Jaarverslag en jaarrekening 2015
Diocesane Caritas Instelling Bisdom Rotterdam Datum: 20-06-2016 1
Jaarverslag 2015
2
Algemeen De DCI heeft ten doel het op diocesaan niveau ondersteunen van het beleid inzake caritas en diaconie teneinde er toe bij te dragen dat deze een blijvende en herkenbare plaats hebben in het bisdom Rotterdam. In het bijzonder heeft zij tot taak het beheer van een deel van de gelden uit de verplichte afdracht van de PCI-en en de toekenning van subsidies uit deze gelden. Het bestuur voert haar kerntaak uit door enerzijds vijfmaal per jaar bijeen te komen en ingediende aanvragen te beoordelen, anderzijds door actief de diaconale bewustwording te bevorderen bij parochianen, vrijwilligers en bestuurders. Bewustwording In het verslagjaar heeft het bevorderen van het diaconaal bewustzijn op een bijzonder praktische wijze centraal gestaan in nauwe samenwerking met het bisdom. Geraakt door Armoede In het kader van het project “de Armoedebestrijders” verscheen in 2014 in Tussenbeide een serie artikelen waarin het werk van diaconale vrijwilligers en PCI-bestuurders op zes locaties in het bisdom in beeld werd gebracht. Ter afsluiting van dit project is voorjaar 2015 een DVD van 15 minuten gemaakt om te gebruiken voor bijeenkomsten in de parochie, en daarbuiten, om meer bekendheid te geven aan het diaconale werk. In deze DVD “Geraakt door Armoede” toont een aantal katholieken hoe zij door hun geloof tot concrete daden van barmhartigheid worden aangezet: een kringloopwinkel, zieken- en ouderenbezoek, uitgifte van kinderbenodigdheden zoals kleding en speelgoed. Ze laten ook zien dat iedereen in zijn directe omgeving een bijdrage kan leveren. Wilbert van Erp, voorzitter DCI: “Diaconie is niet ingewikkeld en hoogdravend. Het gaat ook om een praatje maken, de verfkwast hanteren of de financiën op orde krijgen,” om de boodschap, die we in de kerk horen, om te zetten in daden. Dienen moet niet op het laatste plan komen, maar in het centrum staan van ons geloofsleven.”
De DVD “Geraakt door Armoede” is gepresenteerd bij de vicariaatsbijeenkomsten voor PCI-en in april 2015 en op YouTube geplaatst. Alle parochiebesturen en PCI-en hebben diezelfde maand een exemplaar van de DVD ontvangen met een aantal suggesties en gespreksvragen. Bij de start van de eerste vergadering van het seizoen 20152016 heeft de DCI een exemplaar van de DVD overhandigd aan Mgr. J.H.J. van den Hende. De DCI is verheugd dat de DVD met waardering is ontvangen. In diverse geloofsgemeenschappen is de DVD gebruikt bij bijeenkomsten met vrijwilligers en tijdens diaconale themadagen. Tijdcollecte Kerstmis 2014 startte in Tussenbeide het project “Tijdcollecte”, geïnspireerd door ervaringen met dit model in het Diaconale Weekend in Leiden. Geld inzamelen voor een goed doel is de meest bekende vorm van collecteren. Een tijdcollecte is anders. Bij een tijdcollecte geven mensen geen geld, maar tijd. Mensen worden gevraagd om een dag of een dagdeel vrijwilligerswerk te doen voor een diaconaal of ander goed doel, binnen of buiten de parochie. Dat kan een individuele activiteit zijn of een activiteit met een klein groepje (gezin, vrienden, vrijwilligersgroep e.d.). Artikelen over dit project zijn nog een aantal malen in 2015 in Tussenbeide en het Pastoraal Bulletin verschenen. De doorwerking gaat langzaam. In april 2016 is het project gelanceerd in de nieuwe Christoffelparochie in RotterdamOost, half juni is er een tijdcollecte gehouden in de vier parochiekernen van de parochie De Vier Evangelisten in Den Haag-Zuid. Vluchtelingen De komst van vele nieuwe vluchtelingen naar Nederland zorgde in 2015 voor grote problemen én voor hartverwarmende initiatieven om vluchtelingen in de lokale gemeenschap op te nemen. De DCI heeft in nagenoeg iedere bestuursvergadering hiervoor aandacht gehad. Paus Franciscus deed op zondag 6 september 2015 een oproep om onderdak te bieden aan vluchtelingen. Twee dagen later sloot de Nederlandse Bisschoppenconferentie zich hierbij aan door de gelovigen op te roepen om met paus Franciscus hun hart open te zetten voor de vluchtelingen die naar ons land komen. "We stimuleren gelovigen om zich te melden voor vrijwilligerswerk bij bijvoorbeeld
