Jaarbericht 2011 Zorg en Zekerheid Groep
1
2
Colofon Uitgave OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a. Divisie Control Coördinatie Control P&C Tekst en redactie Raad van Bestuur en afdeling Communicatie Vormgeving No Panic the communication factory Drukwerk No Panic the communication factory Onderlinge Waarborgmaatschappij Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a. en Stichting Zorg en Zekerheid Haagse Schouwweg 12 Postbus 400 2300 AK Leiden Telefoon (071) 5 825 000
Inhoudsopgave De persoonlijke aandacht van Zorg en Zekerheid
4
Verslag Raad van Bestuur
6
Verslag Raad van Commissarissen
14
Samenstelling bestuursorganen
17
3
Jaarrekening - Balans
18
- Exploitatierekening
20
Overige gegevens - Controleverklaring
22
Bijlage - Kerncijfers
23
De persoonlijke aandacht van Zorg en Zekerheid Ook in 2011 wordt de trend van toenemende zorgkosten voortgezet. Net als alle andere zorgverzekeraars was ook Zorg en Zekerheid genoodzaakt de premie te verhogen. Zorg en Zekerheid kon dankzij o.a. goede inkoopresultaten de premiestijging in 2012 zeer beperkt houden en hierdoor een betere positie in de premielijsten bewerkstelligen.
4
Voor de consument werden de kosten desondanks hoger. Niet alleen door de premie, maar ook door een verhoging van het eigen risico. Opnieuw voor meer dan 5% van de markt was het aanleiding om naar goedkopere alternatieven uit te zien. Ondanks de “prijzenslag” – ook dit jaar verschenen weer stuntaanbiedingen in de markt – is Zorg en Zekerheid erin geslaagd ook in 2011 haar klanten te behouden. Het zogenaamde “weglooppercentage” behoort tot het laagste in de markt, waarmee de loyaliteit van onze klanten benadrukt wordt. Betrouwbaarheid, uitstekende service en vooral de persoonlijke benadering zijn daar debet aan. Het daar bovenop kunnen leveren van maatwerk door toegesneden producten en dito dienstverlening in zowel de particuliere als zakelijke markt, heeft ervoor gezorgd dat het aantal verzekerden per saldo opnieuw is gegroeid. Daarbij speelde de oprechte aandacht voor de koopkracht van de klant een belangrijke rol.
Zorg en Zekerheid: de beste zorgverzekeraar in de regio. Dat is onze uitgesproken missie, voor nu en in de toekomst. Het betekent een voortdurende inspanning om de hoge klantwaarderingen op kwaliteit van dienstverlening te handhaven. Het betekent een voortdurende inspanning om, met betrekking tot de kosten, scherp aan de wind te zeilen en daarmee de noodzakelijke premiestijging beperkt te houden. En het betekent een voortdurende inspanning het “persoonlijk en dichtbij” in de praktijk waar te blijven maken, juist ook als de druk van belangrijkste stakeholders zoals de overheid en de concurrentie, toenemen. Het is vooral de persoonlijke aandacht van de medewerkers van Zorg en Zekerheid die het bedrijf zo krachtig maakt. Want juist die aandacht is, evenals het regionale karakter van ons bedrijf, door anderen niet te kopiëren en daarmee uniek in de markt.
5
Verslag Raad van Bestuur Het jaar 2011 was een druk maar succesvol jaar. In Europa maar ook in Nederland werd de nationale economie geteisterd door een economische crisis. Na de bankencrisis in 2008 stond in 2011 de schuldencrisis in de Europese landen centraal. Naast het gevaar van faillissement van Griekenland en de val van de euro werden economieën in Europa getroffen door een recessie die zich ook in 2012 voortzet. 6
Ook in Nederland was sprake van een toenemende werkloosheid en stonden onze pensioenen onder druk. In de Nederlandse gezondheidszorg waren de effecten van de recessie eveneens zichtbaar. Naast een oplopend aantal wanbetalers en een toenemend aantal betalingsregelingen was er een toenemende premiedruk, met als gevolg dat klanten meer op prijs selecteerden en zich minder aanvullend gingen verzekeren. De Nederlandse gezondheidszorg was in 2011 in tegenstelling tot het jaar 2010 fors in beweging. Alle uitgestelde veranderingen werden in één keer in 2011 doorgevoerd. Op het gebied van de ziekenhuiszorg sloot de minister in het voorjaar een belangrijk convenant met alle partijen met een maximale groei van de uitgaven van 2,5% voor het jaar 2012. Daarnaast werden de DBC’s vervangen door de reeds aangekondigde DOT’s en werd voor 70% van de producten vrije prijzen ingevoerd per 2012. Ook werden vrije tarieven aangekondigd voor de farmacie en de tandheelkunde. De laatste met veel weerstand van zorgverzekeraars omdat vrije tarieven en nieuwe prestatiebeschrijvingen in één keer werden ingevoerd. Op het gebied van de risicoverevening voor zorgverzekeraars werd in 2011 besloten tot afschaffing van de macro-nacalculatie hetgeen tot meer risicodragendheid voor
zorgverzekeraars leidt. Ter compensatie werd door de overheid flankerend beleid ingevoerd. Voor Zorg en Zekerheid was 2011 een goed jaar. Op het gebied van de verzekerdenaantallen vond een lichte stijging plaats tot 396.000 verzekerden begin 2012. Een knappe prestatie omdat het prijsimago in 2010 een lichte deuk had opgelopen met onze restitutiepolis. Ook financieel was 2011 een goed jaar. Het jaar werd afgesloten met een positief resultaat van 31 miljoen euro, waaronder een technisch resultaat van 25 miljoen euro. Een belangrijk deel van het resultaat werd gerealiseerd door goede resultaten op het gebied van de zorginkoop. Op alle verstrekkingen maar met name bij farmacie en ziekenhuiszorg werden goede resultaten geboekt waardoor de marktconformiteit van onze zorgkosten vrijwel volledig werd gerealiseerd. Hierdoor kon voor de premie 2012 de laagste premiestijging in de markt worden gerealiseerd. Een ander deel van het resultaat werd gevormd door de verplichte premieopslag voor vereiste reserve in het kader van Solvency II. Op het gebied van de dienstverlening was er sprake van een lichte stijging waardoor het mooie klantcijfer 8 werd gerealiseerd. Snelle uitbetaling van declaraties en goede bereikbaarheid stonden hier borg voor. Een heel goede waardering van de Consumentenbond werd behaald op het gebied van de telefonische bereikbaarheid tijdens de actieperiode, met de op één na kortste wachttijd van de 39 labels in de markt. Een eveneens belangrijke score werd behaald op het gebied van de dienstverlening van de AWBZ, waarbij als enige zorgkantoor het waarmerk drempelvrij.nl werd behaald voor een toegankelijke website. In 2011 werd invulling gegeven aan het Businessplan met o.a. de oplevering van het
informatieplan en de invulling van Solvency II. Daarnaast kwam in het voorjaar de langverwachte uitspraak van de staatssecretaris en werd het sein op groen gezet voor een AWBZ voor eigen verzekerden.
