Intreeweek loodst student de stad in p. 8, 17, 23 Privé-detective pakt geen bijstandsfraude aan Wijkaanpak: stille armoe in Zandvoort Ronald Plasterk leegt zijn zakken Erfenis in bijstand meestal niet gunstig
Gratis Rechtshulp inclusief DWI-bijlage over energiebesparing
voor minima
020 - 627 37 95 Uitkeringen, Arbeidsrecht en Strafrecht
Willering Advocaten Singel 190 Amsterdam - www.willering-advocaten.nl
Heeft u problemen met uw uitkering? Walker & Wittensleger advocaten tel. 020-6730055
Zie advertentie pagina 18
%&.""/%.6(
Inhoud
MUG begint de nieuwe maand met een overzicht van de vorige. Welke gebeurtenissen, wetswijzigingen of politieke ideetjes raakten uw portemonnee? Wie kwam voor uw belangen op? Waar werd u wijzer van? Wat hielp u aan werk of zorgde ervoor dat u het straks wat beter hebt? MUG maakt de balans op.
5 t Wat doen minima met vakantiegeld t De ombudsman over CVSFOPWFSMBTUt Rubriek: hoe kom je de maand door met weinig geld t
8 t&OFSHJFCFTQBSJOHWPPS NJOJNBt
11 t76)PSUVTCFESFJHEt.FFS dan genoeg boeken in OBA t,VOTUGPSUNBBLUNPCJFMF LVOTUt
21 t4QFDJBMJTUUJKESJKEFO)FSNBO WBO#SVHHFO ąĂ TQFFMUSPMJO CPFLWBO5JN,SBCCÏt 2/3De Maand MUG 9 Achtergrond Werknemersverzekeringen 12 Broedplaats Vrijplaats Oeverlanden 13 Cultuur Beeldenroute Apollolaan |Rubrieken: 3 Kafka | 9 Werken met DWI |12 Ramsj | 16 Jacques Peeters | 17 Betoog van voorzitter LSVb Gerard Oosterwijk | 23 Klerenzooi / Koopwijzer | foto voorpagina: John Melskens Correctie Bij het sportartikel van het augustusnummer viel de naam van de auteur Marcel Schor weg. Bij de Wijkaanpak ontbrak de naam van auteur Sanne Rooijmans.
### % # !
SEPTEMBER
waarde om de baan te krijgen: 'Van onze medewerkers verwachten wij dat ze een levend geloof in Jezus Christus hebben en betrokken zijn bij een kerkelijke gemeente. Daarnaast geloven zij in de Bijbel als het gezaghebbende Woord van God en staan zij achter de missie van Tot Heil des Volks.' MUG vraagt zich af hoe een en ander zich verhoudt tot de scheiding van kerk en staat. Niet zo lang geleden trad stadsdeelwethouder Arco Verburg af. Die wilde het jeugdwerk in De Baarsjes overlaten aan Youth for Christ, ook zo'n evangelisatieclub met 'louter goede bedoelingen'. Marijke Vos laat via haar woordvoerder weten: ,,We zijn met Scharlaken Koord in zee gegaan omdat die organisatie dicht op de doelgroep zit en expertise heeft. Onze opdracht aan hen is duidelijk en sluit missiewerk uit. Daarvoor geven we geen subsidie.'' Over de vacature: ,,We bemoeien ons niet met hun personeelsbeleid. Ook voor die maatschappelijk werker geldt dat we haar niet voor missiewerk subsidiëren maar voor het helpen van prostituees.'' ° Schending Prinsjesdagembargo: 'andere tijden' Over echte en vermeende lekken naar de pers doen rond Prinsjes-
$
! " # !"!#!
2 AC T UEEL
° Gemeente subsidieert evangelisatiebeweging Niet alleen moslims zijn soms fundamentalist. Geert Wilders is antiislamfundamentalist en er zijn ook christenfundamentalisten, zoals de evangelisatieclub Tot Heil des Volks. 'Wij zien om ons heen dat velen de Bijbel willen aanpassen aan de wensen van onze tijd. Wij geloven dat het precies andersom moet. Niet het Woord moet worden aangepast aan de wereld, maar de wereld aan het Woord', aldus de website van THdV. De organisatie doet aan hulpverlening, onder meer via Scharlaken Koord, dat zich ten doel stelt prostituees uit het vak te halen, vanuit de missie van THdV. Juist met die club is wethouder Marijke Vos (GroenLinks) begin dit jaar een samenwerkingsverband (Een Nieuw Perspectief) aangegaan, met uiteraard niets dan goede bedoelingen, zoals prostituees uit de klauwen van loverboys bevrijden. Mede dankzij de subsidie die Scharlaken Koord van Marijke Vos krijgt, zoekt de organisatie een maatschappelijk werker (vacature op www.totheildesvolks.nl). Voor-
20 0 9
dag elk jaar spannende verhalen de ronde. Pionier was het ooit zo brave katholieke dagblad de Volkskrant, dat in september 1957, enkele dagen voor Prinsjesdag, hele stukken uit de nog geheime Miljoenennota wist te publiceren. Journalist Henri Faas hoefde echter geen mistige dealtjes met duistere tipgevers in griezelige parkeergarages te sluiten. Hij had gewoon met openbare gegevens en getallen zitten stoeien. Toenmalig premier Willem Drees (PvdA) ontstak in woede, in de overtuiging dat de ambtelijke plicht tot geheimhouding was geschonden. Maar niemand had gelekt. Faas mocht als straf, voor wat hij niet gedaan had, een jaar lang geen ministerie betreden. Geen ambtenaar mocht hem meer inlichtingen verstrekken, de weg wijzen of een vuurtje geven. Na protest van de vereniging van hoofdredacteuren werd de ban al na vier maanden opgeheven. Ruim een halve eeuw later steggelen Kamer en Kabinet nog steeds over het embargo op Miljoenennota en Troonrede en is het onder journalisten een sport geworden om dat embargo te schenden. Zo niet bij MUG; wel blikken we net als Henri Faas, vast vooruit. °Prinsjesdag II: de onderkant blijft arm Tweeënhalf jaar geleden, toen het kabinet Balkenende IV net was geinstalleerd, voorspelde MUG dat dit een middenkabinet zou worden. Verre van rechts, maar met weinig leuke dingen voor linkse mensen. We zaten er niet ver naast. De positie van huurders, uitkeringsgerechtigden, zorgbehoevenden en anderen aan de onderkant is niet verbeterd. Integendeel, hoewel het er eerst redelijk uitzag, met beloftes als een hogere uitkering voor volledig afgekeurde WAO-ers, gratis schoolboeken en dito openbaar vervoer voor ouderen. Er is weinig over van dat plaatje. De WW kreeg onder minister Donner van Sociale
Zaken de zoveelste oplawaai. Vanaf 1 juli 2009 geldt passende arbeid in de WW nog maar voor één jaar. Daarna moeten werklozen elke baan accepteren die hun wordt aangeboden, ook als die ver onder hun opleidingsniveau ligt. Bijstandsgerechtigden worden nog net niet massaal naar de bollenvelden gedreven. Bezuinigd is er ook op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Hierdoor wordt het voor
mensen met een lichte handicap moeilijker zichzelf te redden. Hulp bij sociale activiteiten of bij het invullen van formulieren zijn juist de extraatjes die het leven wat draaglijker maken. Bezuinigingen konden niet uitblijven maar op deze manier wordt de doelstelling van de AWBZ onderuitgehaald. ° Prinsjesdag III: kabinet geeft, kabinet neemt Het verschil tussen dit kabinet en het vorige is al met al niet zo groot. De volharding van de staatssecretarissen op Sociale Zaken om huisbezoeken aan uitkeringsgerechtigden mogelijk te maken had zó in het vorige kabinet gepast. Jetta Klijnsma lijkt milder dan haar wat verbeten voorganger Achmed Aboutaleb, maar op dit onderdeel is er geen wezenlijk verschil. Toch heeft het kabinet ook een aantal positieve dingen voor minima doorgevoerd. De verlenging van een buitenlandse vakantie voor bijstandsgerechtigden met weinig kans op de arbeidsmarkt is daar een voorbeeld van. De nieuwe regeling voor chronisch zieken en gehandicapten, waardoor het makkelijker wordt
MUG legt deze maand uit 'wie wat betaalt' aan werknemersverzekeringen. Hier alvast een overzicht per 1 juli 2009: Werknemers betalen van hun brutoloon 17,9 % aan AOW, 12,15 % AWBZ en 1,1 % Algemene Nabestaandenwet. Bij elkaar betalen zij 31,15 % aan Sociale Voorzieningen. Werkgevers betalen de loonlasten, waarvan: WAO/WIA 5,7 %, WW 4,15%, Zorgverzekeringswet 6,9 %, Verplichte bijdrage Kinderopvang 0,34 %. Bij elkaar betalen werkgevers 17,9 % aan werknemersverzekeringen. De uitleg staat op pagina 9
om medische kosten vergoed te krijgen, eveneens. De eerste vergoedingen moeten nog worden uitbetaald, dus niet te vroeg gejuicht. Het kan tegenvallen, zoals het verdwijnen van de no-claim in de zorgverzekering ook een domper bleek. Op Prinsjesdag zal het weer 'koopkrachtplaatjes' regenen, die vooral neerkomen op procentje erbij, half procentje eraf. °Prinsjesdag IV: in teken van crisis en compromis Het hoog oplopende conflict over het ontslagrecht leek eind 2008 te zijn gesust in een klassiek poldercompromis. In feite veranderde er niets, behalve dat de ontslagvergoeding werd gemaximaliseerd tot één jaarsalaris en €75.000. Dat is voor de meeste werknemers sowieso onhaalbaar: een overwinning voor de vakbonden dus. De rust wordt echter toch weer verstoord, door nieuwe plannen van CDA-minister Donner, die de arbeidsmarkt stukje bij beetje wil flexibiliseren. Daarmee komt hij opnieuw in conflict met de bonden. Afspraak was dat er tijdens deze kabinetsperiode niets meer zou veranderen. Maar de crisis verandert alles. Stijgende werkloosheid tot misschien wel 10 procent, krimpende werknemersfondsen en een oplopend financieringstekort zullen hun weerslag krijgen op Prinsjesdag. Het is een wonder dat de koppeling tussen minimumloon en uitkeringen nog in stand is gebleven. Door de verlaging van de huurtoeslag wordt het effect daarvan overigens te niet gedaan. °Studenten huisvesten is groter probleem dan ooit ,,Het tekort aan studentenwoningen is dramatisch. Het is nog nooit zo erg geweest”, zegt Jan Benschop, directeur van DUWO studentenhuisvesting. Reden: Meer studenten studeren door, omdat ze in de huidige economische malaise geen baan kunnen krijgen. Daardoor komen minder studentenwoningen vrij. Maar de crisis kan ook een oplossing bieden voor de woningnood. Volgens Hans Hofstee, directeur van het Groningse antikraakbureau Carex, staan er veel kantoren en bedrijfspanden leeg, waarin studenten als antikraakwacht kunnen worden gehuisvest. ,,Er wonen er nu dertig- tot vijftigduizend mensen antikraak en dat kunnen er met gemak vijf keer zoveel zijn”, aldus Hofstee. ,,Antikraak is hooguit een noodoplossing”, reageert Björn Roubos, medewerker van de Amsterdamse Studentenvereniging ASVA. ,,Studenten die antikraak wonen, hebben een heel onrustige studietijd, omdat ze voortdurend op straat kunnen komen te staan. Het ombouwen van kantoren tot studentenwoningen is ook geen oplossing. Dat kan slechts in 2 procent van de bestaande kantoren. De enige echte remedie is het bouwen van permanente studentenwoningen. Tot 2010 zouden er 7.600 studentenwoningen moeten worden gebouwd. Nu al is bekend dat dat aantal bij lange na niet zal worden gehaald”. M U G M AG A ZIN E
3&%"$5*0/&&-
Foto:John Melskens
Juttersdok jubileert Met een bescheiden feest viert de vestiging van het Juttersdok in de Kerkstraat zijn derde verjaardag. Deze kringloopwinkel annex werkervaringsplaats voor dak- en thuislozen, de derde en meest recent geopende vestiging van de stichting, opende op 23 augustus 2006 voor het eerst zijn deuren. De winkel verkoopt ‘het neusje van de zalm aan kringloopartikelen’: antiek, sieraden en boeken. ,,De exclusieve spullen van alle vestigingen komen hier terecht”, zegt bedrijfsleider Widjai Doebar. ,,We hebben dan ook een vaste klantenkring van verzamelaars en handelaars.” En de klantenkring breidt zich uit. ,,Zowel de verkoop als het bezoekersaantal stijgen al jaren. Ik denk dat dat vooral komt door de vele reclame die we maken. Bovendien is deze vestiging erg gunstig gelegen. Sinds de opening van de Hermitage Amsterdam krijgen we steeds meer bezoekers van buiten de stad. Die lopen over de Magere Brug en dan valt ons winkeltje meteen op.” Doebar ziet de toekomst rooskleurig in. ,,Door nieuwe initiatieven, zoals de ophaaldienst per bakfiets in het centrum van de stad en de reclame die we maken in ons blad Flessenpost, zal de winkel nog vele jaren doorgaan.”
°Bob Dylan ontpopt zich als de nieuwe René Froger Na het succes van zijn cd Together Through Life, heeft zanglegende Bob Dylan weer volop 'centen te makke'. Uit gulheid en mededo-
gen heeft hij besloten de opbrengst van zijn volgende plaat, gevuld met louter kerstliedjes, aan de Amerikaanse voedselbank te schenken. Dat levert rond de feestdagen ruim vier miljoen gratis maaltijden op, voor anderhalf miljoen krap bij kas zittende klanten. In de Verenigde Staten is Feeding America de overkoepelende organisatie van tweehonderd voedselbanken, die via 63.000 uitgiftepunten ruim vijfentwintig miljoen armen helpen. Dylan richt de blik ook overzee: voedselbanken in Engeland en in ontwikkelingslanden mogen ook op zijn steun rekenen. °Minister Gerda Verburg is géén Bob Dylan Ook in Nederland is werk aan de winkel voor Bob 'Effe geen cent te makken' Dylan. Clara Sies, voorzitter van de Stichting Voedselbanken Nederland, smeekt minister Gerda Verburg om hulp. Door de recessie doen meer mensen een beroep op de voedselbanken. Bijna twintigduizend huishoudens in Nederland zijn op de voedselbanken aangewezen. Dat zijn er vier- tot vijfduizend meer dan in 2008. Tegelijkertijd zien bedrijven zich gedwongen zuiniger te werken en blijft er minder over voor de voedselbanken. M U G M AG A ZIN E
Ook in Amsterdam is de behoefte aan de voedselbank flink toegenomen. Volgens Peter Boterman van de voedselbank Amsterdam is het aantal gezinnen dat afhankelijk is van de voedselbanken in een half jaar van achthonderd naar duizend gestegen. Verburg (CDA) laat als antwoord op de smeekbede van
Sies weten dat de overheid financiële steun aan de voedselbanken niet tot haar taken rekent.
KAFKA Onnodig ingewikkelde wetten en regeltjes maken het leven soms nodeloos gecompliceerd. Het is heel makkelijk om daar de ambtenaren maar weer de schuld van te geven, maar dat is lang niet altijd terecht. Integendeel: die hebben vaak een even grote afkeer voor overbodige regelgeving als de burger aan de andere kant van het loket. Gelukkig biedt De Kafkabrigade hoop. Deze onafhankelijke organisatie stimuleert wakkere burgers en dappere ambtenaren om bureaucratische misstanden kenbaar te maken. Inmiddels zijn er al diverse procedures vereenvoudigd en heeft de overheid miljoenen euro’s bespaard door efficientere wetgeving.Voorbeelden te over. Zo moest een man die bij een ongeluk zijn beide benen was kwijtgeraakt bij elke nieuwe parkeerkaart bewijzen dat hij invalide was. Een andere man moest nadat hij enkele jaren in Brazilië gewoond had een ’verklaring van ongehuwd zijn’ voorleggen om zijn kind te kunnen erkennen. Een Marokkaanse Nederlander moest een half jaar langer op zijn AOW wachten omdat zijn geboortedatum in zijn vaderland niet volledig was geregistreerd bij de burgerlijke stand. Dankzij de heldhaftige interventie van De Kafkabrigade werden oplossingen gevonden voor deze administratieve valkuilen. www.kafkabrigade.nl
°UWV slaat twee viegen in één klap: juniorcoach UWV-Werkbedrijf gaat tweehonderd schoolverlaters in één jaar tijd opleiden tot coach, om jongeren aan een baan te helpen. Ze moeten wel een HBO of een wetenschappelijke opleiding hebben voltooid. Na de opleiding kunnen ze aan de slag, als juniorcoach. UWV slaat twee vliegen in één klap: tweehonderd jongeren worden aan een baan geholpen, die op hun beurt weer honderden leeftijdgenoten aan het werk helpen. ,,We zijn nog geen week bezig en hebben al 450 aanmeldingen binnen”, zegt UWVvoorlichter Frank Bartelds. °Advies MKB-Amsterdam: word stukadoor! Verminder de jeugdwerkloosheid door jongeren een opleiding te bieden in de zorg of het onderwijs, of laat ze voor een ambacht kiezen. Dit is een van de adviezen van MKBAmsterdam. ,,Jeugdwerkloosheid wordt onder meer veroorzaakt doordat jongeren een opleiding volgen waar geen of weinig werk in is te vinden", zegt Kees Verhoeven, directeur MKB-Amsterdam. ,,We verwachten dat daardoor steeds meer jongeren in de bijstand terecht komen. Tegelijk met de toename van de jeugdwerkloosheid blijkt dat er in de zorg en het onderwijs werk is en dat er een tekort is aan vaklieden. Feit is dat een goede stukadoor goud geld verdient in Amsterdam.” Volgens Verhoeven moeten jongeren een opleiding kiezen op basis van een reële toekomstverwachting. Om dit te bereiken moeten scholen en ouders de jongeren beter begeleiden bij hun schoolkeuze.
