Jaarverslag 2013 Directieverslag en jaarrekening
Bestuursverslag 2013
Datum: 12 december 2014 Versie definitief Goedgekeurd door de RvT op 4 december 2014 Vastgesteld door de RvB op 12 december 2014
1
Inhoudsopgave
1.
Uitgangspunten van de verslaglegging
3
2.
Voorwoord Raad van Toezicht
4
3.
Voorwoord Raad van Bestuur
5
4. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Algemene informatie Missie en visie Meerjarenbeleid en doelstellingen Structuur en organisatie Kernactiviteiten en kerncijfers Samenwerkingsrelaties en deelnemingen
6 6 6 8 9 11
5. 5.1 5.2 5.3 5.4
Bestuur, toezicht en medezeggenschap Governancecode Raad van Bestuur Raad van Toezicht Medezeggenschapsstructuur
15 15 17 18 23
6. 6.1 6.2 6.3 6.4
Risicomanagement, kwaliteit en veiligheid Integraal risicosysteem Bedrijfsvoeringsrisico’s Kwaliteit en veiligheidsbeleid Rampen opvang Plan (ZiROP)
24 24 26 27 28
7. 7.1 7.2
Financiële analyse Enkelvoudige jaarrekening Analyse balans Analyse resultatenrekening
30 30 31
8. 8.1 8.2 8.3 8.4
Maatschappelijke aspecten van ondernemen Milieu Werkgeverschap Onderzoek, opleiding en ontwikkeling Maatschappij
33 33 33 34 35
9.
Toekomstige ontwikkelingen
38
Bijlage 1
Afkortingenlijst
40
2
1.
Uitgangspunten van de verslaglegging
Tabel 1: Algemene identificatiegegevens
Naam verslagleggende rechtspersoon Rechtsvorm Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Identificatienummer NZa Nummer KvK E-mailadres Internet
Stichting Ziekenhuis Amstelland Stichting Laan van de Helende Meesters 8 1186 AM Amstelveen 020 – 755 7000 Categorie 10, ziekenhuizen; nr. 1300 41197638
[email protected] www.ziekenhuisamstelland.nl
Met het per 1 januari 2013 vervallen van de bepalingen inzake het jaarverslag in de Regeling verslaglegging WTZi, geldt voor de verantwoording van ziekenhuizen nu dat een verplichting tot het jaarverslag via de algemene bepalingen wordt geregeld. Ziekenhuis Amstelland meent dat, gelet op het maatschappelijk karakter, op grond van diverse weten regelgeving en op basis van Corporate Governance, op haar een verplichting rust om verantwoording af te leggen aan de verschillende belanghebbenden binnen en buiten het ziekenhuis. Met dit bestuursverslag 2013 legt de Stichting Ziekenhuis Amstelland verantwoording af aan haar belanghebbenden over het gevoerde beleid in het verslagjaar en over de in dat jaar behaalde prestaties. De onderdelen die in Digi-MV worden verantwoord, worden niet meer beschreven in dit verslag. Door de toegenomen complexiteit van het financieringssysteem binnen de ziekenhuiszorg, gaat het bepalen van de jaaromzet met meer onzekerheden gepaard dan voorheen. In een regulier jaar dienen ziekenhuizen voor 1 juni de jaarrekening te deponeren. Echter door de landelijke onzekerheid hebben accountants aangegeven de Nederlandse ziekenhuizen op dat moment niet van een goedkeurende verklaring bij de jaarrekening te kunnen voorzien. De Stichting Ziekenhuis Amstelland heeft uitstel aangevraagd voor het vaststellen en deponeren van de jaarrekening. Tussen juni en december 2014 heeft het ziekenhuis een zelfonderzoek gedaan naar de gedeclareerde omzet conform landelijk opgestelde controleprotocollen en hierover overeenstemming bereikt met zorgverzekeraars. Bovendien is er uitspraak gedaan door de NZa op het bezwaar op de voorlopige toekenning van het schaduwbudget. Op 5 december 2014 heeft Ziekenhuis Amstelland de definitieve beschikking van de NZa over de hoogte van het schaduwbudget ontvangen. De uitkomsten hiervan zijn verwerkt in deze jaarrekening. De betekenis van de definitieve beschikking wordt nog bestudeerd en bekeken zal worden of hierop vervolgstappen ondernomen zullen worden. Het bestuursverslag is onder voorbehoud van geplaatste opmerkingen goedgekeurd door de Raad van Toezicht op 4 december 2014 en de definitieve versie is vastgesteld door de Raad van Bestuur op 12 december 2014. 12 december 2014
3
2.
Voorwoord Raad van Toezicht
De kosten van de gezondheidszorg in ons land blijven een voortdurend punt van aandacht mede gelet op het feit dat zij tot de collectieve lasten worden gerekend en het vrijwel zeker is dat zij door de demografische ontwikkelingen en de ontwikkeling van de medische technologie zullen blijven stijgen. Daarnaast worden er steeds hogere eisen gesteld aan de kwaliteit van de zorg en neemt de mondigheid van de patiënten toe waarbij ook de dienstverlening aan de patiënt/cliënt hoog op de agenda staat. Deze ontwikkelingen zijn deels positief en deels negatief te noemen. Zeker is dat zij hun weerslag hebben op het ziekenhuis bedrijf en ook aan Ziekenhuis Amstelland niet ongemerkt voorbij gaan. De enige zekerheid die bestaat is dat dingen zullen blijven veranderen. Daarom is het belangrijk om een visie op de toekomst te ontwikkelen met daaraan verbonden scenario’s en een inventarisatie van de risico’s. Ziekenhuis Amstelland richt zich in dit kader op laag complexe zorg met een hoog volume en op chronische ziekten. In het kader van de concentratie en spreiding van de zorg zou het goed zijn indien het sinds lang ingezette beleid van de overheid en de zorgverzekeraars van verschuiving van de tweede naar de eerste lijn aangevuld wordt met een beleid van verschuiving van de derde lijn naar de tweede lijn. Het ziekenhuis voelt daarom een nadrukkelijke verbondenheid met de eerste lijn en werkt met het academisch ziekenhuis van de VU nauw samen indien het gaat om complexe zorg. Niet genoeg benadrukt kan worden dat het ziekenhuis een bedrijf is waarin een ieder zijn/haar bijdrage moet leveren om de organisatie op een goede manier te laten functioneren. De Raad van Toezicht hecht daarom groot belang aan goede verhoudingen binnen de organisatie met respect voor een ieders verantwoordelijkheid. In dit kader willen wij specifiek de problematiek rond de specialistenhonoraria noemen die met name in 2015 opgelost moet zijn. Wij hopen dat er een oplossing gevonden wordt zonder dat de goede relaties daardoor verstoord raken. Een uitgebreid verslag met betrekking tot de samenstelling, werkwijze etc. van de Raad van Toezicht vindt u in hoofdstuk 5.3 van dit verslag. Namens de Raad van Toezicht,
drs. R.H.M. Hendriks voorzitter
4
3.
Voorwoord Raad van Bestuur
In dit bestuursverslag geven wij u een overzicht van het organisatieprofiel van Ziekenhuis Amstelland en gaan wij in op de belangrijkste gebeurtenissen en resultaten in het jaar 2013. Het jaar waarin Ziekenhuis Amstelland als eerste ziekenhuis in Nederland een gouden milieukeurmerk ontvangt en het jaar waarin het ziekenhuis op de 16e plaats uit de top 100 ‘Beste werkgevers’ rolt. Resultaten om trots op te zijn, omdat het laat zien dat Ziekenhuis Amstelland er in slaagt om een interne organisatiestructuur en -cultuur te borgen waarin duurzaamheid, vitaliteit en tevreden medewerkers centraal staan. Dat zijn belangrijke bouwstenen die bijdragen aan het realiseren van onze missie, namelijk het eerst aangewezen algemene ziekenhuis voor de regio Amstelland te zijn, ‘aangenaam dichtbij’. Uit het eind 2013 gehouden imago-onderzoek door Newcom komt naar voren dat de positie van Ziekenhuis Amstelland verder verstevigd is binnen de regio, dat de kernwaarden worden herkend en dat de aanbevelingsbereidheid verder is gestegen ten opzichte van het eerste imago-onderzoek gehouden in 2010. In het huidige tijdperk binnen de gezondheidszorg, dat zich kenmerkt door een veelheid aan veranderingen, is het van belang een bestendige en duidelijke koers te varen. Wij denken dat wij daar goed in slagen en dat het ziekenhuis inmiddels een duidelijk profiel heeft dat zich kenmerkt door het leveren van uitstekende medische en verpleegkundige zorg in de veelvoorkomende diagnoses. Voor de hoogcomplexe en zeldzame ziektebeelden bestaan nauwe samenwerkingsrelaties met de ziekenhuizen om ons heen. De druk om in het kader van spreiding en concentratie, het functieprofiel van het ziekenhuis nog verder aan te scherpen wordt verhoogd. Maar Ziekenhuis Amstelland zou Ziekenhuis Amstelland niet zijn als we werken aan onze toekomst op basis van onze eigen inzichten. Natuurlijk met oog voor de maatschappelijke realiteit. Via de gesprekken die we gedoopt hebben met de werknaam ‘ZHA 2.0’, werken we gezamenlijk met de medische staf aan onze toekomst. Wij geven daarbij aandacht aan de bestaande en de gewenste toekomstige positionering en bespreken dit met zorgverzekeraars. Een belangrijk onderdeel in de profilering is de ouder wordende patiënt. Wij zijn dan ook verheugd dat we in oktober het Behandel Adviescentrum Ouderengeneeskunde hebben kunnen openen, in samenwerking met de sectie interne geneeskundeouderengeneeskunde van het VUmc. Een lang gekoesterde wens is daarmee in vervulling gegaan. En dit in nauw overleg met de huisartsen en de verpleeghuiszorg in de regio. Wij verwachten dat dit specialisme zich in de komende jaren verder zal uitbreiden, gezien de vergrijzing van de bevolking in onze regio. Kwaliteit van de patiëntenzorg en de werkwijze van de interne organisatie moet in toenemende mate via certificering en protocollering worden aangetoond. Op 18 januari 2013 werd het behalen van de NIAZ-accreditatie bekend gemaakt. Met de uitreiking van het certificaat op 12 maart werd gevierd dat na een fikse inspanning en inzet van velen dit traject met goed gevolg doorlopen en beloond is. En nu de kunst om dit niet alleen vast te houden maar ook verder uit te bouwen, want het leveren van kwalitatief hoogstaande patiëntenzorg voor de regio Amstelland, de expats in de regio en Joods Nederland is ons primaire doel. Ziekenhuis Amstelland heeft een goed en inspannend jaar achter de rug. De Raad van Bestuur drukt hierbij graag zijn waardering uit voor de inzet van velen aan dit resultaat. drs. J.M.J. Moors, voorzitter Raad van Bestuur drs. J.C. Broertjes, lid Raad van Bestuur
5
4.
Algemene informatie
4.1
Missie en visie
Missie: wat is onze bestaansgrond? Ziekenhuis Amstelland is het eerst aangewezen algemene ziekenhuis voor de inwoners van de regio Amstelland (Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn, Ouder-Amstel) en voor de joodse bevolkingsgroep in Nederland. Er wordt medisch specialistische diagnostiek, behandeling en verzorging van hoogwaardige kwaliteit geleverd door gemotiveerde medewerkers met een grote klantgerichtheid. De wensen en behoeften van onze omgeving staan hierbij centraal. Visie: wat streven wij na? Ziekenhuis Amstelland blinkt uit in de hoogvolume en laagcomplexe acute & intensieve en electieve zorg. Daarnaast staat de chronische zorg hoog in het vaandel en zijn de relaties met huisartsen en andere verwijzers van eminent belang. Ziekenhuis Amstelland is aangenaam dichtbij voor alle inwoners in de regio, dat betekent dat Ziekenhuis Amstelland als regionaal ziekenhuis een netwerkfunctie heeft waardoor de patiënt snel op de juiste plek is. Daarnaast hanteren wij belangrijke kernwaarden in onze organisatie. Deze omschrijven hoe we om willen gaan met patiënten, verwijzers, verzekeraars, andere partijen en met elkaar. Deze kernwaarden zijn respect, integer, collegiaal, professioneel en positief kritisch. Deze kernwaarden worden binnen het in 2013 gestarte meerjarenprogramma ‘de 5 B’s van klantgericht & collegiaal’ verstevigd en bestendigd.
4.2
Meerjarenbeleid en doelstellingen
Het strategische beleid voor de periode 2012-2014 voor Ziekenhuis Amstelland speelt zich af op vier belangrijke pijlers, die zich in het kader van zowel kwalitatieve als kwantitatieve groei in verbondenheid met elkaar verhouden, uiteindelijk leidend tot een Ziekenhuis Amstelland (vijfde pijler) met een profiel gereed voor de toekomst.
Figuur 1: pijlers strategisch beleidsplan 2012-2014
Pijler 1. Klantgericht Ongewijzigd is het streven van Ziekenhuis Amstelland om het meest klantgerichte ziekenhuis van de regio te zijn, door het bieden van menselijke maat, korte lijnen, vriendelijke en specialistische bejegening en hoge service. Klantbehoud en klantloyaliteit zijn belangrijke elementen. Medewerkers dienen zich voortdurend bewust te zijn van het feit 6
dat zij het gehele ziekenhuis vertegenwoordigen in de contacten met de patiënt en diens sociale netwerk. Naast het sociale netwerk, is de mening van de huisarts van grote waarde in de wijze waarop patiënten zich richten op een bepaald ziekenhuis. De goede relatie met de huisartsen en ook verloskundigen is van evident belang. Pijler 2. Aantrekkelijk Ziekenhuis Amstelland is naast een klantgericht ziekenhuis, een aantrekkelijk ziekenhuis voor zorgverzekeraars, omdat het zich kostenconcurrerend opstelt. Ziekenhuis Amstelland kan zich naar zorgverzekeraars profileren met een goede prijs-kwaliteit verhouding. Door het maken van de juiste keuzes in de productportfolio en door het hanteren van differentiatie in het zorgaanbod, kan Ziekenhuis Amstelland de algemene ziekenhuiszorg tegen gunstigere verkoopprijzen aanbieden dan de grotere centra in de regio. Ziekenhuis Amstelland is tevens een aantrekkelijke werkgever, zowel voor bestaande medewerkers als voor nieuwe medewerkers. Duurzame inzetbaarheid en vitaliteit zijn belangrijke speerpunten in het beleid. Pijler 3. Gezond Een gezond ziekenhuis kan rekenen op het vertrouwen van de stakeholders. De afgelopen beleidsperiode is geïnvesteerd in het verder vormgeven en verstevigen van de interne structuren. In de komende beleidsperiode zal de aandacht met name liggen bij het verankeren van de interne structuren en relaties. Kernelementen hierbij zijn ondernemerschap (efficiënter processen, klantgerichtere werkwijze en vernieuwende producten), resultaatgerichtheid (scherp geformuleerde doelen, op efficiënte en doortastende wijze behalen van deze doelen) en het hebben van een organisatiecultuur waarbinnen men elkaar kan en mag aanspreken. Tevens hoort bij een gezond Ziekenhuis Amstelland dat de juiste keuzes ten aanzien van het functieprofiel zijn gemaakt. Ziekenhuis Amstelland beschikt over een functionerend kwaliteits- en veiligheidssysteem, zodat risico’s in de zorgverlening tijdig worden ontdekt en kunnen worden ondervangen. Ook informatieveiligheid behoort hier nadrukkelijk toe. Alle medewerkers en medisch specialisten zijn onderdeel van dit systeem en dienen zich daarvan bewust te zijn. Integraal risicomanagement wordt in toenemende mate van belang voor het behoud van een gezonde organisatie. Pijler 4. Georganiseerd De methodieken TOC en LEAN ter verbetering van de logistieke processen en het capaciteitsbeheer zijn geborgd in de organisatieprocessen en het is zaak dit te blijven monitoren. Met de wijzigingen in wet- en regelgeving ontstaan nieuwe kansen om samenwerkingsrelaties aan te gaan met de verpleeg- en verzorgingshuizen in de regio. De eerstelijns zorgaanbieders worden door Ziekenhuis Amstelland primair gezien als preferente partner. Ook is de samenwerking met omliggende ziekenhuizen van belang. Als het gaat om de synergie in de keten algemene - academische ziekenhuiszorg is VUmc de preferente partner. Daar waar gezocht wordt naar een aanvulling op of versteviging binnen de algemene ziekenhuiszorgfuncties, werkt Ziekenhuis Amstelland ook samen met andere ziekenhuizen. De wijze van organisatie van de zorg vormt de komende beleidsperiode een onderwerp van discussie. Mede in relatie tot de discussie over volume en kwaliteit, dient onderzocht te worden of het de voorkeur verdient bepaalde specialismen of ingrepen buiten de reguliere stichtingsvorm te organiseren, en deze te organiseren via zelfstandige onderdelen die facilitair worden ondersteund door het ziekenhuis. Door de komst van integrale tarieven en de wijzigingen in fiscale wetgeving zal de relatie tussen het ziekenhuis en de vrij gevestigd medisch specialisten gaan wijzigen. Het is zaak hierover tijdig het gezamenlijke gesprek aan te gaan.