vrijwel volledig gepositioneerd vanuit marketingconcepten met nadruk op premie en werden vrijwel niet ingevuld met elementen van selectieve zorgsturing. Opvallend was dat een deel van de stijgers in de markt de vrije artsenkeuze als propositie positioneerde. Selectie op basis van Verzekerdenmarkt kwaliteit werd landelijk vrijwel hoofdzakelijk De mobiliteit in de verzekerdenmarkt in de toegepast op de zorginkoopmarkt op basis van campagne 2011/2012 in Nederland was veelal landelijke kwaliteitscriteria. In de praktijk vergelijkbaar met het vorige jaar en kwam uit op paste ziekenhuizen hun aanbod hier op aan. zo’n 5,6%. Bij Zorg en Zekerheid was de mobiliteit in de campagneperiode 4,2%, wat opnieuw lager Zoals vermeld is er met name door de recessie was dan de markt; voor het behoud van de maar ook door de hoogte van de nominale premie verzekerdenportefeuille een belangrijk feit. De meer nadruk op de premie in de markt. Zorg en werving in de campagneperiode liep bij Zorg en Zekerheid kon dankzij o.a. goede inkoopresultaten Zekerheid hier iets op achter, maar werd meer dan de premiestijging in 2012 zeer beperkt houden en gecompenseerd door de winst van verzekerden hierdoor een betere positie in de premielijsten door het jaar heen. Het verzekerdenaantal nam toe bewerkstelligen. Ook de aanpassing van het van 394.000 tot 396.000 begin 2012. kortingenbeleid droeg bij aan betere positie op de De collectivisering van de portefeuille bij Zorg en ranglijst. Nieuw product dit jaar was de Zekerheid nam verder toe tot bijna 80%, waarbij de Zorggemakpolis, een polis die voorzichtig werd externe instroom op de collectieve portefeuille geïntroduceerd en die op termijn een alternatief kan groter was dan de uitstroom. De combinatie van de zijn bij het loslaten van gelegenheidscollectiviteiten. uitstekende dienstverlening en de lage netto premie voor de klant heeft hier een positieve uitwerking Opnieuw was Zorg en Zekerheid op vele momenten gehad. Een belangrijk gegeven omdat Zorg en actief in de regio met vele corporate acties. Op het Zekerheid op deze markt sterk is vertegenwoordigd gebied van gezondheidsbevordering, voorlichting, met een evenwichtige verdeling over diverse preventie, sport en cultuur werden tal van segmenten. De uitstroom in 2011 was op de activiteiten georganiseerd of gesponsord. In het individuele markt het sterkst omdat op deze markt kader van het landelijke JOGG-beleid werd in ons de concurrentie met de goedkopere internetpolissen werkgebied als eerste met de gemeente Leiden het sterkst is. Een feit dat in de gehele markt bij alle een convenant afgesloten. Het aantal en het soort reguliere zorgpolissen zonder korting van toepassing gezondheids-checks in de winkels nam in 2011 toe. is. Op het gebied van sportsponsoring werd in 2011 Landelijk nam het percentage collectief verzekerd voor een belangrijk deel gekozen voor de ondertoe tot 68% (2010 66%) en steeg het aantal steuning van de breedtesport. De sponsoring van verzekerden met een internetpolis tot 5%. Zorg en Zekerheid Leiden basketball was in 2011 De polissen in de Nederlandse markt werden uiterst succesvol met het behalen van het
7
landskampioenschap. Op het gebied van de voorlichting van onze klanten waren wij in 2011 extra actief met bijeenkomsten op het gebied van voorlichting van het PGB, de “op de koffie” bijeenkomsten en met een speciale editie van het blad GeZZond op het gebied van koopkracht en gemak.