Al jaren speelt de vraag hoe ver je mag gaan in het controleren van uitkeringsfraude. Vlak voor de zomer floot de rechter sociale rechercheurs terug, die zomaar een buurtonderzoek startten om de gangen van bijstandsgerechtigden na te gaan (zie het juni-nummer van MUG Magazine). Los van het juridische aftasten, is vooral de principiële discussie interessant. Die begon al toen de overheid 'omgekeerde bewijslast' toestond. De bijstandsgerechtigde moet aantonen dat hij niets doet (samenhokken, bijklussen, te vette spaarrekening) wat een uitkering in de weg staat. Regel is dat de overheid moet bewijzen dat iemand de boel getild heeft. Op zich is het logisch dat je als bijstandsgerechtige moet aantonen dat je recht hebt op bijstand, door te laten zien dat je werkelijk geen inkomen of kapitaal hebt en niemand die in jouw onderhoud voorziet. Het sociale vangnet tolereert geen misbruik. Niet vanwege het geld - uitkeringsfraude kost een fractie van wat echte criminelen bij elkaar sjoemelen met faillissementsfraude, speculatie en ander gerommel - maar vanwege het draagvlak. Werkenden pikken het niet dat de buurman op z'n luie gat zit, geld van 'de belastingbetaler' opstrijkt en er voor de leuke dingen in het leven ook nog bijklust. Maar de prijs van misbruikbestrijding wordt wel erg hoog, als bijstandsgerechtigden een tweede tandenborstel moeten verantwoorden, moeten uitleggen waarom ze niet elke nacht in hun eigen bed slapen. Ook hoeven ze niet bij hun buren verantwoording af te leggen; tenzij we naar een NSB-staat verlangen, een samenleving van verklikkers. Privé-detective Arno Hanssen weigert 'speurwerk naar uitkeringsfraude', omdat: 'Een bijstandsmoeder die met schoonmaken iets bijverdient, heeft dat geld waarschijnlijk gewoon hard nodig. Op wraakacties van buren ga ik dus niet in.' Een rechtvaardige James Bond, op pagina 10. Soms worden we in deze kolom wat sentimenteel. De lezer vergeve ons dat wij ook hier afscheid nemen van onze redacteuren Marco Ploeger en Ger Rakhorst (mugweb.nl), na jaren van trouwe dienst. Joop Lahaise SEPTEMBER
20 0 9 AC T UEEL 3
van der Woude de Graaf Advocaten Juridische Problemen? U kunt bij ons kantoor terecht voor juridische problemen op het gebied van: arbeidsrecht, civiel recht, consumentenrecht, huurrecht, personen- en familierecht, sociale zekerheid, strafrecht en vreemdelingenrecht.
Kostenloos Spreekuur Voor kennismaking en kort advies kunt u terecht op ons gratis spreekuur, donderdag tussen 17.00 en 18.00 uur. U kunt zich hiervoor op donderdag telefonisch aanmelden tussen 14.00 en 16.00 uur op 020 - 6792478 voor een afspraak op diezelfde dag.
Willemsparkweg 31 1071 GP Amsterdam T: 020 - 6766690 F: 020 - 6766695 E:
[email protected] I: www.woudegraaf.nl Ons kantoor is bereikbaar met tramlijnen 2, 3, 5 en 12
De projecten die SCIP coördineert zijn allemaal cliëntgestuurd. Dat betekent dat een meerderheid van de deelnemers, en in de meeste gevallen ook de projectleider zelf, cliënt is of is geweest van de geestelijke gezondheidszorg. Wij willen met onze projecten laten zien dat ook cliënten in staat zijn om kwalitatief goede en duurzame projecten op te zetten. De projecten staan open voor iedereen, dus ook voor niet-cliënten. Computerproblemen? Op zoek naar een goedkope computer of onderdelen? Wil je nu eindelijk eens weten hoe een computer werkt? Nu ook in Amsterdam Noord in het pand van kringloopwinkel de Lokatie.
Wil je meer van computers te weten komen? Of je computerkennis delen met anderen? Dat kan bij het ACC! Het ACC (Actief Computer Centrum) is een project voor cliënten van de GGZ in Amsterdam. Je kunt hier cursussen volgen en op de middagen zelfstandig werken. Er is altijd een vrijwilliger of een docent aanwezig, die kan helpen als je er zelf niet uit komt. We nodigen iedereen uit om mee te doen aan dit initiatief. Als bezoeker, vrijwilliger of docent. Je kunt bellen voor een programmaboekje, of langskomen op een de volgende adressen: ACC-Singel ACC-Noord Singel 54 Distelweg 85 1015 AB Amsterdam 1031 HD Amsterdam 020 6244003 020 6360675
[email protected] [email protected] Bezoek ook onze website: www.scipacc.nl Vrijdag 13, zaterdag 14 en zondag 15 november zal de toneelgroep Miskend Talent weer een zelfgeschreven toneelstuk ten tonele brengen in het van Ostadetheater.
Wij zoeken mensen met een psychiatrische achtergrond en een vlotte pen. Stuur je korte verhaal, gedicht of boek naar Uitgeverij Tobi Vroegh, Wenslauerstraat 22 1053 BA Amsterdam. Kijk op www.tobivroegh.nl voor de voorwaarden en onze publicaties zoals Tika (een autobiografische roman over leven met manische depressiviteit) en onze Psychiatrie Scheurkalender.
SEPTEMBER
20 0 9
Distelweg 85 1031 HD A’dam-noord tel: 020 6361100
Als u niet wilt of kunt langskomen bij Login Computerservice voor de reparatie of oplossing voor uw computerprobleem kunt u altijd een beroep doen op onze extra buitendienstservice “LOGOUT”. Er komt dan een monteur bij u thuis. B.v. voor het beveiligen en/of aanleggen van een (draadloos) netwerk, een herinstallatie, persoonlijk advies, etc. Afspraak na overleg. Tarieven: € 30 voor het eerste uur incl.voorijkosten. Daarna : € 22,50 per uur.
Uitgeverij Tobi Vroegh: geen Prozac maar proza
4 ADV ER T EN T IE
Kwakersstraat 14h 1053 WD A’dam tel: 020 4896536
Computer- of netwerkproblemen? En geen gelegenheid om bij Login langs te komen?
Het stuk wordt geregisseerd door Thijs Willems. Voor meer info: Elsa van der Kooy (productie) 06 28782136
Keizersgracht 252
Login is op zoek naar vrijwilligers voor 1 à 2 dagdelen per week. Heb je verstand van hardware en vind je het leuk om te knutselen met computers, bel dan even voor een afspraak met 020 6892004.
www.loginpc.nl,
[email protected]
In Grijsoord gaat alles altijd goed. De mensen zijn gelukkig en alles gaat zoals gepland. Totdat een nieuw gezin Grijsoord komt bewonen. Intriges en verhoudingen ontstaan en de bewoners van Grijsoord worden geconfronteerd met hun levensstijl. Is het wel zo leuk als alles altijd goed gaat?
SCIP
Kom eens langs bij Login Computerservice. Login is een winkel en een werkplaats voor computers. Naast reparatie en verkoop van 2ehands onderdelen, kun je bij Login ook leren zelf je computer te repareren en advies vragen. Wij zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 13.00 tot 17.00 in oud-west en in noord van dinsdag t/m vrijdag. Maandagmiddag is er klusklup in oud-west, waar je onder professionele begeleiding je eigen pc kunt repareren. Bel even van te voren naar 020 6892004.
1016 EV
Kwakersstraat 14h, 1053 WD A’dam tel: 020 6126025 (antwoordapparaat) E-mail:
[email protected] www.loginpc.nl
Amsterdam
020 6253111
www.scipweb.nl
[email protected] M U G M AG A ZIN E
0.#6%4."/
58&&7&3)""-
30/%,0.&/
Vakantie lijkt niet aan crisis onderhevig Gemeentelijk ombudsman Ulco van de Pol behandelt klachten van burgers Wonen in de stad betekent dat je wel eens last hebt van elkaar. Zeker in de zomer: de radio van de buren is duidelijk te horen en af en toe trekt er een wolkje rook over van een barbecue. Dat is allemaal niet zo erg, je moet iets kunnen velen van elkaar. Het kan ook gebeuren dat ‘een beetje last’ overgaat in overlast. Dat kan veel vormen aannemen: lawaai, stank, slecht onderhoud van de straat, zwerfvuil, hangjongeren, enzovoorts. Wat dan? Een tijdje geleden kwam er een man op mijn spreekuur die vertelde dat hij al jaren ernstige overlast had van zijn buren. Dat ging met name om lawaai, maar er was ook sprake van bedreigingen en brandgevaar. Iedereen was op de hoogte: de woningcorporatie, de politie, de brandweer, de geestelijke gezondheidszorg en noem maar op. Maar er gebeurde helemaal niets en van samenwerking was geen sprake. De een verwees naar de ander en de man werd van het kastje naar de muur gestuurd. Hij kwam dan ook niet klagen over de overlast zelf, maar over het feit dat er door niemand iets aan werd gedaan. Ernstige overlast kan gemeld worden bij een van de Meldpunten Zorg en Overlast in de stad. De medewerkers van het Meldpunt kunnen dit doorgeven aan alle partijen die er iets aan kunnen en moeten doen: de buurtregisseur, het stadsdeel, de GGD en de Milieudienst, om er een paar te noemen. Daarna moeten er maatregelen genomen worden door een of meerdere van de genoemde instanties. Helaas gaat het daar wel eens mis. Door een gebrek aan samenwerking, en doordat betrokkenen niet op de hoogte worden gehouden van wat er met hun klacht gebeurt, lijkt het alsof er helemaal niets gedaan wordt met dit soort klachten. Omdat overlast diep ingrijpt in het leven van degenen die ermee te maken hebben, zal ik dit jaar een onderzoek doen naar vormen van overlast en, vooral, wat de gemeente doet om hiertegen op te treden. Heeft u hier ervaring mee, dan hoor ik dat graag. U kunt contact opnemen met mijn bureau of langskomen op mijn inloopspreekuur om uw verhaal te vertellen. www.gemeentelijkeombudsman.nl M U G M AG A ZIN E
MICHIEL WETZER Kredietcrisis? Volgens het Nibud trekt Nederland, in ieder geval tijdens de vakantieperiode, zich er niets van aan. Maar wat de minima doen, weet niemand. Meer dan veertig procent van de Nederlanders geeft dit jaar even veel uit aan de vakantie als vorig jaar. Bijna een kwart van de mensen geeft zelfs meer of veel meer aan de vakantie uit. Het rapport van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) geeft het beeld dat de crisis aan de gemiddelde Nederlander voorbijgaat. Volgens de ‘Vakantiegeldenquête 2009’ van het Nibud is bij ruim vijftig procent van de huishoudens de financiële situatie hetzelfde als die van een jaar geleden; bij twintig procent is de situatie verslechterd. Een jaar geleden echter vond maar liefst 42 procent dat ze er op achteruit waren gegaan. De cijfers uit de enquête tonen aan dat dit jaar 37 procent van de ondervraagden één keer op vakantie gaat; 28 procent gaat twee keer en 13 procent gaat zelfs nog vaker. Een schamele 12 procent gaat niet op vakantie. De laatste keer dat het Nibud de vakantiegeldenquête hield, in 2005,
'Mijn vakantiegeld wordt direct door deurwaarders geïnd'
gingen twee keer zoveel mensen niet weg: 42 procent bleef dat jaar thuis. Eenvijfde deel van de ondervraagden besteedt het vakantiegeld aan het aflossen van schulden of het opheffen van roodstaan op de bank. Eenderde zet het geld op een spaarrekening. Voor het onderzoek heeft het Nibud ruim 500 mensen ondervraagd. Welk deel van deze mensen tot de minima behoort, weet een woordvoerder niet te zeggen. ,,Daar is niet naar gevraagd. We hebben minima niet als specifieke doelgroep bekeken. We hebben ze wel meegenomen in het onderzoek, maar er geen speciale analyse op gemaakt. Zo hebben we ook niet gekeken naar de verschillen in leeftijd van mensen.” Ook de Dienst Werk en Inkomen (DWI) Amsterdam weet niet wat zijn cliëntèle met het vakantiegeld doet. ,,Wij kunnen daar niets algemeens over zeggen”, zegt Carmen Westra, woordvoerder van DWI Amsterdam. ,,Zeker klanten die in een traject zitten nemen gewoon hun vakantiedagen op als ze behoefte hebben aan vakantie, daar hebben ze recht op en heeft de crisis verder geen invloed op. Wat ze dan vervolgens doen, thuisblijven of naar het buitenland, laten we natuurlijk helemaal aan de klant over.” Maar als een klant van DWI op vakantie gaat, moet die dat toch opgeven? In die periode is de klant namelijk niet beschikbaar voor werk. ,,Dat wordt alleen op klantniveau bijgehouden”, zegt Westra. ,,Of iemand weg kan of niet, hangt af van het persoonlijke traject.” opgegaan. Dat wil zeggen: het hele vakantiegeld dat ik van mijn werkgever in mei heb gekregen, is op. Het budget dat ik voor de vakantie had gepland, is niet allemaal besteed. Ik maak me niet al te veel zorgen en verwacht zelfs volgende week alweer een keuze te kunnen maken uit een paar leuke banen. In dezelfde sector waar ik net uit kom.” Raoul (36) is al in geen tien jaar meer op vakantie geweest. ,,Sinds juli ben ik weer werkloos. Graag zou ik in de horeca willen werken. Ik ben begonnen als afwasser; inmiddels ben ik zelfstandig werkende kok. We zijn nu tien jaar verder maar de situatie is hetzelfde: ik heb nog steeds geen contract. En nu, tijdens de recessie, kan ik ook niet zo makkelijk aan losse baantjes komen. Dus geen vakantie, nee. Mijn vakantiegeld wordt direct door deurwaarders geïnd. Ik heb grote problemen en ben zelfs mijn gezin kwijtgeraakt. Maar misschien verandert mijn situatie ooit nog. Inmiddels zit ik wel in budgetbeheer en heb ik via begeleid wonen een dak boven mijn hoofd. Dus ik krijg nu in ieder geval wel hulp.”
Foto: fotonova.nl
Dienst Werk en Inkomen (DWI) en het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) weten niet wat de minima met hun vakantiegeld doen. Ze worden er bij de uitgang van een willekeurig UWV-werkplein naar gevraagd. Esther (28) heeft dit jaar haar vakantie in Israël gevierd. ,,Ik ben sinds 1 augustus werkloos en heb net een uitkering aangevraagd – dat wordt een WW-uitkering. Maar de vakantie stond al geboekt. En ook als hij niet al was betaald, was ik toch gegaan. Ik heb speciaal voor de vakantie geld opzij gelegd. Vorig jaar ben ik ook naar het buitenland geweest. Het budget dat ik voor de vakantie had, is ook
Adriano (53) heeft net een vervelend gesprek gehad bij uitkeringsinstantie UWV. ,,Sinds mei 2005 heb ik een uitkering; nu is dat WW. Ik kan wel wat: ik heb bijvoorbeeld heel lang voor huurteams gewerkt. En ik ben kunstenaar – alleen zonder diploma’s. Het is jammer dat ik nu het UWV moet laten bepalen wat voor werk ik wel en niet mag doen. Of ik dit jaar op vakantie ga, weet ik nog niet. Er zijn wel plannen om naar ZuidAmerika te gaan. Ik zou samen met een vriend gaan, die bij KLM werkt. Dat betekent dat we korting krijgen op verre reizen. Maar zijn baan staat op de tocht, als hij wordt ontslagen, kunnen we de vakantie niet meer veroorloven." Amber (36) is werkloos ,,maar ik behoor niet tot de minima. Ik ben pas twee maanden werkloos en heb net een WW-uitkering. Er staat een aantal pannetjes op het vuur; ik verwacht snel weer aan het werk te kunnen. Dit jaar ben ik dan ook gewoon op vakantie geweest, net als vorig jaar. De bestemming voor dit jaar: Denemarken.
