Jaarverslag Jaarverslag 2007

2007 Jaarverslag 2007

Jaarverslag 2007

De ACVZ De Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) is een bij de Vreemde lingenwet 2000 ingesteld onafhankelijk adviesorgaan. Zij heeft tot taak regering en parlement gevraagd en ongevraagd te adviseren over het vreemdelingen recht en het beleid terzake, alsmede over een beperkt aantal individuele zaken. De ACVZ is een adviescollege in de zin van de Kaderwet adviescolleges en is als zodanig ingericht. Zij geeft in haar hoedanigheid van beleidsadviescollege zowel beleidsreactieve als beleidsproactieve adviezen. Enerzijds worden adviezen uit gebracht met een analyse van gevoerd beleid en bestaande wetgeving of van een bestaande praktijk met als doel te leren of het beleid dan wel die wetgeving goed functioneert. Zo nodig worden aanbevelingen tot verbetering gedaan. Anderzijds wordt geadviseerd over toekomstige ontwikkelingen en mogelijk te verwachten problemen, en worden (alternatieve) richtingen voor beleid en de bijbehorende wetgeving aangegeven. Tenslotte worden verkenningen uitgevoerd waarbij een beleidsveld of een feitelijke gang van zaken dan wel ontwikkelingen in beeld wor den gebracht met beschrijving van de daarin eventueel aangetroffen vraagstukken. De advisering dient praktisch en oplossingsgericht te zijn. De leden van de advies commissie worden op persoonlijke titel benoemd.

Colofon Uitgave van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken, Den Haag, 2008 isbn: 978-90-8521-041-2 Kenmerk: Jaarverslag 2007, juli 2007 (digitale versie) Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken Postbus 93127 2509 AC Den Haag email: [email protected] telefoon (070) 370 4300 Interviews: Joke Huisman, www.dialogos.nl Fotografie: Ineke Key, Key Fotografie Ontwerp en opmaak: Studio Daniëls BV, Den Haag

Jaarverslag 2007 Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken

De papieren versie van dit jaarverslag wijkt qua inhoud en uiteraard qua vorm af van deze digitale versie. Het papieren jaarverslag is uitgebracht in de vorm van een handzaam notitieboekje. Het digitale jaarverslag is qua inhoud iets omvangrijker en op sommige punten gedetailleerder dan de papieren versie.

Inhoudsopgave voorwoord

5

hoofdstuk 1 - De Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ)

6

hoofdstuk 2 - Adviezen 2007

8

hoofdstuk 3 - Interviews

13

- - - - - - -

Mr. Teun van Os van den Abeelen, voorzitter Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken Mr. Sip Nieuwsma, plaatsvervangend directeur Sociale Zaken bij VNO-NCW Mr. René Bruin, National Officer van de UNHCR in Nederland Mr. Carl Everaert, partner van Everaert Advocaten Prof. Dr. Han Entzinger, hoogleraar migratie- en integratiestudies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam Mr. Ing. Wim van de Camp, Tweede Kamerlid voor het CDA en woordvoerder asiel- en vreemdelingenzaken Drs. Evert Bloemen, arts, senior trainer en adviseur bij Pharos, Kennis- en Adviescentrum voor vluchtelingen, nieuwkomers en gezondheid

13 14 15 16 17 18 19

hoofdstuk 4 - Wat staat er op de rol voor 2008?

20

bijlagen I II

21 23

Samenstelling ACVZ (per 31 december 2007) Samenstelling secretariaat (per 31 december 2007)

ACVZ

ja a rv e r sl ag 2 0 0 7

voorwoor d

‘Vreemdelingenkwesties zijn onderhevig aan de waan van de dag en leiden tot emotionele discussies. Daarom is het goed dat een club als de ACVZ er nuchter en met enige afstand naar kijkt’, aldus hoogleraar integratiestudies en veel geraadpleegd migratiedeskundige Han Entzinger in een interview in dit jaarverslag. Wat voor kijk moet de ACVZ hebben op migratie? Louter juridisch of een bredere maatschappelijke visie? Korte termijn of langere termijn gericht? En moet zij keuzes maken tussen wat wenselijk en wat haalbaar is? Deze vragen komen in dit jaarverslag aan bod. Behalve de adviezen van 2007 in een notendop en het werkprogramma voor 2008, bevat dit jaarverslag interviews met belanghouders uit verschillende sectoren van de samenleving: politiek, wetenschap, bedrijfsleven en belangenorganisaties. Interessant is het om te zien hoe elke geïnterviewde vanuit zijn eigen optiek aankijkt tegen de ACVZ en haar adviestaak. Doet de ACVZ ertoe? En maken de adviezen verschil? Op deze en andere vragen reageren belanghouders in een apart gebruikersonderzoek. Daarnaast hebben we ten behoeve van dit jaarverslag de geïnterviewden meer in het bijzonder gevraagd zich uit te spreken over twee ACVZ-adviezen van het afgelopen jaar, te weten: ‘Immigratie op maat’, over een modern migratiebeleid, en ‘Secuur en Snel’, over een op een nieuwe leest geschoeide asielprocedure. Wilt u meer weten over de ACVZ en over deze of andere adviezen van de ACVZ? Kijk dan op www.acvz.com. Mr. Teun van Os van den Abeelen Voorzitter

