De hergeboorte van een oud medium: het vinyl

K A T H O L I E K E U N I V E RSI T E I T L E U V E N FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN OPLEIDING COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN

De hergeboorte van een oud medium: het vinyl Kenmerken en consumententypologie van de tweede heropleving van de vinylplaat

Promotor: Prof. Dr. G. DE MEYER Verslaggever: B. ZAMAN

MASTERPROEF aangeboden tot het verkrijgen van de graad van Master in de Communicatiewetenschappen door M arijn B O TS

academiejaar 2011-2012

K A T H O L I E K E U N I V E RSI T E I T L E U V E N FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN OPLEIDING COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN

De hergeboorte van een oud medium: het vinyl Kenmerken en consumententypologie van de tweede heropleving van de vinylplaat

Promotor: Prof. Dr. G. DE MEYER Verslaggever: B. ZAMAN

MASTERPROEF aangeboden tot het verkrijgen van de graad van Master in de Communicatiewetenschappen door M arijn B O TS

academiejaar 2011-2012

A bstract Dit kwalitatief proefwerk beslaat een verkennend onderzoek gericht op de tweede heropleving van de vinylplaat. De studie heeft als doel het consumentenlandschap te exploreren om zo de kenmerken van de tweede heropleving in de Vlaamse Gemeenschap te achterhalen. Tevens wordt er getracht het profiel van de hedendaagse vinylkoper te schematiseren in de vorm van een consumententypologie. Vooreerst wordt een extensief theoretisch kader aangeboden waarin het ontstaan en de evolutie van de grammofoonplaat wordt weergegeven. Daarbij worden zowel de eerste als tweede heropleving van het vinyl besproken aan de hand van cijfermateriaal. Het daaropvolgend kwalitatief onderzoek baseert zich op verschillende dataverzamelingen in de vorm van diepte-interviews met kopers, verkopers en een producent van vinylplaten met daarnaast een kwalitatieve web-survey voor kopers. In totaal beslaan de interviews vijfentwintig kopers, vijf verkopers en één producent. De survey omvat 48 respondenten. Het onderzoek naar de eigenschappen van de tweede heropleving vormt zich op basis van kenmerken gerelateerd aan de verkooppunten van vinyl, de populairste muziekgenres op vinyl, de soorten vinyl die aangekocht worden en de redenen tot aankoop van vinyl. Als belangrijkste resultaat komt voort dat de vinylwereld, in vergelijking met de eerste heropleving, zijn focus verplaatst heeft van de dansgenres naar de rockgenres. Uit het onderzoek naar het profiel van een vinylkoper blijkt dat deze mannelijk is en elke leeftijd kan hebben. De consumententypologie wordt gevormd door vijf niet-coherente JURHSHQ µGH OLHIKHEEHU YDQ GDQVJHQUHV¶ µGH OLHIKHEEHU YDQ URFNJHQUHV¶ µGH KDUGQHNNLJH IDQ¶ µGH VSRUDGLVFKH NRSHU¶ HQ µGH YHU]DPHODDU¶ (ONH JURHS ZRUGW JHNHQPHUNW GRRU PHHUGHUH gemeenschappelijke eigenschappen. Uit een vergelijking met de eerste heropleving blijkt dat het vinyllandschap niet statisch is in tijd maar belangrijker dat, dankzij het blijven bestaan van enkele fanatieke groepen, de vinylplaat niet snel zal uitsterven. Dit verkennend onderzoek biedt een sterke basis voor verdere marketinggerichte studies. I

 

Inhoud Lijst van tabellen Lijst van grafieken Lijst van afkortingen Voorwoord Inleiding 1. Theoretisch kader 1.1. Het ontstaan van de grammofoonplaat 1.1.1. Vroege ontwikkelingen 1.1.2. Charles Cros en de paleofoon 1.1.3. Thomas A. Edison en de fonograaf 1.1.4. Alexander G. Bell, Chisester A. Bell, Charles S. Tainter en de grafofoon 1.1.5. Emile Berliner en de grammofoon 1.1.6. Innovaties en concurrentiestrijd 1.2. Geluidsdragers als massamedium 1.2.1. De geboorte van een nieuwe massamarkt 1.2.2. Eerste marktdaling en crisis 1.2.3. De hoogdagen 1.2.4. Evolutie in afspeelsnelheid en format 1.2.5. Het digitale tijdperk en de introductie van de compact disc 1.3. De eerste heropleving van het vinyl 1.3.1. De eerste heropleving op de internationale markt 1.3.2. Kenmerken van de eerste heropleving 1.3.3. Het consumentenprofiel in de eerste heropleving 1.4. De tweede heropleving van het vinyl 1.4.1. De tweede heropleving op de internationale markt 1.4.2. De tweede heropleving op de Belgische markt 1.4.3. Kenmerken van de tweede heropleving 2. Onderzoek 2.1. Onderzoeksopzet 2.1.1. Probleemstelling 2.1.2. Onderzoeksvragen 2.1.3. Methodologie 2.1.4. Respondenten

1 2 3 4 5 8 8 8 9 10 12 13 15 18 19 20 22 24 27 29 29 32 33 35 36 39 41 44 44 44 46 46 51 II

 

2.2. Resultaten 2.2.1. Kenmerken van de tweede heropleving in de Vlaamse Gemeenschap 2.2.1.1. Verkooppunten 2.2.1.2. Muziekgenres 2.2.1.3. Soorten vinyl 2.2.1.4. Redenen tot aankoop van vinyl 2.2.1.5. Conclusies 2.2.2. Het consumentenprofiel van de Vlaamse Gemeenschap in de tweede heropleving 2.2.2.1. Het profiel van de algemene vinylkoper 2.2.2.2. Consumententypologie 2.2.2.3. Conclusies Algemeen besluit Referenties Bijlagen Bijlage 1. Vragenlijst diepte-interviews en survey kopers Bijlage 2a. Het productieproces van vinylplaten Bijlage 2b. Een vinyldrukpers Bijlage 2c. De aangeleverde vinylyte in korrelvorm Bijlage 3. Tabel 6: Consumententypologie Bijlage 4a. Diepte-interviews kopers Bijlage 4b. Diepte-interviews verkopers Bijlage 4c. Diepte-interview producent

54 54 54 60 63 67 72 74 75 77 80 84 91 95 95 97 99 99 100 103 193 231

III

 

L ijst van tabellen Tabel 1: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums in de Verenigde Staten (1993-2006)

31

Tabel 2: Een typologie van de consument van tweedehandsvinyl in de eerste heropleving

34

Tabel 3: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums in de Verenigde Staten (2007-2011)

38

Tabel 4: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums in België (2007-2011)

41

Tabel 5: Kenmerken van de geïnterviewde platenhandelaars

53

Tabel 6: Consumententypologie

100

1

 

L ijst van grafieken Grafiek 1: De verkoop van langspeelplaten in de Verenigde Staten (1993-2006)

30

Grafiek 2: De verkoop van langspeelplaten in de Verenigde Staten (1993-2011)

37

Grafiek 3: De verkoop van langspeelplaten in België (2007-2011)

40

2

 

L ijst van afkortingen BEA:

Belgian Entertainment Association

CBS:

Columbia Broadcasting System

EP:

extended play / langspeelsingle

GfK:

Gesellschaft für Konsumforschung (marktonderzoekbureau)

LP / elpee:

long-player / langspeelplaat

RCA:

Radio Corporation of America

RSD:

Record Store Day

tpm:

toeren per minuut

3

 

Voorwoord Graag wil ik enkele mensen bedanken die de voltooiing van dit proefwerk mede mogelijk hebben gemaakt. Allereerst wil ik mijn promotor Prof. Dr. Gust De Meyer bedanken die mij de kans gaf dit onderwerp uit te werken. Dankzij hem heb ik een masterproef kunnen opstellen over een onderwerp waarvoor ik zelf gepassioneerd ben. Tevens stond hij altijd ter beschikking voor de nodige hulp en aanbevelingen. Eveneens wil ik ook een woord van dank richten tot Julie Diels voor de verbeteringen en suggesties in het verloop van de masterproef. Duizend maal dank aan mijn ouders die mij een tweede kans hebben gegeven om een diploma te behalen. In de totstandkoming van deze masterproef speelden ze eveneens een uiterst voorname rol. Het nalezen van teksten en rijden naar bepaalde afspraken was nooit een probleem. Zonder hun steun, begrip en verdraagzaamheid was het nooit gelukt. Ik ben enorm dankbaar voor alle hulp die ze mij al die jaren gegeven hebben! Daarnaast wil ik mijn vrienden bedanken, zowel in de thuisbasis als in Leuven. Ze boden enorm veel steun en de nodige ontspanning in stressvolle tijden. Daarbij toonden ze enorm veel interesse in mijn masterproef en boden ze veel hulp aan. Vaak rinkelde de telefoon om te melden dat ze iets gehoord of gevonden hadden over vinylplaten. Het rijden naar een platenbeurs of het treinstation werd altijd met plezier gedaan. Bovenal wil ik ze allemaal bedanken voor die onvergetelijke studentenjaren die ik met hen heb meegemaakt. Het waren geweldige tijden! Ten slotte wil ik alle respondenten bedanken. Zonder hen was er immers geen masterproef geweest. Ik was aangenaam verrast door hun enthousiasme en bereidwilligheid tot medewerking. Ik heb enorm genoten van hun verhalen die ze steeds zeer gepassioneerd vertelden. De werklast werd hierdoor een stuk aangenamer. Ik hoop hen dan ook, als wederdienst, enkele aangename uren leesplezier te schenken met dit proefwerk.

4

 

Inleiding De grammofoonplaat kent zijn ontstaan in de vroege evoluties in geluidsreproductie uit de 19e eeuw. Decennia lang was de grammofoonplaat de geluidsdrager bij uitstek. Bij de opkomst van het diJLWDOHWLMGSHUNLQGHMDUHQ¶YHUOLHVWGHSODDW]LMQGRPLQDQWH positie aan de compact disc. Een algemeen idee dat de plaat zal uitsterven heerst over het muzieklandschap. Een bevestiging van dit idee wordt echter nooit gevonden. Zo kwam er al een eerste lichte KHURSOHYLQJ YDQ GH YLQ\OSODDW LQ GH MDUHQ ¶ 'DDURSYROJHQG ]LHQ we de laatste jaren een tweede heropleving van het vinyl. Vinyl wordt terug, in beperkte mate, populair. Daarbij valt het op dat andere geluidsdragers vandaag de dag aan aantrekkingskracht verliezen. Het muzikale publiek heeft zich in de laatste jaren sterk gefocust op de digitale platforms waarbij men legaal of illegaal muziek kan downloaden. Het fenomeen waarbij een oud medium, het vinyl, terug aan populariteit wint, terwijl andere fysieke geluidsdragers sterk dalen in verkoop, biedt een interessant studieveld voor wetenschappelijk onderzoek. Merkwaardig genoeg zijn wetenschappelijke studies in dit domein zeer beperkt. Een verkennend onderzoek naar de consumentenbevolking van vinylplaten is dan ook nodig. De muziekmarkt wordt tegenwoordig gekenmerkt door sterke omzetdalingen. Het is daarom nuttig om elke positief beoordeelde geluidsdrager te bestuderen. Hierin schuilt wellicht een mogelijkheid om een industrie in crisis terug rendabel te maken. Dit proefwerk is opgebouwd aan de hand van twee onderdelen. Allereerst wordt er een grondige literatuurstudie aangeboden en vervolgens wordt een onderzoek op de vinylbevolking gepresenteerd. Het eerste deel, het theoretisch kader, bevat vijf hoofdstukken. Eerst wordt er aandacht besteed aan het ontstaan van de grammofoonplaat. Hierin worden belangrijke personen en hun uitvindingen besproken. Tevens wordt er aandacht besteed aan de vorming van het muziekreproductie-landschap dat gekenmerkt wordt door diverse patentenstrijden. Het tweede hoofdstuk bespreekt de evolutie van de geluidsreproductiemarkt tot een ware massa-industrie. Deze periode wordt gekenmerkt door zowel crisistijden als hoogdagen. Daarbij 5

 

wordt er aandacht besteed aan de technologische verbeteringen en evoluties in afspeelsnelheid en format. De opkomst van de CD en het digitale tijdperk en de invloed hiervan op de grammofoonmarkt vormt het einde van dit tweede hoofdstuk. Ten derde wordt de eerste heropleving van de vinylplaat uit de jDUHQ¶EHVSURNHQRSEDVLVYDQ een eerder opgestelde masterproef. Aan de hand van deze studie worden kenmerken van deze heropleving en zijn consumenten besproken. Het aangeboden cijfermateriaal biedt een duidelijk beeld op deze heropleving en een beknopte consumententypologie geeft een idee over de toenmalige consumentenbevolking. In hoofdstuk vier komt de huidige, tweede heropleving van het vinyl aan bod. Deze biedt een goede basis voor het onderzoek uit deze masterproef. Verkoopgegevens op de internationale markt en de Belgische markt bieden een sterke indicatie voor deze heropleving. Tevens worden enkele opvallende kenmerken van deze heropleving besproken. Op deze manier wordt er een duidelijke en volledige achtergrond aangeboden voor het onderzoek. Het tweede onderdeel uit deze verhandeling beslaat het onderzoek naar de vinylbevolking. Dit deel omvat twee hoofdstukken. Allereerst wordt het onderzoeksopzet beschreven. Hierin wordt de probleemstelling weergegeven en worden de hieruit voorkomende onderzoeksvragen voorgesteld. De methodologie van het onderzoek en de vergaring van de betrokken respondenten wordt hier uitvoerig besproken. In deze kwalitatieve studie wordt gebruik gemaakt van een grote hoeveelheid diepte-interviews, zowel van kopers, verkopers als een producent van vinylplaten. Daarboven werd een kwalitatieve survey online ter beschikking gesteld. In hoofdstuk twee worden de resultaten uit deze informatiegaring grondig geanalyseerd. Deze studie heeft aandacht voor twee aspecten: de kenmerken van de tweede heropleving en het huidig consumentenprofiel. Het gehele onderzoek heeft betrekking op de Vlaamse Gemeenschap. De algemene kenmerken uit de tweede heropleving worden gevormd door eigenschappen gerelateerd aan de verkooppunten van vinylplaten, de populairste muziekgenres op vinyl, de soorten vinyl die aangekocht worden en de redenen tot aankoop van vinyl. Hieruit worden de nodige conclusies getrokken. Bij het consumentenprofiel uit de tweede heropleving wordt er allereerst aandacht besteed aan 6

 

het algemene profiel van een vinylkoper. Vervolgens wordt een consumententypologie aangeboden van de huidige vinylbevolking gevolgd door de hieruit getrokken conclusies. Op deze manier geeft dit verkennend kwalitatief onderzoek een duidelijk beeld over de huidige vinylbevolking van de Vlaamse Gemeenschap. Hierdoor biedt het een sterke basis voor verder diepgaander onderzoek.

7

 

1. T heoretisch kader 1.1. Het ontstaan van de grammofoonplaat De grammofoonplaat wordt geboren uit de ontwikkelingen betreffende de fonografie die plaatsvonden in de late 19e eeuw. Dit tekstdeel van het theoretisch kader beslaat de uitvindingen en evoluties van de eerste geluidsdragers die uit deze fonografische ontwikkelingen zijn voort gekomen. Allereerst worden de vroege ontwikkelingen op het vlak van geluidsreproductie besproken. Verder wordt er aandacht besteed aan belangrijke historische figuren die een sterke invloed kenden op dit proces. Charles Cros, Thomas Edison, Alexander Bell, Chisester Bell en Charles Tainter spelen, vanwege de creatie van hun toestellen, een zeer belangrijke rol in deze evolutie. Hun uitvindingen worden uitvoerig besproken waaruit duidelijk blijkt dat er een ideale maatschappelijke voedingsbodem heerste voor de ontwikkeling van de grammofoonplaat door Emile Berliner. Naast een beschrijving van Emile Berliner en zijn grammofoon wordt er tevens aandacht besteed aan de eigenschappen van deze beginfase. Dit beginstadium van de fonografie wordt immers gekenmerkt door een strijd naar meer innovatie en verscheidene patentenoorlogen tussen bovenvermelde personen. 1.1.1. V roege ontwik kelingen De geschiedenis van de grammofoonplaat vindt zijn oorsprong in de 18e eeuw bij het maatschappelijk verlangen om de menselijke stem te bewaren en te reproduceren. Het reproduceren van geluid werd toen immers al gerealiseerd in vormen als de mechanische beiaard, het pijporgel en de muziekdoos (De Meyer, 2007, p. 14). Dit verlangen resulteerde in het ontstaan van verschillende legendes en ongeloofwaardige verhalen. Zo doen verhalen de ronde over een µVSUHNHQGH PDFKLQH¶ GLH PHHU GDQ  MDDU JHOHGHQ GRRU GH Chinezen zou uitgevonden zijn. Gelijkaardige legendes bestaan over de Egyptenaren en de Perzen. In het jaar 1590 beweerde Giovanni Batista della Porto, een Italiaan, dat stemgeluiden konden 8

 

opgevangen worden in een loden buis. Door het openen van de buis werd de stem bevrijd waardoor men deze terug kon horen (De Caluwé, De Caluwé, & Brys, 1979, p. 31). In 1600 zouden ZuidAmerikanen er in geslaagd zijn een communicatienetwerk op te starten door in sponzen te spreken. De ontvanger van een bericht moest dan enkel zachtjes de spons induwen om de boodschap te kunnen horen (De Caluwé, e.a., 1979, p. 31). Een eerste stap naar het effectief reproduceren van de menselijke stem vindt plaats in 1807 wanneer de Engelsman Thomas Young er in slaagt geluidstrillingen te visualiseren op een rookzwarte cilinder. In 1830 ontwikkelt de Duitser Wilhelm Weber een machine, de vibrograaf, die deze techniek verbetert. Hij gebruikt een beroete papieren wals die beschreven wordt door een naald bevestigd op een stemvork (De Meyer, 2007, p. 13). De vibrograaf wordt in de daaropvolgende jaren meermaals verbeterd door onder meer de Fransman Jules Antione Lissajous die het voor mekaar krijgt om de trillingen van de stemvork elektrisch op te wekken (De Caluwé, e.a., 1979, p. 31). In 1857 slaagt de Fransman Léon Scott de Martinville er in om voor het eerst de trillingen van de menselijke stem weer te geven. Dit doet hij aan de hand van een naald bevestigd aan een membraan. Het membraan wordt door het geluid, dat via een megafoon opgevangen wordt, gestimuleerd. De naald graveert daardoor de geluidstrillingen op een beroete cilinder (De Meyer, 2007, p. 13). Hij doopt zijn toestel de fonautograaf. Toestellen als de fonautograaf en de vibrograaf zijn echter slechts in staat om geluidstrillingen vast te leggen. Het effectief reproduceren van de opgenomen geluidstrillingen is hier nog niet mogelijk. 1.1.2. C harles C ros en de paleofoon Op 30 april 1877 deponeert de Franse dichter en wetenschapper &KDUOHV &URV HHQ YHUKDQGHOLQJ ELM GH µ$FDGpPLH GHV 6FLHQFHV¶ LQ Parijs. Deze verhandeling betreft een beschrijving voor de aanmaak van een fonautograaf die in staat zou zijn om zowel geluiden op te nemen als terug weer te geven (De Caluwé, e.a., 1979, p. 31). Cros QRHPW ]LMQ WRHVWHO GH SDOHRIRRQ ZDW VODDW RS µGH VWHP YDQ KHW 9

 

YHUOHGHQ¶ 'H 0H\HU  S   0HW EHKXlp van een naald bevestigd op een membraan zou de paleofoon geluidstrillingen graveren op een beroete vlakke plaat. Dit is hetzelfde principe dat bij de fonautograaf gehanteerd wordt. De cilinder van de fonautograaf wordt hier enkel vervangen door de vlakke plaat. De paleofoon bevat echter een extra naald, eveneens bevestigd aan een membraan, die het opgenomen geluid reproduceert door over de gravures van de plaat te glijden (Rombouts, 2009, p. 17). Cros heeft echter niet de financiële mogelijkheden om zijn paleofoon effectief te creëren. Tevens verneemt hij dat Thomas Edison aan een toestel, met een gelijkaardige functie als zijn paleofoon, aan het werken is. +LHUGRRUGULQJW&URVHURSDDQGDWGHµ$FDGpPLHGHV6FLHQFHV¶]LMQ beschrijving van de paleofoon openbaar maakt. Dit gebeurt dan ook op 3 december 1877 (De Meyer, 2007, p. 17). 1.1.3. T homas A . E dison en de fonograaf In 1877 experimenteerde de Amerikaan Thomas Alva Edison met methoden om ontvangen morseseinen vast te leggen en automatisch terug uit te zenden. Als resultaat vond hij de telegraaf-recorder-enrepeater uit. Deze kon tot 200 woorden per minuut vastleggen en vervolgens automatisch terug uitzenden. Oorspronkelijk bevatte deze telegraaf een kartonnen schijf, die op een ronddraaiend plateau door een naald bedrukt werd met de inkomende morsesignalen. Deze kartonnen schijf werd vervolgens op een tweede ronddraaiend plateau gelegd. Zo kon een andere naald over de bedrukte markeringen glijden. Via het putjes- en streepjesreliëf, bedrukt in de kartonnen schijf, werd de stroom langs deze tweede naald verbroken of hervat wat tot een kopie van de ontvangen morseseinen leidde (De Vries, 1977, p. 28). Dit is een soort pre-digitale code. Een digitale code wordt immers opgebouwd uit 0 en 1 signalen of met andere woorden uit ja en nee beslissingen. Een gaatje of streepje in het kartonnen vlak kan dan gezien worden als een ja of nee beslissing. Dergelijke pre-digitale code werd eerder al gebruikt bij verschillende reproductiemiddelen van geluid, bijvoorbeeld in het vouwboek van een pijporgel (De Meyer, 2007, p. 15). Bij een latere 10

 

uitvoering van de telegraaf-recorder-en-repeater werd deze kartonnen schijf echter vervangen door een papieren lint waarin de seinen bedrukt werden. Toen hij dit soort van mechanische taperecorder met een zeer hoge snelheid liet afspelen merkte Edison dat de naald een geluid veroorzaakte dat gelijkaardig is aan de menselijke stem (De Vries, 1977, p. 28). Aangezien Edison op dat moment gefascineerd was door de telefoon van Graham Bell en het weergeven van de menselijke stem, kwam hij op het idee om een membraan vast te hechten aan de opnamenaald van zijn telegraaf-recorder-en-repeater. Op 18 juli 1877 ULHSKLMKHWZRRUGµKDOOR¶]RKDUGDOVKLMNRQLQKHWPHPEUDDQWHUZLMO de telegraaf tegen hoge snelheid opnam. Het resultaat waren enkele fijne putjes op het papieren lint. Vervolgens liet hij zijn taperecorder afspelen en tot zijn grote verbazing kon hij een geluid waarnemen GDWPHWZDWYHUEHHOGLQJDOVKHWRRUVSURQNHOLMNHZRRUGµKDOOR¶NORQN Zo werd door Edison, op deze fameuze 18e juli, het allereerste woord opgenomen en gereproduceerd (De Vries, 1977, p. 29). Op 27 december 1877 patenteert Edison zijn nieuwste uitvinding, GH IRQRJUDDI /HWWHUOLMN YHUWDDOG EHWHNHQW GLW µNODQNVFKULMYHU¶ +HW toestel bestaat uit een koperen cilinder met spiraalgroeven waarover bladtinfolie geplaatst wordt. Via het ronddraaien van de cilinder wordt de bladtinfolie gegraveerd door een vaststaande naald. Een tweede naald glijdt over de gegraveerde bladtinfolie om zo, via een hoorn, de opgenomen geluiden terug af te spelen (De Meyer, 2007, p. 17- (GLVRQWHVWWH]LMQIRQRJUDDIGRRUKHWEHNHQGHULMPµ0DU\ KDG DOLWWOHODPE¶ LQWH VSUHNHQ HQ YHUYROJHQV WHODWHQ DIVSHOHQ 'LW gebeurde volgens Edison op 12 augustus 1877 waardoor deze dag als officiële datum van de uitvinding van de fonografie wordt gezien (De Meyer, 2007, p. 17). Over de officiële datum van de uitvinding van de fonograaf bestaat echter enige onzekerheid. Zo doken bepaalde documenten op die twijfel zaaien over deze datum. Allereerst werd een ruwe ontwerpschets van de eerste fonograaf gevonden, uitgetekend door Edison en gedateerd op 29 november 1877. Eveneens schreef Charles Batchelor, een vriend en assistent van Edison die tevens aanwezig was op 18 juli, bezwarende feiten in zijn dagboek. Batchelor schreef dat John Kreusi, een Zwitsers klokkenmaker en de 11

 

constructeur van de eerste fonograaf, op 6 december 1877 de fonograaf voltooide (De Vries, 1977, p. 33-35). Er is dus een grote kans dat Edison gelogen heeft over de datum dat hij de fonograaf voor het eerst testte. Naar de reden hiervoor kan echter enkel gegist worden. Misschien had hij het artikel over het idee van Charles Cros gelezen, dat op 29 oktober in een Frans weekblad verscheen (De Vries, 1977, p. 33). Door het vervroegen van de datum zou er immers geen discussie mogelijk zijn over wie de werkelijke uitvinder was van de fonografie, wat tegenwoordig overigens wel het geval is. 1.1.4. A lexander G. Bell, C hisester A. Bell, C harles S. T ainter en de grafofoon De fonograaf van Edison kende verschillende nadelen. De bladtinfolie kon slechts eenmalig gebruikt worden voor opname en was bovendien zeer moeilijk te verwijderen zonder te beschadigen (De Caluwé, e.a., 1979, p. 34). Tevens waren de graveringen op de tinfolie al gewist na een zestal beluisteringen. De geluidskwaliteit was zeer beperkt en sisklanken waren niet waarneembaar. Bovendien moest de fonograaf manueel bediend worden wat geen garantie gaf voor een gelijke snelheid bij opname en afspelen (De Meyer, 2007, p. 18-19). Ondanks verbeteringen van Edison om de snelheid meer constant te maken had de fonograaf in zijn beginjaren niet RQPLGGHOOLMN HHQ FRPPHUFLHHO VXFFHV 'H µ(GLVRQ 6SHDNLQJ 3KRQRJUDSK &RPSDQ\¶ RSJHULFKW LQ  GRRU (GLVRQ YRRU GH verspreiding van de fonograaf, moest immers al snel zijn deuren sluiten waardoor Edison minder aandacht aan de fonograaf begon te geven (De Caluwé, e.a., 1979, p. 34). Edison zag immers het belang van zijn uitvinding niet in. Zo beschreef hij tien toepassingsmogelijkheden van de fonograaf in een artikel in de µ1RUWK$PHULFDQ5HYLHZ¶2SGHHHUVWHSODDWVKDGKHWHHQIXQFWLHDOV dicteerapparaat. De reproductie van muziek stond bijvoorbeeld pas op de vierde plaats. Uiteindelijk rapporteerde hij zelfs dat de fonograaf geen commerciële waarde had maar meer gezien moet worden als een soort speelgoed. Zo construeerde hij zelfs sprekende poppen met ingebouwde fonografen (De Meyer, 2007, p. 18). 12

 

In tegenstelling tot Edison zoeken drie andere uitvinders wel naar manieren om de fonograaf te verbeteren. Alexander Graham Bell, welbekend als de uitvinder van de telefoon, runde in die tijd een ODERUDWRULXP GH µ9ROWD *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ VDPHQ PHW ]LMQ neef Chisester Alexander Bell en Charles Summer Tainter. In dit onderzoekscentrum werden verschillende experimenten verricht wat in 1881 leidde tot een verbeterde fonograaf (De Meyer, 2007, p. 20). Bij deze fonograaf werden de groeven van de cilinder opgevuld met was. Bladtinfolie werd nu overbodig aangezien de opnamenaald insnijdingen maakt in de was, met een verbeterde klankweergave als gevolg. Zo konden vanaf nu de sisklanken wel waargenomen worden. Bovendien zorgden Bell, Bell en Tainter er voor dat de cilinders makkelijk afneembaar waren en dat de opname- en weergavesnelheid meer constant verliep. In 1885 verkrijgen de drie onderzoekers een patent op deze verbeterde fonograaf en dopen ze hem de grafofoon. Edison hecht echter zeer weinig belang aan hun verbeteringen waardoor Bell, Bell en Tainter hun rechten verkopen DDQ ]DNHQOXL GLH LQ  GH µ$PHULFDQ *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ oprichten om de grafofoon in distributie te brengen (De Meyer, 2007, p. 20-21). De markt van de fonografie werd vanaf nu verdeeld tussen GH µ$PHULFDQ *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ HQ GH µ(GLVRQ 3KRQRJUDSK &RPSDQ\¶GLHGRRU(GLVRQLQZHUGRSJHULFKWDOVRSYROJHUYDQ GHµ(GLVRQ6SHDNLQJ3KRQRJUDSK&RPSDQ\¶5XWJHUV  1.1.5. E mile Berliner en de grammofoon Emile Berliner was een Duitse jood die naar de Verenigde Staten emigreerde om daar uiteindelijk een werknemer te worden van de µ%HOO 7HOHSKRQH &RPSDQ\¶ +LHU experimenteerde hij met fonografische technieken door bijvoorbeeld metaalfolie over cilinders te plaatsen. Deze experimenten behaalden echter geen resultaat waardoor hij vanaf 1887 besliste om te exploreren naar andere technieken voor geluidsreproductie (De Meyer, 2007, p. 22). Zo besloot Berliner om zich te concentreren op geluidsopnames op een vlakke plaat. Dit was niet zo revolutionair aangezien zowel Edison als Bell, Bell en Tainter hier al testen op hadden verricht. Zij 13

 

legden deze proeven echter snel naast zich neer en opteerden voor de cilinders (De Caluwé, e.a., 1979, p. 41). Berliner begon zijn testen op een glasschijf die hij met lijnolie en roet bedekte. Een naald, die vastgehecht was op een zijwaarts bewegende arm, graveerde de geluidssignalen in het roet. Om het roet te verharden, en de groeven duurzaam te maken, werd vernis gebruikt. Zo bekwam Berliner op 8 november 1887 het patent op de grammofoon en de grammofoonplaat. In 1888 verbetert Berliner zijn grammofoonplaat al door de beroete glasschijf te vervangen door een zinkplaat bedekt met bijenwas. Wanneer de naald insnijdingen maakt komt het zink onder de bijenwas vrij en via toevoeging van een zuur worden de groeven in het zink permanent. In daaropvolgende experimenten lukt het Berliner om van een bepaalde opname een metalen matrijs te maken. Deze matrijs is een gespiegelde versie van de originele plaat en kan gebruikt worden om diezelfde plaat in grote hoeveelheden te kopiëren. Dit was bij de cilinders nog niet mogelijk (De Meyer, 2007, p. 21-22). De innovatie die Berliner aanbrengt slaat echter niet op het gebruik van platen. Zoals eerder vermeld werd hier in het verleden al mee geëxperimenteerd. Berliners belangrijke inbreng voor geluidsreproductie slaat daarentegen op zijn techniek van graveren. Edison en Bell, Bell en Tainter maakten bij hun toestellen immers gebruik van verticaal graveren wat als een heuvel- en dal-systeem kan omschreven worden (De Meyer, 2007, p. 21). Berliner daarentegen graveerde zijn platen lateraal. Dit betekent dat de naald niet meer in de diepte graveerde maar zigzaggend, van links naar rechts, groeven aanmaakte. Het grote voordeel hiervan was dat alle frequenties makkelijker bereikbaar waren voor de naald. Bij de horizontale gravure kon de naald immers de diepste markeringen moeilijk bereiken. Bij de laterale gravering moest de naald echter niet meer in diepte bewegen maar enkel van links naar rechts glijden in de groef. Op deze manier konden alle geluidstrillingen makkelijker bereikt worden. In een latere fase van de grammofoonplaat resulteerde dit in een sterk verbeterde geluidsweergave (De Caluwé, e.a., 1979, p.41). De grammofoonplaat kent echter verschillende nadelen. In zijn beginjaren lijdt het aan een inferieure geluidskwaliteit vergeleken 14

 

met de cilinders. Zo hoorde men bij de grammofoonplaat een soort continue hoest, veroorzaakt door de naald die over de zinken plaat beweegt. Een bijkomend nadeel was dat de grammofoonplaat enkel geschikt was voor de weergave van geluid en niet voor de opname ervan. Daarboven kreeg Berliner weinig steun van de buitenwereld waardoor hij niet de mogelijkheid had om kwalitatieve geluidsopnames te verwezenlijken. Bijgevolg moest Berliner zich vanaf 1889 enkele jaren tevreden stellen met de grammofoon te verkopen als speelgoed (De Caluwé, e.a., 1979, p. 41). 1.1.6. Innovaties en concur rentiestrijd Als reactie op de stijgende populariteit van de grafofoon van BellTainter ontwikkelde Edison in 1888 een verbeterde versie van zijn fonograaf. Een cilinder bestaande uit was vervangt de oudere met bladtinfolie bedekte koperen cilinder. Het voordeel aan de wassen cilinder was dat deze met behulp van een schaaftoestel wisbaar was waardoor men ze meermaals kon gebruiken. Tevens werd het verwijderen en plaatsen van de cilinders vergemakkelijkt en werd deze geroteerd met behulp van een elektrische motor aangedreven door een batterij. Hierdoor werd de verhouding tussen opname- en afspeelsnelheid constanter (De Meyer, 2007, p. 23). De daaropvolgende jaren worden gekenmerkt door een toenemende concurrentiestrijd op de fonografiemarkt. Zo worden verschillende vernieuwingen aangebracht met als hoofddoel de toestellen meer toegankelijk te maken voor de thuismarkt. Dit beginstadium wordt vooral gekenmerkt door een strijd tussen Edison en Bell, Bell en Tainter aangezien hun cilinders een superieure geluidskwaliteit hebben ten opzichte van de grammofoonplaat van Berliner. Deze concurrentie leidt tot een eerste golf van patentenstrijd in de fonografie-industrie. Zakenman Jesse H. Lippincott zorgt voor een oplossing wanneer hij zowel de YHUNRRSUHFKWHQYDQGHµ(GLVRQSKRQRJUDSK&RPSDQ\¶DOVGLHYDQGH µ$PHULFDQ *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ YHUZHUIW (HQ XLW]RQGHULQJ ]LMQ echter de verkooprechten van de fonograaf en de grafofoon voor de staten Columbia, Delaware en Virginia die verkocht worden aan 15

 

(GZDUG 'HQLVRQ (DVWRQ HHQ DDQGHHOKRXGHU YDQ GH µ$PHULFDQ *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ (DVWRQ ULFKW LQ GH GHVEHWUHIIHQGH UHJLR¶V bedrijven op ter distributie van de fonograaf en de grafofoon. /LSSHQFRWWULFKWLQGHµ1RUWK$PHULFDQ3KRQRJUDSK&RPSDQ\¶ op en geeft licenties aan lokale maatschappijen. Deze beginjaren kennen echter geen commercieel succes. De voornaamste functie van de fonograaf en de grafofoon was immers nog steeds een dicteerapparaat en deze toestellen sloegen niet aan bij de stenotypisten. Bijgevolg waren verscheidene lokale maatschappijen verplicht hun deuren te sluiten tegen 1891 (De Meyer, 2007, p. 2324). 'HUHJLRQDOHILUPDµ&ROXPELD¶YDQ(aston overleeft de crisis wel en besluit een nieuwe functie te promoten voor zijn toestellen. Vanaf QX ULFKW µ&ROXPELD¶ ]LFK RS KHW RQWVSDQQHQ YDQ KHW SXEOLHN YLD ballades en marsen. Met behulp van de geldinworpmachines, de YRRUORSHUV YDQ GH MXNHER[ EHJLQW µ&ROXPELD¶ DDQ HHQ VXFFHVYROOH SHULRGH 'H RPPH]ZDDL YDQ µ&ROXPELD¶ ]RUJW HU YRRU GDW GH apparaten niet meer als een kantoorinstrument worden gezien maar als een ontspanningsproduct. Berliner krijgt snel gehoor van deze omkeer en begint zich vanaf dan te concentreren op de opname van serieuze muziek. Software, de muziek, wordt dus als promotiemateriaal gebruikt om de verkoop van de hardware, de toestellen, te stimuleren (De Meyer, 2007, p. 24-26). Berliner heeft echter het voordeel dat hij, met behulp van zijn matrijzen, platen op grote hoeveelheid kan produceren terwijl ELMµ&ROXPELD¶HONHFLOLQGHU nog apart door een zanger moet ingezongen worden (De Meyer, 2007, p. 27). De dood van Lippincott in 1894 zorgt voor een tweede golf van SDWHQWHQVWULMG WXVVHQ (GLVRQ HQ µ&ROXPELD¶ (GLVRQ ZRUGW ervan beschuldigd de Bell-Tainter patenten, die ondertussen in het bezit ]LMQYDQµ&ROXPELD¶WHRYHUVFKULMGHQ*HGXUHQGHKHWYHUORRSYDQGH rechtszaak, die overigens twee jaar in beslag neemt, wordt Edison verboden fonografen en cilinders te produceren. Hierdoor heeft hij de tijd om zijn fonograaf te verbeteren met een veermotor en zich voor te bereiden op de oprichting van zijn nieuwe fonograafmaatschappij GLHRSHQWLQGHµ1DWLRQDO3KRQRJUDSK&RPSDQ\¶µ&ROXPELD¶ had eveneens een goedkope fonograaf met veermotor ontwikkeld in 16

 

1894 waardoor deze voor het eerst betaalbaar werd voor enkele Amerikaanse huishoudens (De Meyer, 2007, p. 27). Op 8 oktober 1895 sticht Berliner samen met Eldridge Reeves -RKQVRQ GH µ8QLWHG 6WDWHV *UDPRSKRQH &RPSDQ\¶ -RKQVRQ concentreert zich vooral op de verbetering van de grammofoon, waar hij op verschillende vlakken in slaagt. Hij voegt een veermotor toe aan de grammofoon waardoor deze in 1896 goedkoop op de markt komt. Tevens zorgt hij voor een betere geluidskwaliteit en een sterke verbetering van de aanmaak van de matrijs. Voor de distributie van GH JUDPPRIRRQV ULFKWHQ %HUOLQHU HQ -RKQVRQ LQ  GH µ1DWLRQDO *UDPRSKRQH&RPSDQ\¶RSHQZHUYHQ]H)UDQN6HDPDQDDQRPHHQ reclamecampagne op te starten. Seaman richt zich echter al zeer snel op de effectieve verkoRSYDQGHJUDPPRIRRQVHQVWDUWGHµ6HDPDQ¶V 1DWLRQDO *UDPRSKRQH &RPSDQ\¶ RS %HUOLQHU HQ -RKQVRQ concentreren zich nu enkel op de aanmaak van grammofoons en Seaman op de verkoop er van. Hier wordt voor het eerst in de fonografie-industrie de distributie losgekoppeld van de productie (De Meyer, 2007, p. 29). De reclamecampagne van Seaman zorgt voor een snelgroeiend commercieel succes voor de grammofoon maar is tevens het begin van de derde en laatste golf van patentenstrijd, gaande van 1898 tot 1902. DitmaaO GLHQW µ&ROXPELD¶ HHQ NODFKW LQ WHJHQ GH µ6HDPDQ¶V 1DWLRQDO *UDPRSKRQH &RPSDQ\¶ RSQLHXZ RS EDVLV YDQ GH %HOO7DLQWHUSDWHQWHQ(GLVRQVOXLW]LFKDDQELMKHWNDPSYDQµ&ROXPELD¶ aangezien de markt zich heeft opgesplitst in een strijd tussen cilinder versuV SODDW $OV UHVXOWDDW ZRUGW %HUOLQHU HQ FROOHJD¶V GH YHUNRRS van grammofoons en grammofoonplaten verboden. Seaman koppelt zich los van Berliner en begint zijn zonofoon, in essentie een kopie van de verbeterde grammofoon van Johnson, te verkopen via zijn nLHXZH PDDWVFKDSSLM GH µ1DWLRQDO *UDPRSKRQH &RPSDQ\ RI
 

verbieden maar slaagt hier echter niet in. Als resultaat benoemt Johnson zijn maatschappij, grammofoons en grammofoonplaten µ9LFWRU¶OHWWHUOLMNµLN]DORYHUZLQQHQ¶HQULFKWKLMRSRNWREHU GH µ9LFWRU 7DONLQJ 0DFKLQH &RPSDQ\¶ RS +LM JHHIW  % van de aandelen aan Berliner en de overige 60 % behoudt hij zelf. Enkele PDDQGHQ ODWHU OHJW -RKQVRQ HHQ NODFKW QHHU WHJHQ µ&ROXPELD¶ Gie ondertussen is overgestapt naar de productie van grammofoonplaten. 'H]H SODWHQ ]LMQ LPPHUV HHQ H[DFWH NRSLH YDQ GH µ9LFWRU-SODWHQ¶ Beide maatschappijen beslissen echter zich bij het gerecht terug te trekken uit vrees voor een totaal verbod op de verkoop van grammofoonplaten. Ze richten een soort gemeenschappelijk fonds op waarin de patenten van beide bedrijven verenigd worden. Deze technische informatie-uitwisseling zorgde er voor dat beiden de fonografiemarkt in de komende decennia gingen domineren. Seaman daarentegen wordt de uiteindelijke verliezer van de strijd en de wraakzuchtige Johnson slaagt er uiteindelijk zelfs in om via een acKWHUGHXU GH PHHUGHUKHLG YDQ GH DDQGHOHQ YDQ GH  µ1DWLRQDO *UDPRSKRQH&RPSDQ\RI
 

theoretisch gedeelte wordt er gekeken naar de ontwikkeling van de grammofoonplaat als massamedium en de uiteindelijke neergang van het medium. Allereerst kent de markt enkele technische problemen die overwonnen moeten worden. In combinatie met prijsdalingen kan deze industrie zich dan ontplooien tot een heuse massamarkt. De evoluties op de fonografiemarkt lopen echter niet van een leien dakje en zo ondergaat de industrie, vanwege een nieuwe concurrent en de Grote Depressie, een crisisperiode. Dankzij enkele maatschappelijke veranderingen overleeft de grammofoonplaat de crisis en is ze klaar voor een lange periode met grote successen. In deze hoogdagen vinden er verschillende technologische ontwikkelingen plaats op het vlak van afspeelsnelheid en format. In de MDUHQ¶]RUJWHHQWZHHGH economische crisis echter voor de geboorte van een nieuwe geluidsdrager die de vinylplaat bijna volledig van het toneel doet verdwijnen. Al deze evoluties en ontwikkelingen worden hiernavolgend uitvoerig besproken. 1.2.1. De geboorte van een nieuwe massamar kt Ondanks de winst van de grammofoonplaat ten opzichte van de cilinder in de strijd over de fonografie-industrie blijven vooroordelen tegenover de plaat bestaan. Zo hebben artiesten, die hun liederen laten opnemen door in een trechter te zingen, weinig vertrouwen in het medium. Vanwege de gebreken van de toenmalige opnameapparatuur worden stemmen immers soms vervormd en niet perfect weergegeven. Een perfecte stemweergave was een zeer belangrijk gegeven aangezien de grammofoonplaten aanvankelijk JHEUXLNW ZHUGHQ RP VHULHX]H PX]LHN ]RDOV RSHUD¶V WH YHUVSUHLGHQ Het is pas in een later stadium dat ze gebruikt zullen worden als een massamedium voor de populaire muziek. Dit leidde tot een soort van trechtervrees bij de artiesten aangezien ze hun prestigieuze stemmen niet wilden blootgeven aan deze mogelijke stemvervorming. Deze weerstand tegen de grammofoonplaat verdwijnt echter wanneer de WHQRU(QULFR&DUXVRLQDULD¶VLQWUHFKWHUVEHJLQWWH]LQJHQYRRU GHµ9LFWRU7DONLQJ0DFKLQH&RPSDQ\¶+LMVODDJWHULPPHUVLQDOV allereerste artiest, om meer dan één miljoen platen te verkopen. Met 19

