opleidingsnieuws schilderen en onderhoud
|16|
december 2011
In dit nummer: Lenferink zet leermeesters in het zonnetje
3
Drie finalisten naar nationaal kampioenschap Schilderen 2012 Stukadoors en schilders realiseren fabelachtige fresco De Boer Obdam gaat voor continuïteit Van Tour Groningen is op de goede weg Statistisch jaaroverzicht
6 7
9
10
Savantis Tronenwedstrijd
10
Mega-leerproject in Goes
11
Column en Agenda
5
8
Kwaliteit met een hoofdletter Jubilea in Rotterdam
4
12
Lindhout Schilder-vastgoedonderhoud wint titel Beste Leerbedrijf Savantis 2011 Lindhout Schilder-vastgoedonderhoud uit Bergen op Zoom is het Beste Leerbedrijf sector Schilderen en Onderhoud 2011. Dat werd vrijdag 25 november bekendgemaakt tijdens het FOSAG Najaarscongres in Vaals. Het bedrijf wist bovendien de overallprijs in de wacht te slepen.
Spandoek De geschiedenis van Lindhout Schilder-vastgoedonderhoud gaat terug tot 1886, zo laten de talloze gereedschappen, documenten en zelfs meubels in het eigen bedrijfsmuseum zien. Het doorslaggevende bewijsmateriaal voor die eerbiedwaardige leeftijd ging echter in 1940, bij het bombardement op Middelburg, verloren. Het predicaat Hofleverancier kon daardoor niet worden aangevraagd. Met de titel Beste Leerbedrijf Savantis 2011 ontvangt Lindhout alsnog de verdiende kroon op het werk. Hoe trots de directie en de medewerkers zijn blijkt wel uit het levensgrote spandoek dat de gevel in Bergen op Zoom siert. Ook de website, het briefpapier, de keetwagens en de bedrijfsauto’s staan in het teken van de prijs. De credits van die verdienste liggen volgens de directie vooral bij de medewerkers waar het allemaal begint: de leermeesters en hun leerlingen.
1
lees verder op pagina 2
v
Als Beste Leerbedrijf Savantis 2011 wordt Lindhout nu voorgedragen voor de landelijke verkiezingen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Daarin neemt het bedrijf het op tegen de uitblinkers in de andere beroepssectoren die ons land rijk is. De jury complementeerde ook de andere twee genomineerde bedrijven: Schilderwerken de Boer Obdam en Van Tour Groningen (zie pagina’s 6 en 7).
BESTE LEERBEDRIJF Lindhout Schilder-vastgoedonderhoud wint titel Beste Leerbedrijf Savantis 2011
vervolg van pagina 1
het praktijkopleidersoverleg zijn betrokken. We krijgen van veel kanten informatie over de leerling, zodat we indien nodig tijdig kunnen bijsturen. Wat schort eraan, wat hebben we nog nodig, wat moet er gebeuren? Moet op het vakcentrum nog iets gebeuren, of op het Markiezaat, moeten we intern iets aanpassen?” Gerrit vult aan: “De hele onderwijskolom wordt erbij betrokken. Als je op het juiste niveau met alle betrokken partijen met enige regelmaat communiceert, dan heb je daar profijt van.” Lindhout stimuleert ook zijn vaste medewerkers om te blijven leren. Gerrit: “Onze vakmensen kunnen zich zowel in de breedte als in de diepte ontwikkelen. We geven duidelijk aan dat iedereen die een opleiding of training wenst te volgen dat bespreekbaar kan maken, ook als het onderwerp zijdelings met het dagelijkse werk heeft te maken. We kijken altijd hoe we elkaar daarin kunnen vinden. Iedere opleidingswens wordt serieus besproken. Alles wat we nu kunnen organiseren ter voorbereiding op de toekomst is de moeite waard.”
Fokke Dijkstra, Robèrt de Boer en Gerrit van Tongeren
“Vaak hebben we de leerling al laten snuffelen aan het bedrijf”, zegt Gerrit van Tongeren, directeur Financiën en Personeel & Organisatie. “Dus op het moment dat hij bij ons binnenstapt kennen we hem eigenlijk al een beetje. Ook komt hij terecht in het voortraject op het Vakcentrum Schilderen Zuid-West in Goes. Daar wordt hij nog eens flink ‘doorgezaagd’. Tijdens het introductieprogramma ontvangt de leerling het Lindhoutboekje, een zakagenda vol handige en belangrijke informatie over onze organisatie, verlofdagen, bouwplaatsregels, het werken met leerlingen en tal van andere zaken. En natuurlijk besteden we aandacht aan zijn persoonlijke beschermingsmiddelen.” De hele onderwijskolom Is de leerling eenmaal aan de slag, dan wordt hij zorgvuldig begeleid en beoordeeld. Opleidingscoördinator Marjan Möller: “Regelmatig bezoeken Savantis-opleidingsadviseur Mark Hulsen en ik de praktijkopleider en de leerling. Daarnaast zijn er de beoordelingen door het vakcentrum en het Markiezaat College in Bergen op Zoom, aan de hand van de bekende BPV-kaarten. En uiteraard wordt de leerling beoordeeld door de projectleiders die ook bij
De ‘Dode Zee-rol’ brengt alle competenties in kaart
Dode Zee-rol Het Kwaliteitsplan BPV geeft een overzicht van de opleiding, ervaring en deskundigheidbevordering van de praktijkopleiders. De ‘Dode Zee-rol’, zoals Gerrit en Marjan hem lachend noemen, gaat nog een stap verder. Samen spreiden ze het document over de tafel uit. In tabelvorm verschijnt een overzicht van namen, functies en gevolgde opleidingen. Gerrit: “We hebben alle competenties in kaart gebracht. Om enigszins tot uitdrukking te brengen hoe we dit aanpakken hebben we hem op vol formaat laten printen. Het document laat zien dat de mensen ons werkkapitaal zijn en dat we aardig wat hebben geïnvesteerd in opleidingen en trainingen.” Als aanjager van de geschetste ontwikkeling werd in 2008 communicatiespecialist Timo Touwen ingeschakeld. Gerrit: “We hadden het gevoel dat we wat achterbleven. Enerzijds voor wat betreft tussentijdse uitval van leerlingen en anderzijds voor wat betreft onze vaktechnische en inhoudelijke ontwikkeling. We zijn bij onszelf te rade gegaan hoe we dat zelf konden verbeteren; hoe we de energie konden terugkrijgen in het hele opleidingsverhaal. Toen hebben we Timo uitgenodigd om ons op weg te helpen. We gaven hem opdracht om zich binnen drie jaar weer naar buiten te werken. Die opdracht heeft hij perfect uitgevoerd. Kennis en
Lindhouts vakmensen in actie voor een promotiefilm
december 2011
2
ACTUEEL Lenferink zet leermeesters in het zonnetje
Circa zestig leermeesters van schilders-, afbouw- en vastgoedonderhoudsbedrijf Lenferink waren 15 november in Zwolle bijeen voor de officiële presentatie van het spiksplinternieuwe Kwaliteitsplan Beroepspraktijkvorming (BPV).
