jaarverslag 2007
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
1 <
voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 1 missie en visie CIT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2 organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
inhoud
3 overzicht 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 4 vooruitblik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 5 personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 6 financiën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 7 publicaties HPC/V . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
3 <
voorwoord
prof. dr. C.G.M. Sterks (Algemeen directeur)
Dit is het eerste jaarverslag van het Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie (CIT). Deze nieuwe organisatie is op 1 april 2007 officieel van start gegaan. Het CIT is ontstaan door de universitaire ICT-afdelingen samen te voegen met het Rekencentrum. Dit is in lijn met landelijke ontwikkelingen waarbij overal de universitaire ICT-voorzieningen zijn of worden gecentraliseerd. De RUG is een van de voorlopers. Het was een boeiend, maar zeker geen gemakkelijk jaar. Kort na de start van de nieuwe organisatie vond een gecompliceerde technische storing plaats in het storage area network (SAN). Deze leidde niet alleen tot het enkele dagen ontoegankelijk worden van databestanden, maar ook tot veel nawerk bij het herstel van data. Hoewel de storing niet direct in verband stond met de centralisatie, leidde deze tot veel reputatieschade. Deze werd versterkt door de in samenhang met de storing ontstane achterstand in lopende werkzaamheden. Hierdoor werd het proces van organisatorische eenwording vertraagd en bemoeilijkt. Zelfs dreigden we in een negatieve spiraal terecht te komen. Met vereende krachten hebben we geleidelijk aan de weg naar boven weer weten te vinden. Het was een jaar met veel teambuilding in de praktijk.
> 4
Het universiteitsbrede karakter van enkele onderbrekingen van de dienstverlening legde een aantal zwakke plekken van de centralisatie bloot. Daarop is gereageerd door een aantal externe audits te laten uitvoeren op de betrouwbaarheid, robuustheid en veiligheid van de universitaire ICT-voorzieningen. Deze leidden tot een groot aantal aanbevelingen. Daarvan is meteen een aantal uitgevoerd. Het merendeel volgt in 2008.
drs. H.H.J. Wind (Adjunct-directeur)
Het gebruik en de omvang van de ICT-voorzieningen stijgt met de dag. Het gebruik van de elektronische leeromgeving is in het verslagjaar opgelopen van 50 miljoen tot 100 miljoen hits per maand. De RUG-site liep op van 0,8 naar 0,9 miljoen webpagina’s. De dataopslag en backup zijn in 2007 meer dan verdubbeld. En dat allemaal bij een iets teruglopende personele omvang van de ICT-organisatie. Met de kennis van nu, weten we dat we de opwaartse trend hebben kunnen vasthouden. Intussen worden alweer nieuwe projecten opgevat. Vol goede moed gaan we verder. Directie CIT Juli 2008
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
5 <
de Zernikeborg, onderkomen van het CIT
Project uitrol Universitaire werkplek (UWP-project) Na 25 jaar pc-gebruik bij de RUG zijn alle werkplekken uniform ingericht. Medewerkers hebben een Windows-werkplek gekregen en kunnen een pakket kiezen uit vele honderden applicaties. Vanuit de Universitaire werkplek (UWP) kunnen alle printers van de RUG worden geselecteerd. De Windows-werkplekomgeving kan bovendien eenvoudig meeverhuizen bij overstap naar een andere locatie, een ander organisatieonderdeel of een andere pc. Met dit project is de lang bestaande wens in vervulling gegaan om de kwaliteit en veiligheid van de Windowswerkplek te verbeteren en het beheer efficiënter te maken. In totaal zijn ongeveer 6.000 pc’s uitgerold.
1
missie en visie CIT
De primaire taak van het CIT is het verrichten van dienstverleningopICT-gebiedalsondersteuningvoorhetonderwijs, het onderzoek en de organisatie van de Rijksuniversiteit Groningen. Hieruit kunnen activiteiten voor derden voortvloeien, maar dat is geen doel op zich. De missie van het CIT luidt als volgt: “Het CIT ontwikkelt, levert en ondersteunt, door middel van een betrouwbare, flexibele, klantgerichte werkwijze, innovatieve ICT-diensten die bijdragen aan de ambities van de Rijksuniversiteit Groningen op het gebied van onderwijs, onderzoek en organisatie.” De belangrijkste eisen die gebruikers aan ICT-voorzieningen stellen, is dat ze veilig en betrouwbaar zijn. Dit komt doordat ICT steeds verder ingeburgerd raakt. Ook bij de RUG is deze trend merkbaar: de primaire processen zijn steeds afhankelijker geworden van het goed functioneren van de ICT-voorzieningen. Deze voorzieningen zijn een standaard ‘nutsvoorziening’ aan het worden, vergelijkbaar met elektriciteit of water. Dit stelt eisen aan de manier waarop de ICT-voorzieningen worden beheerd en ondersteund. Daarnaast vinden ICT-ontwikkelingen nog steeds in hoog tempo plaats. Daardoor is het tevens van belang innovatief bezig te zijn, om de mogelijkheden van ICT voor de RUG ten volle te kunnen benutten. De visie op de organisatie: “Het CIT is een netwerkorganisatie waarin klanten voorop staan en die gestructureerd werkt met diensten, processen en projecten. Het is een professionele, lerende organisatie waarin de medewerkers het belangrijkste kapitaal vormen.”
>
jaarverslag 2007
7 <
2.1 reorganisatie De reorganisatie van de universitaire ICT-voorzieningen die in 2005 was ingezet, is in 2007 afgrond. De samenvoeging van de universitaire ICT-afdelingen vloeide voort uit de toenemende standaardisatie van ICT-voorzieningen bij de universiteit. De nieuwe universitaire ICT-organisatie is verantwoordelijk voor de standaard ICT-voorzieningen en ICT-infrastructuur en draagt zorg voor de uitvoering van geavanceerde ICT-projecten van de universiteit.
2
organisatie
Na vaststelling van het definitieve personeelsplan door het College van Bestuur, is de nieuwe universitaire ICTorganisatie op 1 april 2007 officieel van start gegaan. Om de overgang voor de klanten zo soepel mogelijk te laten verlopen, is de praktische implementatie van de nieuwe organisatie gefaseerd uitgevoerd. Door middel van een prijsvraag onder medewerkers en studenten van de RUG heeft de nieuwe organisatie de naam Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie (CIT) gekregen. Prof.dr. Donald W. Smits was directeur van het Rekencentrum vanaf de oprichting in 1964 tot zijn pensionering in 1984. Dankzij zijn inzet kreeg de RUG de toentertijd snelste en krachtigste computer van het land. Sindsdien is Groningen altijd bekend geweest vanwege het ‘grootrekenen’. Landelijk geniet hij bekendheid als een van de grondleggers van het wetenschappelijke rekenen in Nederland.
prof.dr. Donald W. Smits
CIT-medewerker Hopko Meijering ontvangt een laptop vandirecteur Cees Sterks voor het insturen van de winnende naam
> 8
directie
crm
support
diensten
ontwikkeling & infrastructuur
werkplekdiensten
dienstenontwikkeling
applicatiebeheer
applicatieontwikkeling
servicedesk
opleidingen
2.2 nieuwe ICT-organisatie Met de reorganisatie van de universitaire ICT-afdelingen streeft de RUG naar een efficiencyslag voor wat betreft het IT-beheer van de universiteit. Belangrijk uitgangspunt van de reorganisatie is de scheiding tussen ontwikkeling en beheer. Aan de ene kant is de nieuwe ICT-organisatie verantwoordelijk voor het aanbieden van standaard ICT-voorzieningen: diensten waar de meeste studenten en medewerkers gebruik van maken en die continue bereikbaar moeten zijn. Daarnaast draagt de organisatie zorg voor de uitvoering van geavanceerde ICT-projecten van de RUG.
organigram van het CIT op 1 april 2007
Voor de continuïteit en stabiliteit van de ICT-voorzieningen is in de nieuwe organisatie de ‘productieomgeving’ die ten dienste staat van de studenten en medewerkers zoveel mogelijk gescheiden van de ‘ontwikkelomgeving’ waarin nieuwe voorzieningen worden opgebouwd en uitgetest of bestaande voorzieningen worden verbeterd.