7
Pijler centraal. ZHA 2.0 In de beleidsperiode is een visie op ZHA 2.0 ontwikkeld, gericht op een toekomstbestendig profiel voor Ziekenhuis Amstelland. Aan de hand van drie patiëntenstromen 1) acute zorg 2) electieve zorg en 3) chronische zorg en ouderen is een beschrijving opgesteld van het gewenste profiel voor Ziekenhuis Amstelland en de acties die daarvoor nodig zijn in de komende vijf jaar.
4.3
Structuur organisatie
Ziekenhuis Amstelland is een algemeen ziekenhuis dat beschikt over een toelating tot IMSZtype 2 (Instelling voor Medisch-Specialistische Zorg type 2) volgens de bepalingen in de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi). Tevens beschikt het ziekenhuis over AWBZ-toelating (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) ten behoeve van het leveren van ‘tijdelijk ziekenhuisverblijf’ (verkeerde bed). Het ziekenhuis is juridisch vormgegeven in een stichting, genaamd Stichting Ziekenhuis Amstelland. De statutaire zetel is gevestigd in Amstelveen. 4.3.1 Besturingsmodel Ziekenhuis Amstelland kent als bestuursorganen een Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur bestaat uit twee personen, een voorzitter en een lid. Er is een reglement Raad van Bestuur. Het reglement is eind 2010 geactualiseerd conform de vernieuwde Zorgbrede Governance Code (ZGC) en door de Raad van Toezicht vastgesteld. De leden van de Raad van Bestuur hebben een onderlinge verdeling van aandachtsvelden, waarbij ervoor gekozen is geen strikte scheiding van aandachtsgebieden tussen bedrijfsvoering en zorg te hanteren. Onderwerpen die het algemeen (strategisch) organisatiebeleid raken (zoals samenwerking, zorgvernieuwing, organisatieontwikkeling) worden afgestemd in gezamenlijke verantwoordelijkheid. Op het besturen door de Raad van Bestuur wordt toegezien door de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht bestond ultimo 2013 uit zeven leden. De voorzitter van de Raad van Bestuur heeft als aandachtsgebieden het financieeleconomische beleid, Personeel & Organisatie (P&O), huisvesting, Care4ICT, VsapGZ, facilitair beleid en Bestuurs- en Beleidsondersteuning, expats en de Japandesk. Daarnaast voert de voorzitter namens het ziekenhuis overleg met de directie van het Medisch Diagnostisch Centrum Amstelland. De voorzitter is verantwoordelijk voor de bewaking van de joodse identiteit van het ziekenhuis. Tevens is de voorzitter verantwoordelijk voor het informatieveiligheidsbeleid. De voorzitter onderhoudt de formele contacten met de Ondernemingsraad (OR). Het lid Raad van Bestuur heeft als aandachtsgebieden de zorggroepen Snijdend en Beschouwend, het medisch beleid, het integrale kwaliteits- en veiligheidsbeleid, medische technologie, Informatietechnologie, klachten, aansprakelijkheid, contacten met de huisartsen/verloskundigen en Langerhuize. Het lid Raad van Bestuur onderhoudt de formele contacten met de Cliëntenraad. De formele contacten met de Medische Staf worden onderhouden door de voltallige Raad van Bestuur. De hoofdprincipes van de besturing zijn gebaseerd op oriëntatie op de patiënt, betrokkenheid van de medisch specialist bij het ziekenhuisproces en -management, integrale decentrale managementverantwoordelijkheid en een platte organisatiestructuur. Er wordt gebruik gemaakt van de planning- & controlcyclus als besturingsinstrument. 4.3.2 Organisatiestructuur Ultimo 2013 ziet de organisatiestructuur er als volgt uit.
8
Figuur 2: Organogram Ziekenhuis Amstelland ultimo 2013
4.4
Kernactiviteiten en kerncijfers
4.4.1 Kernactiviteiten Ziekenhuis Amstelland is een algemeen ziekenhuis voor de regio Amstelland en heeft een bovenregionale functie voor de joodse bevolkingsgroep in Nederland. Ziekenhuis Amstelland levert medisch specialistische zorg, beschikt over een Spoedeisende Hulp en een Intensive Care. Tabel 2: Specialismen Ziekenhuis Amstelland Specialismen Anesthesiologie Cardiologie Chirurgie Oncologie Traumatologie Vaatchirurgie Dermatologie Farmacologie Gynaecologie/Verloskunde Interne geneeskunde Endocrinologie Hematologie
Longziekten Maag- darm en leverziekten Medische microbiologie* Mond-, kaak- en aangezichtschirurgie Neurochirurgie (i.s.m. Slotervaartziekenhuis) Neurologie Nucleaire geneeskunde (i.s.m. VUmc) Oogheelkunde Orthopedie Pathologie* Pijngeneeskunde Plastische chirurgie (i.s.m. VUmc sinds 2014) 9
Specialismen Intensive care geneeskunde Oncologie Keel-, Neus en Oorheelkunde Kindergeneeskunde Klinische chemie (i.s.m. Medisch Diagnostisch Centrum Amstelland) Klinische genetica (i.s.m. VUmc) * d.m.v. detachering/consultatieve dienstverlening.
Psychiatrie (i.s.m. GGZ inGeest) Radiologie Reumatologie (i.s.m. Reade) Revalidatie (i.s.m. Reade) Urologie
Tabel 3: Kerncijfers Kerngegevens Capaciteit Aantal beschikbare bedden (klinische en dag/deeltijdbehandeling) op 31 december Personeel Aantal fte personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten op 31 december Aantal medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) op 31 december Aantal fte medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) op 31 december
Aantal/bedrag 255 650 88 63
In het verslagjaar golden er geen vergunningen op grond van artikel 2 en 8 WBMV (Wet Bijzondere Medische Verrichtingen). Dit betekent dat in Ziekenhuis Amstelland geen bijzondere medische verrichtingen plaatsvinden die een specifieke vergunning vragen. 4.4.2 Werkgebied Ziekenhuis Amstelland hanteert als globale aanduiding van het primaire werkgebied het gebied begrensd door Amsterdam-Buitenveldert en de provinciegrens met Zuid-Holland, en van de Ringvaart in het westen tot de Amstel in het oosten. Ziekenhuis Amstelland betrekt zijn patiënten voornamelijk uit de gemeenten Amstelveen, Uithoorn, Aalsmeer en OuderAmstel, vanuit deze laatste gemeente voornamelijk Ouderkerk a/d Amstel. Daarnaast komen patiënten uit Amsterdam-Buitenveldert, Amsterdam-Zuid en Abcoude. De meest recente gegevens over de adherentie van het ziekenhuis betreffen het jaar 2013. Het totale verzorgingsgebied telt ongeveer 160.000 inwoners en zal waarschijnlijk nog groeien naar tot 170.000 inwoners in de komende jaren. Het beleid van de laatste jaren is gericht geweest op het streven om binnen de regio een sterkere positie op te bouwen en daarmee uit te groeien tot de primaire leverancier van algemene ziekenhuiszorg, wat een feitelijke adherentie van ongeveer 110.000 tot 115.000 inwoners impliceerde. Dit streven is inmiddels behaald. Tabel 4a: Ontwikkeling adherentie (absolute aantallen) Kliniek + Dagverpleging (K+D)
Poliklinisch
2013 2012 2011 2010 2013 2012 2011 2010
Tabel 4b: Ontwikkeling marktaandelen werkgebied Adherentie Amstelveen (absoluut) K+D 2013 107.728 57% 2012 107.849 58% 2011 103.801 57% 2010 96.833 53% Poliklinisch 2013 114.084 61% 2012 113.391 61% 2011 110.463 60% 2010 106.465 59%
Adherentie (absoluut) 107.728 107.849 103.801 96.833 114.084 113.391 110.463 106.465
OuderAmstel 40% 40% 39% 35% 40% 40% 40% 39%
Uithoorn
Aalsmeer
59% 60% 58% 55% 65% 66% 64% 61%
46% 45% 44% 40% 50% 60% 49% 46% 10
4.5
Samenwerkingsrelaties en deelnemingen
Mede vanwege de omvang en de positie in de regio, werkt Ziekenhuis Amstelland nauw samen met diverse partijen. Het ziekenhuis streeft er naar om door samenwerking een zorgnetwerk te laten ontstaan, waarmee de patiënt het beste gediend wordt. In het ‘Communicatiebeleid Belanghebbenden’ van het ziekenhuis staat weergegeven op welke wijze het bestuur de dialoog met de belanghebbenden vorm heeft gegeven. Hierna volgt een overzicht van belanghebbenden waarmee Ziekenhuis Amstelland een relatie heeft (onder andere in de vorm van een samenwerkingsovereenkomst) en de visie, dan wel ontwikkelingen in 2013. Tabel 5. Belanghebbenden en samenwerkingspartners Partners Onderwerp
VUmc
Slotervaart ziekenhuis
OVK
Zorginhoudelijk 2e en 3e lijn Op een aantal terreinen bestaat structurele Ja samenwerking (medische oncologie, interneouderengeneeskunde, vaatchirurgie, kindergeneeskunde, plastische chirurgie, nucleaire geneeskunde, klinische genetica, uitbesteding PA onderzoek). Er is regulier bestuurlijk overleg tussen de Raden van Bestuur. Samenwerking op het gebied van de opvang van acute patiënten in de avond en nacht. Samenwerking met de neurochirurgen ten Ja behoeve van de uitvoering van de herniachirurgie.
Spaarne ziekenhuis
Samenwerking op het gebied van de plastische chirurgie bij directe mamma reconstructies.
Ja
St. Antoniusziekenhui s
Samenwerking op het gebied van de medische microbiologie.
Ja
Joods Zorgcircuit
Samenwerkingsverband tussen een zestal zorginstellingen in Nederland met een joodse signatuur om een totaal zorgaanbod te realiseren.
Ja
Zonnehuis-groep Amstelland
Tweejaarlijks bestuurlijk overleg betreffende samenwerking op het terrein van palliatieve zorg, reactivering en technische verpleegkundige thuiszorg. Het ziekenhuis neemt tevens deel in de CVA-zorgketen van Zonnehuisgroep Amstelland en het project vroegtijdige onderkenning dementie. Samenwerking op gebied van infectiepreventie. Mesoproject orthopedie (opgezegd per 1 januari 2013) en afspraken doorstroom. Samenwerking op gebied van infectiepreventie.
Nee
Osira/Amstel-ring (verpleeg-huis Groenelaan)
Ja
Visie / ontwikkelingen 2013
Het VUmc is onze preferente samenwerkingspartner voor complexe, topklinische en academische zorg. Met deze instelling bestaan de meest intensieve institutionele samenwerkingsverbanden op het terrein van de curatieve zorg. In 2013 is een nieuwe raamovereenkomst voorbereid, die in februari 2014 werd getekend. De neurochirurgie wordt sinds eind 2011 ingevuld door Slotervaartziekenhuis. In 2013 is de onderlinge samenwerking op het gebied van de ambulante kindergeneeskunde uitgewerkt. In 2014 zal hierover besluitvorming volgen. Eind 2013 is deze samenwerking beeindigd. Vanwege de strategische samenwerking op het gebied van de oncologie met VUmc wordt in 2014 een samenwerking met de plastisch chirurgen VUmc aangegaan. Sinds 1 januari 2013 wordt de medische microbiologie uitgevoerd door de maatschap microbiologie van het St. Antoniusziekenhuis Nieuwegein. Na een aanbesteding is een overeenkomst aangegaan voor de duur van 3 jaar. Voornamelijk bestuurlijke samenwerking ter versterking van de Joodse identiteit. Of verdergaande functionele samenwerking mogelijk zou zijn, is in 2013 onderzocht. Uitkomst was dat verticale samenwerking minder voor de hand was, maar dat men elkaar dient vast te houden op identiteit. Samenwerking is van groot belang voor goede doorstroom van verpleeghuispatiënten in het bijzonder wat betreft de neurologie, de geriatrische revalidatie en de palliatieve zorg.
Samenwerking is van groot belang voor doorstroming verpleeghuispatiënten, in het bijzonder orthopedische patiënten. Vanwege verandering financiering was overeenkomst niet meer nodig. Keuze 11
Partners
ROAZ
Onderwerp
OVK
Regionaal overleg acute zorgketen. In dit overleg maken de acute zorgpartners afspraken over samenwerking in de acute zorg. Samenwerking ten behoeve van de inrichting van de revalidatiegeneeskundige en reumatologische zorg, te weten consulten en spreekuren.
Ja
GGZ InGeest
Samenwerking op gebied van de crisisdienst en consultatieve psychiatrie.
Ja
Opvoedpoli
Samenwerking op het gebied van de kinderpsychologie
Ja
Beter Horen
Samenwerking op het gebied van audiologisch onderzoek.
Ja
Niercentrum aan de Amstel
Samenwerking op het gebied van de dialyse en nefrologie. Het niercentrum is een joint venture van Carenalis en VUmc.
Ja
Fysiotherapie Amstelland
Samenwerking levering van fysiotherapeutische zorg in het ziekenhuis.
Ja
Diëtheek
Samenwerking op het gebied van de levering van eerstelijns diëthiek in Ziekenhuis Amstelland.
Ja
Reade
Huisartsen
Eerste lijn Er vindt tweemaandelijks bestuurlijk overleg plaats tussen de voorzitter van de Huisartsenvereniging Amstelland (HVA), de voorzitter Medische Staf en de Raad van Bestuur. Accreditatiebijeenkomsten voor huisartsen en doktersassistentes en Amstellanddagen. Twee keer per jaar een HontS (Huisartsen ontmoeten Specialisten) met een inhoudelijk thema.
Ja
Visie / ontwikkelingen 2013 partner op basis van afstand en expertise. Ontwikkelingen geriatrische revalidatie zijn geformaliseerd. Samenwerking is van groot belang voor een goede afstemming van de acute zorg. Goed complementair aanbod van basiszorg in ons ziekenhuis. Ook belangrijk voor snelle revalidatie en daardoor beperking opnameduur. Betaalt huur. Overeenkomst is in 2012 geactualiseerd. Consultfunctie voor klinische patiënten met psychiatrische problematiek. Poliklinische functie is gestopt. Poliklinisch aanbod wordt nu ingevuld in gebouw aan de overkant van de weg. Crisisdienst nodig voor acute psychiatrie in de kliniek en op de SEH. Keuze partner op basis van afstand en expertise. Twee parttime kinderpsychologen werken op beperkte detacheringbasis in ZHA ter invulling van de kinderpsychologie voor de afdeling kindergeneeskunde. Detachering van medewerkers die op regelmatige basis audiometrische onderzoeken ten behoeve van de afdeling KNO verrichten Huurder van ruimte die tevens een complementair aanbod van ziekenhuiszorg biedt. Samenwerking interne geneeskunde en nefrologie VUmc. Looptijd verhuur is tien jaar vanaf 2011. Deze maatschap verzorgt al vele jaren de fysiotherapie van het ziekenhuis en is tevens huurder. Diëtheek is een landelijke organisatie voor eerstelijns diëtetiek. Maken gebruik van onze diëtisten zodat patiënten na ontslag bij dezelfde diëtisten onder behandeling kunnen blijven. Exploitatie geheel voor rekening Diëtheek.
Nee
Onze strategische partners bij uitstek. Er zijn diverse formele en informele overleggen zowel bestuurlijk als operationeel en ook organiseren wij bijen nascholingen voor hen. Op aangeven huisartsen is behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde gerealiseerd, oktober 2013 geopend. Unieke samenwerking in de regio groot Amsterdam omdat sprake is van een één-loket-situatie, waarbij triage bij gezamenlijke openingstijden plaatsvindt onder regie van de huisarts. Van groot strategisch belang. Dienstapotheek geeft medicijnen uit aan ambulante patiënten tijdens weekeinde en avonduren tot 23 uur. Daardoor “one stop shop” mogelijk op SEH en HAP. De dienstapotheek betaalt
Stichting Huisartsenpost Amstelland (SHA)
Gezamenlijk met de SHA wordt geparticipeerd in de Spoedpost Amstelland.
Ja
Dienstapotheek
Sinds de openstelling van de spoedpost is ook de dienstapotheek in het ziekenhuis gevestigd. Dit is een samenwerkingsverband van de openbare apotheken in de regio Amstelland.