3
asielzoekerscentra, waar onder de vluchtelingen vaak behoefte is aan een Nederlandse buddy, die kan helpen de weg te vinden bij Nederlandse instanties. Zo kan het voor bijvoorbeeld christelijke vluchtelingen van grote waarde zijn om met een geloofsgenoot uit Nederland op te trekken." De DCI heeft daarom via de Nieuwsbrief Dienen van de Pastorale Dienstverlening in september 2015 extra onder de aandacht gebracht dat de DCI welwillend is om activiteiten om vluchtelingen gastvrij te ontvangen waar nodig financieel te ondersteunen. De vluchtelingenproblematiek is mede aanleiding geweest voor de DCI om het bisdomproject “Een klop op de deur van de herberg” inhoudelijk en financieel te ondersteunen. Dit project startte in het decembernummer van Tussenbeide met een reeks praktijkverhalen over de betrokkenheid van parochies bij de (nood)opvang van vluchtelingen. Deze reeks wordt in 2016 voortgezet. Nieuwe afdrachtregeling De DCI heeft in het verslagjaar uitvoerig gesproken over herziening van de sinds 1 januari 2007 bestaande afdrachtregeling. Hoewel de bisschop de afdrachtregeling vaststelt en niet de DCI, merkte de DCI in haar frequente contacten met de PCI-en dat aanpassing dringend gewenst was. Enerzijds neemt het aantal PCI-en af vanwege de samenvoeging van PCI-en in het voetspoor van de parochiefusies. Zonder een verhoging van de maximale afdracht zou het door de DCI te besteden bedrag sterk afnemen. Anderzijds drukte de bestaande systematiek van de afdrachtregeling zwaar op met name de minder vermogende PCI-en. PCI-en met een vermogen minder dan vijfhonderdduizend euro moesten één procent afdragen, daarboven nam de relatieve last af. Ook was het rendement op spaarrekeningen lager dan op beleggingen en op enig moment zelfs lager dan de afdracht. Dit betekende dat veel PCI-en moesten interen om aan hun primaire taak te kunnen voldoen. De DCI heeft daarom diverse scenario’s besproken. Een aanpassing van de afdrachtregeling naar een algemene heffing van een half procent zonder maximum had de charme van de eenvoud. De regeling is ook immuun voor de gevolgen van de fusies van PCI-en. De meeste PCI-en krijgen meer bestedingsruimte door een lagere afdracht. Tijdens de vicariaatsbijeenkomsten voor PCI-en in april 2015 zijn deze gedachten met de PCI-en gedeeld. Omdat de voorgestelde wijziging een grotere afdracht meebrengt voor de PCI-en met een vermogen boven één miljoen euro, heeft de DCI medio 2015 de betrokken PCI-besturen geconsulteerd in afzonderlijke gesprekken. Daarin bleek waardering voor de consultatie en steun voor het verlagen van het percentage. De DCI heeft medio september 2015 haar advies uitgebracht. Mgr. J.H.J. van den Hende heeft op 8 oktober 2015 besloten de regeling uit 2007 te herzien. Met ingang van 2016 is elke PCI (of parochie zonder PCI) verplicht jaarlijks een half procent van het vermogen af te dragen met een minimum van 100 euro. Er is niet langer een maximum. PCI-en die meer kunnen afdragen dan een half procent worden van harte uitgenodigd hun solidariteit te tonen. Dit besluit is 1 november 2015 door de DCI gecommuniceerd opdat de nieuwe afdracht tijdig in de gesprekken over de begroting 2016 meegenomen kon worden. Solidariteit Steunfonds DCI Het Steunfonds DCI staat sinds enkele jaren open voor aanvragen van PCI-en die door gebrek aan financiële middelen geen hulp kunnen bieden aan individuen of gezinnen. Evenals in voorgaande jaren werd in 2015 maar in zeer beperkte mate een beroep op het Steunfonds gedaan. In september 2015 heeft de DCI via de Nieuwsbrief Dienen van de Pastorale Dienstverlening het Steunfonds DCI opnieuw onder de aandacht gebracht. Extra bijdrage Ook in 2015 heeft de PCI H. Adrianus uit Langeraar een substantiële extra bijdrage geschonken, waarvoor de DCI zeer erkentelijk is. Verzoeken om ondersteuning van projecten Het aantal door de DCI in behandeling genomen aanvragen is ongeveer gelijk aan dat in 2014. De aanvragers zijn deels nieuw voor de DCI. Het merendeel staat al langer op de lijst, zoals bijvoorbeeld de jaarlijkse vakantiekampen maar ook meerjarige projecten die per jaar “verlengd” worden. De DCI blijft het jammer vinden dat aanvragen voor nieuwe diaconale initiatieven door parochies nog steeds achterblijven bij wat de DCI wenselijk vindt. Zo ook de
