HOE financier je maatschappelijke innovatie

HOE financier je … maatschappelijke innovatie de Sociale InnovatieFabriek stelt je deze workshop introductie financieringsmix voor (ONTWERP, nog licht aan te passen aan actueel programma) dinsdag 23 februari 2016 voor Impulsprogramma Provincie West-Vlaanderen

kennismaking • Bernard FORNOVILLE (°1959) gehuwd; vader van 3; filosoof / economist • leraar / ziekenhuishulp / extern auditor (in revisorenkantoor) • financieel directeur / divisie controller / internal operations auditor in productieomgevingen (dakbedekking / mech. onderh. / food & bever.) •

breuklijn

• financieel verantwoordelijke Hefboom (2004) • fondsmanager Trividend (2007) • proces-manager Sociale InnovatieFabriek (2014) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

gastdocent AMS bestuurder vzw’s In Cetera-team 2

kennismaking

vraag

• jullie en je project (of je “bedrijf”) • welke maatschappelijke uitdaging pakt jullie project aan ? • wat willen jullie vooral opsteken van deze workshop?

Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

3

de sociale innovatiefabriek

ondernemende oplossingen voor “tough questions” Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

in een kennisnetwerk met peers & met ‘kansengevers’ 4

waarden, bij de sociale innovatiefabriek -innovatief -missie gedreven sociaal inclusief maatschappelijke impact -partners & team stakeholder engagement co-creatief -analyse v/d doelgroep schaalbaar / repliceerbaar -financieel solide geïntegreerd bus. model niet-monetaire waarde Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

5

innovatoren & radicale vernieuwers


6

workshop Introductie Financieringsmix een wegwijzer van financieringskanalen voor sociale innovaties. Met welke bril kijken stakeholders naar jouw project? (overheden, projectoproepen, innovatieondersteuners, stichtingen, crowd fondsen, traditionele bankiers en sociale financiers, impact-investors, equity funds …) We lichten de voor- en nadelen toe, illustreren ze met praktijkvoorbeelden en geven je tips & tricks bij het benaderen van sponsors en financiers. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

7

doel van deze ‘externe’ workshop voor sociale innovatoren (al dan niet in begeleiding bij SIF): -een constructieve, doch kritische blik suggereren op de (huidige) financierbaarheid van je project; & -een “map” van de ‘markt’ van het financieel aanbod. om de sterktes en uitdagingen van je plan beter in te schatten; & om de verwachtingen van financiers beter te begrijpen aanzet om zo te kunnen werken aan een sterker project; & om te kunnen groeien naar een goed aangepaste financieringsmix. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

8

inhoud: hoe ‘n sociaal innov. innov. bedrijf financieren ? 1. geld: probleem of oplossing ? alle water vloeit naar de zee … 2. een bestaand bedrijf financieren. investeringslogica 3. excursie: wat valt er te financieren? illustratie 4. A. risicokapitaal voor newco B. preseed money bij innovatie 5. sociaal ondernemen: waarde creëren 6. financieringsmix 7. vrijwilligers - samenwerken ! - aandacht vr het niet-monetaire 8. beloftevolle nieuwe pistes crowdF - Social Impact Bond - … 9. aanbevelingen & vuistregels ? 10. wat had je eraan gehad ? Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

9

deel 1: geld = het probleem, niet de oplossing ! geld is een uitvinding, geen natuurwet. Net zoals economie ook maar een afspraak is tussen mensen. (Tine HENS, Klein Verzet p.16) “geld is een overeenkomst, binnen een gemeenschap, om iets te gebruiken als betaalmiddel” (Bernard LIETAER 2001 p.64, geciteerd dr Hugo WANNER, in: Jef PEETERS “Veerkracht en burgerschap”, 2015, p.268) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

10

a) met geld koop je al het andere • grondstoffen kosten geld; mens-uren kosten geld; investeringen kosten geld; … en geld kost ook geld. • geld is zelf een koopwaar, een ‘commodity’ geworden • ruilwaarde vs gebruikswaarde / ruilen of oppotten ? • “waren - geld - waren” werd: en middel werd doel op zich.

