Beleidsprogramma A+O fondsen
Flitsende en bruisende dienstverlening
Door: Rieke Veurink/ Fotografie: Shutterstock / Kees Winkelman
Niet meer alleen het oude faciliteren, maar op weg gaan naar iets nieuws. Dat is de kern van het beleidsprogramma 2014-2016 van de A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen. Willem van Duijn (bestuursvoorzitter A+O fonds Gemeenten, wethouder Katwijk) en Bert de Haas (secretaris A+O fonds Gemeenten, bestuurder Abvakabo FNV) over ‘ontzéttend veel ontwikkelingen’ en focus. Wie het nieuwe beleidsprogramma van de sectorfondsen
Bert de Haas
openslaat, ziet het meteen: hier zijn keuzes gemaakt. De acht pijlers uit het oude programma zijn losgelaten en vervangen door twee heldere speerpunten: ‘Overheid in beweging’ en ‘Meester in je werk’. Willem van Duijn: “We hebben gezocht naar focus. Dat is ook echt nodig in een wereld waarin zo veel gebeurt.” In de omgeving van de sectorfondsen wemelt het van de ontwikkelingen: gemeenten, waterschappen en provincies krijgen andere taken, moeten het met minder geld doen en zien het draagvlak vanuit de samenleving afbrokkelen. Ze bepalen minder en ondersteunen meer. Tegelijkertijd zit het personeelsbestand op slot. Met als resultaat: ontgroening en vergrijzing. Bovendien veranderen
Bert de Haas: “Voor de kwaliteit van een organisatie is het ook nodig dat een medewerker ruimte krijgt om zijn werk goed te doen”
arbeidsrelaties. De baas die controleert, heeft zijn langste tijd gehad. Medewerkers willen een uitdagende baan met mogelijkheden om zich te kunnen ontwikkelen en een goede beloning. Je moet blijven bewegen Van Duijn: “Uiteindelijk komt dat toch neer op twee dingen: een professionele organisatie én een professionele medewerker. Onze klanten, de burgers, hebben belang bij een gemeente die kwalitatief goed en effectief haar werk kan doen. Daarvoor heb je medewerkers nodig die flexibel zijn en die het naar hun zin hebben. En dat vraagt weer heel goede leidinggevenden. Aan die goede leidinggevenden heeft het in het verleden nogal eens ontbroken. Je zag managers die vanuit de inhoud het management in gingen. En sturing geven is echt iets anders dan de inhoud bepalen.” Ook de medewerker zelf moet investeren. Van Duijn: “Ambtenaren hebben soms de neiging om op hun stoel te blijven zitten. En dat is niet goed. Je moet blijven bewegen. Dat is geen doel op zich, maar een voorwaarde om plezier te houden in je werk, om creatief te blijven.”
Ambitieus, zo kun je het beleidsprogramma wel noemen. Bert de Haas: “We hebben er bewust voor gekozen dat we niet meer een beheersorganisatie willen zijn die allemaal instrumenten in de lucht houdt. We gaan juist de andere kant op: we willen de innovatieve rol versterken en kritisch zijn op beheer en onderhoud. In ons budget hebben we dus ook meer ruimte voor innovatie en netwerken. Bestaande instrumenten hebben we ondergebracht in ‘Basis op orde’.” Willem van Duijn
Breed gedragen, goed doordacht Het beleidsprogramma is niet alleen van A+O fonds Gemeenten, maar ook van de A+O fondsen waterschappen en provincies. De Haas: “Daarvoor is een aantal redenen. Allereerst zitten we met zijn allen in precies dezelfde ontwikkelingen. Daarnaast doen we in de praktijk al heel veel samen. Bijvoorbeeld in uitvoeringsorganisaties, maar ook in oplossingen voor mobiliteit of kennisdeling.” Het maken van het beleidsprogramma was een intensief proces. De Haas: “We hebben vorig jaar bij allerlei gremia de vraag uitgezet: wat speelt er en wat heb je nodig? We hebben vervolgens heel veel om tafel gezeten. Want er waren veel
Willem van Duijn: “Ambtenaren hebben soms de neiging om op hun stoel te blijven zitten. En dat is niet goed. Je moet blijven bewegen”
hobbels te nemen. De belangrijkste was, dat er zo ontzéttend
Van programma naar concrete activiteiten
veel ontwikkelingen in het veld zijn. Wij hebben gezegd: we
Concrete activiteiten, die moeten er komen om de ideeën
gaan ons concentreren op een aantal punten. Zo voorkomen
uit het beleidsprogramma waar te kunnen maken. Elk
we dat we van veel dingen weinig doen. De kunst is dan wel
sectorfonds beschrijft zijn eigen activiteiten in een jaar-
om in sessies daadwerkelijk keuzes te maken. Dat is goed
plan. Het jaarplan van A+O fonds Gemeenten bevat de
gelukt. Er ligt nu een breed gedragen, goed doordacht plan.”
volgende projecten.