8
tarieven en volumes zijn losgelaten en de zorgplicht naar klanten moet worden nageleefd een lastige opgave. Ook bij de farmacie werd in 2011 besloten tot invoering van volledig vrije tarieven per 1 januari 2012 voor geneesmiddel en prestatiebekostiging. Onderhandelingen in de farmacie worden heden ten dage gevoerd met individuele aanbieders, groothandels, ketens en fabrikanten. In die onderZorgmarkt handelingen spelen de huisartsen als eerste De zorgmarkt in Nederland wordt in toenemende verwijzers een belangrijke rol. Een andere grote mate een onderhandelingsmarkt. Een markt waar, verandering in 2011 was de invoering van vrije door het loslaten van budgetten en tarieven en volledig nieuwe prestatiebeschrijvingen maximumtarieven, met een zeer groot aantal in de tandheelkunde. Een experiment zoals de instellingen en individuele aanbieders intensieve minister aankondigde maar een met grote risico’s individuele onderhandelingen moeten plaatsvinden. omdat zorgverzekeraars en klanten worden Niet alleen de hoeveelheid aanbieders maar ook de geconfronteerd met een schaarste aan tandartsen complexiteit van de agenda van het overleg vraagt en tot nu toe contractloze periode. veel onderhandelingstijd van de zorginkopers bij de zorgverzekeraar. De regionale positie van Zorg en Interne organisatie Zekerheid maakt dit intensieve In 2011 vonden veel activiteiten en projecten plaats onderhandelingsmodel echter makkelijker in het kader van door wet- en regelgeving toepasbaar. Voor een compacte groep verzekerden opgelegde veranderingen. Op het terrein van de kan met een overzichtelijk regionaal speelveld AWBZ vonden veel voorbereidende werkzaamintensief overleg gevoerd worden. De combinatie heden plaats voor de uitvoering van de AWBZ voor van vrije tarieven en het overzichtelijke regionale eigen verzekerden. Zo werden de vervolgstappen speelveld heeft bij Zorg en Zekerheid in 2010 en gezet op het gebied van cliëntgericht declareren en 2011 geleid tot goede financiële resultaten bij de werd voor de zorgbemiddeling een nieuwe versie ziekenhuiszorg en met name bij de farmacie. van het AZR-systeem ingevoerd. Aan de kant van de Zorgverzekeringswet werd veel tijd gestoken in Bij de ziekenhuiszorg werd in 2011 besloten tot een de voorbereiding van het nieuwe DOT-systeem en ingrijpende wijziging van het systeem. Het in 2005 werd het digitaal machtigen voor een deel van de ingevoerde systeem van DBC’s met 30.000 verstrekkingen ingevoerd. Veel aandacht in 2011 producten werd grondig herzien en vervangen door ging opnieuw uit naar de invoering van Solvency II. het systeem van DOT’s met 3.000 producten. Op basis van de in 2010 uitgevoerde Gap-analyse Daarnaast werd besloten tot invoering van vrije werd in 2011 de implementatie voortgezet. tarieven voor 70% van de ziekenhuisomzet. De minister sloot in het voorjaar 2011 met alle partijen De afdeling Internal Audit is vanaf april 2011 een convenant met een maximale groei van de onafhankelijk gepositioneerd onder de Raad van kosten met 2,5%. In een markt waarbij maximale Bestuur. In het door Raad van Bestuur en ACRC
goedgekeurde Auditplan 2011 zijn werkzaamheden uitgevoerd op basis van het meerjaren Auditplan. Verder werd op het gebied van risicomanagement een aparte Risk- en Complianceofficer aangesteld en werd de actuariële functie ingevuld. In 2011 zijn de strategische risico’s herzien aan de hand van de FIRM methodiek van de DNB. Het risicosysteem en het risicobeleid 2011 werd tot stand gebracht vanuit de nieuw opgerichte Stuurgroep Risicomanagement en werd vastgesteld door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen.
Daarom past Zorg en Zekerheid voor al haar aanvullende verzekeringen als één van de weinige aanbieders in de markt geen medische selectie toe.
In tegenstelling tot het vorige jaar zijn de voorwaarden en vergoedingen van de aanvullende verzekeringen in 2011 behoorlijk gewijzigd. Dit is het gevolg van de beperkingen van de basisverzekering waartoe voor 2011 is besloten. De belangrijkste beperkingen zijn de uitsluiting van de tandheelkunde voor jeugdigen in de leeftijd van 18 tot en met 22 jaar, de uitsluiting van de anticonceptiepil vanaf de Op het gebied van de klant werd voor de collectieve leeftijd van 21 jaar en de uitsluiting van de eerste markt een nieuwe applicatie voor automatische aan- behandelingen fysiotherapie van 9 naar 12 zittingen. en afmelding van verzekerden opgeleverd voor Of en hoe wij deze zorg in de aanvullende werkgevers. De online verzekeringswinkel voor de verzekering vergoeden wordt langs drie lijnen individuele klant kende een aantal functionele bepaald. verbeteringen en was gedurende de De eerste lijn is de behoefte van de klant. campagneperiode goed bereikbaar. In 2011 werden Zowel wat door de bril van de klant als wenselijk op basis van het Businessplan 2011-2013 belangrijke gezien wordt als overwegingen van medische stappen gezet op het gebied van de noodzaak telt hierin mee. Vervolgens worden de marktconformiteit van onze premie met de gevolgen voor de premie doorgerekend. aanpassingen van de kortingenstructuur op de En tenslotte is de positionering ten opzichte van collectieve markt en de goede resultaten op de andere zorgverzekeraars van belang. De wijze van zorginkoopmarkt. Daarnaast werd een herverzekering kan verschillen per doelgroep en informatieplan opgeleverd. Het ziekteverzuim in de binnen elke doelgroep naar risicovoorkeur. organisatie was opnieuw laag met een percentage De doelgroepindeling is gemaakt rekening houdend van 3,65%. Dit komt mede door intensivering van met levensfase en samenstelling van het het verzuimbeleid. huishouden en daarmee rekening houdend met verschillende zorgbehoeften. Zo nemen wij geen Aanvullend verzekerd in 2011 vergoeding voor anticonceptie en geboortezorg op De omvang van het aanvullend pakket van voor de aanvullende verzekering voor ouderen maar zorgverzekeringen ademt mee met de politieke wel een vergoeding voor eigen bijdragen voor besluitvorming over het wettelijk verzekerd pakket: thuiszorg. Daarnaast kennen we aanvullende de basisverzekering. Voor zorg met een gemiddeld verzekeringen voor een aantal collectiviteiten met lagere ziektelast als tandheelkunde, fysiotherapie en speciale wensen. In het bijzonder zijn dat de sommige geneesmiddelen biedt alleen een gemeenten voor verzekerden met een minimum combinatie van de basisverzekering met een inkomen waarin de bijdragen van gemeenten voor aanvullende verzekering een complete dekking. bijzondere medische kosten in is verwerkt.
