1
Jaarbericht 2012 Zorg en Zekerheid Groep
2
Colofon Uitgave OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a. Divisie Control Coördinatie Control P&C Tekst en redactie Raad van Bestuur en de afdeling Comminicatie Vormgeving No Panic the communication factory Drukwerk No Panic the communication factory Onderlinge Waarborgmaatschappij Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a. en Stichting Zorg en Zekerheid Haagse Schouwweg 12 Postbus 400 2300 AK Leiden Telefoon (071) 5 825 000
Inhoudsopgave Zorg en Zekerheid, koersvast in balans
4
Verslag Raad van Bestuur
6
Verslag Raad van Commissarissen
16
Samenstelling bestuursorganen
19
3
Jaarrekening - Balans
20
- Exploitatierekening
22
Overige gegevens - Controleverklaring
23
Bijlage - Kerncijfers
24
Zorg en Zekerheid, koersvast in balans De zorgmarkt is in woelig vaarwater terecht gekomen. Met het huidige regeerakkoord en de dynamiek in de zorgmarkt hebben oude zekerheden plaats gemaakt voor nieuwe onzekerheden. Het beteugelen van de stijging van de zorgkosten staat daarbij centraal.
4
Zorg en Zekerheid is een organisatie zonder winstoogmerk; de Ledenraad is ons hoogste orgaan. En wij beperken ons bewust alleen tot zorg. Dát is al 188 jaar ons specialisme waarin we excelleren. In de huidige realiteit zoeken we voortdurend naar de juiste balans. Met de klant als uitgangspunt. In 2012 zijn we er goed in geslaagd het evenwicht te bewaren. Het evenwicht tussen ondernemen en voldoen aan wet- en regelgeving. Het evenwicht tussen kostenreductie en investeren in het verder verbeteren van de service. Het evenwicht tussen prijs en kwaliteit van onze diensten en producten. Deze evenwichtigheid is ook in 2012 herkend door de markt. Bestaande klanten gaven ons opnieuw hoge tevredenheidscijfers; in de overstapperiode was de wegloop van klanten de laagste in de markt. Nieuwe klanten dienden zich in toenemende mate aan, waardoor het aantal verzekerden per saldo een groei vertoonde. In het geweld van de grote verzekeraars wordt het betrouwbare gezicht en de persoonlijke benadering van Zorg en Zekerheid steeds beter herkend, gewaardeerd en gevonden. Door individuele verzekerden én door het bedrijfsleven; ook het aantal collectiviteiten vertoonde in 2012 groei.
Zorg en Zekerheid maakt zich zorgen over de toenemende aanslag op de portemonnee van haar klanten, veroorzaakt door de stijgende zorgkosten. De wettelijke verhoging van het verplichte eigen risico wordt direct door de zorgconsument gevoeld, zeker in een periode waarin de koopkracht van veel groepen burgers daalt. In 2012 zijn we er, mede door een scherpe zorginkoop, in geslaagd de stijging van zorgkosten te beperken, met als gevolg een verlaging van de premie en een verbetering van de premiepositie ten opzichte van de concurrentie. Daarnaast wordt in 2013 onder de noemer `Betaalgemak` de mogelijkheid voor klanten ingevoerd om de uitgaven aan zorgkosten beter in balans met de inkomsten te brengen. Dit in combinatie met een onverminderd zeer snelle uitbetaling van declaraties. Door voortdurend de balans in haar bedrijfsvoering op te zoeken is Zorg en Zekerheid in staat de klant te helpen bij het zo goed en betaalbaar mogelijk verzekeren van het allergrootste goed: onze gezondheid.
5
Verslag 2012 Raad van Bestuur
6
Algemeen Het jaar 2012 werd in vele opzichten het jaar van de veranderingen in de zorg. Het was het jaar van de uitvoering van alle in 2011 bedachte veranderingen op het gebied van ziekenhuiszorg, farmacie, tandheelkunde en Geestelijke Gezondheidszorg. Veruit koploper in de veranderingen was de ziekenhuissector. De invoering van het DOT-systeem met forse automatiseringsaanpassingen, vrije tarieven en een convenant leidde tot grote aanloopproblemen, met name aan de ziekenhuiskant. Bij farmacie werden vanaf 1 januari 2012 vrije tarieven ingevoerd voor de prestatie en de geneesmiddelen. Wat volgens de apothekers tot veel margedruk leidde. De invoering van nieuwe prestatieomschrijvingen en vrije tarieven bij de tandheelkunde leidde begin 2012 tot veel commotie en over en weer van verwijten tussen tandartsen en zorgverzekeraars. Dit leidde tot stopzetting van de maatregel per 1 januari 2013. Vlak voor de val van het kabinet in het voorjaar lukte het de minister om een convenant in de Geestelijke Gezondheidszorg af te sluiten met partijen. Dit convenant had een vergelijkbare insteek als bij de ziekenhuiszorg. 2012 was ook een jaar vol beweging. Internationaal zetten de Olympische spelen de wereld sportief in vuur en vlam. De economieën stonden in het teken van bezuinigingen en financiële tegenvallers. Op de Eurotop in Brussel onderschreven de leiders een sterkere eenheid. De crisis bereikte in een aantal landen haar dieptepunt. Het financiële stelsel in Europa stond danig onder druk door een bankencrisis in Spanje, maar ook een schuldencrisis in Italië, Spanje maar vooral in Griekenland. Ook Nederland bleef niet gespaard: een oplopende werkloosheid, daling van koopkracht, terugval in economische activiteit en oplopende schulden, tot de nationalisatie van de SNS bank begin 2013. Een nieuw regeerakkoord werd eind 2012 afgesloten, waarin oude zekerheden plaats maakten voor onzekerheden. Dat geldt ook voor de zorg. Was de zorgverzekering in voorgaande jaren een low interest onderwerp, eind 2012 werd het ‘t gesprek van de dag.
