bedrijfschap Horeca en Catering jaarverslag 2007 Jaarverslag

bedrijfschap Horeca en Catering jaarverslag 2007

Jaarverslag

2007

1


2

Inhoud Voorwoord

3

1.

De bedrijfstak, ons werkveld

4

1.1 1.2 1.3

De bedrijfstak en de cijfers De trends en het Bedrijfschap De positie van het Bedrijfschap

4 5 6

2.

Ons werk

9

2.1 2.2

Highlights Business as usual in 2007

9 14

3.

Onze organisatie

18

4.

Financiële gegevens

25

4.1 4.2 4.3 4.4

Rekening van baten en lasten 2007 Balans per 31 december 2007 Toelichting op de verkorte jaarrekening 2007 Toelichting op de balans per 31 december 2007

5.

De bestuursorganisaties van het bedrijfschap Horeca en Catering

25 26 27 29

34


3

Over een kleurrijk jaar Voor het bedrijfschap Horeca en Catering kan het jaar 2007 gezien worden als een ‘tussenjaar’. Het jaar ervoor vond immers een intensieve zelfevaluatie plaats en daaruit voortvloeiend een ingrijpende reorganisatie. De jaren hierna zullen we als Bedrijfschap-met-een-nieuwe-koers dicht bij de ondernemingen en in nauwe samenwerking met de bestuursorganisaties hard werken aan ondersteuning en verdere professionalisering van de bedrijfstak. Maar 2007 was dus een tussenjaar. Enerzijds moesten we de reorganisatie nog afronden en zoekend onze nieuwe rol vinden, als medewerkers onder elkaar en in de samenwerking met de bestuursorganisaties. Anderzijds wilden we niet te lang wachten met het daadwerkelijk nieuw neerzetten van de producten en diensten waarmee de bedrijfstak zijn voordeel kon doen. Met enthousiasme en een wilskrachtige inzet hebben we die slag weten te maken afgelopen jaar. De vernieuwde website als communicatie- én als dienstverlenend medium, de kennisbank met de praktische online-toepassingen Feiten en Cijfers en Bedrijfsvergelijking en natuurlijk de Hygiënecode zijn hier sprankelende voorbeelden van. En dit alles naast de ‘gewone gang van zaken’ en onder de frisse kleuren van de nieuwe huisstijl. Als we mogen afgaan op het enthousiasme waarmee deze diensten door de gebruikers zijn ontvangen, mogen we stellen dat we het goede spoor gevonden lijken te hebben. Met andere woorden: in 2007 heeft het bedrijfschap Horeca en Catering zijn reden van bestaan teruggevonden. Het is mooi om te zien hoe dat heeft geleid tot nieuw elan, binnen het Bedrijfschap zelf, maar veel meer nog bij alle samenspelende partijen met wie wij gezamenlijk willen bijdragen aan een professionele bedrijfstak: waar het voor de ondernemer goed ondernemen is, voor de werknemer goed werken en waar de consument met plezier en tevredenheid consumeert. Mr. P.J. Biesheuvel, voorzitter


4

1. De bedrijfstak, ons werkveld Het bedrijfschap Horeca en Catering (hierna: het Bedrijfschap) werkt voor en vooral te midden van de horeca-ondernemingen. Als in een open systeem worden de werkzaamheden van het Bedrijfschap vóór de bedrijfstak beïnvloed door ontwikkelingen en trends ín de bedrijfstak. Daarom als eerste een schets van het werkveld en de positie van het Bedrijfschap daarin.

1.1

De bedrijfstak en de cijfers De bedrijfsresultaten van de bedrijfstak laten voor heel 2007 een lichte groei zien. Maar deze groei verliep niet in een constante lijn. Dit kwam onder andere door de kentering in het consumentenvertrouwen in de tweede helft van het jaar. Daarnaast is de constatering gerechtvaardigd dat ook de toenemende consumentenvraag naar horecadiensten leidt tot spanning op de arbeidsmarkt.

Groeiende markt De markt voor horeca, catering en recreatie groeit nog steeds. Volgens het Foodservice Instituut Nederland (FSIN) aten en dronken Nederlanders in 2007 voor bijna 19 miljard euro buitenshuis. Dit is een toename van 6,2 procent ten opzichte van 2006. Veel mensen eten niet alleen voor de gezelligheid buiten de deur, maar doen dit steeds vaker als volwaardige vervanging van het thuis koken. Bovendien groeien horeca en supermarkten verder naar elkaar toe; supermarkten verkopen nu al voor zo’n vierhonderd miljoen euro aan (kant-en-klare) maaltijden, en horecaformules met meeneem-concepten gaan steeds meer op retail lijken. De belangrijkste trends zijn verder: gezondheid, lage prijzen, groei van het assortiment en formulevorming. De verwachting is overigens dat duurzaamheid de komende jaren steeds belangrijker wordt.

Horeca De horeca groeide qua omzet in 2007 in hetzelfde tempo als in 2006, namelijk met ongeveer 5 procent. Vooral in het eerste halfjaar waren er behoorlijke omzetimpulsen. Dit was onder meer te danken aan het consumentenvertrouwen, de milde weersomstandigheden en de toegenomen zakelijke bestedingen. In het tweede halfjaar daalde het consumentenvertrouwen aanzienlijk. Mede hierdoor verliep deze periode voor de horeca minder gunstig. De omzet groeide nog wel, maar veel langzamer dan in de eerste zes maanden. Vooral door de aanhoudende zakelijke bestedingen vertoonde de hotelsector met 6,9 procent de grootste omzetstijging, gevolgd door de restaurant- en fastfoodsector met elk een omzetgroei van bijna 6 procent. De drankensector is de hekkensluiter met een omzetgroei van 1,8 procent in 2007. De spanning op de arbeidsmarkt in de horeca is in 2007 echter niet afgenomen, zo bleek uit het grote aantal openstaande vacatures.

Catering Daar waar het in Nederland beter ging met de economie, verbeterde zich ook de cateringmarkt. De leden van de branchevereniging Veneca (Vereniging Nederlandse Cateringorganisaties) verzorgen ruim twee miljoen maaltijden per dag op meer dan vierduizend locaties.


5

2007 in cijfers Totale markt eten en drinken: 54 miljard euro (4,3 procent groei t.o.v. 2006). [bron: Foodservice Instituut Nederland (FSIN)] De totale bestedingen in de dranken-, fastfood-, restaurant- en hotelsector: 14,3 miljard euro (omzet inclusief BTW). [bron: bedrijfschap Horeca en Catering] Aantal ingeschreven horecabedrijven medio 2007: 41.700. [bron: bedrijfschap Horeca en Catering] Omzetgroei in de horeca in het eerste kwartaal: 8,7 procent. [bron: CBS] Omzetgroei in de horeca in het tweede kwartaal: 6,6 procent. [bron: CBS] Omzetgroei in de horeca in het derde kwartaal: 2,5 procent. [bron: CBS] Omzetgroei in de horeca in het vierde kwartaal: 3,1 procent. [bron: CBS] Gemiddeld aantal openstaande vacatures per kwartaal: 13.300. [bron: CBS] Omzet contractcatering: 3,4 miljard euro. [bron: Foodservice Instituut Nederland (FSIN)]

1.2

De trends en het Bedrijfschap De belangrijkste trends in de sector zijn te vangen in de thema’s branchevervaging, internationalisering, individualisering en de toenemende invloed van ICT. Hoe zijn deze trends van invloed op het Bedrijfschap?

De consumenten Zoals vrijwel alle branches heeft ook de horeca te maken met een veeleisender en mondiger consument. Individualisering en intensivering (het belang van het eigen gevoel en de ‘beleving’) beïnvloeden zijn wensen. De consument wil persoonlijke aandacht en bewust consumeren (wat resulteert in aandacht voor hygiëne, gezond eten, enzovoort). Hij gebruikt het internet voor het maken van keuzen en het uitwisselen van ervaringen. Vooral senioren, allochtonen, eenpersoonshuishoudens, tweeverdieners en zorgvragenden profileren zich als groeiende groepen consumenten met hun specifieke wensen.

De werknemers De trends individualisering en intensivering hebben niet alleen invloed op het gedrag van consumenten, maar ook op dat van horeca-medewerkers. Dat uit zich bijvoorbeeld in de waardering voor collectieve arbeidsregelingen, maar ook in het dagelijks functioneren op de werkvloer. Welk effect dit zal hebben op bijvoorbeeld de organisatiegraad van medewerkers is nog niet te zeggen, maar het ‘managen van arbeidstevredenheid’ vraagt steeds meer aandacht. Een overlegplatform voor werkgevers- en werknemersorganisaties heeft met het oog hierop dus alle reden van bestaan. Ook zullen de projecten op het gebied van sociale innovatie (zie blz. 13) hier wellicht een positieve bijdrage aan kunnen leveren.