Lezers vertellen hoe zij de maand doorkomen met weinig geld. Marcel Ferket (35) studeerde audiovisuele vormgeving in Tilburg. Marcel: ,,Ik ben manisch depressief en ben voor honderd procent afgekeurd. Eigenlijk begon mijn ziekte zich al tijdens mijn studie te openbaren. Tegen de tijd dat het heftig werd, werkte ik al acht jaar in een drukkerij en verdiende €1350. Met een WAO-uitkering van €820 wordt je met je neus op de feiten gedrukt. Ik ben wel bedreven geraakt in het omgaan met geld. Naast mijn vaste lasten los ik een schuld van €100 af en hou €275 over. Ik heb een meetapparaat aangeschaft, een handig ding. Hiermee kom je er achter hoeveel Watt je per apparaat gebruikt. Daarna heb ik mijn kabelcontract opgezegd en nu krijg ik mijn informatie via het internet binnen. Ook ben ik overgestapt op groene stroom en hou elke maand de meterstand bij. Omdat ik alleen elektra heb en geen gas, betaal ik maar €45 per maand. Als ik een abonnement op iets neem, sluit ik dat meteen weer af voor de aankomende periode want anders wordt het stilzwijgend verlengd. Om kleding geef ik niet, maar daarentegen ben ik een computerfreak en koop liever computerspelletjes. Nieuw kost zo’n een spel €60, als ik een half jaar wacht is het al de helft van de prijs en een jaar later kan je ze voor €15 kopen, of onderling met vrienden wordt er ook wel eens geruild. Met mijn vakantiegeld en teruggave van de belasting (€700) dicht ik de gaten. De trein blijft kostbaar. Mijn zus woont in Lelystad en het kost mij al gauw €50 wanneer ik haar bezoek. Dit combineer ik met een tussenstop in Amsterdam. En dan ga ik bij een vriend van me langs. Eén keer in de week kook ik bij vrienden. Zij betalen dan het eten. En wat mijn toekomst betreft: ik zou graag weer willen werken, maar ik ben niet voor niets honderd procent afgekeurd. Het ziektebeeld blijft, je zult er nooit helemaal van afkomen. Ik slik geen medicijnen meer, maar ik heb wel altijd noodmedicatie bij me." Lea Nortan SEPTEMBER
20 0 9 AC T UEEL 5
8*+,""/1",
Teksten: Marjan ten Broeke, Jos Verdonk
Kort
Het andere Zandvoort Elke zomer trekken Amsterdammers massaal naar Zandvoort voor een beetje zon, zand, zee en vertier. Achter de skyline van hotels en appartementen gaat een Zandvoort schuil dat vrijwel geen badgast kent.
Preventief fouilleren blijft mogelijk De politie mag preventief blijven fouilleren. Op voorstel van burgemeester Job Cohen mag in delen OostWatergraafsmeer, Zeeburg, Centrum en Zuidoost uit voorzorg gefouilleerd blijven worden. ‘Preventierisicogebieden’ waarin fouilleren toegestaan blijft zijn onder andere de Dapperbuurt, de Transvaalbuurt, de Oosterparkbuurt en de Indische Buurt. De politie wil door preventief te fouilleren het aantal wapenincidenten verminderen. In 2008 werden bij 63 controles in totaal 343 vuur- en steekwapens aangetroffen. Fietscursus voor mannen Welzijnsinstelling Dynamo organiseert vanaf 14 september een fietscursus die speciaal bedoeld is voor mannen. Een ‘pilot’ met acht Marokkaanse mannen is inmiddels succesvol afgerond. Aan vrouwen wordt in Amsterdam al jarenlang fietsles gegeven. Voor tien lessen betalen heren die het fietsen nog niet machtig zijn €20. Aanmelding is mogelijk via Buurtcentrum Transvaal (020 4609310)
De historische dorpskern van Zandvoort. Foto: Fred van der Zee
D
e tijd dat Zandvoort zijn bloeiperiode beleefde ligt inmiddels ver achter ons. In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw was Zandvoort al een badplaats voor de gewone man. Eén wijk in Zandvoort staat bij topografen en statistici bekend als ‘Zandvoort Wijk 01’ . Volgens een onderzoek van Dienst Onderzoek en Statistiek (O + S) is dit zowel het gebied met het hoogste aandeel rijkste als armste inwoners binnen de Metropoolregio Amsterdam. ‘Wijk 01’ bestaat uit twee buurten. De eerste is nauwelijks een buurt te noemen en wordt formeel aangeduid als de ‘Verspreide huizen in het duingebied’. De tweede buurt is Bentveld, een locatie die – opvallend genoeg – gezellig tegen Aerdenhout aanschuurt. Niet echt een plek dus die je vereenzelvigt met lage inkomens. ‘Wijk 01’ staat op nummer zeven in de top tien van de wijken met grootste aandeel hoge inkomens; in de parallellijst van de wijken met de meeste lage inkomens heeft ‘Wijk 01’ echter de dubieuze eer om lijstaanvoerder te zijn. Volgens de statistieken vinden arm en rijk elkaar dus in Zandvoort. Daar is op het eerste gezicht weinig van te merken. Ook de huizenprijzen doen het tegendeel vermoeden. Voor een klein appartement van pakweg veertig vierkante meter met zicht op zee betaalt de strandliefhebber al gauw twee ton en dat kan makkelijk oplopen tot vier ton. Bentveld is een villawijk aan de snelweg. Op-
Schietincidenten gevolg rapcultuur Volgens de Amsterdamse korpschef Bernard Welten zijn de vele schietincidenten in stadsdeel Zuidoost onder meer het gevolg van de Amerikaanse rapcultuur. Wapenbezit zou bij de straatcultuur passen en door jongeren als ‘stoer’ ervaren worden. Alleen al dit jaar waren er in Zuidoost 21 schietincidenten. Daarbij zijn twee doden gevallen, waaronder een jongen van vijftien. Burgemeester Cohen en stadsdeelvoorzitter Elvira Sweet kondigden al eerder maatregelen aan om het wapenbezit terug te dringen, onder andere door meer politietoezicht en preventief fouilleren.
SEPTEMBER
gezien bestaat Zandvoort aan zee uit een inconsequente mengeling van stijlen. Mooie pandjes worden afgewisseld met lelijke, goedkoop uitziende nieuwbouw. Dieptepunt is het futuristisch ogende, foeilelijke Circus Zandvoort van architect Sjoerd Soeters, een amusementshal met speeltoestellen en gokautomaten. Binnen is het er nagenoeg uitgestorven. Hoewel het culturele leven wat is ondervertegenwoordigd telt Zandvoort toch nog twee musea. In het zwaar gesubsidieerde Zandvoort Museum is het nog rustiger dan in Circus Zandvoort. De betaalde conservator en de receptioniste ontvangen maar enkele bezoekers per dag. Aan de boulevard ligt het Jutters Museum (MuZEE-um'). Het wordt gedreven door een tiental vrijwilligers en de gemeente draagt alleen zorg voor de huur. Dit sympathieke, kleine museum is populair bij de jeugd en trekt soms wel vijf schoolklassen per dag. De armoede die in Zandvoort aan zee bestaat blijft dus goeddeels verborgen. Desondanks namen zo’n drie jaar geleden enkele Zandvoorters het initiatief tot de oprichting van een voedselbank. Op dit moment zijn daar ongeveer tien huishoudens in Zandvoort op aangewezen. ,,Nee, het is niet vreemd dat er ook in Zandvoort een voedselbank nodig is” , verklaart Bernard Luttikhuis van Voedselbank Haarlem en omstreken. ,,Armoede is er overal, ook in Bloemendaal en Heemstede."
De kwestie: Vuurwerkopslag in de Oosterpark
Van Dale junior tegen taalachterstand Ouders uit De Baarsjes zijn dik tevreden over het Van Dale Voorleesboek, dat alle peuters in dat stadsdeel voor hun tweede verjaardag krijgen. De ouders belonen het boek met het rapportcijfer 8,8. In het Van Dale Voorleesboek staan de eerste duizend woorden die kinderen uit deze leeftijdsgroep horen te kennen. De peuters ontvangen dit boek om een vroege taalachterstand tegen te gaan. Inmiddels hebben al meer dan duizend tweejarigen het woordenboek ontvangen. 6 ACH T ER G R O ND
merkelijk is ook dat in 2006 het aantal bijstandsuitkeringen in Bentveld 0 (nul) bedroeg. Bentveld is bovendien een zeer witte wijk. In 2007 had slechts vier procent van de inwoners een niet-westerse achtergrond Toch wonen en werken er in Zandvoort aan zee wel degelijk mensen met een inkomen dat modaal of beneden modaal ligt. De enige woningbouwvereniging in Zandvoort is De Key en die verhuurt zo’n 2550 woningen aan vooral ‘gewone’ Zandvoorters. Daarbij zijn maar een stuk of tien vrijesectorwoningen. De rest van het aanbod valt in de categorie sociale woningbouw. ,,Mensen die bij ons huren, komen uit deze regio of hebben een economische binding” , zegt Tanja Paap van De Key. ,,We hebben woningen voor starters, doorstromers en senioren. Overal in Zandvoort bieden wij woningen aan, behalve op de boulevard. We zijn er voor iedereen, maar de echt rijke mensen komen hier niet.” Tijdens een korte wandeling door de dorpskern blijft de armoede zo goed als onzichtbaar op een van de laatste warme dagen van augustus. Zowel op het strand, de boulevard als in het dorp zelf is het vrij rustig. Maar dat kan te maken hebben met het weeralarm dat voor deze dag is afgegeven. De dorpskern zelf oogt wat rommelig. De meeste winkels en horecagelegenheden zijn goed onderhouden, maar hier en daar zijn tekenen van verval zichtbaar. Architectonisch
Buurtbewoner Ferry Colon. Foto: Michel Hobbij
20 0 9
Buurtbewoner Ferry Colon: ,,Woningbouwvereniging Stadgenoot heeft een bouwvergunning aangevraagd voor een vuurwerkopslagplaats in een winkelpand in de Oosterparkstraat. In dat pand was tot eind vorig jaar een aquariumwinkel gevestigd. Inmiddels zijn er al zo’n tien bezwaarschriften ingediend om dat te voorkomen. Dat pand is gevestigd in een zeer nauw gedeelte van de Oosterparkstraat. In de buurt van het pand wonen veel gezinnen met kinderen. Als er eind december weer vuurwerk wordt ver-
kocht, zal er een lange rij klanten voor dat pand komen te staan. Er hoeft maar iemand een aansteker of een lucifer verkeerd weg te gooien en de hele buurt gaat de lucht in. Dat gaat dan misschien wel om vijfenzeventig woningen. Je hebt in die straat maar vier auto’s nodig om de hele boel te blokkeren. Als er iets misgaat is het nabijgelegen OLVG van die kant totaal onbereikbaar. Het is dan niet mogelijk om eventuele slachtoffers naar het ziekenhuis te brengen, Daar komt dan nog bij dat het OLVG brandbare gassen opslaat die ge-
M U G M AG A ZIN E
Zelfstandig blijven wonen in een woonservicewijk De samenleving vergrijst en steeds vaker willen ouderen en mensen met een beperking, gewoon thuis blijven wonen. Dat kan in Amsterdamse woonservicewijken.
In sommige woningen is zorg op afroep beschikbaar en 24-uurszorg binnen handbereik. Foto: Ingrid de Groot
M
iddenin de Dapperbuurt, direct aan de levendige Dappermarkt, ligt woonzorgcentrum De Gooyer. Hier wonen ouderen die zorg, verpleging of begeleiding nodig hebben. Maar De Gooyer is meer dan dat. Oudere buurtbewoners en zelfstandig wonende mensen met een handicap mogen ook gebruik maken van de voorzieningen. Zij kunnen onder meer huishoudelijke hulp en verpleging krijgen. Er is ook gedacht aan ontspanning en gezelligheid. Op het prikbord in de hal worden allerlei activiteiten aangekondigd. Er is een kaart- en handwerkclub en bewoners zowel als buurtbewoners kunnen met korting naar de kapper en de opticien. Ook voor een praatje of een maaltijd zijn ze welkom. De Gooyer is onderdeel van de woonservicewijk in de Dapperbuurt in Oost. Sinds enkele jaren zijn in alle stadsdelen dit soort wijken in ontwikkeling. Het zijn gewone buurten, waar voldoende geschikte woningen zijn voor ouderen en mensen met een beperking en dienstverlening, zorg- en welzijnsvoorzieningen dichtbij huis aanwezig zijn. Bij elke woonservicewijk wordt
eerst gekeken welke voorzieningen er al zijn en hoeveel bewoners behoefte hebben aan extra voorzieningen. ,, In de oudere stadswijken staan veel kleine woningen zonder lift . Deze kunnen niet voor honderd procent geschikt worden gemaakt voor mensen met een handicap", vertelt een medewerker van woningcorporatie De Key. ,,Kleine aanpassingen zijn vaak wel mogelijk, zoals drempels verwijderen of een anti-slipvloer in de douche maken. Soms is een grotere ingreep ook mogelijk. Een voorbeeld: in woningen in de Dapperbuurt kunnen alle bewoners van de lift in hun flat gebruik maken sinds de woningcorporatie de bestaande galerijen heeft verlengd.” Afhankelijk van de behoefte, zijn er verschillende soorten zorgwoningen. In sommige woningen is zorg op afroep beschikbaar en in andere is 24-uurszorg binnen handbereik. Voor al deze woningen geldt dat het betaalbare, sociale huurwoningen zijn. Centraal in elke woonservicewijk zit het zorgsteunpunt. Daar zitten de hulpverleners onder één dak: de huisarts, het maatschappelijk werk, de apotheek en de fysiotherapeut. Ook zit er vaak een klussen- en boodschappen-
dienst. Verder is het de bedoeling dat iedere wijk een servicepunt heeft waar mensen goedkoop kunnen eten en een spreekuur is van het Loket Zorg en Samenleven. Buurtbewoners kunnen er elkaar ontmoeten, deelnemen aan recreatie-activiteiten en informatie en advies krijgen. Verder moeten winkels en een postkantoor natuurlijk voor iedereen toegankelijk zijn en op goed bereikbare plekken zitten. Daarvoor is openbaar vervoer nodig met haltes bij algemene voorzieningen of een buurtbus. Om de veiligheid in de buurt te vergroten is het belangrijk dat er goede verlichting op straat is en dat er langzaamrijdend verkeer en veilige oversteekplaatsen zijn. Een buurtbeheerder of coördinator veiligheid kan zorgen voor een veilig gevoel. In de woonservicewijk in Holendrecht, in stadsdeel Zuidoost, zijn sinds kort extra toezichthouders aanwezig. ,,Een veilig gevoel is zeker nodig om ouderen langer in hun eigen buurt zelfstandig te kunnen laten wonen”, aldus Birgit Oelkers, projectleider van woonservicewijk Holendrecht. Het opzetten van woonservicewijken is vooral een kwestie van lange
adem. Dat heeft te maken met het feit dat ze in bestaande buurten moeten worden ingepast en de ontwikkeling van zo'n woonservicewijk samenwerking vereist van veel verschillende partijen: het stadsdeel, woningcorporaties, zorgverzekeraar Agis en zorg- en welzijnsaanbieders. Dat kost allemaal tijd. De ouderenbond ANBO is blij met de ontwikkeling van deze woonservicewijken toe en is er bij betrokken via de stedelijke stuurgroep Wozodi (Wonen, Zorg en Dienstverlening) De bond zou ook graag zien dat een consultatiebureau voor ouderen in elke woonservicewijk wordt opgericht. ,,Het is een groot voordeel dat er in de wijk wordt samengewerkt door woon-, zorg- en welzijnsinstellingen en dat de lijnen tussen vraag en aanbod kort zijn", aldus een woordvoerder van de ANBO. De bond bevestigt dat de uitvoering ingewikkeld is en veel tijd kost. Informatie: www.wonenzorgdienstverlening. amsterdam.nl of neem contact op met het Loket Zorg en Samenleven in uw stadsdeel.
straat verontrust buurtbewoners bruikt worden voor narcosemiddelen en dergelijke. Je kunt je hoe dan ook afvragen of het wenselijk is vuurwerk op te slaan in een drukbevolkte stadskern als Oosterpark. Stadgenoot heeft bedrijfspanden genoeg te huur op plekken die veiliger zijn. Zulke handel hoort eigenlijk op een buitenterrein plaats te vinden. Op een weiland ofzo." Directeur commercieel en maatschappelijk vastgoed van Stadgenoot Peter Roelofs: ,,In de Oosterparkstraat is
M U G M AG A ZIN E
op tweehonderd meter afstand al een pand waar jaarlijks vuurwerk wordt verkocht. Dit pand wordt gesloopt en er komen nieuwe woningen, winkels en bedrijfsruimten voor terug. Het gaat om historisch verantwoorde nieuwbouw. De buurt heeft mee mogen beslissen over het uiterlijk van de nieuwe gevel. We streven er altijd naar om voorzieningen die verdwijnen zoveel mogelijk in dezelfde buurt terug te laten komen. Ook op de nieuwe locatie zal jaarlijks gedurende een korte periode vuurwerk
worden opgeslagen en verkocht. De totale periode van dagopslag en verkoop duurt hoogstens een week per jaar. Het is dus niet zo dat er het hele jaar vuurwerk ligt. De rest van het jaar heeft de winkel een andere functie. Het pand zal geschikt worden gemaakt voor de dagopslag van vuurwerk. In de stad wordt de laatste dagen van het jaar overal vuurwerk verkocht. Vergunningen daarvoor worden door de overheid verstrekt en zorgvuldig getoetst. Er gebeurt niets in het geheim en in principe verandert er ook niets."