4
aanvragen uit de niet-stedelijke gebieden. Zie de website van de DCI (www.rdci.nl) voor meer details over de toekenningen. Bemiddeling De medewerker Caritas die het DCI bestuur ondersteunt heeft in 2015 voor een behoorlijk aantal aanvragen kunnen bemiddelen bij andere partijen. De gegevens hierover vindt u dus niet terug in de DCI jaarverslagen of op de website van de DCI (www.rdci.nl). Deze makelaarsfunctie was in 2013 nog een nieuwe ontwikkeling. Inmiddels is het bemiddelen voor en coördineren van aanvragen een vast onderdeel van de werkzaamheden. Deze investering in tijd heeft zich financieel vertaald in geen (of soms een lagere) bijdrage door de DCI aan de steun voor bepaalde diaconale projecten, die toch succesvol gestart konden worden. In het verslagjaar ging het om ruim veertigduizend euro. Verbindingen met de achterban De DCI heeft de volgende activiteiten ondernomen: • De DCI heeft in april 2015 twee goed bezochte vicariaatsbijeenkomsten voor PCI-en georganiseerd. Bij gelegenheid van die kringbijeenkomsten heeft de DCI haar gedachten ten aanzien van een mogelijke nieuwe afdrachtregeling gedeeld met de PCI-en en werd de DVD “Geraakt door Armoede” gepresenteerd. • In de kringen Leiduinen en Delflanden komen de PCI-en nog op eigen verzoek bijeen in (half)jaarlijkse kringbijeenkomsten. De DCI heeft daar haar werkzaamheden en bestedingen toegelicht. • Bij bijzondere activiteiten van het bisdom, parochies of diaconale projecten is waar mogelijk een afvaardiging van de DCI aanwezig geweest. • Na iedere DCI-vergadering wordt in de Nieuwsbrief Dienen van de Pastorale Dienstverlening melding gemaakt van de door de DCI gedane toekenningen en worden zo nodig onderwerpen zoals het Steunfonds extra aandacht gegeven. • Op de website van de DCI (www.rdci.nl) zijn periodiek de gedane toekenningen vermeld. • In het bisdomblad Tussenbeide en op de website van het bisdom Rotterdam (www.bisdomrotterdam.nl) is berichtgeving over de DCI en gesteunde projecten verschenen. Overleg met de Bisschop van Rotterdam In november 2015 was de bisschop te gast in de DCI-vergadering in het kader van de jaarlijkse ontmoeting. De DCI heeft met de bisschop met name van gedachten gewisseld over de stand van zaken rondom de fusie van PCI-en en de vluchtelingenproblematiek mede in het kader van de oproep van paus Franciscus om onderdak te bieden aan vluchtelingen. Bestuurssamenstelling 2015 Het DCI bestuur bestond in het verslagjaar uit: De heer W.A. van Erp, voorzitter De heer J.T.A.M. Berkhout, secretaris De heer G.A.L.M. Nijensteen, penningmeester De heer J.C.G.M. Bakker, lid De heer P.G.M. van der Burg, lid De heer J.H.M. Kroft, lid De heer C.A.F. de Vette, lid Ondersteuning van het DCI bestuur Het bestuur werd vanuit de Sectie Dienen van het bisdom Rotterdam geadviseerd door de heer J.H.M. Maasen. Mevrouw M.M.J. Janse-Wijsman (medewerker Caritas) stond het bestuur terzijde, vooral bij de voorbereiding van de vergaderingen, bij het afhandelen van ingediende verzoeken om ondersteuning en bij de uitvoering van door de DCI genomen besluiten. Daarnaast besteedde de medewerker Caritas tijd aan het bemiddelen voor aanvragen (en de voorbereiding en verantwoording hiervan) bij andere partijen en het adviseren en ondersteunen van diaconale projecten, diaconale sleutelfiguren en organisaties rondom het werven van fondsen, de administratie en de verantwoording hiervan.
