DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL IN 2014-2015
DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING
INHOUD Wetenschappelijke antwoorden op maatschapelijke vragen...... 05 Vrije Universiteit Brussel in cijfers................................................... 07 Aantal studenten blijft groeien......................................................... 09 VUB zet in op verjonging................................................................... 11 Bijna 95 miljoen euro voor onderzoek............................................ 12
Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken. Henri Poincaré
In de media.......................................................................................... 14 De universiteit en de samenleving.................................................. 18 Eredoctoraten...................................................................................... 22 Onderzoek............................................................................................ 24 VUB Foundation.................................................................................. 30 Leerstoelen.......................................................................................... 33 Fellows.................................................................................................. 34 Onderwijs............................................................................................. 36 VUB2020.............................................................................................. 38 Internationaal...................................................................................... 42 Studenten............................................................................................. 44 Alumni................................................................................................... 46 Beknopte resultatenrekening en balans......................................... 48 Nieuwe structuur................................................................................ 50 Geschiedenis....................................................................................... 52 Adressen.............................................................................................. 54 Colofon................................................................................................. 55
WETENSCHAPPELIJKE ANTWOORDEN OP MAATSCHAPPELIJKE VRAGEN De universiteit en de samenleving kunnen niet zonder elkaar. De samenleving daagt ons voortdurend uit. Ze verwacht van ons wetenschappelijke antwoorden op maatschappelijke vragen. Oplossingen voor problemen. En ze verwacht dat wij de jongeren van vandaag voorbereiden op de complexe wereld van morgen. Maar als universiteit kijken we ook kritisch naar de samenleving, naar het beleid, naar maatschappelijke- en technologische evoluties. Dat is onze rol. En die kunnen we alleen waarmaken als we voldoende vrijheid krijgen. Bij de start van het voorbije academiejaar was mijn belangrijkste boodschap voor de toen kersverse minister van Onderwijs Hilde Crevits dat de relatie tussen de overheid en de universiteit op drie pijlers moet rusten: vrijheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid. Alleen dan presteren universiteiten op hun best.
“Een jaar
van verdere groei
”
2014-2015 was een jaar van besparingen, van moeilijke beslissingen ook, zoals de verhoging van de inschrijvingsgelden naar 890 euro. Maar het was voor de VUB vooral een jaar van nieuwe initiatieven en ambitieuze projecten, en ook een jaar van verdere groei. Als u de volgende bladzijden doorbladert, krijgt u een mooi overzicht van onze belangrijkste verwezenlijkingen.
Toen ik in 2008 rector werd, was het mijn overtuiging dat de VUB haar toekomst in eigen handen moest nemen. Vandaag is de VUB een middelgrote universiteit die in blakende gezondheid verkeert. Uitgerust om de maatschappij vooruit te helpen. Het nieuwe academiejaar 2015-2016 wordt mijn laatste jaar als rector. Maar mensen die mij een beetje kennen, weten dat het daarom geen rustiger jaar zal worden. Er blijft nog zoveel te doen! Paul De Knop - Rector Vrije Universiteit Brussel - September 2015
EERST - 5
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL IN CIJFERS
3 CAMPUSSEN 8 FACULTEITEN
STICHTING ULB
1834
VUB 1969-1970
€
94.000.000 € 232.000.000 ONDERZOEKSBUDGET
1.500
OMZET DOCTORANDI
29 BACHELORS IN 3 DOCTORAL SCHOOLS 76 MASTERS 28 MANAMA’s 22 POSTGRADUATEN
14.000 STUDENTEN WAARVAN 21% INTERNATIONAAL VERSPREID OVER 3 CAMPUSSEN
CAMPUS ETTERBEEK
3.283
127
NATIONALITEITEN
PERSONEELSLEDEN
BRUSSELS HEALTH CAMPUS JETTE CAMPUS KAAI ANDERLECHT
>50.000 ALUMNI
UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS BRUSSEL
324.961 R A A D P L E G I N G E N 3.496 PERSONEELSLEDEN 721 30.621 BEDDEN HOSPITALISATIES
UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL
+5,2%
EXCLUSIEF SPOED
18.000 STUDENTEN (
VUB + Erasmushogeschool Brussel
)
VUB IN CIJFERS - 7
14.000
studenten
2008 2009
2009 2010
2010 2011
2011 2012
2012 2013
2013 2014
2014 2015
AANTAL STUDENTEN BLIJFT GROEIEN In het academiejaar 2014-2015 telde de Vrije Universiteit Brussel ongeveer 13.920 studenten, opnieuw een stijging ten opzichte van het academiejaar daarvoor. Er zijn bijna 3000 internationale studenten, goed voor 123 nationaliteiten. Zij vertegenwoordigen 21% van het totaal aantal VUB-studenten. De VUB biedt zowat alle opleidingen aan, goed voor 29 bachelors, 76 Nederlandstalige en Engelstalige masters en 28 master-na-masters, naast 80 voorbereidings- en schakelprogramma’s en de Specifieke Lerarenopleiding. De VUB biedt ook een twintigtal postgraduaten aan.
AANTAL STUDENTEN BLIJFT GROEIEN - 9
VUB ZET IN OP VERJONGING Op 31 december 2013 telt de Vrije Universiteit Brussel 3.283 personeelsleden. Het gaat om 2.206 academische personeelsleden (AP), van
VUB houdt reuzebarbecue
wie 771 professoren (ZAP). Zes professoren zijn jonger dan 30 jaar, 133 zijn ouder dan 60. Tussen 2002 en 2014 is het aandeel ZAP-leden
Donderdag trakteerde de Vrije Universiteit van Brussel (VUB) al haar personeelsleden op
jonger dan 40 jaar gestegen naar ruim een kwart van het totaal. Ook de volgende jaren zet de VUB in op de instroom van jonge beloftevolle
een gigantische barbecue. Meer dan 1.900 mensen hadden zich ingeschreven. Er stonden
academici. Naast academische personeelsleden telt de universiteit 1.077 administratieve en technische personeelsleden (ATP).
tachtig barbecues, vijfhonderd tafels en tweeduizend stoelen. Twintig mensen waren ingeschakeld om alles in goede banen te leiden.
Het UZ Brussel, het universitair ziekenhuis van de VUB in Jette, is goed voor 3.496 personeelsleden, van wie 476 artsen, 1.418
Het Nieuwsblad, 4 juli 2015
verpleegkundigen en 476 paramedici. VUB en UZ Brussel zijn met bijna 6.800 personeelsleden de grootste Nederlandstalige werkgever in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
1435
andere academische personeelsleden
1418
1077
verpleegkundigen
administratieve en technische personeelsleden
771
professoren
476
artsen
10
- VUB ZET IN OP VERJONGING
476
paramedici
VUB ZET IN OP VERJONGING - 11
BIJNA 95 MILJOEN EURO VOOR ONDERZOEK
De Vrije Universiteit Brussel beschikte het voorbije jaar over een onderzoeksbudget van 94.173.960 euro, een aanzienlijke stijging in vergelijking met het jaar voordien. De VUB wil voor haar onderzoeksmiddelen niet louter afhankelijk zijn van de overheid en zet daarom sterk in op samenwerking met de privésector. Het is alvast een opsteker dat de inkomsten uit contractonderzoek, dienstbetoon, giften en sponsoring sterk zijn toegenomen, na een lichte daling in 2013. Bovendien zijn er meer Onderzoek & Ontwikkeling-projecten die subsidies van de overheid krijgen. Zij zijn opgenomen in de
21%
categorie “projectfinanciering door overheden”.
15 %
Eigen onderzoeksmiddelen 15% Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek 19%
€
94.173.960 19%
45% Eigen onderzoeksmiddelen 15% Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek 19% Projectfinanciering door overheden 45%
9%
Inkomsten uit samenwerking met privésector 21%
12
- BIJNA 95 MILJOEN EURO VOOR ONDERZOEK
Projectfinanciering door overheden 45% Inkomsten uit samenwerking met privésector 21%
VUB IN DE MEDIA
Inside Double PASS: The Best Kept Secret in Youth Development is Coming to America FIFA’s latest rankings, released at the beginning of June, list Germany and Belgium respectively as the world’s top two men’s teams. Both nations are in the midst of so-called “golden generations,” with players at every position who are among the best their countries have ever produced. This may seem like a coincidence. But what if it isn’t?
Eerste baby geboren uit ‘gerijpte’ eicellen
On the long list of things Germany and Belgium have in common [...] is this obscure entry: for the last decade, both countries have worked with a tiny Belgian firm
Voor het eerst is er in Europa een baby geboren uit eicellen die normaal bij het
called Double PASS, which regularly audits and evaluates the youth academies in both nations and presides over a system of incentives and rewards that drives
medisch afval belanden. Een primeur voor het UZ Brussel, dat onrijpe cellen in
investment into the academy systems. [...]
het lab liet rijpen. Verwacht wordt dat de techniek veel meer vrouwen kan helpen
As [Sports Management student] Schoukens searched for an appropriate thesis topic, he was approached by Paul De Knop, the rector [but then professor] at Vrije
die door ziekte hun kinderwens in gevaar zien komen.
Universiteit Brussels. De Knop had an intriguing proposal for Schoukens. Jo Van Hoecke, a professor at the university, had recently developed a software program
In-vitromaturatie, of kortweg ivm, is het minder bekende broertje van in-vitrofertilisatie. Bij ivf rijpen de eicellen in het lichaam van de vrouw, bij ivm dient het lab zelf als
and philosophy for measuring the productivity and organization of gymnastics academies. . .
broedstoof: alles gebeurt in een schaaltje.
Onderzoekers herkennen Belgisch bier
Een complexe techniek, noemt fertiliteitsexpert Michel De Vos (UZ Brussel)
Het Fotonica Team van de VUB staat op de wereldtentoonstelling in Milaan
het, maar wel eentje die “heel toepasbaar is bij vrouwen die door kanker of een
met een filmpje waarin ze tonen hoe je bieren herkent. Dankzij het licht dat die
andere aandoening hun eicelreserve zien krimpen”. . .
absorberen, plus de manier waarop ze licht breken en verstrooien. . .
