Handleiding voor ♣ ♦ WiDoP ♥ ♠ WiDoP is het eerste digitale lesmateriaal ontstaan uit overhead presentaties en sinds 2005 in gebruik. Kernpunt bij de ontwikkeling is het leereffect voor de cursisten en gebruiksgemak voor de docent WiDoP maakt gebruik van de veel grotere technische mogelijkheden van digitalisering voor een nieuwe beproefde aanpak WiDoP verwijst naar het oeuvre van Berry Westra (uitgever AlphaBridge, dus niet Bridge in een Flits) De Handleiding bestaat uit 4 delen: Deel 1: de weg vinden in de bestanden van WiDoP Deel 2: digitaal de didactiek verbeteren Deel 3: met de software van WiDoP zelf lesmateriaal maken of WiDoP aanpassen Deel 4: overige onderwerpen zoals leertraject, programma van WiDoP enz. Elk “Deel” is onderverdeeld in hoofdstukken.
Contact met WiDoP via
[email protected] Ondersteuning van WiDoP is niet meer mogelijk. Met vriendelijke groet, Nancy de Boer augustus 2012 P.S. WiDoP is actueel, maar de Powerpoint-documenten zijn gedateerd.
Inhoud
Deel 1: De weg vinden in WiDoP ........................................................................................ 3 Hoofdstuk 1: Inleiding ........................................................................................................ 3 Hoofdstuk 2 informatie bestanden in WiDoP ...................................................................... 5 Hoofdstuk 3 Overeenkomst en verschil Bron en Cursus bestand ....................................... 6 Hoofdstuk 4: Inzicht in de software van WiDoP op Maat: ................................................... 8 Hoofdstuk 5:Bied Sessies, speelfiguren,roosters,geheugensteun ...................................... 9 Deel 2; Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren ...............................................10 Hoofdstuk 1 de toegevoegde waarde van digitalisering ....................................................10 Hoofdstuk 2 Achtergrondkleur functioneel gebruiken ........................................................12 Hoofdstuk 3 Meer doen met het WiDoP LD zitsel diagram ................................................15 Hoofdstuk 4 ergonomie criterium bij ontwikkeling WiDoP ..................................................16 Hoofdstuk 5 Speelfiguren leren herkennen en toepassen .................................................20 Hoofdstuk 6 spelbriefjes optimaal leereffect oefenspellen .................................................22 Hoofdstuk 7 huiswerk opgaven en behandeling ................................................................26 Hoofdstuk 8 biedsessies opgaven en behandeling ...........................................................27 Hoofdstuk 9 herhalen van de behandelde stof ..................................................................31 Deel 3; Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik ..................................................33 Hoofdstuk 1 Inleiding ........................................................................................................33 Hoofdstuk 2 zitsels en diagrammen ontwerpen .................................................................35 Hoofdstuk 3 Kennismaken met WiDoP Grafisch 0408 .....................................................38 Hoofdstuk 4 Ontwerpen met Grid 04 en 08 ......................................................................40 Hoofdstuk 5: spelbriefjes en huiswerk..............................................................................45 Hoofdstuk 6 Bied Sessies maken ....................................................................................47 Hoofdstuk 8 Sjablonen WiDoP gebruiken ........................................................................55 Hoofdstuk 9 Fouten vermijden .........................................................................................57 Deel 4 Diversen...................................................................................................................58 Hoofdstuk 1 Leertraject Beginners ....................................................................................58 Hoofdstuk 2 Leertraject vervolg ........................................................................................59 Hoofdstuk 3 Gebruiksrecht, auteursrecht, licenties ...........................................................61 Hoofdstuk 4 Dia presentaties ............................................................................................62
Deel 1: De weg vinden in WiDoP Hoofdstuk 1: Inleiding De volledige uitvoering van WiDoP op Maat Bevat ongeveer 2500 bestanden in 450 mappen. WiDoP is in de praktijk ontwikkeld en getoetst aan het leerrendement bij het geven van bridgelessen en gebruik door docenten WiDoP verwijst naar de leerboeken van Berry Westra. De uitgebreide mogelijkheden van digitaal lesmateriaal zijn gebruikt voor een nieuwe aanpak in de lessen. Bijvoorbeeld om een speelplan te maken of bieden te leren. Start gebruik bij les geven: 2005 U heeft uw versie ontvangen U begint met de inhoud van de Cd te kopiëren in een map <WiDoP> die U gemaakt heeft in de hoofdmap <Mijn documenten> op uw computer. Voor snelle toegang kunt U een snelkoppeling van de Map WiDoP op het bureaublad maken. Met 1 muisklik kunt U de WiDoP bestanden openen. De 1. 2. 3.
lesboeken die gebruikt zijn in de verschillende versies van WiDoP WiDoP Beginners en Oefenclub: Startersbridge, Beginners 1 en 2, WiDoP Vervolg: Wedstrijdbridge, Leer Bridge 3 en 4, Basis Afspeeltechniek WiDoP Beginners + Vervolg: alle bestanden van bundel 1 en 2
WiDoP op Maat WiDoP op Maat: bevat extra alle Office bestanden waarmee de niet veranderbare bestanden van WiDoP gemaakt zijn en de sjablonen waarmee U uw eigen lessen kunt maken.
U opent de map WiDoP 2010 U ziet 2 mappen: Y Bron 2010. Deze map bevat alle MS office bestanden die U kunt aanpassen. Deze bestanden gebruikt U dus niet voor uw lessen! Ze kunnen door een verkeerde handeling beschadigen. Cursus WiDoP 2010. Bevat alle bestanden die U in uw lessen gebruikt. De cursus bestanden ontstaan als U bronbestanden opslaat als Pdf bestanden. MS Office 7 heeft een voorziening waarmee U bijvoorbeeld een Word of PowerPoint bestand uit de bron kunt opslaan als Pdf bestand. Voorbeeld: we openen het bestand Beginners 2 Hoofdstuk 1 Thema 3. In de bron map is de bestandsnaam Y B201 Thema 3 In de cursus map is de bestandsnaam van het Pdf bestand ook B201 Thema 3 De Y wordt altijd toegepast als 1e letter in de bestandsnaam van elk bronbestand. Alle overige bestanden zonder Y zijn geen bronbestanden.
Handleiding WiDoP, deel 1: De weg vinden in WiDoP
Voordelen Pdf bestanden: Kunt U behalve op Windows computers ook gebruiken op computers met een ander besturingssysteem zoals bijvoorbeeld Mac OS of Linux Pdf bestanden verlangen speciale bewerkingen om ze te kunnen veranderen. Per ongeluk wijzigen zal niet voorkomen. De indeling van de bron en cursus bestanden van de versie WiDoP op Maat Beginners en Vervolg U opent de map: Y Bron 2010, U ziet
Cursus WiDoP 2010, U ziet
Y 1 WiDoP Info Y 2 LBS Starters (= Bieden) Y 3 B1 (= Beginners 1) Y 4 B2 (= Beginners 2) Y 5 Oef (= Oefenclub) Y 6 BU1(= Basis Uitgediept1) Y 7 BU2(= Basis Uitgediept2) Y 8 LB3 (= Leer Bridge 3) Y 9 LB4 (= Leer Bridge 4) Y10 BS (= Bied Sessies) Y11 Speelfiguren Y12 Roosters Y13 Geheugensteun Y14 Bron info
1 WiDoP Informatie 2010 2 LBS Starters (= Bieden) 3 B1 (=Beginners 1) 4 B2 (= Beginners 2) 5 Oef (= Oefenclub) 6 BU1(= Basis Uitgediept1) 7 BU2(= Basis Uitgediept2) 8 LB3 (=Leer Bridge 3) 9 LB4 (= Leer Bridge 4) 10 BS (= Bied Sessies) 11 Speelfiguren 12 Roosters 13 Geheugensteun
Versie nummer: mappen tonen het versienummer 2010 Informatie bestanden Door 2500 bestanden bladeren om informatie te vinden is omslachtig. Daarom is gekozen voor verschillende oplossingen om via de kortste weg de informatie bestanden te kunnen raadplegen. U heeft alleen WiDoP Beginners op Maat ontvangen Y Bron 2010 de bestanden: 1 t/m 5 en 10 t/m 14 en uit Cursus WiDoP 2010 de bestanden 1 t/m 5 en 10 t/m 13
Handleiding WiDoP, deel 1: De weg vinden in WiDoP
Hoofdstuk 2 informatie bestanden in WiDoP Handleiding WiDoP op Maat Deze vindt U in de map Y Bron info linker tabel pagina 4 samen met de sjablonen die U voor WiDoP op Maat nodig heeft. (Pdf bestand) De overige bestanden in WiDoP info 1. Hulpmiddelen voor de lessen: hier vindt U o.a. de speelplanformulieren die de cursist gebruikt. 2. Zitsels codering: de zitsels hebben een speciale codering rechts naast het tafelblad. U kunt met behulp van de tabel de herkomst vinden. (In WiDoP op Maat vindt U in Y bron het veranderbare word bestand in 1 Y WiDoP info.) Informatiebestanden in de cursusmappen De infomappen zijn toegevoegd als Pdf bestand onderaan in de cursusmappen. Codering zitsel diagrammen oefenspellen In het LD zitsel diagram rechts naast de tafel staat een code die verwijst naar de herkomst van het spel.(neemt minder ruimte in dan omschrijving)
Codering
5-2a 2x A 4x T 3x
cd03
♠ ♥ ♦ ♣
3SA ♥ 4 VaVl
A84 92 HT84 H763
V T 2x V B 2x AVx
♠ ♥ ♦ ♣
Hoofdstuk 3 Spel 3
Dummy Leider
Beginners 2
cd03
OwWw
HB32 H3 AVB62 B5
Handleiding WiDoP, deel 1: De weg vinden in WiDoP
(5-2a is het unieke nummer van het zitsel in een presentatie,thema lesbrief enz. De docent kan dit nummer gebruiken om het zitsel te benoemen. De docent zegt bijvoorbeeld “in zitsel 5-2a enz.”)
Hoofdstuk 3 Overeenkomst en verschil Bron en Cursus bestand Bestandsnaam: De corresponderende cursus en bronbestanden hebben dezelfde bestandsnaam die afgeleid is van het lesboek van Berry Westra De naamgeving van de bron- en cursusbestanden is afgeleid van de indeling van de hoofdstukken van het lesboek. Bijvoorbeeld U geeft een les die de stof in hoofdstuk 9 van Beginners 2 behandelt. De beschikbare bestanden in WiDoP voor dit hoofdstuk kunt U herkennen aan de code B209 in de bestandsnamen. De soort bestanden kunt U herkennen aan de toegevoegde afkortingen o Huiswerk opgaven: Hw B209 cursist o Huiswerk uitleg in de les: Hw B209 presentatie o Oefenspellen: B209 CU 1-4 LD: CU afkorting van Contract Uitkomst. Toont in spelbriefje biedverloop en uitkomst van oefenspellen 1-4 B209 LD LD: LD is afkorting van Leider Dummy. Toont in spelbriefje het WiDoP LD 4handen zitsel met uitleg speelplan. De tabellen op pagina 2 tonen dat de indelingen van de mappen van de hoofdmap Bron en hoofdmap Cursus overeenkomen. B209 Zitsel 1-4 4hnd. Toont zitsel in het klassieke 4 handendiagram van de oefenspellen 1-4. Voor docent om uitgezochte spellen te maken en zonodig weer te herstellen als er aan de speeltafel iets mis gegaan is. o Lesbrief B209. Toont korte samenvatting van de les o B209 Thema 1. Toont 1e Thema van de theorie presentaties gebaseerd op Beginners 2 hoofdstuk 9 Verschillen: Een bronbestand heeft extra altijd de letter Y voor de bestandsnaam staan. Een bronbestand is bijna altijd een MS Office bestand. Een cursusbestand is bijna altijd een Pdf bestand Als U bijvoorbeeld de map B1 opent ziet U een indeling in mappen die in de Bron andere namen hebben dan in de Cursus: In de Bron ziet U per hoofdstuk dat de bestanden soort bij soort ingedeeld zijn. Bijvoorbeeld alle theorie lessen van B1 zijn per hoofdstuk verzameld in de Map theorie. In de Map cursus B1 ziet U echter een indeling per les. In Map B1 ziet U Map Info. en 12 mappen Les 1 t/m 12. We openen map Les 9: U ziet de mappen: Bied Sessies, Huiswerk, Lesbrief, Oefenspellen, Theorie. Waarom zijn er verschillende indelingen gebruikt in Bron en Cursus? Bronbestanden De bron gebruikt U om lessen te maken of aan te passen. Dan is het handig dat U in dezelfde soortmap bijv.Theorie aantreft alle sjablonen en Powerpoint presentaties die verwijzen naar het lesboek. U kunt collectief bestanden omzetten naar Pdf bestanden. In de bron treft U in de soort mappen ook een map Grafisch aan. Daarin zitten de originele zitsels die in de cursusbestanden toegepast zijn. Handleiding WiDoP, deel 1: De weg vinden in WiDoP
Cursusbestanden In de cursusbestanden zijn de bestanden ingedeeld per les Omdat de bestandsnamen afgeleid zijn van de hoofdstukken van de lesboeken kunt U uw eigen indeling per les kiezen en toch de bestandsnaam van de bestanden behouden. U kunt door deze indeling ook uw eigen notities enz. per les maken en bewaren in de lesbestanden. Wat zijn de voordelen van deze verschillen: Bron Alle bestanden die bepaalde sjablonen gebruiken zitten bij elkaar in dezelfde map. U kunt de bestanden collectief omzetten naar Pdf en vervolgens overbrengen naar de lessen. Cursus Per les zijn de bestanden verzameld die U in een bepaalde les wilt gebruiken. U heeft in 1 oogopslag zicht op wat U gaat behandelen. U kunt per les andere bestanden zoals bijvoorbeeld Bied Sessies of speelfiguren toevoegen. Voor zover mogelijk zijn de lesnummers gelijk aan de hoofdstuk nummers van het lesboek. Als een andere volgorde van de hoofdstukken wordt gekozen zoals bijvoorbeeld in Beginners 2, dan verhuizen de bestanden naar een map met het nieuwe lesnummer. De bestandsnamen blijven onveranderd. U kunt dus altijd zien: o welk leerboek en hoofdstuk de les behandelt. o of er een andere volgorde gebruikt wordt dan het boek aangeeft. o De bestandsnaam van het bronbestand(gelijk met toegevoegd “Y”) Opmerking het corresponderende bronbestand blijft op zijn plaats in de bron.
Handleiding WiDoP, deel 1: De weg vinden in WiDoP
Hoofdstuk 4: Inzicht in de software van WiDoP op Maat: Deze software komt alleen voor in de Bron. Hierin vindt U de bestanden en informatie om zelf met de software van WiDoP te kunnen werken: U kunt WiDoP aan passen aan uw wensen U kunt nieuwe cursussen maken voor eigen gebruik In de map Y 14 bron treft U de informatie om met de software van WiDoP op Maat te kunnen werken: handleiding WiDoP op Maat deel 3. Een bronbestand is altijd een MS Office bestand. Cursusbestanden zijn bijna altijd een uit een bronbestand gemaakt Pdf bestand Bestandsnamen: Bron bestanden beginnen met de letter “Y”. Als een bronbestand een cursus bestand wordt verdwijnt de “Y” en blijft de rest van de oorspronkelijke bestandsnaam ongewijzigd. Dezelfde aanpak geldt voor de namen van de mappen.
Invul-sjablonen en Bron-bestanden gebruiken voor aanpassen van WiDoP of nieuwe cursussen Invul-sjablonen Deze gebruikt U voor een nieuwe cursus met nieuwe zitsels. Theorie presentaties maakt U met sjablonen voor PowerPoint presentaties. Voor alle bestanden in een cursus waarbij U MS Office gebruikt zijn de invulsjablonen waarmee WiDoP gemaakt is verzameld in Y14 Bron info Sjablonen en beschikbaar als U een licentie heeft voor WiDoP op Maat. U kunt ze kopiëren en naar uw computer onderbrengen in de sjabloon mappen. Ze zijn dan in MSOffice toegankelijk als U een nieuw les bestand wilt gaan maken. Bron-bestanden Het startpunt als U wijzigingen in de WiDoP bestanden wilt aanbrengen: Zitsels Afhankelijk van de wijze waarop ze gemaakt zijn, kunt U het zitsel wijzigen op dezelfde wijze als U een tekst aanpast. Bij Bied Sessies kunt U deze werkwijze ook gebruiken. Als deze route niet bruikbaar is maakt U uw zitsels met de invulsjablonen. In de mappen Grafisch vindt U de originele veranderbare zitsels. Teksten Kunt U in de bronbestanden eenvoudig met tekstverwerking aanpassen of verwijderen. In een theorie uitleg in PowerPoint kunt ook het aantal stappen in een presentatie vergroten of verkleinen.
Handleiding WiDoP, deel 1: De weg vinden in WiDoP
Hoofdstuk 5:Bied Sessies, speelfiguren,roosters,geheugensteun Bestanden die U naar keuze kunt indelen in uw lessen Bied Sessies Zijn ontstaan op verzoek van gebruikers van WiDoP In deze map vindt U alle Bied Sessie bestanden Zijn ook ingedeeld bij de cursussen Het ontwerp is geschikt voor beginners en gevorderde bridgers Constructief en competitief bieden Conventioneel bieden 5kaart hoog bieden leren Ontworpen voor klassikaal bieden eventueel met uitwerking vooraf door de cursisten als huiswerk. U kunt uw eigen indeling maken in de lesbestanden enz. Speelfiguren Spelen een grote rol bij het maken en uitvoeren van het speelplan. In deze map vindt U alle theorie bestanden van de speelfiguren die in WiDoP voorkomen. Zijn ook ingedeeld bij de cursussen Roosters Alle roosters zijn in deze map verzameld. Geeft U een overzicht van het lesmateriaal en de verwijzingen naar lesboeken. De meeste docenten maken hun eigen informatie voor de cursisten met daarbij het lesrooster Geheugensteun Hierin zitten voorbeelden van een geheugensteun zoals: Systeemkaart voor cursisten Speelfiguren Een onderwerp waar heel verschillend over wordt gedacht. Deze map is een voorzet voor docenten die hiermee willen experimenteren.