Want 16 miljard bezuinigingen met een substantieel aandeel uit de zorg, is een forse opgave. Het nieuwe kabinet koos voor herbevestiging van het pad van de gereguleerde marktwerking in de gezondheidszorg. Een belangrijke opgave voor zorgverzekeraars om via hun zorginkoop de kosten van de gezondheidszorg, ondanks de vergrijzing, te beteugelen. Voor Zorg en Zekerheid was 2012 een goed jaar. Het verzekerdenaantal steeg opnieuw en bereikte een stand van ruim 405.000 verzekerden nadat in juli 2012 het mooie getal van 400.000 verzekerden werd bereikt. Ook door het jaar heen zijn we in staat gebleken een groei van verzekerden te bereiken. Een gestage groei van het verzekerdenbestand met 40.000 verzekerden in de afgelopen 5 jaar werd bereikt. Een landelijke tendens, waar ook Zorg en Zekerheid mee te maken had, was de betaalbaarheid van de zorgverzekering. Een afname van het aantal verzekerden met een aanvullende verzekering en het verlagen van de aanvullende verzekering waren belangrijke fenomenen in de laatste overstapronde. Nieuw was de toename van het aantal klanten met een vrijwillig eigen risico. In het algemeen zien we dat klanten kritischer worden over hun vergoedingen, de besteding van hun premiegeld, of waarom behandelingen niet meer vergoed worden. Dat dwingt ons tot bezinning op onze prijs-product markt-combinaties, betalingsregelingen en het actief aanbieden van advies. Ook financieel was 2012 een goed jaar. Het jaar werd afgesloten met een positief resultaat van 68,2 miljoen euro, waaronder een technisch resultaat van 46,1 miljoen euro. Een belangrijk deel van dit resultaat wordt gevormd door een sterke verhoging van de reserves in verband met de invoering van Solvency II. De berekening van de vereiste solvabiliteit is gewijzigd, waardoor deze steeg van circa 9% naar circa 11% van de schade in 2012. Een ander belangrijk deel werd behaald door goede zorginkoopresultaten op ziekenhuiszorg en vooral farmacie. De totale zorgkosten van Zorg en Zekerheid kwamen in 2012 lager uit dan het gemiddelde in de markt. Zorg en Zekerheid heeft op dit jaarresultaat
reeds geanticipeerd, de premiedaling 2013 was één van de scherpste in de markt. Evenals in 2012 toen Zorg en Zekerheid de laagste premiestijging in de markt kende. De dienstverlening bij Zorg en Zekerheid steeg naar een nog niet eerder behaald niveau van 8,0 met een klanttevredenheidscijfer van 8,5 voor het Contact Center. De waardering van de klant voor de premie steeg significant en behaalde een marktconforme 7,0. Ook over de AWBZ waren de klanten zeer tevreden. We behaalden opnieuw een goed klantcijfer voor onze uitvoering van de AWBZ bij de toezichthouder de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en voor onze transparante informatievoorziening over het zorgaanbod. Teleurstellend en betreurend was het uiteindelijke afblazen van de plannen voor de toekomst van de AWBZ. Nog voor de val van het kabinet werd het voornemen van een AWBZ voor eigen verzekerden (UAZ) landelijk stopgezet waarmee heel veel voorbereidend werk landelijk en bij Zorg en Zekerheid teniet werd gedaan. Bij Zorg en Zekerheid had de stopzetting ook zijn effecten voor de voorgenomen aanpassing van de organisatiekosten. Het Traject Organisatiekosten werd voor het onderdeel AWBZ stopgezet. Eind 2012 lanceerde het kabinet nieuwe ingrijpende voorstellen voor de AWBZ. Zoals het er nu uitziet zal de AWBZ herverdeeld worden over drie domeinen en zullen uitvoerders te maken krijgen met forse bezuinigingsopdrachten. De gemeenten, de zorgverzekeraars en een landelijke ZBO worden belast met de uitvoering van de kern AWBZ voor de intramurale zorg. Lastig uitvoerbaar maar ook inefficiënt lijkt de voorgenomen driedeling van de ouderenzorg. In het tweede kwartaal 2013 zal de staatsecretaris van VWS zijn voornemen naar de kamer duidelijk maken, maar een vertraging van de invoering is nu al geconstateerd. Verzekerdenmarkt In de campagneperiode 2012-2013 was meer mobiliteit waarneembaar dan voorgaand jaar vooral door de recessie en de koopkrachtdaling. Veel verzekerden richtten zich dit jaar op kostenbesparing op de premie
van de basisverzekering, door vaak te kiezen voor een goedkopere internetpolis of door deelname aan een collectiviteit. Ruim 1,2 miljoen verzekerden, zo’n 7,5% van de Nederlanders, wisselden van verzekering, in vergelijking tot zo’n 5,6% vorig jaar. Bij Zorg en Zekerheid was de uitstroom een stuk geringer, 3,6%, wat zeker een compliment waard is, omdat de mobiliteit in onze regio hoger lag namelijk zo’n 10%. De strategie van customer intimacy en optimale dienstverlening, werd door de Zorg en Zekerheid verzekerde met behoud beloond. Naast een sterk behoud was de wervingskracht in de laatste campagne sterk verbeterd ten opzichte van vorig jaar. We waren nadrukkelijk aanwezig en succesvol met ons gezinsproduct op de internetsites. Daarnaast realiseerden we een groei in de speerpuntgebieden Haarlemmermeer en Noord-Oost Haaglanden. Het verzekerdenaantal groeide gestaag van 396.000 tot 405.000 begin 2013. Deze groei is ook opnieuw waarneembaar bij alle andere kleine en middelgrote zorgverzekeraars. Het marktaandeel van de vijf kleine/middelgrote zorgverzekeraars steeg tot ruim boven de 10%. Een teken dat de klant de persoonlijke en dichtbij benadering met een betaalbare premie steeds meer waardeert. Ook bij Zorg en Zekerheid steeg het aantal mensen met een vrijwillig eigen risico fors van 5,70% naar 8,98%. Landelijk was dit van 7% naar 10%.
De collectieve markt, van oudsher een markt waar Zorg en Zekerheid sterk in is vertegenwoordigd, groeide bij Zorg en Zekerheid tot 82%. Lichtelijk verontrustend is de afname van het aantal mensen met een aanvullende verzekering. Landelijk daalde het percentage van 87% naar 84%. Bij Zorg en Zekerheid van 89,60% naar 86,25%. Het aantal nieuwe polissen in de markt nam opnieuw toe, maar hadden vooral een marketinginsteek en bevatten vrijwel geen elementen van selectieve zorginkoop. De internetpolissen namen opnieuw toe, wat landelijk resulteerde in een groei naar een miljoen verzekerden. Nieuw fenomeen was dat een aantal zorgverzekeraars tijdens de campagne met
7
nieuwe polissen op de markt kwam. Daarnaast nam het gebruik van allerlei premiums bij afsluiting van een verzekering, bij een aantal collega-zorgverzekeraars toe.
8
Zorg en Zekerheid was weer volop zichtbaar in haar werkgebied. Via een, inmiddels al een aantal jaar bestaande, methode van corporate acties zijn we continu actief en zichtbaar in het hele werkgebied. Met acties zoals gezondheidschecks in onze winkels, het organiseren van buitenspeeldagen voor kinderen, tot het aanhaken op een groot aantal evenementen op het gebied van sport en bewegen zoals vele wandelvierdaagsen. Naast de sportsponsoring van fietsen, wandelen en hardlopen was er opnieuw de basketbalcompetitie in 2012. Gestart in 2011, maar uitgebreid met een aantal nieuwe gemeenten, werd het landelijke JOGG-beleid uitgerold. Veel aandacht was er voor de voorlichting naar de klant via bijeenkomsten in huis en op locatie. Aanvullend verzekerd in 2012 Voor een complete dekking van alle relevante ziektekosten is een combinatie van de basisverzekering (wettelijk verzekerde zorg) met een aanvullende verzekering (AV) nodig. Het merendeel van de kosten van tandheelkunde, fysio- en oefentherapie wordt uit de AV vergoed. Van de totale uitgaven in de wettelijke en aanvullende verzekering bij Zorg en Zekerheid vergoedde in 2012 de AV voor tandheelkundige zorg 72% en voor paramedische zorg (fysio- en oefentherapie) ruim 60%. Beide uitgaven samen nemen meer dan 78% van de zorgkosten van de AV’s voor hun rekening. In 2012 zijn de totale uitgaven voor deze zorg ten laste van de AV vrijwel gelijk gebleven. Door het experiment vrije tarieven tandheelkunde zijn de kosten tandheelkunde lager uitgevallen dan verwacht. Onder meer omdat de verzekerde vanwege de onzekere situatie minder gebruik gemaakt heeft van de tandarts. Het experiment met de vrije tarieven is in 2013 als niet effectief door de minister beëindigd. In 2012 is voor paramedie de maximale dekking in veel gevallen verruimd van 12 naar 20 zittingen. Dit om de