2.3 cultuurverandering
Processen en projecten die een rol spelen in de dienstverlening zelf en in de overgang van ontwikkel- naar productieomgeving worden in de nieuwe organisatie vastgelegd met gebruik van de methodieken ITIL en Prince2. Met betrekking tot de inrichting van processen (ITIL) zijn binnen de organisatie het afgelopen jaar de rollen belegd van incident/problem management, change/ release management en configuration management en is een plan opgesteld voor de invulling van de nieuwe werkwijze. In het afgelopen jaar zijn voorstellen gedaan om de organisatie van projecten en de projectmatige werkwijze te verbeteren en daarna te implementeren. Een werkgroep is ingesteld om projectmanagement binnen het CIT verder vorm te geven.
helpdesk binnenstad
hpcv
helpdesk zernike
serverinfrastructuur
helpdesk centraal
netwerkinfrastructuur
Door het samenbrengen van de verschillende culturen in de nieuwe organisatie zal in de komende jaren een nieuwe gemeenschappelijke cultuur ontstaan. Omdat cultuur de werkwijze en het personeel bij elkaar brengt, is in het afgelopen jaar op verschillende manieren aandacht besteed aan de (gewenste) cultuur van de organisatie. In het voorjaar van 2007 is met behulp van een extern organisatiebureau een cultuurdag georganiseerd voor alle medewerkers van de nieuwe ICT-organisatie. In vervolg op de cultuurdag hebben de units van het CIT in het najaar zelf teamactiviteiten georganiseerd.
uitwisseling van ideeën tijdens de cultuurdag
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
9 <
de dienstverlening van de Servicedesk verloopt grotendeels via telefoon, e-mail en website
2.4 klantgerichtheid: servicedesk ICT audits Bij de reorganisatie was overeengekomen een aantal audits te houden met betrekking tot de veiligheid en betrouwbaarheid van de universitaire ICT-infrastructuur en -architectuur. Deze audits zijn uitgevoerd door externe
Als gevolg van de toenemende standaardisatie op het gebied van ICT binnen de RUG, nam de behoefte aan afstemming tussen de lokale universitaire helpdesken steeds meer toe. In voorbereiding op de nieuwe universitaire ICT-organisatie werd daarom in 2006 gestart met een afstemmingsoverleg tussen de lokale universitaire ICT-helpdesken.
bedrijven te weten Madison Gurka, Novell en Atos Origin. Voor de begeleiding en verwerking van de resultaten is een projectleider van het CIT ingezet. Het audit-project is succesvol afgerond en de meeste voorstellen zijn of worden geïmplementeerd.
In de nieuwe organisatie zijn alle lokale helpdeksen samengebracht in de unit Servicedesk. In de nieuwe situatie bestaat de unit uit drie subunits: Servicedesk Binnenstad, Servicedesk Zernike en Servicedesk Centraal. De dienstverlening verloopt grotendeels via telefoon, mail en de website. Daarnaast zijn op verschillende locaties binnen de RUG balies ingericht van waaruit de Servicedesk-medewerkers hun werkzaamheden verrichten.
De ondersteuning door de Servicedesk is gericht op alle diensten die worden aangeboden door het CIT. Dit loopt uiteen van hulp en ondersteuning bij applicaties en het gebruik van de pc tot communicatie bij storingen van ICT-voorzieningen. Het merendeel van de incidenten wordt telefonisch of via e-mail afgehandeld. Wanneer een vraag niet meteen kan worden beantwoord, zoekt de Servicedesk verder naar een oplossing, zo nodig met behulp van andere CIT-medewerkers. De gehele communicatie, van het aannemen, bewaken en terugkoppeling naar de student of medewerker wordt verzorgd door de Servicedesk. De registratie van de incidenten gebeurt met behulp van de registratietool Magic die sinds 2005 bij alle universitaire helpdesken in gebruik is en nu door het hele CIT gebruikt wordt om samen te werken.
2.5 demand managers
2.6 raad van advies
De start van de nieuwe ICT-organisatie heeft gevolgen voor de manier van werken en de relatie tussen faculteiten/diensten en het CIT. De uitbesteding van ICT door faculteiten en diensten aan het CIT zal de komende jaren een andere manier van samenwerking vergen. Om ervoor te zorgen dat de faculteiten en diensten invloed kunnen blijven uitoefenen op de centrale ICT-organisatie en de dienstverlening aan hun wensen zal blijven voldoen, zijn in de nieuwe organisatie demand managers aangesteld. Dit zijn ICT-experts van faculteiten en diensten die hun bestuur of de directie adviseren en de ICT-wensen verwoorden naar de centrale ICT-organisatie. In het afgelopen jaar is samen met de demand managers overlegd over verdere invulling van de inrichting van de ICT-klantenorganisatie. Inmiddels is een maandelijks overleg ingesteld tussen demand managers en CIT dat gebruikt wordt voor het bespreken van voorstellen en het maken van gemeenschappelijke afspraken.
De nieuwe universitaire ICT-organisatie kent een Raad van Advies die het beleid en de kwaliteit van de dienstverlening van het CIT bewaakt. De Raad van Advies van het CIT bestaat uit zeven vertegenwoordigers afkomstig uit verschillende sectoren van de Rijksuniversiteit Groningen. In oktober 2007 zijn de leden van de Raad van Advies door het College van Bestuur benoemd. De Raad van Advies komt minimaal drie maal per jaar bijeen.
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
De Raad van Advies van het CIT bestaat uit de volgende personen: > mw. prof.dr. R. Broer (Wiskunde en Natuurwetenschappen) > mw. prof.dr. G. Redeker (Letteren) > mw. drs. A. Schockman-Sannes (Rechten) > prof.dr. H.A.L. Kiers (Gedrags- en Maatschappijwetenschappen), voorzitter > dr. A.M. van den Berg (Kernfysisch Versneller Instituut) > drs. A.J. Kee (Medische Wetenschappen) > M. van Wolferen (student-lid Universiteitsraad)
11 <
3.1 onderwijs en ICT De afgelopen jaren heeft wereldwijd een grootschalige ontwikkeling en introductie van elektronische leeromgevingen (ELO) plaatsgevonden. Bij de RUG is het platform Blackboard in gebruik onder de naam Nestor. Toenemende flexibilisering van het onderwijs (o.a. meer persoonsgebonden, tijd- en plaatsonafhankelijk) vereist dat hier nog meer aandacht naar uit blijft gaan.
3
overzicht 2007
Nestor In de afgelopen periode is Nestor uitgegroeid tot een omgeving waar meer dan 90% van de studenten en docenten gebruik van maakt. Hierdoor is de communicatie tussen student en docenten eenvoudiger en intensiever geworden. Het aantal gebruikers groeit nog steeds, maar vooral de intensiteit van het gebruik neemt sterk toe. Waren er in september 2006 13.450 unieke bezoekers per dag (totaal 48.922.410 hits per maand), in september 2007 was het gebruik van Nestor toegenomen naar 17.150 unieke bezoekers per dag (totaal 102.641.246 hits per maand). Het gebruik van Nestor wordt afgeleid van het totaal aantal hits. Dit is onder andere afhankelijk van de hoeveelheid pagina’s die een gebruiker opvraagt; een gebruiker die langer op Nestor verblijft, zal meer pagina’s aanklikken of refreshen. De opbouw of de hoeveelheid content op de pagina bepaalt ook de hoeveelheid hits die wordt gegenereerd. Het aantal hits is geen absolute maat, maar geeft een goede indicatie voor de groei over de jaren.