“geld - waren - geld” (Karl MARX)

• “derivaten vertegenwoordigen op zichzelf bijna 8x het hele wereld-BNP.” (Bernard LIETAER “Geld en duurzaamheid”, 2012, p.76) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

11

b) geld is zelf niet productief • geld is een middel, geen doel. “de functie v/d financiële dienstverlening bestaat grotendeels in de toegevoegde waarde die de financiering levert aan degenen die ze bedient.” (Georges UGEUX “het verraad van de financiële wereld”, 2010, p.156) • Je kan ook geld uitgeven tegen negatieve interest “In onze oren klinkt dat absurd, maar historisch gezien is dat wel het meest voorkomende model. De oorsprong van negatief geld gaat terug tot het oude Egypte, toen boeren hun rijst deponeerden in een silo van de tempel. (…) Maar de kwaliteit van opgeslagen rijst of ander voedsel vermindert na verloop van tijd, dus ook het ‘geld’ dat eraan gekoppeld is. (…) Het voordeel van dit model is dat het de accumulatie ontmoedigt. Het kapitalistisch systeem werkt andersom.” (Michel BAUWENS “de wereld redden”, 2013, p.71) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

12

c) accumulatie … van ongelijkheid • vanwaar zou geld (zelf) ‘productief’ zijn ? • waarde creëren is niet alleen maar €’s creëren ! • geld reproduceert relaties. het bestendigt macht en creëert afhankelijkheid. maar het vernieuwt niet. spelregels? • basisinkomen Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

13

d) niet duurzaam, echt niet ! • “De huidige economie economiseert de ecologie. Neem nu Shell. (…) Het privatiseert maatschappelijk kapitaal. (…) Grondstoffen worden in geen tijd een product dat in geen tijd afval wordt. (…) Van een roofbouwmaatschappij moeten we naar een oogstmaatschappij. (…) door de verantwoordelijkheid van het product bij het bedrijf te leggen. Als iemand shit wil produceren, dan zal hij shit terugkrijgen.” Thomas RAU aan Tine HENS, in “het Klein Verzet” 2015, p.245-246 • “Natuurlijk en sociaal kapitaal kunnen slechts in beperkte mate worden vervangen door economisch kapitaal. Boven deze grens beginnen de voorwaarden tot economische leefbaarheid van sociale en/of natuurlijke netwerken vernietigd te worden. Dit gebeurt in de vorm van sociale en ecologische ‘schulden’, vaak onzichtbaar op de korte termijn, maar met destructief potentieel op de langere termijn.” Bernard LIETAER ea, “Geld en Duurzaamheid” 2012, p.60 Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

14

e) “hoe banken vandaag fictief geld creëren, met steun van de overheid, is niet houdbaar” • “De ECB leent goedkoop geld uit aan private banken, die het op hun beurt tegen hogere interesten uitlenen op de markt. Om die schulden en de torenhoge interestlast terug te betalen, moet Griekenland kapot, moet Spanje kapot, moet Portugal kapot. Vandaag is het schuldenprobleem uitgegroeid tot het economische probleem bij uitstek! Een arbeider wordt vandaag veel meer uitgebuit door financialisering dan door zijn werk. We moeten vandaag onze aandacht daarom vooral richten op financiële uitbuiting in plaats van op uitbuiting op de werkplaats.” Michel BAUWENS “de wereld redden” (2013), p73. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

the depressing truth …

15

(de ‘logica’)

om geld te “krijgen” moet je geld hebben of “grijpen” … schulden: geld lenen is geen oplossing voor wie er geen heeft (of maakt) investeringslogica: geld moet MEER GELD opbrengen. opbrengen: alleen toekomstige cashflows verantwoorden leenrisico. waarborgen: helpen (maar verleggen toch maar het probleem)! betrouwbaarheid: hoe KREDIETWAARDIG ben je wel ? Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

16

algemeen: daling van subsidies gemiddeld: van 57% naar 48% v/d middelen, op 3jaar. extrapollatie: in 2018 naar 39% ?


the impressive truth …

17

(de ‘zeden’)

een bedrijf opstarten, een activiteit of een beweging opzetten: het begint altijd bij jezelf: je steekt er je energie, je tijd en je ziel in je doet beroep op andere zielen, je verzamelt medewerkers en vrijwilligers. je cijfert jezelf weg: je schraapt je geld bijeen; je stelt je eigen loon uit; je vraagt méér, aan familie, vrienden (en gekken!); je steekt je in de schuld. het begint allemaal bij eigen kunnen: je veerkracht, je ambacht, je EIGEN VERMOGEN : ze gaan een eigen leven leiden. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