versobering van het wettelijke pakket op dit punt te ondervangen. Ook is een aantal indicaties (artrose en reuma) uit de chronische lijst van fysiotherapie gehaald die ten laste komen van de basisverzekering. Doordat driekwart van de gebruikers van paramedische hulp al hun kosten alleen uit de AV vergoed krijgen, heeft de verruiming van de dekking en de beperking van de chronische lijst financieel weinig effect gehad op de uitgaven in de AV. In 2012 daalde voor het eerst het absoluut aantal aanvullend verzekerden. Daarnaast kozen meer verzekerden voor goedkopere pakketten. Deze ontwikkeling vervult ons met enige zorg en wij zullen die dan ook nauwgezet blijven volgen. Hoewel het gebruik van paramedische en tandheelkundige zorg over het algemeen voortkomt uit een lagere ziektelast, leveren zij op termijn een belangrijke bijdrage aan een betere gezondheid. Gepast gebruik kan hier erger voorkomen. Dit geldt eveneens voor de psychologische hulp die mede door de versobering van de basisverzekering vanuit de AV een ruimere dekking kent. Het goed inspelen op de verzekeringsbehoeften van relevante klantgroepen kan bijdragen aan het aantrekkelijk houden van de AV. Zo nam het aantal verzekerden met een aanvullende tandheelkundige dekking via de delenoptie in 2012 fors toe. Voor een relatief beperkte premie kunnen (volwassen) verzekerden op één polis gebruikmaken van elkaars maximale tandartsdekking. Ten opzichte van 2011 verdubbelde bijna het aantal deelnemers aan deze optie. Ook groeiden de specifieke doelgroepproducten voor gezinnen, jongeren en ouderen. De goede financiële resultaten behaald in 2012 maakten het mogelijk de premies voor de aanvullende verzekeringen in 2013 voor bijna alle pakketten gelijk te houden. Voor enkele pakketten is zelfs de maximale dekking tandheelkunde verhoogd tot respectievelijk € 250,00 en € 500,00. Een positief neveneffect hiervan is een betere positie van de AV’s op de diverse internetvergelijkingssites. Immers veel van de verzekerden die zich in de overstapperiode oriënteren
maken gebruik van het internet en deze vergelijkingssites in het bijzonder. Voor één specifieke doelgroep in het gezinssegment is succesvol een speciale aanbieding van een aanvullend pakket, de AV-GeZZinCompact, voor distributie via het internet ontwikkeld. De succesvolle introductie betekent een meer dan verdubbeling van het aantal verzekerden voor deze AV. De trend naar geen of een goedkopere AV is desondanks in de afgelopen overstapperiode nog niet gekeerd. Ten opzichte van vorig jaar liep het percentage aanvullend verzekerden verder licht terug van 88% naar 86%. De doorwerking van de economische crisis in verminderde koopkracht bij een grote groep verzekerden blijft een grote rol spelen. De uitdaging voor de komende jaren blijft het in stand houden van de financiële toegankelijkheid van, ook in preventieve zin belangrijke vormen van, zorg als tandheelkunde, fysiotherapie en psychologische hulp. Steeds meer collectieve relaties, uiteenlopend van gemeentelijke collectieven voor sociale minima tot grotere werkgeversorganisaties, onderschrijven gelukkig dit belang voor hun werknemers en uitkeringsgerechtigden. Door onze AV’s op maat aan te bieden, aangepast aan de specifieke verzekeringswensen van deze collectieven, kunnen er aantrekkelijke aanbiedingen gedaan worden die bijdragen aan een hoge deelnemingsgraad. Zo steeg voor het collectief voor de scheepvaart (AZVZ) het aantal aanvullende verzekerden met 12%. Vanuit het gemeenschappelijk belang van goede zorg voor deelnemers van het collectief én onze verzekerden is het mogelijk de risico solidariteit voor AV’s op een gezonde basis te blijven organiseren. Zorgmarkt De zorgmarkt in Nederland was in 2012 aan grote veranderingen onderhevig. 2011 was een beleidsrijk jaar dat resulteerde in vele veranderingen op diverse zorgsectoren die in 2012 in werking traden. Op vele terreinen werd door de minister een forse stap gezet in verdere liberalisering. Een aantal van die markten had
een periode een pas op de plaats gemaakt wat betreft aanpassingen, maar in 2012 werden grote stappen gezet. Voor veel sectoren waren de aanpassingen een bijna volledige stap op weg naar volledige liberalisering. Een forse stap met zeer veel uitvoeringsproblemen werd genomen in de ziekenhuismarkt. Allereerst was daar een oud fenomeen uit de jaren negentig wat door de minister uit de kast werd gehaald: een convenant tussen partijen, waarbij landelijk een macro-beheersing werd afgesproken. Zowel met specialisten als voor ziekenhuizen werd een maximale groei in kosten van 2,5% afgesproken. Naast deze voorwaardelijke stap werd in de bekostiging van ziekenhuizen twee andere grote stappen gezet. De omzetting van DBC-systeem naar DOT-systeem met aanpassing van 30.000 producten naar 4.000 producten en de invoering van vrije tarieven voor 70% van de ziekenhuismarkt. Dit alles ging gepaard met een transitiemodel voor een periode van twee jaar die de ziekenhuizen zekerheid moest bieden bij deze grote systeemaanpassing. 2012 werd gekenmerkt als een jaar met zeer veel complexiteit, onduidelijkheden en onzekerheden en daardoor beperkingen op het gebied van accountantsverklaringen bij ziekenhuizen. Aanloopproblemen bij de automatisering bij de ziekenhuizen, zeer late contractering en daardoor facturering door ziekenhuizen waren geheel 2012 zichtbaar. De onderhandelingen, en daardoor ook de facturering, verliep traag door het ontbreken van de nieuwe DOT-tarieven. De feitelijke prijzen werden zeer laat bekend en vertegenwoordigde niet de exacte waarde. De prijs/prestatieverhouding was en is niet goed vast te stellen doordat vergelijking van prijzen tussen ziekenhuizen in deze eerste ronde niet te maken valt. Daarom werden er in de markt veel aanneemsommen of plafondafspraken gemaakt met ziekenhuizen. In 2013, het tweede en laatste jaar met het transitiefonds, zal markt breed nog bijna uitsluitend met deze twee inkoopmethoden gecontracteerd worden. De eerste prijs x volume afspraken zullen pas vanaf 2014 in de markt komen. Daarnaast was er het onderzoek naar toepassing van het transitiefonds door zorgverzekeraars. Het onderzoek door onafhankelijke
9
10
deskundigen in opdracht van ZN heeft een reinigende werking gehad. Een aantal zorgverzekeraars heeft door de vertraging in de contractering hun contracten alsnog kunnen aanpassen. Het goede nieuws is dat partijen en dus ook Zorg en Zekerheid afspraken hebben gemaakt binnen de afgesproken groeiruimte van 2,5%, wat een compliment voor de markt is, maar ook een belangrijk signaal naar de politiek. Partijen zijn in staat in een marktwerkingsmodel de kosten te beheersen en hun aandacht bij inkoop te verleggen naar kwaliteit en doelmatigheid in plaats van naar maximalisatie van omzet. Het convenant tussen partijen was hiervoor voorwaardelijk. Bevoorschotting van ziekenhuizen was door de late contractering en facturering een voor ziekenhuizen belangrijk vraagstuk. Zorgverzekeraars namen hierin hun verantwoordelijkheden en hebben ruimschoots bevoorschot. Het nieuwe declaratiesysteem van de ziekenhuizen heeft ook de nodige effecten richting de verzekerden. Onduidelijke nota’s die in relatie tot het eigen risico van de klant, veel vragen opriepen. In 2013 zal dit voor de zorgverzekeraars en dus ook voor Zorg en Zekerheid een belangrijk aandachtspunt worden op het gebied van de materiële controle, maar ook de informatieverschaffing richting de klant. In het kader van het convenant zijn we in de regio aan de slag gegaan met de uitwerking van de paragraaf rond kwaliteit, taakverdeling en concentratie van functies. Met de drie Leidse ziekenhuizen wordt gewerkt aan een ziekenhuisplan voor de regio. De farmaciemarkt kende in 2012 een verdere liberalisering. In 2012 werden de prestaties, voorheen genoemd de receptregelvergoeding, vrij gegeven. Vrije tarieven voor geneesmiddelen en prestaties van de apothekers leidde tot intensieve onderhandelingen met alle soorten aanbieders uit de bedrijfskolom van de farmacie. Van individuele apotheker tot groothandel, van ketenapothekers tot fabrikanten kwamen langs voor een contract. De tarieven van vooral generieke geneesmiddelen kwamen verder onder druk. Ook op het gebied van de prestatievergoeding was er
marge-druk. Voor het eerst sinds jaren was er sprake in teruggang van het aantal apotheken, terwijl het aantal daarvoor jarenlang was uitgebreid. Zorg en Zekerheid heeft in 2012 goede resultaten behaald bij farmacie. Voor een belangrijk deel doordat het beleid gericht is op kwaliteit en doelmatigheid en volgend voor wat betreft de prijs. Samen met huisartsen en apothekers werd het Geïntegreerde Kwaliteitszorg Farmaciebeleid afgesproken waarbij aanbieders afspraken met elkaar maken die meer gericht zijn op doelmatigheid en kwaliteit. De markt van de mondzorg was in het begin van 2012 hectisch en voor de klant moeilijk te doorgronden. Door het loslaten van de maximum tarieven en het veranderen van de prestatieomschrijving werden prijzen onvergelijkbaar maar naar wat later ook bij onderzoek bleek, feitelijk te hoog van omvang. Veel klanten bij andere zorgverzekeraars kregen te maken met bijbetalingen, omdat in de polisvoorwaarden van de zorgverzekeraars maximumvergoedingen waren afgesproken. Bij Zorg en Zekerheid hoefde de klant niet extra bij te betalen en waren de polisvoorwaarden helder. In de zomer werd de minister door de kamer gedwongen de liberalisering in de mondzorg stop te zetten. Belangrijk aandachtsgebied voor de afgelopen jaren en dus ook voor 2012 was de verdere versterking van de eerstelijnszorg. In het overleg met de ziekenhuizen en GGZ, maar vooral ook bij de huisartsen staat dit hoog op de agenda. In 2012 hebben we fors geïnvesteerd in de geïntegreerde eerstelijnszorg. Binnen de organisatie is geld vrijgemaakt om de benodigde spiegelinformatie voor een nadere analyse van verschuiving van tweede naar eerste lijn te kunnen maken. In 2012 werd in de GGZ in navolging van de ziekenhuissector een convenant afgesloten tussen partijen waarbij macro-beheersing tot een maximum van 2,5% werd afgesproken, evenals de invoering van prestatiebekostiging.