Handleiding WiDoP, deel 1: De weg vinden in WiDoP
Deel 2; Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren Hoofdstuk 1 de toegevoegde waarde van digitalisering Veel cursisten zijn 55 plussers, die bridge willen leren om hun sociale contacten te vergroten. Het gaat er om deze mensen niet alleen een nieuw spel te leren maar ook een aanpak te gebruiken die bij deze categorie past. Vergeleken bijvoorbeeld met de periode toen computers nog schaars waren, is het bridge veel verder ontwikkeld. Veel meer zwakke biedingen enz. Nu zijn computers alom aanwezig en beïnvloeden ons leven zichtbaar en onzichtbaar. Thuis kunnen bridgen met stepbridge is ingeburgerd. Thuis kunnen oefenen op internet met speciale software voor beginnende bridgers, die zo spelenderwijze bridge in de praktijk laten beklijven, is een zeer gewenste stap vooruit. Toegevoegde waarde computer voor bridgeleren in het leslokaal Hoe zit dat nu met bridge leren in het leslokaal. Kan de computer daar een belangrijke toegevoegde waarde hebben? De computer is zeer geschikt om met dia presentaties stappen in bieden en spelen te laten zien. Op deze wijze kan de dia presentatie de uitleg van de docent op de voet volgen. Een groot voordeel, omdat luisteren en zien tegelijkertijd beschikbaar zijn. Als de cursisten ook nog terug kunnen kijken, verbetert de kennisoverdracht aanzienlijk. Als de ontwerper de stappen te groot maakt, gaat dit voordeel verloren en gaan we terug naar de mogelijkheden van de overhead projector. Bij te kleine stappen verliest de cursist het overzicht en vermindert het leereffect. De grootste fout die U kunt maken is te snel presenteren!!! In de praktijk blijkt dat cursisten even tijd moeten hebben om de plaatjes te lezen. Die tijd varieert. De vertrouwde methode, de cursisten uitnodigen om hardop te denken, is ook hier goed toepasbaar. De docent kan zeggen ik bied als jullie partner 1e bijbod 1♠ en vragen: wat is je herbieding. Dit vraag en antwoord gebeuren in een rollenspel tussen cursist en docent helpt snel het plaatje begrijpen. Als dat naar het oordeel van de docent lang genoeg geduurd heeft om iedereen in staat te stellen het plaatje te lezen en een bod te verzinnen, klikt de docent door naar het antwoord op de volgende dia en legt e.a. uit.
Afspelen of bieden kunnen we zien als een proces dat uit een aantal stappen bestaat. De bridger kiest uit zijn kennis en ervaring de stappen of handelingen, die hij denkt nodig te hebben. Bijvoorbeeld de Leider moet 3SA maken en heeft vastgesteld dat hij 1 down gaat door de uitkomst van de verdediging. De enige kans is een extra slag winnen door te snijden. Hij weet dat de kans 50% is en dat hij in een vroeg stadium moet snijden. Hij kan zelfs zien hoeveel een mislukte snit gaat kosten. Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Het product van de computer moet in staat zijn bij elk spel inzicht te geven in herkenning van de variabelen gevolgd door de optimale keuze waarmee de leider met het spel het beste resultaat kan behalen. Omdat het gebruikelijk is dat spelers van ongeveer gelijke sterkte in dezelfde lijn spelen, blijven de aantallen beschikbare variabelen mits afgestemd op het bridgeniveau van de cursist overzienbaar. Bij de ontwikkeling van de ontwerpen in WiDoP is vooral gefocust op de identificatie van aspecten waarvoor de computer een toegevoegde waarde heeft. Het is immers niet erg zinvol om een product te maken waarvoor duurdere technologie ingezet en waarin veel tijd geïnvesteerd wordt om bijvoorbeeld: o Hetzelfde te kunnen als overheadpresentaties, whiteboards enz. o Kleur of animaties zonder leereffect te gebruiken om op te leuken. Uitgangspunten bij de ontwikkeling van ontwerpen in WiDoP zijn: o Toegevoegde waarde voor de cursist. Dus beter en aangenamer bridge leren o Toegevoegde waarde voor de docent. WiDoP bespaart de docenten veel tijd om zelf vanaf de basis een eigen lesprogramma te maken. Omdat docenten een eigen stijl van lesgeven hebben met eigen prioriteiten, is WiDoP op Maat ontstaan waarmee de docent zijn variatie van WiDoP kan maken. Zwaartepunten van de ontwikkelingen in WiDoP: Cursist vriendelijke ontwerpen: bridgeleren moet leuk blijven Cursist kan zijn aanpak bij oefeningen vergelijken met de optimale aanpak. Op deze wijze komt aan het licht wat de cursist weet en waar de cursist ondersteuning nodig heeft. Functioneel kleurgebruik: o.a. om kenmerk biedingen te tonen, specifieke achtergrondkleuren om reeds behandelde aspecten te onderscheiden van aspecten die de docent behandelt. De theorie en praktijk van bieden en af- of tegenspelen krijgt met behulp van de computer een extra dimensie door de samenhang van de verschillende technieken te behandelen.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoofdstuk 2 Achtergrondkleur functioneel gebruiken Presentaties en kennisoverdracht Cursisten luisteren naar de docent maar kunnen achterblijven met begrijpen. Een onderdeel van kennis opnemen is, dat cursisten graag af en toe even terug willen kijken naar wat al behandeld is zoals bijvoorbeeld biedverloop en afspeelvolgorde WiDoP biedt de cursist zoveel mogelijk aanknopingspunten om terug te kijken of te vergelijken. De achtergrondkleur speelt hierbij een belangrijke rol. Opmerking: de afbeelding links is geen afdruk van een dia. (veel te veel kleine letters!)
U ziet 2 dia’s uit een lespresentatie. In dia 1a legt de docent uit dat 1SA een negatieve score oplevert en dat een veel beter contract 2♥ is. In dia 1c blijft het negatieve resultaat van 1a zichtbaar. Nu kan de docent het verschillende biedverloop en resultaat door de toepassing van de Jacoby transfer vergelijkenderwijze uitleggen. In WiDoP is standaard de achtergrond van onderdelen van de dia: die de docent uitlegt: geel; die de docent al besproken heeft: licht blauwgrijs
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
De 1e stap vraagt de cursisten een uitkomst te kiezen
De 3e stap W ziet een 4-4-4-1 ♦ zitsel O heeft 1♦. Beste uitkomst W??
De 2e stap vraagt of het biedverloop een andere betere optie toont?
De docent blijft de cursisten vragen de volgende stap te motiveren
De switch van O naar ♣ kan nu maar ook aan het einde uitgelegd worden. De docent stelt bij elke stap vragen, het antwoord verschijnt in de volgende dia op een gele achtergrond. De eerder behandelde stappen blijven zichtbaar op een blauwe achtergrond.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Een cursist die even de weg kwijt is, bijvoorbeeld waarom W weet dat O zijn ♦4 zal troeven, kan terwijl de docent met zijn uitleg bezig is van de 5e stap, terug kijken naar de 3e stap. Bij vragen kan de docent altijd terug gaan naar een eerdere stap. Opmerking: De presentatie begint met een vraag. Na elke stap vraagt de docent: wat is de volgende stap. Door e.a. klassikaal te doen komen de verschillende opvattingen aan het licht en kunnen zonodig besproken worden. Dia’s worden op een groot scherm of muur geprojecteerd. Geeft meer vrijheidsgraden om stapsgewijze uit te leggen en de voorgaande stappen te zichtbaar te laten.
De ene volle dia is de andere niet! De docent is bezig met de behandeling van de laatste dia in het laatste voorbeeld op de vorige pagina. Tussen de cursisten treden fase verschillen op bij het begrijpen van de lesstof tijdens de uitleg. Daarom blijft in dit voorbeeld de tekst van al behandelde stof zichtbaar in de tekstvakken met lichtblauwe achtergrond. De uitleg van de docent is gefocust op het zitsel en de onderste tekst met de gele achtergrond. U ziet een volle dia. Cursisten die gewend zijn aan deze aanpak kijken naar de vakken met de gele achtergrond alsof de andere teksten er niet zouden zijn. De dia presenteert zich dus als een dia met 1 afbeelding en 1 regel tekst! Zonder gebruik van verschillende achtergrondkleuren is de dia stampvol! De toegevoegde waarde van de investering in digitale techniek in dit voorbeeld is een aanpak, die met andere technieken, zoals overhead sheets, niet of omslachtiger te realiseren is. De toegevoegde waarde voor de cursisten is, dat zij de hele opbouw van de uitleg blijven zien en gebruiken. De techniek met invul-sjablonen in WiDoP op Maat maakt dit functioneel gebruik van kleuren met minder inspanning toegankelijk. Er zijn ook andere technieken in gebruik om hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoofdstuk 3 Meer doen met het WiDoP LD zitsel diagram Presentaties en kennisoverdracht Luisteren en zien, zelf oefenen en van missers leren, vraagt om een aangepast zitsel diagram Bij de overstap naar dia presentaties is het belangrijkste probleem een compact en inzichtelijk zitsel diagram te ontwikkelen. Een dia heeft wel voldoende hoogte maar een te beperkte breedte om het gebruikelijke 4handen zitsel, en tekst voor de uitleg op 1 dia onder te brengen. Het ontwerpdoel was: ongeveer de halve dia De zitsels van de verdediging breedte voor zitsel Zitsel Zitsel respectievelijk uitleg gemaakt Zijn meer naar boven verde- ♠ H V 4 3 verdegeschoven dan met Arial 24/28. diging ♥ H 9 L inks
♦ 876
♣AH62
diging R echts
gebruikelijk bij 4 handen zitsels om ruimte te maken
Dummy
L
R
De dia links toont het 1e ontwerp van WiDoP LeiderDummy zitsel.
Leider
♠BT7 ♥ A86
♦ AHB2 ♣983 7
Links ziet U de verdere invulling van het WiDoP LD zitsel: Links naast de tafel weer optimaal contract/uitkomst
Relevante kaarten verdediging
♠ HV43 ♦T4 e
♥ H9
♦ 876 ♣AH62
3SA
Dummy
♥ 2
R L Leider
Vst 0 2 2 2 6
Opmerking: Het spelbriefjes systeem in WiDoP zorgt ervoor, dat altijd de Leider en de Dummy in deze opstelling op de speeltafel te zien zijn.
♦V2 e
Links naast de Leider aantal vaste slagen/kleur
a01 1a Ow Tpo 3 -ss ♠ BT7 0 ss♥ A86 ♦ A H B 2 1? s s 1? s s ♣983 Tekort 3 3+
Onder de Leider Tekort 3 = 3 slagen tekort om contract te maken.
20
Rechts naast de leider kansen op ontwikkelen van slagen. Beste kans 3 ♠slgn
Verder naar rechts Tempo. (-=geen stop, s= stop) De eertse 3 topslagen analyseren is meestal voldoende.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoofdstuk 4 ergonomie criterium bij ontwikkeling WiDoP Ergonomie WiDoP LD vierhanden diagram veel beter dan gebruikelijk vierhanden diagram. 1. Een definitie van ergonomie: leer van de aanpassing van de inspanning aan de mens. 2. Het sinds jaar en dag gebruikelijke 4 handen diagram toont het zitsel in 25% van de spellen op vergelijkbare wijze als de leider het spel ziet. In 75% van de gevallen moet de leider omschakelen van wat hij gezien heeft op de speeltafel naar wat erop papier staat. Ergonomisch een handicap. Historisch ontstaan met de destijds beschikbare middelen, maar in het digitale tijdperk didactisch voor verbetering vatbaar. 3. In de leerboeken worden speelfiguren vaak uitgelegd in zitsels waarbij de leider de Zuid-hand is. Ergonomisch optimaal. Bij de uitleg van een speelplan is helaas maar in 25% van de gevallen bijvoorbeeld een speelfiguur in het 4 handen zitsel diagram te zien in Z-N positie. Het WiDoP LD zitsel is een 4 handen diagram dat in 100% van de gevallen de leider in Z en de dummy in de N positie toont. 4. Het vierhanden zitsel diagram neemt ook veel plaats in. Bij het ontwerpen van de sjablonen voor WiDoP was dit een handicap om goed leesbaar zitsel en toelichting op 1 dia te kunnen zetten, bijvoorbeeld 4 spellen op een A4tje met uitleg kwijt te kunnen. De ergonomie van het WiDoP LD zitsel Het WiDoP LD zitsel toont altijd elk zitsel zoals de leider, dummy (middelste lange tekstvak) en de ♦T4 e verdediging (geel tekstvak links +rechts ), 3SA het spel aan de ♥ 2 speeltafel zien. Vst 0 2 2 2 6
Relevante kaarten verdediging
♠ HV43 ♥ H9
♦ 876
♣AH62
♦V2 e
Dummy
R L Leider
a01 1a Ow Tpo 3 -ss ♠ BT7 0 ss♥ A86 ♦ A H B 2 1? s s 1? s s ♣983 Tekort 3 3+
De uitleg van de leerboeken met behulp van een Z-N diagram, is visueel gelijk aan een bijbehorend WiDoP zitsel. Bijv. een Z naar N snit is geworden een Leider naar Dummy snit
20
Een volledig WiDoP LD zitsel diagram heeft ongeveer de helft van een dia nodig. Er blijft voldoende ruimte over voor de toelichting. De zitsels van de linker en rechter tegenstander zijn naar boven geschoven om ruimte te winnen. In het gebruik is het ergonomisch Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
voordeel dat de tegenstanders een vaste en meer opvallende plaats hebben gekregen. E.a. wordt benadrukt door de andere schrijfwijze van de kaartverdeling bijvoorbeeld T 4e i.p.v. T 7 6 3. Bij Beginners is gekozen voor een andere tijdelijke schrijfwijze T 3x heeft dezelfde betekenis als T4e. (didactisch is weergave van de “10” door hoofdletter T m.i. wat beter om de “10” didactisch neer te zetten als de 5e honneur. Bovendien is de T compacter). 4. Het onderste deel van het WiDoP LD zitsel toont: o altijd de Leider. Niet alleen het zitsel maar ook alle gegevens die nodig zijn om het speelplan te maken, o Ergonomisch volgt WiDoP procesmatig het denkpatroon van de leider van links naar rechts (dus de gebruikelijke leesrichting). 5. Tussen de linker en rechter tegenstanders staat de dummy op de plaats die de leider ook op de speeltafel ziet. 6. Ook bij Leider en Dummy is gekozen voor een andere uniforme schrijfwijze voor het zitsel. Nu echter in afwijking van de verdediging zijn alle 13 kaarten van de leider resp. dummy zichtbaar in 1 tekstvak. Dit benadrukt dat de leider met de kaarten van leider en dummy plannen maakt en speelt. De ergonomie van het speelplan maken met ezelsbrug STOP
Overzicht stappen voor speelplan maken ♠ ♥ ♦
AV32 765 A7 ♣ H982
Contract Uitkomst
Tellen Vaste of Verliesslgn
3SA
Dummy
L R ♥ 2 ♦ B Leider Wrkslg Vast 1 ♠ 54 1? 3 0 ♥ HVBT 3 ♦ HV2 0 2 ♣ A765 0 6 Tekort 3slgn 3+
Speel 1e krt
Speelplan Kies werkkleur Zoek speelfiguren Maak plan
Opgave 1. Start links met contract: 3SA en uitkomst ♦B 2. S van STOP: nog geen kaart leggen eerst spel analyseren 3. T van TELLEN vaste of verliesslagen. Ergonomisch voordeel notatie per kleur op vaste plaats links naast zitsel van de leider 4. O van OPGAVE =Doel voor de Leider: namelijk vaststellen hoeveel slagen hij te kort komt om zijn contract te maken. Voorwaarde: toepassen van de regels om vaste of verlieslagen te tellen. Ergonomisch voordeel: “Tekort” aantal slagen dus doel speelplan staat op opvallende plaats onder de hand van de leider Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
5. P van PLAN. Analyse van het zitsel van Leider en Dummy op de kansen om extra slagen te maken door slagen te ontwikkelen of verliezers weg te werken. Ergonomisch gebruiken bridgers hierbij hun kennis van speelfiguren (herkenning) bij deze analyse. De kolom rechts van de zitsel van de leider, toont de kansen die de Leider ziet. (Symbolen als ? onzekere kansen, $ voor introevers) In WiDoP LD zitsel is herkenning van speelfiguren veel makkelijker en vanzelfsprekender, dan in het gebruikelijke 4 handendiagram met N,O,Z,W zitsels. 6. Tempo (3 eerste topslagen/kleur) in kaart brengen per kleur. Per kleur is dan bekend of er gevaar dreigt door bijvoorbeeld te weinig stops, snelle verliezers enz. 7. Speelplan formulier. Elk A4 speelplanformulier (zie voorbeeld Speelplan formulier zelfde ontwerp pagina 10) bevat 9 -12 identieke invul tabellen. Zitsel Zitsel Snel vergelijkbaar met De tabel rechts naast verde- ♠ H V 4 3 verdespelbriefje in het board het zitsel is de 2e tabel H 9 diging ♥ diging 876 (spel 2) van het L inks ♦ R echts ♣AH62 speelplanformulier. De Spel 2 Vast Ow TPO 3SA Dummy Leider heeft speelplanformulier spel 2 R L ♥ 2 -ss a01 1a 3 0 ♠ Leider ingevuld. Vst Ow Tpo ss0 2 ♥ De docent gebruikt in 0 ♠BT7 3 -ss 1? s s 2 ♦ zijn uitleg een 2 ♥ A86 0 ss2 ♣ 1? s s 2 ♦ A H B 2 1? s s presentatie waarin het 3+ 6 2 ♣983 1? s s LD zitsel links op de dia Tekort: 3 Over: 6 Tekort 3 3+ gebruikt wordt. 15 Ergonomisch is de weergave onderste gedeelte in het LD zitsel gelijk aan het speelplanformulier. De bedoeling hiervan is dat de cursisten zeer snel hun notities op het speelplanformulier kunnen vergelijken met de uitleg van de docent. (Opmerking: voor deze handleiding is de ruimte voor toelichting speelplan gebruikt om 1 invultabel van het speelplanformulier ter vergelijking naast het zitsel te plaatsen) Het echte speelplanformulier staat op pagina 10. De cursisten houden niet van grote formulieren, daarom is het speelplan formulier zo klein mogelijk gehouden. Op 1 A4tje kunnen 12 spellen ingevuld worden!
