kiezen jaarverslag 2014

kiezen jaarverslag 2014

H

W E S T- T ER S C HELLING

Ziekenhuis

Z

Zorgcentrum

Z

st. a n n a pa r oc h i e T Z U M M AR U M

K o l l um

Z

Z

N O AR D B U RG U M hurdegaryp

LEE U W AR D EN H harlingen H

Z

Z

Z

Z Z franeker GR O U

Z

heerenveen H

H

l e mm e r H Steenwijk H

2

Z

Samen voor de beste zorg Medisch Centrum Leeuwarden, Ziekenhuis Tjongerschans en Noorderbreedte zijn samen Zorgpartners Friesland. Wij bieden zorg en service aan mensen in Friesland en daarbuiten. Soms even. Soms langer. Soms voor altijd. Kwalitatief hoogstaande zorg waarmee we dichtbij mensen staan. Waarmee wij ons onderscheiden. Van Terschelling tot de Kop van Overijssel. Van ziekenhuiszorg tot woonzorgcentrum. Op onze locaties en bij mensen thuis. Artsen, verpleegkundigen, verzorgenden en specialisten werken samen. Samen voor de beste zorg. Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) Locaties in Leeuwarden en Harlingen Telefoon (058) 286 66 66 www.mcl.nl

Ziekenhuis Tjongerschans Locaties in Heerenveen, Lemmer en Steenwijk Telefoon (0513) 685 685 www.tjongerschans.nl

Noorderbreedte 16 locaties in Noord-Friesland, Noorderbreedte Thuiszorg & Noorderbreedte State Telefoon: (058) 280 30 30 www.noorderbreedte.eu

Meer weten? www.zorgpartnersfriesland.nl/jaarverslag. Of kijk op de websites van de afzonderlijke onderdelen.

jaarverslag 2014

kiezen

3

4

Inhoud

5

V e r sl ag va n de R a a d va n Be s t uur 6 V e r sl ag va n de R a a d va n Toe zich t 8 Highl igh t s be s t uur e n toe zich t 13 org a nogr a m 15 voorn a a ms t e risic o's 18 MCL 20 Ov e r he t MCL 22 S a me n be t e r v e rde r 23 De toe koms t 28 MCL in cijf e r s 30 Tjonge r s ch a ns 32 Ov e r zie k e nhuis Tjonge r s ch a ns 34 E l k e dag l e re n e n v e rbe t e re n 35 De toe koms t 40 Tjonge r s ch a ns in cijf e r s 42 Noorde rbre e dt e 4 4 Ov e r Noorde rbre e dt e 46 Voorbe re ide n op de w e re l d va n morge n 47 De toe koms t 52 Noorde rbre e dt e in cijf e r s 54

jaarverslag 2014

kiezen

Verslag van de Raad van Bestuur Verandering. Het lijkt soms wel de enige constante in onze sector. Zowel cure als care krijgen te maken met fundamentele stelselwijzigingen. De zorg moet goedkoper en dichter bij mensen worden georganiseerd. De filosofie daarbij: ‘hoe meer en langer mensen voor zichzelf kunnen zorgen, hoe beter het is’. Beter voor het welbevinden van mensen zelf. Beter voor de betaalbaarheid van de zorg die - zo is de gedachte efficiënter kan worden uitgevoerd.

6

De drie onderdelen van Zorgpartners Friesland hebben het afgelopen jaar hierop geanticipeerd. Dat deden ze natuurlijk al langer en dat blijven ze doen. Toch, omdat veel veranderingen in wetten en regels per 2015 zullen worden doorgevoerd, is 2014 in veel gevallen het jaar van de keuze gebleken. Het MCL, ziekenhuis Tjongerschans en Noorderbreedte moesten kiezen en hebben dat – hoe lastig dat soms ook is - gedaan. Allereerst kiezen voor een herkenbaar en toekomstbestendig profiel als antwoord op de veranderende realiteit om hen heen. Zo hebben de beide ziekenhuizen in 2014 gewerkt aan nieuwe beleidsplannen voor de periode tot 2020 en Noorderbreedte heeft in 2014 een nieuwe visie op zorg neergelegd. Hoewel de verschillende profielen nog volop in ontwikkeling zijn, worden de contouren steeds duidelijker. Op de tweede plaats kiezen voor nog meer afstemming met allerlei partners in de keten. Anno nu is zorg verlenen meer dan ooit samenwerken geworden. Daarbij staat het belang van de patiënt en cliënt voorop. Zorg moet gestroomlijnd zijn in goed geschakelde ketens, wie het ook uitvoert en waar dat ook gebeurt. Dus wordt er samengewerkt, bijvoorbeeld met huisartsen, andere Friese ziekenhuizen, regionale zorginstellingen en patiëntenorganisaties.

Dan kiezen we voor kwalitatief goede en veilige zorg. De afgelopen jaren is gebleken dat extra inzet nodig was om de kwaliteitslat hoger te leggen. Door onze aandacht te focussen op concrete verbeteringen, door in de organisatie meer verantwoordelijkheid bij zorgprofessionals zelf te leggen, door te investeren in een werkcultuur waarin leren heel gewoon is en door zorgprocessen anders en gedigitaliseerd te organiseren. Terugkijkend op 2014 kunnen we constateren dat het met de inzet van velen is gelukt om het kwaliteitsbewustzijn verder te vergroten en vanzelfsprekend onderdeel te maken van de dagelijkse werkroutine. Natuurlijk kan zorg altijd beter en zal het sturen op resultaat en kwaliteit ook de komende jaren voortdurend onze aandacht vragen. Om veranderingen bij te kunnen blijven benen zullen we ruimte moeten maken voor investeringen. Bijvoorbeeld in ICT, technische infrastructuur, gebouwde omgeving, opleiding en onderzoek. Dat vraagt om financiële soliditeit. Bij gelijkblijvende of zelfs teruglopende omzet, ontkomen we dus niet aan kostenbesparingen. Deels kunnen we kosten verminderen door anders en efficiënter te werken, maar we zullen ons in toenemende mate de vraag moeten stellen wat we wel en wat we niet meer moeten doen. Waar ligt onze meerwaarde? Besluiten om dingen niet meer te doen, is nooit eenvoudig. Het zijn keuzes die mensen hoe dan ook raken. Onze patiënten en cliënten, maar ook onze medewerkers die ander werk krijgen of zelfs hun baan zien verdwijnen. Die keuzes maken we niet licht, maar we gaan ze ook niet uit de weg. Alleen door te kiezen blijven de onderdelen van Zorgpartners Friesland in staat ook de komende jaren lenig met alle veranderingen mee te bewegen. Dat is onze overtuiging. Mr. W.J.G. Blaauw, voorzitter Raad van Bestuur

jaarverslag 2014 kiezen

7

De Raad van Toezicht houdt toezicht op het gevoerde beleid van Zorgpartners Friesland. Die verantwoordelijkheid nemen we heel serieus. De verhoudingen in het zorglandschap veranderen en risico’s nemen toe. Dat vraagt van een organisatie als Zorgpartners Friesland en haar onderdelen dat ze ‘in control’ zijn en snel en alert kunnen reageren op veranderingen die zich voordoen. Alleen zo kunnen ze hun kernopdracht blijven waarmaken: goede zorg bieden aan hen die dat nodig hebben. Vanuit diezelfde drijfveer geeft ook de Raad van Toezicht invulling aan haar werk. In dit verslag staat hoe.

Verslag van de Raad van Toezicht

8

9

Net zoals vorig jaar is 2014 een spannend jaar gebleken. Een jaar waarin de onderdelen van Zorgpartners Friesland moesten voorsorteren op een nog onzekere toekomst. Zowel in cure als in care volgen de veranderingen elkaar in hoog tempo op. Van de hervorming van de langdurige zorg tot registratie aan de hand van de DOT-systematiek. Tegelijkertijd zien we dat het zorglandschap opgeschud wordt en dat zorg verschuift in de keten. Van het ziekenhuis naar de huisarts. Van het zorgcentrum naar mensen thuis. De onderliggende dynamiek begrijpen we; de wereld om ons heen verandert, dus de zorg kan en mag daarbij niet achterblijven. Tegelijkertijd is het verandertempo hoog en dit vraagt van onze ziekenhuizen en Noorderbreedte grote inspanningen om de zorg te blijven leveren waar om wordt gevraagd. En dat in een tijd dat zorgkwaliteit meer dan ooit onder het vergrootglas ligt en de financiële ruimte

om te investeren afneemt. De Raad van Toezicht constateert daarom met waardering dat het de onderdelen is gelukt hun posities te behouden en zich – elk op hun eigen manier – voor te bereiden op de toekomst. De Raad van Toezicht onderschrijft de door de Raad van Bestuur genomen beslissingen en ondersteunt het beleid van het concern en de daartoe behorende onderdelen.

Ont wikkeling concern In 2012 is het huidige concern gevormd. Het concern bestaat uit drie BV’s met elk een eigen identiteit. Door samenwerking en bundeling van expertise in Zorgpartners Friesland kunnen synergievoordelen beter worden benut. Zo draagt de concernvorming bij aan een efficiënte organisatie van de topzorg in Friesland. De organisatie én het bestuur en toezicht van het concern blijven een belangrijk aandachtspunt voor de Raad van

Bestuur en Raad van Toezicht. Ook in 2014 zijn we daarom doorgegaan met de in 2013 gestarte discussie over de gewenste ‘ontwikkelrichting’ van Zorgpartners Friesland. Het is in elk geval duidelijk dat de ontwikkelingen in cure en care zoveel verschillen, dat ze elk ook om afzonderlijk toezicht vragen. Daarom hebben we in 2014 besloten deelraden in te stellen voor cure en care.

Vergaderingen R a ad van Toezicht De Raad van Toezicht overlegde in 2014 acht keer. Van de laatste twee vergaderingen was het eerste deel steeds een besloten bijeenkomst. Verschillende onderwerpen zijn besproken, zoals de ontwikkelrichting van het concern, de samenwerking met Thuiszorg Het Friese Land, de integrale bekostiging van de ziekenhuizen en de beleidskaders 2015. Ook mededelingen vanuit de diverse commissies van de Raad van Toezicht (zie hierna) stonden op de agenda. Tijdens de vergaderingen van april en december zijn de jaarrekeningen 2013 en de exploitatiebegroting 2015 goedgekeurd.

De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft daarnaast een aantal keren gesproken met de voorzitter van de Raad van Bestuur over de algemene gang van zaken en ter voorbereiding van de vergaderingen van de Raad van Toezicht. In september heeft de Raad van Toezicht een werkbezoek afgelegd aan zorgcentrum Abbingahiem in Leeuwarden. Ten slotte is een delegatie van de Raad van Toezicht een aantal keer aanwezig geweest bij overleggen van de OR, cliëntenraden en de medische staven.

Auditcommissie In de auditcommissie hebben de heren Baks (voorzitter) en Hendriks zitting. De commissie houdt toezicht op het financieel beleid en de risicobeheersing van de instelling. De commissie heeft in het verslagjaar drie keer vergaderd. Naast de jaarstukken, het accountantsverslag en de managementletter, is onder andere aandacht besteed aan de gevolgen van de integrale bekostiging voor MCL en Tjongerschans.

jaarverslag 2014 kiezen

Remuner atie- en benoemingscommissie In de remuneratie- en benoemingscommissie zitten de heren Erkelens en Wintels (voorzitter). Deze commissie adviseert de Raad van Toezicht op het gebied van selectie, benoemingen en beloning van leden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur. In het verslagjaar heeft de commissie vier keer vergaderd. Onderwerpen van gesprek waren onder andere de invulling van het voorzitterschap van de Raad van Bestuur, de herorientatie op de ontwikkelingrichting van Zorgpartners Friesland, het voordrachtsrecht van de cliëntenraden en de instelling van de deelraden voor cure en care.

Commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg

10

De Commissie Toezicht Kwaliteit van Zorg adviseert de Raad van Toezicht over het beleid op het gebied van kwaliteit en veiligheid van zorg en de wijze waarop de Raad van Bestuur daaraan sturing geeft. Ook opleiding en wetenschappelijk onderzoek behoren tot de aandachtsgebieden van de commissie. De commissie bestaat uit vier leden: de heer Sleijfer (voorzitter), de heer Hut, mevrouw Verkerk en mevrouw Kramers. In 2014 is vier keer vergaderd. Op de agenda stonden onder andere managementrapportages kwaliteit en veiligheid, brandveiligheid en de invulling door de Raad van Bestuur van de verantwoordelijkheid voor kwaliteit en veiligheid.

Samenstelling R a ad van Toezicht en R a ad van Bestuur De Raad van Toezicht bestaat uit acht leden (zie kader). De leden zijn benoemd voor een periode van vier jaar, met de mogelijkheid om deze termijn een keer te verlengen. (Her)benoeming gebeurt op basis van een profielschets die openbaar is. De Raad van Toezicht evalueert periodiek het eigen functioneren en houdt jaarlijks functioneringsgesprekken met de leden van de Raad van Bestuur. De leden zijn onafhankelijk en hebben op geen enkele wijze belang bij de stichting. Er is een beleid voor de beloning van de leden van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht is zo samengesteld dat een goede verdeling van deskundigheden en aandachtsgebieden over de toezichthouders is gewaarborgd. Zo beschikt ten minste één toezichthouder over financiële kennis (de heren Wintels, Baks en Hendriks). Daarnaast beschikt ten minste één toezichthouder over kennis van zorg (mevrouw Verkerk en de heren Sleijfer en Hut). Op 22 april 2014 is mevrouw Verkerk in de Raad van Toezicht benoemd, op voordracht van de (centrale) cliëntenraden. Zij volgt mevrouw Zomer op. Op 17 juni 2014 heeft de Raad van Toezicht mevrouw Kramers als nieuw lid benoemd. Haar zetel in de Raad van Toezicht is nieuw. Zij is benoemd op voordracht van de Centrale Ondernemingsraad.

SAMENSTELLING RAAD VAN TOEZICHT (31 DECEMBER 2014)

Mr. M.J.G. Wintels (1963)

H.P.S. Baks (1955)

Profiel: publieke sector; fiscaal-juridische achtergrond Per 1 december 2012 voor 4 jaar benoemd, eerst als lid van de Raad van Toezicht en per 1 april 2013 als voorzitter Nevenfuncties: -  Voorzitter Raad van Toezicht Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) -  Voorzitter Hoofdbestuur Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU) -  Voorzitter stichting KNWU Development Team, Ned. Opleidingsploeg voor aankomend wielerprofs

Profiel: publieke sector Benoemd voor 4 jaar per 1 juni 2007. Herbenoemd voor 4 jaar per 1 mei 2011. Huidige functies: - Lid Raad van Toezicht Viva! Zorggroep - Lid Raad van Toezicht Ziekenhuis Rivierenland Tiel - Lid Adviesraad Sanofi Aventis - Voorzitter landelijk overleg auditalert GGZ

Drs. P.K.H. Hut (1949) Ir. P.A.E. van Erkelens (1953) secretaris en vice-voorzitter Profiel: publieke sector Benoemd voor 4 jaar per 1 mei 2006 Herbenoemd voor 4 jaar per 1 mei 2010 Herbenoemd voor 2 jaar per 1 mei 2014 Huidige hoofdfunctie: - Dijkgraaf Wetterskip Fryslân Nevenfuncties: - Lid van bestuur RSG Magister Alvinus Sneek -  L id Raad van Commissarissen Provinciaal Waterbedrijf Noord-Holland (PWN)

Profiel: zorginhoudelijk Per 1 augustus 2010 benoemd voor 4 jaar als lid Raad van Toezicht van stichting De Tjongerschans. Per 1 januari 2012 benoemd als lid Raad van Toezicht Zorggroep Noorderbreedte (thans: Zorgpartners Friesland). Herbenoemd voor 4 jaar per 1 augustus 2014 . Voormalige hoofdfunctie: - Oncologisch chirurg Martini Ziekenhuis Groningen Nevenfuncties: - Voorzitter Kon. Zeilvereniging "Neptunus" Delfzijl - Lid Plaatselijke Commissie KNRM Eemshaven - Voorzitter VVD Afdeling Haren

Ing. C.E.M. Hendriks (1958) Prof.dr. D.T. Sleijfer (1943)

illustratie: Gerco van Beek

Profiel: professionele organisatie; zorginhoudelijk Benoemd voor 4 jaar per 1 juli 2009 Herbenoemd voor 4 jaar per 1 juli 2013 Voormalige hoofdfunctie: - Internist en hoogleraar klinisch onderwijs bij het Universitair Medisch Centrum Groningen Nevenfuncties: - V ertrouwenspersoon wetenschappelijke integriteit bij het Universitair Medisch Centrum Groningen - Voorzitter Raad van Toezicht Dialyse Centrum Groningen - V oorzitter bestuur Stichting Beoordeling Ethiek Biomedisch Onderzoek te Assen

Profiel: bedrijfsleven Per 1 januari 2008 benoemd voor 4 jaar als lid Raad van Toezicht van stichting De Tjongerschans. Per 1 januari 2012 benoemd als lid Raad van Toezicht Zorggroep Noorderbreedte (thans: Zorgpartners Friesland) en tevens voor 4 jaar herbenoemd. Huidige hoofdfunctie: - Algemeen directeur Reinaerdt deuren

>>

jaarverslag 2014

kiezen

11

Mevrouw prof.dr. M.A. Verkerk (1957) Profiel: cliëntenperspectief Per 22 april 2014 benoemd voor 4 jaar op voordracht (centrale) cliëntenraden. Huidige hoofdfunctie: - Hoogleraar Zorgethiek UMCG/RUG Nevenfuncties: - Lid van de Gezondheidsraad - Voorzitter van de KNMG Palliatieve Sedatie Richtlijn - Lid Medisch Ethische Toetsingscommissie UMCG

Mevrouw drs. N.E. Kr amers (1966)

12

Profiel: medezeggenschap, human resources en organisatieontwikkeling Per 17 juni 2014 benoemd voor 4 jaar op voordracht van de Centrale Ondernemingsraad. Huidige hoofdfunctie: -  P laatsvervangend politiechef Nationale Politie, Eenheid Noord-Nederland Nevenfuncties: - Voorzitter Raad van Toezicht RSG Magister Alvinus - Lid Raad van Toezicht Dialysecentrum Groningen

In de loop van 2014 heeft de heer Korver besloten dat hij met ingang van 1 januari 2015 stopt als directievoorzitter bij Tjongerschans en als bestuurslid van Zorgpartners Friesland. De Raad van Toezicht betreurt Korvers vertrek, maar dient dat uiteraard te respecteren. De heer Blaauw, voorzitter van de Raad van Bestuur van Zorgpartners Friesland, neemt de functie van directievoorzitter van Tjongerschans tijdelijk waar totdat de ontstane vacature is ingevuld.

Tot slot De dynamiek in zorglandschap zal niet afnemen. Integendeel, ook in 2015 en de jaren daarna zullen we opnieuw scherp aan de wind moeten zeilen. Belangrijk daarbij zijn financiële degelijkheid, aandacht voor kwaliteit en een werkcultuur waarin mensen hun verantwoordelijkheid durven en ook kunnen nemen. Keuzes zijn nodig. Wat doen we wel en wat misschien niet meer? Dat vraagt om moed en leiderschap, want duidelijk is dat de keuzes niet gemakkelijk zullen zijn en hoe dan ook consequenties hebben. In al dit ‘verandergeweld’ is het belangrijk ons steeds te blijven realiseren waarvoor een zorgorganisatie als Zorgpartners Friesland eigenlijk werkt. Dat zijn mensen die op een kwetsbaar moment in hun leven zorg nodig hebben. Die mensen zijn de drijfveer van al die zorgprofessionals in de ziekenhuizen en zorgcentra. Als we met hen in gedachten blijven kiezen voor de juiste dingen, mogen we de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. Mr. M.J.G. Wintels, Voorzitter Raad van Toezicht

Highlights bestuur en toezicht Zorgpartners Friesland bestaat uit drie onderdelen. MCL en Tjongerschans bieden ziekenhuiszorg. Noorderbreedte verleent verzorging, verpleging en thuiszorg aan inwoners van Friesland.

13

Besturingsmodel Zorgpartners Friesland is een stichting die sinds 1 januari 2012 voor honderd procent aandeelhouder is van Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) BV, Noorderbreedte BV en Tjongerschans BV. De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor het beleid van de stichting. De Raad van Toezicht houdt hierop toezicht. De drie BV's hebben elk een eigen directie. De BV's worden ondersteund door bedrijven en afdelingen op het gebied van onder andere facilitaire zaken, vastgoed, personeel, inkoop en financiën. De formele vertegenwoordiging van het personeel is geregeld op concernniveau (centrale ondernemingsraad - COR), op het niveau van de drie BV’s (ondernemings­ raden - OR) en op het niveau van de locaties, diensten en bedrijven (onderdeelcommissies - OC). MCL en de Tjongerschans hebben elk een eigen vereniging medische staf. Het MCL beschikt over een verpleegkundige adviesraad (VAR). Patiënten en cliënten zijn vertegenwoordigd door cliëntenraden.

jaarverslag 2014

kiezen

Organogram Organogram Zorgpartners Zorgpartners Friesland Friesland Medische Staf

Raad van Toezicht Social control

Raad van Bestuur

Financial control Voorlichting en Communicatie COR

Directie MCL B.V.

Directie Noorderbreedte B.V.

Medische staf

Directie Tjongerschans B.V.

Directiesecretariaat OR

Centrale Cliëntenraad

VAR

OR

BMO

Cliëntenraad

Communicatie

OR

Cliëntenraad

AIC

14

15 PO&O

MCL Academie Vastgoedbedrijf P&O Facilitair Bedrijf DIA

P&C

Kwaliteit en patiëntveiligheid

Beschouwende vakken

Centra

HRM

Snijdende vakken

Centra

MFB

Locaties

Sectoren

Expertisecentrum

Thuiszorg

Klantenservice

Snijdende vakken en logistiek

Centra

Locaties

Beschouwende vakken

Facilitair bedrijf

Centra

Medische Staf: de medisch specialist in de directie zit op voordracht van de Medische Staf zonder last of ruggespraak; DIA = Dienst Informatie en Administratie; MFB = Medisch Facilitair Bedrijf, omvat tevens ICT; P&C = Planning en Control; P&O = Personeel en Organisatie. COR = Centrale Ondernemingsraad; OR = Ondernemingsraad; VAR = Verpleegkundige Adviesraad.

1 organogram.indd 1

jaarverslag 2014

14-05-14 11:46

kiezen

R a ad van Bestuur De Raad van Bestuur bestond in 2014 uit vier leden. Na het vertrek van de heer Korver als directievoorzitter Tjongerschans en lid van de Raad van Bestuur waren dat per 31 december nog drie leden (zie kader). Tot september is wekelijks vergaderd; daarna is de vergaderfrequentie terugbracht tot eens per twee weken. Indien nodig zijn gasten uitgenodigd om onderwerpen toe te lichten.

