stichting bibliotheek.nl voorzover het de landelijke infrastructuur betreft; De Minister van OCW -spant zich «~ orïdfcr het voorbehoud v a n algemene budgettaire, "ontwikkelingen en afwegingen van kabinet en parlement - in de bestaande financiële budgetten voor rijkstaken bij. het bibliotheekwerk gedurende de-looptijd van 'Het charter te .himdtjaveïïf De Minister van OGW stelt na overleg met de VNG, het IPO', de bibliotheek branche en het sectorlnstftyut: een innovatieprogramma vaar de periode 2öiG-20r2 en een jaarprogramma vasten stalt middagen ter beschikking -voop d'e, uitvoering daarvan; De hoofdlijnen voor het'innovatieprogramma 2Öi0 2ijm 'r een structurele bijdrage aan de landelijke, technische infrastructuur van de landelijke digtfcaJ& bibliotheek* > een gerichte, tijdelijke bijdrage voor de vérdere ontwikkeling van digitale bibliotheekdiensten en --producten. De stJchtlng-Blbllotheek.nl zal hiervoor een-plan Ifidtenenr *• middelen voor de lokale en provinciale implementatie, van de landelijke digitale bibliotheek; f continuering van de bijdrage aan het programma voor leesbevordering;. Kunst van Lezen,. ;

De landelijke o r g a n i s a t i e s

Het se&orïstètituut « *

opmhtfe

MbfMtmkw

Hejfc fHtittNtötutëvfatmfc bJ.büQ^feJ«;ea--is- V ê r f e i ^ ö ï ^ l j j k Voe^di?^^iri"énö^|êölsdie oriëntatie $p h e t . t e t e f ^ Be^teTtakén, van' het s s t ^ ^ s t w j j f c - ? i j m m$&wmm.§ m- Qö^nm^- educatie, :irtfprma!ï^-ën refle^ti^.
.« «

' Takéft eoiiförm statuten sfeichln^seGtorinstituuS-openbare bïbltetheken van l'B nóvewiöer 2009; -De takers va'n bet sejöx^jrjs^töüt volgen daafgesrrei?© principes voor ondersteynlnQ'sorga.nis^ties \#\ 3

5

ü'& branchmerenfgtng openb&re bfbliotfreken •? Taken van 4e bran^ever.ë,higln:g zijn: bëlahgMbëhartigjng, werkgeversvereniging, dlenstvertenJng: aart de- leden ontmoeting en ï'n?o.rmatie-uitwisseji,ng-: * In h e t . b i n d e r - * C A Ö ^ j t i j , HÉM, Arbo, marketing, gezamenlijk^ inkoop, afelÜMTVart llcenfleê en van collectieve contracten, (

*

De stichting ferbribtheek,;"nhheeft.tót£ièe|-de landelijke bibliotheek op internet in'stand'te houden door üttvóérïng va'h' dé volfsndè taken"': y het ontwikkelen, exploiteren en in stand •houöefj van een landelijke portal v o o r d e presen ta|ie>van dé openbare •bibiiotheèk qp internet; > het ohfc^Mëlerï en in sttntf hodden -van dö-gêmeensGhap^eiijke ir#ormati;e-iiifJiiseruétuup VO'ér.de\tljg:itaié bpi#tiwek-r hêtO'ntwikkején,. verwerven m in st&iïif hogden van'digitale producténerj4i.en$teh;eri de mboud'etvah; <* tost ©mlerhoudjÊn en stimuleren- vaft samenwerking met partrjen binnen het openbare btbliothèekwerk en rr)eS andere organisaties en instellingen in de sectoren van bibliotheekwerk, cultuur, media en educatie in de ruimste zin en met derden; Het bestuur van de stichting blbSiotbeek,nl bestaat- uit vijf leden. Hiervan worden twee leden benoemd door het bestuur van de Stichting Sectorinstïtuut Openbare Bibliotheken, twee leden worden benoemd Öóor het bestuur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken, eer» lid wordt benoemd in de-functie van voorzitter op gezamenlijke voordracht van het bestuur van; de Stichting Sfecfcortnstöttwt Openbare Bibliotheken en- het bestuur van de Vereniging van Openbare. Blbjiatheken. :

*

1

/3e •stfóüiïng-'ttèFfficejdng * De stichting ce'rtiftCering ontwikkelt en bewaakt kwaliteitsnormen en toetst de kwaliteit van blbliöth'eefeQrganisaties aan de#e- normen; • De kwaliteit en uniformiteit van de dienstverlening behoren tot het domein van de bioliotheékbranche én gemeenten. Vanuit de va ra ntWQor-deÜjkheid voor het functioneren van het bestel is de.-rijksoverh©id betrokken;. * De structuur van tfa bestaande stichting certificering wordt hierop aangepast; * Het bestuur van de-stichting certificering bestaat Uit vijf leden, Twee leden worden voorgedragen door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), twee leden door het bestuur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken en een lid op voordracht van het bestuur v a a d e stichting sectorinstittiut. Het bestuur'kiest uitzijn leden een voorzitter; » De stichting kent een duidelijke scheiding Van verantwoordelijkheden en bevoegdheden tussen' het bestuurert uitvoering • Indien ook provinciale serviceqrganisatiès worden gecertificeerd, wordt ook dit nivëau vertegenwoordigd in het bestuur, r

2. Afspraken over specifieke onderwerpen De dtghate bf&trotheek en * * e ¥ * *

btbttettreekM

Bij'de digitalë bibliotheek wordt een onderspheid gemaakt tussen de technische infrastructuur :ed deContent; D,e rijksoverheid draagt de verantwoordelijkheid voorde landelijke technische infrastructuurert verstrekt voor dit doel structureel subsidie aan de stichting bibliotheeknl; De biblfotheekbrahche draagt de verantwoordelijkheid vóór de contentj. De.iandelrj.ke:dlgitare bibliotheek.?oal$ vormgegeven- inbltiilotheek.nl, i's integraal onderdeel van de bedrijfsvoering van iedere afzonderlijke openbare bibliotheek; De provinciale sorviceorganisaties ondersteunen de implementatie van de digitale bibliotheek Het basisrnodei van de digitale bibliotheek met de technische infrastructuur en het pakket aan.content is beschreven In bijlage 1;

"Taken •0öfbrm*-s£aioj:§Ti;sfelchtirig' ölbtfëföefeMI

vat* i # . f l ö v j ö m b e r

20.0£

6

implementatie •* * * * «

van de-tilgtltak-bibliotheek

- H e ^ l a f ï d f ^ \tmv^$fifófó]8tifa% voör?teJ Jn middelen Vpor. Ibkafe èrt prpvlhtféje: fmplemenWe van 4fe isbdefJjke (Jtgitete bibUofchéek; Bij de i'mpjernentatle-^wat (iet om de, landelijke ontwikkeling van functionaliteiten Vbdr' bibll'otheé'k.hi 4ie lokaatkunheri wórden gebruikt; têkale i^bliofchefeer^^crRri^n' fn aanmaning 'kornet veor-feechnlserfe ondersteuning bjj de .aanpassing van hun we1?^tes-op-basls van de nieuwe iWrastmctuur; Pravlncjale-servtceorgsnisatles: Worden in staat géstèld géricttte opiêldingstraï&.cten te. .starten •Vóór 6> lökaie ond^rsteHffifng.; m te voor lokale'en. prdVÏrsclaie jinplemen^fcfsvan de digitale bibliotheek: eenbe#isg vah." €.3,$-.mlm beschikbaar. ;

3

HerdBiïntërMg. vm bï&ii$timkofi0Kleten -« «

»

uit cfa Wét &p ê$t specifiek

cu$uy00fêM

.Partijen -constateren dat # begrippen.' netwerk-" en "föeïwëffeee.r" uit de Wet ÖJ? het 'sap.edfj^k cu|t|iurbe.leJd# d e - j ï i a i d j j i ^ e f j . W s e en .een dictate, component omvatten? JDê digitale component is" in ontwikkeling, en heeft "de. volgende functies"; Hét verbinden 'fy^tekö Sn dlgïtalê toiiectfês v i n : allé Nedèiïancfcse •bUiióthekdrjr sn•awdsns voétg'ebrulters: relevante bronnen Invbf'nnep* en buitenland in één lartdéll$feé> laagdmmpengetoepraketrjkëo'penbaf'fö' collectfe; * Het ontsluiten van de landelijke openbare bibliotheekcollectie voor de verschillende te onderaelrotde-n. ..doelf r o e p e n e n het bevorderen.-van $ e ontsluiting van de collectie yla-dë"websites v a n individuele bibliotheken; > Hetöntwijfekelén efl:fiaftd.nayei3 van normen ybor de- deelname van indrviduetetbibNsttejceo • • en de kwaliteit vandfónstverlenlng van samenwerkingspartners; ëedurehdè de looptijd van dit charter wordt etn aanpassing van de w e t Dp hét specifiek, oiltwurbêfetó'voorbereid,. Daarin' Worden de funclles van b e t biblidtheeknetwerk. en het lÉMsnVèrkeer opnieuw Qg^fN'eertf; w

Certificering * in. 201Ó Wórden.de ë^iffeerlngsnorcrten geactualiseerd en. opnieuw vastgesteld, nieuwe -normen bevatten é i ^ - t ë j ^ j a f a n ^ e n vm de- deé|fi^.mé van l&sisbibfiotbeiken mh dédlgitafe openbare 'bibliotheek uitgangspunt is- een- uniform basispakket en facultatieve aanvullende c&mp.onentën; * Indien de dienstverlening van een gecertificeerde basisbibliotheek In 2010 ongewijzigd wordt voortgezet, wordt deze bibliotheek ook in 2010 geacht te zijn gecertificeerd; " Het vaststellen v a a h e t basispakket van de dienstverlening van Provinciale servjceorganisatifcs is-eenann^efctot certificering van de PSO'si * De Minister van OCW ?et, ter stimulering van de ontwikkeling v a n kwaliteitszorg, in de periode van dit Chartér de bekostiging van de sfclchting certificering vogrt op de bestaande bas's. Dat wil zeg&eft dat de Minister van OCW een bijdrage verstrekt Voor de ontwikkeling en actualisering yan de certificeringsnormen, yoor de centrale organisatie van het instrument en voor het uitvoeren van audits. Na 2012 komen de kosten voor audits voor rekening van de branche. !

ÜótöBëtfabeleid * -•• » *

* *

s

Uitgangspunt voor het collectiebeleid Is bet bedrip ''Collectie Nederland"; (De collectie kent een fysieke en een digitale component; Het lokale, provinciale en landelijke niveau zijn leder op hun eigen domein verantwoordelijk voor een deel van het collectiebeleid. Zij voeren dit beleid In onderlinge samenhang uit; Het interblblfothecair leenverkeer is Integraal onderdeel van het collectiebeleid. Hot inter bibliothecair leenverkeer wórdt gefaciliteerd vla de digitale bibliotheek en werkt met éèn catalogus en een geüniformeerd systeem voor zoeken, reserveren en bestellen; De huidige verdeling van verantwoordelijkheden is neergelegd in bijlage 2; in 2GM0 stelt het sectorinstttuut |n overleg met betrokken partijen een integraal plan voorheï fysieke er*-digitale collectiebeleid op..

