Zeist, 4 november 2015
Jaarplan AVINED 2016 (Vastgesteld door het bestuur van AVINED op 18 november 2015)
AVINED De stichting AVINED is eind 2013 opgericht door LTO/NOP, NVP, NEPLUVI en ANEVEI. In 2015 is de COBK toegetreden tot het bestuur. AVINED beheert een aantal databases ter ondersteuning van OVONED en PLUIMNED. Tevens vormt AVINED het algemene aanspreekpunt voor de pluimveevleesen eiersector en houdt zich bezig met taken die zowel pluimveevlees als eieren betreffen. Doelstelling De doelstelling van OVONED, PLUIMNED en AVINED is een snelle en adequate dienstverlening aan de totale productiekolom van de pluimveesectoren om daarmee een duurzame concurrentiepositie te bevorderen. De ontwikkelingen in de Nederlandse maatschappij wijzen op een noodzaak tot het versterken van de concurrentiepositie van de sector. De concurrentie op kostleiderschap en prijs zal verder verschuiven. Er komt in de West-Europese markt steeds meer concurrentie gebaseerd op combinaties van producteigenschappen als dierenwelzijn, kwaliteit, toegevoegde waarde en prijs. Anderzijds heeft de sector te maken met exportmarkten waar men met prijskopers van doen heeft. AVINED wil de sector in deze context optimaal ondersteunen. De kernthema’s waaraan gewerkt wordt, worden in dit Jaarplan uitgewerkt. Het bijbehorende mission statement van AVINED, OVONED en PLUIMNED is: “Efficiënte dienstverlening om de huidige duurzame en robuuste marktpositie van de Nederlandse pluimveesector verder te versterken”
Jaarplan AVINED 2016 1
Inhoud Projecten / activiteiten ........................................................................................................... 3 1. Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) ..................................................................... 3 2. Voedselketeninformatie.................................................................................................. 3 3. Salmonella aanpak pluimvee ......................................................................................... 4 3.1. Ondersteuning nationale plannen ............................................................................ 4 3.2. Beheer Salmonella module KIPnet .......................................................................... 5 3.3. Afhandeling subsidieaanvragen Salmonella-vaccins (onderaannemer RVO.nl) ....... 6 4. Diergezondheid .............................................................................................................. 7 4.1. Beleidsmatige betrokkenheid................................................................................... 7 4.2. Aanvullende hygiëne eisen uitloop en tijdelijke en preventieve maatregelen in de pluimveesector ............................................................................................................... 7 4.3. Veterinair onderzoek ............................................................................................... 8 4.5. Innen DGF bijdragen ............................................................................................... 8 5. Onderzoek en innovatie ................................................................................................. 9 6. Antibiotica aanpak / ESBL.............................................................................................10 6.1. Beleidsmatige betrokkenheid..................................................................................10 6.2. Beheer database ....................................................................................................11 7. MKS ..............................................................................................................................11 8. IKB PSB (IKB regeling voor de pluimveeservicebedrijven) ............................................12 9. Toezicht (Salmonella, antibiotica en inning retributies) ..................................................12 9.1. Monitoring jaarlijkse controle-verplichting ...............................................................12 9.2. Toezicht op inning diverse retributies/verplichte bijdragen via AVV ........................13 10. Marktcijfers .................................................................................................................14 11. Inning retributies nationaal plan residuen eiersector ...................................................14 12. Communicatie .............................................................................................................14
Jaarplan AVINED 2016 2
Projecten / activiteiten 1. Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) Plan 2015 AVINED is per 1 januari 2015 beheerder geworden van KIP. Aan KIP worden steeds meer functionaliteiten toegevoegd om bedrijven zo veel mogelijk administratieve handelingen te kunnen laten verrichten via één loket. Daarmee wordt het gemak vergroot en de administratieve lasten waar mogelijk beperkt. KIP moet voldoen aan de informatiebeveiligingseisen van de overheid. KIP vormt de ‘backbone’ van de bedrijfsvoering van AVINED en bevat de belangrijkste basisgegevens van de bedrijven. Het is van groot belang de juistheid en volledigheid van de gegevens verder te verbeteren. Resultaten KIP is conform de informatiebeveiligingseisen van de overheid ingebed in AVINED. Er is nog een aantal verbeterpunten. Inmiddels maken steeds meer externe medewerkers gebruik van KIP. Zo’n 80 medewerkers van de NVWA, RVO en NCAE hebben toegang tot het systeem voor handhaving en subsidietoekenning. Het VKI-formulier is in KIP opgenomen en verder geoptimaliseerd. Broederijen kunnen in KIP hun opgave voor Eurostat doen. In KIP wordt de nieuwe hygiënescan ingevuld. Er worden voorbereidingen getroffen om de gegevens voor het vleeskuikenbesluit vast te kunnen leggen in KIP, zodat pluimveehouders dit niet dubbel bij RVO hoeven te doen. Plan 2016 Meerjarenverbeterplan KIP opstellen. Inwinning gegevens Vleeskuikenbesluit opnemen. Verder vergroten één portaal functies voor pluimveehouders. Ondersteuning aan pluimveehouders in de vorm van e-mail alerts en overzichten voor meer gebruiksgemak. Blijvend voldoen aan de informatiebeveiligingseisen van de overheid. Financiering: Via de retributies voor de aangewezen databank.
