18 december 2014 FAQ’s informatiebijeenkomst nieuwe aanbieders van mkb-financiering Op 10 november heeft een informatiebijeenkomst plaatsgevonden voor ongeveer 70 geïnteresseerden in de oproep tot het doen van voorstellen van nieuwe aanbieders van mkb financiering (Staatscourant 201431083). Op deze bijeenkomst zijn vragen beantwoord. Hieronder vindt u een selectie van de gestelde vragen en de antwoorden daarop. Tevens bevat deze lijst de antwoorden op vragen met een algemene strekking welke na de bijeenkomst zijn gesteld. In dit document staan aanvullende vragen. 1
Hoe liggen de verhoudingen tussen funder/financier en de overheid? Voorstellen kunnen formeel gezien komen van iedereen. Het is de funder waaraan eventueel uiteindelijk een garantie wordt verstrekt. Het is daarom ook de funder waarmee in dat geval een garantieovereenkomst zal worden gesloten.
2
Wie of wat wordt er gegarandeerd met de garantie? Alleen funding die wordt gebruikt voor het verstrekken van financiering aan MKBondernemers zal onder de garantie vallen.
3
Kunnen kredietunies ook in aanmerking komen voor de garantie? Als er een kredietunie is die als funder wil en kan functioneren is er geen reden waarom die niet in aanmerking zou kunnen komen voor een garantie. Wel is het zo dat voorstellen er toe moeten leiden dat er sprake is van een additionele substantiële vergroting of verbreding van het aanbod van financiering aan MKB-ondernemers.
4
Komen crowdfundingplatforms in aanmerking voor de fundinggarantie? De garantie is bedoeld om de funding van mkb financiering mogelijk te maken. In de thans gebruikelijke opzet zijn crowdfunding platforms geen financier, maar bemiddelaar. Zij komen dan niet in aanmerking.
5
Kunnen banken ook in aanmerking komen voor de garantie? Het indienen van een voorstel dat beoogt het financieringsaanbod voor MKB-ondernemers substantieel en additioneel te vergroten is voor een ieder mogelijk. Funders kunnen eventueel in aanmerking komen voor een garantie. Dat geldt ook voor banken.
6
Kan ik als financieringsmaatschappij ook in aanmerking komen voor de garantie? De garantie is er op gericht om het aanbod van nieuwe mkb financiering te vergroten en te verbreden. Het is de funder van de financieringsmaatschappij die in een dergelijk geval eventueel in aanmerking kan komen voor een garantie.
7
Is het vragen van een marktconforme premie interessant voor financiers? Het initiatief is bedoeld voor het vergemakkelijken van de funding van financiers die op commerciële voorwaarden kunnen opereren met ook een marktconforme vergoeding voor de
1 van 7
funding. 8
Wat wordt er verstaan onder een nieuw initiatief? Met nieuw wordt bedoeld dat met de garantie additionele en substantiële verbreding en vergroting van het aanbod aan mkb financiering kan worden gerealiseerd. Het is geen bezwaar als de financier al bestaat of dat de financiering zich richt op een marktsegment binnen het MKB. Bij nieuw kan het ook gaan om het tot stand komen van financieringsaanbod waarbij een nieuwe financieringsvorm wordt gebruikt of een financieringsvorm die voorheen niet beschikbaar was voor het marktsegment waar het voorstel zich op richt.
9
Op welke vorm van funding is de garantie van toepassing? Bij funding kan het gaan om de verschaffing van risicodragend en niet-risicodragend vermogen. Zoals aangegeven in de Oproep zal er ten behoeve van de funding wel een pandrecht moeten worden gevestigd op de portefeuille van financieringen aan MKBondernemers, die tot stand komt dankzij de gegarandeerde funding
10
Is het mogelijk om meer dan 1 funder bij het initiatief te betrekken? Dat is zeker mogelijk. Wel zal een voorstel ook praktisch en kostenefficiënt uitvoerbaar moeten zijn voor de overheid als eventuele garantieverstrekker. Beperking van het aantal komt de uitvoerbaarheid ten goede.
