Hoe stap je uit de dramadriehoek? Voor het slachtoffer(en dat zijn de aanklager en de redder in feite ook) betekent uit de driehoek stappen dat hij zelf de regie in handen neemt over zʼn leven. Hij kan het boek ʻHet heft in eigen handenʼ van Wayne Dyer gaan lezen en ter harte nemen en zich eventueel laten begeleiden door een coach of counselor die hem leert zelf de verantwoordelijkheid voor zʼn leven te nemen en hem leert dat hij niet reddeloos verloren is en er niks aan te doen zou zijn. Hij kan gaan letten op zʼn innerlijke dialoog, zʼn ʻselftalkʼ en zʼn manier van denken(zie Het slachtoffer). en corrigerend optreden en op een constructieve wijze over zichzelf gaan denken en voelen. ʻFake it until you make itʼ zeggen de Amerikanen. De redder zal moeten inzien dat de beste hulp vaak geen hulp is en dat de ander zelf verantwoordelijk is voor zʼn leven en geluk en fouten kan en mag maken om daarvan te leren hoe het wel moet. De helper mag inzien dat hij oké is ook al doet hij niets. We are human beings not human doings. De redder mag, net als het slachtoffer, zʼn eigenwaarde gaan voelen samen met een coach of goede en begaafde vrienden. De aanklager mag de uitspraak ʻDonʼt interfereʼ serieus gaan nemen. Je niet bemoeien met andermans zaken en niet in de reactie schieten maar respons geven en zelfreflectie hebben en niet
altijd gelijk willen hebben, maar inzien dat je een schaduwzijde hebt en die niet op de ander projecteren.. De aanklager mag zʼn oordelen gaan opschorten en inhouden en denken aan de uitspraak: ʻAls je de onvolkomenheid in de ander ziet denk dan eerst aan je eigen onvolkomenheidʼ. Voor alle drie de rollen geldt dat je je niet langer door je ego moet laten leiden(lijden)., maar dat ze het ego dienaar laten zijn en naar het Zelf gaan dat vredevol, liefdevol, harmonieus is in tegenstelling tot het ego dat zich laat leiden door angst en woede. Geef een respons vanuit je hart in plaats van in een reactie te schieten op de ander, want dan laat je je leiden(lijden) door de ander en heb je dus meer codependente anderenwaarde dan eigenwaarde. Zelfacceptatie,met inbegrip van je schaduwkanten levert de grootste veranderingen en transformaties op. Het is paradoxaal maar waar is mʼn ervaring. Als je uit de dramadriehoek stapt zul je vaak op tegenstand stuiten omdat je omgeving alles bij het oude vertrouwde wil laten. Nietzsche zei terecht: ʻNiets wordt je zozeer kwalijk genomen dan dat de ander zʼn mening ten aanzien van jou moet veranderenʼ. Na mʼn crisis zei een collega: ʻZo Henny alweer de oudeʼ. waarop ik zei: ʻNee, ik ben nu de nieuwe, de oude wil ik niet meer zijnʼ, hij haalde vol onbegrip zʼn schouders op.
