Wie en wat binnen onze organisatie
S t i c h t i n g P e d a g o g i s c h Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Zorg en ondersteuning bij een eigen leven PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-en Noord-Limburg) biedt zorg en ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap bij wonen, dagbesteding/werken/onderwijs en vrije tijd. Zorg en ondersteuning worden geboden in of vanuit kleinschalige centra midden in de samenleving. PSW wil bevorderen dat mensen met een verstandelijke handicap zoveel mogelijk zelf richting en inhoud kunnen geven aan hun eigen leven. PSW werkt vanuit een houding van respect voor de eigenheid van de kinderen en volwassen cliënten. De vraag van de cliënt staat centraal.
Centraal Bureau Adres Postadres Telefoonnummer Telefax Email Website Cliëntenwebsite
Charles de Gaullestraat 21 6049 HB Roermond Postbus 420 6040 AK Roermond 0475 47 44 00 0475 47 44 01
[email protected] www.pswml.nl www.mijnpsw.nl
info informatieblad van stichting pedagogisch sociaal werk midden- en noord-limburg • uitgave maart 2012
Belangrijke telefoonnummers zijn verder Colofon PSW Info is een uitgave van Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-en Noord-Limburg. PSW Info verschijnt viermaal per jaar, in een oplage van 2900 exemplaren. Redactie-adres Postbus 420 6040 AK Roermond telefoon 0475 47 44 00 telefax 0475 47 44 01 e-mail
[email protected] website www.pswml.nl Redactie Jacques Wulms (voorzitter) Els van Gils Wim van Baal Charles Beltjens Maud Golsteyn Trees van Heeswijk Ans Maessen Jet Vinken Aan dit nummer werkten mee Teksten Iris Feddes, Els van Gils, Maud Golsteyn Eindredactie Maud Golsteyn Foto’s Paul Niessen, Jac Vullers, Jan Wiers Grafische verzorging hoenenenvandooren, www.leonhoenen.nl creatieve communicatie, St. Odiliënberg Verzending Comcop, Activiteitencentrum Herten
Klachtencommissie Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Centraal Bureau Postbus 420, 6040 AK Roermond Telefoonnummer 0475 47 44 00
Cursus brandveiligheid Van AWBZ naar WMO Zaterdagclub Pappelhof
Cliëntenvertrouwenspersoon Greet van Dijk Telefoonnummer 06 22 38 97 45
Opening Lunchpunt.Kapel
Centrale cliënten/ouder/verwantenraad Voorzitter Monica Hagen Telefoonnummer 0495 54 81 44
Bereikbaarheid activiteitencentra, kinderdagcentra en PSW Junior Ambulant buiten kantooruren via de teamleiders bereikbaarheidsdienst. Voor dringende zaken, die GEEN uitstel dulden kunt u buiten kantooruren contact opnemen met de teamleiders bereikbaarheidsdienst. Telefoonnummer 06 53 98 36 66
Maatschappelijk werkers PSW PSW Junior Kim Loonen Telefoonnummer 0475 47 44 26 / 06 53 98 36 62 PSW Volwassenen Telefoonnummer
Vera Corstjens 0475 47 44 26 / 06 22 78 73 15
zorg en ondersteuning voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap
2
In dit voorwoord mag ik mij voor de eerste keer tot u richten als waarnemend bestuurder van PSW. In januari hebben we afscheid genomen van Geert Tullemans. Jammer dat hij is weggegaan. PSW was bij hem in goede handen en ook als mens werd hij gewaardeerd. Maar dat betekent geenszins dat we met de handen in ons haar zitten en afwachten tot een nieuwe bestuurder is aangesteld. PSW kan bogen op een grote continuïteit in organisatie en beleid. De organisatie ligt goed op koers. De Taak, de missie/visie van PSW, wordt op alle niveaus in de organisatie onderschreven. De betrokkenheid van medewerkers is groot en dat geldt ook voor de professionaliteit. Bovendien kunnen we het ons niet permitteren op de automatische piloot te varen. Er zijn ingrijpende stelselwijzigingen op komst waarop we ons proactief moeten voorbereiden. Het gaat immers om de zorg voor kwetsbare burgers en om de besteding van collectieve middelen! Daarbij past geen achteroverleunen of teren op successen uit het verleden. Er is werk aan de winkel!
J a c q u e s Wu l m s waarnemend bestuurder PSW Met ingang van 16 januari 2012 heeft de heer Geert Tullemans afscheid genomen als bestuurder van PSW. In overleg met de Raad van Toezicht van PSW is de heer Jacques Wulms aangesteld als waarnemend bestuurder. Hij zal deze functie vervullen tot een nieuwe bestuurder is aangesteld. De Raad van Toezicht van PSW heeft de procedure voor de werving en selectie van een nieuwe bestuurder in gang gezet.
3
Voorwoord
Zaterdagclub Pappelhof
Geachte lezers
Niets moet, veel mag
De overheveling van delen van de AWBZ zorg naar de WMO is op dit moment de belangrijkste wijziging waar een deel van onze cliënten mee te maken krijgt. Extramurale begeleiding, dat wil zeggen begeleiding aan mensen die zelfstandig wonen of bij hun ouders thuis, wordt niet langer bekostigd uit de AWBZ, een verzekerd recht op basis van een indicatie, maar op basis van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning). Mensen met een verstandelijke handicap moeten met ingang van 2013/2014 aankloppen bij de gemeenten voor extramurale begeleiding. De gedachte achter de stelselwijziging is dat de gemeentelijke overheid dichter bij de burgers staat en daardoor beter maatschappelijke participatie kan realiseren dan de centrale overheid middels de AWBZ. Bovendien moet het goedkoper, want de kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit. Het moet anders, beter zelfs, en met minder middelen. Dat lijkt een onmogelijke opgave, maar wij gaan de uitdaging aan! Waarbij wij ons nadrukkelijk blijven realiseren dat onze cliënten mensen zijn met een handicap. Zij zijn hun leven lang afhankelijk van ondersteuning bij hun dagelijks leven. In onze visie hebben zij recht op ondersteuning die hen in staat stelt een volwaardig bestaan te leiden!
eigen leven van de cliënt, in onze visie een volwaardige burger die net als alle andere burgers wil wonen, werken en recreëren in de eigen gemeenschap. Die lokale verankering in de samenleving, ofwel vermaatschappelijking, zit als het ware in onze genen. Natuurlijk kan het altijd beter en moet het goedkoper. Daar zetten we op in. Door goed te bekijken en te luisteren naar wat de cliënten en de samenleving van ons vragen en kritisch te kijken naar de manier waarop we de zorg organiseren; meer nog dan tot nu toe nadrukkelijk gericht op participatie, samen met de cliënt zelf en zijn of haar netwerk en samen met andere maatschappelijke partners. Zodat onze cliënten een volwaardig bestaan kunnen leiden! En de nieuwe bestuurder kan voortgaan op bereikte resultaten!
In deze uitgave van PSW Info vindt u meer serieuze en informatieve artikelen dan u van ons gewend bent. We leven in een roerige tijd, waarin veel veranderingen worden doorgevoerd of aangekondigd die ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor mensen met een verstandelijke handicap en hun omgeving. Wij beschouwen het als onze taak u daarover te informeren. Tussendoor blijven we aandacht besteden aan PSW is in de jaren 50 van de vorige eeuw ont- vrolijke en luchtige onderwerpen. Die zien we staan uit de vraag van ouders die op zoek dagelijks overal om ons heen bij PSW! waren naar ondersteuning voor hun kinderen Ik wens u veel leesplezier. in de samenleving in plaats van daarbuiten. PSW biedt zorg en ondersteuning bij het Jacques Wulms, waarnemend bestuurder PSW
Nieuwjaarsreceptie
Afscheid Geert Tullemans Op maandag 16 januari vond de nieuwjaarsreceptie voor medewerkers en vrijwilligers van PSW plaats in het Centraal Bureau in Herten. De avond was tevens de gelegenheid om afscheid te nemen van Geert Tullemans, die met ingang van 16 januari 2012 afscheid heeft genomen als bestuurder van PSW. Jacques Wulms, waarnemend bestuurder, Monica Hagen, voorzitter van de CCOVR (Centrale Clienten Ouder/Verwanten Raad), Lia de Ruijter, voorzitter Raad van Toezicht, Annelies Duijts, voorzitter Ondernemingsraad en John van Pamelen, voorzitter van de CCC (Centrale Clienten Commissie), hielden een korte toespraak om Geert Tullemans te bedanken voor zijn inzet in de afgelopen jaren en hem veel succes te wensen in zijn verdere loopbaan. Als herinnering aan PSW ontving Geert Tullemans een prachtig portret, gemaakt door Kees Hens, cliënt van het Creatief Centrum Weert. Deze kunstenaar maakte twee portretten, één voor Geert Tullemans en één voor PSW zelf.
Twee keer per maand organiseert PSW een Zaterdagclub voor volwassenen in Activiteitencentrum Pappelhof in Roermond. De Zaterdagclub is bedoeld voor mensen vanaf 15 jaar met een verstandelijke en/of een lichamelijke handicap die bij hun ouders/familie thuis wonen.
Er hangt een vrolijke sfeer aan de tafels in Pappelhof, waar cliënten, begeleiders en een vrijwilligster gezellig met elkaar kletsen. Er worden grapjes gemaakt en er zijn lekkere koekjes bij de koffie. Veertien cliënten maken gebruik van de Zaterdagclub. Vandaag zijn er acht cliënten, twee begeleiders, een stagiaire en een vrijwilligster. ‘De club is bedoeld voor volwassen cliënten die (nog) bij hun ouders thuis wonen’, vertelt Mieke Stolp, samen met Kitty Geurts vaste begeleider van de Zaterdagclub. ‘We bieden hen een leuke vrijetijdsbesteding. Tegelijk wordt de thuissituatie ontlast, zodat ouders ook eigen activiteiten in het weekend kunnen ondernemen, eventueel samen met hun andere kinderen.’ Programma Niets moet, veel mag, dat is het motto van de Zaterdagclub. ‘We hebben wel een programma’, legt Mieke uit. ‘Zonder programma zou het niet goed werken, omdat veel cliënten geen eigen keuze kunnen maken. Maar ze worden wel nauw betrokken bij de invulling van het programma.’ Dat programma kan divers ingevuld worden met activiteiten zoals wandelen, boodschappen doen, voetballen en schommelen in het park, sjoelen en muziek luisteren. De groep kan ook in tweeën worden gesplitst, zodat cliënten kunnen kiezen waar ze aan mee willen doen. Voor veel cliënten vormt samen koken en eten het hoogtepunt van de dag’, vertelt Mieke. ‘En naast de reguliere activiteiten doen we af en toe een bijzonder uitstapje, bijvoorbeeld een boswandeling bij manege Venhof of een dagje varen met de Socas boot.’ Ontspannen sfeer De sfeer bij de Zaterdagclub is ontspannen en meer vrijblijvend dan bij doordeweekse dagbesteding. De begeleiding voldoet wel aan de randvoorwaarden die cliënten nodig hebben, maar is niet gericht op specifieke leerdoelen. Dit vindt Mieke een van de leuke aspecten van de Zaterdagclub. ‘Doordeweeks werk ik ook binnen Pappelhof. Dat is mooi werk, maar heeft een andere invulling. Bij de Zaterdagclub heeft het programma een sfeer van echte vrijetijdsbesteding.’ Een andere bijzonderheid is de diversiteit in deelnemers. ‘We hebben hier cliënten van verschillende niveaus en met verschillende behoeften. Dat geeft een bijzondere interactie en sfeer in de groep.’
Een eigen plek Vanuit de zaterdagclub is er regelmatig contact met ouders of andere familieleden van de cliënten. Alleen al doordat de meeste cliënten door hun ouders worden gebracht en opgehaald, aldus Mieke. ‘Voor ouders is het belangrijk dat ze weten dat de vrijetijdsbesteding past bij het niveau van hun kind. En dan is het fijn dat ze hier een plek hebben waar ze iets kunnen doen met hun eigen interesses en op hun eigen niveau.’ De PSW Zaterdagclub voor volwassenen wordt tweemaal per maand georganiseerd in Activiteitencentrum Pappelhof in Roermond, op zaterdagen van 10.00 tot 16.00 uur, met uitzondering van de maanden juli en augustus. Meer informatie is op te vragen bij Kitty Geurts of Mieke Stolp, telefoon 0475 33 31 11.
Inge Hesdahl Inge Hesdahl is 19 jaar oud en komt al vanaf haar zestiende naar de Zaterdagclub. Voorheen ging ze naar de Zaterdagclub Junior, die ze ontgroeid was. Ze gaat vijf dagen per week naar de Herman Broerenschool in Roermond. Voor haar is het belangrijk dat er veel dingen gebeuren om haar heen. Dat stimuleert haar en geeft haar plezier. Ze vindt het leuk om samen boodschappen te doen. Ook wandelen vindt ze fijn. En net als de meeste andere deelnemers vindt ook Inge het samen koken en eten een gezellige activiteit.