Science LinX-installatie In de nieuw gebouwde Bernoulliborg van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen is voor Science LinX een aantal
100.000.000
nestor - hits per maand (september 2000 t/m december 2007) 80.000.000
wetenschappelijke opstellingen gerealiseerd. Dit met het doel bètastudenten te interesse-
60.000.000
ren en te enthousiasmeren. Hierbij zijn
40.000.000
opstellingen gemaakt op het grensvlak van
20.000.000
fysica, chemie, elektronica en informatica. Het CIT heeft de projectleiding uitgevoerd.
0
Begin februari 2008 is Science LinX tegelijk met het nieuwe gebouw officieel geopend.
25.000
nestor - visits per maand (september 2000 t/m december 2007) 20.000
15.000
10.000
5.000
0
> 12
Centrale virtuele onderwijsruimte In 2006 zijn de eerste stappen gezet naar het ontwerp van één centrale virtuele onderwijsruimte waarin de onderwijssystemen gekoppeld zijn aan de administratieve systemen. Dit moet leiden tot een geïntegreerde en transparante ICT-omgeving waarin studenten en docenten moeiteloos kunnen werken. In het afgelopen jaar heeft het CIT een bijdrage geleverd aan de realisatie van een webportal voor onderwijsinformatie in Nestor en een oplossing voor single-sign-on. Op deze webportal kan de student alle informatie vinden over het onderwijsaanbod van de RUG en over zijn of haar persoonlijke studieresultaten en mogelijkheden. RUG CMS De universitaire website wordt steeds meer het centrale medium voor alle doelgroepen waar de RUG contacten mee onderhoudt. In september 2007 is de website succesvol omgezet naar de nieuwe huisstijl van de RUG. In 2007 bestond de RUG-site (www.rug.nl) uit 900.000 webpagina’s, gebaseerd op 280.000 documenten. Er zijn universiteitsbreed 550 redacteuren die de webpagina’s maken en bijhouden. De website van de RUG had het afgelopen jaar 14 miljoen bezoekers die 45 miljoen pagina’s opvroegen. Gemiddeld serveert de website 123.000 webpagina’s per dag. Voor een groot deel waren deze bezoekers afkomstig uit Nederland (ruim 91%). Ook dit jaar was het aantal bezoekers afkomstig uit Azië aanzienlijk: 200.000, waarvan 31.500 uit China, 24.000 uit India, 18.600 uit Indonesië en 10.000 uit Japan.
Opleidingen In 2007 heeft het CIT een groot aantal computercursussen verzorgd op verschillende toepassingsgebieden voor medewerkers en studenten van de universiteit. Veranderend cursusaanbod Als gevolg van de veranderende vraag naar computercursussen zijn in 2007 modulaire cursussen geïntroduceerd. Dit zijn korte cursusmodules van een of twee dagdelen over een specifiek onderdeel uit de reguliere cursussen. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de specifieke trainingsbehoefte van medewerkers en studenten. Een voorbeeld van een modulaire cursus is ‘Geavanceerde queries’ van twee dagdelen uit de computercursus Access. Een andere aanpassing van het cursusaanbod in het afgelopen jaar betreft de ontwikkeling van korte introductiecursussen van drie dagdelen. Deze introductiecursussen zijn gebaseerd op de reguliere basiscursussen van de Microsoft-pakketten Access, Excel en Word die vijf dagdelen in beslag nemen. De nieuwe introductiecursussen hebben als doel de cursisten in korte tijd de essentiële basisvaardigheden van de betreffende applicatie bij te brengen. Open Leercentrum In oktober 2007 ging het Open Leercentrum van start. Deze nieuwe onderwijsvorm biedt wekelijks een begeleide zelfstudie waarbij de cursist zelf een onderwerp uit het cursusaanbod kiest en het tempo van de cursus bepaalt. Bij vragen kan de cursist zich richten tot de aanwezige docent. De duur van de cursus wordt in overleg met de docent bepaald op basis van de leerwensen van de cursist.
computercursus bij het CIT
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
13 <
werkzaamheden aan de BlueGene
3.2 onderzoek en ICT Security-reeks Naar aanleiding van de toenemende veiligheidsrisico’s bij het werken met de pc is het afgelopen jaar een nieuwe cursusreeks geïntroduceerd rondom het onderwerp security. Deze cursussen zijn bedoeld om de bewustwording te vergroten van de risico’s die het gebruik van ICT met zich meebrengt. Tijdens deze cursussen wordt een aantal technieken behandeld waarmee deze risico’s kunnen worden verkleind. Hierbij staat de beveiliging van zowel de pc als de te versturen informatie centraal. Kantoorautomatisering De aanwezige expertise op het gebied van Microsoft Office-applicaties bij het CIT werd het afgelopen jaar niet alleen ingezet voor het geven van cursussen maar ook voor het ontwikkelen van kantoorautomatiseringstoepassingen voor klanten. Het ging hierbij onder meer om Word-briefsjablonen, Excel-modellen en Access-databases. De ontwikkeling van de tijdelijke Word-tool (de zogenaamde Hemel-ware) voor de nieuwe universitaire huisstijl was één van de grotere projecten in 2007. Naast de ontwikkeling van nieuwe toepassingen vond ook onderhoud plaats van applicaties die al eerder bij het CIT zijn ontwikkeld, zoals de bullen-applicatie. Dit is een combinatie van Word en Access voor het genereren van de afstudeerbullen van RUG-studenten.
> 14
In aansluiting op de wereldwijd hernieuwde aandacht voor High Performance Computing (HPC) heeft de RUG de laatste jaren aanzienlijk geïnvesteerd in hoogwaardige HPC/V-faciliteiten ten behoeve van de inzet van ICT in het wetenschappelijk onderzoek. Eind 2007 heeft het College van Bestuur van de RUG een aantal voorstellen voor versterking en continuering van de HPC/V-voorzieningen goedgekeurd. High Performance Computing (HPC) Naast het bestaande 400 core cluster dat ook het afgelopen jaar volop is gebruikt, is in 2007 een 200 core cluster aangeschaft. Dit cluster wordt uitsluitend ingezet ten behoeve van grid-computing. In 2008 zal de supercomputing-infrastructuur ingrijpend worden vernieuwd door de vervanging van de Cray-supercomputer en het Linuxcluster. Op het rekencluster zijn in 2006 meer dan 450.000 jobs uitgevoerd (circa 2.4 miljoen cpu-uur). Het rekencluster wordt onder andere gebruikt door biofysische chemie, alfa-informatica, kunstmatige intelligentie, sterrenkunde, theoretische natuurkunde, informatica, het Centrum voor Energie en Milieukunde, het Neuro Imaging Center en door een aantal afdelingen van het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI). Met 12.000 processor cores bleef de BlueGene/L-supercomputer de snelste van Nederland, maar zakte naar plaats 37 in de wereldtop 500. Op de BlueGene is voor meer dan 31 miljoen cpu-uur verbruikt, verdeeld over 17 gebruikers. Theoretische chemie was hierbij de grootste gebruiker met 10 miljoen cpu-uur.
