Maatschappelijk verslag 2012 GroenekruisDomicura Maastricht, 21 mei 2013
Inhoudsopgave
Pag.
Voorwoord
2
1. Uitgangspunten verslag
3
2. Profiel organisatie 2.1 Structuur 2.2. Kerngegevens 2.2.1 Kernactiviteiten 2.2.2. Werkgebied 2.2.3. Cliënten, capaciteiten, productie en personeel 2.3. Samenwerking in de keten
3 3 4 4 5 5 6
3. Beleid, inspanningen en prestaties 3.1 Meerjarenbeleid 3.1.1 Missie en visie 3.1.2 Beleidsdoelstellingen 3.1.3 Toekomst 3.2 Inspanningen en prestaties 3.2.1 Samenwerking 3.2.2 Cliëntgericht 3.2.3 Ondernemen 3.2.4 Professioneel 3.2.5 Efficiënt 3.3 Kwaliteitsbeleid 3.4 Kwaliteitsbeleid cliënten 3.4.1 Kwaliteit van zorg 3.4.2 Klachten 3.5 Kwaliteitsbeleid medewerkers 3.5.1 Personeelsbeleid 3.5.2 Kwaliteit van het werk 3.6. Financieel beleid
6 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 11 11 11 13 13 13 15 15
4. Bedrijfsvoering 4.1 Besturing organisatie 4.2 Communicatie 4.3 Risicomanagement 4.4 Financiën
16 16 17 17 17
5. Bestuur, toezicht en medezeggenschap 5.1 Normen voor goed bestuur 5.2 Raad van Bestuur 5.3 Raad van Toezicht 5.4 Cliëntenraad 5.5 Ondernemingsraad
18 18 18 19 21 22
1
Voorwoord GroenekruisDomicura heeft een goed jaar achter de rug. Het jaar is afgesloten met een positief resultaat maar belangrijker nog is dat de energie in de organisatie en het geloof in eigen kracht zijn teruggekeerd. Dat zien we onder meer terug bij Verplegen en Verzorgen waar de slag naar wijkgericht werken steeds beter handen en voeten krijgt. De samenwerking met Vivre ligt op koers en op 1 januari 2014 gaan beide organisaties juridisch fuseren. Wij willen met de fusie bereiken dat de zorg aan ouderen en chronisch zieken structureel wordt versterkt, onder meer door een uitgebreider zorg- en dienstenpakket aan te bieden en cliënten nog beter in staat te stellen het leven te leiden dat bij hen past. Samen willen we toegroeien naar één nieuwe, krachtige zorgorganisatie met een duidelijke wijkfunctie. Medewerkers en medezeggenschapsraden van beide organisaties werken op een constructieve en respectvolle wijze met elkaar samen. Dit vormt een goede basis om de fusie tot een succes te maken. Tegenover deze positieve ontwikkelingen in de organisatie staat de onzekerheid in de buitenwereld. Het kabinet Rutte heeft aangekondigd sterk te gaan bezuinigen op de langdurige zorg met forse kortingen op de hulp bij het huishouden (WMO) en persoonlijke verzorging en begeleiding (AWBZ). In de brief van 25 april 2013 heeft het kabinet haar toekomstvisie op de langdurige zorg gegeven en in het zorgakkoord heeft het kabinet met sociale partners zijn afspraken gemaakt over maatregelen om de beoogde transitie uit te voeren. De plannen hebben grote gevolgen voor onze sector. Duidelijk is dat de weg naar minder collectieve zorg en meer informele zorg is ingeslagen. Ook is duidelijk dat we als organisatie moeten werken aan onze wendbaarheid en toekomst-bestendigheid om in te kunnen spelen op de komende wijzigingen. GroenekruisDomicura en Vivre zullen de ontwikkelingen actief volgen en waar nodig hun strategie aanpassen. Dit jaarverslag geeft een beeld van de belangrijkste ontwikkelingen en activiteiten van de organisatie in 2012. Zij laten zien dat de organisatie beschikt over betrokken en gemotiveerde medewerkers die dagelijks met groot enthousiasme werken aan thuiszorg, de voorbereiding van de fusie en de veranderingen waarvoor de organisatie staat. De Raad van Bestuur dankt alle medewerkers en medezeggenschapsraden hartelijk voor hun inzet en betrokkenheid. Jan Maarten Nuijens Voorzitter Raad van Bestuur
2
Maatschappelijk verslag 1.
Uitgangspunten verslag
In dit verslag legt Stichting GroenekruisDomicura (verder: GroenekruisDomicura) verantwoording af over haar activiteiten over de periode 1 januari tot en met 31 december 2012. GroenekruisDomicura telt vier BV’s. Deze maken ieder een eigen jaarrekening. Deze jaarrekeningen worden op het niveau van het concern geconsolideerd. Dit document bevat het maatschappelijk verslag en de geconsolideerde jaarrekening van GroenekruisDomicura. De gegevens uit de webapplicatie DigiMV kunnen worden ingezien op www.jaarverslagenzorg.nl.
2.
Profiel
2.1 Structuur GroenekruisDomicura is een concern met meerdere juridische entiteiten. Verplegen en Verzorgen, Jeugdgezondheidszorg, Voedingsvoorlichting en Dieetadvisering vallen onder de stichting. Huishoudelijke Hulp, Kraamzorg en GroenekruisService zijn ondergebracht in aparte BV’s die vallen onder de holding GroenekruisDomicura Holding BV. De aandelen van deze holding zijn in handen van de stichting GroenekruisDomicura. Vanwege de voorgenomen juridische fusie met Vivre is op 30 maart 2012 een nieuwe zorgstichting opgericht. Deze stichting, met als voorlopige werknaam Zorggroep Groenekruis-Vivre, bereidt de fusie voor en ontwikkelt plannen voor de nieuwe organisatie. Als alles volgens plan loopt is de fusie op 1 januari 2014 een feit. Het primair proces is ondergebracht in vijf resultaatverantwoordelijke eenheden. Deze worden ondersteund door drie stafdiensten: de staf van de Raad van Bestuur, bedrijfsvoering, organisatieontwikkeling en HRM-beleid. Deze eenheden staan onder leiding van een directeur of hoofd. Er is een zorgadviesraad die de Raad van Bestuur adviseert over moreel-ethische vraagstukken.
3
De organisatie hanteert voor de besturing van de organisatie het Raad van Toezichtmodel. Er is een eenhoofdige Raad van Bestuur die belast is met het besturen van de organisatie en die eindverantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen. Er is een Raad van Toezicht die toezicht houdt op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de organisatie.
Tot de juridische fusie behouden GroenekruisDomicura en Vivre een eigen bestuur en een eigen Raad van Toezicht. De bestuurders vormen de tweehoofdige Raad van Bestuur van Zorggroep Groenekruis-Vivre. De Raden van Toezicht van de drie stichtingen vormen een personele unie. De gemeenschappelijke belangen van de cliënten en medewerkers worden behartigd door een Cliëntenraad respectievelijk een Ondernemingsraad die op centraal niveau zijn georganiseerd. 2.2 Kerngegevens 2.2.1 Kernactiviteiten GroenekruisDomicura is een thuiszorgorganisatie die verpleging, verzorging, huishoudelijke hulp, kraamzorg en jeugdgezondheidszorg biedt aan jong en oud. Kernactiviteiten zijn: - verplegen en verzorgen: - thuisbegeleiding - ondersteunende en activerende begeleiding - advies, instructie en voorlichting - hulp bij het huishouden - voedingsvoorlichting en dieetadvisering - kraamzorg - jeugdgezondheidszorg voor 0 tot 4 jaar - service
4
De financiering van deze activiteiten gebeurt met publieke middelen op grond van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), de Zorgverzekeringswet (ZVW), de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Financiering van preventie en voorlichting loopt via diverse kanalen. Met het Zorgkantoor worden afspraken gemaakt over verplegen, verzorgen en begeleiding (AWBZ). Afspraken over kraamzorg, voedingsvoorlichting en dieetadvisering (ZVW) lopen via de zorgverzekeraars. Met gemeenten worden afspraken gemaakt over jeugdgezondheidszorg (WCPV) en huishoudelijke hulp (WMO). GroenekruisDomicura verleent zorg in natura en zorg op basis van persoonsgebonden budget of particuliere betaling. 2.2.2. Werkgebied GroenekruisDomicura werkt voornamelijk in de regio Maastricht/Heuvelland. De organisatie levert daarnaast kraamzorg en huishoudelijke hulp in de Westelijke Mijnstreek. In 2012 is gestopt met het bieden van huishoudelijke hulp in Parkstad. 2.2.3 Cliënten, capaciteit, productie en personeel Verplegen en Verzorgen Het aantal cliënten dat in het verslagjaar zorg heeft verkregen bedroeg 5.890 (2011 5.801). Aan deze cliënten zijn 531.854 (in 2011 515.837) uren zorg besteed. Per 31 december 2012 waren 622 (in 2011 595) uitvoerende medewerkers in dienst. Het verzuimpercentage uitvoerende medewerkers bedroeg in het verslagjaar 7,2% (in 2011 8,4%). Jeugdgezondheidszorg Het aantal kinderen 0-4 jaar in zorg bedroeg in het verslagjaar 7.263 (in 2011 7.283). Er zijn 44.835 (in 2011 46.574) consulten verstrekt en 3.908 (in 2011 3.716) huisbezoeken afgelegd. Per 31 december 2012 waren 40 (in 2011 idem) uitvoerende medewerkers in dienst. Het verzuimpercentage uitvoerende medewerkers bedroeg in het verslagjaar 2,1% (in 2011 4,9%). Voedingsvoorlichting en Dieetadvisering Het aantal nieuwe cliënten in het verslagjaar bedroeg 2.074 (in 2011 2.617). Er zijn 9.951 vervolgconsulten verstrekt (in 2011 14.818). Het totaal aantal declarabele uren bedroeg 8.429 (in 2011 8.854). Per 31 december 2012 waren 10 (in 2011 13) uitvoerende medewerkers in dienst. Het verzuimpercentage uitvoerende medewerkers bedroeg in het verslagjaar 0,7% (in 2011 4,3%). Uitleen In het verslagjaar hebben 32.299 (in 2011 39.797) declarabele uitleenactiviteiten plaatsgevonden (uitleningen, transporten en antidecubitus matrassen). Per 31 december 2012 waren 5 (in 2011 4) uitvoerende medewerkers in dienst. Het verzuimpercentage uitvoerende medewerkers bedroeg in het verslagjaar 8,9% (in 2011 2,1%). Kraamzorg Het aantal kraambedden bedroeg in het verslagjaar 1.144 (in 2011 1.232), waarmee 49.996 (in 2011 51.675) verzorgingsuren waren gemoeid. Per 31 december 2012 waren 63 (in 2011 64) uitvoerende medewerkers in dienst. Het verzuimpercentage uitvoerende medewerkers bedroeg in het verslagjaar 5,1% (in 2011 4,4%).
