Informatie over vakantie met een glutenvrij dieet in Spanje vakantiefolder 2.05 Spanje versie 5, juli 2009
Nederlandse Coeliakie Vereniging Postbus 65 3860 AB Nijkerk Telefoon Fax
033 - 247 10 40 033 - 247 10 42
E-mail Website
[email protected] www.glutenvrij.nl
Vakantiefolder 2.05 Spanje
Nederlandse Coeliakie Vereniging
Informatie over vakantie met een glutenvrij dieet in Spanje Inleiding Vakantie staat voor velen gelijk aan genieten. Genieten van alles wat het vakantieland te bieden heeft en genieten van de buitenlandse keuken. Dit laatste kan, vanwege de beperkingen die het glutenvrije dieet met zich meebrengt, voor coeliakiepatiënten nogal eens uitmonden in een teleurstelling. Vaak is men onvoldoende bekend met de lokale keuken en ontbreekt het inzicht in de precieze samenstelling van de gerechten. Ook kan het zijn dat men te weinig taalkennis heeft, om een meer dan alledaags gesprek te kunnen voeren en dus kan het principe van het glutenvrije dieet slechts gedeeltelijk of niet overgebracht worden. Om een teleurstelling op vakantie zoveel mogelijk te voorkomen is het van belang goed geïnformeerd op vakantie te gaan. Een goede voorbereiding kan bestaan uit het goed doorlezen van deze informatie. Bij de Nederlandse Coeliakie Vereniging kunt u tevens dieetpasjes (formaat creditcard) in verschillende talen bestellen. Op deze pasjes staat in het kort vermeld wat u wel en beslist niet mag eten. Dit is erg handig voor gebruik in restaurants en hotels. Daarnaast geven reisgidsen vaak informatie over de voedingsgewoonten van een land. Ook kunt u via internet tal van pagina’s met informatie over coeliakie en buitenlandse coeliakie verenigingen raadplegen. Wij zijn er bij het schrijven van deze informatie vanuit gegaan dat u bekend bent met het glutenvrije dieet binnenshuis en de problemen die dit dieet ´buitenshuis´ met zich mee kan brengen. Zo wordt bijvoorbeeld verondersteld dat u weet, dat in restaurants duidelijk aangegeven moet worden dat u vlees, wild of gevogelte zonder saus of jus of met glutenvrije jus of saus geserveerd wilt hebben. Hier zal dan ook niet op in gegaan worden. De informatie is er specifiek op gericht de voedingsproblemen, die u als coeliakiepatiënt in Spanje kunt tegenkomen, zoveel mogelijk te voorkomen.
De Spaanse coeliakie vereniging Een belangrijke informatiebron voor uw glutenvrije vakantie in Spanje is de Federación de Asociaciones de Celíacos de España (FACE). Net als de NCV behartigt FACE de belangen van mensen met coeliakie en geeft ze informatie en advies. Het adres van de Spaanse coeliakie vereniging is: C/Hileras, 4, 4° 12 E - 28013 Madrid tel: + 34 915 475 411 website: www.celiacos.org Uitgebreide informatie over diverse onderwerpen vindt u op de website van de Spaanse coeliakie vereniging. Er wordt alleen informatie in het Spaans gegeven. Verkooppunten glutenvrije dieetproducten Op de website is een lijst met verkooppunten van glutenvrije producten te vinden. Door op de homepage www.celiacos.org te klikken op ‘dieta sin gluten’ Æ en daarna op ‘puntos de venta’ krijgt u deze lijst te zien. Verder zijn glutenvrije dieetproducten te krijgen bij winkels genaamd ‘Herbolarios’, bij sommige apotheken (Farmacia) en bij de winkelketen El Corte Inglés.