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Vanaf BU 14 Vast
Spel 1
Ow
Tem
Verl
4♠
Ww
po
2 2 1 0 5
Totaal
Vast
Spel 1
♠ ♥ ♦ ♣
Tekort: 2
Verl
♠ ♥ ♦ ♣
Spel 4
Verl
♠ ♥ ♦ ♣
Spel 7
Verl
♠ ♥ ♦ ♣
Vast
Spel 10
Verl
Tekort:
♠ ♥ ♦ ♣
Plan 1. Kies werkkleur(en) ♫ 2. Info bieden, uitkomst: kansen gevaren 3. Bedenk speelplan Leg nu pas de eerste kaart in dummy!!!
Tem
Vast
Ww
po
Verl
Spel 2
♠ ♥ ♦ ♣
Tem
Vast
Ww
po
Verl
Spel 5
♠ ♥ ♦ ♣
Tem
Vast
Ww
po
Verl
Spel 8
♠ ♥ ♦ ♣
Tem
Vast
Ww
po
Verl
Spel 11
Tekort:
Vast
Ww
po
Verl
♠ ♥ ♦ ♣
Spel 3
♠ ♥ ♦ ♣
Ow
Tem
Vast
Ww
po
Verl
Spel 6
♠ ♥ ♦ ♣
Tem
Vast
Ww
po
Verl
Spel 9
♠ ♥ ♦ ♣
Tem
Vast
Ww
po
Verl
Over:
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Spel 12
Tekort:
Ww
po
Ow
Tem
Ww
po
Ow
Tem
Ww
po
Over:
Tekort:
Ow
Tem
Over:
Tekort:
Ow
Ow
Over:
Tekort:
Over:
Tekort:
Ow
Tem
Over:
Tekort:
Ow
Ow
Over:
Tekort:
Ow
Over:
Contract:Troef Tel slgn die je verliest Verliesslgn
Opgave: bereken aantal slgn Tekort of Over
Ow
Over:
Tekort:
Contract: SA Tel slg die je al hebt Vaste slgn
Over:
Over:
Tekort: Vast
s-s --s s-sss
Over:
Tekort: Vast
0 2 1 0 3
Stop: wacht met spelen, trek eerst je plan
♠ ♥ ♦ ♣
Ow
Tem
Ww
po
Over:
Hoofdstuk 5 Speelfiguren leren herkennen en toepassen Een zeer belangrijke en cruciale sleutel voor goed afspelen
Relevante kaarten verdediging
♠ HV43 ♦T4 e
♥ H9
♦ 876
♣AH62
3SA
Dummy
♥ 2
R L Leider
Vst 0 2 2 2 6
♦V2 e
Speelfiguren herkennen en gebruiken kan met het zitsel diagram ondersteund worden. Bij snijden is de keuze van de hand waar de snit start vaak cruciaal. In het voorbeeld ziet U de ♦ snit. In WiDoP is een pijl het symbool om een snit in het zitsel diagram te tonen.
a01 1a Ow Tpo 3 -ss ♠ BT7 0 ss♥ A86 ♦ A H B 2 1? s s 1? s s ♣983 Tekort 3 3+
Omdat het speelplan ondermeer vraagt om 20 herkenning en toepassing van speelfiguren zijn in de theorie 15 theoriepresentaties van speelfiguren en toegevoegd. Desgewenst kunt U de symbolen toepassen in het WiDoP LD zitsel zoals hierboven snijden. Niet alle symbolen zij geschikt maar ik heb geen betere kunnen bedenken. Theorie presentaties speelfiguren Onderstaande presentaties zitten in de bundel WiDoP Vervolg (op Maat): Snit laag voorspelen
Lengteslagen
Troefcontrole
Snit hoog voorspelen
Nemen of duiken
Loser on loser
Snit herhalen
Ontwikkel op aanname
Troefsnit
Snit gemarkeerd
Blokkades
Cross-ruff
Snit zuinig op vork
Gevaarlijke hand
Vrij troeven zijkleur
Het principe van snijden begrijpen de cursisten snel, echter in de praktijk stoot snijden op weerstand, omdat ze bang zijn dat de snit mislukt. Ervaren bridgers hebben zoveel inzicht dat ze gelijktijdig verschillende handelingen verrichten. De cursisten zijn nog niet zover. Daarom is een oplossing BOB toe te passen.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Wat is BOB? BOB is een techniek om systematisch te leren denken: B = beeldvorming Beeldvorming bij speelplan maken is tellen vaste slagen of verliesslagen per kleur en berekenen hoeveel slagen je te kort komt om het contract te maken. O = oordeel vorming Nu gaat de leider de kansen per kleur inventariseren om meer slagen te maken. Gelijktijdig komt er een voorlopig oordeel over de haalbaarheid per kleur. Het 1e resultaat van de oordeelvorming komt terecht in de kolom rechts naast de zitsel van de leider. B = besluit. Nu besluit de leider welke opties het aantrekkelijkst zijn om de slagen die hij tekort komt te elimineren. Dan komt de aanpak van het afspelen. Waarom is deze techniek interessant? Door de beeldvorming krijgen de cursisten een zuiver beeld van het aantal slagen dat ze te kort komen om hun contract te maken. Oordeelvorming en besluit verbeteren naarmate de cursist de speelfiguren beter leer kennen en beheersen. Moet de docent BOB uitleggen en de cursist hiermee belasten? Ik doe dat niet omdat begeleiding door de docent in de praktijk met BOB in het achterhoofd vanzelf tot een beter leereffect voert. In de presentatie snijden laag voorspelen zit ondermeer onderstaande afbeelding, die het basisprincipe sterk vereenvoudigd laat zien.
Snijden basis principe Hxx Hxx A 100% kans
A 0% kans
Aas links van de snij-richting: 100% zeker je maakt de H Aas rechts van de snij-richting: geen schijn van kans dat je de H zult maken Altijd snijden levert meer op dan nooit snijden. Voorwaarde: als de snit mislukt moet het risico aanvaardbaar zijn.
Deze toelichting vermindert aarzelingen bij de cursisten om te snijden.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoofdstuk 6 spelbriefjes optimaal leereffect oefenspellen De spelbriefjes zijn in de praktijk ontwikkeld. Het doel van de spelbriefjes is de cursisten een optimaal leereffect aan te bieden bij de oefenspellen. Aan de speeltafel willen de cursisten graag over het spel praten. Daarom is gekozen voor een ontwikkeling die bieden en spelen t/m de laatste slag aan de speeltafel bespreekbaar maakt. De spelbriefjes tonen de optimale aanpak van het spel. De docent komt in actie op verzoek en geeft uitleg aan de tafel. Tevens krijgt de docent een beeld van de aspecten waarmee de cursisten worstelen en kan hij daarop inhaken. Het WiDoP LD zitsel Toont in het spelbriefje overzichtelijk de essentiële informatie voor speelplan en tegenspelen. De controle door de cursisten van het biedverloop zorgt ervoor dat de leider op de goede plaats zit en moet afspelen met de beoogde uitkomst van het oefenspel. Als de leider na een optimaal biedverloop op het spelbriefje het zitsel bekijkt, dan zal hij zijn kaartverdeling altijd zien bij de Leider en de Dummy zit tegenover de Leider. Het maakt niet uit of de Leider N,O,Z of W zit. Ook de verdediging zit op de goede plaats. Een groot voordeel is dat het briefje gemakkelijk door alle 4 de spelers zonder draaien gelezen kan worden. Het biedverloop Het komt regelmatig voor dat cursisten moeite hebben met de keuze wel West Noord Oost Zuid of niet verder bieden, of 1♦ Limiet een conventioneel bod pas 1♥▲ pas 2♥▲ verwisselen met een reëel pas 3♥▲ pas 4♥▲ Invite bod enz. pas pas pas Toen ik overstapte naar digitaal lesmateriaal werd Forcing het in vergelijking met Zuid West Noord Oost overhead presentaties pas 1SA▲ pas haalbaar om kleuren pas 2♥▲ pas Conventie 2♦▲ functioneel te gebruiken. pas 4♥▲ pas pas De gekleurde driehoekjes geven informatie over het kenmerk van de bieding dus forcing, invite of limiet (kleuren van verkeerslicht). Blauw (kleur politie) is een conventioneel bod zoals bijv. Stayman.
Voorbeelden: kenmerk bieding
▲ ▲ ▲ ▲
Definitie: de gekleurde driehoekjes worden genoemd de kenmerken van de bieding WiDoP heeft ongeveer 400 speciaal aangepaste oefenspellen met gekleurde driehoekjes.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoe werkt dit in de praktijk De uitgezochte spellen worden zoals gebruikelijk in de bekende boards aangeboden. Spel 2: Contract: O 3SA Uitkomst: Z ♥V Conventie Forcing Invite Limiet West Noord Oost Zuid 1♦ pas 1♠▲
pas
1SA▲
pas
3SA▲
pas
pas
pas
De biedoefening begint met de 1e bieding van de dealer Na de rondpas haalt de Leider of Dummy het spelbriefje achter uit het board. De voorzijde half geopend toont: plaats van de Leider dus N, O, Z of W, optimaal contract, uitkomst, biedverloop. Zie voorbeeld spel 2 links.
Als de Leider een andere speler had moeten zijn met een ander optimaal contract, verhuist het spelbriefje naar de voorgeschreven Leider, die het contract gaat spelen, dat het spelbriefje voorschrijft. Bijv. in spel 2: W heeft gepast. De Leider blijft O maar moet niet 1SA maar 3SA maken! De biedoefening eindigt nadat eventuele vragen behandeld zijn aan de speeltafel door de docent. De Uitkomstoefening: de tegenpartij komt uit. De Leider of Dummy controleert de uitkomst. Volgens het spelbriefje OK, of herkansing bij een minder optimale uitkomst. In ieder geval wordt de definitieve uitkomst gelijk aan die van het spelbriefje. Op deze wijze komt de oefening die het spel beoogt het beste uit de verf. Opmerking: hieronder ter illustratie een uitgebreid biedverloop ♠AB2 ♥AHVT72 ♦AH ♣92 N
N 2♥ 3♠▲ 4SA▲ 6♠▲
Z 2♠▲ 4♣▲ 5♣▲ pas
N 2♥ 3♠ 4SA 6♠
Z 2♠ 4♣ 5♣ pas
O
W
Z
♠ HVT65 ♥3 ♦863 ♣HV74
Rechts boven biedingen met gekleurde driehoekjes. Rechts onder zelfde biedingen zonder gekleurde driehoekjes. Rechts boven geeft bijna in een oogopslag de opbouw van het biedverloop. Het forcing fit bieden, het conventionele deel met controle, azen vragen en antwoord en de conclusie met een limiet kleurbod. Rechts onder geeft veel minder leer informatie.
De cursisten leren met de kleurkenmerken: het biedverloop in de gewenste richting te sturen. de verschillende soorten biedingen door voortdurend oefenen bij elk spel sneller van elkaar te onderscheiden De docent legt aan de tafel uit waarom een bieding een bepaald kenmerk heeft.
Soms zult U een andere keuze van de kleur van de driehoekjes zien dan u en ik kiezen als we zelf spelen. Dat heb ik gedaan om de cursisten niet te belasten met uitleg die niet past bij hun kennis niveau.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Voorbeelden spelbriefje: na het afspelen vouwt de leider het spelbriefje open Na het spelen van de laatste slag vouwt de Leider of Dummy het spelbriefje helemaal open. Aan de achterzijde staat het zitsel van Leider en Dummy. De speelfiguren die de Leider had moeten herkennen zijn altijd met in rood geprinte trefwoorden in de uitleg vermeld. Op deze wijze leren de cursisten de speelfiguren in WiDoP LD zitsel herkennen en toepassen. De cursisten raken wel eens de weg kwijt bij afspelen, omdat ze vaak proberen te veel en ook onbelangrijke aspecten te onthouden. Het is de kunst om de cursisten te leren selectief te zijn. Een oplossing is cursisten te leren met speelfiguren te werken en zich te concentreren op de relevante informatie per kleur van het zitsel. De spelbriefjes bieden bij elk oefenspel hiervoor informatie aan. Wanneer beginnen de cursisten met de spelbriefjes? e
Het 1 spelbriefje verschijnt al in les 2 toegesneden op minibridge. Spel 1 Deze vroege introductie zorgt ervoor dat de cursisten Contract: W SA het spelbriefje al vroeg omarmen en graag gebruiken. 24 pnt 8 slagen
2
V
93 3x
♠ ♥ ♦ ♣
HV43 H9 876 AH62
T54 3x
Dummy 3SA ♥ V Leider Vast Ontw 0 ♠ BT7 3 2 ♥ A86 2 ♦ AHB2 1? 2 ♣ 983 1? Tekort: 3 6 3+ Contract: 3SA. Start: ♥V. Ontwikkel: 3 slgn. Werkslgn ♠. Speelplan: Lengteslgn: ♠. Neem uitkomst. Verdrijf ♠A. Je ontwikkelt 3 ♠slgn. Res.: 9 slgn.
Nog een voorbeeld van een ander spel: Contract: 3SA. Start: ♠2. Ontwikkel: 3 slgn. Werkslgn ♦. Speelplan: Snijden klein voorspelen: ♦. Lengteslgn: ♦. Neem start. ♦ snit naar dummy. Eventueel 2x snijden op de H. Daarna lengtslg in ♦. Je ontwikkelt 3 ♦slgn. Res.: 10 slgn.