 

DQGHUH ZRRUGHQ LV &DUXVRGH HHUVWHSHUVRRQGLH HHQµJRXGHQ SODDW¶ op zijn naam schrijft (De Meyer, 2007, p. 38-39). In 1903 kan men de grammofoonplaat echter nog niet zien als een massaproduct, daar is ze immers nog veel te duur voor. Een eenzijdige grammofoonplaat kostte tussen de 3,50 en 7,50 dollar terwijl het gemiddelde inkomen van een Amerikaan toen slechts 36,50 dollar per maand was (U.S. Diplomatic Mission to Germany, 06.2003). In korte tijd wordt de grammofoonplaat, met behulp van technische verbeteringen en betere distributiestructuren, echter veel goedkoper. Zo kost in 1906 een grammofoonplaat met een rode zegel, wat slaat op degelijke geluidskwaliteit, nog slechts tussen de 1,50 en 5 dollar, afhangende van de artiest. Dankzij deze snelle prijsdalingen wordt de grammofoonplaat stilaan als een massamedium beschouwd (De Meyer, 2007, p. 39). De fonografie-industrie prospereert volop en kan de vraag naar SODWHQHQFLOLQGHUVYDDNQLHWYROJHQ9RRUDOµ9LFWRU¶NHQW]HHUJURWH successen in deze beginjaren en stuurt tienduizenden verkopers Amerika rond om de rode-zegel platen te verkopen. In 1906 RQWZLNNHOG µ9LFWRU¶ HHQ QLHXZH JUDPPRIRRQ GH YLFWrola. Bij deze grammofoon wordt de weergavehoorn verborgen in een kast en de draaitafel en arm onder een deksel. Dit meubelstuk wordt zo populair dat ze uiteindelijk als synoniem wordt gezien voor afspeelapparatuur in het algemeen (De Meyer, 2007, p. 40). Sinds het uitkomen van de victrola bloeit de markt volledig open en kent de verkoop van platen een continue groei tot 1921. In dat jaar kent de fonografie-industrie zijn hoogtepunt met een indrukwekkend aantal van 106 miljoen verkochte platen (Highbeam Business, 2012). 1.2.2. E erste mar ktdaling en crisis In 1919 werd GH µ5DGLR &RUSRUDWLRQ RI $PHULFD¶ 5&$  RSJHULFKW waardoor de fonografie-industrie een nieuwe concurrent kreeg. De radio zorgde er immers voor dat mensen gratis muziek konden beluisteren. Snel werd de radio ingeburgerd waardoor de markt van geluidsdragers begon te stagneren (Highbeam Business, 2012). Toch had de radio eveneens een positieve invloed op de ontwikkeling van 20

 

grammofoons. Joseph P. Maxfield, een werknemer van de µ%HOO Telephone CRPSDQ\¶VODDJGH er in om de techniek, gebruikt bij de radio, toe te passen op de grammofoons. De techniek achter de radio slaat op het omvormen van akoestisch opgenomen signalen tot elektrische signalen om deze vervolgens weer tot akoestische signalen te transformeren. Dankzij deze techniek lukte het Maxfield om de grammofoonplaten elektrisch op te nemen in plaats van mechanisch, met een microfoon die de trechter vervangt (De Meyer, 2007, p. 51-52). Dit had grote voordelen op het vlak van de geluidskwaliteit. Zo werden de bassen veel beter weergegeven en werden sisklanken eindelijk volledig hoorbaar. Bovenal klonk het geheel veel dynamischer en helderder dankzij het frequentiebereik van 100 tot 5000 Hz van deze elektrische platen. Tevens zorgde de lampversterker voor het voortbrengen van een veel groter volume waardoor ruis relatief minder werd waargenomen (De Vries, 1977, p. 189). In november 1925 verscheen dan ook de elektrische victrola op de markt waardoor het mechanisch-akoestisch tijdperk plaats maakte voor het elektrisch tijdperk (De Meyer, 2007, p. 52). In 1929 crashte de aandelenmarkt wat aanleiding gaf tot de Grote Depressie. De bevolking keerde zich massaal tot de radio waar men gratis van muziek kan genieten. De fonografie-industrie kende bijgevolg een enorme crisis. In 1932 werden nog slechts zes miljoen platen verkocht (De Meyer, 2007, p. 59). Verschillende strategieën werden toegepast om de markt te laten overleven. Artiesten kregen niet meer een vast bedrag betaald voor hun diensten maar kregen in de SODDWVUR\DOW\¶VRSEDVLVYDQYHUNRSHQ&DODPDU *DOOR p. 37). Tevens werden goedkopere grammofoons op de markt gebracht zonder lampen en luidsprekers. In sommige gevallen werden ze zelfs aan kostprijs verkocht om de platenverkoop te stimuleren. Bovendien probeerde men de industrie terug te laten floreren door verschillende technologische verbeteringen. Zo breide bijvoorbeeld het frequentiebereik uit tot 30.000 tot 80.000 Hz ZDDUGRRU PHQ GH WHUP µKLJK ILGHOLW\¶ LQ GH PRQG EHJRQ te nemen (De 0H\HU  S   µ+LJK ILGHOLW\¶ RI µKLIL¶ VODDW RS GH natuurgetrouwheid van een geluid. Dit betekent dat de weergave van het geluid de oorspronkelijke klankbron sterk benadert (De Grooff, 1995, p. 291-292). De verscheidene crisis-strategieën leiden echter 21

 

tot weinig resultaten en de fonografiemarkt kent nog enkele zeer magere jaren (De Meyer, 2007, p. 60). ,Q  ELM GH LQYRHULQJ YDQ GH µSURKLELWLRQ DFW¶ YLQGt de LQGXVWULHHHQQLHXZHDI]HWPDUNW'HµSURKLELWLRQDFW¶]RUJWHULPPHUV voor dat een enorme hoeveelheid illegale cafés ontstaan. Deze zijn meestal uitgerust met een jukebox die sinds 1927 verkocht werd door GH µ$XWRPDWLF 0XVLF &RPSDQ\¶. De jukeboxen worden gebruikt voor een nieuw soort promotiecampagne waarbij de verkopen in de jukeboxen worden omgevormd tot lijsten. Hier ontstaat met andere woorden de industrie van de hitparades (De Meyer, 2007, p. 60). Uiteindelijk wordt de fonografiemarkt gered door zijn grootste FRQFXUUHQWGHUDGLR'H5&$HQKHWLQRSJHULFKWHµ&ROXPELD Broadcasting 6\VWHP¶ &%6  NHQGH LPPHUV ZHO JURWH ZLQVWHQ LQ GH]HSHULRGH5HVSHFWLHYHOLMNNRSHQ]LMµ9LFWRU¶HQµ&ROXPELD¶RSHQ met hun winsten financieren ze de markt voor geluidsdragers. Jukeboxen zorgden voor de aanmaak van platensterren. Vanwege het overkoepelend bedrijfssysteem werden deze platensterren radiosterren. Radio werd op zijn beurt gebruikt ter promotie van de verkoop van platen. Wanneer daarboven het in 1929 opgerichte SODWHQODEHO µ'HFFD¶ ]LMQ SODWHQ DDQ  FHQW EHJLQW WH YHUNRSHQ LQ plaats van de toen normale 75 cent, wordt het terug mogelijk voor de gemiddelde consument om een plaat in huis te halen. De platenindustrie kan beginnen aan zijn heropbloei (Highbeam Business, 2012). 1.2.3. De hoogdagen 3RSXODLUHPX]LHNYDQGHMDUHQ¶HQ¶EHVWRQGuit jazz, broadwaymuziek en filmmuziek en in mindere mate uit het opkomende country en rhythm and blues (R&B). De vraag naar deze muziek kende een continue stijging sinds de crisis. De economische omstandigheden veroorzaakt door Wereldoorlog II zorgden daarentegen voor enkele verschuivingen in het aanbod van de muziekindustrie. Schellak, het materiaal waaruit de grammofoonplaten geproduceerd werden, steeg sterk in prijs waardoor de majors RCA en CBS zich enkel gingen concentreren op 22

 

de productie van de populairste genres. Country en R&B werden met andere woorden volledig genegeerd. Bijgevolg gingen kleinere onafhankelijke labels zich op deze muziekgenres concentreren. Er was immers vraag naar dit soort muziek maar geen aanbod. Eveneens beslisten enkele radiostations om vooral deze minder populaire genres aan te bieden. Als gevolg hiervan trede er een marktsaturatie op waarin iedereen, maar vooral jonge tieners, zowel pop, R&B als country gingen kopen (Highbeam Business, 2012). Na een korte vertraging in verkoop vanwege Wereldoorlog II kan vanaf 1945 gHVSURNHQ ZRUGHQ RYHU HHQ KHXVH ¶SODWHQERRP¶ =R worden in 1946 maar liefst 275 miljoen platen verkocht. Een reden hiervoor is de intrede van de Amerikanen in Wereldoorlog II die er voor zorgde dat Europa kennis maakte met de Amerikaanse ontspanningsmuziek (De Meyer, 2007, p. 67). Tevens werd deze periode gekenmerkt door verschillende technologische vernieuwingen op het vlak van het format en de afspeelsnelheid van de plaat met kwalitatieve verbeteringen als gevolg (cfr. infra, 1.2.4. Evolutie in afspeelsnelheid en format). ,Q GH MDUHQ¶ RQWVWDDW HHQ QLHXZ VRRUW PX]LHNJHQUH GLH HHQ synthese biedt van de drie populairste genres, namelijk rock and roll (rock-µQ-UROO =RVWRQGELMYRRUEHHOGKHWOLHGµ+HDUWEUHDN+RWHO¶YDQ Elvis Aaron Presley op nummer 1 in de pop-, R&B- en countryhitlijsten. Rock-µQ-roll trekt meteen een grootschalig publiek aan en veroorzaakt ongekende successen voor de muziekindustrie. Kleine onafhankelijke labels halen enorme bedragen binnen dankzij het succes van de eerste rock-µQ-roll artiesten en de majors proberen geld te slaan door hun gecontracteerde crooners de hits te laten coveren. Tegen het eind van het decennia is het rock-µQ-roll genre ingeburgerd en krijgt de plotse stijging in verkoop van de laatste jaren een constanter karakter (Highbeam Business, 2012). De verkoop van rock-µQ-UROO HQ SRSPX]LHN KDG LQ GH MDUHQ ¶ zijn hoogtepunt echter nog steeds niet bereikt. Wanneer in 1960 The Beatles op het toneel verschijnen geeft dit het startschot voor een continue stijging in de platenverkoop dat geen einde meer zal kennen WRWDDQGHLQWURGXFWLHYDQGHFRPSDFWGLVF&' LQGHMDUHQµ7KH Beatles trekken gigantische hoeveelheden publiek aan en dit reflecteerde in hun platenverkoop. Vanaf nu is er geen beperking 23

 

meer voor te stellen aan het succes dat artiesten kunnen behalen. Zowel de majors als de onafhankelijke labels proberen zoveel mogelijk talenten te ontdekken waardoor ontzettend veel groepen een platencontract kunnen bemachtigen. Bijgevolg ontstaan verscheidene nieuwe muziekgenres waardoor de markt volledig verdeeld wordt. Er is voor ieder wat wils waardoor de platenverkoop blijft stijgen (Highbeam Business, 2012). 1.2.4. E volutie in afspeelsnelheid en format Sinds zijn uitvinding in 1887 heeft de grammofoonplaat tot aan de tweede helft van de 20ste eeuw niet veel drastische veranderingen ondergaan, uitgezonderd de overgang naar het elektrische tijdperk (cfr. supra, 1.2.2. Eerste marktdaling en crisis). Zo beslaan de vroege inspanningen tot verbetering slechts pogingen om de afspeelduur van de plaat te verhogen door middel van veranderingen in het grondmateriaal en in het format. Zoals eerder vermeld gebruikte Berliner in 1888 een zinkplaat bedekt met bijenwas die handmatig aan het draaien werd gehouden. De consument werd een getrouwe toon gewaarborgd wanneer de grammofoonplaat 70 maal omwentelde per minuut (De Meyer, 2007, p. 27). Voor marktproductie gebruikte Berliner echter verschillende soorten materiaal voor de aanmaak van zijn platen. Wanneer hij in 1894 zijn eerste platen op de markt brengt, bestaan deze uit celluloïde en hebben ze een diameter van 6, 7 of 8 inch (respectievelijk 15,24 cm, 17,78 cm en 20,32 cm). Vanaf 1895 worden de 7 inch platen standaard en wordt de celluloïde vervangen door hard rubber. In 1897 wordt dit hard rubber vervangen door schellak, wat als standaardmateriaal zal dienen tot aan de introductie van de vinylplaat in 1948 (Schoenherr, 10.02.2000). :DQQHHU LQ  GH µ9LFWRU 7DONLQJ PDFKLQH FRPSDQ\¶ ZRUGW opgericht komt de 78-toerenplaat op de markt. Deze grammofoonplaat draait op 78 toeren per minuut (tpm), bestaat uit schellak en is te verkrijgen in 7 of 10 inch (25,40 cm). Deze 7 en 10 inch platen konden 2 à 3 minuten muziek bevatten. De grammofoonplaat van 12 inch (30,48 cm), geïntroduceerd in 1903, 24

 

kon ongeveer 3,5 tot 4 minuten muziek afspelen (Calamar, & Gallo, 2009, p. 53). In 1905 kon men voor het eerst platen aankopen die langs twee zijden bespeelbaar waren waardoor de hoeveelheid muziek per plaat logischerwijze verdubbelde (De Meyer & Trappaniers, 2007, p. 369). Deze dubbelzijdige, meestal 10 inch, 78toerenplaat werd het standaardmodel voor de fonografiemarkt en kende geen significante veranderingen tot aan het midden van de 20ste eeuw. In 1907 ontwikkelde Leo Baekeland een soort synthetisch plastiek dat hij bakeliet noemde. Bakeliet werd achtereenvolgens GRRUµ7KHXQLRQ&DUELGHDQG&DUERQ&RPSDQ\¶YHUILMQG tot een zeer duurzaam en tevens kneedbaar polyvinylacetaatkunststof, dat zij doopten als vinylite (Elborough, 2009, p. 23). Dit materiaal werd GRRUµ&ROXPELD¶JHEUXLNWZDQQHHU]LMLQGHµORQJ-SOD\HU¶/3 elpee) introduceren. Zoals eerder vermeld werden immers alternatieve grondstoffen voor de grammofoonplaatproductie gezocht vanwege de hoge kost van schellak. Vinylite had tevens verschillende voordelen ten opzichte van het makkelijk breekbare schellak. Vinylite was veel lichter, duurzamer, vrijwel onbeperkt afspeelbaar en fijner van structuur waardoor minder ruis veroorzaakt werd (De Meyer, 2007, p. 69). Het grootste voordeel echter was dat vinylite sterk genoeg was om smallere graveringen, microgroeven, te maken (Elborough, 2009, p. 23). Bijgevolg kon het aantal groeven per cm opgedreven worden met als resultaat dat de langspeelplaat 118 microgroeven per cm telde in vergelijking met 33 groeven per cm bij de schellakplaat (De Meyer, 2007, p. 69). De LP ZHUGRSѿ tpm afgespeeld, had een diameter van 12 inch en telde een afspeelduur van 22,5 minuten per zijde (Elborough, 2009, p.19-20). Ondanks deze enorme vooruitgang werd de elpee niet onmiddellijk aanvaard door de massa. Dit was een fenomeen dat gedeeld werd door zijn voorgangers. De LP YDQ µ&ROXPELD¶ ZDV immers niet de eerste langspeelplaat die op de markt kwam. Zo werd in 1904 al een langspeelplaat van 21 inch (53,34 cm) en een DIVSHHOGXXU YDQ  PLQXWHQ JHwQWURGXFHHUG GRRU µ7KH 1HRSKRQH &RPSDQ\¶ 'H PRHLOLMNH KDQWHHUEDDUKHLG YHURRU]DDNW GRRU GH enorme grootte van de plaat, zorgde er echter voor dat ze binnen de twee jaar van de markt verdween (Elborough, 2009, p.21). Tevens 25

 

trachtte Edison in 1926 de markt te veroveren met zijn langspeelplaat die 24 minuten afspeelduur kende op een 10 inch format en 40 PLQXWHQ RS HHQ  LQFK IRUPDW 'H]H µ'LDPRQG 'LVF¶ PDDNWH DO gebruik van microgroeven en haalde zelfs een bereik van 400 groeven per cm. Toch sloeg deze indrukwekkende innovatie niet aan bij het publiek waardoor deze langspeelplaat slechts een jaar overleefde (Fischer, 11.05.2011). 7HQ VORWWH KDG µ5&$ 9LFWRU¶ LQ 1931 een langspeelplaat uitgebracht zonder microgroeven. Deze was echter slechts enkele malen afspeelbaar en bovendien waren de vereiste platenspelers zeer duur. Bijgevolg verdween deze elpee ook snel van de scene (De Meyer, 2007, p. 69). In tegenstelling tot zijn voorgangers overleefde de elpee van µ&ROXPELD¶ ZHO GH LQLWLsOH WHUXJKRXGHQGKHLG YDQ KHW SXEOLHN $OV WHJHQRIIHQVLHI EHVORRW µ5&$ 9LFWRU¶ ]HOI WH H[SHULPHQWHUHQ PHW PLFURJURHYHQHQYLQ\OLWH$OVUHVXOWDDWEUDFKWµ5&$9LFWRU¶LQ de 45-toerenplaat uit. Deze singleplaat heeft een doorsnede van 7 inch en maakt gebruik van microgroeven. De afspeelduur wordt echter niet vergroot vergeleken met de oudere schellakplaten. Het grote gat in het midden van de single wordt wel geprezen door de jukeboxuitbaters vanwege de voordelen hiervan voor de automatische selectiemachines (De Meyer, 2007, p. 70). In een later stadium wordt deze afspeelduur vergoot van 3 tot 8 minuten terwijl het format gelijk blijft. Dit soort langspeelsingle krijgt de naam µH[WHQGHG SOD\¶ (3  9DQDI  ZRUGHQ GH]H 45-toerenplaten XLWJHEUDFKW RS  LQFK HQ NULMJHQ ]H GH EHQDPLQJ µGLVFR-VLQJOH¶ RI µmaxi-VLQJOH¶ 'H KRHYHHOKHLG PX]LHN RS GH]H PD[L¶V ]LMQ LPPHUV gelijk aan zijn 7 inch single variant. De plaat bevat met andere woorden slechts één lied per kant in tegenstelling tot meerdere bij een LP of EP. De groeven zijn echter veel breder waardoor er meer dynamiek in het geluid gecreëerd wordt en de klankkwaliteit vergroot (De Meyer, 2007, p. 70). 'H ѿ-toerenplaten en de 45-toerenplaten geraken ingeburgerd en vervangen uiteindelijk de 78-toerenplaten als standaard, die steeds minder verkocht en geproduceerd worden. In 1947 vervangt de transistor de lampversterker waardoor de geluidskwaliteit sterk vergroot en de vinylplaten meer tot hun recht komen (De Meyer, 2007, p. 73). Een belangrijke evolutie in deze platen vindt plaats in 26

 

ZDQQHHUµ5&$9LFWRU¶HQµ&ROXPELD¶GHHHUVWHVWHUHRSODWHQRS de markt brengen (Calamar, & Gallo, 2009, p. 53). Bij een stereoopname wordt er gebruik gemaakt van twee kanalen, bijvoorbeeld twee microfoons, die elk een verschillende geluid voortbrengen. Bijgevolg hoort men bij weergave in het rechteroor een ander geluid dan in het linkeroor. Hierdoor ontstaat een soort ruimtelijk audioeffect (De Grooff, 1995, p. 398). Er wordt met andere woorden een driedimensionale geluidservaring gecreëerd. In de eerste experimenten om stereoplaten te ontwikkelen werd gebruik gemaakt van een dubbele gravering die door twee naalden werd afgelezen. Elke naald was dan verantwoordelijk voor één geluidskanaal (De Meyer & Trappaniers, 2007, p. 327). Als uiteindelijke resultaat kwam echter het 45/45-systeem voort. In dit systeem werden platen zowel lateraal als verticaal gegraveerd en een naald werd gemonteerd op een 45-graden hoek zodat deze zowel lateraal als verticaal de graveringen kon aflezen. Op deze manier konden dus twee kanalen afgelezen worden door één naald (De Meyer, 2007, p. 72). In 1970 worden quadrafonische platen geïntroduceerd. Quadrafonie slaat op een toevoeging van nogmaals twee kanalen aan het stereosysteem. Het driedimensionale effect wordt dus gecreëerd door vier verschillende kanalen. Quadrafonie slaat echter niet aan bij het publiek wegens extra kosten die er aan verwant zijn. Zo moest men bijvoorbeeld vier luidsprekers kopen om het gewenste effect te verkrijgen. De quadrafonische platen verlaten dan ook snel de markt. Het idee wordt echter niet verlaten en is de grondslag voor het huidige populaire surround sound (De Meyer & Trappaniers, 2007, p. 287). 1.2.5. H et digitale tijdper k en de introductie van de compact disc In 1973 breekt de petroleumcrisis uit waardoor de prijs van vinylite en het papier voor de hoezen sterk stijgt. Het duurt echter toch tot HLQGMDUHQ¶alvorens deze crisis echt voelbaar is in de verkoop van grammofoonplaten. In 1979 behaalt de grammofoonindustrie haar topjaar met wereldwijd 1.52 miljard verkochte eenheden (Hung & Morencos, 1990, p. 72-75). Vanaf 1980 begint de crisis echter door 27

 

te dringen waardoor de verkoopcijfers een constante daling kennen WRWDDQGHHHUVWHKHURSOHYLQJYDQKHWYLQ\OLQGHMDUHQ¶FIULQIUD 1.3. De eerste heropleving van het vinyl). In 1 LQWURGXFHUHQ µ6RQ\¶ HQ µ3KLOLSV¶ GH FRPSDFW GLVF 'H Meyer, 2007, p. 172). De CD biedt een tegenoffensief aan de crisis maar zorgt vooral voor de overstap van het analoge naar het digitale tijdperk. Een CD wordt digitaal opgenomen. Dit betekent dat de opgenomen geluidstrillingen worden omgezet in een binaire code van 0 en 1 signalen. Dit in tegenstelling tot de analoge opname die het oorspronkelijke geluidssignaal volledig imiteert (De Meyer & Trappaniers, 2007, p. 108). 2QGDQNV GDW &'¶V QRJ GXXUGHU ZDUHQ GDQ JUDPPRIRRQSODWHQ kenden ze al snel een groot succes vanwege hun verbeterde geluidshelderheid, grotere afspeelcapaciteit en gemakkelijkere hanteerbaarheid. Aanvankelijk kon de productie de vraag zelfs niet volgen (De Meyer, 2007, p. 172). De fonografie-industrie zag in de CD een mogelijkheid om de crisis te bestrijden. Bijgevolg ging men via allerhande marketingtechnieken de CD bij het publiek aanprijzen WHQ NRVWH YDQ GH JUDPPRIRRQSODDW =R ZHUGHQ RQGHU DQGHUH &'¶V XLWJHUXVWPHWµERQXVWUDFNV¶%RYHQGLHQKDQWHHUGHQGHPHHVWHODEHOV een verkooptactiek waarbij zij muziekverkopers probeerden te demotiveren om nog grammofoonplaten aan te kopen. Wanneer deze verkopers immers hun onverkochte stock terug inleverden werden hogere kosten aangerekend voor onverkochte grammofoonplaten dan YRRURQYHUNRFKWH&'¶V3ODVNHWHVS  De gebruikte tactieken hebben effect. Vinyl wordt massaal vervangen door de CD en reeds in 1988 zien we voor het eerst dat de inkomsten uit de CD-verkoop groter zijn dan deze van de grammofoonplaten. Eind 1988 zijn alle albums in de hitlijsten beschikbaar op CD maar niet meer op vinyl. In muziekwinkels is het CD-aanbod zes maal groter dan het vinyl-aanbod. Eind 1988 beslaat de vinylverkoop nog slechts 15 % van de totale muziekmarkt, in 1989 nog slechts 6 % (Plasketes, 1992, p.110). De CD neemt op enkele jaren volledig de dominante marktpositie van de grammofoonplaat over. Men verwacht dat vinyl nog slechts enkele jaren zal overleven. 28

 

1.3. De eerste heropleving van het vinyl Nadat de compact disc de muziekmarkt volledig heeft overgenomen lijkt er geen hoop meer te zijn voor de vinylplaat. Op basis van cijferanalyse blijkt dit echter niet helemaal het geval te zijn. Zo vindt HULQGHMDUHQ¶HHQHHUVWHKHURSOHYLQJSODDWVYDQKHWYLQ\O,QGLW gedeelte van het proefwerk wordt allereerst gekeken naar de verkoopgegevens van langspeelplaten op de internationale markt. De Amerikaanse markt wordt als referentiekader gebruikt. Aan de hand van een masterproef opgemaakt tijdens deze periode worden kenmerken uit de eerste ontwikkeling aangeboden. Ten slotte wordt er aandacht besteed aan het toenmalige profiel van de vinylkoper. 1.3.1. De eerste heropleving op de internationale mar kt (LQG MDUHQ ¶ ZHUG YHURQGHUVWHOG GDW GH YLQ\OSODDW ODQJ]DDP ]RX uitsterven. Uit onderstaande gegevens blijkt echter dat dit niet het geval was. De gegevens uit grafiek 1 en tabel 1 zijn verzameld door GHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶HHQJOREDDl marketingonderzoekscentrum dat de consumentenmarkt statistisch analyseert. Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op de verkopen van langspeelplaten in de Verenigde 6WDWHQGRRUOHGHQYDQGHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶/R\QHV  Ondanks dat deze cijfers enkel van toepassing zijn op de Amerikaanse markt bieden ze, wegens de significantie van de Amerikaanse markt, een sterke indicatie voor de internationale HYROXWLHV 'H PHHVWH PX]LHNKDQGHODDUV ]LMQ OLG YDQ GH µ1LHOVHQ &RPSDQ\¶PDDUWRFKPRHWJHZH]HQZRUGHQRSKHWIHLWGDWGLWQLHWGH gehele muziekmarkt beslaat. Bovendien bestaat er een grote zwarte markt voor vinylplaten in tweedehandswinkels en rommelmarkten waarvan de cijfers onmogelijk te achterhalen zijn. Tevens worden enkel de verkoopgegevens van langspeelplaten weergegeven. De verkoop van singelV(3¶VHQPD[L¶VZRUGHQLPPHUVVLQGVHLQGMDUHQ ¶ QLHW PHHU VWDWLVWLVFK ELMJHKRXGHQ 'H JHJHYHQV ELHGHQ GXs een eenzijdig beeld. Toch geven de cijfers een sterke indicatie van de evolutie in vinylverkoop over de jaren heen. 29

 

Zoals eerder vermeld begon de vinylverkoop zeer snel te dalen na  ,Q GH EHJLQMDUHQ ¶ OLMNW YLQ\O ]R JRHG DOV XLWJHVWRUYHQ aangezien het met gemiddeld 300.000 exemplaren slechts 0,05 % van de totale muziekverkoop beslaat. Vanaf 1994 komt daar echter verandering in. De grammofoonplaat begint terug aan populariteit te winnen. Zo kent de verkoop van vinyl tussen 1993 en 2003 een nieuw leven met een hoogtepunt in 2000 met 1,50 miljoen verkochte exemplaren. Vanaf 2004 lijkt de rage echter voorbij en verloopt de verkoop weer in een dalende trend. In 2005 en 2006 lijkt de vinylmarkt zijn evenwicht gevonden te hebben met ongeveer 600.000 verkochte exemplaren per jaar (cfr. grafiek 1 en tabel 1) (Loynes, 06.05.2012).

Ver koop langspeelplaten 1993 - 2006 (US) (in miljoenen) 2

1,5 1 0,5 0

Grafiek 1: De verkoop van langspeelplaten in de Verenigde Staten (19932006). Bron: Loynes, 06.05.2012.

9LQ\O KHHIW GXV GXLGHOLMN YDQDI PLGGHQ MDUHQ ¶ HHQ KHURSOHYLQJ gekend. Dit kan gezien worden als de eerste heropleving van het vinyl. De grammofoonplaat had echter al een heropbloei gekend na GH *URWH 'HSUHVVLH YDQ GH MDUHQ ¶ FIU VXSUD  (HUVWH marktdaling en crisis). Toch wordt deze niet gezien als een eerste heropleving aangezien deze neergang en heropbloei toen vooral werd YHURRU]DDNW GRRU HFRQRPLVFKH RPVWDQGLJKHGHQ ,Q GH MDUHQ ¶ 30

 

daarentegen was vinyl al volledig vervangen door een nieuw medium, de compact disc. Men dacht toen dat men vinyl nooit meer als commHUFLHHOZLQVWSURGXFWNRQJHEUXLNHQ'LWZDVLQGHMDUHQ¶ absoluut niet het geval. 7RFK PRHW GH]H HHUVWH KHURSOHYLQJ YDQ YLQ\O LQ GH MDUHQ ¶ gerelativeerd worden. Hoewel we in grafiek 1 duidelijk een stijging in verkoop van langspeelplaten zien, blijkt uit tabel 1 dat deze heropleving behoorlijk beperkt is qua omzetpercentage op de totale muziekverkoop. Op zijn hoogtepunt in 2000 beslaat de vinylmarkt slechts 0,19 % van de totale muziekmarkt met een maximum in 2003 met 0,21 % (Loynes, 06.05.2012). Het is dus duidelijk dat, hoewel vinyl terug aan populariteit won, dit slechts in een beperkt nichepubliek gebeurde. Ver koop L angspeelplaten

Totale ver koop albums

(in miljoenen)

(in miljoenen)

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

0,34 0,62 0,79 1,20 1,10 1,30 1,40 1,50 1,20 1,30 1,40 1,20 0,87 0,86

572,00 615,00 616,30 616,60 651,80 711,00 754,80 785,10 762,80 681,00 656,20 666,70 619,00 588,00

Percentage langspeelplaten van totale ver koop albums 0,06 % 0,10 % 0,13 % 0,19 % 0,17 % 0,18 % 0,18 % 0,19 % 0,16 % 0,19 % 0,21 % 0,18 % 0,14 % 0,15 %

Tabel 1: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums in de Verenigde Staten (1993-2006). Bron: Loynes, 06.05.2012.

31

 

1.3.2. K enmer ken van de eerste heropleving Ondanks dat er zeer weinig wetenschappelijk onderzoek verricht is naar het belang van de eerste heropleving zijn er enkele kenmerken van deze heropleving te vinden in een masterproef aan de Katholieke Universiteit Leuven van Bries F. In 1998, één van de topjaren van de eerste heropleving, onderzocht Bries de vinylmarkt. Hij baseerde zijn bevindingen op enkele gesprekken met platenzaakbezoekers en diepte-interviews met vinylhandelaar Bob Driege en DJ Joeri Hartiel. 'H MDUHQ ¶ ZDUHQ YRRUDO GH KRRJGagen voor de disk jockey (DJ). Dit was een van de grootste oorzaken waarom vinyl terug populair werd. De genres hip-hop, ragga, house, techno, jungle, drum and bass en ambient, dus vooral het dansgenre en het werkveld van de DJ, beslaan het overgrote deel van verkochte vinyl. Eveneens ging KDUGFRUHURFNµQ¶UROOPHWDOSXQNHQSRSRYHUGHWRRQEDQNHQPDDU de dansgenres namen 85 % van de gehele vinylverkoop in (Bries, 1998, p. 39-41). De dansgenres werden bijna uitsluitend op 12 inch PD[L¶V YHUNRFKW =RDOV eerder opgemerkt hadden deze platen een meer dynamisch geluid waardoor ze een geschikt instrument waren voor de DJ (Bries, 1998, p. 36). De genres die aangeboden werden op vinyl kunnen moeilijk commercieel of mainstream genoemd worden. Ze hoorden eerder thuis in de toenmalige underground-scène. De mainstream muziek was enkel nog beschikbaar op CD, minicassette of minidisk. Zo werden de meeste vinylplaten dan ook aangeboden door kleine independeQWVµ6RQ\¶ZDVLQGH]HWLMG de enige major die nog vinyl uitbracht. Eveneens waren de platen enkel te vinden in de meer alternatieve speciaalzaken, platenbeurzen of via internet. Grote ZLQNHONHWHQV DOV µ)UHH 5HFRUG 6KRS¶ YHUGHHOGHQ RS GDW PRPHQW DO lang geen vinyl meer (Bries, 1998, p. 40). Een belangrijke ontwikkeling werd het floreren van de subcultuur van vinylverzamelaars. Het grote publiek begon immers haar SODWHQFROOHFWLHV WH YHUNRSHQ HQ WH YHUYDQJHQ GRRU &'¶V Tweedehandswinkels kenden bijgevolg een heuse boom in hun aanbod. Dit was in het voordeel voor de vinylverzamelaars want zo kwamen de oudere en zeldzamere platen terug in circulatie. De tweedehandsmarkt bloeide helemaal terug open (Bries, 1998, p. 75). 32

 

Uit de analyse van Bries krijgen we dus een bevestiging dat de vinylmarkt meer bestemd was voor een nichepubliek. Het concentreert zich vooral in de underground-scéne buiten de mainstream. De rol van de DJ speelde hier duidelijk aangezien hij het vinyl gebruikte om een eigen sound te creëren. Belangrijker zijn echter de fans die er van dromen om zelf DJ te worden. Het is vooral deze invloed van de DJ waardoor een groter publiek vinyl begon te kopen (Bries, 1998, p. 92). Volgens Bries gaf de DJ dan ook een nieuwe dimensie aan de plaat, namelijk als gebruiksinstrument. Vinyl was als geluidsdrager immers volledig vervangen door de CD. Vinyl overleefde echter als verzamelobject maar veel belangrijker als gebruiksinstrument voor de DJ (Bries, 1998, p. 93). 1.3.3. H et consumentenprofiel in de eerste heropleving Algemeen gesteld is de vinylkoper in de eerste heropleving mannelijk en ouder dan 24 jaar. Het grootste deel is zelfs ouder dan MDDUHQEHVODDWGXVYRRUDOKHWSXEOLHNJHERUHQLQGHMDUHQ¶RI eerder (Plasketes, 1992, p. 114). Bries geeft in zijn masterproef een typologie van de vinylkopers (Bries, 1998, p. 81-83). Allereerst onderscheidt Bries vier categorieën van kopers van WZHHGHKDQGVYLQ\O PHQVHQ GLH KXQ MHXJG NRSHQ '-¶V IDQV HQ vinylfreaks. Elke categorie werd getypeerd door bepaalde kenmerken die in tabel 2 zijn weergegeven (Bries, 1998, p. 81-83). Voor de kopers van nieuwe platen maakt Bries geen typologie aan. Hij beschouwt deze meer als één coherente categorie van vinylkopers. Wel geeft Bries aan wat het aanbod van nieuwe platen is waardoor we toch een beter beeld kunnen vormen over deze kopergroep. Het aanbod van nieuw vinyl kan immers opgedeeld worden in drie categorieën. Allereerst zijn er de albums van toenmalige grote namen zoals U2, Oasis en Bush. Ten tweede is er een aanbod in platen van kleine alternatieve rockgroepen. Aangezien deze hun materiaal niet op CD uitbrengen zijn fans verplicht om vinyl te kopen om de muziek in huis te halen. Ten slotte is er het aanbod in het dansgenre, zoals hip hop, house en techno. Zoals eerder opgemerkt is het vooral 33

 

deze laatste subcategorie die verantwoordelijk is voor de stijging in verkoop van vinylplaten (Bries, 1998, p. 70-71). 1) Mensen die hun jeugd kopen - Oudere personen die nu pas voldoende kapitaalkrachtig zijn geworden om de platen te kopen die ze in hun jeugd al wilden hebben maar niet konden betalen.  '-¶V - Professionele disk jockeys. - Gaan vooral op zoek naar oude fuifnummers die nooit zijn uitgebracht op single-cd. - House- HQWHFKQR'-¶VNRSHQMD]]IXQNHQVRXORS tweedehandsvinyl om terug te grijpen naar de dansgenres die aan house en techno zijn voorafgegaan. 3) F ans - De fans die alles van hun idool willen verzamelen. - Vooral beperkte oplagen, de limited editions, van hun idool zijn bij hun zeer populair zoals picture discs of colour discs. - Aangezien ze al zoveel hebben geïnvesteerd in hun idool hebben zij er geen problemen mee om, naast de gewone editie ook beperktere edities te kopen, ook al zijn deze gelimiteerde edities veel duurder. 4) V inylfreaks - De hardnekkige vinylverzamelaar. - Meestal mannelijk en ouder dan 24 jaar. - Het verzamelen is voor hun een hobby. Ze bijten zich vast in één of meerdere genres en proberen daarvan alles te verzamelen. - In tegenstelling tot vorige groepen hanteren ze een bepaalde methode om vinyl te selecteren en desgevallend te kopen. - Ze staan vaak op platenbeurzen met een eigen standje om als eerste in de platenbakken van de anderen te kunnen zoeken naar waardevolle stukken. - Ze hechten veel belang aan de persing van de plaat. Bij voorkeur willen ze de originele persing omdat deze de authentieke sound bevat. 34

 

- Ze zoeken informatie op om te vermijden dat ze bedrogen worden. Zo lezen ze gespecialiseerde tijdschriften. Er bestaat een informeel informatiesysteem waarbij verzamelaars elkaar op de hoogte houden. Tabel 2: Een typologie van de consument van tweedehandsvinyl in de eerste heropleving. Bron: Bries, 1998, p. 81-83.

Ten slotte duidt Bries aan wat tijdens de eerste heropleving de motivatie is voor een consument om vinyl aan te kopen (Bries, 1998, p. 71-73): - De muziek is niet of pas later te verkrijgen op CD - Een plaat klinkt beter dan een CD - Een plaat is leuker om in bezit te hebben dan een CD - Een plaat is goedkoper dan een CD - De cultus van de DJ: fans kijken immers op naar hun idolen en streven door middel van imitatie dan ook om zelf DJ te worden - Het hobby aspect: zoeken naar de juiste platen, het aanleggen van een platencollectie etc. Op basis van het onderzoek van Bries hebben we dus een goed beeld kunnen vormen over de consument van vinylplaten in de eerste heropleving. 1.4. De tweede heropleving van het vinyl Op het moment dat de succesjaren van eerste heropleving voorbij zijn en de vinylverkoop nog slechts een beperkte oplage haalt komt er een tweede heropleving. Deze tweede heropleving betreft het onderzoekgebied voor deze masterproef. Allereerst worden cijferanalyses aangeboden, zowel op de internationale markt als op de Belgische markt. Tevens wordt een overzicht gegeven van de kenmerken die voorlopig toegewezen worden aan deze heropleving. Het beschrijven van de kenmerken uit de tweede heropleving en het opstellen van een consumentenprofiel is het hoofddoel van dit onderzoek en zullen later uitvoeriger aan bod komen (cfr. infra, 2. Onderzoek). 35

 

1.4.1. De tweede heropleving op de internationale mar kt In 2005 en 2006 lijkt de eerste heropleving van de vinylplaat voorbij. De rage duurde enkele jaren maar vanaf 2003 is er een continue daling in de verkoop. Opnieuw wordt de vraag gesteld of vinyl kan overleven in het moderne digitale tijdperk of slechts kan voortbestaan in een nichegroep. Onderstaande gegevens bieden echter weer een tegenbewijs aan deze vooronderstellingen. Net zoals voorgaande data werden de cijfers in grafiek 2 en tabel 3 verzameld GRRUGHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶+LHUPRHWGXVZHHUJHZH]HQZRUGHQRS het feit dat de gegevens enkel betrekking hebben op de Amerikaanse markt als referentiekader voor de internationale markt. Tevens moet PHQOLG]LMQYDQGHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶RPRSJHQRPHQWHZRUGHQLQ de berekening en bovendien bestaat er een grote zwarte markt in vinylverkoop die niet opgenomen is in deze cijfers. Ondanks het vertekend beeld geven de cijfers een duidelijk idee over de evolutie van vinylplaten. Uit grafiek 2 en tabel 3 blijkt dat de vinylverkoop vanaf 2007 terug begint te floreren. Ditmaal groeit de industrie jaarlijks met merkwaardige en indrukwekkende cijfers. Zo werden er in 2007 net geen miljoen langspeelplaten verkocht. In 2008 stijgt de verkoop echter al met 89 % tot 1,88 miljoen. In 2009 vlogen vervolgens 2,5 miljoen eenheden over de Amerikaanse toonbanken, een stijging van 33 % vergeleken met 2008. Deze stijgende tendens blijft zich voortzetten in 2010 en 2011 met respectievelijk 2,80 miljoen en 3,87 miljoen verkochte platen. Dit geeft een stijging van 12 % tussen 2009 en 2010 en 38 % tussen 2010 en 2011 (Loynes, 06.05.2012). Uit grafiek 2 kunnen we duidelijk zien hoe significant deze tweede heropleving van het vinyl is. In het succesvolle 2008 werden immers al meteen 380.000 meer platen verkocht dan in 2000, het topjaar van de eerste heropleving. In een vergelijking tussen 2000 en 2011, het voorlopige topjaar uit de tweede heropleving, zien we dat de vinylverkoop tussen beide jaren met 158 % gestegen is. In absolute cijfers werden er in 2011 dus 2,37 miljoen langspeelplaten meer verkocht dan in 2000 (Loynes, 06.05.2012).

36

 

Ver koop langspeelplaten 1993 - 2011 (US) (in miljoenen)

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

5 4 3 2 1 0

Grafiek 2: De verkoop van langspeelplaten in de Verenigde Staten (19932011). Bron: Loynes, 06.05.2012.

Wanneer we kijken naar tabel 3 moet er echter weer opgemerkt worden dat de indrukwekkende cijfers opnieuw gerelativeerd moeten worden. Net zoals in de eerste heropleving, is het percentage van de vinylverkoop in de totale muziekindustrie behoorlijk beperkt. In tegenstelling tot de eerste heropleving begint de vinyl-industrie nu wel terrein te winnen. Zo besloeg de vinylmarkt nooit meer dan 0,21 % van de totale albummarkt in de eerste heropleving. In 2008 beslaat dit percentage echter al 0,44 %. Dit percentage blijft voorlopig stijgen tot 1,17 % in 2011 (Loynes, 06.05.2012). Het is dus duidelijk dat deze tweede heropleving een significant onderzoekveld oplevert. Het is immers merkwaardig dat vinylplaten terug zo populair worden. Hoewel het slechts om 1,17 % van de totale albummarkt betreft, is de evolutie over de laatste jaren enorm belangrijk. In de laatste zes jaren is de verkoop immers tegen een zeer hoog tempo met 291 % procent gestegen. Ondanks dat de verkoop in absolute eenheden duidelijk is geëxplodeerd van 0,99 miljoen tot 3,87 miljoen moet hier toch een opmerking gegeven worden. Zo kent de totale verkoop van muziekalbums een zeer sterke en continue daling sinds 2000. Er worden nu 454.5 miljoen albums minder verkocht dan in 2000 (Loynes, 06.05.2012). 37

 

Het is dus logisch dat door de sterke daling van de gehele albumverkoop vinyl in percentage wint. Dit doet echter geen afbreuk aan het belang van de tweede heropleving. Onze huidige maatschappij wordt immers gekenmerkt door het digitale platform waardoor de verkoop van tastbare albums daalt. Het illegaal downloaden van muziek, tijdens het laatste decennia enorm populair, had eveneens een sterke invloed op deze daling. In 2007 werd 10 % van de totale verkoop van muziekalbums verdiend door legale downloads en 0,20 % door de verkoop van langspeelplaten. De overige 89,90 % ZHUG GXV YHUGLHQG YLD GH YHUNRRS YDQ &'¶V (Loynes, 08.02.2012a). In 2011 daarentegen beslaan legale downloads 31,19 % van de totale albummarkt en lanspeelplaten 1,17 % &'¶V ]LMQ YDQGDDJ GH GDJ GXV VOHFKWV YHUDQWZRRUGHOLMN YRRU 67,64 % van de muziekmarkt, een daling van 22,26 % op zes jaar (Loynes, 08.02.2012b). Het is dus duidelijk dat we steeds meer GLJLWDDOJDDQDDQNRSHQHQGDW&'¶VVWHUNPRHWHQLQERHWHQ+HWIHLW dat één bepaalde tastbare geluidsdrager, het vinyl, wel nog groeiende successen kent in deze crisistijden is dus zeer merkwaardig en maakt het alleen maar interessanter om de redenen achter deze eigenaardige evolutie te onderzoeken. Ver koop L angspeelplaten

Totale ver koop albums

(in miljoenen)

(in miljoenen)

2007 2008 2009 2010 2011

0,99 1,88 2,50 2,80 3,87

501,00 428,40 373,90 326,20 330,60

Percentage langspeelplaten op totale ver koop albums 0,20 % 0,44 % 0,67 % 0,86 % 1,17 %

Tabel 3: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums in de Verenigde Staten (2007-2011). Bron: Loynes, 06.05.2012.