5
Huishoudelijke Hulp Het aantal cliënten bedroeg in het verslagjaar 4.854 (in 2011 5.085), waaraan 698.407 (in 2011 748.652) uren hulp zijn verleend. Per 31 december 2012 waren 683 (in 2011 735) uitvoerende medewerkers in dienst. Het verzuimpercentage uitvoerende medewerkers bedroeg in het verslagjaar 8% (in 2011 7,6%). GroenekruisService Het aantal betalende contribuanten bedroeg in het verslagjaar 40.816 (in 2011 42.146). In 2012 zijn 176 cursussen gegeven waaraan 1.479 personen hebben deelgenomen (in 2011 172 cursussen met 1.471 deelnemers). Het aantal services betrof 32.915 (in 2011 20.000). Per 31 december 2012 waren 10 (in 2011 10) medewerkers actief. Het verzuimpercentage uitvoerende medewerkers bedroeg in het verslagjaar 1% (in 2011 2,6%). 2.3. Samenwerking in de keten GroenekruisDomicura is actief in de buurt en in de keten van zorg- en dienstverlening. Er wordt nauw samengewerkt met andere partijen om de cliënt te ondersteunen in de eigen regie over zijn leven. De afspraken over de samenwerking zijn meestal vastgelegd in een intentieverklaring of in een overeenkomst of convenant. Ook wordt veel samengewerkt op casuïstiekniveau. Partijen waarmee GroenekruisDomicura samenwerkt zijn onder meer: - ziekenhuizen in de regio zoals het Maastrichts Universitair Medisch Centrum (MUMC+), het Atrium MC in Heerlen en het Orbis Medisch en Zorgconcern Sittard-Geleen; - huisartsen, apothekers en eerste lijns paramedici; - organisaties op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg en zorg voor lichamelijk en verstandelijk gehandicapten waaronder Mondriaan, RIAGG, MEE, Radar en SGL; - WMO-consulenten, woningcorporaties/woonconsulenten; - welzijnsorganisatie Trajekt, mantelzorgondersteuning (Steunpunt Mantelzorg) en vrijwilligers.
3.
Beleid, inspanningen en prestaties
3.1 Meerjarenbeleid 3.1.1 Missie en visie GroenekruisDomicura draagt met haar (thuis)zorgdiensten bij aan het welbevinden van mensen en aan gezonde wijken in Maastricht/Heuvelland. GroenekruisDomicura handelt vanuit het uitgangspunt dat de zorgvrager een cliënt is met eigen behoeften en wensen. GroenekruisDomicura ondersteunt de cliënt in de eigen regie over zijn leven. Voor GroenekruisDomicura vormt de relatie tussen cliënt en medewerker de kern van de dienstverlening. Medewerkers stellen zich op als dienstverleners, met een open oog en oor voor de wensen en behoeften van de cliënt. GroenekruisDomicura geeft daartoe ruimte voor persoonlijke autonomie en professionele verantwoordelijkheid van de medewerker. GroenekruisDomicura is een actieve, deskundige en betrouwbare samenwerkingspartner in de keten van zorg- en dienstverlening. De organisatie gaat verantwoord om met de aan haar toebedeelde collectief gefinancierde middelen. Zij draagt bij aan transparantie door certificatie van haar dienstverlening, onafhankelijke beoordeling van de kwaliteit en toepassing van de principes voor goed bestuur. De organisatie heeft vijf kernwaarden, waarvan de beginletters het woord “SCOPE” vormen: - Samenwerken: samen met collega’s en professionals in de keten actief bijdragen aan een geïntegreerd en multidisciplinair resultaat. - Cliëntgericht: anticiperen en handelen op basis van de behoeften en/of wensen van cliënten, om het welbevinden en/of de tevredenheid van cliënten te optimaliseren. - Ondernemen: zien en benutten van kansen gericht op verbetering, groei en vernieuwing van onze zorg- en dienstverlening.
6
- Professionaliteit: vakkennis en vaardigheden op peil houden, methodisch handelen en verantwoord en integer werken, mede vanuit een professionele beroepscode. - Efficiëntie: kostenbewust handelen zonder afbreuk te doen aan het resultaat. Zorgvuldig het werk organiseren en kostenverhogende hiaten in de organisatie kenbaar maken. 3.1.2. Beleidsdoelstellingen GroenekruisDomicura wil een eigentijdse zorgaanbieder zijn die garant staat voor het bieden van optimale kwaliteit en veiligheid van zorg dichtbij huis. De focus is gericht op: - het slimmer organiseren van de werkprocessen, uitgaande van de relatie tussen de cliënt en de medewerker in het primaire proces. - het realiseren van een wijkgerichte organisatie van zorg- en dienstverlening met de wijkverpleegkundige als verbindende schakel tussen cure en care. - versterking van de strategische samenwerking met ketenpartners op het gebied van wonen, welzijn en zorg. - vergroten van de klant- en medewerkerstevredenheid, - verbetering van de efficiency van de dienstverlening en versterking van de vermogenspositie. 3.1.3. Toekomst Om de zorg toegankelijk, goed en betaalbaar te houden, voert het kabinet ingrijpende hervormingen door in de zorg. De AWBZ blijft behouden voor de zwaardere zorg en de lichtere vormen van AWBZ-zorg gaan naar gemeenten of worden geregeld via de Zorgverzekeringswet. Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor ondersteuning, begeleiding en verzorging. De leidende gedachte is, dat gemeenten meer maatwerk kunnen bieden en beter kunnen inspelen op lokale omstandigheden en zorgbehoeften van cliënten. De aanspraken worden beperkt, dienstverlening wordt versoberd en gaat vallen onder de wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). Het budget dat wordt overgedragen bedraagt 75 % van het huidige budget. De aanspraken op huishoudelijke hulp worden vervangen door een maatwerkvoorziening. Alleen degenen die echt huishoudelijke hulp nodig hebben en dit niet zelf kunnen betalen, komen hiervoor nog in aanmerking. Gemeenten behouden 25% van het budget. De functie extramurale verpleging wordt als nieuwe aanspraak thuisverpleging in 2015 van de AWBZ overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet (ZVW) en valt dan onder het zelfde systeem van bekostiging als de huisartsen. Ook wil het kabinet dat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen. Mensen die in 2012 nog in aanmerking zouden komen voor een licht zorgzwaartepakket en een indicatie voor zorg in een instelling, krijgen vanaf 2013 steeds vaker een indicatie voor zorg thuis. Deze keuze sluit aan bij het concept van zorg in de buurt en speelt in op de wens van veel cliënten om zo lang mogelijk vanuit de eigen vertrouwde woonomgeving verzorgd te worden. Het kabinet wil dat op termijn ook zwaardere vormen van zorg thuis worden geleverd. Door deze maatregel neemt het aantal intramurale cliënten met een licht zorgzwaartepakket af en worden meer cliënten geïndiceerd voor extramurale zorg. In het regeerakkoord tussen regering en sociale partners zijn de voorgenomen plannen op onderdelen gemitigeerd, maar ook in deze omvang hebben de plannen grote gevolgen voor GroenekruisDomicura: - verlies van omzet door verlaging van tarieven en versobering van pakketten; - noodzaak zorg verder te ontwikkelen naar het niveau van buurt en wijk, in nauwe samenwerking met andere ketenpartners; - herpositioneren of beëindigen van onderdelen van de portfolio als gevolg van democratische krimp (ontgroening), nieuwe wetgeving of pakketversobering.
