De Vrije Universiteit Brussel in Streven naar genderevenwicht

De Vrije Universiteit Brussel in 2012-2013 Streven naar genderevenwicht

Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken.

Henri Poincaré 2

Inhoud Vooraf

.....................................................................................................................

Vrije Universiteit Brussel in cijfers

..................................................................................

4 7

In de media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Eredoctoraten in teken van gendergelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Onderzoek

............................................................................................................... .............................................................................................................

26

................................................................................................................

28

Fellows VUB Onderwijs

Internationaal

..........................................................................................................

Studentenbeleid

.......................................................................................................

32 34

..................................................................................................

37

...................................................................................................................

38

Voor het goede doel Alumni

20

Beknopte resultatenrekening en balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 ......................................................................................

42

.........................................................................................

44

Raad van Bestuur 2013-2014 Bijna 180 jaar geschiedenis

Nuttige adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Colofon

..................................................................................................................

47 3

Vooraf Mijn vijfde academiejaar als VUB-rector zit erop. 2012-2013 was in vele opzichten een bijzonder jaar. We zijn als VUB opnieuw gegroeid. We hebben niet alleen meer studenten, maar ook ons marktaandeel – om dat woord maar eens te gebruiken – is groter geworden. We hebben vorig jaar ons tweede algemeen strategisch plan 2012-2016 in uitvoering gebracht. Met het ASP 2 zetten we in op rekrutering, ook van internationale studenten, op studierendementsverhoging én op een gezond financieel beheer. Onze visie is helder geformuleerd: de Vrije Universiteit Brussel wil tegen 2016 haar positie als wetenschappelijke en internationaal georiënteerde onderzoeksen onderwijsinstelling in het Vlaamse en internationale universitaire landschap verstevigen. Ik ben ervan overtuigd dat we daarin zullen slagen.

4

De Vlaamse universiteiten hebben het voorbije academiejaar ook pijnlijke momenten beleefd, doordat meerdere gevallen van onderzoeksfraude aan het licht zijn gekomen. Ook aan onze universiteit. Tijdens de jongste Dag van de Doctorandi heb ik duidelijk gesteld dat de hele academische sector staat of valt met een zaak: geloofwaardigheid. Daarom hebben we maatregelen genomen om de strijd tegen datafraude op te voeren. Het credo van onze universiteit dat u op de vorige pagina kan lezen, stelt duidelijk dat een wetenschapper zich maar aan een ding mag onderwerpen en dat is aan de feiten zelf. Fraude plegen is niets anders dan zich onderwerpen aan een persoonlijk belang. Dat is in alle omstandigheden onaanvaardbaar.

De markantste gebeurtenis van het voorbije jaar was de uitreiking van onze eredoctoraten. Het ging immers om veel meer dan een eenmalige gebeurtenis. Door vijf eredoctoraten aan vijf briljante vrouwen te geven, hebben we een krachtig statement willen maken. Dat het de VUB menens is met haar streven naar genderevenwicht. Dat we met stimulerende acties, met coaching en met een ambitieus genderplan voor een beter evenwicht willen zorgen tussen mannen en vrouwen, vooral bij het professorenkorps waar de wanverhouding het grootst is. Noch de academische wereld, noch onze kenniseconomie kan het zich veroorloven om zoveel talent te zien afhaken. Bovendien kan de afwezigheid van een vrouwelijke bril soms vertekende (lees louter mannelijk geïnterpreteerde) onderzoeksresultaten en –conclusies opleveren. Dat heeft een van

onze eredoctores, prof. Londa Schiebinger, overtuigend aangetoond. Over de uitreiking van de eredoctoraten en over onze belangrijkste verwezenlijkingen op het vlak van onderwijs, onderzoek en maatschappelijke dienstverlening kan u meer lezen in deze rijkelijk geïllustreerde terugblik op 2012-2013. Ik wens u alvast veel leesplezier.

Paul De Knop Rector Vrije Universiteit Brussel september 2013

5

Yvette Michotte Vicerector Onderwijs

Een sterk team Patrick De Baetselier Vicerector Onderzoek

6

Jan Cornelis Vicerector Internationaal beleid

Viviane Jonckers Vicerector Studentenbeleid

Vrije Universiteit Brussel in cijfers stichting: 1834 (ULB) en 1969 (VUB) 3 campussen: Etterbeek, Jette en Anderlecht (vroeger EhB) 29 bachelors (na integratie EhB-opleidingen), 73 masters en 22 master-na-masters omzet: 200 miljoen euro 3.000 personeelsleden 12.500 studenten 17 aula’s en 113 leslokalen 77 miljoen euro onderzoeksbudget ruim 1.500 doctorandi en 3 Doctoral Schools meer dan 50.000 alumni

8 faculteiten

Universitair Ziekenhuis UZ Brussel: 721 bedden

29.239 klassieke hospitalisaties en 23.692 daghospitalisaties 288.355 raadplegingen (exclusief spoed) 3.400 personeelsleden

Universitaire Associatie Brussel = Vrije Universiteit Brussel + Erasmushogeschool Brussel (18.000 studenten)

7

8

Aantal studenten fors toegenomen In het academiejaar 2012-2013 telde de Vrije Universiteit Brussel precies 12.577 studenten, ruim 7% meer dan het jaar voordien. Er schreven zich meer dan 1.500 nieuwe studenten of generatiestudenten in, een stijging van bijna 20% vergeleken met 2011-2012. De VUB is het voorbije jaar dus fors gegroeid. Het aantal

internationale studenten is goed voor bijna 20% van het totaal. De VUB biedt zowat alle opleidingen aan, goed voor 29 bachelors, 73 Nederlandstalige en Engelstalige masters en 22 master-na-masters. De universiteit heeft ook een ruim aanbod aan postgraduaten en postacademische opleidingen.

Totaal aantal studenten VUB 14000 12000 10000

9687

10198

11011

11712

12577

8000 6000 4000 2000 0

2008 2009

2009 2010

2010 2011

2011 2012

2012 2013

9

Van professor tot technieker Op 31 december 2012 werken 2.997 mensen aan de Vrije Universiteit Brussel, ongeveer evenveel als het jaar voordien. Het gaat om 1.995 academische personeelsleden, van wie bijna 700 professoren, en 1002 administratieve en technische personeelsleden.

Babyboomgeneratie Begin januari vond de huldiging plaats van VUB-personeelsleden die 20, 30 of 40 jaar in dienst zijn en die met pensioen of emeritaat gaan. Opvallend was het groot aantal vermaarde VUB-proffen die afscheid nemen van de universiteit. Ook de kranten De Morgen en De Standaard hebben uitgebreid aandacht besteed aan de pensionering van de zogeheten babyboomgeneratie van de VUB.

Bij het academisch personeel zijn de mannen in de meerderheid (1243 tegenover 752 vrouwen), bij het administratief en technisch personeel is het omgekeerd: 378 mannen en 624 vrouwen. Het UZ Brussel is goed voor 3405 personeelsleden. VUB en UZ Brussel zijn samen de grootste Nederlandstalige werkgever in Brussel.

10

Monument van het Nederlandse lied Herman van Veen bracht een intiem en beklijvend concert tijdens de nieuwjaarszitting voor VUB-personeelsleden. Herman Van Veen kreeg in 2009 een eredoctoraat van de VUB.

Bijna 77 miljoen euro voor onderzoek De Vrije Universiteit Brussel beschikte in 2012 over een onderzoeksbudget van bijna 77 miljoen euro, zowat een tiende meer dan het jaar voordien. Positief is dat de inkomsten uit samenwerking met de privésector - net als het jaar voordien - zijn toegenomen en dat ondanks het moeilijke economische klimaat. De VUB streeft ernaar om minder afhankelijk te worden van overheidsfinanciering.