Het Laatste Nieuws, 13 augustus 2015
De Standaard, 28 mei 2015
Begroting VUB voor 2015 is niet in evenwicht
VUB onderzoekt echtheid Manneken Pis Vlaams euthanasiecijfer verdubbeld in zes jaar tijd
Wetenschappers van de onderzoeks-
De Vrije Universiteit Brussel kan geen begroting in evenwicht indienen. “Het begrotingstekort van 7,9 miljoen euro zou echter al voor een deel gevuld kunnen worden als de regering haar engagementen
In 2013 kozen zeven à acht Vlamingen per dag voor
Brussel (VUB) onderwerpen het beeldje
nakomt door een gelijke financiering voor alle instellingen hoger onderwijs te realiseren”, aldus de
euthanasie. In totaal zijn dat zo’n 2.800 mensen.
van Manneken Pis aan een echtheids-
VUB. [...] De VUB beklemtoont dat besparingen op academisch personeel, onderwijs en sociale voor-
Dat blijkt uit een studie van de Onderzoeksgroep
onderzoek. Een analyse met x-stralen en
zieningen taboe zijn. De universiteit wil maximaal inzetten op externe financiering. De universiteit pleit
Zorg rond het Levenseinde (UGent en VUB). Het
een onderzoek van enkele stalen moet
er tot slot voor om tegen het einde van de legislatuur de OESO-norm van 2 procent van het bnp voor
aantal euthanasiegevallen is in zes jaar tijd meer
uitmaken of het beeldje dat nu in het
hoger onderwijs te halen en de grote achterstand in investeringen in onderwijs- en de onderzoeksin-
dan verdubbeld: in 2007 ging het nog om 2 procent
Brusselse Broodhuis staat tentoon-
frastructuur weg te werken.
van alle overlijdens. In 2013 bleek dat percentage
gesteld in 1619 werd gemaakt door
Belga, 5 november 2014
gestegen tot 4,6 procent. . .
beeldhouwer Hiëronymus du Quesnoy
De Morgen, 18 maart 2015
“
Ook delegatie Vlaamse kunst in Venetië
die werkt niet meer. Omdat er in een stedelijke
De tentoonstelling The revenge of the common place staat in het nevenpro-
moeten we stoppen met migranten als ‘outsiders’ te beschouwen.
”
Eric Corijn bepleit, in De Morgen, 23 januari 2015, solidariteitsvormen in lijn met de superdiversiteit van onze samenleving. - VUB IN DE MEDIA
de Oudere. Het beeldje zou in de loop van de ontvoerd zou zijn, in 1745 door Engelse
nationalistische visie op mens en wereld, want
roots leven, dan dat er generationele Belgen zijn,
groep SURF van de Vrije Universiteit
geschiedenis verschillende malen
We moeten dringend afstappen van een al te
context inmiddels meer mensen met gemengde
14
VICE, 30 juni 2015
gramma [van de Biënnale van Venetië], en loopt in Ca’ Foscari, de universiteit aan het Canal Grande. Een van de centrale werken wordt een installatie, met daarin een monumentaal werk van Rinus Van de Velde, dat eerder in Peking te zien was. Voorts is er werk van Francis Alÿs en Song Dong. De curator van de expositie is [VUB-professor] Hans De Wolf. Hij vond een
Hoe bliksem ontstaat in een donderwolk De Belgische sterrenkundige Stijn Buitink van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft, samen met een groep collega-astronomen, ontdekt hoe de bliksem ontstaat in een donderderwolk, en hoe elektrische velden kunnen gemeten worden in zo een wolk. [...] Wellicht zou deze nieuwe [astronomische] methode om wolken te meten kunnen helpen om onweersvoorspellingen te verbeteren. De meetmethodes met vliegtuigen, ballonnen of kleine raketjes die in donderwolken worden geschoten zijn gevaarlijk of te lokaal. Bovendien beïnvloedt het meetinstrument de meting. Kosmische deeltjes daarentegen doordringen wolken van boven tot onder met praktisch de snelheid van het licht. Bovendien komen ze gratis en voor niks vanuit de ruimte aangevlogen. Het Laatste Nieuws, 22 april 2015
soldaten, in 1817 door een gevangene en een laatste keer in 1965. Telkens zou het oorspronkelijke beeldje echter opnieuw opgedoken zijn, zo ook toen in 1966 het bovenste deel uit het kanaal Brussel-Charleroi werd gevist. . . De Standaard, 5 augustus 2015
partner in het museum Muhka. . . De Standaard, 28 maart 2015
VUB IN DE MEDIA - 15
“ In de jaren 70 had je het
Facebook ‘tracks all visitors, breaching EU law’ Facebook tracks the web browsing of everyone who visits a page on its site even if the user does not
Atkinsdieet, in de jaren 90 was
have an account or has explicitly opted out of tracking in the EU, extensive research commissioned by the Belgian data protection agency has revealed. The report, from researchers at the Centre of Interdisciplinary Law and ICT (ICRI) and the Computer Security and Industrial Cryptography department (Cosic) at the University of Leuven, and the media, information and telecommunication department (Smit) at Vrije Universiteit Brussels, was commissioned after an original
er Montignac. Om de tien jaar duikt er wel weer iemand
Nieuw deeltje, nieuwe fysica Heeft het Europese deeltjeslab Cern een nieuw deeltje bij de staart? Als het Z’ inderdaad is waargenomen, dan is het standaardmodel van de deeltjesfysica niet langer
op die snel geld wil verdienen
waterdicht. [...] Maar zover is het nog niet,
met een koolhydraatarm
die aan de experimenten in Genève mee-
draft report revealed Facebook’s privacy policy breaches European law. . .
dieet.
The Guardian, 31 maart 2015
”
Patrick Mullie is, in De Morgen, 4 februari 2015, sceptisch over dieettrends.
zegt deeltjesfysicus Jorgen D’Hondt (VUB), werkt. ‘Er zijn aanwijzingen voor een nieuw
“De mens is zeer slecht in staat in te schatten wanneer hij zijn stresslimieten overschrijdt. Ze sommen wel symptomen op
maar zien het geheel niet. Net het feit dat we zo slecht zijn in die inschatting toont dat we niet gemaakt zijn voor een leven van permanente druk waarbij werk en privéleven in elkaar overlopen en we geen echte rustpauzes inlassen.
fenomeen, of zelfs een nieuw deeltje. Maar
Stressexperte Elke Van Hoof legt, in De Morgen, 29 december 2014,
momenteel zijn de signalen nog te zwak en
uit waarom zovelen een burnout riskeren.
is de interpretatie onvoldoende duidelijk om
”
van een ontdekking te spreken.’ D’Hondts collega Alexander Sevrin, theoretisch natuurkundige aan de VUB, steekt
Sport als hulpmiddel bij vinden van werk Professor Marc Theeboom en onderzoeker Zeno Nols van de onderzoeksgroep
Belgische wetenschapper herondekt toevallig zeldzame muizensoort
Sport & Society (Vrije Universiteit Brussel) hebben vastgesteld dat er vanuit
Een team van Belgische en Braziliaanse wetenschappers heeft een van de
diverse sectoren zoals jeugd- en welzijnswerk een duidelijke interesse bestaat om sport te gebruiken om de tewerkstellingskansen van kortgeschoolde jongeren te verhogen. . . Metro, 23 december 2014
meest zeldzame zoogdieren ter wereld herontdekt. Het team slaagde erin de Roraima-muis (Podoxymys roraimae) te spotten. De muizensoort werd nog maar voor de zevende keer aangetroffen. [...] [VUB-onderzoeker Philippe] Kok houdt zich als herpetoloog eigenlijk bezig met de studie van reptielen en amfibieën. Hij ontdekte de muis, die in de buurt van zijn kampplaats
de vlag evenmin al uit. ‘Wat in Genève is waargenomen, zóu nieuwe fysica kunnen zijn’, zegt Sevrin, ‘maar ik ben op dit ogenblik een koele minnaar van dat scenario. [...]’ ‘Het
Eindelijk harde cijfers op komst over bedrijfswagens
is wachten’, zegt D’Hondt, ‘op nieuwe bot-
Zijn het er 560.000 of toch al 650.000? Alle ronkende verklaringen ten spijt: niemand weet écht hoeveel
singsgegevens uit Genève. [...] Over twaalf
bedrijfswagens ons land telt. Daarom gaan de automobielfederaties, in samenwerking met alle mogelij-
maanden hebben we hopelijk uitsluitsel.’
ke betrokkenen, een academische leerstoel oprichten. Doel: tegen de verkiezingen van 2019 de naakte
De Standaard, 24 maart 2015
cijfers op tafel te hebben. [...] Maar er gloort licht aan het einde van tunnel. Automobielfederaties Renta,
rondsnuffelde, eerder per toeval terwijl hij op expeditie was om kikkers en
Brussels Studies Institute (BSI) financieren. Het BSI is een samenwerking tussen de drie Brusselse
hagedissen te zoeken. [...] Kok vond niet alleen het zevende specimen van
universiteiten ULB, VUB en Université Saint-Louis. [...] De professoren Michaël Dooms (VUB) en Joost
Podoxymys roraimae — en nam er de eerste foto van — hij ontdekte ook een
Vaesen (BSI) zullen het geheel in goede banen leiden.
tweede plaats waar het diertje voorkomt, namelijk de Wei Assipu-tepui op de
De Morgen, 15 juni 2015
grens tussen Guyana en Brazilië.
Newt flesh fungus ‘brought by pets’
Febiac en Traxio (het vroegere Federauto) gaan een leerstoel ‘Bedrijfsmobiliteit en Fiscaliteit’ aan het
deredactie.be, 27 januari 2015
Zoologists say a skin-eating fungus threatens salamanders and newts across Europe, and probably arrived on pet amphibians imported from Asia. It was discovered in the Netherlands in 2013 after wiping out all but 10 of the country’s fire salamanders. Now tests show that the fungus causes deadly skin diseases in many related species, but not those from Asia. The findings, published in Science, suggest
16
Nee, u werkt niet meer dan vroeger (en mannen doen nog altijd te weinig in het huishouden) We hebben niet minder tijd dan vroeger, integendeel zelfs. En klassieke rollenpatronen houden veel steviger stand dan we denken. We menen dus wel dat de maatschappij gestaag aan het veranderen is, maar dat is niet zo. Dat blijkt uit het derde grootschalige Tijdsbestedingsonderzoek dat de VUB uitvoerde. [...] Het Vlaams Tijdsbestedingsonderzoek 2013 is het derde dat de VUB-onderzoeksgroep TOR (tempus omnia revelat -- tijd onthult alles) organiseerde. Een eerste
that the fungus coexisted with Asian salamanders for 30 million years.
onderzoek kwam er in 1999, een tweede in 2004. Op die manier wordt een beeld geschetst van hoe de Vlaming zijn tijd besteedt, vergeleken over 14 jaar tijd.
Researchers from Imperial College and the Zoological Society of London (ZSL)
Uit de massa onderzoeksgegevens vallen twee grote lijnen te trekken. We denken dat we meer werken dan vroeger, en dat we minder tijd hebben voor
collaborated on the study with teams in the Netherlands and Belgium [of Ghent
onszelf, maar dat blijkt niet het geval te zijn. Daarnaast denken we ook dat rollenpatronen in sneltreintempo sneuvelen, maar ook dat valt in praktijk minder
University and Vrije Universiteit Brussels’ Amphibian Evolution Lab]. . .
spectaculair uit . . .