SAMENSTELLING RAAD VAN BESTUUR (31 DECEMBER 2014) Mr. W.J.G. Blaauw, voorzitter Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland Nevenfuncties: - Voorzitter bestuur Stichting Klinisch Chemisch Laboratorium (KCL) - Secretaris/penningmeester bestuur vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) - Arbiter Scheidsgerecht Gezondheidszorg

Om belangenverstrengeling te voorkomen zijn duidelijke regels opgenomen in het reglement van de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht besluit buiten de tegenwoordigheid van het betrokken lid van de Raad van Bestuur of er sprake is van een belangenverstrengeling. Deze situatie heeft zich in 2014 niet voorgedaan. Het beleid voor de beloning van de leden van de Raad van Bestuur voldoet aan de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (WNT), inclusief overgangsrecht. Ook is met de bestuurders een vertrekregeling overeengekomen. Meer informatie staat in de jaarrekening.

Ir. J.B.A. Lettink MPM

16

lid Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland, tevens directievoorzitter Noorderbreedte Nevenfuncties: - Penningmeester bestuur Stichting Hermes - Lid adviescommissie Vastgoed van Actiz - Voorzitter Netwerk Regionale Zorgorganisatie Nederland - Voorzitter Tinz Ketenzorg Dementie Friesland - Lid bestuur provinciale klachtencommissie voor verzorging, verpleging en gehandicaptenzorg Friesland - Lid bestuur Gezondheid Expertise & Educatiecentrum Friesland (GEEF)

Drs. C.H. Donkervoort lid Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland, tevens directievoorzitter MCL Nevenfuncties: - Voorzitter bestuur Stichting Trombosedienst Friesland Noordwest - Voorzitter bestuur stichting Hermes - Voorzitter Raad van Commissarissen SenD BV - Lid Raad van Toezicht ZorgpleinNoord - Lid bestuur Venturaplus

Statuten en reglementen Stichting Zorgpartners Friesland en de afzonderlijke BV's hebben elk hun eigen statuten. Daarnaast beschikt de stichting over een aantal reglementen voor besturen en commissies, een profielschets Raad van Toezicht, een kader voor het toezicht op de kwaliteit van de zorg en een klokkenluidersregeling. Op twee punten na, voldoen de statuten en reglementen aan de Zorgbrede Governancecode. Er is geen apart beleid geformuleerd over de dialoog met belanghebbenden, omdat er voldoende mogelijkheid is voor stakeholders om te reageren. Achteraf wordt verantwoording afgelegd over genomen besluiten. Periodiek wisselen van accountantskantoor wordt niet noodzakelijk gevonden. Wel wordt periodiek van partner gewisseld. De statuten en reglementen voldoen aan de wettelijke eisen die worden gesteld aan een structuurregime.

beschikken al langer over een vergelijkbare gedragscode. Het enquêterecht – het recht om onderzoek in te stellen naar de gang van zaken is statutair toegekend aan de clientenraden en medische staven van MCL en Tjongerschans.

Pl anning & control Zorgpartners Friesland hanteert een planning- en controlcyclus voor het beheersen, bewaken en verbeteren van beleid, processen en activiteiten. Startpunt van een cyclus zijn kadernota’s en meerjarige beleidsplannen. Deze plannen worden bijvoorbeeld uitgewerkt in beleidsplannen, activiteitenplannen en werkplannen per centrum, locatie en afdeling. Financiële verantwoording van de plannen krijgt de vorm van (meerjaren)begrotingen, tussentijdse financiële rapportages en de jaarrekening. Evaluatie en bijstelling van de plannen vindt plaats aan de hand van periodieke rapportages, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit, vastgoed en financiën.

Risico's Risicomanagement is een integraal onderdeel van de ‘reguliere’ bedrijfsvoering en is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van directies, centra, locaties en afdelingen. De Raad van Bestuur rapporteert aan de Raad van Toezicht over de risico’s die verbonden zijn aan de activiteiten, marktpositionering, portfoliomanagement en de financiering van de organisatie.

Gedr agscode en enquêterecht Parallel aan de ontwikkeling van het beleidsplan van Tjongerschans is in 2014 het ‘Tjongerschanskompas’ ontwikkeld. Dit is een gedragscode voor medewerkers. Deze code zal na de zomer van 2015 in teams en afdelingen worden besproken. Noorderbreedte en MCL

jaarverslag 2014

kiezen

17

Voornaamste risico's

18

Kwaliteit van zorg en dienstverlening • D  iverse kwaliteitssystemen – zoals NIAZ en PREZO – borgen de kwaliteit van zorg en dienstverlening aan de hand van (landelijke) normen. • E  r zijn periodieke kwaliteitsrapportages en calamiteitenrapportages die worden besproken. • D  e kwaliteitsrisico’s worden besproken in de Commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg van de Raad van Toezicht. Dit gebeurt met een beoordelingskader met concrete ijkpunten.

Financieel • M  CL, Tjongerschans en Noorderbreedte stellen meerjarenbegrotingen op. Die begrotingen zijn gebaseerd op risicoprofielen die periodiek worden bijgesteld. • D  e auditcommissie van de Raad van Toezicht besteedt periodiek samen met management en de accountant aandacht aan de belangrijkste financiële risico's. Dit gebeurt aan de hand van viermaandsrapportages.

Vastgoed

Informatie

• O  m grip te houden op de risico’s van vastgoed hanteert het Vastgoedbedrijf een methodiek voor integrale projectbeheersing van bouwprojecten. Ook beschikt het vastgoedbedrijf over een bouwcontroller.

• Zorgpartners Friesland voldoet aan de norm NEN 7510. Ook is er een Information Security Management System (ISMS). Dit systeem maakt het mogelijk overzicht te houden over de stand van de informatiebeveiliging, melding van incidenten en ingezette acties.

• M  et behulp van bedrijfswaardeberekeningen wordt jaarlijks getoetst of de waardering van de vastgoedportefeuille aanpassing behoeft.

Integrale (brand) veiligheid, bedrijfshulp­ verlening en calamiteiten

Fraude • Zorgpartners Friesland heeft haar processen zodanig ingericht dat fraude zoveel mogelijk wordt voorkomen. Daarnaast worden interne en externe audits uitgevoerd om een eventuele fraude tijdig te ontdekken. In het afgelopen jaar is er geen fraude geconstateerd.

• Zorgpartners Friesland hanteert een risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) gericht op het in kaart brengen van risico’s. • Ook zijn in 2014 diverse interne en externe inspecties gehouden op het brandveilig gebruik van gebouwen. • Er wordt veel geoefend en er vinden interne en externe inspecties plaats.

jaarverslag 2014

kiezen

19

LEE U W AR D EN harlingen

20

21

goud zilver brons

jaarverslag 2014

kiezen

Het MCL is hét centrum voor medisch specialistische, verpleegkundige en paramedische zorg in Friesland. Naast excellente basiszorg, verlenen we hooggespecialiseerde zorg. Speerpunten zijn oncologie (zorg voor mensen met kanker), hartchirurgie, heelkunde (chirurgie) en dan vooral de minimaal invasieve chirurgie en bariatrische chirurgie. We zijn lid van de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) en geaccrediteerd door het Nederlands 22 Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen (NIAZ).

Opleiding en onderzoek Als lid van de STZ levert het MCL een belangrijke bijdrage aan de opleiding van medisch specialisten. De MCL Academie, het opleidingsinstituut van het MCL, verzorgt samen met het UMCG de opleiding van artsassistenten die in opleiding zijn tot medisch specialist. Ook verzorgt het MCL de opleiding van coassistenten in Friesland. Wij willen ons blijven onderscheiden in onze positie tussen het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de andere Friese ziekenhuizen.

Samen beter verder Het MCL wil de zorg verder brengen. Dat betekent dat we streven naar verbetering van de kwaliteit, zowel van onze patiëntenzorg als van onze bedrijfsvoering. Dat doen we in samenwerking met anderen. In een omgeving waar de patiënt centraal staat en we ook onszelf continu verbeteren. Zo kunnen we snel en flexibel inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Onze kernwaarden zijn: patiëntgerichtheid, compassie, veiligheid, betrouwbaarheid en respect.

Organisatie De zorg in het MCL is georganiseerd in centra, die worden geleid door een centrummanager en een gemandateerd specialist. Het directieteam bestaat uit de directievoorzitter, de medisch directeur, de directeuren van HRM, informatie & administratie en het medisch facilitair bedrijf. Ook de decaan van MCL Academie maakt deel uit van het directieteam. Daarnaast vergadert de directie altijd in aanwezigheid van de voorzitters van het Bestuur Medische Staf (BMS) en het Vrijgevestigden Collectief Leeuwarden (VCL).

Onze partners • • • • • • • • • • • •

Andere Friese ziekenhuizen Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Verwijzers Zorgaanbieders Patiëntenorganisaties Overheden (Zorg)verzekeraars Onderwijsinstellingen Ondernemingsraad Bestuur Medische Staf (BMS) Vrijgevestigden Collectief Leeuwarden (VCL) Verpleegkundige adviesraad (VAR)

Samen beter verder Een van de beste topklinische ziekenhuizen in Nederland. Met die ambitie voor ogen heeft het MCL in 2014 werk gemaakt van het verder verbeteren van zijn ‘performance’. Door allereerst het huis op orde te brengen ontstaat er de komende jaren ruimte om door te groeien naar de onderscheidende positie die we voor ogen hebben. Of het nou gaat om patiëntveiligheid, zorgkwaliteit, financiën, innovaties, opleiding, onderzoek, interne organisatie of samenwerking met (zorg)partners, steeds weer stellen we ons de vraag hoe het beter en efficiënter kan. Niet in de eerste plaats omdat wij dat zelf willen, maar omdat patiënten dat van ons vragen.

Verbeteren vraagt om richting. Een helder profiel waarop de ontwikkeling zich richt. Daarom heeft het MCL samen met de andere Friese ziekenhuizen en medische staven in het voorjaar van 2014 een visie vastgesteld op de inhoud en organisatie van de curatieve zorg in Friesland. Om kwalitatief goede zorg overal toegankelijk te houden, blijven er volwaardige ziekenhuizen bestaan in Leeuwarden, Heerenveen, Drachten en Sneek. Het MCL ontwikkelt zich bovendien tot een ‘center of excellence’: hét centrum voor complexe zorg in Friesland. Het gaat daarbij om medisch-specialistische zorg voor kleine groepen patiënten waarvoor een grote deskundigheid nodig is. Door deze zorg te concentreren houden we topklinische functies, bijvoorbeeld op het gebied van oncologie, chirurgie en hartchirurgie, voor de regio beschikbaar. In lijn met dat profiel hebben we In 2014 meerjarenafspraken gemaakt met de zorgverzekeraar.

EXTRA PATIËNTEN UIT DOKKUM

23

Door het faillissement van het ziekenhuis in Dokkum kreeg het MCL in de loop van 2014 te maken met een extra toeloop van patiënten. De druk op met name de SEH en het Hartcentrum nam toe. Door een goede samenwerking en met de inzet van extra mensen en middelen, is het gelukt om deze patiënten snel de zorg te bieden die zij nodig hebben.

Leren én verbeteren Het MCL wil zorg van de best mogelijk kwaliteit bieden. Dat vraagt een organisatie en cultuur waarin leren en verbeteren centraal staan. Het kwaliteitsprogramma 'Operatie Stormbal', dat eind 2013 startte, liep in 2014 door. Daarmee zijn in korte tijd op een aantal thema’s concrete verbeteringen

doorgevoerd in cultuur en werkprocessen. In kleine teams is in wekelijkse sessies gewerkt aan kwaliteitsverbetering, bijvoorbeeld op het gebied van wondinfecties, patiëntgerichtheid en verpleegkundige registratie. Uit diverse externe toetsen is gebleken

jaarverslag 2014

kiezen

dat deze gerichte focus op kwaliteit zijn vruchten afwerpt. Zo steeg het MCL op de AD Ziekenhuis top 100 van de laatste plaats in 2013 naar de 18e plaats in 2014 en kwam het als beste Friese ziekenhuis uit de bus. Een prachtig compliment voor al het werk dat door medewerkers en medische staf is verricht.