het Reality Center in
prof.dr. Edwin Valentijn is verbonden aan
de Zernikeborg
OmegaCEN en projectleider van Target
High Performance Visualisatie (HPV) Het Reality Center in de Zernikeborg is het afgelopen jaar gebruikt voor kennisuitwisseling met het lokale bedrijfsleven en een aantal daar uit voortvloeiende commerciële projecten. Het 3D-model van het Zerniketerrein is een aantal malen ingezet voor presentaties van de RUG-afdeling VGI (Vastgoed en Investeringsprojecten), Structon, Daad architecten en de afdeling Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken (ROEZ) van de Gemeente Groningen. Andere grote klanten die het afgelopen jaar gebruik hebben gemaakt van de visualisatievoorzieningen zijn de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), Gispen, Groningen Seaports, Rijksgebouwendienst en Bouwend Nederland. Daarnaast is het Reality Center ingezet voor colleges en cursussen (farmacie, architectuur en kunstgeschiedenis, bedrijfskunde, kunstmatige intelligentie), wetenschappelijk onderzoek en public relations voor de RUG. In het kader van het creëren van laagdrempelige toegang hebben onderzoekers het afgelopen jaar gebruik gemaakt van de mogelijkheid om gratis kortlopende projecten uit te laten voeren. Hierbij worden de onderzoekers ondersteund door de medewerkers van de unit HPC/V. In overleg met de Wetenschappelijke Advies Raad HPC/V is in 2007 een voorstel voorbereid voor een algehele vernieuwing en upgrading van de Virtual Reality-faciliteiten. De vernieuwingen zullen naar verwachting eind 2008 plaatsvinden.
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
Data Operation Center: Target De enorme schaalvergroting van databestanden en gegevens in het huidige wetenschappelijke onderzoek vragen om nieuwe inzichten met betrekking tot grootschalige dataverwerking en archivering. Dit betreft in veel gevallen dynamische research-omgevingen, waar grote hoeveelheden data worden verwerkt, opgeslagen en geanalyseerd. Onderzoekers die te maken hebben met deze data-explosie vragen om nieuwe inzichten met betrekking tot grootschalige dataverwerking en archivering. Innovatie op dit gebied is tevens toepasbaar bij reguliere dataopslagcentra voor zakelijke en andere toepassingen (telecomaanbieders, farmaceutische industrie), omdat men in het kader van nieuwe regelgeving verplicht is om gegevens voor een periode van tien jaar of langer te archiveren en toegankelijk te houden. De CIT-unit Serverinfrastructuur is samen met de onderzoeksgroepen van OmegaCEN (astronomie) en Kunstmatige Intelligentie (KI), het Nationaal Archief en de marktpartij Atos Origin betrokken bij de ontwikkeling van een Data Operation Center: Target. Dit omhelst een innovatief en nieuw model voor grootschalige dataverwerking en archivering. Dit model blijkt verrassend multi-disciplinair en is onder meer toepasbaar op grote datasets voor bioinformatica, sterrenkunde en kunstmatige intelligentie.
15 <
de pc van CvB-lid Koos Duppen (2e van links) wordt als laatste voorzien van de Universitaire werkplek
Als pilot–project is het afgelopen jaar een demoapplicatie gemaakt voor het onderbrengen van het Cultural Heritageproject in de databaseomgeving van OmegaCEN en het CIT. Daarnaast is door de Target-projectgroep een substantiële bijdrage geleverd aan het LOFAR Long Term Storage Architectural Design. Dit behelst een plan voor de selectie en aanschaf van servers, design en implementatie van de LOFAR storage. In 2008 zullen de activiteiten van het Data Operation Center verder worden uitgebouwd en opgeschaald. Ook zal verder worden gekeken naar de mogelijkheid om het Target-initiatief te verbreden naar meer marktgerichte toepassingen. Grid-computing De RUG neemt sinds 2005 deel aan diverse landelijke en internationale Grid-activiteiten. Door het gebruik van Grid-technologie worden de ICT-voorzieningen voor onderzoeksgroepen aan de RUG laagdrempelig en daardoor beter bereikbaar voor grotere gebruikersgroepen. Er wordt geparticipeerd in het Europese EGEE-project (Enabling Grids for E-science) dat als doel heeft een grootschalige, wereldwijde Grid-infrastructuur op te zetten. De Rijksuniversiteit Groningen is betrokken in zowel operationele als applicatieondersteuning. Op nationaal gebied maakt de RUG met een Grid-cluster deel uit van de NL-Grid community. Het afgelopen jaar hebben wetenschappers van verschillende virtuele organisaties (VO’s) hier gebruik van kunnen maken. Financiering vond in 2007 plaats door middel van een subsidie van de Stichting Nationale Computerfaciliteiten (NCF). In de komende tijd zal meer aandacht worden gegeven aan de Grid-voorzieningen en gebruik ervan door studenten en promovendi in de vorm van personele ondersteuning en het geven van Grid-cursussen.
> 16
3.3 organisatie en ICT Als organisatie wordt de RUG in toenemende mate afhankelijk van de ICT-voorzieningen. Om de communicatie tussen de verschillende (administratieve) systemen te verbeteren, dient de koppeling tussen de systemen geoptimaliseerd worden. In het ICT-Strategieplan 20052009 waren voor het domein Organisatie en ICT drie strategische gebieden gedefinieerd: vernieuwing van de middleware-laag (standaardisatie, identificatie, authenticatie en autorisatie), alle administratieve applicaties op webtechnologie gebaseerd en aanscherping van het RUGbrede security-beleid. Service Oriented Architecture (SOA) Nadat de ICT-strategiecommissie in 2006 positief geadviseerd heeft over de introductie van SOA (Service Oriented Architecture), is in 2007 een aanvullend onderzoek over dit onderwerp uitgevoerd door een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van CIT, Bureau van de universiteit, Universiteitsbibliotheek (UB) en Universitair Onderwijscentrum Groningen (UOCG). Dit is een belangrijke vernieuwing op het gebied van de middleware. De verwachting is dat in het voorjaar van 2008 groen licht gegeven zal worden voor de introductie van SOA bij de RUG.
rechts de SAN die de storing in april veroorzaakte, links de vervanger
Universitaire ICT-werkplek De invoering van de Universitaire werkplek (UWP) waarmee in 2006 van start is gegaan, is in 2007 voltooid. Hierdoor zijn alle RUG-medewerkers voorzien van dezelfde werkplek. De standaard ICT-werkplek bestaat uit Windows XP en een groot aantal (voor-) geïnstalleerde applicaties die centraal worden onderhouden. De invoering van de Universitaire werkplek biedt voordelen op het gebied van het onderhoud en het verminderen van uitwisselingsproblemen doordat overal met dezelfde programmaversies wordt gewerkt. Webtechnologie Met betrekking tot het gebruik van webtechnologie in het onderwijs, wetenschappelijke informatievoorziening en de interne en externe communicatie van de organisatie heeft de ontwikkeling en standaardisering zich in het afgelopen jaar voortgezet. In 2007 is een declaratiemodule van dienstreizen beschikbaar gekomen waardoor RUG-medewerkers binnenlandse dienstreizen met een webformulier via internet kunnen declareren. ICT-storingen In het voorjaar van 2007 heeft zich een aantal grote storingen voorgedaan in de universitaire ICT-diensten. In februari maakte een grote netwerkstoring e-mailverkeer voor RUG-personeel voor bijna een hele dag onmogelijk. Het ging om de grootste storing sinds de start van RUGmail in 2003.