2. Voedselketeninformatie Plan 2015 AVINED biedt door middel van Excel bestanden en online in KIP het invullen van VKI formulieren aan. Het doel is de inwinning van I&R- en VKI-gegevens te combineren en de administratieve lasten waar mogelijk te beperken. Resultaten In KIP kan online een VKI-formulier worden aangemaakt. Dit is verder geoptimaliseerd. In de eerste fase kan de pluimveehouder dit VKI formulier per e-mail naar de slachterij sturen. In de volgende fase was het plan de VKI-informatie aan slachterijen te leveren. Hiervoor is echter nog geen interesse bij slachterijen, waardoor de voorziene verdere ontwikkeling van VKI stil is komen te liggen.
Jaarplan AVINED 2016 3
Plan 2016 Voor pluimveehouders is het VKI-formulier het meest logische formulier om ook de I&R-melding te doen. Hiervoor moet de werkvolgorde in KIP worden omgedraaid. Pluimveehouders willen hun VKIformulier dan ook in KIP opmaken om het gemak te vergroten en de kwaliteit van de gegevens te verbeteren. De meeste VKI gegevens liggen al vast in KIP en CRA en kunnen worden hergebruikt. Slachterijen sturen echter in toenemende mate aan op eigen inwinning en ontwikkelen eigen software. Als slachterijen of hun ICT-leveranciers VKI-gegevens (waaronder de I&R-afmelding) rechtstreeks gaan doorgeven aan de overheid, zal AVINED niet meer over alle gegevens beschikken en heeft geen zicht meer op de hele sector. Het diergezondheidsbeleid (GD is afhankelijk van gegevens uit KIP) en het antibioticabeleid (CRA is afhankelijk van gegevens uit KIP) kunnen dan niet meer zelfstandig worden uitgevoerd. Samen met NVP, NOP en NEPLUVI zal bekeken worden hoe het beste kan worden samengewerkt om in de bestaande situatie de beschikbare gegevens zo efficiënt mogelijk in te winnen en (her)gebruiken. Financiering: Via de retributies voor de aangewezen databank.
3. Salmonella aanpak pluimvee 3.1. Ondersteuning nationale plannen Plan 2015 De Salmonellaregelgeving pluimvee is per 1 januari 2015 de verantwoordelijkheid van EZ. NVWA is eerstverantwoordelijke voor de uitvoering. De pluimveesector wil betrokken blijven bij de Salmonella-aanpak en AVINED zal dit voor de sector realiseren. Een van de activiteiten daarbij is de betrokkenheid bij het opstellen van de jaarlijkse nationale plannen voor de diverse sectoren. Daarnaast zal er periodiek afstemming plaatsvinden met de NVWA en EZ over de voortgang. Ook informatievoorziening aan de sector hoort hierbij. Financiering Via de retributies voor de salmonella database. Resultaten Betrokkenheid gerealiseerd, heeft ook geleid tot bijsturing van en meer duidelijkheid over uitvoering beleid (NVWA) en inbreng in de Nationale Plannen Salmonella (voor EU) voor 2016. Ten algemene blijkt dat er minder flexibiliteit en maatwerk mogelijk is dan onder het oude PPEregime. Dat geldt zowel voor de regelgeving als de implementatie ervan en toezicht hierop. In enkele gevallen is het overigens wel gelukt om een bevredigende oplossing voor knelsituaties te vinden (bv. inlegvel uitslagen vleeskuikens). Blijvende betrokkenheid vanuit AVINED is dus gewenst. Daarbij is succes overigens niet gegarandeerd, aangezien AVINED slechts een adviesrol heeft. Informatievoorziening richting sector staat voor de tweede helft van 2015 op de planning. Dit betreft het opstellen van stroomschema’s etc. Evaluatie nieuwe EZ-regelgeving moet nog volgen. De Adviescommissie pluimveegezondheidszorg is binnen AVINED het adviesorgaan en overlegplatform voor salmonella aangelegenheden. Vermoedelijk is financiering van onze ondersteuning / advisering via retributies databank niet akkoord voor EZ. Bezien of het mogelijk is hier ook een adviesrol via RVO te creëren (zoals bij Salmonellasubsidies). Reeds eerder (Jaarplan 2015) is vastgesteld dat het voor AVINED niet aantrekkelijk is om een (coördinerende) rol te gaan vervullen bij de ruimingen van vermeerderingsdieren. Dit punt komt dan ook niet separaat terug in voorliggend Jaarplan. Wel zal bij de NVWA-divisie die over de