7
De plannen bieden echter ook kansen en mogelijkheden voor versterking van de zorg thuis. Dit kan door de zorg- en dienstverlening wijkgericht in te richten met als belangrijke uitgangspunten: integraliteit, samenwerking in de keten en versterking van de kracht van de zorgvrager en het informele systeem. Duidelijk is dat er de komende jaren veel gaat veranderen. De organisatie heeft al belangrijke stappen gezet in die richting met de invoering van wijkgerichte zorg en herontwerp van de organisatie van de huishoudelijke hulp. GroenekruisDomicura zal deze lijn, samen met Vivre, de komende jaren voortzetten met wijkzorg als belangrijkste organisatieconcept. 3.2 Inspanningen en prestaties 3.2.1 Samenwerking De eerste stappen zijn gezet om de juridische fusie met Vivre met ingang van 1 januari 2014 voor te bereiden. De focus ligt op het bieden van moderne toekomstgerichte wijkzorg waarin kwetsbare mensen zolang mogelijk zelfstandig in hun eigen woonomgeving kunnen blijven wonen of zo dicht mogelijk bij huis (in de wijk). Nadat de NMa het fusievoornemen had goedgekeurd, zijn beide organisaties op 30 maart 2012 bestuurlijk gefuseerd en is de Stichting Zorggroep Groenekruis-Vivre (voorlopige werknaam) opgericht. De managementteams, ondernemingsraden en cliëntenraden hebben met elkaar kennis gemaakt en in mei vond de eerste vergadering plaats van de nieuwe Raad van Toezicht. De missie, visie en doelstellingen zijn uitgewerkt en de juridische structuur en het organisatiemodel zijn klaar. Voorstellen voor de inrichting van de organisatieonderdelen zijn in ontwikkeling. Het voorgenomen besluit ligt nu voor advies bij de ondernemingsraden en de (centrale) cliëntenraden. GroenekruisDomicura is betrokken bij diverse initiatieven in de regio om te komen tot een integrale aanpak in de ondersteuning van kwetsbare ouderen en chronisch zieken. Door activiteiten op het gebied van wonen, welzijn en zorg beter met elkaar te verbinden, de samenwerking te structureren en de verwachtingen over en weer helder te maken, wordt de samenwerking minder vrijblijvend. GroenekruisDomicura participeert in de ketens dementie, CVA en de netwerken palliatieve zorg en ouderenzorg. Vorig jaar heeft GroenekruisDomicura samen met andere partijen in de regio het Netwerk Zorg en Welzijn Wijkgericht opgezet. Professionals van verschillende organisaties die werkzaam zijn in dezelfde wijk ontmoeten elkaar. Dit bevordert de samenwerking, de afstemming en doorverwijzing. Alle jeugdzorgtaken van de provincie gaan over op de gemeenten. Deze worden verantwoordelijk voor een sluitende aanpak van de jeugdketen. De provincie, gemeenten en de partners in de jeugdketen zetten zich gezamenlijk in om de decentralisatie in de jeugdzorg vorm te geven en een nieuwe toegangspoort voor de jeugdzorg in te richten. In de regio Maastricht is een werkgroep gevormd met als opdracht een voorstel te ontwikkelen. Vooruitlopend op de plannen vindt een aantal pilots plaats. Provincie en gemeenten stemmen de plannen op elkaar af om te zorgen voor een goede uitvoering van de transitie van de jeugdzorg. GroenekruisDomicura is samen met de MeanderGroep Zuid Limburg (Meander) en Orbis Medisch en Zorgconcern (Orbis) een onderzoek gestart naar mogelijke samenwerkingsvormen op het gebied van de jeugdgezondheidszorg in Zuid Limburg. Doel is te komen tot een dekkend en integraal aanbod van jeugdgezondheidszorg. Aan een extern bureau is opdracht gegeven een voorstel te doen voor een passende vorm van samenwerking. Vooruitlopend op de plannen werken de organisaties op onderdelen al samen, onder andere bij de invulling van vacatures en de scholing van professionals. Ook op het gebied van de kraamzorg zet GroenekruisDomicura in op een intensivering van de samenwerking met regionale partijen. Door de daling van het aantal geboorten, is
8
regionale samenwerking van essentieel belang voor het behoud van een goede infrastructuur voor de kraamzorg in de regio. Vorig jaar is een eerste verkenning uitgevoerd naar het versterken van de samenwerking met Meander. Doel is voor 1 januari 2014 een nieuw kraamcentrum te ontwikkelen in Zuid Limburg. Dit jaar wordt benut om de plannen verder uit te werken. Met de gemeenten in het verzorgingsgebied vindt regelmatig overleg plaats over de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Met de gemeente Maastricht is gesproken over de plannen van de regering en de gevolgen hiervan voor de hulp bij het huishouden. Partijen hebben de bereidheid uitgesproken de transitie van de WMO hulp bij het huishouden in overleg met elkaar op te pakken. GroenekruisDomicura is vanaf begin dit jaar niet meer met hulp bij het huishouden actief in Parkstad. De gemeenten zijn in het najaar geïnformeerd en voor het einde van het jaar zijn afspraken gemaakt met andere aanbieders van huishoudelijke hulp over de overgang van medewerkers en cliënten. Dit is goed verlopen. 3.2.2 Cliëntgericht Eind vorig jaar is het project Casemanagement oncologie in de thuissituatie beëindigd. Dit project is gefinancierd door het Zorgkantoor. Verpleegkundigen van GroenekruisDomicura en het Regionaal Consultatieteam Palliatieve Zorg beantwoorden vragen van cliënten met kanker, verlenen ondersteuning en maken hen wegwijs in de zorg. In 2013 wordt de ondersteuning aan cliënten met kanker gecontinueerd via de reguliere zorg. In 2012 is extra ondersteuning geboden aan cliënten met (een vermoeden van) dementie en hun mantelzorgers. Het project heeft ertoe geleid dat mantelzorgers zich meer gesteund voelen bij de zorgverlening van hun naaste. Ook is de samenwerking verbeterd tussen betrokken partijen, zoals praktijkondersteuners, huisarts en mantelzorgondersteuning. Voor 2013 wordt de zorg gecontinueerd via de gelden casemanagement dementie en de innovatiemiddelen Ketenzorg Dementie. 3.2.3 Ondernemen GroenekruisDomicura wil toe groeien naar een organisatie van wijkteams waarbij in ieder wijkteam een generalistisch werkende wijkverpleegkundige de verbindende schakel vormt tussen de diverse partners in de wijk op het gebied van wonen, welzijn en zorg. De cliënt en het wijkteam staan centraal, de ondersteunende diensten faciliteren en zorgen voor de systemen. De gedachte is dat een decentrale manier van werken hét instrument is om de tevredenheid van cliënten en medewerkers te verhogen en te zorgen voor een hogere productiviteit. Uit een aantal (interne) metingen blijkt dat deze verwachtingen ook uitkomen. De tevredenheid van de cliënten over de nieuwe manier van werken is toegenomen, de tevredenheid van de medewerkers is duidelijk verbeterd en de productiviteit is gestegen. De metingen onder de medewerkers worden uitgevoerd door de Universiteit van Maastricht. Ze maken onderdeel uit van een breder onderzoek naar de ontwikkeling van wijkgerichte zorg. De wijkverpleegkundige doet gefaseerd haar herintrede in elk wijkteam. Vorig jaar is hiermee een start gemaakt met een ZonMW-subsidie in het kader van het programma Zichtbare Schakel. In deze manier van werken blijft de wijkverpleegkundige voor een deel van haar tijd werkzaam in de directe zorg om de binding met de cliënten en het team te borgen, maar verricht zij daarnaast ook plannings- en coördinatietaken. De wijkverpleegkundige verbetert de samenhang in het zorgproces, onderhoudt de relatie met huisartsen en andere samenwerkingspartners in de wijk en zorgt voor de inhoudelijke coaching van de medewerkers van het wijkteam. Ook fungeert zij als zorgcoördinator voor cliënten in het wijkteam met (hoog)complexe problemen. In 2012 zijn 181 cliëntsituaties door de wijkverpleegkundigen Zichtbare Schakel ondersteund. De financiering van het project loopt dit jaar via het gemeentefonds.