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
In maart en april deden zich weer ernstige problemen voor, met name op het gebied van authenticatie en dataopslag. Ondanks de aangebrachte redundantie in de netwerkinfrastructuur en dataopslag werden taken niet overgenomen door dubbel uitgevoerde machines. Naar aanleiding van de storingen is de inrichting van de ICT-architectuur onder de loep genomen en is er gewerkt aan aanpassingen van de universitaire netwerkinfrastructuur. Een drietal audits is uitgevoerd om de veiligheid en betrouwbaarheid te beoordelen en verbeteren. De meeste adviezen die uit de audits zijn voortgekomen, zullen worden overgenomen. Begin 2008 wordt een plan van aanpak gemaakt waarin wordt beschreven hoe het CIT invulling geeft aan de aanbevelingen. Security De toenemende afhankelijkheid van ICT vereist een verdere aanscherping en professionalisering van het beveiligingsbeleid. In 2007 had de RUG te maken met ruim 150 officiële door SURFnet-CERT gerapporteerde IT-beveiligingsincidenten. Dit is een afname vergeleken met het aantal incidenten in 2006. In dat jaar waren er 225 incidenten. In maart 2007 werd de RUG op de hoogte gesteld van een grote computerinbraak waarbij hackers zich toegang hadden verschaft tot ruim 200 RUG-computers. Naar aanleiding van dit ernstige security-incident heeft de security-kerngroep van de RUG een aantal technische en beleidsmatige adviezen geformuleerd en heeft er een externe audit plaatsgevonden op het gebied van IT security.
17 <
3.4 infrastructuur en ICT Inmiddels zijn maatregelen genomen die vroegtijdige detectie en tracering van abnormaliteiten in het RUGnetwerkverkeer mogelijk maken, zoals de installatie van een netwerkverkeermonitoringssysteem. Daarnaast zal naar verwachting medio 2008 het quarantainenet worden opgeleverd waarmee de verspreiding van virussen gedetecteerd en geïsoleerd kan worden.
Met betrekking tot de infrastructuur blijft de nadruk liggen op vernieuwing van het universitaire netwerk, opwaardering van de bandbreedte en dataopslagcapaciteit. Onderwijs, onderzoek en organisatie worden steeds meer afhankelijk van de beschikbaarheid en kwaliteit van de ICT-infrastructuur. Hierdoor blijft binnen de RUG de behoefte aan bandbreedte toenemen. RUGnet In de komende jaren moet de bandbreedte van het huidige universitaire netwerk RUGnet, intern en naar de SURFnet-koppeling, worden opgehoogd zodat het in de pas blijft lopen met de groei van het netwerkverkeer. In 2006 is de RUG-netwerkkern volledig overgegaan naar 10Gbps. In het kader van verdere opschaling van RUGnet is het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar migratie van de infrastructuur naar IPv6. Er is een beperkte opzet met het IPv6-protocol gerealiseerd en daarnaast is een pilot van start gegaan in de Selwerd-studentenflats. Deze studentenflats beschikken over een directe aansluiting op het RUGnet.
SURFnet: in de verbinding met SURFnet is het verkeersgebruik in het afgelopen jaar stabiel gebleven, met een lichte stijging in de tweede
800
Max In: Max Out:
381.2 Mb/s 741.4 Mb/s
Average In: Average Out:
231.3 Mb/s 465.5 Mb/s
Current In: Current Out:
325.1 Mb/s 495.0 Mb/s
Current In: Current Out:
358.3 Mb/s 189.6 Mb/s
600 400
helft van het jaar 200 0 Mbps januari – december
Centrale Services: met de reorganisatie en de bijbehorende centralisatie (die overigens al veel langer loopt) is het verkeer van en naar de
640
Max In: Max Out:
600.6 Mb/s 537.2 Mb/s
Average In: Average Out:
221.5 Mb/s 190.0 Mb/s
480 320
centrale server-omgeving ongeveer verdubbeld naar ongeveer 300 Mbps. De verwachting is dat dit in de loop van 2008 nog verder zal gaan toenemen
> 18
160 0 Mbps januari – december
55000
Backupdienst 2007-01 t/m 2007-12
50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000
jaaroverzicht 2007
0 Gbyte 2007-01 2007-02
2007-03
2007-04
2007-05
2007-06
2007-07
2007-08
2007-09
Opwaardering van de bandbreedte heeft ook plaatsgevonden op het gebied van de server-omgeving. Sinds de plannen van de reorganisatie van de universitaire ICTvoorzieningen zijn veel servers en services gecentraliseerd. Voor mail-, web- en fileserver-diensten draaien inmiddels grote centrale systemen die vragen om veel bandbreedte, een hoge performance en hoge eisen met betrekking tot beschikbaarheid. Door de toegenomen belasting, mede veroorzaakt door de uitrol van de Universitaire werkplek en de hoge mate van centralisatie op het gebied van werkplekondersteuning, is de verwachting dat deze infrastructuur in 2008 aan vernieuwing toe zal zijn. Dataopslag en backup De dataopslag is in 2007 meer dan verdubbeld van 50 naar 115 Terabyte en het aantal opslagsystemen is gegroeid van twee naar vier. In totaal werd in 2007 van 281 universitaire servers een backup gemaakt. De opgeslagen backup-data bedroeg circa vijftig Terabyte (gecomprimeerd).
2007-10
2007-11
2007-12
van de backupdienst
Draadloos Groningen In 2006 is in het Akkoord van Groningen, het samenwerkingsverband tussen de Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen, de gemeente Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), besloten om gezamenlijk de mogelijkheden voor een stadsdekkend draadloos netwerk te inventariseren. Het Akkoord van Groningen heeft daartoe de projectgroep Draadloos Groningen ingesteld met de opdracht om een plan uit te werken dat moet leiden tot dit stadsdekkend draadloos netwerk. In voorjaar van 2007 heeft bij de deelnemers van het Akkoord van Groningen een inventarisatie plaatsgevonden van concrete toepassingen van een draadloos netwerk. Uit de inventarisatie kwam naar voren dat er al verschillende toepassingen zijn die op korte termijn op een draadloos netwerk geïmplementeerd zouden kunnen worden. Hierbij werd duidelijk dat het gebruik van Draadloos Groningen zich verder zal uitstrekken dan enkel internetgebruik vanaf laptops.
VoIP De overgang naar IP-telefonie (VoIP) is in 2007 voltooid. In samenwerking met het Facilitair Bedrijf van de RUG is drie jaar aan de voorbereiding van het project gewerkt. Na een pilot in 2006 met twee universiteitsonderdelen zijn in de loop van 2007 alle 6.000 telefoons bij de universiteit vervangen door nieuwe VoIP-toestellen.
voor de backup-dienst wordt gebruik gemaakt van een taperobot
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
19 <
3.5 internationale activiteiten van het CIT In oktober 2007 is een proefnetwerk geïmplementeerd in een gebied rondom de Grote Markt. Alle medewerkers en studenten van de RUG en de Hanzehogeschool Groningen hebben met hun account toegang tot het netwerk.
De toepassingen van de politie op het draadloze netwerk, zoals locatieonafhankelijke toegang tot bestaande politienetwerken, een mobiele attenderingsdienst, cameratoezicht en automatische nummerbordherkenning, zijn in het kader van de prijsvraag Maatschappelijke Sectoren en ICT eind 2007 beloond met een toekenning van een bedrag van 825.000 euro. Naast de politie is het de verwachting dat ook de brandweer gebruik zal maken van het uiteindelijke netwerk. De voorbereidingen voor de oprichting van een Stichting Draadloos Groningen zijn in het najaar 2007 van start gegaan. Deze Stichting die naar verwachting in het voorjaar van 2008 zal worden opgericht, zal de formele aanbestedingsprocedure voor de aanleg en exploitatie van het netwerk initiëren.