Door deze aanpak is het vanzelfsprekend dat het spelbriefje de vorderingen van de cursist volgt en de oefeningen aan de speeltafel begeleidt. In het begin verandert het spelbriefje frequent(6 keer) tot en met Beginners 1 les 8. Daarna in Beginners 2 nog 1 keer om de verliesslagen toe te voegen en tenslotte in de cursus Basis Uitgediept weer 1 keer om tempo aan te leren. Oefenspellen Zijn gebaseerd op de boeken, Cd’s en Docentenhandleiding van Berry Westra. De Oefenspellen in 4 handen diagrammen zijn vervangen door de hierboven beschreven aanpak. (In totaal meer dan 400 spellen). De docenten die al over uitgezochte spellen beschikken, kunnen deze onveranderd gebruiken. Soms is er een andere volgorde van de hoofdstukken dan in de docentenhandleiding van Berry Westra. Korte samenvatting van dit hoofdstuk Omdat de optimale aanpak op de speeltafel aangeboden wordt, ontstaat er geen nutteloze oeverloze discussie. De cursisten zijn voortdurend bezig hun eigen handelen te vergelijken met de informatie die per oefenspel met het spelbriefje aangeboden wordt. Omdat ze de docent om uitleg kunnen vragen, gaan theorie en praktijk hand in hand. De behandelde theorie wordt met behulp van oefeningen herhaald. Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Elk spel is zichtbaar op papier, zoals de spelers het spel ook op tafel hebben zien liggen. De Leider ziet op het spelbriefje onderaan zijn eigen hand, bovenaan de Dummy. De verdediging ziet het zitsel met name de Dummy ook zoals het spel in werkelijkheid te zien was. De spelbriefjes van WiDoP maken We openen de oefenspellen van B204 1. U print als 1e bestand B204 1-4 LD. Op het A4 tje staan nu 4 LD zitsels 2. U legt het resultaat van stap 1 vervolgens zo in uw papierlade dat de printer uw bestand B204 CU 1-4 op de blanco achterkant kan printen. Nu moet CU spel 1 achter op LD spel 1 terecht zijn gekomen. Hetzelfde gebeurt met de overige 3 spellen. 3. Nu kunt U de 4 spelbriefjes snijden. Even tegen het licht houden met het zitsel aan uw kant om te zien of na het snijden ook de CU diagrammen op de goede plaats zitten. Alles OK snijden met de LD zitsel zijde naar boven. 4. Spelbriefjes vouwen: Zitsel zijde naar boven spelbriefje dicht vouwen. De CU zijde is nog zichtbaar aan 1 kant. Met deze zijde boven nogmaals vouwen en de CU zijde is niet meer zichtbaar. Nu kan het spelbriefje achter in het board. 5. Spelbriefje aan de tafel gebruiken Na bieden half open toont CU Na afspelen helemaal open toont ook de afspeelgegevens U kunt desgewenst ook het originele 4 handen zitsel uit de docentenhandleiding van Berry Westra printen om bijvoorbeeld een spel dat in het ongerede geraakt is weer in orde te maken. Deze zijn opgenomen als 4hnd bij de oefenspellen. WiDoP LDzitsel ontwerp ook in gebruik voor andere toepassingen Huiswerk opgaven. De cursist krijgt de gegevens om speelplan te maken mee in het zitsel diagram. Dit doet tevens dienst als invulformulier speelplan maken Huiswerk theorie presentaties: 1e dia huiswerkopgave, laatste dia uitgewerkt speelplan. Spelbriefjes: Achterzijde elk oefenspel is omgezet naar het WiDoP zitsel. De voorzijde van de spelbriefjes toont het biedverloop Theorie presentaties van de lessen
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoofdstuk 7 huiswerk opgaven en behandeling Het huiswerk bestaat uit: Opgave die de cursisten meekrijgen om thuis op te lossen: Per A4 altijd 4 diagrammen Elk A4-tje tweezijdig bedrukken met verschillende opgaven De indeling verschilt per cursus: Per zijde alle 4 diagrammen gelijk. Voorkant 1e les, achterkant 4 gelijke diagrammen voor de volgende les. Deze indeling wordt gebruikt in de Oefenclub. Op het Lesrooster staat aangegeven welke spellen per les worden uitgedeeld. Elke week wordt 1 spel bij het theorie half uur behandeld. Na printen A4 in vieren snijden. Resultaat bijv.: spel 1-1 aan de voorkant en spel 1-2 aan de achterkant. Per zijde 2x2 diagrammen. Horizontaal naast elkaar 1 paar verschillende diagrammen bijv. 1-1 naast 1-2. Hieronder nogmaals hetzelfde paar. Nummering is per hoofdstuk dus 1-1 naast 1-2 Achterkant zelfde opzet maar dan voor een ander paar dus bijv. 6-1 naast 6-2. Let op het lesrooster Beginners 2 geeft aan dat in de 1e les wordt behandeld hfdst 1 en de 2e les hfdst 6 !!! Na printen in tweeën snijden. Resultaat spellen 1-1 en 1-2 aan de voorkant en 6-1 en 6-2 aan de achterkant. De presentaties Zijn op dezelfde wijze genummerd Roosters Op de roosters van B1, B2 en Oefenclub staat aangegeven wanneer de oefeningen uitgereikt en behandeld worden. Opmerking Het stapsgewijze uitreiken van huiswerkopgaven heeft soms tot gevolg dat cursisten door afwezigheid te laat de opgaven krijgen. Een proef in Basis Uitgediept waarbij de cursisten de 1e les alle opgaven kregen loste dit probleem afdoende op. Bij de proef waren de opgaven per cursist aan elkaar geniet. Wellicht een essentiële voorwaarde om zoek raken van opgaven te voorkomen. Uitleg huiswerk U gaat uw 1e diapresentatie gemaakt in Pdf bekijken. Met instelling Full Screen krijgt U grootste passend beeld op uw computer te zien. Met de pijltoetsen op uw computer kunt U de dia’s wisselen.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoofdstuk 8 biedsessies opgaven en behandeling Waarom zijn Bied Sessies (BS) toegevoegd aan WiDoP Docenten hebben me gevraagd of ik klassikaal behandelen van biedoefeningen zou kunnen toevoegen aan WiDoP. Bied Sessies zijn aanvullend op het al in gebruik zijnde lesmateriaal zoals de theorie en de praktijkoefeningen met de spelbriefjes van de oefenspellen. Met Bied Sessies (afgekort BS) worden op een andere wijze de zwakke plekken in de kennis van de cursisten gezamenlijk en individueel bespreekbaar. Waarom is het belangrijk om de lesstof op verschillende wijze aan te bieden Cursisten verschillen enorm in ervaring, persoonlijkheid enz. Naarmate de wijze waarop de lesstof wordt aangeboden meer aansluit bij de behoefte van de individuele cursist zal de vooruitgang groter zijn. Ook kan later blijken dat een cursist minder opgenomen heeft dan oorspronkelijk zichtbaar was. Cursisten kunnen in het begin snel vorderen en later afzakken. Vroeger was helaas rijtjes uit het hoofd leren gebruikelijk. De toepassing in de praktijk ging vaak moeizaam. De huidige aanpak waarbij de cursist zelf actief deelneemt en ontdekt heeft veel voordelen. Ook deze aanpak kan te ver doorschieten. Een groep cursisten is zo divers dat het m.i. belangrijk is om de lesstof op verschillende manieren aan te bieden. Dus bijvoorbeeld zelf bezig zijn afgewisseld met als groep bezig zijn. Bij speelplan maken en bied oefeningen individueel afwisselen met klassikaal behandelen. Met kaarten in de hand maar ook oefenen met Cd’s op de computer. De Bied Sessies zijn bewust een andere manier geworden om het bieden in de les te oefenen. Naarmate de cursist meer begrijpt is ook het ontwikkelen van overzicht naast de details belangrijk. De herbieding is een mooi voorbeeld. De 10 verschillende biedtechnieken in het 1219 punten bereik worden vaak als afzonderlijke technieken geleerd. Het duurt lang voordat de cursisten doorkrijgen dat er tussen de 10 technieken overlappingen zijn. Bewust kiezen vraagt inzicht in het hele complex.(zie o.a. Basis Uitgediept) Een ander voorbeeld is dat de ene 13 punter sterker is dan de andere. Bied Sessies traint bijvoorbeeld het inzicht van de cursisten om in te schatten of ze een deelscore of een manche zien. Van belang is dat ze ervaren dat het vaak voorkomt dat er fase verschillen optreden. De ene speler van een paar ziet al snel de kans op een manche terwijl de andere niet verder komt dan deelscore. De consequentie is dat degene die de manche ziet de leider in de bieding wordt en er voor moet zorgen dat zijn partner niet de kans krijgt om te passen. Bied Sessies biedt hiervoor oefeningen aan in elk spel. Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
De ontwikkeling van de Bied Sessies Bij Bied Sessies zijn alle cursisten paren altijd NZ. De docent toont zelf de biedingen van O of W als deze aan de beurt zijn. De OW handen worden niet getoond. De resultaten worden direct na het bieden met behulp van de presentaties besproken. Per les zijn van een bepaald onderwerp 6 spellen beschikbaar. Zie Lijst biedingen BS 02 op pagina 2 De technische mogelijkheden van Bied Sessies. De techniek van Bied Sessies kan gebruikt worden voor bijvoorbeeld constructief bieden of competitief biedverloop tussen NZ en OW (NZ doet volgbieding, of reageert op een volgbieding van OW. Preëmptief bod van OW of reactie van OW op een preëmptief bod van NZ). Hoewel de OW handen niet zichtbaar zijn, kunnen alle situaties waar bij de OW spelers acties ondernemen in BS voorkomen.
Bied Sessies in de praktijk Zitsel invul-formulier per cursist Op dit formulier staan op de linkerhelft 6 zitsels van de N en op de rechterhelft 6 zitsels van de Z hand. Elk paar krijgt per persoon een linker resp. rechter helft van de opgaven uitgereikt. N en Z noteren ieder tijdens het bieden voor zich de persoonlijke schatting van de gezamenlijke sterkte van het paar. Op deze wijze leren de cursisten dat een van beiden, in het voorbeeld links Z, constateert dat er meer in het spel zit dan de deelscore. Z neemt in dit voorbeeld de leiding en zorgt ervoor dat de manche geboden wordt. Samen met de informatie uit het biedverloop over de kaartverdelingen beoordeelt elke bieder continue de mogelijkheden en noteert de veranderingen die tijdens het bieden optreden zoals speelsoort, deelscore, manche of slem. In het voorbeeld hierboven is Z klaar wakker en zal bieden tot de manche gevonden is. De dia laat zien in tekstvak rechts onder dat N niet voor de manche gaat en Z wel. Na zijn 1♣ opening limiteert N zijn hand met 2♠. Z zal met 4♠ de manche bieden.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Beamer presentatie De presentatie toont elke stap in het biedproces. Zowel biedingen als schattingen per bieder van de gezamenlijke sterkte en conclusies met symbolen t.a.v. speelsoort, deelscore, manche of slem. De cursisten gebruiken de biedboxen en kunnen hun biedingen dus vergelijken met de presentatie. De presentatie is n.a.v. de ervaringen in de praktijk opgedeeld: o
De eerste dia toont alleen de kaartverdeling per paar.
o
De 2e dia toont de eindsituatie met alle informatie uit het biedproces. Door vergelijking met de eigen resultaten kunnen de cursisten zien of er verschillen zijn en vragen stellen.
o
De volgende dia’s tonen alle stappen van het biedproces. Deze dia’s kan de docent bijvoorbeeld gebruiken om vragen te beantwoorden of zelf bepaalde aspecten extra onder de aandacht te brengen.
Van belang is dat de cursisten eerst zelf bieden en kiezen voor speelsoort, deelscore, manche of slem. Vervolgens vergelijken de cursisten hun aanpak met de aanpak die de presentatie aanbiedt. Op deze wijze komen de verschillen aan het licht en kunnen de verschillen door de docent klassikaal uitgelegd worden. Bied Sessies bestanden en nummering Het bleek niet mogelijk te zijn de BS bestanden te nummeren synchroon met de hoofdstukken van de boeken van Berry Westra. Daarom is er een overzicht van de onderwerpen in Bied Sessies waaruit de docent kan kiezen. De menu’s zijn makkelijk toegankelijk gemaakt. Bied Sessie bestanden hebben als 1e letters altijd BS BS 01 bevat Bied Sessies voor de cursus Beginners 1 van Berry Westra BS 02 bevat Bied Sessies t.b.v. Beginners 2 Berry Westra. Ook de WiDoP cursussen Oefenclub maken gebruik van BS 02 ( eventueel desgewenst BS 01) BS 03 bevat Bied Sessies voor de cursus Wedstrijdbridge of Basis Uitgediept. Bij deze cursussen kan het voorkomen dat er cursisten meedoen die niet het 4krt hoog systeem maar 5 kaart hoog systeem hanteren. Het gevolg is dat bij een aantal oefeningen het bieden verschillend moet verlopen. Daarom zijn extra variaties toegevoegd: Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Bij systemen waarbij alleen de ♠ opening een 5krt belooft staat achter het spelnummer een S van schoppen. o Bij systemen waarbij zowel de ♥ als de ♠ opening een 5 krt beloven staat achter het spelnummer H+S o Biedingen bruikbaar voor alle systemen hebben geen kenmerk na het spelnummer BS 04 bevat Bied Sessies voor Basis Uitgediept 1 en 2 en Leer Bridge die niet voorkomen in BS 03. o
BS bestanden zijn toegesneden op specifieke biedingen zie Lijst biedingen BS 01, BS 02 en BS 03 De docent maakt hieruit zijn keuze voor de lessen die hij geeft. Het complete nummer van een bestand is bijvoorbeeld BS 0206 spl 4.In gewone mensentaal Bied Sessies 02 specifieke bieding 06 = 2e bijbod spel 4 De spellen zijn verzameld in Pdf combi bestanden. Dus BS 0206 is een Pdf combibestand Als u een bestand zoekt gaat U naar Bied Sessies, vervolgens naar BS 02, kiest de specifieke bieding 2e bijbod, dus 06 (BS 0206) en vervolgens het spel van uw keuze.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Hoofdstuk 9 herhalen van de behandelde stof Optimaal gebruik maken van de beschikbare tijd en concentratie cursisten Docent en een rooster worstelen altijd met de vraag hoe optimaal gebruik te maken van de beschikbare tijd en concentratievermogens van de cursisten. Zoveel mogelijk spelen en oefenen en voldoende tijd voor de theorie behandeling zijn altijd in conflict met elkaar. Daar komt nog bij dat de cursisten aan het begin van de les meer nieuwe stof kunnen absorberen dan later in de les. In de praktijk is logisch om herhaling aan het begin te zetten. Echter dat zijn de meest vruchtbare minuten want dan zijn de cursisten nog vers. Vaak worden deze herhalingen zonder presentaties gedaan dus de cursist moet goed luisteren. Behandeling zonder geheugensteun in de vorm van een presentatie of schoolbord enz. gaat vaak het ene oor in en het andere uit.
Experimenten met varianten om herhalen en oefenen te optimaliseren. Op dit moment is de stand van zaken: Bespreken oefenspellen Bespreken aan het einde van de les is vervallen omdat het zeer weinig oplevert. De cursisten zijn al lang vergeten wat ze gedaan hebben. Toch heb ik later ervaren dat het bespreken van de spellen, die ze bij de einddrive gespeeld hebben nuttig is. Dat komt omdat je dan per spel en per paar kunt vertellen aan de hand van de scorekaarten wat ze ervan gemaakt hebben. Uit deze observaties is voortgevloeid het huiswerkpakket van WiDoP. Huiswerk opgaven De cursisten krijgen op uniforme wijze opgestelde huiswerkopgaven mee (spellen of specifieke theorie vragen zoals het berekenen van vaste slagen uit een lijst van zitsels, de scores van een aantal spellen of de uitwerking van speelfiguren). Ze worden aangemoedigd om de theorie erbij te raadplegen. Het voordeel van huiswerkopgaven bespreken is, dat ze door hun voorbereidend werk goed op de hoogte zijn en de uitleg kunnen vergelijken met de antwoorden die ze bedacht hebben. Het bepreken gaat snel omdat ze hun uitwerking van het speelplan kunnen vergelijken met de uniforme weergave van het speelplan in de presentaties. Opgaven lesboek Berry Westra heeft aan het einde van de hoofdstukken vragen ingelast. Aan de achterkant van de vragenpagina staan de antwoorden. Deze vragen worden op verzoek toegelicht in de les. Het is belangrijk dat de docenten de cursisten aanmoedigen deze vragen niet alleen te beantwoorden maar ook zolang te herhalen tot de stof erin zit.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Lespresentaties In de lespresentaties zitten herhalingen. Bijvoorbeeld bij het voltooien van het SA complex in Beginners 2 zit een herhaling van de stof uit Beginners 1. De docent kiest zelf hoeveel tijd hij wil besteden aan herhaling en op welke onderdelen. Hij slaat dia’s over die hij minder relevant vindt bijvoorbeeld omdat de docent weet waar de behoefte van de cursisten ligt. De docent zal vaststellen dat sommige lessen tamelijk groot zijn uitgevallen. Dat zijn de lessen waarin de docent zelf zijn prioriteiten bij de behandeling kan kiezen. De gebruikersvriendelijkheid van de bestandsindelingen en presentatie vertoning maken het eenvoudig om snel te schakelen tussen verschillende hoofdstukken. De spelbriefjes, speelplan maken, speelfiguren enz. Uitgangspunt bij de hele opzet van WiDoP is geweest, dat de cursisten een spel willen leren om dat samen met anderen als vrije tijdsbesteding te gaan beoefenen. De leeftijdscategorie brengt met zich mee dat de mate van geoefendheid die uiteindelijk bereikt zal worden slechts in uitzonderingsgevallen tot een hoog bridgeniveau zal leiden. Daarom is zoveel mogelijk een aanpak gekozen waarbij de cursisten zoveel mogelijk tijd doorbrengen met de kaarten in de handen. De kern van de zaak is een aanpak die op praktische wijze de noodzaak tot herhalen voortdurend in de praktijk brengt. De cursisten controleren zichzelf of elkaar door hun eigen handelen te vergelijken met de informatie die per spel beschikbaar is aan de speeltafel. Deze informatie bestaat uit: o o o o o o
biedverloop inclusief status informatie zoals forcing, limiet, invite, conventioneel uitkomst slagen tellen werkkleuren vaststellen speelfiguren herkennen en goed behandelen inclusief geheugensteunen tempo situatie
Dit pakket herhaalt voortdurend alle aspecten in de praktijk, die de cursisten in de lessen gehad hebben Omdat ze de docent op het moment dat ze dat nodig vinden om uitleg kunnen vragen gaan theorie en praktijk hand in hand. Een belangrijk punt is dat cursisten graag over een spel praten. Omdat de optimale aanpak op tafel ligt ontstaat er geen nutteloze oeverloze discussie. Bied Sessies De Bied Sessies kunnen bijvoorbeeld aan het einde van de les gegeven worden. Alle cursisten bieden met biddingboxen als NZ paar op basis van hun hand. Zodra iedereen geboden heeft volgt de presentatie. De cursisten vergelijken hun resultaat met de presentatie. Waar nodig kan per bieding de docent uitleg geven. Het zitsel van de verdediging kan naar behoefte ingevuld worden.