38

 

1.4.2. De tweede heropleving op de Belgische mar kt Onderstaande gegevens voor België (cfr. grafiek 3 en tabel 4) zijn GRRU PDUNWRQGHU]RHNEXUHDX µ*I.¶ YHU]DPHOG YRRU GH µ%HOJLDQ (QWHUWDLQPHQW $VVRFLDWLRQ¶ %($  µ%($¶ YRUPW GH beroepsvereniging rond de Belgische games-, muziek- en videoindustrie (Belgian Entertainment Association, 08.07.2012b). Hier moet opnieuw opgemerkt worden dat onderstaande cijfers enkel betrekking hebben op de leden van BEA. In combinatie met de zwarte markt krijgen we dus ook voor België een vertekend beeld. Toch bieden de gegevens weer een indicatie voor de evoluties in België. Uit grafiek 3 en tabel 4 blijkt dat de Belgische markt niet gelijk loopt met de Amerikaanse markt. Tussen 2007 en 2010 daalt de verkoop van langspeelplaten in België van 92.710 tot 46.971 eenheden. Vanaf 2011 hervat de vinylindustrie zich echter weer en stijgt de verkoop tot 65.130 eenheden. Een stijging van 38.66 % ten opzichte van 2010 (Maeterlinck, 02.08.2012). Er kunnen dus weinig conclusies getrokken worden uit de Belgische markt betreffende een tweede heropleving. Wanneer we echter grafiek 3 met grafiek 2 vergelijken kunnen we enkele speculaties doen. Zo lijken de stabiele jaren 2009 en 2010 uit grafiek 3 sterk op de jaren 2005 en 2006 uit grafiek 2. Bovendien zijn deze jaren in beide grafieken een opvolging van een gelijkaardige neerwaartse evolutie. De jaren voor 2007 kunnen we niet opnemen in deze analyse aangezien de cijfers van de vinylverkoop in België pas vanaf 2007 worden verzameld GRRUµ*I.¶HQµ%($¶9HUKDHJKH  Eveneens worden de jaren 2009 en 2010 gevolgd door een plotse stijging in het daaropvolgende jaar. Een mogelijke conclusie zou zijn dat de Belgische markt vier jaar achter loopt op de Amerikaanse markt. Hierdoor zou de eerste heropleving van het vinyl in België nog niet zo lang verdwenen zijn en de tweede heropleving nog maar in haar kinderschoenen staan. Wegens de significante invloed van de Amerikaanse markt op de rest van de wereld lijkt dit eerder logisch. In dat geval zou de Belgische vinylmarkt moeten exploderen in de komende jaren, net zoals dat gebeurde in 2008 op de Amerikaanse 39

 

markt. Dit is echter enkel een veronderstelling die enkel op basis van toekomstige gegevens kan getoetst worden.

Ver koop langspeelplaten 2007 - 2011 (B E) 100.000 80.000 60.000 40.000

20.000 0 2007

2008

2009

2010

2011

Grafiek 3: De verkoop van langspeelplaten in België (2007-2011). Bron: Maeterlinck, 02.08.2012.

Desondanks kunnen we toch het begin van de tweede heropleving opmerken in België in 2011. We kunnen echter niet met zekerheid zeggen of in België een volledige heropleving zal plaatsvinden. Het zou kunnen zijn dat 2011 een uitzonderingsjaar is. Wanneer we echter kijken naar het procentuele aandeel van de lp-markt op de totale albummarkt (cfr. tabel 4) zien we dat langspeelplaten al sinds 2010 terrein aan het winnen zijn. Ondanks een daling in de verkoop tussen 2009 en 2010 in absolute cijfers stijgt het marktaandeel van de vinylplaten. We zien hier eenzelfde kenmerk als op de Amerikaanse markt, namelijk een continue daling in de totale albumverkoop. Dit verklaart grotendeels waarom het relatief percentage van vinylverkoop stijgt. Toch moet ook hier opgemerkt worden dat de vinylplaat opnieuw de enige geluidsdrager is in 2011waarvan de omzet groeit. In 2009 was immers 0,43 % van de totale albummarkt gerealiseerd door de vinylverkoop, 5,50 % door de online-albumverkoop, en de rest (94,07 %) via de verkoop van andere geluidsdragers met de CD als 40

 

belangrijkste vertegenwoordiger. In 2011 daarentegen beslaat de vinylmarkt 0,66 % van de totale albumverkoop, de verkoop via legale downloads 11,20 % en overige geluidsdragers 88,14 % (Belgian Entertainment Association, 08.07.2012a). Net zoals op de Amerikaanse markt verliezen ook hier de CD en andere geluidsdragers dus een groot deel van hun publiek. Vinyl daarentegen trekt wel meer volk aan. Het fenomeen dat één bepaalde geluidsdrager populairder wordt terwijl de markt zich naar het digitale richt vindt dus ook in België plaats. Ver koop L angspeelplaten

Totale ver koop albums (in miljoenen)

2007 2008 2009 2010 2011

92.710 62.327 47.909 46.971 65.130

12,10 11,48 11,22 10,23 9,92

Percentage langspeelplaten op totale ver koop albums 0,76 % 0,56 % 0,43 % 0,46 % 0,66 %

Tabel 4: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums in België (2007-2011). Bron: Maeterlinck, 02.08.2012. & Bron: Belgian Entertainment Association, 08.07.2012a.

1.4.3. K enmer ken van de tweede heropleving Aangezien de tweede heropleving van de vinylplaat een behoorlijk recent fenomeen is, is er voorlopig zeer weinig tot geen wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd over deze evolutie. Dit is één van de hoofdredenen waarom dit proefwerk werd opgesteld. In tegenstelling tot de eerste heropleving, die vooral geïnspireerd werd door de dansgenres, wordt de tweede heropleving gekenmerkt door de fascinatie voor het rockgenre (The Economist, 2011, p.56). In 2011 blijkt immers 32 % van alle verkochte albums, inclusief CDen online-verkoop, tot het rockgenre te behoren. Wanneer we in 2011 echter specifiek naar vinylplaten kijken, blijkt dat 93 van de 100 best verkochte vinylalbums in Amerika rockalbums zijn (Nielsen Wire, 41

 

11.05.2011). In 2011 werd de top tien van best verkochte vinylalbums gevormd door de artiesten The Black Keys, Wilco, Bon Iver, Radiohead, Mumford & Sons, Fleet Foxes en The Beatles. $GHOHGLHPHWKDDUDOEXP¶¶GH]HVGHSODDWVEHVWULjkt, is de enige niet-rock artiest die de vinylalbum top tien bereikte. Eveneens merkwaardig is dat negen van de tien plaatsen ingenomen worden door huidige artiesten. The Beatles, die daarentegen al meer dan 40 jaar geen muziek maken, staan echter met hun DOEXPµ$EEH\URDG¶ op de eerste plaats met een verkoop van 41.000 eenheden. Fleet )R[HV GLH GH WZHHGH SODDWV LQQHPHQ PHW KXQ DOEXP µ+HOSOHVVQHVV EOXHV¶ YHUNRFKWHQ  HHQKHGHQ /R\QHV E  +HW blijkt dus dat ook de oudere rockgenres of artiesten nog belangrijk zijn op vinyl. Enkele commerciële nieuwigheden geven een sterke indicatie voor het bestaan van de tweede heropleving. Zo worden tegenwoordig vinylplaten verkocht waarbij de mp3-download van het album gratis bij de plaat wordt geleverd. In recentere gevallen wordt zelfs de CD van het album als bonus bij de vinylplaat gestopt. Wegens de crisistijden in de markt van geluidsdragers is het vanzelfsprekend dat de industrie op alle mogelijke manieren de omzet probeert te vergroten en met succes. In de laatste jaren zien we immers dat de grote warenhuisketens terug vinyl beginnen te verkopen en dit zowel op de internationale markt als op de Belgische PDUNW =R YHUNRSHQ µ0HGLDPDUNW µ)1$&¶ HQ µ)UHH 5HFRUG 6KRS¶ anno 2010/2011 terug vinyl (Maeterlinck, 02.08.2012). Daarboven ontstaan er allerhande initiatieven om de vinylverkoop WHVWLPXOHUHQ=RZRUGWHUVLQGVZHUHOGZLMGµ5HFRUGVWRUHGD\¶ (RSD) georganiseerd. Jaarlijks bundelen de platenwinkels op één bepaalde dag, de derde zaterdag van april, hun krachten om de vinylplaat in de kijker te zetten. Dit doen ze aan de hand van speciale vinyluitgaven van bekende artiesten die enkel op die ene dag verkrijgbaar zijn in de deelnemende winkels. Op die manier probeert men steeds meer aandacht voor vinyl te creëren en het publiek terug naar de platenwinkels te krijgen (Record Store Day, 07.03.2012). Sinds 2011 wordt RSD ook georganiseerd in België. De media speelde sinds dit jaar ook een rol in de promotie van deze speciale dag. Zo bracht het radioproJUDPPD µ6HOHFW¶ RS µ6WXGLR %UXVVHO¶ 42

 

speciaal een vinylplaat uit om gratis te verdelen onder de eerste bezoekers (Record Store Day Belgium, 18.04.2012). Voor dit onderzoek werd dit jaar, op 21 april 2012, aan de hand van participerende observatie een bezoek gebracht aan de platenzaak µ%LOER¶ JHYHVWLJG WH /HXYHQ +LHUXLW EOHHN GDW 56' HHQ HQRUP succes was met een overvolle winkel en klanten van alle leeftijden (Platenzaak Bilbo, 21.04.2012). De hoeveelheid bezoekers op deze dag is echter geen representatieve weergave voor het gemiddelde bezoekersaantal in een platenzaak dat op een gewone dag veel lager ligt (De Ridder, 30.03.2012). Het valt dus op dat er een omwenteling heeft plaatsgevonden tussen de eerste en tweede heropleving van het vinyl. Het concentratiepunt van de vinylverkoop heeft zich verplaatst van de dansgenres naar de rockgenres. Dit valt ook op in het DJ-milieu waar VWHHGV PHHU '-¶V JHEUXLN PDNHQ YDQ GH GLJLWDOH WHFKQRORJLHsQ LQ plaats van nog met vinyl te draaien (The Economist, 2011, p.56). Even belangrijk is het feit dat grote warenhuisketens terug vinyl EHJLQQHQDDQWHELHGHQHQGHSDVRQWVWDQHLQLWLDWLHYHQ]RDOVµ5HFRUG 6WRUH 'D\¶ 'H]H IHQRPHQHQ YRQGHQ LPPHUV LQ GH HHUVWH heropleving niet plaats. Uit bovenstaande ondervindingen over de tweede heropleving komen verscheidene vragen aan bod. Betekent de felle stijging in vinylverkoop dat de vinylplaat uit zijn nichepositie is getreden? %HWHNHQW GH RYHUVWDS QDDU GLJLWDOH WHFKQRORJLHsQ GRRU GH '-¶V GDW vinyl zijn functie als gebruiksinstrument heeft verloren en dus terrein heeft heroverd als geluidsdrager? Wat is het consumentenprofiel van de moderne vinylkoper? In onderstaand onderzoek zal getracht worden een antwoord te bieden op deze vragen.

43

 

2. O nderzoek 2.1. O nderzoeksopzet In dit methodologisch tekstgedeelte wordt de onderzoeksopzet besproken. Allereerst wordt er aandacht besteed aan de probleemstelling. Hierin wordt gekeken naar de maatschappelijke relevantie van dit proefwerk en wordt het doel van dit onderzoek weergegeven. Vervolgens worden de onderzoeksvragen die deze studie vormen aangeboden. In de methodologie wordt de gehele onderzoeksprocedure in beeld gebracht. Dit betreft de verantwoording voor de keuze van een kwalitatieve aanpak. Daarnaast wordt hierin uitgelegd op welke manieren de input-data vergaard werden. Ten slotte worden de kenmerken van de respondenten opgesteld. 2.1.1. Probleemstelling Muziek speelt als maatschappelijk fenomeen een belangrijke rol in ons dagelijks leven en heeft bijgevolg een invloed op onze gemeenschap. Zo bestaat er de opvatting in de muzieksociologie dat muziek steeds afhankelijk is van de huidige maatschappijstructuur. Bovendien kan er in de kern van de muziek zelf een maatschappelijke functie afgelezen worden. Muziek op zich bevat dus als het ware een maatschappelijk gehalte (Adorno, 1959, p. 10). De evoluties die plaatsvinden in muziek staan dus in een soort samenspel met de maatschappelijke ordening. Wanneer significante veranderingen in de omgang met muziek gebeuren is het dan ook belangrijk om te kijken waarom deze wijzigingen hebben plaatsgevonden. Is het een aanpassing in de maatschappij die zorgt voor nieuwe tendensen in de muziekwereld of is het de muziek die een invloed uitoefent op de maatschappij? Op deze vraag zal dit onderzoek geen antwoord kunnen bieden maar het onderstreept het belang naar onderzoek in het muzikale domein. Tot aan de opkomst van het digitale tijdperk kon muziek enkel aan de consument geboden worden aan de hand van materiële 44

 

geluidsdragers. Vandaag geschiedt een groot deel van onze muziekconsumptie via het gebruik van digitale bestanden zoals het mp3-format. Uit het theoretisch kader van dit onderzoek blijkt duidelijk dat de vinylplaat de enige geluidsdrager is die tegenwoordig aan populariteit wint. Het bestuderen van dit vreemde fenomeen beslaat de hoofdfocus van deze studie. Het is immers merkwaardig dat een oud en vervangen medium terug populair wordt. In de wetenschappelijke literatuur bestaat er weinig onderzoek naar de eerste heropleving van de vinylplaat. Op het vlak van de tweede heropleving van de vinylplaat is het onderzoeksterrein zelfs nagenoeg niet bestudeerd. Er is dus nood aan een verkennende analyse gerelateerd aan dit onderwerp. Deze masterproef zal zich focussen op de kenmerken van de tweede heropleving. Het doel is om de huidige vinylwereld algemeen in kaart te brengen. Dit wordt verwezenlijkt via extensieve dataverzameling (cfr. infra, 2.1.3. methodologie). Daarboven wordt als uiteindelijke doel vooropgesteld om een consumententypologie aan te maken van de huidige kopers van vinylplaten. Op deze manier kan een vergelijking gemaakt worden tussen de eerste en tweede heropleving om zo te onderzoeken of er enkele significante veranderingen hebben plaatsgevonden tussen beide consumentengroepen. Bovendien kan de typologie nuttig zijn voor verder onderzoek, onder meer gerelateerd aan marketingonderzoek. Zo kunnen kenmerken van een bepaalde consumentengroep een leidraad bieden voor marketingstrategieën. In de huidige crisisperiode van de muzieksector zoekt men immers naar mogelijkheden om de omzet terug te laten stijgen. Een aangepaste marketingstrategie op een welbepaald publiek dat nog steeds geluidsdragers aankoopt kan dit proces enkel bevorderen. Ondanks dat de vinylmarkt voorlopig slechts een zeer marginaal deel van de totale muziekmarkt beslaat, weet men nog niet hoe dit aandeel zal evolueren in de toekomst. Aandacht besteden aan een nichegroep, die voorlopig wel nog winsten oplevert, kan misschien bijdragen aan de positieve evolutie van die nichegroep.

45

 

2.1.2. O nderzoekvragen In deze masterproef worden twee hoofdonderzoeksvragen vooropgesteld: 1. Welke zijn de algemene kenmerken van de tweede heropleving van de vinylplaat in de Vlaamse Gemeenschap? 2. Is het mogelijk de consumentenbevolking uit de Vlaamse Gemeenschap op te delen in coherente groepen met gelijkaardige kenmerken? De eerste hoofdvraag kan onderverdeeld worden in enkele deelvragen: 1a. Welke zijn de kenmerken van de huidige verkooppunten in de Vlaamse Gemeenschap? 1b. Welke muziekgenres dragen bij aan de tweede heropleving in de Vlaamse Gemeenschap? 1c. Welke soorten vinyl worden vooral aangekocht in de Vlaamse Gemeenschap? 1d. Welke zijn in de Vlaamse Gemeenschap de belangrijkste redenen om vinyl aan te kopen? De tweede hoofdvraag kan eveneens opgedeeld worden in enkele deelvragen: 2a. Welke zijn de kenmerken van de algemene vinylkoper uit de Vlaamse Gemeenschap? 2b. Kan er een consumententypologie aangemaakt worden van de vinylkoper uit de Vlaamse Gemeenschap? De opdeling in deelvragen biedt de structuur waarop de resultatensectie van dit onderzoek is opgebouwd. 2.1.3. Methodologie Onderstaande studie beslaat een kwalitatief explorerend onderzoek. In dergelijk kwalitatief onderzoek worden de karakteristieken van de onderzoekseenheden benoemd en geïnventariseerd op een kwalitatieve en niet kwantitatieve manier. Op deze manier kunnen gevoelens, belevingen, ervaringen en betekenisverlengingen van de onderzoekseenheden duidelijk in kaart worden gebracht vanuit het 46

 

gezichtspunt van de betrokkenen. In een explorerend onderzoek is er echter geen theorie of scherp geformuleerde hypothese voorhanden. Het doel is immers om dergelijke theorieën of hypothesen aan de hand van die studie op te bouwen (Baarda, De Goede & Teunissen, 2009, p. 95-100). Het blijkt duidelijk uit de beschrijving van dit soort onderzoek dat het een optimale methode is voor dit specifiek onderzoek naar de vinylmarkt. De gevoelens, ervaringen en gedragsverschijnselen van de respondenten is immers hetgeen we willen achterhalen in deze masterproef. Bovendien kunnen hierover nog geen hypothesen vooropgesteld worden aangezien er nagenoeg geen wetenschappelijke bevindingen bestaan over de tweede heropleving van het vinyl. Een nadeel van dit soort kwalitatief onderzoek is echter dat de gevonden resultaten niet veralgemeend kunnen worden naar de gehele populatie (Baarda, e.a., 2009, p. 155). Het biedt ons echter wel een sterke indicatie voor de huidige situaties en ontwikkelingen. De inputdata voor dit explorerend onderzoek werden verzameld aan de hand van twee verschillende methoden. Allereerst werd er gebruik gemaakt van open interviews in de vorm van diepteinterviews. Op basis van de literatuurstudie werden enkele onderwerpen uitgekozen die cruciaal zijn voor de analyse van de tweede heropleving. Aan de hand van deze onderwerpen werden vragen opgesteld als leidraad voor het interview. De respondent had de mogelijkheid vrij te rapporteren naargelang zijn ervaringen omtrent het onderwerp. Bovendien konden op basis van de antwoorden van de respondent enkele bijvragen gesteld worden om zo meer diepgang te brengen in het onderzoek. Op het einde van elk interview had de informant steeds de mogelijkheid om eventuele aanvullingen te geven. Bovendien werden de interviews anoniem afgenomen zodat elke informant vrij kon spreken. Deze masterproef omvat diepte-interviews met zowel de kopers als verkopers van vinylplaten. Daarboven werd, ter volledigheid, eveneens een interview afgelegd met een producent van vinylplaten. Elk diepteinterview werd opgenomen via een dictafoon. Op deze manier moesten er geen notities genomen worden en kon de aandacht volledig toegewijd worden aan de respondent. 47

 

Allereerst werd er gezocht naar platenhandelaars die eventueel een gesprek wilden voeren over hun ervaringen als verkoper van vinylplaten. Op 08.02.2012, 09.02.2012 en 10.02.2012 werd er, respectievelijk in Brussel, Antwerpen en Hasselt, gezocht naar mogelijke respondenten. Hierbij werd rekening gehouden met het aanbod van de platenzaak zowel op het vlak van de genres als op die van de aangeboden soorten vinyl (nieuw of tweedehands). Er werd dus op een niet toevallige basis een platenzaak binnen gestapt en vervolgens werd er gevraagd of de verkoper mee wilde werken aan een onderzoek naar vinylplaten. Er werd getracht om minstens één interview te verkrijgen per soort platenwinkel. Zo werd er gezocht naar een platenzaak die enkel nieuwe platen verkoopt, een die enkel tweedehandsplaten verkoopt en een die beide aanbiedt. Bovendien werd tevens rekening gehouden met de aangeboden muziekgenres. Zo werd er gezocht naar een platenzaak die zich meer richtte op de rock en alternatieve genres en een die zich meer focuste op de dansgenres. Er werd dus gestreefd naar een zo groot mogelijke diversiteit om zo het gehele veld te kunnen bestuderen. Naast het vergaren van enkele kenmerken van de tweede heropleving via deze interviews, dienden deze gesprekken ook als basismateriaal voor de opmaak van de vragenlijst gericht aan de kopers (cfr. Bijlage 1.). Kopers werden aangesproken op drie verschillende platenbeurzen. Via observatie werd gekeken welke personen geïnteresseerd waren in vinylplaten aangezien op elke platenbeurs ook andere geluidsdragers te koop werden aangeboden. Vervolgens werden de desbetreffende personen aangesproken of zij wilden participeren in een onderzoek naar vinylplaten. De dataverzameling betreft hier dus een gerichte steekproef van respondenten die op een niet toevallige wijze geselecteerd werden (Baarda, e.a., p. 154). De platenbeurzen werden alle drie geoUJDQLVHHUGGRRUµ.';Y]Z¶'H]H organisatie werd opgericht om het opzoekwerk omtrent film en muziek te bevorderen en om een ontmoetingsplaats te bieden voor verzamelaars (KDX vzw, 27.02.2012). Via email werd toestemming verkregen van Dierckx Kris, organisaWRUYDQGHµ.';)DLUV¶RPRS de platenbeurs personen aan te spreken over hun ervaringen met vinylplaten (Dierckx, 09.02.2012). Het betreft volgende platenbeurzen: 48

 

-

µ.'; )DLU¶ LQ µ*UHQVODQGKDOOHQ¶ WH +DVVHOW RS 12.02.2012 - µ.'; )DLU¶ LQ µ$QWZHUS ([SR¶ WH $ntwerpen op 26.02.2012 - µ.';)DLU¶LQµ,&&¶WH*HQWRS Ter aanvulling op de diepte-interviews werd ten tweede een enquête online geplaatst. Dit gebeurde via een website waar online vragenlijsten kunnen aangemaakt worden (Van Rixtel, 22.06.2012). De gerichte steekproef op de platenbeurzen bood immers geen totaal beeld van de vinylbevolking. Zo konden bijvoorbeeld respondenten die hun platen vooral online aankopen niet gevonden worden op deze beurzen. Bovendien werden zeer weinig vrouwelijke informanten opgemerkt en waren bepaalde muziekgenres ondervertegenwoordigd. Om te toetsen of deze informanten wel bestaan en als supplement op de eerder vergaarde onderzoeksgegevens werd deze kwalitatieve survey opgesteld (Baarda, e.a., p. 125) De online-enquête omvat dezelfde vragen die gebruikt werden in de diepte-interviews van de kopers en werden eveneens anoniem afgelegd (cfr. bijlage 1.). Hier konden echter geen bijvragen gesteld worden als reactie op de gegeven rapporteringen. De respondent werd echter in de welkomsttekst aangespoord om zoveel mogelijk over zijn ervaringen mee te delen. De enquête omvatte immers enkel volledig open vragen waardoor iedereen zoveel kon invullen als hij prefereerde. De respondenten werden vergaard op basis van een sneeuwbalsteekproef (Baarda, e.a., p.160). Via email werd er aan verscheidene platenverkopers gevraagd of zij een vijftal klanten kenden die eventueel geïnteresseerd waren in participatie aan een onderzoek gerelateerd aan vinylplaten. Indien er interesse was kregen de respondenten de link naar de desbetreffende website. Sommige platenverkopers hebben de link ook online geplaatst op hun website of Facebook-pagina. +HW EHWUHIW YROJHQGH SODWHQ]DNHQ µ&KHOVHD 5HFRUGV¶ µ'H 5RWV 5RFN &RQFHUQ¶ µ)DW.DW 5HFRUGV¶ µ,QVLGH 5HFRUGV¶ µ7XQH 8S¶ µ:DOKDOOD 5HFRUGV¶ HQ µ:DOO\V *URRYH :RUOG¶ JHOHJHQ LQ $QWZHUSHQ µ$UOHTXLQ &HQWUH¶ µ'RFWRU 9LQ\O¶ HQ µ9HDOV  *HHNV¶ JHVLWXHHUG LQ %UXVVHO µ0XVLF 0DQLD¶ LQ *HQW HQ µ*LJDVZLQJ¶ LQ Hasselt. Deze vinylzaken werden geselecteerd op basis van eerdere 49

 

ontmoetingen met de zaakvoerders en de beschrijvingen over de platenzaak weergegeven op website www.platenzaken.com (Platenzaken, 29.06.2012). Via deze beschrijvingen konden platenzaken die verschillende muziekgenres aanbieden onderscheid worden. Op deze manier kon het gehele vinyllandschap onderzocht worden. Vanwege het feit dat sommige vinylzaken ook online shoppen aanbieden, kon er dus ook contact gelegd worden met eventuele online kopers van vinylplaten. Er was echter geen garantie dat alle bovenvermelde verkopers effectief respondenten hebben aangesproken. In ieder geval rapporteerden de meeste zaakvoerders dat ze hun uiterste best zouden doen. Ten slotte werd er een diepte-interview afgenomen met een producent van vinylplaten. Dit gesprek vond plaats in Herk-de-Stad biM µ'LVFRPDW¶ YRRUJDDQGH DDQ HHQ bedrijfsbezoek. Tijdens deze rondleiding werd het huidige productieproces van een vinylplaat uitgelegd. Een omschrijving hiervan is weergegeven in bijlage 2a. De respondent werd hier eveneens op een niet toevallige basis JHVHOHFWHHUG µ'LVFRPDW¶ LV LPPHUV GH HQLJH UHVWHUHQGH vinylproducent in België. Het diepte-interview diende als inleiding op het bedrijfsbezoek en als aanvulling op de overige datagegevens. Op basis van kwalitatieve analyse werden de verzamelde gegevens bestudeerd. De diepte-interviews met de verkopers van vinylplaten dienden, in aanvulling op de literatuurstudie, als basis voor de opmaak van de vragen gesteld aan de vinylkopers. Bovendien konden uit de interviews van de verkopers enkele kenmerken van de tweede heropleving opgemerkt worden. Dit geldt eveneens voor het diepte-interview met de producent van vinylplaten. Aangezien vergaarde data behoorlijk extensief was werd er gebruikt gemaakt NVivo 9, een softwareprogramma ter ondersteuning van kwalitatieve dataverzameling die de organisatie van kwalitatieve gegevens vereenvoudigt (QSR International Pty Ltd, 05.07.2012).

50

 

2.1.4. Respondenten De inputdata werden verzameld in de Vlaamse Gemeenschap aan de hand van verscheidene respondenten uit verschillende takken van de vinyl-industrie. Allereerst werden diepte-interviews afgelegd met vijf platenhandelaars. De gesprekken vonden plaats tussen 08.02.2012 en 10.02.2012 in Antwerpen, Brussel en Hasselt. De lengte van de interviews varieerde van 15.28 tot 27.18 minuten. Van de vijf verkopers was er één die verkoos anoniem te blijven en zal als µYHUNRSHU¶EHVWHPSHOGZRUGHQ8LWWDEHONDQHUDIJHOH]HQZRUGHQ dat er naar een zo groot mogelijke verscheidenheid van platenhandelaars gestreefd werd. Platenzaken werden ingedeeld volgens het aanbod in genres en het aanbod in soorten platen. Zo bevat dit onderzoek platenzaken die gespecialiseerd zijn in de rockgenres, de dansgenres, de oudere genres of de moderne genres. Eveneens bieden sommige zaken enkel nieuwe of enkel tweedehandsplaten aan. Opvallend was dat vier van de vijf SODWHQ]DNHQ RRN QRJ DQGHUH SURGXFWHQ YHUNRFKWHQ ]RDOV &'¶V cassettes, stripverhalen, T-shirts etc. Er werden 23 diepte-interviews afgenomen met kopers van vinylplaten, waarvan twee dubbelinterviews. In het totaal betreft dit dus 25 respondenten waaronder 22 mannen (88 %) en 3 vrouwen (12 %) $OOH JHVSUHNNHQ YRQGHQ SODDWV RS GH HHUGHU YHUPHOGH µ.';¶ platenbeurzen (cfr. supra, 2.1.3. Methodologie). De conversaties varieerden in lengte van 9.10 minuten tot 1u10 minuten. De respondenten waren allemaal Nederlandstalig en tussen de 20 en 73 jaar oud. Eén participant had de Nederlandse nationaliteit, de rest was Belg. De diepte-interviews werden anoniem afgelegd. Ter aanvulling op de diepte-interviews met de kopers werd een kwalitatieve survey online ter beschikking gesteld. De enquête kon ingevuld worden tussen 26.03.2012 en 22.06.2012. Ze werd door 60 personen bekeken waarvan 48 personen aan de survey zijn gestart en 37 personen de vragenlijst volledig hebben voltooid. Deze verzamelde gegevens werden eveneens anoniem behandeld. Ondanks dat 11 personen de survey niet volledig hebben ingevuld, worden hun ingevulde gegevens gebruikt in de analyse naar de kenmerken van de tweede heropleving. Hun antwoorden kunnen in sommige 51

 

gevallen immers interessante data opleveren. Deze 11 personen worden echter niet meegerekend bij de aanmaak van de consumententypologie. Het opdelen in coherente groepen kan immers enkel wanneer de onderzoekseenheden volledig vergelijkbaar zijn met elkaar. Vanwege het ontbreken van belangrijke gegevens, zoals de demografische kenmerken van de persoon, is dit bij deze 11 personen niet mogelijk. In dit deel van het onderzoek zal dus enkel rekening gehouden worden met de 37 geldige participanten. Deze groep van 37 informanten bestaat uit 35 mannen (94,59 %) en 2 vrouwen (5,41 %). De vragenlijst werd steeds in het Nederlands ingevuld met één uitzondering waarbij de antwoorden in het Engels werden aangeboden. Twee personen hadden de Nederlandse nationaliteit en de 35 overige participanten waren Belg. De leeftijd schommelde tussen 20 en 56 jaar. Ten slotte werd tevens een diepte-interview afgelegd met Willems Tom, een Vlaamse producent van vinylplaten. Het gesprek vond SODDWVRSLQKHWEHGULMIµ'LVFRPDW¶LQ+HUN-de-Stad ZDDUYDQ0U:LOOHPVGHEHGULMIVOHLGHULVµ'LVFRPDW¶EHVWDDWDOVLQGV 1977 waardoor Mr. Willems een duidelijke kijk heeft op de evolutie van vinylproductie over de jaren heen. Het interview biedt verduidelijking op de huidige kenmerken van de productiekant van de vinyl-industrie. Daarboven worden verschillende technologische verklaringen gegeven die significant zijn als argument of tegenbewijs aan bepaalde antwoorden van andere informanten uit deze studie.

52

 

Respondent

Platenzaak

Bertels Luc

Gigaswing (Hasselt)

E rvaring als platenhandelaar 31 jaar

A anbod platenzaak

- voornamelijk moderne pop en rockgenres - enkel nieuw (180 gram) - voornamelijk elpees Petit Michel De Rots 9 jaar - voornamelijk Rock rockgenres (metal, Concern URFNµQ¶UROO (Antwerpen) - zowel tweedehands als nieuw (125 en 180 gram) - voornamelijk elpees Van :DOO\¶V 43 jaar - voornamelijk Immerseel Groove dansgenres (dubstep, Koen World drum and bass, New (Antwerpen) Wave) - zowel tweedehands als nieuw (125 en 180 gram) - voornamelijk PD[L¶VHQHOSHHV Van Ingen Arlequin 15 jaar - combinatie van alle Olivier Centre genres (klassiek, (Brussel) URFNGXEVWHS« - voornamelijk tweedehands (125 gram) - voornamelijk elpees Verkoper 1 Platenzaak 1 25 jaar - combinatie van alle oudere genres (pop, rock, country, NODVVLHN« - enkel tweedehands (125 gram) - elpees, singels, 78toerenplaten Tabel 5: Kenmerken van de geïnterviewde platenhandelaars 53

 

2.2. Resultaten In deze resultatensectie wordt er getracht de onderzoeksvragen van deze masterproef te beantwoorden. Allereerst wordt er aandacht besteed aan de kenmerken van de tweede heropleving in de Vlaamse Gemeenschap. Daaropvolgend wordt het consumentenprofiel uit de tweede heropleving geanalyseerd. De deelvragen vormen de structuur voor beide tekstonderdelen. 2.2.1. K enmer ken van de tweede heropleving in de V laamse Gemeenschap Dit hoofdstuk probeert een antwoord te bieden op de eerste hoofdonderzoeksvraag van deze masterproef. Het onderzoek naar de kenmerken van de tweede heropleving in de Vlaamse Gemeenschap wordt gestructureerd aan de hand van de gerelateerde deelvragen (cfr. supra, 2.1.2. Onderzoeksvragen). Allereerst wordt er gekeken naar de kenmerken van de huidige verkooppunten, vooral de platenzaken. Andere verkooppunten worden eveneens vermeld en aan de hand van diepte-interviews worden meningen van verkoper en koper vergeleken. Vervolgens wordt er onderzocht of er veranderingen hebben plaatsgevonden op het vlak van de populairste muziekgenres. De analyse baseert zich vooral op het onderscheid tussen de rock- en de dansgenres. Ten derde worden de preferenties bestudeerd op het vlak van het soort vinyl. Daaropvolgend wordt er uitgebreid aandacht besteed aan de achterliggende redenen om vinyl te kopen. Ten slotte worden de conclusies, die uit dit kenmerkenonderzoek getrokken kunnen worden, besproken. Hierin wordt er gekeken naar eventuele verschillen met de eerste heropleving van het vinyl. 2.2.1.1. Ver kooppunten Aan de hand van diepte-interviews met de verkopers kunnen enkele kenmerken beschreven worden over de huidige werking en toestand 54

 

in de platenzaken uit de Vlaamse Gemeenschap. Allereerst werd er bekeken hoe de platenhandelaar zelf aan zijn aanbod geraakt. Hier bestaat een onderscheid in de verschillende platenzaken. Platen worden op allerhande manieren aangekocht om een zo uitgebreid mogelijk aanbod te kunnen bieden aan hun klanten. Allereerst worden in verschillende zaken platen aangeleverd via groothandelaars of de labels. Enkele labels zijn steeds vinyl blijven verkopen ondanks de devolutie van de vinylhandel. Soms gebeurt het echter dat groothandelaars gespecialiseerd in de dansgenres in faling gaan waardoor sommige platenzaken deze stock volledig en goedkoop kunnen overnemen. Ten tweede wordt er sterk gebruik gemaakt van aankoop via particulieren. Het betreft personen die hun platencollectie in de winkel zelf komen aanbieden. In sommige gevallen, wanneer het een grote platencollectie betreft, gaat de platenhandelaar zelf aan huis de aangeboden verzameling bekijken en afhalen. Er zijn diverse redenen waarom iemand zijn platen komt verkopen zoals een sterftegeval, een echtscheiding, het vertrekken naar het buitenland of de nood aan geld. Opvallend is dat dit meestal negatieve redenen zijn. Een persoon verkoopt tegenwoordig dus niet zomaar zijn vinylcollectie. Er is steeds een grondige reden om van een verzameling afscheid te nemen. Aankopen via labels, groothandelaars en particulieren worden aangevuld met aankopen via het internet. Het internettijdperk heeft ook voor nieuwe originele aan- en verkooptechnieken gezorgd. Zo wordt er tegenwoordig bijvoorbeeld gebruik gemaakt van een soort fysieke eBay-shop waarbij particulieren hun platen kunnen uitstallen in een platenzaak. De particulier heeft een vraagprijs en de platenhandelaar maakt winst door de meerwaarde die hij realiseert bij de verkoop. Een opvallend kenmerk, dat door alle verkopers beaamd werd, is de zeer sterke variatie in het aantal klanten per dag. Dit aantal kan zeer sterk verschillen van dag tot dag. Zo zijn er dagen waar er zo goed als niemand een plaat komt kopen terwijl andere dagen de winkel stampvol staat. Ma moeilijk inderdaad om daar juist een getal op te plakken. Er zijn natuurlijk momenten dat er geen kat komt en er zijn momenten dat het hier over de koppen lopen is. (Petit, M.) 55

 

Ondanks het feit dat het aantal klanten moeilijk voorspelbaar is, zijn er toch enkele dagen waarop men een grote toeloop kan verwachten. Zo is de eerder vermelde RSD één van de hoogdagen van het jaar. Zo zijn vakantiedagen, voornamelijk tijdens de zomervakantie, en weekenden eveneens succesvolle dagen. In vroegere periodes, zoals tijdens de eerste heropleving, konden specifieke dagen aangeduid worden waarbij klanten bij wijze van spreken voor de gesloten deur stonden te wachten om als eerste de nieuwe release vast te krijgen. Dit vond vooral plaats bij de platenzaken gespecialiseerd in de dansgenres waar wekelijks op één bepaalde dag de nieuwe releases beschikbaar kwamen. Vandaag geven de platenhandelaars zelf de consument een bericht bij het verschijnen van nieuwe releases. Vroeger hadde zo van die speciaal dagen zoals den donderdag, dan kwam alles nieuw binnen en dan was iedereen er echt speciaal voor diejen donderdag. Ma nu door da GRZQORDGHQHQGLH&'¶NHVHQ]RLVGD DOOHPDDO HHQ EHHWMH YHUDQGHUG GXV KH« 0D DOV LN GLQJHV KHE LN EHO gewoon na mensen om te zegge van ik heb da en dan heb ik mijn vaste klanten en die komen dan gewoon he. (Van Immerseel, K.)

De tweede heropleving van het vinyl wordt opgemerkt door de platenhandelaars zelf. Het valt op dat er weer veel jonger volk voor vinyl kiest. Daarbij zijn er ook veel oudere personen, die opgegroeid zijn met de vinylplaat, die opnieuw de platenwinkels bezoeken. Zij hadden zoveel jaren geleden hun platencollectie aan de kant gelegd of verkocht door de opkomst van de compact disc. Velen keren echter terug naar het medium waar ze mee zijn opgegroeid. Er moet hier opgemerkt worden dat deze fenomenen niet nieuw zijn. Er is altijd een jong publiek geweest die voor vinyl kiest en een oudere generatie die niet overtuigd werd door de CD. In de laatste jaren wordt echter wel een groei in deze groepen geconstateerd. Deze evolutie wordt niet enkel opgemerkt door de kleinhandelaren maar RRN GRRU JURWH ZDUHQKXLVNHWHQV DOV µ0HGLDPDUNW¶ µ)QDF¶ HQ µ)UHH 5HFRUG6KRS¶+LHUGRRUKHEEHQ]LMVLQGVNRUWRRNWHUXJYLQ\OLQKXQ aanbod opgenomen. Als verklaring voor deze heropleving werd vaak vinyl vergeleken met de CD. De CD brengt geen echte meerwaarde aan de muziekconsumptie. Iemand die fatsoenlijk bezig is met muziek verlegt op een bepaald punt zijn aandacht op het vinyl. 56

 

Daarboven heeft vinyl een aantrekkingskracht dat de CD niet heeft en het is vooral daardoor dat men teruggrijpt naar dit oude medium. Interviewer (I): Wat is volgens u de verklaring voor deze hernieuwde populariteit? 5HVSRQGHQW5 -DRPGDW«GDW]LMQPHQVHQGLHPX]LHN LHWVPLQGHUDOV snelle hap beschouwen en die er een zekere emotionele waarde aan hechten ja en dan gaan die voor vinyl. Het is chiquer gewoon he. Hoe ge het ook draait of keert, vinyl blijft chiquer. Der zijn er ook die het doen voor de geluidskwaliteit ma het merendeel doet het wel omdat die het chique vLQGHQ«7LV]RLHWVZDDUGDJHDOOp , mee kunt uitpakken. Met een C D is dat al minder he. I: Vinyl is cooler? R: Ja, ja. C D is iets meer, een dagdagelijks product. I: Ook voor de oudere generatie? 5 1HH GH RXGHUH JHQHUDWLH KHHIW KHW« GDQ GHQNHQ ]H WHUXJ DDQ KXQ jeugd he (lacht). Dat is altijd fijn he, terug aan XMHXJGGHQNHQ« (Q ook omda ja, die vinden da ook wel chiquer he. (Bertels, L.)

Naast platenzaken zijn er verschillende andere verkooppunten van vinylplaten. Zo kan er vinyl aangekocht worden op allerhande platenbeurzen, rommelmarkten en internetsites. Naast de vele rommelmarkten waar men soms wel eens een stand met platen aantreft, worden in de Vlaamse Gemeenschap jaarlijks tientallen platenbeurzen georganiseerd. Deze kan men terugvinden op de site www.platenbeurzen.com (DuMonde Events, 2012). Op de platenbeurzen wordt de tweede heropleving eveneens opgemerkt. Zo ontstaan er stilaan steeds meer beurzen. Zo werd de µ.';¶ SODWHQEHXUV LQ µ*UHQVODQGKDOOHQ¶ WH +DVVHOW GLW MDDU YRRU GH HHUVWH keer georganiseerd wegens een zeer grote vraag naar een dergelijk initiatief. Tevens heeft de consument tegenwoordig de mogelijkheid om platen te bestellen via het internet. Dit gebeurt vooral via populaire aan-en verkoopsites zoals eBay of Kapaza of rechtstreeks YLD EHVWHOOLQJ ELM KHW ODEHO 2S GH VLWH µ'LVFRJV¶ NDQ GH vinylverzamelaar zijn collectie in een online databank opslaan. Op deze manier kan je platen uit je collectie organiseren en eventueel te koop zetten. Door het intypen van de productiecode van de plaat kan er zelfs bekeken worden hoeveel een specifieke persing van een plaat waard is (Discogs, 25.07.2012). 57

 

Het zoeken naar de populairste verkoopplaats van vinyl is geen gemakkelijke opdracht. Wegens het kwalitatieve karakter van dit onderzoek zijn er ook geen generaliseerbare cijfers ter beschikking. In de diepte-interviews kunnen wel enkele indicaties gevonden worden. Elke platenhandelaar schatte in dat momenteel de platenwinkel het populairste verkooppunt is. Er bestaat echter wel onenigheid over de invloed van het internet. Zo ziet de ene platenhandelaar internet als de toekomst voor platenverkoop, de andere gelooft dan weer dat de internetboom gepasseerd is. Ma ik denk in winkels, vant moment dat er zo winkels in de buurt zijn. Dat dat meer in winkels verkocht wordt dan op internet. Tis relatief duur om zoiets op te sturen he via internet dus dan is het in de winkel altijd JRHGNRSHUKH,N GHQN GDDOV]H GH NHXVKHEEHQ«HQMDKRHNRPWYLQ\O aan. Neemt dat het gebroken is of dit of dat, mja ik denk dat ze liever na ne winkel gaan dan via internet. (Bertels,L.) Bij mij komen ze fysiek nog kopen omda ze ook nog pintjes komen SDNNHQ HQ]R (XKP«HQ HU ]LMQ PHQVHQ GLH QRJ JHHQ LQWHUQHW KHEEHQ nog altijd, der zijn mensen die da nie graag doen. Ma ik denk da internet wel de toekomst is. (Petit, M.)