Europa en de weten regelgeving De Nederlandse overheid streeft naar decentralisatie en het verder weg leggen van verantwoordelijkheden. Daarbij komt een steeds invloedrijker wordende Europese regelgeving. Hierdoor groeit de noodzaak tot zelfregulering, waarbij de regelgeving beperkt, onpartij-


6

dig en helder moet blijven. Ook hierin lijkt een sleutelrol weggelegd voor bedrijfschappen, mits deze draagvlak hebben onder de branche- en werknemersorganisaties (zie ook blz. 18). De internationalisering, met name binnen Europa, leidt ook tot een toenemende concurrentie van buitenlandse ketens. Dit speelt vooral in de hotel- en fastfoodsector. In dit licht is het wenselijk dat op brancheniveau kennis wordt uitgewisseld over bijvoorbeeld arbeidsvoorwaarden in andere Europese landen.

Groeiend belang van ICT Informatie- en communicatietechnologie spelen een steeds grotere rol in praktisch alle bedrijfsprocessen. ICT ondersteunt bijvoorbeeld de strategische besluitvorming door trendonderzoek en benchmarking. ICT vergemakkelijkt de samenwerking tussen verschillende (soorten) organisaties, waardoor vervaging tussen de verschillende branches ontstaat. De communicatie tussen ondernemingen, brancheorganisaties en het Bedrijfschap verloopt eveneens in toenemende mate via ICT, ook voor participatie- en besluitvormingsprocessen.

Samenvattend De toenemende branchevervaging heeft van alle genoemde trends wellicht de meeste gevolgen voor het Bedrijfschap. Doordat branches moeilijker van elkaar te onderscheiden zijn, groeit de noodzaak voor een gezamenlijk overleg- en bestuursplatform. Ook lijkt het Bedrijfschap nieuwe taken te krijgen op juridisch vlak (zelfregulering, EU-regelgeving) en op het gebied van consumenten en werknemers (anticiperen op gedrag- en houdingsverandering). In vorm en werkwijze moet het Bedrijfschap maximaal gebruik maken van alle ICT-mogelijkheden. Enerzijds om de taakuitvoering aan te passen aan de hedendaagse eisen; anderzijds om alle ondernemingen en dragende organisaties de mogelijkheid te geven optimaal te participeren in bestuur en besluitvorming.

1.3

De positie van het Bedrijfschap Als publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie heeft het Bedrijfschap een wettelijke taak ten aanzien van de professionalisering van de branche en de daarbijhorende ‘vooruitgeschoven wetgeving’. In 2005 heeft een intensieve bezinning op deze taken plaatsgevonden, resulterend in de Toekomstverkenning 2006. Het jaar 2007 vormde in alle opzichten een veelbelovende opmaat naar een constructieve herpositionering van het Bedrijfschap.

Missie Het Bedrijfschap is een netwerkorganisatie van werkgevers- en werknemersorganisaties en de overheid, werkzaam voor horeca en contractcatering. In die hoedanigheid werkt het Bedrijfschap op transparante, objectieve en professionele wijze aan de versterking van alle ondernemingen binnen de onderscheidende branches en de branches gezamenlijk.

Interne versterking voor externe slagkracht Het jaar 2007 begon voor het Bedrijfschap in een enigszins onwennige setting. Eind 2006 werd een ingrijpende reorganisatie ingezet. De organisatie kromp en voor de resterende medewerkers volgde een algehele heroriëntatie van taken, structuur, cultuur en competenties. Er volgde een benoeming in nieuwe functies, waarbij alle medewerkers inhoudelijk en persoonlijk werden begeleid. Deze heroriëntatie vroeg echter ook om een nieuwe manier van werken voor het Bedrijfschap als geheel, met als kernbegrippen: klantgerichter en méér samenwerking. Een cultuurveranderingstraject, waarin deze thema’s verder werden uitgediept, zorgde voor de nodige


7

ondersteuning. Belangrijk onderdeel in dat traject was een bijeenkomst met de vertegenwoordigers van de bestuursorganisaties, zodat de interne veranderingen ook extern werden afgestemd. Om deze interne veranderingen verder kracht bij te zetten werd vanaf het begin veel extroverter naar buiten getreden. Het Bedrijfschap ging het land in om aan de leden van de bestuursorganisaties te vertellen wat de ontwikkelingen waren. En de externe communicatie werd ‘opgetuigd’ met een moderne, eenduidige website en een nieuwe huisstijl. Aan het einde van 2007 kan gesteld worden dat er een nieuw bedrijfschap Horeca en Catering staat dat een stabiele partij in het veld vormt, met een heldere koers waarin de horeca-onderneming centraal staat.

Beleid en meerwaarde in 2007 De hoofdtaken van het Bedrijfschap in vijf punten samengevat: • • • • •

het registreren van kerncijfers van alle ondernemingen; het op neutrale en transparante wijze verzamelen, analyseren en monitoren van branchecijfers; bijdragen aan de zelfregulering binnen de branches; het doen of laten doen van onderzoek, zoals arbeidsmarktonderzoek; het plegen van heffingen bij alle ondernemers binnen de branches.

Voortvloeiend uit de Toekomstverkenning 2006 werkt het Bedrijfschap aan reductie van activiteiten en producten. Tegelijkertijd streeft het Bedrijfschap ernaar deze maximaal af te stemmen op de wensen en behoeften van de ondernemingen. Met als doel: een sterke kwaliteitsverbetering. De werkwijze van het Bedrijfschap in 2007 was daarom marktgericht en projectmatig. Bij het ontwikkelen van activiteiten en producten speelde ICT een belangrijke rol en stond de onderneming steeds centraal. Waar nodig en mogelijk werden activiteiten uitbesteed. Tegen deze achtergrond concentreerde het Bedrijfschap zich in 2007 op twee grote projecten: het inrichten en ontsluiten van de kennisbank met daaruit voortvloeiend de online-diensten Feiten en Cijfers en Bedrijfsvergelijking, alsmede het opstellen van de nieuwe Hygiënecode met de bijbehorende online-toepassing. De meerwaarde van het Bedrijfschap in 2007 voor de branche laat zich dan ook als volgt samenvatten: • ondernemingen kregen de mogelijkheid managementinformatie te genereren; • de branche kon zich verder professionaliseren; • onder toezicht van de SER werd vooruitgeschoven weten regelgeving gehandhaafd; • de branche kreeg ondersteuning bij zelfregulering (o.a. Nederlandse Hotel Classificatie, Hygiënecode); • de sociale innovatie kreeg een eerste impuls (zie hiervoor blz. 13).

Ambities 2007 gerealiseerd Terugkijkend op 2007 meent het Bedrijfschap te kunnen stellen dat zowel haar interne ontwikkeling als de activiteiten voortvloeiend uit de herpositionering waardering hebben ondervonden bij de andere partijen in het veld. Eén van de signalen daarvoor is een sterk verbeterde betrokkenheid van bestuurders, wat resulteert in een verhoogd draagvlak voor het beleid. Een ander signaal is de ondervonden samenwerking met de dragende organisaties. Enerzijds hebben deze daadwerkelijk geholpen de vernieuwde samenwerking van de grond te krijgen; anderzijds hebben zij het Bedrijfschap de ruimte gelaten hun leden te benaderen om weer voeling te krijgen met de onderneming. Ook vanuit de ondernemingen zelf blijkt waardering. Deze uit zich onder andere in het sterk groeiend aantal deelnemers aan de vernieuwde Bedrijfsvergelijking, het aantal gebruikers van de nieuwe (online-)Hygiënecode, en het aantal bezoekers aan de stands op beurzen waar het Bedrijfschap acte de présence geeft. Ook het succes


8

van het Horeca Startersloket en de discussiegroepen voor ondernemers mogen in dit opzicht niet onvermeld blijven.

Ambities voor 2008 Het jaar 2007 vormde de opmaat voor 2008. Dit jaar heeft het Bedrijfschap de ambitie de organisatie te stabiliseren en de belangrijkste producten en activiteiten (Kennisbank, Bedrijfsvergelijking) verder te ontwikkelen. Daarbij zal de vernieuwde Hygiënecode stevig gepositioneerd worden, ook met onder andere anderstalige varianten. Ook het werknemersonderzoek zal opnieuw worden uitgevoerd. Daarnaast wil het Bedrijfschap het project Sociale Innovatie oppakken; dit omvat initiatieven gericht op vernieuwing of verbetering van de sociale aspecten van het werk in de horeca. Maar bovenal wil het vanuit de nieuwe positie gevoelig blijven voor de wensen en behoeften vanuit zowel de ondernemingen als de bestuursorganisaties, deze ‘gevoeligheid’ verder ontwikkelen en zijn werkzaamheden daar optimaal op afstemmen.