Ja
12
Partners
Onderwerp
Sam&
Gezamenlijk met de maatschap Ja Gynaecologie/Verloskunde, de Stichting Thuisbevalling Nederland (STBN) en de vier eerstelijns verloskundigen praktijken wordt geparticipeerd in het eerstelijns prenataal echocentrum Screeningscentrum AmstellandMeerlanden (SAM&). Kraamverzorgenden van de Kraamvogel Ja assisteren tijdens de bevalling in Ziekenhuis Amstelland. Met de eerstelijnsverloskundigen is het VSV Ja (verloskundig samenwerkingsverband) geïntensiveerd en geformaliseerd. Daarnaast overleg over een geboortecentrum in het ziekenhuis. Met de individuele verloskundigen is een toelatingsovereenkomst gesloten. Maatschappelijk partners Doel van de stichting is om door het Via verwerven van middelen via o.a. donateurs statuten en fondsen om enerzijds de medewerkers van Ziekenhuis Amstelland te ondersteunen bij extraatjes en anderzijds om het verblijf voor patiënten te veraangenamen. Structureel overleg met de (vice) voorzitter Ja van de Japanse Kamer van Koophandel. Evaluatie heeft plaatsgevonden van de in 2010 geopende Japan Desk binnen de muren van het ziekenhuis. Oprichting eind 2013 van de Stichting Japandesk. Onderwijs/opleiding/onderzoek Afspraken over onderwijs aan co-assistenten. Ja
Kraamvogel Verloskundigen
Stichting Vrienden
Japanse Kamer van Koophandel
AMC VUmc OOR VUmc Nieuw-Elan: Novacollege, RKZ, Spaarne en KG
Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ) NVZ Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam (SIGRA) + Sectie Ziekenhuizen Vereniging CIZ (Centrale Israëlietische Ziekenverpleging).
Afspraken over onderwijs aan co-assistenten, AIOS en het opleiden van haio’s (huisartsen in opleiding) OOR richt zich op de opleiding van medisch specialisten, opstelling regioplan en bekostiging etc. Verbeteren kwaliteit verpleegkundige opleiding niveau 4 Bestuurlijk De vereniging behartigt de (financiële) belangen van de aangesloten algemene ziekenhuizen. De vereniging zet zich daarbij in voor een duurzame (bereikbare, betaalbare, effectieve) gezondheidszorg van de hoogst mogelijke kwaliteit. NVZ is de brancheorganisatie voor ziekenhuizen en via NVZ heeft collectieve behartiging van zorginhoudelijke, sociale en economische belangen van leden plaats. De sectie Ziekenhuizen is het overlegplatform van alle ziekenhuizen in de regio Groot Amsterdam.
ZHA is ontstaan uit een fusie tussen Nicolaas Tulp Ziekenhuis en de Centrale Israëlitische Ziekenverpleging.
OVK
Ja Ja Ja
Visie / ontwikkelingen 2013 huur. Samenwerkingsverband voor prenatale screening voor de regio Amstelland. Exploitatie door STBN.
Samenwerking van belang voor optimale verloskundige zorg binnen het ziekenhuis. Voor een goede samenwerking eerste en tweedelijns verloskunde is een VSV door de Inspectie inmiddels verplicht gesteld.
Belangrijk voor goede sfeer zowel werknemers als personeel
Belangrijk aanbod voor Japanse expats.
Dit betreft een historisch gegroeide samenwerking van de vakgroep heelkunde met het AMC. Dit betreft de interne geneeskunde, neurologie, kindergeneeskunde en gynaecologie/verloskunde. Dit betreft de erkende initiële opleiding van de interne geneeskunde tot specialist. Binden en boeien van personeel door hogere kwaliteit van de opleiding waardoor meer instroom en minder uitstroom.
Via lidmaatschap
ZHA is lid van deze vereniging en participeert actief. Het lid RvB is bestuurslid.
Via lidmaatschap
ZHA is lid van deze vereniging en participeert actief. De RvB participeert in commissies.
Via lidmaatschap
ZHA heeft het lidmaatschap van vereniging en sectie Z met ingang van 1-1-2013 beëindigd (is geeffectueerd per 1-1-2014). Het bestuur is akkoord gegaan met aanhouden lidmaatschap van de sectie Z, wel geldt een aangeslotenen tarief. Met het bestuur van de vereniging CIZ wordt periodiek overleg gevoerd over de joodse identiteit. Gezamenlijk fonds SZA-CIZ waarin leden RvT participeren. Vanaf 2013 gezamenlijke toekomstcommissie.
Ja
13
Partners
Onderwerp
OVK
Visie / ontwikkelingen 2013
Vereniging van SAP gebruikende ziekenhuizen (VSAPgz)
ZHA is lid van deze vereniging. De vereniging behartigt de belangen van de SAP ziekenhuizen
Via lidmaatschap
ZHA is lid van deze vereniging en participeert actief.
Gemeente Amstelveen
Gemeente Uithoorn Gemeente Aalsmeer Gemeente OuderAmstel
Overheid en gemeentes Overleg in het bijzonder over de organisatie Ja van de ziekenhuiszorg voor expats in de regio. Sponsor van het initiatief ‘Amstelveen Ja topsport’ Deelnemer Convenant Duurzaamheid Ja Gesprekspartner in het kader van de Nee ontwikkelingen van het gezondheidscentrum in Uithoorn Gesprekspartner betreffende de algemene Nee voortgang binnen Ziekenhuis Amstelland. Gesprekspartner betreffende de voortgang Nee binnen Ziekenhuis Amstelland.
Tabel 6. Deelnemingen Partners Onderwerp
Medisch Diagnostisch Centrum Amstelland (MDCA)
Care4ICT
OVK
Deelnemingen Participatie met het voormalig Statuten Artsenlaboratorium voor Amstelland in MDCA. SLA Geformaliseerde samenwerking met MDCA via SLA’s. Het MDCA verzorgt het laboratoriumonderzoek en het beheer van bloedproducten voor het ziekenhuis, waaronder eveneens de gehele afhandeling van het overig onderzoek (PA, MMI en virologie). Participatie met Waterlandziekenhuis in Statuten Care4ICT. Geformaliseerde samenwerking op SLA het gebied van ICT, teneinde te komen tot een elektronisch patiëntendossier.
Coöperatie Langerhuize
Participatie in de Coöperatie Langerhuize ten behoeve van de maaltijdverstrekking (onder andere kosjer) in de instellingen met Brentano en Sinai Centrum.
Statuten SLA
AmstelClinic Holding
Via de AmstelClinic Holding participeert het ziekenhuis in de AmstelClinic Dermatologie. Vehicel voor participatie. ZHA 100% eigenaar.
Statuten
AmstelClinic Dermatologie (ACD)
Participatie door ZHA (via AmstelClinic Holding) en de maatschap Dermatologie in AmstelClinic Dermatologie.
Statuten OvO
Pijnkliniek Amstelland BV
Samenwerking op het gebied van de ambulante pijnbestrijding. Met Alcifor hebben we de Pijnkliniek Amstelland BV opgericht voor de uitvoering van de ambulante pijnbestrijding in ZHA.
Statuten SLA
Belangrijke partner voor lokale initiatieven en met name ook voor afgeven bouwvergunningen.
Belangrijke partner voor lokale initiatieven. Belangrijke partner voor lokale initiatieven. Belangrijke partner voor lokale initiatieven.
Visie / ontwikkelingen 2013
Fusieorganisatie van het Huisartsenlaboratorium Amstelland met het klinisch chemisch laboratorium van het ziekenhuis. Ziekenhuis is 50% eigenaar. Op termijn schaalvergroting nodig, gelet op druk prijs/kwaliteit.
Care4ICT is BV die voor ieder 50% eigendom is van ZHA en Ziekenhuis Waterland. Samenwerking op basis van hetzelfde ZIS. Eind 2013 is bekend geworden dat WLZ zal gaan uittreden per 1-1-2015. Care4ICT wordt in 2015 opgeheven. Langerhuize verzorgt de (kosjer) voeding van het ziekenhuis en is ontstaan door outsourcing en samenvoeging van de keukens van Brentano en Sinai met onze keukens, partners gekozen op basis van afstand en identiteit (Sinai). ZHA is 40% eigenaar. Het is mogelijk om via de AC Holding in meerdere initiatieven te participeren. Tij ten tijde van oprichting wel veranderd, minder gunstig klimaat voor oprichting ZBC’s of onverzekerde zorg initiatieven. AmstelClinic Dermatologie verzorgt de onderverzekerde dermatologische zorg. ZHA is voor 51% eigenaar. Alcifor is de BV opgericht door de maatschap anesthesie en pijnbestrijding van het Diakonessenhuis in Utrecht. ZHA is 50% eigenaar. In 2013 werden geen activiteiten in de pijnkliniek ontplooid.
14
5.
Bestuur, toezicht en medezeggenschap
De Raad van Bestuur draagt eindverantwoordelijkheid voor de realisatie van de doelstellingen, de strategie en de daaruit voortvloeiende resultaten. De Raad van Toezicht toetst of de Raad van Bestuur bij haar beleidsvorming en de uitvoering van haar bestuurstaken oog houdt op het belang van de organisatie van de stichting in relatie tot de maatschappelijke functie van de stichting en een zorgvuldige en evenwichtige afweging heeft gemaakt van de belangen van allen die bij de stichting betrokken zijn.
5.1
Governancecode
Ziekenhuis Amstelland hecht belang aan goed bestuur, goed toezicht en een adequate verantwoording. In onderstaande tabel wordt de toepassing van de Zorgbrede Governancecode toegelicht. Tabel 7. Toelichting toepassing Governancecode Code Hoofdonderdelen 2. Verantwoording 2.1 Maatschappelijke Hoofddoel is bieden van verantwoorde onderneming zorg. RvB en RvT verantwoordelijk voor governancestructuur en naleving code.
2.2 Raadpleging belanghebbenden
Uitkeringen van financiële middelen vinden uitsluitend plaats binnen de maatschappelijke doelstelling en verantwoordelijkheid van de zorgorganisatie. Er is een beleid voor de dialoog met de samenwerkingsverbanden of organisaties die rechtstreeks bij het beleid en de maatschappelijke doelstelling van de zorgorganisatie zijn betrokken en als belanghebbenden actief zijn binnen haar verzorgingsgebied.
Recht van enquête. 2.3 Verantwoording aan belanghebbenden 2.4 Externe accountant
3. De Raad van Bestuur 3.1 Taak en werkwijze
De zorgorganisatie legt jaarlijks verantwoording af over het gevoerde beleid. Onafhankelijkheid en rapportage bevindingen extern accountant.
RvB is verantwoordelijk voor beheersing van de risico’s en voor de kwaliteit en veiligheid van zorg. Legt hierover verantwoording af aan de RvT. De RvT houdt toezicht. Klokkenluidersregeling
Toelichting Ziekenhuis Amstelland Ziekenhuis Amstelland hanteert de Zorgbrede Governance Code (ZGC). Dit betekent dat het ziekenhuis zich houdt aan de uitgangspunten die in de code zijn verwoord of, wanneer dit niet het geval is, wordt uitgelegd waarom dit niet wordt toegepast (‘Pas toe of Leg uit’). De Raad van Toezicht past dit artikel toe en zal wettelijke wijzigingen volgen en waar nodig meenemen in nieuwe versies van statuten en reglementen. Met interne belanghebbenden (OR, CR en medische staf) worden wettelijke voorschriften gevolgd of zijn aanvullende afspraken vastgelegd. Met de interne belanghebbenden is hiermee de wijze van dialoog voeren voldoende geregeld. Daarnaast is met externe belanghebbenden regelmatig overleg. Er is een communicatiebeleid belanghebbenden. Zie ook hoofdstuk 2 van dit verslag. Ziekenhuis Amstelland heeft het recht van enquête toegekend aan de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden (LCvV). De code wordt gevolgd. Zie ook H3 van dit verslag. De code wordt gevolgd. De RvT evalueert structureel de contacten met externe accountant en bespreekt de wenselijkheid voor eventuele wisseling. De Raad van Toezicht volgt de code hierin. Kwaliteit van zorg is in het reglement RvB benoemd. Ten behoeve van het toezicht bestaat er een Auditcommissie kwaliteit en veiligheid. De RvT wordt elk kwartaal geïnformeerd over de risico’s. Binnen Ziekenhuis Amstelland bestaat sinds 2011 een vastgestelde regeling ‘melden vermoeden van misstand of onregelmatigheid’, de zogenoemde ‘ klokkenluidersregeling’. De vertrouwenspersonen zijn eveneens in het kader van deze regeling als vertrouwenspersonen benoemd. Er zijn in het verslagjaar geen meldingen geweest als 15
Code
3.2 Benoeming, ontslag en beloning 3.3 Belangenverstrengeling
4. De Raad van Toezicht 4.1 Taak en werkwijze
4.2 Benoeming, ontslag, samenstelling en deskundigheid
4.4 Onafhankelijkheid
4.5 Belangenverstrengeling
Hoofdonderdelen Tijdige informatieverschaffing aan RvT. De RvT stelt de omvang van de RvB vast. Bepalingen ten aanzien van benoembaarheid en financiële relaties. Elke vorm of schijn van persoonlijke bevoordeling dan wel belangenverstrengeling moet worden vermeden. De RvT is verantwoordelijk voor besluitvorming over het oplossen van zaken waarbij belangenverstrengeling aan de orde kan zijn. De RvT houdt toezicht op het besturen van de zorgorganisatie. Bespreekt tenminste een maal per jaar de strategie en risico’s. Het beschrijven van de goedkeuringsbevoegdheden van de Raad van Toezicht. RvT is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen functioneren en evalueert tenminste jaarlijks. Tenminste een lid van de RvT beschikt over voor de zorgorganisatie relevante kennis en ervaring in de zorg Het aantal bestuurlijke of toezichthoudende functies van de leden van de RvT is zodanig beperkt dat een goede taakvervulling door ieder van de leden van de Raad gewaarborgd is. Samenstelling is dusdanig dat de RvT onafhankelijk en kritisch ten opzichte van elkaar en de RvB en welk deelbelang dan ook kan opereren, zonder last of ruggespraak.
Elke vorm of schijn van persoonlijke bevoordeling dan wel belangenverstrengeling moet worden vermeden. Besluiten tot het aangaan van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van leden van de RvT spelen die van materiële betekenis zijn voor de organisatie en/of toezichthouders, behoeven goedkeuring van de RvT. De RvT is verantwoordelijk voor besluitvorming over het oplossen van zaken waarbij belangenverstrengeling aan de orde kan zijn.
Toelichting Ziekenhuis Amstelland bedoeld in deze regeling. Er is een informatieprotocol. De Raad van Toezicht volgt de code. Er is een Remuneratiecommissie die de RvT adviseert. De code wordt toegepast. In de in 2010 geactualiseerde reglementen van de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht zijn hierover bepalingen opgenomen.
De code wordt toegepast. Er is een reglement RvT en een informatieprotocol. Over de risico’s wordt elke vergadering gerapporteerd. De Raad van Toezicht volgt de code hierin. De goedkeuringsbevoegdheden van de RvT zijn vastgelegd in artikel 6.3 van de statuten. De RvT houdt jaarlijks een besloten evaluatiebijeenkomst. Dit is in het profiel van de RvT opgenomen. Aan deze voorwaarde wordt voldaan. In het profiel van de RvT is opgenomen dat men voldoende tijd ter beschikking moet hebben.
De code wordt gevolgd. Aan de Vereniging Centrale Israëlietische Ziekenverpleging (CIZ) is het recht toegekend te komen tot een niet-bindende voordracht van maximaal twee leden van de Raad van Toezicht. Deze leden functioneren zonder last of ruggespraak. Dit recht op voordracht is toegekend op grond van het feit dat Ziekenhuis Amstelland als enig ziekenhuis in Nederland (en zelfs in West-Europa) in een deel van het ziekenhuis de joodse ritus hanteert en de regels van de Talmoed en Thora volgt. In verband met het joodse erfgoed is joodse inbreng in de Raad van Toezicht gewenst. Daarnaast is op basis van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) thans het recht van bindende voordracht voor een lid van de Raad van Toezicht toegekend aan de Cliëntenraad. In het verslagjaar is geen statutenwijziging nodig geweest. De code wordt toegepast. In de in 2010 geactualiseerde reglementen van de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht zijn hierover bepalingen opgenomen.
16
5.2
Raad van Bestuur
De Raad van Toezicht beoordeelt jaarlijks het functioneren van de Raad van Bestuur. Het beleid betreffende bezoldiging van de Raad van Bestuur wordt door de Raad van Toezicht bepaald. De Raad van Toezicht heeft geconstateerd dat er geen sprake is van een belangenverstrengeling bij de bestuursleden. Tabel 8: Samenstelling Raad van Bestuur per 31-12-2013 Naam Bestuursfunctie Sinds drs. J.M.J. Moors Voorzitter Raad van 1 december 1999 Bestuur
drs. J.C. Broertjes
Lid Raad van Bestuur
15 oktober 2005
Nevenfuncties Voorzitter vergadering van Commissarissen Care4ICT B.V.; Bestuurslid pensioenfonds PFZW op voordracht van de NVZ; Lid pensioencommissie PFZW; Lid commissie Arbeidszaken NVZ; Commissaris Medisch Diagnostisch Centrum Amstelland (MDCA); Bestuurslid Stichting Bijzondere Tandheelkunde te Amsterdam; Bestuurslid Stichting Japandesk; Bestuurslid VsapGZ. Bestuurslid Coöperatie Langerhuize; Bestuurslid Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ); Bestuurslid Joods Zorgcircuit; Lid Commissie Onderwijs en Onderzoek NVZ; Commissaris Medisch Diagnostisch Centrum Amstelland (MDCA); Lid Participatentenraad NIAZ.
