JAARVERSLAG 2007 V2_Instituut voor de instabiele media Jaarverslag 2007

JAARVERSLAG 2007 – V2_Instituut voor de instabiele media

Jaarverslag 2007

V2_ – Jaarverslag 2007 – pagina 1

Inhoudsopgave

1.0 Netwerk en samenwerkingsverbanden – Internationalisering 2.0 Activiteiten in 2007 2.1 Onderzoek en ontwikkeling 2.11

Meerjarige onderzoeksprojecten – projecten i.s.m. universiteiten, TNO en het bedrijfsleven. Passepartout MultimediaN RNA/Exchange

2.12

Artist-in-residence programma’s Residency – Antoine Schmitt (F) Residency – Thecla Schiphorst (CND) – Soft(n)

2.13

Co-producties Marnix de Nijs (NL) – Ei4 Game Jan BIBAP i.s.m. de NPS-televisie Daan Spruijt (NL) ATACD colloquium i.s.m. Goldsmiths University (UK) Archiefontwikkeling ISEA

2.14

GigaPort (hogebandbreedte-onderzoek) CSP – Cultural Service Provider (hosting streamingactiviteiten collega-instellingen)

2.2 Presentaties: Dutch Electronic Art Festival - DEAF – Interact or Die! Exposities China-programma Open Brunches Muziek en performance Symposium Publicatie De Avonden van ... Workshops, expert meetings unDEAF – onafhankelijk georganiseerd festival door deelnemers zelf Expositie Expositie Expositie Expositie

: MOCA in Taipe (Taiwan) – Zone_V2_ : Exploding Cinema @ V2 – Camera Lucida, Evelina Domnitch and Dmitry Gelfand : Dia Exit – Steven Jouwersma : MAKEDO i.s.m. Piet Zwart Instituut

Museumnacht Camera Lucida special event met DVD-presentatie Programmaserie Tangent Tangent_Brotherhood, The Lost Highway Expedition Tangent_Polar Bending, I-TASC Tangent_Between Paper and Pixel Programmaserie Test_Lab Test_Lab – Play! Test_lab – Audio_Objects Test_Lab – Live_Coding Test_Lab – Dancing around technology


Conferenties, workshops, seminars, expert meetings Conferentie V2_ in MOCA in Taipei (Taiwan) Workshop bij AltArt organisation in Cluj-Napoca (Romenië) Expert meeting over organisatie Patchingzone Expert meeting met Hexagram (CDN, Concordia University Montreal) Workshop Audiocubes Workshop Intimate distance Expert meeting met Virtueel Platform Expert meeting over de Cultureel Service Provider Rotterdam (i.s.m. Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur) 3.0 Publicaties 3.1 Interact or Die! (zie ook DEAF) 3.2 Dick Raaijmakers Monografie 4.0 V2_Online 5.0 Educatie 6.0 V2_Archief 7.0 Lezingen (gastcolleges, publicaties, jurywerk en advieswerk van medewerkers V2_ elders) 8.0 Publiciteit en media 9.0 Cijfers en feiten 10.0 Over de organisatie

Bijlage 1: Verslag Dutch Electronic Art Festival - DEAF07 - Interact or die! Bijlage 2: Financieel jaarverslag 2007



Voorwoord Op het moment van het schrijven van het jaarverslag 2007 ligt het nieuwe Cultuurplan 2009–2012 bij u op tafel. Het jaar 2007 kenmerkt zich door de activiteiten die zijn gerealiseerd en door het uitwerken van de plannen voor de toekomst. Het was een bijzonder jaar omdat er een aantal uitzonderlijke activiteiten plaatsvonden zoals het tweejaarlijkse Dutch Electronic Art Festival (DEAF07 – Interact or Die!) dat bezocht werd door 9200 bezoekers; V2_ vierde haar 25-jarig bestaan en ter gelegenheid van dit 25-jarig bestaan werd in het Museum of Contemporary Art – MOCA in Taipei (Taiwan) een door V2_ samengestelde grote expositie en conferentie georganiseerd waaraan 25 internationale kunstenaars deelnamen en die bezocht werd door 25.000 bezoekers. Ook hebben we een bijzondere publicatie uitgebracht: de monografie van Dick Raaijmakers waaraan drie jaar gewerkt is. Deze publicatie werd in januari 2008 in het Muziekgebouw in Amsterdam ten doop gehouden in een volgens de Volkskrant "legendarische middag" en werd de monografie een "unieke publicatie" genoemd. In al deze activiteiten zijn onderzoek en ontwikkeling, als zwaartepunt van het beleid van V2_, op een eigen wijze toegepast in presentaties en publicaties en werden zo toegankelijk gemaakt voor het publiek. In 2007 zijn de vruchten geplukt van de ingeslagen koers in de jaren ervoor waarin het versterken van V2_ als platform voor onderzoek en ontwikkeling op het gebied van kunst en technologie, en het versterken van het internationale netwerk als belangrijke aandachtspunten werden aangemerkt. In 2006 werd aangegeven dat er ook qua organisatie een slag gemaakt moest worden om de kwaliteit van de activiteiten te kunnen garanderen en om als kleine organisatie een optimale structuur te ontwikkelen die kan omgaan met de dynamiek en expertise die gewenst is. Hiervoor werden indertijd workshops gehouden en gesprekken gevoerd met collega-instellingen, overheden (EZ), universiteiten waarmee wordt samengewerkt en met de medewerkers van V2_. De sterke en zwakke kanten van V2_ werden zo in kaart gebracht en dit leidde tot de aanscherping van missie en beleid. Ook is een aangepast functiehuis ontwikkeld dat grotendeels met het nieuwe Cultuurplan gerealiseerd zal worden. Intussen is de organisatie midden 2007 vooruitlopend hierop versterkt met een hoofd bedrijfsvoering en is de administratie verder aangepast aan de werkwijze van de

organisatie. Er is een grotere helderheid gerealiseerd in de interne communicatie en de besluitvorming in algemene zin. Hierdoor is de slagkracht van de organisatie verhoogd en is de afstemming tussen de activiteiten onderling sterk verbeterd. Vanuit V2_ is in 2007 een nieuwe organisatie opgezet onder de naam Patchingzone die zich gaat richten op projecten in de wijk waarin sociale innovatie en educatie met de inzet van media centraal staat. Patchingzone is onafhankelijk van V2_ maar op projectbasis kan worden samengewerkt, en kennis zal zoveel mogelijk gedeeld worden. V2_ is een organisatie met een redelijk grote doorstroming van jong talent, de lage lonen die betaald worden versnellen de doorstroming echter zodanig dat wij bij het Rijk en Gemeente hebben aangegeven dat de lonen conform collega-instellingen zouden moeten worden opgetrokken zodat talent langer vastgehouden kan worden. In 2007 vertrok de senior curator van V2_ naar Berlijn waar hij directeur van de Transmediale werd (het grootste festival op het gebied van mediakunst en mediacultuur in Duitsland), maar ook elders in de organisatie vertrokken enkele talentvolle medewerkers omdat ze elders aanzienlijk beter konden verdienen. Het is nodig, willen we de kwaliteit die wordt nagestreefd ook waar kunnen blijven maken, dat we deze doorstroom zelf meer kunnen reguleren om het wegstromen van kennis en ervaring op belangrijke plekken te voorkomen. De minister van de Duitse deelstaat Brandenburg gaf in een interview aan dat V2_ intussen een belangrijke broedplaats is geworden voor het aantrekken van talentvolle directeuren voor het festival (de vorige directeur van de Transmediale was ook een voormalige curator van V2_). Het jaarverslag 2007 laat zien dat V2_ voortdurend in beweging is en dat ze voortdurend bezig is haar activiteiten en organisatie te evalueren en bij te stellen om haar missie en doelstellingen te realiseren. De activiteiten en resultaten die in 2007 gerealiseerd zijn, maken duidelijk dat dit de continuïteit van de organisatie ten goede komt. Deze continuïteit is voor derden een belangrijke reden om met ons samen te willen werken. Namens het bestuur van V2_, Theo Beckers, bestuursvoorzitter Alex Adriaansens, directeur V2_



1.0 Netwerk en samenwerkingsverbanden – Internationalisering Algemeen V2_ profileert zich sinds jaren als een interdisciplinaire kunstorganisatie. Interdisciplinariteit betekent samenwerken met instellingen en personen uit verschillende kennisdomeinen. Dit stelt specifieke vragen over de structuur van de organisatie en de wijze van werken en presenteren. Het ontwikkelen van lokale, nationale en internationale netwerken van personen, overheden en instellingen – actief in kunst, wetenschap en het bedrijfsleven – is mede om deze reden een belangrijke activiteit voor V2_. Voor het onderzoeken en ontwikkelen van nieuwe vormen van presentatie, productie, onderzoek en distributie in de kunst heeft V2_ in de loop der jaren een uitgebreid netwerk met zeer verschillende partners in binnen- en buitenland ontwikkeld. In de samenwerkingsprojecten die uit deze netwerken voortkomen worden kennis, ervaring, expertise en financiën gedeeld op het gebied van onderzoek, ontwikkeling, productie en presentatie. Op deze wijze kan een kleine organisatie als V2_ op internationale schaal complexe kunstprojecten ontwikkelen. Het netwerk is ook een garantie voor het dynamisch managen van verschillende soorten van kennis, en het sociaal, cultureel en economisch contextualiseren van haar activiteiten. Strategische samenwerking en uitwisseling Ook in 2007 heeft V2_ met verschillende partijen strategisch overleg gevoerd; is ze samen opgetrokken voor sector-brede initiatieven; heeft ze kennis uitgewisseld over specifieke onderzoeksthema’s en heeft ze haar kennis en expertise beschikbaar gesteld aan derden. Naast de samenwerking binnen projecten zijn er regelmatig andere vormen van samenwerking en uitwisseling op structurele en incidentele basis. Hieronder noemen we enkele voorbeelden. Virtueel Platform (VP) In de aanloop naar het Kunstenplan voor de periode 1997–2000 werd het Virtueel Platform (VP) opgezet. Het VP is een platform waar Nederlandse media-instellingen samenwerken in projecten, en een platform voor het produceren van documenten voor beleidsmakers om inzicht te geven in het terrein van de media en vertalen naar beleid. Het VP is intussen een belangrijk instrument geworden voor instellingen en beleidsmakers op nationaal en lokaal niveau. Het VP krijgt inmiddels een structurele ondersteuning van het Cultuurplan en is een onafhankelijke organisatie geworden. Binnen het VP wordt structureel samengewerkt met de instellingen die het VP geïnitieerd en ontwikkeld hebben. Rotterdam Media Agenda (RMA) Aansluitend op het opzetten van het VP nam V2_ het initiatief om ook op lokaal niveau een netwerk van instellingen op te zetten gericht op de inzet van media in de kunsten cultuursector. De RMA bestaat momenteel vooral als een mailinglist waar vele instellingen en kunstenaars die met media werken elkaar informeren over inhoudelijke en praktische zaken. Momenteel kent RMA zeventig deelnemers en groeit jaarlijks verder uit als lokaal informatienetwerk.

Universiteiten, hogescholen, bedrijfsleven Naast de structurele netwerken, waarin vooral wordt samengewerkt met kunstinstellingen uit binnen- en buitenland zijn intussen nieuwe netwerken ontwikkeld met partners uit de universitaire wereld, hogescholen en het bedrijfsleven. Uit dit netwerk zijn meerjarige samenwerkingsprojecten ontstaan binnen projecten als Passepartout, MultimediaN en NAP (zie activiteiten) waarin wordt samengewerkt met onder andere TU Eindhoven, TNO, Centrum voor Wiskunde en Informatica van de Universiteit van Amsterdam, Philips, en Waag Society. Deze projecten zijn interdisciplinair van karakter en richten zich op interfaceontwerp, sensortechnologie, archiveringsvraagstukken en hogebandbreedte-toepassingen. Ze leveren specifieke kennis op die gebruikt wordt in de kunst-, cultuur- en archiveringsprojecten. Waag/Mediagilde, afstemming en uitwisseling binnen het MultiMediaN-project, CSP en IIP-Create. ISEA en de Balie, uitwisseling van kennis en onderzoeksresultaten op het gebied van ontologiën, thesauri en andere archiveringszaken ten behoeve van de ontwikkeling van Culture Base-software en het onlinearchief van ISEA. Als onderdeel van deze samenwerking werd het seminar Connected Archives georganiseerd tijdens DEAF07 Interact or Die!. Met onderzoekers en kunstenaars van Hexagram (CDN) – een interdisciplinair onderzoeksprogramma voor de kunst van McGill en Concordia University. Binnen dit programma zijn er twee kennisuitwisselingsworkshops georganiseerd en is gekeken naar de afstemming van onderzoeksthema’s en technologie voor draagbaretechnologietoepassingen. Met Steim wisselen we technische kennis uit en werken we op projectbasis samen aan presentaties en workshops (onder andere voor het SIOS-platform dat V2_ ontwikkelde). Willem de Kooning Academie/Piet Zwart Instituut, Rotterdam, werken we samen op het gebied van seminars en workshops. Verder ondersteunen we het Piet Zwart Instituut regelmatig door het beschikbaar stellen van tentoonstellingsruimte, en met technische ondersteuning van verschillende studenten. Ook met Gerrit Rietveld Academie/Sandberg Institute wordt gekeken naar een intensivering van de samenwerking. Momenteel verlenen we incidentele ondersteuning aan studenten en jonge kunstenaars. Internationale netwerken De activiteiten van V2_ hebben zich in de afgelopen jaren nadrukkelijk binnen een internationaal netwerk ontwikkeld. Het evalueren, waarderen en beoordelen van de activiteiten van V2_kan dan ook het beste gebeuren door deze te bekijken binnen het kader van internationale ontwikkelingen. “As one of the few renowned international organisations that research new media art, V2_ Institute for the Unstable Media in Rotterdam, Holland, is perhaps one of V2_ – Jaarverslag 2007 – pagina 7

the most notable. For many years now V2_ has played the role of a key hub that links disparate new media points …” Lai, Hsiang-Ling (dir. MOCA, Taipei, Taiwan) V2_ heeft door de continuïteit in haar activiteiten en de eigenzinnige uitwerking van actuele kunstinhoudelijke en maatschappelijke thema's, internationaal weerklank gevonden en staat regelmatig model voor het ontwikkelen en vormgeven van nieuwe eigentijdse kunstinstellingen, laboratoria en ontwikkelprogramma’s voor de kunsten cultuursector. V2_ is betrokken bij vele internationale initiatieven in de rol van adviseur, als brainstorm-partner of (mede-)ontwikkelaar van projecten. In de opkomende economische en culturele regio's is een grote vraag naar kennis, expertise en ervaring met betrekking tot het ontwikkelen van een kunsten cultuursector die zich verhoudt tot een zich snel ontwikkelende maatschappij. Daarbij speelt de innovatieve kracht van de kunsten cultuursector, voor bredere maatschappelijke vraagstukken, een grote rol. Dit alles vormt een belangrijke context voor de samenwerkingsprojecten van V2_ in Europa en Azië in de afgelopen vier jaar en in de nabije toekomst. In Azië werken wij bijvoorbeeld met jonge kunstenaarsinitiatieven als Vitamine Space in Guangzhou, Long March Project in Beijing, met nieuwe organisaties die zich richten op ontwikkelingen als

Creative Industries zoals beiLab in Beijing, het Digital Art Center in Taipei, met gerenommeerde universiteiten als Tsinghua University in Beijing en Tongji University in Sjanghai, en met kunstinstellingen op het gebied van hedendaagse kunst als Inter Communication Center in Tokyo, MOCA in Taipei en NABI in Seoul. In voorbereiding op de komende jaren voert V2_ momenteel gesprekken over het opzetten van en/of samenwerken in projecten in Brazilië, Filippijnen, China en Japan. Ook binnen Europa en de Verenigde Staten is V2_ betrokken bij het ontwikkelen van bestaande en het opzetten van nieuwe kunstinstellingen of voor samenwerkingsprojecten die zich richten op onderzoek en innovatie. Enkele voorbeelden van de betrokkenheid van V2_ bij internationale initiatieven en projecten: Spanje – Laboral in Gijon; Italië – Share-festival in Turijn en Palazzo della Arte Napels; Slovenië – nieuw productiehuis voor theater en media; Noorwegen – het ontwikkelen van een nieuwe biënnale voor Trondheim; Japan – evaluatie van het Inter Communication Center in Tokio; Taiwan – ontwikkeling van het Digital Art Center in Taipei; China – eArts in Sjanghai, Chinese bloggers-organisatie; Canada, Montréal binnen het interdisciplinair r&d-programma Hexagram voor kunstenaars van Concordia University; Duitsland – Ruhr2010 Culturele hoofdstad; Bayerischer Theater Akademie in het Cultuur 2000programma van de EU.


2.0 – Activiteiten in 2007 Algemeen Onderzoekprojecten (met een technische en soms theoretische basis), publicaties en publiekspresentaties zijn de drie peilers van onze activiteiten. In 2007 werd naast de reguliere activiteiten ook het Dutch Electronic Art Festival (DEAF) georganiseerd. In het Museum Of Contemporary Arts in Taipei werd ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van V2_ een grote expositie en conferentie gepresenteerd. In december werd de monografie van Dick Raaijmakers uitgebracht, een project waar 3 jaar aan gewerkt is. Hierdoor is het geheel aan activiteiten uitgebreider dan in vorige jaren. Experiment is het kenmerk van de activiteiten van V2_ en het benadrukt de aandacht voor onderzoek in algemene zin. Het onderzoek dat deels in het Lab plaatsvindt wordt waar mogelijk via publiekspresentaties zichtbaar gemaakt. Hiermee worden de inhoudelijke lijnen van het onderzoek, en de specifieke resultaten, op een inzichtelijke manier getoond. V2_ is een expertisecentrum met een publieksfunctie. De publieksgerichte activiteiten zijn onder andere gericht op het samenbrengen van specifieke doelgroepen, en om een sterke locale presentie te hebben. Hiermee wordt het debat in Rotterdam en Nederland versterkt. V2_ streeft zo een meer prominente rol in het publieke debat na. In het activiteitenoverzicht van 2007 vindt u alle projecten waaraan V2_ in 2007 gewerkt heeft. Onderzoeksthema’s Naast het tweejaarlijkse thema, dat rond DEAF ontwikkeld wordt, worden voor het selecteren van de activiteiten de in het Cultuurplan beschreven onderzoeksgebieden als richtlijn genomen. Dit zijn

thema’s die zowel een technologische als een bredere sociale en culturele component bevatten die als referentie voor de projectkeuzen dienen. De projecten worden geselecteerd op hun artistieke kwaliteit, of de bijdrage die ze leveren aan het onderzoeken en ontwikkelen van de actuele kunstproductie, -presentatie, -distributie en archivering, waarin de rol van media en technologie een prominente rol speelt. The Patchingzone In 2007 is er een vanuit V2_ een nieuw initiatief opgericht: The Patchingzone. Waar V2_ als interdisciplinaire kunstinstelling haar zwaartepunt heeft in de samenwerking tussen kunstenaars, cultuurproducenten, wetenschappers en het bedrijfsleven, is Patchingzone een laboratorium waar studenten (Masters en PhD) van uiteenlopende studies samenwerken met professionals en het creatieve bedrijfsleven binnen sociale en educatieve innovatieprojecten. The Patchingzone werkt volgens de Processpatching-methode – dit is een aanpak waar uiteenlopende kennisgebieden op een creatieve wijze aan elkaar gekoppeld worden om zich tot iets geheel nieuws ontwikkelen. De methode is uitvoerig beschreven in het, recent afgeronde, promotie onderzoek: Processpatching, Defining New Methods in aRt&D’ van V2_'s Labmanager Anne Nigten. In oktober 2007 is het eerste pilot-project van The Patchingzone van start gegaan: Cultuur Lokaal, een samenwerkingsproject met de Haagse Hogeschool (Dick Rijken, lector ICT en samenleving), Museum Gouda, Streek Archief Midden Nederlands en de Centrale Bibliotheek Gouda. Patchingzone en V2_ zullen op projectbasis samenwerken en kennis zoveel mogelijk delen.