BBC, 31 oktober 2014
De Morgen, 10 juni 2015
- VUB IN DE MEDIA
VUB IN DE MEDIA - 17
‘De ambities van China leiden vroeg of laat tot een oorlog met de buren’ Hij schreef een onheilspellend boek over de militaire en economische wurggreep van China in Zuidoost-Azië, noemt het geloof van het Westen in een bonanza van de Chinese markt ‘een tragische vergissing’, en sluit een confrontatie met boots on the ground in Oekraïne niet uit. […] VUB-professor Jonathan Holslag laat zijn licht niet alleen in de aula schijnen. Boeken, columns, colloquia, de specialist internationale politiek is op vele fronten actief. Zeggen dat de wereld luistert als hij spreekt, is misschien wat overdreven, maar de 34-jarige Limburger mocht het toch al mooi gaan uitleggen op nieuwszenders zoals BBC World, CNN en Al Jazeera, en zijn naam valt met enige regelmaat in vakbladen zoals The Economist en de Financial Times. Knack, 25 februari 2015
DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING Difference Day gedenkt duizend zweepslagen
De apotheose van de eerste Difference
Op 3 mei, de Internationale Dag van de Persvrijheid, vond in de Brusselse
de Difference Day Honorary Title for Freedom
BOZAR de allereerste Difference Day plaats, een dag vol lezingen,
of Expression van de Brussels University
Day was het European Gala for Freedom of Expression. Blikvanger was de uitreiking van
debatten, filmvoorstellingen en tentoonstellingen. Initiatiefneemster professor Caroline
Alliance (VUB en ULB). Rectoren Paul De
Pauwels benadrukte dat het belangrijk is om vrijuit te kunnen spreken en om de moed te
Knop en Didier Viviers reikten de titel uit aan
hebben dit te doen, maar dat het ook belangrijk is om de moed te hebben om te luisteren.
de Saoedi-Arabische blogger Raif Badawi.
Difference Day is een organisatie van het Brussels Platform voor Journalistiek (VUB, ULB
Hij kon de prijs evenwel niet zelf in ontvangst
en EhB), het digitaal onderzoekscentrum iMinds, de Evens Foundation en het Paleis voor
nemen, want hij zit sinds 2012 in de cel.
Schone Kunsten BOZAR.
In 2014 werd hij veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf en duizend zweepslagen. Raif Badawi
Zijn vrouw Ensaf Haidar stuurde vanuit Canada een emotionele videoboodschap naar Brussel. Een vriendin en medestander, de Oostenrijkse Nina Scholz, nam de prijs in ontvangst.
18
- DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING
Veel mooi volk op de voorstelling van Jonathan Holslags nieuwste boek, China’s Coming War with Asia.
DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING - 19
Achtste editie van internationale privacy- en databeveiligingsconferentie gaat niet onopgemerkt voorbij Verschillende VUB-onderzoeksgroepen organiseerden eind januari 2015, samen met tal van internationale partners, de achtste editie van de Computers, Privacy & Data Protection-conferentie. Naar ondertussen goede gewoonte vond ook CPDP2015 plaats in de Hallen van Schaarbeek. Drie dagen lang bogen 70 panels zich over privacyvraagstukken in een technologisch steeds sneller veranderende wereld. Tijdens de 2015-editie besteedden 415 sprekers uit 43 landen daarbij uitzonderlijke, en uitzonderlijk ongekend grootschalige NSA-spionagepraktijken.
Wim Distelmans wint Prijs Vrijzinnig Humanisme 2015
Naast de eigenlijke conferentie, waarop vertegenwoordigers van de Europese Commissie, het Europees Parlement en de private sector
Op de Internationale Dag van het Humanisme ontving VUB-prof in
in discussie traden met privacycommissies, academici, juristen, technici en het middenveld, werden er ook een hele rits randactiviteiten
de palliatieve geneeskunde en kankerspecialist Wim Distelmans
georganiseerd. Deze richtten zich in de eerste plaats op kritische burgers.
de Prijs Vrijzinnig Humanisme 2015. Deze prijs wordt om de
www.cpdpconferences.org
twee jaar uitgereikt door de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging
kritische, aandacht aan mobiele technologieën, hedendaagse grensbewakingsstrategieën en de in de loop van 2014 geopenbaarde,
aan “een vooraanstaand humanist die in zijn leven en werk blijk heeft gegeven van een authentiek en volgehouden vrijzinnighumanistisch engagement.” Eerder won Wim Distelmans de
D-SCOPE wil ouderen langer thuishouden
Arkprijs van het Vrije Woord. Hij is voorzitter van de VUB-leerstoel
Onder de D-SCOPE-vlag verenigt de VUB toponderzoekers
kwaliteitsvol mogelijk bij ouderen thuis aan te bieden.
www.waardiglevenseinde.eu
van de UAntwerpen, KU Leuven, Universiteit Maastricht
D-SCOPE, wat staat voor Detection, Support and Care for
en HoGent om een nieuwe visie op ouderenzorg en
Older People: Prevention and Empowerment, wil
-dienstverlening uit te werken. Hoe kunnen deze in de toekomst het best georganiseerd worden? Daarbij kijken zij vooral naar multidisciplinaire manieren om deze
‘Waardig Levenseinde’.
wetenschappelijk onderbouwde maar ook concrete oplossingen en strategieën aanreiken. www.d-scope.be
zorg en dienstverlening zo lang en
20
- DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING
DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING - 21
ACHT BEVLOGEN EREDOCTOREN Eind mei reikte de VUB acht eredoctoraten uit. Deze stonden in het teken van drie thema’s: Abortion and Women’s Rights, Let’s talk Science en Education for All. Kregen een lintje: de lerares Francisca Anyango (Kenia), historicus Peter Burke (VK), gentherapeut Luigi Naldini (Italië), voorvechters voor abortus Lucie Van Crombrugge en wijlen Dr. Willy Peers (België), politica Marie Levens (Suriname), voormalig premier van Australië Julia Gillard en acteur Patrick Stewart (VK).
Recht op abortus Vrouwenrechtenactiviste Lucie Van Crombrugge en de in 1984 overleden arts Willy Peers kregen een gemeenschappelijk eredoctoraat voor hun strijd voor vrouwenrechten en in het bijzonder voor het recht op abortus. Voor Lucie Van Crombrugge is de strijd nog niet gestreden en moet abortus helemaal uit het strafrecht, wat nu niet het geval is. Momenteel
Topwetenschap en haar popularisatie
heeft, een nieuwe, veel bredere, inhoud. Met verrassende en breed resonerende resultaten
De Italiaanse specialist en pionier in gen-
De laatste die in het kader van het Let’s talk Science-thema met een eredoctoraat werd
en celtherapie prof. Luigi Naldini kreeg
geëerd, was de acteur Patrick Stewart, alias USS Enterprise-kapitein Jean-Luc Picard uit
een eredoctoraat namens de overleg-
Star Trek: The Next Generation. Niet exact een wetenschapper, maar wel voorgedragen
structuur Medische Wetenschappen.
door de overlegstructuur Exacte Wetenschappen. Dit omdat hij meerdere generaties
Tijdens de uitreiking ervan maakte Naldini
jongeren inspireerde om een STEM-studie aan te vatten. Bovendien zat Star Trek vol
zich sterk dat gentherapie het antwoord is
profetische gebruiksvoorwerpen die sindsdien realiteit werden. Daarnaast was de serie
Jullia Gillard nam haar eredoctoraat reeds op 11 februari
op tal van ziektes, maar dat de weten-
ook op maatschappelijk vlak visionair: vanuit een humanistisch perspectief zette ze aan
in ontvangst. Patrick Stewart doet dit later.
schap daarbij niet mag vergeten het
tot een kritische beschouwing van tal van sociale vraagstukken.
als gevolg...
On behalf of many
debat met de samenleving aan te gaan.
is abortus strafbaar, tenzij aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Tijdens de uitreiking
De vermaarde Britse historicus prof.
Toegankelijk, democratisch en kritisch onderwijs
Tijdens de uitreikingsceremonie sprak
werden Van Crombrugge en Peers minutenlang toegejuicht door een uitgebreide delegatie
Peter Burke kreeg een eredoctoraat op
Voor hun inzet om zoveel mogelijk kinderen toegang te geven tot kwalitatief onderwijs, kre-
Marie Levens een slotwoord uit namens
van de abortusbeweging.
initiatief van de overlegstructuur Humane
gen, vanwege de academische overheid, ook drie uitzonderlijke vrouwen een eredoctoraat.
alle nieuwe eredoctores. Hierin stelde
Wetenschappen. Prof. Burke gaf het idee
Julia Gillard, ex-premier van Australië en momenteel voorzitter van het Global Partnership
ze dat zij hun titel kregen “on behalf of
‘geschiedenis’, door te vertrekken vanuit
for Education, nam haar eredoctoraat al in februari in ontvangst. De Keniaanse lerares
many”. Allen hadden ze “vele mentors,
de vaststelling dat álles een geschiedenis
Francisca Anyango werd gelauwerd vanwege haar veldwerk: aan de hand van een rits aan
vele mensen die ons hebben gesteund
kleinschalige projecten geeft ze kinderen
tijdens ons leven. We zijn er niet louter
in sloppenwijken de kans om naar school
op eigen kracht gekomen, en daarom
te gaan. Ook het leven van de Surinaamse
moeten we teruggeven wat we gekregen
politica Marie Levens, die momenteel
hebben.” Daarnaast eren deze
directeur is van het Department of Human
onderscheidingen niet de eredoctores
Development, Education and Culture bij
als individu, maar wel de idealen
de Organisatie van Amerikaanse Staten,
waarnaar ze proberen te leven.
stond in het teken van onderwijs. Op zowat elk, zowel onderwijs- als politiek
www.vub.ac.be/dhc
niveau, zette zij zich in voor een toegankelijke, democratische en kritische scholing.
22
- DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING
DE UNIVERSITEIT EN DE SAMENLEVING - 23
ONDERZOEK
MOBI opent Battery Innovation Centre, partner in 3 nieuwe Horizon2020-projecten In december werd het Battery Innovation Centre van het Mobility, Logistics and Automative Technology-onderzoekscentrum MOBI plechtig geopend. Het BIC mag zonder overdrijven hét Belgisch expertisecentrum voor onderzoek en ontwikkeling in energieopslagsystemen worden genoemd. Met 212 testkanalen beschikt het over de grootste state of the art academische testfaciliteiten in de Benelux. Bedrijven zoals Toyota, Bosch, Léclanché, Umicore, JSR Micro, Toshiba en Emrol maken van het BIC gebruik om hun batterijen te optimaliseren.