ACVZ


hoofdst uk 1

De Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) De ACVZ is één van de vaste Kaderwet adviescolleges van regering en parlement. Onafhankelijkheid en deskundigheid staan hoog in het vaandel. Met haar adviezen beoogt zij een belangrijke bijdrage te leveren aan de keuzes van politiek en bestuur op het gebied van het vreemdelingenrecht- en beleid. Zij adviseert zowel over korte- als (middel)lange termijnvraagstukken. De ACVZ is geen partij in politieke discussies. Wel ambieert ze diverse verbindingen te leggen bij het opstellen van haar adviezen: met andere beleidsdomeinen, met overheid, wetenschap en maatschappelijke organisaties en andere adviescolleges. Zij stelt haar adviezen expliciet in een internationale, meestal Europese context. (missie ACVZ) Deskundig De ACVZ adviseert gevraagd en ongevraagd aan het kabinet en aan het parlement over alle aspecten van het vreemdelingenrecht en vreemdelingenbeleid. De adviezen zijn in beginsel gericht aan de staatssecretaris van Justitie. De brede expertise binnen de ACVZ en het ondersteunende secretariaat waarborgt dat ieder thema vanuit verschillende invalshoeken wordt beschouwd. Onafhankelijk De onafhankelijkheid van de ACVZ ligt besloten in haar wettelijke positie. De strategische beleidsadviezen worden kort na aanbieding aan de minister door de ACVZ zelf openbaar gemaakt op haar website en rechtstreeks aan onder anderen de leden van de Eerste en Tweede Kamer toegezonden. Ook de achtergrond van de commissieleden staat garant voor de onafhankelijkheid. Zij zijn afkomstig uit verschillende geledingen van de maatschappij en worden door de Kroon benoemd op grond van hun wetenschappelijke kennis, hun praktijkervaring met het vreemdelingenrecht en vreemdelingenbeleid of hun maatschappelijke bijdrage. De benoeming is op persoonlijke titel en de leden vertegenwoordigen geen belangengroepen.

ACV Z


Werkprogramma De ACVZ doet de staatssecretaris jaarlijks in de zomer een voorstel voor een werkprogramma met onderwerpen waarover geadviseerd zal worden. De ministerraad stelt het werkprogramma vast en de staatssecretaris van Justitie biedt het vervolgens op Prinsjesdag aan beide Kamers der Staten-Generaal aan. Het parlement kan adviesvragen aan het werkprogramma toevoegen. Daarnaast heeft de commissie de mogelijkheid adviezen op eigen initiatief uit te brengen. Het programma geeft een globaal beeld van de onderwerpen die aan de orde zullen komen; in de loop van het jaar worden de adviesvraag en de tijdsplanning bijgesteld. Het kan voorkomen dat onder invloed van de actualiteit adviesonderwerpen worden ingetrokken of juist toegevoegd. Vergaderingen De ACVZ komt eens per maand plenair bijeen om adviezen te bespreken en vast te stellen. De adviezen worden voorbereid in subcommissies en meestal in rapportvorm of als briefadvies uitgebracht. Daarnaast kan de ACVZ achtergrondstudies (doen) uitvoeren. Alle publicaties zijn te vinden op de website www.acvz.com. Meningen van anderen Ook de mening van anderen is van groot belang: de ACVZ wil nadrukkelijk verder kijken dan haar eigen deskundigheid. Ze raadpleegt en betrekt externe deskundigen, instellingen en NGO’s bij haar adviezen. Ook organiseert zij (soms grootschalige) expertbijeenkomsten tijdens haar adviestrajecten. Via haar website en e-mail bereiken haar meningen van burgers over het vreemdelingenrecht en vreemdelingenbeleid.

ACVZ


hoofdst uk 2

Adviezen 2007 In 2007 heeft de ACVZ vier beleidsadviezen, één briefadvies en twee wetsadviezen gepubliceerd alsook een studieconferentie georganiseerd. Daarnaast zijn er 23 adviezen in individuele bezwaarzaken uitgebracht.

Beleidsadviezen Secuur en Snel

Voorstel voor een nieuwe asielprocedure, februari 2007 • Maak één nieuwe asielprocedure in plaats van de twee bestaande procedures en stel de uiterste beslistermijn op één jaar. • In de eerste, de Aanmeldcentrum (AC) procedure, krijgen asielzoekers te weinig tijd en in de tweede, de Opvangcentrum (OC) procedure, worden ze te lang in onzekerheid gelaten en zijn de opvangkosten hoog. • Ga zorgvuldiger met asielaanvragen om. Dan neemt de druk op het asielsysteem af. • Neem gezondheidsaspecten nadrukkelijker mee in de asielprocedure. Reactie van het kabinet Naar aanleiding van het advies heeft de staatssecretaris van Justitie de ACVZ verzocht een nader advies uit te brengen over hoe het onderzoek naar de inbedding van de medische omstandigheden meer precies - juridisch en procedureel - vorm kan krijgen. In de brief van de staatssecretaris en de minister van Justitie aan de Tweede Kamer d.d. 24 juni 2008 worden de kabinetsplannen geschetst voor een zorgvuldigere én snellere asielprocedure, waarmee tevens de terugkeer van afgewezen asielzoekers wordt bevorderd. Voorts worden maatregelen aangekondigd om het aantal asielzoekers dat zonder opvangvoorzieningen rechtmatig in Nederland verblijft, maximaal te beperken en het aantal vervolgprocedures terug te dringen. Tevens worden maatregelen voorgesteld om de effectiviteit van het terugkeerbeleid in den brede te vergroten.