Handleiding WiDoP, deel 2: Digitaal de didactiek bij bridgelessen verbeteren
Deel 3; Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik Hoofdstuk 1 Inleiding WiDoP gebruikt speciaal ontwikkelde sjablonen gemaakt met MS Office 2007 WiDoP gebruikt steeds de laatste MS office versie. Dat geeft meer zekerheid dat de gebruiker steeds kan blijven aanpassen en verbeteren. Bron en cursus bestanden korte herhaling Deel 1 Bij openen van WiDoP op Maat ziet U 2 mappen: Bron Y in deze map zitten de MS office bestanden Cursus WiDoP bevat Pdf bestanden met enkele Office bestanden Alle bronbestanden hebben een “Y” in de bestandsnaam. U kunt ze onmiddellijk als bronbestand herkennen. Zo houdt U bron- en cursusbestanden van elkaar gescheiden. Per ongeluk een bestand beschadigen of verwisselen zal zeer zelden voorkomen. U opent: de map bron: U ziet 13 verschillende mappen genummerd 1 t/m 13. De bestandsnamen zijn afkortingen. Map 14 bevat sjablonen, en deze handleiding voor WiDoP op maat de map cursus: U ziet ook 13 mappen met dezelfde namen, die niet afgekort zijn. U wilt bijvoorbeeld een cursusbestand wijzigen. U vindt het corresponderende bronbestand in de map met de afgekorte Y naam. De cursusbestanden zijn Pdf bestanden omdat deze beter beveiligd zijn tegen ongewenst wijzigen. Docenten die alleen WiDoP willen gebruiken krijgen de Pdf bestanden. Is het voor WiDoP op Maat van belang voor de gebruiker om ook Pdf bestanden te gebruiken? Een MS Officebestand kan per ongeluk ongemerkt door een foutieve handeling gewijzigd worden. Het risico dat dit gebeurd is niet groot maar wel erg hinderlijk als U in de les staat en er is een bestand beschadigd. Een Pdf is veel veiliger. Daarom is ook bij WiDoP op Maat Pdf aan te bevelen. (hoeft niet met een password beveiligd te worden) Kort overzicht MS Office bestanden in de Bron MS Excel 2007: Grafisch versie 04 (2004 t/m 2008) Grafisch versie 08 (vanaf 2008) MS PowerPoint 2007: Presentatie 04 (2004 t/m 2008) Presentatie 08 (vanaf 2008) Presentatie BS uitleg MS Word 2007: Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Spelbriefjes: Zitsel 4 spellen, Spelbriefjes: CU (Contract Uitkomst) Bied Sessies: opgaven Leeg document
De mappen “Grafisch” in Y Bron In de mappen Grafisch in YBron zitten de ingevulde onderdelen in Excel mappen die gebruikt zijn om bijvoorbeeld de spelbriefjes, de theorie presentaties enz. te maken in de cursusbestanden. Overbrengen van een ingevuld of gewijzigd zitsel of biedverloop naar een cursusbestand, kan op de verschillende manieren die in MS Office standaard beschikbaar zijn: 1. U selecteert het zitsel 2. U kopieert het geselecteerde zitsel 3. U gaat naar het doelbestand en markeert de pagina of dia waar U het zitsel wilt plaatsen. 4. U gebruikt de functie Plakken speciaal. In het menu kiest U het bestandsformaat: a. Afbeelding (Enhanced metabestand). Vaak mooier en scherper dan bijv. jpeg of gif formaten. U kunt de afmetingen en de achtergrondkleur instellen. maar de inhoud kunt U niet wijzigen. b. MS office Excel –werkblad object. Door op het zitsel dubbel te klikken switcht de computer naar Excel en kunt U de inhoud bewerken. 5. Gewoon plakken zal vaak mislukken. Een Excel tabel met biedverloop kan in een spelbriefje geplakt worden en blijft veranderbaar. Een ander alternatief is een tabel gemaakt in Word toe te passen.
Risico veranderbare bestanden Een risico van veranderbare bestanden is dat ze per ongeluk of door een computerfout kunnen veranderen. Opslaan als Pdf bestand vermindert dit risico aanmerkelijk. Pdf bestanden presenteren makkelijk en kunnen ook gebruikt worden op computers met andere besturingssystemen dan Windows Veel plezier bij het maken en aanpassen van lesmateriaal De kroon op uw werk is als U in de les merkt dat uw cursisten de theorie sneller begrijpen. Het grote voordeel van zelf met software werken is dat U steeds weer nieuwe ideeën kunt uitwerken.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 2 zitsels en diagrammen ontwerpen Zitsels en diagrammen ontwerpen met MS Excel De zitsels ook wel plaatjes of diagrammen genoemd bestemd voor PowerPoint of Word worden in MS Excel gemaakt. Vervolgens via kopiëren en plakken overgebracht naar de Word en PowerPoint bestanden. Deze Excel bestanden zijn herkenbaar aan het woord “Grafisch” toegevoegd aan de map of bestandsnaam. U vindt ze in de Y files samen met de hiermee gemaakte lesbestanden. We gaan naar Bron> Map 14 Bron info>sjablonen>WiDoP grafisch 0408>, werkblad bieden spelbr. Hieronder ziet U het biedverloop links boven in de werkmap. West
Noord
1♠▲ 3SA▲
pas pas
Oost 1♦ 1SA▲
Zuid pas pas
Het biedverloop is gekopieerd van het werkblad “bieden spelbr” naar deze pagina van de handleiding.
Probeer zelf dit voorbeeld uit het werkblad naar een leeg Word bestand te kopiëren. U kunt vervolgens het biedverloop wijzigen. En desgewenst een Pdf maken. Als U een langer biedverloop wilt maken neemt U een ander sjabloon op het werkblad bieden spelbr. We verlaten het werkblad Bieden spelbr. En gaan naar het volgende werkblad “W04Bieden” Hieronder ziet U het 1e diagram links boven
5 U
♠
82 ♥ AHB76 ♦ A832 ♣ B76
1♦▲ Pas
3♦▲ 3SA
Wat zijn de verschillen tussen beide werkbladen: Het biedverloop 1e voorbeeld is gemaakt met het standaard raster van Excel. Het standaard raster van Excel biedt te weinig mogelijkheden om diagrammen te maken. Daarom zijn de cellen in de werkbladen van de diagrammen kleiner gemaakt. De kolombreedte is 2,22 en de rijhoogte 17,3. In plaats van “raster” gebruiken we de term “grid” .Dit “grid” is vanaf 2004 in gebruik en heeft als code “Grid 04”. In 2008 is een ander grid in Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
gebruik genomen “Grid 08”. De motieven achter deze ontwikkeling komen later aan de orde. In het diagram op de vorige blafzijde ziet U: Links boven het diagram nummer = 5. Als het diagram in stappen opgebouwd wordt is de nummering voor de 1e stap 5a, de 2e stap 5b enz. De groene U is de plaats van de cursist. Dus in dit diagram zien we de hand van de cursist. U ziet dat het bieden nergens op lijkt. De sjablonen zijn opzettelijk fout ingevuld om vergissingen te voorkomen. Probeer zelf dit voorbeeld weer naar een leeg woorddocument te kopiëren. U zult merken dat dit niet goed gaat. Om een goede afbeelding te krijgen gebruiken we niet de handeling “plakken” maar “plakken speciaal”. Word opent een keuze menu: U kiest “Afbeelding (enhanced metabestand)”. Het resultaat is een scherpe afbeelding die U niet meer kan veranderen. U kunt de afbeelding selecteren en vervolgens wel met de muis op maat, kleiner of groter maken. Als U bijvoorbeeld fouten wilt corrigeren dan moet U naar uw Excel grafisch bestand in het bronbestand. Vervolgens uw diagram verbeteren en dan weer in Word of PowerPoint kopiëren. Een fout correctie in een PowerPoint presentatie die stapsgewijze uitlegt, kan veel tijd vragen. Daarom is “Grid 08” ontwikkeld. U kunt hiermee in PowerPoint de diagrammen gemaakt in Excel wijzigen. (Zie verder hoofdstuk Grid 04 en Grid 08) U wilt zelf een diagram ontwerpen In de Excel sjablonen WiDoP Grafisch 0408 en WiDoP Grafisch 08 zitten lege Grid 04 of 08 werkbladen die U gebruikt voor uw nieuw werk. Als U een nieuwe presentatie wilt maken dan kiest U een sjabloon. Als dat uiteindelijk een nieuw grafisch bestand moet worden is het handig om het sjabloon al op te slaan met de gewenste bestandsnaam. In de sjablonen zitten niet ingevulde werkbladen met de Grid verdeling. Belangrijk U kiest het Grid dat U gaat gebruiken en maakt een paar reserve kopieen van lege werkbladen met de dupliceerfunctie van de werkbladen (rechts klikken op de tab van het werkblad en kiezen voor kopieren). U kunt dan de gewenste diagrammen in de sjabloonwerkbladen geheel of gedeeltelijk kopieren naar uw lege werkblad. Nu kunt U Uw diagram afmaken.
De techniek om zelf een diagram te ontwerpen De eenvoudigste weg is een onderdeel van een bestaand diagram te selecteren, vervolgens te kopiëren en in uw werkblad te plakken. Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
5 U
♠
82 ♥ AHB76 ♦ A832 ♣ B76
1♦▲ Pas
3♦▲ 3SA
3♦▲ 3SA
1♥▲ Pas
♠
82 ♥ AHB76 ♦ A832 ♣ B76
5 U
Op dezelfde wijze voegt U andere selecties van diagrammen toe tot uw nieuwe diagram gereed is. Uit linker diagram 5 met zitsel van West is het rechter diagram 5 met zitsel van Oost gemaakt door kopiëren en plakken in Excel!! U kunt voor een deel bestaande onderdelen gebruiken. Dan kunt U verder door het gewenste aantal lege cellen samen te voegen elk ontwerp verder op maat maken.
Uitwisselbaarheid tussen invul-sjablonen Grid 04 en Grid 08 U wilt een Grafische bestand gemaakt in grid 04 ook in Grid 08 gebruiken. Het belangrijkste criterium is hoeveel cellen samengevoegd zijn om bijvoorbeeld een tekstvak of zitselvak te maken. De uitwisselbaarheid is kansrijk als voor de teksthoogte 3 cellen in Grid 4 en Grid 08 samengevoegd zijn. Gaande van Grid04 naar Grid 08 zult U zien dat de letters en kaartsymbolen in Grid 08 te groot uitvallen. De oplossing is eenvoudig. Afbeelding selecteren en tekengrootte wijzigen van 28 in 24.
Hoe zit het dan met de eindafmetingen van het zitsel? Het ontwerp van Grid 08 levert met de beschreven werkwijze in Deel 3 Hoofdstuk 4 bij presenteren een afbeelding van ongeveer gelijke grootte. Anders gezegd: de afbeelding gemaakt in Grid 04 wordt in PowerPoint kleiner gemaakt dan het origineel in Excel. De afbeelding in gemaakt in Grid 08 behoud zijn oorspronkelijke afmeting.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 3 Kennismaken met WiDoP Grafisch 0408 Doel van de ontwikkeling Grid 4 Een zitsel in Excel grid 4 gemaakt en door kopiëren en plakken overgebracht naar PowerPoint is een afbeelding geworden, die niet meer veranderd kan worden in PowerPoint. Correcties of stapsgewijze uitleg kunnen veel tijd vragen omdat steeds nieuwe afbeeldingen gemaakt moeten worden. Grid 08 Een andere werkwijze met een afwijkende maatvoering van het grid waardoor het wel mogelijk is om in Powerpoint veranderingen door te voeren. Dat kan een grote tijdsbesparing opleveren. Kennismaken met WiDoP Grafisch 0408 Als introductie bekijken we eerst het sjabloon WiDoP grafisch 0408 Deze sjabloon is speciaal gemaakt om zowel in “Grid 04” als “Grid 08” te kunnen werken. Als U een 04 diagram wilt wijzigen kunt U alles in 04 maken met behulp van de voorbeelden en de werkbladen met “Grid 04” U wilt echter in “Grid 08” uw “Grid 04” diagrammen gebruiken. Als die nog niet beschikbaar zijn in “Grid 08” formaat kunt U 2 wegen kiezen: o U maakt het diagram in 04 en gaat dit later omzetten naar 08. Bij deze keuze kan het handig zijn om in Grafisch 0408 te werken omdat U in hetzelfde bestand kan blijven dus alleen maar van het ene naar het andere werkblad gaat. o U maakt het diagram direct in 08. U kunt misschien een diagram uit 0408 importeren dat U verder kan aanpassen. Wat vindt U in de verschillende tabbladen van invul-sjabloon Grafisch 0408: Bieden spelbr: Biedverloop: reeds behandeld W04 Bieden: zitsels met biedverloop 1 of 2 handen zichtbaar. Tafelzitting met openaar, 1e bijbod enz. voor gebruik in presentaties W08 BS: Diagram in 08 gemaakt om uitleg presentaties voor Bied Sessies te maken W04 zitsel LD en klassieke 4 handen diagram. Als U 4 handen vergelijkt met LD zitsel dan ziet U duidelijk dat het LD zitsel compacter is en meer informatie bevat. De LD diagrammen hebben een gekoppeld invul zitsel links naast het diagram. U kunt het LD-diagram kopiëren naar Word en PowerPoint mits U plakt als enhanced Metabestand. W04 spelen: zitsels om spelen uit te leggen W08 spelen: Volledig ingevuld LD diagram. U vervangt de gegevens door de gewenste zitsels en andere gegevens die U wilt gebruiken. Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
W04 presentatie speelplan voor behandeling huiswerk. U maakt de opeenvolgende diagrammen in het werkblad met koppelingen. W04 Opg splpl Hw: Als presentatie speelplan maar nu alleen de opgave en volledig ingevuld speelplan W04 TMP Pres Hw ingekort: variant van LD diagram voor invullen tempo Leeg Grid 04 en 08 Waarom “enhanced metabestand” Hoewel de verschillende Office onderdelen meestal redelijk goed samenwerken, kunnen zich complicaties voordoen die variëren van ernstige zoals het weglaten van de kaartsymbolen of onscherpe of misvormde beelden. Soms komen softwarefouten voor die later door de leverancier met updates opgelost worden. Belangrijk stabieler en scherper zijn de afbeeldingen in enhanced metabestand. Ook als de diagrammen met koppelingen gemaakt zijn blijven de diagrammen onveranderd na plakken als enhanced metabestand. Wanneer achtergrondkleuren toevoegen Ik doe dat meestal bij “Grid 04 of 8” in de dia. Als alles klopt in een presentatie is dat meestal de laatste stap. Een extra controle op fouten.
Invul-sjablonen voor de zitsels in WiDoP op Maat Besparen veel extra werk omdat U gebruik maakt van bestaande zitsels of tabellen. Excel is de toeleverancier van zitsels, die gebruikt worden in Word of PowerPoint. Behalve de sjablonen die U in Y Bron info vindt kunt U ook gebruiken de Grafische bestanden (zie pagina 34)
Invul-sjablonen in PowerPoint gebruiken De optimale werkwijze is het sjabloon in PowerPoint te plakken als Excel werkbladobject. Grid 04 is minder geschikt door de grotere celafmetingen. Daarom is Invulsjabloon Grid 08 voor PowerPoint en Excel ontwikkeld. Grid 08 kan ook Grid 04 in andere toepassingen vervangen. De voor en nadelen bij het maken van lesmateriaal bepalen uw keuze. Een extra complicatie in PowerPoint is dat zitsels en teksten in de dia’s perfect uitgelijnd moeten zijn om heen en weer wippen bij presenteren te voorkomen. Deze sjabloon zorgt ervoor dat het Excel werkblad object op de gewenste plaats komt. Verder kunt U de uitlijn en afmeting faciliteiten van PowerPoint gebruiken. Ook zijn de gebruikelijke tekstvakken in het sjabloon gestandaardiseerd.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 4 Ontwerpen met Grid 04 en 08 De werkwijze bij Grid08: Doel van de ontwikkeling was: “WiDoP op maat”, dus met minder inspanning goede presentaties maken. Dan moeten in Excel gemaakte diagrammen in PowerPoint aangepast kunnen worden. Ontwerpen met: “Grid 04” en “Grid 08” De zitsels ook wel plaatjes of diagrammen genoemd bestemd voor PowerPoint of Word worden in MS Excel gemaakt. Vervolgens via kopiëren en plakken overgebracht naar de Word en PowerPoint bestanden. Deze Excel bestanden zijn herkenbaar aan het woord “Grafisch” toegevoegd aan de map of bestandsnaam. U vindt ze in de Y files samen met de hiermee gemaakte lesbestanden. De Excel en PowerPoint bestanden zijn genoemd 04 en 08: 04 bestanden zijn gemaakt met een grid dat in 2004 in gebruik genomen is. 08 bestanden hebben een ander grid en werkwijze die in 2008 in gebruik genomen is. Definitie: Grid is een ander woord voor het raster in Excel om zitsels, plaatjes of diagrammen te maken. Het raster in PowerPoint dia’s om de inhoud uit te lijnen wordt ter onderscheiding van “grid” raster genoemd. Waarom heeft de overgang van Grid04 naar Grid08 plaats gevonden? Eerst de werkwijze bij grid 04: Grid04 heeft cellen afgestemd op Arial 28. Door bijv. 2 rijen en een aantal kolommen samen te voegen ontstaat een tekstvak voor Arial 28. Daarin kunnen kaartsymbolen, letters en getallen een plaats vinden. De verticale afstand tussen 2 regels is ruim genoeg. Een goede keuze bleek kopiëren van een geheel compleet zitsel in Excel en vervolgens “plakken speciaal” in PowerPoint als “enhanced meta bestand”. E.a. verliep zonder fouten en er gingen geen tekens verloren. Een bijkomend voordeel is dat de grootte van het “plaatje” met de muis gemakkelijk in te stellen is. Via de plaatsbepaling faciliteiten van PowerPoint is uitlijnen van dia’s op het raster redelijk tot goed te doen. Dit is belangrijk om heen en weer wippen van afbeeldingen bij dia wisseling te voorkomen. Een bezwaar van Grid04 is dat elke kleine wijziging in het zitsel of bij speelplan maken, het noodzakelijk maakt een nieuw plaatje te maken en over te brengen naar PowerPoint. Als in een presentatie bijv. 20 verschillende plaatjes voorkomen moeten er dus 20 of minder plaatjes gemaakt en na overbrengen uitgelijnd worden. Foutcorrectie van plaatjes op een later tijdstip kan o.a. tot gevolg kan hebben dat veel dia’s van een bestand opnieuw uitgelijnd moeten worden.