VUB-spin-off Double PASS bestaat tien jaar
Zonder de JPEG-beeldcompressiestan-
het Amerikaanse Major League Soccer, de Hongaarse, Finse, Japanse en Vlaamse
daard (en daarvan afgeleide normen)
voetbalfederaties en meer dan 700 clubs, van Chelsea en Bayern tot SK Steenhuffel en
zou het internet er vandaag helemaal
Olsa Brakel, allen delen zij twee dingen: een liefde voor het voetbal en een wetenschappelijk
anders uitzien. Een heleboel flauwe katten-
verantwoorde ondersteuning van topniveau door het team van Double PASS.
foto’s armer, om te beginnen. Maar niet alleen het internet: sinds de theoretische grondslagen ervan werden uitgetekend door VUB-alumna Ingrid Daubechies, vond JPEG zijn weg naar de werelden der medische beeldvorming, digitale bioscopen, televisieproducties, de archivering van cultureel erfgoed, …
In maart maakte MOBI vervolgens bekend dat de Europese Commissie geld vrijmaakt voor drie van haar projecten. In het kader van
Sinds december 2014 heeft de Joint
het Horizon2020-programma, het grootste EU-onderzoeks- en -innovatieprogramma ooit, bestudeert MOBI stadslogistiek, de verdere
Photographic Experts Group (JPEG)
elektrificatie van het Europese openbaar vervoer en het verhogen van de energiedichtheid en verlagen van de prijs van lithium-ionbatterijen.
een nieuwe website. Deze werd
Het is dan ook niet voor niets dat MOBI-professoren Cathy Macharis en Joeri Van Mierlo in juni de VUB-Prijs voor Maatschappelijke Valorisatie in ontvangst mochten nemen. Sinds 2012 beloont de VUB met deze prijs onderzoekers met een sterke, op engagement en gedrevenheid gestoelde, maatschappelijke uitstraling. mobi.vub.ac.be
ec.europa.eu/programmes/horizon2020
Twee Chemical Engineers opgenomen in Top 40 under 40 Power List
24
VUB-iMinds host nieuwe JPEG-website
- ONDERZOEK
De Bundesliga, de Premier League, de Football League, de US Soccer Federation en
VUB-spin-off Double PASS speelt nu tien jaar mee op het allerhoogste niveau. De missie is ondertussen geen haar veranderd: inspireren, stimuleren en ondersteunen. Van liga’s, federaties, clubs en jeugdacademies. Ook de wijze waarop bleef onveranderd: door een totaalconcept aan te bieden. Door de werking van clubs en hun jeugdopleiding te observeren, analyseren en verbeteren. Door wereldwijd marktleider te zijn in het kwaliteitsmanagement van systemen voor talentontwikkeling. Aan de hand van een onnavolgbare expertise in innovatie, technologie en leiderschap.
ontwikkeld en wordt gehost door VUB-iMinds. www.jpeg.org
-groep onderzoekt sociale dimensies van sport Afgelopen academiejaar ging de onderzoeksgroep Sport & Society
Wanneer we sport eenzijdig vanuit een fysiologische,
van start. De groep, onderdeel van de vakgroep Sports Policy &
psychologische of economische hoek beschouwen, dreigen
Management en onder auspiciën van professor Marc Theeboom,
we aan net deze dynamieken voorbij te gaan. We kunnen
bestudeert de wederzijdse verhoudingen tussen sport enerzijds
bestaande sportpraktijken en -interventies dus ook vanuit een
Het tijdschrift The Analytical Scientist acht de professoren Sebastiaan Eeltink en
en de bredere maatschappij anderzijds. Sport is immers niet
sociaal perspectief evalueren. Daarnaast kunnen we ons ook
Ken Broeckhoven van de Chemical Engineering-groep van de VUB bij de veertig
alleen een maatschappelijk gebeuren -- iets wat per definitie in een
proactief afvragen hoe we sport op een sociaal-innovatieve wijze
belangrijkste onderzoekers jonger dan veertig in de analytische natuurwetenschappen.
maatschappij plaatsvindt --, concrete sportpraktijken creëren ook
kunnen inzetten. Er zijn, met andere woorden, nog voldoende
www.theanalyticalscientist.com/the-power-list-2014
vaak nieuwe maatschappelijke dynamieken.
wetenschappelijke hordes te nemen...
ONDERZOEK - 25
Meer doctoraten en doctorandi Vorig jaar hebben 196 onderzoekers hun doctoraatsproefschrift met succes afgerond, tegenover 172 het jaar voordien. Het gaat om 118 mannelijke en 78 vrouwelijke doctors.
RHEA neemt rijdende start als expertisecentrum Al in 1987 werd op de VUB het Centrum voor Vrouwenstudies opgericht, het eerste in zijn soort in Vlaanderen. Dit platform transformeerde
Koplopers zijn de faculteiten Ingenieurswetenschappen, Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen en Geneeskunde en Farmacie. Daarnaast zijn er 1.575 doctoraten in voorbereiding. Bijna de helft van de
vervolgens tot RHEA, een interdisciplinaire ontmoetingsplaats voor beleidsmakers, het maatschappelijk middenveld, onderzoekers en studenten met allerlei soorten vragen naar gender en diversiteit. Sinds 1 april 2015 spreken we echter niet meer zomaar van RHEA, maar zeggen we RHEA, Expertisecentrum Gender, Diversiteit en Intersectionaliteit.
doctoraatsstudenten komt uit het buitenland.
Nu geïnstitutionaliseerd (en structureel ondersteund) als expertisecentrum, kan RHEA, aan de hand van interdisciplinair onderzoek en onderwijs,
Doctorandi kunnen rekenen op begeleiding en
nog beter bijdragen aan inzicht in gender, diversiteit en intersectionaliteit. Daarnaast biedt het nog steeds een platform aan onderzoekers met
ondersteuning door de drie Doctoral Schools van de VUB.
118 mannen 78 vrouwen
www.vub.ac.be/phd
verschillende achtergronden en verleent het expertenadvies over gelijkekansen- en diversiteitsbeleid. Op de druk bijgewoonde lancering van het nieuwgeboren expertisecentrum sprak de spraakmakende Nederlandse maatschappijcriticus-annex-columnist Zihni Özdil. www.vub.ac.be/expertisecentrum/gender-diversiteit
120 actieve octrooifamilies Volledig in eigen beheer, baat de VUB 23 actieve octrooifamilies uit. Daarnaast beheert de VUB 30 actieve octrooifamilies in samenwerking met VIB, 26 met IMEC en één met iMinds.
1,5 miljoen Europese euro’s voor Astronomy and Astrophysics-onderzoeksgroep naar de ‘buien’ van radiostraling die ontstaan wanneer kosmische
wel het grootschaligst: de Astronomy and Astrophysics-
straling interageert met de aardse atmosfeer. Dit om, uiteindelijk,
onderzoeksgroep krijgt een mooie onderzoeksbeurs. Meer specifiek
meer te weten te komen over de aard en afkomst van de kosmische
krijgt het team onder leiding van professor Stijn Buitink van de
straling zelf.
European Research Council een starting grant van maar liefst anderhalf miljoen euro. Hiermee zullen zij, gebruik makend van ’s werelds grootste radiotelescoop, baanbrekend onderzoek verrichten
26
- ONDERZOEK
we.vub.ac.be/astronomy-and-astrophysics
kennisinstellingen en spin-offs. De totale VUB-octrooiportefeuille omvat 120 actieve octrooifamilies. Aantal actieve octrooifamilies
Ze zijn lang niet de enige, maar hun onderzoek is waarschijnlijk
De overige actieve octrooifamilies worden beheerd door of in samenwerking met andere
Vorig jaar werden er 37 uitvindingen 120 100 80 60 40
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
aangemeld. Voor 19 daarvan diende de VUB nieuwe octrooien in. Zoals altijd kregen sommige octrooidossiers geen groen licht omdat er geen marktpotentieel bleek te
20
zijn of omdat het octrooidossier niet sterk
0
genoeg was.
ONDERZOEK - 27
Inzetten op innovatie en valorisatie met nieuw vicerectoraat Gene Therapy and Regenerative Medicine-groep op cover Nature Protocols
De VUB krijgt met ingang van academiejaar 2015-2016 een nieuw vicerectoraat Innovatie & Valorisatie. Hierbij hoort uiteraard ook een nieuwe vicerector:
De cover van Nature Protocols, 10(7), ‘t is te zeggen: het 2015-julinummer, werd gesierd
prof Hugo Thienpont. De voorbije jaren was professor Thienpont al mandaat
door onderzoek van de GTRM-groep. Dit naar de differentiatie van zogenaamde induced
houder Innovatie en Valorisatiebeleid.
pluripotent stam cells (iPS-cellen). Dit zijn uit volwassen cellen ontwikkelde (en dus niet uit
Het nieuwe vicerectoraat zal onderzoeksteams die al een stevige track record
bijvoorbeeld beenmerg of embryo’s geoogste) stamcellen die, op hun beurt, tot een waaier
hebben in toegepast onderzoek begeleiden naar een nog hoger excellentieniveau.
aan specifieke celsoorten kunnen uitgroeien. Samen met onderzoekers van het University
Tegelijkertijd zal het onderzoekers en teams ondersteunen die een valorisatietraject
College London ontwikkelde de GTRM-groep een procedure die iPS-cellen van patiënten
willen opzetten. Dit moet onder andere leiden naar meer samenwerkingen en
met de erfelijke spierziekte van Duchenne ‘temt’ tot genetisch gewijzigde, gezonde spiercellen.
licentieovereenkomsten met bestaande bedrijven, naar de oprichting van nieuwe
Dit procedé stelt verschillende therapeutische behandelingen in het vooruitzicht.
VUB-spin-offs en naar meer externe fondsen, via bijvoorbeeld leerstoelprojecten.
Actieve spin-offs van de Vrije Universiteit Brussel M2Wave.......................................... (°2014) LucedaPhotonics............................ (°2014) eTherRNA.......................................... (°2014) eXIA................................................ (°2013) Agrosavfe.............................................. (°2013) Insilico Genomics........................... (°2012) PharmaFluidics................................. (°2011)
Het team dat de vicerector hierbij ondersteunt, verandert van naam: de
Blue Planet Academy & Consulting... (°2011)
vroegere Technology Transfer Interface
Spartanova..................................... (°2011)
Scientia vincere tenebras: B-PHOT brengt lichttechnologieën van de toekomst voor het voetlicht
(TTI) wordt de Knowledge & Technology
€SPACE........................................... (°2010)
Transfer Interface (KTI). Hierbij hoort
Optrima.......................................... (°2009)
ook het CROSSTALKS-netwerk en het
Universum Digitalis.......................... (°2008)
In het kader van 2015, International Year of
Vooral op het vlak van voedselveiligheid bevindt B-PHOT zich in
Fundraising-team.
Light and Light-Based Technologies werd
de toegepast-wetenschappelijke voorhoede. In fundamenteel-
onderzoeksgroep B-PHOT, het Brussels Photonics Team, door de
wetenschappelijke middens wordt het onderzoeksteam dan weer
VN aangeduid als ‘Belgian National Node’. Bovendien maakte de
wereldwijd geroemd vanwege zijn voortschrijdend inzicht in de
onderzoeksgroep haar opwachting op de Wereldtentoonstelling
micro-optica en microfotonica. Ter illustratie van deze roem, ging
in Milaan, die nog tot 31 oktober loopt en als motto ‘Feeding the
B-PHOT-onderzoeksprof Nathalie Vermeulen in juni nog lopen met
Planet, Energy for Life’ in het vaandel draagt. Beide gelegenheden
de LIGHT2015 Young Women in Photonics Award, uitgereikt door de
erkennen niet alleen B-PHOT’s uitzonderlijke expertise, maar bieden
European Optical Society.
ook een unieke kans om de mogelijkheden van hedendaagse en toekomstige lichttechnologieën aan het, welja, licht te brengen.
www.light2015.org
www.expo2015.org
Collibra............................................. (°2008)
Hugo Thienpont: “Valorisatie van onder-
EqcoLogic...................................... (°2005)
zoek is breder dan enkel ‘technologie’.