Het argument dat platen liever eerst gecontroleerd worden op kwaliteit kwam verscheidene keren terug in de diepte-interviews. Er werd echter wel opgemerkt dat internet een markt aanbiedt die de platenzaak zelf niet kan voorzien. Er bestaat immers een zeer grote variatie in platen naargelang de persing of de hoes etc. Een platenwinkel kan onmogelijk elke versie van een plaat voorzien en hier helpt internet. Een zeer zeldzame uitgave wordt misschien slechts gezocht door een zeer beperkt aantal klanten. Er is dan ook weinig kans dat deze persoon in de juiste winkel stapt. De klant vindt met andere woorden nooit zijn plaat waar hij naar verlangt terwijl de verkoper de plaat nooit verkocht krijgt wegens te weinig interesse. Het internet biedt dus een sterke aanvulling op de vinylmarkt en brengt het aanbod makkelijker tot bij de consument.

58

 

50DDUKHWLVWHJHQZRRUGLJRRNPHHURSLQWHUQHWWHGRHQ« I: Maar wilt de klant niet zien wat hij koopt in het geval van platen? R: Ja ja natuurlijk!, ja! I: Denkt u dan dat het vooral nieuwe platen zijn die ze online kopen? 5WZHHGHKDQGVKH«HHUVWHSUHVVGHRULJLQDO«GHSODWHQGLHDOOHHQYLMI mensen op internet zoekt. Ik ken platen die hier meer dan 20 jaar blijven en één week op internet! (Van Ingen, O.)

Uit de verzamelde data werd nagegaan wat de koper als favoriet verkooppunt aanduidt. Hieruit bleek dat de meeste vinylkopers geen voorkeur hebben. Ze zoeken op alle plaatsen naar vinyl om zo toch die ene speciale plaat te vinden. De prijs van de plaat speelt hierin een grotere rol dan de plaats waar de plaat wordt aangekocht. De kopers boden echter enkele aanvullende aankoopmogelijkheden aan. Zo waren er kopers die eveneens particulieren opzochten om daar de platencollectie te doorzoeken. Tevens bleek de verkoop van platen bij een optreden ook populair. In sommige gevallen kan men dan de plaat laten signeren door de artiest. Ondanks het feit dat vaak alle aankoopmogelijkheden gebruikt werden, hadden sommige respondenten toch een specifieke voorkeur om diverse redenen. Rommelmarkten zijn bijvoorbeeld populair vanwege de zeer lage prijs. Op een platenbeurs bestaat de kans om meer buitenlandse platen aan te treffen. Internetsites hebben een ongekend groot aanbod dat door geen enkel ander verkooppunt kan geëvenaard worden. Hierdoor kon je ook meer zeldzame platen vinden. Daarbij kan men de prijzen makkelijk vergelijken en men moet niet steeds een volledige stapel platen te doorzoeken. Dit zoeken in de platen wordt echter door sommigen gebruikt als argument om naar een beurs of platenwinkel te gaan. Ze genieten van het zoeken naar die ene parel. Een bijkomend voordeel hierbij is dat men de gevonden plaat kan beluisteren en controleren op de kwaliteit van de plaat zelf en de hoes. In de platenzaken wordt dan ook weer de persoonlijke begeleiding van de verkoper erg gewaardeerd. Er zijn veel personen die speciaal naar de platenwinkel gaan om hun lokale handelszaak te steunen. Er werd opvallend weinig verwezen naar de grote warenhuisketens.

59

 

online vind je een veel breder aanbod. (Surveyrespondent 33) Niets gaat boven een winkel met een wijze verkoper achter de toog en enkele andere doorwinterde kopers ervoor. Maar deze worden zeldzaa m. Dat en stoffige winkeltjes in godvergeten gaten waar ze quasi aan de kilo worden verkocht. (Surveyrespondent 4) Op internet kijk ik soms wel eens maar heb er nog geen gekocht omdat ik het verzenden van de platen niet echt betrouw. Er kan altijd een kras opzitten maar hier op de beurs kan je de plaat bekijken. (Respondent 9) Elk verkooppunt heeft zijn voor- en zijn nadHHO «  0DDU RS platenbeurzen en in platenwinkels is het meestal gezellig, dat sociale aspect heb je niet op het internet, waar je alles kan kopen maar waar je dan weer niet je vinyl kan bekijken voor je het koopt. (Surveyrespondent 6)

2.2.1.2. M uziekgenres Uit voorgaande analyse bleek de vinylmarkt zijn heropleving te kennen dankzij het rockgenre. Wanneer we deze stelling vergelijken met de verzamelde data zien we hier niet meteen een bewijs voor. Respondenten waren geïnteresseerd in allerhande soorten muziekgenres. Toch vallen enkele gegevens op. Allereerst kan er gesteld worden dat de vinylkoper een zeer brede muziekliefhebber is. Wanneer gevraagd werd welke genres men op vinyl aankoopt werd er meestal een waslijst van verschillende genres opgesomd. Het overgrote deel van de respondenten had interesse in verscheidene genres die vaak ook helemaal niets met elkaar gemeen hadden. Zo waren er diverse respondenten die zowel de dansgenres als de rockgenres als de klassiekere muziek aankochten. Op het vlak van oude en nieuwe genres kon eveneens geen lijn getrokken worden. Dit betekent niet dat de respondenten geen bepaalde voorkeur hadden voor een specifiek genre maar het valt op dat de vinylkoper een heel breed gamma aan genres aankoopt. Vaak werd er wel duidelijk gemaakt dat de enige vereiste was dat de muziek kwalitatief KRRJVWDDQG PRHW ]LMQ +HW PRHW GXV µHFKWH¶ PX]LHN EHWUHIIHQ9HHO 60

 

participanten hadden dan ook een afkeer voor de moderne popmuziek. Zo werd er soms gerefereerd naar de lage kwaliteit van mu]LHNRSUDGLR]HQGHUVDOVµ4PXVLF¶RIµ0Q0¶'LWJHHIWHHQVWHUNH indicatie dat de vinylmarkt gevormd wordt door mensen die echt passioneel met hun muziekkeuze bezig zijn. Elk muziekgenre kan immers goed zijn zolang het om een echte creatieve opname gaat. Werkelijk elk genre werd vermeld door de respondenten: rock, blues, disco, funk, soul, elektro, house, techno, hiphop, crooner, reggae, ska, folk, klassiek, etc. Verscheidene respondenten vernoemden verschillende genres, ondanks de enorme verschillen tussen deze genres. Er werd echter wel een verschil opgemerkt tussen de enquête respondenten en diegenen die een diepte-interview hadden afgelegd op de platenbeurzen. De surveygroep bestond uit een zeer brede waaier van respondenten. Zo waren er zeer veel personen die fan waren van elektronische muziek of meer hiphop en UHJJDH9DDNEHWURIGLW'-¶VGLHGH]HGDQVJHQUHVJHEUXLNWHQELMKHW draaien. Daarboven werden de andere genres die meer in de rock scene ingedeeld kunnen worden eveneens vertegenwoordigd. In de survey kon er met andere woorden geen onderscheid gemaakt worden tussen de dans- en rockgenres. Ze waren allebei ongeveer gelijk vertegenwoordigd. De respondenten uit de diepte-interviews daarentegen werden gekenmerkt door een sterke interesse in de rockgenres. Er werden slechts enkele respondenten gevonden die meer voor de dansgenres waren. Zo waren slechts twee personen echt gefascineerd door reggae of ska en één respondent was een DJ die vooral voor elektronische muziek en techno koos. Het overige deel was overduidelijk geïnteresseerd in de rock-gerelateerde genres zoals Blues, Punk, Metal, Classic Rock, alternatieve Rock, etc. Het lijkt dat het publiek van de platenbeurzen grotendeels gevormd wordt door personen met een belangstelling voor de rock-gerelateerde genres. In onze data is er dus weinig ondersteuning voor de stelling dat de tweede heropleving gekenmerkt wordt door de rockgenres. Buiten het feit dat deze genres vooral populair waren bij platenbeursbezoekers viel het op dat het genre eigenlijk niet zo een grote rol speelt. De meeste respondenten hadden een heel brede muzieksmaak. We kunnen dit resultaat echter niet generaliseren naar 61

 

de algemene bevolking aangezien dit een kwalitatief onderzoek is. Uit diepte-interviews met de verkopers en de producent van vinyl krijgen we echter wel een betere indicatie over de algemene vinylbevolking. Elke verkoper beaamde het feit dat elk genre op vinyl verkocht. Er werd vaak vermeld dat het rockgenre er inderdaad momenteel boven uitsteekt. Het betreft vooral de bekende oudere rock en popgenres zoals The Beatles, Jimi Hendrix, The Doors, Led Zeppelin of Janis Joplin. Daarboven zijn het vooral de meer moderne rockgenres zoals indie of alternatieve rock, met artiesten als The Black Keys en Bon Iver, die zeer populair zijn. De gespecialiseerde dancezaken merken daarentegen niets van de tweede heropleving. R: De heropleving is vooral de rock he want met de Dance heb ik da WRWDDOQLH1HHMDNKHEKHWHHQEHHWMHELMGHQ'XEVWHSHQGHQ'UXP¶Q Bass heeft dat allemaal een beetje na boven gedaan ma algemene GDQFHPX]LHNLVKHHOKHHOPRHLOLMN« I: En u merkt dan niks van de hernieuwde populariteit? R: mjao jawel, alle er komen nu ook mensen die komen vragen van waar kan ik nu ne pick-XSNRSHQKHYDQGLHMRQJHPHQVHQGXV«MD ja die dan toch, die dan komen vragen achter Jimi Hendrix of zo van die toestanden. Maar mijn genre is natuurlijk meer dancemuziek. (Van Immerseel, K.)

Eveneens werd er vermeld dat de tijd van de DJ voorbij is. Vanwege de nieuwe digitale technieken beginQHQ '-¶V VWHHGVPLQGHU JHEUXLN WH PDNHQ YDQ YLQ\OSODWHQ HQ PHHU PHW &'¶V PHPRU\ VWLFNV HQ Serato-systemen Deze daling van vinyl in de dansgenres werd HYHQHHQVEHDDPGGRRU:LOOHPV7RPYDQµ'LVFRPDW¶ Maar langs de andere kant is voor ons de markt die vinyl inhield alles in discotheken wat Dj gerelateerd was zoals house dance techno enz , die markt is gewoon dood. O m u een idee te geven : tot voor 2 ± 3 jaar was 95 % van wat me maakte house techno dance .Vandaag is dat terug gevallen tot 5 %« 0RPHQWHHO zijn er meer andere genres zoals rock punk en experimentele muziek maar ook heel kleine groepjes die zelf tot bij ons komen. (Willems, T.)

Er moet dus toch wel geconstateerd worden dat de dansgenres inderdaad serieus aan populariteit verliezen. Het feit GDW'-¶VVWHHGV 62

 

minder vinyl gebruiken heeft hier hoogstwaarschijnlijk een invloed op. Zo werd er gesteld dat in de eerste heropleving veel mensen vinyl begonnen te kopen vanwege de drang om DJ te worden, net zoals hun idolen. Wanneer deze professionele DJ¶V JHHQ JHEUXLN PHHU maken van vinyl, zal de fan dus ook meer die andere technieken overnemen. De reacties van de verkopers en producent bieden een betere kijk op de algemene verkoopcijfers. Het blijkt dus inderdaad zo te zijn dat vooral het rockgenre een sterke heropleving kent. 2.2.1.3. Soorten vinyl Er zijn verscheidene soorten vinyl die in twee categorieën kunnen ingedeeld worden. Allereerst op basis van het format en de afspeelsnelheid en ten tweede op het feit of de vinylplaat nieuw is of tweedehands. De indeling op afspeelsnelheid en format (cfr. supra, 1.2.4. Evolutie in afspeelsnelheid en format) heeft als voornaamste YHUWHJHQZRRUGLJHUVGHODQJVSHHOSODDWLQFKѿWSP GHPD[Lsingle (12 inch, 45 tpm.), de single (7 of 10 inch, 45 tpm.) en de 78toerenplaat (12 inch, 78 tpm.). Uit de data kan er algemeen gesteld worden dat de keuze voor een format afhangt van het soort muziek. Een muziekgenre hangt dus vast aan het format. Rockgenres worden vooral gekocht op single en langspeelplaat terwijl in de dansgenres de maxi-single het ideale format is. Daarboven bieden de singels en PD[L¶V HHQ JRHGH DDQYXOOLQJ RS GH ODQJVSHHOSODDW (HQ VLQJOH ELHGW bijvoorbeeld een mooi nummer op de B-kant dat niet beschikbaar is op de LP. Op een maxi-single staat dan weer een bepaalde mix van een origineel lied dat eveneens enkel te verkrijgen is op een maxi. Het is dus vanzelfsprekend dat een allround muziekliefhebber, wat de vinylkoper voornamelijk is, zich niet beperkt tot één bepaald format. Op die manier zou men immers veel muziek missen. LP, singels, maxi; sommige zaken zijn enkel op LP uitgebracht, andere dan weer enkel op single, nog anderen enkel op maxi. (Surveyrespondent 12) dat hangt volledig af van de muziek die er op staat . (Surveyrespondent 33) 63

 

Ondanks het feit dat de meeste consumenten verschillende formats aankopen, hadden de meeste respondenten wel een specifieke voorkeur voor een bepaalde format. De langspeelplaat is hier de ultieme winnaar. De maxi-single kent echter ook nog een zeer groot succes. Hier moet weer een verschil opgemerkt worden tussen de enquête en de respondenten op de platenbeurzen. In de survey was er HHQ HYHQZLFKW WXVVHQ GLHJHQHQ GLH ODQJVSHHOSODWHQ RI PD[L¶V verkozen. In de diepte-LQWHUYLHZV ZDUHQ GH PD[L¶V GDDUHQWHJHQ minder populair. Dit fenomeen kunnen we verklaren aan de hand van de muziekgenres. Het bleek immers uit vorig tekstdeel dat er op platenbeurzen vooral de rockgenres aangekocht werden. Doordat singels en langspeelplaten het ideale format zijn voor deze genres is het dan ook logisch dat deze formats meer verkocht werden op de platenbeurzen. Hetzelfde werd weer beaamd door de platenhandelaars die allen meldden dat langspeelplaten het best verkopen. De tijd van de single lijkt voorbij. Er zijn immers nog maar weinig single-YHU]DPHODDUV'LWYRRUDORPGDWKHWSXEOLHNµOXL¶ is geworden. Een langspeelplaat vereist een beetje werk door de plaat om te draaien, iets dat bij een CD niet moet. Een single daarentegen duurt ongeveer vier minuten waardoor men zeer snel de single zal moeten vervangen. Veel respondenten rapporteerden dat ze hier niet de moeite voor wilden doen. Vaak bezitten single-verzamelaars dan ook een jukebox waardoor dit probleem wordt opgelost. De 78toerenplaat is zo goed als uitgestorven. Dit format wordt bijna door niemand meer aangekocht. Slechts één enkele respondent meldde deze, en enkel deze, nog aan te kopen. Het feit dat deze platen niet meer afgespeeld kunnen worden op de moderne platenspelers speelt hier een belangrijke rol. liever langspeelplaten want singels dan kan je alle twee minuten de plaatjes gaan omdraaien , Ik heb wel singeltjes maar enkel diegene die ik waard vind. (Respondent 9)

Vervolgens kan er een onderscheid gemaakt worden tussen nieuw vinyl en tweedehands vinyl. Algemeen hadden de participanten hier geen voorkeur. Ze willen gewoon een bepaalde plaat hebben. Of deze plaat nieuw of tweedehands is speelt geen enkele rol zolang de kwaliteit goed is. Een groot deel had echter een radicale voorkeur 64

 

voor tweedehandsplaten. Hier werden verschillende redenen voor aangehaald waarvan de prijs de voornaamste is. Men koopt vooral tweedehandsplaten om de kosten te drukken. Veel personen zouden graag nieuwe platen kopen maar dit zou voor de gehele collectie onmogelijk zijn wegens de te hoge kosten. Anderen wilden echter niets met nieuwe platen te maken hebben. Ze wilden bijvoorbeeld enkel de originele persing van een plaat of een plaat waar de originele sound opstaat. Een heel klein aantal respondenten gaven specifiek een voorkeur voor nieuwe platen. Op deze manier zijn ze gegarandeerd van een perfecte kwaliteit. Het onderscheid tussen nieuwe en tweedehandsplaten kan in grote lijnen gelinkt worden aan het verschil tussen platen van 125 gram en 180 gram. Heruitgaven van oudere albums of nieuwe releases worden tegenwoordig vooral aangeboden op platen van 180 gram. De oudere muziekalbums werden vroeger vooral uitgebracht op 125 gram. De meeste respondenten hadden geen specifieke voorkeur voor 125 of 180 gram. Bij de anderen verschilden de meningen sterk. Zo werden 125 gram platen geprefereerd omdat ze goedkoper zijn of om praktische redenen. Zo verkoos een DJ de platen van 125 gram omdat deze makkelijker te vervoeren waren naar optredens. Een belangrijke reden was ook dat de 125 gramplaten originele uitgaves zijn en de originele sound bevatten. Heruitgebrachte platen van 180 gram zijn soms gedigitaliseerde geluidsbestanden die vervolgens op een plaat geperst worden. Veel participanten verkiezen de geluidskwaliteit van een plaat ten opzichte van een CD. Door de gedigitaliseerde bestanden op een plaat te persen krijgt men dus in essentie een CD. Aan de andere kant waren er juist respondenten die de klankkwaliteit van 180 gram verkozen. Vaak werd hier verwezen naar het kraakgeluid dat veel van de oudere 125 gramplaten typeert. Daarbij zijn deze duurzamer en de kwaliteit van de plaat en hoes is perfect. Bovendien kregen sommigen een betere gevoelswaarde bij dit soort platen. Het voelt zwaarder en steviger aan waardoor je meer het idee hebt een kwalitatief product vast te hebben. Op de discussie van geluidskwaliteit tussen de platen van 180 gram en 125 gram geeft Tom Willems enige duidelijkheid.

65

 

I: Wat zijn de voordelen van de platen van 180 gra m? R: Niets, totaal niets. Soms wordt een 180 gra m gevraagd omdat men denkt dat de kwaliteit beter is maar ik zou zelfs durven zeggen dat het slechter is. Een plaat wordt geperst via een boven- en ondermatrijs maar het is heel voornaa m dat een plaat voldoende uitgeperst is. Dit wil zeggen dat de groeven diep genoeg ingeperst zijn en niet beschadigd zijn. Een 180 gra m vinyl zal niet zo goed uitgeperst zijn als een standaard vinylplaat. De groeven zullen dus niet zo goed zijn bij een zware vinylplaat. Dit kan een effect op het geluid hebben, indien de groeven niet diep genoeg zijn kan de plaat verspringen. Alles is ook duurder, meer grondstoffen, de verzendingskosten. De koper heeft soms het gevoel, ah ik heb een zware plaat dus ik heb een goede maar dit is een fabeltje. Normaal gezien zal een gewone plaat even goed blijven liggen en niet krom trekken. Dit heeft vooral te maken met het consumeren van de platen. Als groepen op tournee gaan en ze nemen platen mee en ze laten die in de zon liggen zullen deze krom trekken maar een 180 doet dat ook. (Willems, T.)

Het is dus vrij duidelijk dat de algemene vinylkoper eigenlijk weinig voorkeur heeft op het vlak van de soort vinyl. De meeste consumenten kochten alle formats aangezien deze gerelateerd zijn aan het muziekgenre. Men wilt immers zo veel mogelijk muziek leren kennen en in bezit hebben. Het feit dat de vinyl nieuw of tweedehands is speelt weinig rol. Het is vooral de prijs en de kwaliteit van de plaat en de hoes die hier de doorslaggevende rol spelen. Indien een tweedehandsplaat perfect in orde is (zowel de plaat zelf als de hoes) en de prijs is goedkoper dan de nieuwe plaat zal de tweedehandsplaat in de meeste gevallen aangekocht worden. Er was slechts een beperkt deel van de respondenten die in dat geval toch de nieuwe plaat aankocht. Tegenwoordig zijn er allerhande technieken die consumenten aansporen om toch de nieuwe vinyl te kopen. Op de tweedehandsmarkt verdienen de labels en artiesten immers geen geld meer. Zo krijgt de klant tegenwoordig bij nieuwe platen vaak een downloadcode van het album of de CD-versie er gratis bij. De platenhandelaars vonden dit algemeen een zeer goed initiatief en meldde ook dat dit soort platen zeer goed verkoopt. Uit de data blijkt dat het grootste deel van de consumenten dit eveneens een zeer mooi initiatief vinden. Zo heb je bijvoorbeeld de plaat voor thuis en de CD voor in de auto. Een ander deel was dan weer zeer 66

 

sceptisch of totaal ongeïnteresseerd in deze acties. In ieder geval waren er enorm weinig respondenten die vanwege deze actie een nieuwe plaat zouden kopen in plaats van hetzelfde album als een goedkopere tweedehandsplaat. Het blijkt dus duidelijk dat de prijs een enorm grote invloed heeft. Kwaliteit speelt op zijn beurt een grote rol omdat platen die kwalitatief niet in orde zijn vaak gewoon niet aangekocht worden, zelfs als dit een plaat is die men al jaren zoekt. 2.2.1.4. Redenen tot aankoop van vinyl De hoes, de gezellige feel in een platenzaak, het klinkt mooi en je hebt iets in handen. De instapprijs van tweedehands vinyl is ook een reden, YRRU PLQGHU GDQ ¼ NDQ MH DO HHQ JRHGH SODDW NRSHQ -H JDDW PX]LHN terug beschouwen als een bezigheid in plaats van een bijkomstigheid.«  LW's awesome and the chicks dig it! (Surveyrespondent 47) De klank vooral vind ik fantastisch. Ik ben tegenwoordig gefascineerd door elektronische muziek. Tegenwoordig is er heel veel download maar dat heeft geen waarde. Het is heel moeilijk om daar geld aan uit te geven Bij downloads heb je niets dat je in de hand kunt houden. Het is fijn om een plaat uit de kast te halen en ze te bekijken enzo. Zo ontdek je ook regelmatig oude dingen in uw platenkast. Je kan je platen herschikken enzo. Downloads hebben voor mij geen waarde. Je harde schijf kan stuk gaan en dan ben je dit kwijt. (Respondent 7) Het geluid van een plaat kan nog altijd niet geëvenaard worden door een C D. Ook de charme van de hoes en de herkenning uit een periode uit mijn leven spelen toch wel een belangrijke rol. (Respondent 10)

Uit bovenstaande citaten blijkt duidelijk dat de respondenten steeds verschillende redenen hebben om vinyl aan te kopen. Wegens de grote omvang zullen hier enkel de belangrijkste redenen worden aangeboden. In het voorgaand tekstgedeelte werd al één belangrijke reden aangehaald. Aangezien veel vinylkopers een brede interesse hebben in muziek beperken ze zich niet tot één bepaalde soort plaat. Deze stelling kan verder getrokken worden dat ze zich niet altijd 67

 

beperken tot één geluidsdrager. Bepaalde muziek is enkel beschikbaar op vinyl en andere muziek enkel op CD of cassette. Om deze reden zijn er personen die niet specifiek een voorkeur hebben voor vinylplaten. De muziek zelf is de doorslaggevende factor tot aankoop, niet de geluidsdrager. Het merendeel van de participanten had echter wel een specifieke voorkeur voor vinyl. In sommige gevallen zorgde deze voorkeur tot een radicale afkeer voor andere geluidsdragers. De voornaamste reden die werd opgegeven als keuze voor vinyl betreft de geluidskwaliteit. Geluidskwaliteit bezit een objectieve en een subjectieve component. Het objectieve slaat meer op de gedachte dat vinyl effectief een betere technische geluidskwaliteit bezit. Het subjectieve slaaWRSGHµVRXQG¶GHNODQNNOHXU'H]HZRUGW]HHUYDDN beschreven als warmer of zachter vergeleken met andere geluidsdragers. Het is vooral deze subjectieve component die bij veel respondenten de doorslag geeft. Bijna de helft van de respondenten vonden de klankkleur voortgebracht door een vinylplaat overduidelijk beter dan een CD. Een uitstekende geluidsinstallatie met een perfecte naald werd wel vaak als vereiste opgegeven om de geluidskwaliteit volledig te ervaren. Er bestaat zeer veel discussie over het verschil in geluid tussen een vinylplaat en een CD. Tom Willems en één surveyrespondent, die professioneel muzikant is, bieden een technische verklaring. Hieruit kan geconcludeerd worden dat er een dynamisch geluidsverschil merkbaar is op hoogstaande geluidsinstallaties. Een C D is digitaal en digitaal worden de frequentie 's onder 20hz en boven 18Khz naar boven of naar beneden getrokken, hierdoor klonk de cd voor velen met een minder goede geluidsinstallatie beter, konden dingen horen die ze op plaat niet konden horen net doordat die frequentiebanden naar de - voor de meeste geluidsapparatuur afspeelbare bereiken - werd herleid. Voor de mensen met audiofiele, high-end apparatuur wel een nadeel want de totale klank is veel minder dyna misch hierdoor en ook is er bij een C D een compressie die ook bij radio uitzendingen hoorbaar is, een compressie die ervoor zorgt dat het volume meestal hetzelfde blijft (met slechts een tolerantie van +/- 5dB), in klassieke muziek kan van een pianissimo naar forte worden overgegaan wat snel een verschil van meer dan 10dB in de opna me 68

 

betekent.. dit is op C D niet meer zo duidelijk als op LP, en door diezelfde compressie klinkt rockmuziek ook veel minder rockig op cd. (Surveyrespondent 14) Vinyl gaat maar tot 18 Megahertz, trillingen per seconde. Voor het menselijk oor is dat aangenamer plus wanneer een vinyl plaat wordt gesneden wordt die eigenlijk versterkt en analoog gesneden. Het volume klinkt gewoon dyna mischer. Alles wat op een C D zit gaat tot 30 Megahertz maar dit wordt herleid tot 18 Megahertz. Een menselijk gehoor kan slechts tot ongeveer 18 horen waardoor alles veel voller klinkt. Hierdoor gaat een gedeelte van de C D verloren hetgeen we toch niet kunnen horen. Ik denk dat het daar een beetje mee te maken heeft. (Willems, T)

Het esthetische aspect van een plaat speelt vervolgens ook een zeer grote rol. Een vinylplaat heeft een bepaalde charme. Het heeft een soort onverklaarbare aantrekkingskracht en uitstraling, iets dat een kil plastiek CD-hoesje of mp3 mist. Verscheidene respondenten vonden het gewoon mooier dan de andere geluidsdragers. Belangrijk was het fysieke aspect, de tastbaarheid. Men heeft het gevoel dat men een kwalitatief product vastheeft. De grootte speelt hier vooral een rol, men heeft iets in handen. De hoes was een zeer belangrijk kenmerk van de vinylplaat. Niet alleen de grootte maakt het aangenaam maar ook het feit dat er vaak meer informatie te vinden is op een vinylhoes. Soms worden er boekjes of stickers etc. bij de hoes gevoegd. De meest doorslaggevende factor op het esthetisch vlak is echter de artwork van de hoes. Deze werd vaak beschreven als een kunstwerk op zich. Aanvullend kan het een concept van een album versterken. Meer dan de helft van de respondenten vond de artwork één van de belangrijkste aspecten van een vinylplaat. Een twintigtal respondenten hadden zelfs een plaat ooit gekocht voor de artwork zonder rekening te houden met de bijgevoegde muziek. Een plaat met een mooie, originele of doordachte artwork heeft dus meer kans op verkoopsucces. This is the first thing that catch my attention. I still buy some just for the cover. (Surveyrespondent 30)

69

 

De artwork is heel, heel belangrijk; soms kan je er ook door misleid worden. Het valt meer op dan een cd en zeker als het een dubbele hoes is Soms wel eens speciaal een plaat gekocht voor de hoes ja. Bijvoorbeeld; een hoes van een plaat van Madonna kan schoon zijn maar ik zal de plaat zelf van Madonna nooit opleggen. (Respondent 18) Het is het mooiste soort behang wat te krijgen is!! (Surveyrespondent 10)

Eveneens voornaam is de totaalervaring die voorkomt tijdens het beluisteren van een vinylplaat. De plaat uit de hoes nemen, de plaat op de platenspeler leggen en even later omdraaien, de platencollectie categoriseren of de platen afstoffen. Vinylplaten behandel je met respect, ze hebben een waarde. Je legt ze niet zomaar ergens neer zoals je dat bijvoorbeeld doet met een CD in de auto. Merkwaardig genoeg werd er eveneens door sommige respondenten aan de plaat geroken na aankoop. Met een plaat ben je meer bezig met het medium. Niet alleen puur door er aan te ruiken of af te stoffen maar je besteedt ook meer aandacht aan de muziek zelf. Rond een tweedehandsplaat hangt dan weer een verhaal. Deze platen hebben geleefd. Enkele participanten vonden het bijvoorbeeld fijn dat er soms een naam van de vorige eigenaar op gekribbeld staat of dat bepaalde liedjes werden aangeduid. Daarboven hangt er een bepaalde sfeer in deze totaalervaring. Deze sfeer slaat niet alleen op het gezellig kraken van de plaat, wat sommige respondenten verkiezen. Het slaat ook op het sociale contact in de platenwinkel of op platenbeurzen. Bij verscheidene respondenten zorgde heel deze totaalervaring en de muziek voor een nostalgische ervaring. Het terugdenken aan de tijd van vroeger speelt bij sommigen een belangrijke rol in hun keuze om terug vinyl aan te kopen. Emoties spelen dus een belangrijke rol in deze totaalervaring. Vinyl bezit tevens een verzamelwaarde. Exclusiviteit heeft hier een belangrijke invloed. Originele persingen of speciale uitgaven zijn immers vaak in beperkte oplages uitgebracht waardoor ze zeldzaam zijn. Participanten waren dan ook bereid om veel meer geld neer te leggen voor dergelijke platen. Het gevoel een dergelijke plaat in bezit te hebben geeft een enorme voldoening. De verzameling stijgt ELMHONHDDQNRRSLQZDDUGH&'¶VHQPS¶VEH]LWWHQGLHZDDUGHQLHW 70

 

meer. Enkel bij vinyl heb je het idee iets waardevol aangekocht te hebben. Het heeft een tijdloos karakter. Elke plaat heeft iets authentiek, iets unieks rond zich waardoor het een verslavend verzamelobject is. Daarenboven zijn platen ook perfect om te laten signeren door artiesten op optredens. Hierdoor kan je de waarde van de plaat sterk laten stijgen. Een plaat is een ideaal verzamelobject. De respondenten die actief bezig zijn als DJ vonden een plaat gebruiksvriendelijker om mee te draaien. Vooral het kwalitatieve dynamische geluid op de 12 inch maxi-singels werd als argument gebruikt. Vinyl is een zeer goede geluidsdrager geschikt voor het µVDPSOHQ¶ 6DPSOHQ is het gebruiken en/of bewerken van een bestaande muzikale bron om zo een nieuwe postmoderne creatie voort te brengen (De Meyer & Trappaniers, 2007, p. 306). Het RS]RHNHQ HQ KHW LVROHUHQ YDQ EHSDDOGH µVRXQGV¶ LV PDNNHOLMNHU PHW een vinylplaat. Ten slotte kan de prijs eveneens een doorslaggevende factor zijn. Een plaat, en zeker een tweedehandsplaat, is vaak goedkoper dan een CD. Een beperkt deel van de respondenten zijn enkel omwille van deze reden overgestapt van CD naar de plaat. Bij het grootste deel van de respondentenbevolking was de prijs eveneens belangrijk. De prijs speelde voor hun echter meer een rol in de beslissing om een specifieke plaat te kopen. In tegenstelling tot de anderen is voor hun de prijs niet de factor geweest die besliste om in het algemeen vinyl te beginnen kopen. Respondenten werden gevraagd wat zij zelf een eerlijke prijs vinden voor een vinylplaat. Voor een tweedehandsplaat was dit vaak afhankelijk van verschillende factoren zoals de zeldzaamheid, de kwaliteit, de persing of het feit dat het om een goede bootleg gaat. Voor deze speciale platen werd in sommige gevallen graag 50 of 100 euro neergelegd. Algemeen varieerde het bedrag van 2,5 tot 12 euro met een gemiddelde van 5 euro voor een tweedehands langspeelplaat. Bij een tweedehands single schommelde het maximumbedrag rond de 3 à 4 euro. Voor tweedehands maxi-singels werd maximaal 6,5 euro geboden. Voor een nieuwe single is men bereid 8 à 9 euro te betalen en een nieuwe maxi-single wordt niet aangekocht onder de 16 euro. Bij een nieuwe langspeelplaat schommelde het bedrag van 8 tot 30 euro met een gemiddelde van 15 71

 

euro. Er moet opgemerkt worden dat er slechts zeer weinig respondenten meer dan 20 euro wilden neerleggen. Wanneer we deze data vergelijken met het aanbod in de winkels blijkt dat nieuwe vinylplaten veel te duur zijn. Als referentiepunt werd de online shop van Free Record Shop gebruikt. Meteen valt het op dat, in elk muziekgenre, de prijs hoog ligt. Een plaat goedkoper dan 20 euro is zeer zeldzaam. Gemiddeld kost een plaat tussen de 23 en 28 euro maar de prijzen kunnen snel sterk oplopen tot 40 of 60 euro (Free Record Shop, 26.07.2012). De aankoopprijs van een vinylplaat EHGUDDJW  HXUR ELM µ'LVFRPDW¶ LQGLHQ PLQVWHQV HHQ RSODJH YDQ 500 persingen besteld wordt. Het label zal dus hoogstwaarschijnlijk een mooi percentage verdienen op de verkoop van vinylplaten. We kunnen hun extensieve kosten echter niet ramen waardoor we geen idee hebben van hun winsten. Deze kunnen evengoed zeer laag zijn. Doordat prijs een belangrijke rol speelt voor vinylkopers bevordert dit fenomeen echter de ontwikkeling van de vinylheropleving absoluut niet. 3ODWHQ ]LMQ GXXU KH « Ma tis gelijk de vorige NHHU«3ODWHQPDDWVFKDSSLMHQGLHOHUHQKHWQRRLWKH9RULJHNHHUPHW&' moesten ze het ook kunstmatig duur houden, ook 20, 25 euro voor ne C D! Waanzin he! En nu doen ze da me nen LP ook en dan verschieten ze da mensen gaan downloaden. Als ze ne C D goeiekoop maken of een LP goeiekoop maken. « dan krijgde een heel nieuw markt. « Platenmaatschappijen zijn zelf versteld van de opleving van de vinyl want ze verdienen daar terug op. Als de prijs dan naar beneden zou gaan, da jan en alleman daar terug mee kan beginnen. Kdenk da da fantastisch zou zijn, dan verdienen ze ook geld. Maar ze houden het weer eens kunstmatig hoog, belachelijk! Niet te snappen, echt nie te snappen. (Verkoper 1)

2.2.1.5. Conclusies Elk gedeelte uit deze sectie van de masterproef behandelde één specifieke deelvraag. Aan de hand van deze deelvragen werd de eerste hoofdonderzoeksvraag beantwoord. Allereerst valt de grote verscheidenheid in het aantal bezoekers van een platenzaak op. De 72

 

heropleving van het vinyl wordt wel degelijk opgemerkt door de verkopers. Belangrijk hierbij is dat de interesse in vinyl ook voorkomt bij de jongere generaties waardoor vinyl minder snel zal uitsterven. Er werd eveneens een grote verscheidenheid opgemerkt in de voorkeur van de klant bij de keuze van het verkooppunt. Er bestaan verschillende meningen over de toekomst van online shoppen. De ene verkoper ziet dit als dé toekomstige methode terwijl de andere gelooft dat de internetboom voorbij is. Op het vlak van muziekgenres werd er opgemerkt dat de vinylkoper een zeer uitgebreide muziekinteresse bezit. Het enige onderscheid dat kon worden opgemerkt was dat participanten verzameld op platenbeurzen een grotere preferentie hadden voor de rockgenres. Tussen de surveyrespondenten werd er geen belangrijk verschil in muziekpreferenties opgemerkt. Ondanks het feit dat uit de verzamelde data van kopers niet rechtstreeks blijkt dat de rockgenres tegenwoordig populairder zijn op vinyl, werd dit toch sterk verdedigd door zowel de producent als de verkopers van vinylplaten. Er is dus een sterke indicatie dat vinyl aan populariteit wint bij rockliefhebbers. Vanwege de allround interesse in muziek kochten de meeste consumenten verschillende soorten vinyl aan. Het format van een vinylplaat is een zekere mate afhankelijk van het muziekgenre. Aangezien de vinylkoper verschillende soorten muziek aankoopt, wordt elk format aangekocht maar toch heerst er een algemene voorkeur voor de langspeelplaat. Specifiek voor de elektronische muziek was de voorkeur voor maxi-singels vanwege hun dynamisch geluid. Weinig respondenten hadden een specifieke voorkeur voor ofwel nieuwe platen ofwel tweedehandsplaten. Het blijkt dat het verschil tussen tweedehands en nieuw, of tussen 125 gram en 180 gram, niet zoveel belang heeft. Doorslaggevend in deze keuze is echter de kwaliteit en de prijs van een plaat. Ten slotte werden de aankoopredenen onderzocht. Hier wordt eveneens een zeer grote diversiteit tussen de respondenten opgemerkt. De belangrijkste kenmerken werden geanalyseerd. Allereerst viel het op dat de geluidskwaliteit van vinyl ten opzichte van andere geluidsdragers zeer voornaam was. Vooral de subjectieve component van de geluidskwaliteit, dat slaat op de warme en zachte 73

 

klank van vinyl, was hier doorslaggevend. Daarenboven was het esthetische aspect van een vinylplaat belangrijk. De artwork van de hoes speelt hierbij een grote rol. De sfeer die rond de totaalervaring van het luisteren naar vinyl hangt was eveneens een belangrijke karakteristiek. Een vinylplaat heeft daarboven een grote verzamelwaarde vanwege de exclusiviteit van sommige uitgaven. Voor een DJ is een vinylplaat gebruiksvriendelijker om te draaien. Zo kunnen ze makkelijker een geluid isoleren om dit te samplen. Het blijkt dus dat de vinylplaat zijn functie als gebruiksinstrument niet heeft verloren. Ten slotte speelt de prijs ook een belangrijke rol. Algemeen werd deze voor de nieuwe platen als te hoog ervaren. Wanneer deze kenmerken vergeleken worden met de eerste heropleving vallen enkele verschillen op. Zo werd de eerste heropleving vooral gekenmerkt door een hoge populariteit van de dansgenres. Er heeft een omwenteling plaatsgevonden in de laatste decennia. Ondanks dat dansgenres nog steeds op vinyl worden aangekocht, werd een zeer sterke indicatie geconstateerd voor de voorkeur aan de rockgenres. Het gegeven dat vinyl vooral populair was in de minder commerciële muziekgenres blijft voorlopig bestaan. Hoewel vandaag de dag veel moderne groepen worden aangekocht kan het grootste deel van de vinylplaten ingedeeld worden in de minder commerciële groepen. Zo verwezen zeer weinig respondenten naar de mainstream popgenres uitgezonden op de populairste radiozenders. De omkering van dans- naar rockgenres is dus de belangrijkste evolutie tussen de eerste en de tweede heropleving. Hierbij kan opgemerkt worden dat vinyl nog steeds een JHEUXLNVLQVWUXPHQW LV YRRU '-¶V 'H JHOXLGVGUDJHnde functie van vinyl heeft echter sterk aan belang gewonnen. Vinyl wordt met andere woorden vandaag terug meer als geluidsdrager dan als gebruiksinstrument gerespecteerd. 2.2.2. H et consumentenprofiel van de Vlaamse Gemeenschap in de tweede heropleving Dit tekstgedeelte biedt een antwoord op de tweede hoofdonderzoeksvraag. De twee deelvragen vormen de opbouw voor 74

 

het consumentenprofiel van de Vlaamse Gemeenschap. Eerst wordt er een indicatie aangeboden van het algemene profiel van de vinylkoper. Dit profiel wordt opgesteld op basis van de verzamelde demografische kenmerken. Vervolgens wordt een consumententypologie opgesteld van de vinylkoper in de tweede heropleving. De vinylbevolking wordt in vijf verschillende groepen ingedeeld. Zowel de gemeenschappelijke kenmerken als individuele groepskenmerken worden besproken. Ten slotte wordt er gekeken welke conclusies er uit deze analyse kunnen getrokken worden. Een vergelijking met de eerste heropleving van het vinyl wordt hierbij aangeboden. 2.2.2.1. H et profiel van de algemene vinylkoper Het profiel van de algemene vinylkoper werd onderzocht aan de hand van de verzamelde demografische kenmerken van de kopers. Aangezien dit een kwalitatief onderzoek is kan er echter met de verzamelde gegevens geen generalisering plaatsvinden. De diepteinterviews van de platenhandelaars worden daardoor gebruikt ter controle van de analyse. Op deze manier kan er een goede indicatie gevormd worden over de algemene vinylkoper. Enkel op basis van de verzamelde gegevens kan algemeen gesteld worden dat de vinylkoper uit de Vlaamse Gemeenschap mannelijk is en een leeftijd heeft tussen 25 en 50 jaar. Daarbij heeft hij vooral het hoger middelbaar of de hoge school als opleidingsniveau. Hij is bediende en verdient maandelijks gemiddeld tussen de 1000 en 2000 euro netto. Opvallend was echter dat de leeftijdsgroep van 40 tot 50 jaar zeer sterk was vertegenwoordigd en dat er slechts vijf vrouwelijke respondenten waren. Ondanks dat we hier geen generaliserende conclusies kunnen trekken bieden de diepteinterviews van de platenhandelaars enige verduidelijking op het vlak van leeftijd en geslacht van hun consumentenbevolking. Vinyl is populair bij zowel de jongere als de oudere generaties. Geen enkele platenhandelaar kon één bepaalde leeftijdsgroep aanduiden waaraan zij meer platen verkochten. Aangezien deze stelling geldt voor elke bezochte platenverkoper betekent dit dat de 75

 

onderlinge aanbodverschillen tussen de platenzaken geen invloed hebben op de leeftijd. Er kan dus gesteld worden dat elk muziekgenre en elk soort vinylplaat, tweedehands of nieuw, een doelpubliek heeft in elke leeftijdscategorie. Dat is eigenlijk van jong tot oud, dat is moeilijk te zeggen. Ge ziet da ook wel de woensdagna middag zit er heel veel jeugd. Ma door de week zitWHQHUGDQZDPHHUYROZDVVHQHQPHQVHQ« 'DJDDWYDQMDULJHQ tot 60 jarigen. En ook nie allemaal rockers en metallers, das echt een heel divers publiek. En da vind ik wel het leuke eraan. Da ge dus nie in éne vijver zit te vissen eigenlijk. Da ge verschillende takken hebt. (Petit, M.)