De Raad van Bestuur kent een reglement Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur voerde in het verslagjaar wekelijks overleg. Na elk overleg werd door de secretaris Raad van Bestuur een besluiten- en actielijst opgesteld, waarin de gemaakte afspraken werden opgenomen evenals de verantwoordelijke voor uitvoering van de gemaakte afspraken. Onderwerpen die in deze besprekingen aan bod kwamen zijn onder meer het strategisch beleid, de stand van zaken binnen organisatiebrede projecten, samenwerking met externe partijen, productieontwikkeling, financiële stand van zaken en ontwikkelingen binnen de vakgroepen. Bezoldiging De leden van de Raad van Bestuur worden bezoldigd conform de daarvoor, in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisdirecteuren (NVZD) opgestelde richtlijnen. Zie hiervoor de Jaarrekening, onderdeel ‘Bezoldiging bestuurders en toezichthouders’. Met betrekking tot de eventuele ontslagvergoeding geldt dat voor beide leden de vergoeding wordt gebaseerd op de regeling van de rechtbank (afdeling kanton), wel is hieraan een maximum verbonden. Managementteam Voordat de Raad van Bestuur tot besluitvorming komt, worden onderwerpen waar dit relevant voor wordt geacht, eerst aan het MT voorgelegd. Ook kunnen leden van het MT onderwerpen voor bespreking of besluitvorming indienen. Dit is vormgegeven in de besluitvormingsprocedure. Het MT beweegt zich tussen het strategisch en tactisch/operationeel niveau en adviseert vanuit dit referentiekader. Het MT heeft hiernaast een belangrijke functie in de verticale communicatie. Het MT vergadert tweewekelijks. In 2013 is het MT-reglement geactualiseerd. Tabel 9: Samenstelling Managementteam per 31-12-2013 Naam Functie drs. J.M.J. Moors Voorzitter Raad van Bestuur, voorzitter drs. M.G.W. Barnas Voorzitter Medische Staf Mw. K.B. Bel Manager Facilitair Bedrijf Mw. drs. B. Böke Manager Zorggroep Snijdend Mw. T.Y. Bremer Hoofd Personeel & Organisatie 17
drs. J.C. Broertjes Mw. mr. drs. M.T.J. van Issum Mw. drs. S. Sweijd ir. H.J. Visser Mw. M.J.J. van Ooijen
Lid Raad van Bestuur Secretaris Raad van Bestuur Controller/Hoofd FC&I Manager Zorggroep Beschouwend Secretaresse Raad van Bestuur, ondersteuning MT
In 2013 heeft de Raad van Bestuur met het MT en het bestuur medische staf een strategische bijeenkomst gehouden over het toekomstige profiel van het ziekenhuis.
5.3
Raad van Toezicht
5.3.1 Reglement en taak De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in het Reglement Raad van Toezicht, met het informatieprotocol als integraal onderdeel daarvan. De Raad van Bestuur verschaft de Raad van Toezicht tijdig de voor een adequaat functioneren benodigde informatie. In de regel zal dit geschieden als voorbereiding van, dan wel tijdens de vergaderingen van de Raad van Toezicht. Indien daarvoor aanleiding is zal de Raad van Bestuur de Raad van Toezicht tussentijds van relevante informatie voorzien. De Raad van Toezicht houdt toezicht op tenminste: de realisatie van de statutaire en andere doelstellingen van de zorgorganisatie; de strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de zorgorganisatie; de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen; de financiële verslaglegging; de naleving van wet- en regelgeving; de verhouding met belanghebbenden; het op passende wijze uitvoering geven aan de maatschappelijke doelstellingen en verantwoordelijkheid van de zorgorganisatie. Tenminste een keer per jaar, bij de behandeling van de jaarrekening en bespreking van de managementletter, vindt het overleg van de Raad van Toezicht plaats in aanwezigheid van de extern accountant. Twee keer per jaar is een lid van de Raad van Toezicht aanwezig bij het overleg tussen de bestuurder en de Ondernemingsraad en een keer per jaar bij de overlegvergadering tussen de bestuurder en de Cliëntenraad. De Raad van Toezicht vervult de werkgeversrol voor de leden van de Raad van Bestuur en staat hen met raad terzijde. De Raad van Toezicht heeft statutair bepaalde bevoegdheden, waaronder: de benoeming van de accountant van de Stichting; goedkeuring van besluiten van de Raad van Bestuur tot vaststelling van de jaarrekening en de begroting; strategische samenwerking met andere rechtspersonen; het beleidsplan en wijziging van het reglement van de Raad van Bestuur of de statuten. 5.3.2 Samenstelling, (neven)functies en honorarium Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is in overeenstemming met de statuten van de stichting samengesteld uit leden met algemeen bestuurlijke kwaliteiten. De Raad van Toezicht bestaat uit minimaal drie en maximaal zeven leden. De leden worden benoemd voor een periode van vier jaar. Zij zijn herbenoembaar, maar kunnen niet langer dan acht aaneengesloten jaren zitting hebben. Er is rekening gehouden met een spreiding van deskundigheid, achtergrond en regio. In de statuten is gewaarborgd dat leden van de Raad van Toezicht onafhankelijk van de stichting functioneren. Zo mogen leden van de Raad geen personen, of familieleden van personen tot in de tweede graad zijn die in dienst zijn van de stichting of een door de stichting geëxploiteerde voorziening of daartoe zijn toegelaten als medisch specialist.
18
De voorzitter ontving in 2013 een honorarium (exclusief BTW en eventuele inhoudingen) van €12.000,-, de vicevoorzitter €10.000,- en de overige leden €8.000,- per jaar, naar rato zittingsduur. De bezoldiging van de Raad van Toezicht is gebaseerd op de vastgestelde regeling van de NVTZ. Er is geen sprake van belangenverstrengeling tussen de leden van de Raad van Toezicht en Ziekenhuis Amstelland. De Raad van Toezicht nam op 10 december 2013 afscheid van de heer drs. T.H. Huges, vicevoorzitter. De Raad van Toezicht is de heer Huges zeer erkentelijk voor de jarenlange inzet binnen de Raad van Toezicht en voor het ziekenhuis. In het najaar 2013 is de werving gestart van een nieuw lid. Gelet op de samenstelling is besloten te werven voor een lid die zijn toezichthoudende rol zou vervullen vanuit kennis en ervaring op het gebied van ICT en logistiek. Na het doorlopen van de statutair vastgelegde selectieprocedure, kon eind december het voorgenomen besluit worden genomen om de heer ir. F.P. Steller te benoemen als nieuw lid van de Raad van Toezicht. Na het doorlopen van de medezeggenschap, kon de heer Steller op 10 februari 2014 formeel benoemd worden. De heer Steller heeft begin november 2014 om persoonlijke redenen besloten zijn lidmaatschap van de RvT per direct neer te leggen. Tabel 10: Samenstelling Raad van Toezicht 2013 Naam Functie in RvT drs. R.H.M. Hendriks (1944) Voorzitter
1e maal benoemd 2007
Huidige termijn 2011-2015
Herbenoemb aar Nee
Vergaderingen 4
drs. J.M. Bleichrodt (1947)
Lid Vicevoorzitter sinds 10 december 2013 Vicevoorzitter tot 10 december 2013 Lid Lid Lid
2011
2011-2015
Ja
3
2007
2011-2013 op eigen verzoek
Nee
4
2011 2012 2007
2011-2015 2012-2016 2011-2015
Ja Ja Nee
3 3 4
Lid
2007
2011-2015
Nee
3
drs. T.H. Huges (1965) tot 10 december 2013 prof. dr. H.S.A. Heijmans (1947) drs. A.P. Mosmans RM (1966) Mw. mr. M. Taudin Chabot-Carton (1947) Mw. mr. E.N. Wikler-Nordmann (1968)
Ten aanzien van de per 1 januari 2013 in werking tredende Wet Bestuur en Toezicht, heeft de Raad geconstateerd dat voldaan wordt aan de in deze wet gestelde eisen. In deze wet is het aantal toezichtfuncties die bestuurders en toezichthouders vervullen gemaximeerd. De streefcijfers man/vrouw verhouding geldt momenteel nog niet voor stichtingen en zegt dat maximaal 70% van een toezichthoudend orgaan uit één sexe bestaat. De verhouding vrouw/man binnen de RvT van Ziekenhuis Amstelland bedraagt 29%. Bij de werving en selectie van nieuwe leden RvT zal deze verhouding in ogenschouw worden genomen. De Raad van Toezicht kwam in 2013 vier maal bijeen, waarbij aan een van de reguliere vergaderingen de jaarlijkse evaluatiebijeenkomst vooraf ging. In deze evaluatiebijeenkomst wordt het functioneren van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur geëvalueerd. In de evaluatie wordt tevens de relatie tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur betrokken. In de evaluatie wordt ook stilgestaan bij de aanwezigheid van deskundigheid en borging van de ontwikkeling daarvan. Tabel 11: Hoofd- en nevenfuncties leden Raad van Toezicht in 2013 Naam Hoofdfunctie Nevenfuncties drs. J.M. Bleichrodt Gepensioneerd Vicevoorzitter Raad van Commissarissen 's Heeren Loo Zorggroep te Amersfoort; Lid Raad van Toezicht Ziekenhuis Gelderse Vallei te Ede. drs. T.H. Huges President-directeur Lid Raad van Advies H&S Transport; tot 10 december 2013 Nederlandse Spoorwegen Lid dagelijks bestuur VNO/NCW 19
Tot 1-10-2013 algemeen directeur Flora Holland
prof. dr. H.S.A. Heijmans
Gepensioneerd
drs. R.H.M. Hendriks
Gepensioneerd
drs. A.P. Mosmans RM
Directeur ARA Groep communicatiespecialisten te Rotterdam
Mw. mr. M. Taudin Chabot-Carton
Gepensioneerd
Mw. mr. E.N. WiklerNordmann
Advocaat
Vicevoorzitter Strategisch Platform Logistiek ministerie van IenM; Lid Raad van Commissarissen Havenbedrijf Rotterdam; Bestuursvoorzitter Blokhuis Loopstra Fonds (Gemeentelijk Gymnasium Hilversum); Bestuurslid Ubbo Emmius Fonds (Universiteit van Groningen). Lid Raad van Toezicht Joods Historisch Museum; Lid Raad van Toezicht Feuerstein Stichting Nederland; Diverse genootschappen. Voorzitter RvT Stichting SCAL Diagnostisch en Facilitair Centrum; Lid RvT Stichting REOS; Vicevoorzitter Stichting Jongerenhulp Rwanda; Voorzitter International Marching League Walking Association. Director Andy Mosmans & Company te Blaricum; Kerndocent Merkmanagement AOG School of Management te Groningen; Lid Raad van Toezicht Rotterdam Partners te Rotterdam; Lid Raad van Advies Yacht, onderdeel van Randstad, te Diemen. Lid Klachtencommissie Buro Jeugdzorg te Lelystad; Lid Klachtencommissie Meander Medisch Centrum; Voorzitter Stichting Geschillencommissie Wonen en Reizen. Lid Geschillencommissie Joodse Gemeente Amsterdam; Voorzitter Gemeenschapsraad JMW.
5.3.3 Expertise en verslag commissies De Raad heeft bij de vacaturestelling opnieuw stilgestaan bij het gewenste profiel en de competenties van de gehele raad en de al aanwezige expertise en karakteristieken in de bestaande samenstelling. Op grond daarvan is benoemd welke expertise altijd aanwezig dient te zijn en welke aandachtsvelden nog versterkt kunnen worden, waarmee bij toekomstige werving rekening dient te worden gehouden. Tabel 12: Expertise en commissies Raad van Toezicht 2013 Naam Expertise drs. J.M. Bleichrodt Financieel-economisch drs. T.H. Huges ICT en logistiek, bedrijfsvoering tot 10 december 2013 prof. dr. H.S.A. Heijmans Zorg (vanuit medisch perspectief) drs. R.H.M. Hendriks Financiering, organisatie van de zorg en het verstrekkingenpakket drs. A.P. Mosmans RM Marketing en communicatie Mw. mr. M. Taudin Chabot-Carton Zorg (vanuit patiëntperspectief) Mw. mr. E.N. Wikler-Nordmann
Juridisch
Commissie Financiën Remuneratie Kwaliteit en Veiligheid (per 2013) Remuneratie Bestuurslid Stichting Fonds CIZ-SZA Kwaliteit en Veiligheid Bestuurslid Stichting Fonds CIZ-SZA Financiën
De Raad van Toezicht kent commissies, die een advies aan de Raad van Toezicht uitbrengen. De commissies zijn nimmer besluitvormend. Hierna volgt een kort verslag van de commissies van de Raad van Toezicht. Daarnaast bestaat er een stichting Fonds CIZ-SZA waar twee leden van de RvT van de Stichting Ziekenhuis Amstelland bestuurslid zijn. In 2013 heeft de Raad van Toezicht uit haar midden twee nieuwe bestuursleden voor de Stichting Fonds SZA-CIZ benoemd, mevrouw Chabot en de heer Mosmans. Doel van de stichting Fonds SZA-CIZ is het behoud van de Joodse identiteit in Ziekenhuis Amstelland. Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie adviseert onder andere over het werkgeverschap en de honorering van de Raad van Bestuur. De commissie kwam in 2013 éénmaal bij elkaar. De commissie, bestaande uit de voorzitter en vicevoorzitter voeren jaarlijks een functioneringsgesprek met de (leden van de) Raad van Bestuur en betrekken daarin tevens de uit de evaluatie van de Raad van Toezicht voortkomende aandachtspunten. In de vergadering van de Raad van Toezicht wordt een verslag gedaan van het gevoerde functioneringsgesprek met de Raad van Bestuur. Er bestaat een reglement voor de remuneratiecommissie.