Inkomsten uit samenwerking met privésector 24 %

Eigen onderzoeksmiddelen 17 %

Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek1 16 % Projectfinanciering door overheden 43 %

1

Exclusief FWO-mandaten

11

VUB in de media Nobelprijs chemie heeft Belgisch tintje De Nobelprijs voor chemie is toegekend aan de Amerikanen Robert Lefkowitz en Brian Kobilka voor hun onderzoek rond G-proteïne-gekoppelde receptoren. Dat zijn een soort ontvangers die menselijke cellen toelaten te reageren op licht, smaak, geur, adrenaline, enzovoort. Zowat de helft van alle geneesmiddelen werken via die receptoren. Ook de Belg Jan Steyaert, verbonden aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie en de VUB, droeg zijn steentje bij tot het onderzoek van Kobilka.

“We moeten nooit meer uitleggen waarom ons werk relevant is dankzij onze link met de Nobelprijswinnaars” Jan Steyaert in De Morgen, 11 oktober 2012

De Tijd, 11 oktober 2012

Nieuw ziektemechanisme bij multiple sclerose

Helft van de Belgen heeft overgewicht

Een medisch onderzoeksteam van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft een nieuw ziektemechanisme bij multiple sclerose (MS) ontdekt. De ontdekking zou op termijn kunnen leiden tot nieuwe behandelingen voor de ziekte. Het Brusselse team, onder leiding van Jacques De Keyser, doet verslag van zijn bevindingen in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences. Het nieuwe ziektemechanisme houdt in dat in de zenuwbanen een stof wordt geproduceerd die de bloedvaten doet samentrekken. Daardoor vermindert de bloedvoorziening in de hersenen.

Meer dan de helft van de Belgen kampt met overgewicht. Dat blijkt uit een onderzoek van de Vakgroep Huisartsgeneeskunde van de VUB op het Voedingssalon. “De cijfers komen overeen met de algemene cijfers”, zegt professor Dirk Devroey, hoofd van de Vakgroep Huisartsgeneeskunde. Nog uit het onderzoek blijkt dat vier op de tien een te hoge cholesterol heeft en drie op de tien een verhoogd risico op hartziektes loopt.

De Standaard, 11 juni 2013

Het Belang van Limburg, 6 november 2012

12 12

1,5 miljoen euro om Belgische robots te ontwikkelen

Ons haar bestaat uit zelfde eiwit als zuignap van kikker Een team biologen van de Vrije Universiteit Brussel heeft een onverwachte gelijkenis gevonden tussen zuignappen van kikkers en onze haren. Omdat haren uitsluitend bij zoogdieren voorkomen, werd verwacht dat de eiwitten - genaamd keratines - uniek zouden zijn voor deze soorten. Wim Vandebergh en collega’s van het Amphibian Evolution Lab van de VUB toonden echter aan dat de genen die de structuur van de uitstulpingen van zuignappen van kikkers bepalen, dezelfde zijn als de genen die de haren bij mensen maken.

Anderhalf miljoen euro krijgen om robots in elkaar te knutselen. Een droom die werkelijkheid wordt voor Bram Vanderborght (33). De Europese Unie investeert in het onderzoek van de VUB-professor, onder andere omdat die autistische kinderen helpt sociale vaardigheden te ontwikkelen.

Het Laatste Nieuws, 16 maart 2013 Het Nieuwsblad, 1 augustus 2013

Eerste complete geschiedenis van de Nederlandse taal in het Engels

Aalst wordt metropool van Brussel

Roland Willemyns, emeritus professor in de Nederlandse taal aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) schreef met “Dutch: Biography of a Language” de eerste complete geschiedenis van de Nederlandse taal, die beschikbaar is in het Engels. Na New York (februari) en London (april) wordt de publicatie woensdagavond in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) in Gent voorgesteld. Meer dan 22 miljoen mensen spreken Nederlands, natuurlijk vooral in Nederland en België, maar ook in Suriname en de Antillen.

Vanaf 2016 zal de treinlijn die het Gewestelijk Expresnet (GEN) van Brussel verbindt met Denderleeuw en Aalst klaar zijn, en zal de capaciteit van de hoofdspoorlijn 50A verdubbelen van twee naar vier sporen. VUB-professor Sociale en Culturele Geografie Eric Corijn voorspelt een bevolkingstoename in de buurt van de stations langs het GEN door inwijking uit Brussel, en zegt dat Aalst en omstreken onherroepelijk deel zullen uitmaken van de metropool Brussel, zoals in Parijs en Londen. De professor meent dat we dat gegeven beter omarmen dan dat we er ons tegen verzetten.

Belga, 22 mei 2013

Het Laatste Nieuws, 22 augustus 2013

“Deze willekeur is wraakroepend” De Antwerpse justitie gaat Omega Diamonds niet vervolgen voor fraude als het bedrijf een betaling van 160 miljoen euro doet. Het is de grootste minnelijke schikking ooit. “Hiermee wordt het vertrouwen in justitie zwaar geschaad”, haalt VUB-professor Michel Maus zwaar uit. (…) Volgens Maus heeft de schikking van 160 miljoen euro betrekking op een niet betaalde belasting van 100 miljoen euro op een winst van 300 miljoen. “Op zich heb ik daar geen probleem mee. Ik ben zelfs voorstander van het systeem van minnelijke schikkingen. Dat voorkomt hopeloos lang durende procedures. Het is waardevol als het oordeelkundig wordt gebruikt, maar niet bij ernstige en georganiseerde misdaad.”

14

Gazet van Antwerpen, 8 mei 2013

“Ons hele economische systeem heeft een graad van abstractie bereikt die ik nooit eerder zag. Geld is abstracter geworden dan om het even welk wiskundig concept. Ik snap echt niet meer wat geld is en hoe het functioneert. Ik probeer nog steeds te begrijpen wat een hefboomfonds is en hoe dat werkt. Ik heb getracht om via wiskundige modellen ingang in de achterliggende theorie te krijgen: de wiskunde snap ik, het hefboomfonds blijft duister.” Jean Paul Van Bendegem in Knack, 9 januari 2013

Brusselaar voelt zich Vlaming noch Waal “Het Brussels model van twee gemeenschappen staat onder druk”, concludeert Rudi Janssens na zijn onderzoek voor de VUB. Reden? De veellagige identiteit bij het gros van de Brusselaars. “Een meerderheid van de Brusselse burgers ziet zichzelf in de eerste plaats als Brusselaar, Belg en inwoner van zijn buurt. Slechts een minderheid identificeert zich vooral met een taalgemeenschap of met een ander gewest. De Standaard, 21 maart 2013

‘Misschien ben ik nog niet ver genoeg gegaan’ Zonder hem zouden zo’n 4 miljoen kinderen niet zijn geboren. Toch voelt de wereldvermaarde fertiliteitsspecialist Paul Devroey zich bij zijn pensioen niet in het minst schuldig dat hij het probleem van de overbevolking nog wat erger maakte. “Ik slaap al dertig jaar als een roos. Ik ken geen stress.” Er zijn aan de VUB nog meer proffen die controversieel maar baanbrekend onderzoek hebben verricht, zoals Wim Distelmans over euthanasie. Wat maakt die universiteit zo speciaal? Devroey: “Brussel is een wetenschappelijke vrijhaven. Dat komt omdat we aan geen enkele religie gebonden zijn. In mijn domein is het onmogelijk een zichzelf respecterend wetenschapper én een gelovig man te zijn.” De Tijd, 12 januari 2013

Belgen vinden zware meteoriet Een team Belgische wetenschappers van de VUB en ULB heeft op de Zuidpool een meteoriet van 18 kilo ontdekt. Het zou om de grootste meteoriet gaan die in de regio is gevonden sinds 1988. De meteoriet wordt in Japan onderzocht. Daarna wordt hij naar ons land gebracht. De Standaard, 2 maart 2013