Exonemo (J)

Experiments in Galvanism (G. Hertz, US)

V2_ Common Grounds (Workspace Unlimited, B)

Black Benz race (Kr+cF, CH)


3.0 Onderzoek en ontwikkeling (kunstprojecten, residency's, en samenwerking met universiteiten en het bedrijfsleven op het gebied van onderzoek) Het ontwikkelen van een interdisciplinaire praktijk op het gebied van kunst en mediatechnologie laat nieuwe vormen van kunstpresentatie, -productie, -archivering, distributie en -receptie zien. Experimenten met nieuwe technologie onderzoeken wat hun invloed is op onze waarneming en de wijze waarop sociale en culturele realiteiten tot stand komen via interactie. V2_ onderzoekt de mogelijkheden voor artistieke doeleinden, de culturele en sociale implicaties van die technieken en richt zich daarnaast op het zelf-ontwikkelen van technische innovatieve applicaties voor de kunsten cultuurpraktijk. Dit onderzoek komt in alle activiteiten van V2_ terug, of het nu gaat om softwareontwikkeling, publicaties of presentaties. Wij duiden onderzoek en ontwikkeling in de kunst aan als ‘aRt&D'. Een grote groep kunstenaars uit verschillende kunstdisciplines heeft in het afgelopen decennium een eigen weg gevonden in dit nieuwe domein. Zo is ergens tussen cultuur, wetenschap, industrie en ontwerppraktijk een actief interdisciplinair veld ontstaan, waaruit werk

voortkomt dat enerzijds gericht is op direct contact en interactie met het publiek, en waarin anderzijds wordt geëxperimenteerd met mens-machine-interactie. Dit gebied is een belangrijke voedingsbodem voor het innoveren van de kunst. V2_ maakt onderscheid binnen aRt&D tussen theoretische en/of artistiek-inhoudelijke thema's, en praktische of technologisch-innovatieve thema's. De artistieke thema's die in deze ontwikkeling geformuleerd worden, vormen een uitbreiding van de actuele discussies over kunst en de sociale en culturele impact van technologie op de samenleving als geheel. In de projecten die binnen V2_ worden gerealiseerd zijn deze aspecten nauw verweven. Waar media direct ingrijpen op de realiteit en deze transformeren, bereikt theorie hetzelfde via een andere weg.

3.1 – Projecten i.s.m. onderzoekinstellingen Interdisciplinair onderzoek In 2004 werd V2_ partner in enkele grotere onderzoekprojecten tussen universiteiten, researchafdelingen bij bedrijven en andere onderzoekinstellingen zoals TNO. Deze projecten bestaan uit clusters waarin interdisciplinaire samenwerking wordt nagestreefd op het gebied van sensortechnologie, interface-ontwerp en andere technische thema’s die innovatie in algemene zin moeten bevorderen. Private en publieke middelen worden gebundeld binnen programma’s die zijn gedefinieerd door het ministerie van EZ en OCW (BSIK-programma, Senter-programma’s). In deze projecten fungeert V2_ als partner en niet als hoofdaanvrager omdat dit niet mogelijk is voor een nonprofitinstelling als V2_.

Het accent ligt op technische innovatie via interdisciplinaire samenwerking. V2_ ziet in deze projecten de mogelijkheid om technisch-innovatieve toepassingen te ontwikkelen die gebruikt kunnen worden in kunstprojecten en om kunstenaars de ruimte te geven technologie zelf te onderzoeken. Op deze wijze heeft V2_ toegang tot kennisgebieden die niet typisch tot het domein van de kunst behoren maar die wel bijdragen aan ontwikkelingen in de kunst. Binnen deze projecten vinden een aantal residency's van kunstenaars plaats waarin de samenwerking tussen kunstenaars, wetenschappers en hard- en softwareontwikkelaars wordt nagestreefd.


Soft(n) installatie van Thecla Schiphorst (Passepartout)


Passepartout ITEA Europees Technisch Onderzoek Looptijd: Januari 2005–Maart 2007

bijvoorbeeld voor het aansturen van diverse mediasysteem.

Om de kennis in Nederland op het gebied van interactieve TV te integreren met de nieuwe generatie digitale TV en Blu-Is (next-generation DVD) heeft Philips in 2004 het initiatief genomen om een Nederlands consortium bij elkaar te zoeken dat in samenwerking met een internationaal consortium een bijdrage zal gaan leveren aan de onderliggende technologieën en de toepassingen van interactieve TV. Voorzien wordt dat de huishoudelijke omgeving van de toekomst een intelligente omgeving zal zijn, met gecomputeriseerde apparaten en meubels. Het Nederlandse consortium bestaat uit vijf partijen, te weten: Stoneroos, CharToon, TU Eindhoven, CWI en V2_. Philips heeft als 'eind-demonstrator' een ambient multimedia-platform gedefinieerd, waarin verschillende (draagbare) beeldschermen en projectieschermen en meerdere gebruikers geïntegreerd zijn binnen eenzelfde thuisnetwerk. Binnen V2_’s interesse in het interdisciplinaire onderzoeksveld tussen ambient intelligence, affective computing en HCI (Human Computer Interaction) heeft V2_ zich gericht op de volgende aspecten: • toekomstige scenario's voor interactie en personalisatie, • sociale interactie middels technologie en • mobiele multimodale communicatie. V2_ werkt voor dit project nauw samen met de partners CWI en TU/e, alsmede met kunstenaar Thecla Schiphorst en haar Whisper Research Group van de Simon Fraser University in Vancouver, Canada. Gezamenlijk is gekomen tot het ontwerp van een prototype en een interactief kunstwerk, een met sensoren geïmplementeerd kussen geheel ontworpen en ontwikkeld (hard- en software) binnen V2_Lab. Het prototype heeft de basis gevormd voor meerdere toepassingen. Voor het internationale consortium is het kussen ingebracht als een alternatieve mens-machine-interface en breekt met het traditionele beeld van een interface (een computermuis, tv-afstandsbediening). De sensoren in het kussen reageren op druk, beweging en oriëntatie. De signalen die uit interactie met het kussen voortkomen kunnen worden gekoppeld aan verschillende media, in het kussen zelf (licht, vibraties en geluiden) of

SIOS - Sensor Input Output System

Verder onderzoek werd uitgevoerd in 2006, met als resultaat een derde prototype waarbij interactie tussen en met meerdere kussens mogelijk werd. Specifieke aandacht ging uit naar emergent behaviours en verschillende interactiemodellen. De kunstenaar Thecla Schiphorst ontwikkelde vervolgens een concept waarin meerdere kussens, zachte objecten, in een interactieve installatie genaamd soft[n] worden ingezet. (Zie hiervoor onder residency's – soft[n].) Hoogtepunten van het Passepartout-project in 2007: Voor Soft[n] werd in februari 2007 de Golden Demo Award van het gehele Europese Consortium gewonnen. Vervolg ontwikkeling door V2_: In de afgelopen periode heeft V2_ een draagbaar Sensor Input Output Systeem (SIOS) ontwikkeld voor allerlei modulaire draadloze, draagbare apparaten. SIOS is een soort minicomputer waarop allerlei soorten sensoren aangesloten kunnen worden voor draagbare technologietoepassingen. Het gaat hierbij zowel om een hard- als een software-ontwikkeling die steeds hergebruikt en verder uitgebreid wordt. De opzet van het systeem is als doe-het-zelf-instructiepakket gratis verkrijgbaar via onze website, maar in de meeste gevallen vervaardigt V2_ een systeem op aanvraag voor een specifieke kunsttoepassing. Doordat het systeem heel flexibel en generiek opgezet is, wordt het bij ieder project weer verfijnd met nieuwe toepassingsmogelijkheden. Passepartout is onderdeel van het Europeese ITEA-programma en in Nederland wordt gesubsidieerd door Senter

ontwikkeld door V2_ voor kunstenaars


Exercise in Immersion 4 - Marnix de Nijs


MultimediaN (zie ook EI4 bij coproducties) Per 1 oktober 2004 is V2_ onderzoekspartner in het MultimediaN-project dat tot en met 2008 duurt. Samen met TNO, TU Delft, Waag Society en anderen wordt gewerkt en onderzoek gedaan binnen het deelproject Interaction. Hierbij zal V2_ met name onderzoek doen op het gebied van Wearable Interfaces. Info: www.mulimedian.nl/nl/home.php In MultimediaN wordt onder andere onderzocht welke toepassingen draagbare technologieën en alternatieve interfaces kunnen bieden. Dit zal gebeuren op het gebied van mens-computer-interactie (HCI), en door alternatieven te onderzoeken voor de huidige beperkte interfaces zoals toetsenbord, muis en beeldscherm. Hierbij kan gedacht worden aan multimodale input voor de gebruiker (ook gebruik maken van bijvoorbeeld gehoor en tast), maar ook aan multimodale output van de gebruiker (via sensoren, biofeedback, spraak) als input voor de computer. Ook de locatie van de gebruiker zou doorgegeven kunnen worden via tracking. Door al deze extra informatie wordt de computer 'context-aware' en kan de computer zich ook beter aanpassen aan de gebruiker en aan de context. Dit alles zal op een experimentele manier onderzocht worden, zoals in de vorm van interactieve kunstprojecten met draagbare technologieën. MultimediaN werkt toe naar de ontwikkeling van een zogenaamde Golden Demo. Het ligt in de bedoeling dat dit een bundeling zal zijn van alle research en technieken van de diverse partners van de voorgaande jaren. Deze Golden Demo staat gepland in 2008. In 2006 waren de twee belangrijkste deelprojecten de promotie van Labmanager Anne Nigten en de Golden Demo: Exercise in Immersion 4, met kunstenaar Marnix de Nijs. De resultaten van het onderzoek binnen MultimediaN zijn online beschikbaar gemaakt op http://multimedian.v2.nl Exercise in Immersion 4/Golden Demo: In samenwerking met kunstenaar Marnix de Nijs en partners binnen MultimediaN (Waag Society, TNO, LogicaCMG) is gewerkt aan de art-game Exercise in Immersion 4 (EI4). Als Golden Demo binnen MultimediaN, betekent dit dat het project een integratie van verschillende onderdelen is, en een belangrijke rol speelt in de publiciteit van MultimediaN. EI4 wordt in een bestaande fysieke ruimte gespeeld. De spelers dragen een speciaal ontwikkelde headset met stereo-videocamera en 3D display, en een crash-suit. De headset is uitgerust met een sensorsysteem dat de

oriëntatie van de speler bepaalt, een systeem gebaseerd op ultrasound bepaalt de positie van de speler in de ruimte. Het display toont een mengvorm tussen de reële ruimte en een vooraf gemodelleerde virtuele wereld. Objecten in de virtuele wereld corresponderen met objecten in de bestaande omgeving, maar de virtuele wereld kan in realtime veranderen, al naar gelang de voortgang in het spel. Een speler die zich niet beweegt ziet de vertrouwde bestaande werkelijkheid, hoe actiever hij speelt, des te meer wordt de bestaande ruimte visueel overgenomen door een onbekende virtuele wereld. Langlopend onderzoek en ontwikkeling wat uitgevoerd is door V2_binnen MultimediaN: • De oplevering van de Golden Demo: Exercise in Immersion 4, met de kunstenaar Marnix de Nijs. • Experimenten met Vitual Reality en realtime tracking i.s.m. theatermaker Carla Mulder, en het creatieve ondernemers duo Rnul en Joris Weijdom voor het project Game/Jan. • De ontwikkeling van de V2_ Game Engine (VGE). • Publicaties van het onderzoek van V2_ vanuit een gecombineerde aanpak van kunst, cultuur en technologie. De resultaten zijn gepubliceerd op http://multimedian.v2.nl V2_ Game Engine (VGE) is de voorlopige naam van een software-implementatie-systeem wat door een nieuwe live-coding-aanpak mogelijkheden biedt voor improvisatie en het realtime programmeren van gemengde realiteiten zoals bijvoorbeeld grafische, Virtual Reality en 3D video-omgevingen. In de meeste gevallen wordt de deelnemers in dit soort omgevingen ondergedompeld via een Head Mounted Display, dit is een 3D mediabril met navigatiemogelijkheden, of een 3D bril met gepolariseerde filters. De flexibiliteit van het systeem biedt de mogelijkheid om interactie toe te voegen op alle gewenste momenten en in verschillende medialagen. VGE is voortgekomen uit eerder onderzoek van V2_ naar media-jamming, het mixen en vermengen van verschillende soorten visuele media in realtime, en tools en methoden voor interdisciplinaire samenwerking. VGE wordt tot nu toe gecombineerd met Hexamite (extern geproduceerd trackingsysteem), SIOSACC/MAG (V2_) en InertiaCube (extern geproduceerde sensor) Zie ook de coproducties MultimediaN wordt gesubsidieerd door het BSIK-programma.


RNA – Exchange RNA – Exchange Looptijd: 1 januari 2005–31 december 2007 Na de succesvolle projecten 'V2_Archive' en 'Capturing Unstable Media' is V2_ in 2005 gestart met een nieuw archiefproject genaamd 'Exchange'. Dit project vormt onderdeel van het project 'Referentie_Netwerken' wat wordt uitgevoerd door een zeer diverse groep deelnemers uit de culturele erfgoedsector, het bedrijfsleven en universiteiten. Digitalisering van bestaande, analoge inhouden is momenteel een belangrijk speerpunt ter bevordering van de ontsluiting en publieke beschikbaarheid van kennis en erfgoed. Echter steeds meer informatie en kennis bij bedrijven, overheidsinstellingen en in de culturele sector is vanaf het begin enkel in digitaal format beschikbaar. Het gaat hierbij niet zozeer om 'traditionele' documenten die makkelijk naar een fysieke vorm of drager overgezet kunnen worden (beeldmateriaal, teksten, audio, video), maar om digitally born inhoud die niet zomaar in een fysiek equivalent geconverteerd kan worden. Dergelijke inhoud wordt namelijk gekenmerkt door een vaak grote technische complexiteit en een dynamisch, veranderlijk karakter. Ook bestaan zij doorgaans uit niet-standaard formats en kunnen ze vaak niet bekeken of ontsloten worden zonder specifieke soft- en/of hardwareconfiguraties. Een aantal voor de hand liggende voorbeelden zijn software-applicaties, multimediapresentaties, databases en webprojecten. Uit deze kenmerken blijkt dat digitally born inhoud voor een heel eigen problematiek zorgt die de

complexiteit van digitalisering ver overstijgt. In steeds belangrijker mate zullen overheidsinstellingen, bedrijven en organisaties in alle maatschappelijke sectoren met digitally-born inhoud te maken krijgen; gericht onderzoek naar adequate bewaring, documentatie en ontsluiting van die inhoud is dan ook op zijn plaats. V2_ heeft, als instituut voor de instabiele media, in zijn dagelijkse praktijk al jarenlang te maken met dit soort inhouden, in dit geval uit het domein van de elektronische kunst. De archief- en datacollecties van V2_ en haar netwerk van instellingen zullen dan ook als basis gebruikt worden voor het onderzoek en de demonstrator die als resultaat van deze case opgeleverd zullen worden. Eind 2005 is het RNA – Reference_Exchange project wat betreft de bijdrage van V2_ gestagneerd vanwege het uitblijven van betalingen en meningsverschillen met de projectleider van Trezorix over de inrichting van de werkzaamheden van V2_. Door de ontstane situatie is er een investeringsprobleem bij V2_ ontstaan en moesten de contracten met medewerkers voor dit project vroegtijdig (tijdelijk) beëindigd worden. Na vele pogingen om dit debacle in goed overleg op te lossen, is er medio 2006 een advocaat door V2_ in de arm genomen. Intussen is er een schikkingsvoorstel tussen de projectleider en V2_. Deze stagnatie en het hieraan verbonden uitblijven van financiële middelen is aanleiding geweest voor een herstructurering van de archiefwerkzaamheden van V2_.

3.2 Artist-in-residenceprogramma Sinds 1998 heeft V2_ in wisselende internationale artistin-residence-programma's geparticipeerd. De verschillende programma's bieden zowel jonge als ervaren professionele kunstenaars de mogelijkheid om gedurende een bepaalde periode te werken aan een onderzoek- of ontwikkeltraject met de kunstenaars, ontwerpers, technici en theoretici binnen V2_. In aanvulling op dit artist-in-residenceprogramma, wordt vanaf 2004 gewerkt met gecombineerde artist-in-

residenceplaatsen voor kunstenaars en wetenschappers, verbonden aan de projecten binnen het Bsik-programma. Een deel van de residenceprogramma’s dragen bij aan de meerjarige onderzoeksprojecten als MultimediaN en Passepartout, dit betekent dat de keuze voor de kunstenaars in het residenceprogramma afgestemd worden op de onderzoekszwaartepunten zoals aangegeven in het beleidsplan van V2_.

Residency van Thecla Schiphorst (CDN) Project Kunstenaar Ontwikkelaars Onderdeel van

: soft[n] : Thecla Schiphorst (CDN) : Simon de Bakker, Stock Plum : Passepartout

soft[n] is een interactieve installatie in een loungeachtige ruimte, gebaseerd op de verkenning van gedrag dat ontstaat door interactie van de bezoeker met een groep zachte, genetwerkte objecten. De soft[n]-objecten creëren een ecosysteem waarin het publiek interfereert en waar

nieuw gedrag ontstaat door publieksinteractie. Het soft[n]-systeem bevat bewegingsherkenning, waardoor de interactie van het publiek met de zachte objecten kan worden geanalyseerd en de zachte objecten reageren op hun beurt op die interactie. De soft[n]-objecten reageren ieder op handelingen van de bezoeker en op elkaar door geluid, licht en trillingen, zo ontstaat er een ecologie tussen de objecten onderling die gevoed wordt door de handelingen van de bezoekers. Het werk is tentoongesteld tijdens DEAF07 Interact or Die! waar tegelijkertijd een V2_ – Jaarverslag 2007 – pagina 16

workshop gegeven werd waarin we een spel-platform gecreëerd hebben door een combinatie van de soft[n]technologie met Hivenetworks. Workshopdeelnemers konden beelden en geluiden toevoegen aan het ecosysteem met persoonlijke tags (korte beschrijvingen en persoonlijke evaluaties van de ingevoerde informatie).

De soft[n]-installatie kon, aan de hand van de bewegingen en de ingevoerde media, de persoonlijke stemming van de deelnemers beoordelen en op basis hiervan besluiten of de beelden en geluiden naar buiten gebracht werden of alleen voor persoonlijk gebruik bestemd waren.

The World Ensemble - Antoine Schmitt (F), een audio visuele automata ontwikkeld gedurende zijn residency in V2_

Residency van Antoinne Schmitt (F) Project Ontwikkelaars Project management Presentatie Fin. Support

: The World Ensemble : Artm Baguinsky : Michel van Dartel : DEAF07 : Franse ambassade

Met financiële steun van de Ambassade de France aux Pays-Bas maakte de Franse kunstenaar Antoine Schmitt in de periode van september tot november een installatie op basis van een kunstwerk dat al eerder als webapplicatie gerealiseerd werd. In The World Ensemble ziet een toeschouwer een eindeloos landschap van gekoppelde zenuwachtig oscillerende audiovisuele automata langzaam aan zich voorbij trekken. Door het bewegen van de muis kan een toeschouwer de bewegingsrichting van het werk manipuleren en zodoende andere delen van het geheel bekijken. Door de bewegingsrichting te veranderen in tegengestelde richting kan de toeschouwer zien dat het systeem steeds anders is, waardoor de generatieve en onstabiele natuur van het

systeem duidelijk wordt. Tezamen met de desynchroniteit tussen het geluid en de beelden van de automata geeft dit een sterk gevoel van desoriëntatie bij de toeschouwer. Tijdens zijn residency bij V2_ ontwikkelde Schmitt voor het werk een meer complexere geluids- en beeldomgeving: een navigatiesysteem op basis van een trackbal en een fysieke setting waarin het werk geëxposeerd kan worden. Het resultaat, de installatie The World Ensemble, is getoond tijdens DEAF07. http://www.v2.nl/section/lab http://www.gratin.org/as/


3.3 – Coproducties De coproducties zijn kunstprojecten die V2_ i.s.m. andere instellingen en partners realiseert en waaraan V2_ een eigen bijdrage levert in de vorm van soft- en/of

hardware. Per jaar is er ruimte voor een beperkt aantal coproducties. V2_ probeert deze coproducties zoveel mogelijk op te nemen in haar presentaties.