Bij de AWBZ was er in de eerste helft van het jaar veel aandacht en voorbereiding voor de invoering van de AWBZ voor eigen verzekerden (UAZ). De opheffing van de zorgkantoren zou hiermee per 2013 een feit zijn. De staatssecretaris, onder druk van financiën, trok het plan in, evenals de overgang van de verstrekkingen begeleiding en opvang naar de gemeenten. Deze laatsten worden mogelijk in een latere fase overgeheveld. Wat wel plaatsvond was de overheveling van Geriatrische Revalidatie naar de Zorgverzekeringswet. Landelijk, maar ook bij Zorg en Zekerheid, is ontzettend veel tijd en energie gestoken in de voorbereiding van de overheveling naar UAZ. Interne Organisatie 2012 stond voor een belangrijk deel in het teken van de aanpassing van de organisatiekosten. Een doelstelling die was geformuleerd in het Businessplan 2011-2013. Een ontwikkeling die ook bij andere zorgverzekeraars in de markt zichtbaar is. De aanvankelijke doelstelling was om ook de AWBZ, vanwege het vervallen van de zorgkantoren, te betrekken bij deze organisatiekosten. Toen in het voorjaar bleek dat de Uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars geen doorgang vond, is dit onderdeel vervallen. Op het gebied van de Zorgverzekeringswet en de Aanvullende Verzekering zijn na goedkeuring door de Ondernemingsraad de plannen in 2012 verder uitgewerkt. Eind 2012 werd met de vakbonden een Sociaal Plan afgesloten. In het eerste kwartaal van 2013 zijn ruim 20 formatieplaatsen komen te vervallen. Eind maart hebben wij afscheid moeten nemen van een groep zeer gewaardeerde collega’s. In 2012 is door de divisie Commercie hard gewerkt aan de verbetering van de positionering en aan de marktbenadering 2012/2013 van Zorg en Zekerheid. Naast het reeds jarenlange goede behoud van verzekerden werd in de campagne een scherpere benadering aan de wervingskant gekozen. Met een intensieve marktbenadering van de gebieden Haarlemmermeer en Noordoost Haaglanden en een intensievere benadering via vergelijkingssites werd de
campagne succesvol afgerond. In 2012 is veel aandacht besteed aan de gedeeltelijke uitrol van het informatieplan. ICT-projecten op het gebied van de zorgverzekeringswet en AWBZ werden afgerond of zijn eind 2012 in gang gezet. De AWBZ brede Zorgregistratie werd overgeheveld van AZR-live naar het systeem van DSW evenals het PGB-systeem. In het vierde kwartaal is gestart met de bouw van het internetproduct ‘digitaal zaken doen’ waarin de aanmeldingen van verzekerden, het digitaal declareren plaatsvindt en het inzicht in de declaratiekosten wordt weergegeven. Veel tijd en aandacht werd besteed aan de implementatie van Solvency II. Centraal in 2012 stond de uitvoering van de ORSA, het Own Risk en Solvency Assessment, die eind 2012 werd opgeleverd en bij de DNB werd ingediend. De medewerkerstevredenheid werd in 2012 opnieuw gemeten en dit leidde tot een prachtig cijfer van 7,9 waarmee de organisatie heel tevreden is. Het ziekteverzuim daalde tot het historisch lage cijfer van 2,2%. Dit ging gepaard met een forse verlaging van de meldingsfrequentie van 2,2 naar 1,09. Zorg en Zekerheid handelt voor haar twee rechtspersonen conform de uitgangspunten van de op enig moment geldende normen en gedragsregels. Voor 2012 betrof dit de ZN Gedragscode Goed Zorgverzekeraarschap, de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Zorgverzekeraars inclusief de bijlage protocol materiële controle en de code Governance Principes Zorgverzekeraars. Zorg en Zekerheid onderschrijft volledig de principes uit deze Governance Code en past deze toe en heeft hiervoor haar reglementen aangepast. In 2012 is het reglement van de Audit, Compliance & Risk commissie (ACRC) aangepast. Op het gebied van risicomanagement zijn de strategische risico’s in het voor- en najaar herijkt. Waarbij in het najaar de strategische risico’s opnieuw zijn geprioriteerd op basis van een nieuwe schaalverdeling voor kans en impact.
11
12
Het risicobeleid 2012 is uitgebreid besproken in het Managementteam, de ACRC en vastgesteld door de RvB en goedgekeurd door de RvC. Verder zijn er in 2012 door de Stuurgroep Risicomanagement workshops georganiseerd om kennis van de strategische risico’s te verbreden binnen de organisatie, alsmede om een versterkte bewustwording en eenduidig begrip van geïdentificeerde risico’s te realiseren. Tevens is daar ingegaan op de verbanden tussen de strategische risico’s en de belangrijkste operationele risico’s. Zorg en Zekerheid kent een afdeling Internal Audit die onafhankelijk onder de RvB is gepositioneerd. De afdeling Internal Audit heeft in haar auditplan 2012 werkzaamheden uitgevoerd in het kader van een meerjaren Auditplan. In de Governance Code wordt onder andere aangedrongen op het realiseren van een cultuurverandering binnen de verzekeringsbranche, waarbij de klant centraal staat. Zo moeten verzekeraars beschikken over goed werkend productgoedkeurings-proces. Zorg en Zekerheid onderschrijft dit principe (klant centraal) al sinds jaar en dag, hetgeen nadrukkelijk tot uiting komt in het feit dat er geen winstoogmerk is en dat Customer Intimacy de hoofdstrategie van de organisatie is. Daarnaast bevat de code onder andere principes voor versterking van de Governance, Risicomanagement en het beloningsbeleid binnen verzekeraars. De code bevat verder bepalingen voor het functioneren van de RvC en de RvB binnen de specifieke functie en verantwoordelijkheden van een verzekeraar. Ieder lid van de RvB heeft een moreelethische verklaring getekend, gebaseerd op de modelverklaring uit de Code. De verklaring is opgenomen op de website van Zorg en Zekerheid. Voor de medewerkers is het integriteitsbeleid van Zorg en Zekerheid opnieuw onder de aandacht gebracht om daar kennis van te nemen en het voor gezien te ondertekenen. Op het gebied van het beloningsbeleid is door de RvC een Remuneratie Commissie ingesteld die een voorbereidende rol heeft in de besluitvorming van de RvC op het gebied van het beloningsbeleid.