Organisatie pc-verhuizingen In 2007 hebben bij een aantal faculteiten omvangrijke verhuizingen plaatsgevonden
Het CIT is betrokken bij verschillende projecten met een internationale scope, deels Europese samenwerkingsprojecten en deels ontwikkelingsprojecten. Europese samenwerkingsprojecten zijn EEGE en OCCASION. In EEGE wordt gewerkt aan een Europese GRID-infrastructuur die het mogelijk maakt opslagcapaciteit en rekenfaciliteiten te delen tussen Europese onderzoeksinstellingen. OCCASION is een samenwerkingsproject dat onder het EU-programma IST (Information, Society en Technology) wordt uitgevoerd. Samen met het University College London en het Duitse DESY (Deutsches Elektronen Synchrotron, Hamburg) wordt ondersteuning gegeven aan het verzorgen van internetdiensten voor de academische gemeenschappen in de Caucasus en Centraal Azië. Afrika Onder ontwikkelingsprojecten vallen projecten in Uganda, Zambia en Mozambique. Dit zijn door Nuffic gefinancierde projecten waarvan de supervisie bij het CIT ligt. In Uganda wordt samen met de Radboud Universiteit Nijmegen samengewerkt aan het opzetten en de ondersteuning van ICT curricula bij de vier publieke universiteiten van dat land. In 2007 is met succes een projectvoorstel ingediend voor een vervolgproject waar de nadruk meer op het gebied van onderzoeksamenwerking zal komen te liggen. De supervisie van het project zal daarmee overgaan naar de Faculteit Letteren van de RUG. In Zambia (in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam) en Mozambique (in samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen) wordt gewerkt aan de versteviging van management informatiesystemen van de universiteiten. Verder is ondersteuning gegeven aan een RUG-project in Tanzania.
waarbij organisaties, medewerkers, meubilair en apparatuur zijn verplaatst. Vanwege de complexiteit van pc-werkplekverhuizingen is het CIT ingeschakeld om dit in goede banen te leiden. Deze verhuizingen - onder andere bij de faculteiten Economie en Bedrijfskunde, Ruimtelijke Wetenschappen en Wiskunde en Natuurwetenschappen - zijn tijdig en succesvol afgerond.
Internationale cursus In juni 2007 is weer de internationale cursus ‘Managing an Academic Network’ georganiseerd. In deze jaarlijks terugkerende cursus van drie weken worden IT-professionals van publieke organisaties uit ontwikkelingslanden geschoold in de verschillende, zowel technisch als organisatorische, aspecten van netwerkmanagement. In 2007 kwamen de cursisten uit Bhutan, Uganda, Mozambique, Burkina Faso, Zambia, Zimbabwe, Tanzania en Indonesië.
Henk Pijlman (Hanzehogeschool), Jacques Wallage (gemeente Groningen en Simon Kuipers (RUG) geven het startschot voor de proef met het draadloze stadsnetwerk
de internationale cursisten tijdens het practicum ‘draadloos netwerk’
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
21 <
4
vooruitblik
Wij verwachten een voortzetting van de ingezette opwaartse trends. Dit betekent meer stabiliteit in de ICTvoorzieningen, betere samenwerking en een grotere klanttevredenheid. Er lopen initiatieven op het gebied van de ICT-infrastructuur, personeel en organisatie en financiën. Hiernaast zijn er interessante ontwikkelingen in onze externe omgeving.
ICT-infrastructuur Uit de externe ICT-audits zijn verschillende voorstellen voortgekomen om de betrouwbaarheid, veiligheid en robuustheid van de ICT-voorzieningen te vergroten. In 2008 wordt een Kwaliteitsfonds in het leven geroepen om deze extra investeringen te bekostigen. Tevens zal een beroep worden gedaan op het ICT-Strategiefonds. Bij kwaliteitsverbetering moet worden gedacht aan compartimentering van de dataopslag, vergroting van de redundancy, vergroting van de bandbreedte van het interne netwerk van de rekenhallen, upgrade van de mailvoorziening, upgrade van het webplatform en veiligheidsmaatregelen zoals het monitoren van het netwerk, het implementeren van een quarantainenetwerk en het plaatsen van firewalls. Naast kwaliteitsverbetering van de bestaande infrastructuur zal ook worden gevraagd om bekostiging van nieuwe dienstverlening zoals ondersteuning van PDA’s en mobiele werkplekken. In het kader van kwaliteitsverbetering zal ook een pilot worden uitgevoerd voor een virtuele thuiswerkplek. Verder wordt een instrument aangeschaft om ITIL-processen CIT-breed te borgen. Het gaat hier om processen als incident, problem en change management en het creëren van een daarmee in verband staande configuration management database. Los hiervan zal een aantal grote investeringen op het gebied van HPCV in gang gezet worden. De high performance visualisatiefaciliteiten zijn toe aan een fundamentele upgrade en het rekencluster is eind 2008 afgeschreven. De Cray supercomputer moet worden vervangen. Hiervoor zal geld vrijgemaakt moeten worden uit het ICT-Strategiefonds en Europese aanbestedingen moeten worden voorbereid. Ruim daarvoor zal ervaring worden opgedaan met de Europese aanbesteding van de werkplek-pc’s. De stichting Draadloos Groningen zal in de loop van 2008 een Europese aanbesteding starten voor de technische infrastructuur, die in 2009 moet worden uitgerold. Onze activiteiten in het kader van Grid-computing zullen worden voortgezet, onder meer door daarvoor een extra medewerker aan te trekken.
> 22
Personeel en organisatie Werkende weg zijn sinds het begin van de nieuwe organisatie enkele tekortkomingen in de organisatiestructuur en de verdeling van taken en beschikbare capaciteit aan het licht gekomen. Daarom zal na 1 april 2008 een evaluatie worden gehouden van de nieuwe organisatie en het functioneren daarvan. Het gaat om zaken als de verdeling van taken (en bijbehorende medewerkers) over units, de aansluiting tussen werkzaamheden en functieprofielen en de verhouding tussen takenpakket en inschaling. Tegelijk zal een aantal vacatures definitief worden ingevuld of verplaatst. Het werken met ITIL en Prince2 zal verder worden gestandaardiseerd. De samenwerking met de demand managers verdient ook nog de nodige aandacht. Financiën In het komende jaar zal een financieel model van het CIT worden gemaakt. Dit moet duidelijk maken hoe het CIT in de toekomst gefinancierd gaat worden. Er wordt gedacht aan een structuur waarbij een deel van de activiteiten wordt bekostigd uit algemene inkomsten en de rest wordt verhaald op faculteiten en diensten op basis van een aantal kostendragers. Intern betekent dit de ontwikkeling van een systematiek die goed inzicht biedt in de kosten per dienst en per unit. Klanttevredenheid Het CIT zal blijvende aandacht moeten hebben voor de wensen van de klant en daar zo goed mogelijk op moeten inspelen. In de loop van 2008 zal een professioneel bureau worden ingeschakeld om een klantevredenheidsonderzoek uit te voeren. Dit kan dienen als nulmeting.
ICT-Strategiefonds In 2008 wordt een mid term review gemaakt van het ICTStrategiefonds 2005-2009 en moet een stevig begin worden gemaakt met de voorbereiding van het ICT-Strategieplan 2010-2014. Directie CIT Prof. dr. C.G.M. Sterks (Algemeen directeur) Drs. H.H.J. Wind (Adjunct-directeur)
Uitfasering News Niet altijd levert een project een nieuwe ICTdienst of -architectuur op. Ook het uitfaseren van een bestaande dienst of architectuur vraagt een doelgerichte aanpak en een
Externe ontwikkelingen Het LOFAR-project verloopt voorspoedig. Het eerste antenneveld is opgeleverd en functioneert boven verwachting. Hierdoor wordt in 2008 de verdere uitrol opgepakt waardoor er tegen het eind van 2008 ongeveer achttien velden klaar moeten zijn. Vanaf dat moment komen grote hoeveelheden astronomische data binnen. Daarmee start de waarnemingsfase met de nodige ICTondersteuning vanuit het CIT. Daarvoor moeten nieuwe afspraken worden gemaakt, inclusief de financiering daarvan. In samenhang daarmee wordt geprobeerd veel voortgang te maken met het Data Operation Center (Target) en daarvoor externe middelen aan te boren.