Ruimte voor je werk
Overheid in beweging
Dat zie je bijvoorbeeld terug bij het onderdeel ‘Meester
Welke leervragen leven er bij gemeenten? En welke
in je werk’. De Haas: “Bij A+O fonds gemeenten is
HR-aspecten komen er kijken bij de transities? Dat zijn
loopbaanontwikkeling altijd in beeld geweest. Maar
voorbeelden van vragen die we beantwoorden in het
meestal vertaalden we dat in scholing. Nu constateren we
project ‘De lerende overheid’. Want we moeten blijven
dat het onderwerp eigenlijk breder is. Voor de kwaliteit
leren om de veranderingen die op ons afkomen, het hoofd
van een organisatie is het ook nodig dat een medewerker
te bieden. Dit kan niet zonder een stip op de horizon te
ruimte krijgt om zijn werk goed te doen. En dat is lastig
zetten. Elke gemeente zou zich moeten afvragen hoe haar
in overheidsland. De setting in gemeenteland is dat voor
toekomst eruitziet en wat dit betekent voor de vaardig-
elk wissewasje toestemming nodig is van allerlei lagen en
heden, talenten en competenties die daarvoor nodig zijn.
uiteindelijk de wethouder. Een platte organisatie waarin
Het A+O fonds ondersteunt hen hierbij met het project
verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo laag mogelijk
‘Strategische personeelsplanning’. Om de ontgroening
worden gelegd, lijkt een betere uitgangspositie voor
>
professionals. Dat scheelt allereerst geld, maar het zorgt
er ook voor dat medewerkers daadwerkelijk een regiefunctie
tegen te gaan, is er het project ‘Instroom jongeren’.
in de maatschappij kunnen oppakken.” En dat laatste is
Daarin worden bijvoorbeeld startersfuncties in beeld
heel belangrijk, volgens Van Duijn. “Ons bestaansrecht is de
gebracht en belemmeringen bij het aannemen van
burger. Voor die burger moeten we dus gewoon gaan. Maar
jongeren weggenomen. Het project: ‘De OR en de
dat betekent niet dat je het iedereen naar de zin kunt maken.
overheid in beweging’, zorgt er vervolgens voor dat de
Er is ook een maatschappelijk belang, en dat kan strijdig zijn
medezeggenschap de ontwikkelingen ook inhoudelijk kan
met het individuele belang. Je moet als ambtenaar ook in staat
bijhouden.
zijn goed uit te leggen als iets niet kan. Dat vraagt allemaal vaardigheden.”
Meester in je werk Ambtenaren hebben ruimte nodig om hun vakmanschap
Ondersteuning voor elke gemeente
in de praktijk te kunnen brengen. Met het project
A+O fonds gemeenten ondersteunt gemeenten bij de overgang
“Vakmanschap” wordt het begrip professionele ruimte
naar een flexibele organisatie. Van Duijn: “Wij hadden hier
geagendeerd en ingevuld én wordt de nadruk gelegd
in Katwijk vier jaar geleden het idee dat er helemaal geen
op beroepstrots. Bijvoorbeeld via leernetwerken en
beweging meer in zat. Dus zijn we gestart met de Katwijk-way:
discussiebijeenkomsten. Beweging is ook nodig. Om de
we willen de beste dienstverlener van Nederland worden. In dat
wendbaarheid en weerbaarheid van medewerkers te
hele proces hebben we veel gebruik gemaakt van de tools van
vergoten is het project ‘Loopbaanzelfregie Bij Ontwikke-
A+O fonds Gemeenten. Het fonds helpt ons enorm en heeft ons
ling En Mobiliteit’, waarin bijvoorbeeld een toolbox en
goed geadviseerd, het stelt zich echt op als partner.”
loopbaanplein zitten. Ook bij deze ontwikkelingen wordt
De Haas: “We hebben bewust besloten om ondersteuning voor
>
elk type gemeente te blijven bieden. Grote steden maken vaak gebruik van de netwerkfuncties en innovatieve regelingen die we hebben. Terwijl kleinere gemeenten juist meer belang hebben bij concrete instrumenten. Al die middelen blijven er, zodat gemeenten echt stappen kunnen zetten de komende jaren.” Van Duijn: “En de richting waarin is duidelijk. Ik zou heel graag zien dat over twee jaar de dienstverlening bij gemeenten flitsend is en bruist, en dat mensen veel lol en plezier in hun werk hebben. Want dan alleen kun je je werk goed doen.” < de medezeggenschap meegenomen. Dit gebeurt in het project ‘De OR en meester in je werk’. Basis op orde A+O fonds gemeenten heeft instrumenten die gemeenten helpen om de basis op orde te houden. Dit zijn: ‘Personeelsmonitor’, ‘Arbo en gezond werk’ en ‘Medezeggenschap’. Meer weten? Download de publieksversie van het beleidsplan van het A+O fonds Gemeenten. <