Jaarplan AVINED 2016 4
ruimingen gaat (NVIC) de vinger aan de pols worden gehouden, inclusief de financiële afhandeling via het DGF. Plan 2016 Handhaving huidige personele inzet (0,2 fte). Duidelijkheid scheppen over financiering (kan hier een formele adviesrol worden gecreëerd?). Voortzetten huidige betrokkenheid vanuit beleidsmedewerkers AVINED (vinger aan de pols houden) en inzet van Adviescommissie Pluimveegezondheidszorg uitbouwen. Adviesrol AVINED richting EZ / NVWA formaliseren (indien mogelijk) en verder uitwerken. Informatie-uitwisseling verbeteren: o Informatie van EZ richting AVINED; o Communicatie over ontwikkelingen (t.a.v. Salmonella) door AVINED naar sector. Op basis resultaten evaluatie EZ-regelgeving (eind 2015) voorstellen voor aanpassing formuleren. Financiering: feitelijk is de enige mogelijkheid om dit te doen via een bijdrage van RVO (adviesuren). RVO zal hierover benaderd worden. Anders zal dit moeten worden bekostigd uit eigen middelen van AVINED. 3.2. Beheer Salmonella module KIPnet Plan 2015 Kern van de Salmonella-aanpak is de verplichte monitoring op Salmonella in de diverse geledingen. De pluimveesector heeft daarvoor een centrale database KIPnet ingericht. In deze database worden alle uitslagen van salmonellaonderzoek geregistreerd. Hiermee kan continu gemonitord (en zo nodig opgetreden) worden of: Monsters tijdig en op de juiste wijze genomen en onderzocht zijn Door de ondernemer juiste acties zijn ondernomen bij positieve uitslagen. AVINED heeft deze database door EZ laten erkennen als aangewezen database. In dit kader spelen erkende laboratoria een belangrijke rol. Vanaf 1 januari 2015 worden laboratoria door EZ erkend. AVINED wil hier een voorbereidende en coördinerende rol in vervullen, zeker in relatie tot de gegevensverzameling (in KIPnet). Belangrijk hierbij is dat er de verplichting blijft bestaan dat alle uitslagen worden doorgegeven aan KIPnet. Financiering Via retributie. Resultaten Het inventariseren en uitvoeren van wensen NVWA m.b.t. inzagefunctionaliteit voor KIPnet heeft veel tijd gekost. Overheid heeft alleen inzage in resultaten van “wettelijke” monsters en de uitslagen van stalonderzoeken. De aanwijzing van de databank moet nog geformaliseerd worden door een overeenkomst tussen EZ en AVINED. Deze overeenkomst is nog niet getekend. Door de overheid (RVO) worden aan de aangewezen databanken beveiligingseisen gesteld. Deze moeten nog verder geïmplementeerd worden. Opleggen retributies recent gestart, inning verloopt redelijk voorspoedig. Analyse verbeterpunten KIPnet is gestart (onderzoek naar de kwaliteit en tijdigheid van de Salmonella-meldingen aan KIPnet). In november afstemmen met laboratoria, NVWA plant dit overleg. De overheid krijgt (via een webservice) periodiek een dump van de wettelijke monsteruitslagen. Afspraak is dat zij geen wijzigingen aan dat bestand uitvoeren. Concreet betekent dit dat KIPnet altijd leidend is.
Jaarplan AVINED 2016 5
De overheid beschouwt 2015 als overgangsjaar, maar moet dan in de komende maanden nog wel e.e.a. regelen / uitwerken (zou moet in oktober de regeling met concrete erkenningseisen voor laboratoria gepubliceerd worden). In het najaar gesprek met NVWA over hun ervaringen met AVINED als beheerder van ADB KIPnet en concretisering van de rol die AVINED hierin speelt. Het via KIPnet ‘automatisch’ opsporen van bedrijven die te laat zijn met een monsterneming werkt (nog) niet. Dit volgt na de algemene verbeterslag KIPnet. Verificatieonderzoeken (leg- en (groot)ouderdieren) worden uitgevoerd door NVWA (monsterneming en analyse). Het NVWA-lab is van mening dat zij deze gegevens niet in KIPnet mogen invoeren vanwege de privacy.