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
goede projectbegeleiding. Voor de uitfasering van de al enkele decennia bestaande News (NNTP)-dienst is een project gedefinieerd en in 2007 succesvol afgerond.
5.1 personeelsbeleid en scholing
5
personeel
Het personeel vormt het belangrijkste kapitaal van de nieuwe ICT-organisatie. De maatschappij en ICT in het bijzonder veranderen in hoog tempo. Er zal in de komende jaren veel aandacht zijn voor de ontwikkeling van competenties en de opleiding van de CIT-medewerkers. Tegelijk met de start van de nieuwe organisatie is vorig jaar conform de centrale richtlijnen van de RUG een begin gemaakt met de invoering van ontwikkelingsgesprekken. Hiertoe had het College van Bestuur in 2006 besloten. Deze gesprekken komen in de plaats van functioneringsgesprekken. Terwijl bij functioneringsgesprekken het accent vooral lag op de terugblik over de afgelopen periode, wordt bij een ontwikkelingsgesprek naast die terugblik systematisch gekeken naar de toekomst van een medewerker en zijn of haar vakcompetenties, inclusief concrete doelen en resultaten. Na de start van de nieuwe organisatie heeft een inventarisatie plaatsgevonden van wensen en benodigde competenties van medewerkers. Op basis hiervan is per unit een opleidingsplan opgesteld waarin veel aandacht is geweest voor (individuele) functiegerichte opleidingen. CIT-breed is aandacht besteed aan opleidingen in ITIL en Prince. Met betrekking tot de reorganisatie was er speciale aandacht voor de rol van leidinggevenden in het organisatieveranderingsproces. Naar aanleiding hiervan is gestart met de ontwikkeling van een management development-traject voor de unithoofden van het CIT.
5.2 formatie per 31 december 2007 Afdeling
aantal FTE’s
Directie
1,9
Support
6,8
CRM Werkplekdiensten Applicatiebeheer
8,8 7,3
Servicedesk Algemeen
1,0
Servicedesk Centraal
8,5
Servicedesk Zernike
14,6
Servicedesk Binnenstad
14,0
Opleidingen
4,0
HPC/V
6,4
Applicatieontwikkeling
13,9
Serverinfrastructuur
13,4
Netwerkinfrastructuur
14,8
Totaal
> 24
7,8 12,6
Dienstenontwikkeling
Algemeen
aantal FTE’s (stud. ass.)
0,9
1,4 137,2
0,9
Marc Petit ontvangt de Koninklijke onderscheiding van burgemeester Rijpstra van Tynaarlo
5.3 koninklijke onderscheiding Marc Petit In december 2007 is CIT-medewerker Marc Petit benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Tijdens een bijeenkomst in de Zernikeborg ontving hij de Koninklijke onderscheiding uit handen van burgemeester J. Rijpstra van de gemeente Tynaarlo. Marc Petit kreeg de onderscheiding voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de grootschalige computervoorzieningen van de RUG in jaren zeventig en tachtig en voor het invoeren van ICT in ontwikkelingslanden. Dit laatste deed Marc na zijn vervroegde uittreding in 1998 tot 2008.
Alumni II-project Voor het Alumnibureau van de RUG is het Alumni II-project uitgevoerd. Dit project had tot doel de bestaande Alumni-webvoorziening uit te breiden met discussiegroepen, een prikbordfunctie, verbeterde zoekmogelijkheden en dergelijke. In samenwerking met technisch specialisten van diverse CIT-afdelingen zijn de doelstellingen van dit project gerealiseerd en naar tevredenheid van het Alumnibureau afgerond.
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
Als gevolg van de reorganisatie is in 2007 een model opgesteld voor de bekostigingsstructuur van het CIT. Dit is voor een groot deel gebouwd op kostendragers en doorberekeningen van producten en diensten. Het financiële beeld voor 2007 ziet er als volgt uit.
6
financiën Resultaten k€
2007
2006
2005
CIT
RC
RC
7.638
4.994
5.981 311
Exploitatierekening CIT
Lasten Personele lasten
845
663
Apparatuur en inventaris
Huisvestingslasten
1.136
996
894
Overige lasten
4.160
3.380
4.259
13.779
10.033
11.445
4.248
4.190
4.202
Totaal lasten
Baten Rijksbijdrage Overige opbrengsten * intern
8.540
5.351
5.144
* extern
1.571
1.054
1.422
14.359
10.595
10.768
580
562
-677
Bedrijfsreserve
148
-243
-633
Bestemde reserve
-61
18
-61
87
-225
-694
Totaal opbrengsten
Resultaat
Reserves en voorzieningen
Totaal reserves
> 26
Student Laptop-project Naar aanleiding van de wens van de studentenfracties in de Universiteitsraad en het College van Bestuur van de universiteit is het Student Laptop-project uitgevoerd. Dit project had tot doel bij de start van het studiejaar 2007-2008 een aantrekkelijke laptopaanbieding voor studenten en medewerkers te realiseren. Dit in samenwerking met SURFdiensten (SURFSPOT) en met inachtneming van logistieke en financiële randvoorwaarden. Hoewel naderhand bleek dat de belangstelling voor de SURFSPOT-laptop tegenviel, is dit project door de projectleider van het CIT in samenwerking met SURFdiensten en de leverancier van de laptops succesvol uitgevoerd en afgerond. 2007
2006
2005
CIT
RC
RC
3.512
3.021
2.701
1.582
1.103
756
3
2
3
2.034
2.354
1.440
Voorraden
1
2
0
Totaal activa
7.132
6.482
4.900
3.512
3.021
2.071
87
-226
-695
797
1.021
999
2.032
1.825
850
704
841
0
0
0
7.132
6.482
4.899
Balans
Activa Vaste activa Inventaris & apparatuur Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Rek. courant Hoofdboekhouding
Passiva Eigen vermogen Eigen vermogen Reserves Apparatuurfonds Schulden Schulden Voorzieningen Overige voorzieningen Totaal passiva
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
27 <
Baron, R., D. Trzesniak, A.H. de Vries, A. Elsener, S.J. Marrink and W.F. van Gunsteren, Comparison of thermodynamic properties of coarse-grained and atomic-level simulation models. Chem. Phys. Chem. B. (2007) 452-461. Bouma, G., I. Fahmi, J. Mur, G. van Noord, L. van der Plas and J. Tiedemann, Linguistic Knowledge and Question Answering. In: Traitement Automatique des Languages 46 (3)/2005. Pages 15--39. Appeared in 2007. Bouma, G., I. Fahmi, J. Mur, G. van Noord, L. van der Plas and J. Tiedemann, Using Syntactic Knowledge for QA. In: Evaluation of Multilingual and Multi-modal Information Retrieval. Lecture Notes in Computer Science 4730/2007. Springer. pp 318--327.
7
publicaties HPC/V
Bouma, G. and G. Kloosterman, Mining Syntactically Annotated Corpora using XQuery. Proceedings of the Linguistic Annotation Workshop (ACL 07). Prague 2007. Bouma, G., G. Kloosterman, J. Mur, G. van Noord, L. van der Plas and J. Tiedemann, Question Answering with Joost. at CLEF 2007, CLEF 2007 Working Notes.