20
Auditcommissie Financiën De Auditcommissie Financiën kwam in 2013 twee maal bij elkaar. Er bestaat een reglement voor de Auditcommissie Financiën. De auditcommissie is ingesteld om de belangrijkste onderwerpen rond financiën voor de Raad van Toezicht voor te bereiden. Dit betreft de voorbereiding van de begroting en de voorbereiding van de jaarrekening en de jaarcontrole (mei). De bespreking van de jaarrekening en jaarcontrole in de auditcommissie vindt plaats in bijzijn van de accountant. De auditcommissie heeft besloten om de vergaderfrequentie in 2014 te gaan verhogen, naar vier vergaderingen per jaar, mede gelet op het toenemende belang van de financiële risicobeheersing bij een veranderend bekostigingssysteem met toenemende onzekerheden. Bij de vergaderingen van de Auditcommissie Financiën is de voltallige Raad van Bestuur, de controller en de secretaris RvB aanwezig. In mei 2014 is met de auditcommissie uitvoerig gesproken over de landelijke impasse rond de jaarrekening. Gegeven de landelijke onzekerheid was het onmogelijk om een jaarrekening met goedkeurende verklaring te kunnen deponeren. Na ampel overleg is besloten om gebruik te maken van de mogelijkheid tot uitstel. Tussen juni en december is het zelfonderzoek uitgevoerd en afgestemd met verzekeraars, waardoor de juistheid van de gedeclareerde omzet is vastgesteld. De auditcommissie heeft ook het zelfonderzoekrapport in haar vergadering besproken. In de RvT van 4 december 2014 is de begroting van 2015 vastgesteld. De uitkomsten van het zelfonderzoek zijn breed binnen de organisatie gedeeld en hebben geleid tot aanscherping van registratieprocedures. Personeelsleden betrokken bij registratie zijn opnieuw getraind. Auditcommissie Kwaliteit en Veiligheid De Raad van Toezicht heeft uit haar geledingen een aparte commissie benoemd die onderwerpen op het gebied van de kwaliteit en veiligheid voorbereiden. Deze commissie kwam in 2013 tweemaal bijeen. Er bestaat een reglement. De commissie bestaat uit twee leden van de Raad van Toezicht, te weten het lid met de medische portefeuille en het lid dat op voordracht van de Cliëntenraad zitting heeft in de Raad van Toezicht. Overleg vindt plaats met het lid Raad van Bestuur dat kwaliteit- en veiligheidsbeleid in zijn portefeuille heeft en de bestuursadviseur Kwaliteit en Veiligheid. In het verslagjaar is in de Auditcommissie Kwaliteit en Veiligheid gesproken over de managementrapportage Kwaliteit en Veiligheid, waaronder VIM, voortgang NIAZ-verbeterpunten, indicatoren en de calamiteitenonderzoeken. 5.3.4 Aandachtsgebieden Raad van Toezicht 2013 De Raad van Toezicht houdt integraal toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur. Ook houdt de Raad van Toezicht toezicht op de algemene gang van zaken binnen de stichting Ziekenhuis Amstelland en alle andere rechtspersonen, waarover de stichting het bestuur voert. Contact organisatie Vanuit de behoefte van de Raad van Toezicht om meer contact te hebben met de medische staf van het ziekenhuis, is het bestuur van de medische staf twee keer aangeschoven bij een gedeelte van de vergadering van de Raad van Toezicht. Gezamenlijk is gesproken over het profiel van het ziekenhuis in relatie tot het strategisch beleid, de ontwikkelingen binnen de medische staf, de introductie van integrale bekostiging per 2015 en de uitkomsten van de beleidsdag van de medische staf. De Raad van Toezicht is van mening dat de relatie tussen de medische staf en de ziekenhuisorganisatie van wezenlijk belang is en dat het antwoord op de aanstaande rechtspositionele vraagstukken zou moeten volgen uit de visie en de gezamenlijk gedragen strategie. Onder meer spelen daarbij de samenwerkingsrelaties een rol. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht zich door een van beide zorggroepmanagers laten informeren over de introductie van LEAN binnen het ziekenhuis en de daarmee gepaard gaande procesverbeteringen in de kliniek en op de OK. 21
Samenwerking en deelnemingen De Raad van Toezicht heeft in 2013 goedkeuring gegeven aan de geactualiseerde raamovereenkomst voor de samenwerking tussen VUmc en Ziekenhuis Amstelland, die uiteindelijk begin 2014 is getekend. De ontwikkelingen binnen de samenwerkingsverbanden en deelnemingen worden elke vergadering besproken, waarbij de Raad van Toezicht periodiek is geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen Langerhuize, C4ICT en het MDCA. Hierbij let de Raad van Toezicht nadrukkelijk op de eventuele risico’s voor de bedrijfscontinuïteit en de kwaliteit en veiligheid. Risico’s Naast onder andere de risico’s in de deelnemingen bespreekt de Raad van Toezicht elk kwartaal de risicomatrix en wordt zij op de hoogte gehouden van de kans en impact van de tien belangrijkste organisatierisico’s. Ook is er elk kwartaal een overzicht beschikbaar van de belangrijkste ontwikkelingen binnen de verpleegkundige en medische organisatie en worden, indien aan de orde, ook calamiteiten en potentiele risico’s aan de orde gebracht. Financiën In de mei-vergadering 2013 zijn de jaarrekening en het jaarverslag 2012 besproken en vastgesteld, in aanwezigheid van de extern accountant. De jaarcontrole 2012 bleek zeer lastig, met name het vaststellen van de inkomstenkant van de exploitatie op een dusdanig wijze, dat deze binnen de tolerantiegrenzen van de accountantscontrole zou vallen. Redenen hiervoor waren de ingevoerde landelijke systeemwijziging en het daarmee samenhangende feit dat historische gegevens mistten op grond waarvan inschattingen, veronderstellingen naar de toekomst toe gedaan konden worden. De Raad van Toezicht hecht er aan hier expliciet te noemen dat dit een landelijke discussie betreft. De Raad van Toezicht heeft zijn erkentelijkheid naar de organisatie en accountant uitgesproken dat het ondanks de problematiek rond de jaarcontrole, toch gelukt is te komen tot een jaarrekening met daarbij een goedkeurende accountantsverklaring. Naast de jaarverantwoording is de Managementletter met de accountant besproken en is geconstateerd dat alle aanbevelingen zijn opgepakt. In september is de kaderbrief 2014 besproken en in navolging van de kaderbrief kon in december de begroting 2014 vastgesteld worden. Geconstateerd is dat het een ambitieuze, doch realistische begroting is. Om vinger aan de pols te houden ten aanzien van met name de financiële organisatiegezondheid, wordt elk kwartaal een dashboard in de RvT besproken, met daarin de productieontwikkeling, exploitatie ten opzichte van begroting en de kostenontwikkeling. Op verzoek van de Raad zal de opzet van het dashboard in 2014 wijzigen, omdat er behoefte bestaat nog beter inzicht te krijgen in de financiën, en met name de controle en beheersbaarheid. Strategisch beleid Het strategisch beleid van het ziekenhuis is een hoofdonderwerp van bespreking. In 2013 is in twee vergaderingen uitvoerig stilgestaan bij de houtskoolschets ZHA 2.0 en in de laatste vergadering de opgestelde visie door de drie werkgroepen acute zorg, electieve zorg en chronische zorg & ouderen. De opgestelde visies gaan sterk uit van de patiëntenstromen en is in mindere mate gestoeld op de instituties. De Raad van Toezicht onderschrijft deze visie en heeft geadviseerd goed alle stakeholders te betrekken bij de verdere uitwerking. Naast de regio Amstelland, de joodse gemeenschap in Nederland, worden ook de expats aangemerkt als een belangrijke te onderscheiden doelgroep. Samenstelling en functioneren Omdat in 2015 de zittingstermijn van vier van de zeven leden zou aflopen, en ook geen herbenoeming meer mogelijk zou zijn, heeft de Raad van Toezicht met het oog op de continuïteit besloten om de beëindiging van de zittingstermijn van deze vier leden fasegewijs te laten verlopen. In december heeft de heer Huges afscheid genomen van de RvT. In de RvT is het profiel voor een nieuw lid vastgesteld en is via openbare kanalen geworven. 22
Een evaluatiebijeenkomst vindt elk jaar plaats aan de hand van een gestructureerde inventarisatie. De punten volgend uit de evaluatie zijn besproken met de Raad van Toezicht. Afgesproken is onder meer het dashboard te veranderen, om vaker vanuit de kennis en kunde van RvT-leden een thema te bespreken en om het contact tussen RvT en de werkvloer te verstevigen door bijvoorbeeld werkplekbezoeken te organiseren. Met het vertrek van de heer Huges is de positie van vicevoorzitter vacant gekomen en bij acclamatie is het voorstel aangenomen om de heer Bleichrodt te benoemen als vicevoorzitter. Samenwerking Medisch Specialisten 2015 Met ingang van 1 januari 2015 wordt de financieringsstructuur voor de medisch specialistische zorg gewijzigd in een model van integrale bekostiging. Het specialistenhonorarium wordt daarmee integraal onderdeel van het ziekenhuisbudget en het bestaande beheersmodel medisch specialisten verdwijnt. Daarnaast vervalt voor vrijgevestigd medisch specialisten per 1 januari 2015 de huidige garantieregeling op het fiscaal ondernemerschap en is daarbij niet ondenkbaar dat bestaande fiscale ondernemersvoordelen voor de vrijgevestigd medisch specialisten komen te vervallen. In een systeem van integrale tarieven is geen ruimte voor “via” declareren (een belangrijke pijler voor het fiscaal ondernemerschap) en is voortzetting van het fiscale ondernemerschap voor de medisch specialisten op basis van huidige regelgeving niet meer mogelijk. Er diende een nieuw samenwerkingsmodel ontwikkeld te worden waarin voldoende ondernemersrisico’s worden gelopen en waarbij de belangen tussen ziekenhuis en medische staf gelijk gericht zijn. De medische staf van Ziekenhuis Amstelland heeft daarbij gekozen voor het samenwerkingsmodel via de transparante vorm (maatschap). De Raad van Toezicht heeft in 2013 en 2014 meerdere malen uitvoerig stilgestaan bij de ontwikkelingen voor 2015 en het vormgeven van de samenwerkingsmodel. De concept samenwerkingsovereenkomst is behandeld in de RvT en ligt sinds medio oktober 2014 ter toetsing voor bij de Belastingdienst.
5.4
Medezeggenschapsstructuur
Conform de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) is binnen Ziekenhuis Amstelland een Ondernemingsraad (OR) ingesteld, die periodiek overleg voert met de Raad van Bestuur. Advies- en instemmingsverzoeken worden aan de OR voorgelegd. Naast deze formele taken heeft de OR een belangrijke rol als gesprekspartner voor de bestuurder. Daarnaast is binnen het ziekenhuis een Cliëntenraad ingericht. De Cliëntenraad is samengesteld uit personen die niet in dienst zijn van het ziekenhuis en die representatief zijn voor de cliënten van het ziekenhuis. Op grond van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) heeft de Cliëntenraad op diverse terreinen een (verzwaard) adviesrecht en recht op informatie. Ziekenhuis Amstelland heeft, in de statuten, aan het Landelijk Steunpunt Cliëntenraden (LSR) het enquêterecht bij de Ondernemingskamer toegekend. Maandelijks vindt overleg plaats tussen de Raad van Bestuur en een delegatie vanuit de Cliëntenraad. De Cliëntenraad en OR brengen jaarlijks een eigen jaarverslag uit. Voorts heeft de Medische Staf een belangrijke adviesfunctie. Alle medisch specialisten werkzaam in en/of verbonden aan Ziekenhuis Amstelland zijn lid van de Vereniging Medische Staf. De Medische Staf kent stafleden en, als het consulenten betreft, buitengewoon stafleden. De Raad van Bestuur heeft wekelijks overleg met de voorzitter en vicevoorzitter van het Stafbestuur en maandelijks met het voltallige bestuur van de Medische Staf. Beleidsbepaling vindt plaats in samenspraak met de Medische Staf. De Medische Staf heeft adviesrecht op tal van onderwerpen, zoals vastgelegd in het Document Medische Staf en het Convenant Raad van Bestuur en Stafbestuur. In 2013 hebben vijf plenaire vergaderingen plaatsgevonden in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. 23
6.
Risicomanagement, kwaliteit en veiligheid
6.1
Integraal risicomanagementsysteem
In 2012 is binnen Ziekenhuis Amstelland een systeem van integraal risicomanagement ontwikkeld, dat in 2013 verder is doorontwikkeld. Integraal risicomanagement gaat uit van het reduceren van het risico dat strategische doelen niet bereikt worden en daarnaast dat schade aan patiënten, medewerkers en bezoekers wordt gereduceerd. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de directe risico’s voor de veiligheid van patiënten, maar naar alle organisatiebrede risico’s. Het doel van een geïntegreerde benadering van risicomanagement binnen Ziekenhuis Amstelland is: Het bevorderen van een ononderbroken voortgang van de activiteiten; Het zorgen voor continuïteit en stabiliteit; Het bevorderen van vertrouwen binnen en buiten de organisatie. Om het risicoprofiel voor Ziekenhuis Amstelland te bepalen zijn acht groepen van potentiële risico’s onderscheiden. Aan de hand van deze acht groepen zijn de belangrijkste (strategische) risico’s opgenomen in de specifieke Ziekenhuis Amstelland ‘Risicobeheermatrix’.
Figuur 3. Model risicogroepen Ziekenhuis Amstelland
De risicobeheermatrix bevat 60 risico’s. Het Managementteam heeft een focus aangebracht en een top 10 van risico’s voor 2013 opgesteld. De ernst van de risico’s is bepaald aan de hand van de kans dat het incident zich voordoet en de impact van het incident op de organisatie. In de risicobeheermatrix wordt gescoord op drie impactgebieden: imago, patiënt en organisatie. Tabel 13: top Risicogroep Strategie en organisatie
Strategie en organisatie
10 risico’s 2013 Oorzaak Tegenstrijdige belangen, conflicterende karakters, disfunctioneren van een of meer maten
Wendbaarheid interne organisatie minimaal, kloof tussen beleid en uitvoering; Externe samenwerking slaagt niet
Gebeurtenis/ risico Ruzie/slechte samenwerking binnen de maatschap en/of tussen maatschappen
Verlies van bepaalde ingrepen, geen contract zorgverzekera ars, organisatie
Gevolg
Beheersmaatregelen
Onrust binnen de organisatie, verslechtering samenwerking, gevaar voor de patiëntenzorg, vertrek specialisten, extra financiële kosten Bestaansrecht ziekenhuis ter discussie
IFMS, jaargesprekken RvB, overleg met Stafbestuur, inzetten externe begeleiding vakgroepen
Voortdurende aandacht RvB, duurzame samenwerkingsverbanden voorleggen aan RvT, aandacht voor lijncommunicatie, sturen op betrokkenheid, personeelsbijeenkomsten 24
Risicogroep
Oorzaak
Strategie en organisatie
Onoverkoombare belangentegenstelling RvB en MS, vertrouwensbreuk
Strategie en organisatie
Verslaving, ruzie, onbekwaam, slechte communicatie
Disfunctionere nde specialist
Patiënt
Deskundigheid personeel onvoldoende, niet naleven of ontbreken protocollen, onjuiste patientenidentificatie
Patiënt
Slechte samenwerking, onvoldoende kennis van protocollen, onvoldoende in control om uitbraak te voorkomen. Onverwachte grote uitgave, niet voorspelde productie/omzetdaling, structurele overschrijding (kosten) begroting
Foutief (medisch) handelen, bijv. medicatiefout, transfusiereact ies, patientverwiss eling Uitbraak infecties (MRSA, VRE etc)
Financiën
Gebeurtenis/ risico stilstand Bestuurscrisis
Ernstig financieel tekort
ICT
Deskundigheid, professionaliteit ICT personeel, onvoldoende ICT personeel, brand
Uitval netwerk, EPD niet beschikbaar
Personeel
Arbeidsmarkt verslechterd, te weinig opgeleid
Personeelstek ort op cruciale functies
Gebouwen
Staken externe nuts levering, uitval installaties (storing / defect), breuk in infra, verstoring in meet en regeltechniek e/o verdelers.
Uitval cruciale nuts en/of primaire technische systemen
Gevolg
Beheersmaatregelen
Onrust organisatie, imago, onhoudbaarheid posities, extra financiële kosten, Schade aan patiënten, klachten en claims patiënten, bij uitlekken groot risico op imago schade, extra financiële kosten Schade/letsel aan patiënt, claims, imago
Wekelijks overleg RvB en MS, maandelijks stafbestuur, 2 maandelijks plenair. Jaargesprekken vakgroepen. Positieve aanspreekcultuur. Protocol disfunctionerende specialist, VIM-meldingen, calamiteitenregeling, IFMS, jaargesprekken RvB met vakgroepen, gesprekken (adhoc) met stafbestuur
Sluiting afdeling(en), stilleggen primaire proces, imagoschade
Procedures, adviesrol CPI, structurele contacten lijn met adviseurs
Liquiditeitsprobleme n, niet kunnen uitbetalen personeel, gedwongen ontslagen, gedwongen fusie Verlies data, primaire proces in gevaar, afdeling sluiten, schadeclaims, financiële gevolgen Kwaliteit zorg onvoldoende, stijging kosten door externe inhuur
Strakke sturing op financiën, controlemechanismen, periodieke rapportages, liquiditeitsprognoses
Stilleggen primaire processen, productieachterstand , ontruiming van afdelingen, hoge kosten en imagoschade
Diverse procedures, aandacht werkoverleggen, kwaliteit en veiligheidssysteem, veiligheidsrondes, VIM
Voldoende aandacht voor ontwikkeling van personeel en identificeren kritische kennis en waar deze evt. te halen is, noodstroomprocedures, backup procedures Imago ziekenhuis goed houden, aantrekkelijke werkgever in de regio zijn, intern personeel opleiden, samenwerking met andere zorginstellingen Procedures en werkinstructies, noodvoorzieningen, noodstroomvoorzieningen
Het systeem van risicomanagement binnen Ziekenhuis Amstelland is verankerd op het hoogste niveau van de organisatie. De opzet en de werking is belegd bij de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van doelstellingen en strategie, de beheersing van de risico’s, de opzet en werking van de interne systemen en controlesystemen en de rapportage aan de Raad van Toezicht die vanuit de zorgbrede governance code een verantwoordelijkheid heeft. De Raad van Bestuur rapporteert elk kwartaal over de top 10 risico’s aan de Raad van Toezicht. De processen worden vertaald in taken die belegd worden bij de MT-leden. Het MT stimuleert dat er een organisatiecultuur is waarin wordt gedacht vanuit kansen en risico’s. Men wordt uitgedaagd om risico’s te beheersen wanneer ze nog beheersbaar zijn, in plaats van wanneer het te laat is. Er is periodiek aandacht voor kennis en vaardigheden op dit terrein. In 2013 heeft binnen het management development programma een training risicomanagement 25
plaatsgevonden en hebben alle afdelingen naar aanleiding daarvan een eigen, van de strategische risico’s afgeleide, risico-top 3 in de jaarplannen vermeld. De managers van de Zorggroepen rapporteren in het kwartaaloverleg met de Raad van Bestuur over deze afdelingsgebonden risico’s.
