Rescaling the planet / remodelling the city
Naar een sociaal duurzame stad?
• Eric Corijn •Vrije Universiteit Brussel
Een wereld in transitie Mondialisering = her-territorialisering + internationale netwerking
Nieuwe geografie Space of flows LONDON
Brussels
NEW YORK
Moscow
FRANKFURT
Tokyo
Paris
WASHINGTON, DC
HONG KONG
Singapore
WORLD SPACE OF FLOWS :
Global Legal Services Source: Taylor 2004; Presentation at Vrije Universiteit Brussel on 19 october
Nieuwe geografie LONDON BRUSSELS New Delhi
Manila Washington, DC
Geneva
NAIROBI
BANGKOK
Harare
WORLD SPACE OF FLOWS :
Non-Governmental Organizations Source: Taylor 2004; Presentation at Vrije Universiteit Brussel on 19 october
Nieuwe geografie
[email protected]
Een wereld in transitie Mondialisering = internationale netwerking Versnelde verstedelijking
De stad is de wereld! 1900: 1970: 2000: 2025:
10% in de stad 37% in de stad 50% in de stad 75% in de stad (5 miljard)
West Europa: Latijns Amerika: Japan/Korea USA: Rusland:
[email protected]
82% verstedelijkt 78% verstedelijkt 78% verstedelijkt 77% verstedelijkt 75% verstedelijkt
a centre – periphery structure 19 % of the area of EU 27 + 2 (Norway and Switzerland) gathers 60 % of the population et 72 % of the GDP
Een wereld in transitie Mondialisering = internationale netwerking Versnelde verstedelijking Van industriële naar postindustriële economie Stedelijke economie?
De stad maakt ook de wereld Steden als innovatiecentra Zie Castells & Hall, Taylor, Sassen etc. “information technology” zaken / diensten culturele industriën
Gemengde postindustriële functies Space of flows Netwerk van metropolitane knopen De stad: van uitzondering naar norm
[email protected]
R e fe re n c e
Me tro p o l ita n re g i o n s
Be lg i u m
Br u x e lle s /Bru s s e l An tw e rp e n W a llo o n u rb a n re g i o n s Ams te rd a m R o tte r d a m London Ma n c h e s te r L iv e r p o o l Sh e ffie ld - L e e d s Bir mi n g h a m Gl a s g o w D u b l in Ko b e n h a v n Sto c k h o l m H e l s in k i Be r lin H a m b o u rg Br e me n D ü s s e l d o rf Kö ln Stu ttg a r t Fr a n k fu r t Mü n c h e n Be r lin Dr es den L e ip z i g W ie n Ba s e l Zü r ic h Ge n è v e Mi la n Oth e r N o r th e r n ma i n c itie s Rom e So u th e r n m a in c i tie s Ath i n a i Ma d r id Ba r c e lo n e L is b o a Pa r is Oth e r ma in c iti e s ( w ith o u t L i lle ) N o r d - Pa s -d e - C a l a is
N e th e rl a n d s U n i te d Ki n g d o m
Ir e la n d D e n m a rk Sw e d e n Fin l a n d Ge r ma n y N o r th e r n Ge r ma n y (a )
So u th e r n Ge r ma n y (b ) Ea s te r n Ge r ma n y (c ) Au s tr ia Sw i tz e r la n d
Ita ly
Gr e e c e Sp a in Po r tu g a l Fr a n c e
19601980 + = = + n .d . n .d . + + + + n .d . n .d . n .d . = n .d . n .d . n .d . n .d . + = n .d . -
19952003 + + + + + + + + = + + + + + + + + + + + + = + + + + + + + -
Metropolitane groei Economische performantie vs. Nationale of sub-nationale referenties a) Former FRG Northern Länder (b) Former FRG Southern Länder (c) Former GDR and Berlin
Een wereld in transitie Mondialisering = internationale netwerking Versnelde verstedelijking Van industriële naar postindustriële economie Stedelijke economie? Interstedelijke competitie Sociale dualisering!