Waarvö.rïei,5 min. vaoutt 20Q9 en C2 rhln. uit het ipnoVatiebudgèt.ïolO. ;

i

ïnnovstwnetwërkén Naar aanleidffig' van. 'bet advies "Innovatie: met effect." is besloten innovatienetwerken tn te richtend De2e.rri0eten.de ipnovaöeknaeHt Vö n -het veld mobiliseren en righting geven; in 2010 stelt, het sector Instituut in samenspraak met de branchevereniging en de provinciale servlceorgamsatfes een plan op v o o r d e inrichting en vormgeving van ïnnovatienetwerken, •In forfn a tjé-$$Wl$È&fM'g fe'teiWW^^ ^akera •mét' pHhifefe^rnldöielên $tf leggen aan hun ^$^ï^^^%l^t^&rü^g af •over n'^n-.a;c|ivït.ëiten en resplMéh;. *• P'arÖjeh kUh^.'oafóteeto'at informa^l&di'év'er/èm'ëicl' wèfdt'in het kader van-het branchelhförmatiesysteem/ beschikbaar moet z ^ n voor-publieke partijen in h i t bibiiotheekbestet (vanaf 2010); • Partijen wisselen onderling branche- én. beleidsinformatie Uit enstellen een protocol üp-vaörde inrichting da&rv&it

* * *•

Partijen m o n l t e » d @ ; uitvoering*van d%.afspraken 'in dit charter. Halverwègè-de roeptfjd b e s p r e k e n p « | e > r j i l voortgang, ftaMoöp worden tfe resultaten geëvalueerd). Aan dit tharter.'kunnen tussentijds afs^rèkèrt. tussen, partijen worden toëgevb^gd;. r?e tei^st'vart.dit-<|ttarter en de bijbehorfnde-.bijlagen worden in deStaatscourarit-gepubOceerd^

De-M'inis'jbèrva'ri ^nMfejw^s, C u ' i t m i r a F t W e t e n s c h a p ,

V

1

..W^BrlkT'YOör^tter'van d:è «retegatÉlö (^It^ar.'ört-Medl» Me

r

•r Den Hê%$, O .december .%óq9'

*Afeprêltëfmaer aanfelding/van hetadvies "Innovatie met effect" van 2 i oktober 3008-vafl ^Adviescommissie.. Bl^ltótheekinnovatië,

Bijlage ± Basismodel digitale bibliotheek Uitwerking

i . Inlichtingenfunctie 2. Digitale content

3, Digitale promotie collectie ieuqd 4 . ^ÈHgftale promotie collectie 'volwassenen 5. •QnIfee:adv*es.'.over de collectie T e c h n i s c h e infrasttuctuui

'Toelichting • Continuering van de bekostiging van de-content door.de branche;: * Bedrage branchy |:n 2010 €0/22 perjinwoner ln •v.ei^o rg ingsgebied; • Totaal in. 2010 €3,6 min. 'Omgevormde versie * NBD/Biblion utesom . KH'A • Varj,0ale Lexicografie » LexiSNexis

L • Onderwijs • Uittreksels » Encyclopedie Geschiedenis • Woordenboeken « krantenbank • Tijdschriften bank •* Consumenteninformatie *, Nieuws. Leesplein Literatuurplein

Doorontwikkel cfe versie Doorontwikkelde versie

•• Continuering vart de bekostiging van da landelijke technische infrastructuur door *, 1.

Presentatie

2.. Zoeken'

3.

Vinden

4.

Bestéllen

* Catafogus * Informatie. * Zichtbaarheid » Catalogus > * Personalisatie .# Qn!jYie:t(d'WöFdën * Eén bestelsysteem • Tracking/tracing > Winkelwagen

5'. -:iiewen ê;

Klantgerichtheid

* Landelijke portal •* Miïn-rneflu.

. j ^ i ^ & j r j . £ a i & - & 2 : min,. . -.... > ....

•* ü^örontvvik^e!ï'rifl\2'oekï&.'!BGi.gk • « .(öpvójger vahl-Agua'brawSér .

Systemen v p ö ï ï

• 'Betalen •* Logistiek '.Systemèhvoor; •.« KianÉpröiiesBön••• Marktqerichtheid'

EJatewarehoti^

Toelichting • Als hoofdindeling geldt: de branche is verantwoordelijk voor de digitale content, het rijk voor de landelijke technische infrastructuur. In de periode van opbouw van de digitale.bibliotheek kunnen zrch afwijkingen daarvan voordoen; • Op basis van een evaluatie van bestaande digitale producten en diensten is besloten welke onderdelen worden voortgezet, beëindigd of aangepast en welke onderdelen vallen binnen de OC-W. bekostigde landelijke 'technische Infrastructuur;' • In de toekomst is een verdere uitbreiding van het basismodel denkbaar. Hierbij kan gedacht worden aan producten en diensten ;als'Jeugdbibliotheek", 'Muzlekvveb* en 'Schoolbieb.ni'. Hierover kunnen nadare-afspraken .•worden gemaakt; • Bijdrage van het rijk conform subsidiebeschikking OCW aan.de Stichting Sibliotheek.nf van 29 november 2005-

9

Bijlage 2 V e r a n t w o o r d e l i j k h e i d s v e r d e l i n g collectiebeleid Bestuurslaag 'TaKeh H%- • . .Type collectie Lokaal Collectie afgestemd op Subsidieverlening voor gemeenten de- lokale, en regionale uitvoerend werk Van - sociaal -economische basisbibliotheken .structuur .'Uïtvöefe'nd ^erk enL o k a l e n regionale Össlscollectié. basisbibliotheken •onderlinge, afsternmïns Provinciaal Provincies Subsidie verlening voon •• Afstemming binnen de provincie • Afst&mming-tussen de provincies en landelijk * Uitvoerend werk va.n zwaartepunt" ... bibliotheken Provinciale.' Ondersteuning Serviceorqanisaties a.rte"puntCoR@ctïé Uitvoerend werk en Zwaartepyritblbliothèken -afstemming. Landelijk SubsidiÊverlenmg aan Rijk het Sectorinstituut! en aan Bibiiotheek.nl Sectorinstituut * Visieontwikkeling » Bovenprovlhdale coördinatie en ftfstsmmtng < Opbouw collectie .Nederland Selecteert de content content digitale Branchevereniging voor de digitale bibliotheek bibliotheek koninkiiifee bibliotheek. firstiónató -cöJlecbe UnrVersiteteblbliotheken Universitaire ..collecties.-. Beheer en exploitatie landelijke digitale : Bibjiotheeknl van de digitale • bibHöteeek mst bibliotheek rjasiscontent . Toegang tot de digitale en fysieke icoileeüe "„. Collectie 1

Niveau collectie

HAVO/VWO/MB02

-

WO. WQ

»- -Een"basisbibliotheek-heefteen cóflëêrJeoieteb^ onderwijsniveau .dat feidtM-.een^star^kwaliflcatie--vooï de arbeidsmarkt; 9- De collecties"vsn bibliotheken var» ;H£0~instelïrngen worden niëfe tot de collectie NL gerek&nd, amdatdeza niet algemeen toegankelijk zijn; • Heti^i±6rtnsWtMyt\prtdèi^ekfe nut-én noodtaak-van wissel- 'en-ac.htergrondcóileGtfê@. in.'het-; provinciaal collectiebeleid»

;

10

Vergadering:

18 november 2004

Agendapunt:

06

Monnickendam, 3 november 2004

Nummer:

72A

Portefeuillehouder: Steller:

Mevrouw mr. drs. M . C . G . Keijzer mevrouw L. Pos-Woilioff

A a n de Raad Onderwerp Intentieverklaring bibliotheekwerk Voorstel 1. Instemmen met het principe van de vorming van een basisbibliotheek. 2. E r kennis van nemen dat het college samen met het bestuur van de huidige bibliotheekorganisatie onderzoekt o f voor de vorming van een basisbibliotheek een fusie met andere bibliotheken nodig is. 3. D e intentie uitspreken o m met ingang van uiterlijk 2008 minimaal € 11,00 per inwoner (excl. huisvestingskosten) te willen besteden aan het bibliotheekwerk. 4. Een verklaring afgeven aan de provincie omtrent de bepalingen rond de "rijksregeling ad € 5,5 miljoen" voor gemeenten onder 30.000 inwoners. 5. E e n verklaring afgeven aan de provincie omtrent de verhoging van de subsidie voor het bibliotheekwerk tot het instap- en richtlijnniveau. Inleiding Op 2 september 2004 hebben' wij via de zogenaamde "NieuwsFlits" van het Procesbureau voor BibUotheelwerrdeuwing vernomen dat de gemeente, om in aanmerking te kunnen komen voor de "ondersteuningsregeling basisbibliotheken", voor 1 december 2004 een definitieve aanvraag hiervoor moet indienen bij de provincie en een definitieve verklaring moet afgeven, die door de gemeenteraad moet zijn getekend. In de Nieuwsflits werd verwezen naar een ledenbrief van de V N G over de aanvulling op het Koepelconvenant herstructurering openbaar bibliotheekwerk die op 10 augustus 2004 is uitgebracht. Deze stukken liggen voor u ter inzage. Waar gaat het om, zult u zich afvragen. Als bijlage treft u een notitie met achtergrondinformatie aan over het bibliotheekvernieuwingsproces. U kunt daarin lezen wat er sinds 2000 is gebeurd en in welke fase het proces zich inmiddels bevindt. D e directe aanleiding voor dit raadsvoorstel is evenwel de Aanvulling op het Koepelconvenant die invulling geeft aan de besteding van de door het kabinet-Balkenende II beschikbaar gestelde intensiveringsmiddelen voor bibliotheekvernieuwing in de periode 2005 t / m 2007 en de zogeheten € 5,5 miljoen-regeling, Deze laatste regeling is ontworpen o m inhoud te geven aan het opdrachtgeverschap van kleine gemeenten met minder dan 30.000 inwoners. D e Aanvulling op het Koepelconvenant schetst concrete doelen die de partijen voor het einde van 2007 bereikt moeten hebben. De te bereiken situatie in 2007 valt uiteen i n twee sporen: 1. Het eerste spoor is de inhoudelijke vernieuwing. D i t spoor is gericht op een verbetering en verbreding van de dienstverlening aan gebruikers. Bij verbreding van de dienstverlening gaat het o m het verbeteren en het zichtbaar maken van de samenwerking tussen de bibliotheek en andere partijen bijv. het onderwijs en de bibliotheek als beleidsinstrument voor integraal beleid, bijv. voor vitaal platteland.

2.

D e bibliotheken en de gemeenten zijn hiervoor primair verantwoordelijk. Gemeenten maken als opdrachtgever jaarlijks (na 2007 vierjaarlijks) vernieuwingsafspraken met de bibliotheek en andere betrokken organisaties over een geleidelijke groei naar een niveau van dienstverlening dat overeenkomt met de richtlijnen. D e richtlijnen geven aan waaraan een goede bibliotheek moet voldoen. Het gaat daarbij om activiteiten die gericht zijn op de kernfuncties informatie, cultuur, educatie, lezen en maatschappelijk forum. Naast deze kernfuncties kan een bibliotheek zich profileren op aanvullende functies. De richtlijnen worden voor het eind van dit jaar vastgesteld door de bibliotheekbranche en het bestuurlijk overleg van het Rijk, I P O en de V N G . Het tweede spoor betreft de vernieuwing van het bibliotheekstelsel. D i t spoor is gericht op de versterking van de bibliotheken door vergroting van de schaal en door samenwerking in provinciale netwerken. Het gaat om de vorming van basisbibliotheken, die voldoen aan de richtlijnen.

Over de wijze waarop deze doelen worden bereikt maken de provincies, gemeenten en bibliotheken per provincie afspraken in zgn. marsrouteplannen. De provincies stellen deze plannen op, samen met en gedragen door de gemeenten en de bibliotheken. De plannen bepalen de inhoud, het tempo en de voorwaarden voor het vernieuwingsproces in de betreffende provincie en regio. D e bedoeling was dat de marsroute door de provincie N - H voor 1 december 2004 zou worden vastgesteld, maar de provincie heeft ambtelijk laten weten dat dit tijdpad niet haalbaar zal zijn, M e n streeft ernaar de marsroute voor 1 januari 2005 vast te stellen. D k onderwerp is besproken in de vergadering van de commissie Maatschappelijke Zorg van 27 oktober 2004 O p dat moment is geen concreet advies uitgebracht.

Argumenten /. / Waarborg van de bibliotheekvoorziening in de gemeente voorde langere termijn. D e eisen die aan een goede bibhotheekvoorziening worden gesteld zijn voor onze bibliotheek niet langer in een "stand alone"-situatie te realiseren. Daarvoor gaan de ontwikkelingen in de bibliotheekbranche, de technologie en de samenleving te snel en zijn de antwoorden daarop te complex. 1.2 Samenwerking levert een surplus op dat meer is dan de som der delen. Efficiencyvoordeel kan worden geboekt in de formatieve inzet van de bibliotheken, Effectiviteitswinst ontstaat door meer gebruikers o f instellingen te bedienen. Kwaliteitswinst wordt vooral gevonden in onderlinge taakverdeling, waardoor specialisatie mogelijk is en een betere dienstverlening lean worden bereikt, Continuïteitswinst kan worden verkregen door het management beter te equiperen en in te zetten, ontwikkelperspectieven voor zittende medewerkers en nieuwe medewerkers te bieden, betere mogelijkheden om voor elkaar in te springen én het zelf doen van sommige facilitaire functies waardoor er directere lijnen ontstaan en er minder afhankelijkheid is van derden. 1.3 Om gebruik te kunnen maken van de extra geldstromen is dit een voorwaarde. Als onze gemeente gebruik wil maken van de financiële regelingen uit bijlage 1 van de notitie (de € 5,5 miljoenregeling, vernieuwingsimpulsgelden en frictiekostengelden) dan zal ze met andere gemeenten samen een basisbibliotheek in het netwerk moeten vormen. Daarnaast lopen we de kans dat, als wij niet overgaan tot de vorming van een basisbibliotheek, wij geen gebruik kunnen maken van de provinciale subsidie voor stelsel- en netwerktaken en loopt de bibliotheek het risico niet langer deel te kunnen nemen aan de Stichting Overleg Openbare Bibliotheken. 2.1 De gemeente beeftfeitelijk geen zeggenschap over de organisatievorm. D e Stichting Openbare Bibliotheek Waterland is een zelfstandig rechtspersoon. Formeel juridisch betekent dit dat een beshut tot fusie alleen genomen kan worden door de huidige rechtspersonen i.q. de (stiühtings)besLuren van de bibliotheken. D e gemeenten staan hier dus feitelijk buiten omdat zij immers de subsidieverlener zijn. Wanneer er sprake is van een fusie, zijn alle gemeenten subsidiënt van die ene (basis)bibliotheek. Wel zal de gemeente zich moeten uitspreken over de vraag of zij de uitvoering van het bibliotheekwerk in haar gemeente op wil dragen aan een (gefuseerde) basisbibliotheek o f dat zij verder wil met de huidige bibliotheekorganisatie in een stand alone-situatie. Met het bestuur van de Stichting Openbare Bibliotheek Waterland wordt hierover van gedachten gewisseld.