Geld volstaat niet voor topsportsucces Met amper drie medailles waren de voorbije Olympische Spelen in Londen eens te meer geen hoogvlieger voor ons land. Veerle De Bosscher, professor sportbeleid en -management aan de VUB, probeert al jaren te achterhalen hoe dat komt. “Geld alleen volstaat niet om succes te oogsten”, stelt ze. “Daarvoor is de internationale concurrentie te groot.” Metro, 7 november 2012

15

Eredoctoraten 2013 Op initiatief van de academische overheid

Op initiatief van de overlegstructuur Medische Wetenschappen

Prof. Londa Schiebinger, Stanford University (VS) Proxima: prof. Viviane Jonckers, vicerector

Kim Clijsters, sportkampioene Proxima: prof. Veerle De Bosscher

Fatou Bensouda (aanklaagster Internationaal Strafhof) Proxima: prof. Yvette Michotte, vicerector

Op initiatief van de overlegstructuur Humane Wetenschappen

Op initiatief van de overlegstructuur Exacte Wetenschappen Prof. Cecilia Jarlskog (Lund University, Zweden) Proxima: prof. Catherine De Clercq 16

Prof. Carol Gilligan, New York University (VS), Proxima: prof. Jasmina Sermijn

Eredoctoraten in teken van gendergelijkheid “Het is mijn eerste diploma ooit”, zei Kim Clijsters na afloop van de uitreiking van de eredoctoraten op dinsdag 28 mei 2013. Clijsters is een van de vijf vrouwen die een VUB-eredoctoraat kregen. Wetenschapshistorica prof. Londa Schiebinger (Stanford University, Verenigde Staten), natuurkundige prof. Cecilia Jarlskog (Lund University, Zweden), psychologe prof. Carol Gilligan (New York University, Verenigde Staten), aanklaagster Fatou Bensouda (Internationaal Strafhof) en tenniskampioene Kim Clijsters zijn stuk voor stuk wereldtoppers die hun eredoctoraat dubbel en dik verdienen, aldus rector Paul De Knop. Maar door uitdrukkelijk alleen voor vrouwen te kiezen, wil de VUB een lans breken voor meer gendergelijkheid in de academische wereld.

Malala De VUB maakte ook bekend dat ze een studiebeurs geeft aan Malala Yousafzai, de Pakistaanse tiener die door de Taliban in het hoofd werd geschoten omdat ze naar school ging, maar de aanslag overleefde en nu in Londen herstelt. De Tijd, 29 mei 2013

Natuurkundige prof. Cecilia Jarlskog werkt voornamelijk aan de elementaire deeltjesfysica. Jarlskog promoveerde in 1970 in de theoretische deeltjesfysica en werkte tot 1972 voor het CERN. In 1976 werd zij professor in Bergen (Noorwegen), vanaf 1985 bekleedde zij dat ambt aan de Universiteit Stockholm (Zweden) en sinds 1994 is zij prof aan de Lund University. Prof. Jarskog was van 1989 tot 2000 een van de vijf leden van het Zweedse Nobelprijscomité voor Natuurkunde en sinds 1996 zetelt zij in de Board of Trustees van de Nobelstichting. Tijdens de uitreiking ging er veel aandacht naar de kwestie van materie en antimaterie in het universum: waar is al de antimaterie naartoe? 17

Aanklaagster Fatou Bensouda is een Gambiaans juriste en voormalig politica. Ze was minister van Justitie van Gambia en is sinds 15 juni 2012 aanklaagster bij het Internationaal Strafhof. Sinds september 2004 was ze daar al plaatsvervangend aanklaagster. Bensouda heeft verschillende prijzen en onderscheidingen gekregen voor haar juridische werk, met als belangrijkste (in 2009) de Internationale Juristenprijs van de Internationale Commissie van Juristen. Het tijdschrift Jeune Afrique plaatste haar in 2010 als vierde op een lijst van meest invloedrijke Afrikanen. Zij wordt beschouwd als een leidinggevende stem om regeringen aan te zetten tot rechtvaardigheid, vooral in Afrika. Haar inspanningen om geweld tegen vrouwen te bestrijden en om misdaden tegen kinderen te vervolgen, maken van Fatou Bensouda een buitengewoon rolmodel. Aanklaagster Bensouda kon de uitreiking niet bijwonen, maar zond een krachtige videoboodschap. In het najaar van 2013 komt ze naar de VUB om haar eredoctoraat alsnog in ontvangst te nemen. 18

Sportkampioene Kim Clijsters was de eerste Belgische tennisspeelster die de finale van een Grand Slam haalde, ze won in totaal vier keer een Grand Slam en behaalde 41 eindoverwinningen in WTA- toernooien zowel in enkel als dubbelspel. Ze stond in totaal 20 weken op nummer één van de wereldranglijst. Toen ze in 2011 op nummer één stond was ze de eerste moeder ooit die de eerste plaats in het vrouwentennis bereikte. Jochimam Clijsters, zo luidde haar naam op het Latijnse diploma. Met het eredoctoraat wordt waardering uitgedrukt voor de rol

die Kim Clijsters als ambassadrice voor de sport vervulde en voor de manier waarop ze een topsportcarrière heeft gecombineerd met een gezin. Ook is ze maatschappelijk geëngageerd, zo zet ze zich volop in voor SOS-Kinderdorpen. Haar proxima professor Veerle De Bosscher wees op de aantoonbare invloed van Kims tennisprestaties op het boomende ledenaantal van de Vlaamse tennisclubs. Het commentaar van Kim Clijsters: “I am proud I could inspire kids to play tennis.”

“Ik ging samen met die straffe vrouwen een dag voor de uitreiking dineren. Wat me opviel: we zijn allemaal vrouwen met een enorme passie voor wat we doen. Toch had ik nooit verwacht dat ik in dit rijtje zou staan. Dit is toch wel een heel mooie dag in mijn carrière, als ex-atlete dan.” Kim Clijsters in Het Nieuwsblad

Wetenschapshistorica Londa Schiebinger (Stanford University) is gespecialiseerd in het onderzoek naar de relatie tussen gender en wetenschap. In haar wetenschappelijk werk heeft ze aangetoond hoe gender-analyse, toegepast op wetenschap en technologie, nieuwe mogelijkheden creëert voor toekomstig onderzoek. Het wereldwijde belang van haar werk wordt geïllustreerd door de rol die zij heeft gespeeld in het stimuleren van onderzoek naar de aard van wetenschap vanuit het perspectief van gender. Haar werk leidde onder andere tot VN-resoluties Gender, Science and Technologie in maart 2011. Prof. Londa Schiebinger hield tijdens de uitreiking ook een dankwoord namens de vijf eredoctores. Ze beëindigde haar korte maar krachtige presentatie met drie suggesties voor een betere gendergelijkheid in de academische wereld en daarbuiten: “Fix the numbers (of women), fix the institutions and fix the knowledge”.