Het blijkt dat er maar één zeer opvallend kenmerk met zekerheid opgemerkt kan worden. In elke zaak werd de klantengroep voor het overgrootste deel gevormd door mannen. Blijkbaar zijn er zeer weinig vrouwen geïnteresseerd in vinylplaten. Dit is geen recent fenomeen en is al decennia lang één van de meest opvallende kenmerken van het vinylpubliek. Het enigste wa mij al die jaren altijd heeft bezig gehouden is dat ik het zo raar heb gevonden dat altijd 95 % PDQQHQ ]LMQ «) Ma ik heb da altijd een heel raar gegeven gevonden en dan nu misschien minder dan vroeger omda vroeger waren het de vrouwen die thuis waren, die het huishouden deden. En de man ging werken, fabriek toe bla bla bla. En de vrouw die zat den hele dag thuis, die had den hele dag tijd bij wijze van spreke om met muziek bezig te zijn. Plaatjes op te leggen en dit en GDW HQ GD JHEHXUGH QLH 'LH PDQQHQ GLH YDQ µV PRUJHQV YURHJ WRW µV avonds laat int fabriek gingen werken of aan de band stonden die kwamen dan in hun vrije tijd dan ook nog eens muziek halen waar da ze XLWHLQGHOLMNQRJQLHHHQVWLMGYRRUKDGGHQRPGLH¶VDYRQGVWHOXLVWHUHQ of daar iets mee WHGRHQ«  Dat er zo weinig vrouwen verza melaar zijn in de muziek, da is zo enorm raar. Ik heb da nooit nooit nooit nie JHVQDSW «  Maja nu is da nie meer me de vrouwen he, ze hebben allebei nu een fulltime job. Ze hebben allebei nie meer veel tijd om naar PX]LHN WHOXLVWHUHQQXPDDUYURHJHUMD«LNVQDSWHGDQLHHQMDQXQX snap ik het eigenlijk ook nie ma ja, het is wat het is. En de vrouw die komt soms wel mee, ma die gaat ook nie achter de muziek zoeken ofzo he of die man moet echt zeggen van zoekt da. En da is ma voor efkes en dan 76

 

kwartierke, 10 minuten later gaan ze buiten in de stoel zitten of ik ga ne koffie drinNHQRILN]HQZHJRIHXK«MDMD(Verkoper 1)

2.2.2.2. Consumententypologie Op basis van de verzamelde data werd een consumententypologie aangemaakt. Een opdeling in coherente groepen bleek echter niet mogelijk. De vinylbevolking kent zeer diverse kenmerken waardoor een indeling in onafhankelijke groepen onmogelijk bleek. Een opdeling waarin de leden deel uitmaken van één of meer groepen kon wel. Onderstaande typologie betreft dus een beschrijving van verschillende soorten vinylkopers. Eén bepaalde consument kan lid zijn van verschillende groepen. Er werd gezocht naar een opdeling waarin zoveel mogelijk gemeenschappelijke kenmerken in een bepaalde groep waargenomen konden worden. De respondenten werden ingedeeld, naargelang de groepen, en de desbetreffende data werden op twee verschillende manieren geanalyseerd. Allereerst werd er gekeken naar opvallende kenmerken binnen de groep zelf. Aanvullend werd er naar gegevens gezocht die opmerkelijk waren in vergelijking met de andere groepen. De kenmerken van elke groep moeten algemeen geïnterpreteerd worden. Persoonlijke verschillen kunnen dus voorkomen. Een gestructureerde samenvatting van deze consumententypologie kan u vinden in tabel 6 (cfr. Bijlage 3.) Allereerst werden kenmerken geconstateerd die voor elke consumentengroep gelden. In geen enkele groep werd er een eenvormigheid gevonden betreffende de leeftijd van de leden. In elke groep kwam een grote verscheidenheid aan leeftijd voor. Hier wordt dus opnieuw bevestigd dat vinyl populair is bij alle leeftijden. Elke JURHSNRRSWQDDVWYLQ\OSODWHQRRNQRJ&'¶VRIPS¶VDDQ2QGDQNV dit feit geeft elke groep toch de voorkeur aan vinyl als geluidsdrager PHWXLW]RQGHULQJYDQµGHKDUGQHNNLJHIDQ¶ZDDUGH]HYRRUNHXUQLHW zo uitgesproken is. De staat van de plaat, de staat van de hoes en de muziek op de plaat waren steeds de meest doorslaggevende kenmerken tot aankoop. Elke groep draagt speciale zorg voor zijn platen in de vorm van beschermende hoesjes of het respectvol en voorzichtig behandelen. Bij elke groep was de platenzaak één van de 77

 

geprefereerde aankoopplaatsen. Op het vlak van formats waren 78toerenplaten in geen enkele groep nog populair. Slechts een zeer beperkt aantal respondenten meldden deze format nog aan te kopen. Ten slotte werd in elke groep de platencollectie dagelijks beluisterd. Een uitzonderinJ KLHURS ZDV µGH VSRUDGLVFKH NRSHU¶ ZDDUELM GH koopwaar slechts wekelijks tot maandelijks beluisterd wordt. 'HHHUVWHJURHSRPYDWµGHOLHIKHEEHUYDQGDQVJHQUHV¶/HGHQYDQ deze groep zijn vooral geïnteresseerd in de genres die ritmisch sterk zijn. Dit betreft vooral hiphop, R&B, ska, reggae, house, techno, industrial, dubstep, drum and bass etc. maar ook de voorgangers van deze genres zoals funk en soul. De langspeelplaat en de maxi-single zijn hier de voornaamste formats. Wanneer er specifiek wordt gekeken naar de dance-genres, zoals house en techno, is de maxisingle het format bij uitstek. Als favoriete verkooppunten werden vooral de platenzaak en het internet vermeld. Het beluisteren van een plaat voor aankoop is een zeer opvallend kenmerk in deze groep. Dit is misschien gerelateerd aan het feit dat een derde van deze groep hetzij op een amateuristische of professionele wijze actief is als DJ. Het is immers niet zo onlogisch dat een DJ zijn plaat controleert voordat hij ze aankoopt en gebruikt tijdens zijn performance. De dansliefhebber verkoopt ook vaak een plaat van zijn collectie, vooral om het geld te herinvesteren. De artwork op een hoes is zeer belangrijk. Ze kopen zeer weinig bootlegs en kiezen steeds voor officiële uitgaven. Ze vinden initiatieven waarbij een gratis CD of mp3 bij het vinyl aangeboden worden een mooi gegeven. Ze worden echter niet sneller overgehaald om de vinylplaat aan te kopen vanwege dit initiatief. Vergeleken met de andere groepen, met XLW]RQGHULQJ YDQ µGH YHU]DPHODDU¶ KHEEHQ ]LM PHHU YLQ\OSODWHQ LQ bezit. (HQ WZHHGH FRQVXPHQWHQJURHS EHWUHIW µGH OLHIKHEEHU YDQ URFNJHQUHV¶ (HQ VWHUNe interesse in rockgenres zoals classic rock, metal, hardrock, indie, alternatieve rock etc. is de vereiste om in deze groep ingedeeld te worden. De elpee is hier absoluut het favoriete format en wordt in mindere mate opgevolgd door de singels. De platenzaak en platenbeurzen zijn de populairste aankoopplaatsen. In tegenstelling tot de vorige consumentengroep beluisteren zij hun platen niet voor aankoop. Als argument werd vaak opgemerkt dat 78

 

men de muziek toch al kent. Deze groep omvat eveneens enkele '-¶V =H ZDUHQ KLHU ZHO YHHO PLQGHU YHUWHJHQZRRUGLJG GDQ LQ KHW dansgenre. De artwork van de hoes heeft op deze groep ook een sterke invloed. Ze vinden initiatieven met gratis CD en mp3 eveneens goed. Vergeleken met de andere groepen worden zij sneller overgehaald door deze initiatieven om de plaat effectief te kopen. Daarbij werden nieuwe platen en 180 gram platen positiever beoordeeld dan in de andere groepen. 'HGHUGHJURHSEHWUHIWµGHKDUGQHNNLJHIDQ¶/HGHQXLWGH]HJURHS kopen alles aan van minstens één bepaalde artiest. Ze zijn zo hardnekkig fan van deze artiest dat ze alles willen bezitten in elk format. Ze geven een voorkeur aan platenzaken en het internet om platen te kopen. Bovendien zoeken ze op het internet of in gespecialiseerde magazines informatie op over hun eventuele aankopen. Een plaat beluisteren voordat ze deze kopen is voor hun niet nodig. Ze moeten de plaat immers toch hebben. Ze zijn dan ook fanatiek op zoek naar gelimiteerde edities of speciale persingen en bootlegs. Ze willen werkelijk alles van hun favoriete artiest hebben. Initiatieven met gratis CD of mp3 worden zeer hard aangemoedigd en net zoals de rockliefhebbers worden zij meer door dit initiatief overgehaald dan de andere groepen. Bovendien hebben zij een sterkere voorkeur voor platen van 180 gram vergeleken met de andere consumentengroepen. Een vierde groep wordt gevormd GRRUµGHVSRUDGLVFKHNRSHU¶=LM kopen gemiddeld nooit meer dan één plaat per maand en in de meeste gevallen is dit zelfs nog minder. Ten opzichte van de andere groepen besteden zij maandelijks het minste budget. De LP is het populairste format en wordt vooral aangekocht in platenzaken en platenbeurzen. Ondanks dat ze een voorkeur geven aan vinyl als JHOXLGVGUDJHU NRSHQ ]H WRFK PHHU &'¶V RI PS¶V GDQ YLQ\OSODWHQ Daarbij luisteren ze meer naar een CD of mp3. Ze zoeken geen informatie op over hun toekomstige aankopen en beluisteren de plaat ook niet voor aankoop. Ze gaan niet op zoek naar speciale uitgaven, persingen of bootlegs. Opvallend was wel dat ze bijna nooit een plaat van hun collectie zullen verkopen. Vergeleken met de andere consumentengroepen bezitten zij het minst aantal platen en poetsen 79

 

minder hun platen. Bij hun vallen nieuwe platen en platen van 180 gram echter wel in de smaak. 'H YLMIGH HQ ODDWVWH JURHS RPYDW µGH YHU]DPHODDU¶ 'LW EHWUHIW personen die vinyl voornamelijk aankopen vanwege een emotionele drang. Ze willen zoveel mogelijk platen bezitten om een zo volledig mogelijke collectie op te bouwen. Deze opbouwdrang kent meestal geen einde. De meeste verzamelaars bezitten dan ook een zeer grote hoeveelheid platen. Bedragen lopen vaak op tot in de tienduizendtallen en in sommige gevallen had de respondent zelfs geen idee meer hoeveel platen hij in bezit had. Ze geven maandelijks het meeste geld uit van alle consumentengroepen. Wekelijks tot dagelijks kopen ze verschillende platen aan en doen dat vooral in een platenzaak of op het internet. Alle formats worden verzameld met uitzondering van de 78-toerenplaten. Op het internet en in gespecialiseerde magazines wordt extensief informatie opgezocht. Het zoeken naar gelimiteerde edities, speciale persingen en bootlegs is een logisch gevolg van de verzameldrang. De artwork van een hoes is voor hun eveneens van groot belang. Heel opvallend was het hoge opleidingsniveau van deze verzamelaars. Zo behaalden ze allemaal een opleiding na de middelbare school. Vergeleken met de andere consumentengroepen waren nieuwe platen en platen van 180 gram absoluut niet populair. Aanvullend werd er ook een grotere afkeer geconstateerd ten opzichte YDQ &'¶V HQ PS¶V =H NRFKWHQ deze bijgevolg dan ook veel minder vergeleken met de andere groepen. 2.2.2.3. Conclusies Op basis van de verzamelde data werd getracht een indicatie te vinden voor het algemene profiel van de huidige vinylkoper. Ondanks dat er enkele gegevens betreffende de demografische kenmerken van de respondenten opvielen, kan er wegens het kwalitatieve karakter van deze masterproef geen generalisering plaatsvinden. Dankzij de diepte-interviews afgelegd met een producent en enkele verkopers konden er echter op het vlak van leeftijd en geslacht enkele conclusies getrokken worden. Vinyl blijft 80

 

populair bij alle leeftijden en hier kan op geen enkel vlak, bijvoorbeeld qua muziekgenre, een verband in gevonden worden. Het fenomeen dat het overgrote deel van de vinylbevolking mannelijk is, is het enige algemene kenmerk dat met zekerheid vaststaat. Een consumententypologie werd vervolgens aangemaakt. De vinylbevolking uit de Vlaamse Gemeenschap kan opgedeeld worden in vijf groepen: de liefhebber van dansgenres, de liefhebber van rockgenres, de hardnekkige fan, de sporadische koper en de verzamelaar. Gemeenschappelijke kenmerken tussen de groepen werden besproken. Daarboven werden er enkele kenmerken opgemerkt die specifiek gerelateerd zijn aan één bepaalde groep. De twee besproken tekstgedeeltes hebben elk betrekking op respectievelijk deelvraag 2a en 2b. Samen vormen zij een antwoord op de tweede hoofdonderzoeksvraag. Uit het onderzoek blijkt dat we hierop negatief moeten antwoorden. Het is niet mogelijk om de vinylbevolking in volledig coherente groepen met gelijkaardige kenmerken in te delen. De kenmerken van de algemene vinylkoper zijn immers zo verschillend, uitgezonderd op het vlak van geslacht, dat er geen algemeen profiel kan opgesteld worden. Een volledige coherente opdeling met gelijkaardige kenmerken was vervolgens eveneens niet mogelijk wegens een te grote verscheidenheid in de consumentenbevolking. Het was echter wel mogelijk om de vinylbevolking op te delen in niet-coherente groepen waarbij één persoon deel kan uitmaken van verschillende groepen. In een vergelijking met de eerste heropleving vallen enkele verschuivingen op. In de eerste heropleving werd er gesteld dat de vinylkoper vaak ouder was dan 35 jaar. Het feit dat nu de leeftijdsgroep van 40 tot 50 jaar iets meer vertegenwoordigd is kan een bevestiging zijn van deze stelling in de eerste heropleving. Het betreft waarschijnlijk dezelfde ouder geworden personen. Op het vlak van de consumententypologie zien we verschillende JHOLMNHQLVVHQ 'H µIDQV¶ XLW GH HHUVWH KHURSOHYLQJ EHWUHIW GH]HOIGH JURHSDOVµGHKDUGQHNNLJHIDQ¶XLWGH]HVWXGLH=RNDQGHµYLQ\OIUHDN¶ XLWGHHHUVWHKHURSOHYLQJJHOLMNJHVWHOGZRUGHQPHWµGHYHU]DPHODDU¶ XLW GH WZHHGH KHURSOHYLQJ *URHSHQ ]RDOV µPHQVHQ GLH KXQ MHXJG NRSHQ¶HQµ'-¶V¶]LMQQLHWYHUGZHQHQ'-¶V]LMQHFKWHULQKRHYHHOKHLd 81

 

HQ EHODQJ JHGDDOG ZDDUGRRU KXQ LQGHOLQJ LQ µGH OLHIKHEEHU YDQ GDQVJHQUHV¶EHWHUVFKLNWHRPGDW]LMYHHOGH]HOIGHNHQPHUNHQKHEEHQ DOV GH]H JURHS µ0HQVHQ GLH KXQ MHXJG NRSHQ¶ ]LMQ LQGHUGDDG QRJ steeds aanwezig in de consumentenbevolking. Zo werd er vaak verwezen naar het nostalgisch aspect bij het beluisteren van platen. Deze groep was echter niet substantieel genoeg om er een aparte groep voor op te stellen. Bovendien was nostalgie bijna het enige gemeenschappelijke kenmerk in deze groep. De desbetreffende personen konden bijgevolg niet bij één specifieke groep ingedeeld worden maar kunnen, rekening houdend met hun andere kenmerken, significanter ingedeeld worden in de consumententypologie uit deze studie. In de eerste heropleving werd er nog een groep gevormd door de personen die bijna uitsluitend nieuw vinyl aankochten. Uit deze studie blijkt dat deze groep niet meer bestaat. Er waren zeer weinig respondenten die enkel nieuw vinyl aankochten. Het grootste deel prefereerde een combinatie van zowel nieuwe als tweedehandsplaten. Omwille van deze reden werd deze consumentengroep niet opgenomen in deze consumententypologie. Het blijkt dus dat er op sommige gebieden wel degelijk een verandering heeft plaatsgevonden in de consumentenbevolking in de afgelopen decennia. Ondanks deze veranderingen blijft vinyl wel populair. *URHSHQ ]RDOV µGH KDUGQHNNLJH IDQ¶ HQ µGH YHU]DPHODDU¶ KHEEHQ blijkbaar altijd bestaan waardoor ze ook niet snel van het toneel zullen verdwijnen. Vinyl zal met andere woorden in omloop blijven zo lang dergelijke groepen blijven bestaan. De consumententypologie biedt een goed algemeen beeld over de huidige vinylbevolking. Dit vormt een basis voor toekomstig marktonderzoek. Zo kan men testen of bepaalde marketingstrategieën positieve resultaten opleveren. Men zou ELMYRRUEHHOG KHW HIIHFW NXQQHQ RQGHU]RHNHQ LQGLHQ µKDUGQHNNLJH IDQV¶ HQ µYHU]DPHODDUV¶ PHHU LQIRUPDWLH WRHJHVWXXUG NULMJHQ 0HQ kan initiatieven zoals gratis CD of mp3 bij de vinylplaat verder concentreren op liefhebbers van rockgenres of hardnekkige fans. Dit kan immers een mogelijk positiever effect veroorzaken aangezien deze groepen nu al gedeeltelijk overgehaald worden door dergelijke initiatieven. Men kan de productie van nieuwe platen richten op de groepen waarbij deze populairder zijn en zo nagaan of de verkoop 82

 

stijgt. Met andere woorden biedt de consumententypologie een mogelijkheid om marketingstrategieën uit te testen. Het feit dat bootlegs enkel populair zijn bij de verzamelaars en de hardnekkige fans en door andere groepen zelfs vermeden worden toont aan dat piraterij een miniem probleem is in de vinylindustrie. Omdat vinyl daarenboven als enige geluidsdrager momenteel winsten boekt, is het duidelijk dat de vinylindustrie een ideale markt is om in te investeren. Het uittesten van marketingstrategieën kan zo wellicht enkele mogelijkheden blootleggen om nog meer opbrengsten te genereren.

83

 

A lgemeen besluit In deze masterproef wordt de tweede heropleving van de vinylplaat uitvoerig onderzocht. De studie beslaat twee hoofdonderzoeksvragen: Welke zijn de algemene kenmerken van de tweede heropleving van de vinylplaat in de Vlaamse Gemeenschap? Is het mogelijk de consumentenbevolking uit de Vlaamse Gemeenschap op te delen in coherente groepen met gelijkaardige kenmerken? Aan de hand van de verzamelde data worden de nodige conclusies getrokken. Het theoretisch kader biedt een grondige basis voor het onderzoek. Het historisch overzicht, betreffende de evoluties in geluidsreproductie en het ontwikkelen naar een massa-industrie, geeft een klare kijk op de geschiedenis van de fonografie-industrie. De bespreking van de eerste heropleving van het vinyl, aan de hand van een eerder uitgevoerde studie, zorgt voor een stevige achtergrond als vergelijking met de tweede heropleving. Uit verzameld cijfermateriaal blijkt duidelijk dat er effectief twee heroplevingen plaatsvonden in de laatste decennia. Opvallend is dat de huidige tweede heropleving nog een groter succes kent. Zo worden er tegenwoordig 2,5 keer meer platen verkocht dan in het topjaar van de eerste heropleving. Er dient opgemerkt te worden dat beide heroplevingen slechts een marginale invloed hebben op de totale muziekmarkt. De vinylmarkt beslaat immers gemiddeld slechts een zeer klein percentage van de totale geluidsmarkt. Opvallend is wel dat dit percentage jaarlijks stijgt terwijl andere geluidsdragers een omgekeerde evolutie ondergaan. Om deze reden kan, vooral de tweede heropleving, als een significante omwenteling benoemd worden. Aangevuld met het feit dat de muziekindustrie momenteel naar nieuwe manieren moet zoeken voor extra geldvergaring is het duidelijk dat de tweede heropleving van het vinyl een belangrijk onderzoekdomein beslaat. Beide hoofdonderzoeksvragen zijn opgebouwd aan de hand van enkele deelvragen. Voor de eerste hoofdonderzoeksvraag hebben deze betrekking op de verkooppunten van vinylplaten, de populairste muziekgenres op vinyl, de soorten vinyl die aangekocht worden en de redenen tot aankoop van vinyl. In de analyse van de 84

 

verkooppunten blijkt duidelijk dat er een grote variatie is in het dagelijks cliënteel van een platenzaak. Platenhandelaars kunnen zeer moeilijk hun dagelijkse hoeveelheid cliënteel inschatten. Met uitzondering van weekends, vakantiedagen en enkele speciale dagen ]RDOVµ5HFRUG6WRUH'D\¶NDQPHQQLHWRSYRRUKDQGHHQGUXNNHGDJ aanduiden. De tweede heropleving wordt daarentegen wel degelijk opgemerkt door de platenhandelaars. Zowel oudere als jongere generaties kopen terug vinyl. Deze positieve evolutie valt ook op door allerhande verschuivingen in het verkooplandschap. Zo bieden grote warenhuizen voor het eerst in tientallen jaren weer vinyl aan en worden er steeds meer platenbeurzen georganiseerd. De meningen over de toekomst van online aankopen van vinylplaten zijn verdeeld. Sommige platenhandelaars zien deze rage als passé terwijl anderen geloven dat ze nog maar in haar kinderschoenen staat. In ieder geval biedt het internet een grote aanvulling op het aanbod en een mogelijkheid om zeldzame platen makkelijker te vinden. De consument zelf toont geen specifieke voorkeur naar één bepaald verkooppunt. Men zoekt op alle mogelijke plaatsen naar de platen die men in bezit wilt hebben. Elk verkooppunt heeft dan ook zijn voor- en nadelen. Het zijn vooral de prijs en de kwaliteit van een plaat die doorslaggevend zijn voor een aankoop. De plaats waar men deze koopt is van inferieur belang. De analyse naar de populairste muziekgenres laat duidelijk zien dat de algemene vinylkoper een zeer brede muziekliefhebber is. Ze beperken zich nooit tot één bepaald genre maar worden gekenmerkt door een grote interesse in verschillende muziekgenres. Ondanks het feit dat er bij de surveyrespondenten geen enkel muziekgenre eruit sprong, valt het op dat bij de diepte-interviews vooral de rockgenres populair zijn. Het lijkt dus dat platenbeurzen vooral een rockpubliek over de vloer krijgen. Uit de totale data van de kopers werd echter geen specifieke indicatie gevonden dat de tweede heropleving van het vinyl gekenmerkt wordt door de rockgenres. We vinden dus niet meteen een bewijs voor een totale ommekeer met de eerste heropleving die gekenmerkt werd door de dansgenres. De kenmerken van de tweede heropleving, besproken met cijfermateriaal in het theoretisch kader, gaven hier nochtans een duidelijke indicatie naar. In tegenstelling tot de data van de kopers bieden de verzamelde data 85

 

van verkopers en producent wel een antwoord op dit probleem. Zowel de producent als de verkopers van vinyl beaamden dat de rockgenres enorm populair zijn. Zo bevestigt elke verkoper van dansgenres een sterke daling in populariteit vergeleken met de eerste KHURSOHYLQJ '-¶V JHEUXLNHQ ELMYRRUEHHOG VWHHGV PLQGHU YLQ\O Daarenboven merkt de producent op dat de productie van dansgenres zo goed als dood is. We kunnen dus toch besluiten dat de tweede heropleving grotendeels veroorzaakt wordt door een grote interesse in de rockgenres. De keuze voor het soort vinylplaat is sterk gerelateerd aan de muziekpreferenties. Rockgenres worden vaker aangeboden en aangekocht op langspeelplaten of singels terwijl de dance-genres vooral de maxi-singels betreffen. Wegens de allround interesse van de vinylkoper in muziekgenres kan er dus op dit vlak eveneens geen specifieke preferentie worden aangeduid. Ze beperken zich immers niet tot één bepaald format omdat ze daardoor veel muziek zouden missen. Het valt echter op dat de 78-toerenplaat zo goed als niet meer wordt gekocht. Eveneens daalt de populariteit van singels. Dit LVYRRUDOWHZLMWHQDDQKHWIHLWGDWGHFRQVXPHQWµOXLHU¶ZRUGW0HQ draait niet meer graag elke twee minuten een plaat om. Langspeelplaten en maxi-singels daarentegen zijn nog steeds zeer gegeerd. Op het onderscheid tussen nieuw en tweedehands vinyl werden geen opvallende verschillen geconstateerd. Het is vooral de prijs van een plaat die hier belangrijker is. Hetzelfde geldt voor het onderscheid tussen platen van 125 gram en 180 gram. Ondanks dat verscheidene respondenten wel een specifieke voorkeur hadden werd er algemeen geen significant verschil opgemerkt. De prijs en de kwaliteit van een plaat zijn hier weer doorslaggevend in de keuze. Er kunnen dus weinig conclusies getrokken worden op het vlak van het soort vinyl dat men aankoopt. Hier speelt weeral de brede interesse in muziek een rol. Men wil gewoon geen muziek missen waardoor men ook alle soorten vinyl moet aankopen. Vinylkopers hebben verscheidene redenen om vinyl te kopen. Hierdoor hebben zij niet noodzakelijk een afkeer ten opzichte van andere geluidsdragers. Opnieuw speelt de brede muziekinteresse hier een rol. Sommige muziek komt immers niet uit op vinyl waardoor ook een CD of cassette moet gekocht worden. Het is de muziek zelf 86

 

die een doorslaggevend rol heeft en niet de geluidsdrager. Desondanks hebben vinylkopers aanvullende redenen om specifiek voor vinyl te kiezen. De geluidskwaliteit van een vinylplaat is een zeer belangrijke stimulans tot aankoop. Dit heeft vooral betrekking op de subjectieve geluidskwaliteit, de klankkleur, van een vinylplaat. (HQSODDWNOLQNWµZDUPHU¶µ]DFKWHU¶HQµG\QDPLVFKHU¶GDQHHQDQGHUH geluidsdrager. Dit klankverschil werd door verscheidene vinylkopers aangehaald en door professionelen bevestigd. Het esthetische aspect van een plaat speelt eveneens een belangrijke rol. Aspecten zoals de charme van een plaat, de tastbaarheid, de grootte etc. zijn voornaam voor de meeste vinylkopers. De artwork op de hoes is hier uiterst belangrijk. Sommige consumenten kopen immers een plaat enkel voor de artwork. Vervolgens hangt er een totaalervaring rond het vinylgebruik. De plaat uit de hoes nemen, de plaat opleggen en omdraaien, de hoezen lezen tijdens het luisteren etc. zorgen voor een specifiek gevoel bij het beluisteren van platen. Dit wordt door andere geluidsdragers niet geëvenaard. Het nostalgisch aspect dat deze ervaring bij sommigen teweeg brengt heeft eveneens een sterke invloed. Het emotionele heeft dus veel belang bij platen. Eveneens voornaam is de verzamelwaarde van een plaat. Een plaat kan exclusief zijn waardoor een enorme voldoening ontstaat bij het aankopen van een bepaalde plaat. Elke plaat heeft met andere woorden nog een waarde, hetgeen een CD en mp3 mist. Het feit dat men actief is als DJ kan ook een reden tot aankoop zijn. Sommige '-¶V SUHIHUHUHQ LPPHUV QRJ DOWLMG YLQ\O DDQJH]LHQ GLW gebruiksvriendelijker is en ze hierdoor makkelijker bepaalde geluidHQ NXQQHQ LVROHUHQ RP WH µVDPSOHQ¶ 'H YLQ\OSODDW LV KDDU functie als gebruiksinstrument dus nog niet verloren. Het was vooral GH]HIXQFWLHGLHGHSODDWOLHWKHURSOHYHQLQGHMDUHQ¶,QGHWZHHGH heropleving zien we echter dat de vinylplaat terug belang heeft gewonnen als geluidsdrager in plaats van louter gebruiksinstrument. Ten slotte is de prijs van een plaat van groot belang. Zo zijn verschillende platen goedkoper dan een CD. Voor sommige kopers is deze factor zo belangrijk dat ze enkel al alleen om deze reden overstappen naar vinyl. Algemeen vindt de vinylkoper de prijs van een nieuwe vinylplaat toch te duur. 87

 

Bovenstaande bevindingen bieden dus een antwoord op de eerste onderzoeksvraag. Als voornaamste kenmerk van de tweede heropleving kan de verschuiving van de dansgenres naar de rockgenres opgemerkt worden. Opvallend is wel dat vinyl in beide heroplevingen gekenmerkt wordt door de minder commerciële muziekgenres. Zo worden de mainstream popgenres amper aangekocht op vinyl. De brede muziekinteresse heeft wel een zeer grote invloed. Bij elke onderzochte deelvraag speelde dit gegeven een doorslaggevende rol. Daarbij is tevens de prijs en de kwaliteit van een vinylplaat uiterst voornaam. Beslissingen op het vlak van verkooppunten en soorten vinyl zijn hier grotendeels van afhankelijk. Deze kenmerken zijn echter niet verschillend met de eerste heropleving. Om deze reden kan enkel de omwenteling van de dansnaar de rockgenres als significant kenmerk van de tweede heropleving aangebracht worden. Een gevolg hiervan is dat de voornaamste functie van vinyl terug verschoven is van gebruiksinstrument naar geluidsdrager. De deelvragen van de tweede hoofdonderzoeksvraag hebben betrekking op het algemene profiel van de vinylkoper en een aangemaakte consumententypologie van de huidige vinylbevolking. De algemene vinylconsument uit deze studie is mannelijk en heeft voornamelijk een leeftijd tussen 25 en 50 jaar. Hij heeft vooral een opleiding genoten in het hoger middelbaar of hoge school. Hij is bediende en heeft een gemiddeld netto-inkomen tussen de 1000 en 2000 euro. Wegens het kwalitatieve karakter van deze studie kunnen deze gegevens echter niet naar de algemene populatie gegeneraliseerd worden. Uit de data kunnen nochtans enkele opvallende conclusies getrokken worden. Vinyl is populair bij alle leeftijdscategorieën. Dit wordt in elke soort platenwinkel waargenomen. We kunnen dus concluderen, vanwege de verschillende karakteristieken van de platenzaken, dat elk muziekgenre en elke soort vinylplaat een doelpubliek heeft in elke leeftijdscategorie. Eén opvallend kenmerk kan met grote zekerheid over de algemene vinylbevolking gesteld worden: Vinyl is populair bij mannen. Er zijn zeer weinig vrouwen geïnteresseerd in vinylplaten. Deze stelling werd in de voorgaande heropleving eveneens opgemerkt. 88

 

De consumentenbevolking kan niet opgedeeld worden in volledig coherente groepen met gelijkaardige kenmerken. De kopers kunnen echter wel ingedeeld worden in niet-coherente groepen. In deze studie werden vijf verschillende consXPHQWHQJURHSHQRSJHVWHOGµGH OLHIKHEEHU YDQ GDQVJHQUHV¶ µGH OLHIKHEEHU YDQ URFNJHQUHV¶ µGH KDUGQHNNLJH IDQ¶ µGH VSRUDGLVFKH NRSHU¶ HQ µGH YHU]DPHODDU¶ (pQ bepaalde koper kan deel uitmaken van verschillende groepen. Elk van deze groepen omvat gemeenschappelijke kenmerken tussen zijn leden. Daarbij bevat elke groep specifieke kenmerken die opvallen in vergelijking met de andere groepen. Daarnaast kunnen enkele kenmerken toebedeeld worden aan alle groepen. De eigenschappen van deze groepen hebben betrekking op hun koopgedrag en omgang met vinylplaten. In een vergelijking blijkt dat sommige consumentengroepen sterke gelijkenissen vertonen met consumentengroepen uit de eerste heropleving. Andere groepen uit de eerste heropleving zijn niet verdwenen maar zijn momenteel niet meer groot genoeg om een volledig aparte groep te vormen. Ten slotte wordt in de eerste heropleving een groep gevormd door de kopers van nieuw vinyl. Uit deze analyse van de tweede heropleving blijkt dat deze groep niet meer bestaat. De vinylbevolking is dus geen statisch gegeven in de tijd. De consumententypologie biedt een sterke basis voor toekomstig marketingonderzoek. Aan de hand van de verzamelde kenmerken kunnen verschillende marketingstrategieën uitgeprobeerd worden om zo vinyl nog commerciëler te maken. De besproken tekstgedeeltes bieden een antwoord op de tweede hoofdonderzoeksvraag. Deze moet negatief beantwoord worden. Het is niet mogelijk om coherente groepen op te stellen met gelijkaardige kenmerken. Het is zelfs niet mogelijk om algemene kenmerken over de gehele vinylbevolking op te stellen. Ondanks dit feit bestaan er indicaties voor het algemene profiel van een vinylkoper. Daarenboven is een niet-coherente opdeling van de consumentenbevolking mogelijk. Hieruit blijkt dat er wel degelijk veranderingen hebben plaats gevonden tussen de eerste en tweede heropleving. Belangrijker is dat verscheidene consumentengroepen VWHHGV ]LMQ EOLMYHQ EHVWDDQ ]RDOV GH µKDUGQHNNLJH IDQ¶ HQ µGH YHU]DPHODDU¶'LWJHJHYHQJHHIWHHQ]HNHUKHLGGDWYLQyl in de nabije 89

 

toekomst niet zal uitsterven. Zolang deze consumentgroepen immers blijven bestaan zal er steeds vinyl verkocht worden. Dit verkennend kwalitatief onderzoek geeft een duidelijk beeld over de huidige vinylbevolking. Het biedt sterk gegevensmateriaal aan ter bevestiging van het bestaan van de tweede heropleving van het vinyl. Uitvoerig wordt er nagegaan door welke gegevens deze heropleving gekenmerkt wordt. Daarbij wordt er aandacht besteed aan het algemene profiel van de huidige vinylkoper en wordt een consumententypologie aangeboden. Het blijkt duidelijk dat vinyl terug aan populariteit aan het winnen is. De geanalyseerde data bieden daarboven sterke indicaties over de huidige vinylbevolking. Het onderzoek dient daardoor als ideaal basismateriaal voor toekomstig onderzoek.

90

 

Referenties Adorno, T.W. (1959). Klangfiguren. Berlijn: Suhrkamp. Baarda, D.B., De Goede, M.P.M. & Teunissen J. (2009). Basisboek kwalitatief onderzoek: handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek . Houten: Stenfert Kroese. Belgian Entertainment Association (08.07.2012a). Nieuws. [09.07.2012, Belgian Entertainment Association:    http://www. belgianentertainment.be/index.php/nl/]. Belgian Entertainment Association (08.07.2012b). Over BEA. [09.07.2012, Belgian Entertainment Association: http://www. belgianentertainment.be/nl/bea_over_bea_doelstelling/]. Bries, F. (1998). De heropleving van het vinyl [Masterproef]. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven. Calamar, G., & Gallo, P. (2009). Record store days: from vinyl to digital and back again. New York: Sterling. De Caluwé, J., De Caluwé P., & Brys, L. (1979). Va QPX]LHNGRRV« tot grammofoon: verzameling De Caluwé . Sint-Niklaas: Stad Sint-Niklaas. De Grooff, D. (1995). Encyclomedia: wegwijs op de informatiesnelweg. Leuven: Davidsfonds. De Meyer, G. (2007). Sprekende machines: de geschiedenis van de fonografie en van de muziekindustrie . Leuven: Acco. De Meyer, G. & Trappeniers A. (2007). Lexicon van de muziekindustrie: werking en vaktermen. Leuven: Acco. De Ridder, L. ([email protected]). (30.03.2012). Message from walhalla records [E-mail aan Bots, M. ([email protected])]. De Vries, L. (1977). Dank u, meneer Edison: het fascinerende verhaal van 100 jaar fonograaf en grammofoon. Bussum: De Gooise uitgeverij. Dierckx, K. ([email protected]). (09.02.2012). K DX platenbeurzen [Email aan Bots, M. ([email protected])]. Discogs (25.07.2012). Discogs [25.07.2012, Discogs: http://www. discogs.com/].

91

 

Discovery Channel (17.04.2006). How vinyl records are made [Documentaire]. [10.07.2012, YouTube: http://www.youtube.com /watch?v=xUGRRUecBik]. DuMonde Events (2012). Platenbeurzen. [25.07.2012, Platenbeurzen.com: http://www.platenbeurzen.com/]. Elborough, T. (2009). The vinyl countdown: the album from LP to IPod and back again. Berkeley: Soft skull press. Fischer, C. (11.05.2011). 1926 Edison long play diamond disc phonograph laboratory model . [05.05.2012, Fischer, http://my vintagetv.com/updatepages1/changer %20videos/EdisonLONGPLAY.htm]. Free Record Shop (26.07.2012). Muziek op vinyl [27.07.2012, Free Record Shop.be: http://www.freerecordshop.be/is-bin/INTERSH OP.enfinity/WFS/shop-FRS_be-Site/nl_NL/-/EUR/ViewStatic Page-WorldOf?WorkingTemplate=WorldOf_staticpages %2f vinyl]. Highbeam Business (2012). Phonograph records and prerecorded audio tapes and disks. [21.04.2012, The Gale Group: http:// business.highbeam.com/industry-reports/equipment/phonographrecords-prerecorded-audio-tapes-disks]. Hung, M. & Morencos, E.G. (1990). World record sales 1969-1990: a statistical history of the world recording industry. Londen: IFPI. KDX vzw (27.02.2012). info K DX F airs. [14.07.2012, Intracto Internet Group: http://www.kdx.be/nl/info.php]. Loynes, A. ([email protected]). (08.02.2012a). The Nielsen Company 2007 year-end music industry report [E-mail aan Bots, M. ([email protected])]. Loynes, A. ([email protected]). (08.02.2012b). The Nielsen Company 2011 year-end music industry report [E-mail aan Bots, M. ([email protected])]. Loynes, A. ([email protected]). (06.05.2012). Statistics vinyl record sales [E-mail aan Bots, M. ([email protected])]. Maeterlinck, O. ([email protected]). (02.08.2012). Statistieken vinylverkoop België [E-mail aan Bots, M. ([email protected])]. 92

 

Nielsen wire (11.05.2011). Cue the music: driven by digital, music sales up in 2011. [09.07.2012, Nielsen Soundscan: http://blog. nielsen.com/nielsenwire/consumer/cue-the-music-driven-by-

digital-music-sales-up-in-2011/].

Platenzaak Bilbo (Leuven, 21.04.2012). Record Store Day [Bezoek aan platenzaak]. Platenzaken (29.06.2012). Platenzaken België . [14.07.2012, Platenzaken.com: http://www.platenzaken.com/belgie.html]. Plasketes, G. (1992). Romancing the record: the vinyl de-evolution and subcultural evolution. Journal of Popular Culture, 26(1), p. 109-122. QSR International Pty Ltd. (05.07.2012). Products: NVivo 9. [14.07.2012, DTDigital: http://www.qsrinternational.com/product s_previous-products_nvivo9.aspx]. Record Store Day (07.03.2012). About us. [09.07.2012, Record Store Day: http://www.recordstoreday.com/CustomPage/614]. Record Store Day Belgium (18.04.2012). Record Store Day België . [09.07.2012, WordPress: http://www.recordstoreday.be/?paged =2]. Rombouts, H. (2009). Stemmen uit het dodenrijk. De fonograaf in modernistische fictie [Masterproef]. Gent: Universiteit Gent. Rutgers (20.02.2012). The Thomas Edison papers: Edison companies. [14.04.2012, Rutgers: http://edison.rutgers.edu/list. htm]. Schoenherr, S.E. (10.02.2000). Charles Summer Tainter and the graphophone. [04.05.2012, Schoenherr, S.E.: http://homepage. mac.com/oldtownman/recording/graphophone.html]. The Economist US (2011). The revival of the vinyl: back to black. The Economist, 400(8747), p. 56. U.S. Diplomatic Mission to Germany (06.2003). F acts & figures: income and prices 1900 ± 1999. [21.04.2012, USA embassy Germany: http://usa.usembassy.de/etexts/his/e_prices1.htm]. Van Coeverden, L. ([email protected]). (20.04.2012). Het productieproces van de lakplaat [E-mail aan Bots, M. ([email protected])]. Van Rixtel, J. (22.06.2012). ThesisTools online enquêtes. [22.06.2011, ThesisTools: http://www.thesistools.com/]. 93

 

Verhaeghe, K. ([email protected]). (09.07.2012). Statistieken vinylverkoop België [E-mail aan Bots, M. ([email protected])]. Willems, T. (Herk-de-Stad, 12.04.2012). Het productieproces van vinylplaten. [Bedrijfsbezoek & interview met Bots, M.].

94

 

Bijlagen Bijlage 1. V ragenlijst diepte-interviews en survey kopers -

-

Demografische kenmerken: o Leeftijd o Geslacht o Nationaliteit o Opleidingsniveau o Beroep o Netto-inkomen Hoeveel jaren koopt u al vinylplaten? Heeft u altijd vinyl gekocht of bent u overgestapt naar de CD? Waarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) Waarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? Wat zijn voor u de belangrijkste redenen dat u vinyl aankoopt? Naar welke muziekgenres luistert u in het algemeen? Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? Zijn er over de haren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van uw muziekpreferenties? Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? Waar koopt u die vooral? Welke van deze verkooppunten verkiest u en waarom? Heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? Waar kijkt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? 95

 

-

Gaat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? Wanneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? Koopt u vooral ODQJVSHHOSODWHQ VLQJHOV PD[L¶V RI ¶¶ platen? Koopt u best ofs/verzamel-OS¶V" Koopt u vooral nieuwe platen, tweedehands of beide? Wat is u mening over de nieuwe platen van 180 gram? Wat vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? Vindt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? Wat vindt u zelf een eerlijke prijs voor een vinylplaat? In welke gevallen bent u bereid om een aanzienlijk hoger bedrag neer te leggen voor een bepaalde vinylplaat? Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? .RRSWXQRJ&'¶VDDQ" Download u nog muziek legaal of illegaal? .RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" Geeft u een voorkeur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? Wat is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis CD van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? Zou u vanwege deze initiatieven de vinylplaat sneller aankopen? Ordent u uw platen? Draagt u zorg voor uw platen? Heeft u al eens ooit platen verkocht van uw platencollectie? Koopt u Bootlegs aan? Gaat u daar specifiek naar op zoek? Hoe belangrijk is de artwork van de elpee? Heeft u al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? 96

 

-

Hoeveel platen heeft u in bezit? Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?