Vuurwerkopslag? Foto: John Melskens
SEPTEMBER
20 0 9 ACH T ER G R O N D 7
Sonja de Roo (l) en Anja van de Brug, oprichters van de BVVU. Foto: BVVU
Veel aandacht voor cultuur tijdens de Intreeweek. Foto: John Melskens
Besparingsdoos creëert ook werk
Intreeweek van de UvA vooral praktijkgericht
MICHIEL APPELMAN
THEA GOLVERDINGEN
Het idee lijkt eenvoudig: zorg dat mensen met een laag inkomen een doos met tal van energiebesparende producten kunnen aanschaffen. Op deze manier kunnen zij hun energierekening verlagen.
A
nja van de Brug en Sonja de Roo hebben enkele jaren geleden de Belangenvereniging voor uitkeringsgerechtigden (BVVU) opgericht. Met verschillende initiatieven en ideeën willen zij mensen met een laag inkomen ondersteunen. Anja: ,,Het is frustrerend als je met weinig geld moet rondkomen en je weinig perspectief hebt om daar wat aan te doen." Een van hun plannen is de zogenoemde Kyoto Box. Dit concept is volgens Sonja de Roo vrij simpel. ,,Voor mensen met een laag inkomen is het financieel niet altijd mogelijk om tal van - vaak dure energiebesparende artikelen te kopen. Wij bieden een doos met een keur aan energiebesparende producten zoals spaarlampen, tochtstrips, radiatorfolie, maar ook producten om warm water te besparen zoals een waterbesparende douchekop en doorstroombegrenzers voor op de kranen. De doos gaat ongeveer 190 euro kosten.” Een eenmalige investering die volgens Anja en Sonja snel is terugverdiend. ,,Wij hebben berekend dat je binnen een jaar de investering hebt terugverdiend. De werkelijke besparing hangt natuurlijk af van het individuele verbruik en de situatie. Wij proberen gemeenten warm te krijgen om deze doos voor te financieren. Maar het is natuurlijk ook mogelijk dat bedrijven of particulieren het bedrag renteloos gaan voorschieten. Wij zorgen er 8 ACH T ER G R O ND
SEPTEMBER
20 0 9
dan voor dat het bedrag wordt terugbetaald met het geld dat een huishouden na een jaar op de energierekening heeft bespaard.” Maar het concept voorziet niet alleen in energiebesparing. Het is volgens de dames ook een uitgelezen kans om banen te creëren. ,,Onze bedoeling is dat de spullen uit de doos bij de mensen thuis worden geïnstalleerd. Hiervoor kun je langdurig werklozen een opleiding bieden. Dit is een prima kans om mensen uit hun isolement te halen en weer een eigen inkomen te laten verdienen.” Hoewel het idee al een tijdje rijpt, lukt het de BVVU nog niet om gemeenten snel te winnen voor hun idee. ,,Het is frustrerend hoe traag het besluitvormingsproces soms gaat of dat er zelfs domweg niet geluisterd wordt. Terwijl minister Cramer al in 2007 erg positief was over ons idee. Een gemiste kans”, aldus Van de Brug. ,,Met dit initiatief kun je in een keer invulling geven aan armoedebeleid, milieubeleid en werkgelegenheid. Dat is toch prachtig.” De BVVU hoopt nu op veel reacties van geïnteresseerden. Als veel mensen ons idee ondersteunen krijgen we wellicht de politiek snel in beweging." Wie niet wil wachten op een energiebesparingsdoos kan uiteraard zelf aan de slag. Op bijvoorbeeld de site van milieu centraal (www.milieucentraal.nl) staan veel eenvoudige tips om energie te besparen. Daarnaast worden bijvoorbeeld spaarlampen snel goedkoper. Voor een paar euro liggen ze tegenwoordig in de winkel. Ook kun je overwegen om over te stappen naar een andere energieleverancier. Wie slim kiest, kan jaarlijks al snel meer dan 100 euro besparen. Op internet zijn diverse sites te vinden die je kunnen helpen bij het kiezen van een andere energieleverancier. Staar je niet blind op mooie kortingsacties maar vergelijk ook goed de contractvoorwaarden. Meer informatie over de Kyoto Box en de BVVU is te vinden op www.bvvu.nl
In Theater Carré, werd op 24 augustus jl. de Intreeweek van de Universiteit van Amsterdam officieel geopend door burgemeester Job Cohen: ,,Het is de kunst om je eigen leven in te richten''. e bestuursleden van de commissie waren al vanaf oktober 2008 bezig met de organisatie van de Intreeweek", zegt Jorrit Kester, coördinator Publicaties & PR bij de commissie Intree. ,,Zij zetten de grote lijnen uit en wij hebben ze verder uitgewerkt. We zijn met zijn dertigen en allemaal student. In de laatste weken voordat de Intreeweek begon zijn we echt van 11.00 uur ‘s ochtends tot 23.00 uur ’s avonds bezig geweest. Dat was heel erg intensief, maar ook verschrikkelijk leuk." In een sfeervol verlicht Carré werd de officiële opening van de Intreeweek met veel flair gepresenteerd door Jort Kelder (0.a. bekend van het tv-programma 'Bij ons in de PC'). Hij vroeg burgemeester Cohen wat studenten nu eigenlijk wel en niet mogen doen: „Want je studententijd is toch ook een beetje een anarchistische tijd.” „Wat je niet zou mogen doen maar wel wilt doen, dat moet je vooral zelf weten”, zei Cohen. „Wel moet je goed gebruik maken van Amsterdam. Het barst hier van de mogelijkheden, op het gebied van kunst en cultuur, en op heel veel andere gebieden. Er wordt ook wel eens een enkel feestje gehouden, daar wordt wel eens iets gerookt, daar wordt wel eens een glaasje gedronken, dat gebeurt allemaal, daar moet je een relatie mee onderhouden… De kunst is om je eigen leven in Amsterdam in te richten. Dat is niet altijd eenvoudig, maar het is wel verschrikkelijk leuk. Er lopen hier
'D
zoveel leuke en gekke mensen rond en soms ook mensen die je moet vermijden, het is de kunst om daar mee om te gaan.” Het gevarieerde programma van de Intreeweek richtte zich niet alleen op vermaak en vertier. Overdag was er voornamelijk aandacht voor culturele activiteiten, workshops en serieuze zaken waar studenten mee te maken krijgen. Kester: „We wilden de studenten een zo breed mogelijke programma aanbieden, zodat ze alle facetten van de stad leren kennen. We hadden een museumochtend georganiseerd, bezochten de theaters rondom de Nes en een speurtocht uitgezet langs alle leuke plekjes in Amsterdam. In de RAI was een studentenbeurs waar bedrijven en organisaties zich aan de studenten konden presenteren, zoals studentenuitzendbureaus en vrijwilligersorganisaties. Er was ook een autorijschool aanwezig, banken, sportverenigingen, studentenverenigingen en niet te vergeten de kamerbemiddelingsbureaus. Eigenlijk alles wat te maken heeft met het leven van een student was er. En, er werd een kamer verloot!” Hoogtepunt van de week was het spetterende feest in de Gashouder, de grootste zaal in de Westergasfabriek. Voorafgegaan door een barbecue in het Westerpark, konden de studenten helemaal uit hun dak gaan op housemuziek van dj’s Arjuna Schiks en Dirtcaps en later op de avond op techno van bekende dj’s zoals Benny Rodriquez en Bart Skils. Aan het einde van de week konden alle remmen nog eens losgegooid worden tijdens spectaculaire feesten in Paradiso, de Melkweg en de Sugar Factory. Hier kon de raad van rector magnificus van de UvA, Dymph van den Boom, nog even in de wind geslagen worden. Bij de opening in Carré sprak zij de verstandige woorden: „De stad Amsterdam biedt heel veel mogelijkheden om plezier te hebben en om je breed te ontwikkelen. Maak er gebruik van, geniet ervan, maar, verzuip er niet in…” Meer informatie:www.intreeweek.nl M U G M AG A ZIN E
8&3,&/.&5%8*
De Dienst Werk en Inkomen (dwi) verstrekt uitkeringen én helpt mensen aan werk, opleiding of dagbesteding. mug noteert elke maand hun ervaringen. Deze maand: Maxim (46) werkt bij de kringloopwinkel van Juttersdok in de Kerkstraat.
Foto: BullionVault
De goudpotten van UWV Uitkeringen zijn nog steeds makkelijk betaalbaar MARTIN BRANDWAGT Jarenlang werd veel teveel premie betaald, terwijl het aantal uitkeringen daalde. Crisis of geen crisis, voorlopig is er nog geld zat, rekende MUG voor.
W
at een feest moet het geweest zijn voor Hans Hoogervorst, Gerrit Zalm en Wouter Bos, elke keer als ze het Brusselse Justus Lipsius-gebouw betraden om met hun Europese collega's in conclaaf te gaan. De Nederlandse ministers van Financiën konden zich een decennium lang verkneukelen over prachtige financiële plaatjes. Als een van de weinige Eurolanden kon Nederland bogen op een positief EMU-saldo: het verschil tussen inkomsten en uitgaven van de staat. Van de EU mag dit niet lager zijn dan -3 (min 3) procent. Door de financiële crisis ging ook ons land door de -3 procentsgrens heen. Bos is het lachen vergaan. Hoe kon Nederland zo lang de grens van -3 procent vermijden? Het antwoord ligt voor een aanzienlijk deel in de werknemerspotten van Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen UWV. Die tellen mee in het EMUsaldo en hadden tot voor kort een reserve van ruim 11 miljard euro. Dat die reserve zo groeide, lag aan een daling van het aantal arbeidsongeschikten, minder werklozen en een premie die 'niet' meedaalde. Neem de twee belangrijkste UWVfondsen: het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof ) en het Algemeen Werkloosheidsfonds (Awf ). Uit het Aof worden vier uitkeringen betaald. De belangrijkste zijn de WAO, voor iedereen die vóór 2004 arbeidsongeschikt werd, en de 'langlopende' WIA-uitkeringen. Om het fonds te vullen worden premies be-
M U G M AG A ZIN E
taald, door de werkgevers. UWV keerde in 2008 9,9 miljard aan Aof-uitkeringen uit. Er kwam dat jaar 10,1 miljard aan premies binnen. Die ontwikkeling was al enige jaren gaande. Het aantal WAO-ers daalde gestaag en de verwachte groei van de WIA bleef uit. De reserve groeide gestaag, naar 972 miljoen eind 2008. Het aantal WAO-ers, een gesloten regeling, waarin alleen nog gevallen van vóór 2004 zitten, daalt richting de half miljoen en zal volgend jaar uitkomen op 477.000 personen. Het ooit gevreesde getal van één miljoen arbeidsongeschikten is nooit gehaald. Door strenge keuringen is het moeilijker om in de WAO te komen. Er zijn nog twee fondsen waaruit arbeidsongeschiktheidsuitkeringen worden betaald. De belangrijkste is de Werkhervattingskas (Whk). Hieruit worden de 'kortlopende' WIAuitkeringen betaald. Ook deze wordt door werkgevers gevuld. Werkgevers vullen nu de werknemersfondsen, werknemers betalen alleen nog premies voor sociale voorzieningen. Die zijn overigens niet gering. De totale premie die een werknemer aan AOW, AWBZ en Algemene Nabestaandenwet kwijt is, bedraagt 30,15 procent van zijn loon. Nog groter was de groei van het fonds waaruit de WW wordt betaald. Ook hier ging minder geld uit dan er binnenkwam. Het Awf kende eind 2002 een overschot van 6,2 miljard, eind 2008 was dat 9,2 miljard. Oorzaak was een gunstige economie, waardoor het werkloosheidspercentage terugliep naar 4,2 procent medio 2008. De premies bleven ondertussen even hoog. Geen sprake dus van een financieel probleem voor de WW, zelfs niet nadat de eerste donkere wolken over trokken. UWV-bestuursvoorzitter Joop Linthorst in maart 2009: ,,De uitbetaling van de WW is geen enkel probleem. Nederland heeft andere zorgen.” UWV pleit al lang voor een lagere
WW-premie. Enorme reserves lijken prettig, in tijden van recessie komen ze van pas, maar je kunt ook overdrijven. Het positieve EMU-saldo van Nederland voorkwam dat de regering het advies van het UWV navolgde. Op Prinsjesdag 2008, toen minister Bos iedereen nog voorhield dat 'de Nederlandse economie tegen een stootje kon', kwam de lang gekoesterde wens uit. Die ging verder dan UWV wilde. Het kabinet schafte de WW-premie voor werknemers af. Sindsdien wordt het Awf alleen gevuld door werkgevers, die daar geen probleem mee hebben. De vakbonden zagen in ruil af van hoge looneisen. Een jaar later pleitte staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA) van Sociale Zaken voor herinvoering van de werknemerspremie. Met een lage premie van 0,5 procent zou het kabinet de deeltijd-WW kunnen financieren. Haar eigen minister Donner kreeg ze niet mee. Ook de vakbonden reageerden lauw. Gezien hun loonoffer is dat begrijpelijk. Aan de andere kant is het niet onredelijk dat werknemers premie betalen voor hun eigen verzekering. Rigoureus afschaffen was wellicht geen goed idee, al levert het koopkracht op. Een modale werknemer betaalde `500 per jaar. Beter was geweest om de premie mee te laten bewegen met de groei en afname van de werkloosheid, zoals het UWV al jaren voorstelt. Nu zit er niet veel anders op dan het Awf-overschot te laten krimpen. Als dat eind 2009 7,2 miljard bedraagt, dan is dat nog altijd twee miljard meer dan UWV voor de WW denkt nodig te hebben. Nederland bereidt zich voor op een periode van negatieve EMU-saldo's. Goede sier maken bij Europese collega's, met het geld dat door werkgevers en werknemers is opgehoest, zit er even niet in. Aan de betaalbaarheid van arbeidsongeschiktheid -en werkloosheidsuitkeringen doet dat niks af. Die is niet in het geding.
,,Drie jaar geleden werd ik op gesprek uitgenodigd, door DWI. Ik had geen huis, geen baan en een daklozenuitkering. Niet dat ik niets deed, ik knapte bootjes op. In ruil mocht ik er slapen. Zo heb ik aan de Herengracht op een mooi jacht gewoond, dat ik helemaal had geschilderd. Ik vond het prima zo. Ik ben verslaafd en moet elke dag naar de GG&GD voor methadon. Geen werkgever neemt me aan. Op deze manier was ik toch een beetje selfsupporting. DWI opperde het Juttersdok: een kringloopwinkel en werkervaringsplek voor dak- en thuislozen. Ik vond het er meteen leuk. Inmiddels heb ik er op zo’n beetje alle afdelingen gewerkt: bij het vervoer, op de sluis waar alles binnenkomt, het callcentre en in de winkel. Ik kreeg meer en meer verantwoordelijkheid. Nu werk ik in de Kerkstraat. Daar is een klein winkeltje met het neusje van de zalm aan kringloopartikelen: antiek, sieraden en boeken. Ik houd de zaak draaiende: verkoop, openen en sluiten, de administratie. Ik maak zelfs de winkel schoon, dat hoort er ook bij. Inmiddels werk ik niet meer via DWI maar onder contract bij re-integratiebureau Pantar. Voor 24 uur per week krijg ik ` 65 per maand, op mijn bijstandsuitkering. Daarvan betaal ik reiskosten. Terwijl ik toch wel echt werk verricht. Er zou best een hogere beloning tegenover mogen staan. Begeleiding? Ik ken Pantar alleen van naam. Ook met DWI heb ik weinig contact. Ach, ik zit in een traject en doe wat DWI van me verlangt. Nu huur ik alweer een jaar een woning. Misschien komt er ruimte om door te groeien naar een nóg leukere baan. Ik schrijf graag en zou daar mijn brood mee willen verdienen.'' Michiel Wetzer
TOP TOP Vacatures 10 10 00 UWV WERKbedrijf regio Amsterdam 1
Chauffeurs
2
Productiemedewerkers
3
Hulpkrachten horeca en verzorging
4
Interieurverzorgers
5
Bouwvakkers
6
Commercieel employés
7
Verzorgend personeel
8
Laders en lossers
9
Politieagenten, onderofficieren en beveiligingsemployés
10 Weg- en waterbouwkundige arbeiders
SEPTEMBER
20 0 9 ACH T ER G R O N D 9
Privé-detective Hanssen krijgt boven water wat voor gewone burgers verborgen blijft. Foto: John Melskens
Privé-detective respecteert privacy 'Bijstandsfraude doet ik niet; mensen hebben dat geld vaak hard nodig' MARCEL SCHOR Hanssen is speurneus maar sommige zaken doet hij niet. Ontrouw kan tot eerwraak leiden. 'Daar brand ik mijn vingers niet aan.'