Werken aan kwaliteit

24

Inmiddels is de aandacht nog meer gericht op het inbedden van kwaliteit in de reguliere werkprocessen. Dat gebeurt op verschillende manieren. Zo publiceren alle centra periodiek kwaliteitrapportages die worden besproken. Naast externe visitaties worden alle werkgroepen in het MCL eens per twee jaar intern gevisiteerd. De gemiddelde auditscore steeg van 2,8 naar 3,2. Ook hanteert de medische staf sinds 2009 een evaluatiesyteem voor het functioneren van specialisten (IFMS). Vooruitlopend op de NIAZ-accreditatie in 2016 waarbij een nieuw certificatiemodel (Qmentum) wordt gebruikt, is de accreditatie op basis van een tussentijdse toets in 2014 verlengd. Het Fertiliteitscentrum in het MCL heeft in 2014 zijn certificering ISO9001 weten te vernieuwen. Ook kreeg het MCL van borstkankervereniging Nederland (BVN) het roze lintje voor patiëntgerichte borstkankerzorg. Een ander voorbeeld: het MCL heeft in 2014 een kwaliteitscertificaat van Het Oogzorgnetwerk ontvangen voor de behandeling van staar (cataract). Het MCL is één van de partnerlocaties van Het Oogzorgnetwerk. Met het behalen van het certificaat toont het MCL aan dat het ziekenhuis voldoet aan

de kwaliteitsnormen en dat continu gewerkt wordt aan het verbeteren van de zorg- en dienstverlening.

De organisatie op z’n kop Bij een cultuur van leren en verbeteren past een andere, ‘plattere’ organisatie. Een organisatie waarin de centra centraal staan en zorgprofessionals hun verantwoordelijkheid nemen. Daarom ontwikkelen centra in het MCL zich naar ‘resultaatverantwoordelijke eenheden’ (RVE’s). Van ‘je taak doen binnen de muren van je afdeling’ naar ‘resultaat behalen in multidisciplinaire transmurale teams’. Door meer verantwoordelijkheid te leggen bij het centrummanagement, investeren we in een optimale patiëntenzorg aan de basis. Dat is zorg die goed inspeelt op de specifieke behoeften van patiënten en die flexibel en op maat wordt georganiseerd. De invoering van de RVE start vanaf 1 januari 2015. Ook de ‘topstructuur’ verandert in lijn hiermee. Doel van de verandering is een directie die strategisch en op hoofdlijnen stuurt en zich zo min mogelijk bezighoudt met operationele zaken. De eindverantwoordelijke directievoorzitter stuurt samen met een praktiserend medicus het primair proces aan. Daarbij wordt het directieteam ‘afgeslankt’; naast de directievoorzitter en de directeur medische zaken bestaat het team vanaf 2015 uit de directeur MFB en ICT, de directeur financiën, de directeur HRM en de decaan van de MCL Academie. De voorzitters van het Bestuur Medische Staf (BMS) en het Vrijgevestigden Collectief Leeuwarden (VCL) zijn als toehoorders bij de vergaderingen aanwezig.

EPD

KWALITEITSVENSTER Om patiënten in één oogopslag informatie te bieden over de kwaliteit van de zieken­ huiszorg zijn de Nederlandse zieken­­huizen in 2014 gestart met het Kwaliteits­venster. Patiënten kunnen de vensters bekijken via de ziekenhuis­websites en op www.nvz-kwaliteitsvenster.nl. Dat is in 2014 landelijk zo’n 150.000 keer gedaan.

In juni 2014 is de keuze gevallen op EPIC als leverancier van het elektronisch patiëntendossier (EPD). De invoering van het nieuwe systeem is gestart op 1 oktober en zal zo’n anderhalf jaar duren. Het EPD maakt het mogelijk om alle gegevens over het zorgproces van patiënten te registreren en digitaal toegankelijk te maken. Dit vergroot de kwaliteit en de efficiency van de zorg en maakt het mogelijk het primaire proces in het ziekenhuis op een eenduidige manier te ondersteunen, te beheersen en te verbeteren. Naast zorginhoudelijke informatie voor de professionals, levert EPIC ook belangrijke stuurinformatie voor het management. Dit vraagt van specialisten, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals overigens wel een andere manier van werken waarbij het accent ligt op registratie en het

Onderwijs & onderzoek

proactief ondersteunen van het zorgproces rond de patiënt. Bij de training voor EPIC maken we gebruik van ‘blended learning’; een combinatie van klassikale training en andere trainingsvormen, zoals e-learning, simulatie, gaming en individuele begeleiding. Na invoering van EPIC wordt in het MCL volledig papierloos gewerkt.

Integraal risicomanagement De omgeving waarin het MCL zijn werk doet, is toenemend complex. Veranderende regelgeving, een groeiende afhankelijkheid van (digitale) techniek en financiële onzekerheid, maken dat de risico’s toenemen. Tegelijkertijd liggen zorgkwaliteit en patiëntveiligheid (terecht) onder het vergrootglas. Incidenten laten zien hoe kwetsbaar goede reputatie is als er eenmaal iets fout gaat. Daarom is het belangrijk risico’s te beheersen door ze integraal en vanuit het zorgproces rond de patiënt te benaderen. In 2014 is een plan van aanpak gemaakt om te komen tot een systeem van integraal risicomanagement. Daarbij gaat het er kort gezegd om de aanwezige risico’s op diverse gebieden (bijvoorbeeld op het gebied van brandveiligheid, informatiebeveiliging, patiëntveiligheid, arboveiligheid, infrastructuurbeveiliging en sociale veiligheid) te kennen en adequate maatregelen te nemen om ze te beheersen. Eind van het jaar is begonnen met het inventariseren van risico’s en het integreren van bestaande methodieken voor risicobeheersing.

Onderwijs en onderzoek leiden tot innovaties in de zorg en betere behandelingen. Onderzoek en opleiding zijn daarom belangrijke pijlers onder de ambities van het MCL. Ruim tien jaar zijn we lid van het selecte gezelschap van Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Deze ziekenhuizen leveren in samenwerking met de academische ziekenhuizen een belangrijke bijdrage aan de opleiding van medisch specialisten. De MCL Academie verzorgt in samenwerking met het UMCG de opleiding van arts-assistenten die in opleiding zijn tot medisch specialist. Het MCL verzorgt ook de opleiding van coassistenten in Fryslân. Daarnaast coördineert de MCL Academie alle stages in het ziekenhuis. Onderwijs, opleiding en onderzoek is een van de pijlers van het profiel van het MCL en daarmee van strategisch belang. Daarom maakt de decaan van MCL Academie deel uit van het nieuwe directieteam van het MCL.

ONDERWIJS IN CIJFERS Aantal stagiaires MBO/HBO

193

Aantal studenten (specialistische) vervolgopleidingen 96 Aantal co-assistenten Aantal artsen in opleiding Aantal wetenschappelijke stages

93 103 17

Aantal erkende medische vervolgopleidingen 35

jaarverslag 2014

kiezen

25

MVO Het MCL maakt als organisatie werk van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Dat betekent dat wij rekening houden met de effecten van onze bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij. Het MCL respecteert bij zijn bedrijfsvoering de kwaliteit van het milieu, niet alleen vanwege de zorg voor de omgeving, maar ook vanwege de kwaliteit van zijn kernactiviteiten. Wij verrichten een aanzienlijke inspanning om schadelijke gevolgen, die kunnen ontstaan door onze bedrijfsvoering, te voorkomen. Zo zorgen we voor minder verbruik van producten en stoffen, meer gebruik van milieuvriendelijke producten, een proactief energie-efficiencybeleid en een doelmatige scheiding en hergebruik van afvalstoffen. Een bewijs dat we op de goede weg zijn is het behalen van het gouden milieukeur van de Stichting Milieukeur (zie kader). Voor meer informatie over het milieubeleid en milieuprestaties van onze organisatie verwijzen we naar het milieujaarverslag van het MCL: www.mcl.nl/jaarverslagen.

Maar ook op andere manieren dragen we bij aan de leefbaarheid van de wereld, dichtbij en verder weg. Bijvoorbeeld door mee te doen aan de week van de alfabetisering of door het steunen van medewerkers die zich inzetten voor patiënten in andere delen van de wereld, bijvoorbeeld in Roemenië, Rwanda, Egypte en Tanzania. Jaarlijks gaat een team MCL’ers naar Bangladesh om kinderen en jongvolwassenen met een gespleten gehemelte of lip (schisis) te opereren. Het team ‘Operatie Glimlach' werkt in het ‘Plastic Surgery Camp’ in Faridpur. De behandeling is kosteloos.

MILIEUKEUR Begin 2014 heeft het MCL het gouden certificaat Milieuthermometer Zorg met Milieukeur ontvangen. Het ziekenhuis mag daarmee het officiële keurmerk van de Stichting Milieukeur voeren. Het MCL is het eerste topklinische

26

ziekenhuis dat het Milieukeurcertificaat

Financieel Het MCL sluit 2014 af met een positief resultaat. Tegelijkertijd zien we dat de zorgconsumptie afneemt met alle gevolgen van dien voor productie en omzet. Ook het verschuiven van de basiszorg naar de eerstelijn en de profilering van het MCL als ‘center of excellence’ betekent dat de kosten zullen stijgen, zonder dat die vanuit extra omzet kunnen worden gecompenseerd. Bovendien nemen door de invoering van productieplafonds en prestatiebekostiging de financiële onzekerheden toe. Dit heeft ertoe geleid dat het MCL ook in 2014 heeft moeten bezuinigen. Ook de (financiële) verhouding met de medisch specialisten verandert (zie kader).

INVOERING INTEGRALE BEKOSTIGING Vanaf 2015 doet de integrale bekostiging zijn intrede en zal voor een zorgproduct nog slechts één tarief in rekening worden gebracht. Vrijgevestigde medisch specialisten zullen met het ziekenhuis afspraken moeten maken over de hoogte en de wijze van beloning en over de facturering. In 2014 is de keuze gemaakt

 

om de krachten te bundelen en vier medisch specialistische bedrijven op te richten, georganiseerd rond vakgroepen. Een groot deel van de specialisten verricht zijn of haar werkzaamheden vanuit een van deze bedrijven.

27

heeft behaald én is het eerste ziekenhuis in het Noorden met dit keurmerk.

jaarverslag 2014

kiezen

De toekomst

28 Samen beter verder. Dat is titel en motto van het nieuwe beleidsplan van het MCL voor de periode 2015 tot 2020. Voor de toekomst stelt het MCL zich een duidelijk doel, als een ‘stip op de horizon’: in 2020 behoort het ziekenhuis aantoonbaar tot de top van de STZ-ziekenhuizen. We willen toonaangevend zijn waar het gaat om patiëntenzorg, opleiding en onderzoek en goed werkgeversschap. Voorop staat dat we op een efficiënte manier de best mogelijke zorg blijven bieden aan patiënten. Een hele uitdaging in een zorglandschap dat voortdurend verandert. In afstemming met de andere Friese ziekenhuis profileert het MCL zich als hét centrum voor complexe zorg. Dit profiel gaan we de komende jaren verder inhoud en vorm geven, bijvoorbeeld door te investeren in hoogwaardige innovatieve zorg en opleiding, onderwijs en onderzoek. In de loop van 2015 willen we een heldere visie op profiel en portfolio presenteren. Daaraan voorafgaand komen de centra met hun plannen en ambities voor de periode tot 2020. Uitgangspunt voor 2015 is een stabiele marktpositie. Dat betekent dat het MCL het eigen huis verder op orde gaat brengen. Door het verbeteren van onze systemen en ons gedrag verbeteren onze resultaten.