ACV Z


Profijt van studiemigratiebeleid

De arbeidsmarktpositie van buitenlandse afgestudeerden, februari 2007 • Maak het voor buitenlandse studenten van buiten de Europese Unie makkelijker na hun studie in Nederland te blijven. • Nederland stelt veel strengere eisen aan studiemigranten dan andere Europese landen. • Buitenlandse afgestudeerden moeten binnen 2 weken een verblijfsvergunning kunnen krijgen, net als andere kennismigranten. • Verleng de periode waarin de aanvragers een baan kunnen zoeken tot één jaar en verlaag het minimaal vereiste startsalaris. Reactie van het kabinet In december 2007 heeft het kabinet besloten het advies van de ACVZ vrijwel geheel op te volgen en zorgvuldiger om te gaan met buitenlandse afgestudeerden. Die mogen nu een jaar hier blijven om een baan te vinden. Het vereiste startsalaris is verlaagd naar € 25.000 per jaar. Zie: Brief aan TK 1 juni 2007.

Mvv, weg ermee?

Voorstel voor één procedure voor inreis- en verblijfsvergunning, september 2007 • Nederland doet, met een Machtiging tot Voorlopig Verblijf (mvv)- gevolgd door een Vergunning tot Verblijf Regulier (vvr)-procedure, dubbel werk bij het toelaten van vreemdelingen. Dat past niet bij een modern migratiebeleid zoals het kabinet dat beoogt. Ook leidt het tot te lange wachttijden na inreis. 4 tot 6 maanden wachten op een verblijfsvergunning is geen uitzondering. In de tussentijd mag de vreemdeling niet werken. Zo’n – feitelijk – dubbele toetsing vindt de ACVZ overbodig en onnodig belastend voor de mensen om wie het gaat. • Verkort de toelatingsprocedure: hanteer één toetsmoment in het thuisland gevolgd door één beslissing om Nederland binnen te komen én om hier te blijven. De meeste andere Europese landen hanteren ook maar één toetsmoment. • Zorg dat het verblijfsdocument klaar ligt als de vreemdeling zich in Nederland meldt en schrijf hem of haar gelijk in bij de gemeentelijke basisadministratie (GBA).

ACVZ


Reactie van het kabinet In de brief van de staatssecretaris van Justitie aan de Tweede Kamer d.d. 27 juni 2008 wordt het kabinetsvoorstel uit de doeken gedaan voor de toelating en het verblijf van vreemdelingen die op reguliere gronden verblijf in Nederland wensen. In de bijlage bij deze brief, de zogenoemde ‘blauwdruk modern migratiebeleid’, reageert het kabinet op de verschillende aanbevelingen van de ACVZ.

Immigratie op maat

Over een nieuwe opzet voor het reguliere migratiebeleid, november 2007 • Maak onderscheid tussen een uitnodigend kennismigratiebeleid en een restrictief gezinsmigratiebeleid. • Vereenvoudig de toelatingsprocedures en snoei fors in het woud van verblijfsdoelen. • Klemmende redenen van humanitaire aard vormen een aparte, restrictieve toelatingsgrond. • Laat kennismigranten via een snelle en vereenvoudigde procedure tot Nederland toe. Regel dat niet in convenanten, maar in een wettelijke toelatingsregeling. Maak het voor ‘betrouwbare’ bedrijven en instellingen makkelijker om buitenlanders in dienst te nemen. • Bij een modern migratiebeleid hoort een stevige, zichtbare en goed aangestuurde handhaving. Reactie van het kabinet In de brief van de staatssecretaris van Justitie aan de Tweede Kamer d.d. 27 juni 2008 wordt het kabinetsvoorstel uit de doeken gedaan voor de toelating en het verblijf van vreemdelingen die op reguliere gronden verblijf in Nederland wensen. In de bijlage bij deze brief, de zogenoemde ‘blauwdruk modern migratiebeleid’, reageert het kabinet op de verschillende aanbevelingen van de ACVZ.