Plan 2016 Verstevigen (waar nodig) van de scheiding van ‘wettelijke’ Salmonella-uitslagen (t.b.v. NVWA) en overige informatie in KIPnet. Doorvoeren kwaliteitsverbetering KIPnet (afstemming met o.a. laboratoria). Automatisch opsporen overtreders. Afstemmen met NVWA welke acties AVINED mag / kan ondernemen in het geval er afwijkingen worden geconstateerd. Afstemmen met NVWA welke acties zij ondernemen na een melding door AVINED (overigens is het onduidelijk in hoeverre de NVWA inzage wil geven in hun acties / inspanningen). Vermoedelijk is ondersteuning aan de overheid t.a.v. technische laboratoriumzaken nodig. Inzet handhaven op 0,3 fte. Indien verificatiegegevens NVWA omwille privacy-discussie niet in KIPnet komen overwegen om dit via toestemming van pluimveehouders alsnog te regelen. Ten algemene beter beschrijven (en toestemming vragen) waar informatie uit KIPnet voor gebruikt mag worden. Financiering: retributie Salmonella databank KIPnet. 3.3. Afhandeling subsidieaanvragen Salmonella-vaccins (onderaannemer RVO.nl) Plan 2015 Met de kennis over en de intensieve contacten met de sector kan AVINED een belangrijke dienstverlenende rol vervullen bij de informatievoorziening en de afhandeling van de subsidieaanvragen voor Salmonella vaccins. Voor 2015 is afgesproken dat RVO hiervoor AVINED inhuurt als (bezoldigd) adviseur. Financiering Via adviesuren RVO (max. 200) Resultaten Adviesrol blijkt nodig om regeling en uitvoering bij te sturen. Regeling pas in oktober niet in werking wegens lang uitblijven goedkeuring Brussel. Tot nu toe 84 uur gebruikt. Plan 2016 Voorstel doen aan EZ/RVO om adviesrol ook in 2016 voort te zetten, liefst met uitbreiding naar advies salmonella-regelgeving (zie 3.1) Financiering: adviesuren RVO (max. 200)
Jaarplan AVINED 2016 6
4. Diergezondheid 4.1. Beleidsmatige betrokkenheid Plan 2015 De pluimveesector hecht er zeer aan om ook na opheffing van het PPE nauw betrokken te blijven bij het inrichten en uitvoeren van het diergezondheidsbeleid. Een belangrijke rol in deze wordt toegekend aan de Adviescommissie Pluimveegezondheidszorg. AVINED heeft per 1 januari 2015 het secretariaat van deze adviescommissie overgenomen van het PPE. Onderdeel van de werkzaamheden zal ook zijn het coördineren van het veterinair onderzoek. Financiering Personele kosten worden conform de afspraak met EZ uit het DGF gefinancierd. Resultaten EZ maakt per 2015 als adviseur deel uit van de Adviescommissie Pluimveegezondheidszorg Aanpassingsvoorstellen regelgeving monitoring NCD, AI en Mg/Ms zijn afgerond en naar EZ gezonden ter wijziging per 1-1-2016 Bevestiging ontvangen dat voor de financiering van ondersteuning en advisering door AVINED in het kader van preventie dierziekten, onderzoek en innovatie een oplossing wordt gezocht via het DGF. Uitwerking moet nog volgen in tweede helft van het jaar. AVINED wordt voor diergezondheidsdossiers door o.a. EZ en GD steeds meer gezien als opvolger van het PPE als vertegenwoordiger en gesprekspartner namens de sector. AVINED verzorgt voor de sector actuele berichtgeving bij uitbraken van besmettelijke ziekten als HP- en LPAI. Plan 2016 Voortzetting en doorontwikkelen ingezette koers Actualiseren en harmoniseren van hygiëne protocollen die bij ontheffingen gelden. 4.2. Aanvullende hygiëne eisen uitloop en tijdelijke en preventieve maatregelen in de pluimveesector Plan 2015 De aanvullende hygiëne eisen uitloop waren opgenomen in een wettelijke regeling onder het PPE. EZ had in eerste instantie meegedeeld deze eisen niet in EZ-regelgeving te zullen opnemen. Gezien het belang om in voorkomende gevallen bij calamiteiten - die niet direct de volksgezondheid raken of bestrijdingsplichtig zijn- maar de sector toch veel schade kunnen berokkenen, snel actie te kunnen ondernemen is door AVINED voorgesteld om vanaf 2015 deze eisen via een AVV verplicht aan alle legbedrijven te blijven opleggen. Dit is echter afgewezen door EZ aangezien EZ hier zelf een wettelijke basis voor heeft. Echter EZ heeft recent aangegeven nu toch serieus te willen kijken of de eisen niet alsnog in EZ regelgeving opgenomen kunnen worden. Als gevolg van de laatste AI uitbraak heeft EZ in het kader van de nieuwe DGF-onderhandelingen recent aangegeven nadere afspraken te willen maken over maatregelen die de hygiënestatus vergroten en het toepassen van meer preventiemogelijkheden. Resultaten In het nieuwe DGF convenant (2015-2019) is op aandringen van de sector een passage opgenomen dat “binnen 6 maanden na ondertekening van dit convenant een plan van aanpak op over preventie van hoogpathogene en laagpathogene Aviaire Influenza, gericht op het verminderen van de introductiekans.” Hygiënescan is ontwikkeld en verplicht gesteld (via BedrijfsGezondheidsPlan) voor alle bedrijven. De bewustwording binnen de sector behoeft blijvend aandacht. Jaarplan AVINED 2016 7
Controle voor IKB bedrijven is vanaf 1-8-2015 geregeld. Vanwege de HPAI uitbraak in november 2014 zijn per december 2014 tijdelijk extra hygiëne maatregelen in IKB van kracht geworden.