3.1 De bibliotheek blijft anders verstoken van faciliteiten waardoor de dienstverlening aan de burger ernstig tekortschiet. Als de gemeente ervoor kiest de financiering van de bibliotheek niet naar het instapniveau te brengen dan betekent dit het volgende: — de gemeente kan geen intensiveringsrniddelen;

beroep doen

op

de

door

het

Rijk extra

beschikbaar

gestelde

— de bibliotheek kan niet doorgroeien of deel uitmaken van een basisbibliotheek; — de gemeente noch de bibliotheekorganisatie zullen worden opgenomen in het provinciaal marsrouteplan en het provinciaal bibliotheeknetwerk; — de bibliotheek is geen door de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) gecertificeerde bibliotheek; — op termijn bestaat de kans dat de bibliotheek haar lidmaatschap van de V O B verliest, met alle gevolgen van dien (geen aansluiting meer op het landelijk bibliotheeknetwerk zoals bibliotheek.nl, Aladin, en dergelijke); — de gemeente handelt niet (meer) conform het artikel 11b van de Wet op het specifiek cultuurbeleid. 3.2 Het netwerk van bashbibliotheekvour^ieningen is hierbij gebaat. Als meerdere gemeenten zouden besluiten niet te voldoen aan de voorwaarden van het instapniveau dan komt het dekkende netwerk van basisbibliotheken i n gevaar. M e n verwacht dat i n dat geval de rijksoverheid geneigd zal zijn meer specifiekere wetgeving op het gebied van het openbaar bibliotheekwerk te ontwerpen, 3.3 De kosten voor de gemeente nemen sowieso toe. D e provinciale ondersteuning van ProBiblio zal met ingang van 1 januari 2006 gaan veranderen, Deze organisatie verzorgt op dit moment o.a. de directievoering, de bedrijfsvoering, ICT-beheer en informatisering (leenverkeer) voor onze bibliotheek. Hiervoor in de plaats komt een Provinciale Service Organisatie (PSO) die zich vooral zal richten op kenitiscoördinatie, innovatie en het ondersteunen van taken die in alle basisbibliotheken in het Noord-Hollandse netwerk van belang zijn. Dat betekent dat de bibliotheek in onze gemeente zelf opdraait voor de kosten van de directievoering en administratie tenzij zij deze taken onderbrengt bij de basisbibliotheek die daarvoor middels de subsidie voor frictiekosten een bijdrage van de provincie zal ontvangen. De enige andere mogelijkheid is dat deze functies afgenomen zullen worden van de P S O , maar dan tegen een kostendekkend tarief omdat de provincie deze taken niet meer subsidieert. Volgens informatie van de provincie was er met deze subsidiëring van deze taken een bedrag gemoeid van ongeveer € 17,000,00. 4 + 5. De verklaring is nodig om de subsidie te ontvangen. De gemeente kan alleen voor de subsidie van het Rijk i n aanmerking komen als zij de betreffende verklaringen afgeeft. Doet zij dat niet dan loopt de gemeente in 2005 in ieder geval een bedrag van ongeveer € 14.000,00 mis uit de € 5,5 müjoenregeling. D e verdelingsmaatstaf voor de intensiveringsregeling moet nog worden bepaald.

Kanttekeningen /. / Het huidige bibliotheekaanbod voldoet. De gemeente en wellicht ook het merendeel van de gebruikers zijn best tevreden over het huidige bibliotheekwerk in de gemeente. Alleen kunnen we dan niet spreken over een openbare bibliotheek, die met een hoogwaardige dienstverlening aansluiting heeft op de ontwikkelingen in en eisen van de (kennis) s amenleving. 3.1 Het instapniveau is bet absolute minimum. Het instapniveau dat behaald moet worden is het niveau waarop een bibliotheek nog net een absoluut minimum aan kerndiensten kan leveren. D e dienstverlening is berperkt van kwaliteit en de omvang en het bereik en het gebruik zijn laag. D e bibliotheek kan alleen door de inzet van een groot aantal vrijwilligers in stand worden gehouden en professionele deskundigheid is nauwelijks beschikbaar. 3.2 De gemeente moet binnen de begroting middelen vrij maken voor het bibliotheekwerk. Met ingang van 2005 heeft u de subsidie voor het bibliotheekwerk verlaagd. Het bedrag per inwoner excl. huisvestingskosten bedraagt dan € 9,03. Dat betekent, uitgaande van 17.274 inwoners dat er € 34.030,00 extra subsidie voor het bibliotheekwerk moet worden vrijgemaakt in de begroting 2008 of zo mogelijk eerder. Het instapniveau moet formeel vanaf 1 januari 2007 gehaald worden. D e provincie heeft echter laten weten dat maatwerk bespreekbaar is. Als de gemeente die meewil in de basisbibliotheek in de

intentieverklaring aangeeft dat zij binnen drie jaar (dus 1-1-2008) wel wil voldoen aan de norm dan kan dat worden afgesproken.

3.3 Op voorhand is niet in te schatten of de gemeentelijke bijdrage verder verhoogd moet worden. Bureau A C T A heeft eerder geconcludeerd dat de gemeentelijke bijdrage voor de gefuseerde basisbibliotheek per inwoner verder verhoogd zou moeten worden tot € 14,00 en uiteindelijk zelfs € 18,00 per inwoner zou moeten worden, Een deel van deze verhoging vloeit vermoedelijk voort uit de landelijke kwaliteitseisen die de branche samen met de bestuurlijke overlegpartners gaat vastleggen.

In dit stadium valt niet te.zeggen hoe de minimale kwaliteitseisen eruit gaan zien en welke kosten dit nog voor de gemeente met zich mee zal brengen. Daar staat tegenover dat de gemeente niet langer via inputsubsidiëring het bibliotheekwerk in stand zal houden, maar dat zij opdrachtgever wordt en dat het daarbij voor de hand ligt taak- en productieafspraken te maken met de basisbibliotheek. 4.1 Risico voor de gemeente. Als de gemeente er uiteindelijk niet in slaagt € 11,00 per inwoner vrij te maken in de begroting en dus het vereiste instapniveau te behalen.dan zal zij het geld uit de € 5,5 miljoenregeling moeten terugbetalen. Het gaat dan om een bedrag van ongeveer € 14.000,00. O p zichzelf hoeft dat geen probleem te zijn omdat zij het geld in dat geval ook niet heeft uitgegeven voor de vorming van de basisbibliotheek,

Financiële toelichting V o o r de begroting 2005 heeft dit geen gevolgen. Verhoging van de subsidie voor het bibliodieekwerk zal wellicht in ieder geval in de begroting van 2008 zijn beslag moeten krijgen, Het gaat daarbij om een bedrag van ongeveer € 34.000,00. In 2005 moet duidelijk worden hoe de financieringsstromen er precies uit gaan zien, welke financiële bijdrage van de provincie verwacht mag worden, aan welke minimale kwaliteitsnormen de bibliotheek moet voldoen en hoeveel de kosten van de backoffice zullen gaan bedragen.

Communicatie Het^-bibliotheekbestuur en de provincie moeten geïnformeerd worden over het besluit en vervolgtraject.

het

Uitvoering en planning — N a besluitvorming door de raad moeten voor 1 december 2004 de intentieverklaringen opgestuurd worden naar de provincie Noord-Holland. — In 2005 moeten samen met de andere gemeenten die willen overgaan tot de vorming van een basisbibliotheek in Waterland/Zaanstreek (in ieder geval de gemeenten Purmerend en EdamVolendam) concrete afspraken gemaakt worden over de invulling van de backoffice en de kosten die daaraan verbonden zijn. — Ook moet het opdrachtgeverschap in 2005 vorm gegeven worden.

Burgemeester en wethouders van Waterland,

D e secretaris,

D e burgemeester,

(Th.J. Luitjes)

(Mr. E.F. Jongmans)

Nummer:

72B

Portefeuillehouder: Onderwerp: Agendapunt:

mevrouw mr. drs. M . C . G . Keijzer intentieverklaring bibliotheekwerk 06

D e raad van de gemeente Waterland, Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders;

B E S L U I T : I. II.

In te stemmen met het principe van de vorrning van een basisbibliotheek. Vooralsnog de intentie uit te spreken dat daaruit voortvloeiend met ingang van 2008 niinimaal € 11,00 per inwoner (excl. huisvestingskosten) zal worden besteed aan het bibliotheekwerk, Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Waterland, gehouden op 18 november 2004

De raad voornoemd,

D e griffier,

D e voorzitter,

(Drs. J.A. Baars)

(Mr. E.F. Jongmans)

Nummer:

72C

Portefeuillehouder: Onderwerp:

mevrouw mr. drs. M . C . G , Keijzer verklaring subsidie 2005 openbare bibliotheek gelet op de bepalingen rond de "rijksregeling ad € 5,5 miljoen" voor gemeenten onder 30,000 inwoners

D e raad van de gemeente Waterland, Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 12 oktober 2004, gelet op artikel 189 Gemeentewet

Verklaart dat: 1.

de gemeente op 1 december 2003

17,274 inwoners had (CBS cijfers);

2.

hij de openbare bibliotheek binnen de gemeente financieel in staat wil stellen om vanaf 1 januari 2005 personeel en/of personele taken van de door de provincie gefinancierde provinciale bibliotheek¬ centrale over te nemen;

3.

dit met name directie- en adrriinistratievoermg betreft;

4.

de gemeente in 2005 in aanmerking wil komen voor een compensatie door de provincie uit de 'rijksregeling ad € 5,5 miljoen' van € 0,82 per inwoner;

5.

hij de openbare bibliotheek binnen de gemeente wil laten deelnemen aan het proces van bibliotheeken stelselvernieuwing, 20als beschreven in het tussen de staatssecretaris van O C W , het I P O en de V N G overeengekomen Koepelconvenant herstructurering openbaar bibliotheekwerk d.d. 20 december 2001 en de bestuurlijke afspraken over de Aanvulling bij dit convenant d.d. 16 juni 2004;

6.

de openbare bibliotheek gelet op punt 5 onderdeel gaat vormen van een basisbibliotheek en deel zal nemen aan het provinciale en landelijke bibliotheeknetwerk, zoals beschreven in het door de provincie met de gemeenten e.a. overeen te komen marsrouteplan 2005-2007;

7.

hij de gemeentelijke subsidie voor de openbare bibliotheek binnen twee jaar (met een uitloop naar drie jaar) wil verhogen gelet op het zogeheten instapniveau, hetgeen vuur een gemeente lut 30.000 inwoners €11,- per inwoner per jaar exclusief huisvestingskosten betreft;

8.

de subsidie van de gemeente voor de openbare bibliotheek uiterlijk eind 2008 voldoet aan, of hoger is dan het op de extra rijksmiddelen afgestemde richtlijnniveau;

9.

hij gelet op de punten 7 en 8 naast deze verklaring inzake de € 5,5 miljoen regering ook een verklaring 'verhoging subsidie' ondertekent en bijvoegt.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Waterland, gehouden op 18 november 2004

De raad voornoemd,

de griffier,

de voorzitter,

Drs. J A . Baars

Mr. E.F. Jongmans

Nummer:

72D

Portefeuillehouder: Onderwerp:

mevrouw mr. drs. M . C . G . Keijzer verklaring hoogte subsidie openbare bibliotheek conform instap- en richtlijnniveau