9
10
Om alle groepen en risicovoorkeuren beter te kunnen bedienen zijn er voor 2011 twee nieuwe verzekeringsmogelijkheden geïntroduceerd. De AV-delen tandheelkunde biedt de mogelijkheid om tegen een geringe meerpremie de maximale dekking tandheelkunde in voorkomende situaties samen te voegen. Voor de doelgroep gezinnen is er een tweede gezinspakket opgenomen met een lagere dekking en dito premie. De delen tandheelkunde optie voorziet duidelijk in een behoefte. Het aantal deelnemers groeide van 9.000 in 2011 naar 16.000 begin 2012. In de vakpers werd de delen optie genomineerd voor het meest vernieuwende product in 2011. De herverzekering betekende wel een forse aanslag op de premies. De prijsdruk is dan vooral ook het gevolg van de stijgende uitgaven voor de zorgkosten. Nader onderzoek wees uit dat vooral voor fysiotherapie de dekking en daarmee ook de uitgaven ver boven het landelijk gemiddelde liggen. Om voor de fysiotherapeutische zorg een grotere marktconformiteit te bereiken zijn een tweetal maatregelen getroffen. De onbeperkte dekking voor de aanvullende pakketten met een midden dekking is teruggebracht naar maximaal 28 zittingen per kalenderjaar. En de fysiotherapeuten worden kritisch gevolgd op afwijkende behandelpatronen en werd de tarifering marktconform neerwaarts bijgesteld. De maatregelen hebben zeker bijgedragen aan de verbetering van het financiële resultaat op de aanvullende verzekeringen in 2011. De premieontwikkeling voor 2012 hebben we daardoor tot onder de 5% en daarmee onder de landelijke gemiddelde stijging kunnen brengen. In de premie voor 2012 hebben we rekening gehouden met de uitgavenstijging als gevolg van nieuwe overheidsmaatregelen. De meest ingrijpende maatregel is het vrijgeven van de
tarieven tandheelkunde. We zullen de tariefontwikkeling in deze sector kritisch blijven volgen of die niet boven de voor ons aanvaardbare grens uitgaat. Ook voor 2012 is het wettelijk pakket verder beperkt. De eerste 20 behandelingen fysiotherapie worden niet meer vergoed uit de hoofdverzekering. De chronische indicaties voor een vergoeding uit de basisverzekering is daarnaast verder ingeperkt (reuma). Op het terrein van de geneesmiddelen is de vergoeding voor maagzuurremmers teruggebracht. Omdat het gebruik van deze middelen veel complicaties in de medische specialistische zorg kunnen voorkomen zijn wij er toe overgegaan het gebruik van de middelen in de aanvullende verzekering op te nemen. De goede financiële resultaten voor zowel de basisals de aanvullende verzekeringen vertaalden zich in een zeer geringe premiestijging in 2012. Zorg en Zekerheid biedt daardoor nog steeds tegen zeer gunstige voorwaarden een passende combinatie van basis- en aanvullende zorgverzekeringen aan. Deze combinatie biedt met uitzondering van de AV-basis voor al haar verzekerden, jeugd en volwassenen, dekking voor tandheelkunde. Een groot goed want een goed gebit draagt bij aan een algehele goede lichamelijke conditie. Het percentage verzekerden dat aanvullend verzekerd is, hoewel licht teruggelopen, met 88% nog steeds zeer als hoog te beoordelen. Corporate Governance Zorg en Zekerheid handelt voor al haar drie rechtspersonen conform de uitgangspunten van de op enig moment geldende normen/gedragsregels. Voor 2011 betrof dit de ZN Gedragscode Goed
Zorgverzekeraarschap, de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Zorgverzekeraars inclusief de bijlage protocol materiële controle en de code Governance Principes Verzekeraars. Zorg en Zekerheid onderschrijft volledig de principes uit deze Governance Code en past deze toe en heeft hiervoor haar reglementen aangepast. Eind 2011 is de ACC (Audit en Compliance Comité) omgevormd tot ACRC (Audit, Compliance en Risk Comité). Op het gebied van risicomanagement zijn in 2011 de strategische risico’s herzien aan de hand van de FIRM methodiek van de DNB en is het risicobeheersings-systeem en het risicobeleid vastgesteld door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door het ACRC en de Raad van Commissarissen. Het risicobeheersingssysteem en het risicobeleid zijn tot stand gebracht vanuit de Stuurgroep Risicomanagement waar de Raad van Bestuur van Zorg en Zekerheid zitting in heeft. Per april is de afdeling Internal Audit onafhankelijk gepositioneerd onder de Raad van Bestuur. De afdeling Internal Audit heeft in haar auditplan 2011 werkzaamheden uitgevoerd in het kader van meerjaren Auditplan. In de Governance Principes wordt onder andere aangedrongen op het realiseren van een cultuurverandering binnen de verzekeringsbranche, waarbij de klant centraal staat. Zo moeten verzekeraars op grond van de Governance Principes beschikken over een goed werkend product goedkeuringsproces. Zorg en Zekerheid onderschrijft dit principe (klant centraal) al sinds jaar en dag, hetgeen nadrukkelijk tot uiting komt in het feit dat er geen winstoogmerk is en dat Customer Intimacy de hoofdstrategie van de organisatie is. Ieder lid van de Raad van Bestuur van Zorg en Zekerheid heeft een moreel-ethische verklaring