De werkwijze bij Grid08: Doel van de ontwikkeling was: “WiDoP op maat”, dus met minder inspanning goede presentaties maken. Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
De oplossing is plaatjes die in Excel gemaakt zijn, naar PowerPoint over te brengen en dan zonodig vervolgens in PowerPoint aan te passen. Met Grid 04 gemaakte diagrammen worden afbeeldingen bij kopiëren naar PowerPoint als “enhanced meta bestand”. Wijzigen achteraf is dan onmogelijk. Met grid 08 maakt U gebruik van de integratie mogelijkheid die Excel en PowerPoint aanbieden. Dit bespaart veel tijd. U kopieert naar PowerPoint een in Excel gemaakt zitsel. U kunt met een geopende PowerPoint presentatie het in Excel gemaakt zitsel activeren door erop te klikken. De werkbalken van PowerPoint worden vervangen door de werkbalken van Excel en U kunt uw zitsel aanpassen. Als u klaar bent en uw zitsel is opgeslagen in Excel klikt U buiten het Excelgebied op uw dia en ziedaar de werkbalken van PowerPoint zijn weer terug. Het klinkt eenvoudig maar er zijn toch wat gevoeligheden. Als U bij de verschillende muisklikken de muis wat beweegt kunnen de zitsels van plaats veranderen en moet U gaan uitlijnen. De switch van Excel naar PowerPoint en weer terug ziet er wat rommelig uit. Enfin, ik heb gekozen voor een aanpak die switchen zoveel mogelijk vermijdt. Bij Grid04 kan de grootte van het zitsel plaatje, zoals gebruikelijk bij afbeeldingen, met de muis aangepast worden. Deze mogelijkheid biedt Grid08 niet. De afmetingen van het zitsel moet U in Excel bepalen. U ziet hieronder een gedeelte van een Excel werkblad met Grid08. Zowel de kolombreedte als de rijhoogte zijn kleiner. Daardoor is er weer voldoende flexibiliteit om de definitieve grootte bij het maken van een diagram in te stellen. Een andere eis is dat er voldoende ruimte op de dia moet zijn voor de uitleg. Uitgangspunt is dat een LD diagram en de daarbij behorende uitleg samen op een dia passen. Noodzakelijk is dat de cursisten de verschillende stappen bij een uitleg moeten kunnen zien en volgen. Terug kunnen kijken door de cursist tijdens de uitleg is essentieel voor het opnemen van de stof. Bij de dia’s moet dit kunnen. Belangrijkste eisen waaraan een dia moet voldoen zijn: inzichtelijk, logisch, in de goede volgorde en overzichtelijk. De cellen in de 4 hoeken zijn paars gekleurd en markeren de beschikbare oppervlakte op de dia. Een volledig speelplan plaatje past bijvoorbeeld vertikaal in het gemarkeerde oppervlak. Rechts blijft genoeg tekstruimte over. Hieronder een voorbeeld Grid08 in Excel
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
2x HV4 e AV4 e 2x
♠ ♥ ♦ ♣
3SA
Dummy L R Leider
♠ 2 VstVl
1 2 3 0 6
5 HVB4 FGH 234
♠ ♥ ♦ ♣
1234 234 234 AH65432 Tekort Over
3x 0 e H3 3x
db02
OwWw
1 1? 2 0 3+
s-s s-s ss$ ---
Tmp
Als U in de PowerPoint sjabloon switcht naar Excel (dubbelklik midden op de dia) zult U een leeg grid08 zien met daarin de paarse rechthoekjes. U selecteert in uw Excel werkblad het oppervlak inclusief de paarse hoekpunten. Na kopiëren plakt U de selectie in PowerPoint door met de muis de paarse cel links boven te selecteren. Na commando plakken vallen de paarse rechthoekjes van Excel en PowerPoint sjabloon Grid08 op elkaar. In de hele procedure is switchen van PowerPoint naar Excel en weer terug het kritische deel van de aanpak. Daarom is belangrijk dat U een compleet af en foutloos zitsel diagram in Excel maakt. Bij voorkeur zijn ook de kleuren al aangebracht. Hieronder ziet U een testzitsel dat ook al ingekleurd is. Het blauwe oppervlak is qua afmetingen exact gelijk aan grid08 met de paarse hoekpunten. Het kader wordt zichtbaar na 1 muisklik in het centrum van de dia. Het kader waarin het zitsel zich bevindt kan naar links, rechts en/of naar boven of beneden verplaatst worden met de pijl toetsen. Eventuele uitlijn fouten kunnen met behulp van “plaatsbepaling object” van PowerPoint zeer nauwkeurig gecorrigeerd worden. Op de volgende bladzijde is bovenstaand Excel object Grid 08 met blauw gekleurde achtergrond gekopieerd naar het kader van een lege dia van het sjabloonbestand PowerPoint 08. Het resultaat ziet u op de volgende bladzijde. Werken met ingekleurde achtergrond is minder arbeidsintensief dan met de niet ingekleurde achtergrond waarbij U gebruik maakt van de 4 paarse cellen als oriëntatie bij uitlijnen.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Rechts van het zitsel is voldoende ruimte om tekst te plaatsen. Het tekstvak opent als U erop klikt.
Voorbeeld dia e
HV4 e AV4 2x
♠ ♥ ♦ ♣
5 HVB4 FGH 234
3SA
Dummy L R Leider
♠ 2 VstVl
1 2 3 0 6
♠ ♥ ♦ ♣
Tekstvak
0 H3 3x
e
db02
OwWw
1 1234 1? 234 2 234 AH65432 0 Tekort Over
s-s s-s ss$ ---
3+ Tmp
BB2 10 Thema 1
5
U kunt naar keuze in Excel, en in PowerPoint cellen, tekst en zitsels kleuren. Andere lettertypes kiezen enz.
Belangrijk is dat het tekstvak staat op positie: “voorgrond”. Een tekstvak overlapt het grid oppervlak zonder problemen. Heeft U meer tekstvakken nodig, bestaand tekstvak dupliceren heeft de voorkeur. U krijgt dan exact dezelfde afmetingen, opmaak, lettergrootte enz. Veel makkelijker bij het uitlijnen van een dia. Nog even ter herhaling: Dubbelklikken op het “centrum” van een dia: de software switcht naar Excel. Het diagram kan verder bewerkt worden met Excel software. Klikken “buiten” het kader is voldoende om het kader te sluiten en te switchen naar de PowerPoint software. De computer switcht van PPT naar Excel en weer terug naar PPT. Let op de werkbalken dan ziet U wanneer U in Powerpoint resp. Excel zit. Uitlijnen kent 2 verschillende acties: Afmetingen van het kader, tekstvak, afbeelding. Om wippen bij wisselen van dia’s tegen te gaan moeten de afmetingen exact gelijk zijn. Het instelmenu grootte werkt prima en nauwkeurig De plaatsbepaling op de dia. Ook dit werkt zeer nauwkeurig. Hoe voorkom je veel uitlijn problemen: Maak eerst de laatste complete dia van een presentatie. (kunnen ook interne series zijn) Dupliceren geeft een serie exact gelijke dia’s. Per stap zijn de wijzigingen gering per dia. Na enige oefening zal het extra uitlijnen sterk verminderen. Tekstvakken wijzigen is geen probleem. Een enkele muisklik op het grid deel toont het kader maar U bent nog in PowerPoint. De uitlijning blijft omveranderd. Dubbelklikken activeert Excel en dus ook het gevaar dat er een uitlijnfout ontstaat Diagrammen van Grid 08 met de muis verkleinen zoals bij Grid 04 raad ik af omdat de MS office software onstabiel kan reageren en dan kan je opnieuw beginnen. Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
De cellen van Grid 04 zijn kleiner om meer vrijheidsgraden te hebben voor de keuze van de afmetingen van de diagrammen in Excel.
Samenvatting: hoe maak je een presentatie? Stap1: Diagrammen maken en inkleuren inclusief achtergrond in Grid 08. In een presentatie die stap voor stap in de les wordt uitgelegd is de kortste weg eerst het laatste plaatje van een serie compleet maken. Als de lay out naar wens is ga je naar de 2e stap Stap 2: Na overbrengen diagrammen ga je terug naar de PowerPoint instelling. Stap 3: Alle tekstvakken maken en invullen in de dia van boven naar beneden Stap 4: De hele dia nakijken op fouten en bruikbaarheid in de les Stap 5: De kant en klare einddia dupliceren. Duplicaat aanpassen en opslaan. Deze 1 na laatste dia weer dupliceren en weer aanpassen enz. tot je de 1e dia van de presentatie hebt gemaakt. Stap 6: Als je met verschillende achtergrond kleuren voor tekstvakken wilt werken en stap voor stap tekstvakken wilt verwijderen is de beste volgorde van de laatste dia naar de 1e dia te werken (zoals in stap 5) Stap 7: Als je letters of woorden meer of minder accent wilt geven dan is van boven naar beneden handiger omdat je dan het totale overzicht hebt Opmerking: Na enige gewenning geef ik de voorkeur aan Grid08 boven Grid04. Sneller, overzichtelijker en een uitdaging om uitleg en diagram op elkaar af te stemmen. Een groot voordeel van deze aanpak is, dat je tot in detail kunt zien bij het maken of je presentatie aansluit bij de behoefte van de cursist.
De achtergrondkleur van invul-sjablonen aanpassen De licht gele achtergrondkleur geeft aan dat de docent de afbeelding of tekst behandelt. De licht blauwe achtergrondkleur geeft aan dat dit gedeelte van de uitleg al behandeld is. Met deze methode kan een behandelde tekst nog zichtbaar blijven en kunnen cursisten deze teksten nog raadplegen. Andere achtergrond kleuren zitten op vaste plaatsen om bepaalde gegevens in een ergonomische volgorde te tonen. In de PowerPoint stand kunnen de gele/blauwe kleuren ingevuld worden zonder overschrijving van de ergonomische hulpkleuren. In de Excel stand overschrijft een later aangebrachte kleur de voorgaande kleuren. De PowerPoint stand vraagt dus minder tijd.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 5: spelbriefjes en huiswerk Spelbriefjes Spelbriefjes die bijvoorbeeld aan de voorzijde het biedverloop en aan de achterkant speelplan maken tonen moeten bij printen t.o.v. elkaar goed uitgelijnd zijn. Ook moeten voor en achterkant bij elkaar horen. De sjablonen zijn hierop gemaakt. Spelbriefjes: CU(Contract Uitkomst). De sjablonen kunnen met Word aangepast worden. Bij te weinig ruimte een ander sjabloon gebruiken. Tip: door de randen van de tabel wit te maken worden tolerabele afwijkingen niet zichtbaar bij snijden. Snijden aan de Zitselkant heeft dan de voorkeur. Spelbriefjes: CU Spel 6: Spel 5: Het sjabloon van de spelbriefjes is een Contract: Z 4♠ Contract: O 2♥ Uitkomst: W ♥H Uitkomst: Z ♠A tabel waarin 4 cellen gereserveerd zijn voor contract, uitkomst en optimaal biedverloop De tekst spelnummer t/m kenmerk bieding maakt U boven in het tekstvak Het biedverloopdiagram uit Excel kopiëren en plakken onder in het tekstvak. De tekst van het geïmporteerde biedverloop kunt u aanpassen Spel 8: Spel 7: Conventie Forcing Invite Limiet
Conventie Forcing Invite Limiet
West
Noord
West
pas pas pas
2♦▲ 3♠▲ pas
Oost pas pas pas pas
Zuid 1♠ 2♠▲ 4♠▲
Noord pas pas
2♥▲
Oost 1♥ pas
Zuid 1♠ pas
Contract: N 4♠ Uitkomst: O ♥3
Contract: W 3♥ Uitkomst: N ♦H Conventie Forcing Invite Limiet
Conventie Forcing Invite Limiet
West 1♥ 2♥▲ pas
West
Noord
Oost
pas pas pas
1♠ 3♠▲ pas
pas pas pas
Noord pas pas pas
Oost 1♠▲ 3♥▲
Zuid pas pas
5
Zuid pas 2♣▲ 4♠▲
6
A H 3x x
2♥ ♠ A Verl 3 1 0 2 6
♠ ♥ ♦ ♣
V75 V742 753 A98
2x H 3x
Vx
Dummy Leider
♠ ♥ ♦ ♣
642 ABT9 AHV T64 Tekort: 1
AT7
bg05
Wgwk 1? 1?
2?
Contract: 2♥. Start: ♠A. Wegwerken: 1 slg. Werkslgn ♥ ♠. Speelplan: Lengteslagen + snijden hoog voorspelen: ♥. Op uitkomst ♠A seint rechts aan. 3e♠ troeft rechts. Cruciaal is dat je zo snel mogelijk vanuit dummy snijdt door de ♥V voor te spelen. Door introeven heeft rechts nog maar 3 troeven. Daardoor lukt snijden. Res.: 8 slgn.
7
4♠ ♥ H Verl 1 2 0 1 4
♠ ♥ ♦ ♣
643 B V9872 AH65
x
B 3x
Dummy Leider
♠ ♥ ♦ ♣
HVB952 A76 A 872 Tekort: 1
bg06
Wgwk 2$
2
Contract: 4♠. Start: ♥H. Wegwerken: 2 slgn. Werkslgn ♠. Speelplan: Verliezers troeven in dummy: ♥. Neem uitkomst met ♥A. Eerst 2 ♥ verliezers troeven in dummy. Dan troeftrekken. Res.: 11 slgn.
8
V 2x V T 2x 2x
4♠ ♥ 3 Verl 1 2 0 1 4
♠ ♥ ♦ ♣
T75 B64 H92 AH32
x A 2x
HBx
V T 2x
BTx
Dummy Leider
bg07
Wgwk ♠ A H B 8 6 4 1? ♥ H92 1♦ ♦ A ♣ B76 1? Tekort:1 1+?
Contract: 4♠. Start: ♥3. Wegwerken: 1+ slgn. Werkslgn ♦♥. Speelplan: Ongelijke zijkleur: ♦. Snjiden: ♠. De uitkomst maakt ♥H hoog. Zo snel mogelijk de ♥ verliezer wegwerken op de ongelijke ♦. De snit op ♠V mislukt. Res.: 10 slgn.
3♥ ♦ H Verl 1 0 2 2 5
♠ ♥ ♦ ♣
A432 H86 92 H765
T 9 2x
A V 2x
Dummy Leider
♠ ♥ ♦ ♣
Spelbriefjes: Zitsel 4 spellen. De zitsels uit Excel importeren en als “enhanced meta bestand” in de bijbehorende cel plakken van de sjabloon “zitsel”. Het zitsel past zich vanzelf aan de beschikbare ruimte aan. De uitleg is standaard met vermelding van de speelfiguur in vet-rood. De cursisten leren speelfiguren herkennen: dus de kleur behalve de troefkleur is minder relevant. Als de speelfiguur benoemd is volgt het kaartsymbool waarin de speelfiguur zit. Op de speeltafel liggen de kleuren ook niet in de volgorde die gebruikelijk is in speldiagrammen.
bg08
Wgwk 1?
V7 AVB932 A76 1$ 82 Tekort:1 1+?
Contract: 3♥. Start: ♦H. Wegwerken: 1+ slgn. Werkslgn ♣♦. Speelplan: Ongelijke zijkleur: ♦. Snijden kleintje voorspelen: ♣. De zekere weg is een ♦ troeven in dummy. Als de snit op ♣H lukt heb je een overslag. Neem uitkomst en speel ♦ door. Voor troeftrekken eerst de 3e ♦ in dummy troeven. ♣ snit mislukt. Res.: 9 slgn.
Zeer belangrijk is de uitlijning. De Office software kan soms automatisch een blanco pagina toevoegen. Als de tabel binnen de maximaal mogelijk afmetingen blijft en goed uitgelijnd is zal dit sporadisch voorkomen. Printen per les is aan te bevelen. Uilijnen gaat met de uitlijnfunctie in de Word gereedschappen van de word tabellen. Ook de uitlijning vanbeter de printer goed instellen. Controle moet soms afgesteld worden. Voor 2 door proefdruk het spelbriefje zijdigde printen na devan 1e drukgang weer tegen in de het licht te houden. papierlade terugleggen voor de 2e drukgang.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Even uitproberen en U weet hoe het papier teruggelegd moet worden in de papierlade. Bij de spelbriefjes staan altijd het biedverloop en het corresponderende zitsel achter elkaar. Snijden op maat: beste resultaat als U met het zitsel zichtbaar dus met het biedverloop aan de achterkant snijdt. Na snijden vouwen: Zitsel met Uitleg voor U op tafel leggen met Leider dichtbij U. Een maal vouwen en het zitsel is onzichtbaar Nu biedverloop zichtbaar voor U op tafel. Nogmaals vouwen en het biedverloop is onzichtbaar geworden. In gebruik vouwt de Leider of Dummy het spelbriefje na de uitkomst half open. Nu kan biedverloop, contract en uitkomst bekeken worden. Na afspelen spelbriefje helemaal open vouwen en zitsel + uitleg zijn zichtbaar. Huiswerkopgaven Gebruiken dezelfde tabel als de spelbriefjes voor het zitsel. Ook hier voor- en achterkant bedrukken en de uitlijning beoordelen door tegen het licht te houden. Voor en achterkant bedrukken: eerst bijv. de voorkant bedrukken. Vervolgens weer in de papierlade terugleggen voor de 2e drukgang. Even uitproberen en U weet hoe het papier teruggelegd moet worden in de papierlade. Huiswerkopgaven afdrukken: U heeft 4 posities per bladzijde voor de huiswerkopgaven. Desgewenst kunt U beide zijde bedrukken en zo 8 opgaven per A4 produceren. Als de opgaven opgedeeld worden in 2 of 4 delen moeten voor en achterzijde verschillende opgaven bevatten. Ook hier is goed uitlijnen/centreren noodzakelijk.