D e raad van de gemeente Waterland, Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 12 oktober 2004, gelet op artikel 189 Gemeentewet

Verklaart dat: 1.

hij de openbare bibliotheek binnen de gemeente wil laten deelnemen aan het proces van bibliotheeken stelselvernieuwing, zoals beschreven i n het tussen de staatssecretaris van O C W , het I P O en de V N G overeengekomen Koepelconvenant herstructurering openbaar bibliotheekwerk d.d. 20 december 2001 en de bestuurlijke afspraken over de Aanvulling bij dit convenant d.d. 16 juni 2004;

2.

de openbare bibliotheek gelet op punt 1 onderdeel gaat vormen van een basisbibliotheek en deel zal nemen aan het provinciale en landelijke bibliotheeknetwerk, zoals beschreven in het door de provincie met de gemeenten overeen te komen marsrouteplan 2005-2007;

3.

de gemeente in aanmerldng wil komen voor de gelden die het Rijk in de periode 2005 tot en met 2007 e.v. voor de bibliotheek- en stelselvernieuwing ter beschikking stelt;

4.

de gemeente op-31 december 2003 17.274 inwoners had (CBS-cijfers);

5.

op de gemeentebegroting 2003 een bedrag van totaal van € 186.285,00 is opgenomen voor de bekostiging van de openbare bibliotheek, hetgeen gelijk staat aan een subsidie van € 10,78 per inwoner exclusief huisvestingskosten;

6.

dit totaal lager is dan het zogeheten instapniveau van € 11,00;

7.

de bijlage een getrouwe weergave van de gemeentelijke begrotingsposten 2003 voor de openbare bibliotheek vormt;

8.

hij van plan is het onder punt 5 genoemde totaal op te hogen, zodat de gemeentelijke subsidie in 2007 (met een uitloop naar 2008) voor de openbare bibliotheek gelijk of hoger is dan € 11,00 (voor gemeenten onder 30.000 inwoners), per inwoner per jaar exclusief huisvestingskosten;

8

9.

hij de gemeentelijke subsidie voor de openbare bibliotheek uiterlijk eind 2008 wil laten toe groeien naar het op de extra rijksmiddelen afgestemde richtlijnniveau;

Aldus vastgesteld i n de openbare vergadering van de raad van de gemeente Waterland, gehouden op 18 november 2004

De raad voornoemd,

de griffier,

de voorzitter,

Drs. J A . Baars

Mr. E.F. Jongmans

O

O O q o_

0 0 0 0 0 0 0 o 0 0 0 0 0 0 0 0 o q o o «sf o h ¬ Ö* O O tH o <£> _ _ o L O r*- o o p q CN q cn u -) W H t-i | s cd H IN

CO

m

0 0 o^ q co ro o m r-.

4*J

4t> £ co

T3 c O)

u 'c c O

O O

o o

O O q . q^

LO

O q_ cn

LTl t-t

cn

CM CM

o

cd

cn

o o O O

O O o"

O O o'

O O

O

r-T

LO

cn o

CM

LT)

CN

<44J

*U>

cd

E

ro

c

QJ

O O o" O cn

X3 C

_co i_

o o o " "

o o

ID

cu

O O

O O

CN

<4P

co

4t>

QJ

O i_

"D c JTS

c

c

00 c

ro

QJ

E

'öö

rz QJ +->

c VI cn O to "O

c

O co co

3

O

QJ

4-1 "o. 3 ZS

co

X

u

O JU (IJ

xs iz o

QJ C

c

QJ O. O rz

c ro

CU

5

ro in

ro

O

XI

ro 1/1

C

CU

T3 > O JZ 1— QJ

"O O

ÖJ

E

0J -Q

QJ

rz

C

QJ M

CO

co

E c O O

.c u

a> c

no

c E a> 'i_ QJ QJ

'ttfj

QJ

QJ C QJ

QJ >

i_

rvi i_

-s

QJ

QJ > QJ

J2 ja

3

4-J J Z co

CL

QJ

Quo vadis Bibliotheek Waterland

April 2011

1

Inleiding Bibliotheek Waterland is op 1 januari 2007 ontstaan door de fusie van zes bibliotheekorganisaties, daarbij waren ook zes gemeenten betrokken. De betrokken gemeenten zijn Beemster, Graft-De Rijp, Purmerend, Waterland, Landsmeer en EdamVolendam. In het fusieproces zijn vooral praktische, operationele afspraken gemaakt. De portefeuillehouders hebben aangegeven dat zij behoefte hebben aan een visie op de toekomst van het bibliotheekwerk. Het onderhavige document is daartoe opgesteld en geeft de richting aan voor de ontwikkeling van de bibliotheek in de regio. Het mondt uit in de aanbeveling als gemeenten in Waterland een samenwerkingsovereenkomst te sluiten. Met deze samenwerkingsovereenkomst wordt een stevig fundament gelegd voor de Bibliotheek Waterland in de komende jaren. Een gemeenschappelijke visie van de zes gemeenten als belangrijkste subsidieverstrekker voor de nieuwe basisbibliotheek was er niet. Een eenduidige visie op het bibliotheekwerk voor de regio is noodzakelijk omdat de bibliotheken in de regio Waterland een netwerk vormen. Een regionaal bibliotheeknetwerk kan alleen goed functioneren op basis van een gedeelde visie en gedeelde uitgangspunten, op basis van overeenstemming over de koers van de bibliotheek en op basis van een regionaal draagvlak daarvoor. Dat ontbreekt nog en dat is een van de oorzaken van de problemen in de afgelopen jaren. In die zin is de vorming van de basisbibliotheek in de regio Waterland niet goed afgehecht. Een gedeelde visie geeft richting aan de ontwikkeling van het concept basisbibliotheek. Gelijktijdig geeft het de gemeente houvast in de lokale invulling en haar subsidiebeleid. Uiteraard gaat het de gemeenten ook om de financierbaarheid van de lokale vestigingen. In een financieel lastige tijd waarin gemeenten geconfronteerd worden met bezuinigingen en gelijktijdig de verantwoordelijkheid krijgen voor nieuwe taken, moet goed gekeken worden naar de kosten van de bibliotheek, de efficiëntie en het bereik. De fundamentele vraag daarbij is welke rol de bibliotheek in de gemeenten wil en kan spelen, en onder welke condities dat mogelijk is. Het document dat voor u ligt, is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen de bibliotheek en de deelnemende gemeenten aan de Bibliotheek Waterland en is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 1 geeft in het kort aan welk belang de gemeenten in Waterland hechten aan het bibliotheekwerk in de regio. Hoofdstuk 2 beschrijft het kader waarbinnen de bibliotheek opereert waarbij het tussen de diverse partijen Rijk, V N G en IPO afgesproken bibliotheekcharter de leidraad is. Hoofdstuk 3 beschrijft de trends in de samenleving en de gevolgen daarvan voor het bibliotheekwerk. Hoofdstuk 4 zoomt in op de situatie in de regio Waterland In hoofdstuk 5 en 6 wordt het toekomstperspectief van de Bibliotheek Waterland geschetst. Dat geschiedt aan de hand van een aantal scenario's (hoofdstuk 5) en besluit met de ontwikkelingsrichting voor de Bibliotheek Waterland (Hoofdstuk 6). In hoofdstuk 7 worden tenslotte de beslispunten genoemd.

2

Hoofdstuk 1 Het belang van het bibliotheekwerk Gemeenschappelijke visie Bibliotheken zijn niet meer weg te denken uit de samenleving. Zij vormen een belangrijke toegangspoort tot kennis en vormen zo een belangrijk onderdeel van de educatieve infrastructuur in steden en dorpen. Bibliotheken zijn laagdrempelige voorzieningen die sterk in de lokale gemeenschappen zijn verankerd. Het belang van de bibliotheken komt tot uitdrukking in de grote spreiding van vestigingen. De Bibliotheek Waterland heeft de volgende visie op de toekomst: • ' /

« • • •

Bibliotheek Waterland presenteert in haar vestigingen een aantrekkelijke collectie fysieke en digitale informatiebronnen. D e bibliotheek verleidt haar klanten om gebruik te maken van deze collectie en neemt waar mogelijk drempels weg voor haar klanten. De bibliotheek is aangesloten op het landelijk netwerk en gebruikt dit netwerk om haar digitale dienstverlening verder uit te breiden. De bibliotheek werkt nauw samen met het onderwijs en stimuleert leesbevordering en leesplezier. De bibliotheek is een professionele samenwerkingspartner voor andere instellingen en partijen en heeft een positieve houding ten aanzien van samenwerking daar waar dit mogelijkheden biedt om haar doelstellingen verder te realiseren.

Het belang van het bibliotheekwerk op zich staat niet ter discussie. Veeleer is de vraag op welke wijze de bibliotheek zal moeten inspelen op de verdere veranderingen in de samenleving. Anno 2011 is er voorts de complicerende factor van de krimpende overheidsfinanciën. Meer dan ooit is het zaak zo efficiënt mogelijk met de schaarse middelen om te gaan en gelijktijdig de uitdaging aan te gaan de dienstverlening van de bibliotheek aan te passen en op een aanvaardbaar peil te houden. De Bibliotheek Waterland zit midden in dit proces van verandering. Na een periode van \ j

moeilijkheden herpakt de bibliotheek zich. Zij kan dat alleen doen in nauwe samenwerking en met steun van de gemeenten. Daarom is het onderschrijven van de koers van de Bibliotheek Waterland van wezenlijk belang, is het van belang dat gemeenten in de regio samenwerken en dat ook formaliseren, als sluitpunt van de basisbibliotheekvorming in de regio. Samenwerking is de noodzakelijke voorwaarde voor een kwalitatief goede dienstverlening. Zonder samenwerking geen toegang tot een bibliotheeknetwerk dat die dienstverlening garandeert. De gemeenten en de bibliotheek leggen hun samenwerking vast middels een overeenkomst. Daarmee spreken de gemeenten ook uit de bibliotheek als organisatie in stand te houden. Dat laat onverlet de vrijheid als gemeenten te variëren in kwantiteit en kwaliteit van de gevraagde dienstverlening. Zij doen dat tegen de achtergrond van op rijksniveau gemaakte afspraken. Daarbij zijn vanzelfsprekend relevant de ontwikkelingen die zich in de samenleving voordoen en de

3

veranderende rol van de bibliotheken ais gevolg van veranderingen in de informatievoorziening.

Hoofdstuk 2 Het kader van het bibliotheekwerk In 1994 heeft IFLA/UNESCO het manifest over de openbare bibliotheek gepubliceerd. In dit manifest wordt de openbare bibliotheek beschreven als de plaatselijke toegangspoort tot kennis. De Wet op het specifiek cultuurbeleid (1994) is daarnaast bepalend geweest voor het openbaar bibliotheekwerk. Hierin staat de taakverdeling tussen de overheden omschreven en wordt weergegeven dat de gemeente de taak heeft om het lokaal bibliotheekwerk te bekostigen. In Nederland sloten V N G , IPO en O C W en de bibliotheeksector in 2001 een koepelconvenant. Dit convenant vormde o.a. de aanzet tot de basisbibliotheekvorming en de innovatiegelden voor bibliotheekvernieuwing. Welke functies de bibliotheek heeft in te vullen is in 2005 in de richtlijn voor de kernfuncties als volgt omschreven: 1 .Warenhuis van kennis en informatie 2. Centrum voor ontwikkeling en educatie 3. Encyclopedie van kunsten cultuur 4. Inspiratiebron voor lezen en literatuur 5. Podium voor ontmoeting en debat Op 17 december 2009 is het bibliotheekcharter 2010 - 2012 door minister Plasterk van O C W , het IPO en de V N G ondertekend. Het belangrijkste doel van het charter is de bibliotheekinnovatie. Hierin staat: 'gemeenten: zijn verantwoordelijk voor het uitvoerend werk van de fysieke bibliotheek en de lokale component van de landelijke digitale bibliotheek, voor lokale netwerken, voor de aansluiting daarvan op provinciale en landelijke netwerken, voor de implementatie van landelijk overeengekomen innovaties'. In het regeerakkoord van het huidige kabinet W D - C D A is opgenomen dat 'de uitgaven aan behoud en beheer van cultureel erfgoed, bibliotheken en het Nationaal Archief zoveel mogelijk zullen worden ontzien' (Regeerakkoord W D - C D A , Vrijheid en verantwoordelijkheid).