Enzo Bova Enzo Bova is 28 jaar oud. Hij heeft een druk leven. Doordeweeks werkt hij in verpleeghuis Camillus, in de drukkerij van Activiteitencentrum Herten en bij het Kruidvat in het Roercenter. Daarnaast voetbalt hij bij SHH in Herten. Enzo is een trouwe bezoeker van de Zaterdagclub. Alleen als hij een voetbalwedstrijd moet spelen, komt hij niet. Enzo komt zelf met de taxi naar de Zaterdagclub. Hij vindt het fijn dat hij in het weekend iets te doen heeft en helpt graag mee in de keuken.
4
5
Landelijk onderzoek
sualiteit, relaties en lichaamsbeleving van mensen met een verstandelijke handicap, welke afspraken daarover zijn vastgelegd en hoe onze begeleiders daarmee in de praktijk omgaan. Zodat cliënten, ouders/vertegenwoordigers en begeleiders weten waar ze aan toe zijn en hun verantwoordelijkheid waar kunnen maken. Daarnaast is er een overzichtelijk boekje geschreven door de federatie van ouderverenigingen ‘Een weerbaar kind’. Ouders kunnen dit boekje opvragen bij PSW.
Seksueel misbruik verstandelijk gehandicapten In opdracht van het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) is in 2011 een landelijk onderzoek verricht naar seksueel misbruik van mensen met een handicap, genaamd Beperkt weerbaar. Uit dit onderzoek, verricht door Rutgers WPF en MOVISIE, blijkt dat gehandicapten vaker het slachtoffer zijn van seksueel geweld dan mensen zonder verstandelijke of lichamelijke handicap. Bovendien is het geweld veelal ernstiger van aard; het betreft vaker betasting en verkrachting. Carlos Hirdes, coördinator gedragskundige: ‘Deze getallen zijn haast niet voor te stellen. Hoewel de resultaten niet te herleiden zijn tot organisatieniveau, is het een zinvol onderzoek. We doen al veel bij PSW, maar het kan altijd beter.’
Het onderzoek is uitgevoerd onder ruim 1800 mensen met een lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke beperking, hun ouders en professionals. Degenen met een lichamelijke of zintuiglijke beperking kregen een vragenlijst, mensen met een verstandelijke handicap werden geïnterviewd. Het onderzoek geeft inzicht in: het aantal mensen met een handicap dat seksueel geweld heeft meegemaakt; de aard van seksueel misbruik; de situaties waarin seksueel misbruik gebeurt en maatregelen die seksueel misbruik kunnen voorkomen. De resultaten van het onderzoek voor mensen met een verstandelijke handicap staan in onderstaande tabel weergegeven. Zinvol onderzoek Ook PSW heeft meegedaan aan het onderzoek. Carlos Hirdes: ‘De resultaten van het onderzoek hebben alleen betrekking op de landelijke situatie en zijn niet te herleiden tot PSW zelf. Desondanks is het voor ons een zeer zinvol onderzoek. We doen al veel bij PSW, maar het kan altijd beter, zeker als het gaat om de veiligheid van onze cliënten. Het laatste onderzoek naar seksueel misbruik onder verstandelijk gehandicapten dateert van 1995. Toen zijn echter enkel ouders en begeleiders geïnterviewd; nu ook cliënten zelf. Door dit onderzoek is meer informatie beschikbaar over de omvang, de ernst van misbruik en de kenmerken, waardoor seksueel misbruik beter voorkomen en getraceerd kan worden.’ Geen schande Duidelijk is dat mensen met een verstandelijke handicap meer risico lopen op seksueel misbruik dan andere mensen. Dat heeft te maken met hun afhankelijkheid van anderen en het gebrek aan kennis en weerbaarheid. De belangrijkste aanbeveling uit het rapport:
neem cliënten serieus. Luister naar hun verhalen, let op hun signalen en maak intimiteit en seksualiteit bespreekbaar. Carlos Hirdes: ‘Onze doelgroep is extra kwetsbaar. De cliënten hebben minder kennis over wat goed en fout is op het gebied van seksualiteit en zijn niet altijd weerbaar genoeg. Het is erg belangrijk om veel tijd en aandacht te besteden aan het onderwerp in de begeleiding. Begeleiders moeten nog alerter zijn, tijdens het werk en in de begeleidingsplanbesprekingen. In het begeleidingsplan staat een paragraaf ‘seksualiteit’. Er wordt bijvoorbeeld gevraagd of de cliënt is voorgelicht. Het is de taak van de begeleider om dan door te vragen, de cliënt te vragen om er meer over de vertellen. Vaak voelen begeleiders een bepaalde schroom om over seksualiteit te praten. Maar het is geen schande om erover te praten. Juist door verder te vragen, kan een aantal zaken naar boven komen. Uit de praktijk blijkt dat een merendeel van de cliënten het juist goed en fijn vindt dat er over seksualiteit gesproken wordt.´ Cursus voor begeleiders ‘We doen binnen PSW al veel om misbruik te voorkomen en te traceren. Iedere begeleider bij PSW volgt een basiscursus seksueel misbruik bij verstandelijk gehandicapten. In de cursus leren ze hoe ze signaalgedrag kunnen herkennen, waarom de doelgroep kwetsbaar is, wat onder seksueel misbruik wordt verstaan en wat men moet doen als er een vermoeden is van misbruik. Begeleiders in de woonvoorzieningen volgen daarna nog een vervolgcursus, die per team wordt gegeven in het Centraal Bureau van PSW. Aansluitend kan het voorlichtingsmateriaal dat het IOC (Informatie- en Ondersteuningscentrum Clienten) ter beschikking heeft, beke-
ken worden. Tijdens de vervolgcursus wordt ingegaan op de seksuele ontwikkeling van verstandelijk gehandicapten.’ Meldteam seksueel misbruik ‘PSW heeft een meldteam voor mishandeling en misbruik. Het is belangrijk dat zaken gemeld worden, zodat we duidelijk inzicht krijgen en actie kunnen ondernemen. Het is immers de taak van PSW om de cliënten zo goed mogelijk te beschermen.’ Voorlichting en weerbaarheid ‘Preventie is van groot belang. Een van de acties om seksueel misbruik te voorkomen is het geven van voorlichting op maat. Mensen met een verstandelijke handicap kunnen onderling verschillen in functioneren, zowel op verstandelijk als sociaal-emotioneel niveau. De voorlichting wordt daarom in kleine groepjes gegeven, waarin cliënten qua niveau en ervaring overeen komen. Het kan echter nog veel uitgebreider, maar dan moet het taboe om over seksualiteit te praten eraf. Er moet open over gepraat kunnen en durven worden. Het IOC heeft veel materiaal om cliënten seksuele voorlichting te geven. Voorlichting is ook belangrijk zodat de cliënten leren dat seks niet erg is, dat het niet verboden is. De positieve aspecten moeten worden benadrukt, maar er wordt hen geleerd dat er een grens is. Dat ze ‘nee’ mogen en moeten zeggen. Dat heeft te maken met de weerbaarheid van de cliënten. Het IOC geeft weerbaarheidscursussen, waarin de cliënt leert om ‘nee’ te zeggen en voor zichzelf op te komen. Ook is er een dvd ontwikkeld: ‘Handen Thuis’, een visueel hulpmiddel dat begeleiders kunnen gebrui-
Het is belangrijk dat zaken gemeld worden
ken wanneer zij met ongewenst gedrag van cliënten geconfronteerd worden. In de dvd wordt door middel van foto´s en picto’s duidelijk gemaakt wat wel en niet mag waardoor de cliënt bewust gemaakt wordt. Weerbaarheid is ontzettend belangrijk voor onze cliënten. Uit cijfers is gebleken dat iemand met een verstandelijke handicap in het leven te maken krijgt met gemiddeld ruim 900 begeleiders en andere deskundigen. En buiten de organisatie is er nog een hele wereld. Ze moeten leren voor zichzelf op te komen.’
Informatiemateriaal ouders Ook voor ouders heeft PSW informatiemateriaal beschikbaar. In het boekje ‘Dat moet kunnen, of niet?’ staat de visie en beleid van PSW geformuleerd op het gebied van seksualiteit en relaties. Hierin staat beschreven wat de basishouding van PSW is als het gaat om sek-
Tabel ‘Seksueel misbruik onder mensen met een verstandelijke handicap en de algemene bevolking’.
Ooit meegemaakt (1) Alledaagse gesprekken Specifieke preventieactiviteiten zijn belangrijk, maar er liggen ook grote mogelijkheden in de alledaagse omgang met cliënten. Tijdens het televisiekijken, samen eten of persoonlijke gesprekken zijn er vele momenten om in te gaan op opmerkingen, meningen of gedragingen. Carlos Hirdes: ‘In die situaties zijn veel aanknopingspunten. Door reacties op een voorval of een film kunnen iemands vragen, wensen en behoeften duidelijk worden. Het gesprek tussen begeleider en cliënt blijft dus enorm belangrijk.’ Ouders Tot slot benadrukt Carlos Hirdes de rol van de ouders. ‘Bij de ouders ligt een grote verantwoordelijkheid. De cliënten groeien vaak op bij de ouders thuis. Ouders moeten dus ook aandacht hebben voor seksuele voorlichting op jonge leeftijd en ze moeten alert zijn en in staat zijn om signalen van misbruik te herkennen en adequaat in te grijpen. Ook voor de ouders geldt een bepaalde mate van schroom rondom dit onderwerp. Gelukkig komen steeds meer ouders met vragen.’
Open sfeer Carlos Hirdes: ‘Het is een utopie om te denken dat alles voorkomen kan worden, maar we kunnen er nog veel meer aan doen om seksueel misbruik terug te dringen. Begeleiders kunnen nog alerter zijn en moeten open leren praten met de cliënten, hen goede voorlichting geven en het leren kennen en aangeven van grenzen. Het kan altijd beter en het kan nooit genoeg zijn. Onze cliënten zijn kwetsbaarder dan mensen zonder verstandelijke handicap, dus we moeten alert zijn op het gedrag dat cliënten vertonen. Als we een open sfeer creëren waarin het praten over seksualiteit geen taboe is, zijn we al een hele stap verder.’
Incident meegemaakt (1) Verkrachting
Verstandelijke beperking Mannen 23% Vrouwen 61% Mannen 44% Vrouwen 72% Mannen 7% Vrouwen 23%
Algemene Bevolking Mannen 6% Vrouwen 34% Mannen 21% Vrouwen 56% Mannen 3% Vrouwen 12%
Bron: Rutgers WPF en MOVISIE, onderzoek Beperkt weerbaar, 2011
(1) Ooit meegemaakt is het antwoord op de algemene vraag of ze ervaring hadden met seksueel geweld. Bij incident meegemaakt is gevraagd naar verschillende vormen van seksueel geweld.
Meer informatie over seksualiteit bij verstandelijk gehandicapten vindt u op de volgende websites www.seksualiteit.nl www.zoenenenzo.nl www.zoenenenzovoort.nl www.begrensdeliefde.nl
www.meerdanliefde.nl
website met betrouwbare informatie over relaties en seksualiteit. over relaties en seksualiteit voor jongeren met een handicap. over relaties en seksualiteit, bedoeld voor ouders en begeleiders van jongeren met een handicap. beschrijvingen van materialen, cursussen en andere instrumenten die ingezet kunnen worden voor seksuele vorming en voor preventie van en behandeling na seksueel misbruik. website die gebruikt kan worden om voorlichting op verschillende gebieden te geven: lichaam (verzorging, wassen etc.), vriendschap, partner, seksualiteit, kinderwens en weerbaar. De site is speciaal gemaakt voor mensen met een verstandelijke beperking.
6
Veiligheid en zelfredzaamheid
Cursus brandveiligheid in appartementen Magdalenastraat Onlangs kregen de bewoners van de appartementen aan de Magdalenastraat in Heythuysen een cursus over brandveiligheid. De cursus werd gegeven door Ralph van Daal, medewerker van Preventia Optima Sittard, leverancier op het gebied van brandveiligheid.