Een levensgroot spandoek siert de gevel in Bergen op Zoom
Het Kwaliteitsplan BPV is een instrument ter bevordering van de kwaliteit van de begeleiding en training van leerlingen in het leerbedrijf. In achttien pagina’s beschrijft het document de ins en outs van het opleidingsbeleid, de verdeling van verantwoordelijkheden, het introductieprogramma voor nieuwe leerlingen, enzovoorts.
kunde hebben we in huis, maar hoe organiseer je het? Hoe zet je die verworvenheden op de goede manier in? Timo heeft een mooi fundament achtergelaten.” Iets behoorlijk interessants “Het praktijkopleidersoverleg met de hele onderwijskolom. Daarin onderscheidt Lindhout zich werkelijk van andere bedrijven”, meent Marjan. “We hebben ze er allemaal bij: de scholen, het vakcentrum, de praktijkopleiders, enzovoorts.” Gerrit vult aan: “Ook innovatief is onze deelname aan projecten in het kader van Beroepsonderwijs in Bedrijf. Zo gingen we in 2007 met het Vakcentrum Schilderen, het Da Vinci College in Roosendaal en vijf leerbedrijven om de tafel om te bekijken op welke manier het praktijkonderwijs kon worden gered. Dat heeft iets behoorlijk interessants teweeggebracht: sinds afgelopen zomer is de complete schildersopleiding – praktijk én theorie – uitbesteed aan het vakcentrum.” In de vierjarige vakcentrumopleiding worden vmbo-leerlingen al op twaalfjarige leeftijd warm gemaakt voor het schildersvak. Gerrit: “In hun eerste schooljaar lopen ze bij Lindhout of bij een van de andere leerbedrijven in dit project een snuffelstage, als eerste beroepsoriëntatie. In het tweede jaar gaan ze twee dagen aan de slag in de praktijkwerkplaats. Het derde jaar krijgen de leerlingen drie weken praktische scholing en in het vierde jaar volgen ze een volledig vakgericht programma. Tegelijk met hun vmbo-diploma hebben de meest gemotiveerde leerlingen dan het niveau 1-diploma op zak en soms zelfs al enkele modules van niveau 2. In het hele traject krijgen ze al een beeld van wat het bedrijfsleven inhoudt en wat een beroep inhoudt. Ze hebben al eigen ideeën gevormd voor wat betreft werken. Daarmee kun je de kans op teleurstellingen en uitval ontzettend reduceren.”
Gerrit van Tongeren en Marjan Möller in het eigen bedrijfsmuseum
Circa zestig leermeesters waren in Zwolle bijeen
Dinsdag 15 november werd het plan, in bijzijn van de leermeesters, gepresenteerd en uitgereikt aan de directie en het management van de zeven vestigingen. Vervolgens kon het gezelschap genieten van een warm en koud buffet dat werd verzorgd door leerlingen van het Deltion College. Ook werden de taken van de leermeesters nog eens doorgenomen. Tot slot ontving elke leermeester een leermeestermap en een winterjack met speciale opdruk. Met het uitgebreide programma beoogde de directie niet alleen een officieel startpunt te kiezen voor de implementatie van het Kwaliteitsplan BPV. Zij wilde vooral haar leermeesters bedanken. Die zetten zich tenslotte al jarenlang dagelijks in om de nu beschreven opleidingstaken uit te voeren. Met één plan voor alle vestigingen (Lemelerveld (2x), Zwolle (2x), Emmeloord, Deventer en Wehl) draagt Lenferink voortaan nog beter bij aan het opleiden van leerlingen.
Rooskleurig Als in de loop van het interview één ding duidelijk wordt, dan is het wel dat Lindhout en zijn medewerkers een voorbeeld zijn voor andere bedrijven. Met de vijfde generatie vakmensen in aantocht ziet ook de toekomst er rooskleurig uit. Dát is, zoals de bedrijfsslogan luidt: De Kunst van Duurzaam Onderhoud.