Recent onderzoek waarbij gebruik is gemaakt van HPC/V-faciliteiten. De onderwerpen variëren van quantum mechanica, moleculair dynamica, sterrenkunde, genetica, biofysica tot bedrijfskunde
Bulacu, M. and L. Schomaker, Text-independent writer identification and verification using textural and allographic features, IEEE Trans. on Pattern Analysis and Machine Intelligence (PAMI), Special Issue - Biometrics: Progress and Directions, IEEE Computer Society, vol. 29, no. 4, 701-717, April 2007. Droege, M., Cartesian grid methods for turbulent flow simulation in complex geometries. PhD thesis, University of Groningen (2007). Fu, J., M.A. Swertz, J.J.B. Keurentjes and R.C. Jansen, MetaNetwork: a computational protocol for the genetic study of metabolic networks. Nature Protocols 2:685-694, 2007. Helder, J. and R.W.C.P. Verstappen, On restraining the convective subgrid-scale production in Burgers' equation. In: Advances in Turbulence XI, Springer Proceedings in Physics, Vol 117 (2007) 737. Helder, J. and R.W.C.P. Verstappen, On restraining convective subgrid-scale production in Burgers' equation. In: Proc. 9th ICFD Conf. Numer. Methods Fluid Dyn., Reading (2007) paper 40.
> 28
Keurentjes, J.J.B., J. Fu, I.R. Terpstra, J.M. Garcia, G. van den Ackerveken, L.B. Snoek, A.J.M. Peeters, D. Vreugdenhil, M. Koornneef and R.C. Jansen, Regulatory Network Construction in Arabidopsis using genome-wide gene expression QTLs. PNAS 104:1708-1713, 2007. Knecht, V. and S.J. Marrink, Molecular dynamics simulations of lipid vesicle fusion in atomic detail. Biophys. J., 92 (2007) 4254 - 4261. Kort, A.J.A., R.W.C.P. Verstappen, F.W. Wubs and A.E.P. Veldman, Symmetry-preserving discretizations for local grid refinement. In: Progress in Turbulence 2, Springer Proceedings in Physics, Vol 109 (2007) 4 pags. Leontiadou, H., A.E. Mark and S.J. Marrink, Ion transport across transmembrane pores. Biophys. J., 92 (2007) 4209 4215. Marrink, S.J., H.J. Risselada, S. Yefimov, D.P. Tieleman, A.H. de Vries, The MARTINI forcefield: coarse grained model for biomolecular simulations. J. Phys. Chem. B 111 (2007) 7812-7824. Maurits, N.M., E. Loots and A.E.P. Veldman, The influence of vessel wall elasticity and peripheral resistance on the flow wave form in the carotidartery: a CFD model compared to in-vivo ultrasound measurements. J. Biomech. 40 (2007) 427-436. Niet, A.C. de, Solving large linear systems in an implicit thermohaline ocean model. PhD thesis, University of Groningen (2007). Niet, A.C. de and F.W. Wubs, Two preconditioners for saddle point problems in fluid flows. Int. J. Numer. Meth. Fluids 54 (2007) 355-377. Niet, A.C. de, F.W. Wubs, H.A. Dijkstra and A. Terwisscha van Scheltinga, A tailored solver for bifurcations analysis of ocean-climate models. J. Comput. Phys. 227 (2007) 654679. Noord, G. van, Using Self-Trained Bilexical Preferences to Improve Disambiguation Accuracy. In: Proceedings of the Tenth International Conference on Parsing Technologies. IWPT 2007, Prague. Pages 1--10. Periole, X. and A.E. Mark, Convergence and sampling efficiency in replica exchange simulations of peptide folding in explicit solvent. J. Chem. Phys. 126 (2007) 014903.
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
Periole, X., T. Huber, S.J. Marrink and T.P. Sakmar, G protein-coupled receptors self-assemble in dynamics simulations of model bilayers. J. Am. Chem. Soc. 129 (2007) 10126-10132. Periole, X., M. Vendruscolo and A.E. Mark, Molecular dynamics simulations from putative transition states of spectrin SH3 domain. Proteins 69 (2007) 536-550. Piñeiro, Á., X. Banquy, S. Pérez-Casas, E. Tovar, A. García, A. Villa, A. Amigo, A.E. Mark, and M. Costas, On the characterization of host-guest complexes. Surface tension, calorimetry and molecular dynamics of cyclodextrins with a non-ionic surfactant. J. Phys. Chem. B. 111 (2007) 43834392. Siwko, M.E., S.J. Marrink, A.H. de Vries, A. Kozubek, A.J.M. Schoot Uiterkamp and A.E. Mark, Does isoprene protect plant membranes from thermal shock? A molecular dynamics study. Biochimica et Biofysica Acta 1768 (2007) 198-206. Van den Bogaart, G., N. Hermans, V. Krasnikov, A.H. de Vries, and B. Poolman, On the decrease in lateral mobility of phospholipids by sugars. Biophysical Journal 92 (2007) 1598-1605. Veldman, A.E.P., J. Gerrits, R. Luppes, J.A. Helder and J.P.B Vreeburg, The numerical simulation of liquid sloshing on board spacecraft. J. Comput. Phys. 224 (2007) 82-99. Verstappen, R.W.C.P., Symmetry-preserving regularization modeling of turbulent channel flow. In: Progress in Turbulence 2, Springer Proceedings in Physics, Vol 109 (2007). Verstappen, R.W.C.P., On the inertial range of symmetrypreserving regularization models for turbulent flow. In: Proc. 6th Int. Cong. Indust. Appl. Math. ICIAM07, ETH Zurich (2007) paper 692. Verstappen, R.W.C.P., On restraining the production of small scales of motion in a turbulent channel flow. Computers and Fluids, available online DOI:10.19016 / j.compfluid.2007.01.013. Villa, A., H. Fan, T.A. Wassenaar and A.E. Mark, How sensitive are nanosecond molecular dynamics simulations of proteins to changes in the force field? J. Phys. Chem. B. 111 (2007) 6015-6025.
29 <
Wemmenhove, R., R. Luppes, T. Bunnik and A.E.P. Veldman, Numerical simulation and model experiments of sloshing in LNG tanks. Comp. Meth. in Marine Eng.: MARINE 2007, Barcelona (2007). Wemmenhove, R., R. Luppes, A.E.P. Veldman and T. Bunnik, Numerical simulation of sloshing in LNG tanks with a compressible two-phase model. In: Proc. OMAE 2007, San Diego (2007) Paper 29294. Wieling, M., M.J. Nederhof and G. van Noord, Parsing Partially Bracketed Input. In: CLIN 2005. Proceedings of the 16th Meeting of Computational Linguistics in the Netherlands. Pages 1--16. Wubs, F.W., A.C. de Niet and J. Thies, Preconditioning of ocean model equations. In: Proc.2007 Int. Conf. on Preconditioning Techniques for Large Sparse Matrix Problems in Scientific and Industrial Applications, Toulouse (2007) 91-93.
> 30
colofon
redactie fotografie
Kristien Piersma Eileen Blackmore, Blackmore Media Hans van Dijk Vincent Hoekzema Gerhard Lugard Kristien Piersma Jim Robot, Facilitair Bedrijf RUG
vormgeving druk
donald smits centrum voor informatie technologie
>
jaarverslag 2007
Marcel Zinger, Facilitair Bedrijf RUG GrafiMedia, Facilitair Bedrijf RUG
31 <
Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie bezoekadres
De Zernikeborg Nettelbosje 1 9747 AJ Groningen
postadres
Postbus 11044 9700 CA Groningen
telefoon
050 363 92 00
fax
050 363 34 06
email internet
> 32
[email protected] www.rug.nl/cit