18

financiering: vier cases waar (fin.) complexiteit & risico alsmaar toenemen 2. een bestaand bedrijf financieren 3. (wat valt er te financieren bij een bestaand bedrijf?) 4. risicokapitaal voor een newco 5. pre-seed money (ontwikkelgeld) bij (technische) innovatie 6. sociaal ondernemen is waarde creëren Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

19

deel 2: een bestaand bedrijf financieren


20

vraag hoe uw gewoon bedrijf financieren vraag: • wat zijn uw gewone financieringsnoden? • wat is het financieringsaanbod ? • wat zijn de risico’s & uitdagingen voor het bedrijf ? • wat zijn de risico’s & uitdagingen voor de financier ?


21

soorten geld • Duurzame bouwfirma trekt eigen kantoorgebouw op met demo van techniek, op eigen grond, en wil dat financieren met leasekoop-formule. • Kringwinkel koopt alle aandelen v/d vennootschap die hun gebouw verhuurt. • Fair-trade NGO heeft (vr licentie om bananen in te voeren in EU) borg nodig. • Bio-wijnhandelaar heeft bij de uitbouw van zijn business, bedrijfskapitaal, partners & ondersteuning nodig. • Sociale werkplaats heeft voorfinanciering v/h vakantiegeld (arbeiders) nodig. • Chloorvrije drukkerij leent, om investering in nieuwe pers te kopen. • Coöperatieve (uit duurzaam toerisme & landbouw) zoekt kapitaalpartners om “themagebouw” te verwerven. • Beschutte werkplaats betaalt uitbreiding met obligatielening (soort crowdf.) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

22

FINANCIERING van de onderneming met een gezonde MIX van • eigen vermogen bedrijfskrediet bancair krediet • en door: • beheersing van de bedrijfsactiva (NBK: Netto BedrijfsKapitaal) beheersing van de kasstromen (OCF: operationele cashflow) beheersen van de vermogensmutaties (zie later) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

23

financiering met bedrijfskrediet gebruikt de organisatie het aangeboden krediet (of betaalt ze vóór vervaldatum ?) • leverancierskrediet: negotieer tijdig betaalcondities met je leveranciers • lonen: zo goed als geen krediet mogelijk. maar wordt in de regel wel eerst gepresteerd, dan pas betaald. • nutsbedrijven: weinig speelruimte • sociale zekerheid / fiscus: - aflossingsschema kan, maar kost wel - achterstand in RSZ of BV moeten vermeld worden in de jaarrekeningen •Sociale BTW is echt niet neutraal (hoewel men dit vaak beweert.) InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

24

financiering met (b (bancair) krediet gebruikt de organisatie haar kredietwaardigheid (of benut ze haar krediet niet --bewust of niet?)

(Triodos, … Hefboom)

• een (globale) kredietfaciliteit, een kredietlijn • investeringskrediet leasing en huurkoop • bedrijfskapitaalkrediet overbruggingskrediet kaskrediet • bevoorschotting documentair krediet factoring • borgstellingskrediet Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

25

bancaire financiering, enkele principes • (graag) object-gebonden • zekerheden: pand • intrest • termijn • ook: relatie en vertrouwen bouwen • reserveringscommissie • onthoud: een offerte maken ‘kost’ je bank ! (Basel 3 normen) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

26

stel je eens in de plaats van je financier 1. je wil slechts uitlenen, als je gelooft in de terugbetaalcapaciteit (self-liquidating credits: kredieten die uitdoven) 2. je wil vergoeding voor je risico (of voor de verzekering ervan) bij hoger risico heb je liever een kortere looptijd, of spreiding of deling. 3. je hebt graag een borg en extra garantie, (overheidswaarborg) je zit liefst op blijvende borgen; zo kan je later opnieuw krediet verstrekken 4. bij investeringen met potentieel hoog rendement, heb je (soms) graag een conversierecht, dan deel je later ook nog eens in de winst 5. een klein krediet kost evenveel moeite als een groot (dus liever een groot!) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

27

3. excursie: wat valt er te financieren ? • waar komen de middelen vandaan ? (oorsprong) antwoord: de passiva en de opbrengsten • waar gaan de middelen naartoe ? (bestemming) antwoord: de activa en de kosten of, maw: naar de investeringen en naar de werking

OPGELET: éénzelfde geld vervult dus zeer verschillende functies. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