getekend, gebaseerd op de modelverklaring uit de Code. De verklaring is opgenomen op de website van Zorg en Zekerheid. Voor de medewerkers is het Integriteitbeleid van Zorg en Zekerheid opnieuw onder de aandacht gebracht om daar kennis van te nemen en het voor gezien te ondertekenen. Op het gebied van het beloningsbeleid is door de Raad van Commissarissen een Remuneratie Commissie ingesteld die een voorbereidende rol heeft in de besluitvorming van de Raad van Commissarissen op het gebied van het Beloningsbeleid. Zorg en Zekerheid voert een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid. De Raad van Bestuur van Zorg en Zekerheid ontvangt geen variabele beloning. Voor de medewerkers van Zorg en Zekerheid is in het kader van competentiemanagement een geringe beloning te ontvangen. Op het gebied van de permanente educatie voor leden van de Raad van Bestuur en leden van de Raad van Commissarissen is in 2011 een programma gevolgd. De voorzitter van de RvB heeft de advanced management opleiding gevolgd aan de Universiteit van Tilburg in 2011. Het lid van de RvB nam deel aan diverse deskundigheidsbijeenkomsten als bestuurder van een financiële instelling. De organisatie heeft eind 2011 afscheid genomen van de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Wij danken haar voor de langdurige, plezierige en constructieve samenwerking. Vooruitblik 2012 kent reeds bij aanvang een drukke agenda. Op zorginkoopgebied hebben de dossiers ziekenhuiszorg, farmacie en tandheelkunde direct de volle aandacht. De ziekenhuissector is
11
12
geconfronteerd met de grootste onzekerheden vanwege een groot aantal nog onbekende variabelen. Een hele belangrijke is het nog ontbreken van deugdelijke prijzen voor de 70% nieuwe DOT-producten. De onderhandelingen over het nieuwe contract met de ziekenhuizen zullen vanwege de complexiteit en het ontbreken van vergelijkingsmateriaal geruime tijd in beslag nemen. Zorg en Zekerheid zal tussentijds haar ziekenhuizen bevoorschotten op basis van onderhanden werk. Een nieuw thema is de taakverdelingsafspraken die ziekenhuizen aan het voorbereiden zijn. Zorg en Zekerheid werkt met haar ziekenhuizen aan een plan hiervoor. De onderhandelingen met farmaceutische aanbieders zijn intensief en complex vanwege de nieuwe situatie van vrije tarieven voor geneesmiddelen en prestaties. Ondanks deze grote opgave heeft Zorg en Zekerheid eind februari met al haar apothekers in het werkgebied een contract afgesloten. Bijzondere en volle aandacht in de pers heeft de tandheelkunde. Allerlei onderzoeksresultaten van diverse partijen rolden vanaf begin januari door de ether. Feit blijft dat het voor de klant onoverzichtelijker en duurder is geworden. Zorg en Zekerheid heeft als één van de weinige zorgverzekeraars haar klanten niet geconfronteerd met marktconforme vergoedingen. De minister zal voor de zomer naar aanleiding van het onderzoek van de NZa uitspraak doen over de voortgang van het experiment tandheelkunde. Vol spanning wordt gewerkt aan het dossier AWBZ voor eigen verzekerden. De in 2010 en 2011 ingezette voorbereidingen aan de kant van de zorgkantoren en zorgverzekeraars zijn bijna afgerond. De politieke besluitvorming is echter verplaatst en gepland ruim na de zomer. Tussentijds zal echter het besluit genomen moeten worden over invoering per 1 januari aanstaande. Intern zijn
we vanaf begin 2012 gestart met de implementatie van het informatieplan annex de bestaande projectenportefeuillle. Een planning is gemaakt met een doorkijk naar 2013. Een deel van deze agenda wordt gevormd door externe projecten op basis van wet- en regelgeving zoals Solvency II, AWBZ voor eigen verzekerden en DOT. Op het gebied van de verzekerdenmarkt is begin van het jaar gestart met de evaluatie van de campagne en wordt aansluitend gewerkt aan de voorstellen voor de campagne 2013. In 2012 neemt Zorg en Zekerheid haar organisatiekosten onder de loep, dit in samenhang met de consequenties van het vervallen van de zorgkantoorfunctie. Rond de zomer moet hier meer duidelijkheid over zijn. Zorg en Zekerheid heeft in 2011 een goed financieel resultaat geboekt en in 2012 de laagste premiestijging in de markt bewerkstelligd en streeft ernaar deze lijn te kunnen doortrekken naar de campagne 2013.
13
Verslag Raad van Commissarissen 2011 Het jaar 2011 is opnieuw voor Zorg en Zekerheid een druk jaar geweest. Vele externe veranderingen op basis van wet- en regelgeving werden doorgevoerd. Zo kende de zorginkoopmarkt vele wijzigingen op het gebied van ziekenhuiszorg, farmacie en tandheelkunde. Maar ook op het gebied van de verantwoording speelden nieuwe projecten zoals Solvency II en Risicomanagement. Veel aandacht ging uit naar de klant met een groot aantal corporate acties door het jaar heen en een aantal productaanpassingen aan het einde van het jaar. De drukte van de agenda van de organisatie vertaalde zich ook in een volle agenda van de Raad van Commissarissen. Vele onderwerpen kwamen aan de orde op de agenda van de RvC. De RvC kwam in 2011 achtmaal bijeen waaronder een heisessie. De RvC constateert met genoegen dat het jaar 2011 goed is verlopen. Bij de klanttevredenheid was sprake van een lichte stijging, wat resulteerde tot het klantcijfer 8. Op het gebied van de verzekerdenaantallen was een lichte groei te zien en het jaar werd afgesloten met een goed positief financieel resultaat.