Zorg en Zekerheid voert een zorgvuldig beheerst en duurzaam beloningsbeleid. De RvB van Zorg en Zekerheid ontvangt geen variabele beloning. Voor de medewerkers van Zorg en Zekerheid is in het kader van competentiemanagement een geringe beloning te ontvangen. Op het gebied van de permanente educatie voor leden van de RvB en leden van de RvC is in 2012 een programma gevolgd. De voorzitter van de RVB heeft een training Solvency II Advanced gevolgd bij Ernst & Young en een opleiding risicomanagement voor verzekeraars. Het lid van de RvB nam deel aan een opleiding deskundigheidsniveau 2 aan de Towers Watson Academy en een workshop Strategic Marketing aan de Rotterdam School of management Erasmus University. Solvabiliteit en risico’s De noodzakelijk geachte solvabiliteit is voor 2012 bepaald op 150% van de vereiste solvabiliteit. Hieronder volgt een onderbouwing van de deze noodzakelijk geachte solvabiliteit. Volatiliteit van de solvabiliteit De volatiliteit van de aanwezige solvabiliteit is beheerst. Er is een continue stijging van de solvabiliteit, conform de doelstellingen van de organisatie (en in hogere mate dan de doelstelling). De laatste jaren is steeds een prudent bepaalde kostendekkende premie vastgesteld met daarboven een opslag ter verbetering van de solvabiliteit. Het gerealiseerde resultaat is de afgelopen jaren beter dan vooraf gecalculeerd in de premievaststelling, zowel technisch als niet-technisch. Prognose van de solvabiliteit voor de komende jaren In verband met het positieve financiële resultaat in 2012 is de solvabiliteitsdoelstelling ruimschoots gerealiseerd. De komende jaren zal er geen doelstelling zijn om de ratio verder te laten toenemen. De doelstelling wordt jaarlijks herijkt, afhankelijk van de verwachtingen omtrent de vereiste solvabiliteit. In principe zal gestuurd worden op 170% tot 190%, afhankelijk van de hoogte van de eis
onder Solvency II. Op dit moment is er nog onzekerheid over de gevolgen van de invoering van Solvency II op de solvabiliteitseis. Voor 2013 wordt daarom geen grote mutatie voorzien in het aanwezige en vereiste vermogen (uitgaande van stabiele premieontwikkeling en beperkte groei verzekerdenaantal). Risicobereidheid Zorg en Zekerheid heeft een gematigde risicobereidheid. Risico’s die inherent zijn aan de strategie of marktomstandigheden worden waar mogelijk sterk beheerst. De markt waarop Zorg en Zekerheid acteert is relatief stabiel op het gebied van concurrentie en sterk gereguleerd met een mitigerende werking op de risico’s in de ZVW (pakket wordt door de overheid vastgesteld, risicovereveningssysteem, maximale korting van 10%). Belangrijkste risico’s Onderstaand worden de belangrijkste risico’s beknopt beschreven. Marktrisico Conform het interne beleggingsbeleid (vastgelegd in het Treasury Statuut) wordt alleen risicovol belegd indien en voor zover het kapitaal groter is dan 110% van de solvabiliteitseis. Het marktrisico over de risicoarme portefeuille is inherent beperkt door de aard van de beleggingen en verder beheerst door diverse beheersmaatregelen. Zo wordt de portefeuille sterk gediversificeerd en gelden er maximale waarden van fondsen, landen en sectoren. Tevens gelden er beperkingen op de duration. Voor de noodzakelijke solvabiliteit geldt dus een sterke beheersing van het marktrisico. Over de risicovolle portefeuille wordt het marktrisico beperkt doordat in totaliteit maximaal 40% van de portefeuille risicovol belegd mag worden, en verder beheerst door de beheersmaatregelen zoals hiervoor beschreven. Aanvullend wordt de omvang van de risicovollere portefeuille gemonitord door de Beleggingscommissie en eventueel afgebouwd op basis van risico inschattingen. De Beleggingscommissie bespreekt periodiek de resultaten van de portefeuille en
de marktontwikkelingen. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan meerdere professionele vermogensbeheerders. De Beleggingscommissie bespreekt de resultaten en verwachtingen periodiek met de vermogensbeheerders. Zorgrisico, verzekeringstechnisch risico Het risico is inherent beperkt door het risicovereveningssysteem. Verder mitigeert Zorg en Zekerheid het risico o.a. door alle inspanningen om marktconform de zorg in te kopen, een betrouwbaar schaderamingsproces, grote deskundigheid op het gebied van het vereveningssysteem, beleid gericht op een verantwoorde samenstelling van de verzekerdenportefeuille, een prudente premievaststelling en een beheerst kortingenbeleid. Tegenpartijkredietrisico Zorg en Zekerheid kent een tegenpartijkredietrisico in de volgende categorieën: 1. Banken. 2. Zorgverleners. 3. Debiteuren (verzekerden). Ten aanzien van de eerste twee categorieën is de kans van wanbetaling klein, maar de mogelijke impact groter. Ten aanzien van de Debiteuren is de portefeuille dermate gespreid dat er altijd enige vorm van wanbetaling is, echter met een beperkte impact. Ten aanzien van de selectie van banken geldt een door de RvB vastgesteld beleid, wordt het vermogen gespreid over meerdere banken en worden de posities gemonitord door de Beleggingscommissie. Bij zorginstellingen is het beleid dat alleen voorschotten worden verstrekt voor zover deze worden afgedekt door toekomstige declaraties waarmee de voorschotten verrekend kunnen worden. Er is echter een (beperkter) tegenpartijrisico inzake de opbrengstverrekening. Bij de Debiteuren wordt een stringent debiteurenbeleid gevoerd en wordt een voorziening gevormd voor het tegenpartijrisico.
13
Operationeel risico Zorg en Zekerheid heeft een lage risicobereidheid op het operationele risico. Daarom zijn de processen sterk beheerst. De interne verwerking is sterk geautomatiseerd.
14
Veel maatregelen op het gebied van premievaststelling en evaluatie worden gecoördineerd vanuit de multidisciplinaire Stuurgroep Premie en Schade. Het frauderisico wordt beperkt door een fraudebeleid dat gericht is op preventie, detectie en regressie. Op het gebied van personeel gelden naast de goede arbeidsvoorwaarden diverse maatregelen die er op gericht zijn om goed personeel te vinden, te ontwikkelen en te behouden. Overige risico’s Het Concurrentierisico neemt de afgelopen jaren toe in verband met de toenemende marktwerking en premiedruk. Anderzijds geldt nog steeds dat de markt sterk gereguleerd en stabiel is. De strategie van Customer Intimacy en de hoogwaardige dienstverlening bij concurrerende premie en dekking heeft de laatste jaren geleid tot een stabiel, licht groeiend marktaandeel. De risico’s op het gebied van het ondernemingsklimaat worden met name bepaald door de politieke besluitvorming. Zorg en Zekerheid is, gezamenlijk met VRZ partners en in ZN verband, actief om steeds vroegtijdig bewust te zijn van politieke besluitvorming en waar mogelijk bij te dragen aan de kwaliteit van die besluitvorming. Het uitbestedingsrisico wordt beheerst doordat er een uitbestedingsbeleid wordt gevoerd dat voldoet aan geldende wet- en regelgeving en aan relevant intern beleid op het gebied van bijvoorbeeld privacy en informatiebeveiliging. Beheersing van IT-risico’s is belangrijk in de sterk geautomatiseerde organisatie van Zorg en Zekerheid. Er is een informatieplan en een ICT-plan waarin alle relevante ontwikkelingen op het gebied van functionaliteit, beveiliging en beheersbaarheid zijn geadresseerd. In het informatiebeveiligingsbeleid is o.a.
bepaald hoe we omgaan met autorisaties, beveiliging en dergelijke. Ten behoeve van de continuïteit is er onder meer een externe uitwijklocatie en een business continuïteitsplan dat onderhouden en getest wordt. Het integriteitsrisico wordt onder andere beheerst door een actieve compliance functie, een screeningsprocedure voor personeel en diverse interne gedragscodes en regelingen. Aspecten die een rol hebben gespeeld bij de bepaling van de normsolvabiliteit 1. Inschatting benodigde solvabiliteit om aan de betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. Aan de verplichtingen kan in principe worden voldaan zonder de solvabiliteit aan te spreken: • De inkomsten en uitgaven volgen een korte, jaarlijkse cyclus; • De premie wordt jaarlijks aangepast en kostendekkend vastgesteld; • De liquiditeitsprognose is positief, ontvangsten komen eerder binnen dan de uitgaven worden gedaan en de ontvangsten overstijgen de uitgaven; • Er zijn geen (substantiële) verplichtingen afgezien van de verplichtingen die volgen uit de technische voorziening; • Zowel het resultaat oude jaren als de technische voorziening worden prudent bepaald. (Onvoorziene) Tegenvallers kunnen in eerste instantie worden opgevangen zonder dat de solvabiliteitspositie verslechtert. Bij de ORSA die is uitgevoerd in 2012 blijkt dat indien zich drie jaar opeenvolgend een worst case scenario voordoet, het verlies aan vermogen aanmerkelijk lager is dan de 100% solvabiliteitseis. Om aan de verplichtingen te kunnen voldoen volstaat de 100% solvabiliteitseis dus. 2. Interventiegrenzen van DNB. De minimaal noodzakelijk geachte solvabiliteit is bepaald op 150%, zodat er een buffer is ten aanzien van de 130% waarbij DNB mogelijk kan interveniëren.