5

Hoofdstuk 3 Trends ïn de samenleving en de rol van de bibliotheek In het boek "de openbare bibliotheek tien jaar van nu, de hoofdlijnen" van Frank Huysmans en Carlien Hillebrink (een uitgave van het S C P , 2008) wordt een aantal trends beschreven dat relevant is voor bibliotheek Waterland en de haar subsidiërende gemeenten. Deze trends zijn: 1. Van een wereld met een beperkt aanbod aan informatie en beperkte toegang tot informatie naar een wereld met een overvloedig aanbod aan informatie en ruime toegang 2. De media en informatiemarkt komen in toenemende mate in handen van private partijen. 3. Informatie is in toenemende mate digitaal beschikbaar. 4. Individualisering van de samenleving, het publiek verwacht als klant behandeld te worden met op het individu toegesneden informatie 5. Meer nadruk op beeldcultuur, i.t.t. gedrukte en audiovisuele media 6. Van allocutie (omroepen) naar consultatie en conversatie. Communicatie wordt minder eenrichtingsverkeer (van zender naar ontvanger) maar tweerichtingsverkeer, men is zender én ontvanger. 7. De samenleving heeft behoefte aan burgers die zich continu blijven ontwikkelen. De overheid ondersteunt via de lijn "een leven lang leren" 8. Vergrijzing van de samenleving 9. Globalisering gaat hand in hand met lokalisering 10. Het voorzieningenniveau in kernen is sterk bepalend voor de aantrekkelijkheid als vestigingsgebied

,

De rol van de Bibliotheek bij deze trends: Ad 1. De rol van de bibliotheek verandert hierdoor, maar wordt niet overbodig. Waar vroeger de nadruk lag op ontsluiting (het ter beschikking stellen van bronnen) ligt de nadruk nu op ordening (welke bronnen zijn betrouwbaar). Ook zijn er groepen in de samenleving die hun weg niet weten te vinden in het informatie oerwoud. Ook voor deze groepen speelt de bibliotheek een rol, o.a. door de inzet van media-coaches. Mediawijsheid (hoe ga ik om met de beschikbare media en hun informatie) behoort tot het domein van de bibliotheek. Gemeenten hebben belang bij burgers die informatie naar waarde weten in te schatten, en ze hebben er belang bij dat alle groepen in de samenleving toegang hebben tot informatie. Ad 2. De bibliotheek wordt in toenemende mate een vrijplaats waar burgers betrouwbare toegang tot informatie krijgen zonder commerciële belangen. Ook voor gemeenten is het belangrijk dat informatie voor de samenleving beschikbaar is zonder dat informatie mede gestuurd wordt door commerciële belangen. Ad 3. De bibliotheek speelt hier op in door aan een landelijke digitale infrastructuur te werken. Deze ontwikkeling wordt door het Rijk betaald. Nu al wordt veel digitale informatie beschikbaar gesteld in de bibliotheek, informatie waar de burger bij particulier gebruik voor zou moeten betalen. Ad 4. De opzet van een landelijke database moet bibliotheken in staat stellen beter invulling te geven aan individuele klantwensen. Ad 5. De bibliotheek richt zich zeker niet uitsluitend op gedrukte media. Ad 6. De klanten van de bibliotheek kunnen nog nauwer betrokken worden bij de collectie en dienstverlening van de bibliotheek, bijvoorbeeld door aanschafsuggesties te doen Ad 7. De kenniseconomie vraagt om werknemers die zich blijvend ontwikkelen. Men werkt niet meer zijn hele leven bij één baas. Scholing stopt niet als men zijn/haar opleiding heeft voltooid. De bibliotheek ondersteunt mensen die zich verder (willen) ontwikkelen. Dit beperkt de maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld door "employability".

6

,)

Ad 8. Bibliotheken constateren dat de groep 55+ weer veel meer gaat lezen. De toenemende vergrijzing biedt bibliotheken dus kansen. Deze groeiende groep heeft dus ook belang bij een goede bibliotheekvoorziening. Ad 9. Informatie vanuit de hele wereld is vrijwel instant beschikbaar. Tegelijk roept deze globalisering de behoefte op aan een overzichtelijke, herkenbare samenleving. De bibliotheek ais vestiging is ook een plek die de sociale cohesie in een samenleving versterkt. Tegelijk biedt de bibliotheek kans op verdieping voor diegenen die meer willen weten over wat zich in de wereld afspeelt. Ad 10. Deze trend wordt niet genoemd in de aangehaalde bron "de openbare bibliotheek tien jaar van nu". Toch gaan veel gemeenten met krimp te maken krijgen de komende jaren. Een krimpende bevolking betekent minder inkomsten zowel uit gemeentefonds als via woningbouw. Het voorzieningenniveau in een kern is voor veel mensen doorslaggevend om ergens te gaan wonen. Voor mensen met kinderen is een bibliotheek daarbij een belangrijke voorziening.

7

Hoofdstuk 4 De situatie in de regio Watertand Korte terugblik, feiten en kengetallen Korte terugblik De vorming van de basisbibliotheek Waterland is vanaf het begin (2007) niet geheel afgerond. Ofschoon er besloten is de basisbibliotheek te vormen en vestigingen in stand te houden, is dit proces niet afgehecht in de vorm van een gemeenschappelijk beleidskader. Er zijn geen afspraken gemaakt over de omvang en bekostiging van de BackOffice, indexering van subsidies en automatisering. In dit vacuüm is de bibliotheek in de loop van 2009 in moeilijkheden gekomen en moest achteraf een fors financieel tekort gerepareerd worden. De gemeenten hebben hiervoor hun verantwoordelijkheid genomen. De bibliotheek heeft intern orde op zaken gesteld en besloten tot reorganisatie. De Raad van Toezicht van Bibliotheek Waterland heeft de nieuwe directeur {begonnen op 1 juli 2010) als opdracht meegegeven een plan te schrijven voor de opzet van de organisatie. Dit reorganisatieplan is in september goedgekeurd door de Raad van toezicht en in oktober door de OR van bibliotheek Waterland. In 2011 zal de focus liggen op de volgende zaken: 1. Optimalisatie van de dienstverlening in de bibliotheken 2. Nauwere samenwerking met het onderwijs 3. Financieel een gezonde organisatie blijven In 2012 kunnen daarvan de vruchten geplukt worden, waarbij zonder wat bereikt is in 2011 te verliezen de focus verbreed kan worden naar: 1. Uitbreiding van de digitale dienstverlening aan de klanten 2. Ondersteuning van het onderwijs (en mogelijk andere doelgroepen) met mediawijsheid 3. Hechte samenwerking met andere lokale (culturele) ondernemers De belangrijkste doelstelling blijft een succesvolle, maatschappelijk relevante organisatie te zijn die meerwaarde levert voor de inwoners van de gemeenten betrokken bij bibliotheek Waterland. Inmiddels is het financiële perspectief voor de gemeenten drastisch gewijzigd en moeten er bezuinigingen worden doorgevoerd op het gebied van subsidies. Om de Bibliotheek Waterland in dit kader te plaatsen, is een vergelijking gemaakt met andere bibliotheken en andere gemeenten. Feiten en kengetallen Tabel 1: gebruikersgegevens: vergelijking landelijk/Waterland (cijfers 2009) Vergelijking landelijk/Waterland

Landelijk

Waterland

lndex(landelijk=100%)

24,29

26,61

110

Collectie per inwoner

1,94

1,85

95

Coilectle per gebruiker

7,28

6,96

96

Uitlening per inwoner

6,32

8,21

130

26,04

30,41

117

€26,89

€21,40

80

€112,30

€80,36

72

Gebruikerspercentage

Uitlening per gebruiker Gemeentelijk subsidie per inwoner Gemeentelijk subsidie per gebruiker

8

Eigen inkomsten per inwoner

€ 4,27

€ 5,28

124

Eigen inkomsten per gebruiker

€17,58

€19,83

113

Huisvestingskosten per inwoner

€7,24

€7,42

102

Huisvestingskosten per gebruiker

€29,80

€27,89

94

Personeelskosten per inwoner

€15,98

€10,58

66

Personeelskosten per gebruiker

€65,78

€39,73

60

Ten opzichte van de landelijke cijfers valt op wat betreft de gebruikersindices dat Waterland boven het landelijk gemiddelde zit en wat betreft het gemeentelijk subsidie ver onder het landelijk gemiddelde. Wat betreft de eigen inkomsten presteert Waterland boven het landelijk gemiddelde. De personeelskosten bevinden zich ver onder het landelijk gemiddelde. In de huisvestingskosten zien we een geringere afwijking zowel naar boven als naar beneden. Als we deze getallen meer toespitsen op de afzonderlijke gemeenten ontstaat het volgende beeld.

Tabel 2: gebruiksgegevens gemeenten Waterland/Graft-De Rijp (inwoners 2010 bedragen 2011) Waterland

Beemster

Graft-De Rijp

EdamVolendam

Landsmeer

Purmerend

17.057

8,584

6.489

28.506

10.253

Aantal vestigingen

3

1

1

2

1

Aantal leden (% van de bevolking)

4.257

2.330

1.801

7.490

2.296

(24.96%)

(26.23%)

(27.75%)

(26,28%)

(22.39%)

(26,56%)

Aantal uitleningen

129,019

45.244

58.076

248.289

61.382

662.218

Aantal bezoekers

58.445 (alleen Monnickendam)

Niet bekend

32.746

99.563(alleen Volendam)

40.780

293937

€328.412

€161800

€168.800

€620.700

€226,100

Per inwoner Inclusief huisvestingskosten

€19,25

€18,50

€26,01

€21,77

€22,05

€21,68

Per inwoner exclusief huisvestingskosten

€13,59

€12,20

€19,32

€16,45

€15,16

€13,90

Per lid

€77,15

€69,44

€93,73

€82,87

€98,47

€81,64

€2,55

€3,58

€2,91

€2,50

€3,68

Aantal inwoners

Subsidiebedrag

Per uitlening

79.039

1

20.991

€1.713.800

€2,55

9

Op een verzorgingsgebied van tegen de 150.000 inwoners trekt Bibliotheek Waterland meer dan een half miljoen bezoekers, zijn er rond de 40.000 leden en realiseert de bibliotheek meer dan 1,2 miljoen uitleningen. Tabel 3: kengetallen begroting bibliotheek 2009-2011 Waterland

2009

index

2010

index

2011

index

Totale begroting

€4,144.834

100

€4.066.000

98

€3.999.300

96

Subsidie

€3,379.883

100

€3.262.500

97

€3.207.800

95

Subsidie ais % van de begroting Eigen inkomsten Kosten huisvesting

81.3%

80.3%

80.2%

€754.028

100

€792.500

105

€791.500

105

€1.066.489

100

€1.120.000

105

€1.113.400

104

Tabel 4: de personele i nzet en output vergeleken (cijfers 2009) Waterland

Aantal F T E

35 =

Aantal leden

41.323

Aantal leden als % inwoners

28.1%

Aantal uitleningen

1.512.530

Index

HelmondPeel

Index

Biblioooster schelde

Index

Midden-Fryslan

Index

100

44

126

37.7

108

43

123

100

36,102

87

32.783

79

36.077

87

23.8%

100

1,104.839

21.5%

73

1.016.113

25%

67

1.328.344

87

Uit tabel 4 kan de conclusie worden getrokken dat vergeleken met bibliotheken in andere gemeenten maar van een gelijke grootte de Bibliotheek Waterland met een geringere personele inzet aanzienlijk beter scoort. De bibliotheek realiseert deze prestaties tegen een verhoudingsgewijs lager kostenniveau. Instapniveau In 2007 was de afspraak dat de aan de basisbibliotheek deelnemende gemeenten op zijn minst zouden voldoen aan het instapniveau. Het instapniveau is het absolute minimum wat een gemeente moet subsidiëren om deel te nemen aan de basisbibliotheekvorming. Het is zeker geen kwaliteitsnorm maar beneden dat minimum is geen acceptabele bibliotheekvoorziening mogelijk. Dat niveau is in 2003 vastgesteld op €11,00 per inwoner voor gemeenten tot 30.000 inwoners en €12,00 voor gemeenten van 30.000 tot 90.000 inwoners (instapniveau is totale subsidie minus huisvestingskosten). Anno 2010 ziet het geïndexeerde instapniveau er als volgt uit, met daarnaast de subsidie van de gemeenten in Waterland.