Body in Bits and Pieces (BIBAP) – Carolien Hermans Body in Bits And Pieces (BIBAP) Interactieve internetapplicatie Body in Bits And Pieces, prototype Het door Carolien Hermans geïnitieerde interactieve Internetproject Body In Bits And Pieces (BIBAP) werd met financiële ondersteuning van de Nederlandse Omroep Stichting (NPS) en het Stimuleringsfonds voor Nederlandse Omroepproducties voltooid en online toegankelijk gemaakt. Na de door V2_ georganiseerde expert meeting en realisatie van het BIBAP-prototype (zie jaarverslag 2006) werd er door V2_Lab, in samenwerking met het Amsterdamse DansLab van Carolien Hermans, een volledige versie van de applicatie gerealiseerd. Samen met de gerelateerde dansfilm onder regie van Carolien Hermans werd de interactieve Internetapplicatie in oktober van dit jaar publiek toegankelijk gemaakt op www.bibap.nl. Body in Bits And Pieces, volledige versie Body In Bits And Pieces (BIBAP) is een online-applicatie die bezoekers van de BIBAP-website uitlokt tot interactie in een spannende virtuele omgeving. Aan de hand van die gebruikersinteractie ontplooit er zich een 'dansverhaal' voor de bezoeker door middel van korte videofragmenten. De ontwikkelingsperiode – juni t/m september – resulteerde in een online virtuele wereld met vijf verschillende omgevingen waar de gebruiker doorheen kan navigeren en waarin elke omgeving weer andere mogelijkheden biedt tot interactie met de applicatie. Veel van de gebruikersinteracties (minigames) bevatten korte filmfragmenten, die door interactie kunnen worden afgespeeld, zichtbaar gemaakt, of anderzijds gemanipuleerd (interactieve film). Doordat iedere gebruiker een unieke route volgt door de verschillende

omgevingen en op zijn/haar eigen manier met de ingebouwde interacties speelt, ziet iedere gebruiker andere fragmenten en in een andere volgorde, waarmee iedere gebruiker zijn/haar eigen unieke verhaal maakt. Terwijl er in het prototype allerlei vormen van fysieke interactie werden gerealiseerd (door gebruik te maken van webcams met positie-tracking en microfoons) werd er in de online-versie gekozen voor het beperken van de interactie tot de mogelijkheden die de gemiddelde Internetgebruiker thuis tot zijn/haar beschikking heeft. Ook afwijkend van het prototype, kan in deze versie van de BIBAP-applicatie een gebruiker zowel links/rechts als in de diepte door de verschillende virtuele omgevingen navigeren. Hierdoor heeft een gebruiker veel sterker het gevoel zich volledig in de virtuele wereld te begeven, m.a.w. zich ‘immersed’ in de virtuele wereld te voelen. De première van deze versie van de interactieve BIBAPInternetapplicatie vond plaats op 5 oktober 2007 tijdens de Nederlandse Dansdagen in Maastricht. http://www.bibap.nl http://www.v2.nl/section/lab http://www.nps.nl http://www.stimuleringsfonds.nl http://www.du.ahk.nl/mijnsite/swf/contact.swf BIBAP is een coproductie van Carolien Hermans en V2_ met ondersteuning van de NPS en het Stimuleringsfonds voor Nederlandse Omroepproducties.

BIBAP , Carlien Hermans


Marnix de Nijs – EI4 (onderdeel van MulitmediaN) Exercise in Immersion 4 In samenwerking met kunstenaar Marnix de Nijs en partners binnen MultimediaN (Waag Society, TNO, LogicaCMG) is gewerkt aan de art-game Exercise in Immersion 4 (EI4). Dit project is een zogenaamde Golden Demo binnen MultimediaN, wat betekent dat het een integratie van verschillende onderdelen van een project is, en een belangrijke rol speelt in de publiciteit van MultimediaN. EI4 wordt in een bestaande fysieke ruimte gespeeld. De spelers dragen een speciaal ontwikkelde headset met stereo videocamera en 3D display, en een crash-suit. De

headset is uitgerust met een sensorsysteem dat de oriëntatie van de speler bepaalt, een systeem gebaseerd op ultrasound bepaalt de positie van de speler in de ruimte. Het display toont een mengvorm tussen de reële ruimte en een vooraf gemodelleerde virtuele wereld. Objecten in de virtuele wereld corresponderen met objecten in de bestaande omgeving, maar de virtuele wereld kan in realtime veranderen, al naar gelang de voortgang in het spel. Een speler die zich niet beweegt ziet de vertrouwde bestaande werkelijkheid, hoe actiever hij speelt, des te meer wordt de bestaande ruimte visueel overgenomen door een onbekende virtuele wereld.

EI4, Marnix de Nijs - test opstelling in Pakhuis Meester

Carla Mulder (theatermaker) – Game/Jan (onderdeel van MultimediaN) In november 2007 hebben we samen met Carla Mulder, theatermaker bij theatergroep Lange Poten, en Rnul, interactie-ontwikkelaars, de eerste stappen gezet in de ontwikkeling van een theaterexperiment waar driedimensionale fotografie live vermengd wordt met Virtual Reality. Het publiek ziet een driedimensionaal beeld doordat gebruik gemaakt wordt van stereoscopische projectie met twee beamers met gepolariseerde filters, gecombineerd met brilletjes met

dezelfde gepolariseerde filters. In de eerste experimenten voor het project heeft het team gewerkt met Live Codingtechnieken waarvoor de VGE-engine gebruikt werd, dit maakt het mogelijk om live met 3D beelden te improviseren tussen programmeurs en acteurs. Het interactieve script (in ontwikkeling) gaat over een mysterieuze verdwijning die geconstrueerd wordt aan de hand van 3D fotoreportages van de amateur-fotograaf Jan (zie ook presentatie tijdens Test_Lab – Live_Coding).


Daan Spruijt – Peeping Tom's Carnival Interactieve installatie Daan Spruijt http://www.daanspruijt.nl/ Uitgevoerd in samenwerking met Le Fresnoy een nationaal kunstcentrum voor audio visuele en interdisciplinaire kunst in Fresnoy (FRA). Daan Spruijt is een Nederlandse kunstenaar die in 2007 afstudeerde aan le Fresnoy in Lile, Frankrijk. V2_ heeft hem ondersteund bij de realisatie van zijn eindexamenproject; Peeping Tom’s Carnival. Dit is een interactieve videoromance in de vorm van een cartooneske animatie. In het verhaal botsen liefde en geweld, werkelijkheid en fictie, fysieke realiteit en mediarealiteit steeds op vreemde wijze. De kunstenaar benadrukt de frictie en vervreemding doordat de deelnemer zelf de hoofdrol in het verhaal toebedeeld krijgt. Bij aanvang neemt de bezoeker plaats op een bankje en drukt op de startknop. Hierdoor wordt het hoofd van de deelnemer gescand en begint het verhaal. Vlak na aanvang van het verhaal wordt duidelijk dat het hoofd van de deelnemer onderdeel van de video is

geworden, het hoofd staat bijvoorbeeld op de romp van de (steeds wisselende) hoofdrolspeler. Bovendien wordt iedere beweging van de deelnemer nauwkeurig gevolgd en direct (realtime) verwerkt in de video. Overigens wordt het gescande hoofd vervormd en qua stijl aangepast aan de animatie. V2_ heeft voor Daan Spruijt de volgende onderdelen vervaardigd: de opname- en scaninstallatie, het volgen van het hoofd van de deelnemer en de constructie van het 3D model op basis van de verschillende camerabeelden in realtime. Voor een optimale ervaring word de deelnemer met zo min mogelijk afleidende instructies lastig gevallen, zo word het hoofd in één keer vanaf verschillende kanten opgenomen. En vanaf dat moment kan het hoofd steeds nauwkeurig gevolgd worden door visuele trackingsoftware (Jitter) Hier wordt vervolgens automatisch een 3D model van gemaakt, wat vervolgens vermengd word met de animatielagen (via Open GL), zodat er in de verschillende scènes steeds gekozen kon worden voor het juist aanzicht. V2_ heeft de overige interactie met het programma Max-MSP geprogrammeerd.


ATACD - A Topological Aproach to Cultural Dynamics Looptijd: april 2007 – maart 2010 Het ATACD-project is een initiatief van Goldsmiths, University of London. V2_ is één van drie hoofdpartners in het project waaraan 22 universiteiten deelnemen. Het ATACD-project brengt een netwerk van organisaties uit verschillende academische disciplines samen. ATACD wil, door de bestudering van culturele netwerken kennis vergaren over menselijke relaties door bestudering van culturele veranderingen en transformaties volgens een topologische aanpak. Kunnen we culturele diversiteit en ontwikkeling als een continuïteit begrijpen of als een reeks van breuken en conflicten? Topologie – van oorsprong wiskundig – biedt innovatieve mogelijkheden om culturele dynamiek te bestuderen en te beschrijven. Het project stelt zich ten doel een infrastructuur te leveren voor deze benadering. De partners vertegenwoordigen disciplines die ieder, vanuit haar eigen expertise, een bepaalde kijk hebben op topologie. De volgende disciplines zijn onder andere vertegenwoordigd; sociologie, psychologie, kunst en media, management, politiek, informatietechnologie, economie, neurowetenschappen, wiskunde en kunstmatige intelligentie. Individuele partners variëren van gerenommeerde professoren tot getalenteerde jonge onderzoekers. De activiteiten van de partners richten zich op het uitwisselen van bestaande concepten en inzichten om zo van elkaar te leren. Dit wordt bewerkstelligd door middel van een viertal colloquia en negen residency's. Al deze informatie zal worden gebundeld in een zogenaamde

Roadmap. Om dit alles in goede banen te leiden zijn er een viertal commissies opgericht. V2_ participeert in de commissie voor ‘Website and Dissemination’ en de 'colloquia steering group'. In 2007 heeft V2_ de website www.atacd.net ontwikkeld en opgeleverd. De website speelt een sleutelrol in het verzamelen en verspreiden van informatie. De website van ATACD fungeert zowel als openbare bron van informatie voor wetenschappers en geïnteresseerden, als een medium om kennis en informatie tussen de verschillende partners uit te wisselen. De site is daartoe uitgerust met een publiek en een besloten gedeelte. In november 2007 werd het eerste colloquium gerealiseerd i.s.m. de UvA in Amsterdam. Friederich Kittler gaf hierbij een lezing over de ontologie van media. Deelnemende partners: Goldsmiths, University of London (GBR), V2 Organisation (NL), University of Basel (CHE), University of Napoli (ITA), Piet Zwart Institute (NL), University of Bologna (ITA), University of Utrecht (NLD), Copenhagen Business School (DNK), Sony France SA (FRA), Panteion University (GRC), Centre de Sociologie de l'Innovation (FRA), University College London (GBR), University of Plovdiv (BGR), London School of Economics (GBR), University of Amsterdam (NL), University of Barcelona (ESP), University of Aarhus (DNK), Universidad Nacional de Educación a Distancia (ESP),Università degli Studi ‘La Sapienza’ (ITA), University of Leicester (GBR). Het ATACD-project wordt gesubsidieerd door het Zesde Kaderprogramma (NEST) van de EU.


Create Looptijd December 2006 – December 2007 Create is onderdeel van het Creative Chalenge Callprogramma opgezet door het ministerie van Economische Zaken en OCW ter bevordering van de samenwerking tussen private en publieke organisaties in de creatieve sector. http://www.creativexchange.nl/ Partners: ICT~Office, Design Connection Eindhoven, iMMovator, Mediagilde en V2_. Creative And Technology Exchange (CREATE) is een programma wat geleid wordt door ICT~Office in samenwerking met Design Connection Eindhoven, iMMovator, Mediagilde en V2_. Het doel van CREATE is economische meerwaarde te creëren door de samenwerking tussen de ICT-sector en de creatieve industrie te versterken. Dit moet tot uitdrukking komen in nieuwe opdrachten en financiële samenwerkingsrelaties. Hiervoor worden netwerkbijeenkomsten en

Mobi, telematic robot van Graham Smith

technologieworkshops georganiseerd en match (opdrachten) uitgeschreven. CREATE is ondersteund door Syntens en de ICT-bedrijven ISM eCompany en Snakeware. ICT~Office, de coördinator van het project, is een consortium van grote Nederlandse ICT-bedrijven. De netwerkbijeenkomsten vormen het zwaartepunt van CREATE. Per bijeenkomst is naast ICT~Office één van de vier betrokken creatieve platforms gastheer. V2_ organiseerde een Create-netwerkbijeenkomst en een nieuwe pitch tijdens DEAF07 Interact or Die! Tijdens deze netwerkbijeenkomst presenteerde de ontwikkelaars van KAZAA, Skype hun nieuwe internet-televisieproject JOOST!, Keith Baker (Philips) het gehele Europese Passepartout-project en Herman Hintzen (Henq Invest) gaf een gastcollege How to Chase Venture Capital? En de nieuwe match werd door Han Dieperink (InterAccess) ingeleid. De bijeenkomst werd afgesloten met een presentatie van Graham Smith (CDN) en zijn telematica robots.

Keith Baker, Philips

3.4 – Cultureel Service Provider – CSP Bedoeling van het CSP project is om ervaring op te doen met toepassingen voor hogebandbreedte in de kunsten cultuursector en om kennis hierover te genereren. Deze kennis kan gedeeld worden tussen kunstinstellingen die met hogebandbreedte aan de slag willen voor het aantrekken van nieuwe doelgroepen, het distribueren van hun programma en content (o.a. het streamen van activiteiten), en/of het ontsluiten van hun archief ten behoeve van bijvoorbeeld educatieprogramma’s. Tevens worden nieuwe presentatieformats onderzocht waarin geografisch gescheiden organisaties en hun publiek met elkaar verbonden worden (archieven, presentaties, publiekscommunicatie e.d.).

V2_ activiteiten binnen het CSP-project in 2007: Naast doorlopende streaming en hostingactiviteiten met externe partners, hebben de volgende speciale activiteiten plaatsgevonden: Er werden instructieworkshops opgezet en er werden activiteiten gestreamd voor o.a.: • Las Palmas (opening NFM en Beeldfabriek) • Poetry International • CREATE (zie coproducties) • De Fabriek in Rotterdam.


• • • • • • • •

Instituut voor Betaalbare Waanzin (onlineradiozender van Dick Verdult gericht op ZuidAmerika). Berlage Instituut Rotterdam Eternal Network Association Nederlands Architectuurinstituut Rotterdamse Schouwburg WORM Waterfront Witte de With Centrum voor hedendaagse kunst.

Cultureel Service Provider – CSP Hogebandbreedte voor de culturele sector Rotterdam De afgelopen jaren hebben de culturele instellingen in Rotterdam kennisgemaakt met de mogelijkheden van streaming media via het hogebandbreedtenetwerk GigaPort, waarvan V2_ de hoofdaansluiting beheerde. Er bleek ook bij veel andere culturele instellingen een grote vraag te bestaan naar ondersteuning van publieksactiviteiten via internet. V2_ is daarom een vervolg op dit proefproject gestart. In samenspraak met Waag Society (Amsterdam) is in 2006 het project Cultureel Service Provider gestart. V2_ is sindsdien de Culturele Service Provider van de stad Rotterdam. CSP zich ten doel de mogelijkheden van ICT voor de culturele sector maximaal te benutten door culturele instellingen en producenten op een breedbandig netwerk aan te sluiten. In het project worden kennis en ervaring over nieuwe expressievormen, publieksbereik en andere online-toepassingsmogelijkheden uitgewisseld met de deelnemende instellingen. Het Culturele Service Providermodel (CSP) is een initiatief van computernetwerk SURFnet. V2_ heeft in 2006 subsidie van de Mondriaan Stichting ontvangen voor twee jaar CSP-schap. Al vroeg in dit traject heeft V2_ contact gezocht met het Ontwikkel Bedrijf Rotterdam (OBR) over een gebundelde aanleg van glasvezel voor de kunsten cultuursector. In 2006 zijn hiervoor enkele bijeenkomsten georganiseerd door V2_, OBR en de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur

kunstenaars streaming project uit Oostenrijk

(RRKC) in Rotterdam. Er bleek een behoorlijk draagvalk voor vraagbundeling; in vergelijking met de onderwijssector loopt de belangstelling van de kunsten cultuursector nu flink voor. Dat de onderwijssector achter blijft heeft echter een nadelig effect op de schaal van de aanvraag, het OBR beoogde een grote korting door vraagbundeling van de kunsten cultuursector samen met de onderwijssector. De lauwe ontvangst van het voorstel bij de onderwijsinstellingen heeft tot een vertraging geleid. In 2007 worden de alternatieve modellen onderzocht, de dienst DKC zal dit probleem en de benodigde middelen voor de gehele culturele sector onder de aandacht brengen bij de locale en nationale overheden. V2_ en Waag Society onderzoeken in 2007 naar alternatieven voor onze sector, met name naar mogelijkheden van dienstverlening in eigen beheer. Uiteraard verlenen we in de tussentijd diensten aan de kunsten cultuursector in Rotterdam, zo beheren we de streaming servers van een tiental initiatieven, hebben we in 2006 zeven evenementen van collega-instellingen gestreamd. Verder houden we een vinger aan de pols wat betreft de nieuwste ontwikkelingen op breedbandgebied. ‘De Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur heeft met veel belangstelling kennis genomen van de mogelijkheden van de nieuwe glasvezel-infrastructuur. De Raad ziet meerwaarde in gezamenlijke aansluiting op deze glasvezelkabel voor de Rotterdamse culturele sector en zij heeft vertrouwen in de technische haalbaarheid. Zij vindt dat grootschalige aansluiting door culturele instellingen past bij de positie van Rotterdam als creatieve stad. Om deze reden steunt de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur het initiatief van OBR en V2_ om culturele instellingen nader te informeren en hun belangstelling tot deelname te polsen.’

Common Grounds, hogebandbreedte project van Vooruit (B), SAT (CDN), Workspace Unlimted (B), V2_.



4.0 – V2_Online V2_ draait sinds 1994 een eigen internetserver en website en was daarmee één van de eerste kunstinstellingen die het Internet als een strategisch instrument is gaan inzetten. De V2_website is intussen veertien jaar in ontwikkeling en trekt gemiddeld rond de 350.000 bezoekers per jaar. De site www.v2.nl trok in 2007 ruim 400.000 bezoekers. De website wordt bezocht door een vaste groep gebruikers die steeds terugkomen op de site, en uit incidentele bezoekers die specifieke informatie over programma’s en activiteiten zoeken. Zo weten we dat de site o.a. gebruikt wordt door universiteiten om onderzoek te doen naar de geschiedenis van de mediakunst. Sinds 2003 is een deel van het V2_ Archief online ontsloten, het reflecteert de opkomst van de digitale media. In 2007 stagneerde de geplande archiefactiviteiten vanwege een conflict dat ontstond binnen een nationaal archiveringsonderzoeksprogramma waardoor de middelen voor het geplande onderzoek en implementatie wegvielen. In 2007 werd om die reden een nieuw vervolgplan ontwikkeld dat in 2008 in werking wordt gezet. Het archief voegt een belangrijke inhoudelijke kwaliteit toe aan V2_'s online-activiteiten. Website-ontwikkeling De V2_website is een goed bezochte website waar veel informatie voorhanden is. De website is echter een In 2007 zijn bijna alle publiekspresentaties van V2_ live gestreamd. Alle Test_Labs en veel onderdelen van het DEAF07-festival zijn online uitgezonden. Seminars, workshops en andere speciale evenementen waren live te volgen over internet. Van de meeste live-streams werd tevens een gearchiveerde (on-demand) stream online geplaatst, waarmee V2_ het mogelijk maakte voor het publiek om evenementen op een later tijdstip te (her)beleven of voor onderzoeksdoeleinden te gebruiken. De streaming-software die V2_ tot op heden heeft gebruikt is verouderd. Daarom is in oktober een start gemaakt met het inventariseren van de mogelijkheden van verschillende (open source-) softwareprogramma's. Test_Lab: Dancing around technology 22 februari 2007 http://files.v2.nl/portal/events/video/test_lab4.ram Tangent Brotherhood 9 maart 2007 http://files.v2.nl/portal/events/video/tangent_brotherhood.ram

complex geheel aan gekoppelde data geworden die op vele servers draait. Dit moet nodig opgeschoond en aangepast worden. In 2007 werd de inventarisatie van het geheel aan online-activiteiten gemaakt en aan een nieuwe structuur voor de website gekoppeld die eind 2008 ontwikkeld gaat worden. Naast de reguliere V2_website doet V2_ ook onderzoek naar alternatieve online-omgevingen voor het aanbieden van haar content. Momenteel wordt i.s.m. de kunstenaars Thomas Soetens (B) en Kora van den Bulcke (B) en de Vooruit in Gent en het SAT (Senter for Art and Technology in Montreal) gewerkt aan een 3D omgeving waar het archief gekoppeld gaat worden aan live-streams en lopende activiteiten. Deze gameachtige omgeving – ontwikkeld met de broncodes en game-engine van Quake – koppelt naast de betrokken instellingen ook het publiek op die locaties (die in deze omgeving met elkaar kunnen communiceren en informatie kunnen uitwisselen) aan elkaar. Dit bijzondere project wordt verder ondersteund door de Vlaamsche Gemeenschap en enkele universiteiten in België en Canada. In 2007 willen we deze omgeving presenteren als een alternatieve onlineomgeving voor de V2_activiteiten. Streamingactiviteiten van V2_ 6. CREATE (13 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/create_130407.ram 7. Critical Ecosystems (12 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/critecosystems_120407.ram 8. GLOBAL BENDING: Media Art Education in China (11 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/globalbending_110407.ram 9. GLOBAL BENDING: Harmonizing Instability – Cultural Globalisation between East and West (12 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/globalbending_120407.ram 10. GLOBAL BENDING: Opening Creative Space – Rooting Curatorial Media Practice in China (13 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/globalbending_130407.ram 11. POLAR BENDING: I-TASC, the Interpolar Transnational Art Science Constellation (14 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/globalbending_140407.ram 12. Interrupting Realities (11 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/interrealities_110407.ram 13. Not Everything Is Interaction (12 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/notinteraction_120407.ram 14. Symposium: Interact or Die (14 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/symp_interactordie_140407.ram

DEAF07 11–15 april 2007 Diverse streams:

15. Transdiscliplinary Innovation (13 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/transinnovation_130407.ram

1. Snack&Surge Brunch: Out in the Open (11 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/brunch_110407.ram

16. UbiScribe: Collocollaboracontentquery? (15 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/ubiscribe_150407.ram

