KWALITEITSVERSLAG 2013 - SPSAO 1. WERKGEBIED RC
De SPSAO heeft met verloskundigenpraktijken, ziekenhuizen en echocentra, die aan de landelijk vastgestelde normen voldoen, contracten afgesloten voor het verrichten van activiteiten in het kader van de Prenatale Screening. Het AMC is als derdelijns zorgverlener betrokken bij de prenatale diagnostiek. Een aantal ziekenhuizen in de regio zijn zogenaamde satellietziekenhuizen, namelijk Almere Flevoziekenhuis, OLVG Amsterdam, Tergooi Blaricum, Den Helder Geminiziekenhuis en Zaandam Zaans Medisch Centrum.
1
2. ORGANISATIE
Bestuur Het bestuur van de SPSAO bestaat uit zes leden, die allen een professionele binding hebben met de prenatale screening. Zo hebben zowel gynaecologen, verloskundigen, echoscopisten als laboratoriumdeskundigen zitting in het bestuur. Daarenboven zijn er drie vervangende leden, die desgewenst altijd de bestuursvergaderingen mogen bijwonen. De samenstelling van het bestuur per 31 december 2012 was als volgt: Tabel 1: Samenstelling Bestuur Naam Prof. Dr. J.A.M. van der Post
Vertegenwoordiger* Afdelingshoofd Verloskunde & Gynaecologie, AMC
Drs. M. van Alphen Mw. dr. P. Robles de Medina Prof. dr. A. Sturk Mw. D. Ridder-Mol
Gynaecoloog, Flevoziekenhuis Arts-echoscopist AMC Hoofd LAKC, AMC Verloskundig-echoscopist, Verloskundig Centrum Hilversum
Mw. M.S.A. de Hoog-Glaudemans Mw. Dr. B. Braams -Lisman Mw. D.M.I.M. Lesscher
Echoscopist Gynaecoloog, Waterlandziekenhuis, vervangend lid Verloskundige, VC Oost Echopunt Amsterdam, vervangend lid
Mw. M. Th. W. Vlegels
Echoscopist, Rodekruis Ziekenhuis Beverwijk en Echocentrum MaMa Velserbroek, vervangend lid
* persoon vertegenwoordigt ondergenoemde beroepsgroep, organisatie, etc. in het bestuur/begeleidingcie etc.
Tabel 2: Medewerkers Bureau Naam
Mw. dr. E. Pajkrt Mw. dr. P. Robles de Medina Mw. A.N. Hartman Mw. K. van de Kamp Mw. M.T. Willekens Mw. L. van Leijden Mw. dr. R.J.M. Snijders
Functie
Directeur Screeningscoördinator
Regiobeheerder, Bureaumanager Datamanager Hands-on trainer echoscopie Kwaliteit
Beleidsmedewerker (extern)
Fte 0,2 0,4 0,78 0,6 0,22 0,11 freelance
Naast bovengenoemde activiteiten hebben de leden van de SPSAO zitting in diverse landelijke commissies: - lid van Platform Downsyndroom screenings laboratoria; - lid van landelijk Platform van de 8 regionale centra voor prenatale screening; - lid van het Centraal Orgaan CVB-RIVM; - lid van werkgroep ORP (Peridos/RIVM); - lid van werkgroep Kwaliteit; - lid van werkgroep Onderzoek. De heer Sturk vertegenwoordigt het Platform Downsyndroom screenings laboratoria. Mevrouw Pajkrt vertegenwoordigt het Platform, het Centraal Orgaan CVB-RIVM, de werkgroep Kwaliteit en Onderzoek. Mevrouw Hartman vertegenwoordigt het Platform en het Overleg Regiobeheerders Peridos (ORP). Mevrouw van de Kamp vertegenwoordigt de werkgroep Informatiemanagement.
2
3. CONTRACTEN In 2013 is er een verloskundig centrum met een counselingscontract bij een ander Regionaal Centrum naar SPSAO overgestapt, waarbij er een contract voor het verrichten van NT en SEO is afgesloten. Bij één centrum is het SEO contract gestopt in 2013.