6.2
Bedrijfsvoeringsrisico’s
De belangrijkste bedrijfsvoeringrisico’s met een mogelijk negatief effect op het resultaat zijn weergegeven in tabel 14. Ziekenhuis Amstelland bereidt zich op deze bedrijfsvoeringrisico’s voor door, naast het opstellen van een meerjarenraming, tevens de eigen vermogenspositie te versterken. Daarnaast worden voor specifieke projecten kosten– batenanalyses met verschillende scenario’s gemaakt. Ten slotte vindt voortdurend analyse van de omgeving plaats (onder andere relatie huisartsen, planning openbaar vervoerlijnen, ontwikkelingen bij collega-instellingen en bevolkingssamenstelling). Tabel 14. Bedrijfsvoeringsrisico’s met een mogelijk negatief effect op het resultaat Omschrijving Managementkwaliteit De eisen die aan deze groep medewerkers worden gesteld, nemen toe, evenals de omvang van hun takenpakket. Ziekenhuis Amstelland speelt hierop in door in de werving en selectie rekening te houden met deze facetten. Functieprofielen worden resultaatgericht beschreven. Tevens is in de nieuwe strategie onze visie op leiderschap geformuleerd. Ten slotte wordt er in trainingen en ontwikkeling (management development) specifiek aandacht besteed aan deze groep medewerkers. Arbeidsmarkt en CAO De arbeidsmarkt voor personeel was in 2013 gunstiger dan de afgelopen jaren. Zelfs voor bedrijfskritische verpleegkundige- en zorgfuncties waren de vacatures beter te vullen. Ziekenhuis Amstelland leidt eveneens zelf mensen op. Marktwerking De verhoogde marktwerking kan ertoe leiden dat patiënten uit het adherentiegebied voor de algemene ziekenhuiszorg uitstromen naar een ander ziekenhuis. Een goed onderzoek naar de verwachtingen van patiënten (onderzoek patiënttevredenheid) is hierbij van belang. De adherentie is de laatste jaren gestegen. Voor de specialistische zorg heeft Ziekenhuis Amstelland afspraken met andere centra gemaakt. Zorgverzekeraars proberen meer sturing te geven aan de patiëntenstroom. In toenemende mate worden kwalitatieve en kwantitatieve eisen gesteld aan het mogen uitvoeren van bepaalde behandelingen. Uiteraard is ook de goede relatie met de huisartsen van bijzonder belang. Automatisering Een ziekenhuis kent een grote behoefte aan informatie: berichten, orders, uitslagen; er wordt ontzettend veel vastgelegd en gedocumenteerd. Automatisering is hierbij om meerdere redenen absoluut noodzakelijk. Processen moeten efficiënter en veiliger plaatsvinden, informatie moet eenvoudiger beschikbaar komen (overal, maar wel veilig) en de administratieve lastendruk (inclusief bijbehorende kosten) neemt steeds grotere vormen aan. Een kenmerk van sommige ICT-projecten is dat deze weerbarstig en langzaam verlopen. Ziekenhuis Amstelland is als middelgroot algemeen ziekenhuis kwetsbaar qua formatie, proces en budget. Samen met een ander ziekenhuis wordt geparticipeerd in Care4ICT B.V.. Hierbij is de uitdaging te komen tot goede onderlinge afstemming. Eind 2013 heeft de samenwerkingspartner aangegeven uit te zullen treden. Naar een duurzame oplossing wordt gezocht, er zijn diverse alternatieven. Binnen de Verenging van Sap gebruikende Ziekenhuizen is een traject gestart om te komen tot meer en intensievere samenwerking. Veiligheid/kwaliteit/imago Er wordt in toenemende mate transparantie gevraagd op het gebied van kwaliteit en veiligheid. Vooralsnog levert deze vraag veel extra (administratief) werk op. Bij een aantal kwaliteitsindicatoren is het genereren van de juiste data voor de gevraagde parameters nog een aandachtspunt. Volledige digitalisering van het medisch - en verpleegkundig dossier zal daarin op termijn uitkomst bieden. Daarnaast worden de kwaliteitsparameters in toenemende mate ingebed in de planning & control cyclus. Het gebruik van de kwaliteitsindicatoren bij het besturen van de organisatie dient tot verdere volwassenheid gebracht te worden. Zorgverzekeraars laten zich bij de zorginkoop steeds vaker leiden door de uitkomsten van kwaliteitsindicatoren. Indien bepaalde uitkomsten niet binnen de landelijk gedefinieerde normen of door zorgverzekeraars gehanteerde benchmarks vallen, bestaat het risico dat dit gevolgen heeft voor de zorginkoop. Daarnaast kan bij het grotere publiek het beeld ontstaan dat de kwaliteit van zorg achterblijft, als media samengestelde ranglijsten gaat publiceren op basis van kwaliteitsindicatoren die niet correct zijn aangeleverd. Relatie ziekenhuisorganisatie – Medische Staf De verhouding tussen de ziekenhuisorganisatie en de medisch specialisten is aan wijziging onderhevig (bijvoorbeeld t.a.v. werktijden, beleving, managementparticipatie). Belangrijk voor de ziekenhuisorganisatie is de relatie van het medisch beleid met de ziekenhuiskosten (bijvoorbeeld t.a.v. patiëntgebonden kosten zoals dure medicatie). Sinds 2012 is er voor het collectief van vrijgevestigde medisch specialisten een honorariumplafond. Wanneer het honorariumplafond en de ruimte voor het ziekenhuis veel zouden verschillen, kunnen tegenstrijdige belangen ontstaan, 26
Omschrijving Onzekerheid over toekomstig bekostigingsstelsel (prestatiebekostiging en DOT) De invoering van DOT heeft per 1 januari 2012 plaats gevonden. Zoals hierboven beschreven heeft dit veel onzekerheden tot gevolg gehad.
6.3
Kwaliteit- en veiligheidsbeleid
Accreditatietraject NIAZ In januari 2013 is het positieve besluit van de NIAZ ontvangen dat het kwaliteits- en veiligheidssysteem van Ziekenhuis Amstelland NIAZ-geaccrediteerd is. De accreditatiestatus vigeert tot 1 februari 2017. Naar aanleiding van de acht verbeterpunten, voortkomend uit de NIAZ-audit, is een actieplan opgesteld. Na akkoord bevinding door het NIAZ kon een afspraak worden gemaakt voor een toetsingsbezoek op deze verbeterpunten in april 2014. Verbetercultuur Een verbetercultuur is aanwezig, maar nog niet in alle onderdelen systematisch. In het kader van het NIAZ-traject worden onderstaande verbeteracties ziekenhuisbreed opgepakt: • De apotheek meenemen in interne audits, vangnetcriteria Medirisk bij audits OK en SEH meenemen, structureren en monitoren van de uitvoering van verbeterplannen die op basis van de interne audits worden opgesteld; • Het Lange Termijn Huisvestingsplan is in 2013 geactualiseerd en vastgesteld, na advisering door Ondernemingsraad, Cliëntenraad en medische staf; • Handhaven eigen afspraken rekentoets van verpleegkundigen; • Het implementeren van een regeling voor gebruikers van laserapparatuur; • Het naleven van de afspraken handhygiëne door artsen en arts-assistenten; • Het scheiden van steriele en niet steriele medische hulpmiddelen; Het uitvoeren van prospectieve risico-inventarisaties en het verbeteren van de kwaliteit daarvan (layout en detailniveau); • Het nakomen van de afspraken voor de identificatie van patiënten. Er is een lijn ingezet om de verbeteracties te verankeren in de kwartaalrapportages en jaarplannen om zo daadwerkelijk te gaan sturen op acties. Door de afdeling kwaliteit en veiligheid is voor 2013 een centrale monitoringstool gebouwd voor de opgestelde verbeterplannen, gebaseerd op de bevindingen uit de audits. Het houden van veiligheidsrondes conform een eenduidig format zal gecontinueerd worden. In 2013 is op alle verpleegafdelingen een IZEP cultuurmeting gedaan. Dit is een instrument waarbij met de medewerkers van de afdeling wordt gekeken naar verschillende aspecten van patiëntveiligheid. Op een van de verpleegafdelingen is de IZEP-cultuurmeting herhaald en is geconcludeerd dat de afdeling in twee jaar tijd van een berekenende cultuur naar een proactieve cultuur is gegaan. Interne audits In 2013 zijn de volgende organisatieonderdelen geaudit: apotheek, verpleegafdeling interne beneden, verpleegafdeling CIBO, Mammacare, polikliniek orthopedie, KNO, kaakchirurgie, dermatologie, Neurologie + KNF, gynaecologie, urologie, longziekten en Informatiemanagement. In maart 2013 heeft een bijeenkomst plaatsgehad met alle interne auditoren waarin gezamenlijke onderwerpen voor toetsing zijn bepaald. In 2013 is de bestaande werkwijze geëvalueerd en waar nodig aangescherpt. De planning van de te houden audit loopt volgens schema. Patiënttevredenheid Binnen Ziekenhuis Amstelland wordt structureel de patiënttevredenheid gemeten. Er staan zuilen verspreid in het ziekenhuis en via de website kan de patiënt het ziekenhuisbezoek beoordelen. Om de respons te vergroten zijn vrijwilligers ingezet. Sinds mei 2013 gaan de vrijwilligers op de afdelingen langs om patiënten te bezoeken die met ontslag gaan. Aan deze patiënten vragen ze om een papieren vragenlijst in te vullen. Deze vragenlijst wordt 27
vervolgens in het digitale systeem verwerkt. In de tweede helft van 2013 is een meetweek georganiseerd, waardoor het aantal respondenten flink verhoogd kon worden. Tabel 15. Uitkomsten patiënttevredenheidsonderzoek Periode Onderdeel Aantal respondenten 1 januari-30 juni 2013 Polikliniek 258 1 juli-31 december 2013 Polikliniek 1011 1 januari-30 juni 2013 Kliniek 480 1 juli-31 december 2013 Kliniek 780
Tevredenheid 7,8 8,3 8,1 8,2
Veiligheidsprogramma (VMS) Het Veiligheidsprogramma in de huidige vorm is per 1 januari 2013 gestopt en wordt voortgezet in de vorm van een Veiligheidsagenda 2013–2015, gedragen door de partijen NVZ/NFU. De NVZ heeft onderstaande ambities uitgesproken voor deze agenda: • Volledige implementatie van de 10 VMS-thema’s • Accreditatie van de NTA 8009:2011 • Ontwikkeling en implementatie nieuwe thema’s op basis van ledenbehoefteonderzoek • Jaarlijkse publicatie gestandaardiseerde sterftecijfers (HSMR) of kwantitatieve analyse sterftecijfers In 2013 is het scholingsprogramma van de tien thema’s op de afdelingen herhaald. Dit scholingsprogramma wordt georganiseerd door de kwaliteitsverpleegkundigen. De volgende onderwerpen zijn besproken: aseptisch werken, dossiervorming & overdracht van informatie en het documentbeheersysteem & veilig incidenten melden. Voor 2013 is afgesproken dat de thema’s geborgd zijn in de lijnorganisatie en daar waar nodig zal er in projectvorm aan gewerkt worden op initiatief van de opdrachtgever. Thema’s die volledig geborgd zijn in de lijn, zijn het voorkomen van nierinsufficiëntie, voorkomen van (lijn)sepsis, POWI, links/rechtsverwisseling en het Spoed Interventie Team (SIT). De thema’s ACS, vroegtijdige herkenning van pijn en kwetsbare ouderen zijn geborgd, maar vragen nog wel aandacht. Thema’s welke nog verder worden uitgerold door projectgroepen zijn medicatieverificatie en high risk medicatie. Voor alle thema’s geldt dat de registratie aandacht behoeft. Wens blijft om zoveel mogelijk VMS indicatoren op te nemen in het ziekenhuisinformatiesysteem. Veiligheidsbeleid Het veiligheidsbeleid wordt vormgegeven via een aantal pijlers. 1) Veilig incidenten melden: in 2013 zijn in totaal 1256 VIM-meldingen gedaan. De VIMmeldingen worden afgerond door de zestiental afdelingsgebonden VIM-commissies. De commissie Patiëntveiligheid brengt een eigen jaarverslag uit. 2) Het uitvoeren van prospectieve risico analyses (HFMEA). In 2013 zijn de volgende prospectieve risico-analyses uitgevoerd: laparoscopische uterusextirpatie, acute opname in de nacht, telemetrie cardiologie, poliklinisch voorschrijven, Acute Coronaire Syndromen, laparoscopische nefrectomie en Cardiale MRI en Infuusmateriaal. In 2013 is een organisatiebrede richtlijn ‘nieuwe medische interventies’ opgesteld waarin is afgesproken dat bij elke nieuwe interventie naast een businesscase, een PRI moet worden uitgevoerd. 3) Deelname aan het onderzoek Monitor Zorggerelateerde schade. De landelijke rapportage heeft plaatsgevonden op maandag 18 november 2013. Van de twintig deelnemende ziekenhuizen aan het onderzoek kwam Ziekenhuis Amstelland als ziekenhuis naar voren waarbij de laagste vermijdbare schade had plaatsgevonden. 4) Het houden van periodieke veiligheidsrondes.
6.4
Rampen Opvang Plan (ZiROP)
Vanuit de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) bestaat de verplichting voor ziekenhuizen om deel te nemen aan het op initiatief van het traumacentrum georganiseerde regionale overleg acute zorgketen. Tevens moet de zorginstelling over een Rampen Opvang Plan 28
beschikken. Ziekenhuis Amstelland neemt structureel deel aan het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) dat door het VUmc wordt geïnitieerd. Tevens beschikt Ziekenhuis Amstelland over een Ziekenhuis Rampen Opvangplan (ZiROP). Dit plan beschrijft in procedures hoe de opgeschaalde zorg vorm krijgt ten tijden van een ramp of crisis. Het beschrijft taken en verantwoordelijkheden van de diverse sleutelfunctionarissen. Tevens worden in dit plan voor een aantal cruciale afdelingen en functionarissen taken en verantwoordelijkheden beschreven in diverse draaiboeken en taakkaarten. Het ZiROP van Ziekenhuis Amstelland is geaccordeerd door zowel de ZiROPcommissie als de Raad van Bestuur. De aanpassingen van het ZiROP komen tot stand aan de hand van de PDCA-cyclus. In 2013 is er een opleiden, trainen en oefenen (OTO) jaarplan ontwikkeld. Hierin stonden onderstaande aspecten centraal. 1) Alarmering van sleutelfiguren. In 2013 zijn er drie bel-oefeningen gehouden. Doel was om te testen hoe snel het crisis beleidsteam, het operationeel team acute zorg en het operationeel team facilitair bedrijf operationeel konden zijn. Tevens is er een bel-oefening geweest voor de medewerkers van de SEH. 2) Het vergroten van de individuele vakbekwaamheid van de sleutelfiguren en waarnemers door het volgen van de Basis Opleiding Sleutelfiguren Zorg (BOSZ) gevolgd. 3) Het behouden van de individuele vakbekwaamheid van de medewerkers op de SEH. Hiervoor is er een gecombineerde oefening gedaan met de GHOR. Op het ziekenhuisterrein stond een SIGMA tent waarin de triage van een groot aantal slachtoffers plaatsvond. Hierna zijn de slachtoffers aan de hand van een instroom schema door de ambulancedienst aan de SEH aangeboden. 4) Het vergroten van de individuele vakbekwaamheid van de sleutelfiguren van de teams. Hiervoor is een ETS-oefening gehouden. De verbeterpunten die hieruit naar voren zijn gekomen zullen verwerkt worden in de draaiboeken en taakkaarten van de diverse teams. Tevens zullen de aandachtpunten mede richting geven aan het jaarplan 2014. 5) Opleiden, trainen en oefenen van de sleutelfiguren van het Facilitair Bedrijf. 6) Het vergroten van de kennis ten aanzien van de opvang van chemische, biologische, radiologische/nucleaire (CBRN) slachtoffers. Alle medewerkers van de SEH hebben een scholing gehad van een CBRN-expert over de opvang van CBRN slachtoffers op de SEH van ZHA. In 2014 zal dit specifieke aandachtspunt uitgebreid worden met het trainen en oefenen met de opvang van CBRN-slachtoffers.
29
7.
Financiële analyse Enkelvoudige jaarrekening
7.1
Analyse balans
Vaste activa De vaste activa zijn per saldo afgenomen met 3,1 miljoen euro. In totaal is gedurende 2013 een bedrag van circa 5,1 miljoen euro geïnvesteerd in materiële vaste activa en is er voor circa 7,9 miljoen euro afgeschreven op materiële vaste activa, De financiële vaste activa daalde met circa 0,3 miljoen euro door resultaten op deelnemingen, leningen aan verbonden rechtspersoon. Vlottende activa De vlottende activa zijn afgenomen met 2,6 miljoen euro. Dit is een combinatie van een afname van de overige vorderingen met 8,1 miljoen, een stijging van de vordering uit hoofde van de transitieregeling (2,7 miljoen.) Door het transitiebedrag 2013 en een stijging van het onderhanden werk (ziekenhuisdeel) met € 2,7 miljoen. Dit is een saldering van het dalende saldo Onderhanden Werk maar het sterker dalende saldo van voorschotten van verzekeraars. Voorzieningen De positie van de voorzieningen neemt toe met 0,5 miljoen euro. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de stijging van het saldo van de uren bestemd voor het persoonlijk levensfasebudget. Tabel 16: Voorzieningen
Voorziening jubilea Voorziening persoonlijk levensfasebudget Totaal voorzieningen
Saldo per 01-01-2013 €84.607 €1.166.196 €1.250.803
Dotatie
Vrijval/ onttrekking
€3.122 €500.044
Saldo per 31-12-2013 €87.729 €1.666.240
€503.166
€1.753.969
Langlopende schulden De langlopende schuldpositie is ten opzichte van 2012 gestegen met 10,5 miljoen euro. Er is € 14 miljoen euro geconsolideerd van kort naar lang en er is € 3,0 miljoen euro afgelost op de bestaande schulden. Kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn ten opzichte van 2012 met 17,5 miljoen euro gedaald. 14 miljoen euro hiervan wordt verklaard door het consolideren van kortlopende financiering naar langlopende financiering en 5 miljoen euro door het terugbetalen van de overfinanciering oude jaren aan de zorgverzekeraars. Met het consolideren van de kortlopende lening, is er betere matching tussen de looptijd van de activa en de daar tegenoverstaande financiering bereikt. Solvabiliteit Het weerstandsvermogen (gedefinieerd als het eigen vermogen ten opzichte van de totale bedrijfsopbrengsten) is toegenomen van 17,9% in 2012 naar 18,5% in 2013. De solvabiliteit (gedefinieerd als eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal) is gestegen van 10,9% in 2012 naar 12,0% in 2013. Liquiditeit Ziekenhuis Amstelland heeft een liquiditeitsplanning, met een planning van een jaar vooruit. Deze wordt wekelijks bijgewerkt naar de actuele stand en waar nodig wordt ingegrepen door het anders plannen van uitgaven.