9
Vorig jaar is fors geïnvesteerd in scholing en opleiding van medewerkers in het wijkgericht werken en in het model van zelfmanagement en zelfregie van de cliënt. Ook is geïnvesteerd in het eigen regelvermogen van de medewerkers. Veel interne regels zijn vervallen, de overhead is verminderd en de sturing is ondergebracht bij meewerkend teamleiders (operationeel) en drie regioleiders (tactisch). In 2012 heeft GroenekruisService het beoogde ledenaantal weten te behouden. Via informatiemarkten en de VGZ/CZ actie zijn meer dan achthonderd nieuwe leden geworven. Vorig jaar was het laatste jaar waarin preventieactiviteiten door ZonMw werden gefinancierd. De doelstellingen op het gebied van preventie zijn in 2012 behaald. 3.2.4 Professioneel In de regio zijn afspraken gemaakt over de overdracht van medicatiegegevens. Doel is het voorkomen van fouten en het vergroten van de veiligheid van de patiënt door tijdige en adequate informatieoverdracht in de keten. In 2012 is gestart met de uitvoering. Na het MUMC+ werkt ook Atrium MC in Heerlen sinds begin 2012 samen met de Mammacare-verpleegkundigen van GroenekruisDomicura. Deze verpleegkundigen bieden praktische en psychosociale ondersteuning in de thuissituatie aan patiënten met borstkanker. Door de samenwerking met dit ziekenhuis kunnen patiënten na een borstoperatie in de vertrouwde omgeving herstellen. Het project ontving de Roze Veer Award, een prijs voor een innovatief en creatief project dat wordt uitgevoerd door behandelteams op het gebied van borstkanker. GroenekruisDomicura werkt samen met Mitralis, Expertise Centrum voor wondzorg in Heerlen. Bij dit centrum werken speciaal opgeleide verpleegkundigen die zich richten op de behandeling van complexe wonden. In 2013 wordt de samenwerking voortgezet. 3.2.5 Efficiënt De telefooncentrale/receptie en de frontoffice van de zorgcentrale zijn samengevoegd in één klantcontactcentrum. Door de samenvoeging is de telefonische bereikbaarheid verbeterd en kan efficiënter worden gewerkt. Het nieuw klantcontactcentrum is vanaf 1 januari 2013 operationeel. De huishoudelijke hulp werkt met een nieuw bedrijfsmodel. Het bedrijfsbureau is opnieuw ingericht en processen en werkwijzen zijn aangepast. Dit heeft geleid tot een versobering van de bedrijfsvoering, minder overheadfuncties en beter gestroomlijnde werkprocessen. De verwachting is dat met het nieuwe bedrijfsmodel de sterke schommelingen in de WMO kunnen worden opgevangen. De uitleen van hulpmiddelen is op 1 januari 2013 overgeheveld van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. Omdat zorgverzekeraars deze functie inkopen bij grote landelijke leveranciers heeft GroenekruisDomicura vorig jaar de uitleen van hulpmiddelen overgedragen aan Vegro. Deze organisatie exploiteert vanaf 1 januari 2013 de thuiszorgwinkel en leent de hulpmiddelen uit. Dit gebeurt onder de vlag van GroenekruisDomicura zodat cliënten weinig merken van deze overgang. GroenekruisDomicura wil in de pas lopen met landelijke ontwikkelingen, als het gaat om de toepassing van slimme technologie op het gebied van planning en registratie. De laatste ontwikkeling is de inzet van tablets in de wijkzorg door (wijk)verpleegkundigen. De diverse tools dragen bij aan vermindering van administratieve lasten en een hogere efficiency. In de nieuwe organisatie krijgt Zorg en Technologie een prominente plek in een nieuw te ontwikkelen expertisecentrum.
10
3.3. Kwaliteitsbeleid GroenekruisDomicura voert een integraal kwaliteitsbeleid waarbij de cyclus voor continue verbetering wordt toegepast. Kwaliteit is onlosmakelijk verbonden met de zorg van alle dag: van directie tot uitvoerende vormt het methodisch werken een continue uitdaging. De organisaties is al tien jaar ISO/ HKZ gecertificeerd. In 2012 is het kwaliteitshandboek opgeschoond en geactualiseerd. Processen worden minder complex en werkinstructies komen te vervallen. Daarnaast is in 2012 gestart met het inpassen van het veiligheidsmanagementsysteem in het kwaliteitsmanagementsysteem. Er is een nieuwe methodiek voor prospectieve risico inventarisaties ontwikkeld die moet leiden tot een betere samenhang tussen de processen en meer focus op risico’s en resultaten. De organisatie houdt periodiek interne audits om verbeteringen en afwijkingen te kunnen signaleren. Leidinggevenden benutten de resultaten van de audits om hun doelstellingen te realiseren en de bedrijfsvoering te verbeteren. 3.4. Kwaliteitsbeleid cliënten GroenekruisDomicura stelt zich transparant op en werkt continu aan de verbetering van de kwaliteit van zorg. De organisatie doet mee aan de metingen die worden uitgevoerd in het kader van landelijke Kwaliteitskaders voor verantwoorde zorg. Doel van de kwaliteitskaders is het transparant maken, toetsen, verantwoorden en optimaliseren van het kwaliteitsniveau van de ondersteuning aan cliënten. De kwaliteitskaders bevatten cliëntgebonden (CQ-index) en zorginhoudelijke indicatoren (ZI). De eerste meten hoe de cliënt de zorg en dienstverlening ervaart, de tweede metingen gaan in op de geleverde zorg met het accent op het bijtijds signaleren van risico’s bij de cliënt en het nemen van preventieve maatregelen. De resultaten van de metingen worden op de eigen website gepubliceerd en zijn in te zien op landelijke zorgportals. Eind 2012 is voor Verpleging en Verzorging een nieuwe portal via Mediquest in gebruik genomen. Voor de Kraamzorg is nog geen alternatief. De WMO portal, ingericht door het Ministerie van VWS, is niet meer operationeel voor de Huishoudelijke Hulp. 3.4.1. Kwaliteit van zorg Zorginhoudelijke metingen De verplichte landelijke meting van de zorginhoudelijke indicatoren (ZI indicatoren) is voor de thuiszorg gericht op risicosignalering van zorgproblemen. Deze meting wordt op een steekproef van cliënten jaarlijks uitgevoerd. In 2012 heeft bij 98,7% van de geselecteerde cliënten een risicosignalering plaatsgevonden en zijn bij 99,0% ook interventies ingezet (opvolging). Hiermee scoren we boven gemiddeld ten opzichte van het landelijk gemiddeld. Op de indicator valincidenten scoort de thuiszorg 12,9%, dit is in vergelijking met landelijk onder gemiddeld. Risicosignalering is inmiddels structureel ingebed in het primaire proces en wordt twee keer per jaar bij elke cliënt uitgevoerd door middel van een door de eigen organisatie ontwikkeld meetinstrument. Het biedt de professional goede input voor het opstellen van het zorgplan en het uitzetten van interventies. Bij de Jeugdgezondheidszorg levert het Digitaal Dossier nog geen effectieve managementinformatie op, waarmee risico’s gesignaleerd kunnen worden. Het probleem speelt landelijk en heeft hoge prioriteit. De Huishoudelijke Hulp BV hanteert het landelijk kwaliteitsdocument, dat door de gemeenten wordt gebruikt bij de aanbestedingen. In 2012 is het huishoudelijk hulpdossier aangepast, de geldende kwaliteitseisen waren leidend. De uitkomsten van Voedingsvoorlichting en Dieetadvisering als onderdeel van ketenzorg worden centraal door huisartsen aangeleverd aan de zorgverzekeraar. Omdat er nog geen nieuwe portal voor de Kraamzorg is worden de zorginhoudelijke gegevens over 2012 rechtstreeks ingevuld in digiMV. Resultaten ten opzichte van landelijk volgen nog.