Door een kleine onoplettendheid kan een brand ontstaan, die veel schade kan aanrichten. PSW heeft wettelijke verplichtingen op het gebied van brandpreventie en richtlijnen en protocollen opgesteld om de veiligheid van cliënten en medewerkers te waarborgen. Ralph van Daal, medewerker Preventia Optima Sittard: ‘Iedere locatie van PSW krijgt één keer per jaar een ontruimingsoefening. Daarnaast controleren we de brandinstallaties, geven cursussen aan personeel, BHV-trainingen en zijn een vraagbaak voor alles rondom brandveiligheid. Onze visie is om de trainingen altijd op locatie te doen; zo leren we het gebouw kennen, de risico’s en de vluchtwegmogelijkheden en kunnen we het meest gericht werken.’ Bijzondere cursus Afgelopen oktober kreeg Ralph van Daal een bijzondere vraag. Of hij een cursus over brandveiligheid kon geven aan de bewoners van de appartementen aan de Magdalenastraat in Heythuysen. De vraag kwam van een van de bewoners zelf. De appartementen zijn onlangs gerenoveerd en zullen allemaal worden voorzien van een blusdeken. ‘De bewoner stelde de vraag of ze dan ook uitleg zouden krijgen hoe ze deze deken moeten
Thea Winkelmolen, bewoner
Leo Seerden,
appartement Magdalenastraat
bewoner
‘We hebben geleerd om een branddeken te gebruiken bij de vlam in de pan. Ik durfde het eerst niet zo goed te oefenen, maar uiteindelijk heb ik het toch gedaan! Ik weet nu wat ik moet doen. Ik heb ook geleerd dat ik nooit mag roken in bed. Ik vond de dia’s interessant. Ik kon goed zien wat er kan gebeuren als er brand is. Ik heb er veel van geleerd.’
appartement Magdalenastraat ‘Ik heb veel geleerd. Ik let er altijd goed op dat de wasdroger uit staat als ik weg ga. Ik kook altijd zelf en weet dat vlam in de pan heel gevaarlijk kan zijn. Ik heb goed geoefend om de branddeken te gebruiken. Ik weet nog precies hoe het moet. Je mag nooit met water proberen om het vuur te blussen, altijd met de deken. We krijgen ook wel eens een ontruimingsoefening. Ik vind het erg leuk en interessant; ik zou nog veel meer brandoefeningen willen krijgen!’
7
gebruiken’, legt begeleider Tineke Winkelmolen uit. ‘We hebben eens per maand een cliëntenvergadering en hebben Ralph gevraagd of hij tijdens een van deze vergaderingen een cursus kon geven. Zo kreeg de vergadering een onderwerp dat én leuk was én zeer zinvol.’ Oefenen Ralph van Daal: ‘Het was een uitdaging hoe ik het didactisch kon overbrengen. Ik heb in eenvoudige taal en met behulp van foto’s eerst laten zien wat brand kan veroorzaken en welke risico’s er zijn. Vervolgens heb ik met de bewoners geoefend hoe ze de branddeken konden gebruiken met behulp van een pan en een badhanddoek. Door het veel te oefenen, ging het steeds beter. Er is natuurlijk geen garantie dat ze het ook toepassen in de praktijk, maar ik denk wel dat de gevaren van brand duidelijk zijn geworden. Ik heb in deze groep ook al regelmatig de ontruimingsoefening gedaan en ze weten wat ze moeten doen als het brandalarm gaat. Het was een leerzame avond.’
Besef brandgevaar Tineke Winkelmolen beaamt het nut van de avond: ‘Het is voor deze cliënten heel goed om te weten wat gevaarlijk is, door welke oorzaken brand kan ontstaan in hun appartement. Voor hun veiligheid en zelfredzaamheid is dit een heel zinvolle cursus geweest. Met name de diapresentatie was heel waardevol. Het visueel maken van de gevolgen van brand is veel cliënten bijgebleven. Het was een geslaagde avond; iedereen deed mee en vond het interessant. En het belangrijkste is dat het besef van brandgevaar er nu is. Brand is heel ingrijpend en ze zijn gewezen op de gevaren. Ze weten door welke oorzaken brand kan ontstaan in hun appartement: de wasdroger aan laten staan, kaarsen, sigaretten in bed, strijkijzer aan laten staan en de vlam in de pan. Omdat deze avond zo goed is bevallen, gaan we op korte termijn een avond organiseren over hygiëne.’
Samenwerking
G ro e p K i k k e r s v a n ’t B ro m b e m k e n a a r b a s i s s c h o o l ’t K e m p k e In januari is de groep Kikkers van KDC ’t Brombemke naar de nabij gelegen basisschool ’t Kempke in St. Odiliënberg verhuisd. Reden is een ruimtegebrek in het KDC. Er is echter bewust gekozen voor deze oplossing.
Trees van Heeswijk, manager PSW Junior: ‘Omdat het aantal aanmeldingen groeit, met name in de jongste groepen, kampen we in ’t Brombemke met ruimtegebrek. We willen absoluut geen “nee” verkopen aan ouders die net de stap hebben gezet om hun kind naar het KDC te brengen. We willen de kinderen juist zo snel mogelijk kunnen plaatsen. Verbouwen is ook geen optie, gezien in 2013 een nieuw KDC wordt geopend in Heythuysen. Ik heb daarom contact gezocht met Har Gerelings, de locatiedirecteur van basisschool ’t Kempke in St. Odiliënberg, met de vraag of er mogelijkheden waren om een groep van ’t Brombemke in zijn school te plaatsen. Hij reageerde enthousiast en ging meteen op zoek naar mogelijkheden. Het is fantastisch te merken hoe open hij staat voor deze samenwerking.’ Samenwerking Har Gerelings: ‘De brug tussen ’t Brombemke en ’t Kempke was klein. Er was al enige tijd een vorm van samenwerking. Leerlingen van de groepen 6 en 8 van ’t Kempke krijgen namelijk in hun schooljaar een rondleiding in ’t Brombemke, en doen dan ook een gezamenlij-
ke activiteit zoals knutselen. Een dergelijke dag organiseren we ook samen met het zorgcentrum dat in St. Odiliënberg ligt. Het is leuk, maar ook zinvol en noodzakelijk. Onze leerlingen leren er veel van; ze maken kennis met kinderen met een verstandelijke handicap en met ouderen. Toen de vraag kwam of we iets konden betekenen voor ‘t Brombemke, heb ik meteen naar mogelijkheden gekeken. Er stond een lokaal leeg, dat diende als overblijfruimte. De leerlingen blijven nu over in de speelzaal. Het was wat extra werk, maar dat hebben we er graag voor over. Het is mooi dat we ’t Brombemke op deze manier kunnen helpen.’ Maatschappelijke participatie Het gaat om de groep Kikkers, een schoolvoorbereidende groep van acht tot tien kinderen. Trees van Heeswijk: ‘Qua begeleiding en inhoudelijk programma verandert er niets. Wel houden we de speelmomenten die buiten plaatsvinden samen met de leerlingen van ‘t Kempke. Daarnaast zoeken we naar meerdere mogelijkheden om ‘samen’ vorm te geven. We hebben bewust gekozen voor deze groep kinderen. Zij zijn het verste in hun ontwikkeling en stromen
mogelijk volgend schooljaar door naar een vorm van onderwijs. Omgaan met de kinderen van de basisschool past in deze voorbereiding en bij de insteek van maatschappelijke participatie.’ Vloeiende overgang Deze samenwerking is niet alleen goed voor de kinderen van ’t Brombemke, benadrukt Har Gerelings. ‘Ook de leerlingen van de basisschool hebben er baat bij. Ze leren om te gaan met kinderen met een verstandelijke handicap of een ontwikkelingsachterstand en leren hierdoor veel meer open te staan voor deze kinderen. Deze visie benadrukken we in ’t Kempke: iemand die anders is moet je net zo respectvol benaderen als ieder ander. De leerlingen van de basisschool zien natuurlijk wel dat sommige dingen anders gaan, dat er andere procedures zijn. De kinderen worden bijvoorbeeld met een busje naar school gebracht in plaats van door de ouders. Het maakt echter niets uit voor de manier waarop de leerlingen hen benaderen; er wordt samen gespeeld en ze worden behandeld als alle andere kinderen. We zijn nog maar een paar weken bezig, maar ik zie nu al dat de overgang vloeiend verloopt, het is een natuurlijk proces.’
8
9
Logeeropvang
Officiële opening
Beperking indicaties logeren
Opening Lunchpunt.Kapel
Sinds 1 januari 2011 hanteert de overheid strakkere regels voor logeeropvang. Dit betekent dat er minder indicaties voor logeren worden afgegeven. In dit artikel meer over het gewijzigde beleid.
Dinsdag 17 januari 2012 vond de officiële opening plaats van Lunchpunt.Kapel. Dit is een samenwerkingsproject van Activiteitencentrum Pappelhof van PSW en de Hulpgroep WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) Roermond-Zuid van de pastorale eenheid Kapel in ’t Zand. Wethouder Kemp verrichtte samen met Ellen Graus, cliënt van Pappelhof, de openingshandeling. De drumband van Pappelhof zorgde voor een feestelijke omlijsting van de opening.
Het is moeilijker geworden om een indicatie te krijgen voor logeeropvang (formeel Kortdurend Verblijf genoemd). Waar voorheen relatief makkelijk indicaties werden afgegeven voor logeren, gebeurt dat nu alleen als iemand vanwege een aandoening, beperking of handicap toegang heeft tot de AWBZ en: • er permanent toezicht nodig is, • ouders/mantelzorgers overbelast zijn of dreigen te raken, of • om verergering van gedragsproblemen te voorkomen. Deze situatie is van kracht in 2012. Hoe het verder gaat vanaf 2013 is nog onzeker. Duur logeerperiode Een andere wijziging is dat een logeerperiode maximaal drie aaneengesloten nachten (etmalen) mag duren. Er mogen dus geen dagen meer opgespaard worden voor een langere logeerperiode, bijvoorbeeld tijdens een vakantie. Daar staat tegenover dat er wel meer indicaties worden afgegeven voor begeleiding in een groep (bijvoorbeeld een club of verlengde dagopvang). Als ouders/verzorgers toch gebruik willen maken van logeeropvang voor langere tijd, bijvoorbeeld in geval van ziekte, dan is er een andere indicatie nodig, namelijk voor respijtverblijf. Ook in dat geval gelden de hierboven genoemde criteria. WMO In 2012 wordt de logeeropvang bekostigd uit de AWBZ. Mensen die in 2012 een geldend PGB (persoonsgebonden budget) voor logeren
hebben, kunnen dat dit jaar blijven inzetten. Nieuwe cliënten kunnen in 2012 als gevolg van PGB maatregelen geen PGB meer aanvragen voor logeeropvang. Per 1 januari 2013 valt logeeropvang onder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Vanaf dat moment zijn de gemeenten verantwoordelijk voor mensen die begeleiding nodig hebben. Gemeenten zijn dan verplicht om ondersteuning te bieden die nodig is als aanvulling op de zorg door mantelzorgers en vrijwilligers. Dit betekent dat wanneer ouders een aanvraag doen voor logeeropvang, de gemeente eerst zal kijken naar logeermogelijkheden in de kring van familie, vrienden en vrijwilligers. Pas als zij de opvang niet kunnen of willen verzorgen, dan komen andere voorzieningen in beeld. Het is nog niet duidelijk hoe de verschillende gemeenten zullen omgaan met aanvragen voor logeeropvang. Het beleid kan bovendien per gemeente verschillen.
begrijpelijk en noodzakelijk dat er dingen gaan veranderen in de zorg. Het ‘huis’ van de AWBZ is in de loop van de jaren vol geraakt. Het is goed dat een deel van de zorgtaken overgaat naar het ‘huis’ van de WMO en daarmee (weer) in de samenleving komt te liggen. Het is dan ook belangrijk dat ouders en mantelzorgers op zoek gaan naar de mogelijkheden die er zijn in hun eigen omgeving.
Mogelijkheden bij PSW PSW is een uitvoerder van overheidsbeleid en werkt met gemeenschappelijke middelen. Dit betekent dat we alleen die zorg en ondersteuning bieden waarvoor we gefinancierd worden. Tegelijk zijn we een maatschappelijke organisatie die zo goed mogelijk antwoord geeft op (zorg)vragen van cliënten en familie. Als ouders behoefte hebben aan logeeropvang voor hun kind, zoekt PSW naar de beste manier om dat te regelen. En als er geen indicatie is voor logeeropvang, denken we mee over andere mogelijkheden om ouders te ontlasten. Bij vragen of Gevolgen inperking indicaties De gewijzigde regels gelden voor alle nieuwe problemen raden we altijd aan om contact te indicatieaanvragen. Bestaande indicaties blij- zoeken en te overleggen over de situatie. ven van kracht totdat ze aflopen. Per 1 januari 2014 geldt het nieuwe beleid voor zowel bestaande als nieuwe indicaties. De beleidsverMeer informatie anderingen kunnen lastige situaties opleveren. Meer informatie over logeerindicaties en Logeeropvang biedt veel ouders de mogelijkindicatiestelling in het algemeen is te heid om hun kind langer thuis te houden, vinden op de website van het CIZ, omdat ze zelf regelmatig een paar dagen ontwww.ciz.nl. Als u meer wilt weten over de last worden. Door de inperking van logeerinmogelijkheden voor logeeropvang door dicaties bestaat het risico dat de druk te hoog PSW, dan kunt u contact opnemen met één wordt, waardoor ouders eerder genoodzaakt van onze maatschappelijk werkers: Kim zijn om hun kind uit huis te plaatsen. Dat is Loonen (PSW Junior) of Vera Corstjens een zorgelijke ontwikkeling. Tegelijk is het (volwassenen) via 0475 474426.