Vooruitblik Eind 2012 werd een nieuw kabinet gevormd, met als opdracht een flinke bezuiniging van 16 miljard euro, om Nederland binnen de EU begrotingsgrenzen te loodsen. De zorg kreeg een noemenswaardig deel van deze bezuiniging voor de kiezen. Het nieuwe kabinet kwam niet alleen met aanzienlijke bezuinigingen, maar ook met een aantal forse wijzigingen. Het goede nieuws is dat ook het nieuwe kabinet gekozen heeft voor continuering van de gereguleerde marktwerking in de cure-sector. De plannen op het gebied van een inkomensafhankelijke premie ging na forse kritiek vanuit het hele land vrij snel van tafel. Een inkomensafhankelijk eigen risico bleef overeind, maar zal naar verwachting in de uitwerking op grote problemen stuiten. Een ander belangrijk issue is de voorgenomen afschaffing van de restitutiepolis. Vanuit zorginkoop perspectief wellicht gewenst, maar vanuit de keuzevrijheid van de klant ongewenst. Aanpassing van art. 13 van de Zorgverzekeringswet zal voor de zorginkoop dezelfde benodigde effecten kunnen hebben. Het meest ingrijpend zijn de plannen bij de AWBZ. Enerzijds vanwege de omvang van de bezuiniging, anderzijds vanwege het opdelen van de gehele AWBZ. In de voorgenomen plannen wordt de gehele ouderenzorg verdeeld over drie partijen: gemeente, ZBO en zorgverzekeraar, een vanuit het perspectief onlogische opdeling. Daarnaast zal de jeugdzorg worden overgeheveld naar de gemeenten en zal chronische GGZ naar de zorgverzekeraar worden overgeheveld. Een belangrijke vraag blijft bij dit alles, blijft het zorgkantoor bestaan in relatie tot de uitvoering van de Kern-AWBZ. Zorg en Zekerheid pleit voor een rol op het gebied van een zorgkantoor-functie. Het gehele veld is in afwachting van de brief van de staatssecretaris met daarin opgenomen de definitieve plannen. Voor Zorg en Zekerheid begon het nieuwe jaar met de uitvoering van de plannen op het gebied van de aanpassing van de organisatiekosten. De mensen die per 1 april 2013 boventallig zijn verklaard zullen door de organisatie met maximale inspanning worden begeleid naar een nieuwe functie. In het voorjaar van 2013 zal
Zorg en Zekerheid een nieuw Businessplan voor de periode 2014-2016 opstellen o.a. rekening houdend met de plannen op het gebied van ZVW en AWBZ. De ICT-agenda voor 2013 is goed gevuld met onderwerpen op het gebied van de dienstverlening richting de klant zoals met het project Digitaal zaken doen waarin internettoepassingen zijn opgenomen op het gebied van digitaal declareren tot de VerzekeringCheck. De service betaalgemak waarmee verzekerden kunnen kiezen voor gespreide betaling van hun eigen risico en eigen bijdrage zal in mei worden opgeleverd. Op zorginkoopgebied zal de uitvoering van het nieuwe convenant in de GGZ de nodige aanloopproblemen geven maar niet dusdanig als vorig bij de ziekenhuissector, is de verwachting. In 2013 zullen we nog last hebben van de naweeën van de problemen aan de declaratiekant van de ziekenhuizen. Materiële controle zal dit jaar een belangrijk aandachtspunt worden op dit gebied. In het voorjaar zal worden gestart met de evaluatie van de succesvolle campagne 2012/2013 en de voorbereiding worden gestart met de nieuwe campagne 2013/2014. In 2012 behaalde Zorg en Zekerheid een goed financieel resultaat en in 2013 was haar premiedaling één van de scherpste in de markt. De verwachting is dat Zorg en Zekerheid, gelet op haar gezonde, goede financiële positie, deze lijn in 2014 kan doortrekken.
15
Verslag Raad van Commissarissen
2012 was een druk jaar o.a. door de vele veranderingen die in de gezondheidszorg werden geïmplementeerd. De in 2011 door de minister bedachte en goedgekeurde wijzigingen in o.a. de ziekenhuiszorg, farmacie en tandheelkunde werden in 2012 ingevoerd. 2012 was ook het jaar van de voorgenomen veranderingen op het gebied van de AWBZ. Echter vlak voor de val van het kabinet werden de plannen voor de uitvoering van de AWBZ voor eigen verzekerden stopgezet. Veel tijd en energie die door de organisatie in de voorbereiding werd gestoken ging hierdoor verloren. Eind 2012 kwam het nieuwe kabinet met forse voorgenomen wijzigingen en besparingen op het gebied van de Zorgverzekeringswet en de AWBZ.
16
De RvC constateert met genoegen dat het jaar 2012 voor Zorg en Zekerheid een succesvol jaar was. Met een groeiend verzekerdenbestand tot 405.000 verzekerden, een opnieuw toegenomen klanttevredenheid en een heel goed financieel resultaat. Het financiële resultaat werd voor bijna de helft gevormd door de verplichtingen op het gebied van de reservevorming vanuit Solvency II. Een ander belangrijk deel kwam door de succesvolle inkoop van farmacie en ziekenhuiszorg. Zorg en Zekerheid heeft hiermee haar solide financiële positie vastgehouden. Daardoor is zij in staat de premie voor haar verzekerden scherp te houden. In 2013 was Zorg en Zekerheid één van de scherpste dalers in de markt nadat de premie in 2012 het geringst gestegen was. In 2012 is er ook veel gebeurd op het gebied van de aanpassing van de organisatiekosten. Zo gaf de Ondernemingsraad een positief advies voor de voorgenomen plannen van de aanpassing van de organisatiekosten. Met de vakbonden werd een Sociaal Plan afgesloten. Begin 2013 werd na zorgvuldige voorbereiding afscheid genomen van een deel van het personeel. De vergaderingen van de RvC kende in 2012 een volle agenda. De vele wijzigingen op het wettelijke vlak en de veranderingen intern kwamen veelvuldig terug op de agenda van de RvC. De RvC kwam in 2012 achtmaal bijeen inclusief een heisessie. Daarnaast werd in het voorjaar een masterclass gevolgd op het gebied van risicomanagement. Eind 2012 hield de RvC een zelfevaluatie onder leiding van een externe deskundige. De Remuneratie Commissie kwam in 2012 twee keer bijeen.
Toezichtspunten In 2012 is de RvC nauw betrokken geweest bij het financiële beleid en het risicobeleid van de organisatie. Na voorbereiding in de Audit Compliance Risk Commissie (ACRC) is veelvuldig stilgestaan bij de kwartaalrapportages met het daarin opgenomen financiële resultaat, de effecten op het gebied van de risicoverevening, de Own Risk and Solvency Assessment en het risicobeleid 2012. Eind van het jaar werd stilgestaan bij het premiebeleid voor 2013. Veel aandacht was er voor de wijzigingen in de financiering van de ziekenhuismarkt en de daarmee samenhangende risico’s en financiële gevolgen voor Zorg en Zekerheid. Een ander onderwerp van betekenis was de ontwikkeling van de verzekerdenaantallen, de marktbenadering en de toepassing van de strategie van Customer Intimacy. De reglementen van de ACRC en de statuten Audit, Compliance en Risk werden aangepast op basis van de nieuwe Governance Code en goedgekeurd door de RvC. Ook de aanpassing van de organisatiekosten had onze volledige aandacht. In de RvC werd iedere vergadering de voortgang besproken en toegezien op een zorgvuldige uitvoering. In 2012 was er veel aandacht voor de Governance van Zorg en Zekerheid. In 2011 werden de reglementen van de RvC en de Raad van Bestuur (RvB) aangepast aan de nieuwe Governance Code. Hiermee onder-schrijft Zorg en Zekerheid de principes van de Governance Code en past deze toe. De bepalingen ten aanzien van het beheerst beloningsbeleid zoals beschreven in de Code worden door Zorg en Zekerheid onderschreven. Ten aanzien van de maximering van de ontslagvergoeding voor leden van de RvB wordt onverkort aangesloten bij de regeling uit de Code.