‘Ons menu is weer helemaal bij de tijd’ ‘We hebben een goed besluit genomen door, om maar even in horecatermen te blijven, kritisch naar onze eigen menukaart te kijken. Want die was hard aan een aanpassing toe. De inhoud was niet meer van deze tijd en bovendien waren mensen bij het Bedrijfschap niet altijd even sterk betrokken bij wat de kerntaken zouden moeten zijn. Lange tijd maakte ik mij zorgen. Maar aan deze situatie hebben we in 2007 een belangrijke positieve wending gegeven. Het Bedrijfschap biedt een nieuw menu, dat helemaal van deze tijd is. En – net zo belangrijk – iedereen zorgt met elkaar dat het perfect wordt opgediend. We kwamen uit een situatie waarin ik mijn achterban uitsluitend kon rapporteren over alle problemen die er speelden. Nu kan ik ze melden wat het Bedrijfschap allemaal voor ze doet. Zaken waar zij zelf écht wat aan hebben. Neem het project Sociale Innovatie, dat met name voor werknemers enorm belangrijk is. Het is een groot compliment dat het bedrijfschap Horeca en Catering daar als één van de weinige schappen zo sterk het voortouw in neemt. In 2008 zullen we de Sociale Innovatie verder handen en voeten geven.’ A. Bruggeman, vice-voorzitter namens CNV Bedrijvenbond

‘Ondernemingen krijgen nu waar voor hun geld’ ‘We hebben in 2007 een heel duidelijke lijn gekozen: minder verschillende dingen doen, maar méér doen waar de onderneming echt wat aan heeft. Het Bedrijfschap is veel meer in het belang van de ondernemingen gaan werken. Wat mij betreft is de nieuwe Kennisbank het mooiste resultaat. Daarmee kunnen horeca-ondernemers beschikken over cijfermateriaal dat normaal gesproken is voorbehouden aan grote concerns. Ook de nieuwe Hygiënecode mag zeker genoemd worden. Met de reductie van het aantal activiteiten was inkrimping van de organisatie onvermijdelijk. Dat is natuurlijk altijd pijnlijk, maar ik denk dat we het op de best mogelijke manier hebben gedaan. In alle rust hebben we afscheid genomen van medewerkers, met goede begeleiding en in voortdurend overleg met de vakbonden. Dat is het uiteindelijk waard geweest, want het Bedrijfschap is nu in staat een meerwaarde te leveren. Ondernemingen zijn nog steeds verplicht te betalen, maar ze krijgen nu écht waar voor hun geld.’ C.P. Hoogeveen, vice-voorzitter namens Koninklijk Horeca Nederland


9

2. Ons werk Waar 2006 gold als het jaar van de reorganisatie, is 2007 het jaar dat het Bedrijfschap begon met het concreet invullen van zijn nieuwe rol. Terugkijkend kan worden geconstateerd dat dankzij de grote inzet van alle medewerkers belangrijke successen zijn geboekt en reguliere activiteiten ‘gewoon’ zijn doorgegaan.

2.1 Highlights van een vernieuwd Bedrijfschap Highlight 1: Op koers met een nieuwe communicatie en huisstijl Als uiting van de nieuwe koers introduceerde het Bedrijfschap in 2007 een nieuwe huisstijl en een nieuwe communicatiestrategie. Uitgangspunt was dat in de communicatie de diensten van het Bedrijfschap centraal zouden staan, zonder dat de organisatie zelf nadrukkelijk op de voorgrond treedt. De nieuwe huisstijl weerspiegelt het karakter van het ‘nieuwe’ Bedrijfschap, samen te vatten in de kernwoorden: interactief, dynamisch en toegankelijk. Vanuit deze kernwoorden is door het bedrijf C4more/ Creative Works een vormconcept ontwikkeld, met ‘vraaggestuurde interactiviteit’ als terugkerend thema. Het concept werd als eerste toegepast in de nieuwe Hygiënecode en is stapsgewijs doorgevoerd in de overige communicatie-uitingen van het Bedrijfschap.

De onderneming centraal Een belangrijk aspect in het concept zijn de informatieve testimonials, waarin de ondernemingen letterlijk centraal staan, door hen met naam en toenaam te benoemen. Alle verstrekte informatie – en informatieverstrekking is immers de kernfunctie van het Bedrijfschap – wordt gepresenteerd vanuit het oogpunt van de onderneming.

De vernieuwde website De centrale communicatie-uiting is de website www.kenniscentrumhoreca.nl. Deze site vormt het belangrijkste gezicht van het Bedrijfschap naar buiten toe, en is ook de toegangspoort tot alle diensten van het schap. Daarmee vervult de site een centrale rol, in zowel communicatief als dienstverlenend opzicht. Symbolisch voor de nieuwe koers van het Bedrijfschap is dat de vijf oude websites van het schap in één site zijn samengevoegd, die in drie maanden werd gebouwd en in maart 2007 live ging.


10

Bezoek aan de vernieuwde website Hier volgt een samenvatting van de belangrijkste webstatistieken van 6 maart tot en met 31 december 2007. Aantal bezoeken 110.355 Aantal pagina-weergaves 469.797 Aantal unieke bezoekers 65.928 Unieke bezoekers (%) 85% Gemiddeld aantal bezoeken per dag 367 Gemiddeld aantal bezochte pagina’s per dag 1560 Gemiddeld aantal bezochte pagina’s per bezoek 4,26 Gemiddeld aantal unieke bezoekers per dag 219 Opvallend is de stijging van het aantal site-bezoekers in de laatste twee maanden van het jaar, met als topdag 7 november (1.340 bezoeken). In november en december waren er 28.731 bezoeken, 184.423 pagina weergaves en 18.088 unieke bezoekers. Deze stijging is waarschijnlijk veroorzaakt door het online beschikbaar komen van de nieuwe Hygiënecode. De drie meest geraadpleegde siteonderdelen zijn de Hygiënecode, Feiten en Cijfers en de Bedrijfsvergelijking Horeca.

Highlight 2: De functionele toepassingen van de digitale kennisbank Eén van de kerntaken van het Bedrijfschap is het verzamelen, beheren en ontsluiten van kerncijfers van de Nederlandse horeca. Van oudsher gebeurde dit in verschillende, gescheiden informatiesystemen. Daardoor was de informatie versnipperd en niet altijd even toegankelijk. In 2007 heeft het Bedrijfschap een grote professionaliseringsslag gemaakt door de invoer en het beheer van deze gegevens te centraliseren én te digitaliseren. Het resultaat is de digitale kennisbank, die de basis vormt voor de online-diensten Feiten en Cijfers en de Bedrijfsvergelijking Horeca. Voor het realiseren van de vernieuwde kennisbank is samenwerking gezocht met het bedrijf ABF Research. Dit bedrijf beschikt over een beheerssysteem voor data dat goed aansloot bij de eisen van het Bedrijfschap. Gedurende de implementatie werden procedures ontwikkeld voor dataregistratie en een draaiboek voor publicatie van de informatie. De data worden nu niet alleen centraal beheerd, maar zijn ook centraal toegankelijk. Hierdoor is het Bedrijfschap beter in staat de volledigheid, actualiteit en toegankelijkheid van alle gegevens te waarborgen. Voorbeelden van informatiebronnen zijn de deelnemende ondernemingen, het CBS, onderzoeksbureau Foodstep en ABF Research. Gebruikers zijn vooral horecaondernemers (ook starters) en studenten. Binnen het Bedrijfschap beheert een team van zes personen de kennisbank. De vernieuwde kennisbank is zonder noemenswaardige problemen gerealiseerd. Dit dankzij de keuze voor een constructieve samenwerking met ABF Research, in plaats van zelf het wiel te willen uitvinden.


11

Feiten & Cijfers Eén van de toepassingen die gebaseerd is op de kennisbank is de online-dienst Feiten en Cijfers. Met Feiten en Cijfers beschikken geïnteresseerden over een veelheid aan branchegegevens, voor onderzoeken, of ter ondersteuning van managementbeslissingen. De beschikbare informatie van Feiten en Cijfers is niet alleen actueel en volledig, maar ook breed én gedetailleerd. Ondernemingen kunnen veel meer informatie vinden over hun eigen deelsectoren en in het algemeen kan gerichter gezocht worden naar relevante informatie. De centrale registratie biedt bovendien nieuwe mogelijkheden voor het koppelen van gegevens. En tot slot is de informatie veel toegankelijker. Dat dit alles daadwerkelijk als concreet voordeel wordt ervaren, wordt ondersteund door de gebruikscijfers. Sinds de nieuwe kennisbank online is, is het aantal gebruikers vertwintigvoudigd.

Bedrijfsvergelijking Naast de algemene branchecijfers heeft het Bedrijfschap ook een belangrijke taak in het registreren van de cijfers van ondernemingen. Deze cijfers worden onder meer gebruikt voor de bedrijfsvergelijking. In 2007 is hard gewerkt aan de nieuwe online Bedrijfsvergelijking, die begin 2008 is gepresenteerd. De Bedrijfsvergelijking is een innovatief vervolg op het vroegere ‘Horeca Analyse Systeem’, dat functioneerde op basis van formulieren. Dit was een arbeidsintensief proces, voor zowel de deelnemende ondernemingen die formulieren moesten invullen en opsturen, als voor het Bedrijfschap dat de informatie moest invoeren in de database. Bij de nieuwe Bedrijfsvergelijking is gekozen voor een volledige online-oplossing. Ondernemingen kunnen hun gegevens invoeren en met een druk op de knop zelf een Bedrijfsvergelijking op maat uitvoeren. Het voordeel is dat ze direct resultaat hebben en dat ze zelf kunnen kiezen met welke soorten bedrijven ze zich willen vergelijken. De oorspronkelijke doelstelling was om in 2008 duizend ondernemingen te laten deelnemen. Bij de totstandkoming van dit jaarverslag waren het er al 900.