ACV Z

10


Nederland migratiesamenleving 2025 ACVZ-conferentie, mei 2007

In mei 2007 organiseerde de ACVZ een studieconferentie over de vraag hoe Nederland er als migratiesamenleving in pakweg 2025 uit zou kunnen zien. De resultaten van deze conferentie worden in een bundel bijeengebracht. Deze omvat een aantal bijzondere stellingnames, dilemma’s en meer of minder boude uitspraken. Vanuit een wisselende optiek gaat een aantal deskundigen de toekomst te lijf en schetsen zij een beeld van een mogelijke samenleving. Soms beschrijven zij de toekomst vanuit het heden, of gaan in hun bijdrage uit van de bestaande werkelijkheid en schetsen zo vergezichten. Najaar 2008 publiceert de ACVZ de bundel met uiteenlopende benaderingen alsmede haar eigen visie in de vorm van een lange-termijn advies. De ACVZ beoogt hiermee voeding te geven aan een stevig debat over migratie in de toekomst.

Briefadvies Een status voor hoogopgeleide asielzoekers? Briefadvies over het beleid ten aanzien van hoogopgeleide asielzoekers die tijdens de asielprocedure afstuderen aan een Nederlandse (HBO/WO) instelling. [briefadvies] Reactie van het kabinet Bij het opstellen van dit jaarverslag was nog geen kabinetsreactie voorhanden.

Wetsadviezen De ACVZ heeft in 2007 twee wetsadviezen uitgebracht: - Advies Vreemdelingenbesluit 2000 i.v.m. minimumnormen erkenning onder danen derde landen en staatlozen als vluchteling, implementatie RL 2004/83/EG Advies m.b.t. het voorstel tot wijziging van het Vreemdelingenbesluit 2000 en het Uitvoeringsbesluit Wet op de Jeugdzorg ter implementatie van RL 2004/83/EG [integrale tekst]

ACVZ

11


- Advies werknemers Noordzeeinstallaties Advies m.b.t. het voorstel tot wijziging van het Vreemdelingenbesluit 2000 in verband met werknemers op boor- en mijnbouwinstallaties op het Nederlands continentaal plat (Noordzeewerkers) [integrale tekst]

Vooronderzoek De ACVZ laat voor haar adviezen geregeld vooronderzoek verrichten. De resultaten worden in de regel als voorstudie gepubliceerd, gewoonlijk als ‘webpublicatie’. In 2007 zijn de volgende publicaties verschenen: - ‘Herhaalde toetsing bij toelating? Een onderzoek naar de reguliere toelatings procedure voor vreemdelingen die een verblijf van langer dan drie maanden beogen in België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk’. Voorstudie verricht door het Centrum voor Migratierecht (CMR) te Nijmegen. (Behoort bij het advies 'Mvv, weg ermee? Voorstel voor één procedure voor inreis- en verblijfsvergunning' nr. 23, september 2007). [voorstudie] - De arbeidsmarktpositie van studenten met buitenlandse achtergrond. Voorstudie verricht door het SEO - Stichting voor Economisch Onderzoek. (Behoort bij het advies 'Profijt van studiemigratiebeleid. Een advies over de arbeidsmarktpositie van buitenlandse afgestudeerden' nr. 22, februari 2007). [voorstudie]

ACV Z

12


hoofdst uk 3

Interviews Mr. Teun van Os van den Abeelen, voorzitter Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken ‘Wij halen de emotionele lading van onderwerpen af’ Integratie niet afdwingen, maar bevorderen Mr. Teun van Os van den Abeelen is vanaf het begin in 2001 voorzitter van de Advies commissie voor Vreemdelingenzaken. Vanaf 1998 was hij voorzitter van de voorganger van de ACVZ. Nog even en hij draagt eind 2008 het stokje over aan een opvolger. Die zal er in elk geval rekening mee moeten houden dat vreemdelingenbeleid nooit in een rustig vaarwater terecht zal komen: ‘Ongeacht de politieke kleur van een bewindspersoon blijft het een hot issue. Niet voor niets heet de portefeuille een hoofdpijndossier. Onderwerpen zijn altijd emotioneel geladen. Of het nu gaat om asielbeleid, gezinshereniging, integratie of arbeidsmigratie. Wat wij als ACVZ doen, is de emotionele lading ervan afhalen en praktische oplossingen bieden. Altijd. We zeggen niet alleen wat anders moet, maar ook hoe het anders kan. Je moet bijvoorbeeld mensen verleiden om te participeren. Dat staat voor mij als een huis. Met drang en dwang bereik je niets. Integratie kun je niet afdwingen. Wel bevorderen. Dat is ook de kernboodschap van onze adviezen’. Vreemdelingenbeleid komt beter uit de bus ‘Ons voorstel voor een nieuwe asielprocedure – Secuur en Snel - is bijvoorbeeld eenvoudig én doeltreffend. Geen twee procedures, maar één. Zo maak je de procedure niet alleen beter, maar ook korter en zorgvuldiger. Of neem ‘Immigratie op maat’. Dat advies gaat over wat je onder een modern migratiebeleid verstaat. Ik weet het, het is voor een bewindspersoon lastig als haar plannen kritisch tegen het licht worden gehouden. Maar uiteindelijk levert het voordeel op’. ‘Uit de evaluatie van onze eerste termijn blijkt dat de ACVZ ertoe doet. Niet alleen zorgen wij er met onze adviezen voor dat er een maatschappelijk debat over ontstaat, maar ook komt het vreemdelingenbeleid uiteindelijk beter uit de bus. En dan te bedenken dat we als ACVZ budgettair steeds verder worden gekort, terwijl we nog geen 0,01 procent uitmaken van wat ik maar de vreemdelingenbegroting noem. Mijn hartenwens is dan ook dat ideologische vooroordelen over advisering mogen wijken voor de feiten’.