2. Snack&Surge Brunch: Rules of Engagement (12 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/brunch_120407.ram)

Test_Lab: Play 12 juli 2007 http://files.v2.nl/portal/events/video/testlab_play.ram

3. Snack&Surge Brunch: Media Insurgency (13 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/brunch_130407.ram 4. Snack&Surge Brunch: Marked Up City (14 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/brunch_140407.ram 5. Connected Archives – Expert Meeting (12 april 2007) http://www.deaf07.nl/files/streams_archived/connarchives_120407.ram

Test_Lab: Audio Objects 18 oktober 2007 http://live.v2.nl/audioobjects.ram Test_Lab: Live Coding 13 december 2007 http://live.v2.nl/livecoding.ram


2.2 Presentaties

DEAF07 – Dutch Electronic Art Festival Titel : Dutch Electronic Art Festival – DEAF07 Format : exposities, muziekperformances, workshops, debat, symsposium, special events Datum : 10 t/m 29 april Locatie : V2_, Las Palmas, NAi, RO Theater, Pakhuismeesteren, voormalig NFM, Arminius, Museum Boijmans Van Beuningen, zaal Staal Aantal bezoekers : 9200 Deelnemers : ongeveer 150 kunstenaars, wetenschappers, vormgevers, architecten. Dit programma werd financieel ondersteund door: HGIS Cultuurprogramma van het ministerie van Buitenlandse Zaken en OCW; Mondriaan Stichting; Ontwikkelings Bedrijf Rotterdam; Creative Challenge Call; Rotterdam Festivals; Dienst Kunst en Cultuur Gemeente Rotterdam; Franse Amabassade; Canadian Art Council; General Delegation of Quebec. Partners: Las Palmas II; Arminius; FORMA (UK); Jan van Eyck Acdemie; Daniel Langlois (CDN); Brainport Eindhoven; Kennis Alliantie Zuid Holland; NAi; NAi Publishers; de Balie; Digital Playground; DOCAM; E Company; ICT Office; Int. Institute for Asian Studies; KPN Research; ISEA; Syntens; Willem de Kooning Academie; Virtueel Platform; Piet Zwart Instituut; SKVR; MediaGuild, Pakhuis Zwijger; iMMovator; Economic Development Board Rotterdam; Society des Arts Technologique. Sponsors: MK2 audio-visueel; AB Geluidstechniek; AED Rent Belgium; Doornbos; Kender Thijssen; SHARP; Hoffmann SupplyWorld; Euro-pa; Haine; Art Hotel Rotterdan; Anders Eten; i.p. Catering

Ducth Electronic Art Festival – DEAF07 Interact or Die! Het Dutch Electronic Art Festival (DEAF) is een internationale en interdisciplinaire biënnale op het gebied van kunst, technologie en samenleving. Hedendaagse kunst wordt door DEAF in de context van onze technologische cultuur geplaatst waarin onderzoek, ontwikkeling, productie en presentatie een leidraad vormen voor de programmaonderdelen. Voor DEAF wordt samengewerkt met verschillende soorten van kunstinstellingen, wetenschappers, universiteiten en het bedrijfsleven. DEAF is thematisch opgezet om samenhang en coherentie te creëren in de verscheidenheid van formats en praktijken. Dit jaar vond de achtste editie van DEAF plaats. DEAF presenteert een gevarieerd aantal programmaonderdelen zoals een grote tentoonstelling van veelal interactieve kunstwerken en installaties, internetprojecten, live-(muziek)performances, seminars, workshops, theater- en dansvoorstellingen en een academisch symposium, allemaal thematisch met elkaar verbonden. Het festival richt zich op een breed publiek via de tentoonstelling en uitvoeringen, en op makers, experts, theoretici en kunstenaars uit het binnen- en buitenland via de workshops en seminars. Vele plaatselijke, nationale en internationale kunstinstellingen participeren in DEAF als samenwerkingspartner of met een eigen programma. DEAF wordt internationaal gezien als één van de belangrijkste internationale festivals op haar terrein, en kan als showcase worden beschouwd voor het onderzoek en de productie van recente – soms speciaal in opdracht uitgevoerde – mediakunstwerken.

DEAF07 en 25 jaar V2_ V2_ heeft zich in 25 jaar ontwikkeld tot een internationale en interdisciplinaire kunstorganisatie voor het experiment en research, waar kunstenaars, wetenschappers, mediaactivisten, hackers, en ook onderzoeksafdelingen van universiteiten en bedrijfsleven, met elkaar samenwerken. Onderzoek, ontwikkeling, productie en presentatie zijn de leidraad voor de activiteiten van V2_ en zijn nauw met elkaar vervlochten. Daarin ziet V2_ zich ondersteund door de groeiende reeks V2_publicaties, die internationaal weerklank vinden wat mag blijken uit het feit dat een tiental internationale universiteiten de publicaties als verplicht studiemateriaal hebben opgenomen in hun programma. Thematiek van DEAF07 Het terrein waar media, kunst, cultuur en wetenschap bij elkaar komen, laat een grote variëteit aan praktijken, thema’s, onderzoeksgebieden en producties zien. Het interdisciplinaire gebied waar mediakunst zich ontvouwt, vraagt dan ook om een helder kader. Mede om deze reden werkt DEAF met thema’s die het mogelijk maken een verscheidenheid aan projecten en invalshoeken te contextualiseren en in samenhang te laten zien. De DEAF-thema’s die V2_ door de jaren heen onderzocht (Art of the Accident, Information Is Alive, Open Systems, Interact or Die!) hebben steeds betrekking op de sociale, culturele en kunstinhoudelijke effecten van media en technologie. Het laat zien wat de innovatieve kracht van kunst en cultuur voor onze technologische samenleving is. De publicaties geven verder een goed beeld van de interdisciplinaire activiteiten die in de jaren werden ontwikkeld en hoe hierin verschillende kennisgebieden en praktijken met elkaar verbonden worden. De onderliggende vraag is steeds: wat is de werking van kunst en creativiteit? Hoe krijgt kunst vorm, wat is haar rol, wat is haar relatie met het publiek? V2_ is een dynamische organisatie die als node in haar internationale netwerk functioneert. Ze initieert en reageert op ontwikkelingen in de netwerken waarin ze V2_ – Jaarverslag 2007 – pagina 26

werkt, ze doet dit vanuit kennis, intuïtie en ervaring. Interact or Die! is ook voor V2_ een proces dat vormgeeft aan de organisatie. Interact or Die! In een samenleving die gedomineerd wordt door een dwingende aanwezigheid van media en telecommunicatie wordt van ons verwacht dat we op sociaal en cultureel gebied handelen en interacteren in deze systemen. Interactie is in deze context een intrinsiek onderdeel van maatschappelijke, politieke en economische idealen, dat via deze netwerken nieuwe sociale en culturele structuren genereert. Er wordt vanuit gegaan dat we door interactie deelnemende burgers, creatieve consumenten, medeauteurs en bepalende factor worden van het medialandschap. Interactie in en met deze systemen laten echter onverwachte en onvoorziene sociale en culturele ontwikkelingen zien, die veel meer diversiteit en variatie bevatten en veel minder een enkel sociaal en/of politiek ideaal nastreven. Interactie is een kenmerk van elk levend wezen. Het leidt automatisch tot het ontstaan en ontwikkelen van netwerken, en leidt tot organisatie, structuur en geheugen. Het verandert objecten en structuren en genereert zo diversiteit en variatie. Interactie gaat niet over het veranderen van objecten en structuren maar over het toevoegen van informatie, waardoor nieuwe gedachten en structuren ontstaan. In biologische netwerken ontstaan structuren spontaan door zelforganisatie, op basis van op elkaar inwerkende interacties. Technische netwerken daarentegen zijn formeel en strikt gecontroleerd opgebouwd en laten nauwelijks zelforganisatie en spontaniteit toe. Sociale en culturele interactie laat zich echter niet in deze tweedeling vatten, interactie is hybride en stelt ons voortdurend voor verrassende uitkomsten. Flexibiliteit en voorlopigheid zijn dan ook de sleutelbegrippen wanneer we het hebben over interactie binnen biologie, beeldende kunst, cultuur en architectuur. DEAF07 gaat over interactie die ‘rafelig’ en rommelig is, interactie waarvan de uitkomsten plooibaar en niet definitief zijn. Zulke vormen gaan echter verbazingwekkend lang mee. Ze zijn robuust omdat ze in staat zijn zich steeds weer te herorganiseren en aan te passen. Strakke blueprints bieden geen oplossing voor de grote maatschappelijke en ecologische vragen van onze tijd, zoals de opwarming van de aarde, migratie, multiculturaliteit, culturele dynamiek en mondialisering. De interactie in deze processen verloopt slordig en veel ongrijpbaarder dan ooit werd vermoed. DEAF07 richt zich dan ook op de vraag hoe door interactie in en tussen netwerken organisatie en structuren ontstaan en hoe deze effectief worden. Deze vraag wordt vanuit artistiek, architecturaal, sociaal, politiek en cognitief oogpunt beschouwd. DEAF07 toont wat dit in theorie en praktijk oplevert in zowel kunst, cultuur als wetenschap. De projecten variëren van de tactische inzet van media en netwerken door kunstenaars en activisten tot subthema's als culturele dynamiek. Het gaat bijvoorbeeld over lokale effecten van mondialisering, de vormgeving van netwerken, de relatie tussen macht, controle en zelforganisatie in technische systemen en in sociale netwerken, en de vraag naar diversiteit en variatie in een proces van mondialisering dat zich kenmerkt door standaardisering. DEAF07 toont projecten variërend van een sociale, politieke en kunstinhoudelijke inslag tot projecten die een technologisch of biologisch karakter hebben. Centraal in

alle projecten staat een kunst die als open affectief systeem werkt, van microschaal tot mondiaal niveau. Tijdens DEAF07 zal deze benadering van interactie in de kunst worden verbreed naar andere vakgebieden, om de basisprincipes van interactie te begrijpen en om te zien hoe kunstenaars, vormgevers en architecten deze reflecteren en inzetten voor hun werk. Publiek en publiciteit DEAF trekt een overwegend jong publiek, uit de publieksenquête blijkt dat de gemiddelde bezoeker tussen 18 en 35 jaar en veelal goed opgeleid is. Het gros van de bezoekers heeft een bijzondere interesse in kunst en cultuur in de context van media, technologie en wetenschap. Het grootste deel (80% tot 85%) van de tentoonstellingsbezoeker komt uit Nederland. De activiteiten die zijn gericht op makers en ontwikkelaars kennen een aanzienlijk groter percentage buitenlanders. Het DEAF-publiek informeert zich grotendeels via digitale media en van mond-tot-mondreclame, en minder via dagbladen. Dit wordt mede zichtbaar als we naar het aantal publieksverslagen kijken dat online verscheen tijdens en na DEAF. Voor DEAF07 werd het vormgevingsbureau Vollaerszwart aangetrokken die het beeldmerk voor DEAF07 ontwikkelden dat in alle publiciteitsuitingen en de aankleding van het festival werd gebruikt. Het beeld van het festival was dan ook duidelijk herkenbaar voor het publiek. De postercampagne werd duidelijk opgemerkt. Deze campagne met A0-posters werd in de vier grote steden gevoerd. Naast het vele drukwerk dat werd verspreidt voert V2_ altijd een sterke online-campagne omdat veel van haar bezoekers online actief zijn. Het is ook de reden om veel van de activiteiten te streamen zodat men de activiteiten ongeacht tijd, plaats en ruimte kan volgen. V2_ investeert daarom aanzienlijk in de onlinepresentatie van het festival. Dat dit effect heeft mag blijken uit het feit dat bij een Google-zoekopdracht er 53.000 verwijzingen naar DEAF07 komen. Het was dit jaar opmerkelijk hoeveel persoonlijke verslagen – foto's, teksten, video – van bezoekers en deelnemers via blogs, Flickr, YouTube en andere kanalen werden geplaatst. De online-tekst-, fotoen videoreportages zijn dan ook overweldigend aanwezig dit jaar en ook van bijzondere kwaliteit. Het laat zien dat DEAF gedragen wordt door een gemeenschap van enthousiaste mediagebruikers die online communiceren, debatteren en ideeën uitwisselen. Wat tegenviel is het aantal verslagen en achtergrondartikelen in oude, gedrukte media. De landelijke dagbladen die normaal redelijk wat aandacht aan DEAF besteden waren dit jaar teveel afwezig. Omdat er daarentegen zo ongelooflijk veel online-artikelen (online-tijdschriften) en er persoonlijke verslagen verschenen lijkt het alsof er een sterkere schifting is ontstaan tussen het veelal jonge publiek dat zich van vele media bedient en de gedrukte media. Uit de publieksenquête bleek dat het publiek de verspreiding van het festival over zovele locaties in de stad – twee hoofd- en vier bijlocaties – als verwarrend ervaart, men heeft moeite het uitgebreide programma te overzien en men heeft het gevoel dat men voortdurend programma's mist. De informatievoorziening (online, boek, readers, klein drukwerk, persoonlijke aanspreekpunten via opgeleide hosts) over de verschillende programma's ervaart men als positief en zeer gedegen. De begeleiding V2_ – Jaarverslag 2007 – pagina 27

van het publiek in de expositie was dit jaar dan ook met veel aandacht opgezet. Er werd hiervoor een onlineoproep gedaan aan vrijwilligers om als host in de expositie te fungeren. Uit heel Europa hebben zich studenten aangemeld die met groot enthousiasme de workshops volgden die we hadden georganiseerd om hen tot in detail te informeren over de inhoud van de werken. Deze hosts hebben grote groepen studenten van hogescholen en universiteiten (1500 studenten) uit binnen en buitenland rondgeleid. De respons was zeer positief omdat de hosts in de expositie de gelaagdheid van de werken goed konden toelichten. Naast studenten werd samengewerkt met Digital Playground die zich op een jonger publiek richtte (middelbare scholieren). Deze groepen jongeren kregen opdrachten om verslagen in beeld en geluid te maken van

de expositie. Educatie was in het festival dan ook van een hoge kwaliteit. Conclusie De programmasamenstelling van DEAF sluit goed aan bij de diversiteit van de bezoekers en is in staat om zowel een specifiek publiek alsook meer algemeen publiek te trekken. DEAF wordt wel ervaren als een evenement dat inhoudelijk wat van het publiek vraagt en een verhaal te vertellen heeft. Het aantal bezoekers zal echter moeten stijgen, onderzocht moet worden hoe dit realiseren valt via programmasamenstelling, publiciteit, nauwer betrekken van andere organisatie en instellingen bij DEAF e.d. Bijgevoegd een apart DEAF07-verslag waarin alle activiteiten en deelnemers zijn opgenomen.


ZONE_V2_ – Museum Of Contemporary Arts – MOCA in Taipei – expositie

Titel Format Datum Locatie Aantal bezoekers

: Zone_V2_ : Expositie en workshop, conferentie : 8 augustus t/m 7 oktober : Museum of Contemporary Arts – MOCA en het Artist Village in Taipei : 25.102 (opgave van MOCA, verkochte tickets)

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met MOCA Taipei. Financiele ondersteuning: Yageo Foundation Asia, Mondriaan stichting, Department of Cultural Affairs, Taipei City Government, Contemporary Art Foundation. Partners: NCAF Techno Arts Creation Project, Mei-An Culture and Education Foundation. Sponsors: Epson, Acer computers, CHIMEI, Kodak, ASE Inc., Spring Foundation, Fubwa Commercial Bank Company Limited, Windbond Electronics Corp., Carnival Industrial Corporation, Morrison Express Corp., Xue Xue Institute.

On invitation of the Museum Of Contemporary Arts – MOCA in Taipei V2_ developed the ZONE_V2_ exhibition and conference to be realized in August 2007. The invitation coincided with the 25th anniversary of V2_. Zone_V2_, Unstable Media, Act – Interact From August 11 till October 10, 2007, MOCA presented the exhibition ZONE_V2_ at the Museum of Contemporary Art (MOCA) in Taipei. The exhibition was presenting an international group of artists around three major topics seperatedly addressed by V2_ in past DEAF events: Time, Information, and Acting and Interacting, as experienced and designed in our technological culture. Next to a large exhibition Zone V2_ also presented a mini conference and workshop in which the artists from the exhibition and experts participated. The workshop and mini conference was focused on students and the emerging creative generation from Taiwan. The project Zone_V2_ was curated by Alex Adriaansens director of V2_. ZONE_V2_ Rational time, expressed in the clock, became the dictator of modern times. It made us become slaves of time. Mediatime shows us how we can free ourselves from rational time. Electronic media as video, television, radio, film and the internet are closely intertwined with our understanding of historical time. These time based media function as a collective memory. Our understanding of history is also closely related to the way we collect, organize and retrieve information stored in archives and databases and which offers us ways to reflect the past. In our digital and networked age information isn't solely a means to retrospectively look back into the past, it has become an essential element for acting and interacting in the present. Interaction in this perspective tends to become instrumental to economic, social or political agendas, while interaction in principle is a much more rich process leading to often unforeseen results producing social and cultural variation. In the exhibition ZONE_V2_ international artists critically and playfully reflect these topics that so much determine our options for acting and interacting in our contemporary society. Conference and workshop Concurrently with the exhibition a two-days conference was organised about Critical interaction with popular machineries and the relationship between media art and popular culture (by A. Nigten of V2_). Invited experts presented concepts, theories and some

of the artists that participated in the exhibition, they presented demonstrations and talks about their practice. Invited speakers (next to the participating artists) were: Kristina Andersen (Netherlands); Anne Nigten (Netherlands); Jun-Jieh Wang (Taiwan); Ellen Pau (Hong Kong); Man Ray Hsue (Taiwan); Staalplaat Sound Systems (Netherlands, Germany); Prior to the conference Staalplaat Soundsystem did host the workshop Made in Taiwan, where the audience could participate in the creation of an installation, made of electronic kitchen devices, which could be controlled by mobile phones. The result was part of the ZONE_V2_ exhibition. Catalogue A catalogue of the exhibition was released with contributions by: Timothy Druckrey (US), Alex Adriaansens (Netherlands), Arjen Mulder (Netherlands), Arie Altena (Netherlands), and an introduction by MOCA. The catalogue contains all the artworks in the exhibition and is designed by MOCA. Participating artists/artworks • PainStation, Enhanced Dueling Artifact, 2001 – 2004 by ////////fur//// art entertainment interfaces (Tillman Reiff, Volker Morawe), Germany • G-Player 4 by Jens Brand, Germany • Feed by Shane Cooper, New Sealand • Logo.halucination by Christoph Bruno, France • Synthia – Stock Ticker by Lynn Hershman Leeson, United States • Purple Rain by Joyce Hinterding, David Haines, Australia • data.tron by Ryoji Ikeda, Japan • Pockets Full of Memories by George Legrady, United States • Drawn by Zachary Lieberman, United States • Beijing Accelerator by Marnix de Nijs, Netherlands • Cheap Imitation by David Rokeby, Canada • YOKOMONO by Staalplaat Soundsystem, Netherlands • Exactitudes by Ari Versluis and Ellie Uyttenbroek, Netherlands • Amazon Noir by UBERMORGEN.COM, ALESSANDRO LUDOVICO, PAOLO CIRIO,


• • •

Austria, Italy Google Will Eat Itself by UBERMORGEN.COM, ALESSANDRO LUDOVICO, PAOLO CIRIO, Austria, Italy zgodlocator/version zII by Herwig Weiser, Austria Chinese Portraiture by Zhou Hongxiang, Peoples Republic of China

Artist in the screening program • In the Event of Amnesia the City Will Recall by

Denis Beaubois, Australia • All is Full of Love directed by Chris Cunningham, music by Bjorg, United Kingdom • Safe Distance by New Media Center_kuda.org, Serbia • The Catalogue by Chris Oakley, United Kingdom Workshop • Made in Taiwan by Staalplaat Soundsystem, Netherlands/Germany

Amazon.noir - the big book crime by A. Ludovico, Uebermorgen, P. Cirio

Pockets Full Of Memory by G. Legrady


Camera Lucida – expositie Titel Format Datum IFFR Datum Museumnacht Locatie Aantal bezoekers

: Camera Lucida : Sonochemical Observatory : tentoonstelling tijdens het International Film Festival Rotterdam en de Museumnacht : 28 februari t/m 2 maart : 3 maart : V2_ : 325 (expositie) + 900 (Museumnacht) = 1225

De expositie werd financieel ondersteund door de Mondriaan stichting. Deze activiteit was onderdeel van het IFFR Exploding Cinema-programma. Camera Lucida won de Nieuwe Maan-prijs die door Museumnacht werd voor de eerste maal werd uitgereikt voor de meest bijzondere presentatie tijdens Museunacht.