Spelbriefjes en huiswerk gebruiken 2 invul-sjablonen De indeling van het A4tje wordt bepaald door de tabel van pagina 45. De afmetingen van de cellen ligt vast. De zitsels Spelbriefjes en huiswerk tonen geen proces zoals bij een PowerPoint presentatie. Nu is dus van belang dat de Zitsels correct zijn. De werkwijze is dus om het invul-sjabloon van het zitsel correct in te vullen en met plakken speciaal als afbeelding(enhanced – metabestand )in de cel te plakken. De afbeelding kunt U op Maat maken door een hoogte van 8,5 cm te kiezen. Het biedverloop Contract Uitkomst. Kunt U veranderbaar maken en invullen in het spelbriefje of kant en klaar uit Excel halen en in het tekstvak plakken als enhanced metabestand.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 6 Bied Sessies maken Presentatie Bied Sessies De presentaties Bied Sessies hebben 2 sjablonen: BS Groot en BS Klein. Groot en klein zijn afgeleid van de afmetingen van de tekstvakken rechts in de dia. Klein geeft meer details over het inzicht van de bieders in elkaars kaarten en de wijzigingen als gevolg van het biedproces. Groot (hieronder) heeft meer ruimte voor een groter aantal biedrondes. De uitleg heeft meer ruimte dan bij klein. Stappen inclusief al behandelde stappen, kunnen overzichtelijker gemaakt worden door vette letters te gebruiken voor actuele uitleg, en dunne letters voor al uitgelegde stappen.
N2 ♠ HT7 ♥ AB2 ♦ HB5 ♣ AV43 Pt N 18
Z 6+ T 24+ opent
Z2 ♠ A6 ♥ V93 ♦ VT8743 ♣ 92 Pt Z 8
West Noord Oost pas pas
pas pas
pas pas
Zuid pas pas pas
pas
pas
pas
pas
pas
pas
pas
pas
Uitleg
N 18+ T 26+
BS 0401 spl 2
4
Alle gegevens kunnen rechtstreeks in de dia ingevoerd worden. Dus de zitsels, Punten die geteld worden, elk bod inclusief tussenbiedingen en de uitleg.
Word bestanden Bied Sessies:
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
De bestanden “opgave” bevatten de kaartverdelingen van N en Z. De cursisten krijgen een half A4tje met 6 spellen of ander aantal naar keuze in de lengte doorgesneden. De ene helft van de zitsels is Noord, de andere helft is Z WiDoP ♠ ♥ ♦ ♣
BS 0401
Spel 1
HT7 AB2 HB5 AV43
Pnt N WiDoP ♠ ♥ ♦ ♣
Noord
opent
Z BS 0401
Spel 2
Z
T
Zuid
Spel 1
A6 V93 VT8743 92
WiDoP ♠ ♥ ♦ ♣
AV876 T76 V7 HB9
Pnt N
♠ ♥ ♦ ♣
BS 0401
Pnt Z
T Noord
WiDoP
N BS 0401
T Zuid
Spel 2
BT943 853 AH43 A
Pnt Z
opent
N
T
De Bied Sessies tonen het biedverloop en de toename van het inzicht van de bieders in elkaars hand.
Invul-sjablonen voor de Bied Sessies Procesmatig zouden we uitkomen op dezelfde aanpak als bij de theorie presentaties. Echter de Bied Sessies gebruiken een standaard benadering. Altijd dezelfde aanpak die gebruikt kan worden voor constructief en competitief bieden. Dit maakt het mogelijk om een vaste indeling in PowerPoint toe te passen. De invulsjabloon is daarom: van PowerPoint afgeleid. Heeft dus niet de aanpak waarbij de zitsels in Excel gemaakt worden. Het ontwerp biedverloop en de NZ zitsels zijn overgenomen van de spelbriefjes. U kunt de gegevens rechtstreeks in PowerPoint invoeren. Na eventuele correctie zet U de PowerPoint presentatie om naar Pdf. Uw presentatie is beveiligd en gebruiksvriendelijk.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 7 Openen en herbieding 12-19 punten De herbieding van de openaar een cruciale bieding Een biedrally is als het ware een zoektocht van de partners waarbij ze er opuit zijn een contract te vinden dat de meeste wedstrijdpunten zal gaan opleveren. De biedingen kan je in twee groepen indelen: 1. De speelsoort is nog niet gevonden (zoals bekend voorkeur hoge kleur, dan SA en tenslotte de lage kleuren). 2. De speelsoort staat vast. Via limietbiedingen, invitaties en slem onderzoek wordt de hoogte van het contract gekozen. In deze les gaat de herbieding over de situatie dat de speelsoort in de voorafgaande biedingen nog niet gevonden is. (opening en 1e bijbod) Via de herbieding komen de partners er achter hoe sterk ze zijn. Gevorderde bridgers weten al bij de opening hun opties voor de herbieding. Spelers die vooruit kunnen zien in de alternatieven voor opening en de bijpassende herbiedingen, maken het hun partner gemakkelijker om samen een goed resultaat neer te zetten. Wat is de kern van het bied probleem. De openaar kan 12-19 pnt hebben. Als we even uitgaan van de gedachte dat een paar 25 pnt moet hebben voor een hoge kleur manche dan zijn er grote verschillen tussen de volgende alternatieven: De openaar heeft 12 pnt: zijn partner zal ook ongeveer openingskracht moeten hebben. In deze situatie zal de partner vast zeer actief mee zoeken naar de manche. Hij weet immers dat de manche bereikt moet worden. De openaar heeft 19 pnt dan hoeft de partner maar 6 punten te hebben. Nu zal de partner het liefst zo snel mogelijk passen. Hij heeft zo weinig punten dat hij ervan uitgaat dat er niet meer in zit dan een deelscore. Een oppepper om hem mee te laten zoeken naar de manche moet nu van de openaar komen. Die doet dat door in zijn herbieding een bod uit brengen waardoor zijn partner indicaties krijgt dat er een manche in zit.
12 - 13 - 14
15
16
17
18
19
openaar
In de balk de punten die de openaar kan hebben. Als je wilt weten welke openingen mogelijk zijn voor een hand met 12-19 pnt, dan zie je vertikaal onder de kaartpunten in de balk de verschillende mogelijkheden voor je opening. Zie het complete schema op pagina 52 De herbieding voor je hand selecteer je vervolgens met als criterium de kaartverdeling van je hand. De ervaren bridger analyseert ook zijn hand en kiest dan uit zijn biedopties de bieding waarvan hij verwacht dat die het beste bij zijn hand past. De balk toont 3 gebieden: 12-15 punten veel voorkomend en redelijk makkelijk uit te bieden 18-19 punten niet veel voorkomend en moeilijker uit te bieden 16-17 punten tussen servet en tafellaken en daarom vrij lastig uit te bieden. Deze les bouwt voort op de Les B203 van de Beginners 2 cursus. In de beginnerscursus heb je de verschillende biedingen afzonderlijk leren kennen en vervolgens in de praktijk leren kennen en gebruiken. De biedopties voor een hand 12-19 punten: Je hebt een SA verdeling met 15-17 punten: je opent met 1 SA. Dit gereedschap bespreken we niet in deze les.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Je hebt 12-19 punten en de hand voldoet aan de voorwaarden om met 1 in een kleur te openen. Dit complex van biedingen gaan we vergelijkende wijze bekijken met de nadruk op de herbieding van de openaar. De openaar heeft 12-15 punten:
12 - 13 - 14 15 16 Vuilnisbak SA, 1? 1? Nieuwe kleur 1 niveau, 1SA? Kleurherhaling geen sprong
17
18
19
1? 1? 1??
1? 1? 2??
openaar
1? 1? 2??
In het gele vlak staan de opties voor de herbieding van de openaar bij een hand van 12-15 punten Rechts naast het gele vlak staan een aantal voorbeelden van de in het gele vlak genoemde herbiedingen. Achter elkaar: 1 voorbeeld van de vuilnisbak SA, 1 voorbeeld van nieuwe kleur op 1 niveau en 2 voorbeelden van kleurherhaling. Opmerking: om het schema zo min mogelijk te belasten met minder belangrijke informatie is in alle bied voorbeelden bij het 1e bijbod van de partner het gebruikelijk forcing symbool de groene driehoek weggelaten! De openaar heeft 12-17 punten:
12 - 13 - 14 15 16 Vuilnisbak SA, 1? 1? Nieuwe kleur 1 niveau, 1SA? Kleurherhaling geen sprong
17
18
1? 1? 1??
1? 1? 2? ?
Grote pnt range: 5-4 hoog laag
1? 2?
19
openaar
1? 1? 2??
1?
De openaar kan nu als hij een 5+krt van een hogere kleur en een 4+krt van een lagere kleur heeft hoog/laag bieden. Zie voorbeeld in het gele vlak. Merk op dat zijn partner met een mottige 6 en een 3krt ♥ of een 4krt ♣ nog op 2 niveau een fit kan bieden. Met een 10punter en een 3krt ♥ is een invite 3♥ nog zeer verantwoord. Een haalbare manche zal vaak uitgeboden worden. Het spreekt vanzelf dat er behalve de SA verdelingen nog meer mogelijkheden zijn voor handen die 15-17 punten tellen. Op de volgende blz nog meer biedopties.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
De openaar heeft 15-17 punten en een 6+ krt of een zeer goede 5krt van een kleur:
12 - 13 - 14
15
16
Vuilnisbak SA, 1? 1? Nieuwe kleur 1 niveau, 1SA? Kleurherhaling geen sprong
17
18
1? 1? 1??
1? 1? 2? ? 1? 2?
Grote pnt range: 5-4 hoog laag
19
openaar
1? 1? 2??
1?
SA complex. Jacoby Kaartverdeling 4333; 4432; 5332 Kleurherhaling met sprong; 1? 1? 6krt of goede 5krt: 3?? Lage kleur limiet,
Stayman 1? 1? 3??
Hoge kleur invite Hij kan door een kleurherhaling met sprong zijn hand nader omschrijven. Dit bod is niet forcing maar zal voor de hoge kleur als invite gelezen worden. Het zal vaak gebeuren dat het paar samen een troeffit heeft. Dus op zich is dat sprongbod niet echt riskant. De openaar heeft een sterke hand 16-19 punter met een 5-4 verdeling:
12 - 13 - 14 15 16 Vuilnisbak SA, 1? 1? Nieuwe kleur 1 niveau, 1SA? Kleurherhaling geen sprong
17
18
1? 1? 1??
1? 1? 2? ?
Grote pnt range: 5-4 hoog laag
1? 2?
19
openaar
1? 1? 2??
1?
SA complex. Jacoby Kaartverdeling 4333; 4432; 5332 Kleurherhaling met sprong; 1? 1? 6krt of goede 5krt: 3?? Lage kleur limiet,
Stayman 1? 1? 3??
Hoge kleur invite Reverse 5-4 laag-hoog forcing
1? 1? 2??
Deze hand is zo sterk door punten en verdeling dat we zonder gevaar onzuinig kunnen bieden. In plaats van hoog-laag gaan we nu laag-hoog bieden. Het zogenoemde reverse. De Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
opening is een 5+ kaart, de herbieding een 4+ kaart. De bieding is forcing. Ook al heeft de partner maar 6 punten hij mag niet passen. De openaar heeft een beul van een hand 18-19 punten
12 - 13 - 14 15 16 Vuilnisbak SA, 1? 1? Nieuwe kleur 1 niveau, 1SA? Kleurherhaling geen sprong
17
18
1? 1? 1??
1? 1? 2?? 1? 2?
Grote pnt range: 5-4 hoog laag
19
openaar
1? 1? 2??
1?
SA complex. Jacoby Kaartverdeling 4333; 4432; 5332 Kleurherhaling met sprong; 1? 1? 6krt of goede 5krt: 3?? Lage kleur limiet,
Stayman 1? 1? 3??
Hoge kleur invite Reverse 5-4 laag-hoog forcing met sprong forcing:
1? 1? 5-4 hoog-laag, 3? ?
1? 1? 2?? 1? 1? 2SA?
of SA De kans is groot dat partner weinig punten heeft. Welnu, de herbieding is zo knallend dat er geen twijfel bij de partner van de openaar kan zijn over de noodzaak te zoeken naar de beste manche of misschien wel slem. Wat was ook weer het doel van de bied- zoektocht? Vinden van hoge kleurfit Geen hoge kleurfit dan SA Lage kleurfit, geen SA kansen dan maar lage kleur Zo mogelijk manche of slempremie binnenhalen Gebruik je bovengenoemde biedingen tot de eindpas? Nee. Zodra speelsoort bekend is of de fit gevonden is ga je door met fit biedverloop om het eindcontract vast te stellen.
Merk op dat: In alle voorbeelden kan je aan de opening niet zien: o de sterkte van de openaar o zijn kaartverdeling De herbieding geeft indicaties over: o de puntenrange en o kaartverdeling Paren die goed begrijpen: o Wie de baas van de bieding is Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
o
Wanneer een bieding een limiet, invite of forcing is, zullen samen vooral in het midden gebied met zijn vele overlappingen veel beter de juiste keuzes maken en het optimale contract bieden. Daarom bevatten de spelbriefjes in de cursussen voortdurend gegevens om de cursist te helpen deze kennis op te doen.
Overzicht herbieding met voorbeelden in laatste kolom
Kaartpunten
Herbieding openaar
Voorbeeld biedverloop
12-15
Vuilnisbak SA
1♣ 1♠ 1SA▲
12-15
Nieuwe kleur 1 niveau(gevorderde bridgers spelen herbieding nieuwe kleur op 1 niveau niet forcing!)
1♣ 1♥ 1♠▲
12-15
Kleurherhaling geen sprong
1♣ 1♥ 2♣▲
15-17
Kleurherhaling met sprong; 6krt of goede 5krt. Lage kleur limiet,
1♦ 1♥ 3♦▲
15-17
Kleurherhaling met sprong; 6krt of goede 5krt. Hoge kleur invite (1 onder manche)
1♥ 1♠ 3♥▲
12-17
Grote pnt range: 5-4 hoog laag. Moeilijkste variant (antwoorder mag passen!)
1♥ 2♣
16-19
Reverse 5-4 laag-hoog forcing
18-19
Met sprong forcing: 5-4 hoog-laag, 2SA(Manche forcing)
1♥ 1♠ 2SA▲
18-19
Met sprong forcing: 5-4 hoog-laag, 3♣(Manche forcing)
1♥ 1♠ 3♣▲
1♣ 1♥ 2♥▲
1♠
Opmerking De 12-15 punters hebben een overlap met het SA gebied, maar geen SA verdeling!! Bij de 15-17 punters speelt niet iedereen de optie goede 5 kaart(minimaal 3 honneurs) Kenmerk reverse bieding: de herbieding is 1 niveau hoger dan de opening De herbieding in een kleur toont een 2 kleuren spel. De herbieding 2 SA toont een SA verdeling.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Waarom heeft dit onderwerp een plaats gevonden in de handleiding software Veel beginnende bridgers worstelen met de toepassing van de biedingen die ze geleerd hebben. Als ze de biedingen op zich door hebben blijkt dat de keuze van de optimale route problemen blijft opleveren. In dit hoofdstuk ziet U de samenhang en de verschillen tussen opening en herbieding in de range 12-19 punten. De openaar moet de optimale combinatie opening gevolgd door herbieding vinden. Een technische extra mogelijkheid in digitaal lesmateriaal is om bij het behandelen van bieden een link te leggen waarmee het schema geactiveerd wordt en de docent bespreekbaar maakt waarom een bepaalde keuze uit de 10 biedverloop opties van de opening gevolgd door de herbieding optimaal is. Zie BU1 les 12 Theorie Thema 3. Dit thema gebruikt een aantal vaste vragen en laat na de herbieding de gekozen optie zien in het volledige diagram.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 8 Sjablonen WiDoP gebruiken Beschikbare sjablonen WiDoP in 14 Y Bron info Nr.
Software
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Word Word Word Word Word Excel PowerPoint Excel PowerPoint Word PowerPoint PowerPoint PowerPoint PowerPoint
Onderwerp Leeg doc. Zitsel 4 Hnd Zitsel 4 LD Bieden CU Huiswerk Zitsels Presentatie Zitsels Presentatie Zitsels NZ Uitleg Uitleg Uitleg Uitleg
Bestand: Invul-Sjablonen WiDoP Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y
0 Sjab WiDoP leeg Arial 11 1 Sjab WiDoP Zitsel 1-4 Hnd traditioneel 2 Sjab WiDoP Zitsel LD 1-4 Hnd 3 Sjab WiDoP CU 1-4 4 Sjab WiDoP Hw LD 4 spellen 5 Sjab WiDoP grafisch 0408 6 Sjab WiDoP grid 04 (voor afbeelding) 7 Sjab WiDoP Grafisch 08 8 Sjab WiDoP PPT grid 08 (Excel object) 9 Sjab WiDoP BS (Bied Sessies opgaven) 10 Sjab WiDoP BS klein N (BS uitleg) 11 Sjab WiDoP BS klein Z (BS uitleg) 12 Sjab WiDoP BS groot N (BS uitleg) 13 Sjab WiDoP BS groot Z (BS uitleg)
Sjablonen opslaan in uw computer MS Word Bestand openen. Vervolgens opslaan in Menu Vertrouwde sjablonen met bestandsextensie Word sjabloon. MS Excel Bestand openen. Vervolgens opslaan via keuzemenu onderaan “andere indeling” bestandsextensie Excel sjabloon MS PowerPoint Bestand openen. Vervolgens opslaan via keuzemenu onderaan “andere indeling” bestandsextensie PowerPoint sjabloon Nieuw les bestand maken met behulp van sjabloon Open MS Office Word, Excel of PowerPoint. Nieuw bestand en mijn sjablonen. U vindt dan uw geïnstalleerde WiDoP sjablonen. Vervolgens opslaan met de door U gewenste bestandsnaam in de map van uw keuze. U loopt dan niet het risico dat uw sjabloon beschadigd wordt. Koppeling tussen Powerpoint en Excel Sjabloon 8 zie volgende pagina
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Sjabloon 8 switch van PowerPoint naar Excel en terug Na installatie van deze sjabloon kan het wellicht voorkomen dat U de switch naar Excel en terug naar PowerPoint niet kan maken. Kennelijk ontbreekt er een koppeling in MS Office. Op mijn computers is dit nog nooit voorgekomen. Mocht dit gebeuren dan kunt U dit probleem oplossen door op uw computer zelf Sjabloon 8 te maken: PowerPoint voorbereiden: 1. Open PowerPoint en voeg een paar lege dia’s in (Start Nieuwe dia) U verwijdert dus alle tekstvakken die al in de dia’s kunnen zitten 2. Powerpoint niet afsluiten. Werkvlak Excel ophalen: 3. Open Excel Sjabloon 7 in de map YBron Sjablonen 4. Ga naar Tabblad W08 sjabloon. U ziet links in het midden een LD zitsel in een rechthoekig werkvlak. De 4 hoeken van het werkvlak zijn de paars gekleurde cellen. 5. Selecteer het linker werkvlak met de muis. Linksklik op paarse cel links boven en ingedrukt houden. Sleep muisaanwijzer naar paarse cel rechts onder. Nu linker knop muis los laten. Uw werkvlak is geselecteerd. 6. Rechts klik op het geselecteerde werkvlak en kies kopiëren in het menu dat verschijnt. Uw werkvlak is nu klaar om ingevoegd te worden in PowerPoint 7. Ga naar PowerPoint en linksklik op een lege dia in de linkerkolom met de miniaturen. 8. Ga naar menu Start kies Plakken Speciaal 9. Selecteer in het menu: Microsoft Office Excel-werkblad-object. 10. Klik op OK Uw Excelwerkvlak verschijnt in de dia.