ACVZ

13


Mr. Sip Nieuwsma, plaatsvervangend directeur Sociale Zaken bij VNO-NCW ‘Van mij mag de ACVZ blijven’ Uitvoeringsgericht vanuit juridische invalshoek ‘De adviezen over buitenlandse afgestudeerden en over kennismigranten waren ons zeer welkom. We hopen natuurlijk dat het kabinet ze overneemt’, zegt Sip Nieuwsma, plaatsvervangend directeur Sociale Zaken bij VNO-NCW. In 2007 had hij vooral te maken met ‘Profijt van studiemigratiebeleid’ en met ‘Immigratie op maat’. Beide adviezen zijn hem zeer welkom. Trouwens ook het advies om toelating via een erkenningsregeling mogelijk te maken. Toegevoegde waarde? ‘De ACVZ is natuurlijk een heel ander adviescollege dan de SER, waar wij als VNO-NCW deel van uit maken. ACVZ-leden spreken op persoonlijke titel. Een mening van een hoogleraar of deskundige is toch iets anders dan een advies van de SER’. Ook als die hoogleraren en deskundigen gezamenlijk tot eenzelfde standpunt komen? ‘Dat maakt niet uit. Ze vertegenwoordigen de samenleving niet’. Ziet hij dan geen toegevoegde waarde in een college als de ACVZ? ‘De ACVZ is sterk uitvoeringsgericht vanuit een juridische invalshoek. Daar is behoefte aan. Dus van mij mag de ACVZ blijven’.

ACV Z

14


Mr. René Bruin, National Officer van de UNHCR in Nederland ‘De ACVZ zegt niet alleen wat beter kan, maar ook hoe het anders kan’ Tussen rechtshulpverlening en regering in ‘Nee’, hij vindt niet wat hij zoekt in de adviezen van de ACVZ. Hij vindt juist wat hij nog niet zelf had bedacht. Bijvoorbeeld dat er een aparte toelatingsregeling moet komen in het immigratiebeleid voor “klemmende redenen van humanitaire aard”. René Bruin werkt sinds kort als National Officer van de UNHCR in Nederland. Weloverwogen en doordacht De adviezen vindt hij doorgaans weloverwogen en doordacht. Met zowel aandacht voor praktische, als voor beleidsmatige zaken. ‘De ACVZ zegt niet alleen wat beter kan. Maar ook hoe het anders kan. En daar heeft het kabinet wat aan’. Te spreken is hij over het advies ‘Secuur en snel’, de asielprocedure waar gezondheidsaspecten zijns inziens terecht een plaats in hebben gekregen. ‘In mijn vorige baan bij Amnesty International heb ik daar 15 jaar lang mijn best voor gedaan. Daarom ben ik zo blij dat het in het advies is meegenomen. Overigens zou de betekenis van dat advies wel eens groter kunnen zijn dan je op het eerste gezicht zou denken. Dat komt omdat de ACVZ met haar standpunten precies tussen rechtshulpverlening en regering in zit’. Moeite Moeite heeft hij met het voorstel van de ACVZ om het asielverzoek van personen die via een ander land Nederland binnenkomen, gelijk af te wijzen. De Bruin: ‘De UNHCR zelf heeft laten zien dat dit in veel gevallen niet zonder meer veilig is. Er bestaan nog steeds grote verschillen in de interpretatie van het Vluchtelingenverdrag. En ook in WestEuropese landen is de asielprocedure niet altijd op orde’. Mensenhandel Wat hem betreft mag de ACVZ komend jaar aandacht aan mensenhandel besteden. ‘Dat zou namelijk een asielgrond moeten kunnen zijn’. Hij wordt op z’n wenken bediend. Want mensenhandel is één van de adviesthema’s in 2008.