Ambities voor 2008 De vernieuwde kennisbank is volledig operationeel en functioneert naar tevredenheid. Toch wil het Bedrijfschap nog enkele verbeterslagen maken. Voor 2008 heeft het Bedrijfschap wat betreft Feiten en Cijfers de volgende ambities: • Verdiepen van actuele thema’s tot op regionaal niveau. Een praktijkvoorbeeld hiervan is de verwerking van consumenteninformatie in samenwerking met onderzoeksbureau Foodstep. Foodstep enquêteert wekelijks 750 consumenten. Nu alle weekbestanden van 2007 kunnen worden gekoppeld, levert dit een gecombineerd onderzoek op onder circa 37.000 respondenten; • Het toevoegen van kengetallen uit de nieuwe bedrijfsvergelijking, indien mogelijk ook op regionaal niveau; • Consumenteninformatie op regionaal niveau verder uitwerken, Het koppelen van consumentengedrag aan marktcijfers. Zo kan worden bekeken of ondernemingen lokale of juist externe klandizie trekken; • In samenwerking met het Pensioenfonds Horeca en Catering een bestand toevoegen met alle werknemers. Op die manier komen betrouwbare regionale werknemersgegevens beschikbaar; • Een informatiecategorie die vooralsnog ontbreekt, is die van de financieringscijfers (welke hypotheek/eigendomsvormen hebben ondernemingen). Gezien de gevoelige aard is het niet zeker of deze informatie ook beschikbaar komt. Bij dit alles is het een voortdurende uitdaging voor het Bedrijfschap om het overzicht over alle informatie te bewaren en indien nodig te durven ‘schiften’ op grond van relevantie.


12

Bezoekgegevens van Feiten en Cijfers op www.kenniscentrumhoreca.nl In de periode voordat de gegevens op 6 maart 2007 online vrij toegankelijk waren, werden er ongeveer zeventig presentaties per dag gemaakt met gegevens uit de internetversie van de publicatie ‘Horeca in Cijfers’. Sinds 6 maart is het aantal presentaties fors toegenomen tot 1.097 per dag. Het totale aantal presentaties in de periode van 6 maart tot en met 31 december bedroeg 329.044. In de periode van 1 september tot en met 31 december waren dit 1.494 presentaties per dag.

Highlight 3: Het geheim achter het succes van de Hygiënecode De Hygiënecode is onderdeel van de wettelijk verplichte zelfregulering van de horeca en catering, waarbij het Bedrijfschap optreedt als codehandhaver. In 2007 was de code aan een periodieke vernieuwing toe. Het Bedrijfschap maakte van deze gelegenheid gebruik om behalve de inhoud ook het gebruik aan te passen aan de hedendaagse eisen. Halverwege 2007 is begonnen met het opstellen van de nieuwe code door een aantal eisen te formuleren. Zo moest de nieuwe code minder papierwerk en administratie vergen, meer mogelijkheden bieden voor maatwerk en zoveel mogelijk gebruik maken van digitale technieken. Vervolgens werden twee parallelle ontwikkelingstrajecten ingezet, in nauwe samenwerking met Koninklijk Horeca Nederland.

Risico-inventarisatie Het eerste traject was het opstellen van de code. Een extern bureau kreeg de opdracht een risico-inventarisatie op te stellen, die door het Bedrijfschap werd voorgelegd aan de Voedsel- en Warenautoriteit (VWA). Na goedkeuring van de VWA werd deze omgezet in de code, waarbij de geformuleerde eisen richtinggevend waren. Het resultaat is een sterk vereenvoudigde Hygiënecode, onder meer doordat alleen wettelijk verplichte onderdelen zijn opgenomen. Alle aanvullende informatie en aanbevelingen, die voorheen ook in de code stonden, zijn ondergebracht in een aparte informatiewebsite.

Online op maat Het tweede traject was het ontwikkelen van een online-toepassing waarmee ondernemingen hun eigen code kunnen samenstellen. Dit kan nu heel eenvoudig via de website door het beantwoorden van tien vragen. Aan de hand hiervan wordt online een Hygiënecode op maat samengesteld. Na een pilot met een tiental ondernemingen werd de nieuwe Hygiënecode eind 2007 succesvol online geïntroduceerd. Dit succes is te danken aan verschillende factoren. Het aanvragen van de Hygiënecode is online veel eenvoudiger. De code is bovendien handzamer; in plaats van het lijvige boekwerk van voorheen, volstaat nu voor de meeste ondernemingen een document van dertig tot zestig pagina’s. De nieuwe Hygiënecode heeft daarnaast aan duidelijkheid gewonnen, doordat gebruik wordt gemaakt van helder omschreven werkinstructies. En ten slotte is de administratiedruk voor horecaondernemingen sterk afgenomen. De nieuwe code moet vanaf 1 maart 2008 in alle ondernemingen worden toegepast.


13

Ambities 2008 De nieuwe Hygiënecode is begin 2008 met groot succes gepresenteerd op diverse beurzen en via internet. In de loop van 2008 wil het Bedrijfschap de Hygiënecode verder uitbreiden met een versie in het Chinees en Engels en wellicht een aanpassing voor de code voor ijsbereiders.

Highlight 4: Het thema Sociale Innovatie In het MKB, en met name in de horeca, draait het niet alleen om innovatie in technologisch opzicht, maar om ‘sociale innovatie’: gericht op vernieuwing of verbetering van de sociale aspecten van het werk. In 2007 is een werkgroep ‘Sociale Innovatie’ opgericht met daarin FNV Horecabond, CNV Bedrijvenbond, Koninklijk Horeca Nederland, Horeca Branche Instituut, bedrijfschap Horeca en Catering en het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie. Het thema ‘innovatie’ is een politiek speerpunt. Innovatie wordt gezien als belangrijkste voorwaarde om Nederland weer een koppositie te geven in de Europese kenniseconomie. Het ‘Innovatieplatform’ (in de volksmond: commissie Balkenende) moet deze politieke ambities realiseren en het MKB is de belangrijkste doelgroep. Naast technologische innovatie gaat het vooral om sociale innovatie, met drie dimensies: ‘slimmer werken’, ‘dynamisch managen’ en ‘flexibel(er) organiseren’.

Inventarisatie De eerste stap die het Bedrijfschap zette, was het inventariseren van opvattingen, activiteiten en behoeften binnen en buiten de bedrijfstak rond sociale innovatie. Hiertoe is onder meer gesproken met vertegenwoordigers uit het horecaonderwijs en met het HRM-management van een internationale hotelketen.

Eerste initiatieven De innovatie-website kreeg in de loop van 2007 vorm als onderdeel van www.kenniscentrumhoreca.nl en besteedt aandacht aan innovatie-voorbeelden en aan HRM-aspecten van het horecawerk. De startbijeenkomst die gepland staat voor de zomer van 2008 heeft als doel het thema sociale innovatie binnen de branche op de kaart te zetten. Het streven is dat zowel werkgevers als werknemers hierbij vertegenwoordigd zijn. In de werkgroep ‘Sociale Innovatie’ wordt gesproken over het starten van pilotprojecten binnen enkele vooraanstaande horecabedrijven. Deze moeten als ‘best practices’ een beeld geven van de innovatie-mogelijkheden binnen de branche. Ook de pilots zullen in de loop van 2008 gaan plaatsvinden.


14

2.2 Business as usual in 2007 Business as usual 1: Arbeidsmarktanalyse en werknemersonderzoek In 2007 maakte het Bedrijfschap op verzoek van het Horeca Branche Instituut een analyse op regionaal niveau van de arbeidsmarktontwikkelingen in de vier horecasectoren. Deze arbeidsmarktanalyse brengt zaken in kaart als personeelskrapte en -overschot, instroom en uitstroom, opleidingsniveau, de verhouding parttime/fulltime, enzovoort. Ook zijn prognoses opgenomen voor ontwikkelingen tot aan 2010. De analyse is in eerste instantie bedoeld als studiemateriaal voor het Horeca Branche Instituut over arbeidsmarktontwikkelingen. Daarnaast gebruiken de sociale partners de analyse om beleidsdoelen te bepalen. De Arbeidsmarktanalyse is te downloaden op www.kenniscentrumhoreca.nl.

Werknemersonderzoek Naast de Arbeidsmarktanalyse voert het Bedrijfschap ook geregeld een werknemersonderzoek uit. Een representatieve steekproef van (ex-)horecawerknemers wordt dan bevraagd op functie, mobiliteit, redenen van in- of uitstroom en dergelijke. De resultaten van dit onderzoek worden opgenomen in de kennisbank van het Bedrijfschap. In 2007 kon het werknemersonderzoek echter niet doorgaan, omdat de werknemersgegevens van het UWV niet beschikbaar kwamen. In 2008 wordt het onderzoek weer uitgevoerd, waarbij gebruik wordt gemaakt van gegevens van het Pensioenfonds Horeca en Catering.

Business as usual 2: Registratie en heffing Het registreren van ondernemingen en het plegen van heffingen zijn kerntaken van het Bedrijfschap. In 2007 voerde de afdeling Registratie/Heffing diverse veranderingen door, die de kwaliteit van de dienstverlening verder hebben verbeterd. Zo is voor de administraties van de afdeling Registratie/Heffing en de Nederlandse Hotel Classificatie een digitaal archief gerealiseerd voor inkomende en uitgaande correspondentie. Alle documenten, brieven en emails worden ingescand als PDF-bestand, waardoor per ingeschreven onderneming een compleet digitaal archief is ontstaan.