5
Jaarrekening 2015
6
BALANS PER 31 DECEMBER 2015
2014
60.432 55.370 19.073
46.177 54.322 47.616
134.875
148.114
6.705 55.370
27.043 54.322
62.075
81.364
72.800
66.750
134.875
148.114
ACTIVA Vlottende activa Te ontvangen afdrachten Bisdom Rotterdam inzake Steunfonds DCI Bisdom Rotterdam inzake DCI Totaal activa
EIGEN VERMOGEN EN PASSIVA Eigen vermogen Vermogen DCI Bestemmingsreserve DCI
Schulden kortlopend Toegekende bijdragen Totaal eigen vermogen en passiva
7
STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015 Werkelijk
2015 Begroot
2014 Werkelijk
BATEN Ontvangen bijdragen Afdracht PCI-en en parochies Bijdrage Sint Laurensfonds Bijdrage PCI-Langeraar
191.153 20.000 35.000
190.000 20.000 30.000
191.100 20.000 35.000
246.153
240.000
246.100
951 592
2.000
1.375 1.224
1.543
2.000
2.599
247.696
242.000
248.699
20.411
20.712
19.817
Beschikbaar voor doelstelling
227.285
221.288
228.882
Besteed aan Bijdragen projecten DCI Bijdragen projecten Steunfonds DCI Vrijval toezeggingen voorgaande jaren Ondersteuning en advisering PCI-en en DCI
156.802 2.000 -12.039 61.234
159.150 10.000 62.138
167.075 2.000 59.450
Totaal bestedingen
207.997
231.288
228.525
Saldo baten en lasten
19.289
-10.000
358
Bestemming saldo baten en lasten Vermogen DCI Bestemmingsreserve Steunfonds
20.338 -1.049
-10.000
983 -625
-10.000
358
Financiële baten Rente inzake Steunfonds DCI Rente DCI
Totaal baten Kosten eigen organisatie
19.289
-
8
TOELICHTING – ALGEMEEN
Doelstelling De DCI heeft ten doel het op diocesaan niveau ondersteunen van het beleid inzake caritas en diaconie teneinde er toe bij te dragen dat deze een blijvende en herkenbare plaats hebben in het bisdom Rotterdam. De DCI tracht haar doel te bereiken door: • actief de diaconale bewustwording te bevorderen bij parochianen, vrijwilligers en bestuurders; • het verlenen van subsidies aan (diocesane) diaoconale projecten, onder meer uit het daartoe bestemde deel van afdrachten van PCI-en en parochies zonder PCI; • de bisschop, gevraagd en ongevraagd van advies te dienen inzake de uitvoering van het Algemeen Reglement voor het bestuur van een (inter)parochiële caritasinstelling in de Nederlandse Rooms Katholieke Kerkprovincie in het algemeen en inzake het op grond van dit reglement doen van (her)benoemingen en het verlenen van ontslag aan bestuurders van PCI-en in het bijzonder; • het laten ondersteunen en adviseren van PCI-en door het bisdom. Te denken valt aan het beoordelen van de PCI jaarrekeningen, het afgeven van verklaringen in het kader van de Wet identificatie bij dienstverlening, het benoemen en dechargeren van PCI bestuurders, het afsluiten van collectieve verzekeringen (WA en ongevallen), de advisering van PCI-en waar nodig (juridisch, bouwkundig, financieel) bij voorbeeld aangaande huizen en landerijen en het afgeven van bisschoppelijke machtigingen; • toezicht te houden op het verwerven, in ontvangst nemen en beheren van gelden afkomstig uit de afdrachtregeling. Jaarrekening en jaarverslag Het boekjaar van de instelling valt samen met het kalenderjaar. Stelselwijziging Het bestuur van de DCI heeft na ampel overleg er voor gekozen om vanaf dit verslagjaar de jaarrekening op een