11
Op welk moment is de garantie van kracht? Het is de garantieovereenkomst die aangeeft wanneer de garantie van kracht wordt en hoe lang deze van kracht blijft. In beginsel zal de garantie van kracht worden zodra de funding feitelijk is verstrekt. Na verloop van drie jaar wordt de garantie niet meer toepasselijk op nieuwe financiering van MKB-ondernemers. Vervolgens loopt de garantie voor de op dat moment nog gefunde MKBfinancieringen nog door met een maximum van 12 jaar. In een voorstel kan de uiteindelijke einddatum in lijn met het businessplan ook eerder worden gekozen. In een voorstel kan ook worden aangegeven onder welke omstandigheden de garantie tot uitkering moet komen.
12
Kan informatie worden nagezonden? Het proces van de advisering door de commissie van experts gaat van start op de dag na de aanmeldingstermijn (26 december 2014). Informatie nazenden is uiteraard mogelijk maar onzeker is of deze ook nog kan worden betrokken bij het adviseringsproces.
13
Moet er worden aangetoond dat er geen bancaire lening kan worden verkregen? Nee. De financiering van MKB-ondernemers zal marktconform moeten verlopen en dat zelfde geldt voor de garantieverstrekking door de overheid. Er zal sprake zijn van een marktconforme premie voor de garantie.
14
Moet er inzicht worden gegeven in mogelijke overige overheidsgaranties die door het initiatief worden ontvangen? Om vast te kunnen stellen dat de funder ook altijd zelf voldoende eigen risico zal lopen en om vast te kunnen stellen dat de overheid direct noch indirect meer dan 80% van het risico op de financieringen loopt, is het nodig inzicht te krijgen in alle overheidsgaranties.
15
Is de garantie ook van toepassing op de funding van reeds verstrekte financieringen of op reeds verstrekt funding?
2 van 7
Nee. 16
Mogen mkb bedrijven financiering door een mkb financier waarvan de funder gebruik maakt van de fundinggarantie ook andere financiering hebben verkregen van andere financiers waarop mogelijk ook een garantie is verstrekt? Dat is mogelijk. Zie echter wel het antwoord op vraag 14 hiervoor.
17
Is het mogelijk om een garantie te krijgen op funding van buitenlandse investeerders? Voorstellen die aangeven dat de funding van buitenlandse investeerders afkomstig is vallen vanzelfsprekend niet alleen op die grond af. Voorstellen zullen uiteraard wel worden bezien op de vraag of er al funders zijn gevonden en wie dat zijn. Zeker is dat er alleen een garantieovereenkomst zal worden gesloten met funders waarvan verwacht moet worden dat zij bereid en in staat zijn voor de overheid als betrouwbare contractspartij te functioneren over een reeks van jaren.
18
Wie is er verantwoordelijk voor het vaststellen van de premie? Het voorstel bevat uiteraard een aan de hand van het businessplan plausibel voorstel over de hoogte van de premie voor de garantie. Die premie moet marktconform zijn en dat zal ook moeten blijken. Het voorstel zal daarvoor een onderbouwing moeten bevatten waarbij met cijfers ontleend aan het (beoogde) kredietrisico en de daarvoor te verkrijgen vergoeding in de vorm van rente blijkt in hoeverre er een marktconforme premie wordt voorgesteld. Het risico wordt gereflecteerd in de hoogte van de rente en van de daaruit te betalen premie voor de garantie. De premie moet marktconform zijn.
19
Is het toegestaan dat de financiering zich richt op een specifieke doelgroep zoals een sector of regio? Het voorstel zal zich richten op de additionele en substantiële verbreding en vergroting van het aanbod van financiering. Dit kan ook het geval zijn bij voorstellen die zich richten op specifieke groepen MKB-ondernemers, zoals MKB-ondernemers werkzaam in een bepaalde sector of regio.
20
Zijn er voorwaarden verbonden aan de omvang van de verstrekte financieringen? Nee, er worden geen voorwaarden gesteld aan de omvang van aan MKB-ondernemers verstrekte financieringen zolang maar zeker is dat de financieringen die mogelijk werden als gevolg van de funding waarvoor een garantie is overeengekomen uitsluitend verstrekt zijn aan MKB-ondernemers. Voor de vraag of een ondernemer een MKB-ondernemer is wordt de in Europese regelgeving gebruikelijke omschrijving gebruikt1 Zo zal de ontvanger van de financiering een mkb-onderneming moeten betreffen die onder meer aan de volgende voorwaarden voldoet: minder dan 250 personen (FTE’s)werkzaam ;) Een jaaromzet die € 50 miljoen of balanstotaal dat de € 43 miljoen niet overschrijdt.