Brussel:Rijk gewest- arme stad Brusselse paradox 2de Rijkste Gewest in Europa
Hoogste concentratie achterstelling van 60% boven gemiddelde in 1960’s Rijke Stad naar 15% onder gemiddelde Arme stad
Enkele cijfers
BHG: 1.1 miljoen (+ 100.000!) Stadsgewest (agglomeratie): 1,3 miljoen Brussels Grootstedelijk Gebied: 2,3 miljoen + 200.000 tegen 2020 (nataliteit +migratie) 710.000 jobs! 91% tertiair, hoogst geschoold van Europa 360.000 pendelaars 110.000 werklozen
[email protected]
2000 Capital of EU
Brussels Foreigners and “Belgians”
Foreigners
Belgians of recent foreign origin
Belgians of Belgian origin Population & Foreigners: Figures SPF Economy; New Belgians: estimations Jan Hertogen 2008 Graph: Jonathan Van Parys
By province 2008
2005 Source: Jan Hertogen. Graph: Bernard Masuy
Italians, Spanish, Portugueses, Greeks, Turks and Moroccans
Foreigners from North-Western Europe, North Americans Japaneses, Australasians
Duale stad Rijke Regio (n° 2 in Europa) 10 % bevolking : 18% werkgelegenheid Groei Metropolitaan: 23% bevolking, 28% werkgelegenheid Sterke internationalisering: beta world city
Arme bevolking Lichte desindustrialisatie: 8,3% Sterke tertialisering (91%) Succes van Bxl >< dualiserende bevolking (53% pendelaars) Werkloosheid: 18,2%: 100.000 (Vl. 5,2% - Wal. 11,4%) (jongeren 35,3%) (kwalificaties en verdringing /cascade effect Gemiddeld inkomen daalt (- 15% nationaal gemiddelde!) Informele economie belangrijk (gegevens?)
Ruimtelijke geografie economische dualisering
[email protected]
Growing income inequalities Brussels C.R. 1985-2002 De groeiende inkomenskloof in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (1985 - 2002) 140
decie
130
decie
decie
120
decie 110
1985=100
1992=100
decie
decie 100
decie
decie 90
decie
decie 80 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Fragmented & Segmented Evolution of Revenues Increasing disparities between city and periphery Average income pp ( Belgium = 100)
Mediaan Inkomen per aangifte Bron: Welzijns- en gezondheidsatlas van Brussel-Hoofdstad 2006 (income 2002)
Mediaan Inkomen per belastingsaangifte in morfologische regio
Stedelijke Samenleving Huisvesting Huisvesting crisis: 55% huurder (centrum 80%) Groot tekort aan sociale huisvesting (aanbod 8% -- wachtlijst: 25.000 huishoudens 26%) Comfort (1/3 problematisch) Evolutie groeiende kloof huurprijzen / inkomen (crisis middenklasse)
[email protected]
Bron: Observatiecentrum voor Huurprijzen, 2006
Stedelijke Samenleving Huisvesting Huisvesting crisis: 55% huurder (centrum 80%) Groot tekort aan sociale huisvesting (aanbod 8% -- wachtlijst: 25.000 huishoudens, 26%) Comfort (1/3 problematisch) Evolutie groeiende kloof huurprijzen / inkomen (crisis middenklasse)
Armoede en dualisering 30% onder armoedegrens (Vlaanderen 11%, Wallonië: 18%) 32% kinderen leeft in gezin zonder inkomen uit arbeid! Bijna 50% van de bevolking leeft in achtergestelde wijken
[email protected]
Stedelijke Samenleving Huisvesting Armoede en dualisering Onderwijs Diepe crisis in onderwijs: cascade et exclusie 23% verlaat onderwijs zonder diploma: dubbel van Vl en Wal Zwakke afstemming arbeidsmarkt
Gezondheid Kindersterfte + Gezondheidsperceptie gedifferentieerd + toegangkelijkheid (40% zonder diploma , 16% gediplomeerd)
Jeugd
[email protected]
Ruimtelijke verdeling: +/- dubbel in centrum
Stedelijke samenleving Huisvesting Armoede en dualisering Onderwijs Gezondheid Jeugd Cultuur en diversiteit Interculturele pluraliteit Vreemdelingen: 27%, maar 56% vreemde origine Mengtypes! Multilinguisme: 40 %
[email protected]
Overlevings-strategiën Sterke sociale netwerken Etnische ondernemers Informele economie
A world in transition .... ... it will constitute a watershed in human history, comparable
to the Neolithic or Industrial revolutions. For the first time the urban population of the earth will outnumber the rural. Mike Davis (2006) Planet of Slums
Vlaamse suburbane mentaliteit… “De stad is de grote bewerker geweest van de geestelijke en ruimtelijke ontworteling … Er bestaat geen stad van de mens. De stad zal altijd de vijand van het menselijke zijn” 1984. Vlaams politicus… wonend in de schaduw van Brussel…
Van sociale paradox naar sociale duurzaamheid? 1. 2. 3. 4.
Stedelijke economie in opgang Verhoogde tewerkstelling Ook verhoogde dualisering Geen positieve relatie tussen economisch beleid en sociale integratie 5. Gentrificatie en dualisering, geen sociale mix 6. Nood aan model lokale sociale emancipatie
Terugkeren naar… midden 19de eeuw ? Industriële revolutie ... De “classes dangereuses”... Modernisering ?...
Hoe de samenleving samenhouden?
Politiek van de verbeelding Nood aan een nieuwe discussie Stadsproject in de wereld Nieuwe stedelijke economie vorm geven Stad + Wereld = Cosmo-polis
[email protected]
De stad is geen land Cultuur als stem …het is een hele wereld
Met dank voor de aandacht
•
[email protected]