30
7.2
Analyse resultatenrekening
Bedrijfsopbrengsten De opbrengsten zijn in 2013 gestegen met 1,6 miljoen euro naar 77,3 miljoen euro. De omzet uit zorg (A en B segment) is gestegen met 4,1 miljoen euro. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er in 2012 veel geleverd is waarvoor zorgverzekeraars niet betaald hebben (vanwege overschrijding van de inkoopafspraken). In 2013 is door zorgverzekeraars op een adequater niveau ingekocht. Met de invoering van prestatiebekostiging behoort ongeveer 70 procent van de zorgproductie van Ziekenhuis Amstelland tot het vrije segment. Tot het gereguleerde segment is in deze jaarrekening gerekend: de DOT-A producten, de dure geneesmiddelen en de “add ons” (voornamelijk Intensive Care producten). Met de verzekeraars wordt onderhandeld over de tarieven in het gereguleerde en het vrije segment. Voor het gereguleerde segment gelden maximum tarieven, die slechts neerwaarts mogen worden aangepast, voor het vrije segment is de prijsstelling aan partijen. De onderhandelingen in 2013 met de verzekeraars zijn wederom moeizaam verlopen. Enerzijds door de beperkingen in groeiruimte en het ongedifferentieerd toepassen hiervan door de zorgverzekeraars, anderzijds door de het gebrek aan historie door de gewijzigde financiering. Voor patiënten met een verzekering, waar Ziekenhuis Amstelland geen contract mee heeft en voor niet verzekerde patiënten, brengt het ziekenhuis de passantenprijs in rekening. De prijs is hoger dan de afgesproken prijs met de zorgverzekeraars. In 2013 gold dit voor minder dan 1% van de gefactureerde zorgproducten. De vordering uit hoofde van de transitieregeling bedraagt op basis van de definitieve beschikking 7,9 miljoen. Dit bedrag is verwerkt in deze jaarrekening. Personeelskosten De personeelskosten stijgen ten opzichte van 2012 met 1,6% (van 37,6 miljoen euro in 2012 naar 38,2 miljoen in 2013). De gemiddelde groei in personeel in 2013 bedroeg 2 fte (van 652 fte in 2012 naar 654 fte in 2013). De gemiddelde personeelskosten per 2013 stijgen licht met 1,3 %. Dit wordt veroorzaakt door verminderde inzet van personeel niet in loondienst en beperkte stijging van de loonkosten van personeel in loondienst. De gemiddelde personeelskosten per fte in loondienst stegen met 1,5%. De lonen stegen door het CAO-effect (Collectieve arbeidsovereenkomst) en de anciënniteit. Afschrijvingen De afschrijvingen over 2012 bedragen 7,7 miljoen euro en zijn 0,2 miljoen euro hoger dan in 2012. Overige bedrijfskosten De patiëntgebonden kosten zijn met 2,7% gedaald. Deze daling wordt voornamelijk verklaard door een lager ordertarief van het MDCA De gepresenteerde algemene kosten stijgen met 1,5 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door een eenmalige vrijval van voorziene kosten (2,1 miljoen euro) in eerdere jaren in 2012. Zonder deze vrijval zijn de werkelijke kosten in 2013 gedaald ten opzichte van 2012. Ziekenhuis Amstelland investeert in Informatie en Communicatie Technologie (ICT). Een van de belangrijkste projecten waarop de inspanningen zich richten, is de invoering van een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) met gekoppelde systeemonderdelen. Dit is een belangrijke component in de algemene kosten (waaronder de advies- en licentiekosten verantwoord worden). 31
Gelopen prijs-, krediet-, liquiditeits- en kasstroomrisico’s Hiervoor wordt verwezen naar de jaarrekening. Rente De kleine toename van de rentekosten is veroorzaakt door omzetting van kort krediet naar lang krediet. Resultaat deelnemingen Het resultaat op deelnemingen is dit jaar 215.438 euro negatief. Dit wordt veroorzaakt door het positieve exploitatieresultaat 2013 door de deelneming in Care4ICT B.V en negatieve resultaten van MDCA b.v. en Langerhuize. Voor beide deelnemingen is een plan gemaakt om in de toekomst positieve exploitatiecijfers te laten zien. Analyse geconsolideerde kasstroom De netto kasstroom bedraagt -0,2 miljoen euro. De verandering in liquiditeitspositie kan als volgt worden weergegeven: Tabel 17: Analyse kasstroom x € 1.000 Kasstroom operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom
2012 4.710 - 7.362 - 2.902 - 5.554
2013 -5.963 -5.221 10.981 -203
Het beleid ten aanzien van kasstromen is er op gericht binnen de renteregels van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een optimaal resultaat te bereiken; hiertoe wordt getracht de debiteurenpositie zo laag mogelijk te houden en wordt de verhouding korte / lange financiering actief gevolgd. Ten aanzien van gelopen prijs-, krediet-, liquiditeits- en kasstroomrisico’s wordt verwezen naar de toelichting hierover in de jaarrekening.
32
8.
Maatschappelijke aspecten van ondernemen
8.1
Milieu
Het ziekenhuis heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in nieuwe afdelingen, energiezuinige technieken en schonere gebouwen. Ziekenhuis Amstelland wil zich in de toekomst dan ook profileren als een gezonde en duurzame onderneming. Hierdoor zal de focus de komende jaren liggen op het voorkomen van vervuiling veroorzaakt door de activiteiten in het ziekenhuis (de aanwezigheid van het ziekenhuis) op de omgeving, het beperken van gebruik van natuurlijke hulpbronnen en het streven naar duurzame ontwikkeling binnen het ziekenhuis. Hierbij wordt een pragmatische manier van werken gekozen, waarbij het doel nimmer uit het oog verloren wordt. Een gezonde en duurzame onderneming, die meer dan voldoet aan de wettelijke milieueisen en het werken aan duurzaamheid. Ziekenhuis Amstelland heeft op het gebied van milieubeleid de ambitie om vooraan te lopen waar het gaat om het beheer van milieuaspecten. Ziekenhuis Amstelland ziet milieu als een aspect van de dagelijkse werkzaamheden en niet iets dat verplichtend wordt opgelegd. In 2013 mocht het ziekenhuis als eerste ziekenhuis in Nederland het gouden certificaat Milieuthermometer Zorg in ontvangst nemen. Daarnaast is het ziekenhuis een van de deelnemers in het Duurzaamheidsakkoord binnen de Gemeente Amstelveen. De duurzaamheidspartners hebben zich gecommitteerd aan het streven om bij te dragen aan een CO2-reductie, passend bij de aard en omvang van de organisatie. In Ziekenhuis Amstelland wordt gebruik gemaakt van 100% groene stroom. In 2013 gaat het ziekenhuis verder op de ingeslagen weg en zal milieu als extra instrument ingezet gaan worden om de omgeving en de samenleving te laten zien waar zij mee bezig is: het bewust omgaan met milieu en haar omgeving. Aangenaam Dichtbij, ook voor het milieu voor nu en de toekomst. Dit zal worden gerealiseerd door onder andere de medewerkers meer actief te betrekken bij de reeds uitgevoerde maatregelen en bij het opgestelde activiteitenplan. In 2014 is Ziekenhuis Amstelland voornemens de eerste elektrische laadpalen in gebruik te nemen voor auto’s van medewerkers en zal de aanschaf van de vele disposables nauw in de gaten gehouden worden. Tevens is er onderzoek gedaan naar inzamelen van plastic, efficiëntere en duurzamere afvalscheiding en plastic bekertjes vervangen door kartonnen bekertjes. De afdeling Milieu brengt een separaat jaarverslag uit.
8.2
Werkgeverschap
Personeelsbeleid Ontwikkelingen en veranderingen van deze tijd bieden zowel kansen als bedreigingen. Het is de uitdaging voor Ziekenhuis Amstelland om een koers uit te zetten voor een modern personeelsbeleid dat past bij de cultuur en ontwikkelingsfase van het ziekenhuis. Een cultuur waarin zowel werkgever als werknemer zich verantwoordelijk voelt om in beweging te blijven en zich aan te passen aan de steeds veranderende omstandigheden. Gerichte communicatie met medewerkers, verbinding leggen tussen medewerkers en organisatie, maar ook tussen medewerkers onderling, zorgen ervoor dat medewerkers wendbaar zullen zijn in deze veranderingen. Het personeelsbeleid richt zich dan ook op het stimuleren en behouden van een vitale werknemer die met plezier naar zijn werk gaat. In 2013 is deelgenomen aan het onderzoek ‘Beste Werkgever’, een samenwerking tussen Effectory en Intermediair. Ziekenhuis Amstelland behaalde in dit onderzoek een 16 e plaats. Ziekenhuis Amstelland heeft een 8,1 op algemene tevredenheid behaald. Een hoge score ten opzichte van het gemiddelde van een 7,5 voor algemene ziekenhuizen. Betrokkenheid is met een 8,4 en vitaliteit met 8,3 zijn uitblinkers. Deze cijfers ondersteunen de ingezette koers en laten zien dat medewerkers tevreden zijn en zich betrokken voelen bij het ziekenhuis.
33
Duurzame inzetbaarheid Het medewerkersbestand in Ziekenhuis Amstelland vergrijst sneller dan in de rest van de omliggende ziekenhuizen. Zo heeft iets minder dan 25% van de medewerkers de leeftijd van 55 jaar en ouder en is 35% van de medewerkers tussen de 45 en 54 jaar. Het is daarom van belang om er met elkaar voor te zorgen dat iedereen zo lang mogelijk optimaal inzetbaar blijft. In een fysiek en mentaal intensieve werkomgeving blijven gezonde arbeidsomstandigheden in de breedste zin van het woord een hoofdthema, maar ook thema’s als ontwikkeling, mobiliteit en communicatie vragen aandacht. Vanuit de visie op Vitaliteit en Duurzame inzetbaarheid wordt getracht een antwoord te formuleren op de kernvragen hoe Ziekenhuis Amstelland medewerkers kan meenemen in veranderingen, medewerkers kan faciliteren en stimuleren om “eigen verantwoordelijkheid” te nemen, daar waar nodig, medewerkers “vitaal” aan zich kan blijven binden en nieuwe medewerkers kan aantrekken. En wat hierin van leidinggevenden wordt verwacht. In 2013 is deze visie vertaald in een vitaliteitsregeling en zijn leidinggevenden in diverse bijeenkomsten geïnformeerd en geschoold in het thema vitaliteit. ARBO Op het gebied van ARBO is er aandacht voor verschillende ARBO beleidsaspecten. Dit is vastgelegd in Arbo-jaarplan. In 2013 is een vervolg gegeven aan gezondheidsmanagement en het verspreiden van kennis op het gebied van fysieke belasting. Tevens is een vervolg gegeven aan de trainingen agressie en geweld. 5 B’s van Gastvrij & Collegiaal Om de omgang met elkaar als medewerkers van Ziekenhuis Amstelland te stimuleren werden in 2013 de 5 B’s geïntroduceerd: Beleefd, Behulpzaam, Besef, Bereiken en Bewegen. Met deze 5 B’s willen we duidelijk maken dat we omgangsvormen willen hanteren die getuigen van aandacht, respect, inzet, klantgerichtheid en doelgerichtheid. Daar hoort ook een aanspreekcultuur bij. Op gepaste en respectvolle manier verwachten we van alle medewerkers binnen het ziekenhuis dat ze hun verantwoordelijkheid laten zien door, als dat van toepassing is, elkaar te wijzen op zaken die verbetering behoeven. Klokkenluidersregeling Ziekenhuis Amstelland heeft voor haar werknemers een zogenaamde klokkenluidersregeling. Deze regeling heeft als doel de werknemers van Ziekenhuis Amstelland de gelegenheid te geven om geconstateerde misstanden vertrouwelijk te melden. Medewerkers kunnen misstanden melden bij hun leidinggevende, bij een van de vertrouwenspersonen of leden van de Raad van Bestuur of Raad van Toezicht. Het gaat vooral om meldingen van strafbare feiten, schendingen van regelgeving, het onjuist informeren van het publiek en gebeurtenissen die een gevaar vormen voor de volksgezondheid. In 2013 is er geen beroep gedaan op de klokkenluidersregeling.
8.3
Onderzoek, opleiding en ontwikkeling
Beroeps- en bedrijfsopleiden Elk jaar wordt door de afdeling Opleidingen een jaarplan en evaluatie opgesteld. Belangrijke onderdelen in 2013 waren de rekentoets, de herregistratie en de opening van het skillslab. In 2013 is een nulmeting gehouden voor de rekentoets. De rekentoets is aan 345 medewerkers toegewezen. Het beleid voor medewerkers die de rekentoets niet halen of niet maken is aangescherpt. Dit geldt voor alle verplichte modules binnen e-learning. In 2013 hebben 297 verpleegkundigen zich geherregistreerd. Er heeft geaccrediteerde bijen nascholing plaatsgevonden. Met het oog op eventuele doorgang van de nieuwe beroepsprofielen is een samenwerkingsverband aangegaan met de Hogeschool Leiden. Het curriculum biedt de mogelijkheid om vanaf het derde leerjaar de opleiding duaal te vervolgen. In september 34
2013 zijn zes duale HBO-V studenten in Ziekenhuis Amstelland komen werken. Gestreefd wordt naar een ‘gezonde mix’ tussen het opleiden van MBO en HBO verpleegkundigen, als antwoord op de behoefte aan meer kwaliteit en inzetbaarheid op de afdelingen. Bovendien wordt daarmee een eigen kweekvijver met kandidaten voor beroepsvervolgopleidingen gecreëerd. De verpleegkundige beroepsvervolgopleiding Oncologie binnen het ziekenhuis is opnieuw voor vijf jaar erkend. In september 2013 is na een jaar voorbereiding een leerwerkplaats gestart op de afdeling chirurgie. Deze is in december geëvalueerd en positief bevonden. In navolging hierop start ook op de andere klinische afdelingen een leerwerkplaats. Het vernieuwde curriculum van Nieuw Elan lijkt vruchten af te werpen. De afdelingen hebben zowel de leerlingen van de praktijkoriëntatie als de tweedejaars stagiaires positief beoordeeld. Vanaf het derde leerjaar (2014-2015) zal een deel van het onderwijs ook door de ziekenhuizen verzorgd worden. In januari is het skillslab feestelijk geopend. Het skillslab kan voor alle verpleegtechnischeen risicovolle handelingen ingezet worden. Het reanimatieonderwijs vindt er plaats en vanaf februari zijn leermiddelen om te hechten aanwezig. Op het gebied van de medische opleidingen wordt nauw samengewerkt met de academische centra. Co-assistenten van VUmc/AMC worden begeleid door de vakgroepen neurologie, kindergeneeskunde, dermatologie, chirurgie en interne geneeskunde. Het aantal opleidingsplaatsen voor arts-assistenten voor de opleiding tot internist in Ziekenhuis Amstelland is inmiddels zes. Er is een mogelijkheid tot het volgen van de longstage en ook de afdeling Cardiologie zal stages gaan aanbieden. Naast de hiervoor genoemde opleidingen verzorgt Ziekenhuis Amstelland ook de opleidingen voor haio’s (huisartsen in opleiding) en voor specialisten ouderengeneeskunde. Medisch-wetenschappelijk onderzoek Binnen het ziekenhuis is een Medisch Ethische Commissie (MEC) actief die de Raad van Bestuur adviseert op het gebied van: • ethische vraagstukken over onderzoek, behandeling en verzorging van patiënten (bijvoorbeeld over aspecten rond terminale zorg); • medisch-wetenschappelijk onderzoek met patiënten of patiëntgegevens van Ziekenhuis Amstelland waaraan medisch specialisten of andere ziekenhuismedewerkers willen gaan deelnemen op basis van een onderzoeksprotocol. Bij toetsing van het onderzoeksprotocollen (en in het daaropvolgend advies aan de Raad van Bestuur) beperkt de MEC zich tot de lokale uitvoerbaarheid in (en de gevolgen voor) het ziekenhuis en de patiëntinformatie. Een centraal toetsende METC (Medisch Ethische Toetsingscommissie) voorziet in een meer uitgebreide toetsing van de wetenschappelijke en andere aspecten van de betreffende studie. Een onderzoek mag in Ziekenhuis Amstelland pas gestart worden, nadat de Raad van Bestuur daarvoor toestemming heeft verleend en de betreffende centraal toetsende METC op basis daarvan positief heeft geoordeeld over uitvoering in Ziekenhuis Amstelland. In 2013 kwam de MEC 12 keer bijeen. De MEC heeft 12 onderzoeksprotocollen ontvangen ter toetsing op lokale uitvoerbaarheid. Bij alle protocollen kwam de MEC uiteindelijk tot positief advies aan de Raad van Bestuur.