11
Meting cliëntervaringen (CQ-index) Deze metingen worden elke twee jaar door een geaccrediteerd bureau uitgevoerd. Dit gebeurt in het kader van de landelijke benchmark van koepelorganisatie Actiz waaraan GroenekruisDomicura deelneemt. De resultaten laten zien hoe de organisatie scoort in vergelijking met andere instellingen. De laatste meting vond plaats in 2011. Verpleging en Verzorging scoorde in 2011 in vergelijking met 2009 op 13 indicatoren hoger. Het gebruik van zorgplannen en de informatieverstrekking aan de cliënt is significant verbeterd. Ten opzichte van de regionale en landelijke cijfers scoort GroenekruisDomicura minder goed op de thema’s: lichamelijk verzorging, professionaliteit en veiligheid, inspraak en overleg en beschikbaarheid van personeel. Beschikbaarheid van personeel heeft de hoogste prioriteit, gevolgd door telefonische bereikbaarheid en samenhang in de zorg. De medewerker van V&V krijgt een 8,1, de organisatie een 7,7. Bij de Huishoudelijke Hulp BV is in 2011 voor de tweede keer een CQ meting gehouden. Vergeleken met 2009 scoren we op afspraken maken beter en op effectiviteit hetzelfde. Ten opzichte van het landelijke beeld op afspraken maken en betrouwbaarheid ligt de score lager. Hoogste prioritiet voor verbetering ligt bij de bejegening door de hulp. De organisatie Huishoudelijke Hulp wordt gewaardeerd met een 8,0. Op de vraag of men de huishoudelijke hulp zou aanbevelen bij anderen zei 54% dat beslist te zullen doen. In 2011 is de CQ meting voor het eerst uitgevoerd bij de Jeugdgezondheidszorg. Er is naar twaalf thema’s gekeken, waarvan negen overwegend positief worden beoordeeld. Drie thema’s zijn overwegend negatief beoordeeld; continuïteit (zelfde professional), informatievoorziening en samenhang in de zorg (keten). De hoogste prioriteit voor verbetering ligt bij de ketenzorg en samenwerking met hulpverleners, gevolgd door de deskundigheid van de verpleegkundige. De totale dienstverlening en de consultatiebureaus krijgen een 7,7. Op de vraag of men de bureaus zou aanbevelen bij vrienden zei 39% dit beslist te zullen doen. De laatste CQ-meting bij Kraamzorg heeft in 2010 plaatsgevonden. Hieruit kwam een beperkt aantal verbeterpunten naar voren. Deze hebben betrekking op de continuïteit van zorg, cliëntgerichtheid, hygiëne en veilig slapen. De resultaten van de CQ-metingen zijn in 2012 besproken met de medezeggenschapsraden en vertaald in een verbeterplan per eenheid. De uitvoering loopt. Voor 2013 staan metingen gepland voor Verplegen en Verzorgen, Huishoudelijke Hulp , Jeugdgezondheidszorg en Kraamzorg. Ook voor Voedingsvoorlichting en Dieetadvisering is een onafhankelijk klanttevredenheidsonderzoek ontwikkeld. In 2013 wordt gekeken op welke manier de dienst hieraan kan deelnemen. Cliëntenpanels In 2012 waren er weer diverse Cliëntpanels. Cliënten waarderen het dat zij op deze wijze hun ervaring mogen delen en mee kunnen denken over verbeteringen. De bejegening door medewerkers scoort goed en cliënten begrijpen dat de planning niet altijd naar wens kan verlopen. Cliënten geven aan dat de kleine zelfsturende teams een positief effect hebben op de continuïteit van de zorgverlening. Vanwege de positieve ervaringen met cliëntenpanels, wordt gezocht naar een structurele inbedding van deze manier van raadpleging. Meldingen Incidenten Thuiszorg (MIT) De MIT procedure maakt het mogelijk (bijna)incidenten over cliënten en medewerkers in vertrouwen te melden. Hiermee wordt beoogd de zorg- en dienstverlening aan onze cliënten te waarborgen en bij te dragen aan een veilige werkomgeving voor onze medewerkers. Het aantal meldingen is gedaald met 25%. Met name vanuit Verplegen en Verzorgen en de Huishoudelijke Hulp waren er minder meldingen.
12
3.4.2. Klachten GroenekruisDomicura beschikt over een klachtenregeling cliënten conform de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector. Er is een klachtencommissie die klachten behandelt en daarover een (niet bindende) uitspraak doet. De klachtencommissie bestaat uit externe, onafhankelijke leden. Een klachtenfunctionaris zorgt voor de eerste opvang van de klacht en bemiddelt waar nodig tussen klager en medewerker. Doel is cliënten een laagdrempelige manier te bieden om hun onvrede te uiten. Cliënten worden tijdens de intake en via de website en informatiefolders geïnformeerd over de klachtenregeling en de mogelijkheden om een klacht over de organisatie aan de orde te stellen. GroenekruisDomicura gebruikt de informatie om de kwaliteit van de zorg verder te verbeteren. Daarom worden alle klachten geregistreerd waardoor inzicht ontstaat in de omvang en de soort van de klachten, de manier waarop deze klachten worden afgehandeld en hoe deze voorkómen kunnen worden. Meldingen van onvrede die door de cliënt niet als klacht worden betiteld vallen buiten deze klachtenprocedure. Deze meldingen worden wel geregistreerd en op het niveau van de eenheid afgehandeld. De klachtenfunctionaris registreerde in 2012 415 klachten: 279 klachten over de zorg en 136 klachten over de eigen bijdrage. De meeste zorgklachten hebben betrekking op de continuïteit van het personeel en het niet nakomen van tijdsafspraken. Nagenoeg alle klachten over de zorg zijn in goed overleg opgelost. De verbetermaatregelen zijn in 2012 meegenomen in het wijkgericht werken. Met name is ingezet op planning op basis van zorgtijden en continuïteit van medewerkers. In 2013 wordt binnen de scholingscarrousel de informatievoorziening en deskundigheid van de medewerkers verder opgepakt. Van de klachten over eigen bijdrage is de cliënt in 69 gevallen in het gelijk gesteld, 34 bij Huishoudelijke hulp en 35 bij Verplegen en Verzorgen. Medewerkers zijn geïnstrueerd in het correct registreren van de daadwerkelijk bij de cliënt gewerkte tijd in het zorgdossier en het digitale registratiesysteem. Hierdoor is het aantal klachten over de eigen bijdrage met 44 verminderd. Bij de externe klachtencommissie zijn in 2012 geen klachten ingediend. 3.5 Kwaliteitsbeleid medewerkers 3.5.1. Personeelsbeleid Gekwalificeerde en gemotiveerde medewerkers zijn onmisbaar om cliënten zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen. GroenekruisDomicura investeert daarom continu in haar medewerkers en biedt hen ruimte voor persoonlijke groei en professionele ontwikkeling. Medewerkers zijn zeer betrokken bij de organisatie en nemen actief deel aan scholing en deskundigheidsbevordering. In 2012 zijn nieuwe bedrijfsmodellen ingevoerd voor Verplegen en Verzorgen en Huishoudelijke Hulp. In deze modellen zijn de verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo laag mogelijk in de organisatie belegd en zijn leidinggevenden integraal verantwoordelijk voor de uitvoering van het tactisch en operationeel personeelsbeleid. Aantal medewerkers Op 31 december 2012 waren er 1.817 medewerkers (1.020 fte) in dienst van Stichting GroenekruisDomicura, inclusief Kraamzorg BV, Huishoudelijke Hulp BV en GroenekruisService BV. Verloop De uitstroom van het aantal medewerkers is in 2012 ten opzichte van 2011 met 5% gedaald. In fte’s uitgedrukt is de uitstroom licht gestegen (1%). Met name medewerkers met kleine
13
deeltijdcontracten zijn uit dienst gegaan. Het “beeld” bij de instroom van medewerkers is net andersom. Het aantal medewerkers dat instroomt is in ‘aantallen’ in 2012 lager (1%) dan in 2011, uitgedrukt in fte’s is dit hoger (5%). Hiervoor geldt dezelfde verklaring als voor de uitstroom. GroenekruisDomicura is in 2012 zowel in ‘aantal’ als in fte’s minder gegroeid: de uitstroom van medewerkers was 11% hoger dan de instroom van nieuwe medewerkers. Voor 2011 gold dit ook, behalve voor het aantal fte’s’. De uit- en instroom doen zich met name voor bij de twee grootste eenheden: Verzorgen en Verplegen en Huishoudelijke Hulp BV. Het feit dat de organisatie steeds meer gebruik maakt van tijdelijke contracten speelt een rol. De keuze voor het werken met dit soort contracten is een direct gevolg van de marktwerking en de bezuinigingen in de thuiszorg. Voor Verplegen en Verzorgen is de instroom van nieuwe medewerkers in 2012 hoger dan de uitstroom. Dit bedrijf groeit in aantal medewerkers en fte’s. Het beeld voor Huishoudelijke Hulp is tegenovergesteld. Dit bedrijf groeit minder als gevolg van de externe ontwikkelingen. Voor Kraamzorg BV is de uitstroom in zowel aantallen als ook fte’s in 2012 ten opzichte van 2011 gestegen. Voor de instroom blijft dit in aantallen gelijk en in fte’s uitgedrukt lager; het gaat om medewerkers met een gering aantal uren. Ook hier zien we de effecten van externe ontwikkelingen terug in de ontwikkeling van het personeelsbestand. Door een combinatie van ‘ontgroening en vergrijzing’ is de uitstroom van medewerkers groter dan de instroom. Vacatures Op 31 december 2012 stonden twee vacatures open voor cliëntgebonden functies. Door intern en extern actief te werven en medewerkers op te leiden tot Verzorgende C konden nagenoeg alle vacatures voor deze functie in 2012 worden ingevuld. Voor functies binnen de leiding, staf en de ondersteuning geldt vanaf maart 2012 een vacaturestop, anticiperend op mogelijke effecten samenhangend met de fusie en externe ontwikkelingen. Ziekteverzuim Doelstelling voor 2012 was een verdere daling van het ziekteverzuim richting het landelijk gemiddelde in de branche (5,8%). Met de Arbodienst zijn gerichte afspraken gemaakt om deze doelstelling te halen. Het verzuim over 2012 bedroeg 6,5%, een daling van ± 0,5% ten opzichte van 2011. Met name het langdurige ziekteverzuim en het verzuim als gevolg van klachten aan het bewegingsapparaat zijn verminderd. De preventieve aanpak fysieke belasting werpt vruchten af. Verzuim Verplegen en Verzorgen Jeugdgezondheidszorg Voedingsvoorlichting en dieetadvisering Overige diensten (w.o. beheer, P&O, directie, PR, kwaliteit) BV Kraamzorg BV Huishoudelijke Hulp GroenekruisDomicura totaal gemiddeld