3
december 2011
SKILLS MASTERS Drie finalisten naar nationaal kampioenschap Schilderen 2012
Van 30 november tot en met 2 december organiseerde Savantis in het vakcentrum ‘s-Hertogenbosch de selectiewedstrijd voor het nationaal kampioenschap Schilderen. Dennis Pronk, Douwe-Jan de Boer en Juul van den Brink behaalden het grootste aantal punten. De finale vindt plaats tijdens Skills Masters, van 15 tot en met 17 maart in Ahoy Rotterdam.
zegt Dennis. “Ik ben mijn leerbedrijf Cas Pronk dankbaar dat het me die gelegenheid bood. Natuurlijk ging het daardoor tijdens de selectiewedstrijd gemakkelijker. Je leert toch een hoop trucjes en je weet precies wat je moet doen. De vrije opdracht vond ik het leukst. De invulling daarvan hebben Ruud en ik samen in de werkplaats bedacht. Penseelwerk was het moeilijkst. De tekening moet er hartstikke goed op staan en ook het invullen kost een hoop tijd. In januari pakken we de training weer op. Ik vind het leuk om door te gaan naar Skills Masters!”
V.l.n.r.: Douwe-Jan de Boer, Dennis Pronk en Juul van den Brink
In drie dagen tijd moesten de twaalf deelnemers vijf opdrachten volbrengen: • Binnenschilderwerk op houten deur • Behangen • Decoratietekenen, decoratiepenselen • Kleurbanen schilderen • Vrije decoratieve schildertechnieken “In de werkplaats van ESPEQ in Heerhugowaard heb ik onder begeleiding van instructeur Ruud Beers veel kunnen oefenen,”
Tijdens Skills Masters 2012 kunnen de jonge schilders naar verwachting op grote belangstelling rekenen. Afgelopen jaar trok het driedaagse beroepsevenement meer dan 25 duizend bezoekers.
De finalisten voor het nationaal kampioenschap Schilderen 2012 1. Dennis Pronk uit Heemskerk, in dienst van ESPEQ en werkzaam bij Cas Pronk 2. Douwe-Jan de Boer uit Holwerd, in dienst van Schilder^sCOOL Friesland en werkzaam bij Schildersbedrijf Loonstra 3. Juul van den Brink uit Bemmel, in dienst van Schilder^sCOOL Nijmegen en werkzaam bij Schildersbedrijf Harry Mattijssen Douwe-Jan werkt aan zijn vrije opdracht
december 2011
4
REPORTAGE Stukadoors en schilders realiseren fabelachtige fresco
Afgelopen voorjaar vertoonden aankomende stukadoors en restauratieschilders hun vakmanschap op een oude kloostermuur. Het resultaat van de knappe samenwerking mag – moet – gezien worden. In de Jeroen Boschtuin, een kleine oase in het centrum van ’s Hertogenbosch, verrees een fresco van bijna twintig meter lang en vier meter hoog. 2016 is het jaar van de Hollandse meester Jeroen Bosch (14501516). In dat ontstaat het idee een kunstwerk te maken in de Jeroen Boschtuin, een voormalige kloostertuin in het centrum van ’s-Hertogenbosch. Een unieke kans voor leerlingen om samen te werken aan een project waarvan omwonenden en bezoekers in principe tot in eeuwigheid kunnen genieten.
Op de fresco staan veertig tot vijftig figuurtjes
doen ze met echte pigmenten. Wat niet gereedkomt moet weer worden afgeschraapt. De schilders en stukadoors moeten dus echt goed samenwerken. Dat is best spannend. Bovendien is het een vrij complexe afbeelding. We zijn er vijf of zes dagen met vijftien schilders mee bezig. In Nederland bestaat nergens een muur op dit formaat. Als de fresco klaar is staan er veertig tot vijftig figuurtjes op. Met deze meesterproef ronden de leerlingen hun opleiding af.” Parel van rust Ondanks stromende regen zien veel toeschouwers hoe wethouder van Cultuur Rodney Weterings op vrijdag 10 juni het kunstwerk feestelijk onthult. De wethouder waarschuwt de omwonenden. In deze verscholen parel van rust kunnen ze voortaan op meer belangstellenden rekenen. Inderdaad, want de fresco geeft de tuin een fabelachtig voorkomen.