Psychologe Carol Gilligan is professor aan de universiteit van Harvard. In 1982 schreef ze In a different voice. Psychological Theory and Women’s Development en is sindsdien niet meer weg te denken uit de discussie over gender. Haar boodschap: het is belangrijk dat de stem van iedereen wordt gehoord. Haar boek geeft kritiek op haar vroegere leermeester Lawrence Kohlberg, maar ook op Jean Piaget en Sigmund Freud. Zij zouden vrouwen psychologisch als een donker continent beschouwen en zogezegd een minder ontwikkelde moraal toeschrijven dan mannen. Gilligan concludeerde dat vrouwen en mannen inderdaad meestal op een andere manier redeneren, waarbij vrouwen meer aandacht besteden aan het behouden van relaties (zorgethiek) en mannen eerder redeneren op basis van een soort rechtvaardigheidsethiek. 19 19

Onderzoek Walter Van Doninck vicevoorzitter van CERN Fysicus prof. dr. Walter Van Doninck van de Vrije Universiteit Brussel is op 1 januari 2013 vicevoorzitter van de Raad van CERN geworden. CERN is een internationaal onderzoekslaboratorium op het vakgebied van de elementaire deeltjes, gevestigd nabij Genève in Zwitserland. Het baat ‘s werelds krachtigste deeltjesversneller uit, de Large Hadron Collider (LHC), waar onderzoek wordt verricht naar de meest elementaire deeltjes in de natuur. Op 4 juli 2012 werd er de ontdekking van het fameuze Brout-Englert-Higgs boson aangekondigd. De Raad van CERN is het hoogste bestuursorgaan van dit wereldwijd befaamde onderzoeksinstituut. Walter Van Doninck legt de werking van het CERN uit aan (toen nog) koning Albert / foto CERN

Portefeuille van 105 octrooifamilies De Vrije Universiteit Brussel beheert zelf 26 lopende octrooien/ octrooiaanvragen onder naam van VUB. Er lopen 27 octrooien in samenwerking met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB), 25 in samenwerking met IMEC en 27 in samenwerking met nog andere partijen, wat een totale portefeuille van 105 octrooifamilies vertegenwoordigt 20

(beschermingen aangevraagd voor VUB-uitvindingen door bedrijven zijn hierin niet meegerekend). In 2012 zijn 35 vindingen aangemeld en 15 nieuwe octrooidossiers door de VUB geopend. Zoals steeds kregen sommige dossiers geen groen licht bij gebrek aan marktpotentieel of omdat het octrooidossier niet sterk genoeg bleek.

200

Steeds meer doctoraten

177

180 160 140 120 100 80

116

101 78 82

126

141 118 124 124 124

78

60 40 20

00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12

0

20

Vorig jaar hebben 185 onderzoekers hun doctoraatsproefschrift met succes afgerond. Als we de evolutie van de voorbije tien jaar bekijken, dan blijkt het aantal doctoraten spectaculair toegenomen. Koplopers zijn de faculteiten Ingenieurswetenschappen, Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen en Geneeskunde en Farmacie. Daarnaast zijn er ruim 1500 doctoraten in voorbereiding. Het toenemend aantal doctoraten toont ook aan dat de drie Doctoral Schools van de VUB uitstekend werk leveren bij het ondersteunen van de doctoraatsstudenten.

185

PhD-Day 2013: succesvolle ontmoetingsdag voor VUB-doctorandi Op 31 mei 2013 vond de driejaarlijkse Dag van de Doctorandi of PhD Day plaats op de prachtig gerenoveerde Arsenaalsite, vlakbij de VUB-campus. Het thema was Open Science: alle onderzoeksresultaten moeten gratis toegankelijk zijn voor iedereen die ze wil inkijken. Videoboodschappen van Wikipedia-oprichter Jimmy Wales en Europees Commissaris Neelie Kroes leidden een boeiende paneldiscussie in over open science en open access met beleidsmakers, experts en wetenschappers. Vast staat dat de kwestie van de toegankelijkheid van onderzoeksresultaten én van onderzoeksdata steeds belangrijker zal worden in het wetenschapsdebat van de eenentwintigste digitale eeuw. Tijdens de PhD Day kregen de VUB-doctorandi de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten én hun project tijdens een grote postersessie voor te stellen aan de volledige VUB-gemeenschap. 21

InSilico Genomics: eerste kapitaalschijf van 1,2 miljoen euro opgehaald De spin-off InSilico Genomics, die zich bezighoudt met databeheer van het menselijk genoom, is in het voorjaar van 2013 overgegaan tot een eerste kapitaalsverhoging van 1,2 miljoen euro, opgehaald bij particuliere investeerders. Dat is genoeg om de commerciële ontwikkeling van haar

Technology Transfer Interface De Technology Transfer Interface speelt een belangrijke rol in de maatschappelijke valorisatie van onderzoeksresultaten. Samenwerkingen met de overheid, de industrie en andere partners worden opgezet maar ook de opstart van nieuwe spin-off bedrijven krijgt de volle aandacht. Om de overlevingskansen van de uiteindelijk opgerichte startups te maximaliseren, worden vanaf het begin alle factoren geanalyseerd die, naast de technologie, nodig 22

platform voor het lezen, opslaan en delen van genetische gegevens te waarborgen. Het oorspronkelijk gestelde doel van 500.000 euro is hiermee ruimschoots overtroffen. InSilico Genomics is een in 2012 opgerichte spinoff van de Vrije Universiteit Brussel en de Université Libre de Bruxelles.

Prof. Hugo Thienpont

zijn om tot een succesverhaal te komen. De TTI beschikt hiervoor over een team van business developers met complementaire expertise, die de onderzoeker/ondernemer begeleiden in alle verschillende stappen, tot en met het zoeken naar venture capital bij het QBIC-fonds. TTI staat onder de academische coördinatie van de opdrachthouder voor Industrieel beleid en valorisatie prof. Hugo Thienpont

Actieve spin-offs van de Vrije Universiteit Brussel Agrosavfe InSilico Genomics Blue Planet Academy & Consulting PharmaFluidics Spartanova €SPACE Optrima (nu Softkinetic) Universum Digitalis Collibra EqcoLogic Double PASS Symbion Ablynx Intellicrops BETA-CELL Elsyca NUMECA FOS&S (nu FBGS)

(°2013) (°2012) (°2011) (°2010) (°2011) (°2010) (°2009) (°2008) (°2008) (°2005) (°2004) (°2002) (°2001) (°1999) (°1998) (°1997) (°1992) (°1990)

Startersseminaries schot in roos Studenten en onderzoekers die zelf willen ondernemen, kunnen te weten komen hoe het moet op de ‘Starter Seminars’. Op 4 oktober 2012 ging een nieuwe seminariereeks van start. De Starters Seminars konden rekenen op 67 deelnemers. Elk jaar neemt de belangstelling toe. Marketingstrategie, financiering, boekhouding, ondernemingsplan, ... het zijn slechts enkele van de thema’s die aan bod komen. De seminaries richten zich naar studenten, doctorandi, pas afgestudeerden, vorsers, professoren met een interesse in ondernemen of zelfs met concrete plannen om een eigen bedrijf of een universitaire spin-off op te richten. 23

VUB Foundation van start In 2012-2013 heeft de VUB een belangrijk nieuw initiatief gelanceerd: de VUB Foundation. De VUB Foundation staat in voor alle fondsenwerving. Door het aantrekken van filantropische giften biedt de VUB kansen aan talentvolle studenten en helpt ze professoren en vorsers om hun onderzoeksmogelijkheden uit te breiden. Via de VUB Foundation kan men projecten steunen, een fonds op naam stichten of een leerstoel helpen inrichten. Iedere gift vanaf 40 euro geeft recht op een fiscaal attest. Fonds Casman-Michielsens Prof. dr. Hélène Casman ging in 2013 met emeritaat. Ze leidde verschillende generaties notarissen op. Samen met haar collega prof. dr. André Michielsens bouwde ze de opleiding uit tot wat ze vandaag is. Maar de overheid is op zoek naar besparingsmaatregelen en past daarom geregeld haar strategie aan. De middelen voor deze 24

opleiding staan onder druk. Daarom richtten beide professoren samen het fonds CasmanMichielsens op. Met een gift aan het fonds helpt u het bestaan van deze gereputeerde en noodzakelijke opleiding te vrijwaren. Testament Door een testament op te maken weet u zeker dat uw bezittingen na uw overlijden in goede handen terecht zullen komen. Door de VUB in uw testament op te nemen, investeert u in talent, in wetenschap en ongekende innovatie. Zo garandeert u het voortbestaan van het vrije

denken dat bij de universiteit hoort en steunt u noodzakelijk onderzoek dat het verschil kan maken voor uw nabestaanden.