Samenvoegen van afdelingen In de loop van het jaar bleek zowel de afdeling Registratie/ Heffing als het Bedrijfsbureau kwetsbaar te zijn vanwege de geringe personele omvang sinds de reorganisatie. Om continuïteit en kwaliteit te waarborgen, is in het najaar besloten deze afdelingen samen te voegen, waarbij alle medewerkers inzetbaar worden voor alle taken.

Digitaal BDS Eind 2007 is de afdeling begonnen aan de bouw van een BDS (Bedrijfs Data Systeem). Daarmee kunnen ondernemingen zelf online hun registratiegegevens invoeren of wijzigen. Nu gebeurt dit nog met een papieren formulier, dat door de afdeling Registratie/Heffing handmatig moet worden ingevoerd. Het nieuwe systeem neemt zowel de ondernemingen als het Bedrijfschap veel werk uit handen. Bovendien wordt het voor ondernemingen eenvoudiger hun gegevens tussentijds te wijzigen.


15

Business as usual 3: Nederlandse Hotel Classificatie De Nederlandse Hotel Classificatie (NHC) is het sterrensysteem van de Nederlandse hotellerie. Het draagt bij aan een transparante hotelmarkt, waarin de onderneming zich kan onderscheiden en de consument weet wat hij kan verwachten. Het Bedrijfschap is door de branche-organisaties aangewezen als handhavende instantie. Het wordt daarbij geadviseerd door de bestuurscommissie Hotel Classificatie, bestaande uit vertegenwoordigers van Koninklijk Horeca Nederland, de ANWB, ANVR, het NBTC en FNV Horecabond. Aan de NHC zijn twee autonome verordeningen verbonden: de jaarlijkse verordening Bestemmingsheffing Hotel Classificatie en de verordening Nederlandse Hotel Classificatie 2003.

Mystery check In 2007 vond de periodieke evaluatie van de Hotel Classificatie plaats. Om het systeem modern en klantgericht te houden moeten de normen regelmatig worden geëvalueerd. Onder coördinatie van Koninklijk Horeca Nederland werd de evaluatie uitgevoerd met de hoteliers. De meeste wijzigingsvoorstellen kwamen vanuit de 5-sterren groep. Het betreft wijzigingen die doorwerken in andere sterren-categorieën. De evaluatie leidde onder andere tot de zogeheten ‘mystery check’ voor de 5-sterren classificatie: deskundigen van een extern bureau voeren dan anonieme inspecties uit om het serviceniveau bij ondernemingen te meten. De wijzingen in de classificatie zijn inhoudelijk behandeld door de commissie Nederlandse Hotel Classificatie en zijn inmiddels aan het bestuur van het Bedrijfschap voorgelegd en akkoord bevonden.

Totaal aantal classificaties per september 2007 Sinds de Nederlandse Hotel Classificatie in 2004 van kracht werd, zijn er van alle ondernemingen 2409 definitief geclassificeerd. Hiervan zijn 268 bedrijven definitief geclassificeerd, behoudens aanpassingen die voortkomen uit het bezoek van de adviseur. Definitieve classificatie naar NHC Sterren 0 1-ster 2-sterren 3-sterren 4-sterren 5-sterren Totaal

Aantal 492 264 398 829 407 19 2409

Business as usual 4: Bedrijfscommissie Ondernemingsraden De SER heeft het Bedrijfschap aangewezen als Bedrijfscommissie voor de horeca en contractcatering. Binnen het schap is deze taak gedelegeerd aan een bestuurlijke commissie: de Bedrijfscommissie ondernemingsraden horeca en catering. In het kielzog van de koerswijziging van het Bedrijfschap heeft


16

ook de Bedrijfscommissie in 2007 haar werk geëvalueerd en aangepast. Eén van die aanpassingen is het stimuleren van medezeggenschap als aspect van de ‘sociale innovatie’.

Drie wettelijke taken De Bedrijfscommissie heeft drie wettelijk verplichte activiteiten. Op grond van artikel 36 van de Wet op de ondernemingsraden heeft de Bedrijfscommissie een bemiddelende taak bij conflicten over de uitvoering van deze wet. In 2007 is geen bemiddelingsverzoek ingediend. Op grond van artikel 17 van de Verordening op de Bedrijfscommissie 2002 moet de Bedrijfscommissie een register bijhouden van alle ondernemingen in de branche waarvoor een ondernemingsraad is ingesteld. Dit doet de Bedrijfscommissie in haar Informatiesysteem Ondernemingsraden Horeca en Catering. Daarin worden ook gegevens bijgehouden over het functioneren van de ondernemingsraden en de aard van de ondernemingen. Verder registreert de Bedrijfscommissie OR-plichtige ondernemingen zonder OR. Eind 2007 telde het register 119 geregistreerde ondernemingsraden, die de belangen behartigen van medewerkers op 4909 vestigingen. Ambities 2008 In het komende jaar zal het Bedrijfschap verdere stappen nemen op het gebied van sociale innovatie.

Business as usual 5: Bezwaar en beroep Het Bedrijfschap heeft een bezwaarcommissie, die bezwaren van ondernemingen rond registratie, heffing of Nederlandse Hotel Classificatie behandelt. In 2007 zijn tien bezwaarschriften bij het Bedrijfschap ingediend en is de commissie vijfmaal bij elkaar geweest. Eén ondernemer is na de bezwaarprocedure in 2007 in beroep gegaan bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Ook twee eerdere beroepszaken zijn nog in behandeling bij het College.

Business as usual 6: Horeca Starters Loket In 2007 is de website www.horecastartersloket.nl geheel vernieuwd. Het Horeca Branche Instituut (HBI), Koninklijk Horeca Nederland (KHN) en het Bedrijfschap hebben de update van deze site gezamenlijk ter hand genomen. Het Horeca Startersloket bevat alle relevante informatie voor startende ondernemers in de horeca. De website is niet alleen bedoeld voor ondernemers die nieuw de bedrijfstak inkomen, maar ook voor ondernemers die al in de horeca werkzaam zijn en een nieuw hotel, restaurant of café willen beginnen. Het HBI, KHN en het Bedrijfschap werken nauw samen om de site ook in de toekomst actueel te houden en waar mogelijk verder te verbeteren.

Business as usual 7: Discussiegroepen voor ondernemers Net als in voorgaande jaren organiseerde het Bedrijfschap ook in 2007 weer een aantal discussiegroepbijeenkomsten voor horecaondernemers. Tijdens deze bijeenkomsten spraken ondernemers uit dezelfde sector met elkaar over hun jaarcijfers en over actuele onderwerpen en thema’s die hun bedrijfsvoering


17

raakten. Onderwerpen die in 2007 werden behandeld, waren onder meer de problemen die ondernemers ervaren bij het aantrekken van (goed gekwalificeerd) personeel, de verschillende bedrijfsvormen waarvoor een ondernemer kan kiezen (BV, VOF, NV, enzovoort) en het rookverbod dat op de horeca afkomt. Daarnaast kwamen er tijdens de discussie ook tal van andere aandachtspunten op tafel, zoals hoe en waar het beste drank en maaltijden kunnen worden gekocht, de voor- en nadelen van ontkoppeld koken en hoe om te gaan met annuleringen. Ook werd in verschillende groepen aandacht besteed aan de websites van ondernemingen. Daarbij kwamen vragen aan de orde zoals hoe men als onderneming via internet de doelgroep bereikt, in hoeverre de website hierbij aansluit en of de website voldoende actueel, handzaam, gebruikersvriendelijk en informatief is. Ook in 2008 organiseert het Bedrijfschap weer discussiegroepen voor ondernemers, onder de noemer ‘Ondernemersdagen’.


18

3. Onze organisatie In 2007 werkte het bedrijfschap Horeca en Catering energiek aan en in een nieuwe, afgeslankte organisatievorm. Het werd daarmee een organisatie die op professionele, innovatieve en marktgerichte wijze voorwaarden schept om de bijgestelde doelstellingen van het Bedrijfschap te realiseren. Hoe, staat beschreven in onderstaande schets.

Over het Bedrijfschap Het bedrijfschap Horeca en Catering is samen met zestien andere producten bedrijfschappen deel van het Nederlandse openbaar bestuur. Kenmerkend voor deze schappen is het bindende karakter; alle betrokken ondernemingen moeten zich aan de regels en verordeningen houden. Een schap wordt ingesteld via een algemene maatregel van bestuur (amvb), op verzoek van ondernemers- en werknemersorganisaties in een sector (de dragende of bestuursorganisaties). Samen vormen ze de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie (de PBO), met de Wet bo (Wet bedrijfsorganisatie) als basis en de SER als toezichthouder. Het instellingsbesluit omschrijft wat een specifiek bedrijfschap wel en niet mag.