De lijnen worden zachtjes overgetrokken
Strakke ondergrond Niveau 2- en niveau 3-leerlingen van het Koning Willem I College doen het voorwerk. Onder toeziend oog van docent en meesterstukadoor Jaap Poortvliet ondergaat de kaalgespoten stenen muur een ware metamorfose. Het onregelmatige oppervlak verandert in een strakke ondergrond. Doordat fabrikant Parex zo welwillend is om het project te sponsoren, kunnen de aankomende stukadoors gebruikmaken van Parlumière Cler, een kant-en-klare mortel. Dan wordt de volgende ploeg in stelling gebracht. Leerlingen van de Restauratieopleiding verzorgen samen met het Stucgilde de intonaco, de natte kalklaag van drie millimeter dikte waarmee de schilders aan de slag kunnen. Echte pigmenten De fresco wordt aangebracht door leerlingen van de tweejarige Bossche opleiding Oude Schildertechnieken. Maandenlang hebben de kunstenaars in het atelier met de oude frescotechniek geoefend. Docent Lukas Stofferis legt uit: “Fresco is Italiaans voor vers. Het gaat dus om een schildering in verse kalk. Gedurende de vijf tot zes uur dat de kalk nat is, kunnen de leerlingen erin schilderen. Dat
5
december 2011
BESTE LEERBEDR De Boer Obdam gaat voor continuïteit
Schilderwerken de Boer Obdam BV is een traditioneel, maar evenzeer vooruitstrevend familiebedrijf. Directeuren Robèrt, Jaap en Ad de Boer vormen al de derde generatie die zich richt op schilderen en opleiden. Voor wie het bedrijf een beetje kent, kwam de nominatie voor de verkiezing Beste Leerbedrijf dan ook niet als verrassing. Geduld “Opleiden is belangrijk voor de continuïteit van onze bedrijfsvoering”, meent Robèrt, die ook als bestuurder van ESPEQ actief is. “Je moet er voortdurend mee bezig zijn. Door leerlingen op te leiden blijf je constant vernieuwen.” Leermeester Mike de Weerd vult aan: “Zo houd je het bedrijf draaiend. Op school leren ze de theorie, hier komen ze voor de praktijk. Op het moment tellen we circa twaalf leermeesters en tien leerlingen. Meestal wordt de leerling een-op-een begeleid. We bouwen het langzaam op. Ze moeten de uit te voeren handelingen eerst begrijpen. Pas daarna dienen ze de werkzaamheden binnen een bepaalde tijd te kunnen uitvoeren. De introductieperiode is niet aan een bepaalde tijd gebonden. De een heeft nu eenmaal meer tijd nodig dan de ander. Door je sociaal op te stellen, leerlingen goed te begeleiden en leuk werk te bieden blijven leerlingen graag aan het bedrijf verbonden.” De Boer Obdam loopt graag voorop in innovatie, van gereedschappen en geforceerde verfdrogers tot de nieuwe 2010-verven. Iedere medewerker wordt daarbij betrokken. Robèrt licht toe: “Als leerlingen op school een beetje goed opletten, leren ze ook alle materialen te gebruiken. De vaste medewerker die altijd gewend was om met peutverf te werken, moet omschakelen. Die moeten we laten zien dat hij het product gebruikt zoals de fabrikant het heeft bedacht. Ook dat is een stukje opleiden.” Super Hoe onderscheidt De Boer Obdam zich van andere leerbedrijven? Mike: “Als een leerling ergens mee zit, bijvoorbeeld met de theorie die hij van school moet leren, heb je vaak geduld nodig. Al heeft Robèrt het nog zo druk – hij gaat na afloop van de werkdag met de leerling zitten om de stof door te nemen. Regelmatig informeert hij buiten het reguliere overleg bij ESPEQ hoe het met de leerling gaat. Kunnen we helpen door extra bijles te geven? Is er misschien praktijkaanvullende scholing nodig? Zeker voor een bedrijf met zo’n 65 mensen in dienst is dat super.”
Werk in uitvoering in de Corneliuskerk te Limmen
“We zijn altijd bezig geweest met opleiden”, vertelt Robèrt. “Dat begon al direct na de oprichting in 1929. En 25 jaar geleden werd het SPOS Noord-Holland Noord hier boven de werkplaats opgericht. Vandaar dat onze leerlingen nog steeds van ESPEQ in Heerhugowaard komen. De meesten volgen een opleiding op niveau 2 of 3. Soms hebben we ook wel een leerling op niveau 4.” De investering in opleiden beperkt zich bij De Boer Obdam niet tot jongeren. Vaste medewerkers worden net zo goed gestimuleerd om te blijven leren. Menigeen wist bijvoorbeeld de Kader- en Ondernemersopleiding met succes af te ronden en ook voor de begeleiding van basisscholieren die deelnemen aan de Savantis Tronenwedstrijd zijn de medewerkers altijd te porren. Kwaliteitsverbetering is voor het genomineerde bedrijf een doorlopend proces, zoals afgelopen voorjaar zwart-op-wit werd vastgelegd in het Kwaliteitsplan Beroepspraktijkvorming.
december 2011
6
Delano Honhoff (17) en leermeester Mike de Weerd
RIJF
Van Tour Groningen is op de goede weg Iedere leerling levert elke maandagmorgen een kort verslag in, waarin hij beschrijft hoe de voorgaande week verliep. De leermeester en de leidinggevende voorzien het verslag van commentaar, waarna het een week later individueel of groepsgewijs wordt besproken. Dat is de rode draad in het opleidingsbeleid van Van Tour Groningen BV, een van de drie genomineerden in de verkiezing Beste Leerbedrijf 2011. McDonald’s hier vlakbij, zodat ze na een kwartier weer op de steiger konden staan. Dat geeft me een kick. Op zo’n moment weet je: we doen het met elkaar, met het hele bedrijf. We zien de leerlingen groeien. Stapje voor stapje halen we de bugs eruit en zien we hoe de goede eigenschappen en vaardigheden naar boven komen. Lukt
dat altijd? Ja!!! Of het nu gaat om ons als werkgever, om de leerling zelf, om de sector of om de individuele opdrachtgever – vanuit al die invalshoeken kunnen we zeggen dat het altijd lukt.” Leerling Gea aan het werk op het Damsterdiep in Groningen
De mens centraal Hoe onderscheidt Van Tour zich van andere leerbedrijven? Fokke: “Door de persoonlijke aanpak. Remco stelt echt de mens centraal. Hij laat iedereen zelf bepalen waar zijn grens ligt. De afgelopen vier jaar heeft hij dit traject aangestuurd en leven ingeblazen. Om ons een nog beter inzicht te geven in hun ontwikkeling moeten leerlingen bijvoorbeeld iedere week een verslag inleveren.” Remco: “Eigenlijk heb je voor het professionaliseren van het opleidingsproces tien jaar nodig. We zijn er nog lang niet, al is er de afgelopen paar jaar al veel veranderd. Ik zie dat bij de groep een mentaliteitsverandering is ontstaan. We zijn dus wel op de goede weg.”