14
Toezichtspunten 2011 In 2011 is de RvC nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het productbeleid van de organisatie. In het voorjaar werd stilgestaan bij het nieuwe internetproduct, de Zorggemakpolis en het nieuwe kortingenbeleid van de collectieve markt. In het najaar werd nadrukkelijk gesproken over de belangrijkste wijzigingen op het gebied van de aanvullende verzekeringen. Risicomanagement kwam uitgebreid aan de orde in de ACRC en de RvC. Op basis van de door de DNB gehanteerde FIRM methodiek werd het risicomanagementsysteem van Zorg en Zekerheid en het risicobeleid 2011 vastgesteld. In 2012 zal aan de hand van een masterclass het thema risicomanagement voor Zorg en Zekerheid verder aan de orde komen. Een ander belangrijk thema in 2011 was de nieuwe Governance Principes voor Verzekeraars. Deze Code werd halverwege 2011 voor zorgverzekeraars ingevoerd nadat deze reeds in 2010 van toepassing was verklaard voor banken en Verzekeraars van het Verbond. De RvC heeft zich door middel van een masterclass uitvoerig laten voorlichten over de nieuwe Code en de consequenties hiervan voor Zorg en Zekerheid. Aan het eind van 2011 heeft de RvC tijdens de jaarlijkse heisessie de reglementen
van de RvC en de RvB aangepast aan de Code. Hiermee onderschrijft Zorg en Zekerheid de principes van de Governance Code en past deze toe. De bepalingen ten aanzien van het beheerst beloningsbeleid als neergelegd in de Code Verzekeraars (de Code) worden door Zorg en Zekerheid onderschreven. De bepalingen uit de Code zijn dan ook in de laatste aanpassingen van de Reglementen van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen toegepast. Daarbij is ten aanzien van de maximering van de ontslagvergoeding voor leden van de Raad van Bestuur onverkort aangesloten bij de regeling uit de Code. Met dien verstande dat Zorg en Zekerheid van mening is dat bestaande arbeidscontracten en de daarin opgenomen afspraken met de zittende leden van de Raad van Bestuur geëerbiedigd dienen te worden. De bepalingen ten aanzien van het beheerst beloningsbeleid als neergelegd in de Code, onder andere bestaande uit de bepaling ten aanzien van de ontslagvergoeding, worden toegepast voor leden van de Raad van Bestuur die zijn benoemd na 30 november 2011 (de datum van inwerkingtreding van de gewijzigde reglementen). In het kader van de regeling beheerst beloningsbeleid van de DNB is in het voorjaar het
beloningsbeleid van de organisatie in de RvC aan de orde geweest. Zorg en Zekerheid hanteert voor haar bestuurders geen variabele beloningen en voor de medewerkers van Zorg en Zekerheid is in het kader van het competentiemanagement een geringe extra beloning te realiseren. Andere belangrijke onderwerpen op de agenda van de RvC waren de ontwikkelingen van de VRZ en de zorginkoopcombinatie VRZ-Multizorg, de samenstelling van de RvC en de aanpassing van de organisatiekosten in 2012. Op het gebied van de financiën werd stilgestaan bij de kwartaalrapportages van de organisatie en de managementletter van de accountant en de premie 2012. In aanwezigheid van de accountant werden de jaarstukken 2010 besproken en goedgekeurd. In de jaarlijkse heisessie van de RvC en Raad van Bestuur heeft de RvC zich uitgebreid laten informeren over de marktbenadering 2012, de strategie met betrekking tot de zorginkoop 2012 op het gebied van ziekenhuiszorg, farmacie en tandheelkunde en het integraal risicomanagement.
Samenstelling, deskundigheid en zelfevaluatie Eind 2011 heeft de samenstelling van de RvC een verdere verandering ondergaan. Op basis van het vastgestelde rooster van aftreden nam eind 2011 de voorzitter van de Raad van Commissarissen mevrouw O.R. Warning na een bestuursperiode van ruim 30 jaar, waarvan 25 jaar als voorzitter, afscheid van Zorg en Zekerheid. Wij danken mevrouw Warning voor haar grote bijdrage aan Zorg en Zekerheid en de jarenlange deskundige inzet en betrokkenheid. Eind 2011 werd, de heer J.A. Bordewijk tot voorzitter benoemd van de RvC en Ledenraad van Zorg en Zekerheid. Daarnaast verwelkomen wij per 1 september 2011 mevrouw L. Boonekamp als nieuwe commissaris. De RvC heeft de ontwikkelingen binnen de organisatie kunnen volgen via het Audit, Compliance en Risk Comite en door het tweemaal bijwonen van de Overlegvergadering met de Ondernemingsraad. Daarnaast stonden de kwartaalrapportages van de organisatie en de
15
16
verslagen van de Raad van Bestuur en het managementteam op de agenda van de RvC. De voorzitter van de RvC heeft in 2011 negenmaal de vergadering van de Raad van Bestuur bijgewoond. De RvC hield in 2011 haar deskundigheid op peil met een masterclass op het gebied van Governance. In 2012 zal een masterclass op het gebied van Risicomanagement worden gevolgd. Eind 2011 werd door de RvC het functioneren van de Raad van Bestuur en het functioneren van de RvC in aparte vergaderingen besproken. De RvC heeft besloten de driejaarlijkse externe begeleiding van de zelfevaluatie aan het eind van 2012 te laten plaatsvinden. Verslag Audit, Compliance en Risk Comite In het kader van de Governance Code is eind 2011 de ACC (Audit en Compliance Comité) omgevormd tot ACRC (Audit, Compliance en Risk Comité). In 2011 is het Audit, Compliance en Risk Comite vier maal bijeen geweest. De diverse verantwoordingsdocumenten van de organisatie, het accountantsverslag en de managementletter van de accountant zijn voorafgaand aan de bespreking in de RvC besproken in het Audit, Compliance en Risk Comité. Verder zijn bij iedere vergadering de kwartaalrapportages van de organisatie en de voortgangsrapportage van de afdeling Internal Audit en de kwartaalrapportage van de Risk- en Compliance-officer besproken. Centraal op de agenda van iedere vergadering stond de voortgang van de implementatie van Solvency II. Het comité ziet dat de implementatie van dit traject voorspoedig verloopt. Een ander belangrijk thema in 2011 was het risicomanagementsysteem bij Zorg en Zekerheid. De strategische risico’s van Zorg en Zekerheid werden herzien aan de hand van de door DNB gehanteerde FIRM methodiek. Het risicosysteem