8.4
Maatschappij
Communicatie en voorlichting Als vooraanstaande maatschappelijke organisatie vindt Ziekenhuis Amstelland het belangrijk om voortdurend het contact op te zoeken met de inwoners van haar verzorgingsgebied. Zij informeert de omgeving actief met inzet van verschillende middelen over ontwikkelingen binnen de zorg en binnen de ziekenhuisorganisatie. Hierbij spelen de regionale en lokale 35
(dag)bladen een belangrijke rol. ZHA voert een professioneel en actief persbeleid, waardoor gemiddeld eens per week een nieuwsartikel over ZHA in de lokale media verschijnt. Tweemaal per jaar verschijnt er voor eigen rekening een Zorgkrant huis aan huis. In 2013 organiseerde ZHA diverse gratis patiëntvoorlichtingsbijeenkomsten over onderwerpen als de overgang, schildklier en epilepsie. Een belangrijke terugkerende activiteit is de modeshow voor (ex-) patiënten met borstkanker of darmkanker en de bijeenkomsten van de stichting ‘feel good look better’ voor oncologiepatiënten. Naast informatievoorziening via de website is Ziekenhuis Amstelland actief in dialoog met patiënten via de social media Twitter en Facebook. Hiertoe is een social media beleid opgesteld. Ziekenhuis Amstelland stelt patiëntenverenigingen, die belangrijke samenwerkingspartners zijn, regelmatig faciliteiten (bijvoorbeeld vergaderruimtes) ter beschikking voor regionale en landelijke bijeenkomsten. Ook biedt ZHA patiëntenverenigingen de mogelijkheid om inloopinformatie-avonden of markten op haar locaties te organiseren. Imago Naast de tevredenheid van patiënten, wil het ziekenhuis ook periodiek het imago van het ziekenhuis binnen de regio toetsen. Eind 2013 is door onderzoeksbureau Newcom het imago-onderzoek van eind 2010 herhaald. Uit het onderzoek komt naar voren dat de spontane naamsbekendheid is gestegen, dat de kernwaarden van het ziekenhuis herkend worden en dat het gezondheidscentrum in Uithoorn zeer positief wordt gewaardeerd. De aanbevelingsbereidheid is licht gestegen ten opzichte van 2010. Aanbevelingen voortkomend uit het onderzoek waren het verder profileren van de kwaliteit van het ziekenhuis en de zorgprofessionals. Stichting Vrienden en sponsoring Doel van de Stichting Vrienden Ziekenhuis Amstelland komt tot uitdrukking in het waarderen van medewerkers voor het goede werk dat zij doen en voor patiënten en bezoekers het bevorderen van een goede sfeer in het ziekenhuis. Patiënten zullen dan ook in de toekomst blijven profiteren van de vriendelijke manier waarop tevreden medewerkers elkaar en hen bejegenen. Structurele activiteiten van de Stichting Vrienden zijn het sponsoren van koffie en thee voor bezoekers en patiënten en het bijdragen aan afdelingsuitjes van medewerkers. Ook draagt de stichting graag bij aan eenmalige acties. Als dank aan de donateurs wordt tweejaarlijks een informatieavond gehouden met actuele thematiek. Het bestuur heeft een activiteitenplan gemaakt voor de komende periode. Ziekenhuis Amstelland zelf voert een terughoudend beleid met betrekking tot sponsorbijdragen, omdat zij zorgvuldig moet omgaan met beschikbare gelden. Expats In de omgeving van het ziekenhuis bevinden zich veel (internationale) bedrijven met daarin werkzame expats, die gezondheidszorg op een andere wijze percipiëren. In de gemeente Amstelveen is inmiddels circa 15% van de bevolking expat. Ziekenhuis Amstelland wil ook voor deze groep de functie van algemeen ziekenhuis vervullen. Expats zijn in Nederland woonachtige werknemers die door een internationaal opererende onderneming hier in Nederland gestationeerd zijn. Het is de kunst voor de gehele organisatie de bestaande (aanbodgerichte) organisatie en daarbinnen de processen, om te buigen naar een meer vraaggerichte benadering. Ziekenhuis Amstelland is dan ook ingegaan op het verzoek vanuit de Gemeente Amstelveen en de Japanse gemeenschap om mee te denken over de toegang tot gezondheidszorgvoorzieningen, zowel de feitelijke toegang als de toegang tot de kennis daarover. Zo is er bijvoorbeeld een Japan Desk operationeel binnen het ziekenhuis. Ook binnen de groeiende Indiase en Chinese gemeenschap bestaat een dergelijke behoefte. In het verslagjaar is voor de Chinese gemeenschap een voorlichtingsavond gehouden over het Nederlandse gezondheidszorgsysteem, in het bijzonder de curatieve zorg. Ook vanuit de Indiase gemeenschap is deze behoefte geuit.
36
Vrijwilligers Ziekenhuis Amstelland kent een uitgebreid vrijwilligersbeleid. Circa 125 vrijwilligers zijn werkzaam ten behoeve van de patiëntenzorg en ten behoeve van Radio Tulipa. Het vrijwilligersbeleid is gericht op het bieden van extra service en aandacht voor de patiënten. De gastvrijheid die uitgaat van de vrijwilligers die in de centrale hal aanwezig zijn, wordt zeer gewaardeerd door patiënten. Daarnaast zijn er vrijwilligers actief op de verpleegafdelingen, de spoedeisende hulp en de poliklinieken voor het verzorgen van bloemen, leesbladen, een kopje koffie en het bieden van hulp bij het verstrekken van diverse consumpties. Ook vervullen vrijwilligers een belangrijke functie in het Infocentrum in de centrale hal, waar patiënten laagdrempelig terecht kunnen voor algemene of aanvullende informatie over gezondheid, patiëntenrechten en over de gang van zaken in het ziekenhuis. Ook in het gezondheidscentrum in Uithoorn en op de SEH worden vrijwilligers ingezet voor de ontvangst- en laagdrempelige informatiefunctie.
37
9.
Toekomstige ontwikkelingen
Nadat in de afgelopen periode veel inspanningen zijn gericht zijn op het implementeren van alle wijzigingen in het gezondheidszorgsysteem, is het van belang in de komende jaren van belang de aandacht te blijven richten op de verdere ontwikkeling van de organisatie. Duidelijk is dat de komende jaren de druk op de sector zal toenemen om de efficiency te verhogen. Daarnaast wordt verantwoording over het kwaliteitsbeleid steeds nadrukkelijker geëist door patiënten en media. In de afgelopen jaren heeft Ziekenhuis Amstelland een uitstekende naam verkregen, maar het vraagt nadrukkelijk aandacht voor onderhoud en ontwikkeling om dit te behouden en zo mogelijk uit te bouwen. Keuzes in het functieprofiel De discussie over welke zorg thuishoort bij een algemeen ziekenhuis met een bepaalde omvang en welke zorg niet, is deze beleidsperiode zeer actueel. Binnen Ziekenhuis Amstelland is de discussie over welke zorg wel en welke niet past binnen een algemeen ziekenhuis van onze omvang, al enige jaren aan de gang. Reeds in het vorige strategisch en medisch beleidsplan is reeds gekozen voor het aanbieden van ziekenhuiszorg die behoort tot de categorie ‘hoog volume/laag complex’ en zijn bepaalde ingrepen reeds stopgezet. Op die onderdelen werkt het ziekenhuis vanzelfsprekend nauw samen met de centra in de regio, zodat de verwijzing soepel verloopt en de zorg aan de patiënt naadloos aansluit. Ziekenhuis Amstelland zal de discussie over de verdere vormgeving van het functieprofiel niet uit de weg gegaan. Wel wil Ziekenhuis Amstelland zelf regie blijven houden over het aan te bieden zorgpakket, waarbij het ziekenhuis de mening is toegedaan dat niet concentratie de aangewezen weg is, maar differentiatie. Zo kan het merendeel van de acute en intensieve ziekenhuiszorgzorg, kwalitatief goed en kostenefficiënt in Ziekenhuis Amstelland plaatsvinden. Het ziekenhuis maakt transparant welke zorg zij wel en niet (meer) aanbiedt. Relatie medische staf Een belangrijk dossier voor de komende periode is de invoering van de integrale bekostiging per 1 januari 2015. Met ingang van 2015 bestaat er geen separate honorariumafspraak meer voor de medisch specialisten, maar zal het ziekenhuis met de specialisten onderhandelen over hun verdiensten. Daarnaast worden per 1 januari 2015 de fiscale voordelen voor vrijgevestigd medisch specialisten afgeschaft. Beide ontwikkelingen vragen om een hernieuwde relatie tussen het ziekenhuis en de medische staf. Vanuit het ziekenhuis zijn de bestuurbaarheid en governance van de toekomstige ziekenhuisorganisatie belangrijke criteria, waarbij steeds getracht wordt de gelijkgerichtheid te borgen. In 2014 is veel inspanning uitgegaan naar het vinden van een optimaal samenwerkingsmodel. Keuze is gemaakt voor het samenwerkingsmodel. Verankering samenwerking huisartsen Bij een sterke regionale verankering passen goede en sterke samenwerkingsrelaties met de partners in de regio. De huisartsen en eerstelijnsverloskundigen zijn en blijven de belangrijkste verwijzers naar het ziekenhuis en daarmee belangrijke strategische partners. Ziekenhuis Amstelland is zich er van bewust dat om de positie van het eerst aangewezen algemeen ziekenhuis voor de regio te vervullen, een sterke regionale verankering nodig is. Een belangrijk onderdeel daarin is de in 2010 geopende spoedpost waarin door Spoedeisende Hulp en Huisartsenpost nauw wordt samengewerkt binnen een gezamenlijk triagesysteem. Met het bestuur van de Stichting Huisartsenpost Amstelland is het verloop van de samenwerking uitvoerig geëvalueerd en zijn verkenningen gestart over hoe deze samenwerking in de nabije toekomst verder vorm moet krijgen. Beide partijen sluiten een verdergaande integratie niet uit. In 2011 is de bouw van het gezondheidscentrum op de grens van Uithoorn en Aalsmeer afgerond en in het laatste kwartaal 2011 hebben de medisch specialistische functies hun intrek genomen. Het gezondheidscentrum is in zijn omvang en wat betreft het aantal 38
zorgaanbieders uniek in Nederland te noemen. Er zijn al diverse inhoudelijke zorgprogramma’s ontwikkeld en er zijn andere vormen van collegiaal overleg en consultatie. In 2013 heeft een pilot ‘carrousel orthopedie’ plaatsgevonden, waarbij de orthopeed maandelijks samen met enkele huisartsen een aantal patiënten met een orthopedische zorgvraag bespreekt, met als doel deze patiënten zoveel mogelijk in de eerste lijn te behandelen. Ziekenhuis Amstelland ziet de curatieve zorg als een continuüm en wil samen met de huisartsen in de vorm van zorgprogramma’s afspraken maken over welke zorg op welke plek wordt verleend en ziet voor de regio Amstelland kansen om in de vorm van een pilot met populatiebekostiging aan de slag te gaan. In 2014 wordt gezamenlijk met de huisartsen een regiovisie op de curatieve zorg ontwikkeld. Samenwerking ziekenhuiszorg Op medisch gebied wordt al meerdere jaren succesvol samengewerkt met het VU medisch centrum (VUmc) als preferente partner voor topklinische en academisch medische ziekenhuiszorg. Begin 2014 is een nieuwe raamovereenkomst getekend. Ziekenhuis Amstelland heeft als regionaal algemeen ziekenhuis een complementaire rol aan de academische zorgfunctie van VUmc. Omdat enkele specialisten in beide centra werkzaam zijn en op enkele afdelingen van beide centra gewerkt zal worden volgens dezelfde protocollen, kunnen er voordelen voor de patiënt worden behaald. De patiënt wordt behandeld op de plek die hem of haar de hoogste kwaliteit biedt en het liefst natuurlijk “aangenaam dichtbij” wanneer dat kan. Ziekenhuis Amstelland zou deze samenwerking de komende jaren graag nader uitbouwen, waarbij de laag complexe hoog volume zorg op locatie Amstelland kan plaatsvinden en de hoog complexe en de weinig voorkomende diagnoses in VUmc. Eisen aan de organisatie De toename van regelgeving binnen de ziekenhuiszorg, voornamelijk, maar niet exclusief, regelgeving van administratieve aard, vragen veel van een ziekenhuis van onze omvang. Een versteviging van de Adminstratieve Organisatie is van groot belang om op een juiste wijze te kunnen blijven voldoen aan de regelgeving. Het ziekenhuis zal steeds goed moeten blijven bezien of een uitbesteding van diensten of gezamenlijke aanpak met andere ziekenhuizen niet aangewezen is.
39
Bijlage 1.
Lijst met afkortingen
aios AMC anio AO/IC AvA AvL/NKI AWBZ BHV BOT BoZ BVN CAO CCKL
arts in opleiding tot specialist Academisch Medisch Centrum arts niet in opleiding tot specialist Administratieve Organisatie en Interne Controle Artsenlaboratorium voor Amstelland Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis/Ned. Kankerinstituut Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten bedrijfshulpverlening Bedrijfsopvang Team Brancheorganisaties Zorg Borstkanker Vereniging Nederland Collectieve arbeidsovereenkomst Coördinatiecommissie ter bevordering van de Kwaliteitsbeheersing op het gebied van laboratoriumonderzoek in de gezondheidszorg Centrale Israëlietische Ziekenverpleging computer on wheels Commissie Preventie Infecties Centrale Sterilisatie Afdeling College Zorg Opleidingen Diagnose Behandelings Combinatie DBC's Op weg naar Transparantie Deskundigen Steriele Medische Hulpmiddelen Elektronisch Patiënten Dossier Elektronisch Voorschrijfsysteem Financiën, Control & Informatie huisartsengroep huisarts in opleiding Huisartsenpost Hoofdverdeelkast Kracht en Licht Huisartsen ontmoeten Specialisten Hospitality Standards Mortality Rate Huisartsenvereniging Amstelland Intensive Care/Coronary Care Unit Informatie en Communicatie Technologie Individueel Functioneren Medisch Specialist Inspectie voor de Gezondheidszorg Instelling voor Medisch Specialistische Zorg Information security management system Keel-, Neus-, Oorheelkunde Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden Landelijke Medische Registratie Landelijk Steunpunt Cliëntenraden Medisch Diagnostisch Centrum Amstelland Maag-, Darm-, Levergeneeskunde Medisch Ethische Commissie Medisch Ethische Toetsingscommissie Micro Invasieve Chirurgie Medische Microbiologie en Immunologie Milieu Platform Zorgsector Medisch Specialisten Registratie Commissie Managementteam NEderlandse Norm Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg Nederlands Technische Afspraak
CIZ cow CPI CSA CZO DBC DOT DSMH EPD EVS FC&I hagro haio HAP HKL HontS HSMR HVA IC/CCU ICT IFMS IGZ IMSZ ISMS KNO LCvV LMR LSR MDCA MDL MEC METC MIC MMI MPZ MSRC MT NEN NFU NIAZ NTA
40
NVTZ NVZ NVZD NZa OK OR P&O PAAZ PACZ PGS PLB POH POINT POWI PRI PRISMA RCA rvo SAM& SAN SAP SAZ SEH SHA SIGRA SIT SMH STBN SZA TOC TOP VIM VMS VSAPGZ VSV VUmc VWS WBMV WfZ WKK WMCZ Wmg WOR WTZi ZBC ZGC ZiZo ZKN ZN
Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisdirecteuren Nederlandse Zorgautoriteit Operatiekamers (operatieafdeling) Ondernemingsraad Personeel & Organisatie Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis Psychiatrie in Academische Ziekenhuizen Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen Persoonlijk levensfasebudget Praktijkondersteuner huisarts Punt voor Overdracht Informatie Naslag Transfers Post Operatieve Wondinfecties Prospectieve Risico Inventarisatie Prevention and Recovery Information System for Monitoring and Analysis Revalidatiecentrum Amsterdam rapport van onderhoud Screeningscentrum Amstelland-Meerlanden Storage Area Network Business Software Solutions Applications and Services Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen Spoedeisende hulp Stichting Huisartsenpost Amstelland Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam Spoed interventie team Steriele Medische Hulpmiddelen Stichting Thuisbevalling Nederland Stichting Ziekenhuis Amstelland Theory Of Constraints Toezicht Operatief Proces Veilig Incident Melden Veiligheidsmanagementsysteem Vereniging Van SAP Gebruikende Ziekenhuizen verloskundig samenwerkingsverband Vrije Universiteit medisch centrum Volksgezondheid Welzijn en Sport (ministerie van -) Wet Bijzondere Medische Verrichtingen Waarborgfonds voor de Zorgsector warmtekrachtkoppeling Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen Wet marktordening gezondheidszorg Wet op de Ondernemingsraden Wet Toelating Zorginstellingen Zelfstandig Behandel Centrum Zorgbrede Governance Code Zichtbare Zorg Zelfstandige Klinieken Nederland Zorgverzekeraars Nederland
41