Percentage 6,3 2,1 0,7 3,9 5,3 7,7 6,5
Geschillen GroenekruisDomicura heeft in 2012 een geschillenregeling voor medewerkers geïntroduceerd. De geschillencoördinator heeft in 2012 twee meldingen ontvangen. In beide gevallen werden de inspanningen van de geschillencoördinator voortijdig afgesloten en volgde geen inhoudelijke terugkoppeling naar de Geschillencommissie. Ongewenst gedrag In 2012 zijn er bij de vertrouwenspersonen acht meldingen gedaan over ongewenst gedrag. Dit is een flinke daling ten opzichte van het jaar daarvoor (2011: 21). De organisatie heeft
14
een verbeterslag gemaakt als het gaat om het direct bespreekbaar maken van ongewenst gedrag tussen medewerkers onderling. 3.5.2. Kwaliteit van het werk Opleidingen In 2012 is een nieuw opleidingsplan vastgesteld. Een van de doelstellingen van dit plan is de doorgroei van medewerkers naar een hogere functie te bevorderen. Dit biedt medewerkers extra mogelijkheden zich verder te ontwikkelen. Ook draagt het beleid bij aan het terugbrengen van de differentiatie in de personele bezetting en het vereenvoudigen van de planning. Medewerkers zijn actief benaderd voor de opleiding tot Verzorgende C met als resultaat dat 24 leerlingen vanuit de Huishoudelijke Hulp zijn doorgestroomd naar Verplegen en Verzorgen. In 2012 zijn 45 BOL stagiaires binnen Verplegen en Verzorgen geplaatst. In 2012 heeft GroenekruisDomicura de Academy (BBL) afgesloten. Dit is een opleidingstraject van drie jaar over wijkgericht werken. In het laatste jaar stond het thema ‘stimuleren van het zelfmanagement van de cliënt’ centraal. Het traject wordt uitgevoerd door een externe trainer, vier interne co- trainers en de afdeling Opleidingen. 88 medewerkers hebben het traject met succes afgerond. Alle verzorgenden (IG) en (wijk) verpleegkundigen zijn op één of meerdere voorbehouden en risicovolle handelingen geschoold en getoetst. Dit gebeurt door interne toetsers en leden van de vakgroepen. De deelnemers zijn positief over de scholing, zij waarderen deze met een 8 gemiddeld. De bekwaamheden met voorbehouden en risicovolle handelingen van alle verzorgenden (IG) en (wijk)verpleegkundigen zijn geregistreerd. Per medewerker is inzichtelijk wie waarvoor bevoegd en bekwaam is. 3.6 Financieel beleid GroenekruisDomicura sluit 2012 af met een geconsolideerd positief resultaat van € 812.000, ná belastingen. De resultaten van de resultaatverantwoordelijke eenheden zijn: - Verplegen en Verzorgen +€ 645.000,- Jeugdgezondheidszorg +€ 33.000,- Voeding- en Dieetadvisering -€ 42.000,- Uitleen en Winkel +€ 245.000,- Advies, Voorlichting & Service +€ 6.000,- deelneming Kraamzorg BV +€ 86.000,- deelneming Huishoudelijke Hulp BV -€ 198.000,- deelneming GroenekruisService BV +€ 28.000,- Holding GroenekruisDomicura BV € 11.000,Verplegen en Verzorgen zag over 2012 de zorgvraag naar AWBZ-zorg met 3% toenemen. In totaal steeg de omzet ten opzichte van 2011 met ongeveer € 1.000.000. Dit komt door een toename van het aantal zorguren met ongeveer 16.000 en een verhoging van de tarieven. Met het Zorgkantoor is tijdens het verslagjaar overeenstemming bereikt over aanvullende financiering van de volume-uitbreiding. De omzet- en productiviteitscijfers voor de Huishoudelijke Hulp BV zijn in het verslagjaar met ongeveer 6% gedaald. De daling was minder groot dan begroot. Het gerealiseerde resultaat van -€ 198.000 sluit € 30.000 negatiever dan begroot. De oorzaak van de overschrijding is het gevolg van hogere kosten voor: - verlenging van het contract voor de externe begeleiding van de reorganisatie binnen de BV; - het later beëindigen van contracten van een aantal medewerkers die als gevolg van de reorganisatie boventallig waren geworden. De overige diensten sluiten positief met uitzondering van Voeding- en Dieetadvisering.
15
Het resultaat over 2012 wordt beïnvloed door een aantal bijzondere opbrengsten en lasten. Het genormaliseerde resultaat over 2012 bedraagt € 1.318.000,- positief ten opzichte van dit resultaat over 2011 van € 1.400.000,-. Het vermogen is ten opzichte van 2011 toegenomen met € 0,64 miljoen. Door de positieve bedrijfsresultaten over 2012 is de vermogenspositie verder versterkt. Er liggen geen plannen voor het doen van belangrijke investeringen in 2013. Belangrijke gebeurtenissen hebben zich na balansdatum, anders dan eerder genoemd, niet voorgedaan. In 2012 is het werkkapitaal toegenomen met ruim € 970.000. Een nadere detaillering van het kasstroomoverzicht is in te zien op pagina 3 van de jaarrekening. Resultaatratio Resultaatratio Resultaatratio: resultaat boekjaar/totale opbrengsten
Verslagjaar Vorig jaar 1,49% 1,58%
Liquiditeit Liquiditeit Vlottende activa inclusief liquide middelen
Verslagjaar Vorig jaar 1,22 1,12
Solvabiliteit Solvabiliteit Solvabiliteit (totaal eigen vermogen / balanstotaal)
Verslagjaar Vorig jaar 36,70% 33,97%
Solvabiliteit Solvabiliteit (totaal eigen vermogen / totale omzet)
Verslagjaar Vorig jaar 9,76% 8,70%
4.
Bedrijfsvoering
4.1 Besturing organisatie De Raad van Bestuur stelt jaarlijks een kaderbrief op met de speerpunten van beleid voor het komende jaar en een passende begroting. De directeuren en hoofden van de eenheden vertalen de kaderbrief en de begroting naar een jaarplan en een begroting voor de eigen eenheid. Een maal per kwartaal leggen ze verantwoording af over de realisatie van de plannen en de ontwikkelingen op het gebied van (keten)samenwerking, cliënten, productie, personeel en exploitatie en opbrengsten. Het beleid wordt geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. 4.2 Communicatie De website is in 2012 geheel vernieuwd. Steeds meer cliënten weten de organisatie “digitaal” te vinden. De website heeft een voorleesfunctie, er is een nieuwsrubriek toegevoegd en elk onderdeel van de organisatie is toegankelijk. Via facebook kunnen bezoekers op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen, services, tips en acties. In 2012 is gestart met de uitgifte van twee nieuwe bladen: Thuis in Zorg en Fuzie. Thuis in Zorg is bestemd voor cliënten van Verplegen en Verzorgen en Huishoudelijke Hulp. Cliënten worden via dit blad gericht geïnformeerd over de actuele ontwikkelingen in de organisatie. Samen met Vivre is het blad Fuzie ontwikkeld. Met dit blad worden medewerkers van beide organisaties geïnformeerd over de voorbereidingen van de fusie. 4.3 Risicomanagement De Raad van Bestuur stelt jaarlijks vast welke resultaten zijn geboekt, welke onderdelen van de bedrijfsvoering moeten worden verbeterd en welke vervolgacties worden uitgezet
16
(systeembeoordeling). Om snel in te kunnen spelen op veranderingen in de omgeving, krijgt risicomanagement een expliciete plek in de planning en controlcyclus. In 2013 worden met externe ondersteuning de strategisch en tactische risico’s (organisatie breed) en de maatregelen die daarbij horen in kaart gebracht en in de planning en control-cyclus geborgd. 4.4 Financiën De belastingdienst heeft besloten voor GroenekruisDomicura horizontaal toezicht toe te passen. Afgesproken is conform de hiervoor geldende richtlijnen te gaan werken. Deze vorm van toezicht kan worden gezien als een keurmerk van de fiscus. In 2012 zijn twee nieuwe en sterk verbeterde contracten afgesloten op het gebied van ICTbeheer en telefonie. Extranet wordt steeds beter benut in de communicatie met de medewerkers. Er is een extranetsite waarop medewerkers hun persoonlijke informatie, digitale salarisstrook en urenoverzichten kunnen raadplegen. De veiligheid van de extranettoepassing en het medewerkersportal zijn getoetst op veiligheid. De ingebruikname van de nieuwe extranetsite heeft geleid tot een forse daling van de portokosten. In 2012 zijn diverse investeringen gedaan in software om de bedrijfsvoering van de bedrijfsonderdelen beter te ondersteunen: - Het nieuwe softwaresysteem Balans voor de dienst Voedingsvoorlichting en Dieetadvisering is succesvol geïmplementeerd. - De afdeling Finance is in 2012 probleemloos overgestapt van het softwaresysteem DBS naar Exact Globe, dat ook bij de fusiepartner in gebruik is. - De automatische cliëntplanner (ACP) en de Roostermodule (MPX) is voor Verplegen en Verzorgen en Huishoudelijk Hulp verder doorontwikkeld. - Gestart is met de ontwikkeling van een cliëntvolgsysteem voor Verplegen en Verzorgen. De eerstverantwoordelijken worden softwarematig ondersteund om tussen– en eindevaluaties te plannen, uit te voeren en te verwerken. - Er is een aanzet gemaakt om te komen tot een medewerkersportal voor de medewerkers van de Huishoudelijke Hulp, waarin ze hun planning kunnen inzien en hun uren kunnen verwerken. - De module DBS Talent verstrekkingen is geïnstalleerd. Hierin worden alle verstrekkingen aan medewerkers bijgehouden. Voorts wordt steeds meer geanticipeerd op de fusie met Vivre, wat onder meer leidt tot een rationalisatie van onder meer kantoorhuisvesting en meer marktconforme huur-voorwaarden.