O p e n i n g W B C V l a s ro o t s i n g e l H e y t h u y s e n Op vrijdag 25 november 2011 vond de opening plaats van WBC Vlasrootsingel in Heythuysen. De nieuwbouw werd feestelijk geopend door wethouder Mart Janssen, samen met de bewoners, in aanwezigheid van ouders, verwanten en medewerkers. WBC Vlasrootsingel bestaat uit drie woningen die plaats bieden aan 21 (jong) volwassenen met een verstandelijke handicap. Iedere bewoner beschikt over een eigen zit/slaapkamer en een eigen badkamer. Per woning maken de bewoners gezamenlijk gebruik van een royale woonkamer met keuken. Eén van de drie woningen biedt plaats aan senioren. Deze woning beschikt over een extra badkamer.
Lunchpunt.Kapel wordt op twee dinsdagen per maand georganiseerd van 13.00 tot 14.30 uur. Locatie is Activiteitencentrum Pappelhof, Pappelhof 2 in Roermond. De kosten zijn 2 euro 50 per maaltijd. Opgave vooraf is noodzakelijk. Meer informatie is op te vragen bij Liesbeth Mulkens, teamleider Pappelhof, telefoonnummer 06 53 983 661 of bij Lunchpunt.Kapel gastvrouw Annemie Houben, telefoonnummer 0475-339940.
Lunchpunt.Kapel biedt inwoners van Roermond-Zuid de gelegenheid om twee keer per maand buitenshuis te eten. Het gaat voornamelijk om bewoners die behoefte hebben aan contact en in de regel niet zo gemakkelijk ergens naar toe gaan. Eens per maand kunnen ze deelnemen aan een broodmaaltijd met soep en salade. De lunch wordt bereid en geserveerd door cliënten van Activiteitencentrum Pappelhof. Zij krijgen daarbij ondersteuning van begeleiders van het activiteitencentrum en gastvrouwen van de Hulpgroep WMO.
10
Eerste ervaringen pilot
11
Trainingstraject IOC
Elektronisch cliëntendossier PSW gaat het elektronisch cliëntendossier (ECD) invoeren. Het betekent dat informatie rondom een cliënt van PSW in één digitaal dossier bij elkaar wordt gezet. Het voornaamste doel van deze invoering is het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor de individuele cliënt en het primaire proces. In oktober 2011 is een pilot gestart waaraan zes persoonlijk begeleiders uit de woonsector deelnemen. Désirée van der Zweth (rechts), projectleider ECD, Walter Teunissen (links), teamleider Wonen Weert en Nicole Peerlings (midden), persoonlijk begeleider WBC Looimolenstraat Weert vertellen over de eerste ervaringen.
Iedere dag kan ik wel wat leren
legt Walter Teunissen uit. ‘Begeleidingsplannen werden steeds langer en uitgebreider. Het moet korter en handzamer, zonder de zorgvuldigheid te verliezen. Het nieuwe systeem maakt het makkelijker om de plannen te beperken.’
‘In de pilot ligt de focus op het individueel begeleidingsplan. De werkgroep ECD heeft in overleg met de commissie begeleidingsplan volwassenenzorg de huidige begeleidingsplansystematiek vertaald naar het digitale systeem’, legt Désirée van der Zweth uit, die naast projectleider ECD ook teamleider cliëntenadministratie/secretariaat is. ‘Reden om de pilot uit te voeren in de woonsector is dat deze sector alle aspecten behelst van een cliënt, zowel wonen als dagbesteding. Het geeft een compleet beeld van een cliënt. Zes persoonlijk begeleiders uit verschillende woonbegeleidingscentra werken sinds oktober met het ECD. Een divers team dat veel praktijkkennis en ervaring heeft en deze over kan dragen om het digitale systeem te verfijnen en aan te passen naar de praktijk. Een optimaal geactualiseerd en zo volledig mogelijk begeleidingsplan dat goed kan worden beheerd, vormt immers een belangrijke voorwaarde voor kwaliteit van zorg in de praktijk.’ Herkenbaar Nicole Peerlings is een van de zes persoonlijk begeleiders die meedoen aan de pilot. Ze werkt
Privacy Groot voordeel van het digitale systeem is dat alle informatie van een cliënt op één plek staat. Alle betrokkenen; persoonlijk begeleider, gedragskundige, arts en teamleider, kunnen gegevens van een cliënt op basis van autorisatie opvragen en aanpassen. ‘Zo voorkom je een wildgroei aan Wordversies en kan er veel efficiënter worden gewerkt. Ook de privacy van cliënten kan beter worden geborgd. Want de gegevens zijn niet voor iedereen toegankelijk, alleen de betrokkenen worden geautoriseerd om bij Wonen Weert, WBC Looimolenstraat en gegevens in te zien en aan te passen’, stellen werkt inmiddels dertien jaar bij PSW als per- de geïnterviewden. soonlijk begeleider. Ze heeft in deze jaren veel ervaring opgedaan in het gebruik van de oude Unaniem begeleidingsplansystematiek. Inmiddels is ze De zes persoonlijk begeleiders komen regelaan de slag met het digitale systeem. ‘Er is veel matig bij elkaar om het project te evalueren. herkenbaar in het nieuwe systeem; veel vragen Deze ervaringen hebben echt een toegevoegde waarde, aldus Désirée van der Zweth. Walter Teunissen: ‘De pilot is bedoeld om na te gaan wat er allemaal bij komt kijken om het ECD in te voeren. Zo kan ook worden berekend wat het kost en wat het oplevert. Het is een onderzoek, zijn hetzelfde. De basis is hetzelfde, alleen een proces. De manier waarop dit gebeurt, de uitvoering is anders. Ik ervaar geen grote is typisch PSW. We kiezen niet voor een struikelblokken. Sommige medewerkers heb- standaard pakket, maar zorgen dat we een ben schrik voor de digitalisering, maar ik denk systeem invoeren dat bij ons past.’ dat ze een verkeerd beeld hebben. Het is praktisch, duidelijk en het systeem werkt prettig. Ik Toekomst vind het echt een meerwaarde.’ Toch zijn er Wanneer het ECD daadwerkelijk wordt ingeenkele verschillen, ondervindt de persoonlijk voerd, is nog niet duidelijk. Désirée van der begeleider. Nicole: ‘Waar in het oude systeem Zweth: ‘De pilot wordt voorlopig nog voortgegeen grens zat aan de hoeveelheid tekst, is het zet. Op korte termijn zal er weer een evaluatie in het nieuwe systeem bij enkele vragen alleen zijn waarin we ook de kosten beter in beeld mogelijk om kort en beknopt te antwoorden.’ krijgen. Ik ben er wel van overtuigd dat PSW ‘Maar dat is ook juist een van de doelstellingen toe is aan digitalisering en dat de invoering van bij het schrijven van de begeleidingsplannen’, het ECD een grote meerwaarde heeft.’
Het ECD is praktisch, duidelijk en werkt prettig
Het Info- en ondersteuningscentrum (IOC) van PSW biedt informatie, ondersteuning en scholing voor cliënten. Het IOC verzorgt onder andere individuele trainingen voor cliënten. In dit artikel vertelt Ritchie Nijs samen met zijn begeleiders Adrie Greve en Pia Schlangen over de training die hij volgt.
Ritchie Nijs werkt vier dagen per week in mobiele groenploegen vanuit Groencentrum Genegenterhof. Twee dagen werkt hij in het bos en twee dagen op een manege. Ritchie doet veel verschillende werkzaamheden, van bomen en takken zagen tot vloedvuil ruimen, stallen vegen en paarden uit de wei halen. Hij vindt zijn werk leuk, maar wil zich graag verder ontwikkelen. ‘Het liefst wil ik uiteindelijk in het bedrijfsleven werken. Daarom ben ik nu met een training bezig. Ik leer bijvoorbeeld hoe ik kan omgaan met kritiek en hoe ik op een rustige manier mijn mening kan geven.’ Leerkaarten In de training wordt gewerkt met leerkaarten, vertelt begeleider Pia Schlangen. ‘Op het moment dat er iets gebeurt tijdens het werk, leggen we het werk even stil en kijken we samen wat er aan de hand is en hoe iets opgelost kan worden. Aan het eind van de dag vullen we samen een leerkaart in. Daar komt op te staan wat goed en minder goed ging. Ook schrijven we op wat Ritchie ervan heeft geleerd en hoe hij het een volgende keer misschien anders kan doen.’ Voordat Ritchie met de training begon, heeft hij een INVRA test gedaan. Deze test is bedoeld om persoonlijke vaardigheden en de arbeidshouding in beeld te brengen. Uit de INVRA test kwam een aantal aandachtspunten en op die punten krijgt Ritchie nu training. IOC De training is gestart met advies en ondersteuning van Bregje Verdam van het Info- en ondersteuningscentrum (IOC). ‘Ritchie had al eens een cursus sociale weerbaarheid gedaan’, vertelt Adrie Greve, persoonlijk begeleider van Ritchie. ‘Dat was een goede cursus, maar wat Ritchie daar had geleerd, zakte snel weer weg. Bregje heeft toen een paar keer met ons meegelopen en adviseerde om te gaan werken met leerkaarten. We merken dat dat heel goed gaat. Tijdens het werk zelf zijn we bewust bezig met de leerpunten van Ritchie. En
omdat hij samen met ons de leerkaarten invult, gekoppeld aan een concrete praktijksituatie, blijft het beter bij hem hangen.’ Ritchie beaamt dit: ‘Eerst bemoeide ik me te veel met anderen. Ik hield hen van hun werk af. Nu gaat dat beter. Ik word ook niet meer zo boos en ik heb geleerd om dingen uit te praten. Iedere dag kan ik wel wat leren!’ Tips en adviezen Ook nu nog is Bregje betrokken bij het trainingstraject van Ritchie, legt Adrie uit. ‘Zij doet de tussentijdse evaluaties en tot voor kort onderhield ze ook de contacten met de ouders van Ritchie en het woonbegeleidingscentrum waar hij woont. Dat laatste heb ik onlangs van haar overgenomen.’ ‘Het is ook fijn dat ze ons ondersteunt met tips en adviezen,’ vult Pia aan. ‘Ik was zelf nog niet zo bekend met het systeem van leerkaarten. Nu ik er eenmaal mee werk, ben ik er veel mee bezig, ook in de begeleiding van andere cliënten. Het is een mooie manier om de begeleiding af te stemmen op de persoonlijke behoeften en beperkingen van een cliënt.’ LeerWerkCentrum Ritchie heeft inmiddels zoveel geleerd dat hij toe is aan een volgende stap. Binnenkort gaat hij naar het LeerWerkCentrum in Ittervoort, dat leertrajecten op maat verzorgt. ‘Ik ga daarheen om te ontdekken hoe ver ik ben’, legt Ritchie uit. ‘En om te ervaren hoe het in het bedrijfsleven is. Het is niet echt gezellig in het LeerWerkCentrum, maar dat hoeft ook niet. Want ik ga er naar toe om te leren.’ Zelfs als Ritchie zou ontdekken dat het bedrijfsleven toch niet iets voor hem is, dan heeft hij nog geen spijt van de training, zo vertelt hij. ‘Ik heb dan toch mijn best gedaan en goede dingen geleerd. En daar heb ik altijd iets aan. Ik laat mensen nu meer uitpraten en loop niet meer zo snel boos weg. Dat komt door de training.’ Adrie: ‘Ja, dat komt door de training, maar vooral ook door jezelf!’
Werken met leerkaarten
12
13
Thema-avond
Studiedag senioren
Mantelzorg
Kennis vergaren en uitwisselen
Op donderdag 10 november 2011, de Nationale dag van de mantelzorg, organiseerde PSW in het Centraal Bureau in Herten een thema-avond rondom mantelzorg. De avond was bedoeld voor broers en zussen van cliënten van PSW die wettelijk vertegenwoordiger zijn. Uitgangspunt bij PSW is het werken in de driehoek. Voor veel cliënten van PSW geldt dat de ouders hun contactpersonen zijn. Op het moment dat ouders op leeftijd geraken of komen te overlijden, nemen in veel gevallen broers of zussen deze verantwoordelijkheid over. PSW is er zich van bewust dat de rol die broers en zussen innemen in de driehoek van een andere aard is dan de rol die ouders vervullen. Doel van de avond was om met broers en zussen van cliënten van gedachten te wisselen over de rol als mantelzorger en hoe de gedeelde verantwoordelijkheid in de driehoek in stand gehouden kan worden op het moment
dat ouders deze verantwoordelijkheid overdragen aan een broer of zus. Het was een inspirerende en leerzame avond voor alle partijen.