Lijst van glutenvrije merkartikelen Bij de Spaanse coeliakie vereniging kunt u informatie krijgen over de lijst van glutenvrije merkartikelen door te bellen naar telefoonnummer + 34 902 820 007. Regio’s Door op de website te klikken op ‘face’ Æ ‘asociaciones miembros de FACE’ kunt u contactadressen van verschillende regio’s vinden. Uitwisseling Op de website is een pagina te vinden waarop (veelal jongere) coeliakiepatiënten hun gegevens hebben ingevuld voor mailcontact of uitwisseling tijdens hun vakantie. Als u uw gegevens invult kunt u deze informatie bekijken. Meer informatie kunt u vinden door te klikken op ‘Intercambios/Exchanges’. Bron: www.glutenvrij.nl
-2-
versie 5, juli 2009
Vakantiefolder 2.05 Spanje
Nederlandse Coeliakie Vereniging
Celíacs de Catalunya Celíacs de Catalunya (SMAP) is de andere coeliakie vereninging in Spanje. Het adres is: Balmes 109, Pral. 2a E – 08008 Barcelona tel: 902 23 54 22 website: www.celiacscatalunya.org email:
[email protected] De website is geschreven in het Spaans en Catalaans. Op de website krijgt u via ‘Enlaces’ Æ ‘Hoteles’ en/of ‘Restaurantes’ een lijst met hotels en restaurants te zien waar het mogelijk is om glutenvrij te eten. Wel is het noodzakelijk vooraf te vermelden dat u een glutenvrij dieet moet volgen.
De Spaanse keuken Voedingsgewoonten Bij de beschrijving van de Spaanse keuken is het van belang te realiseren dat de typische kenmerken en gerechten langzaam aan het verdwijnen zijn. In Europa lopen diverse eetculturen steeds meer door elkaar. De klassieke gerechten worden aangepast aan de smaak, wensen en mensen van deze tijd. Dat dit ook het geval is in Spanje, is natuurlijk vanzelfsprekend. De Spaanse keuken is zeer gevarieerd en kan in culinair opzicht in vier gebieden verdeeld worden: Noord-Spanje met stoofschotels van allerlei soorten vis, schaal- en schelpdieren en Spaanse vleesen groente gerechten. Midden-Spanje met voedzame stoofpotten van vlees (ham, bloedworst, gekruide worst), grauwe erwten en kool Oost-Spanje met kruidige stoofschotels van rijst en vlees, kip, vis, schaal- en schelpdieren en tomaat. Zuid-Spanje waar het vlees niet gestoofd, maar gegrild en gebakken wordt, waardoor de gerechten een ´exotisch´ karakter krijgen. Typisch voor de gehele Spaanse keuken is het gebruik van olijfolie, piment, knoflook, saffraan, tomaten, eieren en amandelen. De gerechten kunnen dan ook omschreven worden als (scherp) gekruid, vet en heet. Typisch Spaanse gerechten / producten zijn: Gerecht Aïoli Bacaloa Bocadillos Chorizo Churros Cocido Madrileño Fabada asturiana Flan Gamba’s Gazpacho Granizada Huevos al la Valenciana Huevos al la Santanderina Jambon serrano Jerez - fino - amontillado - oloroso - pedro ximenez Manchego Paella
Bron: www.glutenvrij.nl
Omschrijving knoflookmayonaise stokvis (gezouten kabeljauw) broodjes gevuld met vlees, vis, omelet of kaas kruidige harde worst in olie gefrituurde deegstengels met suiker bestrooid stoofpot van kippenpoelet, spek, gehaktballetjes, worst en groente bonenschotel custardpudding, meestal met karamel garnalen koude tomatensoep met groente en let op:vaak croutons vruchtensappen met veel ijsgruis rijst met paddestoelen, tomatensaus, kaas en gebakken eieren gebakken eieren met doperwten en asperges rauwe ham sherry droog en fris droog met een volle smaak zoet en droog zoet, muskadet-achtig schapenkaas gerecht van rijst met vlees, vis, kip, schaaldieren, schelpdieren, tomaat, paprika en groene erwten