5.
Bestuur, toezicht en medezeggenschap
5.1
Normen voor goed bestuur
GroenekruisDomicura hanteert het Raad van Toezichtmodel als bestuursmodel. Er is een eenhoofdige Raad van Bestuur die de stichting bestuurt en verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken in de stichting. GroenekruisDomicura is een maatschappelijke onderneming met als hoofddoelstelling het bieden van verantwoorde zorg. Onder verantwoorde zorg wordt verstaan cliëntgerichte, veilige en betaalbare zorg die geleverd wordt via een doelmatige en transparante bedrijfsvoering. De organisatie handelt in lijn met de principes van goed bestuur en toezicht zoals vastgelegd in de Zorgbrede Governancecode 2010. Afspraken over taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht zijn opgenomen in de statuten en uitgewerkt in reglementen voor de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. Vanwege de bestuurlijke fusie met Vivre zijn de reglementen in 2012 geactualiseerd.
17
In de reglementen staat dat de Raad van Bestuur ervoor zorgt dat de Raad van Toezicht beschikt over alle informatie die de raad nodig heeft voor de vervulling van haar taak, zoals periodieke voortgangsrapportages, financiële rapportages en ontwikkelingen op het gebied van positionering en strategie. In de regel wordt de informatie verstrekt tijdens de vergadering van de Raad van Toezicht. Waar nodig wordt de Raad van Toezicht tussentijds geïnformeerd. Ook is in de reglementen een bepaling opgenomen die persoonlijke bevoordeling of belangenverstrengeling tussen de stichting en de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht voorkomen. Voor het aanvaarden van nevenfuncties heeft de Raad van Bestuur toestemming nodig van de Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur zorgt voor de dialoog met belanghebbenden. Bij relevante beleidsontwikkelingen worden zij geïnformeerd en geraadpleegd. De dialoog met de cliënten en medewerkers loopt via de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad. De dialoog met ketenpartners en lokale overheden vindt op verschillende manieren plaats en is afhankelijk van de gekozen samenwerkingsvorm. Het beleid voor de dialoog met belanghebbenden wordt na de fusie met Vivre uitgewerkt. Het recht van enquête is in de statuten toegekend aan de Cliëntenraad. De organisatie heeft een regeling op grond waarvan werknemers onregelmatigheden binnen de stichting, zonder gevaar voor hun eigen positie, kunnen melden bij de leidinggevende of bij een vertrouwenspersoon (klokkenluidersregeling). Veiligheid is voor cliënten en medewerkers van levensbelang. Voor GroenekruisDomicura is veiligheid structureel werken aan kwaliteit met de focus op de kritische processen en risicovolle situaties. Daarom functioneert het kwaliteitsmanagementsysteem tevens als een integraal veiligheidsmanagementsysteem gericht op de cliënt, de medewerkers, het materiaal en de financiën. Kwaliteit en veiligheid worden in de nieuwe organisatie aangemerkt als een strategische functie. In de loop van dit jaar worden de eerste lijnen uitgezet voor een integrale aanpak van kwaliteit en veiligheid vanuit het nieuwe concern. 5.2 Raad van Bestuur GroenekruisDomicura heeft een eenhoofdige raad van bestuur. Deze is belast met het besturen van de stichting en is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen, de strategie, het beleid en kwaliteit en veiligheid van de zorg. De Raad van Bestuur bestuurt en stuurt aan op hoofdlijnen. De hoofdlijnen van het beleid liggen vast in een meerjarig strategisch beleidsplan, de kaderbrief en een passende begroting. Binnen deze kaders opereren de directeuren en hoofden van de eenheden. De meeste besluiten neemt de Raad van Bestuur in het managementteam. Het managementteam vergadert in de regel een maal per zes weken. De besluiten worden schriftelijk vastgelegd en gecommuniceerd met de organisatie. In voorkomende gevallen wordt advies of instemming gevraagd aan de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad. De Raad van Bestuur wordt benoemd en ontslagen door de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht hanteert de Beloningscode Bestuurders in de zorg (BBZ). Voor de samenstelling van de Raad van Bestuur en een overzicht van de nevenfuncties wordt verwezen naar de digitale webapplicatie DigiMV (www.jaarverslagenzorg.nl). 5.3. Raad van Toezicht De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in de organisatie. Het toezicht omvat onder andere de realisatie van de doelstellingen, de strategie, de interne risicobeheersings- en -controlesystemen, de financiële verslaglegging, de kwaliteit en veiligheid van zorg en de naleving van wet en
18
regelgeving. Daarnaast vervult de Raad van Toezicht de werkgeversrol en fungeert als klankbord voor de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht vergadert gemiddeld een keer per twee maanden. In de regel is de Raad van Bestuur aanwezig. Sinds de bestuurlijke fusie woont ook de Raad van Bestuur van Vivre de vergaderingen bij in de rol van toehoorder. Tijdens de vergadering wordt de Raad van Toezicht geïnformeerd over de ontwikkelingen in de organisatie. Besluiten die de Raad van Toezicht moet vaststellen of goedkeuren worden schriftelijk voorgelegd. De bespreking van de jaarrekening wordt bijgewoond door de externe accountant. Om voeling te houden met de organisatie brengt de Raad van Toezicht jaarlijks een werkbezoek aan de organisatie. Ook is een delegatie van de Raad van Toezicht in de regel tweemaal per jaar aanwezig bij een overleg met de Ondernemingsraad en de Cliëntenraad. Deze overleggen worden bijgewoond door de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht nodigt periodiek leden van het managementteam uit om een presentatie te geven over de ontwikkelingen in de eigen eenheid. De Raad van Toezicht evalueert een maal per jaar zijn eigen functioneren en deelt de resultaten hiervan met de Raad van Bestuur. Ook het wederzijds functioneren wordt met elkaar besproken. Een keer per jaar voert de Raad van Toezicht een functionerings- en beoordelingsgesprek met de Raad van Bestuur. Als gevolg van de bestuurlijke fusie is de samenstelling van de Raad van Toezicht gewijzigd. De Raad van Toezicht bestaat uit zeven leden. Een lid is benoemd op bindende voordracht van beide (centrale) cliëntenraden, een lid is benoemd op voordracht van de Ondernemingsraad. De leden van de Raad van Toezicht worden openbaar geworven tenzij voor een zetel een recht van voordracht geldt. De werving gebeurt aan de hand van een profielschets. De benoeming vindt plaats door de Raad van Toezicht met de mogelijkheid tot herbenoeming voor een periode van maximaal vier jaar. De Raad van Toezicht kent drie vaste commissies: een auditcommissie financiën en vastgoed, een auditcommissie kwaliteit en veiligheid en een remuneratiecommissie. De commissies bestaan uit leden van de Raad van Toezicht en hebben tot taak de besluitvorming van de Raad van Toezicht op het betreffende beleidsgebied voor te bereiden. Ter voorbereiding van de fusie is tijdelijk een fusiecommissie gevormd. In het reglement van de Raad van Toezicht zijn bepalingen opgenomen over de deskundigheidseisen die worden gesteld aan de leden van de Raad van Toezicht. In de statuten is vastgelegd op welke gronden en volgens welke procedure een lid van de Raad van Toezicht kan worden geschorst of worden ontslagen. De honorering van de leden van de Raad van Toezicht is gebaseerd op de Regeling Honorering Raden van Toezicht Zorginstellingen, NVTZ, van 11 juni 2009. Voor de samenstelling van de Raad van Toezicht en een overzicht van de nevenfuncties wordt verwezen naar de digitale webapplicatie DigiMV. De gegevens uit de webapplicatie DigiMV kunnen worden ingezien op www.jaarverslagenzorg.nl. De Raad van Toezicht heeft in 2012 acht keer vergaderd. De Raad van Bestuur was bij alle vergaderingen aanwezig. Tijdens de vergaderingen is onder andere gesproken over: - rapportages en plannen in het kader van de planning en controlcyclus: CQ-metingen 2011, kwartaalrapportages, financiële overzichten, borgingsplan Verplegen en Verzorgen, managementletter 2012 en jaarplan 2013 - stand van zaken en voortgang voorgenomen juridische fusie met Vivre - transitietraject BV Hulp bij het Huishouden - risicobeheersing kabinetsplannen 2012
19