A
rno Hanssen is privé-detective. Hij heeft zijn eigen recherchebureau: Roah. Zijn klanten komen uit alle lagen van de bevolking, van chirurg tot vuilnisman, van politicus tot uitkeringsgerechtigde. Tijdens het interview houdt detective Hanssen (43) zijn omgeving scherp in de gaten. Dat is zijn tweede natuur geworden. ,,Raad eens waar de camera zit?”, daagt de goedlachse Limburger uit, terwijl hij op de wijzerplaat van zijn horloge tikt. Het camerahorloge is maar een van de vele James Bond-gadgets, die Hanssen tot zijn beschikking heeft. ,,Onder een auto of tas plak ik een zender, waarmee ik op elk moment van de dag kan zien waar iemand uithangt. Ik verwerk dat in een logboek. Leugens zoals bij overspel zijn op deze manier te weerleggen.” Voor het schaduwen van mensen heeft Hanssen speciale apparatuur. Hij maakt tijdens observaties gebruik van brillen, sleutelhangers en pennen met verborgen camera’s. Geheimzinnig maar niet illegaal. Opnames kunnen, zolang ze op de openbare weg zijn gemaakt, als wettig bewijsmateriaal in de rechtszaal worden opgevoerd. Afluisteren daarentegen is strafrechtelijk verboden, behalve als het gaat om 10 ACH T ER G R O ND
SEPTEMBER
20 0 9
zakelijk telefoonverkeer. De wet staat in dat geval toe dat geluidsopnames worden gemaakt, zonder dat de ander daarvan op de hoogte is gesteld. Iemand die bijvoorbeeld DWI of UWV belt, om iets over zijn zaak te weten te komen, mag zo'n gesprek dus gewoon opnemen. Hanssen legt uit dat 80 procent van zijn opdrachten om geldkwesties draait. Het gaat vooral om zogenaamde verhaalszaken, waarbij iemand bijvoorbeeld zijn geleende geld niet of slechts gedeeltelijk heeft teruggekregen. Of een klant die een ondeugdelijk product niet door de winkel vergoed krijgt. Een detective krijgt boven water wat voor gewone burgers verborgen blijft. Hanssen heeft toegang tot bestanden van deurwaarders en incassobureaus, en kan bankrekeningen napluizen. Samen met de advocaat van de klant kan hij proberen beslag te laten leggen op bezittingen van de tegenpartij. Naast verhaalszaken komen alimentatiezaken veel voor. In de scheidingsovereenkomst staat dat als de alimentatieontvanger gaat werken de alimentatie vervalt of lager wordt. Dat verklaart wellicht waarom 70 procent van Hanssens klantenkring uit mannen bestaat. ,,Het komt nogal eens voor dat de ontvangende partij inkomsten uit arbeid verzwijgt. Om achter de waarheid te komen, kan ik die persoon schaduwen. Als dan blijkt dat zij - of hij - inderdaad werkt, dan zal dat gevolgen hebben voor de alimentatie.'' De overige 20 procent aan opdrachten betreft volgens Hanssen 'principekwesties'. Bij deze zaken staat overspel op nummer 1, waarbij de opdrachtgever even zo vaak man is als vrouw. ,,Zo wilde een zwangere vrouw weten of haar vriend vreemd ging. Als dat het geval
was, zou ze zich laten aborteren. Ik heb toen die vriend gevolgd. Hij bleek inderdaad ontrouw te zijn. Als een man bij een andere vrouw de nacht doorbrengt, is het echt niet nodig dat ik de slaapkamer inkruip. Het is dan wel duidelijk hoe de vork in de steel zit.” De meeste principekwesties liggen in de familiesfeer. Er zijn ouders die met een geprepareerd mobieltje van Hanssen hun kinderen in de gaten houden, zoals bij vermoedens van drugsmisbruik of omgang met lover boys. Het mobieltje wordt dan als cadeautje aan het kind gegeven. Het apparaat is zodanig geprogrammeerd dat het kind niet weet dat de ouders op ieder gewenst moment gesprekken kunnen afluisteren. Hanssen vertelt over een jonge vrouw die wilde weten of haar moeder in de prostitutie zat. ,,Werkte moeder achter de bar of speelde ze de hoer? Ik had er weinig werk aan. Vermomd als klant bezocht ik het aangewezen bordeel en vroeg moeder welke intimiteiten mogelijk waren. Nadat ze mij alle mogelijkheden had opgesomd, wist ik genoeg. Ik hoefde daarvoor echt de proef niet op de som te nemen.'' Voogdijzaken zijn ook principekwesties. Daarbij gaat het er bijvoorbeeld om hoe vaak een ouder een kind mag zien of in hoeverre er sprake is van verwaarlozing. ,,Ik heb opnames van een vierjarig kind gemaakt, dat in de drukke stad alleen naar school werd gestuurd.” Een aparte categorie is stalking. Hanssen adviseert daarvan altijd aangifte bij de politie te doen. ,,Opnames van stalking door een privé-detective maken een zaak er bij de rechter wel sterker op", verzekert Hanssen. De stalker kan van de rechter een straatverbod opgelegd krijgen.
Overigens heeft Hanssen soms wel begrip voor stalking. ,,Vaak stalkt een man zijn ex-partner omdat hij de kinderen niet mag zien. Pure wanhoop.” Het komt vaker voor dat Hanssen zijn gevoel laat meespelen. Bepaalde zaken neemt hij niet eens aan. ,,Speurwerk naar uitkeringsfraude doe ik niet. Er zijn mensen die mij bellen omdat hun buren zwartwerken. Een bijstandsmoeder die met schoonmaken iets bijverdient, heeft dat geld waarschijnlijk gewoon hard nodig. Ik heb er moeite mee dat ze door mijn onderzoek duizenden euro's zou moeten terugbetalen, terwijl ze dat waarschijnlijk niet heeft. Op wraakacties van buren ga ik dus niet in. Bij dit soort zaken geldt voor mij 'leven en laten leven'. '' Hanssen houdt rekening met de gevolgen van zijn speurwerk. ,,Overspelzaken voor moslims doe ik ook niet, vanwege het risico van eerwraak. Daar brand ik mijn vingers niet aan. Dat is voor mij een principiële zaak. Als iemand gevaar loopt, neem ik een opdracht niet aan.” Goedkoop is het inhuren van een detective niet: `75 per uur, exclusief reiskosten. Overspelzaken vergen gemiddeld zo'n twintig uur. De meeste andere zaken gaan sneller. Het natrekken van iemands kredietwaardigheid kost minder dan een uur. ,,Tijdens een intake-gesprek leg ik de klant de mogelijkheden voor. Zo kun je voor een conflict met je buren mij inschakelen, maar je kunt ook zelf apparatuur installeren. Dat is goedkoper. Daarnaast is niet ieder verhaal een zaak en moeten de kosten tegen de baten opwegen.” Hanssen: ,,Mensen moeten goed nadenken voordat ze een privédetective in de arm nemen. Je speelt wel met de privacy van andere mensen; daar moet je een goede reden voor hebben.” M U G M AG A ZIN E
De VU Hortus , wordt bedreigd met sluiting als de universiteit haar nieuwbouwplannen doorzet. Inmiddels is een actiegroep opgericht om de tuin te behouden. De weelderige plantengroei in de VU Hortus. Foto: John Melskens
Gaat een paradijsje in de stad verloren? INGRID TOTH ie de VU Hortus binnenwandelt, betreedt een andere wereld, een paradijsje met vrij entree. Ga er eens ronddwalen en voor je het weet blijf je de hele dag. De tuin, die ruim 6000 plantensoorten huisvest, is enorm afwisselend. In dit seizoen is de buitentuin misschien wel op zijn mooist, maar ook de 10 kassen met verschillende klimaatafdelingen zijn spectaculair. Er zijn orchideeën, levende fossielen, Bijbelse planten, alpineplanten, varens en bamboes. Ook is er de
W
meest gevarieerde collectie cactussen en vetplanten van Nederland te zien. Er is een intrigerende afdeling met Penjing en Bonsai en sinds vijf jaar een collectie Australische planten, even bijzonder en afwijkend als de diersoorten in dat werelddeel. Verspreid over de tuin en tussen de oranjerieplanten vind je terrassen en zitjes (in de winkel kun je iets lekkers bestellen), tekenaars en fotografen kunnen er zich uitleven en je kunt er tuin- en kamerplanten kopen, evenals zaden en bolletjes. Echter, als de huidige nieuwbouwplannen van de Vrije Universiteit doorgaan, dreigt de
Bieb kent haar klanten
Wie leest wat, wanneer en waarom? Foto: Fred van der Zee
Rijdende kroket
Snackwagen als mobiel kunstwerk. Foto: Katja van Driel
M U G M AG A ZIN E
Hortus op de schop te gaan. Op de stedenbouwkundige schets van de te bouwen campus is precies op de plek van de tuin nieuwbouw ingetekend. Het universiteitsbestuur zegt de consequenties van de voorgenomen sluiting van de Hortus zorgvuldig te willen onderzoeken om deze unieke collectie niet verloren te laten gaan. Ook wordt gekeken of de plantenverzameling een goede herbestemming kan krijgen. Maar een deel van de collectie (zoals de prachtige oude watercypres bij de ingang, uniek voor Nederland en naar verluidt Europa, en
in China waar hij inheems is, een bedreigde soort) kan helemaal niet overgeplant worden, De hoveniers van de Hortus benadrukken hoe belangrijk het voortbestaan van deze plantencollectie is, vooral in deze unieke samenhang. De interne communicatie met de Hortusmedewerkers over de nieuwbouwplannen is nogal onzorgvuldig verlopen en staat in wrang contrast met het streven naar openheid en transparantie die met de plannen werden beoogd. ,,Dat mag je de VU aanrekenen”, aldus hun communicatieadviseur. Geld speelt zoals altijd in dergelijke kwesties een
cruciale rol: het betreft hier een peperduur perceel, en de universiteit wil explosief groeien zonder extra grond te kopen. Inmiddels is er een actiecomité opgericht dat strijdt voor het behoud van het Hortuseiland. Voorlopig zijn de planten en de medewerkers nog niet verdwenen en vrijwilligers nog steeds welkom.
PETER VAN LIESHOUT
cies zijn, hoe vaak en hoeveel en welke boeken ze lenen. Daarom hebben ze de gehele bevolking in vierenveertig duidelijk herkenbare ondersoorten verdeeld. En de bibliotheek turft door. Wie leest wat, wanneer en waarom? Hard nodig bij het bepalen welke nieuwe boeken gekocht worden, en in hoeveel exemplaren. En de bibliotheek blijft kopen: ruim vijftigduizend boeken per jaar erbij, alleen al in Amsterdam. Even zo goed verdwijnen heel wat boeken voorgoed uit de schappen. Landelijk gaan per jaar ook vijftigduizend boeken tegen spotprijs de uitverkoopbakken in. De nu ruim twee jaar geleden geopende Centrale Bibliotheek op
het Oosterdokseiland draait inmiddels als een tierelier. Vijfduizend bezoekers per dag komen lenen, lezen, bladeren of rondsurfen op een van de zesduizend computers. Er zijn ruim duizend comfortabele zitplaatsen, en in de beide theaters vinden dagelijks voorstellingen en live radio-uitzendingen plaats. En zowel het aantal leden als het aantal uitleningen vertoont een licht stijgende lijn. Ook al omdat Stadspashouders tegenwoordig gratis een abonnement krijgen. En scholieren hebben tot hun achttiende recht op een gratis pasje van de bieb. Te lezen is er voorlopig nog genoeg: het magazijn telt vijfentwintig kilometer boekenplank.
Hiermee zullen zij in de maanden september en oktober door Haarlem rijden. „We willen laten zien dat een plein of een buurt veel levendiger en gezelliger kan worden als er bijvoorbeeld een rijdende bar staat in de vorm van een raket”, zegt Nickisch. De zogenaamde Bar Raketa is gebouwd door de kunstenaars Roseboom en Weemen. In deze bar kunnen bezoekers gewoon een drankje komen drinken. Een ander mobiel kunstwerk is gebouwd door de kunstenaars Bart en Erik van Lieshout. In samenwerking met Heimerstein, een instelling voor gehandicapten bouwden zij een oude SRV-wagen om tot de zogenaamde 'Snoezelbus'. „Het idee was om een
plek te creëren voor de cliënten om gezellig met elkaar te kunnen zijn en eens een feestje te houden”, zegt Nikisch. „De bus is mobiel, dus kan op verzoek van de bewoners voor komen rijden”. Aan de buitenkant van de bus zijn lachspiegels bevestigd wat de bus een glimmende en spectaculaire uitstraling geeft. Als er harde muziek uit de bus komt en lichtflitsen zoals in een disco, ziet de bus er nogal spookachtig uit. Nickisch: „We rijden ook rond met een snackwagen, die de vorm heeft van een reusachtige kroket. Daar kunnen mensen gewoon een patatje bestellen, of een kroket natuurlijk.” Meer informatie:www.kunstfort.nl
Mensen met een smalle beurs, levensgenieters, jonge flatbewoners en eenvoudige vergrijsden hebben iets met elkaar gemeen. Eenvoudige dorpelingen, chique provincialen, weltevreden stellen en gedreven doeners ook. Tenminste, volgens de Vereniging van Openbare Bibliotheken. De eerste vier bevolkingsgroepen zijn zwaar ondervertegenwoordigd in de bieb. Minder dan tien procent is lid, terwijl van de tweede serie typische Nederlanders rond een kwart wel een lidmaatschapskaart heeft. De bibliotheken onderzoeken doorlopend wie hun klanten pre-
THEA GOLVERDINGEN „Kunstfort Vijfhuizen is een echt oud fort, midden in een Oud-Hollands landschap in Vijfhuizen”, zegt Holger Nickisch. Hij is directeur van het Kunstfort. In 2005 is het fort omgebouwd tot Kunstfort, waar nu regelmatig exposities gehouden worden. Onder de naam ‘Trailerpark’ biedt het de gelegenheid om kennis te maken met de kunstvorm ‘Mobiele eenheden’. Dit zijn kunstwerken die verplaatsbaar zijn en tijdelijk op een plein geplaatst kunnen worden. Aan de expositie werken tien kunstenaars mee, die allen een mobiel kunstwerk hebben ontworpen.
De Hortus, Van der Boechorststraat 8 (achter het Vumc) is het hele jaar gratis toegankelijk, maandag t/m vrijdag van 08:00 – 16:30 uur en de laatste “zomerzaterdagen” (t/m half september) van 09:00-17:00 uur.
SEPTEMBER
20 0 9 KUNS T & CULT UUR 11
#30&%1-""54
3".4+
Een blokje om waard Het winkeltje annex atelier van Diederick van Cleef aan het Sarphatipark is voorlopig gesloten. Van Cleef bracht zijn papieren waar tijdelijk onder in een antikraakpand aan de Ceintuurbaan, maar zijn medewerkster kon niet langer tegen het ontbreken van elektriciteit, stromend water en vooral een werkend toilet. De boekhandelaar en kunstschilder week uit naar een ander antikraakpand, dit keer in de Gerard Doustraat. De winkelnaam op de pui ontbreekt. In plaats daarvan is met witte verf het woord ‘boeken’ op de pui geklad en rijmwoorden als ‘koeken’ en ‘vloeken’, die weer zijn doorgestreept. Terwijl Van Cleef met vakantie is neemt Kai-Ting Lin de zaken waar. Kai-Ting Lin komt uit Taiwan, studeerde grafische vormgeving aan de Rietveld Academie en spreekt nauwelijks Nederlands. Haar vriendelijkheid en Oosterse charme maken dat goed. Het pandje in De Pijp is tot de nok toe gevuld met boeken, prenten, ansichtkaarten, literaire tijdschriften, langspeelplaten en singletjes die -indien gewenst- in de winkel kunnen worden afgespeeld. Het meubilair en de inrichting is al even onconventioneel als in de ‘moederwinkel’ aan het Sarphatipark. Zelfs een klassieke Black & Decker Workmate fungeert als boekentafeltje. Alles in dit aggenebbisj zaakje is echt, op de Mondriaans aan de wand na, die Van Cleef in moeilijker tijden uit therapeutische overwegingen vervaardigde. Op de nieuwe locatie van Sporadisch Antiquarisch staan vrijwel alle denkbare genres gezellig kriskras door elkaar. Je kunt er terecht voor de Lou de Jong's 'Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede wereldoorlog' in veertien kloeke delen, 'Het beste reparatieboek' (een klassieke winkeldochter) en de Verzamelde Werken van Potgieter. Deze boekentoko hanteert de aloude marketingtechnieken van de nabij gelegen Albert Cuyp: drie boeken voor vijf euro en voor andere schappen, planken en tafels geldt een standaardkorting van dertig tot vijftig procent. Voor boekenminnende marktbezoekers is het beslist het blokje om waard. Gerard Doustraat 192 Jos Verdonk 12 KUNS T & CULT UUR
SEPTEMBER
Reina van Zwoll in haar huiskamer annex galerie.