De bestuursorganisaties Het bestuur van het bedrijfschap Horeca en Catering is samengesteld uit vertegenwoordigers van de volgende werkgevers- en werknemersorganisaties: • Koninklijk Horeca Nederland is een ondernemersorganisatie met 21.000 leden. Samen vertegenwoordigen zij tachtig procent van de werkgelegenheid in de horeca. • De Vereniging van Recreatieondernemers Nederland (RECRON) telt 1.900 aangesloten recreatiebedrijven, waaronder campings, bungalowparken, groepsaccommodaties en dagrecreatiebedrijven. • De Vereniging Nederlandse Cateringorganisaties (VeNeCa) behartigt de belangen van de veertien aangesloten contractcatering-bedrijven. • De FNV Horecabond is met ruim 28.000 leden de grootste werknemersorganisatie in de horeca, recreatie en catering. • CNV Horeca, recreatie en catering behartigt binnen de CNV BedrijvenBond de belangen van de horeca-werknemers. De CNV BedrijvenBond organiseert alle werknemers in de industrie, voedingsen vervoerssectoren en telt zo’n 90.000 leden. Als gevolg van de nieuwe koers van het Bedrijfschap en van de sterke wens tot samenwerking kan over 2007 geconcludeerd worden dat er meer constructief overleg op meer niveaus heeft plaatsgevonden tussen Bedrijfschap en bestuursorganisaties.

Het bestuur Vertegenwoordigers uit de bestuursorganisaties vormen samen het bestuur van het Bedrijfschap. Het bestuur komt minimaal vier keer per jaar bijeen. In 2007 ging vanzelfsprekend de meeste aandacht uit naar de uitvoering van de Toekomstverkenning en de daaraan gepaard gaande veranderingen in de organisatie. Mede door invloed van de Code Goed Bestuur (zie hieronder) en de koerswijziging van het Bedrijfschap is de betrokkenheid van het bestuur dit jaar aanzienlijk toegenomen, met positief gevolg voor het draagvlak voor het beleid. De onafhankelijke bestuursvoorzitter van het Bedrijfschap is Pieter Jan Biesheuvel; Wolter Spaink is directeur van het schap en tevens secretaris van het bestuur. Zie voor de precieze samenstelling en commissieverdeling blz. 19.


19

Samenstelling bestuur en commissies In 2007 hadden de volgende personen zitting in het bestuur, dagelijks bestuur en/of commissies van het bedrijfschap: Nederlandse Bestuur Dagelijks BedrijfsHotel Bestuur commissie Classificatie Ondernemingsraden Algemeen Mr. P.J. Biesheuvel Mevr. A. Jorritsma-Lebbink Bestuursorganisaties CNV Bedrijvenbond Mevr. I. Baltussen A. Bruggeman A.G. Koning FNV Horecabond P. Dekker B.C. Francooy G.J.A. Kogelman K. Sentel B.H.W. Suyker E.P. de Vries F. Wendelgelst Koninklijk Horeca Nederland Mr. M.L.W. Cordesius L. van Eeghem Drs. C.A. van Ekelenburg L. Ezinga C.P. Hoogeveen H. van der Kooij J. van der Weerd Recron F.A.M. Bolweg Mevr. P. de Bruijn Veneca W.F. Hollander G.I.J. van de Ven


20

Bestuur

Overige organisaties ANVR L.A. van der Klink ANWB - (vacature) TRN F.J. van Driem Secretariaat Mevr. drs. P. Boskamp W. Spaink L. Zegers Toezichthouders B. Wesselius (SER) Mevr. Mr. B.L.A. de Ruiter (EZ) Mr. A. Velgersdijk (SZW) Afkortingen

= = = = =

voorzitter secretaris lid plaatsvervanger toezichthouder

Dagelijks Bestuur

Bedrijfscommissie Ondernemingsraden

Nederlandse Hotel Classificatie


21

Organisatiestructuur Passend bij de nieuwe koers van het Bedrijfschap is met ingang van 2007 een andere, meer projectgerichte organisatiestructuur ingevoerd. Concreet betekent dit dat medewerkers uit ‘kennisbank’ en ‘maatschappelijke projecten’ op verschillende projecten kunnen worden ingezet. Dat heeft een gunstig effect op de flexibiliteit en continuïteit van de dienstverlening van het Bedrijfschap. Om diezelfde reden is er eind 2007 voor gekozen de taken ‘bedrijfsbureau’ en ‘registratie en heffing’ samen te voegen. Zie het organogram.

Organogram

Directeur Financiën Kennisbank Communicatie

ICT

Maatschappelijke Projecten

Poolmedewerkers

NHC

Registratie en Klantenservice

Medewerkers en medezeggenschap De heroriëntatie en reorganisatie van het Bedrijfschap hadden gevolgen voor de samenstelling van het medewerkersbestand. Op 31 december 2006 waren nog veertig medewerkers in dienst; op 1 april 2007 waren dit er 26, van wie elf in voltijd en vijftien in deeltijd werken. De ondernemingsraad is derhalve omgezet in een personeelsvergadering.

Medewerkers/medezeggenschap Situatie per 31-12 Aantal medewerkers Voltijd Deeltijd Gemiddeld aantal dienstjaren Gemiddelde leeftijd Ziekteverzuim (%)

2002

2003

2004

2005

2006

2007

54 32 22 15,5 44,7 6,9

53 28 25 12,9 44,7 6,5

52 25 27 12,7 45,0 8,0

47 22 25 14,4 46,6 10,9

40 19 21 16,7 47,4 6,6

24 9 15 18,5 48,4 6,4


22

Eigen Regelgeving Het Bedrijfschap bindt de ondernemingen met een beperkt aantal eigen verordeningen of besluiten. Deze regelingen houden verband met een concrete activiteit die door het Bedrijfschap wordt verricht, zoals de regelgeving rond de Nederlandse Hotel Classificatie. Of ze zijn van belang voor het vervullen van de kernactiviteiten en de financiering daarvan. In 2007 zijn dit de volgende: • Verordening Nederlandse Hotel Classificatie: deze regelt de verplichting voor logiesverstrekkende ondernemingen om zich aan te melden bij het hotelclassificatieregister; • Hotelclassificatiebesluit: dit regelt de normen van de Nederlandse Hotel Classificatie op grond waarvan logiesverstrekkende ondernemingen worden ingedeeld; • Verordening Bestemmingsheffing Hotelclassificatie 2007: bedrijven in de logiessector betalen voor deelname aan de Nederlandse Hotel Classificatie; • Registratieverordening: alle horeca- en cateringondernemingen worden opgenomen in het register van horecaondernemingen; • Heffingsverordening 2007: alle bedrijven in de branche betalen een jaarlijkse heffing aan het Bedrijfschap; de Heffingsverordening geeft de wettelijke bepalingen en de tarieven.

Representativiteitsonderzoek Een belangrijke grond onder het bestaan van het Bedrijfschap vormt de representativiteit: hoe groot is het deel horeca-ondernemingen dat door het Bedrijfschap (via de bestuursorganisaties) wordt vertegenwoordigd? Op grond van de verplichting eens in de vier jaar zo’n representativiteitsonderzoek te houden is in 2007 samen met de bestuursorganisaties de representativeit onderzocht. De ondernemingen die aangesloten zijn bij het Bedrijfschap en bovendien lid zijn van een ondernemersorganisatie uit het bestuur vertegenwoordigen bij elkaar een omzetwaarde van 13,9 miljard euro. Dit betekent dat 67,5 procent van de omzet wordt gerealiseerd in georganiseerde ondernemingen uit het bestuur van dit Bedrijfschap. Dat is ruim voldoende om te voldoen aan de criteria.

Code Goed Bestuur producten bedrijfschappen Het Bedrijfschap hanteert de principes van de Code Goed Bestuur. Deze code is in 2006 door alle producten bedrijfschappen opgesteld, omdat ze zich transparant en openbaar willen verantwoorden voor hun handelen, en voor de kwaliteit van hun dienstverlening. In juli 2007 trad de Code Goed Bestuur producten bedrijfschappen officieel in werking. Daarna hadden de schappen twee jaar de tijd om de code concreet in te vullen, een termijn die later is teruggebracht tot één jaar. Op 1 juli 2008 moet deze volledig zijn doorgevoerd en volgt er een evaluatie. Voor het bedrijfschap Horeca en Catering kwamen de Code Goed Bestuur en de heroriëntatie op het eigen functioneren op een elkaar versterkende wijze samen. Dit bleek bijvoorbeeld in de positie van de bestuurders, die zowel sinds de koerswijziging van het Bedrijfschap als in de Code Goed Bestuur veel minder vrijblijvend is. De meeste punten uit de Code Goed Bestuur zullen in 2008 verder worden uitgewerkt. Intussen is al wel gewerkt aan onder meer: • Klachtenverordening, die waarborgt dat mondelinge en schriftelijke klachten over het Bedrijfschap op uniforme en behoorlijke wijze worden afgehandeld; • Klokkenluidersregeling; deze biedt medewerkers van het Bedrijfschap de mogelijkheid een (vermoeden van een) misstand aan het licht te brengen; • Integriteitsprotocol; dit protocol geeft aan hoe medewerkers van het Bedrijfschap omgaan met elkaar, het bedrijfsbelang, en met derden (bijvoorbeeld in het accepteren van geschenken en diensten enz.);