10

Tabel 5: geïndexeerd instapniveau Jaar Accres 30.000 gemeentefonds Inwoners

30.000 - 90.000 inwoners

2003

€11,00

€12,00

2004

-0,26%

€10,97

€11,96

2005

1.64%

€11,15

€12,17

2006

2.95%

€11,48

€12,53

2007

4.24%

€11,97

€13,06

2008

5.40%

€12,61

€13,76

2009

4.54%

€13,18

€14,38

2010

0%

€13,18

€14,38

Tabel 6: situatie instapniveau Waterland volgens begroting Beemster €12,20 Waterland

€13,59

Landsmeer

€15,16

Graft-De Rijp

€19,32

Edam-Volendam

€16,45

Purmerend

€13,90

2011

Hoofdstuk 5 Scenario's voor bibliotheek Waterland Gemeenten hebben en behouden de verantwoordelijkheid voor het bibliotheekwerk. Binnen dat gegeven en tegen het licht van de ontwikkelingen in de financiële positie van gemeenten, is een aantal scenario's te schetsen voor de ontwikkeling van de Bibliotheek Waterland en de wijze waarop gemeenten hun positie beieidsmatig en financieel bepalen. Met de kennis van de financiële parameters in Waterland en de diverse gemeenten wordt in Hoofdstuk 6 een richting geschetst dat het meest recht doet aan de al ingezette ontwikkelingen in de afzonderlijke gemeenten. 1. Nulscenario Dit scenario houdt in dat gemeenten hun subsidies bevriezen en er geen dialoog is tussen gemeenten en bibliotheek. Het scenario komt neer op een sluipende verschraling, een toename van vrijwilligerswerk en uiteindelijk een uitsterfconstructie. Gesteld kan worden dat een van de oorzaken van de problemen die in de bibliotheek Waterland ontstonden in het jaar 2009, was het bevriezen (niet indexeren) van de subsidies. Voorts ontbrak een gestructureerde vorm van overleg tussen de gemeenten en de bibliotheek waardoor de bibliotheekbestuurder beslissingen geïsoleerd nam zonder draagvlak voor deze beslissingen in de gemeenten. 2. Sturen op centralisatie In dit scenario wordt ingezet op centralisatie, een ontwikkeling die landelijk al eerder is ingezet. Mede hierdoor is het fijnmazige netwerk van bibliotheekvestigingen dat zo kenmerkend was voor de situatie in geheel Nederland en het resultaat was van de toenmalige bibliotheekwet, flink van karakter veranderd en is het aantal vestigingen in de loop der jaren sterk verminderd. Purmerend heeft in de afgelopen jaren deze lijn gevolgd. Daar is nu sprake van één vestiging voor geheel Purmerend. Een dergelijke ontwikkeling is ook denkbaar voor de andere gemeenten. Het nadeel is dat in gemeenten met verschillende kernen de afstand tot de bibliotheek fors groter wordt en de dienstverlening sterk aan kwaliteit inboet. 3. Sturen op decentralisatie Het derde scenario is juist het tegenovergestelde, sturen op decentralisatie. Daarbij worden doelgroepen als jeugd, jongeren, ouderen en migranten centraal gesteld. Gekozen wordt voor een wijkgerichte benadering. Er is sprake van familiebibliotheken met een beperkt aanbod. Ten dele wordt dit beleid al uitgevoerd. De kleinere vestigingen in Waterland kennen geen volledige collectie maar voeren een collectie gericht op specifieke doelgroepen. Voor de achtergrondcollectie wordt in eerste instantie gebruik gemaakt van Purmerend, daarna van het provinciaal netwerk en in laatste instantie van het landelijk netwerk. 4. Afbouw en substitutie Scenario 4 is sturen op afbouw van de openbare bibliotheek in haar huidige vorm en kiezen voor substitutie. Het accent komt te liggen op schoolbibliotheken, bibliotheken in tehuizen en/of boekenkasten in buurtcentra. En: je geeft ieder kind misschien een tabletcomputer of e-reader.

12

Hoewel er in het land wel initiatieven zijn die het bibliotheekwerk sterker linken aan de scholen is er geen gemeente die deze stap al heeft gezet. Dat is ook verklaarbaar als men naar de huidige gebruikscijfers kijkt, ook onder volwassenen. Bibliotheken worden veelvuldig bezocht en kennen hoge gebruiksratio's. 5. Sturen op inhoud Scenario 5 is sturen op inhoud (collectie) en activiteiten, door speerpunten te kiezen. Zaken ais leesbevordering en literatuur, voor- en vroegschoolse educatie, cultuurpunt en cultuurmakelaar. Het gaat om een verbinding tussen verschillende functies, het Kulturhus, het "huis van de wijk", cultuurclusters en (als voorbeeld) het Groninger Forum. De kern van cross over is datje voldoende massa houdt (financieel, organisatorisch en ruimtelijk), de "traffic" op gang houdt en vergelijkbare functies bundelt. Het is in feite het creëren van een nieuw type culturele instelling. Je kunt combineren met één van de andere scenario's. Ook dit scenario wordt in de regio Waterland deels al uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan het wijksteunpunt in Edam waarin de bibliotheek samenwerkt met andere partijen. Dat drukt de gebruikerskosten en levert traffic voor de andere instellingen.

13

Hoofdstuk 6 Pragmatisch samenwerken met lokale verschillen Een andere manier van kijken om de positie van bibliotheken en de Bibliotheek Waterland te bepalen is de volgende: 1. Bibliotheken met een lage subsidie en geringe prestaties 2. Bibliotheken met een lage subsidie en hoge prestaties 3. Bibliotheken met een hoge subsidie en geringe prestaties 4. Bibliotheken met een hoge subsidie en hoge prestaties Op basis van de tabellen uit hoofdstuk 4 en de vergelijking met de landelijke gemiddelde cijfers mag duidelijk zijn dat Bibliotheek Waterland in categorie 2 valt. Daarnaast heeft Bibliotheek Waterland het kostenniveau vanaf 2009 nog verder teruggebracht. De Bibliotheek Waterland is daarmee een excellente presteerder, met een in verhouding lage subsidie, hoge prestaties qua leden en uitleningen en een op de verschillende lokale situaties gebaseerde dienstverlening. Uit het voorgaande is af te leiden dat er geen sprake is van een uniform model dat toepasbaar is op alfe gemeenten. De bibliotheek is de weg ingeslagen van differentiatie en verscheidenheid, gebaseerd op de lokale omstandigheden en de lokale cultuur. De fysieke vestiging blijft ondanks alle ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en informatisering daarbij zeker van groot belang. De fysieke vestiging is een voorwaarde om de dienstverlening goed uit te kunnen voeren. Klanten gebruiken de bibliotheek als inspiratiebron en komen tot keuzes door in contact te komen met de collectie. Lezen, leesplezier en jezelf blijven ontwikkelen zijn belangrijk zodat jonge mensen op kunnen groeien tot volwaardige burgers en burgers zich kunnen blijven ontwikkelen. Om dit te realiseren werkt de bibliotheek nauw samen met de onderwijsinstellingen binnen haar verzorgingsgebied. Ook om deel te nemen aan de digitale samenleving moeten mensen raad weten met de aangeboden informatie en is leesvaardigheid dus een belangrijk criterium om deel te kunnen nemen aan de maatschappij. De bibliotheek ontsluit veel digitale informatie die anders alleen tegen betaling verkrijgbaar is. Met behulp van mediacoaches maakt de bibliotheek klanten (nog) wijzer in de digitale wereld. De landelijke digitale diensten zullen de bibliotheek de komende jaren helpen tot een nog beter aanbod voor haar klanten te komen.

Hef scenario voor de toekomst van de Bibliotheek Waterland is er derhalve een van verdere pragmatische samenwerking met erkenning van lokale verschillen en flexible dienstverlening. Om als bibliotheek te kunnen werken is het noodzakelijk een centraal apparaat te hebben en in stand te houden dat deze ontwikkeling ondersteunt Gemeenten en bibliotheek maken daarover afspraken en formaliseren deze via een samen werkingsovereenkomst, Samenwerking geformaliseerd Binnen dit model van pragmatische samenwerking moeten nadere afspraken worden gemaakt over de wijze waarop gemeenten de bibliotheekorganisatie in stand houden. Het gaat dan met name over de kosten van de backoffice. Zonder backoffice en zonder een gedeelde verantwoordelijkheid daarvoor kan er geen adequate en kwalitatief goede lokale dienstverlening worden geboden.

14

De gemeenten en bibliotheekorganisaties in Waterland hebben in 2007 een fundamentele stap gezet in de vorm van regionale samenwerking. Met name de gemeenten in de regio onder de 30.000 inwoners waren aangewezen op deze samenwerking omdat dat een vereiste was en is voor toegang tot een grootschalig bibliotheeknetwerk en omdat de rol van de provinciale bibliotheekcentrale werd gewijzigd. Er is derhalve sprake van een onomkeerbaar proces. De gemeenten in de regio erkennen met de af te sluiten samenwerkingsovereenkomst het belang van deze samenwerking en ronden daarmee het proces van basisbibliotheekvorming formeel af. De financiën van de Bibliotheek Waterland: onderscheid tussen kosten backoffice en frontoffice a. de backoffice De kosten van de Bibliotheek Waterland worden gevormd door de frontoffïce en de backoffice. De backoffice omhelst het centrale apparaat dat nodig is om de dienstverlening in de vestigingen te organiseren. De gemeenten staan garant voor deze backoffice-kosten. Het voorstel is dat te doen naar rato van het aantal inwoners van de deelnemende gemeenten. Daarmee wordt aangesloten op de bestaande praktijk. De kostenopzet en de verdeling van de backoffice (BA) ziet er als volgt uit:

gemeente Beemster Edam/Volendam Graft- De Rijp_

inwoneraantal 8584 28506 6489

als % 5,73% 19,02% 4,33%

Landsmeer

10233

6,83%

Purmerend

79038

52,72%

Waterland totaal

bijdrage baten bijdrage kosten BA BA €63.008,68

€2.148,75

€209.149,25

€7.132,50

€47.613,89

€1.623,75

€75.104,59

€2.561,25

€ 579.723,88

€19.770,00

17057

11,38%

€125.137,67

149907

100,01%

€1.099.737,96

i l B i l l i

je s\ib'sidieren,BA

:r

.... . i i - i

€4.267,50 ^-^O12'0j7ffll7 € 37.503,75

062 23^21

De kosten van de backoffice zijn in de afgelopen twee jaar fors naar beneden gebracht en zitten nu op een basaal niveau. Verdere besparingen op de backoffice zijn niet mogelijk zonder de bibliotheek als organisatie in het geding te brengen. b. de frontoffice De frontoffice behelst de dienstverlening die de Bibliotheek Waterland biedt in haar vestigingen in de verschillende gemeenten. De omvang van de frontoffice is in tegenstelling tot de backoffice binnen zekere grenzen variabel. Het is aan de individuele gemeenten om afspraken te maken met de bibliotheek over te leveren diensten. Eventuele bezuinigingen raken derhalve in eerste instantie de frontoffice, dat wil zeggen het aanbod van de collectie, de openingsuren en de kwaliteit van de dienstverlening.