Tabel 3: Aantal contracten met organisaties en zorgverleners Type contract
Aantal organisaties*
Aantal zorgverleners
Counseling SEO NT
62 20 21
238 82 59
* Voor gecontracteerde organisaties zie bijlage 1
Gecontracteerd screeninglaboratorium:
in Amsterdam
Laboratorium Algemene Klinische Chemie (LAKC) van het AMC
4. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING/ OPLEIDING VAN CONTRACTANTEN Tabel 4: Opleiden/faciliteren van opleiding Naam scholing Doelgroep Themabijeenkomst – Contractanten ventriculomegalie en anencefalie WFE symposium Contractanten Hartpracticum Echoscopisten Bijscholing Counseling NIPT
Hands-on training
Toelichting Regiobijeenkomst
Alle betrokkenen bij prenatale screening Echoscopisten en gynaecologen, verbonden aan de SPSAO
Landelijke bijeenkomst 4 maal, videoverslag op de website Regiobijeenkomst Wanneer gewenst een zorgverlener zich aanmelden voor een hands-on training
Tabel 5: Controle van deskundigheidsbevorderende activiteiten door contractanten
Type contractant Echoscopisten
NT echoscopisten
Wijze van controle deskundigheidbevordering Gevolgde na- en bij scholing echoscopie/BEN accreditatie FMF verricht kwaliteitscontroles op de nekplooimetingen
Overige manieren van deskundigheidsbevordering • Nieuwsbrieven: 3 • Website: www.spsao.nl • Regionale bijeenkomsten: 3
3
Toelichting
Minimaal 8 punten per jaar Jaarlijks vindt een controle en audit per centrum en per echoscopist plaats
5. IMPLEMENTATIE LANDELIJKE KWALITEITSEISEN EN AFSPRAKEN Toelichting: Jaarlijks in Platform RC in overleg met CvB afspreken over welke kwaliteitseisen en afspraken het gaat.
Tabel 6: Voortgang implementatie landelijke kwaliteitseisen en afspraken gemaakt in Centraal Orgaan Kwaliteitseis Wijze van implementatie wijziging
Afspraak in Centraal Orgaan vergaderdatum
Wijze van implementatie
6. KWALITEITSAUDITS In 2013 heeft er 1 intercollegiale visitatie plaatsgevonden in het UMC St. Radboud. De echocentra verbonden aan SPSAO zullen in 2014 worden gevisiteerd. A. echocentra •
Organisatie audits
Samenstelling auditteam Het auditteam bestond uit twee personen, de regiobeheerder en de screeningscoördinator/ echodeskundige. Bij één visitatie was een externe medisch technicus betrokken ter beoordeling van de gebruikte echoapparatuur. Het team voldoet aan landelijke afspraak: 2 à 3 personen, waarvan tenminste 1 deskundig ten aanzien van maken van echo’s.