Erik Hobijn in zijn werkplaats.
Levenskunstenaar RichArt restaureert een boot.
Frans Franciscus in zijn atelier. Foto's John Melskens
Vrijplaats aan de oeverlanden In de serie ‘Broedplaats’ gaan we elke maand op zoek naar een creatieve broedplaats bij u in de buurt. Deze maand: Nieuw en Meer in Slotervaart.
THEA GOLVERDINGEN JOS VERDONK ngeklemd tussen het Nieuwe Meer en de Ringvaart ligt als een groen schiereiland de ‘vrijplaats’ Nieuw en Meer. Het is eigenlijk een dorpje op zich, gesitueerd op de vier hectaren van een voormalige munitieopslagplaats van Rijksdomeinen. In de zomer van 1988 werd dit terrein gekraakt en sindsdien is Nieuw en Meer de thuishaven geworden van kunstenaars, levensgenieters en oude hippies. Er zijn nog steeds bewoners van het eerste uur en een hele generatie kinderen is hier inmiddels volwassen geworden. De van oorsprong Duitse Holger Nickisch (,,Mensen stellen zich vaak een blonde Scandinaviër bij me voor, en dat valt dan altijd een beetje tegen.”) is kunstenaar en werkt sinds 1992 in Nieuw en Meer. Inmiddels is hij een kleine vier jaar bestuurslid van de stichting Nieuw en Meer. ,,Wij waren al een broedplaats voor dat woord was uitgevonden. Wij noemen dit zelf
I
20 0 9
liever een ecologisch bedrijventerrein en een kunstenaarscomplex. Hier is een fauna ontstaan die niet op andere bedrijventerreinen te vinden is. Zo is hier het ijsvogeltje weer terug, dat op veel plekken niet meer te zien is. Op dit terrein zijn plekken gereserveerd voor de dieren. Daar mogen wij mensen niet komen. Tien jaar geleden was hier niets. Nu is het de hotspot van Amsterdam.” In Nieuw en Meer wordt gewoond en gewerkt, maar mensen van buiten zijn ook van harte welkom. Vorig jaar werd op dit terrein de expositie Malkovich gehouden. Het idee was dat kunstenaars vernieuwende atelierruimtes ontwierpen. Een achttal daarvan werd vervolgens ook daadwerkelijk gebouwd op een schaal van 1 op 2, dus op halve grootte. Dit voorjaar zijn deze ‘huisjes’ opgeknapt en inmiddels worden ze gebruikt voor een kunsteducatieproject voor alle basisscholen van Slotervaart. ,,Kinderen van de zomerschool kwamen hier op bezoek”, vertelt kunstenaar Nicolle Schatborn. ,,Je zou denken dat ze hier heel baldadig zouden zijn, maar ze wer-
den juist heel rustig. Ze werden ondergebracht bij de kunstenaars en dan stonden ze al onderaan de trap te roepen: ‘Meester, meester, mogen we al boven komen?’” Een van die meesters is schilder Frans Franciscus. Zijn atelier is ruim en licht en alleen te bereiken via een stalen wenteltrap, die zich tegen de gevel van een voormalig kruitmagazijn slingert. Franciscus schildert figuratief, met een surrealistische inslag. Ook deze kunstenaar ervaart de gevolgen van de economische crisis. Voor een opdrachtgever uit het bedrijfsleven maakte hij een zevental grote schilderijen, maar door diens faillissement bleef Franciscus met de schilderijen zitten. ,,Het zijn de zeven werken van barmhartigheid. Ik ben niet religieus, maar dit thema komt wel uit de bijbel. Als ik eerlijk ben zie ik niet zoveel leuke dingen in de wereld en dat zie je terug in mijn werk. Veel donkere luchten en gezichten met priemende blikken. Maar ik maak ook hele pastorale achtergronden met witte wolkjes en vogeltjes.” Wellicht de beroemdste kunstenaar in deze groene oase is Erik
Hobijn. Hobijn heeft een fascinatie voor vuur en techniek. Hij ontwierp een hele serie vlammenwerpers, waarvan er een per abuis de voormalige Club Roxy in de as legde. Vijftien jaar geleden bedacht hij voor zijn project Delusions of self-immolation een soort zelfmoordmachine. Hobijn liet zich naakt en met was ingevet door een kraan ophijsen. Vervolgens werd zijn lichaam een fractie van een seconde blootgesteld aan een enorme steekvlam. ,,Als je jong bent denk je dat het lichaam onbreekbaar is,” legt Hobijn uit, ,,daarom wilde ik iets maken dat het lichaam aanvalt. Vandaar dus dat het vuur gericht wordt op de huid. Ik heb drie standen: rare, medium en well done. Ik ben de enige die medium geprobeerd heeft. Door dit apparaat heb ik een keer een religieuze ervaring meegemaakt. Dat duurde ongeveer twintig minuten. Alles was energie en de lucht was olieachtig. Tot een vriend zei: ‘Kom, we gaan patat eten.’ Toen was het voorbij.” Oude Haagseweg 51 www.nieuwenmeer.nl M U G M AG A ZIN E
Een groepje buurtbewoners uit stadsdeel Oud-Zuid bedacht het plan om een openluchttentoonstelling van eigentijdse sculpturen in hun buurt neer te zetten. Het beeld 'Brazil' van de Belgische kunstenaar Panamarenko. Foto's: John Melskens
Beeldenroute Apollolaan PETER VAN LIESHOUT e geniale stadsontwikkelaar Berlage verwezenlijkte begin vorige eeuw zijn Plan Zuid. Een totaalconcept van woningen, lanen en pleinen in wat later bekend zou worden als de Apollo-, Minerva- en Rivierenbuurt. Een schitterende openluchttentoon-
D
stelling van eigentijdse sculpturen werd daar ondanks een aanvankelijk gebrek aan medewerking van het stadsdeel Oud-Zuid, maar dankzij de inzet van buurtbewoonster-initiatiefneemster Cintha van Heeswijck en haar mede-plannenmakers en een sliert gulle sponsors, deze zomer werkelijkheid. Kunstenaar/programmamaker Michiel
Romeyn en architect Roberto Meyer hielpen een flink handje bij de uiteindelijke keuze van de ruim veertig beelden die tot 26 oktober de lanen sieren. Rondom de expositie vinden diverse activiteiten plaats, van rondwandeling tot kinderateliers in het weekend en schooluitstapjes door de week. En op de jaarlijkse autoloze zondag op
20 september organiseert de stichting Artzuid een grootscheepse buurtpicknick in de luwte van de beelden. De tentoonstelling omvat werken van beroemdheden als Rodin, Tajiri, Volten, Zadkine en Panamerenko. Aanstormende kunstenaars maken hun debuut met speciaal ontworpen bijdragen. Artzuid
is dankzij de tomeloze inzet van bevlogen vrijwilligers in een klap een grote speler op het gebied van openluchtkunst. Met ruim veertig objecten is de beeldentuin tweemaal zo groot als die van het Kröller-Müllermuseum of de Technische Universiteit Eindhoven. Informatie: www.artzuid.nl.
MUGWEBWINKEL AANBIEDINGEN Hoe werkt het? Ga naar www.mugweb.nl en klik op de webwikel-button. Kies een aanbieding of tip van de maand. Of snuffel door het uitgebreide assortiment van Platomania oftewel Concertoonline. Je kunt cd’s en dvd’s bestellen, met iDeal afrekenen en thuis laten bezorgen. Je kunt ze ook gratis op www.mugweb.nl reserveren en op elk gewenst moment bij Concerto in de Utrechtsestraat (of een Plato-winkel naar keuze) afrekenen en ophalen. Door via www. mugweb.nl muziek, films en boeken te bestellen steunt u MUG Magazine.
The Who Tommy (dvd)
John Legend’s Get Lifted (cd)
Simon & Garfunkel The essential (cd)
€ 6,99
€ 6,99
€ 6,99
M U G M AG A ZIN E
www.mugweb.nl SEPTEMBER
20 0 9 KUNS T & CULT UUR 13
"(&/%"$6-5663 1
ZA 12 EN ZO 13 SEPTEMBER Open Monumentendag
)FUUIFNBJTEJUKBBSA0QEFLBBSU%BU CFUFLFOUBBOEBDIUWPPSBMMFSMFJTPPSUFO LBBSUFO WPPSMBOELBBSUFO UPQPHSBGJ TDIFLBBSUFO VJUCSFJEJOHTQMBOOFOFO andere stedenbouwkundige kaarten FOEFNPOVNFOUFOEJFEBBSPQ[JKO BGHFCFFME"NTUFSEBNIFFGUNFFSEBO ĆăþþNPOVNFOUFOFOEBBSWBO[JKOFS ĄāHFPQFOE*O%F#B[FMLVOUVPQÿĀ FOÿāTFQUFNCFSUFHFOJOMFWFSJOHWBO VX4UBETQBTTFQUFNCFSCPOFFOHSBUJT TFUWBOÿĀBOTJDIULBBSUFOAPQEFLBBSU PQIBMFO LOCATIE %F#B[FM 7JK[FMTUSBBU INFO XXXPQFONPOVNFOUFOEBHOM TEGEN INLEVERING SEPTEMBERBON SET ANSICHTKAARTEN
gratis
WO 16 SEPTEMBER Clara en Franciscus
1
%F5BGFMWBO7JKGTQFFMUFFONV[JFLUIF BUFSWPPSTUFMMJOHWPPSLJOEFSFOWBOBG ĆKBBS%FWSPMJKLFSJKLFLPPQNBOT[PPO 'SBODJTDVT 'SBODJTDVTWBO"TTJTJ XJM NBBSÏÏOEJOHSJEEFSXPSEFO5SPUT ESBBHUIJK[JKOQFQFSEVSFIBSOBTPQ XFHOBBSIFUTMBHWFME.BBSEBOTMBBU QMPUTFMJOHEFUXJKGFMUPFJTIFUXFM FFSMJKLEBUIJK[PONPPJIBSOBTIFFGU terwijl anderen met blote handen NPFUFOWFDIUFO "BOTMVJUFOEPQEF WPPSTUFMMJOHHBBO-BOUFS'BOUFSTB NFONFUEFLJOEFSFOCBDLTUBHF%BBS HBBO[F[FMGUPOFFMTQFMFO LOVUTFMFO PGEBOTFO LOCATIE 1PEJVN.P[BÕFL #PTFOMPNNFS weg 191 INFOXXXQPEJVNNP[BJFLOM FO AANVANG 14:00 TOEGANG 7,00 VOLWASSENEN 9,00 VIA WEBSITE 1,00 korting
T/M WO 30 SEPTEMBER Fortenmaand
7PPSEFÿĄFLFFSPQFOFOJOTFQUFNCFS XFFSFFOHSPPUBBOUBMGPSUFOWBOEF /JFVXF)PMMBOETF8BUFSMJOJFIVO EFVSFOWPPSJFEFSFFO&S[JKOUBMWBO MFVLFFOJOUFSFTTBOUFBDUJWJUFJUFOWPPS KPOHFOPVE LJOEFS UIFBUFSWPPSTUFM MJOH [BOHFONJMJUBJSFNV[JFLWBOIFU (FOJFLPSQT0QEFXFCTJUFLVOUVEF 'PSUFONBBOEGPMEFSEPXOMPBEFO LOCATIE )PMMBOETF8BUFSMJOJF INFO XXXGPSUFONBBOEOM
SEPTEMBER - MAART Try-out abonnement Frascati
.FUIFUUSZPVUBCPOOFNFOULVOUV WPPSFFONPPJCFESBHWJKGOJFVXFWPPS TUFMMJOHFO[JFOJO'SBTDBUJFOEF#SBLLF (SPOE5POFFMFOEBOTWPPSTUFMMJOHFO TUBBOPQIFUQSPHSBNNB7BOIFU IVJTLBNFSESBNBh.BSUIBMPWFT(FPSHFh via de dans in 'Wowwowwonders in NFhUPUh)FUUFNNFOWBOEFPTh XBBSJO %/"[JDIWFSEJFQUJOIFUCPFEEIJTNF 5FLPPQUPUĀĆTFQUFNCFS LOCATIE 'SBTDBUJFFO#SBLLF(SPOE /FT INFOXXXUIFBUFSGSBTDBUJOMFO TRY-OUTABONNEMENT 51,00 MET SEPTEMBERBON 20,00
2
14 KUNS T & CULT UUR
SEPTEMBER
20 0 9
ELKE DO V.A. 10 SEPTEMBER Opera per Tutti | Voor iedereen!