Bijlage 2a. Het productieproces van vinylplaten Om het productieproces van een vinylplaat duidelijk in kaart te brengen werd op 12.04.2012 een bedrijfsbezoek gebracht aan µ'LVFRPDW¶LQ+HUN-de-6WDGµ'LVFRPDW¶LVQDDVWHHQSURGXFHQWYDQ &'¶V HQ '9'¶V GH HQLJH UHVWerende vinylperserij in België. Duplicatie van vinylplaten gebeurt hier al onafgebroken sinds 1977. Het bedrijfsbezoek werd geleid door Tom Willems, de bedrijfsleider YDQ µ'LVFRPDW¶ :LOOHPV   2QGHUVWDDQG WHNVWJHGHHOWH beslaat het gehele productieproces van een vinylplaat, startende bij de aanmaak van de lakplaat. 9RRUGDW HHQ SHUVLQJVEHGULMI ]RDOV µ'LVFRPDW¶ DDQ KHW duplicatieproces kan starten moet hen eerst een lakplaat aangeleverd worden. De eerste fase in de productie van een vinylplaat betreft de DDQPDDN YDQ GH PDVWHU ODNSODDW 'H ODNSODDW RI µODFNHU¶ LV HHQ aluminium plaat die met een soort vernis, vergelijkbaar in textuur met nagellak, wordt bedekt (Discovery Channel, 17.04.2006). Deze lakplaat wordt op een draaischijf geplaatst waarboven een saffieren snijnaald wordt geplaatst. De geluidsbanden, aangemaakt in de RSQDPHVWXGLR¶V ZRUGHQ YLD WZHH PLQL-speakers afgespeeld waardoor de daaraan vastgehechte snijnaald begint te trillen. Op deze manier worden de geluidstrillingen in de lakplaat gesneden. Ten slotte wordt deze lakplaat bepoten met een zilveroplossing (Van &RHYHUGHQ µ'LVFRPDW¶NULMJWGHODNSODWHQDDQJHOHYHUG uit gespecialiseerde bedrijven uit Nederland, Duitsland en Zweden (Willems, 12.04.2012). De tweede fase van het productieproces slaat op het effectief dupliceren van de lakplaat voor massagebruik. De lakplaat is dankzij de zilveroplossing geleidend geworden. Deze zilveren lakplaat wordt dan in een bad gedompeld gevuld met een nikkeloplossing. Via het proces van elektrolyse zet er zich in dit bad een zinklaag vast op de JHOHLGHQGH ODNSODDW :DQQHHU PHQ GH]H ]LQNODDJ GLH GH µYDGHU¶ wordt genoemd, van de lakplaat verwijderd krijgt men een 97

 

JHVSLHJHOGHYHUVLHYDQGHJURHYHQLQGHODNSODDW'H]HµYDGHU¶GLHQW als matrijs voor de massaproductie van de vinylplaten. Voordat de µYDGHU¶ JHEUXLNW ZRUGW YRRU KHW SHUVHQ ZRUGW HU HHUVW RSQLHXZ YLD HOHNWURO\VH HHQ µPRHGHU¶ DDQJHPDDNW 'LW LV RSQLHXZ HHQ JHVSLHJHOGHYHUVLHYDQGHµYDGHU¶HQLVGXVHHQH[DFWHNRSLHYDQGH lakplaat. In WHJHQVWHOOLQJWRWGHODNSODDWHQGHµPRHGHU¶LVGHµYDGHU¶ QLHWDIVSHHOEDDU'HµYDGHU¶GLHQWHQNHOWHUPDWULMVYRRUGHSHUVLQJ 'H µYDGHU¶ LV VOHFKWV EUXLNEDDU YRRU HHQ EHSDDOGH KRHYHHOKHLG persingen. Om deze reden wordt voor de start van de persing de µPRHGHU¶DDQJHPDDNW:DQQHHUGHµYDGHU¶GDQQLHWPHHULQSHUIHFWH VWDDW LV NDQ HU YLD HOHNWURO\VH RS GH µPRHGHU¶ HHQ QLHXZH µYDGHU¶ aangemaakt worden (Willems, 12.04.2012). 'H µYDGHU¶ wordt vervolgens op een machine geplaatst die in essentie kan gezien worden als een aangepaste drukpers (cfr. Bijlage 2b.). Vinylite, de grondstof van een vinylplaatZRUGWELMµ'LVFRPDW¶ in korrelvorm aangeleverd (cfr. Bijlage 2c.). Deze korrels zijn door middel van kleurstoffen in alle kleuren verkrijgbaar voor de aanmaak van gekleurde vinylplaten. Deze korrels worden op 150 °C gesmolten. Een pers drukt de gesmolten vinylite vervolgens tot een schijf. Deze vinylschijf verplaatst automatisch naar de positie onder de drukpers. Op de bovenzijde en onderzijde van deze drukpers is de GHVEHWUHIIHQGH µYDGHU¶ YRRU HONH ]LMGH YDQ GH LP geplaatst. In één HQNHOH VODJ ZRUGHQ EHLGH µYDGHUV¶ ppQ ODQJV RQGHU HQ ppQ ODQJV boven, in de nog warme vinylschijf geperst. De vinylplaat wordt dus HHQ VSLHJHOLQJ YDQ GH µYDGHU¶ HQ GXV HHQ SHUIHFW NRSie van de originele lakplaat. De stickers in het midden van de plaat worden automatisch aangebracht De randen van de geperste vinylplaat worden automatisch afgesneden en de vinylplaat wordt op een staander geplaatst om af te koelen. Het gehele proces neemt ongeveer 50 seconden in beslag, uitgezonderd het afkoelen van de plaat waarvoor minstens een dag vereist is. Na afkoeling worden de platen handmatig in een beschermhoes en de eigenlijke platenhoes gestoken, die aangemaakt worden in een normale papierdrukkerij. Nu zijn ze klaar voor massaverzending (Willems, 12.04.2012).

98

 

Bijlage 2b. Een vinyldrukpers

Bijlage 2c. De aangeleverde vinylyte in kor relvorm

99

 

Bijlage 3. T abel 6: Consumententypologie A lgemene kenmer ken - Er werd geen verband geconstateerd betreffende leeftijd in de verschillende groepen - (ONHJURHSNRRSWQRJ&'¶VHQRIPS¶VDDQ - Elke groep geeft een voorkeur aan vinyl als geluidsdrager (uitzondering: de hardnekkige fan) - De staat van de plaat, de staat van de hoes en de muziek op de plaat zijn voor elke groep de meest doorslaggevende kenmerken tot aankoop van een vinylplaat - Elke groep draagt zorg voor zijn platen in de vorm van beschermende hoesjes of het respectvol en voorzichtig behandelen van de platen - In elke groep is de platenzaak één van de meest geliefkoosde verkooppunten - 78- toerenplaten worden in elke groep zo goed als niet meer aangekocht - In elke groep wordt er dagelijks naar de platencollectie geluisterd (uitzondering: de sporadische koper) 1) De liefhebber van dansgenres - Liefhebber van hiphop, R&B, ska, reggae, house, techno, industrial, dubstep, funk, soul, etc. - Populairste format: LP en maxi-single (specifiek in de dance-genres vooral de maxi-single) - Populairste verkooppunten: platenzaak en internet - Beluistert de plaat voor aankoop - Een groot deel van de groep is actief als DJ - Verkoopt platen van zijn collectie - De artwork van een hoes is zeer belangrijk - Gaat niet op zoek naar bootlegs - Positieve attitude ten opzichte van initiatieven met gratis CD of mp3 - +HHIWQDDVWµGHYHU]DPHODDU¶KHWPHHVWHSODWHQLQEH]LW

100

 

2) De liefhebber van rockgenres - Liefhebber van classic rock, metal, hardrock, indie, alternatieve rock, etc. - Populairste format: LP (en single in mindere mate) - Populairste verkooppunten: platenzaak en platenbeurs - Beluistert de plaat niet voor aankoop - Een klein deel van de groep is actief als DJ - De artwork van een hoes is zeer belangrijk - Positieve attitude ten opzichte van initiatieven met gratis CD of mp3 - Initiatieven met gratis CD of mp3 hebben vaker een doorslaggevende functie in aankoop (*) - Positievere attitude ten opzichte van nieuwe platen (*) - Positievere attitude ten opzichte van 180 gram platen (*) 3) De hardnek kige fan - Koopt alles aan van minstens één bepaalde artiest - Populairste format: geen voorkeur - Populairste verkooppunten: platenzaak en internet - Beluistert de plaat niet voor aankoop - Zoekt informatie op over de platen op internet of in gespecialiseerde magazines - Gaat op zoek naar gelimiteerde edities en speciale persingen - Gaat op zoek naar bootlegs - Positieve attitude ten opzichte van initiatieven met gratis CD of mp3 - Initiatieven met gratis CD of mp3 hebben vaker een doorslaggevende functie in aankoop (*) - Positievere attitude ten opzichte van 180 gram platen (*) 4) De sporadische koper - Koopt nooit meer dan één plaat per maand (en vaak minder) - Populairste format: LP - Populairste verkooppunten: platenzaak en platenbeurs - Beluistert de plaat niet voor aankoop - Zoekt geen informatie op over de platen - Verkoopt geen platen van zijn collectie - Gaat niet op zoek naar gelimiteerde edities en speciale persingen 101

 

- Gaat niet op zoek naar bootlegs - Koopt meer CD en/of mp3 dan vinyl - Luistert meer naar CD en/of mp3 vergeleken met vinyl - Heeft het minste platen in bezit (*) - Positievere attitude ten opzichte van nieuwe platen (*) - Positievere attitude ten opzichte van 180 gram platen (*) - Besteedt maandelijks het minste budget (*) - Poetst zijn platen niet (*) 5) De verzamelaar - De verzameldrang is een zeer belangrijke aankoopreden - Bezit een zeer grote hoeveelheid platen - Koopt dagelijks tot wekelijks verscheidene vinylplaten aan - Populairste format: geen voorkeur - Populairste verkooppunten: platenzaak en internet - Zoeken informatie op over de platen op internet of in gespecialiseerde magazines - Gaat op zoek naar gelimiteerde edities en speciale persingen - Gaat op zoek naar bootlegs - De artwork van een hoes is zeer belangrijk - Heeft een hoge opleiding (hoge school of universiteit) - Negatieve attitude ten opzichte van nieuwe platen (*) - Negatieve attitude ten opzichte van 180 gram platen (*) - Koopt minder CD en mp3 aan (*) - Besteedt maandelijks het meeste budget (*) Tabel 6: Consumententypologie (*) : Opvallend kenmerk in vergelijking met de andere consumentengroepen

102

 

Bijlage 4a. Diepte-interviews kopers Nummer respondent: 1 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 08:11 L eeftijd: 23 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: professionele Bachelor Sociaal werk Beroep: - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: Master sociaal werk beroep vader: Leerkracht beroep moeder: logopediste Netto-inkomen: -1000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): sinds een jaar of tien I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? 5HHUVWFG¶VJHNRFKWHQGDQRYHUJHVWDSWQDDUOS¶V I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: omdat ik het nummer eerst op vinyl vond voor ik de cd vond I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: ik vind het mooier en het kwaliteitsverschil bij nieuwe is veel minder, tegenwoordig steken ze er dikwijls ook een cd bij, dan zal ik zeker de vinylplaat kopen I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: pop, rock en vooral de oudere muziek I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Bob Dylan, Metallica I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: dezelfde artiesten I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? 103

 

R: Neen dit is hetzelfde gebleven I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: wekelijks, ik zit nu op kot en daar heb ik geen platenspeler , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: meer naar hetgeen op de computer staat dus digitaal I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: een keer per maand I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: in de winkel en vooral op beurzen, daar heb je meer keuze en ook OS¶VXLWDQGHUHODQGHQGLHMHQLHWYDDNLQZLQNHOVYLQGW I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: niet speciaal, ik kijk niet naar het label of zo maar naar de artiest I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: neen niet bewust, ik weet welke ik wil hebben I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: neen, nooit I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: niet specifiek maar is altijd handig meegenomen als men ze toevallig vindt I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: meestal wel ja ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: vooral langspeelplaten omdat singels in verhouding duurder zijn, voor hetzelfde geld heb je meer nummers I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: Op beurzen meestal tweedehands en in winkels nieuwe, bij heruitgaven of oude platen kijk ik naar de kwaliteit (krassen en zo) en zal ik eerder de oude kopen als ze beter koop is I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: maakt voor mij geen verschil, ik weet niet of de geluidskwaliteit beter is maar ze gaan waarschijnlijk wel langer mee denk ik I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? 104

 

R: ik vind de prijs nogal meevallen , soms zit er ook nog een cd bij HQ GDQ KHE MH VRPV YRRU  ¼ EHLGHQ HQ MH NDQ ]H VRPV RRN downloaden I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: er komen blijkbaar meer boxen uit en die prijzen stijgen sneller I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5¼YRRUHHQHQNHOHQ¼YRRUHHQGXEEHOYRRUGHRXGHSODWHQ hangt het veel af van de artiest. Ik verzamel vooral Dylan maar er zijn altijd grenzen I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: ik denk rond de 20-¼ , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: Neen, ik ga in de bibliotheek cd halen en kopieer die dan ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLnyl? R: ik koop vooral vinyl I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: geef de voorkeur aan vinyl maar op kot gebruik ik mp3 omdat ik daar geen platenspeler heb I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: ik vind dit een goede tactiek om illegaal downloaden tegen te werken, als je de vinyl koopt dan kan je ze nog legaal op de computer zetten; I: O rdent u uw platen? R: ja, alfabetisch per artiest I: D raagt u zorg voor u platen? R: ik poets ze niet I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: neen I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? 105

 

R: neen Nummer respondent: 2 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 09:55 L eeftijd: 48 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: universitair Beroep: - Indien gepensioneerd: laatste beroep: bioloog - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 2000-¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): 34 jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: bijna altijd vinyl behalve indien het niet anders kon dan koop ik een cd, als ze heel goed zijn koop ik ze allebei I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: ik heb altijd al vinyl gekocht , mijn eerste kocht ik op een vlooienmarkt I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: het is veel mooier, het spreekt me meer aan, het heeft meer appeal I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: Pop en Rock , I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: artiesten: Pink Floyd, Bruce Springsteen, Beatles, Rolling Stones dat soort toestanden I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: Dezelfde 106

 

I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: heel weinig veranderd, bijna hetzelfde als in de jeugdjaren I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: wekelijks , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: CD zet ik vaak via de computer op omdat dat gemakkelijk is , maar heb geen muziek op de computer zelf. Ik luister toch meer naar platen dan naar CD I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: wekelijks I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: vaak via internet, eBay, en platenbeurzen. Ik koop zelden in een winkel, een paar keer per jaar. Buitenlandse persings vind je het gemakkelijkst via internet. I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: ik verzamel persings van over de hele wereld , bijvoorbeeld Japan vind je gemakkelijk op internet. Hier zijn buitenlandse platen veel te duur als je ze al vindt. ik ben vooral op zoek naar bepaalde persingen en bepaalde artiesten I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: niet specifiek I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de conditie en het land waar ze gemaakt is. Van sommige platen zijn er soms twintig verschillende persingen en de prijs natuurlijk. I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: Vooral verschillende persingen, sommige platen heb ik wel 200 keer en dan is het zoiets als postzegels verzamelen en niet meer om te beluisteren. Zo koop ik bijvoorbeeld de Engelse en/of Amerikaanse cover enzo I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?

107

 

R: Ja, daar zit wat geld in de zak en dat wil eruit springen dus ik koop altijd wel iets, wanneer er niets speciaal uitspringt koop ik wel toch wel iets van een artiest die ik wat minder verzamel ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: Vooral singels omdat ik daar mee opgegroeid ben en singelverzamelaar ben. Ik koop ook wel langspeelplateQ HQ PD[L¶V maar minder. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: Vooral tweedehands. Ik kan nu inhalen wat ik vroeger niet kon kopen toen ik jong was en geen geld had om singels te kopen. I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? 5*HPHQJGKHWLVPRRLPDDU¶WLVWHYHHO-HZRUGWRYHUVSRHOWGRRU dit soort zaken en dat is teveel. Ze maken het kapot door veel te veel uit te brengen. Ik zal enkel nieuw kopen als het essentieel is voor mijn verzameling. I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: De boxen zijn veel te duur maar de prijs van de vinylplaat klopt wel denk ik I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: Er is niet veel verschil maar de boxen die bijgekomen zijn maken het belachelijk duur. I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5  WRW  ¼ YRRU WZHHGHKDQGV LV GH YHU]DPHOZDDUGH EHSDOHQG VRPPLJHQNRVWHQPDDUppQ¼DQGHUHKRQGHUGHQHXUR¶V I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5HHQ¼SHUZHHN , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: Jawel, ik heb wel een 1000-tal CD thuis ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: Meer vinyl I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? 108

 

R: Vinyl voor de tastbaarheid en de charme van het vinyl I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: Download is leuk om op computer te zetten maar ik doe dit zelf niet, ik heb ook geen mp3-speler I: O rdent u uw platen? R: per artiest I: D raagt u zorg voor u platen? R: poetsen doe ik nooit maar ze zitten allemaal in hoeskes, ik heb er zoveel dat ik ze toch niet kapot kan draaien. Ik verkoop ook nooit platen uit mijn collectie, later misschien wel, sommige heb ik meer dan twintig keer en dat is in feite belachelijk. Het is ook een soort van investering om ze later misschien meer te kunnen wisselen in Japan of zo I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: ik heb er wel een aantal maar slecht 1 % van mijn verzameling I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: Het is een mooie hobby maar de industrie heeft zichzelf kapot gemaakt met al de verschillende uitgaven en persingen en soms rommel uit te brengen. Bijvoorbeeld : de laatste platen van Bowie in de jaren 80 waren al niet meer goed maar toch werden die op verschillende manieren uitgebracht en dat maakt de hobby kapot. Een jonge mens zoals jij vindt niet meer de goede dingen tussen al de rommel die aangeboden wordt en dat is spijtig. Wildgroei ! Nummer respondent: 3 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 14:44 L eeftijd: 57 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: licentie in de rechten Beroep: - Indien gepensioneerd: laatste beroep: advocaat 109

 

Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: + ¼ -

Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): sinds ik 14-15 jaar was , dus ongeveer 40 jaar geleden I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: radicaal overgestapt naar CD , sinds enkele jaren koop ik terug OS¶V I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: als verzameling, heb ik de cd dan zal ik ook de vinylplaat kopen I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: vinyl is mooier, esthetischer dan een plastic doosje . Het verschil in geluid hoor ik niet tussen vinyl en CD ook al beweren velen dat. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: pop, rock, zowel oudere als moderne I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: The Stones, U2 en oudere zoals Jimi Hendrix, The Who I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: Als ik een vinyl koop, wat uitzonderlijk is, is het altijd van die favoriete artiesten I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: Ik ben altijd zeer trouw geweest aan de muziek die ik 30-40 jaar terug beluisterde. Momenteel hoor ik Coldplay zeer graag als band van de laatste 5 jaar I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: bijna nooit, als ik een vinyl koop zet ik ze in de collectie maar om de muziek te beluisteren neem ik de cd dat is veel gemakkelijker, ik heb wel het materiaal om ze te beluisteren maar ik luister ze bijna nooit. Gewoon voor de verzameling 110

 

, /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: vooral CD geen mp3 I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: een keer per maand gemiddeld I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: Ik woon in Brussel en daar zijn enkele winkels, soms op beurzen maar ga nooit specifiek op zoek naar vinyl, collectorsbeurs, Fnac I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: de artiest, I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: neen I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de artiest, ik zal nooit iets kopen van een artiest die ik niet ken tenzij iemand me die aangeraden heeft. Ik koop nooit tweedehands, het is voor mij voornaam dat de plaat en netjes uitziet I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: neen I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R:ik heb daar niets van en zoek er niet naar I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: Ja, het is zeer uitzonderlijk dat ik op een beurs of zo niets vind ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? 5 YRRUDO FG¶V DI HQWRH HHQ /3 maar zeker geen singels, dat was voor onze jeugdjaren. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: nieuwe platen I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: ik vind dat goed I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: De prijs van CD en vinyl blijft nog altijd hoog wat mij verwondert RPGDWPHQ]LHWGDWPX]LHNVHFWRULQFULVLVLVWRW¼RI¼YRRU Cd is duur en ik kan begrijpen dat voor jonge mensen dat duur is en 111

 

liever de muziek gaat downloaden, ik doe dat niet , ik kan het trouwens niet. Vinyl herpakt zich een beetje maar bedraagt maar 4 à5 % van de omzet. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? 5YURHJHUNRVWHHHQYLQ\ORQJHYHHUj¼PDDUGDWZDVWRHQRRN behoorlijk duur. Het lijkt mij dat er crisis is in de vinyl en CD industrie en daardoor de prijzen lichtjes dalen. Voor sommige vinyls YUDDJWPHQ¼RIPHHUGDWLVWHGXXU I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5QLHWGXXUGHUGDQ¼YRRUHQYHU]DPHODDr is dat anders : als een plaat van een artiest zie die ik voor mijn verzameling belangrijk is en PHQYUDDJW¼]RXLNKHPNRSHQ I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5¼ , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDl of illegaal? 5MDYRRUDO&'¶VGRZQORDGHQGRHLNQLHW ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" 5YHHOPHHU&'¶VVOHFKWVDIHQWRHYLQ\O I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? 5 QHHQ LN VSHHO HQNHO FG ¶V GDW LV YHHO JHPDNNHlijker, gebruiksvriendelijker I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: zeer goed initiatief en goede verkooptactiek I: O rdent u uw platen? R: grosso modo, per artiest maar binnen een artiest niet speciaal I: D raagt u zorg voor u platen? R: een keer per jaar eens I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? 112

 

R: neen, het is zeer moeilijk te onderscheiden van een legale, het staat er niet op, dus het zou kunnen dat ik er heb zonder het te weten I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: Neen, het gaat mij om de artiest Ik verkoop ook geen platen uit mijn verzameling. I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: ik vind vinyl zeer sympathiek vinyl is veel mooier dan een cd en lees met plezier dat de markt een opflakkering krijgt. Nummer respondent: 4a Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 19:12 L eeftijd: 44 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: hoger secundair Beroep: - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): vanaf een jaar of 10 denk ik, ja gemakkelijk 20 à 30 jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: altijd vinyl , nooit overgeschakeld op CD, ik download die en als kan ga ik ze dan zoeken op vinyl I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: dat was een kerstelpee van Elvis 113

 

I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: het geluid is veel warmer dan van een cd, zelfs het kraken hoort erbij vind ik, de hoeskes en de lay-out van een LP is veel magnifieker I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: alles I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Kiss en Elvis I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: allemaal op vinyl I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: neen, enkel nog gekker, hoe ouder hoe gekker jong I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: alle dagen , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: mp3 zeker niet dan heb je toch niks meer in uw handen, mijn principe is : ik download het eerst en vind ik het goed dan ga ik het op vinyl zoeken, niet op cd eventueel een bootleg I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: veel, meerdere keren per maand. Ik ga zelfs naar Duitsland om te zoeken I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: soms via internet, op platenbeurzen ook in Duitsland. In België zijn toch geen platenwinkels meer zoals vroeger hé Ik ga vaak naar Keulen daar hebben ze dingen die ge in België nog nooit gezien hebt. Ik vind internet wel goed maar helaas komen sommige zendingen niet aan. I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: neen, ik loop mijn neus achterna en ik zie dan wel, vandaag vond LNHHQSODDWGLHWRHQ]HXLWNZDP¼NRVWWHQXYLQGLN]HKLHUDDQ  ¼ WHUZLMO ]H RS LQWHUQHW  ¼ YUDJHQ 'XV LN KHE YDQGDDJ HHQ goeie dag gehad. I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? 114

 

R: kwaliteit, geen gefrommelde hoesjes , geen krassen op de plaat dus niet beschadigd I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: neen , ik ga niet echt op zoek naar speciale dinges I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ja, dat wel ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? 5OS¶VPD[L¶VHQVLQJHOVNRRSLNQLHW/S¶V]LMQYROOHGLJHUGDQKHEW ge alles I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: alle twee zowel nieuwe als oude I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: van geluid gaat men dit niet veel verschil horen maar ze ligt beter op de draaitafel I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Ze worden nu beter in prijs, het is aan het beteren. 5 jaar geleden moest je veel meer betalen voor een plaat, nu kan je al iets vinden aan een redelijke prijs. De bootlegs zijn enorm in prijs gezakt. De HFKWHVOHFKWHNZDOLWHLWYDQERRWOHJVLVHUXLWDDQ¶WJDDQ I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: ja, de prijzen dalen I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: een redelijke prijs vind ik de prijs van een CD in Duitsland (rond  ¼  LQ %HOJLs NRVWHQ GH &'¶V YDDN  ¼ WRW  ¼  ,Qdien het zeldzame persingen zijn bijvoorbeeld ben ik bereid om meer te betalen tot 50- ¼ (HQ SODDW YDQ HHQ RSWUHGHQ ZDDU MH]HOI ELM geweest bent heeft ook een speciale waarde I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: 150 à 200 ¼SHUPDDQG , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? 115

 

R: cd niks, ik download eerst en ga dan kopen als ik het goed vind Daar is veel over te doen maar vroeger werden de cassettekes toch ook gekopieerd en toen niemand niks. I: K ooSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: vinyl ligt me beter, je hebt dat boekske in uw handen terwijl bij HHQ&'KHEMH]R¶QNOHLQSODVWLHNHQKRHVMHLQXZKDQGHQMHPRHWHHQ bril opzetten om te lezen wat erop staat I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: dat zet natuurlijk aan tot kopen omdat je dan zowel de cd als lp hebt (Triggerfinger bijvoorbeeld doet dat) Ik vind dit een goed initiatief. Ze moeten iets doen om dat downloaden tegen te gaan. Wij downloaden maar kopen het nadien ook nog maar de jeugd van tegenwoordig download alleen. Het al een rariteit als de jong gasten een plaat of CD in hun handen hebben. Ze hebben alleen een stick. I: O rdent u uw platen? R: alfabetisch en per genre en dan per jaar I: D raagt u zorg voor u platen? R: ja, ja , die zitten in een plastic mapke en elke maand worden die afgestoft I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: ja I: Hoeveel platen heeft u? R: vier kasWHQYROPDDUKRHYHHOZHHWLNQLHWLNGHQNHHQOS¶VLN verkoop er geen , daar mag niemand aankomen. I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen Nummer respondent: 4b Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 19:12 L eeftijd: 58 Geslacht: man Nationaliteit: Belg 116

 

Hoogst behaalde diploma: A3 Beroep: gepensioneerd - Indien gepensioneerd: laatste beroep: postbode - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000- ¼ Interviewer (I).RRSWXRRNQRJ&'¶VDDQ"'RZQORDGXPX]LHN legaal of illegaal? Respondent (R) LN NRRS YRRUDO &'¶V, ook van die kartonnen (digipack) I: Hoeveel platen heeft u? 5LNVFKDWHHQOS¶VHQHHQ&'¶V± I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: Waarom bij de internetabonnementen geen beperkte mogelijkheid geven om illegaal te downloaden. Bijvoorbeeld 10 GB of aan een lagere prijs. Wie meer wil downloaden moet dan maar bijbetalen. Men wil nu zelfs de BTW verhogen voor het downloaden, dan wordt het nog duurder en dan gaan ze nog meer illegaal werken. Nummer respondent: 5 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 13:05 L eeftijd: 43 Geslacht: man Nationaliteit: Nederlander Hoogst behaalde diploma: middelbaar Beroep: - Indien gepensioneerd: laatste beroep: bediende - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? 117

 

Respondent (R): al 25 jaar als het geen 30 jaar is I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: ik was overgestapt naar CD maar ben terug naar vinyl gegaan I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? 5RPGDWFG¶VQLHWRSPLMQMXNHER[SDVVHQ I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: het kraken op de plaat, op CD wordt alles weg gefilterd I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: alles I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: neen, gewoon alles ± ik ben nu op zoek naar de plaatjes die in de jukebox passen, muziek die ik vroeger niet begreep wil ik nu wel OXLVWHUHQ-HNDQQLHWQDDUGHUDGLREHOOHQYDQ³GUDDLQXGDWSODDWMH nog eens´ I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: ik ben anders naar muziek gaan luisteren maar niet verandert van genre, I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: gisteravond nog ,maandelijks want het is niet zo gemakkelijk als een cd. Als je plaatjes wil draaien moet je wel speciaal gaan zitten. Ik luister bijna altijd radio. Ik zet soms wel muziek op mp3 omdat je dan je eigen gekozen muziek kan beluisteren zonder storing want een krakende radio vind ik maar niks. Het kraken op vinyl vind ik mooi maar een krakende radio gaat uit. , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: ja I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: heel weinig, ongeveer zes keer per jaar I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: ik verkies de platenbeurs I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? 118

 

R: neen, ik ken wel wat artiesten en ik ken best wat muziek maar de onderlinge link lukt niet altijd. Soms ken ik het nummer maar ken de artiest ervan niet of andersom, ik blader gewoon wat door de plaatjes heen en zie wel wat leuk is. Als de prijs dan redelijk is .. I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: neen, nooit I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: bij een single moet er een oud papieren hoesje rond zitten en het mag niet overslaan, bij een LP moet de hoes er nog redelijk netjes uit zien, als de hoes er niet netjes uitzien kan je niets anders verwachten van de plaat I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R:neen, want ik koop nooit in een winkel I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R:neen, ik weet daar ook helemaal niks van. Dit zou de hobby ook veel duurder maken I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: neen, het is een hobby en ik heb meerderHKREE\¶GXVLNPRHWGH centjes wat verdelen in tijde van crisis ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: Als de prijs redelijk is koop ik wel eens een PD[LPDDU¼LVWH veel, voor een tweede hands ga ik dat niet neertellen, dat is erover heen I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: op beurzen kom je bijna alleen tweedehands tegen, ik koop ook geen heruitgave want van een nieuw geperst singeltje kan de kwaliteit wel wat minder zijn vind ik I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: ze gaan omhoog, vroeger kon je een singeltje kopen voor 50 cent, QX EHWDDO MH  ¼ (U ]LMQ PHHU NRSHUV GXV GH YHUNRSHUV ]HWWHQ GH prijzen omhoog, er zal toch wel iemand ze kopen. Er is meer interesse dus de prijs stijgt I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? 119

 

R: de laatste 3 jaren worden de platen merkelijk duurder I: W at vindt u zelf een ideale en eer lij ke prijs voor een vinylplaat? 5HHQVLQJHOWMH¼HQHHQLP p¼,HWVHFKWKHHOVSHFLDDOPDJGDW ZHO¼NRVWHQ I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5  ¼ SHU EHXUV RQJHYHHU VRPV KHE MH  EHXU]HQ SHU MDDU  HHQ ander jaar misschien slechts 2 I: K oopt X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? 5MDPHHVWDOYHU]DPHOFG¶VRPGDWGDDUVRPV PX]LHNRSVWDDWGLHMH nergens meer vindt. Ik download nooit ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: meer cd, I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: neen, het toeval beslist . Kom ik een mooie cd of vinyl tegen zal ik die kopen I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: neen, ik bHQXLWKHWWHOHWLMGSHUNGXVLNNHQGDWQLHW2]R'D¶V mooi: bij de LP een CD, nou dat is wel mooi want een plaat verslijt als je ze veel draait en dan heb je de cd nog I: O rdent u uw platen? R: ik doe mijn best om ze op artiestennaam te ordenen I: D raagt u zorg voor u platen? R: neen en ja , ik stop ze niet in een soort wasmachine wat je eigenlijk wel zou moeten doen, ik probeer wel het stof eraf te halen om de naald te sparen I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: neen I: Hoeveel platen heeft u?

120

 

R: ik denk een 250 ik verkoop nooit platen. Als ik platen heb die ik niet meer nodig heb geef ik ze aan de kringloopwinkel of geef ze weg maar ga nooit op een beurs staan of zo I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen , ik heb geen aanvulling aan deze vragenlijst Nummer respondent: 6 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 16:00 L eeftijd: 58 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: hoger secundair kunstonderwijs + specialisatie 1 jaar Beroep: ambtenaar - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R)PLMQOHYHQODQJ]R¶QMDDU I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: je moet overstappen, daar kan je niet buiten, ik ben zolang mogelijk vinyl blijven kopen natuurlijk , op een bepaald ogenblik ben ik moeten overstappen omdat er geen vinyl aan bod meer was en dan ontdek je de voordelen van een cd : minder plaats, gemakkelijker te behandelen, zuivere klank I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: als verzamelobject, ik probeer een heel specifieke verzameling aan te leggen en ik probeer die zo compleet mogelijk te hebben , ik mag wel zeggen dat ik bijna alles dubbel heb : op vinyl om te verzamelen en op CD om te beluisteren. Ik heb geluk dat ik een 121

 

handige zoon heb die de vinyl die ik niet op cd heb kan omzetten naar cd I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: vooral als verzamelwaarde, het vinyl dat nu uitkomt is meestal een beperkte oplage. Het is dus nu kopen of nooit meer hebben. Als je de verzameling compleet wil hebben moet je ze kopen I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: hardrock I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Deep Purple familie zoals Rainbow enzo je begint dan connecties te maken bijvoorbeeld van zangers die ook bij andere groepen gezongen heeft enzo. I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: al deze artiesten, op vinyl om te verzamelen en cd om te beluisteren I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: weinig, je moet af en toe eens een zijsprong maken omdat uw zicht begint te verruimen bijvoorbeeld : een groep die split . Zo kan MH GH ³VWDPERRP´ XLWEUHLGHQ HHQ ]DQJHU GLH ELM YHUVFKLOOHQGH groepjes heeft gezongen enzo. I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: kan ik niet want ik heb geen speler meer, het is enkel verzamelobject , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: toch ook wel mp3 omdat het handig is en je er een grote verzameling muziek mee hebt I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: een beurs of zes per jaar bezoek ik en ik ken een kleinhandelaar die me op de hoogte houdt als er iets aan komt, het is een constant proces het hele jaar door, dat ligt nooit stil I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: winkel met het nieuwe materiaal omdat dit meer waarde zal hebben in de toekomst dan een beduimelde LP met krassen of 122

 

beschadigde hoezen wat erbij hoort met zijn charme maar als het kan liefst nieuw materiaal; I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: ik zoek eerst naar leveranciers die hun platen zelf geklasseerd hebben, ik heb geen zin om uren te zoeken, Ik bekijk natuurlijk de websites van de groepen die ik volg zodat ik op de hoogte ben van wat er uit gaat komen. Op internet ga ik ook wel eens op zoek, dit is het medium voor speciallekes. Op eBay ga je de referenties van de verkoper na om te kijken of deze betrouwbaar is. Je kan bijkomende LQIRUPDWLHRIIRWR¶VYUDJHQDDQGHYHUNRSHU'DWJHEHXUWVRPVZHO eens. I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de staat van de plaat en de hoes, heeft de plaat een toegevoegde waarde voor de verzameling I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: neen, omdat ik weet dat dit binnen de collectie past I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: natuurlijk, dat maakt de verrijking van uw verzameling, ik koop het om het te hebben en niet om te verkopen I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: neen, het gebeurd dat ik zonder materiaal naar huis ga en dat is dan ontgoochelend maar ik probeer mij te beperken en niet oneindig breed uit te breiden, je kan alles kopen maar ik probeer mijn collectie binnen die muzikale familie te houden ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: dat maakt niet uit I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: maakt niet uit, als ze in de verzameling passen koop ik ze I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: maakt ook niet uit want ik speel ze toch niet, als het een verrijking is binnen de collectie is het goed I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: is het een ongelimiteerde uitgave zijn ze wellicht te duur, want die prijs zal later dalen maar is het een beperkte uitgave zijn ze niet te 123

 

duur want die zullen hun prijs behouden in de toekomst of zelfs stijgen I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: zoals alles, er is even een dipje geweest maar nu komt alles terug, een soort revival: de prijs is de prijs Ik denk dat nieuw materiaal meestal wordt gekocht om te verzamelen en niet om te spelen I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5KDQJWHUYDQDIHHQ¼DOVKHWRULJLQHHOVWXGLRPDWHULDDOLVLVKHW HHQ ERRWOHJ GDQ GXUI LN DO HHQV WRW  ¼ JDDQ PDDU GLH LV KHW GDQ waard omdat ze gelimiteerd zijn I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: dit hangt van het aanbod af dat er is , soms geef ik op een beurs ¼XLWHQGDQZHHUPDDQGHQQLHWV , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: alle twee, de cd om te beluisteren, de vinyl om te verzamelen. Ik probeer ook de verschillende hoezen te verzamelen. ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: vinyl enkel om te verzamelen. I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: ik neem de plaat wel eens vast als ik de cd beluister, dat is het leuke ervan I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: dat is goed ook om de verkoop te blijven stimuleren, als je alles op mp3 gaat zetten heb je niets tastbaars meer in uw handel. I: O rdent u uw platen? R: ja, per groep en dan chronologisch de inventaris is losbladig en alfabetisch gerangschikt om snel iets terug te vinden I: D raagt u zorg voor u platen? R: oud materiaal wordt gepoetst en stofvrij bewaard I: Hoeveel platen heeft u? 124

 

R: tussen 500 en 1000, geen idee : een meter of vier vijf. Ik verkoop geen platen. I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: ik verzamel ook de verschillende hoezen I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: soms ga je naar een beurs zonder resultaat en soms vind je veel en dan is je dag weer goed. Nummer respondent: 7 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 17:31 L eeftijd: 26 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: / Beroep: geluidstechnicus - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-2000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): een jaar of 10 ongeveer I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: altijd vinyl eigenlijk, vroeger ook al was het toen iets minder I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: ik was een jaar of 13 zo en ben toen begonnen met de platencollectie van mijn vader, het was leuk om zelf een plaatje te kopen met het weinige zakgeld I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? 125

 

R: door de platencollectie van mijn vader, De klank vooral vind ik fantastisch Ik ben tegenwoordig gefascineerd door elektronische muziek Tegenwoordig is er heel veel download maar dat heeft geen waarde. Het is heel moeilijk om daar geld aan uit te geven Bij downloads heb je niets dat je in de hand kunt houden. Het is fijn om een plaats uit de kast te halen en ze te bekijken enzo. Zo ontdek je ook regelmatig oude dingen in uw platenkast. Je kan je platen herschikken enzo. Downloads hebben voor mij geen waarde. Je harde schijf kan stuk gaan en dan ben je dit kwijt enzo. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: Vooral elektronische muziek en Detroit techno en Chicago house, super breed ook experimentele dinges I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Niet speciaal, ik keer vaak terug naar Detroit techno, en Chicago house I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: het is altijd in die stijl maar dat verbreed wel langzaam, in die stijl is er al zo veel dat je gewoon niet alles kunt volgen. Jamaicaanse dup vind ik ook tof maar het is zoveel dat het moeilijk alles te volgen is. In de stijlen die ik volg is al zoveel I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? 5 GDJHOLMNV  ¶V DYRQGV ZDW HHQ VLJDUHW RSVWHNHQ HHQ YHUVODYLQJ LV voor de rokers zo is een plaat uit de kast halen en opzetten een verslaving, je neemt de plaat, haalt die uit de hoes, zet die op en zet u in de zetel, je moet ook effectief opstaan om de plaat om te draaien , dat is een deel van de muziekbeleving. Het is meer dan enkel luisteren naar de muziek , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: Ik luister soms naar cd maar vinyl blijft sowieso het voornaamste, via youtube, waar vrij veel dinges opstaan, kan je nieuwe dingen ontdekken I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: maandelijks is dat toch 200-¼RQJHYHHU I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? 126

 

R: Vrij veel nieuwe platen en dat is dan online via verschillende internetstore zoals wax clone, discogs en grote platenbeurzen, Als ik op reis ben probeer ik in die stad ook wel platenwinkels te zoeken. Ik ben vorig jaar in Japan geweest en heb daar vrij veel platen gekocht .Er is een levende scene van mensen die platen kopen I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: Ik zoek vooral naar elektronische muziek vanaf de jaren 70-80, jaren 50-60 niet al te veel I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: ja, vooral via discogs omdat je daar de verschillende labels kunt vinden en de richtprijzen I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: het moet in de stijl passen en de kwaliteit van de plaat, de hoes is soms belangrijk , wanneer het een vrij secure hoes is is dit niet zo belangrijk maar indien de hoes goed uitgewerkt is moet ze wel in orde zijn I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: soms, maar op beurzen is dat moeilijk. Ik heb als eens gedacht om een draagbare speler te kopen maar dat is niet echt handig. Als je gaat voor nieuwe dingen te ontdekken in een winkel wel, op beurzen is het meer zoeken naar dingen die je nog niet hebt in de verzameling I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: ja, maar het maakt voor mij niet zoveel verschil of het een nieuwe persing of een repersing is, als de persing goed is mag dat voor mij een repersing zijn I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: neen, maar ik kom wel altijd buiten met een plaat. Het is mij nog nooit overkomen denk ik dat ik zonder plaat buiten kom. ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? 5YRRUDOPD[L¶VRPGDWLNRRNGUDDLHQGDQLVGDWJHPDNNHOLMNHU,N EHQ QRJ '- 9HHO '-¶V GUDDLHQ QX PHW HHQ ODSWRS 9RRU PLM LV draaien met platen juist een bevrijding omdat op het werk al constant achter een computerscherm gewerkt wordt. Als je draait met platen 127

 

moet je thuis al een selectie maken omdat je niet alles kan meenemen. Je moet dus thuis al goed nadenken I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: mix van alles. Ik ben nogal gefocust op Chicago en Detroit platen en dat zijn allemaal oude platen. De grote massa heeft volgens mij afgehaakt maar sommige zoals ik, ze noemen ons wel eens puristen, hechten daar veel waarde aan en blijven dat kopen. Vinyl is ook een manier om er uit te springen. Er wordt dagelijks zoveel gereleased dat vinyl de mogelijkheid geeft om iets anders te doen. Dit zal daardoor nooit uitsterven. De labels zullen nu wel goed nadenken wat ze uitbrengen. Vroeger werd veel brol uitgebracht maar nu wordt goed nagedacht. Op kwaliteit vlak is de vinyl zeker beter geworden I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Als je een nummer in goede kwaliteit gaat downloaden ben je ook SHU QXPPHU  ¼ NZLMW9RRU HHQ YLQ\O EHWDDOMHPLVVFKLHQ  HXUR maar dan heb je wel iets in je handen. Voor oude platen wordt soms PDDURI¼ JHYUDDJGELMZLM]HYDQVSUHNHQVPLMWHQ]H de platen naar uwe kop. Je kan dus vrij goedkoop een collectie uitbouwen. Ik PRHWRS]LFKJHHQSODWHQKHEEHQYDQRI¼ I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: Dat gaat op en neer, Techno is nu spotgoedkoop geworden tegenover vroeger. Voor disco zijn de klassiekers fel gestegen. Het is een mes dat langs twee kanten snijdt natuurlijk I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5  ¼ YLQG LN HHQ UHGHOLMNH SULMV YRRU HHQ RXGH SODDW GLH PDVVaal JHSHUVWLV GDWHQNHOH HXUR¶V ,N KHE ]HOI HHQSV\FKRORJLVFKH JUHQV  ERYHQ  ¼ LV GDW (HQ PRHLOLMN WH YLQGHQ SODDW NDQ LN  WRW  ¼ gaan I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: 200-¼ , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORad u muziek legaal of illegaal? R: af en toe wel maar veel minder, vroeger heb ik wel gedownload maar dan staat dat op je computer, je luistert er niet naar of gaat dat 128

 

weer verloren. Een download is soms handig om iets te checken maar als het goed is wil ik het toch in de hand hebben en op plaat kopen ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: neen I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R:ja, vinyl I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: Dat is soms wel handig, maar ik denk niet dat dit de manier is om vinyl terug te promoten. Mensen die constant download kopen zullen geen vinyl aankopen om de download te hebben denk ik. I: O rdent u uw platen? R: ik zou dat eigenlijk moeten doen, maar als je gaat draaien gaat dat moeilijk. Het voordeel daarvan is dat ik regelmatig eens door alles heen moet en zo platen terug vindt die je anders toch niet onmiddellijk zou beluisteren I: D raagt u zorg voor u platen? R: neen, ik heb wel eens opgezocht om platen te poetsen; men zou een soort stof op de plaat smeren, dat droogt dan op en zo kan je het stof mee verwijderen maar ik heb het nog niet geprobeerd I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: Als soms iets moeilijk te vinden is , en dat wordt dan gebootlegd en het is een goeie persing dan koop ik dat wel eens I: Hoeveel platen heeft u? R: rond 3000, er worden geen platen verkocht misschien later door plaats gebrek maar om een of andere reden kan ik er nu geen afstand van doen I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen, niet speciaal Nummer respondent: 8 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 129

 

Duur interview: 11:46 L eeftijd: 20 Geslacht: vrouw Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: / Beroep: / - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: office management beroep vader: kok beroep moeder: boekhoudster Netto-inkomen: -1000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): Ik ben erin gerold door mijn ouders.Ik heb thuis een kast vol staan , die zijn van mijn ouder. Ikzelf ben platen EHJLQQHQNRSHQ]R¶QMDDUJHOHGHQ I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: Ik vind dat platen iets unieks hebben I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? 5 7HJHQZRRUGLJ NRRSW ELMQD QLHPDQG QRJ SODWHQ HQ ¶W LV RRN moeilijk om ze te vinden. In Limburg zijn er denk maar twee winkels. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: ik luister naar rap, hip-hop, reggae. I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Bob Marley, Simone, maar ik koop ook platen van AC/DC dus ook oude klassiekers I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: ja het is toch wel een beetje veranderd. Nu koop ik ook AC/DC dus wat oudere muziek I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: nu is het wat minder omdat ik een jaar in het buitenland studeer, maar anders is dat 2 keer per dag, zo voor het slapen gaan enzo 130

 