28

een zeer schematische voorstelling: vermogen, activiteiten, cash(flow)


29

een zeer schematische voorstelling: vermogen, activiteiten, cash(flow)


30


31

herkomst & besteding van de middelen


32


33

voorbeelden van klassieke financiers • traditionele investeringsfondsen; (beursgang) • traditionele banken en leasinggevers: investeringskrediet • LT leningen (financiering van groei, uitgesteld rendement, herfinanciering, …) • KT leningen (bedrijfskapitaalkrediet (of beter LT?) / kaskrediet / bevoorschotting) ONTHOUD : de activiteit moet altijd INTREST + KAPITAALaflossing opbrengen (verbruikskrediet is geen goed idee) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

34

deel 4A:


risicokapitaal voor een newco

bron: Agentschap Ondernemen ‘Risicokapitaalverschaffers’ (2012) p3.

35

financiering met (quasi) eigen vermogen heeft de organisatie voldoende eigen vermogen (anders is ze ‘onder-gekapitaliseerd’) mogelijke pistes: • een private plaatsing; • beroep op het publiek spaarwezen (vergt prospectus); crowd-funding (ook) onder de vorm van - kapitaal(-verhoging) - uitgifte v/e (converteerbare) (achtergestelde) obligatielening (kan ook in vzw) • kapitaal vraagt duidelijkheid & regelmaat in de eigen winstbehandeling: - winst overdragen /reserveren creëert waardetoename (beurswaarde) - dividenden uitkeren vertrouwen, gebaseerd op communicatie en regelmaat zeggen wat je doet en daarna ook doen wat je zei. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

36

vraag wat vraagt ‘n risicovraag: risico-kapitaalverschaffer? Waar kijken we vooral naar? (Trividend: zie http://www.trividend.be/index.php?id=136) • de structuur van uw organisatie • de kapitaalpositie • de aanwezige managementcapaciteiten • de sterkte en het marktpotentieel van uw goederen en diensten • het sociaal karakter van uw organisatie en de vertaling in tewerkstellings- & milieudoelstellingen • evenwichtige financiering met zicht op een gezonde rendabiliteit Sjablonen, om u te helpen bij het opstellen van een aanvraagdossier: • blanco aanvraagformulier: http://www.trividend.be/fileadmin/Aanvraagdossier/Documenten/Aanvraagformulier_financiering_2011.doc • uitgebreide leidraad bij uw ondernemingsplan: http://www.trividend.be/fileadmin/Aanvraagdossier/Documenten/Ondernemingsplan_v2_-_2008_aug.doc Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

37

risicokapitaal vs leninglening-financiering: vermogen, activiteiten, cash(flow)


38

innovatie creëren & financieren (geheel) nieuwe producten en diensten creëren is kapitaalintensief: • het slokt (veel) tijd en middelen op • is bovendien redelijk onzeker, dus risicovol innoverend ondernemen vergt van de entrepreneur (nt manager!): • focus: waardenbewust (koppigheid, doortastendheid) • ‘agile’: snelheid; lenigheid; product aanpassing; exploreren • luisteren: simultaan proefdraaien; ‘gehoorzaamheid’; loslaten • orde: discipline, beginselvast, gestructureerd Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

39

deel 4B: pre pre--seed money (ontwikkel geld) bij innovatie


40

waar gaat het geld naartoe ? & wat komt eruit voort ? • concipiëren (?) • productonderzoek • ‘smaak’- & functional. testen • marktverkenning • product sourcing • prototyping • hypotheses aftoetsen • proefdraaien

• (minder) goede concepten • product kennis • inzicht in preferenties • markt kennis • prijs inzicht • (samenwerking met) leveranciers • verhoogde functionaliteit • (kost controle) • elimineren van fouten


vraag: vraag

41

wat vraagt het IWT bij een KMOKMO-haalbaarheidsstudie?

• doelstelling, algemeen en concrete projectdoelen • opdeling van project in uitgewerkte werkpakketten, met kalender • kennisdoelen • parameters om de (economische) valorisatie aan te geven: omzet; tewerkstelling; maatschappelijke impact


42


43

the hard way: investeren in vernieuwende en/of maatschappelijk zinvolle activiteiten een (afschuwelijke, vreselijke) combinatie van onzekerheidsfactoren: • innovatie • immaterieel • toekomstige groei • maatschappelijk nut komt “elders” toe, niet noodzklk in pocket v org. • starter, moet zijn sporen nog verdienen >< trackrecord • kleine ploeg, alleenstaand, kwetsbaar • afhankelijk van hopen omgevingsfactoren (kortom: big gamble !) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

44

deel 5: sociaal ondernemen is waarde creëren


vraag: vraag

45

welke maatschappelijke waarde creëert jullie project ?