Dat betekent investeren in leiderschap en teamwork, in een organisatie die past bij onze ambitie, in goede registratie en informatie en het zo efficiënt mogelijk inzetten van beschikbare middelen. Kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid blijven onverminderd van belang. We bereiden ons voor op de vernieuwing van de NIAZ-accreditatie in 2016, waarbij een nieuw certificatiemodel, Qmentum, wordt gebruikt. De invoering van EPIC en het systeem van integraal risicomanagement maakt dat we beter in staat zijn kwaliteit en risico’s aan de hand van de adequate stuurinformatie te ‘managen’. Dit vraagt de komende tijd verdere investering in ICT. Succesfactor daarbij is het gedrag van de zorgprofessional die meer dan ooit moet willen leren en

verbeteren. Dat vraagt om een cultuur volgens de ‘leanfilosofie’ waarin we elkaar kunnen en durven aanspreken op zaken die goed gaan en beter kunnen. Een cultuur waarin de ‘werkvloer’ zelf verantwoordelijkheid neemt voor planning, controle en resultaat en daarvoor ook de ruimte krijgt. De ontwikkeling van de centra naar zelfsturende eenheden vanaf 2015 moet hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Ook de aanpassing van de bestuursstructuur moet ertoe leiden dat de directie zich meer met strategische en minder met operationele zaken gaat bezighouden. Belangrijk is ook de samenwerking met de medisch specialistische bedrijven die met de invoering van de integrale bekostiging zijn gestart. In 2015 zullen hierover scherpe afspraken moeten worden gemaakt. In lijn hiermee faciliteert het MCL de eigen ontwikkeling en professionalisering van medewerkers. Opleiden en ontwikkelen is voor ons vanzelfsprekend en zullen we op een goede manier borgen in opleidingsplannen en MD-trajecten. Bovendien zullen we met onze interne en externe communicatie nog meer focussen op de stip op de horizon. Een eerste stap is het publiceren van de nieuwe website in april 2015. Samen met zorgpartners werken we aan goede transmurale zorgketens waarin elke aanbieder meerwaarde heeft en de zorg in het belang van de patiënt

optimaal op elkaar is afgestemd. Daarbij verschuift de medisch-specialistische zorg steeds meer naar de eerstelijn. Goed contact met de eerstelijn is en blijft voor ons dus van belang, bijvoorbeeld in het Medisch Coördinerend Centrum (MCC) en de Transmurale Werkgroep. Wat de verschuiving voor de basiszorg van het MCL gaat betekenen, is nu nog onduidelijk. Met ons partnerziekenhuis in het concern Tjongerschans zullen we in 2015 een ontwikkelagenda opstellen met het doel de samenwerking te intensiveren. De keuze van het MCL voor het profiel van ‘center of excellence’ leidt tot een toenemende druk op de financiën van het ziekenhuis. Relatief dure zorg voor een kleine groep patiënten betekent hogere kosten en minder omzet. We willen daarom goede langetermijn afspraken maken met de zorgverzekeraar hoe we ons profiel toekomstbestendig kunnen uitbouwen. Met ingang van 2015 verwachten we een gelijkblijvend of zelfs dalende omzet. Dit komt onder andere door dalende zorgconsumptie, forse prijsdruk en het verschuiven van zorg. We zullen hoe dan ook meer moeten doen met minder geld. Zeker als we ook ruimte willen maken voor noodzakelijke investeringen in bijvoorbeeld ICT, het gebouw en de technische infrastructuur. We zullen dus heldere keuzes moeten maken wat we wel en wat we niet meer doen. Bovendien ontkomen we ook in 2015 niet aan kostenbesparingen.

jaarverslag 2014

kiezen

29

MCL in cijfers Mensen

medewerkers

man

vrouw

2014

3.224

20%

80%

289

324

4,49%

132

2013

3.601

19%

81%

483

473

4,62%

154

Milieu

30

verbruik gas (m3)

verbruik water (m3)

verbruik elektriciteit (Kwh)

uitstroom

ziekteverzuim (31/12)

energiegebruik (MJ per m2 vloeroppervlak)

CO2 (ton)

2014

2.835.693

116.612

17.874.817

919

9.308

2013

3.541.414

121.556

18.030.726

940

9.990

Productie

stagiaires

beschikbare bedden *3

geopende DBC's *1

gesloten DBC's

opnames

verpleegdagen

dagen dagverpleging

1e polibezoek *2

2014

690

233.911

232.135

28.969

148.575

27.849

134.370

2013

642

332.307

231.163

30.120

160.357

32.329

151.079

resultaat (miljoen)

tevredenheid patiënten (mediquest)

tevredenheid medewerkers

klachten via ombudsfunctionaris

klachten via klachtencommissie

meldingen incidenten

2014

1,0

8,25

n.v.t.

377

9

2.471

2013

10,1

8,3

7,3

426

19

2.156

Resultaat

Gemiddelde wachttijd

instroom

31

Keurmerken behandeling

1-3 weken

4-7 weken

7+ weken

polikliniek

1-3 weken

4-7 weken

7+ weken

10%

48%

50% 21%

*1 In 2014 zijn de zogenaamde “lege DBC’s” niet meegenomen. *2 In 2013 staat het aantal van de budgetparameter eerste polibezoek (EPB), in 2014 staan de werkelijke eerste polibezoeken / consulten. *3 In 2014 zijn hierbij ook de dialyseplaatsen opgenomen

40% 31%

… Stoma Zorgwijzer … Urine Stoma Zorgwijzer Keurmerken van patiëntenverenigingen … Vaatkeurmerk … Kwaliteitszegel dermatologie Keurmerken van zorgverzekeraars … Patiëntenwijzer blaaskanker … CZ beste zorg bij borstkanker … Patiëntenwijzer bloed- en lymfklierkanker … CZ beste zorg bij schisis … Patiëntenwijzer darmkanker … CZ goede zorg bij blaasverwijdering … Patiëntenwijzer longkanker … CZ goede zorg bij maagoperaties voor … Patiëntenwijzer maagkanker gewichtsvermindering … Patiëntenwijzer prostaatkanker … Menzis TopZorg predikaat borstkanker … Pluim voor vruchtbaarheidszorg Algemene keurmerken … Roze lintje borstkanker … CCKL-accreditatie laboratorium … Seniorvriendelijk ziekenhuis … HKZ-certificaat dialyse afdeling … Smiley voor kinderafdeling - brons … Milieuthermometer zorg - goud … Spataderkeurmerk … NIAZ-accreditatie ziekenhuis … Sterren voor Apneuzorg - 3 sterren … VMS-accreditatie

jaarverslag 2014

kiezen

heerenveen l e mm e r

Steenwijk

32

33

jaarverslag 2014

kiezen

Uitstekende basiszorg en service aan patiënten uit Heerenveen en omgeving. Dat biedt Tjongerschans. ‘Zorg voor ouderen’, ‘geboortezorg’ en ‘sportgeneeskunde’ zijn daarbij speerpunten. Tjongerschans is een gastvrij ziekenhuis dat altijd dichtbij mensen staat. Naast een ziekenhuis in Heerenveen is er een polikliniek in Lemmer. De locaties Sportstad Heerenveen en Steenwijk bieden plaats aan pijngeneeskunde, sportmedische zorg en gynaecologische spreekuren. De Tjongerschans is geaccrediteerd door het Nederlands 34 Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen (NIAZ).

Elke dag leren en verbeteren Het verbeteren van de kwaliteit van de zorg en het verhogen van de patiëntveiligheid. Ook in 2014 waren dat belangrijke speerpunten voor Ziekenhuis Tjongerschans. Daarbij is het werken aan kwaliteit niet het zoveelste project, maar onderdeel van het dagelijks werk. In 2014 is extra geïnvesteerd in vakbekwaamheid en persoonlijk leiderschap van zorgprofessionals. Zo is gewerkt aan een cultuur waarin verantwoordelijkheid nemen, leren en verbeteren gewoon zijn. Missie Ziekenhuis Tjongerschans wil zijn patiënten op gastvrije wijze moderne, effectieve en efficiënte tweedelijns basiszorg aanbieden, passend bij zijn functie en excellerend op een aantal speerpunten. Wij doen dit zoveel mogelijk in samenwerking met onze partners in de regio.

Organisatie De zorg in Tjongerschans is georganiseerd in centra, die worden geleid door een centrummanager in samenwerking met een vakgroepvertegenwoordiger. Het managementteam bestaat uit, de voorzitter van de directie , de voorzitter van de medische staf, bestuurslid van het medisch specialistisch bedrijf, sectormanagers snijdende vakken en beschouwende vakken, de managers van het facilitair bedrijf, PO&O, de controller en de directiesecretaris.

Onze partners Tjongerschans kenmerkt zich door een goede samenwerking. In huis en daarbuiten. Medewerkers, medisch specialisten, patiënten, huisartsen, op concernniveau met het MCL en Noorderbreedte, collega zorgaanbieders zoals Meriant, revalidatie Friesland, GGZ Friesland en collega ziekenhuizen, overheden en de zorgverzekeraar. Noemenswaardig zijn verder nog de samenwerkingspartners op het gebied van sport, zoals NOC/NSF, geboortezorg (Verloskundig SamenwerkingsVerband) en ouderenzorg.

Als opvolger van het beleidsplan ‘Beter met zorg’ uit 2009, is in 2014 het fundament gelegd voor een nieuw beleidsplan voor de periode tot 2020. Met dit plan, dat in 2015 zal worden vastgesteld, bouwt Tjongerschans verder aan een regionaal ziekenhuis met een herkenbaar profiel. Belangrijke pijlers blijven sportgeneeskunde, moeder- en kindzorg en geriatrie, aangevuld met centers of excellence als orthopedie, het slaapcentrum en de maag-, darm- en leverziekten (MDL). Verder is ook in 2014 stevig ingezet op samenwerking in de keten, onder andere op het gebied van huisartsenzorg, geriatrie, geboortezorg en oncologische revalidatie. Doel: goede en efficiënte zorg voor iedereen die dat nodig heeft.

Integrale zorg voor moeder en kind In 2014 is hard gewerkt aan het verder ontwikkelen van het Centrum voor Vrouw, Moeder & Kind. In het centrum blijven ouders en kind na de bevalling zo veel mogelijk samen, ongeacht of de moeder en/of haar kind gespecialiseerde zorg nodig heeft (‘family care concept’). Dit centrum en de samenwerking binnen het Verloskundig SamenwerkingsVerband (VSVS) Heerenveen en omstreken, voorzien duidelijk in een behoefte. Het aantal bevallingen groeide van 1.060 in 2013 naar 1.250 in 2014.

Zorginnovatie In 2014 is de POP-polikliniek van start gegaan. De afkorting POP staat voor Psychiatrie, Obstetrie

(verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). De poli is bedoeld voor vrouwen met een kinderwens, zwangeren en kraamvrouwen met een psychiatrische aandoening. Op de poli werken kinderarts, gynaecoloog en psychiater samen aan zorg op maat voor deze categorie vrouwen. Ook is Tjongerschans in 2014 gestart met de IC Nazorg Poli. De poli is bedoeld voor IC-patiënten en hun familie. Patiënten die op een IC aan de beademing hebben gelegen kunnen daar nog lange tijd nadelige gevolgen van ondervinden. Onder andere concentratiestoornissen, slapeloosheid, vermoeidheid, verminderde eetlust en bewegingsklachten komen voor. Ook heeft de IC meegedaan aan een proef van software voor planning en gegevensbeheer van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NIVC). In 2015 wordt besloten of de software blijvend wordt ingezet.