, /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: Ja, ik koop ook nog CD en soms download ik meestal illegaal maar ook via ITunes Ik heb wel een draagbare platenspeler maar het is moeilijk om platen mee te nemen. Dan is een iPod veel gemakkelijker I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: Dat hangt er van af, nu op een beurs en zo. Soms spring ik wel eens binnen in een platenzaak maar heel sporadisch I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: Ook wel eens platen gekocht op internet, maar dat is gevaarlijk omdat ik dan maar blijf aanklikken en dan teveel uitgeef eigenlijk I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: ik kijk naar de genres en de artiesten en begin dan te zoeken, soms vraag ik het gewoon aan de verkoper als ik ze niet onmiddellijk vind I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: neen, niet echt I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: of ze nog in goede staat is, dat vind ik belangrijk, kijk ook wel of de verkoper er betrouwbaar uit ziet. Ik heb als eens aan de hand gehad dat de verkeerde plaat in de hoes zat. De hoes is voor mij minder belangrijk, als de plaat maar goed is. Ik koop geen plaat omdat de hoes mooi is of zo I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: In een winkel wel, maar op een beurs is dat moeilijk. Daar moet je vertrouwen hebben in diegene die verkoopt I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: Ja, soms wel I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ja, meestal wel, het is zelden dat ik weg ga zonder iets te kopen ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: vooral langspeelplaten, ik heb wel singels maar daar kijk ik niet echt naar. 131

 

I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: beiden, van nieuwe artiesten koop ik de nieuwe maar voor oudere muziek natuurlijk tweedehands I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: zolang het maar werkt is het voor mij goed I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Ik weet niet hoe het komt maar op beurzen zijn ze meestal goedkoper dan in de winkel. De nieuwe platen worden duurder en duurder . Toch worden er steeds meer en meer gekocht, in mijn vriendengroep zijn er verschillende die regelmatig een vinylplaat kopen; I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: De prijzen blijven volgens mij zowat gelijk, soms heb je geluk dat je een korting krijgt I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5WZHHGHKDQGV]LMQJRHGNRSHUURQGGH¼YRRUQLHXZHSODWHQJHHI ik soms toch wel tussen 20-¼ I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: Ik ga niet zo vaak naar beurzen , vandaag heb ik toch een 50-¼ uitgegeven , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: ik download wel omdat dat gemakkelijker is voor onderweg; ik heb veel muziek op mp3 staan en dat is handiger omdat ik veel reis I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: op reis mp3 maar als ik thuis ben zal ik eerder een plaats opzetten I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: Dat is wel handig maar voor mij niet zo belangrijk omdat ik een platenspeler heb waar een usb-stick in kan; ik kan dus alles op computer zetten. Ik vind het een mooi initiatief want zo worden er nog wat platen verkocht. De jeugd koopt nog heel weiQLJ FG¶V DOV 132

 

men nu de plaat en de cd gaat samen brengen dat de verkoop misschien terug gaat stijgen I: O rdent u uw platen? R: de platen die ik vaak beluister zitten vooraan, de platen van mijn ouders zitten dan meer vanachter omdat ik hun genre weinig beluister I: D raagt u zorg voor u platen? R: Ik zal ze altijd terug in de hoes steken en niet zo maar ergens laten liggen, Als er dan bezoekers komen dan smijten die daar soms mee en dan komen er krassen op dus ik ruim ze netjes op. ik verkoop geen platen soms geef er eentje weg omdat ik ze niet goed vind en mijn vrienden wel dan mogen ze die hebben. Ik verkoop geen platen dan houd ik ze liever thuis in de kast I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: neen I: Hoeveel platen heeft u? R: ik hen ze nooit verteld maar de kast is ongeveer een meter op een meter, en die zit vol I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: ik hoop dat de vinylplaten terug populairder worden zodat er meer beurzen in Limburg komen Nummer respondent: 9 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 17:07 L eeftijd: 25 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: Aso 3de graad menswetenschappen Beroep: fabrieksarbeider - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-2000 ¼ 133

 

Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): nu al vier vijf jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: we hadden wat platen liggen thuis, vroeger eens een plaatje gekocht, dat begon met één, dat geluid stond mij aan. Het iets anders dan een cd met die mooie hoesje erbij. I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: van de muziek die ik beluister is het meeste te vinden op vinyl. 9RRU HHQ FG EHWDDOMH WRFK HHQ  ¼WHUZLMO ik voor een vinyl soms YLQGYRRU¼ I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? 5LQ¶WDOJHPHHQUHggae, vooral ska, rock steady I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Naar Bryan Lee zoek ik graag , ook oudere Ska maar Rock steady is bijna niet te vinden, die hebben maar enkele jaren bestaan I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: vooral reggae maar soms ook wel rock I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: na Ska ben ik ook reggae gaan beluisteren I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: dagelijks , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: CD heb ik niet mp3 is handiger omdat je de plaatsjes niet moet omdraaien, je kan met de mp3 gemakkelijk 500 liedjes na elkaar beluisteren. Ik luister toch meer naar mp3 dan naar vinyl gewoon omdat het gemakkelijker is. De muzieksmaken van mijn vriendin en mij komen niet echt overeen daarom is beluisteren via mp3 gemakkelijker. Je kan de lijst van muziek mixen. I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: bekeken op een jaar tijd toch wel gemiddeld een 10 per maand I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? 134

 

R: ofwel in de platenzaken die ik ken in Gent of op platenbeurzen en ook op rommelmarkten. Op internet kijk ik soms wel eens maar heb er nog geen gekocht omdat ik het verzenden van de platen niet echt betrouw. Er kan altijd een kras opzitten maar hier op de beurs kan je de plaat bekijken. I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: Ik zoek niet speciaal iets op, wel naar de bands. Indien nadien blijkt dat ze een waarde hebben is dat mooi meegenomen I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: is de het de juiste muziek die ik zoek, ik koop geen maxi-singels, als dan de vraagprijs overeenkomt met mijn gedacht koop ik de plaat. De kwaliteit van een goedkope plaat is minder belangrijk. Koop ik HHQSODDWYDQ¼GDQOHWLNZHORSde kwaliteit natuurlijk. Indien er een scheurtje in de hoes zit vraag ik korting I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: Indien de mogelijkheid bestaat in de winkel beluister ik de plaat. Soms heb je nummers die je niet kent en dan luister ik wel. I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: Neen, ik ben vooral op zoek naar Rock Steady. Sommige winkels hebben mijn email adres zodat ze mij kunnen verwittigen als ze platen binnen krijgen. I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: Ik hoop dat ze als ik binnenga dat ze platen hebben die ik zoek ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: liever langspeelplaten want singels dan kan je alle twee minuten de plaatjes gaan omdraaien , Ik heb wel singeltjes maar enkel diegene die ik waard vind I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: liever tweedehands omdat er in mijn genre veel minder nieuwe zijn, I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: voor de nieuwe platen is er geen keuze. Bij de tweedehands moet je geluk hebben, wat kent er de verkoper van. Ik heb eens plaat die bij HHQ NHQQHU  ¼ NRVWWH JHYRQGHQ LQ HHQ EDN YRRU  ¼ RPGDW GH 135

 

verkoper er niets van kende. Ik zal altijd eerst in de bakken gaan ]RHNHQHQDOVLN]HGDDUQLHWYLQGGXUILNZHOHHQVWRW¼JDDQ I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergelek en met vroeger? R: De platen van Rock Steady zijn duur omdat er weinig zijn. Andere platen van Ska Madness enzo zijn vroeger veel gekocht en NXQMHQXNRSHQYRRUj¼%LMYRRUEHHOG1DQD0RXVNRXULLNNHQ ]HQLHWYLQGMHRYHUDOLQGHEDNNHQYDQ¼omdat iedereen daarnaar luisterde I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: dat is heel moeilijk te zeggen. Een plaat die voor mij veel waarde heeft is voor een ander misschien niets waard. Zo heb ik ook al eens een plaat geNRFKWYRRU¼GLHQDGLHQ¼ZDDUGEOHHNWH]LMQ=R KHELNRRNHHQSODDWJHNRFKWYDQ¼GLHQLHWVZDDUGEOHHNWH]LMQ Sommige verkoper zijn kenners en weten dus de waarde terwijl DQGHUHQ LHGHUH SODDW ELM ZLM]H YDQ VSUHNHQ YRRU  ¼ YHUNRSHQ -H moet dus geluk hebben. I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5  9DQGDDJ KHE LN YRRU  SODWHQ RQJHYHHU  ¼ XLWJHJHYHQ RS deze beurs. Ik denk gemiddeld een 35- ¼SHUPDDQGRQJHYHHU , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN Oegaal of illegaal? R: Neen, soms legaal downloaden maar voor die prijs kan je soms een hele cd kopen I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: Van internet downloaden mag niet maar bijvoorbeeld van MTV ± tv mag ik wel opnemen. Dat is niet correct. Het is handig omdat je downloads op mp3 overal mee naar toe kunt nemen; met de platen is dat moeilijk I: O rdent u uw platen? R: ja, op genre en dan op jaar per artiest I: D raagt u zorg voor u platen? 136

 

R: niet speciaal, maar ik laat ze niet overal liggen, ze worden opgeruimd I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? 5 QHHQ QLHW HFKWLN ZHHWQLHW RI HU ERRWOHJV OS¶V EHVWDDQ YDQ PLMQ genre I: Hoeveel platen heeft u? R: ongeveer 200. Ik verkoop er geen I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: bakeliet platen moeten beter verzorgd worden, die breken veel te snel en staan meestal vol krassen, die raad ik niet aan Nummer respondent: 10 Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012 Duur interview: 19:14 L eeftijd: 52 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: / Beroep: gepensioneerd - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 2000-3000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): Van 1974/75. Begonnen met singeltjes en dan later /3¶V0LMQHHUVWHVingeltje was Sailing van Rod Stewart I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: Toch RRN RYHUJHVWDSW QDDU &'¶V 'H QLHXZH SODWHQ ]LMQ VRPV GXXUGHU GDQ GH &'¶V RPGDW ]H ]ZDDUGHU JHPDDNW ZRUGHQ 'H vinylplaten ben ik blijven kopen als er koopjes te doen zijn. Vandaag ben ik ook komen kijken om naar de prijzen om misschien zelf uit eigen collectie van de hand te doen 137

 

I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: Als je ziet wat hier soms aangeboden wordt aan welke prijs, ja dat is twee keer voor niks en dan ga je kopen. Tegenwoordig kan je alles digitaliseren op mp3 en computer. Dan heb je de muziek op twee manieren als je er een beetje tijd insteekt. I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: Het geluid van een plaat kan nog altijd niet geëvenaard worden door een CD. Ook de charme van de hoes en de herkenning uit een periode uit mijn leven spelen toch wel een belangrijke rol. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: Niet echt commercieel, een beetje folk, rock, bleus en licht jazzy en dan voorDOGHRXGHUHJHQUHV0HW&'EHQLNPHHUPRGHUQDDQ¶W gaan, nieuwe groepjes die toch wel beloftevolle muziek maken I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Richard Thompson, Kevin Coyne enzo: het zijn niet de mensen die je iedere dag op de radio hoort. I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: Eigenlijk is dat hetzelfde gebleven. Vroeger zat er wel wat luidere muziek bij en nu ga ik iets meer naar het melodieuzere. De teksten zijn toch ook wel belangrijk. Je ontdekt soms toch nieuw talent. Ik bewonder de oude muziek nog altijd door de omstandigheden waarin ze muziek moesten maken. Als je nu wind als achtergrond wil hebben dan is dit via synthesizer, tegen alle snelheden , van links, van rechts, noem het maar. Vroeger moest men daar drie dagen voor uittrekken om een standje op te bouwen om dat geconcipieerd te krijgen. De middelen van vandaag zijn veel uitgebreider, dat is vernieuwend en positief. De kwaliteit is daarom niet beter of slechter maar de omstandigheden zijn anders. Dat is positief. I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: Om een plaat te beluisteren moet ik rustig zijn en in een zetel kunnen zitten. Om de 20 minuten ongeveer moet je de plaat al omdraaien, een CD is dit iets langer. Er zijn periodes dat ik enkele ZHNHQJHHQSODDWRS]HWGDWLNHQNHOQDDU&'¶VOXLVWHU 138

 

, /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: Ik luister ook meer naar CD dan mp3 I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: Heel sporadisch, het zal nu toch wel ongeveer 2 -3 jaar geleden ]LMQ&'¶VGDWLVELMQDPDDQGHOLMNV I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: Voor een plaat maak ik geen gebruik van het internet en ga ik niet in een platenwinkel binnen. Op een beurs zal ik een plaat aanschaffen als je ze echt niet kan laten liggen voor die prijs. I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: Het is vooral de prijs, er zijn hLHU VWDQGMHV ZDDU PHQ  j  ¼ YUDDJW WHUZLMO DQGHUH VWDQGMHV GH SODWHQ YRRU  ¼ NRVWHQ 'H kwaliteit is dan natuurlijk af te wachten. Dozen waar niets gesorteerd is noch per artiest of per genre, dat stoort mij een beetje omdat je dan veel tijd verliest. Ik zal liever van een aantal artiesten snel kijken, wat hebben ze hier in aanbod I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: neen, als ik een plaat koop weet ik meestal wat ik binnen haal. Ik ken de artiest. Ik weet zo ongeveer waar ik me aan kan verwachten Ik heb waarschijnlijk daar al ander werk van. I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: Neen, zeker niet op een beurs. Misschien ken ik al enkele liedjes die erop staan I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: neen I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: Neen, vandaag was het de bedoeling om de sfeer wat op te snuiven en te kijken welke prijzen men vraagt omdat ik misschien een deel van mijn eigen collectie wil verkopen. ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: Singels koop ik helemaal niet. Toen ik 16 was wel ja maar dat was omdat het budget te beperkt was. Als ik nu een plaat koop is het 139

 

DOWLMG HHQ /3 RRN JHHQ PD[L¶V RI ]R 'DW ]HJW PH QLHW YHHO LV allemaal te commercieel. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: Altijd tweedehands. Nieuwe platen NRVWHQDOVQHOURQGGH¼ Ik koop ook geen 180 gram Hier zijn zeker koopje te doen. Hier kan MHPHW¼HHQKHOH]DNSODWHQNRSHQ'HNZDOLWHLWLVQDWXXUOLMNDIWH wachten. Je weet nooit hoe vaak ze gedraaid is , of er krassen opzitten I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: Dat zijn duurdere platen die ik niet koop. Zo zijn ook veel zwaarder natuurlijk. I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Op een beurs moet je altijd uitkijken. Eenzelfde plaat kan je kopen voor 2¼HYHQYHUGHUYRRURI¼HQDOVMHQLHWRSOHWEHWDDOMH XLWHLQGHOLMN ¼ -H PRHW HHQ EHHWMH XLWNLMNHQ PDDU HU ]LMQ ]HNHU koopjes te doen. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: De markt is volgens mij op zoek. Op de beurzen zijn de meeste mensen niet op de hoogte van de waarde van een plaat. Als je ziet dat HHQ]HOIGH SODDW HHQ YHUVFKLO YDQ  ¼ NDQ PDNHQ MD GDQ LV KHW duidelijk dat de sommige mensen de oude collecties verkopen zonder de waarde te kennen. Men weet niet goed wat men voor de oude platen mag vragen. De vinyl is terug in opmars. Of er echte prijssettings bestaan weet ik niet, voor specialisten of collectorsitems misschien I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: In de tijd dat we nog echt platen kochten stonden deze aan ongeveer 355 bef , in Nederland was dat 17 -18 gulden. Indien ik nu YRRUHHQWZHHGHKDQGV¼]RXJHYHQGDWPRHWKHWHFKWHHQSODDW]LMQ die mijn verzameling volledig maakt I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: Dat is moeilijk te bepalen omdat ik nu slechts sporadisch platen NRRS9DQGDDJYRRURQJHYHHU¼PDDUGDWLVXLW]RQGHUOLMN&'¶VLV PHHUHQGDW]DOJHPLGGHOGSHUPDDQGURQGGH&'¶V]LMQ 140

 

, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQOoad u muziek legaal of illegaal? R:Ja, gemiddeld een viertal per maand ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: momenteel wel I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: Momenteel geef ik de voorkeur aan CD omdat je die ook op mp3 NXQW]HWWHQHQRYHUDONXQWPHHQHPHQ$OOHPRGHUQHDXWR¶V]LMQYDDN uitgerust met de mogelijkheid om USB-stick in te pluggen. Ik ben wel bezig om mijn platencollectie te digitaliseren maar dat is een langdurig proces. Ik zal ook nooit én de CD én de plaat hebben van een artiest hebben. Indien je echter beschikt over een goede installatie, de boxen op de juiste plaats gaat er niets boven de vinyl. Dit geluid is niet te evenaren door een CD zeker niet voor liveoptredens I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: neen, voor is het een of het ander, de cd of de plaat maar niet de twee, ik vind dat dus overbodig en niet echt noodzakelijk I: O rdent u uw platen? R: per artiest , ik heb al mijn platen op een database op computer. Ik kan perfect zeggen hoeveel en welke platen ik heb van welke artiest. Ze staan ook een beetje per stijl maar sommige artiesten veranderen in de loop van hun carrière van genre en dat is natuurlijk moeilijk om ze in vakjes te gaan duwen I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: Ik heb eens ooit in Nederland een bootleg gekocht zonder toen eigenlijk te weten wat het eigenlijk was. I: Hoeveel platen heeft u? R: Ik heb er ooit rond de 1200-1300 gehad. Momenteel zit ik, met de aankopen van vandaag erbij , nog aan 580. Wanneer ik een plaat koop en ze valt nadien wat tegen zal ik ze eventueel verder verkopen. Kopen om onmiddellijk weer te verkopen doe ik niet. Als mijn eigen genre een beetje verandert ja dan heb ik platen die verkocht kunnen 141

 

worden. Iedereen evolueert binnen zijn muziekgenre en zo zijn er artiesten die je vroeger wekelijks opzette en nu bijna nooit meer. Die platen kan ik dan wel eens verkopen. Vermits ik alles digitaliseer kan ik nadien de muziek toch nog beluisteren I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: niet speciaal Nummer respondent: 11 Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012 Duur interview: 16:44 L eeftijd: 65 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: A3/B2 Beroep: schrijnwerker - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-2000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R) Sinds mijn 25 jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: Ik heb een jukebox gekocht , een Vertongen, en daar kunnen maar 60 platen op. Ik heb wel langspeelplaten maar meestal singels. -HNXQWQLHWDOOHVYHU]DPHOHQ*HHQ&'¶V I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: Ja dat is gekomen met de jukebox hé. Ik heb die gekregen toen ik 50 jaar werd I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: Een CD zal misschien zuiverdere muziek zijn. Ik heb wat boeken gekocht en zo probeer ik te verzamelen: de Engelse hitparade, die 142

 

van Veronica in den tijd enz. Ik verzamel alles wat in de hitparades stond tot 1975 I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: Dat is meestal popmuziek he van de jaren 60-70 I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: The Churchers begin jaren 60 zo. Er zijn geen artiesten waar ik alles van moet hebben. I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: Weinig Ik verzamel maar en heb geen tijd om ernaar te luisteren. Ik heb al moeite genoeg op dat allemaal op ABC te sorteren om te zien wat ik heb en niet heb. Mijn jukebox die zet ik dagelijks op , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: Overdag staat de radio op, Radio 2 enzo: De prehistorie enzo I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: Normaal ga ik iedere week naar de rommelmarkt, op de zondag I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: Neen, niet in winkels. Eenmalige markten , een keer per jaar, dat zijn de beste. De rommelmarkten zijn het goedkoopst, voor een appel en een ei hé. Het is ook plezant om daar te zoeken I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: neen, ge moet geluk hebben , en nemen wat er is. Ik ga niet speciaal op zoek naar artiesten. Op een beurs zoals hoer kan je kiezen, op een rommelmarkt niet. Soms heb je platen in een boekske met kaftje, dat zijn de beste, die zijn altijd goed I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: ik kijk in de boeken naar de lijstjes I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de titel eigenlijk, ik heb platen die slecht zijn maar die ik nog niet had. Het hoesje moet wel goed zijn , maar ja soms zijn ze nat geworden op de rommelmarkten en dat is dan jammer. De hoes is zoveel waard als de plaat eigenlijk I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: neen I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? 143

 

R: Ik zoek bijvoorbeeld naar Helen Shapiro , mijn lievelingszangeres . Ik kijk niet naar de verschillende pressings neen, neen Als ik een keer de titel heb is voldoende, niet zoals echte verzamelaars die van alles moeten hebben ik moet geen speciale druksels hebben I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ja,ja, Er zijn al dagen dat ik maar een plaat gevonden heb, en dan ben ik blij hé ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: Neen alleen singeltjes. Onlangs heb ik eens een langspeelplaat gekocht omdat ik de titel niet op single vond. Ik dacht ik zal die langspeelplaat dan maar kopen. Platen verzamelen dat is zowat het enigste dat ik heb, een verzamelwoede en voor de jukebox I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: Ik verzamel maar tot 75 dus altijd tweedehands. Ik stop wel niet juist in 75, Abba gaat wat verder en Roy Orbinson enzo I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Soms vragen ze nogal veel, nogal duur soms I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: Hier is dat duur vind ik zeker als je iets speciaal vindt . Vroeger was het duurder vond ik. Voor enkele jaren deden de mensen hun singels weg maar nu staan ze op de zolder omdat ze denken dat ze veel waard zullen worden. Ik ben van dit jaar op pensioen en ga eerst alles eens goed sorteren I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: één euro tot drie euro voor een singel I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: 10 à 15 euro per week , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: neen, ik heb geen cd speler I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? 144

 

R: ja, dat mag een beetje kraken, dat heeft zijn charmes I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: neen, niet voor mij I: O rdent u uw platen? R: volgens ABC per artiest. Abba van 72 en 75 zit bij de bak Abba, dus eerst per artiest en dan per jaar I: D raagt u zorg voor u platen? R: dat zou ik eigenlijk allemaal nog een keer moeten doen I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: jaja, maar je moet goed opletten dat je niet bedrogen wordt. Als je een plaat uit de jaren 60 ziet met een heel schoon hoezeke moet je opletten dat je net bedrogen wordt I: Hoeveel platen heeft u? R: Een 25.000 singeltjes alleen. Geruild heb ik wel eens maar verkocht heb ik er nog geen. Ik heb allemaal bakken gemaakt en daar gaan er zo een 250 in. Ik kan die niet allemaal spelen. Als ik thuis kom pas ik mijn boek aan en klasseer ik de single. Ik heb ook geen idee wat mijn verzameling waard is. I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: Het is het plezier van het zoeken. Ik zoek nu naar plaatjes uit de hitparade maar ken die artiesten niet. We moesten vroeger met ons oor tegen de radio luisteren, naar radio Luxemburg als pa in de zetel zat. Dan mocht je de radio niet te hard verzetten als hij sliep. Zo heb ik naar de hitparades geluisterd vroeger .Ik ben van 47 dus we verstonden dat allemaal niet toen zulle. Het eerste transistorradioke dat Bell uitgebracht heeft dat heb ik thuis nog. Dat koste indertijd 1000 frank maar dat was ideaal hé, dan kon ik naar luisteren. Ja jong de tijden zijn veranderd. Nummer respondent: 12 Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012 Duur interview: 09:10 L eeftijd: 56 145

 

Geslacht: vrouw Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: A6/A3 Beroep: was bediende, nu huisvrouw - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: / Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): iets meer dan een jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? 5  +HHO YURHJHU RRN ZHO HHQV YRRU GH FG¶V HU ZDUHQ 2PGDW GH vinylplaten weg vielen ben ik overgestapt naar CD . Toen ik jonger was kocht ik vinyl maar dan is dat zowat weg gevallen maar nu met een nieuwe hobby te krijgen koop ik terug vinyl Ik heb eigenlijk PDDUZHLQLJ&'¶VJHNRFKW I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: Het is nu meer een nieuwe hobby. De eerste uitgaven van de groep zijn op vinyl, uitgaven van de jaren 60-70. De nieuwe opnames staan nu wel op CD. Het is ook leuk om aan te voelen, het is echter dan een CD, als je dat vasthoudt dat is niet hetzelfde als een cd. Dat is zoals met boeken, als je een ouder boek vasthoudt of een nieuwe dat is niet hetzelfde I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: de eerste uitgaven van mijn groep zijn allemaal op vinyl I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: enkel Folk op het moment I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: The Dubliners alleen I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: The Dubliners is ook het enige wat ik op vinyl koop, geen andere 146

 

I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: dit is iets van het laatste jaar, vroeger was dat allerlei I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: dagelijks , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: ja, in de loop van de dag zijn dat meestaO&'¶VHHQSODDWPRHWMH regelmatig omdraaien enzo en daarvoor is een cd gemakkelijker I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: twee keer per maand en dan vooral op internetsites I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: Een platenbeurs, de keuze is er groter, van deze groep is er in België bijna niets te vinden maar in Nederland wel, ik vind het niet erg dat ik de plaat niet op voorhand zie I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: het is gemakkelijk als de platen gesorteerd zijn op genre of groep I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: Ik heb een lijstje van wat ze allemaal uitgebracht hebben. Ik vink aan wat ik al heb en probeer die platen te zoeken die ik nog niet heb. I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: Het is vooral van : heb ik ze of heb ik ze niet . Het is een echt om te verzamelen. Ik heb de eerste plaat die ze uitgebracht hebben in 1962. Die speel ik praktisch niet, maar ik heb ze en dat is voldoende. I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: ik probeer steeds de eerste persing te vinden. Als ik van een plaat een andere persing heb en ik vind nadien daarvan de eerste persing zal ik die ook kopen. I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ik hoop altijd van iets te vinden ja, het zal een teleurstelling zijn moest ik niets vinden maar dat kan gebeuren ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? 147

 

R: Singels zijn heel moeilijk te vinden, ik heb er nog maar een drietal. Het zijn dus meestal langspeelplaten I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: Het is allemaal tweedehands, als er nieuwe uitgebracht worden heb ik toch liever de tweedehands I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? 5 GLH YDULHHUW VRPV ZRUGW HU YRRU HHQ SODDW  ¼ JHvraagd en dat vind ik vrij duur I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: daar kan ik moeilijk over oordelen omdat ik nog maar een jaar verzamel, het laatste jaar zijn de prijzen volgens mij stabiel I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5PD[LPXP¼YRRUGHRXGVWHRULJLQHOHYLQGLNUXLPJHQRHJ I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: per maand ongeveer 20-¼ , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO of illegaal? R: Als er nu nieuwe uitkomen koop ik ze maar enkel van mijn groep ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: de plaat heeft mijn voorkeur I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: neen, dat zegt me niets I: O rdent u uw platen? R: naargelang de datum dat ze uitgebracht zijn omdat het maar één groep is I: D raagt u zorg voor u platen? R: na de aankoop poets ik ze eerst. Ik verkoop geen platen ook geen dubbels I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: neen I: Hoeveel platen heeft u? 148

 

R: een dertigtal, ik heb liever de gewone en geen verzamelelpees. Daar ben ik niet zo gek op tenzij het een mooie hoes is, maar niet om te zeggen ik moet die echt hebben. I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: dit is voor mij van ondergeschikt belang, als ik een plaat heb, eerste persing dan, en een andere persing heeft een mooie foto zal ik die ook proberen te kopen I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen niet speciaal Nummer respondent: 13 Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012 Duur interview: 22:35 L eeftijd: / Geslacht: vrouw Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: licentiaat Beroep: horeca - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: / Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): al van toen nog klein was toen ik een jaar of 7 was I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: altijd, nooit overgetapt naar cd I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: Door de oude platenspeler van mijn ma. Die had singeltjes van de jaren 50 en 60 Nadien ben ik zelf plaatjes gaan kopen van Springsteen enzo 149

 

I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: Een plaat is iets moois, een cd is zo doods. Het geluid van een plaat is veel beter als je een goede installatie hebt. De muziek van een plaat is warmer I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: heel breed , van heavy metal tot pop The Beatles en The Stones naar rock I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: neen, ik luister naar alles, Amerikaanse enz. I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: ik koop alleen vinyl , al de genres I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: meestal luister ik de dinsdag naar de plaatjes, , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: neen, niet aantrekkelijk. In de jaren 70 werd er massaal gekopieerd en daardoor is de muziek kapot gegaan. Vroeger stond er in de platenwinkels altijd volk, maar dat zag je steeds minderen en minderen. I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: bij elke platenbeurs, bijna elke zaterdag ga ik op stap naar beurzen of markten of winkels I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: Niet op internet, dat heb ik niet I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: Ik ken een aantal standhouders en ga die eerst bezoeken I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de muziek die erop staat, als het zeldzame hoes is zal ik niet naar een scheurtje kijken maar anders zoek ik een betere, maar ook de klank is voornaam I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: ja, indien dat mogelijk is, de muziek is voornamer dan de kwaliteit van de plaat I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? 150

 

R: ja, vooral in de hardrock is dat, daar wil ik ook wat meer betalen, ik zoek niet naar speciale persingen I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ik hoop toch dat ik iets vind ja ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: meestal singels, omdat op een LP vaak liedjes bij gesleurd zijn om de plaat vol te krijgen. Het is dan een flauw afkooksel van de single en dat maakt de LP soms minder interessant. Het stoort me niet dat ik de singels telkens moet omdraaien want ik heb een jukebox I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R:meestal tweedehands, als het nieuwe zijn moeten het originele zijn, geen heruitgave ook geen best-of steeds het album zelf I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: in de jaren 50-60 bestond dat niet, I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? 5MDVRPVYLQGMHHHQSODDWYRRURI¼MHPRHWXLWNLMNHQ$OV je die plaat dan nog niet hebt wat doe je dan, kopen zeker. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: Vroeger kosten een single EHIHQLVGDWURQGGH¼ I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5 ¼ YLQG LN UHGHOLMN HQ HHQ LP  WRW  ¼ $OV LN ZHHW GDW LHWV zeldzaam is geef ik een hogere prijs. Als ik ergens een plaat koop en ik vind die later aan een mindere prijs dan vind ik dat wel erg I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5GDWKDQJWHUYDQDIRILNHULHWVYLQGHHQ¼SHUPDDQG+HW loopt wel op door de jaren heen. , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: neen ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: alleen vinyl 151

 

I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: persoonlijk niet maar voor andere zal het wel nuttig zijn, voor mij heeft dat geen meerwaarde I: O rdent u uw platen? R: ja, eerst per genre en dan alfabetisch I: D raagt u zorg voor u platen? R: ja,ja, in plastiekjes zodat je de hoesje niet beschadigd ± soms verkoop ik ook plaatjes maar dan aan handelaars; ik ga niet zelf op de markt staan I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: ja, die heb ik wel maar dan meer in het Metal genre I: Hoeveel platen heeft u? R: veel, enkele duizenden , ik houd geen lijst bij of zo dus het juiste aantal weet ik niet I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: een mooie hoes is zeker aantrekkelijk, soms koop ik wel eens een LP voor de hoes maar meestal zijn ze nogal duur I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: ik hoop dat dit nooit zal uitsterven. Maar de grote verdelers wilden vroeger geen bestellingen meer doen in Amerika of de platen werden aan de grens tegen gehouden. Ze hebben zelf de commerce stuk gemaakt voor de CD. Nummer respondent: 14a Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012 Duur interview: 35:20 L eeftijd: 56 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: A2 Beroep: autocarchauffeur 152

 

Indien gepensioneerd: laatste beroep: / Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-2000 ¼ -

Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): 44 jaar van mijn plechtige communie I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: nu kan je na een optreden enkel een cd meepakken, dus kan koop je cd maar voor de oudere muziek natuurlijk vinyl I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: wij zijn beiden bleus liefhebbers en dezer dagen kun je niet anders GDQ&'¶VSDNNHQKHWRXGHUHPDWHULDDOLV natuurlijk vinyl. Zeker niet door mijn ouders want als je in die tijd thuis kwam met een plaat van Led Zeppelin , dat werd niet in dank aanvaard. Ik ben terug naar vinyl gegaan voor de oudere uitgaven. De kwaliteit van een CD is niet zo goed als die van een plaat. Ik hoor wanneer vinyl een herpersing van een persing is. Met CD was dat vroeger ook. De NZDOLWHLWZDVLQKHWEHJLQQLHWJRHG1XLVKHWDDQ¶WYHUEHWHUHQ1X worden op CD concerten opgenomen met moderne apparatuur die ook afgespeeld moet worden op moderne apparatuur. I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: Een plaat dat heeft is, de hoes: dat zijn soms kunstwerken. Voor mij heeft een vinyl waarde , een cd zegt me niets. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: blues I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: de oude garde : Hopkins, maar ook de nieuwe I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: bleus I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? 153

 

R: neen, bleus dat komt maar met de jaren. Eerst was dat hardrock maar nadien leerde waar de muziek vandaan komt en dan kom je bij de zwarte muzikanten en zo kom je bij de bleus. Geef die mannen een gitaar en je hoort dat het een zwarte is. Die mannen hebben dat. I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R:dagelijks Een plaat zet je op om naar te luisteren. Een CD zal je PHHUDOVDFKWHUJURQGPX]LHNJHEUXLNHQWHUZLMOMHLHWVDDQ¶WGRHQEHQW , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V of mp3 vergeleken met vinylplaten? 5 MDZHO DOV MH HFKW VSUHHNW RYHU ³OXLVWHUHQ´ GDQ LV KHW YRRU  % vinyl I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: we een vier vijf beurzen op een jaar. Platen winkels gebeurt niet zo vaak; Toch om de 14 dagen koop ik een plaat I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: Platenbeurzen in Heist-op-den-Berg en Gent hebben onze voorkeur Internet ik nooit I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: bleus, we kijken bij dat genre en dan zoeken I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: soms op internet zoek ik wel eens wat op I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de plaat of ze niet beschadigd is, nadien na de hoes. Een hele goede plaat met een kapotte hoes zal ik wel kopen. De hoes hoort er wel bij dus mag ook goed zijn I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: neen nooit I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: Soms kosten die dingen veel te duur. Sommige mensen kopen dat omdat ze dat waardevol vinden, en dat is ook waardevol. Ik koop er liever drie of vier voor die prijs. I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? 154

 

R: Wij gaan naar ons beurs en zeggen: dat is ons budget, maar we gaan er altijd over. Als we ergens binnen gaan dan verwacht je wel dat je iets vindt natuurlijk. Meestal kom je wel met iets buiten. ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: allebei, een single draaien is niet echt plezant, na twee drie minuten is dat al voorbij, en LP duurt wat langer. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: Bijna iedere dag doe je nieuwe ontdekkingen. Bleus , daar ben je mee bezig, je leest daar over, dan vind je dat en ga je weer op zoek. Meestal zijn het tweedehands , soms nieuw. Als je een originele kunt vinden is dat wel plezierig maar de kwaliteit is het belangrijkste I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: De kwaliteit is iets beter I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Voor de nieuwe vind ik de prijs te hoog. Soms duurder dan CD Voor tweedehands is de prijs die je er voor wilt betalen afhankelijk van de kwaliteit, als je het te duur vindt moet je het niet kopen. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: De prijs van een plaat is vergelijke met vroeger verdubbeld maar ja alles is gestegen. Een plaat is soms wel duurden dan de cd en dat is jammer I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: 10-¼YLQGLNHHQHHUOLMNHSULMV]RZHOYRRU&'DOVYRRUSODDW I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: ik probeer dat niet op te tellen , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R:Ik koop nog wel CD maar de verhouding zal 2/3 vinyl zijn. I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: neen, dat zegt ons weinig I: O rdent u uw platen? 155

 

R: alfabetisch per groep, ik probeer alles een computerdatabase te steken maar dat geraakt ook maar niet af. I: D raagt u zorg voor u platen? R: ja, uw lievelingsopname die verzorg je extra. Slechtere platen spelen ook op een oudere pick-up zo kan ik toch horen wat erop staat. Soms verkoop je wel eens platen van groepen waarvan je platen hebt gekocht om ze te leren kennen. Valt het dan tegen dan verkoop je die oplaten terug. Heb je een slechte opname en vind je nadien een betere ja dan verkoop je die slechtere natuurlijk. We verkopen die dan aan de winkels I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: ik nooit I: Hoeveel platen heeft u? R: ik denk ongeveer 1000 weinig cd ± soms bij liveoptredens I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: meerdere keren al een plaat gekocht enkel voor de hoes .dat is heel belangrijk Nummer respondent: 14b Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012 Duur interview: 35:20 L eeftijd: 41 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: A2 economie Beroep: treinbestuurder - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 2000-3000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? 156

 

Respondent (R): vroeger kocht ik vinyl maar ben dan overgeschakeld naar cd maar de laatste 5 jaar terug naar vinyl I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: voor mij is de kwaliteit beter. Als we bijvoorbeeld op een optreden zijn en er is een CD en een plaat zal ik altijd de plaat kopen. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: Blues I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Er is weer terug een heel goede generatie. De zwarte zangers volg ik zo niet meer maar de oude garde zoals B.B. King dat blijven natuurlijk levende legendes. Nu zijn er ook blanke mannen die goed zijn. We horen beiden heel graag gitaarmuziek. , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI mp3 vergeleken met vinylplaten? R: voor mij is dat 50/50 I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: ik soms om dingen op te zoeken over platen I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: ook voor mij eerst de plaat. Ik heb nu een gekocht die ik al had maar de hoes ziet er veel beter uit dan de andere I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: heel weinig I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: Ik ben enorm Bruce Springsteen fan en dan heb ik het probleem dat ik daar veel van koop en dus ook die speciale dingen. Ik wil daar alles van hebben. ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: Voor Springsteen koop ik alles; Het maakt niet uit, best-ofs kopen we ook wel eens zeker van Springsteen I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Voor de ene artiest kan je meer geven dan voor een andere. Bijvoorbeeld na een optreden ga je meer kopen om die mensen te steunen omdat de mensen er soms moeilijk van kunnen leven, zoals bijvoorbeeld de groepen uit Nederland 157

 

Ik weet niet of de kosten voor het maken van een vinyl zoveel duurder zijn dan van een CD. Ik denk dat er een beetje geprofiteerd wordt van de hype en dat daarom de platen duurder zijn dan de CD I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5RQJHYHHU¼SHUPDDQG I: O rdent u uw platen? 5LNKHEGDWDOGLNZLMOVJHZLM]LJGSHUMDDUSHUJURHSSHUJHQUH¶W is moeilijk I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: soms is de kwaliteit minder, je zou al moeten opzoeken op internet van wat is de moeite waard. Het kost ook meer geld, als goed is geef ik dat I: Hoeveel platen heeft u? R: ongeveer 500 en 2000 cd I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: voor mij niet, het is de muziek. Als de muziek mij niet aanstaat zal ik de plaat niet kopen, dus zeker niet voor de hoes ook al zijn er hele mooie ontwerpen bij I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: nee Nummer respondent: 15 Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012 Duur interview: 19:07 L eeftijd: 58 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: Industrieel ingenieur Beroep: werkzoekend - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / 158

 

beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-2000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): 30 -35 jaar al I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R:neen, ik ben overgestapt naar CD toen die opkwam en ben toen gestopt met vinyl kopen. Er is en tijd geweest dat ik geen vinyl kocht maar nu terug wel I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: muziek die niet op CD te vinden is, liedjes die niet op CD maar wel op vinyl bestaan I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: omdat er platen zijn die niet op CD te verkrijgen zijn, als een liedje zowel op CD als op plaat te verkrijgen is zou ik nu eerder de plaat kopen, een beetje nostalgisch Ten eerste : ik heb nog twee pick-ups staan, dan gebruik ik die, ten tweede ik vind dat leuker. Het geluid van een CD is sterker , er zit meer dynamiek in. Maar een plaat is warmer van klank en zachter. Ik vind dat een cd meer gemaakt is om moderne muziek toch zich te laten komen. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: bijna alles, behalve opera. klassieke muziek (Bach enzo) tot moderne muziek en pop, wat ik minder vind is heavy metal, rock gaat wel I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: Op vinyl koop ik meer de muziek van eind jaren 60 begin jaren 70 I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: neen, dat is altijd zelfde gebleven I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: toch wekelijks ja , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? 159

 

R: ik denk dat ik meer naar CD luister I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: weinig, eens op een beurs of zo, nu ben ik hier omdat de beurs ook gecombineerd is met fotografie en computerbeurs I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: toen en nog geen CD was kocht ik in de platenwinkel, nu heb ik geen winkels meer bezocht. Op internet koop ik geen vinyl, op rommelmarkt vorig jaar eens eentje dus vooral op beurzen, soms eens op vakantie op rommelmarkten, heel sporadisch I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: het ligt er aan hoe ze gerangschikt zijn, tussen de goedkope van URQG¼RI]RLNJDHURRNQLHWYHHOJHOGDDQJHYHQHUNDQDOWLMGHHQ kras of tik in zijn I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: welke liedjes die er op staan, als de hoes in te slechte staat is laat ik ze soms wel liggen, ik ga dan verder zoeken of bij een andere stand dezelfde plaat niet in betere staat is, ook de prijs wordt vergeleken. De plaat is kwalitatief nog belangrijker dan de hoes I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: meestal is er die gelegenheid niet I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R:neen I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: neen, het best zijn dat ik buiten kom zonder iets ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: vooral LP µVLNNRRS]RZHOGHRULJLQHOHLP als de verzamel-lps I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: vooral tweedehands, voor de huidige artiesten heb ik liever de Cd I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: ik denk dat de prijs die ik betaal 2-¼YRRUHHQSODDWZHOPHHYDOW je kan dat moeilijk duur noemen. Ik zie platen staan van 15 ± ¼HQ duurder maar die koop ik niet of het moet al heel speciaal zijn. De prijs voor speciale platen of zeldzame wordt bepaald door vraag en 160

 

DDQERG $OV PHQ HHQ SODDW HHQ  ¼ QLHW NZLMW JHUDDNW ]DO KHW ¼ worden hé. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: Op de beurzen vind ik dat de prijzen lichtjes gedaald zijn. Alhoewel de vinyl terug geperst wordt in parallel met CD momenteel I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: ik heb geen idee hoeveel een plaat vroeger in bef kostte, was dat rond de 600 of 700 bef? Ik heb de indruk dat de vinylplaten die nu geperst worden duurder zijn dan vroeger maar je moet wel rekening houden met de index en de economie enzo , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? 5LNNRRSQRJDOWLMGFG¶V ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R:ik koop meer cd I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: ik beluister ze allebei I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: dat is nieuw voor mij, ik vind dat wel een goed initiatief omdat veel mensen toch hun vinyl digitaliseren, maar ze gooien die dan niet weg. Ik zal de plaat niet sneller kopen omdat er de CD bijzit I: O rdent u uw platen? R: neen, eigenlijk niet, soms steek ik een artiest wel eens bij elkaar, maar zelfs nog niet alfabetisch I: D raagt u zorg voor u platen? R: ja, met borsteltje maar geen professionele installatie zoals bepaalde vloeistof of zo dat doe ik niet, ik behandel ze wel een beetje met zorg. I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: neen, niet speciaal I: Hoeveel platen heeft u? 161

 

R: een stuk of 30-40, Ik verkoop ook geen platen van mijn collectie. Ik heb er niet zoveel I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: neen, de muziek primeert I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen Nummer respondent: 16 Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012 Duur interview: 16:37 L eeftijd: 49 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: A1 industrieel onderhoudstechnieker Beroep: gereedschapsmaker - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-2000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): een 32 jaar ongeveer I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: soms cd maar bijna altijd vinyl I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: veel beter van klank, veel warmer. Platen houden ook hun waarde I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: de waarde van de plaat I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? 162

 