Double PASS..................................... (°2004)
De nieuwe naam ‘Knowledge & Technology
Symbion................................................ (°2002)
Transfer Interface’ beschrijft onze activiteiten: de valorisatie van kennis, vindingen en technologie uit alle faculteiten en het UZ Brussel, gericht naar alle maatschappelijke
www.b-phot.org
Ablynx............................................. (°2001) Intellicrops..................................... (°1999) BETA-CELL........................................ (°1998) ElSyCa............................................... (°1997)
actoren, waaronder de industrie.”
NUMECA........................................ (°1992) NMDG............................................. (°1991) FOS&S.............................................. (°1990)
28
- ONDERZOEK
ONDERZOEK - 29
DE UNIVERSITEIT STEUNEN? DE VUB FOUNDATION REGELT ALLES Het Learning & Innovation Center
VUB-SeaExplorer, een wereldprimeur
onze universiteit blijven verbeteren. Kansen bieden aan talent-
Te midden van het VUB-ULB ICT Science & Technology Park zal het
Er zijn twee manieren om de CO2 in de atmosfeer en opwarming van de aarde te verminderen.
volle studenten. Professoren en vorsers voorbij hun gedroomde
nieuwe prestigieuze Learning & Innovation Center beantwoorden
Of je legt de productie aan banden, of je absorbeert het. Voor dat laatste is het plankton in
mogelijkheden tillen. En zo de meerwaarde voor de maatschappij
aan de noden van de kenniseconomie in een snel veranderende
onze oceanen uitermate geschikt. Alleen, uit onderzoek blijkt dat plankton lang niet overal
bestendigen en verhogen. U bent voor ons van onschatbare
digitale wereld. Het wordt een living lab en uniek trainingscentrum
even overvloedig aanwezig is als vroeger. Hoe verspreid je het opnieuw over alle oceanen?
waarde in de realisatie van VUB2020. Met uw expertise, netwerk en
voor duizenden studenten en een high-level ontmoetingsplaats ten
financiële middelen. Maak kennis met enkele schitterende projecten
gunste van onze kenniseconomie. Beliris was de eerste partner die
en investeer in excellence via vub.ac.be/foundation .
mee in dit project stapte. Nu zoeken we nog partners om de hoog-
VUB Foundation zoekt partners die mee willen bouwen aan morgen. Met VUB2020 willen we de reputatie en de kwaliteit van
technologische invulling verder te realiseren: bedrijven, privépartIedere gift vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest.
heb je ruimte nodig Rector Paul De Knop
Sponsor het VUB-zwembad Al meer dan 25 jaar stoomde het VUB-zwembad heel wat top-
aan. Deze SeaExplorer wordt uitgerust met speciale, binnenshuis ontwikkelde sensoren. Het bedrijf DEME sponsorde de aankoop van de robot.
“ Met de VUB-SeaExplorer kan
ners en filantropen met diezelfde visie.
“ Om te groeien
Om dit te weten te komen, is onderzoek nodig. Daarvoor kocht de VUB een oceaanrobot
geschiedenis worden geschreven.
”
Steun de SeaExplorer en draag bij tot een schonere lucht!
”
De VUB zoekt nu sponsors om de testritten te bekostigen, voordat de VUB-SeaExplorer definitief naar de bodem van de Stille Oceaan duikt.
Philip Hermans, General Manager bij Dredging International - DEME
sporters klaar. Clubs en scholen kunnen hier terecht. Sponsor het nieuwe VUB-zwembad en steun zo in één beweging onderwijs, wetenschap, topsport, bewegingsrecreatie en maatschappelijke integratie in hartje Brussel. Schenk online: www.vubfoundation.be/jouwtegel .
30
- VUB FOUNDATION
VUB FOUNDATION - 31
LEERSTOELEN GEVEN EXTRA Testament
DIMENSIE AAN ONDERZOEK
Door de VUB in uw testament op te nemen, investeert u in talent, wetenschap en
De VUB voert de jongste jaren een bijzonder actief leerstoelenbeleid. In samenwerking met ondernemingen, instellingen en organisaties
innovatie. Zo garandeert u het voortbestaan van het vrije denken aan de VUB en steunt
organiseert de universiteit onderzoeksleerstoelen, gastcolleges, workshops, discussiefora en symposia om wetenschappelijke kennis te
u noodzakelijk onderzoek, dat het verschil maakt voor uw nabestaanden. U bespaart uw
verdiepen en valoriseren.
erfgenamen zware successierechten en weet zeker dat uw nalatenschap in goede handen is. Dat geeft u een goed en gerust gevoel.
Heeft u al gehoord van een duo legaat? Hierbij schenkt u een deel van uw nalatenschap via een legaat aan de VUB en betalen wij uw successierechten, ook op het deel dat u aan uw andere erfgenamen nalaat. Zo steunt u zowel ons en geeft u meer aan uw erfgenamen. Verder wil de VUB Foundation ook haar dank betuigen aan iedereen die projecten heeft gesteund. Meer gedetailleerde informatie over de projecten en sponsors vindt u op de website: www.vub.ac.be/foundation
“
Ook na uw dood kan u nog
”
Paula Semer
• Leerstoel Mireille Aerens (onderzoek naar het sparen van proefdieren)
• Leerstoel Radiologie Guerbet
• Leerstoel Association Vinçotte Nuclear
• Leerstoel Stewardship of Finance (AG Insurance, Allianz, Baloise
(nucleaire veiligheid en stralingsbescherming)
• Leerstoel Bevordering Active Aging • SOMT-leerstoel Klinische Anatomie (manuele therapie-gerelateerde onderzoekslijnen)
• Leerstoel De Berekuyl (Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health & Disease)
• Leerstoel Stichting Diabetes Onderzoek
• Leerstoel Waardig Levenseinde (deMens.nu) • Leerstoel Biogen Idec Belgium • Leerstoel Merck-Novartis Pharma (neurofysiologie van multiple sclerose)
• Leerstoel History and Philosophy of Sciences (Leerstoel Casterman-
• Leerstoel Harmony American Orthodontics Brussels
• Leerstoel Lotto Sports Science (vermoeidheid en herstel bij zware inspanningen)
• Leerstoel Nobel Biocare (innovatie en wetenschappelijk onderzoek in orale implantologie)
Neem contact op met Ann Verbeeck. +32 (0)2 629 15 42
(Deloitte, Grontmij, KBC, Laga, Triodos Bank)
• Leerstoel Cera (onderzoek in het kader van pleegzorg)
• Leerstoel Klinische Ouderenpsychologie (Stichting Mondriaan)
GEÏNTERESSEERD IN DE VUB FOUNDATION?
Insurance, Belfius Insurance, Ethias, P&V Groep)
• Leerstoel Universitair expertisecentrum PPS
• Leerstoel Health Economics (KPMG)
Hamers m.b.t. de geschiedenis en de filosofie van de wetenschappen)
meer betekenen dan u denkt
De actieve leerstoelen zijn:
• Leerstoel Radiologie Bracco
• Leerstoel Cultureel Erfgoed (Unesco) • Chair TE- Connectivity (optical connectivity in the domain of optical telecommunications)
• Chair Berkeley • Leerstoel Huawei for Contemporary China Studies • Leerstoel Privacy • Leerstoel Carrièrewendingen (Adecco, Securitas, Atlas Copco, De Morgen)
[email protected] www.vub.ac.be/foundation IBAN BE 51 0013 6779 3562 – BIC GEBABEBB
Daarnaast zet de VUB ook de traditie van haar onderwijsleerstoelen verder met onder andere de VUB-leerstoel, de Leerstoel Gommaar Van Oosterwijck, de Leerstoel Willy Calewaert en de Belgische Francqui-leerstoel.
32
- VUB FOUNDATION
LEERSTOELEN - 33
71 VUB FELLOWS OVERBRUGGEN DE KLOOF TUSSEN ACADEMIA & SOCIETY In juni traden 27 vooraanstaande figuren – actief in de industrie
Dit jaar kregen de facultaire Fellows daarbij voor het eerst
en het bedrijfsleven, in de wereld van de politiek en het beleid, bij
gezelschap van algemene VUB Fellows. Deze zullen betrokken
toonaangevende organisaties en instellingen – toe tot het VUB
worden bij het centrale universiteitsbeleid. Verder kan de VUB
Fellowship-programma. Net als de Fellows die hen voorgingen
vanaf dit jaar ook op Honorary Fellows rekenen: Fellows van de
zullen zij hun ervaring en kennis drie jaar lang met de VUB delen.
eerste generatie die bruggen willen blijven bouwen tussen de
De plechtigheid vond plaats in het Brusselse stadhuis.
universiteit en de rest van de samenleving.
Solvay Fellows
UMC Fellows
Engineering Felllows
LK Fellows
Kurt Lewin Fellows
2015
2015
2015
2015
2015
Thierry Geerts
Yves Desmet
Peter Grognard
David Steegen
Ingrid Lieten
2015
Isabelle Meunier
Raf Mertens
Martine Tempels
Sonia Van Den Broeck
Koen Maertens
Vincent Lambrecht
Wim van Hees
Yves Vandenberghe
Chris Wuytens
2014
2014 Sonia Frey
2014
2014
Marc Frederix
Béatrice Delvaux
2014
Kathleen Dupont
Krista Vandenborre
Chantal Pattyn
Luc Adriaenssens
Philip Hermans
Luc Van Mol
Micheline Scheys
Dirk Dewolf
Pol Hoorelbeke
Joséphine Rebecca Vanden Broucke
Patricia Lanssiers
Lieve Paternoster
“
industry, and the future. The VUB Fellowship is not just about sharing
”
networks and knowledge, it is also about sharing values. Rector Paul De Knop
Jan Vliegen
Dominique Vercraeye
2013
2013
Yolande Avontroodt
2013
Maggie De Block
Line Alderweireldt
Jo De Cock
Dirk Boogmans
Lieven Deketele
Our Fellows help us to thrive as an open university, connected to society,
Caroline Verlinde
Philippe De Longueville Luc Lallemand Vincent Stuer Olivier Vanden Eynde
René De Keyzer Yves Pianet Jan Watté
Koen De Maesschalck
Eddy De Smedt
Telidja Klaï
David Van Herreweghe 2014 Michele Coninsx Veronique Petry
Willy Smeets Science Fellows 2015 Marc Schepers 2014
Karsten De Clerck
Peter Strickx
Michel Van den Broeck
Jurgen Tack
An Verhulst-Santos
Fellows
Yves Geysels
Bart Degeest
Xavier Verhaeghe
Patrick Coulier
2013
2012
Ludo Vandervelden
2013
Law and Criminology
2013
Arts and Humanities Fellows
VUB Fellows 2015
2015
Els Ampe
Stefan Blommaert
Karel De Gucht
Frans Boenders
Pamela Peeters
Paul Dujardin
Ajit Baron Shetty
Hendrik Pinxten
Raymonda Verdyck
Christina von Wackerbarth
Ingrid Daubechies Jean-Marie Solvay Guy Van Lommen
34
- 71 VUB FELLOWS
71 VUB FELLOWS - 35
Fors meer Engelstalige masters aan de faculteit WE
Nieuwe postgraduaatprogramma’s aan de Brussels Diplomatic Academy
Aan de faculteit Wetenschappen
opleidingen in de economische diplomatie. Studenten van de postgraduaatprogramma’s
Genderactieplan op kruissnelheid
en Bio-ingenieurswetenschappen
Economic Diplomacy, International Trade and Investment en het Flagship Programme in
kunnen studenten ondertussen tot
Economic Diplomacy and International Business krijgen daarbij de mogelijkheid om hun
41% van alle wetenschappelijke VUB-medewerkers is vrouw. Met onder het zelfstandig academisch personeel 28% vrouwen, is de VUB
corresponderende Engelstalige
studie te spreiden over maar liefst drie continenten: lessen vinden niet alleen plaats in
koploper in Vlaanderen. Meer nog: vijf van onze acht faculteiten telden in 2014 minstens één vrouw per drie ZAP’ers. Maar worden deze
masterprogramma’s doorstromen
Brussel, maar ook in Shanghai en/of Washington D.C. Hierdoor verwerven ze niet alleen
goede cijfers ook weerspiegeld in de bestuursorganen en commissies? Goed bestuur, dat is ook streven naar een vrouwenaandeel van
na bachelors in de Biologie, Chemie,
een globale theoretische kennis, maar ervaren ze ook hoe economische diplomatie in elk
minimaal 33%. Wat de evaluatie- en bevorderingscommissies in de faculteiten (EBC’s) betreft, lukt dit alvast aardig... Maar alleen maar
Computerwetenschappen, Geografie
van deze drie wereldhandelscentra concreet wordt ingekleurd.