Werkwijze audit In 2008 is gestart met de visitaties. De SPSAO verrichtte regelmatig visitaties om te beoordelen of voldaan werd aan de algemene landelijke kwaliteitseisen gesteld door het RIVM met betrekking tot opleiding van de echoscopisten, contract en overeenkomst, aantallen verrichtingen, bij- en nascholing, protocol echoscopisch onderzoek 1e en 2e trimester screening, kwaliteitsborging en gegevensvastlegging. Het auditteam bestond uit twee personen, de regiobeheerder en de screeningscoördinator/ echodeskundige. Bij één visitatie was een externe medisch technicus betrokken ter beoordeling van de gebruikte echoapparatuur. De afvaardiging vanuit het echocentrum bestond steeds uit één persoon vanuit de organisatie van het echocentrum, tenminste één SEO-echoscopist en tenminste één NTechoscopist. Het visitatieformulier bestaat uit Deel A en Deel B. Deel A van het visitatieformulier werd enkele weken voorafgaande aan de visitatie en op basis van gegevens uit Peridos en de FMF database door de SPSAO ingevuld. Ontbrekende gegevens werden daarna door de contactpersoon van het centrum aangevuld en uiterlijk een week voor de visitatie teruggestuurd naar de SPSAO. Onderdelen van deel B werden tijdens de visitatie worden besproken en ingevuld. Tijdens de visitatie werden tevens per echoscopist van drie willekeurig gekozen ID nummers de beelden opgevraagd worden van HC, AC, Femur, TCD en wervelkolom (het zogenaamde SEO-minilogboek). Voor het opstellen van het visitatierapport worden de landelijke richtlijnen voor de kwaliteitsaudit als uitgangspunt genomen. Het verslag van de visitatie wordt gevormd door: Het visitatieformulier deel A en deel B, aangevuld met een evaluatie van het visitatiegesprek, inclusief verbeterpunten, adviezen en eventueel zwaarwegende adviezen.
4
De kwaliteitsaudit bij de echocentra voldoet aan landelijk format. Tabel 7: Kwaliteitsaudits echocentra huidige ronde Plaats organisatie Naam organisatie Datum visitatie Nijmegen
•
UMC St. Radboud
Datum afronding audit
16-4-2013
Resultaten audits
Tabel 8: Verbeterpunten bij de kwaliteitsaudits van de echocentra Type verbeterpunt Aantal centra met dit verbeterpunt Karakteristieken echocentrum Kwaliteit echoscopisch onderzoek Ketenzorg Werkwijze Gegevens Overig
Toelichting
Aantal (en %) echocentra zonder verbeterpunten: … Gemiddeld aantal verbeterpunten per echocentrum: … Consequenties ten aanzien van contracten: geen/beschrijf B. counseling
De toetsing op het gebied van counseling is voornamelijk gebaseerd op de kwantitatieve controle van door de counseling contractanten geregistreerde gegevens in Peridos. C. screeningslaboratorium • aantal analyses door screeningslaboratorium: … • analyse door referentielab: nvt
5
7. UITVOERING PRENATALE SCREENING IN DE REGIO Tabel 9: Aangeleverde gegevens in Peridos in 2013 Type Praktijken die gegevens aanleverden contract in Periodos Aantal % Counseling 50 82 SEO 21 100 NT 20 95
Tabel 10: Aantal verrichtingen in jaar 2013 en 2012 Verrichting* 2013 Counseling over combinatietest 9.361 Counseling over SEO 8.165 Gecounselde zwangeren 10.501 Combinatietest 6.999 SEO** 14.773