Kwaliteit Tjongerschans beschikt over een goed werkend veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Elke maand wordt er in de Stuurgroep Kwaliteit en Veiligheid van het ziekenhuis gerapporteerd. Dat gebeurt aan de hand van een aantal indicatoren. De resultaten worden per afdeling besproken. Om het kwaliteitsbewustzijn van medewerkers te vergroten, is een cultuur nodig waarin leren en verbeteren heel gewoon zijn. Door verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie te leggen en van centra resultaatverantwoordelijke eenheden (RVE’s) te maken, ontstaat zo’n ‘leercultuur’. Tjongerschans

jaarverslag 2014

kiezen

35

is in 2012 gestart met deze filosofie binnen de klinieken en heeft haar in 2014 ook vertaald naar de poliklinieken en andere afdelingen. De verbeterteams op de afdelingen spelen een belangrijke rol. Daarnaast wordt vanaf 2014 met extra opleidingsbudget een impuls gegegeven aan de vakbekwaamheid, het gedrag en het persoonlijk leiderschap van medewerkers op alle niveau’s in de organisatie.

ABE LENSTRAZAAL Na de Van Maasdijkzaal, Hepkemazaal, Tjongerzaal, Lindezaal, Schouwenzaal en de Thialfzaal beschikt Tjongerschans nu ook over de Abe Lenstrazaal. Deze multifunctionele ruimte is

Spoedplein

START ONCOLOGOSCHE REVALIDATIE Revalidatie Friesland en

36

Tjongerschans zijn in september

In november is het Spoedplein Heerenveen geopend. Spoedeisende hulp (SEH) werkt onder één dak samen met Dokterswacht Friesland. Zo ontstaat één loket voor acute zorg. Inwoners en bezoekers van de regio Heerenveen kunnen bij het Spoedplein terecht voor spoedeisende (huisartsen)zorg tijdens de avond, nacht, het weekend en de feestdagen. Overdag biedt de ruimte mogelijkheden voor andere vormen van samenwerking tussen huisartsen en specialisten. Boven het Spoedplein zijn het dagcentrum oncologie en het nieuwe daghospitaal gehuisvest. Samen met patiënten is nagedacht over de best mogelijke ‘logistieke routing’ door dit hospitaal.

2014 gestart met oncologische revalidatie. Door oncologische

Sport, onderwijs en zorg

revalidatiebehandeling kan

Sportstad Heerenveen is één van de drie Centra voor Topsport en Onderwijs (CTO) in Nederland. Drijvende kracht achter deze centra is NOC/NSF. Ook voor Tjongerschans is sportgeneeskunde een speerpunt. In het Sportmedisch Expertisecentrum in Heerenveen komt alle kennis en ervaring op het gebied van sportgeneeskunde bij elkaar. In dit centrum werkt Tjongerschans samen met de eerstelijns sportgeneeskunde (Sportgeneeskunde Friesland). Sportartsen begeleiden topsporters, vooral schaatsers en voetballers, maar ook recreatieve sportbeoefenaars kunnen worden verwezen naar het centrum. Sportstad Heerenveen, ziekenhuis Tjongerschans, Tigra fysiotherapie, Sportgeneeskunde Friesland, het Centrum voor Topsport en Onderwijs (CTO) en het Friesland College hebben in 2014 de eerste stappen gezet naar intensieve samenwerking onder één dak rond de pijlers sport, onderwijs en zorg. Doel van de krachtenbundeling is het proces van ingreep naar herstel en uiteindelijk de doorstroming naar reguliere sport- en beweegprogramma’s beter te kunnen begeleiden en monitoren.

de kwaliteit van leven van kankerpatiënten verbeteren. Doel van de revalidatie is dat mensen zo min mogelijk beperkt worden door de ziekte en zo goed mogelijk kunnen deelnemen aan de maatschappij.

volledig in de stijl van sc Heerenveen bekleed. Patiënten kunnen hier de wedstrijden van de Heerenveense voetbalclub live meebeleven.

Kwetsbare ouderen Geriatrie is al langere tijd een speerpunt in de strategie van de Tjongerschans. Er wordt goed samengewerkt met huisartsen en ketenpartners uit de verpleeg- en verzorgingshuizen in de regio. Ook beschikt het ziekenhuis over een klinisch geriatrisch centrum. In 2014 is de vakgroep uitgebreid met een vijfde geriater. Dat Tjongerschans de zorg voor kwetsbare ouderen goed op orde heeft, blijkt onder andere uit de scores op dit item in het veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Bovendien voert Tjongerschans het keurmerk ‘seniorvriendelijk ziekenhuis’. Dat betekent dat zorg en inrichting ook goed zijn afgestemd op oudere patiënten.

VEILIG VOEDSEL In januari won Tjongerschans de Veiligvoedsel.nl Award. De prijs, die werd uitgereikt tijdens het Nationaal Congres Veilig Voedsel 2014, is een waardering voor de manier waarop het ziekenhuis werk maakt van veilig voedsel en hygiënisch werken.

jaarverslag 2014

kiezen

37

Digitaal werken Met de invoering van het EPD wordt overal in het ziekenhuis inmiddels ‘papierarm’ gewerkt. Een vervolgstap in de verdere digitalisering is de ontwikkeling van de transmurale en multidisciplinaire dossiers. Met ingang van juni kunnen patiënten online afspraken maken voor eerste polikliniek-bezoeken. Als de huisarts naar het ziekenhuis heeft doorverwezen, kan de patiënt al in de spreekkamer de afspraak laten plannen. Dat gebeurt via het zogenaamde Zorgportaal. Ook kan de patiënt dit zelf doen via MijnTjongerschans. nl. Op termijn zal het aantal functionaliteiten worden uitgebreid. Vanaf 1 oktober kunnen huisartsen in de regio Heerenveen bovendien via ZorgDomein teleconsulten aanvragen voor de specialismen cardiologie, dermatologie en longziekten. ZorgDomein Teleconsultatie biedt de huisarts de mogelijkheid om op afstand een (behandel)advies aan te vragen bij een specialist, zonder dat de patiënt daadwerkelijk op het spreekuur van de specialist hoeft te komen.  

38

SCHAKEL PUNT Tjongerschans werkt samen met andere zorgverleners in het Landelijk Schakel Punt (LSP). Dit maakt het beter mogelijk dat behandelaars, huisartsen, apothekers en andere hulpverleners (elektronisch) medicatiegegevens uitwisselen. Hierdoor worden medicatiefouten voorkomen. Bovendien kan de zorgverlener sneller aan de slag. Dat is vooral bij een onverwacht bezoek aan bijvoorbeeld de spoedeisende hulp van groot belang.

MVO Ziekenhuis Tjongerschans respecteert bij zijn bedrijfsvoering de kwaliteit van het milieu, niet alleen vanwege de zorg voor de omgeving, maar ook vanwege de kwaliteit van zijn kernactiviteiten. Een vervuild milieu heeft immers een effect op de menselijke gezondheid. Ziekenhuizen hebben een belangrijke impact op de omgeving, waarbij met name energieverbruik en afval bijdragen aan de milieubelasting. Wij verrichten een aanzienlijke inspanning om schadelijke gevolgen, die kunnen ontstaan door onze bedrijfsvoering, te voorkomen. Zo zorgen we voor minder verbruik van producten en stoffen, meer gebruik van milieuvriendelijke producten, een proactief energie-efficiencybeleid en een doelmatige scheiding en hergebruik van afvalstoffen. Een aantal jaren geleden is de milieubeleidsverklaring ondertekend. Met de milieubeleidsverklaring erkent het ziekenhuis het belang van milieuzorg. De verklaring vormt tegelijk de basis voor het milieuzorgsysteem.

OPENING SPOEDPLEIN

DUURZAAM BOUWEN

Op 14 november 2014 is het Spoedplein

In 2014 is gestart met de renovatie van

op feestelijke wijze geopend. Het

het operatiecomplex. De operatiekamers

Spoedplein biedt spoedeisende

zijn in 2004 gebouwd. Om aan de

(huisartsen)zorg tijdens de avond,

hedendaagse wensen en eisen te

nacht, het weekend en de feestdagen.

voldoen was een update nodig. Na de

Door de samenwerking met de SEH

verbouw wordt gebruik gemaakt van

is er nu één loket voor patiënten.

nieuwe technieken en apparatuur zal

Maar ook op andere manieren dragen we bij aan de leefbaarheid en de kwaliteit van de wereld om ons heen. Bijvoorbeeld door rond de jaarwisseling gratis vuurwerkbrillen uit te delen of door het schenken van een AED (apparaat dat een levensreddende elektrische stroomstoot kan leveren bij personen waarbij een acuut probleem ontstaat in de werking van het hart) aan de EHBO vereniging Heerenveen.

Financieel Tjongerschans heeft 2014 met een positief resultaat kunnen afsluiten. Door omzetgroei en kostenbesparingen ontstond ruimte voor investeringen in de kwaliteit van zorg. Het eigen vermogen is verder gegroeid. Het registreren van de productie volgens de DOT-systematiek door medisch specialisten is verbeterd, maar blijft om aandacht vragen. Met de invoering van het systeem van integrale bekostiging zal bovendien de (financiële) verhouding tussen ziekenhuis en specialisten veranderen. De medisch specialisten die werkzaam zijn in Tjongerschans hebben er allemaal voor gekozen om ondernemer te blijven en maken vanaf januari 2015 met het ziekenhuis afspraken over de hoogte en wijze van beloning.

deels worden vervangen. Bovendien kan door renovatie en aanpassing van de luchtbehandelingsinstallatie een forse energiebesparing worden gerealiseerd. Ook zo werkt Tjongerschans aan de invulling van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap.

jaarverslag 2014

kiezen

39

40

De toekomst Het zorglandschap blijft in beweging. Daarbij is het uitgangspunt dat mensen als het even kan in de eigen omgeving de zorg moeten kunnen krijgen die ze nodig hebben en dat het beroep op (dure) specialistische zorg tot een minimum beperkt blijft. Daarmee verschuift het zwaartepunt in de zorgketen naar de eerstelijn. Zorg waarvoor een patiënt eerder doorverwezen werd naar een medisch specialist, zal waar mogelijk vaker door de huisarts worden uitgevoerd. Bovendien zal er een herverdeling plaatsvinden van basiszorg en specialistische ziekenhuisfuncties over de provincie. In het nieuwe beleidsplan ‘Sterk in verbinding’ dat in 2015 zal verschijnen, staat hoe Tjongerschans op deze ontwikkelingen zal inspelen.