Het kunstwerk Camera Lucida, dat werd ontwikkeld in samenwerking met verschillende natuurkundige onderzoekslaboratoria, is een grote glazen bol gevuld met water waarin een bijzonder gas is opgelost dat door een bombardement van onhoorbare geluidsgolven (ultrasonoor) wordt omgezet in zichtbaar licht. De installatie is bedacht als een observatorium waar het publiek een zeer bijzonder natuurkundig fenomeen kan waarnemen dat is vormgegeven en wordt gestuurd door de kunstenaars. Het maakt daarbij gebruik van een verschijnsel dat sonoluminescentie wordt genoemd. Gasvormige microbubbels die in het water in de bol worden geïnjecteerd worden gebombardeerd met ultrasound waardoor deze imploderen en kortstondig zo heet als de zon worden. Hierbij komt lichtenergie vrij en ontstaan tevens minimaal hoorbare geluidsgolven. Door de ultrasonische omvormers die aan de glazen bol zitten te moduleren, als het ware te 'bespelen', ontstaat een voortdurend veranderend lichtfenomeen dat zichtbaar wordt in de extreem donkere expositieruimte waar groepjes van maximaal zes bezoekers gelijktijdig aanwezig zijn. Het werk kreeg hierdoor een ritueel karakter dat versterkt werd door het bijna hallucinerende lichtfenomeen dat men waarnam. Het Wit-Russische/Amerikaanse duo Evelina Domnitch en Dmitry Gelfand maakt disciplineoverschrijdende kunstwerken waarin natuurkunde, scheikunde en

informatica worden gecombineerd met het beoefenen van filosofie. Met Camera Lucida proberen ze natuurkundige licht en geluidsfenomenen te bespelen. Camera Lucida en de wijze waarop het wordt gepresenteerd, onderzoekt tevens hoe ruimtelijke waarneming tot stand komt in extreme situaties. De installaties van Domnitch en Gelfand maken geen gebruik van enigerlei opslagmedium (geluid, beeld) maar gebruiken natuurlijke dynamische processen als basis voor de audio-visuele fenomenen die het publiek waarneemt. http://www/portablepalace.com Museumnacht Voor de Museumnacht werd een speciaal programma samengesteld met de lancering van een DVD-uitgave als opening. De DVD bevatte speciale geluiden lichtcomposities die door een internationale selectie van muzikanten en kunstenaars werd gemaakt met Camera Lucida. Camera Lucida ontving de Nieuwe Prijs die door de organisatie van Museumnacht ter beschikking werd gesteld (met het Ontwikkelings Bedrijf Rotterdam als sponsor). Het werk werd als de meest bijzondere presentatie tijdens deze Museumnacht gezien, wat onderstreept werd door een grote publiekopkomst (met een rij van 50 m wachtenden bezoekers voor de deur van V2_).

Camera Lucida - E.Domnitch en D. Gelfand


Dia_Exit – expositie


: Dia_Exit van Steven Jouwersma : expositie : 7 t/m 16 september : V2_ : 135

Dit programma was onderdeel van het festival Wereld van Witte de With in Rotterdam.

Dia-Exit is een project waarin de persoonlijke herinneringen vastgelegd via dia-snapshots van amateurs en in dia-archieven van meer ervaren fotografen, 'herbewerkt' wordt door het versnipperen, verknippen van bestaande beelden tot bijna abstractie diastukjes die tezamen weer een nieuw beeld vormen. De herinnering, verbonden met iedere individuele dia, wordt hiermee ontkoppeld van het beeld en ze vervaagd, zoekt een andere drager of leidt tot een nieuwe vertekende herinnering. Dia Exit speelt met de grote aantallen persoonlijke fotoarchieven die mensen opbouwen en die deels vergeten herinneringen bevatten en op zolders en in donkere kasten staan opgeslagen. Dia Exit laat de dia's nog één keer zien voordat ze bewerkt en verwerkt worden om een nieuwe cyclus van betekenis, betekenisgeving en vergetelheid in te gaan. Dia Exit laat een 'verborgen' aspect van de beeldcultuur zien: het vergeten en vernietigen van beelden om ruimte maken voor nieuwe beelden en herinneringen. In ruil voor een zelfgebakken appeltaart van de

kunstenaar hebben verschillende amateur-fotografen hun diacollecties met herinneringen, vakantiekiekjes en bruidsreportages overgedragen aan de kunstenaar Steven Jouwersma. Het uitgebreide dia-archief dat hij daarmee heeft verzameld, werd verwerkt in de installatie Dia-Exit. Voor een laatste maal kon de bezoeker de belangrijke momenten uit andermans leven bekijken. Met behulp van een industriële shredder verpulverde Jouwersma's installatie vervolgens de vertoonde dia's die in de loop van de expositie een caleidoscopisch beeld van duizenden versnipperde diafragmenten liet ontstaan op een grote glazen lichtvloer. Eén advertentie in een plaatselijke krant was voldoende voor veel mensen om hun archief vol persoonlijke herinneringen te verruilen voor een appeltaart. De bezoeker kon de dia’s nog éénmaal bekijken, de wens om een volgende dia te zien hield automatisch in dat men het vorige beeld vernietigde, de behoefte aan beelden leidde dus tot het vernietigen van beelden en hiermee van herinneringen.


MAKEDO – expositie


: MAKEDO : expositie, presentaties van de kunstprojecten door de deelnemende kunstenaars : 29 en 30 juni : V2_ : 53

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met het Piet Zwart Instituut van de Willem de Kooning Academie te Rotterdam.

Onder de titel MakeDo werd er in samenwerking met het Piet Zwart Instituut van de Willem de Kooning Academie een expositie georganiseerd rondom het werk van de 1ejaars studenten van de master opleiding Media Design Research. De projectpresentaties waren het resultaat van een opdracht over ‘hardware hacking’, door de docent en kunstenaar Kristina Andersen. Het project beoogde studenten verder te laten kijken dan het traditionele gebruik van hardware in de kunst, wat resulteerde in een bonte verzameling van fysieke technologische objecten. De expositie omvatte onder andere een interface voor diaprojector voor het vertonen van beelden van de website flickr.com; een telefoon die kritiek leverde op de gesprekken die er mee werden gevoerd; een orakel gebaseerd op Nettime een emaillijst voor kritische mediagebruikers, draagbare lampen en een

bewegingsrecorder die allerlei bewegingen kan opnemen van het publiek. De kunstwerken varieerden van high- tot lowtech en van oude tot nieuwe media, maar allemaal beoogden ze het creëren van expressie op basis van data die door computers verwerkt en bewerkt werden. De werken werden gekenmerkt door het sterke doe-het-zelf-karakter die docenten en studenten van het Piet Zwart Instituut eigen is. Aan de expositie namen deel: Linda Hilfling (DK), Annemieke van der Hoek (NL), Maria Karagianni (GR), Ricardo Lafuente (P), Ivan Monroy Lopez (MEX), Michael van Schaik (NL), Danja Vassiliev (RUS) en Sofian Audry (CDN). Makedo werd medemogelijk gemaakt door ondersteuning van het van MultimediaN programma – zie onderzoek – en STEIM uit Amsterdam.


TANGENT_Brotherhood Titel Format Datum Locatie Aantal bezoekers

: Tangent_Brotherhood – The Lost Highway expedition 2006 : avondprogramma met projectpresentatie en debat : 9 maart : V2_ : 67

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met Stealth.unlimited, een organisatie van onderzoekers en architecten uit Rotterdam.

In augustus 2006 bracht The Lost Highway Expedition een internationale, uit allerlei disciplines afkomstige groep van zo'n 200 kunstenaars, theoretici, journalisten, fotografen, architecten en andere culturele beroepsbeoefenaren samen voor een soms door toevalligheden bepaalde ontdekkingstocht over wat ooit – in de dagen van het socialistische Joegoslavië – bekend stond als de 'Snelweg van Broederschap en Eenheid'. Tijdens de tocht van 26 dagen over dit geopolitieke traject tussen de hoofdsteden van wat nu de Westelijke Balkan heet, werd er gezocht naar een toekomstige vorm van een cultureel-ruimtelijke praktijk, waarbij een positieve interpretatie van het begrip balkanisering het uitgangspunt vormde. Tangent_Brotherhood presenteert de expeditie als een open source- en doe-het-zelf-samenwerkingsmodel in de vorm van een mobiel cultureel project onder collectief auteurschap. The Lost Highway Expedition werd opgezet door acht personen uit de School of Missing Studies en de Central Foundation for Future Cities. De ruggengraat van de expeditie werd gevormd door enkele van de meest geëngageerde organisaties op het gebied van experimentele kunst, media en cultuur in Ljubljana, Zagreb, Novi Sad, Belgrado, Skopje, Pristina, Tirana, Podgorica, and Sarajevo, plus een grote groep actieve deelnemers. Deze organisaties worden al sinds de jaren 1990 gedreven door het uiteenvallen van institutionele organisaties en zijn daardoor – vaak onbedoeld – voorlopers geworden van alternatieve modellen voor culturele productie in hun regio. Deelnemers: Ana Dzokic en Marc Neelen (Stealth.unlimited, Rotterdam/Belgrado) doen onderzoek en interventies in stad en stedelijke cultuur. Met Stealth ontwikkelen zij tools voor collectief auteurschap in stedelijke cultuur en stedelijke ruimte. Ze zijn mede-initiatiefnemer van The Lost Highway Expedition. http://www.stealth.ultd.net http://www.schoolofmissingstudies.net

Alenka Gregoric is artistiek leider van Galerie Skuc, Ljubljana, Slovenië. Ze heeft talloze essays, recensies en artikelen geschreven voor diverse kunstbladen en van 2002 tot eind 2004 heeft ze verslag gedaan van de hedendaagse kunstscène van het voormalige Joegoslavië voor het blad Balkanis. Met Galerie Skuc vormde ze het startpodium van The Lost Highway Expeditie. http://www.galerija.skuc-drustvo.si Yane Calovski is medeoprichter en artistiek leider van Press to Exit Project Space in Skopje, Macedonië, een organisatie die zich bezighoudt met onconventionele benaderingen van ideeën, projecten en samenwerkingsverbanden tussen kunstenaars en conservatoren uit Macedonië en het buitenland. Met Press to Exit was hij een van de dragende krachten achter The Lost Highway Expedition. Yane heeft kunst en architectuur gestuurd in de Verenigde Staten, Japan en Nederland. http://www.presstoexit.org.mk Kristian Lukic is conservator digitale kunst en cultuur bij het Vojvodina Museum voor Hedendaagse Kunst in Novi Sad, Servië. Als voormalig lid van het nieuwemediacentrum kuda.org, is hij een voorbeeld van de kruisbestuiving tussen de onafhankelijke cultuurscène en de weer opkomende institutionele cultuur in die regio. Hij is medeoprichter van het Instituut voor Flexibele Cultuur en Technologie – Napon (2006). http://www.kuda.org http://www.napon.org http://www.msluns.org.yu Lost Highway Expedition presenteerde werk van: Arnoud Schuurman (http://www.stationrotterdam.com/~/arnoud/), Hugo Lammernik (http://www.indebagger.nl/), Auke Touwslager (http://www.informationlab.org/) Artgineering (http://www.artgineering.nl/) Stealth.unlimited (http://www.stealth.ultd.net/)


TANGENT_Polar Bending


: Polar Bending – I-TASC, the Interpolar Transnational Art Science Constellation : middagprogramma met presentatie en debat : 14 april : V2_ : 53

Dit programma is onderdeel van een samenwerkingmet het Zavod Project ATOL uit Slovenië.

I-TASC is een project binnen het International Polar Year (2007). ITASC is een gedecentraliseerd netwerk van personen en organisaties die samenwerken op het gebied van kunst, wetenschap en technologie met als doel de creatieve ontwikkeling en tactische toepassing van nieuwe energiebronnen, duurzame architectuur en openformat-, open source-media. I-TASC is een korstmosachtige structuur die lokale kennis, bronnen en vaardigheden deelt en integreert. Het I-TASC-project richt zich op Antarctica en de Noordpool, waarnaar al enkele onderzoeksexpedities ondernomen werden (Nunavut in noord Canada (en waarover V2_ een livestreamingprogramma vanuit de Noordpool verzorgde in 2006), en de recente reis naar SANAE IV, de ZuidAfrikaanse onderzoeksbasis op Antarctica. Polar Bending presenteerde het project I-TASC en haar visie en doelstellingen, en er werd aandacht besteed aan Polar Radio, Antarctica's eerste door kunstenaars beheerde radiostation die radioverbinding mogelijk maakt tussen de werkgroepen op de noord- en zuidpool. Verder werden enkele kunstenaarsprojecten gepresenteerd zoals de Antarctica Data Jam die Pure Data-software gebruikten

om weersinformatie van de twee polen gebruiken voor live-performances. Zo presenteerde Amanda Rodrigues een muziekstuk getiteld 'Pieces for a Solitary Machine' (geproduceerd i.s.m. Rebecca Mattos, waarin data gebruikt worden die vanaf de I-TASC-basis in Antarctica verstuurd werden. Deelnemers aan dit Tangent-programma waren: Ntsikelelo 'First Born' Ntshingila (ZA), Thomas Mulcaire (ZA), Adam Hyde (NZ), Marko Peljhan (SLO), Amanda Rodrigues (BR). With I-TASC kunstenaars: Graham Harwood, Media Shed (UK), Alejandra Perez Nunez (CL), Jan and Nejc Trost (SLO). http://www.interpolar.org http://adam.engagetv.com/gem_sqash http://www.broadcastyourpodcast.com Polar Bending co-produced by: ZAVOD PROJEKT ATOL (Slovenia) with the support of the Ministry of Culture, Republic of Slovenia.


TANGENT_Between Paper and Pixel

Titel : Between Paper and Pixel Format : presentatie van Mag.net Reader – boekpresentatie en debat Datum : 11 april Locatie : V2_ Aantal bezoekers : 47 Deelnemers : Nathalie Fallaha, Alessandro Ludovico, Tarek Atoui, Nat Muller en Arie Altena. Dit programma werd samengesteld door Nat Muller en Arie Altena

Tijdschriften en publicaties verschijnen steeds meer online en via online-debatten, blogs en andere vormen van online-uitwisseling. Het ooit voorspelde einde van het drukwerk is nooit gerealiseerd en het zal waarschijnlijk ook niet plaatsvinden. Tegenwoordig bestaan tijdschriften zowel online als in drukvorm, en komt de gedrukte vorm soms voort uit de onlinepublicaties waar de scheidslijn tussenschrijver en lezer vaak minimaal is. In het programma Between Paper and Pixel staat de onlangs gepubliceerde Mag.net Reader centraal, een boek dat is voortgekomen uit en aantal tijdschriften (Neural, Springerin, Zehar, Mute) die gezamenlijk een netwerk van schrijvers, kunstenaars en critici vormen. In Mag.net

Reader staat het samenwerken centraal en het boek is gewijd aan de paradoxale, ongemakkelijke en soms beminnelijke verhouding tussen pixel en inkt. Met bijdragen van onder meer Arie Altena, Nathalie Fallaha en Sandra Fauconnier, en onder redactie van Alessandro Ludovico en Nat Muller. De tijdschriften die zich in het Mag.net-netwerk verenigd hebben en die soms al meer dan tien jaar publiceren, representeren de belangrijkste tijdschriften voor de kritische reflectie op mediakunst en mediacultuur. Mag.net is hét voorbeeld van een gedrukt medium dat niet aan belang heeft ingeboet in een tijd die zich kenmerkt door een online-mediacultuur.

"Le fin des livres", Frankrijk, 1895


Test_Lab-serie Doelgroep Kunstenaars, wetenschappers, technici, theoretici en studenten wiens werk zich afspeelt op het snijvlak van de verschillende disciplines die werken met digitale media. Sinds September 2006 organiseert V2_ een tweemaandelijks publiek evenement onder de noemer Test_Lab. In een informele setting wordt artistiek onderzoek en ontwikkeling (aRt&D) gedemonstreerd, getest, gepresenteerd en/of bediscussieerd. De Test_Labs bieden een bredere context voor nieuw werk en werk in ontwikkeling door het samenbrengen van specialisten uit verschillende vakgebieden, jonge makers, studenten en theoretici. Een ander belangrijk bestanddeel van Test_Lab is de publieksparticipatie; in het ontwikkelproces van interactieve kunst is inbreng en feedback van het publiek, of liever gezegd de deelnemer,

van grote waarde. Het Test_Lab biedt een informele kunst-georiënteerde testomgeving die gewoonlijk in studio of een laboratorium ontbreekt. Binnen elk individueel Test_Lab-evenement wordt een ander aRt&D-onderwerp behandeld in een eigenwijs, steeds veranderend en informeel format. Het publiek is vaak de deelnemer (door de altijd aanwezige hands-onelementen) en de deelnemer het publiek (door genodigde experts uit te dagen het publiek te gebruiken als tespanel). Kortom: Test_Labs bieden een kijkje in de keuken van artistiek onderzoek en ontwikkeling!

Test_Lab_Play Titel Format Datum Locatie Aantal bezoekers

: Test_Lab_Play : Seminar en demonstraties : 12 juli : V2_ : 76

Test_Lab: PLAY! bestond uit een selectie van de beste Europese elektronische afstudeerwerken van kunstopleidingen op het gebied van media in 2007. De afstudeerwerken werden geselecteerd op kwaliteit en originaliteit, maar er werd specifiek gekeken naar de manier waarop het kunstwerk gebruik maakte van spelelementen. Uiteindelijk werden de volgende vijf werken tijdens Test_Lab:PLAY! gedemonstreerd door de afstudeerders: Dobrze door Dorota Walentynowicz (Interfaculteit Beeld en geluid, Den Haag), Block H. door Faith Denham (Goldsmiths, University of London), CollecTic door Jonas Hielscher (Media Technology, Universiteit Leiden), Constraint City door Gordan Savicic (University of Applied Arts, Vienna), en Paraphernalia door Nancy Mauro-Flude (Piet Zwart Instituut, Hogeschool Rotterdam)

De demonstraties van de afstudeerprojecten werden omlijst door twee sprekers. De eerste spreker, Simon Jones, directeur van Human-Computer Studies, Universiteit van Amsterdam, zette uiteen hoe cruciaal experimenteren met spelelementen in de elektronische kunst zijn voor de ontwikkeling en implementatie van nieuwe technologie. De tweede spreker, Dirk Paesmans, van het gerespecteerde kunstenaarsduo jodi.org, liet een overzicht van eigen werk zien waarin spelelementen een belangrijke rol spelen. Na Dirk Paesmans’ presentatie was er volop gelegenheid voor het publiek om zelf met de gedemonstreerde afstudeerwerken te ‘spelen’. Aan de hand hiervan wonnen de vers afgestudeerden feedback in over hun werk van collega-kunstenaars en ontwikkelaars.


Test_Lab_Audio_Objects

Titel Format Datum Locatie Aantal bezoekers Deelnemers via Second Life

: Test_Lab_Audio_Objects : presentaties en demonstraties : 18 oktober : V2_ en in Second Life : 84 : 14

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met STEIM

Test_Lab: Audio_Objects speelde in op een zichtbare verandering in hedendaagse audioperformances: de terugkeer naar het fysiek muziek maken. Het introverte proces van laptop-concerten wordt steeds vaker verruild voor visueel meer aantrekkelijke en fysiek meer uitdagende performance-elementen. Deze editie van Test_Lab draaide dan ook om nieuwe technieken voor de fysieke manipulatie van (digitaal) geluid door audioontwikkelaars en kunstenaars. De avond werd geopend door audio ontwikkelaar Bert Schiettecatte die een demonstratie verzorgde van een nieuwe fysieke audio interface, AudioCubes, die centraal stond tijdens de aan Test_Lab: Audio_Objects voorafgaande workshop met de titel AudioCubes (zie: ‘Conferenties, workshops, seminars’). De invloed van deze nieuwe fysieke audiointerfaces op de hedendaagse muziek en geluidskunst onder de loep genomen. Na Bert Schiettecatte’s opening verzorgde Gijs Gieskes, een bijzondere instrumentenmaker, een korte performance waarna hij een jam inzette met een aantal leden van het publiek. Brigit Lichtenegger, Machinima-maker en softwareontwikkelaar, gaf vervolgens een inleiding over audiokunstenaars en -ontwikkelaars die de fysieke eigenschappen van virtuele ruimtes in Second Life

gebruiken voor het genereren en manipuleren van geluid. Vervolgens werd er overgeschakeld naar het Rhizometic Dorkbot Office in Second Life (een simulator in Second Life voor kunst en performances) waar door middel van een live-streamverbinding een groot aantal Second Lifepersonages de gebeurtenissen in Rotterdam vanaf een scherm in hun virtuele wereld volgden. Nu werden die relatie omgedraaid en kon het publiek fysiek aanwezig in Rotterdam, door middel van een live-streamverbinding vanuit Second Life, onder leiding van Second Life audiokunstenaar AngryBeth Shortbread, een aantal audiokunstwerken van haar in Second Life bekijken. Na de demonstraties in Second Life, gaf Michel Waisvisz, directeur van STEIM, een historisch overzicht van fysieke audiointerfaces en illustreerde deze door middel van een performance met de door hem zelf ontwikkelde ‘Hands’. De avond werd vervolgd met een afsluitende discussie tussen Edwin van der Heide, de sprekers en performers, en het publiek, waarna de Amerikaanse geluidkunstenaar Kim Cascone samen met de deelnemers aan de AudioCubes het workshopresultaat presenteerde, dat bestond uit twee AudioCubes-performances en twee installaties op basis van AudioCubes-technologie.