PSW heeft een groeiend aantal ouder wordende cliënten. Deze cliënten hebben vaak behoefte aan andere zorg en ondersteuning dan jongere cliënten doordat het aantal zorgvragen met de jaren toeneemt en het karakter van de zorgvragen verandert. Met name het ritme is anders; de senioren bepalen het ritme van de dag en de begeleiding volgt hen daarin. Van de medewerkers wordt daardoor een andere begeleiding en bejegening gevraagd dan bij jongere cliënten. Binnen PSW is de afgelopen jaren veel kennis en expertise opgedaan op het gebied van senioren met een verstandelijke handicap. Jaarlijks wordt een studiedag georganiseerd voor alle medewerkers die met senioren werken. Nel van Enckevort, beleidsmedewerker: ‘De studiedag is zeer geschikt om kennis en ervaringen uit te wisselen en nieuwe kennis op te doen.’
Mantelzorg is de zorg voor chronisch zieken, gehandicapten en hulpbehoevenden door naasten: familieleden, vrienden, kennissen en buren. Kenmerkend is de reeds bestaande persoonlijke band tussen de mantelzorger en zijn of haar naaste. Daarnaast gaat het om langdurige zorg die onbetaald is.
cliënt centraal staan. In deze benadering is veel aandacht voor sfeer, rust, psychisch en lichamelijk welbevinden. Daarnaast zijn er diverse andere cursussen voor medewerkers die met senioren werken. Schoolvoorbeeld Om elkaars kennis te kunnen delen, organiseert de werkgroep senioren jaarlijks een studiedag voor alle medewerkers die met ouder wordende cliënten werken. Op woensdag 9 november vond deze plaats in Niekée, een VMBO-school in Roermond. De deelnemers aan de studiedag vormden een multidisciplinair gezelschap van medewerkers, teamleiders, managers en gedragskundige uit de sectoren wonen en dagbesteding. Nel van Enckevort: ‘Er komt binnen PSW steeds meer kennis en expertise over het begeleiden van senioren met een verstandelijke handicap die we tijdens de studiedag met elkaar delen. Deze concrete ervaringen op de werkvloer gebruiken we om het beleid te evalueren, bij te stellen en verder vorm te geven. Dat werkt uitstekend. De senioren/expertisegroep is in mijn ogen een schoolvoorbeeld hoe kennis en ervaring gedeeld kunnen worden.’
Project in Zambia
Donatie Stichting Jonathan PSW doneert jaarlijks rond de kerstdagen een bedrag aan Stichting Jonathan. Stichting Jonathan ondersteunt kinderen en jongvolwassenen met een verstandelijke beperking in Zambia, Afrika. De stichting zet zich in om de positie van deze groep kinderen en jongvolwassenen binnen hun gemeenschap te verbeteren. De stichting doet dit door inhoudelijke en financiële hulp te geven aan specifieke activiteiten van het CBR-project (Community Based Rehabilitation), een kleinschalig project in en door de locale samenleving in Zambia. Doel van het CBR-project is om mensen met een verstan-
stichting
kleinschalige projecten voor kinderen en jongvolwassenen met een verstandelijke beperking in Zambia
delijke handicap in staat te stellen een geïntegreerde plaats in de samenleving te verwerven. Het richt kleinschalige dagcentra op. In de centra krijgen kinderen en volwassenen opvang en ontwikkelingsgerichte activiteiten geboden. Vanuit de centra worden huisbezoeken afgelegd, met name aan gezinnen met een ernstig verstandelijk gehandicapt kind. Specifieke activiteiten van het project zijn onder andere: fietsen en regenkleding regelen voor de vrijwilligers van het huisbezoekprogramma, ontwikkelingsmateriaal en gereedschappen voor de dagverblijven, voorlichtingsmateriaal en medicijnen voor het epilepsieprogramma, onderhoud van de dagverblijven, bijscholing van de medewerkers en nieuwe initiatieven. PSW heeft een speciale band met Stichting Jonathan. Jet Vinken, manager Wonen heeft de stichting mede opgericht en is zelf enkele jaren werkzaam geweest bij het project waarvoor de stichting fondsen werft. Anneke Schoonbrood, arts verstandelijk gehandicapten bij PSW, is voorzitter van Stichting Jonathan.
Meer informatie over de stichting vindt u op de website
www.stichtingjonathan.nl
De ouder wordende cliënten zijn verspreid over vele locaties binnen PSW; zowel wonen als dagbesteding. Als gevolg van de vergrijzing en de verbeterde medische zorg neemt deze doelgroep toe. Ze vormen een steeds groter deel van onze cliënten. Het seniorenbeleid is in het strategisch beleidsplan dan ook als speerpunt aangemerkt. Uitgangspunt voor de zorg aan senioren is de Taak van PSW. Hierbinnen is een aantal specifieke uitgangspunten geformuleerd voor het seniorenbeleid, zoals het behoud van een zo groot mogelijke autonomie en het streven om zolang als mogelijk in de eigen omgeving te kunnen blijven wonen en werken. Nel van Enckevort: ‘Om in te spelen op zorgvragen van oudere cliënten wordt levensloopbestendig gebouwd. Woonlocaties beschikken bijvoorbeeld over een additionele badkamer voor algemeen gebruik met hoog/laagbad en douchebrancard. De woonlocaties beschikken over een brancardlift en bredere deuren. Daarnaast bieden we verschillende dagbestedingvormen voor senioren.’ Scholing PSW hecht veel waarde aan scholing en kennisuitwisseling van medewerkers die met senioren werken. Iedere medewerker die met senioren werkt, volgt de cursus “respectvol omgaan met ouderen met een verstandelijke beperking” van Harrie Eurlings. Deze methode houdt in dat de begeleiding gebaseerd is op de belevingsgerichte methode waarbij op respectvolle wijze de eigenheid en het welzijn van de
Uitdagend Michelle Hermans werkt al enkele jaren met senioren in een woonlocatie van PSW. Sinds afgelopen september werkt ze in het pas geopende WBC aan de Vlasrootsingel in Heythuysen. In dit WBC wonen 21 cliënten in drie woningen. In een van de woningen woont een groep senioren. Michelle Hermans: ‘Werken met senioren met een verstandelijke handicap is uitdagend. We streven ernaar om hen zo lang mogelijk het leven te laten leiden zoals ze dat gewend zijn. Maar zoals bij ieder mens treden er ouderdomsverschijnselen op. Ik heb destijds veel geleerd van de cursus van Harry Eurlings. Het was erg interessant en waardevol. Als begeleider moet je zelf alert blijven op kleine signalen en goed kijken naar de lichaamstaal en het gedrag van de cliënt.’ Meerwaarde Ook Michelle nam deel aan de studiedag. ‘Ik vind de studiedag een grote meerwaarde. Het is leerzaam, er worden verschillende workshops georganiseerd en er is mogelijkheid tot overleg met collega’s van andere locaties en deskundigen. Je wordt bewust van wat je doet, wat je nodig hebt en wat je nog mist aan kennis. Na een studiedag heb ik weer nieuwe ideeën. Zo hebben we een workshop gehad van een logopediste die uitleg gaf over slikproblemen. Ik heb vervolgens meteen contact gezocht met een logopediste over een cliënt. Zo’n dag is zo waardevol. Het mag van mij vaker worden georganiseerd!’
14
Marian Kijzers en Rian in den Kleef
keuken en de vloer uitgekozen, samen met Els. En ik heb nu ook een nieuwe bank. Alleen de klok moet ik nog ophangen.’
Zo woon ik Aan de Magdalenastraat in Heythuysen, tegenover het woonbegeleidingscentrum (WBC), ligt een appartementencomplex waar 11 cliënten van PSW wonen. Zij krijgen een aantal uren per week begeleiding en kunnen als het nodig is 24 uur per dag terugvallen op begeleiding vanuit het WBC. Onlangs zijn alle appartementen in het complex gerenoveerd. Marian Kijzers en Rian in den Kleef vertellen over de verbouwing.
Marian heeft een druk leven. Ze werkt bij de Westrom (WSW bedrijf) in Haelen. Daarnaast zit ze in de cliëntenraad en gaat ze regelmatig naar de fitness. Ook bezoekt ze soms het trefcentrum en helpt ze af en toe in de bonbonzaak van haar broer. Ze vindt het fijn om na al die activiteiten thuis te komen in haar vernieuwde appartement.
Er hangt een gezellige sfeer in het huis van Marian Kijzers (44). Het interview vindt plaats vlak voor de kerst en Marian heeft haar woonkamer prachtig versierd. Haar kat Bill komt nieuwsgierig bij het bezoek kijken en valt snel daarna in slaap op een stoel. ‘Ik kom uit Thorn, maar ik woon hier al twaalf jaar’, vertelt Marian. ‘Het is een fijn huis. Ik vind het leuk dat ik een grote achterom heb. In de zomer staat er een zwembad en dan is het heel gezellig.’ Wisselappartement Het appartement van Marian is onlangs gerenoveerd, net als de woningen van de andere cliënten. ‘De appartementen zijn om de beurt aangepakt’, vertelt Frank Goossens, begeleider ondersteund wonen. ‘Er zijn twee blokken met elk een leegstaand appartement, dat tijdens de renovatie is gebruikt als wisselappartement. Als de woning van een cliënt werd verbouwd, verbleef hij of zij tijdelijk in het wisselappartement.’ Ook Marian ging tijdens de verbouwing weg uit haar huis. Ze logeer-
15
Even wennen Rian in den Kleef (47) woont in het andere deel van het complex, op de eerste verdieping. Ze woont hier vanaf de nieuwbouw van de appartementen, nu ruim dertien jaar geleden. Haar huis is helemaal gerenoveerd. Het heeft een nieuwe badkamer en keuken gekregen, er is een nieuwe vloer gelegd en de muren zijn geschilderd. Ook Rian moest een paar weken naar een tijdelijke woning. ‘Ik vond dat wel heel spannend,’ vertelt ze. ‘Gertrud (persoonlijk begeleider, red) en mijn zus Els hebben me geholpen met verhuizen. Al mijn spullen gingen in dozen. Toen ik terug kwam van mijn werk, stond de 2,5 week bij haar moeder, de rest van de alles in het wisselappartement. Het was even tijd was ze in het wisselappartement aan de wennen, maar ik vond het wel fijn dat ik overkant van de gang. ‘Ik moest daar wel even daar mijn eigen spullen had.’ wennen. En Bill ook; in het begin ging hij Tevreden wild miauwen.’ Frank Goossens legt uit dat bewoners in de eerste week van een verbouwing niet Keuken en badkamer Na vier weken was de verbouwing klaar en zomaar in hun appartement kunnen. ‘De had Marian een nieuwe keuken en een nieu- bouwvakkers zijn dan bezig en het is niet we badkamer. Ze is blij met het resultaat. ‘De handig en veilig als andere mensen daar badkamer is nu helemaal betegeld en ik heb zomaar tussendoor lopen. Maar tijdens de een nieuwe douche en een hangend toilet. rest van de verbouwingsperiode mogen En de wasmachine staat op een andere cliënten als ze dat willen kijken hoe het ervoor staat plaats, dat is met hun huis.’ veel handiger. Rian had daar Met de keuken niet zo veel ben ik ook blij. behoefte aan. Ik mocht zelf ‘Tijdens de de kleur van verbouwing de kastjes kiezen en welke handgrepen ik wilde.’ Voor ben ik niet in mijn eigen huis geweest. Ik Marian is het belangrijk dat ze een fijne keu- houd niet van troep. Alleen toen het bijna ken heeft. Ze kookt zelf dagelijks en bakt klaar was, heb ik gekeken.’ Rian is heel soms ook een cake of een andere lekkernij. tevreden met het resultaat. ‘Ik heb zelf de
Marian en Rian vertellen over de verbouwing
Creatief Rian werkt op een zorgboerderij met paarden, geiten, kippen, schapen en lama’s. Ze helpt bij het verzorgen van de dieren. In haar huis is goed te zien dat Rian ook heel creatief is. Aan de muur hangt een schilderij van haar neefje en nichtjes en op de tussendeur heeft ze een prachtige fantasietekening gemaakt. ‘Vrijdags ga ik naar een atelier in Heythuysen om te schilderen. Soms ga ik ook naar het trefcentrum of bij iemand op bezoek. Maar ik ben heel graag thuis.’
Voor alle vrijwilligers van PSW
Geslaagd vrijwilligersfeest Op 9 december 2011 organiseerde PSW een vrijwilligersfeest, in het kader van de Europese dag van de vrijwilliger. In Baexheimerhof in Baexem genoten circa 130 vrijwilligers van een geslaagd feest. Het was een gezellige avond met verschillende activiteiten zoals een tafelgoochelaar, een karikatuurtekenaar en een roulettetafel. De avond werd georganiseerd als blijk van dank voor hun inzet en betrokkenheid de afgelopen jaren, want vrijwilligers zijn van onschatbare waarde voor onze cliënten!