De spelers in de dramadriehoek mogen meer interne locus van controle hebben dan een externe locus van controle waarbij je alles van buiten de schuld geeft van je ongenoegen en ellende. Melody Beattie raadde de HOW-formule aan ofwel: Honesty-Opneness-Willingness, Shakespeare zei ook al dat de bereidheid alles is Gebaseerd op o.a. het booklet ʻBeyond the dramatriangleʼ van Gill Edwards, met veel aanvullingen van mij, heb ik de volgende tips om uit de dramadriehoek te stappen: Tips voor de aanklager/vervolger: -neem de verantwoordelijkheid voor je angst en woede -adem diep in en uit en kalmeer voor je wat zegt, tel eerst tot 10 -stop met je behoefte om gelijk te willen hebben en de controle te willen -neem je projecties terug en heb oog voor je schaduwzijden -claim je vrouwelijke energie -geef je aanklager een naam -kijk naar je kwetsbaarheid -voel je (oude) pijn en heel die, reageer dat niet af op een ander -je gedrag niet laten bepalen door een ander door in een reactie te schieten in plaats van een respons vanuit je hart te geven -minder oordelen en meer aanvaarden
-jezelf niet superieur voelen -de schuld niet bij de ander zoeken, maar ook je eigen aandeel zien
Tips voor de redder/helper: -neem je leven in eigen handen -stop met het zoeken naar goedkeuring door voor anderen te zorgen -leer nee te zeggen en stel je grenzen vast en respecteer ze -bemoei je met je eigen zaken(Paulo Coelho zei: ʻHij die zich inmengt in de levens- en lotsbestemming van de ander zal die van zichzelf nooit leren kennenʼ) -stop met het beschermen en overdreven ondersteunen van anderen -wees eerlijk en authentiek, spreek je waarheid -uit je woede op een constructieve manier -heb meer plezier in het leven, wees niet alleen maar plichtsgetrouw -wees liever gelukkig dan te proberen goed en perfect te zijn. -voel je oude (onverwerkte) pijn en heel die -werk aan een gezond en spiritueel gevoel van eigenwaarde(In het enneagram van Eelco Smit is de schaduwkant van de helper het credo: ʻIk ben niks waardʼ) -bedenk dat we human beings zijn en geen human doings -je gedrag niet laten bepalen door een ander, je niet door schuldgevoel,ed, laten manipuleren
-geen pathologisch altruïsme meer en een overdreven medeleven en medelijden -geen ongevraagde adviezen meer geven maar informatie -niet denken dat de ander het zonder jouw hulp niet kan -jezelf niet superieur achten dat is pathologisch -de ander zelf zʼn verantwoordelijkheid laten nemen en zʼn fouten ofwel leermomenten gunnen -aanvaarden en inzien dat de ander verantwoordelijk is voor zʼn eigen leven en geluk -er niet van uitgaan dat je beter weet wat goed is voor de ander en je onthouden van uitspraken als ʻIk heb alleen maar het beste met je voorʼ(alsof je kunt weten wat dat is) -het opgeven van de dwangmatige behoefte om nodig te willen zijn -je niet laten manipuleren door: boosheid, zieligheid, vleierij, verwijten, people pleasing, hopeloosheid, onmacht, ontevredenheid, smeken, dreigementen, etc. van het slachtoffer.. -helpen is goed maar het mag niet ten koste gaan van jezelf -geen vissen geven, maar ze leren vissen -de behoeften van de ander niet belangrijker vinden dan je eigen behoeften -geen hulp geven als de hulpvrager het ook zelf kan doen -aangeven waar je grenzen liggen, zonder een slecht geweten te krijgen -je niet verantwoordelijk voelen voor het levensgeluk van de ander
-wees geen ʻenablerʼ die de ziekte, verslaving en slachtofferschap in stand houdt en zelfs bevordert -mooie ogen en vleiende woorden komen u duur te staan(De Bijbel – spreuken) -geen parels voor de zwijnen gooien, het goud niet naar de honden brengen(Bijbel) -nee leren zeggen op een besliste manier, zonder je schuldig te voelen -in een relatie niet 90% van de initiatieven nemen, de ander ook laten komen -de redder/helper scoort in de DAS-test(DominantAfstandelijk-Sociaal-test) vaak hoog op dominatie en sociaal, in beeld gebracht ziet dat eruit als een put
In deze put gooien anderen hun rotzooi, problemen en ellende waar de redder dan mee blijft zitten. De