Met dien verstande dat Zorg en Zekerheid van mening is dat bestaande arbeidscontracten en de daarin opgenomen afspraken met zittende leden van de RvB geëerbiedigd dienen te worden. De bepalingen ten aanzien van het beheerst beloningsbeleid als neergelegd in de Code, onder andere bestaande uit de bepaling ten aanzien van de ontslagvergoeding, worden toegepast voor leden van de RvB die zijn benoemd na 30 november 2011 (de datum van inwerking treding van de gewijzigde reglementen). In het kader van de regeling beheerst beloningsbeleid van DNB (De Nederlandse Bank) is in het voorjaar en in het najaar het beloningsbeleid van de organisatie en de RvB in de Remuneratie commissie en de RvC aan de orde geweest. Zorg en Zekerheid hanteert voor haar bestuurders geen variabele beloningen. Voor de medewerkers van Zorg en Zekerheid is in het kader van competentiemanagement een geringe extra beloning te realiseren. Andere belangrijke onderwerpen op de agenda van de RvC waren de veranderingen in de Zorgverzekeringswet bij o.a. ziekenhuiszorg, farmacie en tandheelkunde. Ook de consequenties op het zorginkoopbeleid en de
zorginkoop-combinatie VRZ – Multizorg stonden op de agenda. Op het gebied van de financiën werd verder stilgestaan bij de managementletter van de accountant. In aanwezigheid van de accountant werden de jaarstukken 2011 besproken en goedgekeurd. Tijdens de jaarlijkse heisessie zijn de marktbenadering 2013, het risicobeleid en het zorginkoopbeleid van de organisatie besproken. Samenstelling, deskundigheid en zelfevaluatie Per 1 januari 2012 werd de heer J.A. Bordewijk benoemd als voorzitter van de RvC en de Ledenraad van Zorg en Zekerheid. Er vonden op basis van het vastgestelde rooster van aftreden geen verdere veranderingen plaats in de samenstelling van de RvC. In het najaar werd mevrouw H. Vlug (vice-voorzitter) herbenoemd voor een nieuwe periode van vier jaar ingaande per 1 januari 2013. De RvC heeft de ontwikkelingen binnen de organisatie kunnen volgen via de ACRC en door het tweemaal bijwonen van de Overlegvergadering met de Ondernemingsraad. Daarnaast stonden de kwartaalrapportages van de organisatie, de verslagen van de RvB
17
en het managementteam op de agenda van de RvC. De voorzitter van de RvC heeft afgelopen jaar 11 maal de vergadering van de RvB bijgewoond. De RvC hield in 2012 haar deskundigheid op peil met een masterclass op het gebied van risico-management. In 2013 zal een masterclass plaatsvinden over de toekomst van de zorgverzekeraar. Eind 2012 werd door de RvC het functioneren van de RvB besproken en vastgelegd. Eind 2012 werd onder leiding van externe begeleiding, uitgebreid stilgestaan bij de zelfevaluatie van de RvC en werd dit vastgelegd. 18
Verslag Audit, Compliance en Risk Commissie In 2012 werd het reglement van de ACRC en de Statuten van Audit, Compliance en Risk aangepast op basis van de nieuwe Governance Code. De documenten werden vastgesteld in de RvC. In 2012 is de ACRC vijf maal bijeen geweest. De diverse verantwoordingsdocumenten van de organisatie, het accountantsverslag en de managementletter van de accountant zijn voorafgaand aan de bespreking in de RvC besproken in de ACRC. Verder zijn bij iedere vergadering de kwartaalrapportage van de organisatie, de voortgangsrapportage van de Auditafdeling en de rapportages van de Risk en compliance officer besproken. Op iedere vergadering stond eveneens de voortgang van de implementatie van Solvency II en specifiek in 2012 de opzet en uitvoering van de ORSA. De commissie neemt met genoegen waar dat de voortgang van dit traject goed en voorspoedig verloopt.
Het risicobeleid was een ander belangrijk thema dat in 2012 terugkwam op de agenda. De aanpassingen in het model en de herijking van het strategische risicobeleid werden in het najaar besproken. Andere belangrijke onderwerpen in 2012 waren de aanpassingen en vorderingen op het gebied van het informatiebeveiligingsbeleid. Dit naar aanleiding van het themaonderzoek van DNB en het overzicht waarop de financiële onderwerpen voor de ACRC en de RvC zijn opgenomen. De ACRC constateert dat het niveau van de verantwoording goed is en het verantwoordingsproces goed en tijdig verlopen is. De Ledenraad De Ledenraad is het hoogste orgaan van Zorg en Zekerheid. De Ledenraad heeft in 2012 vier maal vergaderd. De Ledenraad wordt voorgezeten door de voorzitter van de RvC. Per 1 januari 2012 is de heer J.A. Bordewijk benoemd tot voorzitter van de Ledenraad. Tevens is hij voorzitter van de RvC van Zorg en Zekerheid. In 2012 zijn o.a. de volgende onderwerpen aan de orde geweest: • Jaarstukken 2011; • Sociaal Jaarverslag 2011; • Eindejaarscampagne 2012; • Begroting beheerskosten; • Product- en premiebeleid 2013; • VRZ en inkoopcombinatie VRZ-Multizorg; • Medicijnbeleid CVZ en Zorgverzekeraars; • Samenstelling RvC; • Organisatietraject Zorg en Zekerheid.
Samenstelling bestuurlijke en toezichthoudende organen gedurende het jaar 2012
Mevrouw G.M. Klapper-Dane Alphen a/d Rijn Mevrouw L.A. Korting Oegstgeest Mevrouw Y.A.T. Kruyer Utrecht Mevrouw N.E. v.d. Meulen Mijdrecht De heer B.M.M. Niersman Noordwijk De heer J.G.A. Sirks Voorschoten De heer C. Smit Hoofddorp De heer W.H. Steenvoorden Noordwijkerhout Mevrouw J. van Toorn-de Jong Abbenes Raad van Bestuur De heer L. van Toorn Abbenes De heer A.M. van Houten (voorzitter) Leiden Mevrouw A.C. Veltman Leiden De heer H.H.B. Limberger Amstelveen De heer C.J. van der Wiel Voorhout Ledenraad Stichting Zorg en Zekerheid Mevrouw E. de Boer-Weening Voorschoten Raad van Commissarissen Mevrouw T.J.A. van Goozen Mevrouw L.C.M. Boonekamp Stolwijk (tot 1 juni 2012) Hoogmade De heer J.A. Bordewijk (voorzitter) Bleiswijk Mevrouw M. Gorthuis-Buschman Hoofddorp De heer U.W. Joustra Den Haag De heer J. Gravekamp De heer J.D. de Klein Houten (overleden feb 2012) Valkenburg ZH De heer P. Woudstra (secretaris) Wassenaar Mevrouw M. Groenheide Hoofddorp Mevrouw J.C.W. Vlug (vice-voorzitter) Voorschoten De heer J.S.J. de Groot Noordwijkerhout Mevrouw N.S. de Groot Den Haag Raad van Bestuur De heer H. Huizer Leidschendam De heer A.M. van Houten (voorzitter) Leiden De heer A. de Jong Katwijk De heer H.H.B. Limberger Amstelveen De heer J.P. Ketel Amstelveen OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a. Raad van Commissarissen Mevrouw L.C.M. Boonekamp Stolwijk De heer J.A. Bordewijk (voorzitter) Bleiswijk De heer U.W. Joustra Den Haag De heer J.D. de Klein Houten De heer P. Woudstra (secretaris) Wassenaar Mevrouw J.C.W. Vlug (vice-voorzitter) Voorschoten
19
Jaarrekening (verkort) Balans per 31 december
in duizenden euro’s, na resultaatbestemming
Activa 31 december 2012 Immateriële vaste activa Beleggingen
31 december 2011
1.028
4.099
406.752
374.567
Vorderingen CVZ
35.066
86.923
Premie debiteuren
41.660
39.417
Overige vorderingen
35.980
21.342
20
Materiële vaste activa Liquide middelen Overlopende activa
112.706
147.682
1.383
1.735
239.312
143.972
7.149
6.571
768.331
678.626
Passiva 31 december 2012
31 december 2011
Eigen vermogen Wettelijke reserves Niet wettelijke reserves
37.655
37.830
234.253
165.898
Totaal Eigen vermogen
271.907
203.728
Technische voorzieningen
366.040
344.592
Overige voorzieningen
6.102
3.609
Kortlopende schulden
81.472
85.963
Overlopende passiva
42.809
40.735
768.331
678.626
Deze balans en exploitatierekening is gebaseerd op de gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening 2012 van OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid u.a., inclusief de CAK geldstromen van de Zorgkantoren Amstelland en de Meerlanden en Zuid-Holland Noord.