Plan 2016 Gezien de toenemende risico’s op hoog- en laagpathogene AI inzetten op meer flexibiliteit in de regelgeving voor het kunnen ophokken van uitloopkippen tijdens risico perioden en/of in risicogebieden. Europees is de inzet gericht op het organiseren van draagvlak voor het oprekken van de maximale periode van 12 aaneengesloten weken in de EU regelgeving. Implementeren plan introductie en kans op versleping van AI te voorkomen (zoals in het DGF convenant is benoemd) Hygiënescan en hygiëne eisen in IKB harmoniseren Bewustwordingstraject hygiënescan uitbouwen met handhaving en benchmarkrapporten. 4.3. Veterinair onderzoek Plan 2015 AVINED is van mening dat het veterinair onderzoek in de komende jaren van groot belang blijft. Daartoe is het essentieel dat de financiering na de opheffing van het PPE gegarandeerd blijft. Het budget voor veterinair onderzoek in 2015 was gesteld op € 1.000.000. Financiering Dient via AVV geregeld te worden. Resultaten Veterinair meerjaren onderzoeksplan is door GD opgesteld en door AVINED bestuur vastgesteld. Uitvoering bleek helaas niet mogelijk vanwege achterwege blijven AVV-erkenning, ondanks vele overleggen en andere acties. Plan 2016 Budget € 1.000.000 via AVV. 4.5. Innen DGF bijdragen Plan 2015 AVINED heeft in 2014 de DGF-reserve bij het PPE opgevraagd en was voornemens deze te beheren voor een eventuele toekomstige bijdrage aan het DGF bij een uitbraak. Deze reserve is echter eind 2014 door EZ opgevraagd voor de financiering van de bestrijdingsaanpak van de HPAI uitbraken in dat jaar. Voorts heeft AVINED aangeboden om op een efficiënte wijze de toekomstige inningen uit te voeren (bijvoorbeeld samen met de inning van de bijdrage voor I&R). EZ heeft toegezegd dat de inning slechts via AVINED kan verlopen mits dit efficiënter kan gebeuren dan via RVO en voldaan wordt aan de wettelijke randvoorwaarden. Belangrijk punt daarbij is dat de DGF-gelden niet door AVINED beheerd kunnen worden, maar overgemaakt moeten worden op de DGF-rekening van de overheid. Hierover zou dan overleg met EZ/RVO moeten plaatsvinden. EZ heeft aangegeven dat de inning voor DGF op zijn vroegst vanaf 2016 plaats kan vinden.
Jaarplan AVINED 2016 8
Financiering Is voor 2015 via regelgeving EZ (GWWD) geregeld. Voor de jaren na 2015 moeten nadere afspraken gemaakt worden met EZ. Resultaten EZ heeft ervoor gekozen om de inning via RVO te laten verlopen. Aangezien EZ de GWWD gaat wijzigen, start AVINED in 2015 een werkgroep die voorstellen aan EZ aanlevert gericht op differentiatie in DGF tarieven en gewenste flexibiliteit in de nieuwe wet. Plan 2016 AVINED heeft niet langer de wens om een administratieve rol te spelen bij de inning van DGF heffing. EZ wil alleen derden een rol geven als administratiekantoor. In dat geval is er geen voordeel voor AVINED. Discussie over wetswijziging GWWD zal eind 2015 afgerond worden. Bijbehorende AMvB zal begin 2016 afgerond worden, waarvoor AVINED input zal leveren.
5. Onderzoek en innovatie Twee paden Plan 2015 Voor veterinair onderzoek wordt u verwezen naar het onderdeel diergezondheid. Daarnaast wil de primaire pluimveesector ook zoötechnisch praktijkonderzoek blijven uitvoeren. Dit onder de voorwaarde dat de financiering ervan ook afgedwongen kan worden. Bijvoorbeeld op het gebied van dierenwelzijn (verantwoord achterwege laten van ingrepen). Daar waar mogelijk zal onderzoek worden ingepast binnen het Topsectorenbeleid van de overheid. Doel is om € 600.000 bijeen te brengen voor zoötechnisch praktijkonderzoek in 2015. Daarnaast inzet AVINED-secretariaat voor coördinatie van het onderzoek en afstemming met de sector (via een nog in te richten adviescommissie). Financiering Dient via AVV geregeld te worden. Resultaten Op basis van nog toegekende gelden door PPE in 2014 is alleen onderzoek naar het overbodig maken van ingrepen voortgegaan. Ten behoeve van de call voor onderzoeksvoorstellen in 2016 voor cofinanciering vanuit Topsectoren zijn projectplannen opgesteld. OVONED en PLUIMNED hebben erkenning ontvangen als brancheorganisatie welke AVV aanvraag kunnen indienen. Meermalen is met EZ overleg gevoerd over een AVV aanvraag, maar desondanks is er nog geen erkenning ontvangen. Verwacht wordt dat deze op zijn vroegst begin 2016 afgegeven zal worden. Plan 2016 Indien de AVV aanvraag goedgekeurd is, zal AVINED op verzoek van OVONED en PLUIMNED de administratie voor AVV verzorgen (inning en verantwoording). Budget: o Praktijkonderzoek € 1.000.000 o Sectorcommunicatie: € 600.000 voor zowel de leg- als vleeskuikensector o Projectcoördinatie AVINED: € 75.000