• en voor wie: is de begunstigde ook meteen (betalende) eindklant ?

TUSSENCONCLUSIE tot nog toe merken we (delen 2 tot 6) een stijgende complexiteit, & ook: een toenemend risico, alsmaar moeilijker om te financieren. (2) bestaand bedrijf (bancair) - (4) newco (risicokapitaal) (5) preseed (groei-financ) - (6) sociaal ondernemen (impact capital) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

46

waarde creëren Waarde creëren is de kern van (maatschappelijk) ondernemen. En dus meteen ook de beste basis voor financiering ervan. Dit is de kernboodschap van deze workshop. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

47

deel 6: financieringsmix (*) (*) in a fast moving world

ALKEN-MAES productie & stockage, in Alken not quite unlike my Gigabyte GA-P55-USB3 motherboard


48

de bouwstenen van de financieringsmix er zijn fundamenteel 4 traditionele manieren om een bedrijf te financieren: 1. cashflow of zelffinanciering de activiteit financiert zichzelf: ze brengt meer geld op dan ze er kost. 2. leningen of vreemd vermogen (van investeringen of van activiteit; tegen interest en meestal geborgd) 3. risicokapitaal of eigen vermogen (tegen dividend en/of meerwaarde) 4. werkkapitaal leveranciers en personeel leveren goederen en diensten, tegen (uitgestelde!) betaling en nemen zo ook risico. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

49

drie soorten cashcash-flow in de financieringsmix

& Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

50

4

bij wie haal je welke middelen ?


51

benadering van onze (bkh (bkh) bkh) financieringsmix: vermogen, activiteiten, cash(flow) vraag


52

NU

geld

goederen menskracht kennis & dienst

vraag zelffinanciering publiek leden & achterban bedrijven incl FINANCIERS particuliere fondsen mecenaat sponsoring & giften subsid &overheidsopdrachten


tussenkomst van overheid in kosten

(bron: movisie.nl (Utrecht) + eigen bewerking BF)

vb: kringwinkel

geld

zelffinanciering

e vermogen 39% passiva

publiek

winkelverkp 38% v opbr

leden & achterban

soc schuld 16% passiva

bedrijven incl. FINANCIERS

5%b +35%f v passiva

53

goederen menskracht kennis & dienst omkadering 17% vte inzameling (99%) vrijwilligers 2% vte inzameling (1%)

particuliere fondsen


mecenaat sponsoring, giften

laagrentend 1% passiva

subsid &overheidsopdrachten

ophaalverg 18% v opbr

tussenkomst overheid in kosten

werk/milieu 44% v opbr

art60, arb.zorg 31% vte invest.subs 3% passiva

SW doelgroep 48% vte 54

39 % 38 % (*) 3% vte 18 % (**) 35 % 44 % kg 5% 16 % Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

(*) 17 % 2% 31 % 48 % (**) 99 % 1% 55

enkele maatschappelijke financiers • Hefboom • Trividend • SOcrowd • SOIF de Punt • OYA • SI2 • KOIS invest Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

56

deel 8: beloftevolle nieuwe pistes


57

NU

geld

goederen menskracht kennis & dienst

zelffinanciering publiek leden & achterban bedrijven incl FINANCIERS particuliere fondsen mecenaat sponsoring & giften subsid &overheidsopdrachten


tussenkomst van overheid in kosten

(bron: movisie.nl (Utrecht) + eigen bewerking BF)

58

vrijwilligers: ze zijn met 1,8 miljoen ! • 221 miljoen uur = bijna 130.000 VTE dwz: méér vrijwilligers dan VTE’s in landbouw + financiële sector !