23

• Verordening Reglement Werkwijze en Gedrag: deze gaat over samenstelling en werkwijze van het bestuur, conform de Code Goed Bestuur; • Aanbestedingsprotocol dit bevat procedures voor het kiezen van een leverancier en het eventueel Europees aanbesteden; • Concept Protocol Personele Unies: dit dient om belangenverstrengeling of de schijn daarvan bij bestuursleden te voorkomen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Passend in de tijdgeest streeft ook het Bedrijfschap naar maatschappelijk verantwoord ondernemen. Voor een groot deel wordt dit ondervangen door invoering van de Code Goed Bestuur en door de doelstellingen van het Bedrijfschap zelf, verwoord in de Toekomstverkenning 2006. Een element dat daarin niet wordt afgedekt, is het streven bedrijfsactiviteiten zo milieu-ontlastend mogelijk te laten zijn. Dit streven was wel één van de drijfveren achter de Collectieve regeling Besluit Verpakkingen. Sinds 1 januari 2006 zijn ondernemingen namelijk individueel verantwoordelijk voor de verplichtingen rond de verpakkingen die zij via consumenten in omloop brengen; dit op grond van het Besluit Verpakkingen. Om de ondernemingen hierin te ondersteunen sloot het Bedrijfschap samen met Koninklijk Horeca Nederland een collectieve regeling af voor horecabedrijven die minder dan 15.000 kilo verpakkingen per jaar in omloop brengen. De regeling werd echter achterhaald door een akkoord van het ministerie van VROM, het bedrijfsleven en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) die een nultarief overeenkwamen voor de eerste 15.000 kilo. Het Bedrijfschap en de bestuursorganisaties Koninklijk Horeca Nederland en RECRON waren vanzelfsprekend zeer tevreden met dit resultaat; zij hadden zich vanaf het begin sterk gemaakt voor een dergelijke vrijstelling.

ICT-beleid In lijn met de heroriëntatie van het Bedrijfschap werd ook het ICT-beleid op de schop genomen. Er bestond de expliciete wens om diensten en producten van het ‘nieuwe’ Bedrijfschap maximaal door ICT te laten ondersteunen. In 2006 liet het Bedrijfschap een audit uitvoeren door Brunel ICT om aanknopingspunten te krijgen voor een nieuw beleid. Het auditrapport deed uitspraken over het beleidsmatig inzetten van ICT en over de inrichting van de ICT-organisatie. De belangrijkste conclusie was dat ICT een sleutelrol kan en moet vervullen om de producten van het Bedrijfschap voor iedereen in de sector toegankelijk te maken. Daarmee werd de rol van ICT in plaats van ondersteunend en secundair plotseling primair, innovatiegedreven en naar buiten gericht. In lijn met de rest van het Bedrijfschap werd de ICT-organisatie omgevormd tot een slanke, projectgerichte organisatie. Waar nodig en mogelijk wordt hierbij gebruik gemaakt van externe dienstverleners, zodat het Bedrijfschap zich kan blijven focussen op zijn kerntaken. De resultaten van dit ingrijpend nieuwe ICT-beleid zijn terug te zien in de succesvolle implementatie van de vernieuwde Kennisbank, de Hygiënecode en de integratie van deze en andere producten van het Bedrijfschap in de website.

Subsidiëring externe organisaties Nog steeds houden veel instellingen zich bezig met commerciële horeca-activiteiten, terwijl ze niet aan de regelgeving voldoen of heffingen betalen. Bovendien ontvangen deze instellingen vaak gemeentelijke subsidies. Dit is oneerlijke concurrentie. In 2000 werd het Bureau Eerlijke Mededinging (BEM!) opgericht om namens Koninklijk Horeca Nederland (KHN) hiertegen op te treden. Begonnen als tijdelijk project, heeft BEM! inmiddels een permanente status. En omdat BEM! opereert in het belang van alle horeca-ondernemingen, is besloten de financie-


24

ring van BEM! per 1 januari 2007 onder te brengen bij het Bedrijfschap. BEM! bleef binnen het jaarbudget van 300.000 euro en inmiddels is ook de aanvraag voor 2008 door het Bedrijfschap geaccordeerd. BEM! komt in actie zodra ondernemingen gevallen van oneerlijke mededinging melden. Het roept dan alle betrokken instanties (gemeenten, politie, sportbonden, Belastingdienst, Voedsel en Warenautoriteit, enz.) op passende maatregelen te nemen. Wil overleg niets oplossen, dan onderneemt BEM! stappen om handhaving af te dwingen, eventueel via de rechter. In 2007 heeft BEM! 608 meldingen van oneerlijke mededinging afgehandeld, waarvan er aan het einde van het jaar nog 218 in behandeling waren. Dit leidde tot 94 juridische procedures bij rechtbanken en de Raad van State. In het oog springende zaken waren onder meer de (landelijke) strijd tegen de zogenaamde ‘bierketen’ en een gerechtelijke pilot rond het verlenen van ontheffingen voor particuliere tentfeesten.


25

4. Financiële gegevens 4.1 Rekening van baten en lasten 2007

Product en dienst €

Arbeid

376.994 275.974

76.967 0

0 0 35.410

0 0 0

688.378

76.967

730.493 492.825 1.493.828 1. Voorzitter / Personeelskosten 1.924 11.968 59.764 2. Reis-, verblijf- en repres.kosten 54.088 60.874 134.991 3. Huisvestingskosten 119.320 134.289 297.794 4. Bureaukosten 0 16.372 19.601 5. Vergaderkosten 697.337 27.619 1.107.509 6. Financiële relaties 0 409.191 409.191 7. Diensten door derden 0 369.175 369.175 8. Overige lasten 1.603.162 1.522.313 3.891.853 Totaal van de lasten

230.502 45.872 17.067 37.650 3.229 355.091 0 0

40.008 0 2.962 6.535 0 27.462 0 0

689.411

76.967

0

-1.033

0

Jaar 2007

Totaal generaal €

Bestuur en algemeen €

Markt €

€

Baten 1.589.116 2.034.661 1. Heffingen 4.077.738 0 0 2. Bestemmingsheffing Nederlandse 275.974 Hotel Classificatie (NHC) 0 91.469 3. Rente 91.469 0 0 4. Niet bestede subsidies 0 14.046 9.907 5. Overige baten 59.363 1.603.162 2.136.037 Totaal van de baten 4.504.544

Lasten

612.691 Saldo

613.724


26

4.2 Balans per 31 december 2007

ACTIVA

2007

2006

€ € € € Vaste activa 3.403.935 3.473.609 1. Materiële vaste activa 1.972.699 2. Financiële vaste activa 1.910.823 5.314.758 5.446.308 Vlottende activa 3. Vorderingen heffingen en bestemmingsheffing 346.261 283.872 4. Overige vorderingen 144.424 615.231 5. Overlopende activa 207.146 96.104 697.831 995.207 Liquide middelen 933.818 1.328.661 1.631.649 2.323.868 Totaal activa 6.946.407 7.770.176

PASSIVA 2007 2006 € € € Eigen vermogen 6. Algemene reserve 3.937.502 3.323.778 7. Bestemmingsreserve Nederlandse Hotelclassificatie 36.222 37.255 3.973.724 Voorzieningen 8. Groot onderhoud kantoorpand 152.083 247.838 9. Reorganisatie 1.922.930 3.440.729 2.075.013 Vlottende passiva 10.Kortlopende schulden 163.629 116.632 Belastingen 64.690 97.883 11.Overlopende passiva 669.351 506.061 897.670 Totaal passiva 6.946.407

€

3.361.033

3.688.567

720.576 7.770.176


27

4.3 Toelichting op de verkorte jaarrekening 2007 Wijzigingen bepalingen en voorschriften Verordening Financiën Bedrijfslichamen Met ingang van het begrotingsjaar 2006 is de Verordening Financiën Bedrijfslichamen 1999 op onderdelen aangepast. De belangrijkste wijzigingen betreffen: • meer vrijheid in de inrichting van de toelichting bij de begroting en jaarrekening; • de regels voor reserves en voorzieningen; hiervoor gelden de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving; • de hoofdfunctie “Algemeen belang” is komen te vervallen; de benaming van de hoofdfunctie “Bestuur” is gewijzigd in “Bestuur en algemeen”; de op basis van de wijzigingsverordening ter zake voorgeschreven functies zijn: “Bestuur en algemeen”, “Markt”, “Product en dienst”, “Arbeid” en “Medebewind”; • het splitsen van de bestaande kostensoort “Diensten door derden” in “Financiële relaties” en “Diensten door derden”; onder “Financiële relaties” worden de diensten door derden opgenomen die bedrijfstakgericht zijn en in feite voortvloeien uit art. 71 van de Wet op de Bedrijfsorganisatie; diensten door derden die gericht zijn op het functioneren van het bedrijfschap als organisatie worden verantwoord onder “Diensten door derden”; • het vermelden en verantwoorden van externe financiële relaties; voor financiële relaties met niet dragende organisaties geldt per financiële relatie een normbedrag met een ondergrens van 5% van het totaal van de kostensoort “Financiële relaties”; voor financiële relaties met dragende organisaties geldt geen normbedrag. De jaarrekening is overeenkomstig de Wijzigingsverordening Financiën Bedrijfslichamen 1999 opgesteld.

Grondslagen van waardering en bepaling van resultaat

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Afschrijvingen worden lineair bepaald volgens een vast afschrijvingspercentage gedurende de economische levensduur.