Rayondirecteur Fokke Dijkstra en uitvoerder en leermeester Remco Pagie zijn verheugd over de nominatie. “Ik had de impact niet zo ingeschat”, kijkt Fokke terug. “Opdrachtgevers reageerden positief. Die vinden het hartstikke leuk. Ook is er veel over ons geschreven. Denk aan FOSAG Actueel, SchildersVakkrant en regionale bladen.” Remco vult aan: “We hadden niet op een nominatie gerekend. Bij Van Tour doen we gewoon ons ding, met hart en ziel. Dan zie je vanzelf hoe het wordt opgepikt.” Maximaal renderen “We merken dat de uitstroom behoorlijk wordt”, vertelt Fokke. “Nieuwe instroom genereren, mensen interesseren voor het vak, opleiden, … Het is belangrijker dan ooit. Gelukkig is er veel aanbod vanuit Schilder^sCOOL Assen. Op dit moment hebben we vier leermeesters en zeven leerlingen. Dat vraagt om een grote inspanning, zowel overdag op de werkvloer als in de uren die daar bijkomen. Als een nieuwe leerling binnenkomt voeren we eerst enkele gesprekken, ook met het thuisfront en de school. Zo ontdekken we wat voor vlees we in de kuip hebben. Dan krijgt de leerling een vaste leermeester. Wekelijks zitten we bij elkaar om door te nemen wat goed gaat en wat beter kan. Na een maand of vier, als we zien dat de leerling toe is aan een volgende stap, zetten we hem naast een andere leermeester. We blijven hem zorgvuldig begeleiden, maar steeds meer op afstand. Halverwege de opleiding heeft de leerling het gewenste kennisniveau. Daarna komen snelheid en ervaring. Het is de kunst om zowel de leerling als ons bedrijf maximaal te laten renderen.” Kick Met de motivatie van de leerlingen zit het wel goed, ook buiten de gewone werktijden. Remco: “Onlangs waren we ’s avonds aan het werk. Ik vroeg toen waar de jongens wilden eten. Ze kozen voor
Zeecontainers in frisse kleuren doen dienst als studentenwoningen
7
december 2011
ONDERZOEK Statistisch jaaroverzicht
Eind september presenteerde Savantis het statistisch jaaroverzicht 2010/2011. Het document beschrijft de belangrijkste kwantitatieve ontwikkelingen op het gebied van leerlingen, leerbedrijven en trainingen in de vier sectoren van Savantis. De tekst is ruim geïllustreerd met grafieken en tabellen. De sector Schilderen en Onderhoud bestaat uit diverse bedrijfstakken. Naast schildersbedrijven behoren ook glaszetbedrijven, industriële lakverwerkingsbedrijven en een deel van de metaalconserveringsbedrijven en totaalonderhoudsbedrijven tot de sector. Daarin zijn 2.858 bedrijven actief die de cao voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf hanteren. Bij deze bedrijven werken bijna 20.000 werknemers. De sector kent daarnaast nog 9.000 ZZP’ers.
Meer informatie Het statistisch jaaroverzicht telt 84 pagina’s. Wilt u meer lezen? U vindt het document op www.savantis.nl > Over Savantis > Onderzoek. De sector Schilderen en Onderhoud in cijfers
Binnen de sector worden op 1 oktober 2010 3.963 leerlingen opgeleid. De meesten volgen de opleiding tot schilder. Er worden ook leerlingen opgeleid tot glaszetter, industrieel lakverwerker of voor het middenkader. De leerlingen volgen een deel van hun opleiding bij een van de 4.548 leerbedrijven. Het aantal leerbedrijven ligt hoger dan het aantal bedrijven dat onder de cao valt. Dit komt doordat er ook leerbedrijven zijn die onder een andere cao vallen, zoals de cao voor de Bouw. Binnen het kalenderjaar 2010 waren 1.629 leerbedrijven actief. Het aantal leerlingen in de sector Schilderen en Onderhoud bleef gelijk. Het aantal gediplomeerden in de sector groeide ten opzichte van het vorige schooljaar. Aantal leerlingen Schilderen en Onderhoud per opleiding Doorstroom Gemiddeld starten ruim tweehonderd leerlingen per jaar met de opleiding Assistent Schilderen. Daarvan behaalt gemiddeld 70% het diploma. Van deze 147 leerlingen stroomden er 89 door naar de opleiding Medewerker Schilder. Gemiddeld stromen jaarlijks zo’n 661 leerlingen in de opleiding Medewerker Schilderen. Hiervan is een beperkt deel (13 à 14%) afkomstig van de opleiding Assistent Schilder. Uiteindelijk haalt een kwart van de leerlingen die startten met de opleiding Assistent Schilder een diploma voor de opleiding Medewerker Schilderen. Gemiddeld starten tussen de 600 en 700 leerlingen per jaar met de opleiding Medewerker Schilderen. Daarvan behaalt gemiddeld 67% het diploma. Van deze leerlingen stromen er jaarlijks bijna 300 door naar de opleiding Gezel Schilder. Uiteindelijk haalt ongeveer een derde van de leerlingen die startten met de opleiding Medewerker Schilderen een diploma voor de opleiding Gezel Schilder. Ruim zestig procent van de leerlingen die de opleiding medewerker Schilderen op niveau 2 volgt, wordt opgeleid via een samenwerkingsverband. Voor de opleiding Gezel Schilder wordt ruim de helft van de leerlingen opgeleid via een samenwerkingsverband. Voor de opleiding Assistent Schilder geldt dat ongeveer een derde van de leerlingen wordt opgeleid door een samenwerkingsverband.