Jaarplan AVINED 2016 9
6. Antibiotica aanpak / ESBL 6.1. Beleidsmatige betrokkenheid Plan 2015 AVINED coördineert de antibiotica aanpak in de pluimveesector, zorgt voor een correcte uitvoering van de antibiotica aanpak en onderneemt nieuwe initiatieven. AVINED zorgt voor een goede afstemming van de antibiotica aanpak met de pluimveesectoren, inclusief dierenartsen en diervoederleveranciers, onderhoudt contacten met derden (overheden, SDa, andere veehouderijsectoren, IKB-regelingen, etc.) en zorgt voor de communicatie. Resultaten Overleg met EZ over overname regelgeving e.d. heeft veel tijd gekost. In grote lijnen naar wens. De aanpak veelgebruik bij vleeskuikens is niet overgenomen in regelgeving. Dit gaat nu via IKB Kip. Coördinatie van de beleidsmatige aanpak, analyses van het gebruik en communicatie over de aanpak is in 2015 doorgegaan. Start gemaakt met analyse van de situatie en de knelpunten rond het antibioticumbeleid in de vleeskuikensector. Start gemaakt met vervolg aanpak antibiotica pluimveesector. Via IKB is de aanpak voor bedrijven in de rode categorie aangescherpt. Met name ook voor bedrijven die structureel in het rood zitten. • Aanvullende aanpak voor opfokbedrijven vleessector is besproken en akkoord bevonden. Betrokkenheid opfoksector is vergroot. Aanvullende aanpak voor kalkoenbedrijven is besproken en akkoord bevonden • Zoeken naar beloningsbeleid is gestart in 2015. Hoe kun je bedrijven die het goed doen stimuleren? Dit zal in 2016 worden voortgezet en mogelijk worden uitgewerkt. • Overeenstemming met EZ en andere sectoren over aanbevelingen SDa n.a.v. antibioticumgebruik veehouderijsectoren 2014. • Benchmark diervoederleveranciers niet voortgezet wegens ontbreken van data (omdat gebruik VKI via KIP tot op heden niet van de grond komt). • Via verklaringen naar pers, nieuwsberichten, berichten in vakbladen en e-mails zijn sector, overheden, pers en anderen geïnformeerd over het antibioticumbeleid. Plan 2016 Formulering vervolgbeleid vleeskuikens afronden en implementeren vervolgaanpak. Beoordelen of de in 2015 ingezette aanpak opfokbedrijven werkt en al dan niet aanscherpen. Beoordelen of de in 2015 ingezette aanscherping van de aanpak op kalkoenbedrijven werkt en al dan niet aanpassen. De antibiotica aanpak is bedoeld om de resistentieproblemen te verminderen. AVINED volgt ook de ontwikkelingen op het gebied van antimicrobiële resistentie (ESBLs), onderhoudt contacten met de deskundigen en neemt, waar nodig initiatieven (werkgroep ESBLs). Resultaten In 2015 zijn met name de ontwikkelingen in onderzoek gevolgd. Plan 2016 Verwacht wordt dat in 2016 op basis van monitoring meer aandacht voor ESBL problematiek gaat komen. De voormalige ESBL werkgroep van het PPE wordt in 2016 nieuw leven ingeblazen. Financiering: Via retributies.
Jaarplan AVINED 2016 10
6.2. Beheer database Plan 2015 AVINED is de beheerder van de database IKB CRA. AVINED stuurt daarbij de GD aan als uitvoerder en voert zelf ook taken uit. Het gaat om de activiteiten rond de registratie van antibiotica en de automatisering daarvan, het rapporteren van antibioticagebruik naar individuele bedrijven, naar de sector en naar overheid en maatschappij. Ook bepaalt AVINED welke analyses nodig zijn voor een verdere uitvoering of ontwikkeling van de antibiotica-aanpak.1 Resultaten Uitvoering beheer in 2015 was naar verwachting. Opstellen en verzenden benchmarkrapporten, uitwerking analysevragen, onderhoud database, toegang NVWA tot database, e.d. Veel tijd gestoken in overleg en analyses rond rekenmethodiek. Overeenstemming met SDa is bereikt over de nieuwe rekenmethode. Veel tijd besteed aan overleg met EZ rond uitvoering en aanwijzing van de database CRA. Verdere efficiency is bereikt door handmatig werk rond database (met name analyses en rapportages) verder te automatiseren. De kalkoensector werkte tot augustus 2015 met een handmatig systeem van Excel documenten. Vanaf augustus 2015 draait deze sector mee in de database CRA. KPMG heeft een onderzoek gedaan naar de borging van het systeem en heeft aanbevelingen geformuleerd. Plan 2016 • Voorzetten beheer database, verzending benchmarkrapporten en maken van analyses over de antibiotica data. • Overgang naar andere rekenmethodiek in database afronden. • Pluimveehouders digitaal toegang bieden tot de antibioticagegevens. • Verder verbeteren efficiency database. • Waar nodig aanbevelingen KPMG over borging database doorvoeren. • RVO-eisen rond databases verder implementeren. • Controleren en monitoren of registratie in kalkoensector goed loopt. Financiering Via retributies.