- evaluatie themabijeenkomst 16 maart 2012 - notulen commissievergaderingen. De auditcommissie financiën en vastgoed was aanwezig bij de bespreking van de concept jaarrekening 2011 en de concept begroting 2012 met de externe accountant. Het jaarlijkse werkbezoek van de Raad van Toezicht aan de organisatie is vorig jaar ingevuld door middel van een themabijeenkomst met het managementteam en de bestuurder. De bijeenkomst vond in maart plaats en was gewijd aan een evaluatie op hoofdpunten van de revitalisering van de organisatie onder de titel: Onthechten, afhechten en verbinden. De bijeenkomst werd begeleid door een externe deskundige, de heer prof. dr. Ruud M. Lapré, voorzitter van de Vereniging van bestuurders in de zorg (NVZD). Ook het jaarlijkse overleg van de Raad van Toezicht met de Ondernemingsraad en de Cliëntenraad is in 2012, met het oog op de voorgenomen fusie, anders vormgegeven. In plaats van formeel overleg, hebben partijen vaker informeel met elkaar gesproken over de voortgang van de fusie. De Raad van Toezicht heeft de volgende voorgenomen besluiten van de Raad van Bestuur goedgekeurd: - jaarplan 2012 - maatschappelijk verslag 2011 - jaarrekening 2011 - reglement Raad van Bestuur - bestuurlijke fusie met Vivre - verkoop uitleen functie - wijziging statuten stichting GroenekruisDomicura, GroenekruisDomicura Kraamzorg BV en GroenekruisDomicura Huishoudelijke Hulp BV - begroting 2013 De Raad van Toezicht heeft vastgesteld: - reglement en samenstelling commissies Raad van Toezicht - honorering Raad van Bestuur en Raad van Toezicht - rooster van aftreden Raad van Toezicht In 2013 is gewisseld van accountant. De Raad van Toezicht heeft in 2012 een functioneringsgesprek gevoerd met de bestuurder. Het thema risicobeheersing rond kwaliteit en veiligheid wordt in toenemende mate van belang, ook vanuit de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Deze dringt aan op naleving van afzonderlijke verantwoordelijkheden vanuit professionals, bestuurders en toezichthouders. De eerste themabijeenkomst van de Raad van Toezicht in maart 2013 was gewijd aan dit thema. Deze themadag fungeert als opmaat voor de uitwerking van het thema kwaliteit en veiligheid in de nieuwe organisatie. 5.4 Cliëntenraad GroenekruisDomicura beschikt over een Cliëntenraad zoals bedoeld in de Wet Medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ). De Cliëntenraad behartigt, binnen het kader van de doelstellingen van de organisatie, de algemene belangen van de cliënten en kan de Raad van Bestuur gevraagd en ongevraagd adviseren. Tot de juridische fusie blijft de huidige Cliëntenraad bestaan. De Cliëntenraad bestaat uit zeven leden die qua vertegenwoordiging een evenwichtige afspiegeling vormen van het cliëntenbestand en het werkgebied van de Stichting GroenekruisDomicura. De leden worden door de raad benoemd voor een periode van vier
20
jaar en zijn eenmaal herbenoembaar. Taak, doel, middelen, samenstelling en werkwijze zijn vastgelegd in een reglement. Dit is in 2012 geactualiseerd en vastgesteld. De Cliëntenraad maakt gebruik maken van de faciliteiten van GroenekruisDomicura, zoals vergaderruimten, apparatuur, abonnementen, lidmaatschappen en ambtelijke ondersteuning. Kosten die de Cliëntenraad maakt voor uitoefening van zijn taak komen voor rekening van GroenekruisDomicura. De leden ontvangen per vergadering vacatiegeld en een onkostenvergoeding. De Cliëntenraad heeft in 2012 zes keer vergaderd: zes reguliere vergaderingen en zes overlegvergaderingen met de Raad van Bestuur. De Cliëntenraad heeft de volgende onderwerpen besproken: - bestuurlijke fusie met Vivre - samenstelling nieuwe Raad van Toezicht en bindende voordracht lid Raad van Toezicht namens Cliëntenraden. - voordracht leden klankbordgroep cliëntenraden nieuwe organisatie - kwartaalrapportages 2012 De Cliëntenraad heeft advies uitgebracht over: - jaarplan 2012 - jaardocument en jaarrekening 2011 - bestuurlijke fusie met Vivre en oprichting stichting Zorggroep Groenekruis-Vivre - samenwerking GroenekruisDomicura met Mitralis Expertisecentrum Wondzorg BV - wijziging organisatiestructuur Huishoudelijke Hulp BV. Alle adviezen waren positief. Vragen zijn beantwoord en waar nodig heeft de Raad van Bestuur aanvullende informatie verstrekt. In opdracht van de Raden van Bestuur van GroenekruisDomicura en Vivre is een projectgroep bestaande uit leden van de cliëntenraden van beide organisaties in het najaar aan de slag gegaan met het ontwikkelen van een passende medezeggenschapsstructuur voor cliënten in de nieuwe fusie-organisatie. Op 1 januari 2014 wordt gestart met een centrale Cliëntenraad. Tot die tijd worden de onderwerpen die de raad behandelt voorbereid door twee commissies: een commissie extramurale zaken en een commissie intramurale zaken. De Cliëntenraad bereidt de structuur voor medezeggenschap na 1 januari 2014 voor. GroenekruisDomicura is aangesloten bij de landelijke commissie van vertrouwenslieden. Meningsverschillen over de uitvoering van de WMCZ kunnen aan deze commissie worden voorgelegd. De commissie bemiddelt en doet zo nodig een bindende uitspraak. In 2012 is geen beroep gedaan op deze commissie. 5.5 Ondernemingsraad De Ondernemingsraad bestaat uit vijftien leden. De voorzitter, de secretaris, penningmeester en ambtelijk secretaris vormen samen het dagelijks bestuur. Er is één vaste commissie: de commissie Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu (VGWM). De leden van de raad en de commissie mogen gebruiken maken van voorzieningen waarover de organisatie beschikt, zoals vergaderruimten, computer en telefoon. Daarnaast hebben de leden recht op tijd voor overleg, scholing en training. Er is een ambtelijk secretaris die de Ondernemingsraad beleidsmatig ondersteunt en adviseert bij de werkzaamheden. Vanaf mei vorig jaar beschikt de organisatie weer over één Ondernemingsraad, na enkele jaren een aparte Ondernemingsraad te hebben gehad voor Huishoudelijke Hulp. Gekozen is
21
voor een zittingstermijn van vier jaar. Dit betekent dat om de twee jaar verkiezingen worden uitgeschreven, waarbij de helft van de zittende leden volgens rooster aftreedt. De nieuwe Ondernemingsraad is gestart met dertien leden. Aan het einde van het jaar waren twee vacatures ingevuld en was de Ondernemingsraad weer voltallig. De Ondernemingsraad vergadert een keer per week. In 2012 vond tien keer een overlegvergadering plaats met de Raad van Bestuur. Daarnaast heeft de Ondernemingsraad frequent informeel gesproken met de Raad van Bestuur over de voorbereiding van de fusie. In 2012 is gestart met informatiebijeenkomsten waar de Raden van Bestuur de ondernemingsraden van beide fusiepartners informeren over de laatste ontwikkelingen. Ook vergaderen de ondernemingsraden vaker samen. Vorig jaar hebben de ondernemingsraden een platform opgericht om over de fusie te praten. In 2014 gaat een Tijdelijke Ondernemingsraad (TOR) van start en eind 2015 moet de definitieve vorm van medezeggenschap bekend zijn. Met de Raad van Toezicht heeft in 2012 geen overleg plaatsgevonden. Voor de benoeming van een lid van de Raad van Toezicht heeft de Ondernemingsraad een voordracht gedaan. De Ondernemingsraad heeft positief advies gegeven over: - samenwerking wondzorginnovatie en Mitralis - reorganisatie bedrijfsbureau Huishoudelijke Hulp BV - verkoop uitleenfunctie - bestuurlijke fusie GroenekruisDomicura - Vivre De Ondernemingsraad heeft ingestemd met: - calamiteitenregeling - nota arbobeleid - arbozorg voor derden - aanvulling op de bestaande attentieregeling - nota fysieke belasting - regeling verlofaanvraag RVE V&V (tijdelijke deelinstemming Ondernemingsraad) - planning medewerkers Huishoudelijke Hulp via Extranet - vakantieverlofregeling 2012 - regeling geschillen De Ondernemingsraad heeft een voorstel ingediend over de sociale veiligheid van de medewerker. Dit voorstel wordt verder uitgewerkt. Met de Ondernemingsraad is gesproken over het functieprofiel van een geschillencoördinator en een autoleaseregeling voor medewerkers. De raad heeft voor de geschillencommissie een lid voorgedragen. De autoleaseregeling is door de bestuurder voorlopig in de ijskast gezet als gevolg van het zich wijzigende fiscale klimaat. Met de voorgenomen invoering van het Webportal Huishoudelijke Hulp BV heeft de Ondernemingsraad niet ingestemd.
22