december 2011
8
TRAINING & ADVIES Kwaliteit met een hoofdletter Charlie’s Angels. Wie kent ze niet! Van 1976 tot 1981 speelden Sabrina, Jill en Kelly de hoofdrol in de gelijknamige Amerikaanse televisieserie. De angels van toen werkten bij het onderzoeksbureau Charles Townsend Agency. Dertig jaar later heten de hoofdrolspelers Jolanda, Phuong en Maaike. Samen met hun collega’s vertalen zij de wensen vanuit de sector, die het kenniscentrum door de vele contacten met bedrijven en diverse vormen van overleg bereiken, in concrete leermiddelen. Jolanda Raadjes heeft een achtergrond in Schilderen en Onderhoud. Zij volgde de lerarenopleiding aan de Fontys Pedagogisch Technische Hogeschool. Phuong Pham studeerde onderwijskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Maaike Slingerland volgde dezelfde studie in Utrecht. Bij haar vorige werkgever verzorgde ze onder andere workshops didactische vaardigheden voor docenten – ervaring die haar bij Savantis goed van pas komt.
Samenwerken met deskundigen Wat kunnen we de komende tijd verwachten? Jolanda: “Savantis Training & Advies, FOSAG SMV en de Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen (VOM) gaan werken aan een geheel nieuw trainingstraject voor de sector Metaalconservering. Op dit moment zijn we bezig met een blauwdruk waarop een klankbordgroep in januari kan reageren, waarna een definitief ontwikkelplan wordt uitgewerkt. De aanpak is vergelijkbaar met die van de RGVO-trainingen.” Maaike vult aan: “In ons werk zien we dat er veel kennis bij onze gesprekspartners aanwezig is. De uitdaging is om die kennis te verzamelen en netjes op papier te krijgen.”
Regulier versus maatwerk “Wij ontwikkelen en verbeteren lesmateriaal voor zowel reguliere trainingen – denk aan de vernieuwde VCA-training – als maatwerktrajecten, zoals de training Industriële lakverwerking voor Hodes Bouwsystemen”, vertelt Jolanda. “Zo ontwikkelden we vanuit Savantis Training & Advies voor FOSAG SMV vijf trainingen rond Resultaatgericht vastgoedonderhoud (RGVO). Afgelopen voorjaar ging de eerste sessie van start. Die werd zeer positief gewaardeerd. Ook hadden we veel werk aan de vijfdaagse trainingsprogramma’s in het kader van de crisismaatregelen.” Ontwikkelagenda Kwaliteit schrijven de onderwijskundigen met een hoofdletter K. Phuong: “Sinds dit jaar werken we met een ontwikkelagenda. Daarmee garanderen we dat alle opleidingen en trainingen periodiek worden onderhouden. Denk aan vakinhoudelijke verbeteringen, actualisering van het taalgebruik, toevoegen van didactische werkvormen, enzovoorts. Dat is een doorlopend proces van kwaliteitsverbetering.” Jolanda: “Ook streven we ernaar dat een training in Friesland hetzelfde is als in Limburg, bijvoorbeeld door veel aandacht te besteden aan de trainershandleiding. Elke training staat in het teken van kennis verwerven én verwerken. Door actief bezig te zijn blijft een training leuk. We hebben al heel veel programma’s op die manier opgezet. Ook wonen we zelf trainingen bij en leveren we een bijdrage aan train-de-trainerdagen. Op deze dagen komen trainers samen om kennis te delen over onderwerpen en met elkaar te discussiëren. Als je de trainers kent en je laat zien dat je openstaat voor feedback, bellen ze vaker en geven ze eerlijk commentaar. Daarmee helpen ze ons de trainingen verder te verbeteren.”
9
december 2011
ACTUEEL Jubilea in Rotterdam
Savantis Tronenwedstrijd
11 november 2011 vierde Schilder^sCOOL Rotterdam zijn zilveren jubileum. Dezelfde dag stond het Vakcentrum Afbouw en Onderhoud Rijnmond stil bij zijn eerste lustrum. De jubileumbijeenkomst vond plaats in Rotterdam.
Donderdag 31 mei 2012 staat themapark Archeon in het teken van de zevende Savantis Tronenwedstrijd. Veel scholen en bedrijven hebben zich al aangemeld voor dit leukste Savantisevenement van het jaar. Begin december worden de eerste tronen afgeleverd en kunnen de scholieren aan de slag.
In 1986 starten drie samenwerkingsverbanden Schilderen (SPOS’en) hun activiteiten in Nederland, waaronder Rotterdam. Het is het begin van een lange en veelbewogen periode waarin de organisatie professionaliseert en zich ontwikkelt, waar de huisvesting steeds groter en beter wordt en het aantal leerlingen en lidbedrijven een gestage groei kent. SPOS Rotterdam is sinds november 2008 enthousiast lid van de Schilder^sCOOL-coöperatie en heet sindsdien Schilder^sCOOL Rotterdam.
De Savantis Tronenwedstrijd is een schilderwedstrijd waaraan jaarlijks ongeveer honderd basisscholen uit het hele land meedoen. Met groep 7 en/of 8 beschilderen zij een houten troon onder begeleiding van een professionele schilder uit de buurt van de school. Vervolgens vinden regionale finales plaats om te bepalen welke scholen de mooiste tronen hebben geschilderd. De regiowinnaars mogen deelnemen aan de landelijke finale in het Archeon. De wedstrijd is een initiatief van werkgeversorganisatie FOSAG. Ook in 2012 wordt het evenement gesponsord door Wijzonol Bouwverven. Doelstelling De doelstelling van dit project is om kinderen al in een vroeg stadium het nodige mee te geven over techniek, en specifiek ons prachtige schildersvak. Door al deze aandacht wordt werk gemaakt van de instroom van nieuwe vakmensen. Vorstelijk tintje Editie 2012 krijgt mogelijk een vorstelijk tintje. Maandag 30 april vieren H.M. Koningin Beatrix en leden van de koninklijke familie Koninginnedag mee in Rhenen en Veenendaal. Christelijke basisschool De Burcht in Veenendaal ligt zo dicht in de buurt van de wandelroute, dat de school overweegt Koninklijke aandacht te vragen voor hun deelname aan de Tronenwedstrijd. Geweldig leuk voor de scholen, Savantis en de sector Schilderen en Onderhoud. Neemt Z.K.H. Willem-Alexander straks plaats op een geschilderde troon? Helpt H.M. Koningin Beatrix de scholieren een handje door de kwast ter hand te nemen? We houden u op de hoogte!