en het risicobeleid 2011 werden besproken en akkoord bevonden. Het Audit, Compliance en Risk Comité constateert dat het niveau van de verantwoording goed is en het verantwoordingsproces goed en tijdig verlopen is. Remuneratiecommissie Op basis van de Governance Code heeft de RvC begin 2011 een Remuneratiecommissie ingesteld met een eigen reglement De Commissie kent drie leden waaronder de voorzitter van de RvC. De remuneratiecommissie kwam in 2011 eenmaal bijeen. In deze vergadering werd de doelstelling van de commissie besproken en werd de beloning van een hoger managementlid besproken. De Ledenraad De Ledenraad is het hoogste orgaan van Zorg en Zekerheid . De Ledenraad heeft in 2011 viermaal vergaderd. De Ledenraad wordt voorgezeten door de voorzitter van de RvC. Eind 2012 nam de voorzitter mevrouw O.R. Warning met veel lof afscheid van de Ledenraad. Mevrouw Warning wordt als voorzitter opgevolgd door de heer J. A. Bordewijk die tevens voorzitter van de Raad van Commissarissen van Zorg en Zekerheid is. In 2011 zijn o.a. de volgende onderwerpen aan de orde geweest: • Jaarstukken 2010; • Sociaal Jaarverslag 2010; • Eindejaarscampagne Zorg en Zekerheid; • Samenstelling RvC; • Begroting beheerskosten; • Product- en premiebeleid 2012; • VRZ en inkoopcombinatie VRZ-Multizorg; • Fraudebeleid Zorg en Zekerheid.
Samenstelling bestuurlijke en toezichthoudende organen gedurende het jaar 2011
Mevrouw L.A. Korting Oegstgeest Mevrouw Y.A.T. Kruyer Utrecht Mevrouw N.E. van der Meulen Mijdrecht De heer B.M.M. Niersman Noordwijk De heer J.G.A. Sirks Voorschoten De heer C. Smit Hoofddorp De heer W.H. Steenvoorden Noordwijkerhout Mevrouw J. van Toorn-de Jong Abbenes De heer L. van Toorn Abbenes Mevrouw A.C. Veltman Leiden 17 De heer C.J. van der Wiel Voorhout Raad van Bestuur De heer A.M. van Houten (voorzitter) Leiden Stichting Zorg en Zekerheid De heer H.H.B. Limberger Amstelveen Raad van Commissarissen Mevrouw L.C.M. Boonekamp Ledenraad (per 1 september 2011) Stolwijk Mevrouw E. de Boer-Weening Voorschoten De heer J.A. Bordewijk Bleiswijk Mevrouw T.J.A. van Goozen Hoogmade De heer U.W. Joustra Den Haag Mevrouw M. Gorthuis-Buschman Hoofddorp De heer J.D. de Klein Houten De heer J. Gravekamp Valkenburg ZH Mevrouw J.C.W. Vlug Voorschoten Mevrouw M. Groenheide Hoofddorp De heer P. Woudstra (secretaris) Wassenaar De heer J.S.J. de Groot Noordwijkerhout Mevrouw O.R. Warning (voorzitter) Aalsmeer Mevrouw N.S. de Groot Den Haag De heer H. Huizer Leidschendam Raad van Bestuur De heer A. de Jong Katwijk De heer A.M. van Houten (voorzitter) Leiden De heer J.P. Ketel Amstelveen De heer H.H.B. Limberger Amstelveen Mevrouw G.M. Klapper-Dane Alphen a/d Rijn OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a. Raad van Commissarissen Mevrouw L.C.M. Boonekamp (per 1 september 2011) Stolwijk De heer J.A. Bordewijk Bleiswijk De heer U.W. Joustra Den Haag De heer J.D. de Klein Houten Mevrouw J.C.W. Vlug Voorschoten De heer P. Woudstra (secretaris) Wassenaar Mevrouw O.R. Warning (voorzitter) Aalsmeer
Jaarrekening (verkort) Balans per 31 december in duizenden euro’s, na resultaatbestemming
Activa 31 december 2011 Immateriële vaste activa Beleggingen 18
31 december 2010
4.099
5.056
374.567
165.478
Vorderingen CVZ
86.923
153.181
Premie debiteuren
39.417
40.076
Overige vorderingen
21.342
8.897
Materiële vaste activa Liquide middelen Overlopende activa
147.682
202.154
1.735
1.738
143.972
219.209
6.571
4.601
678.626
598.235
Passiva 31 december 2011
31 december 2010
Eigen vermogen Wettelijke reserves Niet wettelijke reserves
37.830
37.390
165.898
135.658
Totaal Eigen vermogen
Technische voorzieningen Overige voorzieningen
203.728
19
173.048
344.592
355.197
3.609
4.166 348.201
359.363
-
-
Kortlopende schulden
85.963
65.782
Overlopende passiva
40.735
43
678.626
598.235
Langlopende schulden
Exploitatierekening in duizenden euro’s
2011
2010
Baten Premieopbrengsten incl.herverzekering
413.607
361.132
Bijdragen CVZ
633.478
612.461
-
-
1.060.406
1.024.763
1.697
784
406
-558
Wijziging voorziening premies Bijdragen CAK Toegerekende opbrengst uit beleggingen Overige opbrengsten
2.109.594 20
1.998.582
Lasten Schade ZVW eigen rekening
835.334
738.478
1.131.618
1.090.033
Schade Aanvullende verzekeringen
80.624
75.618
Wijziging voorziening te betalen schaden
-10.978
29.396
Bedrijfskosten
48.030
46.786
-
-
Schade Zorgkantoren
Overige kosten
Technisch resultaat
2.084.628
1.980.311
24.966
18.271
Opbrengsten beleggingen
3.251
2.478
Andere baten
5.194
8.211
Andere lasten
-2.731
-1.610
Niet Technisch resultaat Belastingen Exploitatieresultaat
5.714
9.079
-
-
30.680
27.350
De balans en exploitatierekening is gebaseerd op de gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening 2011 van OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a., inclusief de CAK geldstromen van de Zorgkantoren Amstelland en de Meerlanden en Zuid-Holland Noord.