16
17
Nieuwe cliëntenvertrouwenspersoon
Wat en hoe
Greet van Dijk
C l i ë n t e n v e r t ro u w e n s p e r s o o n
PSW heeft sinds begin 2012 een nieuwe cliëntenvertrouwenspersoon. Het is Greet van Dijk. Zij is aangesteld na het afscheid van Marlies Kunnen, die 8 jaar de functie heeft vervuld. De cliëntenvertrouwenspersoon geeft advies of verleent bijstand aan cliënten, ouders en/of wettelijk vertegenwoordigers bij vragen, problemen of klachten over de zorg en ondersteuning of de bejegening. ‘Ik wil vooral partijen met elkaar in gesprek brengen.’
Greet van Dijk is pedagoog/GZ-psycholoog. Totdat ze in 2008 gebruik maakte van de OBU regeling (vervroegd pensioen) werkte ze jarenlang bij collega instelling Dichterbij: in Huize Vincentius in Udenhout, een kostschool/internaat eerst voor meisjes en vrouwen met een verstandelijke handicap en later ook voor jongens en mannen; en vanaf 1993 in Venlo, met name in de volwassenensector wonen en enige tijd ook gedetacheerd bij de SPD (Sociaal Pedagogische Dienst; het huidige MEE). Ze heeft kortom ruime ervaring als professional in de gehandicaptenzorg. Daarnaast kent ze ook de andere kant van de zorg. Ze is opgegroeid in een gezin met twee broers en twee zussen met een verstandelijke handicap. Haar zussen zijn intussen overleden. Voor een van haar broers fungeert ze als bewindvoerder en mentor. ‘Ik ben van jongs af aan heel vertrouwd met mensen met een verstandelijke beperking. Dat was een van mijn drijfveren om “ja” te zeggen tegen PSW toen ik werd gevraagd als cliëntenvertrouwenspersoon. Ik kan vaak goed begrijpen wat er speelt.’ Bijzonder Toen Greet van Dijk in 2008 afscheid nam als gedragskundige bij Dichterbij, werd ze al snel benaderd door PSW met de vraag of ze haar jarenlange ervaring en goede reputatie wilde inzetten voor PSW. Ze kende de organisatie goed, vanuit haar eigen beroepspraktijk en via haar partner, Charles Beltjens, al meer dan 25 jaar als pedagoog in dienst van PSW. Ze ging speciale opdrachten doen. Ze vervangt af en toe gedragskundigen bij ziekte, voert testen en observaties uit bij cliënten en wordt ingezet bij speciale coachingstrajecten voor individuele medewerkers. Sinds 1 januari 2012 fungeert ze als cliëntenvertrouwenspersoon bij PSW.
één bepaalde begeleider geholpen wil worden, moet je uitleggen dat die begeleider ook vrij heeft en op vakantie wil, net als de cliënt zelf. Misschien kun je dan samen nadenken over hoe de cliënt gemakkelijker kan omgaan met andere begeleiders en bijvoorbeeld afspreken dat de cliënt het wel van te voren hoort, als er iemand anders komt. Dan geef je de cliënt de gelegenheid om zijn probleem te bespreken en kun je met respect uitleg geven. En natuurlijk kan er in een enkel geval ook sprake zijn van een echte klacht. Als vertrouwenspersoon moet je dat traject ook aandurven en de cliënt ondersteunen in de klachtenprocedure. Dat hoort ook bij de taken.’ Afspraken Is er geen risico dat Greet van Dijk betrokken wordt bij cliënten of collega’s die ze goed kent of met wie ze werkt? ‘Mijn onafhankelijkheid moet gegarandeerd zijn en ik heb goede afspraken gemaakt om belangenverstrengeling te voorkomen. Als ik casussen krijgen die te dichtbij zijn, draag ik ze over aan Marlies Kunnen, de vorige cliëntenvertrouwenpersoon, die mij ook kan vervangen bij ziekte of vakantie. En ook Monica Hagen, cliëntenvertrouwenspersoon vóór Marlies Kunnen en voorzitter van de Centrale cliënten/ouder/verwantenraad heeft toegezegd in te kunnen springen als dat nodig is.’
In gesprek brengen De functie van vertrouwenspersoon is haar op het lijf geschreven. ‘PSW is een fijne organisatie om voor te werken en de kwaliteit en bejegening zijn goed. Maar natuurlijk ontstaan ook hier af en toe vragen en problemen. Veel van die problemen hebben ermee te maken dat niet goed naar elkaar wordt geluisterd en cliënten en medewerkers elkaar niet goed begrijpen. Soms heb je in je hart het gevoel: hier zit iets niet lekker; hier moet iets gebeuren. Het is goed als er iemand is die dan moeite doet om te achterhalen waar ‘m dat nou in zit; iemand die moeite doet om de communicatielijnen weer open te maken en mensen met elkaar in gesprek te brengen. Daar ligt vooral de taak van de vertrouwenspersoon. Veel meer dan dat ik echt problemen kan oplossen. Dat kunnen de mensen beter zelf doen.’
Kennismaken Al op 4 januari had de kersverse vertrouwenspersoon een afspraak met een cliënt, een lopende casus overgedragen door Marlies Kunnen. Maar het loopt geen storm. De cliëntenvertrouwenspersoon van PSW heeft gelukkig geen dagtaak. Greet gaat de komende periode vooral aandacht besteden aan kennismaking. Ze gaat starten met bezoeken aan cliëntenraden. ‘Het is belangrijk dat cliënten weten wie ik ben en wat ik kan doen. Ik ga met hen zelf overleggen hoe ik dat het beste kan aanpakken. Intussen zie ik mezelf overal al “hangen”. Dat is voor mezelf niet zo prettig, maar voor de cliënten belangrijk. Daar moet ik maar aan wennen. Beter nog is als ze me “live” hebben gezien. Zelf bel je iemand ook gemakkelijker op als je hem of haar een keer persoonlijk hebt ontmoet. Dus ga ik de komende periode naar plekken en gelegenheden waar ik de cliënten tegenkom. En dat geldt ook voor de ouders. Voor hen is het wat gemakkelijker om zelf contact met mij te leggen, maar toch ben ik van plan ook bij de ouders/verwantenraden langs te gaan. Al zal dat niet allemaal meteen gebeuren. Het is iets dat je als vertrouwenspersoon doorlopend moet onderhouden.’
Klacht Greet van Dijk vindt het belangrijk dat er goed naar cliënten en hun ouders/vertegenwoordigers wordt geluisterd en dat ze serieus worden genomen als ze vragen of problemen hebben. ‘Dat wil overigens niet zeggen dat ze altijd gelijk hebben of moeten krijgen. Het gebeurt ook wel eens dat je een cliënt moet uitleggen dat zaken nou eenmaal zo lopen, ook al is het niet leuk. Als een cliënt bijvoorbeeld alleen maar door
Plezier Greet van Dijk gaat haar nieuwe taken vooral met plezier vervullen. ‘Ik vind het contact met cliënten gewoon leuk! Ik ben elke keer weer verbaasd hoe zij vorm geven aan hun leven. Het is vaak verrassend om te zien wat ze wel of niet aankunnen. En ik vind het een eer dat ik hiervoor ben gevraagd. Ik vind het bijzonder dat anderen vinden dat ik het vertrouwen waard ben om dit te doen.’
De cliëntenvertrouwenspersoon van PSW geeft op verzoek van cliënten en ouders/wettelijk vertegenwoordigers advies of verleent bijstand bij vragen, problemen of klachten. De cliëntenvertrouwenspersoon gaat vertrouwelijk om met uw informatie. De functie van vertrouwenspersoon is onafhankelijk, dat wil zeggen dat zij geen verantwoording hoeft af te leggen aan de bestuurder of manager of andere medewerkers over kwesties die spelen. Advies en bijstand zijn kosteloos voor cliënten en ouders/wettelijk vertegenwoordigers. De vertrouwenspersoon kan bijvoorbeeld: • een luisterend oor bieden; • advies geven over hoe u de kwestie kunt bespreken of met wie; • met u meegaan om de kwestie te bespreken; • de kwestie zelf bespreken met de betrokken medewerker, de teamleider, de manager of de bestuurder; • u helpen om eventuele verstoorde relaties binnen uw netwerk te herstellen; • samen met u zoeken naar een externe hulpverlener of instelling en ondersteuning bieden bij het inschakelen daarvan; • u ondersteunen bij het besluit een formele klacht in te dienen bij de klachtencommissie; • u bijstand verlenen tijdens een formele klachtenprocedure.
Bereikbaarheid Greet van Dijk is rechtstreeks bereikbaar op telefoonnummer 06 22389745. Het kan voorkomen dat zij de telefoon niet kan opnemen op het moment dat u belt. Spreek uw naam en telefoonnummer in, dan belt zij nog dezelfde dag terug. Als Greet van Dijk op vakantie is of langere tijd niet bereikbaar is door bijvoorbeeld ziekte, wordt zij vervangen door Marlies Kunnen, de vorige cliëntenvertrouwenspersoon van PSW. Zij is bereikbaar op hetzelfde telefoonnummer.
Stand van zaken
Lopende bouwprojecten PSW timmert aan de weg! Hieronder vindt u een kort overzicht van lopende bouwprojecten. Op onze website staat een meer uitgebreid overzicht: www.pswml.nl/psw/bouwprojecten.
Wonen Wonen Nederweert • Verbouwing WBC Eikenstraat. In gebruik genomen. • PSW is met de Woningvereniging Nederweert in gesprek voor de bouw van een nieuw Woonbegeleidingscentrum in Nederweert. Naast vragen vanuit de wachtlijst zal deze locatie ook (her)huisvesting gaan bieden aan mensen met een ernstige verstandelijke handicap. Momenteel vindt een haalbaarheidsstudie plaats. Wonen Echt • PSW is momenteel in gesprek met de gemeente Echt voor het vinden van een geschikte bouwlocatie voor een Woonbegeleidingscentrum. De gesprekken verlopen voorspoedig. Samen met Woningcorporatie Woongoed2-duizend, die in opdracht van PSW deze bouw gaat realiseren, heeft PSW het oog laten vallen op een locatie aan de Heerweg te Echt. De Heerweg is gelegen in de wijk Schilberg. Op korte termijn hoopt PSW een volgende stap te kunnen zetten. PSW zal vervolgens een en ander met de ouders bespreken, die namens hun zoon of dochter een woonwens voor Echt bij PSW hebben neergelegd.
Wonen/dagbesteding Haelen • PSW onderzoekt de mogelijkheden om wonen en dagbesteding op één locatie voor ernstig verstandelijk gehandicapten en autisten te realiseren. Hiervoor heeft PSW inmiddels grond verworven grenzend aan KDC de Heisterkes. Wonen Reuver • PSW heeft met Woningcorporatie WoonGoed 2-Duizend afspraken gemaakt voor uitbreiding van de locatie Oude Baan ten behoeve van cliënten met een ernstige verstandelijke handicap. Deze uitbreiding wordt gerealiseerd op de eerste verdieping van de in 2010 gereed gekomen nieuwbouw. De uitbreiding biedt woonruimte voor zes cliënten. PSW Junior • PSW gaat in Heythuysen een nieuw kinderdienstencentrum en kinderwoonvoorziening realiseren. Planning: oplevering: 2013.
18
19
Relatie ouder, kind en PSW
Bijeenkomst Werken in de Driehoek Triple P
Opvoedingsondersteuning aan ouders Onlangs zijn enkele medewerkers van PSW Junior geaccrediteerd voor het werken met Triple P: Evelien Drijkoningen (rechts), gedragskundige, Liset Helwegen (midden) en Resi Ruyters (links), beiden Pedagogisch Gezinsbegeleiders. Triple P is een programma voor opvoedingsondersteuning aan ouders met kinderen van 0 tot 16 jaar. Evelien Drijkoningen en Liset Helwegen leggen uit wat het programma inhoudt, wat het doel ervan is en welke meerwaarde het heeft.