Tjongerschans zal nog meer de verbinding aangaan met partners in de zorgketen om zo samen met huisartsen, andere ziekenhuizen, ouderenzorg, thuiszorg en andere zorgverleners goede transmurale zorg te kunnen blijven waarborgen. Daarbij gaat het om passende zorg: de juiste zorg, op de juiste plaats, op het juiste moment en afgestemd op de behoeften van patiënt. Zorgverlenen is meer dan ooit samenwerken geworden. Daarom ontwikkelt Tjongerschans zich door tot een ‘netwerkorganisatie’ met open verbindingen naar de maatschappij. Bovendien zetten we in op een verdere uitbreiding van het adherentiegebied in zuidelijke richting (Kop van Overijssel). Daarbij gaat het ziekenhuis door op bestaande keuzes. Goede ketensamenwerking, bijvoorbeeld op het gebied van geboortezorg, sportgeneeskunde en geriatrie, blijft van belang. Daar zal Tjongerschans in blijven investeren. Een voorbeeld is samenwerking met Zorggroep Alliade op het gebied van revalidatie- en herstelzorg. Plannen hiervoor worden in 2015 verder uitgewerkt. Tegelijkertijd blijft Tjongerschans investeren in state-of-the-art ziekenhuiszorg, nieuw aanbod en innovatieve toepassingen. Een voorbeeld is de renovatie van de 6 operatiekamers (OK’s), die begin

2015 zal zijn afgerond. Eerder is al geïnvesteerd in een nieuw systeem om beelden die in de OK gebruikt worden (röntgenfoto’s, scans) beter te kunnen zien en vast te leggen. Door dit soort verbeteringen neemt de kwaliteit van zorg toe. Tjongerschans zal zich verder ontwikkelen tot een lerende organisatie die werk maakt van kwaliteit door verantwoordelijkheden laag in de organisatie te leggen. Dat betekent dat we ruimte geven aan de eigen ambities van centra en het ‘eigenaarschap’ van medewerkers verder versterken. Om dit waar te maken, zal ook in 2015 worden doorgegaan met de extra opleidingsimpuls in de vakbekwaamheid en het leiderschap van medewerkers. Daarbij is het verbeteren van de zorgkwaliteit en de patiëntveiligheid een vanzelfsprekend onderdeel van de dagelijkse werkroutine. Basis onder dit alles is een goed financieel fundament. De afgelopen jaren is het vermogen van Tjongerschans gegroeid en daarmee is de financiële soliditeit verbeterd. Ook de komende jaren zal op de uitgaven gelet moeten blijven worden. Van goede samenwerking en afstemming, zowel in het ziekenhuis als met partners daarbuiten, wordt de zorg niet alleen beter, maar kan ze ook efficiënter worden uitgevoerd.

jaarverslag 2014

kiezen

41

Tjongerschans in cijfers Mensen

medewerkers

man

vrouw

2014

1.215

16,4

83,6

114

102

6,40

75

2013

1.227

17

83

247

239

4,50

76

Milieu

42

verbruik gas (m3)

verbruik water (m3)

verbruik elektriciteit (Kwh)

2014

785.000

54.039

5.511.457

2013

739.817

33.978

5.490.445

De toekomst

Productie

uitstroom

ziekteverzuim (31/12)

energiegebruik (MJ per m2 vloeroppervlak)

CO2 (ton)

162

10.789

stagiaires

43

beschikbare bedden

geopende DBC's

gesloten DBC's

opnames

verpleegdagen

dagen dagverpleging

1e polibezoek

2014

238

158.663

110.145

13.112

62.481

12.884

77.263

2013

238

166.601

108.770

13.130

63.127

14.772

79.706

resultaat (miljoen)

tevredenheid patiënten (mediquest)

tevredenheid medewerkers

klachten via klachtencommissie

klachten behandeld door bemiddelaar

totaal aantal klachten

aantal meldingen incidenten

2014

3,6

8,3

n.v.t.

3

132

462

1.433

2013

4,3

8,3

7,3

1

-

-

818

Keurmerken

Resultaat

Gemiddelde wachttijd

instroom

polikliniek*

<3 weken

3-4 weken

>4 weken

79%

8%

14%

* Wachttijden gemeten in de periode mei 2014 t/m april 2015

… … … … … … … … … …

 ccreditatie NIAZ A Vaatkeurmerk Hart&Vaatgroep Veilig Voedsel Award Nominatie Duim voor digitale bekkenbodempoli en ambulight Seniorvriendelijk ziekenhuis Actualisatie patiëntenwijzer bloed- en lymfeklierkanker Actualisatie stoma zorgwijzer Certificaat Zorg voor Borstvoeding Roze lintje van Monitor Borstkankerzorg Spataderkeurmerk

jaarverslag 2014

kiezen

W E S T- T ER S C HELLING

K o l l um st. a n n a pa r oc h i e

N O AR D B U RG U M hurdegaryp

T Z U M M AR U M franeker

LEE U W AR D EN

harlingen GR O U

44

45

15 locaties in Noord-fryslân, Noorderbreedte Thuiszorg & Noorderbreedte State

Telefoon: (058) 280 30 30 www.noorderbreedte.eu

jaarverslag 2014

kiezen

Noorderbreedte biedt (complexe) zorg aan veelal ouderen in Fryslân. Noorderbreedte heeft 15 locaties, verspreid over NoordFryslân. Daarnaast maken ook Noorderbreedte Thuiszorg en franchiseorganisatie Noorderbreedte State onderdeel uit van Noorderbreedte. Kernactiviteit is het geven van zware, intensieve zorg aan ouderen, revalidanten en specifieke doelgroepen (zoals Visie Korsakov-, gerontopsychiatrie- en Noorderbreedte werkt vanuit de visie dat mensen die in een bepaalde periode afhankelijk zijn van Huntington-patiënten) in onze zoveel mogelijk zichzelf kunnen zijn. Samen woonzorgcentra. Ook bieden we zorg zorg met onze cliënten en bewoners bekijken we wat zij nog zelf kunnen, wat belangrijk voor hen is, en service aan mensen in de wijk of 46 wat ze nodig hebben en wat hen gelukkig maakt. het dorp. Onze locaties beschikken Elke dag opnieuw en voor ieder mens apart, omdat over het PREZO-keurmerk in de zorg. iedereen uniek is en een mens zich geen dag hetzelfde voelt. De visie op zorg van Noorderbreedte is ontstaan samen met cliënten, mantelzorgers, vrijwilligers en medewerkers van Noorderbreedte.

NOORDERBREEDTE STATE Een Noorderbreedte State is een kleinschalige woonzorgvoorziening gerund door zelfstandige

Organisatie De directie van Noorderbreedte bestaat uit drie leden. Inhoudelijk beleid wordt ontwikkeld vanuit regiegroepen. Het Directieoverleg Noorderbreedte (DNB) wordt gevormd door de drie directeuren samen met de controller Noorderbreedte, de manager HRM en de beleidssecretaris directie Noorderbreedte.

State wil meerdere vestigingen openen,

Onze partners

verspreid over heel Fryslân. In 2014 is

Medewerkers, cliënten, familie, overheden, huisartsen, zorgaanbieders, zorgverzekeraars en onderwijsinstellingen. Uiteraard werken we ook samen binnen het concern met MCL en Tjongerschans. Goede voorbeelden zijn de geriatrische revalidatie, de (specialistische) thuiszorg en de medischspecialistische verpleging in de thuissituatie (MSVT).

De Parrebeam in St.-Annaparochie.

Transitie, kwaliteit en transformatie. Het waren de sleutelwoorden voor 2014. In een sterk veranderend speelveld met veel onzekerheden, heeft Noorderbreedte haar koers gezocht én gevonden. We maakten een kwaliteitsslag en hebben ons voorbereid op de wereld van morgen. Het is een wereld met nieuwe wet- en regelgeving, complexere zorg, veel nieuwe spelers en samenwerkingsverbanden. En: een wereld waarin de cliënt en zijn netwerk de hoofdrol spelen. We gaan van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Zorgaanbieders transformeren zich tot organisaties die de zelf- en samenredzaamheid van burgers versterken. Daarbij gaat het meer dan ooit om het stimuleren van gezond gedrag, het vergroten van de eigen mogelijkheden en het mobiliseren van sociale netwerken en hulp in de buurt. Pas in de laatste plaats wordt professionele zorg ingezet. Deze verandering die het karakter heeft van een heuse ‘paradigmashift’ is een uitdaging die ons allemaal raakt en veel heeft gevraagd van de hele organisatie.

Veranderende regels en nieuwe spelers

franchiseondernemers. Noorderbreedte

de eerste Noorderbreedte State geopend:

Voorbereiden op de wereld van morgen

De laatste fase van de AWBZ en de overgangsperiode naar een nieuw tijdperk; dát kenmerkt het jaar 2014. Een roerige periode! Noorderbreedte maakte zich klaar voor de veranderende wet- en regelgeving per 2015; de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, de Zorgverzekeringswet en de Wet Langdurige zorg. Financiën en verantwoordelijkheden werden overgeheveld naar veel nieuwe spelers; we zijn van enkele naar vele contractpartners gegaan. Onder meer 6 zorgverzekeraars en 26 gemeenten, die ieder eigen voorwaarden en meetbare criteria wat betreft zorg stellen. Het bleef ook lange tijd onduidelijk wat precies in welke omvang onder de wet Langdurige zorg ging vallen. In deze situatie moest Noorderbreedte de zorg voor 2015 ‘verkopen’; het was niet eenvoudig. Ondanks de onzekerheid en onduidelijkheid is het Noorderbreedte gelukt om eind 2014 álle contracten te sluiten voor intra- en extramurale zorg.

FILMFESTIVAL Bijna 1.000 mensen bezochten op 28 januari 2014 het Filmfestival van Noorderbreedte in Stadsschouwburg De Harmonie te Leeuwarden. Cliënten, familie van cliënten, medewerkers en vrijwilligers waren uitgenodigd om prachtige en indrukwekkende speelfilms en documentaires te bekijken, die alle iets te maken hadden met het thema 'Het eerlijke verhaal.' En tussendoor was er gelegenheid om iets te eten en met elkaar te praten en ervaringen uit te wisselen.

jaarverslag 2014

kiezen

47

Grote stap in kwaliteit van zorg

Eigen netwerk doet mee!

Noorderbreedte krijgt te maken met steeds zwaardere en complexere intramurale zorg. Het betreft verpleeghuiszorg voor de meest kwetsbaren, die vanaf 2015 onder de WLZ valt. We richten ons specifiek op mensen met ziektebeelden als dementie, gerontopsychiatrie, Huntington, Korsakov, Parkinson en somatische aandoeningen. In 2014 hebben we opnieuw honderden verzorgingshuisplaatsen omgezet naar verpleeghuisplaatsen. We hadden dus een duidelijke opdracht: onze kwaliteit optimaliseren en goed toegerust zijn voor de zwaardere zorgtaken.

Want wat kan iemand zelf nog doen of in het eigen netwerk organiseren? Hoe kan iemand zo lang mogelijk regie houden en het leven op zijn manier leven? Participeren, meedoen, eigen verantwoordelijkheid; het zijn cruciale uitgangspunten in de manier waarop de zorg nu wordt georganiseerd. Als iemand bij Noorderbreedte komt wonen, bieden we zorg en veiligheid. Maar in de basis blijft het iemands ‘eigen woning’ en daar hoort iemands netwerk gewoon bij. Het verbinden van onze formele met de informele zorg is wel een enorme uitdaging. Want enerzijds gelden meer eisen en regels voor de steeds zwaardere, complexe zorg. Anderzijds zoeken we naar wegen om iemands netwerk actief mee te laten doen. We maakten hiermee een start in 2014, het krijgt een stevig vervolg in 2015.

Door de ogen van de cliënt

48

We willen de beste zijn. Dit vereist een glasheldere identiteit, een basis die helemaal op orde is, meer uniformiteit in onze aanpak én deskundigheid en kennis op een nog hoger niveau. Samen met bewoners, familie en medewerkers ontwikkelden we in 2014 een nieuwe visie. Kijkend door de ogen van de cliënt, in plaats van door de ogen van de zorg. Van een medisch model naar het model ‘kwaliteit van leven’. Een wezenlijk verschil! Waar we voor gaan? Aansluiten bij de cliënt en de ‘klantreis’ centraal stellen. Niet meer ‘zorgen voor’ maar ‘zorgen dát’ iemand kwaliteit van leven ervaart. En dat doen we samen met de cliënt en diens netwerk.

NIEUWE VISIE ‘We vertellen het eerlijke verhaal. U bent bij ons in goede handen en we kijken continu hoe het nog beter kan. Alles wat we doen, doen we met aandacht.’