Financiële vaste activa De hieronder opgenomen obligatieportefeuille wordt gewaardeerd op aankoopwaarde of lagere beurswaarde.

Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde, zo nodig is rekening gehouden met een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid.

Voorzieningen De waardering van de voorzieningen vindt plaats tegen nominale waarde.


28

Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de heffingen en de geleverde prestaties, en de kosten en andere lasten over het jaar. Kosten De kosten zijn gebaseerd op historische kosten en worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.

Pensioenvoorziening Bedrijfschap Horeca en Catering heeft een toegezegd-pensioenregeling. Onder een toegezegd-pensioenregeling wordt verstaan een regeling waarbij aan de werknemers een pensioen wordt toegezegd, waar de hoogte afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. Met ingang van 1 januari 2006 is de tot en met ultimo 2005 geldende eindloonregeling vervangen door een geïndexeerde middelloonregeling. Het ouderdomspensioen bedraagt voor ieder daartoe in aanmerking komend deelnemersjaar 1,90% van de voor dat deelnemersjaar geldende pensioengrondslag. De toegezegd-pensioenregeling is in de jaarrekening verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegdebijdrageregeling op grond van de vrijstelling voor kleine rechtspersonen. De verschuldigde premies zijn als last verantwoord in de rekening van baten en lasten. Voor zover de verschuldigde premie nog niet is voldaan, is deze als verplichting op de balans opgenomen.


29

4.4 Toelichting op de balans per 31 december 2007

Vaste activa 1. Materiële vaste activa (aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar) Het verloop van deze post is als volgt: Vaste installatie

Totaal

€

€

Stand per 1 januari 2007 53.103 575.581 127.529 3.580.780 Verkrijgingsprijzen -19.186 -516.088 -61.599 -266.511 Cumulatieve afschrijvingen 33.917 59.493 65.930 3.314.269

4.336.993 -863.384 3.473.609

Mutaties 0 58.835 36.975 0 Investeringen -3.542 -56.852 -16.253 -88.837 Afschrijvingen -3.542 1.983 20.722 -88.837

95.810 -165.484 -69.674

Kantoorpand en terreinen €

Inventaris en inrichting €

Technische bedrijfsmiddelen €

Stand per 31 december 2007 4.432.803 53.103 634.416 164.504 Verkrijgingsprijzen 3.580.780 -7.361 0 0 -7.361 0 Correctie i.v.m. desinvestering 4.425.442 53.103 634.416 157.143 3.580.780 -1.028.868 -22.728 -572.940 -77.852 -355.348 Cumulatieve afschrijvingen 7.361 0 0 7.361 0 Correctie i.v.m. desinvestering -1.021.507 -22.728 -572.940 -70.491 -355.348 3.403.935 30.375 61.476 86.652 3.225.432 Boekwaarde 6,67% 33,33% 10% 3,33% Afschrijvingspercentages De verkoopwaarde van het pand (vrij van huur) is getaxeerd op € 4.025.000 . De technische bedrijfsmiddelen hebben betrekking op automatisering (hardware en software). De vaste installatie betreft de topkoelinstallatie.


30

2. Financiële vaste activa De financiële vaste activa betreft de obligatieportefeuille. Het verloop is als volgt: € 1.972.699 Stand per 1 januari 2007 -61.876 Af: waarderingsverschil in verband met lagere beurswaarde 1.910.823 Stand per 31 december 2007

Vlottende activa 3. Vorderingen heffingen en bestemmingsheffing De vorderingen betreffen de nog te ontvangen heffingsgelden uit hoofde van bestemmingsheffing, opgelegde heffingen 2007 en opgelegde heffingen 2006 en oudere jaren. De vorderingen zijn op het nominale bedrag gewaardeerd onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. De vorderingen uit heffingen 2005 en oudere jaren zijn op nihil gewaardeerd. 2006 2007 De vorderingen zijn als volgt gespecificeerd: € € 0 240.685 Heffingen 2007 283.872 105.576 Heffingen 2006 283.872 346.261 4. Overige vorderingen 2006 2007 € € 9.810 10.807 Debiteuren 427.802 0 Rekening-courant Pensioenfonds SER & Bedrijfschappen 123.293 79.087 Rekening-courant Pensioenfonds Horeca & Catering 38.375 40.544 Rekening-courant Centraal Registratiekantoor 15.951 13.985 Diversen 615.231 144.423 De debiteuren zijn, rekening houdend met een voorziening voor oninbaarheid, gewaardeerd op nominale waarde.


31

5. Overlopende activa 2007 € Interest 65.350 Personeelskosten 70.425 Bureaukosten 17.343 Financiële relaties 54.028 207.146

Eigen vermogen 6. Algemene reserve Het verloop van de algemene reserve is als volgt: € 3.323.778 Stand per 1 januari 2007 Bij: voordelig saldo 2007 613.724 3.937.502 Stand per 31 december 2007 7. Bestemmingsreserve Nederlandse Hotelclassificatie Het verloop van de bestemmingsreserve is als volgt: € Stand per 1 januari 2007 37.255 Af: nadelig saldo Nederlandse Hotelclassificatie 2007 -1.033 Stand per 31 december 2007

36.222

Voorzieningen 8. Groot onderhoud kantoorpand De voorziening dient om de kosten die noodzakelijk zijn om het kantoorpand in goede staat van onderhoud te houden gelijkmatig over de jaren te spreiden.

2006 € 61.193 8.750 26.161 0 96.104


32

Het verloop van de voorziening is als volgt: € Stand per 1 januari 2007 247.838 Bij: toevoeging ten laste van de rekening van baten en lasten 5.600 253.438 Af: onderhoudskosten -101.355 Stand per 31 december 2007 152.083 9. Reorganisatie De voorziening is getroffen in verband met hieruit voortvloeiende verplichtingen. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Het verloop van de voorziening is als volgt: € Stand per 1 januari 2007 3.440.729 Af: onttrekkingen in 2007 -1.188.489 2.252.240 Bij: dotatie ten laste van de rekening van baten en lasten 229.535 Af: vrijval ten gunste van de rekening van baten en lasten -558.845 Stand per 31 december 2007 1.922.930

Vlottende passiva 10. Kortlopende schulden

Crediteuren BTW

2007 € 163.281 348

2006 € 116.285 347

163.629

116.632


33

11. Overlopende passiva 2007 €

2006 €

120.235 369.924 Personeelskosten 153.300 Vakantiegeld- en vakantiedagenverplichting 145.300 1.436 1.083 Reis-, verblijf- en representatiekosten 5.959 3.892 Huisvestingskosten 5.120 9.057 Bureaukosten 1.250 0 Vergaderkosten Financiële relaties: 34.668 0 Signalering/verkenning 5.000 12.126 Kennisbank 44.524 61.160 Vernieuwingsprojecten 1.084 1.591 Heffing en Registratie 10.282 825 Maatschappelijke projecten 1.232 0 Overigen Diensten door derden: 19.900 17.230 Accountantskosten 0 2.500 Adviezen 43.155 38.117 Uitbesteding heffing 13.346 5.980 ICT 43.955 0 Transito levensloopregeling 1.615 566 Diversen 506.061 669.351 De vakantiegeldverplichting betreft het vakantiegeld inclusief sociale lasten over de periode 1 juni 2007 t/m 31 december 2007. In de verplichting zijn tevens de nog niet opgenomen vakantiedagen ultimo 2007 opgenomen.

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Het jaarlijks verschuldigde bedrag van met derden afgesloten operational lease-contracten inzake auto's bedraagt in totaal circa € 33.000. De resterende gemiddelde looptijd bedraagt circa een jaar. De jaarlijkse huurverplichting inzake kopieerapparatuur bedraagt € 22.000. De resterende looptijd bedraagt per balansdatum circa vijf jaar.


34

5. De bestuursorganisaties De ondernemersorganisaties en de werknemersorganisaties in de horeca, catering en recreatie benoemen de bestuursleden van het bedrijfschap Horeca en Catering. De ondernemersorganisaties zijn Koninklijk Horeca Nederland, Veneca en RECRON, de werknemersorganisaties zijn FNV Horecabond en CNV Bedrijvenbond.

Ondernemersorganisaties Koninklijk Horeca Nederland Pelmolenlaan 10 Postbus 566 3440 AN Woerden Telefoon (0348) 48 94 89 Telefax (0348) 48 94 00 Internet www.horeca.org Veneca Stephensonweg 14 Postbus 693 4200 AR Gorinchem Telefoon (0183) 62 61 72 Telefax (0183) 62 11 61 Internet www.veneca.nl RECRON Hoofdstraat 82 Postbus 102 3970 AC Driebergen Telefoon (0343) 52 47 00 Telefax (0343) 52 47 01 Internet www.recron.nl


Werknemersorganisaties FNV Horecabond Louis Armstrongweg 110 Postbus 1435 1300 BK Almere Telefoon (036) 535 85 00 Telefax (036) 536 33 97 Internet www.horecabond.fnv.nl CNV Bedrijvenbond Tiberdreef 4 Postbus 2525 3500 GM Utrecht Telefoon (030) 751 1007 Telefax (030) 634 82 00 Internet www.cnvbedrijvenbond.nl

35

bedrijfschap Horeca en Catering jaarverslag 2007 Jaarverslag

Recommend Documents