7. MKS Plan 2015 In de loop van de eerste helft van 2015 heeft het ministerie van EZ gemeld dat de pluimveesector een systeem van zelfcontrole moet uitwerken voor primaire bedrijven. Op verzoek van het bestuur van AVINED is dit ook opgepakt. Deze zelfcontrolesystematiek wordt gekoppeld aan monitoring van correct gebruik en correcte registratie van antibiotica. Het systeem van zelfcontrole wordt in 2015 ontwikkeld en beoogd is de zelfcontrole te starten in januari 2016, afhankelijk van de inzet van de overheid ten aanzien van free riders. Financiering: gepoogd wordt dit via AVV te financieren.
1
Met de overheid is nog overleg over een brede formulering van de taken (zodat deze taken ook onder het tarief kunnen vallen). Jaarplan AVINED 2016 11
Resultaten Concept aanpak besproken in sector en met EZ. Formuleren aanpak afronden eind 2015. Plan 2016 Implementatie aanpak zelfcontrole (MKS).
8. IKB PSB (IKB regeling voor de pluimveeservicebedrijven) Plan 2015 Ontwikkeling Regeling IKB PSB Bij zowel de pluimveeservicebedrijven als de pluimveehouders en slachterijen bestaat de wens om de Regeling IKB PSB meer te richten op praktische zaken en nog sterker in te zetten op dierenwelzijn en hygiëne. Schemabeheer IKB PSB Per 1 december 2014 is het schemabeheer van IKB PSB over gegaan van het PPE naar de Stichting AVINED. Het schemabeheer betreft de “standaard” werkzaamheden zoals: secretariaat Adviescommissie IKB PSB, contacten/aansturing CI’s, vragen van IKB-bedrijven etc. In 2015 wordt gewerkt aan de inhoudelijke herziening en het aanpassen van de deelnemersovereenkomsten. Financiering De kosten zullen gefinancierd worden door de deelnemers aan IKB PSB, de pluimveeservicebedrijven. In 2015 zal het voor het eerst zijn dat IKB PSB bedrijven een deelnemersbijdrage gaan betalen. Resultaten Initiatief is genomen om een werkgroep vangen en laden in te richten met als doel het terugdringen van vang- en laadschade bij pluimvee. Aanzet is gemaakt om een cursus op te zetten voor welzijn en hygiëne voor medewerkers PSB bedrijven. Plan 2016 Actualiseren en inhoudelijke herziening van de regeling, inclusief de Duitstalige versie Inzet op maximale afstemming tussen IKB PSB en IKB Kip/Ei.
9. Toezicht (Salmonella, antibiotica en inning retributies) 9.1. Monitoring jaarlijkse controle-verplichting Plan 2015 In regelgeving van het PPE (o.m. bij Salmonella en antibiotica) was de verplichting opgenomen dat pluimveebedrijven zich jaarlijks op eigen kosten moeten laten controleren op naleving van de betreffende regelgeving. In het bestuurlijk overleg met EZ is gebleken dat de Rijksoverheid deze verplichting uit beleidsmatige overwegingen niet wenst over te nemen. Het toezicht zal door de NVWA worden gedaan. Dit toezicht is niet retribueerbaar. Met de NVWA is de afspraak gemaakt dat zij (in ieder geval in 2015) op basis van risico gebaseerd toezicht eens per jaar alle niet-IKB pluimveebedrijven in Nederland controleren. AVINED streeft naar een aanpak waarbij de jaarlijkse controle van pluimveebedrijven wordt geregeld naar analogie aan de APK-systematiek bij auto’s. Dit om te voorkomen dat het huidige hoge nalevingsniveau van de regelgeving daalt, en daarmee bijvoorbeeld de exportpositie van Nederland in gevaar komt (bijv. via Salmonellabesmettingen die
Jaarplan AVINED 2016 12
pas na export worden ontdekt). De kosten voor die controles komen dan voor rekening van het bedrijf (net als ten tijde van het PPE). Via de KIPnet database kan naleving van deze verplichting gemonitord worden. Overtreders worden doorgegeven aan de NVWA. Financiering De inzet van de NVWA komt ten laste van de Rijksbegroting. Resultaten NVWA heeft voor de zomer geen controles op dit gebied uitgevoerd. Inzet afspraak 2015 te continueren in 2016 APK nog niets aan gedaan binnen EZ. Hierover loopt ook afstemming met Kamerleden. Overheid wenst eerst evaluatie van de huidige aanpak voor men wil spreken over toekomstige aanpak. Op dit moment is er weinig te evalueren (weinig controles door NVWA). Randvoorwaarde overheid is dat beide IKB-schema’s geaccepteerd worden door NVWA. Dat proces