21
Is het mogelijk om met Economische Zaken of de Rijksdienst van Ondernemend Nederland te spreken over de optimale invulling van het businessplan? Vragen kunnen worden ingediend per email. Voor zover mogelijk zullen deze worden beantwoord. Als er vragen zijn beantwoord met een algemene strekking worden ze met het gegeven antwoord geplaatste op de website van RVO.
1
http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/files/sme_definition/sme_user_guide_en.pdf 3 van 7
22
Is het noodzakelijk voor de financier van de mkb financieringen om een nieuwe rechtspersoon op te richten voor het initiatief? Nee. Wel dient de opzet van de mkb financier zo transparant te zijn dat het eenvoudig mogelijk is voor de funder en de Staat om te kunnen vaststellen of een garantie overeenkomst kan worden gesloten.
4 van 7
23
Hoe wordt een “substantiële impact” gedefinieerd? Het initiatief moet zorgen voor betere MKB financiering: een duidelijke vergroting of verbreding van het aanbod aan mkb financiering. Verwacht wordt dat dit in het voorstel plausibel wordt gemaakt. Uiteraard speelt daarbij de omvang van het bedrag waarvoor garantie inzet nodig is en het percentage een rol.
24
Hoe verloopt het beoordelingsproces van de ingestuurde voorstellen? Voorstellen die op 25 december binnen zijn worden bekeken. Zodra voorstellen binnen zijn, zullen zij voorgelegd worden aan de commissie van experts. Binnenkort zal het instellingsbesluit van deze commissie gepubliceerd worden in de Staatscourant en op de website van RvO geplaatst worden. De Commissie zal met grote voortvarendheid te werk gaan. Uiteraard wel op een zorgvuldige wijze. Veel zal afhangen van het aantal voorstellen dat de Commissie binnen krijgt en of voorstellen op fundamentele punten van elkaar afwijken. Indien een groot aantal voorstellen kort voor de sluitingsduur ingediend wordt kan de behandeling langere tijd duren. Wordt slechts een beperkt aantal voorstellen op korte termijn ingediend, dan kan de Minister van Economische Zaken zich hopelijk injanuari gaan buigen over de vraag over welk of welke voorstellen hij graag verder wil spreken met de inzenders. Van belang is dat er ook nog enige tijd gemoeid zal zijn met verificatie / validatie van de risico-gegevens en premie voorstellen. Deze zal geschieden door een externe adviseur. Alvorens een garantie-overeenkomst wordt afgesloten zal getoetst worden of deze geen staatssteun omvat.
25
Worden de ingediende voorstellen vertrouwelijk behandeld? Diegenen die betrokken zijn bij de beoordeling van de voorstellen en het afsluiten van garantieovereenkomsten zijn aan ambtelijke geheimhouding gebonden.
26
Kan ik een garantie krijgen op een uitbreiding van mijn huidige financieringswerkzaamheden? Dat is niet uitgesloten. De oproep beoogt voorstellen te krijgen waarbij sprake is van een additionele en substantiële vergroting en verbreding van het aanbod van financiering voor MKB-ondernemers. Of er in het voorstel sprake is van een al bestaande financieringswerkzaamheden zal daarbij worden betrokken.
27
Wanneer kan de garantie worden ingeroepen? De garantievoorwaarden worden overeengekomen tussen de Staat en de funder in een te sluiten garantie overeenkomst. Ieder voorstel zal naar verwachting aangeven in welke gevallen de funder een beroep zal kunnen doen op de garantie. Daarbij zal het voorstel logischerwijs aansluiten bij het businessplan en de markt voor MKB-financiering waarop het businessplan zich richt.
28
Wie betaalt de premie? Het is de funder die feitelijk betaalt op basis van de garantieovereenkomst.
5 van 7
29
Wanneer het volledige budget van €400 mln niet kan worden ingevuld door goede initiatieven, is de gehele garantie dan van de baan? Nee, ook wanneer de initiatieven waarmee een garantieovereenkomst wordt afgesloten niet optellen tot de volledige € 400 mln is het mogelijk dat er sprake is van goede initiatieven en dat er uiteindelijk sprake zal zijn van een garantieovereenkomst.