Code Rood: Doen! Met onze nieuwe visie als basis, hebben we veel werkprocessen opnieuw ingericht. Onder de noemer ‘Code Rood: Doen!’ zijn alle locaties aan de slag gegaan om de kwaliteit van zorg te optimaliseren. Ze maakten elk een eigen programma voor de acht Code Rood-thema’s, waaronder methodisch multidisciplinair werken, medicatieveiligheid en het nieuwe cliëntdossier. In deze dossiers worden onze werkwijze, afspraken en visie op zorg heel tastbaar en zichtbaar. Het dossier borgt de continuïteit van zorg en laat ook het resultaat zien van wat wij met elkaar willen én doen.

BOUW Ook in 2014 is er druk gebouwd aan locaties van Noorderbreedte, zoals het Van Harenshuus in St.-Annaparochie. Deze locatie die uit zes groepswoningen voor mensen met dementie bestaat, zal begin 2015 worden geopend. Aan de rand van Leeuwarden komt Erasmus met zo’n 155 appartementen voor mensen die zelfstandig willen wonen maar wel een plus wensen, waarvan 95 ook geschikt voor zorg met behandeling, en 5 groepswoningen voor telkens 8 ouderen met dementie. In september 2014 is de locatie Westerpoort in Franeker geopend. Woonzorgcentrum Westerpoort bestaat uit zes groepswoningen

49

voor ouderen met dementie, die 24 uur per dag zorg, toezicht en begeleiding nodig hebben.

Investeren in deskundigheid In het kader van Code Rood: Doen! hebben we ons ook voorbereid op deskundigheidsbevordering van alle medewerkers. Het vak verandert. Qua zwaarte en complexiteit, maar zeker ook wat betreft samenwerking met het eigen netwerk van cliënten. Dit vraagt een andere attitude, andere competenties van medewerkers. We staan er echt samen voor en willen dit ook goed uitleggen aan cliënten en netwerk. Daarom zijn medewerkers gestart met training en opleiding, dit krijgt in 2015 een vervolg.

– fragment uit de nieuwe visie van Noorderbreedte

jaarverslag 2014

kiezen

Nieuwe zorgarrangementen

Huis op orde

In de offertes voor 2015 (in het kader van Wmodienstverlening en geriatrische revalidatie) zijn nieuwe zorgarrangementen geconcretiseerd. Ook hebben we meer de verbinding met de omgeving gezocht. Op diverse locaties zijn bijvoorbeeld nieuwe vormen van dienstverlening geïntroduceerd, zoals vervoer door vrijwilligers en initiatieven in wijken.

Met de uitvoering van het Code Rood: Doen! verbetertraject heeft Noorderbreedte fors geïnvesteerd in kwaliteit en deskundigheidsbevordering. We wilden de hiervoor benodigde gelden niet onttrekken aan de zorg. Daarom is gekozen voor een gecalculeerd verlies van 1,96 miljoen euro. We nemen hiermee een voorschot op 2015. In 2015 hebben we 5% minder te besteden en daarom is een reorganisatie nodig die al ten laste is gebracht van 2014. Dit zorgt voor een geschoonde begroting 2015. Deze reorganisatie, die in 2014 is voorbereid, kan helaas niet zonder personele consequenties blijven. Daarbij gaat het om circa 50 tot 100 medewerkers, die wel gebruik kunnen maken van een uitgebreid sociaal plan. De reorganisatie zal in 2015 plaatsvinden. Een noodzakelijke stap, die tegelijkertijd ook onzekerheid met zich mee brengt.

Compliment! Er is afgelopen jaar door alle locaties hard gewerkt aan de ‘transformatie van de organisatie’; met resultaat! In juni 2014 is het verscherpt toezicht op Erasmushiem losgelaten. Een compliment voor alle medewerkers, want in een half jaar tijd zijn grote stappen gezet. De Inspectie constateerde een positieve ontwikkeling. Het blijft wel work in progress en we houden continu de vinger aan de pols. Want verandering is een langdurig proces.

50

Milieu en leefbaarheid Noorderbreedte maakt als organisatie werk van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Dat betekent dat wij rekening houden met de effecten van onze bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij.

Noorderbreedte respecteert bij haar bedrijfsvoering de kwaliteit van het milieu, niet alleen vanwege de zorg voor de omgeving, maar ook vanwege de kwaliteit van haar kernactiviteiten. Ons duurzaamheidsbeleid vormt een volwaardig onderdeel van het ondernemingsbeleid. Wij verrichten een aanzienlijke inspanning om schadelijke gevolgen, die kunnen ontstaan door onze bedrijfsvoering, te voorkomen. Relevante onderwerpen hierbij zijn: energiemanagement, duurzaam inkopen, duurzaam bouwen, afvalmanagement, actief beleid rondom gevaarlijke stoffen, geluid, emissies naar lucht, water en bodem en integrale (brand) veiligheid. Voor meer informatie over het milieubeleid en milieuprestaties van onze organisatie verwijzen we naar het mileujaarverslag van Noorderbreedte: www.noorderbreedte.eu/over-noorderbreedte/jaarverslag.

BRANDVEILIGHEID In december 2014 is het eerste certificaat BGB (Brandveilig Gebouw Bouwwerken) uitgereikt voor de locatie De Stilen. Het BGB-keurmerk werkt volgens een door KIWA erkende procedure. Door middel van dit keurmerk kunnen we aantoonbaar laten zien dat het gebouw voldoet aan wet- en regelgeving voor brandveiligheid.

Onze maatschappelijke verantwoordelijkheid vertaalt zich in de manier waarop we omgaan met thema’s als duurzaamheid, veiligheid, gezondheid, kennisontwikkeling en personeelsmanagement. Wij leveren een bijdrage aan de leefbaarheid in de plaats of regio waarmee we zijn verbonden. Wij staan open voor samenwerking en partnerschappen en delen waar mogelijk onze kennis en ervaringen. Zo startten we in woonzorgcentrum Erasmus een samenwerking met het Friesland College. Vijftig studenten van de opleidingen ’helpende zorg en welzijn’ en ’facilitair dienstverlener’ assisteren bij de maaltijden in de buurtkamers, de ontmoetingsplek voor de bewoners. Tien studenten van de koksopleiding werken in de brasserie. Zo wordt theorie en praktijk gecombineerd en komen jong en oud bij elkaar in een huiselijke omgeving. In 2015 wordt deze samenwerking verder geïntensiveerd en uitgebreid.

jaarverslag 2014

kiezen

51

52

De toekomst

53

Noorderbreedte wordt geconfronteerd met verschillende dilemma’s. In 2015 willen we deze met elkaar uitwerken en aanpakken. Daarbij maken we heldere keuzes en zoeken we actief naar de samenwerking met anderen. Voorbeelden zijn de kwaliteitseisen rond de zwaardere zorg versus het steeds meer betrekken van familie en vrienden bij het zorgproces. Een ander dilemma betreft de aandacht en tijd voor alle strenge kwaliteitsregels en procedures (bijvoorbeeld rond het cliëntdossier) versus de persoonlijke aandacht en tijd voor de cliënt. Ook een uitdaging: de behoefte aan heldere communicatie neemt toe, maar is tegelijk moeilijk in te vullen omdat veel ontwikkelingen nog niet uitgekristalliseerd zijn. Hoe gaan we hier mee om? Deze en andere vragen willen we komend jaar stellen en beantwoorden.

In 2015 gaan we door met ‘Code Rood: Doen!’. In het kader hiervan hebben we, aanvullend op de Prezosystematiek, een eigen audit opgezet. Ook kijken we hoe beide kwaliteitssytemen met elkaar verbonden kunnen worden. Wat is voor u kwaliteit van leven? Wat past bij u en waar voelt u zich goed bij? Die vragen stellen wij onze cliënten. Ons uitgangspunt is dat iedereen bij ons zichzelf kan zijn en ruimte houdt voor het nemen van eigen regie en het maken van eigen keuzes. Daar gaan we in 2015 verder op inzetten en meer aandacht aan geven.

Samenwerken is een sleutelwoord voor 2015. Samenwerken met cliënt en netwerk, waarbij we een balans moeten zoeken tussen formele en informele zorg. Maar zeker ook samenwerken in de keten. We willen bijdragen aan meer verbinding in de ketenzorg. Dat is ook nodig. De spoedzorg neemt bijvoorbeeld toe, omdat mensen langer thuis blijven wonen tot dat plotseling niet meer kan. Deze spoedzorg legt druk op onze locaties. Mensen blijven korter in het ziekenhuis, waarna thuiszorg, revalidatie of het verpleeghuis de zorg soepel moet overnemen. Daarbij wordt ook zoveel mogelijk inzet en betrokkenheid van het eigen netwerk van de cliënt verwacht, om weer in een ‘thuissituatie’ te komen. Zo willen we bijvoorbeeld de band met de huisartsen versterken en hen ontzorgen door het bieden van huisartsenbedden, tijdelijk verblijf, herstel-, spoed- en crisiszorg en zijn we een samenwerking aangegaan met Thuiszorg Het Friese Land. Ook binnen het concern versterken we de

samenwerking en maken we afspraken over ketenzorg, zorgpaden en zorgprogramma’s. Voor de geriatrische revalidatiezorg is het cruciaal dat we kennis, kunde en volume bundelen. Daarom zijn we in 2014 een samenwerkingsverband aangegaan met Alliade en zijn onze visies op elkaar afgestemd. Deze samenwerking wordt in 2015 verder uitgewerkt. Bij dit alles zullen we meer moeten doen met minder. Voor 2015 voorzien wij een reductie van de kosten van 5%. In 2017 zullen de kosten zelfs met 6,5% moeten zijn verminderd. Om dit voor elkaar te krijgen zullen we sturen op efficiency, doelmatige inzet van personeel en het vergroten van de productiviteit. Daarbij zullen we bovendien scherper uitwerken hoe ook familie en mantelzorgers kunnen participeren.

jaarverslag 2014

kiezen

Noorderbreedte in cijfers Mensen

medewerkers

man

vrouw

2014

2.037

7,2

92,8

94

176

6,44

357

2013

1.985

7

93

149

173

5,85

342

Milieu 54

verbruik gas (m3)

instroom

uitstroom

ziekteverzuim (31/12)

verbruik water (m3)

verbruik elektriciteit (Kwh)

energiegebruik (MJ per m2 vloeroppervlak)

CO2 (ton)

2014

1.776.160

63.753

4.796.277

727

3.688

2013

2.595.042

96.106

5.641.327

683

4.817

Productie

stagiaires

55

beschikbare bedden

cliënten zorg en verblijf

cliënten zorg thuis

cliënten huishoudelijke hulp

dagen zorg en verblijf

dagdelen dagactiviteiten

uren zorg thuis

uren huishoudelijke hulp

2014

1.484

1.257

348

448

485.199

34.829

90.743

67.230

2013

1.517

1.316

371

467

504.111

44.248

78.802

72.527

Resultaat

tevredenheid medewerkers

aantal klachten via bemiddelaar

aantal klachten via klachtencommissie

aantal gemelde incidenten

resultaat (miljoen)

2014

7,1

54

2

7.539

-1,96

2013

6,8

43

1

5.613

0,57

jaarverslag 2014

kiezen

Meer weten? Meer informatie en onze jaarverslagen staan op www.zorgpartnersfriesland.nl/jaarverslag2014 of de website van de Tjongerschans, MCL en Noorderbreedte.

Colofon Dit jaarverslag 2014 is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur en de afdeling Voorlichting en Communicatie van Zorgpartners Friesland. Tekst & vormgeving: GH+O communicatie en creatie, Leeuwarden/Leiden Juni 2015