verloopt erg moeizaam en vraag is wel of de voordelen wel opwegen tegen de extra inspanningen die ervoor gedaan moeten worden (zie ook onder IKB Ei en IKB kip). De vraag is of deze randvoorwaarde ook geldt t.a.v. de APK-systematiek. In dat geval zal immers ieder bedrijf een ‘wettelijke’ controle ondergaan. IKB loopt daar parallel aan (bij de IKB-deelnemers). Dit zou dan gelijk zijn aan de PPE-systematiek van destijds. Plan 2016 Inzet om na 2016 met APK-systematiek te werken. Met overheid spreken over wisselwerking tussen privaat en publiek (geldt voor meerdere dossiers): o.a. informatiedoorgifte overtredingen aan NVWA en daaropvolgende actie NVWA Financiering: nog te regelen (afhankelijk van benodigde inzet en activiteiten). 9.2. Toezicht op inning diverse retributies/verplichte bijdragen via AVV Plan 2015 De financiering van verschillende activiteiten van AVINED, OVONED en PLUIMNED zal vanaf 1 januari 2015 verlopen via verplichte bijdragen van bedrijven in de sector. Dat betreft zowel retributies voor de aangewezen databases (KIP, IKB-CRA, KIPnet) als de toekomstige bijdragen via een AVV (onderzoek & innovatie). Het moet gaan om een effectieve en efficiënte inning, inclusief aanpak wanbetalers. Financiering Dient via de betreffende retributies en AVVs geregeld te worden. Resultaten Er zijn nog geen AVVs, dus daarvoor is er ook nog geen facturering. Facturering retributie 3 databases is gestart. Betalingsmoraal lijkt goed, herinneringen worden binnenkort verstuurd. Aantal conclusies: o Meer aandacht nodig voor communicatie richting bedrijven, speciaal over de diverse soorten facturen die men nu krijgt. Vroeger één factuur van PPE, nu vaak minstens drie facturen (voor IKB via de CI, voor retributies van AVINED en voor DGF van RVO). En als er AVV’s komen voor onderzoek komt dat er nog bij. o Specifieke aandacht voor bedrijven die verder geen diensten van ons afnemen, bv. alleen registratie in KIP o Wat te doen met hele kleine bedrijven? o De facturatie heeft ook geleid tot een opschoning van de databanken (afmelding van bedrijven die reeds langere tijd gestopt zijn).
Jaarplan AVINED 2016 13
Plan 2016 Meer uitleg communicatie over: o De diverse facturen die men ontvangt o Wat wij doen voor de retributies. Besluit over tariefstructuur 2016. Facturatie begin 2016 uitvoeren. Vergt goedkeuring tarieven per eind 2015. Financiering: retributies.
10. Marktcijfers Plan 2016 Verzamelen en publiceren van statistische basisinformatie en kengetallen over de pluimveesector op basis van wensen van de sector. De gepresenteerde data zal betrouwbaar en consistent zijn. De gegevens geven de ontwikkelingen en concurrentiekracht van de sector weer. De informatie is gebaseerd op hetgeen reeds in de beschikbare databanken aanwezig is, aangevuld met hetgeen door anderen, zoals het LEI wordt verzameld.
11. Inning retributies nationaal plan residuen eiersector Plan 2016 Met de NVWA en VWS vindt nog steeds overleg plaats om met ingang van 2016 de inning te doen voor de kosten van het nationaal plan residuen eiersector. Daarmee kan voorzien worden in een efficiënte inning, die tegelijk kan plaatsvinden met de inning van de retributies voor de databanken. Tevens kan daarmee voorzien in de gewenste verdeling van de kosten over de betrokken schakels. Voorwaarde is wel dat AVINED beschikt over aanvoergegevens bij de pakstations en eiproductenfabrikanten. De afspraken hieromtrent moeten in de tweede helft van 2015 definitief worden.
12. Communicatie Niet als specifiek punt in het Jaarplan 2015 benoemd. T.a.v. de toekomst de volgende punten: Website: o Aandacht voor uniformiteit lay-out en inhoud o Mogelijkheden nagaan om belangrijke / handige informatie (bijvoorbeeld overzichten t.a.v. Salmonellamonsternemingen) op tegen kostprijs aan te bieden. Portal (inlogfunctie voor bedrijven waarmee ze in één keer meerdere zaken kunnen benaderen): o Hier is behoefte aan (intern en extern) o Het uitwerken vergt nog wel afstemming / onderzoek o Dit biedt vervolgens ook de mogelijkheid om achter een inlog bepaalde informatie extern aan te bieden.
Jaarplan AVINED 2016 14