Toelichting
1 centrum leverde nog niet aan, in 2013 begonnen met uitvoeren NT. Binnenkort eerste aanlevering.
2012
9.812 8.862 12.878 7064 14.446
* aantal counselingen is geteld per zwangere; aantal combinatietesten en SEO’s is geteld per foetus ** betreft primaire SEO
Tabel 11: Kenmerken deelnemers aan combinatietest Kenmerken deelnemers 2013 n Leeftijd zwangere 6.999 • < 36 jaar 5.030 • ≥ 36 jaar 1.969 Wijze van kansberekening • FMF/Astraia (echocentrum) 6.100 • LC Elipse (screeningslab) 899
%
2012 n
71,9 28,1
7.064 5.015 2.049
87,2 12,8
6.147 917
Tabel 12: Combinatietest: uitkomsten in 2013 en 2012 2013 Uitkomsten screening (per foetus) Aantal % • Verhoogde kans T21 444 6,3 • Verhoogde kans T13 110 1,6 • Verhoogde kans T18 156 2,2 • Totaal verhoogde kans 475 6,8 trisomie
2012 Aantal
340 111 96 372
%
71 29 87 13
%
4,8 1,6 1,4 5,3
Tabel 13: Combinatietest: vervolgtraject en resultaat bij verhoogde kans/ vermoeden aandoening in 2013 Uitkomsten screening Vervolgonderzoek in PNDVermoeden bevestigd (per foetus) (satelliet)centrum Aantal % van aantal met Aantal % van vervolgonderzoek deze uitkomt in PND(satelliet)centrum • Verhoogde kans T21 191 43,0 26 [43]* 13,6 [23] • Verhoogde kans T13 63 57,3 5 [34] 7,9 [54] • Verhoogde kans T18 81 51,9 7 [32] 8,6 [40] • Totaal verhoogde kans 199 41,9 38 [43] 19,1 [22] trisomie Invasieve diagnostiek [alle chromosoomafwijkingen]
6
Figuur 2: Mediane NT (mm) naar CRL (mm) bij eenlingen
Figuur 3: Mediane MoM NT bij eenlingen naar aantal NT-metingen per echoscopist
7
Tabel 14: SEO: uitkomsten in 2013 en 2012 2013 Uitkomsten screening (per foetus) Aantal • Vermoeden NBD 10 • Vermoeden overige 333 aandoening
% 0,07 2,2
2012 Aantal
%
8 306
0,06 2,2
Tabel 15: SEO: vervolgtraject en resultaat bij verhoogde kans/ vermoeden aandoening in 2013 Uitkomsten screening Vervolgonderzoek in PNDVermoeden bevestigd (per foetus) (satelliet)centrum Aantal % van aantal met Aantal % van vervolgonderzoek deze uitkomt in PND(satelliet)centrum • Vermoeden NBD 10 100 9 90 • Vermoeden overige 258 77 135 52 aandoening Tabel 16: Zwangerschapsduur bij (primaire) SEO Zwangerschapduur bij SEO 2013 (weken + dagen) n • 18+0 t/m 18+6 652 • 19+0 t/m 19+6 7563 • 20+0 t/m 20+6 5736 • 21+0 t/m 21+6 681 • 22+0 en later 201
% 4,4 50,9 38,6 4,6 1,4
2012 n
215 3.014 8.546 1.967 344
%
1,5 21,3 60,5 13,9 2,4
Tabel 17: Aantal verrichtingen per uitvoerder gerelateerd aan de kwaliteitseis over minimum aantal verrichtingen per jaar Toelichting Type zorgverlener Aantal (%) zorgverleners dat voldoet aan deze kwaliteitseis Kwaliteiteis t.a.v. aantal verrichtingen per jaar Counselor 47 Kwaliteitseis: 50 counselingsgesprekken SEO-echoscopist
73
Kwaliteitseis: ervaren 150; starter 250 NT-echoscopist
59*
3 hebben niet het hele jaar gewerkt. Aantal GUO over 2013 zijn meegerekend.
Kwaliteitseis: ervaren 100; starter 150 * Dit percentage is inclusief PND-artsen die niet aan de eis van 100 per jaar voldoen. Het lage percentage is een aandachtspunt waar de komende jaren actie op wordt ondernomen.
8
Bijlage 1. Samenwerkingsovereenkomsten Nr.