méér vrouwen in het beleid is natuurlijk geen mirakeloplossing. Daaraan herinnerde ook professor Marieke van den Brink van de Radboud
en Fysica. Op de meeste van deze
www.brusselsdiplomaticacademy.eu
Universiteit Nijmegen tijdens een lezing over de impliciete gender bias in benoemingsprocedures. Het uitbannen van onbewuste vooroor-
bachelors volgen ook Nederlandstalige
delen en stereotypen in de academische wereld, is minstens zo belangrijk. Het genderactieplan houdt de druk op de ketel!
masters, maar dit zijn doorgaans
ONDERWIJS
De Brussels Diplomatic Academy start vanaf dit academiejaar met drie nieuwe
geen één-op-éénvertalingen. In het
vanaf dit academiejaar de interuniversitaire
2014
2014
og ge Ge le ra w wo oo o ar n ne ho n og bu le ite ra nar
Ho
nt
Ho of d
do ce
t en oc D
do
c
0 Po st
algemeen focussen zij meer op onderwijs en minder op onderzoek
Studenten evalueren docenten
en het bedrijfsleven dan de Engelstalige programma’s. Daarnaast
Aan de hand van de Onderwijs-e-valuatie krijgen VUB-studenten elk jaar de mogelijkheid
kan je aan de faculteit WE nog
om hun docenten per opleidingsonderdeel te evalueren. Net zoals de vorige jaren blijkt dat
een hele hoop uitsluitend Engels-
VUB-studenten het onderwijs aan de universiteit sterk waarderen. De grote meerderheid van
en uitsluitend Nederlandstalige
de docenten (per opleidingsonderdeel per opleiding) kreeg een (zeer) goede beoordeling.
masteropleidingen volgen.
De evaluatie verloopt op basis van vier aspecten: hoorcolleges, studiemateriaal, werkvormen en examinering.
Master of Science in Maritime Science.
2004
2004
2014
10
Pr ed
Nieuwe interuniversitaire, multidisciplinaire master-na-master Maritime Science Samen met de UGent organiseert de VUB
2004
20
2004
2014
2004
30
2014
2014
40
2004
50
oc
vrouwelijke voltijdse equivalenten in %
Genderactieplan 2004 vs 2014
Het programma beschouwt algemeen-technische, economisch-logistieke en juridische aspecten van de zeevaart en richt zich op studenten met een gevarieerde academische achtergrond. De wetenschappelijke maar praktijkgerichte opleiding heeft, net als het zeewezen zelf, een globale scope. Ze wordt dan ook ééntalig in het Engels gedoceerd.
ZEER GOED
GOED
31%
56%
MIDDELMATIG
SLECHT
7%
3%
ZEER SLECHT
0%
NIET VAN TOEPASSING
3%
Onderwijs-e-valuatie 2013-2014 36
- ONDERWIJS
ONDERWIJS - 37
Zwembad Het zwembad op campus Etterbeek is al lang aan een brood nodige renovatie toe. Niet alleen (topsport)studenten en andere VUB’ers, maar ook buurtbewoners en nabijgelegen scholen staan
VUB2020: UNIVERSITEIT IN DE STEIGERS
hiervoor te springen. Dankzij een investering vanuit de Brusselse regering, komt er bovenop de al langer geplande update ook een upgrade: er zal ook een instructiebad worden gebouwd. Het spreekt voor zich dat het vernieuwde VUB-bad toonaangevend zal
Het is een cliché maar daarom niet minder waar: de wereld verandert en verandert steeds
Ook het zwembad op campus Etterbeek
sneller. Als universiteit die met beide voeten in deze wereld staat en wil blijven staan,
wordt future proof. En dankzij nieuwe
verandert ook de VUB. In 2020 zullen haar campussen er daarom grondig anders uitzien.
leslokalen, studentenkoten en ruimtes
Klaar voor een wereld die niet snel zal ophouden met veranderen. En ook klaar voor onze
voor ontspanning en cultuur, kunnen we
toekomstige generaties studenten. Met het Learning and Innovation Center zullen zij zich
hen in groeiende getale even warm
geen bibliotheek- of studiefaciliteit kunnen inbeelden die niet te hunner beschikking staat.
blijven ontvangen. www.vub.ac.be/2020
zijn op het vlak van duurzaamheid.
Gebouw XY Met niet minder dan 650 studentenkamers, 14 state of the art auditoria en leslokalen, vertrekken voor studentenverenigingen, een concertzaal, een expositieruimte en een herrezen KultuurKaffee, geeft gebouw XY een pracht van een antwoord aan de stijgende capaciteitsdruk op de VUB-faciliteiten. Zowel het ontwerp als de bouw geschiedt daarbij volgens de laatste stand der duurzame zaken.
650
studentenkamers
14
auditoria / leslokalen
Concertzaal
Expositie-
Expositieruimte ruimte
Concertzaal
Vertrekken Vertrekken voor studentenvoor studentenverenigingen verenigingen
Herrezen KultuurKaffee
Herrezen KultuurKaffee
VUB2020 raakt menig cultuur- en caféliefhebber in het nostalgische hart:
VUB begint aan bouw nieuwe studentenkoten
het KultuurKaffee is niet meer. Maar niet getreurd: als een feniks zal het uit zijn as
Dinsdag begint aan de Triomflaan de voorbereidende fase van de werken
herrijzen. Het KK is dood, lang leve het KK!
aan het Project XY. Dat project betekent 33.100 vierkante meter nieuwbouw op de VUB-campus met studentenwoningen, klaslokalen en een plaats voor cultuur en ontspanning. Tegen 2020 moeten ook het nieuwe zwembad en het eerste deel van de wetenschapscampus er staan. . .
38
- VUB2020
VUB2020 - 39
Learning and Innovation Center Tussen de Pleinlaancampussen van de
Naast een klassieke boekenverzameling,
VUB en ULB rijst binnenkort, op initiatief
zal het ook multimediaruimtes, werkzones
van de Brussels University Alliance die
en opleidings- en vergadervertrekken
beide universiteiten verenigt, een Learning
huisvesten. Het wordt een inspirerende
and Innovation Center op. Dit centrum
ontmoetingsplaats voor studenten en on-
gaat uit van een geïntegreerde visie op
derzoekers, waar de nieuwste doorbraken
kennisverwerving en -deling, waarmee het
in baanbrekende technologie zullen worden
het klassieke bibliotheekconcept opentrekt.
toegepast en onderzocht.
En wie betaalt dat allemaal? Eind mei maakte de Brusselse regering bekend dat er fors geïnvesteerd wordt in drie bouwprojecten op campus Etterbeek. In totaal wordt er 23,1 miljoen euro vrijgemaakt voor de renovatie van het zwembad, de ICT-tak van het Learning and Innovation Center en het reconversieproefproject waarbij er in de vroegere rijkswachtkazernes aan de Generaal Jacqueslaan studentenkoten worden ingericht. Dit geld komt uit structuurfondsen die voor
Kazernekoten
de helft door de Europese Unie en voor de helft door het Brussels Gewest worden gedragen. Voor de eigenlijke ICT-infrastructuur van het Learning and Innovation Center, vond de
Ook samen met de ULB start de VUB binnenkort met een proefproject in de vroegere
Brussels University Alliance dan weer partners in Proximus en Huawei. Om de hoge
rijkswachtkazernes aan de Generaal Jacqueslaan, recht tegenover campus Etterbeek.
ambities te realiseren, is er nood aan uitgebreide verbindingsmodaliteiten van allerlei
Dit project omvat de inrichting van 150 moderne koten en de nodige studie- en recreatie-
slag, zoals de grensverleggende 5G-mobielenetwerktechnologie. En de VUB en ULB
modaliteiten. En wordt een toonbeeld van duurzame bouw en gebruik. Zo zal er op de site
herbergen dan misschien wel de nodige theoretische en toegepaste kennis, wat de
bijvoorbeeld voedsel worden gekweekt in stedelijke serres. Na een positieve evaluatie zal
onderhouds- en gebruiksexpertise betreft, is de participatie van deze ambitieuze
het hele terrein worden omgebouwd tot een internationale universitaire wijk met ongeveer
telecombedrijven van essentieel belang.
tweeduizend studentenkamers.
Tram 9 De VUB is misschien geen initiatiefnemer maar wel al jarenlang vragende partij: tram 9. Dit is de langverwachte tramlijn tussen het UZ Brussel en metrostation Simonis. Aldus zal tram 9 de bereikbaarheid van de Brussels Health Campus sterk verbeteren. De aanleg van de lijn verloopt in verschillende fasen, waarbij de werfzone stapsgewijs opschuift en de verkeersstroom met elke stap anders wordt georganiseerd. In het najaar van 2018 zouden
BUILDING THE FUTURE VUB2020
de drie kilometer nieuwe tramsporen er moeten liggen. my.vub.ac.be/mobiliteit/tram-9
40
- VUB2020
VUB2020 - 41
INTERNATIONAAL
VUB haalt banden aan met Braziliaans universiteitennetwerk
Erasmus+-geld voor mobiliteit van en naar China en Cuba Het Erasmus+-programma, dat onder andere het Erasmus
doctoraatsstudenten en onderwijzers die naar Brussel afzakken.
Mundus-programma vervangt, voorziet in ondersteuning voor
In de omgekeerde richting is er in eerste instantie enkel financiële
mobiliteit van en naar niet-EU-landen. Vanaf academiejaar 2015-
ruggensteun voor doctorandi en onderwijzend personeel.