21
22
Kerncijfers Bedragen in miljoenen euro´s
ZVW
2011
2010
2009
2008
2007
Huisartsenzorg
60,2
55,2
53,9
50,6
48,5
137,7
136,5
135,5
136,0
133,6
15,0
17,3
16,4
13,7
10,8
4,8
4,4
4,1
3,3
2,9
481,2
465,9
476,6
436,0
391,4
Paramedische zorg
20,4
20,0
19,0
17,1
15,6
Hulpmiddelenzorg
39,8
40,3
37,5
35,9
33,8
Ziekenvervoer
15,0
18,3
16,7
15,3
11,6
126,6
127,6
100,6
107,7
-
Kraamzorg
7,3
6,7
6,7
6,3
5,0
Overige kosten zvw
5,2
4,4
3,1
1,1
1,0
Grensoverschrijdende zorg
5,2
5,2
2,8
1,9
1,7
Kosten ondersteuning eerstelijnszorg
0,6
0,6
0,6
0,5
0,5
Opbrengst verhaal
-1,1
-1,3
-1,0
-1,0
-0,6
-37,6
-36,7
-34,2
-32,2
-0,3
880,3
864,3
838,0
792,3
655,5
2011
2010
2009
2008
2007
5,3
-
0,6
-2,1
14,1
Subsidies
65,8
65,1
59,2
55,8
54,5
Totaal
71,1
65,1
59,8
53,7
68,6
Farmaceutische zorg Mondzorg Verloskundige zorg Medisch specialistische zorg
Geneeskundige GGZ
Eigen risico Totaal
Zorgkantoren rechtstreeks (incl. voorgaande jaren) Uitleen verpleegartikelen en Geestelijke Gezondheidszorg
23
Zorgkantoren via CAK*
2011
2010
2009
2008
2007
Zorg met verblijf verpleging en verzorging
436,9
416,6
410,6
354,9
321,5
Zorg met verblijf gehandicaptenzorg
359,5
355,9
327,8
311,2
291,5
Zorg met verblijf geestelijke gezondheidszorg
53,2
51,4
52,7
50,9
108,9
Zorg zonder verblijf verpleging en verzorging
116,5
109,1
123,2
156,4
147,3
19,4
17,9
45,1
47,4
43,9
Zorg zonder verblijf geestelijke gezondheidszorg
3,2
3,6
4,2
3,5
109,1
Zorg zonder verblijf volledig pakket thuis
1,0
0,8
-
-
-
49,2
39,2
-
-
-
Overige instellingen, kosten via CAK
4,3
5,1
4,9
0,6
-
Hulpmiddelen/rolstoelen/tandheelkundige hulp
8,6
9,1
7,9
7,5
6,7
1051,7
1008,6
976,3
932,4
1028,9
2011
2010
2009
2008
2007
Hulpmiddelen
4,9
4,1
3,3
4,2
3,6
Alternatieve geneeswijzen
4,7
4,3
4,1
3,7
3,5
24,8
25,0
23,2
20,8
18,9
1,3
1,5
1,6
1,2
1,1
40,1
36,8
34,6
32,3
28,5
Overige verstrekkingen en schade
5,9
3,7
2,8
2,0
4,1
Bevallingsuitkeringen
1,0
0,9
0,8
0,6
0,5
-0,1
-0,1
-0,1
-0,2
-0,1
82,5
76,2
70,2
64,5
60,1
2.085,7
2.014,2
1.944,4
1.842,9
1.813,1
Zorg zonder verblijf gehandicaptenzorg
24
Zorg zonder verblijf dagbesteding en vervoer
Totaal
Aanvullende verzekering *
Therapieën Kosten buitenland Mondzorg
Opbrengst verhaal Totaal Schadeomzetverantwoordelijkheid
* exclusief voorgaande jaren en herverzekering (HKC)
Verzekerdenaantallen
2011
2010
2009
2008
2007
Verzekerden (ZVW)
396.445
389.419
379.274
370.587
364.358
Aanvullende verzekering
356.144
355.169
355.293
353.818
351.942
Verzekeringsgraad
89,8%
91,2%
93,7%
95,5%
96,6%
Marktaandeel Nederland
2,37%
2,36%
2,30%
2,27%
2,23%
Solvabiliteit
2011
2010
2009
2008
2007
Vereiste solvabiliteit *
87,6
84,7
73,2
67,6
62,2
Aanwezige solvabiliteitsmarge
184,5
154,0
128,0
114,6
105,5
Solvabiliteitsratio
211%
182%
175%
169%
170%
2011
2010
2009
2008
2007
180,2
149,1
122,9
109,3
99,9
Stichting Zorg en Zekerheid
23,5
23,9
22,8
20,6
22,3
Zorg en Zekerheid Groep
203,7
173,0
145,7
129,9
122,2
Groepreserves OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid UA
* o.b.v. vigerende wetgeving verslagjaar.
25
Zorg en Zekerheid Postbus 400 2300 AK Leiden Telefoon (071) 5 825 000
www.zorgenzekerheid.nl