-3-
versie 5, juli 2009
Vakantiefolder 2.05 Spanje
Nederlandse Coeliakie Vereniging
Patatas y judias a la extrameña Salsa verde Tortilla’s Tortilla de patatas Zarzuela Sangria Tapas
stoofschotel van aardappelen, bonen met tomaten, pepers en knoflook saus van peterselie, doperwten en knoflook omeletten waarin o.a. groente, aardappelen, vis en champignons worden verwerkt aardappelomelet stoofschotel van vis, schaal- en schelpdieren wijn met likeur, vruchten en suiker kleine hartige hapjes: olijven, amandelen, visjes, stukjes vlees, garnalen en worst
Eetgelegenheden Spanje heeft vele restaurants en eethuisjes waar u heel verschillend, maar erg lekker, kunt eten. In de restaurants die bij een hotel behoren, zult u maar weinig typisch Spaanse gerechten tegenkomen. Hier worden met name gerechten uit de internationale keuken gereserveerd. In Hosterias (restaurants in de traditionele stijl van de streek) worden naast internationale gerechten ook de echt Spaanse gerechten geserveerd. In de vele visbars kunt u genieten van een uitgebreide schotel van allerlei soorten vis, schaal- en schelpdieren. Voor een goed glas wijn, voor weinig geld, moet u in de wijnproefhuizen zijn. Natuurlijk heeft ook Spanje kennis gemaakt met de eetgelegenheden die overal in Europa als paddestoelen uit de grond geschoten zijn, zoals pizzeria’s, de fastfood restaurants en de Chinese restaurants.
Tip Het is zeer aan te bevelen van tevoren te informeren of het hotel, restaurant of andere eetgelegenheid, glutenvrije (dieet)producten in het assortiment heeft. Natuurlijk kunnen deze producten ook zelf meegenomen worden.
Woordenlijst Algemeen Nederlands coeliakie gluten glutenvrij glutenvrije producten glutenvrije dieet producten zetmeel gemodificeerd zetmeel meel griesmeel bloem graanvlokken mout (plantaardig) eiwit granen
Bron: www.glutenvrij.nl
Spaans coelíaca gluten sin gluten productos sin gluten alimentos para dietas sin gluten fécula fécula modificada harina sémola flor de harina tostaditas de trigo malta albúmina vegetal cereales
-4-
versie 5, juli 2009
Vakantiefolder 2.05 Spanje
Nederlandse Coeliakie Vereniging
Glutenbevattende producten en granen
Glutenvrije producten en granen
Nederlands tarwe tarwemeel tarwebloem spelt kamut
Spaans Trigo harina de trigo flor de harina de trigo Espelta Kamut
rogge roggemeel roggebloem
Centano harina de centano flor de harina de centano
haver havermout havervlokken havermeel
Avena copos de avena copos de avena harina de avena
gerst gerstebloem gort
Cebada flor de cebada Sémola
Nederlands boekweit maïs rijst zilvervliesrijst aardappel quinoa polenta maïzena tapiocameel guarpitmeel gierst groente fruit melk olie eieren
paneermeel couscous bulgur brood koekjes deegwaren vermicelli macaroni spaghetti bier
pan rallado cuscús trigo bulgur pan galletas pastas fideos macarrones espaguetis cerveza
Spaans alforfón maíz arroz arroz integra patatas quínoa polenta maicena tapioca goma guar mijo verduras fruta leche Aceite huevos
Uit eten Nederlands zonder saus zonder jus zonder wafel naturel zonder brood
Spaans sin salsa sin salsa sin barquillo al natural sin pan
Wij hopen dat u maar vaak kunt zeggen: ESTABA MUY SABROSO (Het heeft me uitstekend gesmaakt) De NCV is niet verantwoordelijk voor mogelijke vergissingen als gevolg van voorgaande tekst.
Bron: www.glutenvrij.nl
-5-
versie 5, juli 2009