Test_Lab_Live_Coding Titel Format Datum Locatie Aantal bezoekers

: Test_Lab_Live_Coding : Seminar en demonstraties : 12 juni : V2_ : 79

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met het Piet Zwart Instituut, afdeling Media Research Design te Rotterdam

Test_Lab: Live_Coding richtte zich op een relatief nieuwe en alternatieve vorm van software programmeren, Live Coding, die de rol van software in live performances fundamenteel verandert. Het Live Coding software paradigma wijkt af van de standaard ‘edit › compile › run’ cyclus van traditionele software ontwikkeling doordat het methodes ontwikkelt om code te manipuleren tijdens de runtime van het programma, m.a.w. terwijl de software draait. Hierdoor wordt de beperking tot enkel voorgeprogrammeerde procedures van standaard software overwonnen, en opent zich de mogelijkheid voor een programmeur om zich door middel van code artistiek uit te drukken in improvisatie met andere improvisatie kunstenaars of Live Coders.

Design bij het Piet Zwart Institute, van de historische context waar Live Coding uit voortkomt. Deze inleiding werd gevolgd door een presentatie en een geïmproviseerd audio optreden door Live Coding performance groep Powerbooks Unplugged. Na deze performance, presenteerde Carla Mulder, theater maakster bij Lange Poten theatergroep, samen met Rnul, interactie ontwikkelaars, en het V2_Lab hun eerste stappen in de ontwikkeling van een project dat het door middel van Live Coding technieken mogelijk maakt om live met 3D beelden te improviseren tussen programmeurs en acteurs. Aansluitend volgden twee mini workshops in Live Coding en werd de avond afgesloten door audioperformer Susie Jae, die op basis van Live Coding technieken dansgeoriënteerde muziek improviseerde.

Test_Lab: Live_Coding werd ingeleid met een overzicht door Florian Cramer, opleidingsdirecteur van Media


Test_Lab_Dancing Around Technology Titel Format Datum Locatie Aantal bezoekers

: Test_Lab_Dancing around Technology : Seminar en demonstraties : 22 februari : V2_ : 75

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met ANOMOS (danslaboratorium uit Parijs)

Dit programma richtte zich op technologische innovatie in de performance-kunst, met een speciale focus op dans. Terwijl technologie in de meeste artistieke disciplines niet meer weg te denken is, zoals in film en muziek, lijkt de integratie tussen technologie en kunst in het gebied van de performance-kunst niet zo natuurlijk te ontwikkelen. Om aan deze integratie een impuls te geven bracht Test_Lab: Dancing around technology performancekunstenaars en ontwikkelaars samen binnen een programma met uitzonderlijke projectdemonstraties op het snijvlak van technologie en dans. De opening van de avond werd verzorgd door Armando Menicacci van onderzoeksgroep ANOMOS, die in zijn Laboratoire MediaDanse aan de University Paris-VIII onderzoek verricht naar nieuwe relaties tussen dans en digitale technologie. Na Armando Menicacci’s levendige introductie tot het thema van de Test_Lab werden twee projecten gedemonstreerd die beiden technologie en beweging in de context van performancekunst combineren. Allereerst demonstreerde Carolien Hermans het prototype van een project genaamd Body In Bits And Pieces (BIBAP), een project zij eerder in samenwerking met V2_Lab realiseerde. BIBAP is een interactieve Internetapplicatie die de gebruiker uitlokt tot interactie. Doormiddel van die, vaak speelse, interactie ontvouwt

zich een 'dansverhaal' dat door de gebruikte interactieve filmmethoden voor iedere gebruiker uniek is. Binnen de realisatie van het BIBAP-prototype werd stevig geëxperimenteerd met de mogelijke soorten van interactie, en Test_Lab: Dancing around Technologie bood het perfecte platform om de ontwikkelde interactie uit te testen op potentiële gebruikers uit de doelgroep, voordat de ontwikkeling vervolgd werd voor de volledige versie (zie coproducties). Thecla Schiphorst, directeur van de onderzoeksgroep Whisper[s] van de Simon Fraser University (Vancouver) demonstreerde daarna de eveneens in samenwerking met V2_Lab gerealiseerde Soft(n)-installatie. De installatie creëert een interactieve kunstervaring en onderzoekt emergent netwerkgedrag in de interactie tussen een verzameling genetwerkte soft objects. De soft objects zijn uitgerust met tast- en bewegingsensoren die input van buiten (interactie met mensen) door het netwerk tussen de soft objects uitlokken. De activiteit van de soft objects wordt kenbaar gemaakt aan de hand van o.a. vibratie-, licht-, en geluidsactuatoren. Het publiek, functioneerde, net als bij de BIBAP-demonstratie, als een testpanel, dat naast informatie inwinnen over de projecten ook als informatiebron (feedback) diende voor de ontwikkelaars en kunstenares betrokken bij het project. (Zie ook Passepartout.)


2.3 – Conferenties Conferentie MOCA Titel Format Datum Locatie Deelnemers

: Critical interaction with popular machineries ZONE V2_ : 2-daagse conferentie : 11 en 12 augustus : Artist Village in Taipei : 300 deelnemers

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met het Museum Of Contemporary Arts en het Artist Village in Taipei.

De conferentie Critical Interaction with Popular Machineries was onderdeel van het ZONE_V2_-project dat in augustus 2007 in Taipei werd georganiseerd op uitnodiging van het Museum Of Contemporary Arts in Taipei. De inzet van de conferentie was om een uitwisseling met studenten, kunstenaars en curators tot stand te brengen die kon inspringen op actuele ontwikkelingen en vraagstukken op het gebied van kunst en technologie die in Taiwan aan de orde zijn, en waarin V2_ en de kunstenaars als experts konden optreden. Conferenties met debat zijn als format niet erg ingeburgerd in Taiwan en MOCA dacht dat we te hoog grepen met deze tweedaagse conferentie. Niets bleek echter minder waar want ongeveer 300 deelnemers namen deel aan de conferentie en een levendig debat ontspon zich over lokale thema's en ontwikkelingen die aansloten op het thema van de conferentie. Voor de conferentie was een mix van curators en kunstenaars uit Taiwan, Nederland en andere delen van de wereld bijeengebracht die van meer theoretische tot praktijk-gerichte presentaties gaven. Deelnemers: moderator van de conferentie was Anne Nigten (V2_). Sprekers: Man Ray Hsue (curator en artistiek leider van de Taiwan Biënnale 2008), Jun-Jieh Wang (kunstenaar en docent, Taiwan), Kristina Anderson (Nederland), Alex Adriaansens (V2_), Hsiangling Lai (dir. MOCA),

Tillman Reiff (Duitsland), Alessandro Ludovico (Italië), Sukandar Kartadinata (Duitsland), Staalplaat Sound Systems (Nederland, Duitsland), Ellen Pau (Hong Kong), Marnix de Nijs (Nederland). Respondenten: Amy Cheng (Taiwan), Angelica Schmitt (Duitsland). De kunstenaars presenteerden hun werk binnen de thematiek van de conferentie met aansprekende titels als: 'The (online) Economy of Desire', 'Game Play and Naive Understandings of Electronics', en '////fuer//// art entertainment interfaces'. Jun-Jieh liet enkele van zijn studenten werk presenteren en gaf zo een beeld van de mediakunstpraktijk in Taiwan. Het publiek bestond uit een goede mix van studenten, vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, beleidsmakers, docenten en kunstenaars zodat er een levendig debat ontstond waarin men ontwikkelingen aankaartte in Taiwan op het gebied van kunstonderwijs en beleidsvraagstukken (zoals wat voor soort van kunstorganisaties kunstenaars en beleidsmakers voor ogen hebben, gezien de snelle groei van nieuwe biënnales en instellingen in Taiwan en Azië; de positionering van mediakunst etc). Enkele deelnemers merkten na de conferentie op dat dit één van de weinige momenten was dat er een inhoudelijk debat gevoerd werd over actuele vraagstukken in de kunst waar jonge kunstenaars druk mee bezig zijn.


Workshop – DIY Ambient Intelligence Titel Format Datum Locatie Aantal bezoekers

: DIY Ambient Intelligence-workshop in Cluj-Napoca (RO) : 3-daagse workshop door V2_ : 28, 29 en 30 oktober : AltArt in Cluj-Napoca (RO) : 27

Dit programma betrof een samenwerking met AltArt in Cluj in Roemenië.

AltArt de 'Binar Centre for Digital Culture’ in ClujNapoca, Roemenië, nodigde V2_ uit om een impuls te geven aan het gebruik van technologie binnen de hedendaagse kunstpraktijk in Roemenië in de vorm van een 3-daagse workshop en een lezing. Door middel van de workshop werd de expertise van V2_ over het gebruik van sensoren en actuatoren voor artistieke interfaces voor Roemeense kunstenaars ontsloten. Uit het grote aantal aanmeldingen voor de workshop die AltArt ontving (een veelvoud van de 20 beschikbare plaatsen) viel de vraag in Roemenië naar dergelijke expertise af te lezen. Behalve dat de workshop de praktische kennis van de kunstenaars vergrootte werd er ook aandacht besteed aan de toepassing van de opgedane kennis binnen de individuele kunstpraktijk van de deelnemende kunstenaars. De workshop had als titel DIY Ambient Intelligence en bestond uit twee delen. Binnen het eerste deel werd er door iedere workshopdeelnemer een individuele opdracht uitgevoerd; het configureren en solderen van een enkele koppeling tussen een sensor en een actuator (bijvoorbeeld een geluidsensor aan een LED, zodat de LED oplichtte wanneer de geluidsensor werd geactiveerd). Nadat iedere

deelnemer zijn of haar individuele project succesvol had afgerond werd er in het tweede deel van de workshop een groepsopdracht uitgevoerd waarbij de individuele projecten werden samengevoegd en uitgebreid tot een ‘ambient intelligent’-omgeving; een ruimte die automatisch reageert op de aanwezigheid en het gedrag van mensen. Het resultaat was verbluffend, de workshopdeelnemers wisten in drie dagen genoeg praktische kennis te verzamelen en met elkaar te delen om de kelder waarin de workshop plaatsvond te transformeren in een totaal responsieve ruimte, met geluid, licht, video en zelfs low-level robotica-elementen. Aan het einde van de tweede workshopdag verzorgde V2_ een openbare lezing die het thema van de workshop in de context van V2_’s aRt&D-activiteiten plaatste. De workshop en de lezing genereerde beide veel positieve reacties en creëerde een band tussen de twee betrokken instituten, en legde contacten met de deelnemende kunstenaars, die ongetwijfeld garant staan voor voortzetting van de samenwerking met Roemeense partners in de komende jaren.

Workshop – AudioCubes Titel Format Datum Locatie Aantal deelnemers

: AudioCubes : 3-daagse workshop : 16, 17 en 18 oktober : V2_ :8

AudioCubes is een nieuw type fysieke audio-interface waarmee door middel van het verschuiven en combineren van kleine kubussen muziek gemaakt kan worden. De workshop stond onder leiding van Kim Cascone (een bekende naam op het gebied van audiokunst) en de uitvinder/ontwikkelaar van de AudioCubes Bert Schiettecatte. De audio cubes kunnen door muzikanten en kunstenaars als interface gebruikt worden om live performances te geven. De audio cubes sturen individueel en in combinatie met elkaar een computer aan waarmee geluid genereerd wordt. Met de audio cubes

kunnen complexe muziek en geluidsstructuren gegenereerd worden. De audio cubes voegen een specifiek visueel aspect toe aan de performance doordat ze voortdurende van kleur veranderen, waarmee voor de muzikant tevens herkenbaar is welke geluiden en geluiden hij/zij genereert. Om geluidskunstenaars en muzikanten bekend te maken met dergelijke nieuwe ontwikkelingen op het gebied van fysieke audiointerfaces, werd er in oktober een driedaagse workshop gehouden waarin AudioCubes centraal stonden.


Op de eerste dag van de workshop werd de AudioCubestechnologie geïntroduceerd. Workshopdeelnemers (professionele muzikanten, conservatoriumstudenten en kunstenaars) leerden daarbij de AudioCubes te installeren en te ‘bespelen’ op basis van bestaande software. Daarnaast werden de deelnemers geholpen bij het toepassen van de audio cubes voor hun eigen repertoire.

De tweede dag bestond uit het creëren van een compositie, een performance of installatie. De installaties werden op de derde dag voltooid en de performances gerepeteerd. Aan het einde van de derde dag werd het resultaat van de workshop voor publiek opgevoerd en gedemonstreerd binnen Test_Lab: Audio_Objects (Zie presentaties.)

Workshop – Intimate Distance Titel Format Datum Locatie Aantal deelnemers

: Intimte Distance: Inter-personal space via telepresence-technologie : 4-daagse workshop : 21, 22, 23 en 24 mei : V2_ : 20

Als onderdeel van de jaarlijkse projectdagen van de Hogeschool Rotterdam (faculteit Communicatie en Multimedia-ontwerp) met als titel Urban Studio organiseerde V2_ een workshop met als thema intimate distance (intimiteit op afstand). De workshop werd geleid door Graham Smith, docent aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam en een gerenommeerde Canadese kunstenaar met een brede expertise op het gebied van telematische technologie. Het thema van de workshop speelde in op de veranderende maatschappelijke opvattingen rondom personal space, die in een snel tempo verandert onder de invloed van ontwikkelingen op het gebied van Internet en een zich snel ontwikkelende communicatietechnologie. Deze ontwikkelingen leidde tot vele vormen van telewerken en laat vele vormen van samen-zijn zien waarin de fysieke afstand tussen mensen overbrugd wordt door communicatietechnologie. Personal space kreeg

hiermee een nieuwe betekenis en stelt ons voor uitdagingen voor het creëren van interpersoonlijke ruimte door middel van telematische technologie. Tijdens de workshop verdiepten de studenten zich in telematische technologie en bedachten scenario’s die het gevoel van intimiteit binnen bijvoorbeeld Internet-contact zouden kunnen verhogen. Aansluitend werden de beste ideeën samengevoegd tot een concreet project dat groepsgewijs werd uitgevoerd. Dit resulteerde in de realisatie van een verrassende telematische installatie die de reguliere Internet-chat uitbreidde met de mogelijkheid om elkaars hand op afstand te betasten (op afstand). Aansluitend aan de workshop verzorgde Anne Nigten, manager V2_Lab, een lezing over telematische technologietoepassingen in de kunst tijdens het Urban Studio-symposium op 24 mei in Las Palmas.


Expert Meeting – Hexagram Titel Format Locatie aantal deelnemers

: geen titel : workshops en expert meeting : V2_ : 12

Dit programma is onderdeel van een samenwerking met het Hexagram programma van McGill universiteit uit Montréal, Canada

Sinds enkele jaren is V2_ in contact met Hexagram, één van de nieuwe initiatieven waarin interdisciplinaire samenwerking tussen kunstenaars, kunstinstellingen en universiteiten en het bedrijfsleven wordt nagestreefd. In 2007 is Hexagram een nieuwe fase ingegaan en werden enkele internationale partners toegelaten tot het Hexagram-researchproject. Om te bekijken hoe samengewerkt kan worden en voor het bepalen van projecten waarin dit kan gebeuren werden twee bijeenkomsten opgezet waarin medewerkers en directie van Hexagram met V2_ elkaars projecten bespraken. Tijdens de meeting is het kader vastgelegd waarbinnen samengewerkt kan worden. Het komend jaar worden enkele voorstellen gelanceerd voor concrete samenwerking. Over Hexagram Hexagram is a media arts and technologies research/creation institute that brings together artists, scientists, engineers and students from universities, and independent artists and researchers, with partners from the cultural sector and industry. The institute supports interdisciplinary research/creation programs and projects in state-of-the-art laboratories. It adds value and assists in the presentation and transfer of high level content, knowledge and technologies and contributes to training the next generation of Artist/Researchers. In August 2001, two Montreal Universities, Concordia University (Concordia) and Université du Québec à Montréal (UQÀM), founding members of two distinct

languages and cultures, created the Hexagram Institute for Research/Creation in Media Arts and Technologies in order to unite forces and share their knowledge and human, technological and artistic resources. In 2006, Université de Montréal (U. de M.) and McGill University joined Hexagram as associate members. Over the past five years, during its first phase, Hexagram contributed to the development of a centre of expertise and a new media arts and technologies research/creation culture in Quebec and across Canada. For the first time, the creator/researcher – the true accelerator and catalyst for innovation – is at the centre of content and new technology creation resulting from university research. Canadian partners • Centre interuniversitaire des arts médiatiques (CIAM), Montréal • OBORO, Montréal • Ontario College of Arts & Design (OCAD), Toronto • Société des Arts Technologiques (SAT), Montréal Inernational partners • Andean Media Arts Center (Amauta), Cusco, Peru • Goldsmiths College, University of London, London, United Kingdom • SMARTLab, University of East Longon, London, United Kingdom • V2_Institute for the Unstable Media, Rotterdam, The Netherlands

Expert Meeting - Virtueel Platform Titel Format Datum Locatie Aantal deelnemers

: Connected Archives : Expert meeting en aansluitend seminar : 12 april : V2_ en Witte de With : 23

Dit programma betrof een samenwerking met het Virtuel Platform en De Balie uit Amsterdam.

Nu technologische toepassingen algemeen geaccepteerd en toegepast worden in de kunsten cultuurpraktijk, wordt het documenteren van deze rijke en diverse kunstpraktijk steeds belangrijker. Wereldwijd ontwikkelen instellingen databases en archieven over mediakunst en mediacultuur.

Deze expert meeting bracht experts uit de internationale mediakunst/cultuurwereld bij elkaar om expertise en ervaringen uit te wisselen. In de ochtend werd een rondetafel-discussie opgezet waarin de gelegenheid werd geboden om diepgaand op deze materie in te gaan. In kleine groepen informeerden de deelnemers elkaar over Tools and Models (software,


shared requirements en tools) en Terms and Connections (thesauri, keywords, glossaries). Via projectpresentaties werden modellen en onderzoek van internationale organisaties voorgesteld en kwamen theoretische modellen aan de orde. Met groot animo werd hier een basis gelegd voor de internationale uitwisseling en samenwerking op het gebied van archivering bij kunsten cultuurinstellingen en universiteiten. De expert meeting was volgeboekt en kon helaas niet iedereen toelaten die zich er bij had willen zijn. Er is dus een grote behoefte aan kennisuitwisseling en -afstemming.

In de middag werden enkele resultaten van de expert meeting voorgelegd aan het publiek in de vorm van een seminar. Hier werden ook internationale voorbeelden en good practice gepresenteerd. De presentaties werden gedaan door: ISEA, David Garcia, Nadia Palliser, V2_ door Sandra Fauconnier, Daniel Langlois Foundation door Alain Depocas uit Canada, Data Base of Virtual Art door Oliver Grau en Wendy Jo Coones uit Oostenrijk, en Semantic Connections door Gabriele Blome en Wolfgang Strauss uit Duitsland.

De expert meeting en het aansluitende seminar Connected Archives was een samenwerking van V2_ met het Virtueel Platform, De Balie, Inter Sociey for the Electronic Ats – ISEA, Daniel Langlois Foundation (CDN), DOCAM en het Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum.



3.0 Publicaties

De publicaties van V2_ (catalogi, mediatheorieboeken, researchboeken, biografieën over mediakunstenaars e.d.) vormen het hart van de aandacht voor de theorie binnen V2_. Ze vormen zowel een eigen platform voor het theoretisch onderzoek als een platform waar voortdurend gezocht wordt naar de wisselwerking tussen theorie en praktijk. In 2003 is V2_ begonnen met het structureren van de publicaties. Door consequent de functies en doeleinden van V2_ te vergelijken met maatschappelijke trends zijn de afgelopen jaren drie typen publicaties ontstaan die in dit jaar verder werden ontwikkeld: Interdisciplinaire boeken Bundels waarin diverse auteurs en kunstenaars uit verschillende disciplines bijeengebracht worden rond een actueel cultureelmaatschappelijk thema. Deze serie is gekoppeld aan DEAF en aan het symposium dat tussen de DEAF-jaren in wordt georganiseerd. Wat deze serie zo speciaal maakt, is dat de boeken de actualiteit van een catalogus hebben, maar niet het opsommende karakter van een catalogus hebben. Essays en interviews worden speciaal voor de publicatie geschreven en gemaakt en zijn geen transcripties van de lezingen. Feitelijk zijn de boeken kleine 'papieren' festivals op zich, waarbij extra auteurs worden uitgenodigd die op DEAF of het symposium niet aanwezig kunnen zijn, maar wel van groot belang zijn voor het thema van het boek en noodzakelijk zijn om een hecht boek te produceren. De boeken behouden hierdoor hun waarde, ook als het festival en/of het symposium allang voorbij zijn. In 2007 werd Interact or Die! uitgegeven in deze serie. aRt&D-serie. Bundels en boeken van diverse auteurs en kunstenaars die in hun werk het onderzoek naar de artistieke inzet en toepassing van digitale technieken centraal stellen. Dit nieuwe vakgebied omvat een heterogene verzameling kunstzinnige, technologische en wetenschappelijke disciplines en kenmerkt zich dan ook door inter- en transdisciplinaire samenwerkingsverbanden. De verkenning, het onderzoek en de experimenten met nieuwe technische mogelijkheden voor artistieke doeleinden, hun sociale en culturele implicaties, en het zelf ontwikkelen van technisch innovatieve applicaties vormen de grote gemene deler die de kunstenaars, technici en wetenschappers in dit gebied verbindt. theorie_serie. In deze serie geven we telkens één acteur opdracht een cultuurtheoretisch boek te schrijven over actuele ontwikkelingen in de elektronische interactieve kunst en de digitale media. Door het creëren van evenwichtige reeksen, en door intensief en strikt redactiewerk zijn we erin geslaagd zo scherp mogelijke en kwalitatief hoogstaande boeken te ontwikkelen, die vanwege hun kwaliteit interessante auteurs en kunstenaars aantrekken, die op hun beurt gestimuleerd worden ook zelf hoge kwaliteit af te leveren. In 2004 werd in deze serie Over mediatheorie van Arjen Mulder in zowel een Nederlandse als een Engelse versie uitgegeven.