Karin Ingelse en Schilder^sCOOL-directeur Ad van der Geest
Aanmelden Wilt u met uw bedrijf een school begeleiden die deelneemt aan de Savantis Tronenwedstrijd? Er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Natuurlijk kunt u zich (onder voorbehoud dat de wedstrijd wordt gehouden) ook alvast aanmelden voor de editie van 2013. Kijk voor meer informatie op www.savantis.nl of neem contact op met de afdeling Communicatie en Marketing van Savantis: 0182 - 64 11 11.
In 2006 wordt een zo goed als nieuw opleidingscentrum in gebruik genomen: het Vakcentrum Afbouw en Onderhoud Rijnmond. Alle opleidingen voor schilders, stukadoors en sinds kort ook steigerbouwers onder één dak; een visitekaartje voor de sectoren.
Sprekers en forumdiscussie Beide jubilea worden op 11 november 2011 in Rotterdam gevierd. Onder regie van Karin Ingelse – onder andere bekend van RTV Rijnmond – passeren diverse sprekers de revue, waaronder de Rotterdamse wethouder Korrie Louwes. Namens Schilder^sCOOL betreden bestuursvoorzitter Toon Janse en servicebureaudirecteur Petra Kanters het podium. Savantis-directeur Hans Verschoor, geboren Rotterdammer, prijst de goede samenwerking tussen Schilder^sCOOL Rotterdam en Savantis. Hans benadrukt het gemeenschappelijke belang van een gedegen schildersopleiding voor de vakmensen van de toekomst. Een boeiende forumdiscussie met John Kerstens (FNV Bouw), Frank Rohof (FOSAG/NOA) en Renata Voss (Albeda College), en aansluitend een optreden van The Amazing Stroopwafels, maakt de viering tot een geslaagd evenement.
december 2011
10
REPORTAGE Mega-leerproject in Goes
Neem twintig leermeesters. Voeg vijftien leerlingen toe. Meng ze in een nieuwbouwproject. Draai zeven weken in de hoogste versnelling. Zie daar het recept van vakcentrumdirecteur Bram Vijfhuize en zijn team voor de deskundige afwerking van een verfgroothandel en een autoshowroom. coördinatie is in handen van instructeur Hans Sonke. Tijdens de werkzaamheden worden filmopnamen gemaakt. Die komen terug in de speciale leermeestertrainingen die Savantis in de loop van het project verzorgt. Bram licht toe: “We gebruiken deze unieke samenwerking om ook de leermeesters zo veel mogelijk bagage mee te geven. In twee groepen van tien volgen ze een training in Goes. Dan gaan ze met de opgedane ervaringen aan de slag.”
Bram Vijfhuize is directeur van het Vakcentrum Schilderen Zuid-West. Een jaar geleden raakt hij in gesprek met de directie van verfgroothandel Luijten-VVZ en zusterbedrijf Automotions Groep. In Goes verrijzen twee fonkelnieuwe bedrijfspanden die moeten worden geschilderd en afgewerkt. Bram, die weet dat zijn gesprekspartners opleiden hoog in het vaandel hebben staan, ruikt zijn kans. Hij stelt voor om het binnenwerk door zijn vakcentrum te laten organiseren en uitvoeren, in samenwerking met regionale bedrijven, ROC Westerschelde en het Markiezaat College. 30.000 m³ De hal van Luijten-VVZ is 9 meter hoog en heeft een inhoud van 30.000 m3. Daarbinnen komen een magazijn met een vloeroppervlak van 2.400 m2 en een showroom van 900 m2. De kantoren op de eerste verdieping meten nog eens 400 m2. De nieuwbouw van Automotions Groep heeft vergelijkbare afmetingen. Een mega-project dus. Voor de uitvoering benadert Bram bedrijven in Zeeland en West-Brabant. Zeven weken lang leveren zij vijftien leerlingen van niveau 2 en 3 en maar liefst twintig leermeesters.
“De leerlingen doen het hartstikke goed”, zegt Wilbert. “Ze zijn hier ook heel hard nodig want 16 december is al de oplevering. De leerlingen moeten zich wel realiseren dat ze er mede zelf voor verantwoordelijk zijn dat de De fonkelnieuwe bedrijfspanden moeten leermeesters hun opleidingstaak worden geschilderd en afgewerkt oppakken. Zorg dat je krijgt wat je nodig hebt! Ook voor de leermeesters is dit project een leerproces. Ze ervaren in korte tijd hoe ze de werkzaamheden met elkaar kunnen coördineren. Ze zien dat er sturing nodig is. Dit project is een heerlijke uitdaging, voor zowel de leerlingen als de leermeesters. Ongetwijfeld is dit inspirerend voor andere samenwerkingsverbanden.” Bram vult aan: “Als ik al die vakmensen bezig zie, jong en oud samen, dan vind ik dat prachtig. Wat hebben we toch een mooi beroep!”