Meer info Geïnteresseerd in de VUB Foundation? Neem contact op met Ann Verbeeck. [T] +32 (0)2 629 15 42 [E] [email protected] [W] www.vub.ac.be/foundation IBAN BE 51 0013 6779 3562 BIC GEBABEBB

Meer onderzoek, meer kennis en meer inzicht door leerstoelen De Vrije Universiteit Brussel voert een heel actief leerstoelenbeleid. In samenwerking met ondernemingen, instellingen en organisaties organiseert de universiteit onderzoeksleerstoelen, gastcolleges, workshops, discussiefora en symposia om wetenschappelijke kennis te verdiepen en te valoriseren. De nieuwste leerstoelen zijn: • Harmony Orthodontics Brussels Research Chair • Leerstoel Health Economics • Chair of History and Philosophy of Sciences • CERA-leerstoel • Leerstoel Diabetes Onderzoek Actieve leerstoelen die eerder zijn opgericht, zijn: • Leerstoel Stewardship of Finance • SOMT-leerstoel Klinische Anatomie (manuele therapie-gerelateerde onderzoekslijnen)

• Leerstoel Association Vinçotte Nuclear (nucleaire veiligheid en stralingsbescherming) • Leerstoel Mireille Aerens (onderzoek naar het sparen van proefdieren) • Leerstoel Bevordering Active Ageing • BNP PARIBAS FORTIS-leerstoel (onderzoek over de bankwereld) • Leerstoel Klinische Ouderenpsychologie • Merck Serono-leerstoel (neurophysiology of fatigue) • Leerstoel Philips Lighting (invloed van licht op consumenten) • Leerstoel Radiologie Guerbet • Leerstoel Studie van Biochemische Cycli

• Leerstoel Universitair Expertisecentrum PPS • Leerstoel De Berekuyl (Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health & Disease) • Lotto Sports Science Chair (vermoeidheid en herstel bij zware inspanningen) • Leerstoel Radiologie Bracco • Corelio-leerstoel Media en Maatschappij Daarnaast zet de VUB ook de traditie van haar onderwijsleerstoelen verder met de Leerstoel Gommaar Van Oosterwijck, de Leerstoel Willy Calewaert en de Belgische Francqui-Leerstoel.

“Ik wil vooral dat de VUB een beter evenwicht vindt tussen onderzoek dat de overheid financiert en onderzoek dat met privégeld tot stand komt. Zo’n evenwicht biedt meer garantie op echte vrijheid, omdat we dan van niemand exclusief afhankelijk zijn.” Rector De Knop in De Tijd, 26 september 2012

Academia meets society: VUB heeft 27 Fellows Op woensdag 18 september 2013 vond de uitreiking plaats van de VUB Fellowship-titels 2013. Liefst 22 topmensen uit de industrie, het bedrijfsleven, toonaangevende organisaties en de wereld van politiek en beleid mogen zich voortaan Fellow VUB noemen. Ze voegen zich daarmee bij de vijf Solvay Fellows VUB van 2012. De Fellows werden onderscheiden op basis van hun tot voorbeeld strekkend leiderschap, doeltreffende bedrijfsvoering, ondernemerschap,

maatschappelijke dienstverlening, kennisoverdracht en engagement voor de universiteit. Ze engageren zich in een actief samenwerkingsproces voor 3 jaar. Het VUB Fellowship heeft als doel vooraanstaande leden uit de academische, maatschappelijke en economische wereld een platform te bieden om samen te werken en good practices met elkaar te delen. www.vub.ac.be/fellowship

Fellows VUB 2013 Faculteit Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen Ingrid Daubechies Guy Van Lommen Jean-Marie Solvay Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Eddy De Smedt Yves Geysels Willy Smeets Faculteit Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Business School Philippe De Longueville Lieven Deketele Luc Lallemand Olivier Vanden Eynde Vincent Stuer Faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen Patrick Coulier Koen De Maesschalck Telidja Klaï

Faculteit Ingenieurswetenschappen Line Alderweireldt Dirk Boogmans René De Keyzer Yves Pianet Jan Watté Faculteit Geneeskunde en Farmacie Yolande Avontroodt Maggie De Block Jo De Cock

Solvay Fellows VUB 2012 Xavier Verhaeghe Karsten De Clerck An Verhulst-Santos Ludo Vandervelden Michel Van den Broeck 27

28

Onderwijs De grootste faculteit in 2012-2013

Steeds meer opgenomen studiepunten

Op basis van het aantal inschrijvingen blijft de faculteit Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen & Solvay Business School de grootste van de acht VUB-faculteiten.

De groei van de universiteit blijkt niet alleen uit het stijgende aantal studenten (zie pag. 9), maar ook uit het aantal opgenomen studiepunten. Een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uur voorgeschreven onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten.

Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen

19,98%

Recht en Criminologie

15,78%

Letteren en Wijsbegeerte

14,74%

Geneeskunde en Farmacie

13,22%

Psychologie en Educatiewetenschappen

11,97%

Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen

9,77%

Ingenieurswetenschappen

7,59%

Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie

6,95%

750000

500000

447953

468145

2008 2009

2009 2010

498362 509487

559727

250000

0

2010 2011

2011 2012

2012 2013

Minder plagiaat bij universiteitsstudenten Aan de Vrije Universiteit Brussel werden in de eerste zittijd vijf studenten betrapt op het overschrijven van bestaande teksten zonder bronvermelding. Vorig academiejaar waren er dat nog 35. (…) “Dat is het gevolg van het afschrikkingseffect van een computerprogramma waarin studenten hun paper- of masterproef moeten uploaden”, zegt Yvette Michotte, vicerector van de VUB. Dat programma maakt een vergelijking met miljarden websites, gearchiveerde werkstukken, tijdschriften en boeken. De Standaard, 7 augustus 2013

Studenten positief over docenten De VUB-studenten krijgen elk jaar de mogelijkheid om hun docenten per opleidingsonderdeel te evalueren via de Onderwijs-e-valuatie. In overeenstemming met de resultaten van voorgaande academiejaren, blijkt uit de resultaten van de Onderwijs-e-valuatie 2011-2012 alvast dat de studenten het VUB-onderwijs sterk appreciëren. Het leeuwendeel van de docenten (per opleidingsonderdeel per opleiding) kreeg globaal genomen de beoordeling ‘zeer goed’ of ‘goed’. De evaluatie verloopt op basis van de volgende vier aspecten: hoorcolleges, studiemateriaal, werkvormen en examinering.

100

Onderwijs-e-valuatie 2011-2012

90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

zeer goed 31 %

goed 56 %

middelmatig 6%

slecht 3%

zeer slecht 0%

nvt 3%

Uniefs schieten tekort in opleidingen voor specialisten De academische opleidingen tot arts-specialist van de KU Leuven, UGent en Universiteit Antwerpen voldoen niet. Enkel de opleiding aan de VUB haalt de opgelegde minimumnormen. Dat is de conclusie van een commissie van internationale experts. Het Laatste Nieuws, 17 mei 2013 30

Integratie hogeschoolopleidingen afgerond Voor de opleidingen Toegepaste Taalkunde (Vertalen, Tolken, Journalistiek), Industriële Wetenschappen en Stedenbouw & Ruimtelijke Planning was het academiejaar 2012-2013 meteen het laatste bij de Erasmushogeschool Brussel. De opleidingen maken vanaf 2013-2014 volwaardig deel uit van de universiteit. De integratie van de academische opleidingen van de hogescholen in de universiteit is aan alle Vlaamse universiteiten tegelijk doorgevoerd.

De Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel met haar professionele bachelors en haar schools of art (het RITS en het Koninklijk Conservatorium Brussel) blijven nauw samenwerken binnen de Universitaire Associatie Brussel (UAB). Ook de Universiteit Gent en de Université Libre de Bruxelles blijven voor de VUB belangrijke partners, zowel op het vlak van onderwijs als onderzoek.