59

vrijwilligers inzetten / samenwerken • KOALECT • KUMULAID • HU-BU • SAMMAN • TIME FOR SOCIETY • TIME 2 CARE • TOOLBOX Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

• Vlaams steunpunt Vrijwilligerswerk • SOCIUS • studie v/d KBS Ugent & HEC ULg • (zie map)

60

nietniet-monetaire middelen • complementaire munten (Hugo WANNER in Jef PEETERS, “Veerkracht & Burgerschap” 2015, pp.267-279) • ruil- & deeleconomie (Tine HENS “het Klein Verzet” 2015, pp.200-247) • samenwerken • maatschappelijke impact • (social return on investment) SROI • schaalvoordelen & repliceerbaarheid Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

61

crowdfunding: crowdfunding: 4 types • donatie en sponsoring

(crowd giving)

• reward based en voorverkoop

(crowd selling)

• schuldfinanciering via leningen • participatie via aandelen

(crowd borrowing) (crowd investing)

atypisch voorbeeld, tussen lening & participatie in: Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

62

voorbeelden van crowdfunding • BenSBugS (insectenburgers) met Bolero (€ 125.000 doel) (263 instappers voor € 132.100; 4,8% kapitaal) • JASWIG (staantafels) met Kickstarter (doel $ 54.000 ) (350 backers pledged $ 74.031 to help this project.) • BOOBS-’n-BURPS (borstvoeding) met OksigenCrowd (doel €15.000) (194 bijdrages voor € 16.185) • BRUSSELS BEER PROJECT (eigen kapitaalronde) € 160 voor 12x 33cl biertjes /jaar, levenslang “De activiteit van MyMicroInvest is onderworpen aan de risico's die eigen zijn aan de activiteit van investeringskapitaal, met name gebrek aan liquiditeit en insolvabiliteit van één of meer gerealiseerde investeringen. Er kan geen waarborg worden verleend tegen de verliezen die voortvloeien uit een gerealiseerde investering op deze site; en niets waarborgt de terugwinning van de oorspronkelijk ingezette sommen door de investeerder.” Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

63

social impact bonds • maken sommige niet financierbare dingen WEL financierbaar • uit: “Duo for a Job”, met Actiris • Bank Degroof Foundation


64

financieringsbronnen, een overzicht • eigen middelen

vb notionele intrest, vb dividend vrijstelling vb RSZ-vermindering 1e WN

• een sluitende werking • investeringssteun

vb VIPA-middelen vb IWT-innovatiesteun

• donaties & giften • werktoelagen (subsidies)

vb KBS vb rugzak vr doelgroep; vb starters

• leningen voor vermogensversterking, werkkapitaal, investeringen, bevoorschotting, kastekorten Sociale InnovatieFabriek bf

vb win-win lening, taxshelter vb rentetoelagen

FinancieringsMix 23 feb 2016

hoe financieren we … • & hoe financieren we …

65

de brandweer ? de sociale zekerheid ? een private sociale voorziening ? een (sociaal) bedrijf ? ‘n marktconform bedrijf ?


66

9. aanbevelingen & vuistregels • ken je financiële toestand (op de hele lange termijn!) • vermijd investeringen waarvoor je geen middelen hebt • ontleen niet als je niet (zeker) kan aflossen (K+i) • voorzie een “groei”pad • bekijk het vanop afstand • kom los van afhankelijkheden (subsidie, hoofsponsor, …) • meng je inkomsten • probeer niet al het nieuwe ineens • geluk en tegenslag volgen elkaar op … (ook bij u) Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

67

aanbevelingen & vuistregels (vervolg) • wees (zeer) duidelijk over je doelstellingen • stel je in de plaats van je financiers (en stakeholders, en klanten!) • beschrijf je waardecreatieproces • toon/inventariseer ook je ‘ongrijpbare’ assets • denk aan de volgende generaties: huur ipv kopen, leen ipv huren, sluit gebruiksovereenkomsten • doe het liever samen dan alleen, zoek bondgenoten • maak voort en gun jezelf de nodige tijd Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

68

weet je nog ? Waarde creëren is de kern van (maatschappelijk) ondernemen. En dus meteen ook de beste basis voor financiering ervan. Dit is de kernboodschap van deze workshop. Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

10. wat heb je eraan gehad ?

69

vraag

• bij deze presentatie hoort ook een boekje: “Map met financieringsmogelijkheden” (editie: 21 feb 2016) • dat is een levend document. bedenkingen en aanvullingen zijn erg welkom. veel dank. [email protected] tel 0473- 83 88 22 Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

70

Bernard Fornoville - procesmanager Sociale InnovatieFabriek bf FinancieringsMix 23 feb 2016

71


72

HOE financier je maatschappelijke innovatie

Recommend Documents