15

Indexering Een probleempunt blijft de vergoeding van kostenstijgingen voor zover deze niet zijn door te rekenen in de tarieven. Omdat de inkomsten uit lidmaatschappen zo'n....% bedragen van de begroting van de bibliotheek, moeten autonome kostenstijgingen als gevolg van CAO¬ afspraken en materiële kostenstijgingen op andere wijze worden opgevangen. De gemeenten zouden dat moeten doen via indexering van de subsidie die deze kostenontwikkeling dekt. Omdat hierover geen gezamenlijk uitgangspunt is te formuleren, wordt voorgesteld dat de individuele gemeenten hierin gescheiden opereren en de mate van indexering koppelen aan het in de gemeente vigerende beleid. Voor een regionale organisatie als de bibliotheek is dat een complicerend gegeven. Immers, het achterwege laten van voldoende indexering raakt direct en vooral de frontoffice maar in laatste instantie ook de backoffice. Dit ailes betekent dat gemeenten wel de kosten van de backoffice volledig indexeren, maar wat betreft de frontoffice keuzen kunnen maken in het aantal vestigingen en het niveau van dienstverlening binnen hun grenzen. Dat is de lokale verantwoordelijkheid die binnen het model van de pragmatische samenwerking (weliswaar binnen zekere grenzen) overeind blijft. Zekere grenzen omdat verdergaande keuzen ten aanzien van dienstverlening ook de bibliotheek als organisatie raakt en daarmee de omvang van de backoffice. Reserve- en vermogensvorming Bij vermogensvorming is sprake van een spanningsveld. Enerzijds moeten gesubsidieerde organisaties voldoende vrijheid van handelen hebben om slagvaardig en bedrijfsmatig te kunnen werken. In dat kader is het van belang een eventueel positief resultaat niet direct en volledig af te romen. Een kleine reserve biedt de mogelijkheid een korte periode, waarin het financieel wat minder gaat, te overbruggen. Afromen kan in een financieel gunstige periode als ongewenst effect hebben dat tegen het einde van het subsidiejaar uitgaven worden gedaan die niet direct noodzakelijk zijn. Anderzijds moet voorkomen worden dat, op kosten van de gemeenschap, overmatig aan reservervorming bij instellingen wordt gedaan. De vorming van reserves en voorzieningen is dus tot op zekere hoogte wenselijk, maar het aantal en de omvang moeten beperkt blijven. Inmiddels heeft de bibliotheek met het rekeningsresuitaat 2010, €26.000 positief, weer wat reserve kunnen opbouwen. Gebruikelijk is dat organisaties in de omvang van de bibliotheek beschikken over een egalisatiereserve van 10% van het subsidiebedrag. De gemeente Purmerend houdt dit percentage aan. Geadviseerd wordt dat alle gemeenten in Waterland dat percentage ook aanhouden. Dat geeft de bibliotheek enige armslag om mogelijke tegenvallers op te vangen zonder direct een beroep te doen op de subsidiërende gemeenten. In de concept-samenwerkingsoverenkomst is opgenomen dat de bibliotheek in overleg met de gemeenten een egalisatiereserve per gemeente opbouwt ter hoogte van 10% van het subsidiebedrag. Zijn verdere kostenbesparingen mogelijk? Gelet op hetgeen in organisatorisch en financieel opzicht reeds heeft plaatsgevonden, is het niet mogelijk aan de kostenkant verdere besparingen te realiseren. Alleen een ingrijpende wijziging in het aantal vestigingen kan besparingen opleveren. De grenzen van efficiencyverbetering zijn bereikt. De bibliotheek presteert met relatief geringe middelen al optimaal. Drastische bezuinigingen zouden het bibliotheekwerk in de regio onder een kwalitatief laag

16

peil voeren. Dit laat onverlet dat gemeenten kunnen besluiten tot centralisatie en een grotere vestiging binnen hun grenzen in stand houden. Wat wel opvalt, is dat de huisvestingskosten van sommige vestigingen van de Bibliotheek Waterland relatief hoog zijn. Het bespreken van alternatieve huisvesting of het met meerdere organisaties gebruik maken van de huisvesting lijkt dus een goede weg om kosten te besparen. In de combinatie van huisvesting en functie zijn er verschillende ontwikkelingen: De grote vestigingen, Purmerend en mogelijk ook Volendam, kennen naast een uitleenfunctie ook een duidelijke verblijfsfunctie als stadstudiecentrum. In kleinere vestigingen kan gekozen worden voor samenwerking met het onderwijs als participant in een Brede School. Aandachtspunt is de openstelling voor andere groepen dan leerlingen van de school. Ilpendam en De Rijp opteren voor deze richting. Een andere keuze voor kleinere vestigingen is een constructie zoals in Edam, in een wijksteunpunt. Door gezamenlijk gebruik dalen de huisvestingslasten per participant. Bovendien zorgt de bibliotheek voor traffic voor de andere instellingen. Aandachtspunt hier is dat partijen wel raakvlak met elkaar moeten hebben. Bredere samenwerkingsverbanden zijn ook mogelijk. In Purmerend delen archief en bibliotheek ook een aantal ruimtes, ontwikkelen ze gezamenlijke activiteiten en stemmen ze collectiebeleid op elkaar af. Maar ook andere combinaties zijn mogelijk. Samenwerking met commerciële partijen, mits er goede afspraken worden gemaakt, is ook een optie. Aan de batenkant zet Bibliotheek Waterland in op een nog nauwere samenwerking met het onderwijs. Daarvoor zijn bij de reorganisatie twee accountmanagers educatie aangesteld. Scholen betalen nu al een kleine bijdrage voor de diensten van de bibliotheek. De bedoeling is deze baten de komende jaren te laten groeien door enerzijds het dienstenpakket uit te breiden en anderzijds deze diensten aan meer scholen aan te bieden. Waar de verhouding subsidie - eigen inkomsten nu ongeveer 82:18 is, is het streven om in de komende jaren tot een verhouding 75:25 te komen.

i

'O

17

Hoofdstuk 7 Beslispunten: 1. Onderschrijven van de ontwikkelingsrichting van de Bibliotheek Waterland: Het scenario

voor de toekomst

met erkenning apparaat

met een gedegen

Gemeenten

van de Bibliotheek

van lokale verschillen

en bibliotheek

en flexibele

continuïteit

Waterland

is pragmatische

dienstverlening.

om de ontwikkeling

maken daarover afspraken

Voorwaarde

samenwerking is een

centraal

te volgen en actief vorm te geven.

en formaliseren

deze via een

samenwerkingsovereenkomst. 2. De gemeenten staan garant voor de backoffice-kosten. Het voorstel is dat te doen naar rato van het aantal inwoners

van de

deelnemende

gemeenten. 3. Indexering van de subsidie voor de backoffice-kosten vindt volledig plaats. 4. Indexering van de subsidie voor de frontoffice-kosten vindt plaats volgens het in de gemeente geldende beleid. Dat houdt in dat gemeenten van dienstverlening

keuzes kunnen maken in het aantal vestigingen

binnen hun grenzen.

dit wel een complicerend

Voor een regionale

organisatie

en het

niveau

als de bibliotheek

is

gegeven.

5. De bibliotheek vormt per gemeente een reserve van 10% van het subsidiebedrag. Dat geeft de bibliotheek

enige armslag om mogelijke

een beroep te doen op de subsidiërende

tegenvallers

op te vangen zonder

direct

gemeenten.

6. Uitspreken dat de gemeenten blijven samenwerken en de Bibliotheek Waterland in stand zullen houden en hiertoe de samenwerkingsovereenkomst ondertekenen. De gemeenten

in de regio erkennen

belang van deze samenwerking formeel

met de af te sluiten samenwerkingsovereenkomst

en ronden daarmee

het proces van

het

basisbibliotheekvorming

af.

Bijlage: 1. concept samenwerkingsovereenkomst

18

Bijlage Samenwerkingsovereenkomst Bibliotheek Waterland Ondergetekenden: De gemeente Purmerend, te dezen op grond van artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, De gemeente Edam-Volendam etc. De gemeente Waterland etc. De gemeente Beemster etc De gemeente Graft-De Rijp etc De gemeente Landsmeer etc. hierna te noemen de gemeenten; en Bibliotheek Waterland, te deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door.... Overwegende: •

dat partijen wensen te omschrijven en vast te leggen dat zij op het gebied van het bibliotheekwerk in hun gemeenten samenwerken en dat zij wensen vast te leggen op welke wijze zij de bibliotheek Waterland in stand zullen houden

•

dat Bibliotheek Waterland een laagdrempelige basisvoorziening is die sterk in de lokale gemeenschap geworteld is

•

dat Bibliotheek Waterland een belangrijke educatieve en recreatieve functie heeft, gericht op leeservaring, leesplezier en leren cq. kennisverwerving, kennisverrijking en informatieoverdracht

Komen overeen Onder de volgende voorwaarden: 1. Algemeen (begripsbepalingen) 1.1 Bibliotheek De basisbibliotheek zoals vastgelegd in de nota 'Open poort tot kennis' van de stuurgroep Meijer.

19

1.2 Bibliotheekvestiging Een voorziening in een deelnemende gemeente waarin een volledig dan wel gedeeltelijk aanbod van diensten wordt geboden ten behoeve van algemeen publiek. 1.3 Diensten *= •> e • » » « e

aanbieden en uitlenen van een collectie fysieke informatiedragers doorgeleiden van vraag naar boeken/informatiedragers in het bibliotheeknetwerk beschikbaar stellen van digitale informatiebronnen waar mogelijk digitale informatie ook ontsluiten voor thuisgebruik voor bibliotheekleden scholieren wegwijs maken jaaraanbod primair onderwijs organisatie van lezingen en tentoonstellingen die samenhangen met de primaire doelstelling aanbod voor speciale doelgroepen

1.4 Backoffice De omvang van de Backoffice is nader te bepalen maar bevat in ieder geval de volgende functies: « • «

directie en management van de bibliotheek alle taken die voor een reguliere bedrijfsvoering van de bibliotheek noodzakelijk zijn: financiën, facilitair, P&O, ICTen administratie/secretariaat bibliotheektechnische diensten: collectievorming, mediaverwerking, mediawijsheid, domeinkennis en promotie

1.5. Frontoffice De directe diensten die worden aangeboden op de bibliotheekvestiging, aan de balie en via de website. 1.6

Huisvesting 1.6.1 Zorg voor de huisvesting De gemeenten die een bibliotheekvestiging hebben, dragen ieder afzonderlijk zorg voor de bekostiging van de huisvesting van de betreffende bibliotheekvestiging. De gemeenten dragen er ieder afzonderlijk zorg voor dat de bibliotheekvestigingen in hun gemeente doelmatig en veilig zijn en voldoen aan de normen van alle relevante regelgeving waaronder de arbeidsomstandighedenwet. 1.6.2 Definitie huisvestingskosten Huur dan wel kapitaaHasten, onderhoud gebouw buitenkant en binnenkant, onderhoud inventaris, schoonmaken, water, energie, belastingen (OZB, dijk- en polderlasten), verzekeringen, beveiliging, overige huisvestingslasten, arbotoepassingen, en ook de direct aan huisvestingskosten gerelateerde personele kosten, bijv. schoonmaker of huismeester.

20

2.

Doelstellingen

2.1 Toegang tot informatie en kennis De gemeenten beogen met de bibliotheek de toegang tot informatie en kennis te garanderen. Dit in het belang van de ontwikkeling van jeugdigen in hun gemeenten tot volwaardige deelnemers aan het maatschappelijk verkeer en in het belang van volwassenen om zich te (blijven) ontwikkelen en kennis te vergaren waardoor zij volwaardig deelnemer zijn en blijven aan de samenleving. 2.2 Erkenning De gemeenten erkennen het belang van de bibliotheek en spreken uit de bibliotheek op een adequate wijze in hun gemeenten in stand te houden. 3.

Subsidiering

3.1 Subsidiebeschikking De gemeenten leggen de afspraken met de bibliotheek neer in een subsidiebeschikking waarvan het model voor de gemeenten gelijk is.

Op een nader te bepalen tijdstip wordt overgegaan op een systeem van subsidiering voor 4 jaar. In de subsidiebeschikking wordt in ieder geval opgenomen het aantal vestigingen per gemeente, de openingstijden van de vestigingen, het aantal leden, het aantal uitleningen, het aantal bezoekers en voorts de activiteiten die samenhangen met de diensten zoals omschreven in lid 1.3. 3.2 Kosten Backoffice De gemeenten subsidiëren de Backoffice met ingang van 1 januari 2012 naar rato van het aantal inwoners. 3.3 Kosten Frontoffice De gemeenten maken afzonderlijke prestatie-afspraken met de bibliotheek Waterland over het niveau van dienstverlening, de te leveren diensten per vestiging, neer te leggen in de subsidiebeschikking. 3.4 Indexering De gemeenten indexeren jaarlijks de subsidiebedragen met een percentage dat in de gemeente van vestiging van kracht is.

21

3.5 Bevoorschotting De bevoorschotting vindt in vier termijnen plaats, te weten uiterlijk in januari, april, juli en oktober van het lopende kalenderjaar. 4. Planning- en control 4.1lndiening begroting, jaarverslag, werkplan De bibliotheek dient vóór 1 april van het lopende jaar bij de gemeenten de begroting in voor de volgende begrotingsperiode. Tevens wordt een werkplan voor het komende jaar ingediend. De jaarrekening en jaarverslag van het afgelopen jaar worden ingediend vóór 1 april. De jaarrekening wordt voorzien van een accountantsverklaring. In het jaarverslag is in ieder geval een verslag van de geleverde producten en diensten per gemeente opgenomen. In de jaarrekening wordt op hoofdlijnen per gemeente verantwoord hoe de werkelijke kosten zich hebben verhouden tot de begrootte kosten. 4.2 Egalisatiereserve De bibliotheek bouwt in overleg met de gemeenten een egalisatiereserve per gemeente op ter hoogte van maximaal 10% van het subsidiebedrag. 4.3 Bestemmingsreserves De bibliotheek kan in haar begroting afschrijven op investeringen conform de algemeen geldende normen, bijv. 3 jaar voor computers en 10 jaar voor meubilair (boekenkasten). Daarnaast is het de bibliotheek toegestaan bestemmingsreserves te vormen voor vervanging van meubilair, computers etc. Besteding van de gelden is gebaseerd op een investeringsplan dat de instemming behoeft van de subsidiërende gemeenten. 5.