Studiebegeleidingscentrum uit startblokken Sinds 2012 heeft de Vrije Universiteit Brussel alle begeleidingsdiensten (de dienst Studieadvies en Diversiteit, de Centra voor Studie en Begeleiding en de studietrajectbegeleiders) ondergebracht in het Studiebegeleidingscentrum. Deze dienst staat voortaan in voor de begeleiding van studenten. Alle begeleidingsinitiatieven worden op elkaar afgestemd, zodat de studenten kunnen rekenen op een integraal begeleidingspakket op hun maat. Het Studiebegeleidingscentrum kreeg een nieuwe plaats in het organogram en is operationeel onder het vicerectoraat Onderwijsbeleid. 31

Internationaal Eerste gezamenlijke studenten VUB en ULB ontvangen diploma Voor het eerst sinds de splitsing in 1969 zijn er weer studenten afgestudeerd aan zowel de Nederlandstalige VUB als de Franstalige ULB: 69 studenten hebben een dubbel diploma ontvangen. De studenten studeerden af in het kader van het samenwerkingsproject Bruface. Deze Brussels Faculty of Engineering ging in 2011-2012 van start met een breed scala aan Engelstalige masteropleidingen: Architectural Engineering, Civil Engineering, Chemical and Materials Engineerinig en Electromechanical Engineering. De master Electronics and Information Technology Engineering volgde een jaar later. Voor elke gemeenschappelijke master kan de student kiezen tussen drie opties: een volledig Engelstalig programma, een programma in het Engels en het Frans, of een programma in het Engels en het Nederlands. De samenwerking tussen VUB en ULB moet de kwaliteit van de programma’s en van het onderzoek ten goede komen, maar wil ook inspelen op de toenemende internationalisering door een aantrekkelijk kader te bieden aan buitenlandse studenten en onderzoekers.

32

Het Karel Van Miert-gebouw waar internationale studenten thuis zijn.

VUB lanceert Culturele Diplomatie

Steeds meer internationale studenten

De Vrije Universiteit Brussel presenteerde op de Belgische ambassade in Beijing het concept “Culturele Diplomatie”. Vlaams minister-president Kris Peeters en de Chinese kunstenaar Xu Bing waren aanwezig. Een nieuw VUB-team werkt nauw met de vooraanstaande kunstenaar samen om op originele wijze cultuur en academische diplomatie met elkaar te verweven. Al sinds 2010 ontwikkelt een team van academici, onderzoekers en kunstenaars rond prof. Hans de Wolf een nieuw format dat bestaat uit de vervlechting van culturele en academische diplomatie en dat sindsdien met opvallend groot succes is toegepast in Shanghai (2010-2013), Beijing (2011), Seoul (2012), Gwangju – Zuid Korea (2013) en Chengdu - China (2013).

Liefst 23% van de VUBstudenten heeft een internationale achtergrond. In het totaal gaat het om 120 verschillende nationaliteiten.

23%

47%

30%

11%

Doctoraten

Masters

Bachelors

Totaal aantal:

Studenten

100 80 60 40

national international

20 0

Sterk in Europa

Vicerector Internationalisering Jan Cornelis (5de v.l.): “Onze onderzoeksgroep ETRO is met zowat 120 mensen de grootste van de VUB, maar eigenlijk zijn we niet zo groot, als je ziet hoe breed ons spectrum is. Door samen te werken met de Chinezen breiden we onze onderzoekscapaciteit fors uit.”

De VUB scoort uitzonderlijk goed wat betreft Europese beurzen en de prestigieuze ERC-grants. De European Research Council (ERC) is de eerste pan-Europese organisatie voor financiering van grensverleggend onderzoek. Het doel is om wetenschappelijke topkwaliteit in Europa te stimuleren door de allerbeste, creatiefste onderzoekers te ondersteunen. De VUB heeft het voorbije jaar maar liefst 3 van de 8 ERC-grants binnengehaald die aan Vlaamse onderzoekers werden toegekend, goed voor 7 miljoen euro. 33

Studentenbeleid Verbruik middagmalen studenten en personeel 140000 120000

VUB-restaurant barst uit zijn voegen

100000 80000 60000 40000 20000 0

2005

2006

Personeel

2007

2008

Studenten

2009

2010

2011

2012

In 2012 hebben de VUB-restaurants 241.981 volledige menu’s opgediend, waarvan 130.000 aan studenten, bijna 100.000 aan personeelsleden en ruim 12.000 aan bezoekers. Het totale aantal warme middagmalen steeg met 4,3%, met een opvallende toename van het aantal vegetarische en light maaltijden. De groei is volledig op campus Etterbeek gerealiseerd, in het restaurant op campus Jette was het in 2012 iets minder druk dan het jaar voordien.

Studenten verdikken 1 kilo in eerste half jaar aan universiteit Studenten komen gemiddeld één kilo bij tijdens hun eerste semester aan de universiteit. Dat blijkt uit een studie van de VUB, waaraan 101 studenten deelnamen. Gemiddeld kwamen studenten op vier maanden tijd één kilo bij. Ook het aantal studenten met overgewicht nam toe met 6%, waardoor liefst een vijfde ermee te kampen heeft. De gewichtstoename zou vooral te wijten zijn aan de veranderde levensstijl. Mannelijke studenten en kotstudenten zijn meer geneigd om in gewicht toe te nemen. Ook veel tv kijken, ongezonde eet- en drinkgewoontes, vaak buitenshuis eten en minder slaap spelen een rol. Het Belang van Limburg, 27 maart 2013

Studentenkamers in imposante nieuwbouw De universiteit heeft 1.300 eigen studentenkamers op en rond haar campussen in Etterbeek en Jette, maar door haar sterke groei heeft de VUB behoefte aan extra ruimte en nieuwe gebouwen. Op campus Etterbeek aan de kant van de Triomflaan komt een nieuwbouw van zo’n 25.000 m². In totaal komen er 650 nieuwe studentenkoten bij. Het nieuwbouwproject zal naast studentenkamers ook ruimte bieden voor onderwijs, onderzoek en administratie. Ook de dienst cultuur zal er onderdak vinden, met een nieuwe expositieruimte en met de opvolger van het bekende KultuurKaffee. Het winnende architectenbureau Conix Architects heeft de VUB kunnen overtuigen met een ontwerp dat een open, groene toegang tot de campus vormt. Het geheel bestaat uit onderscheidende architectonische ontwerpen die gezamenlijk een stedelijke eenheid vormen. De bouw zal naar verwachting in het vierde kwartaal van 2014 gestart worden en eind 2016 klaar zijn. Aan de nieuwbouw hangt een geschat prijskaartje van ongeveer 50 miljoen euro.

35

St V-optocht zonder incidenten Op 20 november 2012 vond de jaarlijkse St-V-optocht plaats, waarmee studenten van VUB en ULB stichter Théodore Verhaegen herdenken. Omdat zich in 2011 een dodelijk ongeval had voorgedaan tijdens de stoet, waren er een hele reeks veiligheidsmaatregelen getroffen, zoals een betere afscherming van de vrachtwagens met een dik touw dat (nuchtere) studenten vasthielden, grote panelen om de wielen te bedekken en drank die achteraan de vrachtwagens geschonken werd en niet meer aan de zijkant. De St V-optocht van de Zavel naar het Beursplein verliep zonder noemenswaardige incidenten.