DO 17 T/M ZO 20 SEPTEMBER KLIK Amsterdam Animatie Festival
%F.B[BMJ0QFSB4JOHFSTCSFOHFOWBOBG ÿþTFQUFNCFSFMLFEPOEFSEBHBWPOE PQFSBJOEF7POEFMLFSLUF"NTUFSEBN 5PFHBOLFMJKL WBOIPHFLXBMJUFJUÏOQP EJVNWPPSKPOHUBMFOU)FUSFQFSUPJSF FOEFCF[FUUJOHWBOEF.B[BMJ0QFSB 4JOHFSTXJTTFMUXFLFMJKLTFOCFTUBBU VJUFFOQPPMWBOăþ/FEFSMBOETFFO CVJUFOMBOETFQSPGFTTJPOFMFPQFSB[BO HFST/BBTUBSUJTUJFLMFJETUFSFONF[ [PTPQSBBO.ZMPV.B[BMJUSFEFOFFO TPQSBBO FFOUFOPSFOFFOCBSJUPOPG CBTPQ%JUWJFSUBMTUBBUPOEFSNV[JLBMF CFHFMFJEJOHWBOFFOQJBOJTU F 5VUUJ TPOPCFOWFOVUJ *FEFSFFOJTXFMLPN 3FTFSWFSFOWFSQMJDIUPWW4UBETQBT LOCATIE 7POEFMLFSL 7POEFMTUSBBUE INFO XXXPQFSBQFSUVUUJOMFO AANVANG TOEGANG 20,00 MET STADSPAS 10,00 MET SEPTEMBERBON gratis
1SPHSBNNBNFUMBOHFFOLPSUFBOJNB UJFGJMNTJODPNQFUJUJFPG[PNBBS.BBS PPLBOJNBUJFLVOTUJOFFOHBMFSJF TQFDJ BMFQSPHSBNNBhTPWFSQPMJUJFLHFÑOHB HFFSEFBOJNBUJFGJMN0PLEFFSPUJTDIF BOJNBUJFJTTQFFSQVOU POEFSUPF[JDIU WBOGJMNIJTUPSJDVT%FOOJT/ZCBDL LOCATIE ,SJUFSJPO #BMJF 6JULJKLFO $IJFMMFSJF INFOXXXLMJLBNTUFSEBNOM TOEGANG 7,50
T/M WO 30 SEPTEMBER Zaans Museum & Verkade Paviljoen
*OIFU;BBOT.VTFVN[JFOIPFNFOTFO WSPFHFSXFSLUFOFOMFFGEFOJOEF ;BBOTUSFFL&S[JKOQSBDIUJHFTDIJMEF SJKFO LFSBNJFL CFTDIJMEFSENFVCJMBJS UFYUJFMFOEFCFSPFNEF#SVJKO[FFMLFV LFO*OIFUOJFVXF7FSLBEF1BWJMKPFO [JFUVEFHFTDIJFEFOJTWBO7FSLBEFQSP EVDUFO [PBMTIPFDIPDPMBEF CFTDIVJU FOCJTDVJUJOEFKBSFOāþFOăþXFSEFO HFNBBLU5FTUPGVOFU[PTOFMCFOUBMT EFNFJTKFTWBO7FSLBEF LOCATIE ;BBOT.VTFVN 4DIBOTFOE ;BBOEBN INFOXXX[BBOTNVTFVNOM FO OPEN TOEGANG 7,50 MET SEPTEMBERBON gratis (QMVT FFO;BBOTLPFLUSPNNFMUKF)
2
WO 23 SEPT T/M VR 2 OKT Nederlands Film Festival
%FUJKEFOEBUIFUGFTUJWBMBMMF /FEFSMBOETFQSPEVDUJFTJOFFOXFFL LPOWFSUPOFO[JKOBMMBOHWPPSCJK/JFU alleen werden alweer jaren geleden UFMFWJTJFGJMNTUPFHFMBUFO IFUGJMN NBLFO[FMGJT[PHPFELPPQHFXPSEFO EBUFSTOFMMFSOBBSEFDBNFSBHFHSFQFO XPSEU4QFDJBBMPOEFSEFFMJTEJUKBBS IFUWFSTDIJKOTFMEBUFFOBBOUBMGJMNT [FFSIPPHHFXBBSEFFSEXPSEUEPPSEF QFSTFOIFUJOUFSOBUJPOBMFGFTUJWBMDJS DVJU NBBSJO/FEFSMBOE[FMGXFJOJH CF[PFLUSFLU%FUJUFM5IF%VUDI"OHMF LOCATIE /FVEF 6USFDIU INFO XXXGJMNGFTUJWBMOM TOEGANG 8,50
DO 24 SEPTEMBER Culturia
(FWBSJFFSEFBWPOENFUDPOGFSFODF NV[JFL JOUFSWJFXT JNQSPWJTBUJFT FOPOWFSXBDIUFHBTUFO3PC-BMPMJ POUWBOHUNV[JLBMFFOLPNJTDIFHBTUFO onder begeleiding van het Trio the 4FEVDUPST LOCATIE 5IFBUFSEF$BNFMFPO %FSEF,PTUWFSMPSFOLBEF INFO XXXEFDBNFMFPOOMFO AANVANG TOEGANG 5,00
VR 18 SEPT T/M WO 9 DECEMBER Prune: abstracting reality
%FUFOUPPOTUFMMJOHA136/&oBCTUSBD UJOHSFBMJUZSJDIU[JDIPQEFDPNQMFYF maar intrigerende relatie tussen SFBMJTNFFOBCTUSBDUJFJOIFEFOEBBHTF GPUPHSBGJF%FUFOUPPOTUFMMJOHUPPOU BMMFFOGPUPHSBGJTDIXFSLEBUHFCB TFFSEJTPQEF[JDIUCBSFXFSLFMJKLIFJE NBBSEF[FXFSLFMJKLIFJE[PXFFSHFFGU EBUFSTQSBLFJTWBOBCTUSBIFSJOH LOCATIE 'PBN ,FJ[FSTHSBDIU INFO XXXGPBNOMFOOPEN 18:00 DO+VR TOEGANG 7,50 / 4,00
ZA 26 SEPTEMBER Rode Loper Festival
)FUOFHFOEF3PEF-PQFS'FTUJWBM NPEF CFFMEFOEFLVOTU NV[JFL [BOHFOQFSGPSNBODFT#VVSUHFOPUFO LSJKHFOPOEFSCFHFMFJEJOHXPSLTIPQT FODPBDIJOHTCJKFFOLPNTUFOJONPEF QPÑ[JF [BOHFOCFFMEFOEFLVOTU%F SFTVMUBUFOWBOEF[FQSPKFDUFOXPSEFO UJKEFOTIFUGFTUJWBMPQWFSTDIJMMFOEF MPDBUJFTHFUPPOE7FSEFS[JKOFSSPVUFT EJFTQFDJBBMQFSEPFMHSPFQ[JKOTBNFO HFTUFME EF,JET SPVUFCJKWPPSCFFME "MTVOBBSEFJOGPSNBUJFTUBOEHBBU LSJKHUVUFHFOJOMFWFSJOHWBOEF4UBET QBT4FQUFNCFSCPOFFOGFTUJWBMUBTFO FFOLPSUJOHTCPOWPPSFFOGSVJUTIBLF LOCATIE 0PTUFSQBSL INFO XXXSPEFMPQFS PSHFO OPEN TOEGANG gratis
VR 9 + ZO 25 OKTOBER Klassieke toppers in het Concertgebouw
+BO7BZOF 5IF#BDI0SDIFTUSBPGUIF /FUIFSMBOETFO)PMMBOE#PZT$IPJS WFS[PSHFOFFOFOFSWFSFOEQSPHSBNNB UJKEFOTIFUKVCJMFVNDPODFSUWBO)PM MBOE#PZT$IPJSPQWSJKEBHćPLUPCFS*O ĀăKBBSJT)PMMBOE#PZT$IPJSVJUHF HSPFJEUPUFFOWBOEFCFTUFKPOHFOTLP SFOWBO&VSPQB0Q[POEBHĀăPLUPCFS kunt u ook met hoge korting naar #BDITA)PIF.FTTFVJUHFWPFSEEPPS 5IF#BDI$IPJSPGUIF/FUIFSMBOET%JU PMW%JSJHFOU1JFUFS+BO-FVTJOL%F [BOHWBOUIF#BDI$IPJSLFONFSLU[JDI EPPSFFOWPPS/FEFSMBOETFCFHSJQQFO POHFLFOEFJOUFOTJUFJU LOCATIE $PODFSUHFCPVX $PODFSUHFCPVX QMFJO INFOXXXDPODFSUHFCPVXOM FO AANVANG25 OKTOBER TOEGANG 50,00 MET SEPTEMBERBON 15,00 25 OKTOBER 60,00 MET SEPTEMBERBON 25,00 M U G M AG A ZIN E
"(&/%"10-*5*&,
ZONDAG 13 SEPTEMBER De Volkskrant op Zondag
5FHBTUNJOJTUFS+1)%POOFSWBO4P DJBMF;BLFOFO8FSLHFMFHFOIFJE0WFS EF"08 EFPQLPNTUWBOEF177FOEF SPMWBOEFNFEJB7PMLTLSBOUSFEDBUFV SFO.BSUJO4PNNFSFO3FNDP.FJKFS WPFMFOEFFYDFMMFOUJFBBOEFUBOE LOCATIE 3PEF)PFE ,FJ[FSTHSBDIU RESERVEREN EN INFORMATIE XXXSPEFIPFE OM AANVANG 16:00 TOEGANG 5,00 VOORVERKOOP 4,00
MAANDAG 14 SEPTEMBER De (on)zin van ontwikkelingshulp
4QSFLFSTVJUQPMJUJFL XFUFOTDIBQ EFGFOTJFFOEFPOUXJLLFMJOHTTFDUPS EJTDVTTJÑSFOPWFSEF[JOFOPO[JOWBO POUXJLLFMJOHTIVMQ%FWSBBHTUBBU DFOUSBBMPGFSFJHFOMJKLXFMSFTVMUBUFO XPQSEFOHFCPFLU%FCBUNFUPOEFS BOEFSFO1BVM)PFCJOL IPPHMFSBBS POUXJLLFMJOHTIVMQBBOEF3BECPVE 6OJWFSTJUFJU/JKNFHFO LOCATIE $SFB 5VSGESBBHTUFSTQBE RESERVEREN EN INFORMATIE AANVANG TOEGANG 5,00
DONDERDAG 17 SEPTEMBER Invloed EU op ons dagelijks leven
%FVJUTMBHWBOEF&VSPQFTFWFSLJF [JOHFONBBLUFIFUXFMEVJEFMJKL8F IFCCFO&VSPQBOPHOJFUFDIUJOPTO IBSUHFTMPUFO/BFFOJOMFJEJOHPWFS EFJOWMPFEWBOEF&6PQPOTEBHFMJKL MFWFO WFJMJHIFJE QPSUFNPOOFFFONJ MJFVFFOXPSLTIPQFMFDUSPOJTDI[PFLFO OBBSEJHJUBMF&VSPJOGPSNBUJF LOCATIE $FOUSBMF#JCMJPUIFFL 0PTUFSEPL TLBEF AANVANG 19:00 TOEGANG gratis
DONDERDAG 17 SEPTEMBER Nieuwe aanpak ontwikkelingshulp?
0WFSEFWSBBHPGCFESJKWFOXFMMJDIU CFUFSFBSNPFEFCFTUSJKEFST[JKOEBO PWFSIFJETJOTUBOUJFTPGQBSUJDVMJFSFJOJ UJBUJFWFO&FO[PFLUPDIUOBBSIFUIPF FOXBBSPNWBO[FWFOWFSTDIJMMFOEF IPPHTUTVDDFTWPMMF[BLFMJKLFBBOQBLLFO WBOEFQSPCMFNBUJFL LOCATIE 3PEF)PFE ,FJ[FSTHSBDIU RESERVEREN EN INFORMATIE XXXSPEFIPFE OM AANVANG TOEGANG 9,00 VOORVERKOOP 8,00
MAANDAG 21 SEPTEMBER Tussen vertrouwen en geweld
+BO1IJMJQQ3FFNUTNB IJTUPSJDVT FOMJUFSBUVVSXFUFOTDIBQQFSBBOEF VOJWFSTJUFJUFOWBO)BNCVSHFO+FOB PWFS[JKOOJFVXTUFCPFL)JKQVCMJDFFSU BMWFMFKBSFOPWFSQPMJUJFLFDVMUVVS HFXFMEFOUFSSFVS;JKOFOPSNF QSJWÏWFSNPHFOBMTUFMHFSGHFOBBN VJUFFOUBCBLTEZOBTUJFHFCSVJLUIJK PN[FFSWFSTDIJMMFOEFDVMUVSFMFFO XFUFOTDIBQQFMJKLFJOJUJBUJFWFOUF POEFSTUFVOFO7PFSUBBM%VJUT LOCATIE 1$)PPGUIVJT 4QVJTUSBBU [BBM AANVANGCPSSFMOB TOEGANG gratis M U G M AG A ZIN E
Is ook te zien in de Openbare Bibliotheek (OBA) op het Oosterdokseiland, op de vijfde etage bij het hobbyplein.
Empty your pocket 3POBME1MBTUFSL Fotoproject MUG-fotograaf George Maas | www.fotonova.nl
R
onald Plasterk is minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De foto is gemaakt op het Binnenhof, al herinnert de minister zich dat anders. Plasterk: ,,Volgens mij was het bij de opening van het Kwakoe-festival. Al die gezelligheid en die onbevangen houding... Het mooiste moment was toen er een hoosbui uitbrak. Vorig jaar ben ik op vakantie in Suriname geweest en door die regenbui op Kwakoe heb ik dat tropische gevoel van mijn vakantie ook hier kunnen ervaren.
Dan de spullen. Je ziet geen portemonnee liggen. Ik heb er wel eentje maar dat is een groot ding. Hij zit altijd in mijn tas en daarom heb ik toch wat contant geld op zak. Ook heb ik altijd een paar creditcards in mijn broekzakken en diverse toegangspasjes. Er ligt een entreepas voor de Tweede Kamer en eentje voor het ministerie. De kassabon? Die is waarschijnlijk van een etentje. Ik moet vanwege mijn werk vaak buiten de deur eten. Daarvoor betaal ik met een creditcard. Het bonnetje
kan ik dan later weer declareren. Die sleutel is van de voordeur van mijn huis. Ik heb geen autosleutel want ik word gereden. Mijn telefoon is een Nokia Communicator. Als je hem openklapt, komt er een qwerty-toetsenbord te voorschijn. Ik zie anderen nog heel veel gebruik maken van twintigsteeeuwse communicatiemiddelen als kroontjespen of e-mail maar ik ben een man van gadgets. Op dit toestel zit een volwaardig toetsenbord, groot genoeg om de hele dag op te kunnen tikken. Bijna al SEPTEMBER
mijn communicatie verloopt via sms en ik kan me niet voorstellen dat je op het glazen schermpje van een iPhone blind kunt typen. Tot slot zie je dat ik flosdraad bij me draag. Ik geloof inderdaad dat ik dat altijd meeneem. Ik vind het nog steeds jammer dat ze veertig jaar geleden niet in staat waren om tandschade te voorkomen die ze nu wel preventief kunnen bestrijden. Vooral wanneer ik in de bekkies van mijn kinderen kijk merk ik dat...” Michiel Wetzer 20 0 9 KUNS T & CULT UUR 15
40$*""-3""%4-*&%&/
+"$26&41&&5&34
Vergoedingen voor mantelzorgers Het gedachtegoed van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is dat iedereen mee moet kunnen doen in de samenleving en zo lang mogelijk zelfstandig moet kunnen blijven wonen.. Veel mensen zorgen onbetaald en langdurig voor hulp aan zorgbehoevende familieleden of andere naasten. Dankzij deze zogeheten mantelzorg kunnen mensen langer zelfstandig blijven wonen. Mantelzorgcompliment Sinds 2007 kunnen mantelzorgers een mantelzorgcompliment van €250 krijgen. Doel van deze overheidsregeling is om waardering te laten blijken voor de mantelzorger. Om hiervoor in aanmerking te komen moet de zorgbehoevende beschikken over een AWBZ indicatie voor extramurale zorg van tenminste 371 dagen. Degene voor wie u zorgt krijgt automatisch een aanvraagformulier van de Sociale verzekeringsbank (SVB) thuis. Samen ondertekent u dit formulier en
stuurt u het terug naar de SVB. Persoonsgebonden Budget Ook is het mogelijk om via een persoonsgebonden budget (PGB) betaald te krijgen van degene voor wie u zorgt. U sluit dan een contract af met degene voor wie u zorgt. U dient er rekening mee houden dat deze vorm van betaling als inkomen wordt beschouwd en dat u hier belasting over dient af te dragen. Heeft u een uitkering dan kan dit inkomen - afhankelijk van het soort uitkering dat u heeft- hierop in mindering worden gebracht. Met een persoonsgebonden budget kan een door het CIZ(Centrum Indicatiestelling Zorg) geïndiceerde zorgbehoevende zelf de zorg regelen en inkopen onafhankelijk van traditionele zorgaanbieders. Buitengewone Uitgaven Aftrek Bent u mantelzorger voor iemand die tot hetzelfde huishouden behoort, bij-
voorbeeld voor uw partner of kind, een inwonende ouder, broer of zus, dan kunt u ook gebruik maken van de aftrek van bepaalde kosten via de belastingen, de Buitengewone Uitgaven. Dan kunt u misschien geld terugkrijgen van de Belastingdienst. Voor informatie hierover kunt u bellen met de belastingdienst : tel. 0800 -0543. WMO Loket Bent u mantelzorger en zou u meer informatie over dit onderwerp willen dan kunt u zich wenden tot het WMO loket Zorg en Samenleven (helpdesk tel. 0800- 0643) Naast informatie over financiële ondersteuning kunt u daar ook informatie krijgen over andere vormen van ondersteuning voor mantelzorgers. Uiteraard kunt u zich voor informatie en advies ook wenden tot de sociaal raadslieden bij in de wijk. D. Kempenaar, st Madi
+63*%*4$)-0,&5
Ongewenste verkooptelefoontjes Per 1 oktober a.s. komen er nieuwe regels inzake Telefonische Verkoop. Iedereen kent de situatie. U bent thuis en wordt gebeld door een bedrijf dat u iets wilt verkopen. Soms stemt u in met een voorstel, terwijl u achteraf denkt: was dat wel verstandig? Deze situatie kunt u voortaan voorkomen. Vanaf 1 oktober kan iedereen zich inschrijven in een register waardoor u gevrijwaard blijft van ongewenste verkooptelefoontjes. Dit register wordt beheerd door de Stichting Infofi lter. Op de website www.bel-meniet.nl wordt informatie gegeven over het register. Telemarketing is op zich niet verboden. Het is wel verboden om personen, die zich in het wettelijk register hebben ingeschreven, telefonisch te benaderen met verkooptelefoontjes. Zowel de adverteerder als degene die belt (vaak een call center) zijn verantwoordelijk voor het opschonen van hun bestand door het wettelijk register te raadplegen. De inschrijving van een nummer in het register gebeurt voor onbepaalde tijd. Het is de bedoeling dat de inschrijving in het register
binnen twee weken is verwerkt. Marktonderzoeken en telefonische enquêtes vallen niet onder de regels van Telefonische Verkoop zoals hier beschreven. Het is echter niet de bedoeling dat de consumenten worden benaderd onder het mom van enquêtering en vervolgens alsnog opgezadeld worden met een telefonische verkoop. In dat geval is er sprake van misleiding, dat is ook nu al verboden. Als u toch gebeld wordt, kunt u op de site van de Consuwijzer een klachtenformulier invullen www.consuwijzer.nl. Met deze signalen kan OPTA, de onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit optreden tegen telefonische verkopers die zich niet aan de regels houden. In geval van een overtreding kan de OPTA een boete opleggen. U kunt zich via de genoemde website aanmelden voor inschrijven in het register. U kunt ook telefonisch contact opnemen om u te laten blokkeren via het nummer 0900-6661000 (€0,25 p.m.) Om u te laten blokkeren voor telefonisch marktonderzoek kunt u 0900-6665000 bellen (€0,25 p.m.).