Uw werkvlak vult bijna de hele breedte van de dia. Boven en onder het werkvlak is ruimte o.a. voor een titel. De breedte van werkvlak is ongeveer 50/50 voor zitsel en tekst. In het sjabloon 7 kunt U andere verhoudingen voor zitsel en tekst kiezen. De tekstvakken staan op de voorgrond. Het grid raster verdwijnt als U de achtergrond kleurt en/of het raster uitzet In Excel sjabloon 7 ziet U een variant waarbij de achtergrond kleur al aangebracht is. Nu zijn de paarse cellen niet nodig omdat het blauwe vlak zelf de grootte van het werkblad toont.
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Hoofdstuk 9 Fouten vermijden Beveiliging van de bestanden WiDoP bestaat uit meer dan 2500 bestanden. Presentaties kunnen per bestand ruimschoots 20 dia’s overschrijden. Spelbriefjes bevatten 4 spellen. Een verzameling digitale bestanden is onoverzichtelijker dan een boek. Er kunnen fouten insluipen. Het spreekt vanzelf dat back-up bestanden noodzakelijk zijn. Vanaf het begin zijn er procedures ontwikkeld om fouten tegen te gaan: De bron bestanden en mappen hebben allen als 1e letter een “Y” Ze kunnen dus nooit verwisseld worden met lesbestanden. Helaas wil een computer wel eens crashen en dan worden wel herstelde kopieën gemaakt maar dat gaat ook wel eens fout. Daarom zijn de lesbestanden in pdf formaat. Deze bestanden zijn stabieler en kunnen minder makkelijk veranderd worden. De kans op fouten is kleiner. Als U met Office 2007 werkt dan kunt U de voorziening in Office 7 ook benutten om nieuwe of verbeterde pdf bestanden te maken. Het hierboven genoemde “Y” kenmerk van de bronbestanden blijft behouden in de bestandsnaam als U het bron bestand omzet naar pdf. U verwijdert de “Y” nog niet, maar gaat eerst de Ypdf bestanden kopiëren naar de lesmappen waar ze thuis horen. (merk op dat de oorspronkelijk office bestanden in de Y file van de bron blijven. U kunt onmiddellijk zien of een vervangend Ypdf bestand in de goede map is terecht gekomen. Er is dan al een bestand met dezelfde bestandsnaam zonder “Y” aanwezig. Als dat niet zo is zit U hoogst waarschijnlijk in de verkeerde map. Als alles klopt kunt U het te vervangen oude pdf bestand verwijderen. De laatste handeling is dan de “Y” uit de bestandsnaam verwijderen. Dus een soort controle op wat je aan het doen bent. Vooral bij correcties of modificaties is dit goed bruikbaar.
Onscherpte oplossen in Pdf Bij omzetten naar Pdf kan onscherpte optreden in de tekst of afbeeldingen. Een oplossing is om een achtergrond kleur te gebruiken. Als U een witte achtergrond wenst dan gebruikt U de kleur wit!
Handleiding WiDoP, deel 3: Software WiDoP toepassen voor eigen gebruik
Deel 4 Diversen Hoofdstuk 1 Leertraject Beginners Veel beginners hebben weinig kaartervaring Ze hebben hetzelfde doel, ze willen graag hun sociaal leven verrijken met bridge. Bij de eerste les blijkt dat er grote verschillen tussen de cursisten zijn. Als we meer tijd hebben om de cursisten te leren bridgen krijgen ook de mensen zonder enige kaartervaring meer kansen om te leren bridgen. In 2 kwartalen Beginners 1 en 2 doen en vervolgens op een club moeten gaan spelen is vaak de primaire oorzaak dat mensen afhaken. De Oefenclub Toen ik in 2005 de Stichting Bridge Leren oprichtte was een zeer belangrijk doel een overgang, te maken tussen bridgecursus en club. In de praktijk bleek de “Oefenclub” een zeer effectieve en door de cursisten op prijs gestelde wijze om spelenderwijze de afstand naar clubbridge te overbruggen. Hoewel clubs, docenten, NBB graag nieuwe leden willen begroeten lopen relatief veel cursisten niet echt warm voor het clubbridge. De “Oefenclub” biedt de mogelijkheid om vrijblijvend te oefenen. Vanzelf ervaren de cursisten dan of ze het gezellig en inspirerend vinden om op deze wijze te oefenen. Dit verlaagt de drempel naar clubbridge. Door de Oefenclub kunnen ze zich in de onderste lijn van een club beter handhaven. De praktijk vraagt om flexibiliteit Het leertraject Beginners aangevuld met Oefenclub bestaat uit: Beginners 1. Aangevuld met vanaf les 2 thuis spelen met Startersbridge. Later switchen de cursisten naar Progress 1 Beginners 2. Ze oefenen thuis met Progress 2 Oefenclub. 2 jaar. Bied Sessies U kunt ook Basis Uitgediept1 uit het vervolgtraject combineren met 2e jaar oefenclub. BU1 en Oefenclub wisselen elkaar af dus 12 lessen Oefenclub en 12 lessen BU1 in 24 weken. Niet iedere club of docent heeft voldoende aanmeldingen om het volledige Leertraject met Oefenclub en afsluiting met Basis Uitgediept te kunnen gebruiken. (Tijdsduur 3 kalenderjaren of minder) Startersbridge Met Startersbridge leren de cursussen bridge al snel kennen als een leuk spel. Toch blijft het niet eenvoudig om cursisten het hele traject tot aan clubbridger met succes te laten afleggen. Er zijn vele wegen die naar Rome leiden Het komt er op neer dat we creatief alle mogelijkheden die er zijn gebruiken om de lokaal haalbare kaart in te vullen.
Handleiding WiDoP, deel 4: Diversen
Hoofdstuk 2 Leertraject vervolg Toelichting op de cursussen voor de wat meer gevorderde beginners Cursussen Basis Uitgediept 1 (BU1), Basis Uitgediept 2 (BU2), Leer Bridge 3 (LB3) en Leer Bridge 4 (LB4) Beginners 1 en 2 zijn universeel toepasbaar Bij de Beginnerscursussen B1 en B2 beginnen alle cursisten met het gemeenschappelijke uitgangspunt namelijk: geen bridgekennis. De ene cursist begrijpt e.a. sneller dan de ander, sommige hebben enige kaartervaring maar iedereen kan met het lesmateriaal B1 en B2 leren bridgen. Cursussen voor de wat meer gevorderde bridgers vragen echter meer maatwerk Bij cursussen voor de wat meer gevorderde beginner zijn de verschillen tussen de cursisten groter en kan de behoefte aan meer op maat gesneden cursussen optreden. Behalve cursisten die B1 en B2 gevolgd hebben volgen ook clubbridgers deze cursussen. Onderstaande boeken van Berry Westra zijn voor deze cursussen beschikbaar: Wedstrijdbridge Leer Bridge 3 (harten) Leer Bridge 4 (schoppen) Basis Afspeeltechniek (vooral het gedeelte speelfiguren) Als voorbeeld 2 cursussen elk met 12 lessen. Hieronder een inventarisatie van onderwerpen die m.i. een goede keuze zijn om in de 1e cursus aan de orde komen: Speelplan maken inclusief kennis speelfiguren uitbreiden, tempo, blokkades. Herhaling Bieden Herbieding van de openaar Leider in de bieding SA complex Vuilnisbak SA 5krt hoog systemen 12 puntsopeningen Verschillen tussen SA en troefcontracten Herwaardering van een hand Zwakke 2 en 3 openingen Basis Uitgediept 2 De 2e cursus bevat bijvoorbeeld de onderwerpen, die in de lesboeken LB 3 en LB 4 Genoemd worden maar nog niet behandeld zijn in Basis Uitgediept 1. Kunnen cursisten die niet de aanpak van WiDoP in B1 en B2 gevolgd hebben BU1 en BU2 volgen? De aanpak van WiDoP met Leider Dummy in de les om speelplan te leren maken, met ondermeer de speelfiguren, spelbriefjes, Bied Sessies, huiswerk en herbieding blijken in de praktijk ook goed toepasbaar voor cursisten die voor het eerst met deze aanpak kennis maken(zoals bijv. clubbridgers die geen les gehad hebben met WiDoP). Handleiding WiDoP, deel 4: Diversen
In het vervolgtraject kunt U uw programma aanpassen aan de behoeften Docenten die de WiDoP aanpak in hun 1e cursus willen gebruiken kunnen kiezen voor het cursusprogramma BU1 (Basis Uitgediept 1) De oefenspellen zijn aangepast voor Leider Dummy en afkomstig van Wedstrijdbridge. Zie voor de details het lesrooster van BU1. De cursisten die met Leider Dummy zitsels hebben gewerkt zullen op enig moment aan de gebruikelijke 4 handen diagrammen moeten wennen. BU1 is Leider Dummy, BU2 is 4 handen volgens de oefenspellen van Berry Westra. De overstap vindt dus plaats tussen BU1 en BU2 Het vervolg op BU1 is BU2. In het lespakket bestaat BU2 uitsluitend uit een rooster. In dit rooster treft U aan een selectie van de hoofdstukken in Leer Bridge 3 en 4 die niet behandeld zijn in BU1. De Bied Sessies kunt U vinden in de map Bied Sessies. Ze zijn niet per les gerangschikt omdat U wellicht de voorkeur heeft voor een andere volgorde dan de suggestie in het rooster. U kiest voor LB3 en LB4 in 2 cursussen U kunt de theorie bestanden vinden in de roosters van deze cursussen. U kiest voor een eigen selectie geheel naar uw eigen inzicht U kunt via de roosters BU1/BU2/LB3/LB4 de verschillende bestanden vinden en eigen roosters maken. Hoger Op voor de meer gevorderde bridger Hoger Op van Berry Westra bestaat uit een groot aantal thema’s waarvoor U de presentaties met behulp van WiDoP op Maat kunt maken. De docentenhandleiding van Berry Westra bevat de oefenspellen U wilt zelf de WiDoP aanpak voor de beginners en meer gevorderde bridgers gebruiken voor eigen lesmateriaal Zoals: Leider Dummy zitsels, biedverloop met de kenmerken van WiDoP ( gekleurde driehokjes in bied verloop om forcing, limiet, invite en conventioneel te tonen) dan kunt U de software om dit te maken in WiDoP op Maat vinden. De licentievoorwaarden maken dit mogelijk voor de lessen die U zelf geeft. De primaire doelstelling van WiDoP is om het bridge te bevorderen. Als U ook voor andere docenten dit materiaal beschikbaar wilt maken dan is het noodzakelijk om in een vroeg stadium met de Stichting WiDoP hiervoor afspraken te maken.
Handleiding WiDoP, deel 4: Diversen
Hoofdstuk 3 Gebruiksrecht Gebruiksrecht Naar schatting heeft de ontwikkeling van WiDoP ongeveer 8000 uur gekost. Het leeuwenaandeel is gebruikt om de techniek te ontwikkelen. Met de huidige software kunt U veel sneller lesmateriaal maken. WiDoP op Maat bevat zowel invul-sjablonen als alle veranderbare oorspronkelijke MS Officebestanden. Auteursrecht en licentie zijn in 2012 geëindigd.
Handleiding WiDoP, deel 4: Diversen
Hoofdstuk 4 Dia presentaties Presentaties Pdf bestanden Door beamer en laptop PC zo in te stellen dat PC en Beamer hetzelfde beeld geven kunt u zonder verdere handelingen met uw presentatie beginnen. Dia wisselen met afstandsbediening of pijltoetsen op uw computer. Instellen van de computer Beamer als 2e beeldscherm koppelen aan de PC. In
ga je via menu naar tabblad . Rechtsklik op scherm 2 en gekoppeld inschakelen(klikken tot “aangevinkt” teken V verschijnt). Bij beeldscherm zie je dat er nu 2 monitors actief zijn. Verder aanvinken <deze computer is hoofdmonitor> en <Windows Bureaublad> Nog 2 andere opties om computer/beamer in te stellen: Het is niet nodig om voor deze 2 opties de computer opnieuw op te starten: Het eenvoudigste is de toets combinatie vasthouden en dan of toets( computer specifiek). Herhaald intoetsen om te kiezen tussen: alleen PC, alleen Beamer of . Niet alle computers bieden deze aanpak. De 2e optie: je kan ook instellen met de cursor via menu’s die je activeert op het beeldscherm. toont een <menu> meestal zie ook al direct het . Ga naar . Dan naar . Tenslotte komt het laatste keuzemenu. Kies: Ga op staan. Bevestig met <enter>. Vervolgens Links klik op <monitor + noteboek>. Je kunt met deze instellingen een computerbridge programma met de beamer demonstreren. Opmerking: De instellingen van je PC blijven vaak bewaard. De volgende keer kan je meestal direct met de presentaties starten. Presenteren van Pdf bestanden De Adobe reader 8 gratis downloaden. Nu kan je de PDF bestanden presenteren, lezen en printen Open Pdf bestanden door dubbel klikken Door intoetsen wordt het beeld schermvullend Manoeuvreren met pijltoetsen of afstandsbediening <Esc> beeld wordt kleiner = situatie voor Control L. Eindigen met Opmerking: De bestanden zijn beveiligd afhankelijk van het gebruik. In het menu van Adobe Reader zijn de toegestane handelingen niet geblokkeerd.
Handleiding WiDoP, deel 4: Diversen
Les geven met beamer, ervaringen die wellicht nuttig zijn Iedere docent heeft een eigen stijl van les geven. Om dit te behouden ligt de nadruk bij het maken van cursussen bij WiDop op zoveel mogelijk ruimte voor de docent voor zijn eigen wijze van uitleggen. Als primair uitgangspunt heb ik zoveel mogelijk gekozen voor het voorleggen van een vraag aan de cursisten met daarna de presentatie van een korte vermelding van het antwoord. Dit korte antwoord vraagt vaak om meer uitleg. De kern blijft dus de individuele wijze waarop een docent de theorie uitlegt. Naar keuze kan een docent bijvoorbeeld aanvullend gebruik maken van een whiteboard. Vaak is er behoefte aan een inleiding Daarom begint een presentatie met enkele dia’s ter inleiding. Ook dit is een onderwerp waar elke docent zijn eigen mening en invulling heeft. Beamers met afstandsbediening zijn ideaal. U kunt wegklikken wat u niet wil gebruiken en bijvoorbeeld de dia’s selecteren waarmee u uw eigen samenvatting kunt illustreren en weglaten wat u liever bij de voorbeelden wilt toelichten. De nadruk ligt op beamer ondersteuning bij de bridgecursussen. Een groot verschil met andere hulpmiddelen is: Functioneel gebruik van kleur Neutrale achtergrond van alle dia’s behalve de 1e dia van een thema is licht blauw- grijs. Plaatjes of teksten die behandeld worden, hebben een gele achtergrond. Als ter vergelijking een ander plaatje besproken wordt op dezelfde dia verandert de achtergrond van het 1e plaatje in licht blauwgrijs. Gekleurde pijlen tonen speelrichting bij snijden Te snel wisselen van dia’s kan ongewild optreden. Met een druk op de knop verschijnt bijvoorbeeld een zitsel met als vraag om de bieding te openen. Met een volgende druk op de knop verschijnt het openingsbod. In de praktijk blijkt dat cursisten even tijd moeten hebben om de plaatjes te lezen. Die tijd varieert. De vertrouwde methode, de cursisten uitnodigen om hardop te denken, is ook hier goed toepasbaar. Als dat naar het oordeel van de docent lang genoeg geduurd heeft om iedereen in staat te stellen het plaatje te lezen en een bod te verzinnen, klikt de docent door naar het antwoord op de volgende dia en legt e.a. uit. Als daarna de cursisten de herbieding moeten doen, komt eerst de volgende dia met het 1e bijbod. De docent kan zeggen ik bied als jullie partner 1♠ en vragen: wat is je herbieding. Dit vraag en antwoord gebeuren in een rollenspel tussen cursist en docent helpt snel het plaatje begrijpen. Beamer kopen Bij voorkeur de beamer laten demonstreren. Een LCD beamer heeft een goed contrast ook als het licht brandt in de zaal. Let op geluidsproductie van de ventilator. De meeste beamers hebben een Eco stand waarbij de beamer minder stroom verbruikt en stiller is. De beamer nooit meer helling geven dan de pootjes lang zijn. De levensduur van de lamp, die vaak evenveel kost dan de beamer, wordt beïnvloed door de hellingshoek van de beamer.
Handleiding WiDoP, deel 4: Diversen