Samen blokt beter Eén op drie universiteitsstudenten gaat tijdens de examenperiode geregeld naar de campus om samen met anderen te studeren, zo blijkt uit een online onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) bij zowat drieduizend studenten van universiteiten en hogescholen. In groep studeren is een fenomeen. Studenten troepen samen in bibliotheken, studiecentra en leslokalen. De studenten ervaren samen studeren als efficiënter, ze worden minder afgeleid en zijn beter geconcentreerd. Ook de sociale controle wordt als een plus aangehaald. Hoe dichter de student woont of verblijft bij de campus, hoe meer hij of zij deelneemt. De Standaard, 25 augustus 2012

Fietsen en lopen voor het goede doel Liefst 32 sportievelingen van VUB en UZ Brussel hebben van 9 tot 12 mei 2013 deelgenomen aan de langste fietstocht van Vlaanderen, de 1000 km van Kom op Tegen Kanker. In het totaal werd Prof krijgt beurs voor inzet er meer dan 23.000 euro voor het waardig sterven goede doel ingezameld. Dat geld werd integraal aan Kom op tegen Kanker Professor Wim Distelmans heeft voor zijn overgemaakt. Het was al de vierde inzet voor een waardig levenseinde een keer dat de universiteit meedeed. beurs van 150.000 euro gekregen van de Een andere vaste afspraak is de Vrije Universiteit Brussel. De VUB wil daarmee Brussel Marathon in oktober. Onder haar waardering uitdrukken voor het werk een stralende herfstzon hebben dat Distelmans heeft verricht. zo’n 180 VUB’ers zich in het zweet De laatste 25 jaar zette hij zich in voor de uitgelopen om hun steentje bij te bouw van een multidisciplinaire ondersteuning dragen aan de inrichting van van zwaar zieke of ongeneeselijke patiënten, de nieuwe studentenkamers op zowel in ziekenhuizen als in de thuiszorg. campus Etterbeek. Het resultaat: 2.500 euro. Het Laatste Nieuws, 21 december 2012 37

Alumni-enquête 2013 peilt naar verwachtingen 50.000 afgestudeerden Wat verwachten de meer dan 50.000 VUB-alumni van hun alma mater? Hoe blikken ze terug op hun studie? Waar zijn ze aan de slag? Bijna 3.000 afgestudeerde VUB’ers vulden in 2013 de alumni-enquête in, een representatief aantal.

Trots

De mannen zijn in de meerderheid: 58% tegenover 42% vrouwen. Vroeger studeerden er meer jongens af dan meisjes, vandaag is dat omgekeerd. De leeftijd van de respondenten is vrij evenwichtig verdeeld, de grootste groep – zo’n 30% - is geboren in de jaren 60. Een kwart is geboren voor 1960. De oudste alumna is 94 jaar.

Je vindt VUB’ers in alle sectoren: de banksector, telecom & ICT, de advocatuur, de media… Maar de meest genoemde sectoren zijn overheid, onderwijs en gezondheidszorg. Ruim 300 respondenten zijn zelfverklaarde topmanagers en 337 behoren tot het hoger kader.

Onze alumni willen graag informatie over wat er reilt en zeilt aan de VUB, ook op het vlak van onderzoek, en ze willen op de hoogte zijn van alumniactiviteiten en events. Het huidige studentenleven blijkt ze dan weer minder te boeien. Welke activiteiten willen ze? Op één staan reünies met studiegenoten en professoren van vroeger. Dan volgen academisch geïnspireerde activiteiten – zoals de alumninocturnes – en de grote VUB-events die alumni interesseren. 38

De meeste alumni blijken trots te zijn dat ze aan de VUB gestudeerd hebben. Een overgrote meerderheid heeft goede herinneringen aan de studententijd en 86% zou de VUB aanraden aan anderen.

Meer info over de VUB-alumniwerking? [W] www.vub.ac.be/alumni

“In 1980 was de VUB behoorlijk rock ‘n’ roll. New wave was het ordewoord, en de VUB ademde dat uit. De gebouwen gaven de tijdsgeest feilloos weer. Maar ook het auditorium, met die draaiende segmenten, was high tech in die dagen.” Frank Vander linden, zanger

“De VUB blijft toch iets aparts in het universitaire landschap van Vlaanderen. Je komt er terecht op een schitterende campus. En daaromheen ligt die grote, kosmopolitische stad. Dat geeft een heel apart gevoel, iets dat je in ons landje aan geen andere universiteit ervaart.” Martine Tempels, ICT Woman of the Year 2012

“Ik doe nog altijd aan vrij onderzoek, het is een levenshouding geworden. En ik heb hier ook geleerd om rechtvaardig te denken. Ik vond dat de VUB daar voor stond, ook nu nog.” Erwin De Clerck, adjunct-directeur Vlaamse Liga tegen Kanker

39

Beknopte resultatenrekening van het boekjaar 2012 Bedrijfsopbrengsten A. Opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening A.1. Overheidstoelagen en subsidies - basisfinanciering (1ste geldstroom) A.2. Overheidsbijdrage fundamenteel basisonderzoek (2de geldstroom) A.3. Overheidsbijdragen toegepast wetenschappelijk onderzoek (3de geldstroom) A.4. Contractonderzoek met de privé - sector en wetenschappelijke dienstverlening (4de geldstroom) A.5. Andere opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening B. Waardewijziging projecten in uitvoering C. Geproduceerde vaste activa D. Giften, schenkingen en legaten E. Andere bedrijfsopbrengsten

boekjaar 2012 205.800.310,93 193.965.028,20 99.655.810,92 29.346.432,89 36.578.079,48 8.519.220,57 19.865.484,34 -4.624.555,98 0,00 1.686.442,34 14.773.396,37

boekjaar 2011 202.682.668,16 182.918.996,69 97.053.701,51 26.446.555,78 30.533.622,37 7.800.709,66 21.084.407,37 6.971.150,65 0,00 1.146.430,85 11.646.089,97

Bedrijfskosten A. Aankoop goederen B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden en handelsvorderingen F. Voorzieningen voor risico’s en kosten G. Andere bedrijfskosten

214.465.067,31 5.507.452,22 54.417.046,23 139.950.927,88 12.688.470,21 -240.156,35 572.750,00 1.568.577,12

200.594.434,27 2.947.154,43 52.769.170,09 130.055.420,98 12.549.532,07 82.358,17 1.705.000,00 485.798,53

-8.664.756,38 8.077.438,15 -3.202.900,18

2.088.233,89 6.836.091,99 7.754.134,69

Overschot (tekort) uit de gewone activiteiten Uitzonderlijke opbrengsten (+) Uitzonderlijke kosten (-)

2.615.581,95 620.022,20 974.244,64

1.170.191,19 170.955,99 120.532,66

Overschot (tekort) van het boekjaar

2.261.359,51

1.220.614,52

Bedrijfsoverschot (bedrijfstekort) Financiële opbrengsten (+) Financiële kosten (-)

40

Beknopte balans van de Vrije Universiteit Brussel ACTIVA

31-12-2012

31-12-2011

267.824.821,11

252.905.262,12

0,00 229.800,16 264.727.640,90 2.867.380,05

0,00 368.809,59 249.593.578,58 2.942.873,95

270.939.732,72

275.876.616,41

Vorderingen op meer dan een jaar 2.764.934,88 Voorraden en projecten in uitvoering 381.342,20 Vorderingen op ten hoogste een jaar 33.198.866,48 Geldbeleggingen 197.936.191,76 Liquide middelen 33.250.159,85 Overlopende rekeningen 3.408.237,55

903.885,27 405.723,30 31.526.593,75 211.914.472,55 25.902.621,74 5.223.319,80

VASTE ACTIVA I. II. III. IV.

Oprichtingskosten Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

VLOTTENDE ACTIVA V. VI. VII. VIII. IX. X.

Totaal

538.764.553,83

528.781.878,53

PASSIVA EIGEN VERMOGEN I. III. IV. V. VI.