Eind 2014 ondertekenden rector Paul De Knop, vicerector
en samenwerken. Meer, want het academische verkeer tussen
Internationaal Beleid Jan Cornelis en professor Rosana
Brussel en Brazilië was al redelijk intens. In 2013 was de VUB er
Valéria de Sauza e Silva een samenwerkingsakkoord. Prof de
nog op academische missie, via de Science Without Borders- en
Souza e Silva is executive director van de Grupo Coimbra de
Erasmus Mundus-programma’s werden er al heel wat contacten
Universidades Brasileiras, een consortium dat 70 Braziliaanse
gecultiveerd en proffen zoals Mathieu Vinken (Farmacologie) en
universiteiten herbergt. Zowel op het vlak van onderwijs als
Philippe Humblé (Toegepaste Taalkunde) geven er al jaren les.
onderzoek zal de VUB meer met deze universiteiten uitwisselen
2016 is er Europees geld voor Chinese en Cubaanse bama’s,
VUB OPENT CONFUCIUSINSTITUUT Liever voetballen in Brussel dan
De VUB krijgt een China-EU
EU-CELAC-top strijkt neer op campus Etterbeek
Gentse haven bezoeken
Confuciusinstituut. Hiertoe werden
De Boliviaanse president Evo Morales (mid-
op dinsdag 30 juni, tijdens een
In aanloop van de diplomatieke top tussen de EU en de CELAC (Comunidad de
den) toonde zich gisteren van zijn sportiefste
bezoek van de premier van de
Estados Latinoamericanos y Caribeños) die in juni jongstleden in de Leopoldswijk plaatsvond, streken Europese en Latijns-Amerikaanse en Caribische staatshoofden en regeringsleiders twee dagen lang neer op campus Etterbeek voor een academische top. Deze breidde een vervolg aan de eerste samenkomst in zijn soort, die in 2013
kant. In de sporthal van de Brusselse VUB hees hij zich in zijn voetbalplunje voor een
Volksrepubliek Li Kequiang aan
partijtje zaalvoetbal tegen Boliviaanse expats
België, de nodige handtekeningen
in ons land. . . De Tijd, 10 juni 2015
geplaatst. Het Confuciusinstituut legt zich toe op onderwijs, onderzoek en
in Santiago de Chile werd gehouden. De toen aangevatte zoektocht naar manieren
dienstverlening. Zo zal het de bestaande
om duurzame, substantiële en participatieve intercontinentale samenwerkingen te
VUB-China-expertise ondersteunen
ontwikkelen tussen academische gemeenschappen,
en aanvullen. Het Confuciusinstituut zal daarbij niet alleen interuniversitaire samenwerking stimuleren, maar ook banden
sociale middenvelden, private sectoren en regeringen,
aanhalen tussen de academische wereld, de overheid en het bedrijfsleven, in zowel Europa als China. Als VUB-instelling zal
werd in Brussel verdergezet. De VUB voorzag niet alleen
het Confuciusinstituut daarbij uiteraard onderhevig zijn aan het principe van Vrij Onderzoek. Het instituut plaatst zich daarmee
in de nodige faciliteiten, maar ook in de inhoudelijke
in de traditie van de historische Verlichting: verschillende verlichters, van Leibniz tot Voltaire, liepen hoog op met de Chinese
voorbereiding van de top, waaraan academici en
wijze uit de zesde eeuw voor Christus. www.chinanetworkvub.eu
vertegenwoordigers uit 40 landen deelnamen.
42
- INTERNATIONAAL
INTERNATIONAAL - 43
STUDENTEN Studenten- en stuvoraadfakkels van Hooft naar Hufkens
Koortsachtigheid van de bovenste plank: het Vrije Podium van start
Saint-Vé opnieuw veiliger Gisteren trokken Brusselse studenten samen met de praalwagens opnieuw door de binnenstad voor de jaarlijkse optocht Saint-Vé. Die staat dit jaar in het teken van de oorlog. Ook de
De studentenraad wordt vanaf dit
Het afgelopen academiejaar ging het Vrije
veiligheidsmaatregelen werden dit jaar terug verscherpt. Drie jaar geleden viel er tijdens de stoet een
academiejaar in een enigszins nieuw jasje
Podium van start, een studenteninitiatief
dode. [...] Het thema van de optocht was dit jaar ‘Wereldwijde oorlog, Geen wereldoorlog?’ De studenten
gestoken. Naast de facultair verkozenen,
dat, zowel letterlijke als figuurlijke, podia
werden er in maart slechts vier studenten
biedt aan iedereen die iets creatiefs wil
uit een universiteitsbrede kieskring gekozen.
brengen of doen. Dus niet alleen toneel,
Vanaf dit jaar verder slechts één vicevoorzitter
maar ook improv, standup of andere
(in de plaats van twee).Tegelijkertijd worden
comedy, revues, en eigenlijk wat je ook
willen iedereen erop attent maken dat in het jaar waarin België de Eerste Wereldoorlog herdenkt er wereldwijd nog veel oorlogen zijn. Het Laatste Nieuws, 21 november 2014
uitgebreid: hij duidt nu ook de studentenvertegenwoordigers in interne organen aan (vanaf
Vrije Podium. Voor hun eerste productie,
VUB BlueAssist mee
dit academiejaar ook in de faculteitsraad en het faculteitsbestuur). Jonathan Hooft, die
DNA & Andere Verhalen, ontving de groep
Op initiatief van agogiekstudente
de studenten- en stuvoraden vorig academiejaar voorzat, wordt opgevolgd door Isabeau
financiële steun van de Studentenraad.
Dorien Dockx en met de ruggensteun van
Op het moment van schrijven, telt de VUB reeds vier topsportstudenten die een
Hufkens. Vicevoorzitter wordt Michael Spronck. studentenraad.vub.ac.be
www.hetvrijepodium.be
rector De Knop, nodigde BlueAssist de
kwalificatie voor de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro wisten af te
VUB-gemeenschap in november uit om
dwingen. Zij zijn vlinderslagspecialist Louis Croenen (Lichamelijke Opvoeding en
blijk te geven van haar behulpzaamheid.
Bewegingswetenschappen) en de VUB’ers van de nationale hockeyploeg, de Red
BlueAssist is een hulpmiddel dat houvast
Lions Loïck Luypaert (Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen),
de bevoegdheden van de studentenraad
Michael Spronck en Isabeau Hufkens
maar bedenken kan, is welkom op het
Brussels university becomes first commercial kitchen to serve up insect-based food
Reeds vier VUB-topsporters naar Rio 2016
Students will eat anything these days - or at least in Brussels, Belgium, where one university has started serving insect-based
biedt aan mensen die moeite hebben met
Florent Van Aubel
food in its canteen, making it the first commercial kitchen in the country to offer such exotic cuisine.
het stellen van eenvoudige hulpvragen,
(Communicatiewetenschappen)
Diners can expect to feast on buffalo worm burgers and worm nuggets - the latter was introduced after the burgers proved
zoals bijvoorbeeld personen met een
en Amaury Keusters
verstandelijke beperking, beginnende
(Postgraduaat Sport-
dementie of een taalachterstand.
management). Maar zij
popular. The tasty critter dishes were introduced in October and are set to remain a staple on the menu, and they will be served every two to three weeks. [...] According to a report from the UN’s Food and Agricultural Organization, insects are a good source of protein and “are healthy, nutritious alternatives to mainstream staples such as chicken, pork, beef and even fish”. There are also environmental benefits, with insects releasing less greenhouse gases than livestock and rearing insect produce does not require clearing land. The Independent, 5 november 2014
waren absoluut niet de enige www.blueassist.eu
kanshebbers – en er is nog maar een fractie van de tickets uitgedeeld...
De introductie van de VUB-wormburger werd ook door de internationale pers gesmaakt.
44
- STUDENTEN
STUDENTEN - 45
ALUMNI
Twijfelen mag “Ik heb vooral geleerd dat twijfelen mag. Vragen stellen, onderzoeken, een open blik behouden,
Alumnus Yves Van Ingelgem is ‘Innovator of the Year’
dat vind ik bijzonder waardevol. Onderwijs moet mensen leren dat twijfelen toegestaan is, dat vragen stellen tot vooruitgang leidt. Het belang van het Vrij Onderzoek heb ik dus heel sterk
Chemie- en materiaalingenieur Yves Van Ingelgem werd in mei door het prestigieuze MIT
meegekregen.” In het nulnummer van het nieuwe VUB-magazine Henri vroeg Fran, student aan
Technology Review uitgeroepen tot Belgische Innovator of the Year. Na zijn studies aan de faculteit
de Specifieke Lerarenopleiding, Raymonda Verdyck, CEO van het GO!, wat ze nog meedraagt
Ingenieurswetenschappen, richtte Yves, onder de vleugels van het VUB-incubatiecentrum ICAB, het
van haar opleiding aan de VUB. “Het is tof om te horen dat het DNA van de VUB hetzelfde
bedrijf Zensor op. Zensor specialiseert zich in de ontwikkeling van erg gevoelige industriële sensoren.
gebleven is,” voegt Raymonda daaraan toe. “De vorming en opleiding die ik heb gekregen,
Stokpaardje zijn de sensoren die vroegtijdig corrosie vaststellen, waarvan de meerwaarde vandaag
koester ik tot vandaag. Ik hoop, Fran, dat je dat over 40 jaar ook mag zeggen. En ook dat de
vooral wordt gedemonstreerd bij offshore windturbines. Lang voordat traditionele methodes hier lucht
VUB tegen dan haar kernwaarden nog steeds behouden heeft.”
van krijgen, signaleert Yves’ technologie mogelijke problemen. Terwijl de gevolgen van het structurele inbeuken van wind en zeewater op deze turbines vroeger handmatig moesten worden gecontroleerd, doen Zensor-sensoren dat constant en op basis van de reële toestand. Hierdoor wordt windenergie productiever en goedkoper. En dat is dus ook MIT Technology Review niet ontgaan.
(TIJDELIJKE) SLUITING KK BRENGT MASSA VOLK OP DE BEEN Het KultuurKaffee, ons allen welbekend en -bemind, ligt plat. Dat werd op 24 januari gevierd met een spetterend afscheidsfeest. In afwachting van zijn fysieke herrijzenis op campus Etterbeek, leidt het KK momenteel een nomadisch bestaan. Onder de noemer BANG! besprenkelt het de Brusselse kaart met cultuur.
Bij alles wat je hoort of ziet, moet je vraagtekens plaatsen “Ik kreeg ooit een onvoldoende
Studenten halen band aan met alumni
omdat ik dingen zei die ingingen
Afgelopen winter organiseerde de
tegen de theorieën van de prof, maar
VUB Foundation voor het eerst
de algemene sfeer op de universiteit
een Telethon. In navolging van
moedigde ons wel aan om niet
buitenlandse voorbeelden, belden
alles zomaar te aanvaarden. En
studenten alumni op. Dit om de
daar heb ik later mijn voordeel mee
band tussen afgestudeerden
gedaan,” zegt Stefan Blommaert.
en hun alma mater niet te
“Als journalist kan je niet anders dan
laten verwateren. Daarnaast
kritisch zijn. Bij alles wat je hoort of
wilde Foundation enkele
ziet, moet je vraagtekens plaatsen.
geldinzamelideeën toetsen aan
Geschiedenisstudenten zijn daar
hun oordeel.
met vakken als Historische Kritiek dubbel in gedrild.”