Triple P staat voor Positief Pedagogisch Programma. Het richt zich op het voorkomen en verminderen van (ernstige) emotionele en gedragsproblemen bij kinderen door het versterken van kennis, vaardigheden en zelfvertrouwen van ouders. Als kinderen op een positieve manier worden opgevoed kunnen ze vaardigheden ontwikkelen die ze hun hele latere leven nodig hebben. Triple P helpt ouders hierbij. Het programma is bedoeld om ouders bekend te maken met de basisprincipes voor positief opvoeden en de bijbehorende opvoedvaardigheden. De ouders leren hoe zij gewenst gedrag bij hun kind kunnen stimuleren en ongewenst gedrag kunnen reguleren. Triple P gaat uit van 17 opvoedstrategieën, die gebaseerd zijn op de vijf basisprincipes van positief opvoeden: kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden; kinderen laten leren door positieve ondersteuning; een aansprekende discipline hanteren; realistische verwachtingen hebben, en goed voor jezelf als ouder zorgen. Vijf niveaus Triple P biedt allerlei mogelijkheden voor steun bij opvoeden, afhankelijk van de behoefte van ouders. Evelien Drijkoningen en Liset Helwegen: ‘Het programma kent vijf interventieniveaus van ondersteuning, oplopend van weinig tot zeer intensief: niveau 1 is breed gericht op de hele bevolking en biedt algemene informatie over opvoeding. Niveau 2 zijn voorlichtingsgesprekken voor ouders met een specifieke vraag over het gedrag en/of de ontwikkeling van kinderen. Niveau 3 is gericht op ouders die specifieke zorgen hebben over gedrags- en ontwikkelingsproblemen van hun kind, waarbij meer coaching nodig is dan de voorlichtingsgesprekken. Niveau 4 is gericht op ouders van kinderen met ernstige gedragsproblemen die een gerichte training in opvoedingsvaardigheden nodig hebben. Niveau 5 ten slotte is gericht op gezinnen met meervoudige gedragsproblemen van kinderen in combinatie met andere gezinsproblemen. Niveau 4 en 5 zijn geïndiceerde zorg. Wij hebben onlangs de cursus afgesloten voor niveau 4; PSW Junior biedt dus niveau 4.’ Actief meedenken Tot zover de theoretische uitleg over het programma. Hoe wordt het in de praktijk toegepast, wat zijn de doelen en welke meerwaarde
heeft het voor PSW? Evelien Drijkoningen en Liset Helwegen: ‘Het programma werkt aan de zelfredzaamheid van, in eerste instantie, de ouders en later ook de kinderen. Wat ouders belangrijk vinden in de opvoeding staat hoog in het vaandel en daar wordt aan gewerkt. De ouders worden nauw betrokken. Ze worden geacht actief mee te denken over hun eigen rol, krijgen “huiswerk” mee en moeten scorelijsten invullen. Hun motivatie speelt een grote rol. Er wordt veel van hen verwacht.’ Toereikend Triple P gaat uit van trainingen van acht tot tien sessies bij niveau 4 en vier tot elf sessies bij niveau 5. De vraag is of de tijdsinvestering toereikend is. ‘Tien sessies; dat is niet veel en het is de vraag of het wel de lading dekt. De aanvulling van andere methodieken zoals Video Home Training (VHT), Ik ben speciaal, MISC, Teacch en Heijkoop, blijven belangrijk en waardevol. Vooral in de gezinnen met meervoudige gedragsproblemen. Deze gezinnen zijn veel complexer en moet er gewerkt worden met kleine stapjes. We hebben dus meer mogelijkheden om de cursus aan te passen of uit te breiden wanneer het niet toereikend is en er te veel van de ouders wordt gevraagd.’ Bewustwording Hoewel er dus nog vragen zijn over het programma, zijn beiden ook positief: ‘Het programma zit helder in elkaar en is goed doordacht. Het richt zich op het voorkomen en verminderen van gedragsproblemen en confronteert ouders met hun manier van opvoeden. Dat kan een eye-opener zijn. Voor de ouders, maar ook voor ons als begeleider of gedragskundige. Hoewel het programma in essentie niet heel anders is dan hoe we al werken, gaat het wel meer uit van de inzet en het actief meedoen van de ouders. Het programma is een bewustwording om ouders meer zelf te laten meedenken en zal hun zelfredzaamheid vergroten. Bepaalde onderdelen uit het programma kunnen we dus zeker gebruiken en toepassen.’ Meer informatie is te vinden op www.triplep-nederland.nl
Dinsdagavond 24 januari werd in het Centraal Bureau van PSW een bijeenkomst georganiseerd rondom het thema ‘Werken in de Driehoek’. Dit is een van de belangrijkste uitgangspunten in de zorg en ondersteuning die PSW biedt: gedeelde verantwoordelijkheid van medewerkers, ouders en de cliënt zelf.
De bijeenkomst werd georganiseerd voor medewerkers van PSW. Spreker was Chiel Egberts, orthopedagoog bij een collega-organisatie en bedenker van de methodiek ‘Werken in de Driehoek’. De kern van deze methode is dat medewerkers in de zorg samenwerken met ouders en familie van cliënten en tegelijk staan voor de eigen professionaliteit. ‘Werken in de driehoek zit in de genen van PSW en sluit naadloos aan bij onze visie en missie’, vertelt waarnemend bestuurder van PSW, Jacques Wulms. ‘Het is typisch PSW dat
PSW inderdaad al een belangrijke plek heeft. Jacques Wulms benadrukt dat het ook voor PSW belangrijk is om voortdurend te blijven zoeken naar verbinding met familie van cliënten. ‘De relatie tussen ouders en kind is en blijft er altijd en vormt dan ook de sleutel tot het succes van werken in de driehoek. Het is belangrijk dat zorgverleners naast ouders gaan staan en tegelijk hun ruimte als professional innemen. Dan ontstaat een basis van wederzijds vertrouwen, Chiel Egberts bevestigde tijdens de bijeen- wat ten goede komt aan de cliënt.’ komst dat het werken in de driehoek bij we ons niet alleen met cliënten, maar ook met ouders en andere familieleden verbinden. Kwalitatief goede zorg kunnen we niet anders leveren dan binnen deze driehoek. De inbreng van zowel cliënten als van hun familie als van deskundigen is essentieel voor het leveren van optimale zorg en ondersteuning. En deze driehoek is geen gesloten driehoek, maar staat in wisselwerking met de omgeving rondom de cliënt.’
Thema olympische spelen
Va k a n t i e p ro g r a m m a PSW Junior Net als voorgaande jaren biedt PSW Junior in de zomer van 2012 een vakantieprogramma tijdens de schoolvakantie. Het vakantieprogramma is bedoeld voor kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap en/of ontwikkelingsproblematiek van 6 t/m 16 jaar die het speciaal onderwijs bezoeken. Het beloven weer twee gezellige weken te worden. Er wordt voor een leuk en gevarieerd programma gezorgd met dit jaar als thema: ”olympische spelen”.
Het vakantieprogramma vindt plaats van 2 juli tot en met 13 juli 2012, van maandag t/m vrijdag van 9.30 tot 16.00 uur in basisschool ’t Breerke in Maasbracht. De kinderen kunnen twee weken deelnemen, maar er kan ook gekozen worden voor één week of een of meerdere dagen gedurende de twee weken. PSW Junior regelt het vervoer en zorgt voor drinken en iets lekkers. Ouders geven hun kind zelf een lunchpakket mee. Activiteiten Met de Olympische spelen voor de deur in de zomer van 2012, staat dit thema ook centraal tijdens de vakantieopvang. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd rondom dit thema zoals: een speurtocht, medailles maken, een voetbal- en handbalwedstrijd, een spellencircuit en nog veel meer leuke activiteiten.
Kosten / indicatie Om deel te kunnen nemen aan het vakantieprogramma, is een indicatie vereist van het CIZ. Wanneer u al een indicatie heeft, is er een extra indicatie gewenst voor het vakantieprogramma. Bij het aanvragen van een indicatie kan onze maatschappelijk medewerker, Kim Loonen, ondersteuning bieden. U kunt, indien gewenst, contact met haar opnemen via telefoonnummer 0475 47 44 00 of 06 53 98 36 62. Meer informatie Mocht u nog vragen hebben over het vakantieprogramma, dan kunt u contact opnemen met Wendy Erckens, teamleider PSW Junior Vrije tijd via telefoonnummer 06 22 08 72 20.
20
Medewerker in beeld: Tom Baetsen
‘De verschillende functies maken mijn werk uitdagend en boeiend’ PSW heeft circa 800 medewerkers. Wat doen deze medewerkers en hoe ervaren ze hun werk? Deze keer in ‘Medewerker in beeld’: Tom Baetsen, ondersteuningsfunctionaris medezeggenschap, projectmedewerker IKKIES en stafmedewerker algemeen beleid. Drie functies, die hij met veel plezier uitoefent.
‘Ik ben van oorsprong docent gymnastiek, ben afgestudeerd aan de sportacademie. Na deze opleiding kwam ik via via in contact met het toenmalige GJVW, nu PSW Vrije tijd, en begon als sport- en zweminstructeur bij activiteiten. Het was mijn eerste ervaring met mensen met een verstandelijke handicap en ik was meteen enthousiast. Enige tijd later ben ik bij Pergamijn, een collega-instelling begonnen als bewegingstherapeut. Ik deed allerlei bewegingsactiviteiten
met cliënten: van wandelen met cliënten met laag niveau tot badmintonnen of fietsen met cliënten met hoog niveau. Dit heb ik jaren gedaan, tot ik activiteitenbegeleider werd in een nieuw opgezette dagbesteding voor mensen met autisme. Ik vond het leuk om zaken te regelen en zocht nieuwe uitdagingen. Ik groeide door naar de functie van teamleider. Dit heb ik zes jaar gedaan tot de organisatie ging fuseren en er verschillende veranderingen aan zaten te komen. Hoewel ik het
erg naar mijn zin had, heb ik in 2003 toch gesolliciteerd bij PSW naar de functie van teamleider van AC Pappelhof. Ik kom uit die buurt en kende de locatie; Pappelhof was en is daar een begrip.’ Mogelijkheden binnen PSW ‘Het spannendste aan de nieuwe functie vond ik dat ik helemaal opnieuw moest beginnen. In mijn vorige teamleiderfunctie kende ik het hele team al, ik was ermee opgegroeid. Ik deelde de functie in AC Pappelhof met Geert Schroën (nu: teamleider Dagbesteding Weert) en ben zes jaar met veel plezier teamleider geweest. Naar verloop van tijd merkte ik dat ik steeds meer organisatorisch bezig was en minder met de inhoud. Ik miste het inhoudelijke werk en voelde me langzaam minder op mijn plek. Ik heb dit voorgelegd aan Ans Maessen, manager Dagbesteding. Zij stelde de functie van ondersteuningsfunctionaris medezeggenschap voor; de voormalige functionaris ging PSW verlaten. Het viel toevallig zo samen en ik was blij dat ik bij PSW kon blijven. Ik had geen enkele reden om weg te gaan, de organisatie beviel me erg goed.’ Mening ouders en cliënten telt ‘Sinds juli 2009 ben ik voor 20 uur per week ondersteuningsfunctionaris medezeggenschap. Deze functie valt onder het IOC (Informatie- en ondersteuningscentrum cliënten). Ik ondersteun de negen cliëntenraden en de twaalf ouder/verwantenraden. De ondersteuning is deels faciliterend: ik zorg bijvoorbeeld dat onderwerpen op de agenda komen en vereenvoudig waar nodig notities. Daarnaast ligt er een taak in de uitvoering van medezeggenschap. Ik let er met name op dat het proces van medezeggenschap goed verloopt; dat onderwerpen die advies nodig hebben, ook daadwerkelijk als adviesaanvraag worden behandeld. Tot slot denk ik mee over het beleid rondom de medezeggenschap. Bij PSW is het echt zo dat de mening van de ouders en de cliënten telt, we hechten veel waar-
21
de aan de medezeggenschap van zowel cliënten als ouders/verwanten en bieden hen de gelegenheid om actief mee te denken, te praten en te beslissen. De raden kun je eigenlijk zien als werken in de driehoek op centrum- en stichtingniveau. Voorstellen van ouders en cliënten worden serieus genomen en er wordt iets mee gedaan. Opvallend vind ik ook de openheid tussen de leden van de raden en de teamleiders en managers. De sfeer is gewoon goed. Het is belangrijk dat de mogelijkheid er is voor zowel ouders als cliënten om hun mening te geven en het geeft voldoening voor alle partijen als er iets mee wordt gedaan.’ IKKIES ‘Daarnaast werk ik 4 uur per week als projectmedewerker aan IKKIES, het computerprogramma voor mensen met een verstandelijke handicap. Het is ontzettend leuk om mee bezig te zijn. Het programma is vanuit nul opgezet en we zijn nu al best ver met de implementatie binnen PSW. Steeds meer cliënten maken gebruik van IKKIES. Dat geeft veel voldoening. Doel is om in 2012 alle locaties te voorzien van IKKIES en om het programma meer bekendheid te geven. Het is uitdagend om mee te denken over alle mogelijkheden die het programma biedt en hoe het inhoudelijk
gevuld kan worden. Daarbij regel ik de aanvragen voor de internetaansluitingen, de bestellingen van de computers, bewaak ik de grote lijnen en koppel ik de ontwikkelingen terug naar de manager. Het is nog steeds een groeiproces en er moet nog veel gebeuren, maar het is mooi om te zien hoe ver we al zijn gekomen.’’ Kennisnet ‘Sinds kort ben ik, naast de andere twee functies, voor acht uur per week stafmedewerker algemeen beleid. Ik houd me bezig met uitvoerende taken van de beleidsmedewerker, Nel van Enckevort zoals beleid opstellen, verwerken en aanpassen. Het is inhoudelijk werk en heel divers. Ik vind het een uitdaging om een notitie makkelijk leesbaar en werkbaar, praktijkgericht, te maken. Daarnaast zijn we bezig met het opzetten van een kennisnet voor medewerkers. Er is veel kennis bij PSW die gedeeld moet kunnen worden. Het doel van het kennisnet is om de kennis die er is beter te organiseren. Kennis kan daardoor gedeeld worden en gaat niet verloren. Het
kennisnet zal een onderdeel worden van intranet en het bevat onder andere een soort bibliotheek. Diverse onderwerpen, methodieken en artikelen die van belang zijn zullen hier worden opgeslagen. We overwegen om ook te gaan werken met kenniskaarten, waarop wordt aangegeven welke medewerkers specifieke kennis hebben over bepaalde onderwerpen. Middels het kennisnet kunnen medewerkers informatie delen, met als uitgangspunt het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Het wordt een praktisch en gebruiksvriendelijk instrument en een absolute meerwaarde voor de medewerkers en voor PSW. Het zal een van mijn taken worden om het kennisnet te beheren en te overleggen met inhoudsdeskundigen.’