Zorginstelling
C*
N*
S*
1
Alkmaar Partners in Verloskunde
x
x
x
2
Almere Flevoziekenhuis
x
x
x
3
Almere, Stg. Zorggroep Almere verloskundigenpraktijk Buiten
x
4
Almere, Stg. Zorggroep Almere verloskundigenpraktijk Castrovalva/ Parkwijk
x
5
Almere, Stg. Zorggroep Almere verloskundigenpraktijk Perspectief/Boog
x
6
Almere, Stg. Zorggroep Almere verloskundigenpraktijk Stad/Haven
x
7
Almere Verloskundigenpraktijk De Eerste Stap
x
8
Almere Verloskundigenpraktijk Het Geboorte-atelier
x
9
Amsterdam AMC
x
x
x
10
Amsterdam Boven IJ Ziekenhuis
x
x
x
11
Amsterdam DC Prenataal
x
x
12
Amsterdam Geboortecentrum Geel
x
13
Amsterdam Geboortecentrum Rood
x
14
Amsterdam Liva Verloskundig Centrum
x
15
Amsterdam OLVG
x
x
x
16
Amsterdam VC Oost Echopunt
x
x
17
Amsterdam Verloskundig centrum NOVA locatie IJburg
x
18
Amsterdam Verloskundig centrum NOVA locatie van Swinden
x
19
Amsterdam Verloskundigenpraktijk A'dam Oost
x
20
Amsterdam Verloskundigenpraktijk Astrid Limburg
x
21
Amsterdam Verloskundigenpraktijk Bijlmermeer
x
22
Amsterdam Verloskundigenpraktijk Bilderdijk
x
23
Amsterdam Verloskundigenpraktijk Nicolaas Witsenkade
x
24
Amsterdam Verloskundigenpraktijk Oostelijke Eilanden
x
25
Amsterdam Verloskundigen aan 't IJ
x
26
Amsterdam Verloskundigen Vida
x
x
x
27
Amsterdam Vroedvrouwenpraktijk Ruyschstraat
x
28
Amsterdam Vroedvrouwenpraktijk Terra
x
29
Assendelft Verloskundigen 1666
x
30
Assendelft Verloskundigen 2022
x
31
Beverwijk Rode Kruis Ziekenhuis
x
x
x
32
Beverwijk Verloskundige Praktijk
x
33
Blaricum Tergooiziekenhuizen (samen met nr 43)
x
x
x
34
Castricum Verloskundigenpraktijk
x
35
Den Helder Gemini Ziekenhuis
x
x
x
36
Geboortehuis verloskundigenpraktijk Bussum-Naarden
x
37
Heemskerk Stichting BUCH/Echocentrum Midden Kennemerland
x
x
38
Heemskerk Verloskundige Praktijk
x
39
Heiloo Verloskundige Praktijk Haesackerlaan
x
40
Hilversum Materna Verloskundigenpraktijk
x
41
Hilversum Tergooiziekenhuizen (samen met nr 34)
x
x
x
42
Hilversum Verloskundigenpraktijk de Eedenburgh
x
43
Hilversum Verloskundigenpraktijk Aanvang
x
44
Hilversum Verloskundig Centrum t Gooi
x
x
9
45
Huizen Verloskundige Praktijk Govers
x
46
Huizen Vroedvrouwenpraktijk Zuiderzee
x
47
Kortenhoef Verloskunde Wijdemeren-Vreeland
x
48
Kortenhoef Verloskundige Praktijk
x
49
Krommenie Praktijk Poppie
x
50
Landsmeer-Oostzaan-Amsterdam Verloskundige Praktijk
x
51
Mijdrecht Verloskundige Maatschap De Ronde Venen
x
52
Naarden Bussum Verloskundige Praktijk Goed bevallen
x
53
Purmerend Echocentrum
54
Purmerend Verloskundig Centrum Waterland (samen met 58)
x
55
Purmerend Verloskundigenpraktijk
x
56
Purmerend Waterland Ziekenhuis (samen met 56)
57
Schagen Screeningscentrum Noord-Holland Noord
58
Uitgeest-Akersloot Verloskundige Praktijk
x
59
Velserbroek Echocentrum MaMa
x
60
Velserbroek Verloskundigenpraktijk
x
61
Volendam Verloskundigen Waterland Oost
x
62
WAZ Echopraktijk Waterland Amsterdam Zaanstreek
63
Weesp Verloskundige Praktijk
x
64
Wormer-Wormerveer Verloskundige Praktijk
x
65
Zaandam Geboortecentrum Zaandam Zuid
x
66
Zaandam Proline Echografie Praktijk
67
Zaandam Verloskundigenpraktijk Lavita
x
68
Zaandam Zaans Medisch Centrum
x
69
Zaandijk Verloskundigenpraktijk José en Hugo Heilema
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
*C=counseling, N=NT, S=SEO
10
x
x