Dick Raaijmakers. Monografie December 2007 is na drie jaar intensieve samenwerking tussen V2_ en Dick Raaijmakers diens monografie gepubliceerd. Het oeuvre van Dick Raaijmakers is verrassend en inspirerend. Het omvat een periode van bijna vijftig jaar, beginnend bij de eerste elektronische popsong aller tijden, Song of the Second Moon (1957), en eindigend bij Ritueel moment (2005), een eenmalig in een kerk uitgevoerd muziekstuk voor drie slagwerkers. ‘Een stuk van mij gaat een paar keer, daar moet je toevallig bij zijn, en dan verdwijnt het weer,’ zei Dick Raaijmakers in een interview uit 1980. Deze uitspraak is niet alleen karakteristiek voor de componist Raaijmakers, maar omschrijft ook het probleem waarmee de redactie zich geconfronteerd zag. Hoe moeten Raaijmakers’ werken getoond en beschreven worden? Door ze vast te leggen in een boek om ze te documenteren en opnieuw speelbaar te maken, maar ook beter bestand te maken tegen de tijd, zou worden ingegaan tegen de instabiliteit en vergankelijkheid die Raaijmakers zelf zo belangrijk vindt in zijn werk. In interviews heeft hij meermalen uiting gegeven aan zijn zorg dat zijn werk deel zou kunnen worden van een traditie, terwijl de experimentele aard ervan traditievorming principieel uitsloot. Het was dat Dick Raaijmakers zelf zijn volledige medewerking aan het project toezegde, anders was er geen beginnen aan geweest. Deze monografie concentreert zich primair op het beeldende werk van Raaijmakers, zowel zijn (muziek)theater als de beeldende kunstwerken. De reden daarvan is dat zijn elektronische composities al goed gedocumenteerd zijn op twee cd-boxen. De beschrijvingen van de werken zijn alle op dezelfde manier tot stand gekomen. Enerzijds is naar zoveel mogelijk foto’s, tekeningen, schetsen, schema’s en ander relevant beeldmateriaal gezocht om de lezer te helpen zich een beeld te vormen van de stukken, uitvoeringen en kunstwerken. Anderzijds zijn zoveel mogelijk teksten uit programmaboekjes, tijdschriften, maar vooral ook het persoonlijk archief van Dick Raaijmakers bijeengebracht of indien nodig door Raaijmakers zelf nieuw geschreven. Het doel was niet de werken weer te geven zoals ze ooit zijn opgevoerd – met alle praktische concessies en compromissen vandien – maar zoals ze bedoeld zijn door Raaijmakers en zoals hij ze het liefst opgevoerd zou zien worden. Een andere kant van Raaijmakers’ interdisciplinaire kunstenaarschap wordt gevormd door de vele publicaties van zijn hand. Als voorbeeld en hoogtepunt van Raaijmakers essayistische werk is in deze monografie ‘De kunst van het machine lezen’ (1978) opgenomen. De essays in de monografie zijn bedoeld om Raaijmakers’ werk te contextualiseren: Elmer Schönberger vanuit de vroege elektronische muziek, Kees Tazelaar vanuit de muziektheoretische opvattingen uit de jaren zestig, Michael van Hoogenhuyze vanuit de twintigste-eeuwse kunst, Frans Evers vanuit de pedagogiek en Paul Slangen vanuit het theater. V2_ – Jaarverslag 2007 – pagina 47

Deze essays worden gevolgd door een chronologie waarin niet alleen de feiten, voor zover te achterhalen, worden opgesomd, maar waarvoor ook Raaijmakers’ persoonlijke commentaren daarop zijn verzameld uit de talrijke interviews die hij heeft gegeven voor de radio, in dagbladen en tijdschriften, aangevuld met teksten uit Raaijmakers’ archief. Met deze citaten in cursief wordt het oeuvre van Dick Raaijmakers opnieuw

gecontextualiseerd, ditmaal vanuit het perspectief van de kunstenaar zelf in de loop van zijn ontwikkeling. In september 2008 zal de Engelse versie verschijnen.


4.0 Educatie Het educatiebeleid van V2_ is afgestemd op het karakter en algemene beleid van de organisatie waarin onderzoek een prominente rol speelt. Dit betekent dat het educatieprogramma niet zozeer gericht is op scholieren van de basisschool en middelbare school maar eerder op hoger opgeleide studenten die kunnen bijdragen aan het onderzoek maar in dit programma ook kennis opdoen. Scholieren van de middelbare school worden vooral in het DEAF-festival aangesproken omdat DEAF een grote tentoonstelling heeft en in het algemeen meer gericht is op een breed publiek. Dit betekent dat het educatiebeleid twee trajecten kent, één traject is nauw gekoppeld aan het DEAFfestival en andere grotere projecten die op een breder publiek gericht zijn; en een tweede traject dat zich meer richt op universiteiten en hogescholen. Educatieprogramma’s voor middelbare scholen werden binnen het DEAF-festival veelal gerealiseerd in samenwerking met Digital Playground uit Rotterdam maar ook door V2_ zelf die hiervoor via workshops speciale tentoonstellingssuppoosten opleidt via een aantal

workshops. De educatieprogramma’s met universiteiten en hogescholen werd volledig binnen V2_ georganiseerd, hieraan namen ongeveer 1500 studenten uit binnen- en buitenland deel. Verder worden i.s.m. het Piet Zwart Instituut afd. Media Design Research jaarlijks enkele specifieke activiteiten (seminars, conferenties) georganiseerd. In 2007 werden 26 lezingen gegeven op universiteiten, hogescholen, en bij kunstinstellingen veelal over het gedachtegoed van V2_, en ontwikkelingen op het gebied van mediakunst en mediatheorie. Daarnaast werden zes specifieke educatief georiënteerde presentaties en workshops gegeven voor het DEAF-festival. In 2006 is V2_ begonnen om haar tentoonstelling-hosts via workshops voor te bereiden op hun werk als begeleiders van het publiek in soms niet eenvoudige exposities. De hosts worden gerekruteerd op universiteiten en kunstacademies. Voor DEAF07 is hier een vervolg aan gegeven en werden een twintigtal hosts opgeleid via een aantal workshops.


V2_ netwerk van partners rond archiveringsonderzoek


5.0 V2_Archief – Capturing Unstable Media

Algemeen Het archief van V2_ houdt zich bezig met het archiveren en voor het publiek ontsluiten van materiaal (teksten, foto's, dia's, video's, audio, cd-rom’s, websites, digitale documentatie) met betrekking tot projecten die V2_ de laatste 25 jaar op het gebied van elektronische kunst en cultuur heeft gerealiseerd. Dit archief is ontstaan vanuit V2_'s eigen activiteiten en heeft dus een specifiek V2_-profiel. In Europa bestaan ongeveer drie gelijksoortige archieven die 25 jaar interactieve en interdisciplinaire kunst beslaan (o.a. dat van Ars Electronica in Linz). Er is een fysiek V2_archief dat voornamelijk bestaat uit een grote hoeveelheid videomateriaal in verschillende formats, en een digitaal archief. De nadruk ligt op het digitale archief, dat voor het grootste deel voor het publiek is ontsloten op de website: http://archive.v2.nl Inhoudelijke activiteiten Het V2_archief is onder projectleiding van Joke Brouwer in 2006 gestart met een traject van evaluatie en inhoudelijke uitdieping. Een aantal tools en processen in het archiefproject – interne documentatiestrategieën en de gebruikte databaseontsluitingssystemen – werden opnieuw grondig geanalyseerd. Begin 2007 is het archief versterkt met de komst van een archiefredacteur/onderzoeker die dit onderzoek voortzet. Daarmee is ook de nadruk meer is komen te liggen op de documentatie, beschrijving en contextualisering van zowel reeds gearchiveerde projecten en activiteiten, als het inhoudelijk documenteren, beschrijven en contextualiseren van de lopende activiteiten van V2_. In 2007 is een inhoudelijke inhaalslag ingezet: er is een begin gemaakt met een documentering van DEAF04, en DEAF07, evenals een aantal andere events die plaatsvonden tussen 2004 en 2007. Tevens zijn een interviews met kunstenaars gemaakt specifiek gericht op de context van V2_ en werk dat bij V2_ wordt ontwikkeld. Het streven is om op deze manier de archiefsite tot een levendige, inhoudelijke omgeving te maken, die aantrekkelijk is voor V2_ bezoekers en voor geïnteresseerden in mediakunst, waaruit bijvoorbeeld dossiers voor educatie kunnen worden samengesteld, en tevens een rol kunnen spelen voor PR-doeleinden. Ook de ontwikkeling van richtlijnen voor een goede en heldere documentatie van mediakunst is voortgezet. De inhoudelijke inhaalslag heeft nogmaals duidelijk gemaakt dat het archiefsysteem – hoe mooi ook – verhoudingsgewijs omslachtig is, waardoor het archiveren van nieuwe events veel tijd in beslag neemt, en het onmogelijk is om dit deels te laten doen door anderen dan de archiefmedewerkers. Daarnaast blijkt het belangrijk om opnieuw de verhouding tussen portalsite, DEAF-sites en archiefsite te overwegen aangezien de huidige werkwijze veel dubbel werk oplevert. In 2008 zullen hiervoor oplossingen gezocht worden. DEAF07 & presentaties Het archief organiseerde voor DEAF07 een dag voor digitale archieven Connected Archives, waarop zo goed als alle internationale archieven op het gebied van mediakunst aanwezig waren en van gedachten

wisselden over samenwerkingen. Tijdens die bijeenkomst werd duidelijk dat er groot animo is voor samenwerking, hoe lastig die ook in praktijk te realiseren is. Tijdens Connected Archives is ook de samenwerking met de Daniel Langlois Foundation (Alain Depocas) bestendigd. (Deze samenwerking bestond in 2007 vooral uit uitwisseling van onderzoek, kennis en ervaring). Ook is een begin gemaakt met de praktische uitwisseling van data: daartoe maakte V2_ een selectie van elementen uit het eigen archief die voor DL als testmateriaal worden gebruikt. Het V2_archief heeft een bijdrage geleverd aan de inhoudelijke verlaggeving over DEAF07 op de weblog van de DEAF-site (en tevens een groot deel van de inhoud geredigeerd en online gezet). Beide archiefmedewerkers hielden bovendien een lezing in het Ubiscribe-programma tijdens DEAF, dat door V2_ en het V2_archief werd georganiseerd in samenwerking met de Jan van Eyck-academie in Maastricht. Sandra Fauconnier gaf namens het V2_archief gastles bij de MA Preservation & Presentation of the Moving Image van de Universiteit van Amsterdam. Arie Altena nam o.a. deel aan een door ISEA en het Virtueel Platform georganiseerde dag over digitale archieven en webtechnologie (Fluctuate). Sandra Fauconnier was bovendien op uitnodiging aanwezig op the International Media Art Biënnale WRO 07, waar zij een lezing hield over het V2_archief en kennis uitwisselde. Culturebase / technologische ontwikkelingen Een evaluatie en vergelijking van bestaande archiefsystemen en content managementsystemen heeft eind 2006 geresulteerd in een aanbeveling om het huidige systeem te vervangen door CultureBase, een adaptatie van het in Nederland veelgebruikte content managementsysteem MMBase, specifiek aangepast aan de noden van culturele organisaties. Dit is ook nodig om dat het huidige systeem niet meer voldoet, niet gebruiksvriendelijk genoeg is, en te kampen heeft met errors. In 2007 is gesproken met De Balie en de ontwikkelaar Michiel van der Haagen, over het gebruik van Culturebase door V2_. De Balie zou graag samenwerken met V2_ met de doorontwikkeling van Culturebase. Culturebase zou een aantal van de huidige problemen kunnen ondervangen, maar omschakelen is een arbeidsintensief proces, waarvoor ook ontwikkelkennis nodig is. In 2008 wordt dit traject voortgezet, dat hopelijk leidt tot implementatie van een nieuw systeem, met een gebruiksvriendelijkere werkomgeving. Metadata Een sterk punt van het V2_archief is het gebruik van metadata. Al in een verhoudingsgewijs vroeg stadium is V2_ gaan nadenken over goede toepassingen hiervan in een webomgeving – lang voor CMS-en en blogsoftwares met tags gingen werken. Daardoor onderhoudt V2_ nu een thesaurus van honderden termen die relevant zijn voor de beschrijving van mediakunst en gebruikt worden in het digitale archief. In 2003 werd, binnen het onderzoeksproject Capturing Unstable Media, een begin gemaakt met de conversie V2_ – Jaarverslag 2007 – pagina 51

van de data van V2_'s archief naar open en uitwisselbare standaarden, met name XML en RDF, dit met het oog op uitwisselbaarheid en conservering. In 2004 werd dit onderzoek voortgezet. De opgedane kennis bij de onderzoeks- en ontwikkeltrajecten van zowel de V2_portalsite als de archiefsite werd vanaf 2005 ingezet voor de permanente conversie van V2_'s archief naar dezelfde standaarden. Capturing Unstable Media wordt nog steeds aangehaald als een belangrijk onderzoek op dit gebied, en geldt nog altijd als voorbeeldproject voor veel andere initiatieven. V2_ gaat verder met dergelijk onderzoek, vooral gericht op: het (verder) onderzoeken en ontwikkelen van flexibele metadatamodellen en opslagmethodes voor het ontsluiten van archieven met voornamelijk aandacht voor 'digitally-born'-content, en de specifieke problematiek die daarbij komt kijken; en het (verder) ontwikkelen en definiëren van de thesaurus en zijn 800 sleutelwoorden die binnen V2_'s mediakunstarchief ontwikkeld is. Sandra Fauconnier heeft in 2007 een vereenvoudigd datamodel voor het V2_archief ontworpen dat een aanzet vormt voor een verdere ontwikkeling van het digitale archief. Daarnaast neemt het V2_archief deel aan een kleine onderzoeksgroep (NIMK, Packed.be, ICN, V2_) die pogingen onderneemt om een thesaurus voor mediakunst onder te brengen bij de internationale standaard voor de beschrijving van kunst in archieven, de AAT (Art & Architecture Thesaurus) van het Getty Institute. Dit vordert langzaam. Digitalisering Een groot deel van V2_'s archief is momenteel digitaal beschikbaar (o.a. meer dan 17.000 foto's), maar het omvangrijke video- en audioarchief dient nog gedigitaliseerd worden voor conserverings- en

ontsluitingsdoeleinden. In 2006 werd een voorbereidend traject opgestart, met een grondige inventarisatie en een outline van de te volgen digitaliseringstrategie. Voor de digitalisering het eigen archief ontbreken op het moment de financiële middelen – subsidieaanvragen in 2006 en 2007 werden niet gehonoreerd. Het archief van 25 jaar oud is in verval aan het geraken en het is dringend noodzakelijk dat het archief gered wordt, zoniet gaat een belangrijke episode van de eerste jaren van de mediakunst verloren. Personele bezetting Begin 2007 is Arie Altena begonnen als archiefredacteur/onderzoeker. In de tweede helft van 2007 is Sandra Fauconnier vertrokken naar NIMK. Op dit moment worden de mediatheektaken overgenomen door de archiefredacteur. Uit de ontwikkelingen in 2007 is vooral duidelijk geworden dat momenteel de technische ontwikkelkennis ontbreekt om snel verder te kunnen met de technische doorontwikkeling van het V2_archief. Overig In 2007 is een begin gemaakt met een betere opzet van de opslag van digitaal materiaal op de server – niet zozeer in fysieke zin – maar door een reorganisatie van directory-structuur. Dit was nodig om te voorkomen dat er te veel dode links in het archief ontstaan. Na een server-crash is materiaal verdwenen, ook deze ervaring heeft geleid tot een verbetering en stroomlijning van de opslag van en verwijzing naar digitaal materiaal. Om de verspreide kennis en de verspreid liggende stukjes van het V2_archief beter de documenteren is een wiki opgezet. Daarin staat in principe alle kennis van het archief – van de plek waar dozen met DV-tapes zijn opgeslagen, tot informatie over het datamodel.


6.0 jurywerk, advieswerk elders door V2_ medewerkers • Beoordeling van studenten mediakunst aan de universiteit van Tama in Tokyo (J) • Lid van de gebruikerscommissie van het onderzoeksproject CHIP (o.a. Rijksmuseum, CWI, UVA, TU/e) dat onderdeel is van CATCH (Continuous Access to Cultural Heritage) een onderzoeksprogramma voor cultureel erfgoed. • IIPCreative – A. Nigten is werkgroepleider van Ways of Working, platform voor Nederlandse Creatieve Industrie. Hier worden aanbevelingen voor beleidsmakers besproken voor het formuleren van een strategische agenda voor de Nederlandse Creatieve Industrie • Commissielid voor het Interactive Arts Program van ACM Multimedia 2007. • Jurylid voor het SHARE mediakunst festival (Turijn, I). • Begeleiding van diverse studenten in hun Masters op het gebied van mediakunst en interaction design (HKU Utrecht). • Bestuurslid Stichting 2 (DNK-Amsterdam). • Bestuurslid van het Transmediale mediakunst festival in Berlijn(D), Duitslands grootste en invloedrijkste mediakunst festival. • Lid adviescommissie Mondriaan stichting voor internationale presentaties (in 2007 beeindigt). • Lid adviescommissie van het Vlaams Audio Visueel Fonds – VAF (eind 2007 beeindigt) voor het beoordelen van projectaanvragen voor de sectie Experimentele Media. • Lid adsviesgroep voor de stad Trondheim. De werkgroep onderzoekt de mogelijkheden voor het opzetten van een groot kunstevenement (variant op de biennales) dat de stad Trondheim internationaal moet profileren. • Lid van de beroepenveldcommissie voor de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). • Lid van de Adviesraad van het Piet Zwart Instituut. • Deelname aan de orientatiereis door Afrika opgezet door de Mondriaan stichting en het Prins Claus Fonds. • Brainstorm sessie met eArts – een festival gericht op kunst, technologie en samenleving – in Sjanghai. Inzet is de gewenste deelname van V2_ aan de ontwikkeling van dit evenement dat zich richt op de Wereld Expo in 2010 en mediakunst in de openbare ruimte, alsook educatie (workshops. seminars). eArts wordt financieel sterk ondersteund door het (Cultureel) Ontwikkelings Bedrijf van Sjanghai alsook vele kunstinstellingen en universiteiten in Sjanghai. • Brainstorm met de directie en medewerkers van het Taiwan Digital Arts Center over de ontwikkeling van het Digital Arts Center. • Jurylid voor de openingstentoonstelling van het nieuwe kunstcentrum LABORAL in Gijon (Spanje), opgezet door Rosina Gomez-Beaza (voormalig dir. ARCO). Laboral is een nieuw kunstcentrum gericht op de relatie kunst en technologie. Laboral is interdisciplinair georienteerd en beschikt over 15.000 m2 voor exposities, studio's en een laboratorium voor kunstenaars. http://www.laboralcentrodearte.org/ • Expert meeting in het kader van het interdisciplinaire CAMerA onderzoeksprogramma van de UVA, gericht op toekomstige samenwerking. • Overleg met afgevaardigden van NRW European Cultural Capital 2010 i.v.m. deelname aan het programma en het uitwisselen van kennis op het gebied van streamingtechnologie (plannen voor het opzetten van een kunsten cultuurzender op het internet). • Arie Altena, archiefcoordinator V2_, is docent voor Interactieve Media & Environments (IME) van het Frank Moht Instituut, Groningen. • Jurylid voor het Bipolar-project van de Duitse Federale Culturele Stichting, Steven Kovats.