andere leest te schoeien. De opzet van de jaarrekening is gewijzigd omdat het bestuur van mening is dat hiermee een beter beeld van de activiteiten van de DCI en de hiermee gepaard gaande kosten wordt gegeven. Tevens wordt zo beter aangesloten bij richtlijnen op het gebied van de jaarverslaggeving voor goede doelen organisaties. De in deze jaarrekening opgenomen bedragen over het jaar 2014 zijn aan de nieuwe presentatie aangepast. Grondslagen waardering en resultaatbepaling Activa en passiva worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Baten en lasten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Belastingen Als kerkelijke instelling wordt de DCI beschouwd als een algemeen nut beogende instelling (ANBI, RSIN/fiscaal nummer 824184130). De DCI is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting, noch voor de omzetbelasting. TOELICHTING - BALANS Bestemmingsreserve Steunfonds DCI Het Steunfonds DCI is een fonds op naam, onder kerkelijk gezag van de Bisschop van Rotterdam dat ingesteld is op 18 juni 2012 met gelden van Regionale Caritasinstelling Rijnmond. De doelstelling van het fonds is financiële steun te bieden aan PCI-en die door gebrek aan financiële middelen geen hulp kunnen bieden aan individuen of gezinnen (voor zover dit als taak voortvloeit uit de doelstelling van de PCI-en). Het Steunfonds DCI wordt beheerd door de DCI.
9
TOELICHTING – STAAT VAN BATEN EN LASTEN Ontvangen bijdragen PCI-en en parochies zonder PCI dragen jaarlijks (tot en met 2015) één procent van hun vermogen af aan de DCI. De afdracht is minimaal tweehonderd euro en maximaal vijfduizend euro. PCI Adrianus te Langeraar doet daarnaast ook een vrijwillige bijdrage. Zo ook draagt het Sint Laurensfonds te Rotterdam op vrijwillige basis bij aan de activiteiten van de DCI. De DCI is hiervoor erkentelijk. Kosten eigen organisatie De DCI heeft geen werknemers in dienst, maar maakt gebruik van de diensten van medewerk(st)ers van het bisdombureau waaronder de medewerker Caritas. De (all-in) kosten welke het bisdom ter zake doorberekent aan DCI treft u hieronder aan. Daarnaast heeft de DCI zelf overige kosten (voor bij voorbeeld, website en projectentocht). Waar voorheen de kosten van de medewerker Caritas volledig als ondersteuning DCI werden aangemerkt, is het juister deze te splitsen in de pure ondersteuning van het bestuur (vergaderingen voorbereiden, notuleren en besluiten uitvoeren) en het adviseren van lokale PCI-en met vragen van velerlei aard plus het onderhouden van contacten met andere fondsen. Het laatste valt onder de eerder en breder geformuleerde doelstelling van de DCI en niet onder “ondersteuning bestuur DCI”. In de post “Ondersteuning en advisering door het bisdom” is ook begrepen ook het voeren van de administratie van de DCI; dit betreft kosten van de DCI organisatie. 2015 Werkelijk Personele ondersteuning bestuur DCI Ondersteuning en advisering door bisdom (van PCI-en en de DCI)
2015 Begroot
2014 Werkelijk
42.160
41.000
40.717
38.019
39.850
36.524
1.466
2.000
2.025
waarvan in kader van doelstelling
81.645 61.234
82.850 62.138
79.267 59.450
Ten laste van kosten eigen organisatie
20.411
20.712
19.817
Overige kosten
10