ACVZ

15


Mr. Carl Everaert, partner van Everaert Advocaten ‘De ACVZ staat met beide benen op de grond’ Kritisch en oplossingsgericht ‘Als de ACVZ er niet zou zijn, zou die moeten worden uitgevonden. Met precies dezelfde bevoegdheden als nu’. Aan het woord is Carl Everaert, partner van Everaert Advocaten, specialist in immigratie- en naturalisatierecht. De adviezen noemt hij “zwaarwegend”. Alsof hij een pleidooi houdt voor de ACVZ, somt hij puntsgewijs op wat hij van de adviezen vindt: – ze steken goed in elkaar, – ze zijn doordacht, – de ACVZ staat met beide benen op de grond, – ze is kritisch naar de overheid, maar altijd oplossingsgericht. Eindeloos procederen Gebruikt hij de adviezen in zijn werk? ‘Niet direct, maar ze helpen je wel om als advocaat goed inzicht te krijgen’. Te spreken is hij over ‘Immigratie op maat’: ‘Daar staan goed doordachte aanbevelingen in. Bijvoorbeeld om mensen die kortdurend in Nederland werken na vijf jaar, als ze zich keurig aan de regels hebben gehouden, een verblijfsvergunning voor langere duur te geven. Een goede oplossing voor het tegengaan van voortgezet illegaal verblijf’. Hij zou willen dat de ACVZ wat vaker met kleinere, uitvoeringsgerichte adviezen komt. ‘Zo kan iemand die drie jaar legaal in Nederland heeft gewoond en gewerkt een verblijfsvergunning krijgen die de vrijheid geeft te gaan werken waar je wilt. Maar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) probeert daar steeds wat van af te knabbelen. Dat leidt tot eindeloos procederen. De ACVZ zou met een klein advies de knoop meteen kunnen doorhakken’. In de schijnwerpers Vindt hij dat de ACVZ voldoende naar buiten treedt met haar adviezen? ‘Een ACVZ moet daar voorzichtig mee zijn’. Wel vindt hij het handig als ze een vertaalslag maakt wanneer ze met een advies naar buiten komt. ‘Zo zorg je ervoor dat de pers het in begrijpelijk Nederlands opschrijft’. Misschien zou de ACVZ zich meer moeten inspannen om haar adviezen voor het voetlicht te brengen? ‘Ja, eigenlijk wel. Want als de pers niets met de adviezen doet, blijf je toch onopgemerkt. De ACVZ mag wat mij betreft best wat meer in de schijnwerpers treden’.

ACV Z

16


Prof. Dr. Han Entzinger, hoogleraar migratie- en integratiestudies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam ‘Het heeft meer met de reputatie van een land dan met toelatingsbeleid te maken of er wel of geen kennismigranten komen’ Bredere dan alleen juridische kijk ‘Vreemdelingenkwesties zijn onderhevig aan de waan van de dag en leiden tot emotionele discussies. Daarom is het goed dat een club als de ACVZ er nuchter en met enige afstand naar kijkt. Ze slaan een “rustige” toon aan over politiek “actuele” onderwerpen’. Toch heeft Han Entzinger als hoogleraar en veelgeraadpleegd migratiedeskundige wel wat noten op zijn zang als het gaat om de ACVZ. Een bredere dan alleen juridische kijk op migratie zou hem zeer welkom zijn. Ook zou hij een wat meer toekomstgerichte visie van de ACVZ waarderen. ‘En Europa moeten we niet vergeten. Wat mij betreft mag de ACVZ zich meer op Brussel oriënteren. Ook al blijft er altijd een spanningsveld tussen wat nationaal kan en internationaal moet als het gaat om migratie- en asielbeleid’. Meer in gewone mensentaal Over de adviezen van de ACVZ is hij nogal uitgesproken. Hij vindt ze breedsprakig en te reactief. Wat hem betreft mogen ze veel beknopter, bondiger en meer in gewone mensentaal geschreven zijn. En wat minder reageren op voorstellen van het kabinet en meer zelf met toekomstgerichte voorstellen komen. ‘In de media zie ik de ACVZ nauwelijks terug. Dat zou best wat meer mogen. Maar dan moet je ook toegankelijke adviezen of in elk geval leesbare samenvattingen maken. De thematiek leent zich voor media-aandacht. Bovendien moet je publiciteit genereren wil je overleven’. De angel in het migratiebeleid zit ‘m in de uitvoering Hij kan zich goed vinden in de analyse en voorstellen van het advies ‘Immigratie op maat’. Vooral de aparte behandeling van asielzoekers – klemmende redenen van humanitaire aard- is volgens hem zeer terecht. Ook is hij blij dat er over handhaving wordt gesproken. Al vindt hij het jammer dat er niet bij gezegd wordt hoe het handen en voeten moet krijgen. ‘De angel in het migratiebeleid zit ‘m in de uitvoering. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) ziet het in de praktijk te veel als haar hoofdtaak zoveel mogelijk mensen uit Nederland weg te houden. Daar zou nadrukkelijker een andere visie tegenover moeten staan’. En kennismigranten, hoe kijkt hij daar tegenaan? ‘Die komen niet in de aantallen die we graag zouden willen. Versoepeling van hun toelating in West-Europese landen, heeft niet tot een toename geleid. Het heeft meer met de reputatie van een land – kijk naar Canada, de Verenigde Staten en Australië – dan met een soepel toelatingsbeleid te maken of er wel of geen kennismigranten komen’.