V2_ outdoors – Lezingen, gastcolleges, workshops e.d. door V2_ medewerkers • KASK lezing (Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent), Alex Adriaansens, Maart 2007, 82 bezoekers. • Doe het zelf draagbare technologie ARTEZ, Anne Nigten, AKI media kunst afdeling in Enschede • Art-Tech-Media conferentie en workshop, Anne Nigten, Madrid, Spanje. • Virtueel Platform presentatie activiteitenprogramma V2_ en andere Nederlandse instellingen voor delegatie uit Belgie o.a. Digitaal Platform en Belgische beleidsmakers (Anne Nigten) • Ambient technology in aRt&D projects, Anne Nigten, lezing voor kunstenaars en studenten, Clusj, Roemenië. • Innovatie en Experimenten in Draagbare Technology, Anne Nigten, lezing en discussie Digi-event Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) • Media Art and Education in China, Transmediale in Berlijn, Alex Adriaansens, januari 2007. • On contemporary art practices – lezing ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van het Inter Communication Center – ICC (Museum of the Future van de Japanse Telecom), Tokyo (J), Alex Adriaansens. • Under control, lezing door Anne Nigten, Urban Studio HRO mini-symposium Habitat Amor • Innovative patches, lezing door Anne Nigten, ISAT2007, Seoul, Zuid-Korea • aRt&D-projects and residency's in V2_Lab. Presentatie door Anne Nigten in U3 Ljubljana, Slovenie • Play, a Returning Theme in Electronic Art, lezing van Anne Nigten in VIII Mediaartforum, Moskou, Russische federatie.


• Zone_V2_, presentatie ter gelegenheid van de V2_-expositie in het MOCA in Taipei, Alex Adriaansens. • The Patchingzone; Piecing together Knowledge, Methods and Experiences, lezing door Anne Nigten 3e cyclus-conferentie, georganiseerd door Hogeschool van Amsterdam. • aRt&D themes, lezing door Anne Nigten TU/e Eindhoven • Critical Interaction with Popular Machineries, moderatie en organisatie conferentie door Anne Nigten als onderdeel van de tentoonstelling Zone V2_ Unstable Media. • PVA MediaLab, LabCulture symposium: Art, Lifestle and Globalisation, introductie en moderatie door Anne Nigten, Tate Modern, UK • What about Time, keynote voor het Film Festival van Split, Alex Adriaansens. • Sharing Knowledge, presentatie op de conferentie Fastforward: on New Media Art the Second International Forum georganiseerd door het museum Pallazo della Arti Napels – PAN, Alex Adriaansens. • A topological Aproach on Cultural Dynamics – ATACD, presentatie binnen het 6de Kader – NESTonderzoeksprogramma. ATACD is opgezet door Goldsmiths University (UK). V2_ is één van de deelnemers aan dit interdisciplinaire project waaraan 22 internationale universiteiten deelnemen. • Media Art Practices, een presentatie op de International Theatre Meeting die in 2007 werd georganiseerd door de Vooruit in Gent (B), Alex Adriaansens. • POD and Ubiscribe, lezing als onderdeel van Offline – Online Publishing The Love for Print in an Age of Electronic Media, De Balie, Amsterdam, 19 januari 2007, Arie Altena. • GPS and Art, een presentatie over het werk van Esther Polak, Re-reading McLuhan, An International Conference on Media and Culture in the 21st Century, University of Bayreuth, Schloss Thurnau, 17 februari 2007, Arie Altena, http://mcluhan.uni-bayreuth.de/index.php • The Dream of Radio [2.0], lezing als onderdeel van Radio 2.0: The art of radio in the age of the internet, De Balie, Amsterdam, 2 mei 2007, Arie Altena. • Rondleiding en discussiepanel, Genesis, Centraal Museum, Utrecht, Arie Altena. • Lezing/presentatie bij het symposium Boek, bundel, blog, Onderzoeksschool Literatuurwetenschap, Universiteit Leiden, 15 juni 2007, Arie Altena. • Epische poëzie nu, presentatie De Gids, Perdu, Amsterdam, 11 november 2007, Arie Altena. • Presentatie over de programmaserie Test_Lab bij Beamlab (Pakhuis de Zwijger), 26 september, 2007, Michel van Dartel. • Lezing aan de Hochschule fuer Gestaltung/ZKM in Karlsruhe, Duitsland, Steven Kovats. Lezing over V2_ aan de Academy des Beaux Arts in Poitiers, Steven Kovats. Publicaties / papers van V2_-medewerkers • Participatory Design in Interactive Art, Anne Nigten, Urban press, Performing arts journal • Innovative Patches, door Anne Nigten, publicatie bij conferentie ISAT2007, Seoul, Zuid-Korea • The Patchingzone; Piecing together Knowledge, Methods and Experiences, Anne Nigten publicatie bij conferentie 3e cyclus, georganiseerd door Hogeschool van Amsterdam. • Demonstrator Soft(N), Siuli Ko-Pullan en V2_Lab-team, Europeese reviewcommissie en passepartoutconsortium, Parijs • Pixel and Ink, in Magnet_Reader II, POD, 2007, Arie Altena. • Lemma: Computer art Generative art Algorithmic art Software art Digital art Computer music in Genesis, catalogue, Centraal Museum, Utrecht, 2007, Arie Altena. • De doorbraak van e-literatuur, Institute of Network Culture, Hogeschool van Amsterdam, Amsterdam, 2007. • Meta_Epics II, interview met telcosystems in Tag Mag, Den Haag, 2007, Arie Altena. • In de wereld van web 2.0 is iedereen curator, in Metropolis M, 2007, Arie Altena. • 3 blogs over hedendaagse kunst, in Open 13, De opkomst van informele media, 2007, Arie Altena. • Epische poëzie nu, in De Gids, Balans, Amsterdam, september 2007, Arie Altena. • Unstable Media – Act and Interact, teksten voor de catalogus Zone V2_ voor MOCA, Taipei, Arie Altena, Alex Adriaansens, Arjen Mulder.


7.0 Publiciteit en Media V2_ heeft vooral over buitenlandse media-belangstelling niet te klagen. In Nederland blijft het moeilijk om voor de thema’s en activiteiten bij de landelijke media aandacht te krijgen. Het DEAF-festival is een uitschieter, het bereikt alle landelijke dagbladen. Echter het gebied van onderzoek, publicaties en de publiekspresentaties worden nog te weinig opgepikt door de dagbladen, en hoogstens door de vakbladen. Desalniettemin is de naam V2_ een begrip bij een divers publiek omdat we ons inzetten voor het vertalen van het onderzoek en haar onderliggende thema's richting het meer algemene publiek. Tegenover de geringe aandact van de mainstream media zien we het afgelopen jaar echter ook een explosie van artikelen, verslagen van V2_ activiteiten en foto reportages verschijnen op Blogs, YouTube, Flickr en andere media. Deze worden door het publiek zelf gevuld, het laat zien dat vooral de jonge generatie zelf aan de slag

gaat met het publiceren van haar mening en daarvoor haar eigen kanalen ontwikkeld. We zien het echter nog steeds als onze taak om ook de landelijke media te interesseren voor en informeren over actuele ontwikkelingen op het gebied van kunst, technologie en samenleving. Het Dutch Electronic Art Festival - DEAF is een belangrijk instrument voor de presentatie van actuele mediakunst en mediacultuur in het algemeen en is vaak een opstap naar de meer specialistische activiteiten van V2_. Met een toenemende nationale en internationale aandacht voor de V2_ activiteiten weten we ons op de goede weg. De komende jaren zal verder gewerkt worden aan het nauwer betrekken van het publiek bij de V2_ activiteiten. In dit jaarverslag kunt u hierover lezen bij V2_ Online (website ontwikkelingen) en bij de ontwikkeling van de publieks activiteiten (Test_Lab, DEAF, Tangents e.d.).


Selectie van media verslagen Selectie Print & TV reportage DATUM plaatsing

MAGAZINE/medium

Titel

1.Jan.07

Glamcult magazine

Camera Lucida expositie

1.Jan.07

ART iT (JP)

DEAF07: Interact or Die – The Poetics of Power

24.Jan.07

Delta

'Ruimtelijke kunst"

25.Jan.07

Algemeen Dagblad

DEAF07 wijdt Las Palmas in

30.Jan.07

NRC

Camera Lucida expositie

17.Feb.07

Vrij Nederland

Dutch Electronic Art Festival in Rotterdam

28.Feb.07

Kamerkrant Centraal Nederland

"Dig-e-vent richt zich nu ook op bedrijfsleven

31.Mär.07

Blend

Ondulation

22.mrt.07

Wired (Bruce Sterling)

Interact or Die!

2.Apr.07

METRO Rotterdam e.o.

Electronic Art Festival terug naar Rotterdam

1.Apr.07

VPRO gids

Festival DEAF

1.Apr.07

Glamcult

DEAF: Dutch electronic Art Festival

2.April.07

AD Rotterdams Dagblad

Museumnacht finalisten

6.Apr.07

RTV Rijnmond, Zooi

TV Interview met Alex Adriaansens, Kunstwerken DEAF07

12.Apr.07

Amsterdam Weekly

Ribbit, reanimate me, My Master

1.Apr.07

DIMI

DEAF07: Interact or Die!

4.Apr.07

Havenloods Noord

Dutch Electronic Art Festival in nieuw Las Palmas

5.Apr.07

Algemeen Dagblad

DEAF

5.Apr.07

Volkskrant

DEAF 07

6.Apr.07

RTV Rijnmond, Zooi

TV Interview met Alex Adriaansens, Kunstwerken DEAF07

10.Apr.07

NRC Next

t3 Festival: Dutch Electronic Art Festival

10.Apr.07

Volkskrant

DEAF Beeldende kunst

11.Apr.07

NRC Handelsblad

Festival computerkunst is vooral lekker technisch

12.Apr.07

Der Standard (AT)

Interagir oder Stirb!

12.April.07

AD Rotterdams Dagblad

Prijs Museumnacht voor V2_ en Boijmans

13.Apr.07

Algemeen Dagblad

Rotterdamse leerlingen filmen Beatrix

13.Apr.07

De Groene Amsterdammer

Muziek uit het Philips Archief

13.Apr.07

NRC Next

Todaysart at DEAF

17.Apr.07

Cineac Feijenoord

TV reportage DEAF in Las Palmas

18.Apr.07

Maasstad De Noordergids

Neem een kijkje in het vernieuwde Las Palmas

18.Apr.07

Maasstad Ijsselpost

Interactieve kunst waar iedereen mee mag spelen

19.Apr.07

METRO

Koningin opent nieuwe Las Palmas

30.Apr.07

Management Scope

Niet doof voor mediakunst

1.Apr.07

DigiCult, magazine (IT)

Not Everything is interactive

Mei.07

Neural,it magazine (IT)

Deaf 2007, Interact or Die! Report

1.Jul.07

Images Magazine (FR) nr 23

C3, ZKM & V2: Tour d’Europe des centres d’art numérique

1.Jul.07

De Witte Raaf, nr 28

Stand-by: de passieve uitwerking van digitale kunst

1.Mai.07

Digital Stadium TV (JP)

TV Verslag DEAF & interview Alex Adriaansens

1.Jul.07

ARTCO Magazine (TW) nr. 178

Artikel Digital Art Center Taipei (DAC) Interactive or die

06.Okt.07

VPRO gids

"Hommage aan Natlab Dick"

06.Okt.07

VPRO Radio Cafe Sonore

Special over Dick Raaijmakers met interview v. Arjen Mulder (V2)

selectie internet

Via Google vindt u 53.000 verwijzingen naar DEAF (wereldwijd)

DATUM plaatsing

Internet

Titel

1.Feb.07

Antenne Rotterdam

Dutch Electronic Art Festival april 2007

http://www.undo.net/cgi-bin/undo/pressrelease/pressrelease.pl?id=1175784585 1.Apr.07

VPRO Backstage

1.Apr.07

http://trendbeheer.com/2007/04/10/opening-deaf07/


11.Apr.07

Der Standard.At

Interagir oder Stirb!

23.Apr.07

Digimag


1.Apr.07

www.chemistry.nl

Dutch Electronic Art Festival: Interact or die!


1.Apr.07 26.Apr.07

Http:\\eduspaces.nt/trendmacher/weblog/162581.htmal http://web.mac.com/jeroendeb/iWeb/Jeroen%20de%20Bakker/Blog/8EE6C421-4B17 -413F-B2EF-E105021999FC.html

1.Mai.07

http://hz-journal.org/n10/brown.html

1.Apr.07

http://www.tim-online.nl/portfolio/recente_projecten/deaf07.html

21.Apr.07

http://tagr.tv/2007/object-b-deaf07

10.Apr.07

http://www.annehelmond.nl/2007/04/11/photos-opening-deaf07-interact-or-die/

1.Feb.07

http://destruktief.nl/2007/deaf-%e2%80%93-dutch-electronic-art-festival/

1.Mai.07

http://www.lp2.nl/content/pid/4

1.Mai.07

http://www.art-log.nl/index-pid-15-id-62.htm

1.Mai.07

http://www.debalie.nl/artikel.jsp?articleid=10501&podiumid=media

1.Apr.07

http://eduspaces.net/trendmatcher/weblog/162581.html

1.Apr.07

http://www.karssenberg.nl/weblog/2007/04/dutch-electronic-art-festival.html

1.Apr.07

http://indymedia.nl/en/2007/04/43676.shtml

1.Mai.07

http://maarten07.tempus-arti.org/index.php?option=com_content&task=view&id=25&Itemid=41

1.Mai.07

http://www.bright.nl/deaf-interact-or-die

1.Mai.07

http://rhizome.org/thread.rhiz?thread=25799&page=1#48224

1.Mai.07

http://www.nouveauxmedias.net/c3zkv2.html

10.Apr.07

http://www.ictoffice.nl/index.shtml?ch=INN&id=4829

20.Apr.07

http://spunk.nl/article/article.php?id=1177078414964

1.Mai.07

http://www.dac.tw/news/edm/070419.htm - DAC Taipei

selectie You-Tube videos http://nl.youtube.com/watch?v=mVtBkJY6GAk

DEAF07 festival Rotterdam

http://nl.youtube.com/watch?v=I-5SJfziL04

DEAF07 Animation

http://nl.youtube.com/watch?v=uVJFsSd6v2o

Morphing Machinery&workshop

http://nl.youtube.com/watch?v=fwUHKgVc2zc

Ludic Society

http://nl.youtube.com/watch?v=e_rLhNB5I4U

Drawn

http://nl.youtube.com/watch?v=aTSmgm81n-4

Pneumativ Soundfield

http://nl.youtube.com/watch?v=RO-lRcUWauk

Ondulation

http://nl.youtube.com/watch?v=7EU3-EXOWlg

Drawn

http://nl.youtube.com/watch?v=j1XcSTdZ9jg

EI4

http://nl.youtube.com/watch?v=3qa-r3MRQLs

Object-B

http://nl.youtube.com/watch?v=jbG5knuhOP8

Morphing Machinery

http://nl.youtube.com/watch?v=t4uMZOcsxxs

Knife.hand.chop.bot

http://nl.youtube.com/watch?v=x_Am318jhCQ

NUSA is being Drawn

http://nl.youtube.com/watch?v=v8P7UQYdNTs

ondulation

http://nl.youtube.com/watch?v=RQni_Ztd9SQ

Morphing Machinery

http://nl.youtube.com/watch?v=UOWtZYCTqRE

Amazon Noir

http://nl.youtube.com/watch?v=xtAxWQ4NwgY

Death before Disci

http://nl.youtube.com/watch?v=YfF2yTSt5lU

Soft(n)hive

http://nl.youtube.com/watch?v=jvHJsn8rNII

Go Up! Go Up!

http://nl.youtube.com/watch?v=PqEhrPcjaBE

Code 31 /SE 30

http://nl.youtube.com/watch?v=_s24VcpAzJk

Surrounded

http://nl.youtube.com/watch?v=qVOqMNeyJek

MOBI by Graham Smith

http://nl.youtube.com/watch?v=wS20bEmtW18

Harddisko

http://nl.youtube.com/watch?v=yhx5MFNQSo0

Harddisko by Valentina Vuksic

http://nl.youtube.com/watch?v=kjOomwaG9cc

UnDEAF

http://nl.youtube.com/watch?v=Zb2ekJDfa38

UnDEAF

http://nl.youtube.com/watch?v=lrKrqhdiX6s

DEAF07 KPN building

Selectie Flickr Fotos http://www.flickr.com/photos/silvertje/sets/72157600128978569/ - Deaf07 http://www.flickr.com/photos/jarrgeerligs/443968644/

- Posters in the city of Amsterdam

http://www.flickr.com/photos/josos/sets/72157600076173449/ - DEAF07 Hive@Softn http://www.flickr.com/photos/picturetunes/472234313/

- DEAF Symposium: Lars Spuybroek

http://www.flickr.com/photos/artm/

- EI4

http://www.flickr.com/photos/tian/sets/72157600164507101/ - DEAF07


http://www.flickr.com/photos/90047797@N00/sets/72157600083989379/ http://www.flickr.com/photos/mkultra/sets/72157600082140960/ - DEAF07 set http://www.flickr.com/photos/7629326@N07/sets/72157600085700148/ - Edwin van der Heide ‘LSP' http://www.flickr.com/photos/7629326@N07/sets/72157600085700148/ - Ryoji Ikeda Datamatics http://www.flickr.com/photos/robin-berjon/sets/72157600086939434/ - DEAF07 http://www.flickr.com/photos/48831443@N00/

- Neural magazine, Italy


8.0 Cijfers en feiten Deze paragraaf bevat algemene cijfers en feiten, over de activiteiten, bezoekersaantallen, het aantal lezingen en presentaties die bij collega instellingen, op universiteiten en bij andere instellingen verzorgd werden e.d.

Kwantitatieve gegevens Aantal en soort

Aantal dagen

Bezoekers en deelnemers

Tentoonstellingen Camera Lucida Dia Exit MAKEDO DEAF07 (expo's, workshops, muziek, conferentie, special events )

14 dagen 6 dagen 2 dagen 21 dagen

325 135 73 9.200

2 maanden

25.000

Internationale exposities V2_ Expositie MOCA Taipei

Presentaties, kortlopende publieks activiteiten Museumnacht Tangent_Brotherhood Tangent_Polar Bending Tangent_Between Paper and Pixel Test_Lab_Play! Test_Lab_Dancing around technology Test_Lab_Life coding Test_Lab_Audio_Objects

1 avond 1 avond 1 avond 1 avond 1 avond 1 avond 1 avond 1 avond

900 67 53 47 76 75 79 98

Lezingen/debatten/seminars/conferenties X Lezingen en deelname aan conferenties van V2_ in/buiten Rdam

26

2460

Workshops/expert meetings Workshop AltArt in Cluj-Napoca (Ro) Workshop Audio Cubes Expert meeting Hexagram (CDN) Expert meeting Virtueel Platform Workshop Intimate distance V2_ conferentie/workshop in MOCA Taipei – Critical interaction with popular machines

3 dagen 3 dagen 2 dagen 1 dag 4 dagen 2 dagen

60 8 12 23 20 300

10 dagdelen 8 dagen

2321 n.v.t.

Educatie 8 lezingen, presentaties, rondleidingen 4x Studenten beoordelingen On-line-activiteiten Website bezoeken Streaming participanten Publicaties Interact or Die! Monografie Dick Raaijmakers (NL versie)

Over het hele jaar

200.000 (meetbare en unieke bezoekers) Niet te meten op dit moment

Oplage 1500 Oplage 2000

Artist in residence 2 artists in residency's

2 mnd per kunsten.

78

Performances (Beeld en Geluid) Test_Lab_Audio_Objects

1 avond

83

Onderzoeksprojecten ism universiteiten, kunstenaars, bedrijfsleven MultimediaN Hele jaar Passepartout 3 maanden Exchange/RNA n.v.t.

n.v.t. n.v.t. n.v.t.


9.0 Organisatie Bestuurssamenstelling december 2007 Voorzitter Penningmeester Bestuurslid

: Theo Beckers (voormalig prof. Vrijetijdswetenschappen aan de Universiteit van Tilburg en dir. van Telos) : Patrick van Mil (adj. dir. NAi, Rotterdam) : Christine de Baan (Architectuur Biënnale, Rotterdam) : Peter Werkhoven (TNO Defensie en Veiligheid, Delft)

Personeel in dienst in 2007 In vaste dienst in 2007 – 17,8 fte Alex Adriaansens, Artem Baguinski, Simon de Bakker, Joke Brouwer, Siuli Ko-Pullan, Stephen Kovats, Anne Nigten, Stock Plum, Eliane Roest, Nadine Walaardt, Pascal van Woudenberg, Sandra Fauconnier, Michel van Dartel, Maarten te Paske, Jan Misker, Annetje Lekkas, Jasper Sluys, Nicky Assmann, Danielle Meyboom, Teun Dubbelman, Wilco Tuinman, Dineke Keemink, Ilma van de Beek, Piem Wirtz, Jelle van de Ster, Rui Guerra, Arie Altena.


JAARVERSLAG 2007 V2_Instituut voor de instabiele media Jaarverslag 2007

Recommend Documents