Alle facetten van het vak passeren de revue
Deelnemende bedrijven 1. Boot Schilders 2. De Schrijver vastgoedonderhoud 3. Geluk Schilders 4. Lindhout Schildersbedrijf 5. Meesters de Koeijer 6. Schildersbedrijf A. v.d. Velde 7. Schildersbedrijf Noom 8. Schildersbedrijf Van Iwaarden 9. Schilders- en afwerkingsbedrijf Franse 10. Schults Schilders 11. Wilhelm
Voor de leerlingen biedt het project een unieke kans. Alle facetten van het vak passeren de revue, van spuiten tot glasweefsel behangen, en van ‘ouderwets’ kozijnen plamuren tot het aflakken van staalconstructies. Ook theorie en bijzondere vaardigheden komen aan de orde. Denk aan plannen, communiceren met andere disciplines en calculeren. Als extra uitdaging werken de leerlingen wekelijks met een andere leermeester. Leermeestertrainingen De leermeesters worden gecoacht door trainer Wilbert Teunissen en opleidingsadviseur Mark Hulsen, beiden van Savantis. De
11
december 2011
ACTUEEL Column en Agenda
Knap werk!
Column (door Aad van der Star)
Eind oktober verscheen weer een nieuwsbrief van Knap werk. In zes pagina’s komen diverse interessante onderwerpen aan bod.
Het einde van het jaar nadert. Iedereen is druk, druk en nog eens druk. Niets nieuws onder de zon, zou je zeggen. Toch wordt die drukte ergens door veroorzaakt. Ongetwijfeld heeft het ermee te maken dat een ieder zijn bureau opruimt en van alles tegenkomt in de sfeer van: “O ja, dat moet ik nog doen.” Of: “Die moet ik nog even bellen.” Hoewel veel zaken gewoon doorgaan, wordt regelmatig gedacht dat op 1 januari iets totaal nieuws gaat gebeuren. In sommige gevallen kan dat ook het geval zijn. In de praktijk echter is het meestal een vervolg van activiteiten die al in 2011 zijn gestart.
Opmerkelijk is bijvoorbeeld het artikeltje ‘Knap werk introduceert app voor vakman’. De app van Knap werk vervangt een deel van de papieren administratie tijdens de uitvoering. U kunt er uren mee bijhouden, materiaal bestellen, meerwerk melden en het werk opleveren. De app is gratis te downloaden op het platform van Android Market en in de AppStore. Wilt u de nieuwsbrief lezen? Ga naar www.knap-werk.nl of bestel bij FOSAG een gedrukt exemplaar.
SGA Vakdagen Van 25 tot en met 27 oktober vonden in Gorinchem de Schilder, Glas en Afbouw Vakdagen plaats. Het evenement trok bijna tienduizend bezoekers.
Een van de zaken die in de regel te lang op de plank blijven liggen is de aandacht voor scholing van medewerkers. Hoe zorg ik dat mijn medewerkers bijblijven in hun ontwikkeling en de ontwikkelingen die het bedrijf voorstaat? Hoe staat mijn bedrijf ervoor waar het gaat om bijvoorbeeld ouderenbeleid? Heeft u goed in beeld wanneer bij u de vervangingsvraag optreedt? Juist met de winter op de stoep kan hier eens goed aandacht aan worden besteed. Immers, aandacht voor medewerkers stimuleert diezelfde medewerkers in het kader van het algemene bedrijfsbelang. Ik adviseer dan ook om eens goed te kijken naar uw bedrijfsopleidingsplan of voor, zover dit er niet ligt, hier aandacht aan te besteden. Veelal komen er toch verrassingen uitrollen, en blijken er scholingswensen te bestaan bij zowel de individuele medewerker als collectief vanuit het bedrijf.
Ook Savantis was op de beursvloer te vinden, ditmaal met vijf andere partijen in een gemeenschappelijke stand. De opleidings- en bedrijfsadviseurs van Savantis vroegen met name aandacht voor trainingsactiviteiten. Wilt u daar meer over weten? Ga naar www.savantis.nl > Trainingen. Ontvangt u graag de kersverse brochure ‘Maatwerk in kennis en vaardigheden’? Bel 0182 - 64 11 11.
Wilt u meer weten over bijscholing in de vorm van trainingen? Denkt u na over een reguliere opleiding zoals de Kader- en Ondernemersopleiding? Voor advies staan de opleidingsadviseurs van Savantis voor u klaar. Stel uw vraag of breng een bezoekje aan www.savantis.nl. Ook in 2012 zijn we er voor u!
Agenda 15-17 maart 2012 Skills Masters Ahoy Rotterdam
Aad van der Star is manager sector Schilderen en Onderhoud en Training & Advies bij Savantis.
31 mei 2012 Finale Savantis Tronenwedstrijd Archeon, Alphen aan den Rijn
Colofon Redactie:
Aad van der Star, Paul van Wezenberg, Marc van Zanten
Bijdragen:
Theo Mos, Aad van der Star, Paul van Wezenberg
Vormgeving:
Leo van der Helm
Beeldmateriaal: Deltion College, Lindhout Schilder-vastgoedonderhoud,
Postbus 76 2740 AB Waddinxveen Limaweg 25 2743 CB Waddinxveen T 0182-64 11 11 F 0182-64 11 00
[email protected] www.savantis.nl
Schilder^sCOOL Rotterdam, Schildersvakcentrum Centraal Nederland (SCN), Paul van Wezenberg Oplage:
15.500 exemplaren
Druk:
Veldwijk-Van Loon Grafische Bedrijven B.V., Waddinxveen
december 2011
12