ACVZ

17


Mr. Ing. Wim van de Camp, Tweede Kamerlid voor het CDA en woord voerder asiel- en vreemdelingenzaken ‘We spiegelen de mening van anderen aan de adviezen van de ACVZ’ Eenvoudig en doeltreffend De adviezen van de ACVZ gebruikt Wim van de Camp als CDA-woordvoerder asiel- en vreemdelingenzaken in de Tweede Kamer vooral als toetsingskader voor de meningen van andere instanties. Met ‘Secuur en snel’ heeft de ACVZ volgens hem precies raak geschoten. De snelle asielprocedure duurt nu te kort en de lange procedure te lang. De oplossing van de ACVZ is eenvoudig en doeltreffend: smelt ze samen en houdt de druk op de ketel. ‘We zijn met ons allen op zoek naar verbetering én verkorting van de asielprocedure. Zo hebben bijvoorbeeld Vluchtelingenwerk en de Raad voor Kerken hun mening gegeven. Die mening spiegelen we dan aan het advies van de ACVZ’. Politieke momentum De adviezen vindt hij doorgaans te abstract voor de Tweede Kamer. Ook spoort het tijdstip van advisering lang niet altijd met wat hij het “politieke momentum” noemt. ‘Bij de ACVZ staat de juridische invalshoek centraal, terwijl de politieke dimensie veel rommeliger en minder grondig is’. ‘Nee’, zegt hij, ‘de ACVZ is niet agenderend in die zin dat ze thema’s op de politieke agenda zet. Wel biedt ze reflectiemateriaal van goede kwaliteit. Als achtergrondinformatie is dat zeer welkom’. Wat hij op prijs zou stellen is als de ACVZ extra service biedt door één keer per kwartaal op actualiteiten in te springen. Wat hem betreft mag dat ook als zich iets actueels voordoet. Inspelen op de korte termijn Wat verwacht hij van de ACVZ? Minder omvangrijke adviezen zouden hem zeer welkom zijn. Ook mogen ze best inspelen op de korte termijn. Zo heeft hij behoefte aan een advies over opvang in de regio van Iraakse vluchtelingen. Overigens zou hij er niet rouwig om zijn als de ACVZ samen zou gaan met de Adviesraad voor Internationale Vraagstukken. Zo’n groter samenwerkingsverband is volgens hem effectief én kostenbesparend.

ACV Z

18


Drs. Evert Bloemen, arts, senior trainer en adviseur bij Pharos, Kennis- en Adviescentrum voor vluchtelingen, nieuwkomers en gezondheid ‘De ACVZ kiest de gulden middenweg tussen wat wenselijk en wat haalbaar is’ Bewaker van verworvenheden ‘Uit onderzoek blijkt dat asielzoekers meer gezondheidsproblemen hebben dan vluchtelingen. Die problemen verergeren door de asielprocedure. Juist bij aankomst in ons land zijn asielzoekers vaak getraumatiseerd. Dan is het moeilijk je verhaal te doen’. Het samensmelten van wat nu twee procedures zijn – de aanmeld- en de opvangprocedure – vindt Evert Bloemen dan ook positief. Als arts en trainer van Pharos, het landelijk kenniscentrum voor vluchtelingen en hun gezondheid, richt hij zich vooral op gezondheidskwesties. ‘Neem je gezondheidsaspecten mee in de asielprocedure, dan maak je die procedure er niet makkelijker op, wel beter. Daarom is het revolutionair als die aspecten een plek zouden krijgen in vreemdelingenland. Wat dat betreft was het advies ‘Secuur en snel’ agenderend’. Zwart-wit denken Hij benadrukt het verschil tussen een juridische en een gezondheidsbenadering van vreemdelingenkwesties. ‘Juristen’, zegt hij, ‘denken in zwart-wit termen. Iets is aannemelijk of niet. Gezondheidszorg is daarentegen maatwerk en heeft oog voor nuancering: het is niet zo dat je hetzij ziek, hetzij gezond bent. Het gaat juist om meer of minder ziek of gezond. In de asielprocedure zie je dat daar nu mee geworsteld wordt. Door informatie te geven over iemands gezondheid’, zegt hij, ‘voorkom je “tunneldenken” met foute beslissingen tot gevolg’. Twee stappen vooruit, één stap achteruit Wat Bloemen opvalt is dat de ACVZ doorgaans de gulden middenweg kiest tussen wat wenselijk en wat haalbaar is. Meestal legt ze het fundament voor verdere gedachtevorming. Geldt dat ook voor een Europese asielprocedure? ‘Dat wordt steeds belangrijker. Het gaat met twee stappen vooruit, één stap achteruit. Ik zie zo’n asielprocedure als een trein die langzaam ergens naar op weg is. Hoe verhoudt die zich tot de Nederlandse procedure? En waar zou die trein bijgestuurd moeten worden? Er zijn namelijk grote verschillen tussen landen. Mogelijk kan de ACVZ een rol spelen bij het in kaart brengen van de mogelijkheden. En wie weet kan ze ertoe bijdragen dat er op Europees niveau een basisnorm voor de asielprocedure komt. Ik zie de ACVZ toch als één van de bewakers van onze verworvenheden op het gebied van vreemdelingenrecht’.