Overleg

5.1 Bestuurlijk De gemeenten overleggen minimaal 1 keer per jaar gezamenlijk over het beleidsplan/werkplan, begroting en jaarrekening. 5.2 Ambtelijk De gemeenten overleggen op ambtelijk niveau minimaal 1 keer per jaar ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg. 6. Geschillen Verschillen van mening tussen partijen ter zake van de uitleg en uitvoering van deze overeenkomst zullen zoveel mogelijk langs minnelijke weg worden opgelost. Indien een verschil van mening langs minnelijke weg niet is opgelost, wordt geacht een geschil te bestaan. In dat geval wordt in eerste instantie een onafhankelijke mediator aangesteld.

22

Mocht een van de partijen besluiten een geschil voor te leggen aan de rechter, dan is ter zake van het geschil bevoegd de rechter in het arrondissement Alkmaar/Haarlem. 7.

Duur van de samenwerkingsovereenkomst

7.1 Duur De voorliggende samenwerkingsovereenkomst geldt voor onbepaalde tijd en gaat in op 1 januari 2012. 7.2 Opzegging De partijen kunnen de overeenkomst tussentijds opzeggen met inachtneming van een opzegtermijn van een jaar. Opzegging dient per aangetekende brief, met opgaaf van redenen, aan alle partijen bekend gemaakt te worden. 7.3 Afbouwregeling Indien een van de gemeenten de samenwerkingsovereenkomst opzegt, zal een afbouwregeling van kracht worden. De afbouw van de subsidie geschiedt over een periode van drie jaar en met de volgende percentages: 75% van de subsidie in het eerste jaar, 50% in het tweede jaar en 25% in het derde jaar. Dit zou kunnen leiden tot evenredige vermindering van producten en diensten. Aldus overeengekomen op Namens de gemeenten

Namens de Stichting Bibliotheek Waterland

23

Model subsidlebesch kking

Betreft: subsidieverleningsbeschikking 201

hebben wij uw subsidieaanvraag voor 201... ontvangen.

Op

subsidie voor het jaar 201

Hierin vraagt u €

Het besluit Op basis van uw aanvraag hebben wij besloten uw aanvraag te honoreren voor maximaal €

Specificatie Subsidie huisvesting : Subsidie backoffice

: Subsidie frontoffice

Hoogte subsidie 201...: Basis voor de berekening van het subsidiebedrag vormt het in de meerjarenbegroting van de gemeente

beschikbare budget.

Deze beschikking is geregistreerd onder dossiernummer

en betreft een periodieke

subsidie voor het tijdvak 201 Motivatie i De activiteiten dragen bij aan het beleid zoals geformuleerd in de Programmabegroting 201

)

onder het Programma

De gemeente subsidieert Bibliotheek Waterland om de volgende doelstellingen te bereiken: • « • •

Toegang bieden tot kennis en informatie in de meest brede zin van het woord Bijdragen aan leesbevordering Bijdragen aan democratische vorming en cultuurparticipatie Plaatselijk kenniscentrum

Doelgebonden verplichtingen Aard en omvang van de activiteiten waarvoor subsidie wordt verleend In het jaar 201

wordt de subsidie aangewend voor

24

1.

het opbouwen, beheren en toegankelijk maken van een pluriforme collectie informatiedragers het uitlenen van informatiedragers het beschikbaar stellen en ontsluiten van informatie het organiseren van klassenbezoeken het organiseren van leesbevorderende activiteiten het organiseren van tentoonstellingen en lezingen het ondersteunen en faciliteren van schoolbibiiotheekwerk overige activiteiten zoals bijdrage/promotie kinderboekenweek, kinderjury, literaire salon etc.

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9

Daartoe houdt Bibliotheek Waterland in de gemeente 1.

2.

Vestiging Openings uren per week: Vestiging Openingsuren per week

De Bibliotheek heeft in 201 tenminste

vestiging(en) in stand:

uur

uur

in gemeente

leden

bezoekers: tenminste

uitleningen

Verstrekken van gegevens welke nodig ziin voor vaststelling In de jaarrekening worden de balans en de winst- en verliesrekening voorzien van een deugdelijke toelichting waarbij significante afwijkingen tussen begroting en rekening nader worden toegelicht.

Het uitoefenen van controle door een accountant Met de jaarrekening is een accountantsverklaring vereist over de jaarstukken. Wij verwijzen u hiervoor naar de subsidieverordening en het controleprotocol.

De wiize en tijdstippen waarover informatie wordt verstrekt Gaarne ontvangen wij halverwege het jaar, uiterlijk 1 juli 201...., een tussentijdse rapportage over de uitvoering van de activiteiten waarvoor subsidie wordt verleend, de ontwikkeling van de ledenaantallen en de hoeveelheid uitleningen per vestigingspunt. Juridische grondslag Op deze beschikking is de volgende regelgeving van toepassing: • ©

Algemene wet bestuursrecht (Awb); Algemene Subsidieverordening gemeente

25

D e wettekst van d e Algemene wet bestuursrecht kunt u raadplegen op www.wetten.nl. Voor het inzien en downloaden van de gemeentelijke verordeningen en/of specifieke beleidsregels verwijzen wij u naar onze website Bevoorschotting Het subsidiebedrag wordt in 4 termijnen voorgeschoten volgens het onderstaand schema. €

B e v o o r s c h o t t i n g 95% €

Totaal voorschot

Vervaldatum Termijn 1 Termijn 2 Termijn 3 Termijn 4 De termijnbedragen worden overgemaakt op bankrekeningnummer 14.27.75.827 ten name van Bibliotheek Waterland o.v.v. dossiernummer Meldingsplicht wijzigingen Wij wijzen u erop dat u ons, op grond van artikel Subsidieverordening

van de Algemene

direct op de hoogte stelt van relevante wijzigingen. Het gaat

hierbij om veranderingen in de financiële en/of organisatorische verhoudingen en/of beëindiging van activiteiten of werkzaamheden van de instelling. Verantwoording U wordt verzocht uiterlijk weken na einde boekjaar verantwoording af te leggen over de door u bestede subsidiegelden. Hiervoor maakt u gebruik van het formulier voor vaststelling. Uit deze gegevens moet duidelijk blijken welke activiteiten, welke kosten en opbrengsten zijn gerealiseerd. Wij vragen u een vergelijking te maken met uw activiteitenplan en begroting op basis waarvan subsidie is verleend.

In het controleprotocol vindt u de specifieke eisen die wij stellen aan de verantwoording van de verleende subsidie. In de bijlage vindt u het controleprotocol. Deze kunt u ook, net als het formulier voor vaststelling, terug vinden op

26

Vaststelling De vaststelling van de subsidie vindt plaats binnen 13 weken nadat wij de volledige verantwoording van u hebben ontvangen. Indien nodig wordt na de vaststelling het resterende subsidiebedrag uitbetaald. Als u niet voldoet aan de verplichtingen kan dit leiden tot een lagere vaststelling. Als de subsidie lager wordt vastgesteld dan het verleende bedrag, wordt dit verrekend of teruggevorderd. Correspondentie Onder formele correspondentie verstaan wij originele brieven die u hebt ondertekend. Vermeld hierbij altijd het dossiernummer. Emailberichten beschouwen wij niet als formele correspondentie. Hoogachtend,

burgemeester en wethouders van De belanghebbende bij dit besluit, Kan op grond van artikel 7:1 van de Algemene wet bestuursrecht binnen zes weken nadat het besluit is bekend gemaakt, hiertegen een bezwaarschrift indienen bij burgemeester en wethouders van Het bezwaarschrift moet ondertekend zijn en bevat ten minste: de naam en het adres van de Indiener, de dagtekening, een

omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht, de gronden van het bezwaar. Daarnaast kan op grond van artikel 8:81 van genoemde wet, indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist, de voorzieningenrechter van de rechtbank te Haarlem, Postbus 1621, 2003 BR, worden verzocht een voorlopige voorziening te treffen. Een dergelijk verzoek zal in het algemeen niet in behandeling worden genomen voordat de indiener een griffierecht heeft gestort

27

•I

j

28

[email protected] Van: Verzonden: Aan:

Pos, Lindy < [email protected] > dinsdag 6 december 2011 8:07 Frans Portengen; Dijk van, Janneke; Ellen Bokhove; [email protected];

CC: Onderwerp:

[email protected] [email protected] RE: Bibliotheek Waterland

LS Ik heb ook al eerder laten weten dat ons college met veel pijn en moeite akkoord is gegaan (geldt wel maar voor een jaar). Het wachten is nu op de besluitvorming door Edam-Volendam. Daarna kan de ondertekening gepland worden. Als er een afspraak gepland gaat worden, dan lijkt mij dat dit na de raad van Edam-Volendam moet plaatsvinden. Misschien het handigst om dit via datumprikker.nl of zoiets te plannen? Met vriendelijke groet, Ady Pos beleidsmedewerker afdeling Zorg en Welzijn werkdagen maandag t/m donderdag

GemeenteWATBRLAND

Bezoekadres: Pierebaan 3, 1141 GV Monnickendam Postadres:

Postbus 1000, 1140 BA Monnickendam

Telefoon:

(0299)658551

Email printen? Denk aan het milieu!

Frans Portengen rmailto:[email protected]] oerzonden: 06 december 2011 7:50 A a n : Dijk van, Janneke; Ellen Bokhove; [email protected]: Pos, Lindy; [email protected] C C : [email protected] Onderwerp: RE: Bibliotheek Waterland LS Ons college heeft besloten om hét in de raad te brengen. Dat gebeurt op 15 december 2011. Daarna kan naar verwachting de ovk worden getekend. Frans: misschien heb jij nog nieuws n.a.v. verbouwing e.a. ? Vriendelijke Groet, Frans Portengen, Gemeente Edam-Volendam, Afdeling SAM/beleid. 0299-398387 Goed idee, Ik kan: 1

13 december 's middags 15 december 's middags 19, 20, 22, 27, 28 en 29 december. Met vriendelijke groet, E. (Ellen) Bokhove Beleidsmedewerker kunst, cultuur en toerisme

@: 3:

e.bokhove(g)graftderijp.nl (0299)39 19 79

www.landvanleeqhwater.nl

Gemeente Graft-De Rijp P o s t b u s 16 1483 Z G De Rijp kantooradres: Sloep 7 1483 H A De Rijp

] (0299)391951 & (0299) 391980 @ gemeenteiSlq raftderiip.nl www.Qraftderiip.nl

Van: Dijk van, Janneke rmailto:[email protected]] Verzonden: maandag 5 december 201116:15 A a n : [email protected]: Frans Portengen; [email protected]; R.Koelemeherfijpurmerend.nl: hic(ö)landsmeer.nl: Pos, Lindy Onderwerp: Bibliotheek Waterland Beste allen, Zo vlak voor Sinterklaasavond lijkt mij een goed moment om jullie te vragen naar de stand van zaken m.b.t. de Bibliotheek Waterland. Is iedere gemeente inmiddels akkoord met de overeenkomst? Misschien is het zinvol om binnenkort weer bij elkaar te komen voor een ambtelijk overleg? Dan kunnen we uitwisselen wat er bij de verschillende gemeenten speelt en wat voor nieuws er vanuit de bibliotheekwereld is. Graag hoor ik van jullie Met vriendelijke groet, Janneke van Dijk Beleidsmedewerker Cultuur en Welzijn Telefoon: (0299) 68 21 82 Aanwezig: maandag t/m vrijdagochtend Rijn Middelburgstraat 1, 1462 NV Middenbeemster Postbus 7, 1462 Z G Middenbeemster Bezoek ook eens onze website: www.beemster.net

****************************************************** *************************** DISCLAIMER; Aan de inhoud van dit bericht kunnen geen rechten 2

/

worden ontleend. De informatie is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde. Gebruik door derden is verboden. Openbaarmaking, vermenigvuldiging en verstrekking van deze informatie aan derden is niet toegestaan.

Voorbehoud Gemeente Waterland: Aan de inhoud van dit e-mailbericht kunnen geen rechten worden ontleend, tenzij dit expliciet in dit bericht is verwoord. De informatie verzonden met dit e-mailbericht is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde. Indien het wordt ontvangen door iemand anders, wordt deze verzocht het te retourneren aan de afzender. Dit e-mail bericht is door de afzender gecontroleerd op de aanwezigheid van virussen. Toch kan de gemeente Waterland niet garanderen dat dit bericht, eventueel met bijlagen, geen computervirus(sen) bevat. Het is daarom altijd verstandig iinenkomende e-mail inclusief bijlagen te controleren op virussen. j

Internet: www.waterland.nl