30
Kan ik een initiatief inzenden als ik nog niet over alle noodzakelijke vergunningen beschik? Ja. Wel is het zo dat een eventuele verplichting tot het verkrijgen van een vergunning en de fase waarin de verkrijging daarvan zich bevindt een rol kan spelen bij de vraag welk voorstel kansrijk is. Het snel van start kunnen gaan met de financiering van MKB-ondernemers is van belang.
31
Worden er beperkingen gesteld aan de manier van aflossen van de funding? Een voorstel zal ongetwijfeld aangeven hoe en in welk tempo de funding zal eindigen. Er zijn geen eisen vooraf geformuleerd. Het ligt uiteraard wel voor de hand dat zaken zoals een aflossingsschema in overeenstemming moet zijn met de looptijd van de door de financier te verstrekken MKB-financieringen.
32
Is er sprake van een first-loss garantie? Nee. Als er een beroep op de garantie wordt gedaan zal er sprake zijn van een afrekening waarbij altijd sprake is van een verdeling van de terugbetalingen die de mkb-financier die op basis van de garantie funding heeft ontvangen doet of nog zal doen. Dat geldt ook voor de inkomsten die naderhand nog worden ontvangen door de funder. Bij een garantie van bijvoorbeeld 60% komt dus 60% van die inkomsten ten goede aan de overheid.
33
Kan de garantie worden ingeroepen telkens als er een individuele financiering niet kan worden terugbetaald door een MKB-ondernemer? Nee. Het is niet de bedoeling dat er beroep op de garantie kan worden gedaan vanwege de funding van aparte financieringen. Daarmee kan hetgeen wordt beoogd aan verbreding en vergroting van het financieringsaanbod niet worden bereikt. Het is uiteindelijk de garantieovereenkomst die bepaalt wanneer er een beroep kan worden gedaan op de garantie. De omstandigheden waaronder dat kan zullen naar verwachting expliciet worden opgenomen in een voorstel. Het spreekt voor zich dat er daarbij ook sprake zal moeten zijn van een logische aansluiting bij het businessplan. Over de exacte formulering van de gevallen waaronder een beroep kan worden gedaan op de garantie zal voordat de garantieovereenkomst wordt gesloten volledige overeenstemming moeten bestaan.
34
Hoe weten we zeker dat de garantie kleeft? In de garantieovereenkomst zal vastgelegd worden onder welke omstandigheden een beroep op de garantie gedaan kan worden. Indien deze omstandigheden aan de orde zijn, zal de overheid tot uitkering van de garantie overgaan.
35
Staat de overheidsgarantie ook open voor aandeelhouders die persoonlijk, of via hun personal holding een lening verstrekken aan een vennootschap waarin zij een (al dan niet meerderheids-) belang hebben? In de tekst van de Oproep is beschreven dat er € 400 mln garantieruimte beschikbaar wordt gesteld voor het vergroten en verbreden van het financieringsaanbod voor het mkb. Hiermee wordt niet gedoeld op een ad hoc financiering van een individuele onderneming, maar op het structureel en professioneel beschikbaar maken van meer krediet voor het MKB.
6 van 7
36
In de praktijk komt het voor dat een fonds zowel (achtergestelde) leningen verstrekt als participaties neemt in doelondernemingen. De oproep is duidelijk niet gericht op financieringen in de vorm van aandelen. Zijn fondsen die deze vormen combineren uitgesloten, of zijn er situaties denkbaar dat de garantie alleen geldt voor dat deel van het fonds dat gereserveerd is voor leningen? Onder welke aanvullende voorwaarden zou dit kunnen? In deze situatie wordt de ontvangen funding deels gebruikt voor een transactie (participatie) die buiten de garantieverlening valt. Dit doet afbreuk aan de transparantie. Zoals in de Oproep kan worden gelezen, is een transparante organisatiestructuur gewenst.
37
Maakt een voorstel en kans wanneer er sprake is van een situatie waarin de funder gelijk is aan de financier? In een dergelijk voorstel kan niet worden voldaan aan de eis van het verpanden van de portefeuille ten behoeve van de funder; zoals te lezen in de Oproep, onderdeel 4. Belangrijke elementen van de overheidsgarantie, punt 3.
7 van 7