21
Exploitatierekening (in duizenden euro’s)
2012
2011
Baten Nominale premies ZVW (incl. herverzekering)
351.514
311.074
Premies Aanvullende verzekeringen
104.570
102.534
Bijdragen CVZ
576.079
633.478
Bijdragen CAK
1.171.585
1.060.406
2.937
1.697
94
406
Toegerekende opbrengst uit beleggingen 22
Overige opbrengsten
2.206.779
2.109.594
Lasten Schade ZVW (incl. herverzekering)
777.809
823.210
Schade Aanvullende verzekeringen
79.208
81.770
1.248.695
1.131.618
54.971
48.030
Schade Zorgkantoren Bedrijfskosten
Technisch resultaat Opbrengsten beleggingen
2.160.682
2.084.628
46.096
24.966
20.018
3.251
Andere baten
4.188
5.194
Andere lasten
-2.123
-2.731
Niet Technisch resultaat Belastingen Exploitatieresultaat
22.083
5.714
-
-
68.180
30.680
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Bestuur van Zorg en Zekerheid Groep te Leiden
Bijgesloten jaarbericht, bestaande uit de samengevatte balans en samengevatte exploitatierekening van Zorg en Zekerheid Groep per 31 december 2012 is ontleend aan de door ons gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening 2012 en financiële verantwoording 2012 van de zorgkantoren Amstelland en de Meerlanden en Zuid-Holland Noord van OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid U.A. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij de geconsolideerde jaarrekening in onze controleverklaring van 13 mei 2013. Bij de financiële verantwoording 2012 van de zorgkantoren Amstelland en de Meerlanden en ZuidHolland Noord hebben wij een goedkeurend oordeel verstrekt in onze controleverklaring op 13 mei 2013. Het jaarbericht bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Titel 9 Boek 2 BW van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek. Het kennisnemen van het jaarbericht kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening 2012 en financiële verantwoording 2012 van de zorgkantoren Amstelland en de Meerlanden en Zuid-Holland Noord van OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid U.A. Verantwoordelijkheid van het bestuur De Raad van Bestuur van Zorg en Zekerheid Groep is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening 2012 en financiële verantwoording 2012 van de zorgkantoren Amstelland en de Meerlanden en Zuid-Holland Noord van OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid U.A. in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting van het jaarbericht. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over het jaarbericht op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”. Oordeel Naar ons oordeel is het jaarbericht in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde geconsolideerde jaarrekening 2012 en financiële verantwoording 2012 van de zorgkantoren Amstelland en de Meerlanden en Zuid-Holland Noord van OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid U.A. Den Haag, 13 mei 2013 Ernst & Young Accountants LLP
w.g. drs. R.L.A. Eveleens RA
23
Kerncijfers Bedragen in miljoenen euro´s
ZVW
2012
2011
2010
2009
2008
Huisartsenzorg
58,6
60,2
55,2
53,9
50,6
120,5
137,7
136,5
135,5
136,0
15,2
15,0
17,3
16,4
13,7
4,8
4,8
4,4
4,1
3,3
504,8
481,2
465,9
476,6
436,0
Paramedische zorg
15,7
20,4
20,0
19,0
17,1
Hulpmiddelenzorg
40,0
39,8
40,3
37,5
35,9
Ziekenvervoer
14,7
15,0
18,3
16,7
15,3
114,5
126,6
127,6
100,6
107,7
Kraamzorg
6,6
7,3
6,7
6,7
6,3
Overige kosten zvw
6,5
5,2
4,4
3,1
1,1
Grensoverschrijdende zorg
4,0
5,2
5,2
2,8
1,9
Kosten ondersteuning eerstelijnszorg
0,6
0,6
0,6
0,6
0,5
Opbrengst verhaal
-2,0
-1,1
-1,3
-1,0
-1,0
Eigen risico
-47,0
-37,6
-36,7
-34,2
-32,2
Totaal
857,4
880,3
864,3
838,0
792,3
Zorgkantoren rechtstreeks (incl. voorgaande jaren)
2012
2011
2010
2009
2008
5,7
5,3
-
0,6
-2,1
Subsidies
71,4
65,8
65,1
59,2
55,8
Totaal
77,1
71,1
65,1
59,8
53,7
Farmaceutische zorg Mondzorg Verloskundige zorg Medisch specialistische zorg
24
Geneeskundige GGZ
Uitleen verpleegartikelen en GGZ
Zorgkantoren via CAK*
2012
2011
2010
2009
2008
Zorg met verblijf verpleging en verzorging
487,0
436,9
416,6
410,6
354,9
Zorg met verblijf gehandicaptenzorg
398,0
359,5
355,9
327,8
311,2
60,1
53,2
51,4
52,7
50,9
127,0
116,5
109,1
123,2
156,4
20,0
19,4
17,9
45,1
47,4
Zorg zonder verblijf geestelijke gezondheidszorg
3,7
3,2
3,6
4,2
3,5
Zorg zonder verblijf volledig pakket thuis
3,7
1,0
0,8
-
-
Zorg zonder verblijf dagbesteding en vervoer
53,1
49,2
39,2
-
-
Overige instellingen, kosten via CAK
0,5
4,3
5,1
4.9
0,6
Hulpmiddelen/rolstoelen/ tandheelkundige hulp
9,8
8,6
9,1
7,9
7,5
1.162,8
1.051,7
1.008,6
976,3
932,4
2012
2011
2010
2009
2008
Hulpmiddelen
4,9
4,9
4,1
3,3
4,2
Alternatieve geneeswijzen
3,7
4,7
4,3
4,1
3,7
25,1
24,8
25,0
23,2
20,8
1,8
1,3
1,5
1,6
1,2
39,1
40,1
36,8
34,6
32,3
Overige verstrekkingen en schade
5,5
5,9
3,7
2,8
2,0
Bevallingsuitkeringen
0,9
1,0
0,9
0,8
0,6
Opbrengst verhaal
-0,2
-0,1
-0,1
-0,1
-0,2
Totaal
80,7
82,5
76,2
70,2
64,5
2.178,0
2.085,7
2.014,2
1.944,4
1.842,9
Zorg met verblijf geestelijke gezondheidszorg Zorg zonder verblijf verpleging en verzorging Zorg zonder verblijf gehandicaptenzorg
Totaal
Aanvullende verzekering *
Therapieën Kosten buitenland Mondzorg
Schadeomzetverantwoordelijkheid
* exclusief voorgaande jaren en herverzekering (HKC)
25
Verzekerdenaantallen
26
2012
2011
2010
2009
2008
Verzekerden 2e compartiment (ZVW)
398769
396445
389419
379274
370587
Aanvullende verzekering
350950
356144
355169
355293
353818
Verzekeringsgraad
88,0%
89,8%
91,2%
93,7%
95,5%
Marktaandeel Nederland
2,37%
2,37%
2,36%
2,30%
2,27%
Solvabiliteit
2012
2011
2010
2009
2008
Vereiste solvabiliteit *
101,8
87,6
84,7
73,2
67,6
Aanwezige solvabiliteitsmarge
254,1
184,5
154,0
128,0
114,6
250%
211%
182%
175%
169%
2012
2011
2010
2009
2008
246,6
180,2
149,1
122,9
109,3
Stichting Zorg en Zekerheid
25,3
23,5
23,9
22,8
20,6
Zorg en Zekerheid Groep
271,9
203,7
173,0
145,7
129,9
Solvabiliteitsratio
Groepreserves OWM Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid UA
* o.b.v. vigerende wetgeving verslagjaar.
27
000-005/1304
Zorg en Zekerheid Postbus 400 2300 AK Leiden Telefoon (071) 5 825 000
www.zorgenzekerheid.nl