redder zal zʼn afstandelijkheid zijn rationaliteit moeten opvoeren om te kunnen schakelen. Als je de put blijft trek je daarmee energievreters en energievampiers aan die je moe maken en tot slachtoffer maken -accepteer nooit het onacceptabele door teveel begaan te zijn met de overtreder, accepteer geen misbruik -door je gedrag en houding leer je de ander hoe hij je moet behandelen -laat je niet opsokkelen en dan misbruiken voor het doel van de ander -denk niet dat je beter weet wat goed is voor de ander, vraag om wat de ander nodig heeft en overleg dan -laat je niet alleen leiden door gevoelens van medelijden en barmhartigheid en altruïsme, denk ook na over wat het juiste is om te doen of het de groei en ontwikkeling van de ander ten goede komt om niet -de drang tot controle over de ander loslaten -niet denken dat als jij niet helpt er niks van de ander terecht komt -denk aan de NIVEA-regel: Niet-Invullen-Voor-EenAnder. -geluk komt tot je als je werk en woorden ten goede komen aan jezelf en aan de ander(Boeddha) -ga geen therapeutje spelen, laat dat over aan de professionals -luister geen uren naar geklaag, gezeur, gezeik, gedram, gezanik, etc. van de ander, stel een
tijdslimiet en ga dan op zoek naar oplossingen, door de ander zijn eigen antwoorden te laten vinden -leer jezelf lief te hebben in plaats van te proberen de liefde van buiten te halen. Liefde van buiten kan een toegevoegde waarde zijn, maar wees er nooit afhankelijk van voor je levensgeluk -de beste hulp is vaak geen hulp, zodat de ander zelf leert de verantwoordelijkheid voor zʼn leven te nemen -een man uit India zag meteen dat ik een helper/redder was en zei me: ʻIn de Baghavad Gita staat dat het een zonde is om tijd, energie en aandacht te besteden aan mensen die daar niets mee doen, want het betekent dat je die tijd, energie en aandacht onthoudt aan mensen die je daar heel dankbaar voor zouden zijn en er veel van zouden leren. -niet denken dat de ander door jouw hulp zal veranderen, want je kunt de ander niet veranderen alleen jezelf kun je veranderen en dat is al moeilijk genoeg -je kunt de ander niet gelukkig maken, stop daar dus mee -donʼt try to please the unpleasable -niet doen: ʻPlease please me, like I please youʼ(The Beatles) -de redder/helper voelt zich vaak onbewust aangetrokken tot slachtoffers en wordt zo zelf ook een slachtoffer, onderzoek dit: doe je dat om je superieur te voelen en voel je je dus eigenlijk inferieur, ander zou je de behoefte niet hebben om je superieur te voelen...
-veel redders/helpers moester vroeger thuis in het gezin al helpen omdat ouders ziek of incompetent waren, het werd ze geleerd dat dat goed was, terwijl ze beroofd werden van hun jeugd, breek met deze helpgewoonte/verslaving en wordt vrij.
Tips voor het slachtoffer: -neem je kracht opnieuw in bezit en neem de verantwoordelijkheid over je leven en geluk -leer goed voor jezelf te zorgen -erken je sterke punten en talenten en verwerf nieuwe -exploreer de foutieve overtuigingen die je gevangen houden -laat de traumaʼs uit het verleden los, en verwerk ze -wees een liefdevolle ouder voor je innerlijke kind -bouw aan een positieve toekomstvisie -wees assertief -ga in dialoog met je innerlijke criticus en stuur hem met pensioen -heb een interne locus van controle in plaats van een externe locus van controle waarbij je de omstandigheden, overheid, anderen, etc. de schuld geeft van je ongenoegen en ellende -in plaats van angst te hebben voor verandering, deze liefdevol verwelkomen door jezelf te accepteren -je kwetsbaarheid durven tonen zonder slachtoffergedrag -zelfmedeleven en liefde voor jezelf hebben in plaats van je wentelen in zelfmedelijden...
In codependentie hebben we meestal anderenwaarde en dat kan heel subtiel verstopt zijn, bijvoorbeeld door onze reactie op anderen, die vaak bepalen hoe we ons voelen, opmerkingen als ik voel me gekleineerd, verlaten, aangevallen, niet gerespecteerd, niet begrepen, gemanipuleerd, geïntimiteerd, veroordeeld, afgewezen, gedwongen, becritiseerd, etc.etc.zijn allemaal reacties op de ander en die ander triggert alleen maar onze oude en vaak onverwerkte pijn, we mogen het dus bij onszelf houden, want daar kunnen we wat aan doen, de ander is niet onze zaak, dat is zijn verantwoordelijkheid, hij kan hooguit het beeld dat hij van ons heeft beledigen, maar dat zijn wij niet. Wat Peter zegt over Paul zegt meer over Peter dan over Paul. Noem een gemeen mens gemeen en hij zal al snel je gelijk bewijzen, noem een zelfgerealiseerd mens gemeen en hij zal zeggen dat hij inderdaad wel eens gemeen kan zijn maar dat meestal niet is en niet boos op je worden. Hij ziet in dat niets menselijks hem vreemd is ook zʼn schaduwzijden zal hij erkennen. Een waarnemend bewustzijn of getuige bewustzijn hebben in plaats van het ego-slachtofferbewustzijn is een weg uit de driehoek. Zie het artikel over het waarnemend bewustzijn in dit booklet.
Zie alles, elke ontmoeting, alle omstandigheden als iets om lief te hebben en van te genieten en als dat niet lukt om van te leren en je zit in de winnaarsdriehoek.