46
- ALUMNI
ALUMNI - 47
BEKNOPTE RESULTATENREKENING
BEKNOPTE BALANS VAN
VAN HET BOEKJAAR 2014
DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL BOEKJAAR 2014 BOEKJAAR 2013
Bedrijfsopbrengsten (+)
232.657.745,38
222.362.331,97
Vaste activa
209.357.407,93
215.956.394,38
I.
Oprichtingskosten
110.139.716,30
101.928.034,35
II.
Immateriële vaste activa
A.2. Overheidsbijdrage fundamenteel basisonderzoek (2de geldstroom)
29.812.680,17
29.180.810,80
III.
Materiële vaste activa
A.3. Overheidsbijdragen toegepast wetenschappelijk onderzoek (3de geldstroom)
37.421.682,82
42.141.712,16
IV.
Financiële vaste activa
A.4. Contractonderzoek met de privé - sector en wet. dienstverlening (4de geldstroom)
10.558.331,46
22.722.936,61
Vlottende activa
A.5. Andere opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening
21.424.997,18
19.982.900,46
V.
Vorderingen op meer dan een jaar
5.120.456,31
-11.224.883,62
VI.
Voorraden en projecten in uitvoering
A. Opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening A.1. Overheidstoelagen en subsidies - basisfinanciering (1ste geldstroom)
B. Waardewijziging projecten in uitvoering C. Geproduceerde vaste activa D. Giften, schenkingen en legaten E. Andere bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten (-) A. Aankoop goederen B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (toelichting XI, A2) D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op IVA en MVA E. Waardeverminderingen op voorraden en handelsvorderingen
31-12-2013
263.981.779,93
267.516.162,22
0,00
0,00
337.710,82
407.397,82
262.025.651,33
264.254.984,16
1.618.417,78
2.853.780,24
288.511.507,42
277.487.028,46
2.337.917,91
2.225.429,10
717.216,71
645.597,05
0,00
0,00
VII.
Vorderingen op ten hoogste een jaar
40.183.117,80
31.306.615,12
1.904.953,78
1.512.956,29
VIII.
Geldbeleggingen
195.141.934,58
195.087.660,63
16.274.927,36
16.117.864,92
IX.
Liquide middelen
45.851.627,14
44.355.164,71
222.696.533,72
220.586.803,04
X.
Overlopende rekeningen
4.279.693,28
3.866.561,85
552.493.287,35
545.003.190,68
3.956.754,38
5.791.363,80
54.415.108,68
54.228.521,08
150.816.376,52
143.878.387,13
13.766.055,51
13.316.409,79
Totaal
PASSIVA
31-12-2014
Eigen vermogen
31-12-2013
425.484.190,31
412.355.320,54
1.187.031,26
1.187.031,26
0,00
1.361.689,01
382.538.443,47
363.937.748,69
4.768,43
-63.344,63
I.
Gevormd vermogen
F. Voorzieningen voor risico’s en kosten
-1.739.000,00
761.250,00
III.
Herwaarderingsmeerwaarden
G. Andere bedrijfskosten
1.476.470,20
2.674.215,87
IV.
Aangelegde fondsen
Bedrijfsoverschot (bedrijfstekort)
9.961.211,66
1.775.528,93
V.
Overgedragen overschot (tekort)
27.671.456,93
31.440.198,70
Financiële opbrengsten (+)
7.286.969,74
9.728.300,42
VI.
Kapitaalsubsidies
14.087.258,65
14.428.652,88
Financiële kosten (-)
2.384.459,52
1.804.899,73
Voorzieningen
4.600.000,00
6.339.000,00
14.863.721,88
9.698.929,62
Schulden
122.409.097,04
126.308.870,14
43.448,71
195.215,74
VIII.
Schulden op meer dan een jaar
22.689.370,18
24.153.655,93
75.223,58
161.654,66
IX.
Schulden op ten hoogste een jaar
73.818.122,91
78.014.422,68
14.831.947,01
9.732.490,70
X.
Overlopende rekeningen
25.901.603,95
24.140.791,53
552.493.287,35
545.003.190,68
Overschot (tekort) uit de gewone activiteiten Uitzonderlijke opbrengsten (+) Uitzonderlijke kosten (-) Overschot (tekort) van het boekjaar
Totaal
48
31-12-2014
ACTIVA
- RESULTATENREKENING
BEKNOPTE BALANS - 49
“Als rector heb je vooral een sterk team nodig ”
NIEUWE STRUCTUUR VOOR DE UNIVERSITEIT Voor de VUB is het realiseren van een efficiënte, slagkrachtige en goedbestuurde organisatie een
Een sterk team in 2015-2016
belangrijke strategische doelstelling. Daarom heeft de universiteit een nieuwe governance-structuur
Eddy Van Gelder
Els Consuegra
Patrick De Baetselier
gekregen. Deze gaat in het academiejaar 2015-2016 van start.
Voorzitter Raad van Bestuur
Ondervoorzitter Raad van Bestuur
Vicerector Onderzoeksbeleid
De nieuwe structuur omvat minder bestuursorganen en een afgeslankte Raad van Bestuur. Voortaan zijn dit de belangrijkste bestuursorganen: • Inrichtingsorgaan: Universiteitsraad • Bestuursorgaan: Raad van Bestuur met nog 10 effectieve leden • Academisch advies-en beslissingsorgaan: Academische Raad • Uitvoerend orgaan: Directiecomité Bij de nieuwe structuur hoort eveneens het nieuwe vicerectoraat Innovatie- en valorisatiebeleid. Ook de rectorverkiezingen verlopen voortaan anders. Nieuw is onder meer dat de studenten de rector van de universiteit rechtstreeks mee verkiezen. Dat zal de eerste keer het geval zijn in het voorjaar van 2016.
Yvette Michotte
Jan Cornelis
Viviane Jonckers
Hugo Thienpont
Vicerector Onderwijsbeleid
Vicerector Internationaal beleid
Vicerector Studentenbeleid
Vicerector Innovatieen valorisatiebeleid
50
- NIEUWE STRUCTUUR VOOR DE UNIVERSITEIT
EEN STERK TEAM IN 2015-2016 - 51
GESCHIEDENIS
De Vrije Universiteit Brussel is ontstaan uit de Université Libre de Bruxelles (ULB). Deze werd, in
Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven erkend als culturele archiefinstelling
eerste instantie als Université Libre de Belgique, gesticht in 1834 door Pierre-Théodore Verhaegen,
Het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven, CAVA voor de vrienden, draagt
een liberale Brusselse advocaat. Verhaegen wil een universiteit onafhankelijk van kerk en staat,
sinds het afgelopen academiejaar het kwaliteitslabel ‘erkende culturele archiefinstelling’.
een plek waar academische vrijheid werkelijk heerst.
Hiermee onderschrijft de Vlaamse regering de professionaliteit van dit verbond tussen het
In de tweede helft van de negentiende eeuw wordt op de ULB de Vlaamse studentenkring
VUB-universiteitsarchief en het Centrum voor Vrijzinnig Humanistisch Erfgoed vzw.
Geen Taal, Geen Vrijheid opgericht. Deze eist onder meer een leergang in de Nederlandse
CAVA huisvest een steeds groeiende schat aan historische parels met betrekking tot het
Rechtstaal. In 1935 worden de doctoraatsjaren in de Rechten uiteindelijk verdubbeld. In 1963
vrijzinnig humanisme in het algemeen en onze alma mater in het bijzonder. De collecties
kunnen studenten in vrijwel alle faculteiten Nederlandstalige cursussen volgen.
vullen elkaar schitterend aan, wat een hele hoop nieuwe onderzoeksmogelijkheden opent.
181 jaar vrijheid van denken en onderzoek in Brussel
En toont dat de VUB en vrijzinnigheid onlosmakelijk verbonden zijn.
1969-2015
Het afgelopen jaar organiseerde CAVA verhaalavonden over de wortels van de Vlaamse
In het academiejaar 1969-1970 start de autonome Vrije Universiteit Brussel. De splitsing in
vrijzinnigheid en Brusselse studentikoziteit. Het hield ook een studiedag over de omgang
een Nederlands- en Franstalige universiteit wordt met de wet van 28 mei 1970 definitief een
met mondelinge bronnen en werkte mee aan diverse tentoonstellingen. Het centrum
juridische, administratieve en wetenschappelijke realiteit. De nieuwe VUB bouwt in de jaren 70
bekleedt een unieke positie in Vlaanderen en Brussel – en speelt deze troef graag uit door
een gloednieuwe campus op de grens tussen Etterbeek en Elsene en een medische campus,
met andere archiefinstellingen samen te werken in verschillende projecten.
met toonaangevend universitair ziekenhuis, in Jette. De universiteit groeit in sneltempo en
Check de collectie op cavavub.be en bekijk de eigenlijke stukken, liefst op afspraak, in
verwerft al snel een prominente plaats in de nationale en internationale academische wereld.
lokaal B0.33 op campus Etterbeek.
De rectoren van de Vrije Universiteit Brussel Aloïs Gerlo 1969 - 1974
Jean Renneboog 1990 - 1991
Roger Van Geen 1974 - 1978
Robert Dejaegere 1991 - 1994
Bart De Schutter 1978 - 1982
Els Witte 1994 - 2000
Oscar Steenhaut 1982 - 1986
Ben van Camp 2000 - 2008
Sylvain Loccufier 1986 - 1990
Paul De Knop 2008 - 2016
52
- GESCHIEDENIS
ERKEND CULTUREEL ARCHIEF - 53
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL CAMPUS ETTERBEEK
UZ BRUSSEL
Verantwoordelijke uitgever
Pleinlaan 2
Laarbeeklaan 101
Prof. dr. Paul De Knop
1050 Brussel
1090 Brussel
Rector Vrije Universiteit Brussel
02 629 21 11
02 477 41 11
www.vub.ac.be
[email protected]
Realisatie
www.uzbrussel.be
Vrije Universiteit Brussel Dienst Marketing en Communicatie
INFOPUNT STUDENTEN
Pleinlaan 9
02 629 20 10
UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL
[email protected]
Antoine Dansaertstraat 70
02 629 12 98
1000 Brussel
[email protected]
Gebouw D1.02
BRUSSELS HEALTH CAMPUS Laarbeeklaan 103 1090 Brussel
02 507 14 32
[email protected]
Foto’s
www.universitaireassociatiebrussel.be
Yann Bertrand
David Plas
Greet De Gendt
Jan Puttevils
Tineke D’haese
John Stapels
02 477 41 02
VESALIUS COLLEGE CAMPUS KAAI Nijverheidskaai 170 1070 Brussel 02 520 18 10
1050 Brussel
Pleinlaan 5 1050 Brussel
Opmaak
02 614 81 70
Keppens Design & Communication
[email protected] www.vesalius.edu
Wil je op de hoogte blijven van alles wat er aan de Vrije Universiteit Brussel gebeurt? Abonneer je dan gratis op onze elektronische nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar
[email protected]. Bezoek ook ons online communicatieplatform www.vubtoday.be .
54
- ADRESSEN
COLOFON - 55
vub.ac.be