Typisch PSW: meedenken met de medewerker
Afwisselend ‘Ik heb dus verschillende taken binnen PSW. Het maakt mijn werk afwisselend en uitdagend. Ik ben blij dat ik deze mogelijkheden binnen PSW heb gekregen, het is typisch PSW: meedenken met de medewerker en zorgen dat hij goed op zijn plek zit.’
In memoriam
Henk Rutten overleden 18 oktober 2011
Henk Rutten was 61 jaar en is in 2004 begonnen met dagbesteding in AC ’t Zonnehuis. Vanuit dit AC heeft hij de overstap gemaakt naar AC Herten en AC Pappelhof. In AC Herten werkte hij in de drukkerij en in AC Pappelhof was hij een bekend gezicht aan de receptie. Hier werkte hij met veel plezier met op de achtergrond L1 radio. Henk was een echte levensgenieter met gevoel voor humor. Een vrolijke man, die van hele kleine dingen kon genieten. Hij hield van gezelligheid en stond positief in het leven. Cliënten, medewerkers en vrijwilligers zullen hem erg missen.
In memoriam
Els Heuvelmans overleden 13 november 2011
Els Heuvelmans was 63 jaar. Ze werkte al bijna 45 jaar in AC Pappelhof. Els was een harde werker en ze werkte met veel plezier. Haar voorkeuren lagen bij textiel en huishouding. Sinds kort was Els over gestapt naar de seniorengroep in AC Pappelhof. Els genoot van gezelligheid, muziek en liedjes zingen. Haar familie was erg belangrijk voor haar. Ze kon echt genieten van een feestje en een glaasje wijn. Ook was ze altijd in voor een grapje. Cliënten, medewerkers en vrijwilligers zullen haar erg missen.
22
Verbeterfonds
Haalbaarheid contactbemiddelingsbureau voor mensen met een verstandelijke handicap Uit begeleidingsplannen van cliënten bleek met regelmaat een vraag terug te komen op het gebied van relaties, vriendschappen en sociale contacten met andere mensen met een verstandelijke handicap. Er is een aanvraag ingediend bij het verbeterfonds van PSW voor het opzetten van een contactbemiddelingsbureau. Het verbeterfonds van PSW ondersteunt nieuwe ideeën en initiatieven van medewerkers, cliënten en ouders/verwanten. Suzanne Bijl (links), begeleider WBC Magdalenastraat Heythuysen en Annemarie Ramakers (rechts), begeleider Ondersteund Wonen Weert, onderzochten de haalbaarheid van dit project.
Nieuwe ideeën en initiatieven PSW heeft twee fondsen in het leven geroepen om stichtingsbreed nieuwe ideeën en initiatieven van medewerkers, cliënten en ouders/verwanten te ondersteunen: het Verbeterfonds en Fonds Stichting Vrienden. Uit de fondsen kunnen financiële middelen worden besteed voor projecten die als doel hebben het verbeteren van het primaire proces van zorg en/of de verbetering van de kwaliteit van bestaan van cliënten.
leren om hun ideeën kenbaar te maken, zodat aan de kerntaak, de zorg voor cliënten, een extra impuls kan worden gegeven. Het verbeterfonds is bestemd voor (zorg)inhoudelijke projecten die tot doel hebben het primaire proces van zorg te verbeteren en/of de kwaliteit van bestaan van cliënten. De ingediende aanvraag wordt beoordeeld door een commissie, bestaande uit de bestuurder, de beleidsmedewerker Kwaliteit en de manager Zorgondersteuning en Vastgoedontwikkeling.
Stichting Vrienden Stichting Vrienden bestaat enerzijds uit schenkingen van externen en anderzijds uit vrijwillige bijdragen van ouders/verwanten. Stichting Vrienden is bestemd voor materiële zaken. Zo zijn in het verleden onder andere een plasma tv, speeltoestellen en de inrichting van de snoezelruimte betaald uit dit fonds.
Nieuw idee? Voor de aanvraag van financiële middelen uit één van beide fondsen zijn spelregels vastgelegd. Het nieuwe idee moet een aantoonbaar leereffect hebben voor de organisatie, een kwalitatieve aantoonbare verbetering zijn, het moet overdraagbaar zijn (het moet voor een grote groep gelden), in de zorgvisie passen en niet gefinancierd kunnen worden uit de reguliere middelen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Nel van Enckevort, beleidsmedewerker Kwaliteit.
Initiatieven De begeleiders zochten uit of er vergelijkbare projecten bestaan. Er zijn wel degelijk initiatieven geweest, die echter maar een korte levensduur hadden. ‘Belangrijke reden was dat er meer mannen reageerden dan vrouwen, die ook nog een andere contactvraag hadden. Een goede match vinden was moeilijk. Het beeld over bureaus was duidelijk: er is weinig en er is weinig succes.’
Verbeterfonds Het Verbeterfonds is opgericht met het doel om nieuwe initiatieven te ondersteunen. En om ouders, medewerkers en cliënten te stimu-
Waarborgen veiligheid Ook legden Annemarie en Suzanne contacten met andere zorginstellingen; hoe gaan zij om met deze vraag? ‘De vraag waar iedereen zich terecht mee bezig houdt, ligt op het gebied van de waarborging van de veiligheid van de cliënten. Ondersteuning van derden is noodzakelijk. Daarnaast lagen vragen op het gebied van financiering en de mate van belangstelling.’
Van AWBZ naar WMO
Belangstelling binnen PSW De begeleiders onderzochten middels een enquête hoe groot de vraag is onder de cliënten van PSW Wonen. ‘Van de 173 mannen voor wie de enquête is ingevuld, hadden er 68 een contactwens, van de 167 vrouwen 46. Uit de enquête bleek dat de vragen te divers waren en de regio’s te verspreid. Op basis van deze gegevens is het niet reëel om zelf iets op te zetten.’ Buurtinitiatieven ‘Uit het onderzoek zijn wel andere adviezen gekomen. Zo kan het computerprogramma IKKIES iets betekenen in het kader van contacten. Daarnaast lijkt deelname aan buurtinitiatieven beter haalbaar. Mensen met een verstandelijke handicap kunnen meer betrokken worden bij activiteiten in de buurt. Hierin is voor de begeleiding een belangrijke rol weggelegd. Het is een advies dat uit het onderzoek naar voren komt: begeleiding trainen in het netwerken in de buurt, aan participatie in de buurt. Het is niet iets nieuws en we doen al heel veel, maar begeleiding kan zich nog bewuster worden van de mogelijkheden die de buurt biedt’, leggen ze uit. Suzanne Bijl en Annemarie Ramakers: ‘Elly Geraats, gedragskundige, en de teamleiders Walter Teunissen en Petra van de Berg hadden de onderzoeksvraag gedefinieerd: is het haalbaar een contactbemiddelingsbureau op te zetten voor mensen met een lichte of matige verstandelijke handicap? Een project voor het verbeterfonds moet aan bepaalde eisen voldoen. Er moet een onderbouwing zijn voordat het wordt ingevoerd. Onze teamleiders hebben gevraagd of iemand interesse had om de haalbaarheid van een contactbemiddelingsbureau te onderzoeken.’ Annemarie: ‘Ik was heel blij met de vraag. Ik hoorde het ook regelmatig van de cliënten en wilde graag onderzoeken of het haalbaar is of niet.’ Ook Suzanne had er meteen oren naar: ‘Ik was meteen enthousiast.’
23
Zinvol ‘Het onderzoek opzetten en uitvoeren was ontzettend leerzaam. We hebben veel medewerking gekregen van medewerkers en andere organisaties. Dat is van grote waarde geweest. Het is jammer dat blijkt dat het opzetten van een contactbemiddelingsbureau niet haalbaar is, maar het is desondanks een zinvol onderzoek geweest. We vinden het kenmerkend voor PSW: openstaan voor nieuwe initiatieven om de kwaliteit van bestaan van onze cliënten te verbeteren. En PSW geeft cliënten, medewerkers en ouders de gelegenheid mee te denken en hun ideeën kenbaar te maken. Als een vraag goed onderbouwd kan worden, zal PSW er ook echt iets mee doen!’
Voorbereidingen
De extramurale begeleiding van de AWBZ, uitgevoerd door het Zorgkantoor, wordt overgeheveld naar de WMO, die wordt uitgevoerd door de gemeenten. De regeling wordt in 2013 doorgevoerd voor nieuwe cliënten en vanaf 2014 ook voor de huidige cliënten. Bij PSW gaat het om circa 30% van de zorg. In de praktijk betekent het dat de begeleiding van cliënten die zelfstandig of bij hun ouders thuis wonen (dus geen ZZP hebben) bekostigd gaat worden op basis van de WMO. Dat geldt voor Ondersteund Wonen, extramurale dagbesteding (AC’s en PSW Werk), ambulante begeleiding PSW Junior en hoogstwaarschijnlijk ook voor de extramurale dagbesteding PSW Junior (KDC’s).
• PSW werkt verschillende scenario’s uit die Hieronder de voorbereiding in grote lijnen een kader bieden voor de voorbereiding op • Overheveling naar de WMO betekent met de stelselwijziging. name: vermaatschappelijking. PSW is ruim 50 jaar geleden opgericht op vraag van • SOL (samenwerkende ouderverenigingen ouders die zorg wilden voor mensen met een Limburg) heeft in Limburg tot nu toe 4 verstandelijke handicap in de samenleving in bijeenkomsten georganiseerd voor bestuurplaats van daarbuiten. PSW werkt van oudsders en beleidsmakers van de gemeenten: her in en vanuit kleinschalige centra en afdeWeert/Nederweert, Roermond/Roerdalen, lingen in de samenleving en organiseert veel Maasgouw/Leudal en Echt-Susteren. PSW is lokaal gerichte activiteiten. PSW bouwt voort samen met andere zorgaanbieders in de op bestaande contacten en activiteiten en gehandicaptenzorg (Daelzicht, Sint Anna Heel ontwikkelt deze door, in overleg en samenen Pergamijn) uitgenodigd deel te nemen. werking met maatschappelijke partners. PSW, Daelzicht, St Anna en Pergamijn hebben • PSW volgt de ontwikkelingen op de voet en een gezamenlijke presentatie (foto- en filmonderhoudt contacten met andere organisabeelden) samengesteld, met als doel: in beeld ties en externe deskundigen en betrokkenen brengen van de doelgroep die ondersteuning uit om ideeën uit te wisselen en de visie op vraagt die vanaf 2013 wordt gefinancierd op vermaatschappelijking door te ontwikkelen. basis van de WMO. • Het onderwerp staat regelmatig op de agen- • Verschillende gemeenten in het werkgebied da van de verschillende werkoverleggen en organiseren bijeenkomsten in het kader van PSW is druk bezig de organisatie op de stelselvan bijeenkomsten van de ondernemingsraad visievorming waar de zorgaanbieders zijn wijziging voor te bereiden. De regie ligt in hanen de cliënten/ouder/verwantenraden. De uitgenodigd. PSW neemt deel en levert den van een stuurgroep onder leiding van waarinsteek is: vermaatschappelijking van de zorg indien gewenst informatie en levert waar nemend bestuurder Jacques Wulms. begint bij de basis. mogelijk een bijdrage aan de visievorming. De gedachte achter de stelselwijziging is dat de gemeenten beter in staat zijn om participatie vorm te geven. Aan de stelselwijziging is door de overheid tevens een bezuinigingsdoelstelling gekoppeld. Het motto is: beter voor minder! PSW wil graag actief meedenken met de gemeenten over deze uitdaging. Hoe kunnen zorg en ondersteuning doelmatiger worden ingezet, op zo’n manier dat mensen met een verstandelijke handicap regie houden over hun eigen leven en nadrukkelijker dan nu deel uitmaken van de samenleving; zoveel mogelijk gebruik makend van hun eigen mogelijkheden en die van hun netwerk. Waarbij PSW nadrukkelijk oog blijft houden voor de beperkingen van de cliënten. Het gaat om mensen met een handicap, die hun leven lang ondersteuning nodig hebben bij hun dagelijks leven en recht hebben op die ondersteuning.