Juridisch Loket
Sociaal Raadslieden
tel. 0900-8020 (10ct per minuut) iedere werkdag 9:00 - 17:00 Bezoekadres Vijzelgracht 21-25 website: www.hetjl.nl
Centrum 1e Laurierdwarsstr. 6 St Antoniebreestr. 32-46 Kleine Wittenburgerstr. 1 Haarlemmerstr. 132/136 tel. 557 33 33 Zuidoost Hoofdvestiging Kempering 100B, tel. 314 16 18
Het is ook mogelijk om u per post aanmelden: Stichting Infofilter Postbus 666 1000 AR Amsterdam Vermeld dan s.v.p. uw personalia (naam en adres). Het is belangrijk dat u wijzigingen doorgeeft , zoals een adreswijziging bij verhuizing of een wijziging van uw telefoonnummer. Heeft u een vraag op het gebied van consumentenrecht of een ander rechtsgebied dan kunt u contact opnemen met het Juridisch Loket. Hier zijn geen kosten aan verbonden. De balie is elke werkdag geopend van 9.00-17.00 uur. Wij zijn gevestigd aan de Vijzelgracht 21-25 te Amsterdam. U kunt ons dagelijks telefonisch van 9.00 uur tot 20.00 uur bereiken. Ons telefoonnummer is 0900-8020 (10ct per minuut). Voor informatie kunt u ook terecht op www.juridischloket. nl. Ineke Muller (senior juridisch medewerker) Juridisch Loket Amsterdam
Noord Volendammerweg 51B Hagedoornplein 1B Tuindorp Oostzaan Aldebaranplein 2C Banne Buiksloot Botterstraat 185B tel. (cliënten): 435 45 55 website: www.sociaalraadslieden.nl
Cliëntenraad: goede weg In het augustusnummer van dit blad stond een artikel over de cliëntenraad van de DWI. Een paar dingen moeten mij van het hart. Zo staat er dat gemeentes slechts gedeeltelijk de bijstandswet mogen invullen, omdat landelijke wetgeving dat beperkt. Maar juist over het aangehaalde voorbeeld, namelijk de huisbezoeken heeft de landelijke overheid nietsvastgelegd. Dit wordt helemaal aan de afzonderlijke gemeentes overgelaten. Zo zijn de gemeentes helemaal niet verplicht om een huisbezoek af te leggen. De regering werkt wel aan aanvullende wetgeving. Dat zoiets in Amsterdam toch gebeurt, is dus de keuze van de DWI in Amsterdam. Juist op dit punt had de Cliëntenraad haar tanden kunnen laten zien door duidelijk te maken in woord en geschrift niks te zien in invoering van de controversiële huisbezoeken. De DWI heeft namelijk tig mogelijkheden om mensen te controleren., En dan de zinsnede dat de cliëntenraad aangedrongen heeft op een respectvolle bejegening. Wat is dit nou? Dit klinkt alsof je het helemaal niet ziet zitten, maar toch nog wat tegensputtert! Aandringen op een respectvolle bejegening. En daar dan ook nog afspraken over hebben kunnen maken. Tsja, het is van den zotte dat je zoiets moet vastleggen. En wat voor afspraken. Zo staat er op het Ak-KL BD inlichtingen formulier het volgende. Dat men tot 5 dagen na inlevering van dit formulier tot 11.00 uur thuis moet blijven om een huisbezoek mogelijk te maken. Ja, je zult maar je kinderen iedere ochtend naar school willen brengen. Dat kan je dus mooi op je buik schrijven. En een vriend(in) inschakelen om hem of haar de kinderen naar school te laten brengen? Niet doen dus. Probeer dat maar eens uit te leggen aan een medewerker van een organisatie die in iedere bijstandsaanvrager een potentiële en toekomstige fraudeur ziet. Zo staat er in het artikel ook dat de cliëntenraad het mogelijk heeft gemaakt dat men iemand mag meenemen bij gesprekken met de DWI. Mooi dat men daar veel tijd aan besteed. Maar helaas zinloos, want dit was altijd al mogelijk: 'een ieder kan zich ter behartiging van zijn belangen in het verkeer met bestuursganen laten bijstaan of door een gemachtigde laten vertegenwoordigen'. Maar laat ik nou niet te negatief zijn. In hetzelfde artikel staat ook te lezen dat tot voor kort kennis van wetgeving over sociale zekerheid niet in ruime mate aanwezig was. En dat die kennis tegenwoordig flink wordt bijgespijkerd. En dat is maar goed ook. Want om achter reeds gerealiseerde feiten aan te lopen is niet bijster inspirerend. Dat levert je hooguit complimenten op van de DWI. En wat -zeg nou eerlijk- koopt een bijstandsontvanger nou voor het feit dat de cliëntenraad een goede gesprekspartner is? Jacques Peeters (wbva)
16 O PINIE
SEPTEMBER
20 0 9
M U G M AG A ZIN E
*/(&;0/%&/
#&500(
Stuur uw brief naar redactie@ mugweb.nl of naar MUG, Antwoordnummer 10520,1000 RA Amsterdam. Vermeld als onderwerp 'ingezonden'. De redactie behoudt zich het recht voor uw brief in te korten. Anonieme inzendingen worden niet geplaatst.
Niet commercieel Komkommertijd is voorbij maar niet iedereen kon met vakantie. Veel MUG-lezers zijn ook deze zomer weer thuisgebleven. Voor minima is het elk jaar 'financiële crisis'. Eén lezer reageerde op het vorige nummer. ,,Wat fijn dat jullie nu ook in de zomer uitkomen.'' Namens de redactie, bedankt mevrouw Roos. Maar onze zomerlezeres had ook kritiek. ,,Jullie worden wel erg commercieel, met nu ook al een webwinkel met Concerto en uitgeverij Nieuw Amsterdam.'' Ze klonk geïrriteerd. ,,MUG wordt toch niet zo'n flutblaadje met alleen maar advertenties?'' Nee mevrouw Roos, dat wordt MUG nooit!! Maar zonder advertenties en webwinkel redden we het simpelweg niet. Mevrouw Roos is niet de enige trouwe lezer, die de ontwikkeling van MUG naar een zelfstandig, zichzelf bedruipend nieuwsblad voor minima met argusogen volgt. Daarom deze brief aan onze lezers. MUG draait nu bijna drie jaar zonder subsidie. Onze inkomsten komen uit opdrachten van onder meer de gemeente (zie bijvoorbeeld de DWI-advertentie en de DWI-special in dit nummer) en uit advertenties. De webwinkel, die de bezoeker doorlinkt naar Concerto of uitgeverij Nieuw Amsterdam levert MUG provisie op. Inderdaad, door via onze webwinkel boeken, cd's en dvd's aan te schaffen steunt u MUG! Dankzij die inkomsten kunnen wij elke maand - sinds vorig jaar óók in de zomer - een gratis maandblad voor minima maken. Het kan niet anders, tenzij we sponsors vinden. Met dat laatste zijn we overigens druk bezig, want zoals iedereen weet, verkeren kranten in slecht weer. Ook MUG moet alle zeilen bijzetten om te overleven. Daarbij stellen we eisen aan onze kwaliteit én zelfstandigheid. Zo heeft de gemeente, noch enige andere adverteerder, invloed op de redactionele koers van MUG. Overigens krijgen we vooral positieve reacties op de nieuwe MUG. Zo schreef Ronald van de Krol, columnist van het Financieel Dagblad deze zomer: 'De MUG zelf ademt nu ook een prettige, professionele zakelijkheid. Doelgroep anno 2009 is niet alleen mensen die van een uitkering rondkomen, maar ook werkenden met een kleine beurs, van wie er velen zijn.' Leuke opsteker, van een collega. Dank Ronald van de Krol, namens de hele redactie. Joop Lahaise hoofdredacteur MUG Magazine M U G M AG A ZIN E
Gerard Oosterwijk: '80 procent van de studenten komt niet rond zonder lening.' Foto: LSVb
Voor ‘Betoog’ nodigt MUG iedere maand een schrijver uit om zijn of haar mening over een actueel onderwerp te geven.
Studiefinanciering moet op de schop Voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) Gerard Oosterwijk betoogt dat financiële drempels jongeren weghouden van hoger onderwijs.
D
e beste manier om je te ontwikkelen is via het onderwijs: een betere opleiding biedt meer kansen voor later in het leven. Los van alle ongelijkheden in het lager en middelbaar onderwijs, denk aan zwarte en witte scholen, wordt je afkomst en achtergrond ook steeds relevanter voor de toegang tot hoger onderwijs. Het is intussen 23 jaar geleden dat de studiefi nanciering werd ingevoerd. Het doel was duidelijk: het hoger onderwijs toegankelijker maken en studenten minder afhankelijk van hun ouders om te kunnen studeren. Inmiddels zijn deze doelstellingen door achtereenvolgende kabinetten losgelaten. Wat rest is een studiefinancieringsstelsel waarin automatisch wordt gerekend op een bijdrage van de ouders en dat niet meer past bij de kosten die studenten vandaag de dag maken om überhaupt te kunnen studeren. De basisbeurs is voor uitwonende studenten met een beetje geluk genoeg voor de huur van een kleine studentenkamer. Voor de overige kosten, die vaak niet gering zijn, zijn ze aangewezen op ouders, lening en bijwerken. Voor studenten met minder draagkrachtige ouders is er een aanvullende beurs, die echt onmisbaar is. Verdienen je ouders echter net iets meer, dan kan de in de berekeningen opgenomen bijdrage van de ouders zwaar wegen op hun huishouden. De ouders zijn
niet verplicht deze bijdrage te betalen: veel studenten krijgen een beurs waarbij rekening wordt gehouden met een ouderbijdrage, terwijl ze feitelijk geen geld van hun ouders krijgen. Het gat in het budget van deze studenten is moeilijk te dichten. Studenten lenen steeds meer, meldt de IBgroep. Tachtig procent geeft aan niet rond te kunnen komen zonder die lening. Studenten werken tot wel 24 uur per week naast hun fulltime studie, blijkt uit onderzoek van het CBS. Hoe kan er dan nog van voltijd studeren worden gesproken als er zoveel uren in een bijbaantje moeten worden gestoken. Deze tijd zouden studenten in hun studie moeten steken. Er is een groep jongeren voor wie het minder vanzelfsprekend is om te gaan studeren. Denk aan studenten zonder ouders die hoogopgeleid zijn en allochtone jongeren. Als zij de kwaliteiten en het talent hebben om te kunnen studeren moeten ze dit zeker doen. Voor hun eigen toekomst, maar ook vanuit maatschappelijk oogpunt. Steeds vaker zullen zij moeten kiezen tussen een hoge studieschuld of meteen werken en geld verdienen. De kans dat jongeren die het wel aankunnen niet in het hoger onderwijs komen vanwege fi nanciële drempels wordt alsmaar groter. Het is storend dat het kabinet dit niet beseft, of het willens en wetens negeert. Zeker omdat het in schril contrast staat met de ambities van de regering om in de toekomst vijft ig procent van de jongeren een opleiding aan een hogeschool of universiteit te laten volgen. De zo felbegeerde kenniseconomie is niet gebaat bij het onbenut laten van de potentie die er in heel wat jongeren schuilt. Ondertussen wacht iedereen in spanning af wat er de derde dinsdag van september uit de hoge hoed van de ministerraad wordt getoverd. Allerlei groepen worden bedreigd met mogelijke bezuinigingen, zo ook het
hoger onderwijs. In bepaalde adviezen is al gesproken over het afschaffen van een bekostigde masteropleiding. Dan zouden studenten commerciële tarieven moeten gaan betalen. Wordt de rekening wederom bij de studenten gelegd, onder het mom dat studenten het prima kunnen lenen, dan zal dit grote gevolgen hebben. Twintig procent van de studenten geeft aan niet te gaan studeren als ze alle kosten zouden moeten lenen. Is het kabinetsbeleid om deze twintig procent van de studenten uit te sluiten van hoger onderwijs? Je toekomst is onzeker en die onzekerheid knaagt aan je als er een persoonlijke lening van vijf nullen afgesloten moet worden. Niet alle studenten wacht gouden bergen, denk aan maatschappelijk werkers, leraren en verplegers. Het zijn juist deze mensen waar de maatschappij om zit te springen, maar ze worden nu benadeeld om hun maatschappelijke betrokkenheid. Het is daarom zaak dat het huidige studiefi nancieringsstelsel wordt herzien. Als studenten steeds meer moeten lenen en bijverdienen is dit niet goed voor de effectiviteit van het hoger onderwijs. Wel of niet gaan studeren, hoge cijfers halen of meer bijverdienen, bestuurswerk doen of nominaal afstuderen vanwege de kosten, allemaal afwegingen die niet door fi nanciën beïnvloed zouden moeten worden. Door in een nieuw stelsel de toegankelijkheid en ouderonafhankelijkheid centraal te stellen, wordt het hoger onderwijs weer een plek van gelijke kansen voor iedereen. Je achtergrond en fi nanciële draagkracht moeten niet leidend zijn, maar eerder je capaciteiten en ambitie. Door de fi nanciële drempels te verlagen, kunnen studenten zich ook weer richten op hun kerntaak; het studeren. Gerard Oosterwijk Voorzitter Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) SEPTEMBER
20 0 9 O PINIE 17
Ervaringen met (psychische) problemen in het dagelijks leven uitwisselen en delen? Kom naar de Multiloog®-bijeenkomsten voorjaar en zomer 2009 in A’ dam-West! Data najaar: 22 september, 6 en 20 oktober, 3 en 17 november, 8 december
Heeft U problemen met Uw uitkering?
Dinsdag: 20.00 - 22.00 uur. Plaats: Buurtcentrum de Waterval, Van Hallstraat 10, Amsterdam-West, hoek Van Hogendorpstraat, eindhalte tram 10, en bus 21. Organisatie: Stichting IPC i.s.m. INCA-PA. Informatie: www.inca-pa.nl | telefoon 020-6848012 | 020-4120032.
:OALS s HET UITBLIJVEN VAN BETALINGEN
SOMBER OF ANGSTIG? Heeft u last van sombere gevoelens, piekeren, vage pijn, slecht slapen of bent u onzeker in contact met anderen? Wilt U daar iets aan doen? Meld u nu aan voor de CURSUS ‘IN DE PUT, UIT DE PUT’ Start: donderdag 5 november a.s. 13.00-15.30 uur Gezondheidscentrum, Spaarndammerstraat 73 (Westerpark) CURSUS ‘MET LEF!’ 9 bijeenkomsten van 2 uur Start oktober a.s. Amsterdam Centrum
PSYCHIATRIE IN DE FAMILIE? Heeft u een vriend of familielid met psychische problemen? Zoekt u informatie en steun? Kom naar de ‘CURSUS-CARROUSEL’ voor familie en vrienden - elke woensdag oneven weken 19.00 – 21.00 uur: 9, 23 sept., 7, 21 okt. en zo verder. Mentrum kliniek, 1e C.Huygensstraat 38 (Oud West) - elke donderdag oneven weken 19.00 – 21.00 uur: 10, 24 sept., 8, 22 okt. en zo verder. Mentrum kliniek Jan Thomeepad 5 (Noord) Of meld u aan voor de CURSUS ‘OMGAAN MET BORDERLINE’ 10 bijeenkomsten, start 6 oktober a.s. (Oud West) CURSUS ‘OMGAAN MET SCHIZOFRENIE’ 10 bijeenkomsten, start 12 oktober a.s. (Noord)
Voor aanmelding, informatie of voor een persoonlijk adviesgesprek kunt u bellen of mailen: T 590 13 30 of E
[email protected] Ons volledige (cursus)aanbod vindt u op www.mentrum.nl Preventie en Voorlichting. Ook kunt u terecht bij Informentaal, Informatiepunt Geestelijke Gezondheidszorg T 590 46 00 www.informentaal.nl
De Amsterdamse Vriendendiensten biedt boeiend
vrijwilligerswerk
s AFWIJZING VAN UW UITKERING
s BEÑINDIGING VAN UW UITKERING
s TERUGVORDERING
s STRAFKORTING
7IJ BIEDEN U DESKUNDIGE HULP #LIÑNTEN MET EEN INKOMEN OP MINIMUMNIVEAU ZIJN GEEN OF ZEER WEINIG KOSTEN VERSCHULDIGD (ET EERSTE GESPREK IS ALTIJD GRATIS
!DVOCATENKANTOOR Walker & Wittensleger
Bel ons: 020 6839260 of kijk op www.vriendendiensten.nl (UNZESTRAAT s 7% !MSTERDAM 4EL s &AX