Gevormd vermogen Herwaarderingsmeerwaarden Aangelegde fondsen Overgedragen overschot (tekort) Kapitaalsubsidies

VOORZIENINGEN SCHULDEN VIII. Schulden op meer dan een jaar IX. Schulden op ten hoogste een jaar X. Overlopende rekeningen Totaal

31-12-2012

31-12-2011

402.909.578,21

401.009.115,13

1.187.031,26 1.307.043,15 344.527.925,16 41.117.531,53 14.770.047,11

1.187.031,26 1.337.301,35 313.392.897,70 69.980.443,48 15.111.441,34

5.577.750,00

5.005.000,00

130.277.225,62

122.767.763,40

25.465.034,76 67.199.834,10 37.612.356,76

26.705.008,09 63.107.593,98 32.955.161,33

538.764.553,83

528.781.878,53

41

Raad van Bestuur 2013-2014 Voorzitter: Eddy VAN GELDER Ondervoorzitter: Vincent GINIS Rector: Paul DE KNOP Vicerector Onderwijs: Yvette MICHOTTE Vicerector Onderzoek: Patrick DE BAETSELIER Vicerector Internationaal Beleid: Jan CORNELIS Vicerector Studentenbeleid: Viviane JONCKERS

42

Faculteitsdecanen: Georges DECLERCQ, Letteren en Wijsbegeerte (LW) Guido VAN LIMBERGHEN, Recht en Criminologie (RC) Joël BRANSON, Economische en Sociale Wetenschappen en Solvay Business School (ES) Willem ELIAS, Psychologie en Educatiewetenschappen (PE) Paul GEERLINGS, Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen (WE) Annick HUBIN, Ingenieurswetenschappen (IR) Alain DUPONT, Geneeskunde en Farmacie (GF) Eric KERCKHOFS, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie (LK) Zelfstandig Academisch Personeel: Johan STUY (LW) Wilfried RAUWS (RC) Elvira HAEZENDONCK (ES) Dominique VERTE (PE) Luc DE VUYST (WE) Philippe LATAIRE (IR) Ivan BAUTMANS (GF) Peter VAES (LK)

Assisterend Academisch Personeel: Esli STRUYS (LW) Iris STEENHOUT (RC) Lisa VAN LANDSCHOOT (ES) Els CONSUEGRA (PE) Liese VANSINTJAN (WE) Vincent GINIS (IR) Sebastiaan DE GEUS (LK) Studenten: Marianne BIES (LW) Nicolas DUTRE (RC) Peter VANDERMEERSCH (ES) Chiran SMEDTS (PE) Reinert ROUX (WE) Sander FONTEYN (IR) Wietse WIELS (GF) Jonathan HOOFT (LK) Administratief en Technisch Personeel: Jean AELBRECHT Luc DESCHOUWER Patrick VANROOSE

Academisch Personeel van de Centrale Diensten: Bert MOSSELMANS Gecoöpteerde leden: Bert ANCIAUX Ann BRUSSEEL Koen PELLERIAUX Tinne VAN DER STRAETEN Eddy VAN GELDER Raadgevers: Benjamin VAN CAMP, Voorzitter Raad van Bestuur UZ Brussel Evert ZINZEN, Departementsvoorzitter IDLO Jacques DE RUYCK, Opdrachthouder infrastructuur Hugo THIENPONT, Opdrachthouder TTI Johan DHONDT, Commissaris Vlaamse Regering bij de VUB Marc VERELST, Afgevaardigde van Financiën bij de VUB

Eddy Van Gelder

Secretaris van de Raad: Nadina PEETERS

43

Bijna 180 jaar geschiedenis De Vrije Universiteit Brussel is ontstaan uit de Franstalige Université Libre de Bruxelles (ULB). De Brusselse universiteit wordt in 1834 gesticht door Pierre-Théodore Verhaegen, een Brusselse advocaat van Vlaamse oorsprong. Verhaegen wil een universiteit die onafhankelijk is van kerk en staat en waar academische vrijheid kan heersen. In de tweede helft van de 19de eeuw vindt de oprichting plaats van de Vlaamse studentenkring Geen Taal, Geen Vrijheid, die onder meer een leergang in de Nederlandse Rechtstaal eist. Pas in 1935 is er de volledige verdubbeling van het doctoraat in de Rechten. In 1963 kunnen studenten in vrijwel alle faculteiten cursussen in het Nederlands volgen. In het academiejaar 1969-1970 gaat de autonome Vrije Universiteit Brussel van start. De splitsing in een Nederlandstalige (VUB) en een Franstalige (ULB) universiteit wordt met de wet van 28 mei 1970 definitief een juridische, administratieve en wetenschappelijke realiteit. De nieuwe VUB bouwt in de jaren ’70 een gloednieuwe campus in Etterbeek/Elsene en een medische campus in Jette met een toonaangevend universitair ziekenhuis. De universiteit groeit in sneltempo en verwerft al snel een prominente plaats in de nationale en de internationale academische wereld.

44

De rectoren van de Vrije Universiteit Brussel Aloïs Gerlo Roger Van Geen Bart De Schutter Oscar Steenhaut Sylvain Loccufier Jean Renneboog Robert Dejaegere Els Witte Ben van Camp Paul De Knop

1969 - 1974 1974 - 1978 1978 - 1982 1982 - 1986 1986 - 1990 1990 - 1991 1991 - 1994 1994 - 2000 2000 - 2008 2008 -

VUB-campus heeft nieuw gebouw: U-RESIDENCE Bij de start van het academiejaar 2013-2014 vond de opening van U-RESIDENCE plaats. Het gaat om een multifunctionele residentie op campus Etterbeek, met kamers voor kort en lang verblijf. De kamers zijn bestemd voor binnen- en buitenlandse studenten en professoren, maar ook bijvoorbeeld voor (top)sportverenigingen die aan de VUB stage lopen of voor deelnemers aan een congres. Op de benedenverdieping zijn er volledig uitgeruste en eigentijdse seminariezalen. Ook het Labo voor Inspanning en TopSport (BLITS) en Kinetiek nemen hun intrek in het fonkelnieuwe gebouw.� U-RESIDENCE is een PPS-project (publiek-private samenwerking) met Studentlife als privépartner. Het is tot stand gekomen met de steun van de Vlaamse Gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Erasmushogeschool Brussel. 45

Vrije Universiteit Brussel Campus Etterbeek Pleinlaan 2 1050 Brussel [T] 02/629 21 11 [W] www.vub.ac.be

Infopunt Studenten Gebouw D1.02 [T] 02/629 20 10 [E] [email protected]

Campus Jette Laarbeeklaan 103 1090 Brussel [T] 02/477 41 02 [W] www.vub.ac.be 46

Universitair Ziekenhuis Brussel Laarbeeklaan 101 1090 Brussel [T] 02/477 41 11 [E] [email protected] [W] www.uzbrussel.be Universitaire Associatie Brussel Antoine Dansaertstraat 70 1000 Brussel [T] 02/507 14 32 [E] [email protected] [W] www.universitaireassociatiebrussel.be Vesalius College Pleinlaan 5 1050 Brussel [T] 02/614 81 70 [E] [email protected] [W] www.vesalius.edu

Colofon Verantwoordelijke uitgever Prof. dr. Paul De Knop Rector Vrije Universiteit Brussel Realisatie Vrije Universiteit Brussel Dienst Marketing, Communicatie & Evenementen Pleinlaan 2 1050 Brussel [T] 02/629 21 34 [F] 02/629 12 10 [E] [email protected] Foto’s Greet De Gendt David Plas Kelly Langenus Universiteitsarchief Marcom

Opmaak Gekko Publiciteit

Wenst u op de hoogte te blijven van alles wat er gebeurt aan de Vrije Universiteit Brussel? Abonneer u dan gratis op de elektronische nieuwsbrief en het informatiemagazine Akademos door een e-mail te sturen naar [email protected]

Met de steun van de Vlaamse gemeenschap, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Erasmushogeschool Brussel.

47

pvr 09-12/3.000 ex.