ACVZ

19


hoofdst uk 4

Wat staat er op de rol voor 2008? Oorlogsmisdadigers Wat moet Nederland met asielzoekers die van oorlogsmisdaden worden verdacht? Ze vallen niet onder het Vluchtelingenverdrag. En ook niet onder het verbod hen terug te sturen naar hun land van herkomst. Echter, artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens biedt personen de waarborg dat zij niet worden teruggestuurd naar een land waar ze hun leven niet zeker zijn. Een duidelijk dilemma. Het gaat in Nederland om zo’n 750 mensen met hun gezinnen die soms al 15 jaar geen kant op kunnen. Ze kunnen namelijk niet worden uitgezet en krijgen ook geen verblijfsvergunning. De ACVZ gaat kijken of er een uitweg is uit deze uiterst problematische situatie. [advies] Meervoudige nationaliteit Wat zijn de voor- en nadelen van een dubbele nationaliteit? Wat betekent dat voor iemand die permanent in Nederland woont? En hoe kun je daar als land beleid op voeren? Een verkenning van deze vragen staat voor 2008 op het programma. [voorstudie] Leges Modern migratiebeleid houdt rekening met verschillen tussen migranten. Zo kunnen de kosten van een verblijfsvergunning kennismigranten ervan weerhouden naar Nederland te komen. De ACVZ kijkt of het goedkoper maken van zo’n - tijdelijke - verblijfsvergunning meer kennismigranten trekt. [advies] Mensenhandel Valt mensenhandel met vreemdelingenbeleid in te dammen? Op die vraag probeert de ACVZ antwoord te vinden. Vaak gaat het om mensen die, op zoek naar een beter bestaan, zijn overgeleverd aan mensenhandelaren. Voorkómen van mensenhandel is één invalshoek. Repressie via het strafrecht een andere. Speciale aandacht heeft de ACVZ voor de nog altijd zorgelijke positie van alleen reizende minderjarige vreemdelingen (AMV’s). Tijdelijke arbeidsmigratie en ontwikkelingssamenwerking Wat is het verband tussen ontwikkelingssamenwerking en arbeidsmigratie? Is het een kwestie van ‘brain-drain’ als geschoolde migranten wegtrekken uit ontwikkelingslanden? Dat hangt ervan af. Het kan positief uitpakken voor ontwikkelingslanden als migranten tijdelijk elders gaan werken. De ACVZ gaat hiernaar kijken. En adviseert ook of er een speciale rol is weggelegd voor Europa.

ACV Z

20


bi j l ag e i

Samenstelling ACVZ (per 31 december 2007) Voorzitter

Leden

Mr. T.J.P. van Os van den Abeelen Coördinerend vicepresident van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam

Mw. drs. H.J. Bakker Directeur Stichting Oikos.

Mw. prof. dr. mr. C.C.J.H. Bijleveld, Senior onderzoeker Neder lands Instituut Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), tevens hoogleraar methoden en technieken criminologisch onderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Ch. R. van Beuge Oud ambassadeur respectievelijk directeur-generaal Europese samenwerking van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Prof. dr. G.B.M. Engbersen Hoogleraar algemene sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Plaatsvervangend voorzitter

Mr. P.A. Schaafsma Oud-President-directeur Sociale Verzekerings Bank.

ACVZ

21


Prof. mr. G.J.H. van Hoof Hoogleraar internationaal recht aan het Studieen Informatiecentrum Mensenrechten en advocaat.

Mw. dr. N. Tellegen Algemeen directeur Stichting Doen.

Prof. mr. drs. B.P. Vermeulen Hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Mw. dr. L.H.M. van Willigen, arts Consultant gezondheidszorg en mensenrechten.

Mw. mr. dr. A.B. Terlouw Lid Commissie Gelijke behandeling.

In 2007 namen een tweetal leden afscheid van de ACVZ: mw. prof. dr. H. Ghorashi en mr. dr. G.D. Dales. De commissie kende op 31 december 2007 elf leden.

ACV Z

22


bi j l ag e i i

Samenstelling secretariaat (per 31 december 2007) Secretaris (wnd.) Mr. W.N. Mannens

Cluster informatie en documentatie: Mw. G.M.B. van Aalst- van Adrichem LL.B.

Cluster advisering: Mw. mr. M.D. Belserang Mw. mr. H. Pronk Mw. mr. F.G. Schoe R.R.H. Schoemaker Drs. A.C. Vergeer Drs. J.C. Wielaard Mw. dr. L.J.J. Wijkhuijs

Cluster management ondersteuning: Mw. M.J.M. van Leersum Mw. H.M.S. Naber Mw. H.J. van der Woude-Kwist

Ook het secretariaat onderging enkele wijzigingen. De secretaris Dr. J.J. van Miert heeft de ACVZ in juni 2007 verlaten en is thans werkzaam bij het NCTb. Mr. W.N. Mannens is sinds 1 juni 2007 waarnemend secretaris. Het cluster ondersteuning nam afscheid van mw. S. Jagroep. Zij werd vervangen door mw. H.M.S. Naber. De heer R.R.H. Schoemaker is na een externe detachering in het najaar van 2007 weer bij het cluster advisering komen werken. Dr. P.J. van Krieken verbleef gedurende 2007 in Laos, waar hij tijdelijk als adviseur in dienst van UNDP werkte.

ACVZ

23


ISBN 978-90-8521-041-2

Jaarverslag Jaarverslag 2007

Recommend Documents