R: alles, ook moderne genres maar die platen koop ik pas na enkele jaren, dan zijn ze tweedehands beter koop. Ik koop platen omdat ik ze graag hoor maar ook omdat ze collectoritems worden I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R:vooral Bob Dylan, maar die heeft zoveel; Die heeft al meer dan 400 bootlegs maar die prijzen zijn te hoog. I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: toe ik 16-18 jaar was , was dat rock nu is dat zeer ruim I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: dagelijks, cd enkel in de auto , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: cd in auto I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: twee keer per week I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: in Brussel aan de beurs, en in Antwerpen zijn er goede winkels, een keer per jaar naar Engeland, soms op beurzen en kringloopwinkel. In de winkel kan je rustiger kijken. Internet ben ik tegen, ik ben nog van de oude stempel I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R:soms kan je in de bak met rommel toch een koopje doen omdat de verkopers het niet kennen. Je gaat dan niet bij de kenners kopen. I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: ja, in catalogen I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R:vooral dat de plaat in goede staat is, voor sommige mensen is de hoes belangrijk, voor mij niet , ik probeer natuurlijk een mooie hoes WHYLQGHQPDDUGDWLVPLQGHUEHODQJULMN(HQSODDWYDQRI¼GDDU mag al eens een krasje opstaan. Als je meer geld geeft moet ze goed zijn I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: heel weinig, als het kan wel . Als je op vaste plaatsen koopt dan weten ze wel dat ze goede kwaliteit moeten leveren. 163

 

I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: ik kijk wel eens in de catalogus. Ik zoek soms ben naar een bepaalde persing van een bepaald jaar . Als ik die plaat vind maar dan een andere persing zal ik die enkel kopen als ze goedkoop is. I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ja, I: .RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: vooral langspeelplaten, soms singeltjes maar dat is vooral als er bezoek komt, dan draaien ze graag singeltjes. Ik speel soms ook DJ en dan is singeltjes gemakkelijker. Als DJ gebruik ik soms ook wel CD maar meestal vinyl. Ik koop minder best-ofs, op cd doe ik dat wel omdat best-ofs vinyl minder waard zijn I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: heel weinig nieuw. I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: ik zal toch de andere nemen als ik ze kan vinden, de 180 gram platen zullen iets minder vervormen en de kwaliteit is denk ik even goed I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: het is fijner een plaat te vinden teJHQ  ¼ DOV  ¼  RQJHYHHU gelijk met cd I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? 5LNGHQNGDWGLWRYHU¶WDOJHPHHQJHOLMNJHEOHYHQLV I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: ¼ LN]HOI KHE PLMQ GXXUVWH SODDW JHNRFKW YRRU  ¼ WHUZLMO ]H RQJHYHHU¼ZDDUGLV I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5SHUPDDQGHHQYDQGDDJLVGDW¼ , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: nog heel weinig, 164

 

,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: neen I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: ja I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: voor mij geeft dit geen meerwaarde I: O rdent u uw platen? R: ben er al een jaar mee bezig alfabetisch I: D raagt u zorg voor u platen? R: jaja I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: soms maar enkel als ze een meerwaarde geven I: Hoeveel platen heeft u? R: een 4000 .Ik heb er 200-300 dubbel of zo en die zou ik kunnen verkopen maar meestal gaan ze naar mijn dochter. Op een keer zal dat wel eens gebeuren I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: neen, geen platen gekocht speciaal voor de afbeelding van de hoes I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: de jeugd zou meer vinyl moeten kopen, downloaden is tegen de artiesten. De vinyl blijft zeker bestaan. Nummer respondent: 17 Plaats en datum: Gent, 11/03/2012 Duur interview: 13:11 L eeftijd: 44 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: A2 grafische technieken Beroep: bediende 165

 

Indien gepensioneerd: laatste beroep: / Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 2000-3000 ¼ -

Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): vanaf mijn 13 jaar dus 31 jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: altijd, wel overgestapt naar CD maar als het uitkomt ook op LP dan koop ik de plaat nu nog I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R:omdat ik vind dat je nog altijd meer hebt bij vinyl dan bij een cd I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: mooier, qua verpakking nu misschien niet meer zoveel qua geluid, maar ook de waarde van een lp, vinyl blijft zijn waarde behouden, CD is niets meer waard. Ik koop ook vinyl om sommige groepen als ze op tournee gaan ze te kunnen laten signeren, dat gaat moeilijk gaat op CD I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: hard Rock, I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Kiss, dat is de hoofdgroep. Ik koop ook wel andere artiesten maar Kiss is de hoofdgroep. Ik moet daar alles van hebben. Er zijn nu bootlegs uit op vijf verschillende kleuren vinyl, ik moet die dan alle vijf hebben, ook speciale persingen enzo I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: hard rock I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: Vroeger had je meer soorten en types muziek. Niet alles komt op vinyl uit. Het herleeft nu wel maar niet in alle genres, vooral bootlegs I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: alle dagen 166

 

I: L uistert u toch mHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? 5WKXLVPHHVWDOSODWHQHQGHFG¶VLQGHDXWR I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: wekelijks I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: O, ik ben vertegenwoordiger dus overal waar ik kom koop ik platen: Antwerpen, Amsterdam, Utrecht. In Fnac of media-markt koop ik soms ook wel maar dat zijn de doorsnee platen. Niet in tweedehands-winkels , enkel hier vandaag I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: neen I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: als er nieuwe platen uitkomen, meestal bootlegs dan schrijf je dat op en dan ga je op zoek I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: dat er geen hoek af is, het moet perfect zijn, het mag wat kosten maar het moet perfect zijn. de hoes is even belangrijk I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: neen, nooit I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals pictur e discs, limited editions of bepaalde persingen? R: ja, als er vijf verschillende kleuren zijn van vinyl, of verschillende hoezen dan ga je die zoeken, dan moet ik ze alle vijf hebben. Voor een eerste persing ben ik bereid om veel te betalen. Ook limitededitions als er maar een 500 geperst zijn of zo. Als de inserts bijvoorbeeld vijf verschillende kleuren zijn dan zoek ik die alle vijf I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ik ga veelal eerst om te kijken, je weet nooit wat je op een beurs vindt of wat er ligt ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? 5 HQNHO ODQJVSHHOSODWHQ JHHQ PD[L¶V RI singels. Heel zelden een single als het een speciaal iets is. Ik koop geen best ofs of verzamel167

 

OS¶V ZDQW GLH NRPHQ XLW RP RQGHU GH NHUVWERRP WH OHJJHQ RI PHW Nieuwjaar. Ik koop altijd de plaat zelf. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: nieuw, soms tweedehands maar dan moet ze in perfecte staat zijn bij wijze van spreken I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: ja, is goed I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: Ik vind dat meer dan zijn geld waard ,een plaat mag voor mij 16 ¼ NRVWHQ 9RULJH ZHHN QDDU HHQ RSWUHGHQ JHZHHVW 'H ]DQJHU KHHIWDOPLMQOS¶VJHVLJQHHUGHHQSOHFWUXPHUELMHQQHWMHVLQSDNNHQ dat is af hé. Dat is om nooit meer weg te doen. Ik pak het hele pakket mee naar een optreden. De zangers zijn soms zelfs verwonderd dat ik platen heb die ze zelf niet meer hebben of kunnen vinden. I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5'DWPDJJHUXVW¼NRVWHQ,N JDLQDSULl in Tongeren naar een optreden en heb hier vandaag van die zanger een plaat gevonden, tweedehands en nagenoeg in perfecte staat. Die plaat gaat mee naar het optreden en dan vragen wij een handtekening. Dat is dan een collectoritem. I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5PDDQGHOLMNVWRFKZHOJHPLGGHOG¼OLJWHURRNDDQZDWHUXLW komt en of ik goed verdiend heb , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: ja, voor in de auto. Download ik niet I: K oopWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: neen I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: Ja, het is esthetisch veel mooier, Ga naar een optreden met een CD hoeske en die mannen spelen met 9 man, laat die maar eens tekenen, dat gaat niet. Een plaat die getekend is dan kadert je in en hang je aan de muur. Ik ken een jongen die heeft alle 24 LP van 168

 

Alice Cooper, allemaal gesigneerd en die hangen allemaal aan de muur, dat is mooi dat is passie I: W at is u mening over initiatieven zoals een gr atis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: ik download niets, legaal of illegaal, het is kopen of niet kopen. Een cd gratis bij de LP trekt me niet aan. I: O rdent u uw platen? R: alfabetisch per groep, cd niet I: D raagt u zorg voor u platen? R: jaarlijks, ze zitten allemaal in Japanse inserts. Ik verkoop ook geen platen omdat ik geen geld nodig heb, dus is er geen reden. Ik koop ook alleen maar dingen die me echt interesseren. Ik zal geen LP kopen waarvan ik denk binnen twee maanden doe ik hem weg. Er komt veel binnen maar gaat niets buiten I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: die zijn enorm veel geld waard. Ik heb bootlegs waarvan je er maar 10 over de hele wereld hebt, ja die zijn geld waard I: Hoeveel platen heeft u? R: Thuis staan er ongeveer 4000, waarvan 800 van Kiss alleen, dat is bijna alles en sommige zijn gesigneerd. In Haarlem heb ik een meet HQJUHHWJHGDDQHQOS¶V]LMQJHWHNHQG(HQDUWLHVWDSSUHFLHHUWPHHU als u een LP koopt dan een cd. I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: tegenwoordig is dat veel belangrijker, ik heb soms wel eens een plaat gekocht voor de afbeelding op de hoes. I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: niet speciaal Nummer respondent: 18 Plaats en datum: Gent, 11/03/2012 Duur interview: 19:32 L eeftijd: 43 169

 

Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: technisch regent Beroep: bediende aankoop - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 1000-2000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): 10 -15 jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: ik ben er een tijdje mee gestopt, begin jaren 80 toen de cd op kwam, ik heb toen de vinyl weggegooid en kocht ik alles op cd . Nu EHQLNWHUXJGHFG¶VRSYLQ\ODDQµWNRSHQ I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: het uitzicht, zeker de geluidskwaliteit I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: het geluid I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: alle mogelijke genres, van klassiek tot pop, modern en oud I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: enkele wel die dan soms moeilijk te vinden zijn op vinyl : Rolling Stones, Jimi Hendrix, Neil Young. Ik koop niets meer op CD tenzij er niets uitkomt op vinyl I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: dat is constant gebleven I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: dagelijks I: L uistert u toch meer naDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? 170

 

R: minder, enkel als de muziek niet op vinyl te verkrijgen is. Mp3 voor de geluidkwaliteit. I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: per week gemiddeld 2 à 3, nieuwe , ik zoek echt wel nieuwe. Ik was gewoon van CD dat er geen fouten in zaten en dat verwacht ik nu ook van de vinyl, dus koop je enkel nieuwe. Als je een plaat koopt van Jimi Hendrix en daar zit een kraak op dat heeft zijn charmes, maar nieuw moet perfect zijn. Soms kan het niet anders maar een goede installatie is noodzakelijk. Als het nieuw is moet het perfect zijn. I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: meestal op internet (discogs) of anders in de winkel op bestelling. Op internet kan je de prijzen vergelijken en dan zien welke je koopt. Er zit echt geen lijn in. Media-markt is niet altijd de goedkoopste. Het hangt vaak af van welke leveranciers ze kunnen aankopen. I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: ik zoek een bepaalde artiest en dan zoek ik welke nieuwe platen er uit gekomen zijn van die artiest. Dan ga je vergelijken : wat kost die op internet wat kost die in media-markt of in de detailhandel Je kan soms kopen in Duitsland maar dan zijn de verzendkosten ELMYRRUEHHOG¼-HPRHWDOOHVDIZHJHQHQ]RNDQMHLPPHQVYHHO geld verdienen Er is immens veel verschil in de platen, het kan zijn dat je ze een keer reinigt en dat er al krassen op zitten. Als je dure neemt mag ze die 100 keren kuisen I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: Ik kijk eerst van : hoeveel keer ga ik ze opleggen, is het een plaat om te verzamelen of om te beluisteren dat is het eerst verschil. Als het een plaat is waar ik emotioneel meer waarde aanhecht kan ik daar ¼DDQJHYHQ,NOHJ]HQLHW]RYHHORSKHWLVHHQLQYHVWHULQJLQGH verzameling. De platen waarvan ik denk dat ze in waarde gaan stijgen leg ik niet zoveel op. Dat is echt een investering, zo heb ik er van Frank Zappa waarvan ik denk dat ze alleen maar kan stijgen in waarde, dan leg ik die weinig op, dan neem ik er de cd van. I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: absoluut. Ik zoek de mp3kwaliteit op. Ik kan niet in de winkel gaan en vragen naar een plaat en niet beluisteren 171

 

I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: toch wel, als dat betaalbaar blijft en als ik de plaat ken . Ik koop die dan en zeg dat is nu de mijn en die blijft van mij. I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: zomaar binnen stappen doe ik niet. Ik heb een plaat besteld en die is binnen dan kijk ik ondertussen wel eens rond I: K oopt u vooral langspeelplaten of singels RIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: enkel lp, ben nogal lui. Een LP is maar de helft van een cd dus ik moet al twee keer rechtstaan om ze om te draaien. Ik denk dat maxi iets voor jongeren is. Best-ofs koop ik niet. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: nieuwe I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: ik vind ze nogal duur, ik denk dat de prijs zowat gelijk loopt met de cd. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: ze zijn duurder geworden, zoals alles I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5JHZRQHSODDWPD[LPXP¼YRRUHHQJRHGH¼ I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5WHYHHOLNGHQNj¼SHUZHHN , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: Ik koop geen cd meer, mp3 is echt om te beluisteren, vind ik het goed dan koop ik de vinyl , is het niet goed verwijder je het ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: meer vinyl I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: vinyl maar met goede installatie 172

 

I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: Het is gemakkelijk de cd voor in de auto bijvoorbeeld of om eens uit te lenen, als echter hierdoor de prijs stijgt vind ik het niet goed. Is de prijs gelijk dan zal ik de voorkeur geven aan de vinyl met cd. Het is een goede truc om meer vinyl te verkopen. Maar als je zoekt op LQWHUQHWYLQGMHPLVVFKLHQGLHSODDWDOOHHQYRRU¼PLQGHUMDGDQ wordt het die. Je moet zoeken en prijzen vergelijken. I: O rdent u uw platen? R: ja in die zin dat de nieuwe muziekgenres apart zitten van de oudere maar niet alfabetisch I: D raagt u zorg voor u platen? R: Ja, maar eerst moet je een goede installatie zorgen want naast de mooie look moet je ook kwaliteitsverschil horen, als blijf je beter bij de CD. Een goede plaat op een goede installatie geeft veel beter geluid, een immens verschil. Speel maar eens een CD en daarna de plaat dan hoor je soms geluiden op de plaat dat je denkt dat heb ik nog nooit gehoord op CD. Ik verkoop soms wel eens een plaat via EBay maar de mensen verwachten dan van een plaat van bijvoorbeeld 1967 in perfecte staat en dat is bijna niet mogelijk. Ze eisen soms te veel. Als ik verkoop is het om te herinvesteren in ander vinyl I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: ja, ik vind het goed maar de echte fans zullen de originele kopen. Het is een Duits fenomeen. Je koopt een Jimi Hendri[YRRU¼GDW is niet hetzelfde als de originele maar klank is goed. I: Hoeveel platen heeft u? R: 500-600 I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: heel, heel belangrijk; soms kan je er ook door misleid worden. Het valt meer op dan een cd en zeker als het een dubbele hoes is Soms wel eens speciaal plaat gekocht voor de hoes ja. Bijvoorbeeld; een 173

 

hoes van een plaat van Madonna kan schoon zijn maar ik zal de plaat zelf van Madonna nooit opleggen. I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: het is wel belangrijk om na te gaan op welk materiaal de platen afgespeeld worden, vinyl blijft analoog maar denken de jongeren ook analoog? Nummer respondent: 19 Plaats en datum: Gent, 11/03/2012 Duur interview: 32:40 L eeftijd: 73 jaar Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: leercontract tot 14 jaar Beroep: - Indien gepensioneerd: laatste beroep: meubelmaker - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: / Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): van in de jaren 60. Ik had een vriend die in jukeboxen deed en die kon aan veel materiaal geraken als de plaatjes uit de jukebox moesten vervangen worden en daar kon ik dan singeltjes aan vragen. I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: ik ben dan naar de CD gegaan maar met de beurzen en zo ben ik terug naar de vinyl gegaan omdat dat niet zo vlug verslijt. Als je de naald op tijd vernieuwd blijft een plaat langer meegaan dan een CD. Als je een goedkope naald gebruikte werd te groef van de plaat vlug uitgesleten. Sommige naalden kosten 100 bef maar ik gaf gewoonlijk rond 600-650 bef. Ik nam dat vroeger ook op met een cassetterecorder en zo kon ik dat langer speler. 174

 

I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? 5GD¶VYHHOPRRLHUGDWNOLQNWEHWHU I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: de klank is veel mooier I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R:orkesten van vroeger en crooners niet van de jaren 50 maar meer van de jaren 60 zoals Tom Jones en Frank Sinatra soms en Engelbert Humperdinck en Sammy Davis I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: neen, ik zoek niet speciale artiesten maar liedjes I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: Mijn moeder luisterde vooral Franse chansons , Tino Rossi en zo en Chevalier. Maar ik heb maar een plaat van Rossi, ge vindt dat niet meer. Ook veel tangomuziek tot de opgang van de rock en rol kwam. Vroeger zaten we naast de radio een roman te lezen en ondertussen naar de muziek luisteren I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: iedere dag, ik moet niet meer werken hé, maar voor gewone achtergrondmuziek zet ik de radio op. Ik luister nog wel CD I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R:Ik ga juist maar in de wintermaanden naar beurzen zoals in Utrecht bijvoorbeeld. I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R:vinyl zal ik in de beurs kopen. Een CD koop ik in de winkel maar geen vinyl want onze muziek hebben ze niet in de winkels. Platen koop ik alleen op beurzen. I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R:het bijzonderste is voor mij de muziek. De hoes moet ook in orde zijn. Er zijn boeken uitgegeven waarin de hoezen staan. Als ik dan een mooie hoes vind zal ik die wel kopen . I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: neen, 175

 

I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: Ik ga niet speciaal op zoek, is het nu een Duitse of Amerikaanse persing dan heb ik liever de Amerikaanse persing. De klank telt ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: langspeelplaten, singels koop ik niet meer. Ik had er misschien wel 2000 maar die heb ik weg gedaan. Ik heb die verkocht. Ik had RRNHQNHOHOS¶s van Elvis maar die heb ik verkocht. Ze moeten meer SODWHQXLWEUHQJHQYDQYURHJHU1XJHYHQ]HYHU]DPHO&'¶VXLW'DDU staan altijd bijna 6 -7 liedjes op die terugkomen op iedere verzamel CD. Gewoon de plaat van vroeger terug uitgeven in plaats verzamellaars. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: nieuwe , maar er zijn er nog weinig te vinden voor mij. Soms koop ik tweedehands als ze heel goed is I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: ik denk dat ze vroeger beter waren. I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? 5 (U ]LMQ HU GLH RYHUGULMYHQ ,N JD PDDU WRW  ¼ $OV KHW ZHUNHOLMN LHWVVSHFLDDOVLV]RXLNZHO¼GXUYHQJHYHQPDDUPRHWGDQLQKHHO goede staat zijn. Als ze veel duurder zijn koop ik liever de cd I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: vroeger kostte een LP 300 -350 bef. Nu is dat minstens het dubbele voor een nieuwe en dan is soms een CD beterkoop. Dan koop ik de CD I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: ik vind ze soms te duur I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: Dat hangt er vanaf, ik ben ook al eens naar huis gegaan zonder I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? 176

 

R: Ja, de jeugd zal meer voor CD kiezen denk ik. Ik ontmoette eens HHQ MRQJH JDVW RS HHQ WHUUDV GLH HQNHOH OS¶V ELM ]LFK KDG ,N YURHJ ZDDURP KLM SODWHQ KDG ZDQW GH MHXJG NRRSW WRFK &'¶V $ZHO GLH jongen had een oom die gestorven was op 55 jaar en die had een 1000-WDOOS¶V=HJLQJHQGLHYHUNRSHQRSGHURPPHOPDUNWPDDU]LMQ zus zei we gaan ze eerst eens beluisteren. Het duurde meer dan een jaar maar ze hebben er geen verkocht. De klank was veel beter dan op CD I: O rdent u uw platen? R: Ze zitten niet zoals ze zouden moeten zitten, nieuwe en tweedehands zitten apart en ook volgens alfabet. Ik had er vroeger de plaats niet voor. Ik woonde bij mijn moeder, ik ben jonkman gebleven. Ik heb dan een ander huis gebouwd en daar is meer plaats. I: D raagt u zorg voor u platen? R: ja, daar bestaat materiaal voor en ik doe dat. Ja, ik heb ik soms verkocht maar niet teveel. Verkocht heb ik enkel die van Elvis en (3¶V YDQ &KXFN %HUU\  ,N ]DJ RS LQWHUQHW HHQV HHQWMH GLH GDDULQ geïnteresseerd was en die is speciaal van Leuven gekomen en gaf er nog veel geld voor. I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: neen, daar kijk ik niet naar. Het zou kunnen dat ik er heb maar dat ik ze niet herken. I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: de mooiste hoezen zijn die van de jaren 50 met de mooie WHNHQLQJMHGDFKWGDWMHHHQIRWRZDVPDDU¶WZDVHHQWHNHQLQJ I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: Niet echt Nummer respondent: 20 Plaats en datum: Gent, 11/03/2012 Duur interview: 32:00 L eeftijd: 46 Geslacht: man 177

 

Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: universitair Beroep: archivaris - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 2000-3000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): van mijn 12 jaar ongeveer , dus 34 jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: Ik ben fel geïnteresseerd in live-opnames. Op een bepaald moment toen CD opkwam begon Frank Zappa enkel CD uit te brengen en dat heeft mij doen overstappen naar CD. Ik heb dan ook PLMQ SODWHQ YHUNRFKW RP ]R GH &' ¶V WH NXQQHQ NRSHQ YRRUDO bootlegs totdat ik op internet kon downloaden. Tot een bepaald moment ik in een winkel de LP zag liggen van Deus waarvan we ook de CD hadden. We hebben dan die plat gekocht en moesten toegeven dat daar veel meer dynamiek inzat. I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: Niet alleen voor het geluid, maar ook bij een vinyl hebt je geen plastic wegwerpding vast. Ook het artwork op de hoes spreekt me aan. Wat je op de hoes van Frank Zappa ziet had ik nooit gezien op de CD. I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R zowat alle genres I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Mijn eerste plaatje was van The Osmonds, nadien de Beatles en Led Zeppelin, Frank Zappa, AC/DC I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: alle genres I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: voor mij zijn het alle genres door elkaar 178

 

I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: continu, ik heb mijn jas nog niet uit of ik zet een plaat op. , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R:Op trein en gezien mijn werkschema is het overdag meestal mp3 want ik luister eigenlijk constant muziek I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: elke week, deze week is het schandalig I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: In Brussel waar ik werk zijn er veel platenzaakjes en in Gent waar ik woon is er ook een grote winkel. Op internet via Discogs. Dat is de internetsite. Je kan er je eigen platencollectie opzetten , printen enz. zo kan je zien : dat heb ik nog niet . Ik heb graag het persoonlijk contact met de verkoper. I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: ik probeer de platen te vinden die ik al op Cd heb en dan nadien de cd te verkopen I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: prijs kan je opzoeken op discogs I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de muziek telt maar de kwaliteit van de plaat en hoes moeten wel ok zijn. I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: soms, als ik de groep niet ken. I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: voor mij telt de muziek, I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: ik heb een lijst bij van enkele bladzijden, dus de bedoeling is om die te kijken en te kopen. Prijzen bekijken op internet dus ik bereid me wel voor. I: K oopt u vooral langspeelplaten of siQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: een single als het iets speciaals is andHUVOS¶V]HOGHQNRRSLNEHVWofs 179

 

I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: alle twee I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: in de jaren 80 werden de platen steeds dunner gemaakt met alle gevolgen van dien. Maar ik vind ik ze minder kwalitatief I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: te duur, nieuw valt het mee maar je moet snel zijn omdat er weinig geperst worden. Maar hierdoor verdubbelt de prijs te snel in het zwarte circuit. Ze hebben de prijs van de vinyl aangepast aan de prijs van de Cd. Het aanbod is kleiner maar de afzetmarkt ook. Ze moeten wel van de platen af kunnen. I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? 5 9RRU HHQ QLHXZH YLQG LN  ¼ HHQ UHGHOLMNH SULMV YRRU tweedehands ¼ I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: 200-¼SHUPDDQGVRPV , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHgaal of illegaal? R: enkel als het iets speciaals is. MP3 is puur portable, noodzakelijk ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: bijna geen cd meer I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: ja, maar ja je kan de platen moeilijk meedragen dus is mp3 een oplossing want ik moet altijd muziek hebben I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R:ja, goed initiatief, ze moesten dat meer doen. I: O rdent u uw platen? R: alles zit samen per genre, per groep I: D raagt u zorg voor u platen? 5 LN KHQ ]R¶Q PDFKLQH VWHHN ]H LQ HHQ VSHFLDOH EHVFKHUPKRHV HQ een platen kast. In de opkomst van de cd heb ik wat platen verkocht. Als ik nu een plaat zou verkopen zou de prijs al hoger moeten zijn 180

 

dan dat ik zelf gegeven heb om zo weer te kunnen herinvesteren in andere platen I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? 5 GH NZDOLWHLW LV ZLVVHOYDOOLJ GXV LN JHHI GDDU QLHW PHHU GDQ  ¼ aan. Het concept moet goed zijn want soms gebruiken ze het mp3 concept met rustpauzes en dat vind ik niet goed I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: sommige hoezen zijn echt wel mooi gemaakt en dan zal ik de plaat eerder kopen als de muziek ook goed is. Maar enkel voor de hoes alleen niet. Nummer respondent: 21 Plaats en datum: Gent, 11/03/2012 Duur interview: 1:09:59 L eeftijd: 52 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: universitair Beroep: manager - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: / Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R)VLQGVPLMQMHXJGDO]R¶QMDDU I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? R: jammer genoeg overgestapt naar CD maar sinds een jaar of 5 terug vinyl beginnen kopen I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? 181

 

R: Ik heb een aantal jaren geleden terug een goede speler en installatie gekRFKWURQG¼ 9URHJHUZDVGDWYRRUPLMWHGXXU I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R:het geluid I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: alles, echt alles ± vroeger veel soul I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: neen, ik koop soms platen van artiesten die ik helemaal niet ken I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: dat wijzigt, momenteel is dat Franse chanson maar ik luister ook jazz I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: hoe meer platen ik heb, hoe minder ik luister, maar ik luister dagelijks , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: nooit , in de auto bijvoorbeeld radio I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: wekelijks, bijna dagelijks I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R:toch meestal in de winkel, laat ons zeggen 60 % en 40 % op beurzen I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: neen, ik verzamel bijna alles I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: niet altijd , dat hangt er vanaf I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: ik heb een wasmachine dus ik kan ze poetsen, maar ze moet wel in degelijke staat zijn. Ook de hoes moet nog goed zijn I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: vroeger wel omdat ik toen minder geld had, nu niet I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: vooral nieuwe, verschillende persingen van eenzelfde plaat om te verzamelen. De oudste persingen zijn altijd de beste 182

 

I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: neen, maar het gebeurt altijd ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? 5DOOHVKHW]ZDDUWHSXQWOLJWELMOS¶VRRNPD[L¶V-DKHODDVKHELN QXHHQWLNRPQLHXZHYHU]DPHOOS¶VWHNRSHQ I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: beiden, je moet er op letten dat een tweedehands plaat pekzwart is, van in de zon op een hoop te liggen gaan ze verkleuren en dat is niet goed, ze moeten pekzwart zijn. Ik ben eens bij een man van 86 jaar geweest en die had een verzameling van zijn vader nog. Er waren daar platen bij van 1902, ze waren nog in perfecte staat«Het is een tik, om te verzamelen . Als iemand me belt koop ik bijna altijd de hele verzameling uit respect voor hun verzameling. Als je gaat rommelen denken ze , ah die vindt mijn verzameling niet goed. Maar als je alles mee doet dan bellen ze dat verder aan hun nichtje of neef en zo krijg ik weer telefoon. I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram? R: ik vind nog altijd de eerste persing de beste. Wat ze soms doen is een plaat digitaliseren en dan op 180 gram persen, dat is niet goed I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: te duur, op de platen beurs vind ik ze te duur, de verkopers en de kopers zijn allemaal kenners van muziek en dat drijft de prijs op. Als je een rommelmarkt doet ga je minder kenners hebben. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? 5'DWYDOWQRJPHHWRW¼LVRNYRRUPLM I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: Er worden weinig platen geperst, als je dan in een goed circuit zit ]LMQGHSODWHQDOELMQDRSYRRUKDQGYROOHGLJYHUNRFKW1LHXZ¼  ¼ WZHHGHKDQGV   ¼ PDDU KRH ODJHU KRH EHWHU 0DDU DOV ]H GDW vragen voor een Beatles LP geperst in Frankrijk waarvan er miljoenen geperst zijn is dat te duur. Je moet dus een beetje kijken welke plaat en kwaliteit enz. Ik wil zo origineel mogelijk. 183

 

I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: ik wil het eigenlijk niet weten maar het zal toch soms wel 300¼SHUPDDQG]LMQ,NZHHWZHOGDWGLWH[WUHHPLV,NJLQJYDQDI PLMQMDDULQ¶W]ZDUW RSGLHQHQRPSODWHQWHNXQQHQ kopen. Het was echt tellen : zoveel kost de trein, één pintje drinken, de rest was YRRU SODWHQ 1X LV KHW PLQGHU RPGDW µW YURXZNH RRN PHHNLMNW HQ soms heb je dan veel beeld maar weinig klank vooral toen ik regelmatig naar Engeland naar de beurzen ging. I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: absoluut I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: Ik ben daar tegen. Dan echt niets. Ik denk niet dat dit de verkoop zal stimuleren. De prijs zal dan toch gelijk moeten zijn. I: O rdent u uw platen? R: ja, je kunt niet anders, nu alfabetisch per artiest maar apart zitten GH VRXQGWUDFNV GH YHU]DPHO OS¶V  2RLW KHELN HHQVJHSUREHHUG SHU uitgiftejaar maar dat is moeilijker om iets terug te vinden. Per genre is ook moeilijk omdat er soms discussie is tot welk genre een artiest hoort. I: D raagt u zorg voor u platen? R: ik vind dit zeer belangrijk, ik heb een platenwasmachine (kost URQG¼ maar is de platen zijn echt gepoetst. In principe is alles te koop voor de juiste prijs, ook van mijn verzameling. I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: ja, minder omdat ik nu de liveoptreden niet meer zo beluister I: Hoeveel platen heeft u? R: veel, heel veel, heb ze niet geteld I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: ja, een picturedisk vind ik mooi, dat heb ik zelfs op mijn Facebook 184

 

I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen Nummer respondent: 22 Plaats en datum: Gent, 11/03/2012 Duur interview: 26:06 L eeftijd: 29 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: Licentiaat Geschiedenis Beroep: doctoraatstudie - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: 2000-3000 ¼ Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): sinds de voorbije 2 -3 jaar I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? 5YRRUGLHQDOWLMGFG¶VJHNRFKWPDDUPLMQYURXZLVOLHIKHEVWHUYDQ kleinkunst en die kocht vinyl I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: de verzamelwaarde van de platen van metal-groepen die ik goed vind I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: verzamelwaarde, ook de artwork is van die groepen vrij goed, verzamelwoede is de grootste drijfveer en ik ben eigenlijk begonnen met seven-inch plaatjes van een Noorse groep. Ik heb te weinig HUYDULQJPHWKHWVSHOHQYDQ/S¶VRPKHWJHOXLGWHEHRRUGHOHQ I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R:metal I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? 185

 

R: dat verschilt door de jaren heen, het is voor mij soms meer de artwork dat mij een plaat doet kopen, black metal waren mijn eerste platen I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? 5 PHWDO LN KHE YHHO FG¶V HQ SUREHHU QX GLH PX]iek ook op LP te kopen I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: het is altijd metal maar de groepen wijzigen , sommige groepen verdwijnen na enkele jaren enz. I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: momenteel niet, voor mij is het nu een verzameling opbouwen en ik luister nog niet naar die platen , /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: ik luister heel vaak via iTunes RS SF RS ¶W ZHUN HQ WKXLV +HW maakt niet veel verschil of je nu op PC of CD zelf speelt omdat je via koptelefoon weinig verschil hoort tussen 258 kilobytes/sec en 396 I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R: om de 2 maanden ongeveer I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: meestal na optredens, toevallig twee platen gevonden op solden in media-markt van een groep die ik graag hoorde. Zelden via internet wel eens via Facebook van iemand die zijn collectie verkocht RPGDWKLMDDQ¶WERXZHQZDVHQHHQDXWRPRHVWNRSHQ+LM had enkele platen van mijn favoriete groep in Brazilië uitgegeven. Die heb ik gekocht want die ga hier nooit meer vinden. Gekocht voor ¼PDDUHHQPDUNWZDDUGHYDQ¼ I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R: ik ga niet actief op zoek , het hangt meer af van het moment. I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: wel, bij internet aankoop wel omdat je daar de tijd hebt om na te kijken. Hier zoek ik soms via mijn iPad snel iets op van de waarde omdat anders de plaat misschien anders weg is I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? 186

 

R: de kwaliteit, zit de muziek goed dan zal ik de plaat kopen. Belangrijk is ook de artwork of picture-disk, maar nooit puur voor de hoes, de muziek moet ook goed zitten I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: vermits ik bijna alleen platen koop waarvan ik de cd ook heb ken ik de muziek en is dat niet zo noodzakelijk, als ik een plaat zou kopen waarvan ik de cd nog niet heb zal ik ze wel beluisteren I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: inderdaad, voornamelijk eerste persingen want die geven het beste geluid, en zijn meer waard I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? 5³WLVHFKWDIKDQNHOLMNYDQKHWPRPHQWHFKWYHUUDVVLQJ ,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? R: vooral langspeelplaten, ik heb enkele singeltjes omdat het limited editions zijn, liefst het originele album in plaats van verzamelelpees. I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?, R: Ik koop beiden, I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: een nieuwe LP URQG¼YLQGLNWHUHFKWYRRUWZHHGHKDQGVKDQJW de prijs af van de ouderdom, de zeldzaamheid ouderdom I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: daar kan ik geen vergelijking over maken I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? 5RQJHYHHU¼SHUPDDQG , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: ja, nog steeds meer dan vinyl ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: ja, nog steeds meer dan vinyl I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? 187

 

R: ik heb momenteel nog geen speler, maar ik weet dat het geluid beter is van vinyl I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: vind ik goed, de cd blijft voor mij nog altijd het belangrijkste maar als de prijs hetzelfde is zal ik natuurlijk het geheel kopen I: O rdent u uw platen? R: min of meer, ik ben nogal wDQRUGHOLMNPDDUPLMQFG¶VVWDDQVWULNW DOIDEHWLVFK 0LMQ OS¶V OLJJHQ RS HHQ VWDSHOWMH  tafelgenoten zeggen dat dit fout is) Wat ? moet ik die recht zetten ? Awel ik geef toe ik ben een leek, vanavond zet ik ze nog recht. I: D raagt u zorg voor u platen? R: ja, als ik ze speel dan neem ik dat speciaal doekje maar ik heb geen speciaal LP wasser voor mijn platen . Ik heb nooit een CD of LP verkocht van mijn collectie I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: Enkel als verzamelwaarde als er geen cd van uitkomt I: Hoeveel platen heeft u? R: 60 I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: speelt toch wel in zekere mate een rol, als ik denk dat het zeldzaam is I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen Nummer respondent: 23 Plaats en datum: Gent, 11/03/2012 Duur interview: 49:03 L eeftijd: 34 Geslacht: man Nationaliteit: Belg Hoogst behaalde diploma: graduaat 188

 

Beroep: zelfstandig - Indien gepensioneerd: laatste beroep: / - Indien student: huidige opleiding: / beroep vader: / beroep moeder: / Netto-inkomen: / Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten? Respondent (R): van mijn 16 jaar, toen waren dan singels ]R¶Q125 bef voor een single of zo I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de C D? 5MDGDQKHELNFG¶VJHNRFKWPDDUDOWLMGYLQ\OEOLMYHQNRSHQ I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht? R: vroeger kocht ik 20-25 platen per week , nu is dat minder , ik ben eigenlijk nooit gestopt. Het was echt een verzamelwoede I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl aankoopt? R: als je een hele goede installatie hebt is de klank veel beter. Als je een LP moet opleggen ga je veel aandachtiger luisteren , het is een soort ritueel, je hebt de hoes soms steekt er een boekje bij I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen? R: heel breed, ik respecteer alle muziek. Iemand die Clouseau of K3 goed vindt is voor mij ok ook al zal ik ze zelf niet beluisteren. I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: in de jaren 50-60 was er veel experimentele muziek, de jaren 80 waren de meest productieve muziekjaren fenomenaal, punk, disco. Voor mij zijn er geen speciale artiesten die eruit springen I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl? R: alles I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het vlak van u muziekpreferenties? R: ja dat is normaal dat door de jaren heen dit wijzigt ik heb eerst in de metal gezeten I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie? R: nu wat minder door de kindjes, dat is niet praktisch. 189

 

, /XLVWHUW X WRFK  PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW vinylplaten? R: als zelfstandige in mijn winkel zal ik meer naar CD luisteren of mp3 omdat dat praktischer is I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat? R:elke week wel 1 of 2 terwijl dat vroeger rond de 20 lag I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of platenbeurs of toch meer op internet? R: op eBay heb ik veel gekocht, reggae soms 60-¼YRRUHHQSODDW maar nu is dat gedaan , ik woonde destijds bij mijn ouders en als dan op het einde van de maand de visa afrekening kwam was dat met de nodige reacties. Het was toen een verslaving. Online vinde alles bijna, in een winkel is dat minder. In een winkel heb je de interactie met de andere bezoekers, je steekt elkaar bijna aan om te kopen. Vroeger moest je de platenbeurzen afschuimen en als je iets vond dan kocht je dat omdat er niet zoveel waren. I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen? R:niet echt I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt? R: door de jaren heen heb je een hele bagage opgebouwd, je kent de labels en artiesten. I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt? R: de hoes , ook de artwork is heel belangrijk maar ook de kwaliteit is belangrijk, beiden zijn even belangrijk I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt? R: soms, Je volgt een beetje op , het label, de producer en zo leer door de jaren ervaring of de plaat goed zal zijn zonder ze te beluisteren. I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited editions of bepaalde persingen? R: minder en minder, als ik vroeger een reggae plaat kocht moest ik een eerste persing hebben als ik nu zie dat het een mooie persing is en ze ziet er goed uit : çava hé I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen? R: als ik een platenwinkel zie moet mijn vrouw me tegenhouden. Ik zeg dan , we gaan even kijken en geen platen kopen maar 9 op 10 zal 190

 

ik iets kopen maar als handelaar zal ik proberen een goede prijs te krijgen I: K oopt u vooral langspeelplaten of VLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX ook best ofs/verzamel-lps? 5YURHJHUYRRUDORRNPD[L¶VPDDUQXYHHODOOS¶V I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide? R: beiden , I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat? R: te duur, veel gestegen tegenover vroeger. Het is ook duurder geworden om ze te persen. I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met vroeger? R: gestegen, ik denk dat ze er ook teveel maken waardoor ze met een teveel aan stock zitten. Vinyl zal nooit de CD vervangen aan die prijs. CD is massaproductie, vinyl is maar 1000-2000 stuks , het is een heel andere markt. I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een vinylplaat? R: hangt af van de zeldzaamheid, een maxi 10-¼HHQDQGHU-20 ¼ I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per week/maand? R: heel verschillend, , .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI illegaal? R: weinig, downloaden niet voor mp3, dat is geen goed geluid vind ik ,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O" R: vooral vinyl I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere geluidsdragers? R: ja, met een goede installatie is de klank veel warmer I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3 download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat wordt geleverd? R: ik zo een i-dinges maar daar staat geen muziek op; ik heb dat eens gedaan , maar slecht jong ! Neem nu de jongeren met een 191

 

hoofdtelefoon en hun mp3 dat klinkt voor gene meter, dat geluid man LN]RXKHWQLHWNXQQHQµN]RX]RWZRrden en jammerlijk wordt de hele generatie ermee opgevoed. Als je als jonge gast eens speciaal wil doen : koop dan een vinylplaat dat is eens iets speciaal, dan ben je cool en ben je in .Via download kan je iets beluisteren en daarna de LP NRSHQDOVMH¶t goed vindt. I: O rdent u uw platen? R: ik was begonnen per jaar dan alfabetisch en dan per groep maar ik kreeg er zodanig veel dat ik nog slechts een kleine doorgang had tot aan mijn bed en dus werd het moeilijk I: D raagt u zorg voor u platen? R: als ik een plaat koop moet ze goed zijn, soms verkoop ik wel als ik dubbel heb I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op zoek? R: neen I: Hoeveel platen heeft u? R: 2-3000 stuks I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de afbeelding? R: heel belangrijk I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten? R: neen

192

 

Bijlage 4b. Diepte-interviews ver kopers Respondent: Olivier Van Ingen Platenzaak: Arlequin Centre A dres: Eikstraat 7 1000 Brussel Datum: 08/02/2012 Duur interview: 18:42 Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak? Respondent (R): Ik werk 15 jaar I: E n heeft u ooit in een andere platenzaak gewer kt? R: Nee, ik werk altijd hier. I: W at is vooral het aanbod van deze winkel? 5 (HQ EHHWMH YDQ DOOHV KH ZH ]LMQ«ZH KHEben verschillende muziek he,«YDQDINODVVLHNWRWGXEVWHS« I: E n is dat vooral nieuw of tweedehands? R: YURHJHU HXK«ZHKDGGHQ YHHO PHHU QLHXZ 1X«KHWLV PHHU HQ meer tweedehands. I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels? R: de grote. I: Hoe ver k rijgt u de platen? K oopt u die zelf op van andere particu..? R: (onderbreekt) Van verschillende dinge euh particulièrs ofeuh LQWHUQHWJHELHG«0HQVHQ GLH LQ GH ZLQNHO Nomen eneuh dat is voor kleine dingen. Vanaf meer platen moeten we bij mensen te gaan he. I: U gaat er zelf naartoe? R: Ja ja I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo ongeveer per dag of per week? 5 SISISII«+LHU KHW LV HHQ EHHWMH PRHLOLMN Het is eeneuh grote touristical plaats he, vDQDIWRW« I: H et verschilt heel ster k R: Ja ja I: Is dat dan ook in bepaalde maanden?

193

 

59DNDQWLHMDDDMDLQGH]RPHU]RPHUYDNDQWLHMD]RQGDJ«-HNDQ honderd mensen voor de zondag, is eigenlijk een beetje als een museum. I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong? R: een beetje de twee, we zijn centrum van Brussel er is verschillende school, ik kan jonge, een jonge meisje die wil platen te kopen, altijd de grote namen en de andere mensen zijn veel toeristen, GDQHXK«GDWLV]RHHQEHHWMH« I: Dus er zijn ook verschillende nationaliteiten? R: Ja hier OEF! Ja ja, zoveel I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen? R: Meer mannen, ja I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die groep koopt meer dat? R: (lacht), van de leeftijd of van de dresscode? I: Dat mag beiden, K iest u zelf maar wat u opvalt. R: ja er is altijd euh tribut met het kleding I: overeenkomst bedoeld u? R: Ja ja mensen die house of techno muziek horen willen meer en meer luisteren in de winkel. Maar het is normaal, er is veel productie. We hebben meer exemplaren dan je wil beluisteren. Het is ook voor de hip-hop HQGUXP¶QEDVVGH]HPX]LHN«mensen willen horen. De DQGHUHQ«ZDQQHHUMHHHQJURWHQDDPNRRSWMHNHQZHONHPX]LHNLV dat he. Je wil Led Zeppelin of the Kinks of andere ding, je ken, je wil niet luisteren. Je kent de muziek die je wilt kopen. I: V raagt de koper meer achter tweedehandsplaten of meer nieuw gedrukte platen? R: NeePHHUWZHHGHKDQGV9RRUPLMPHQVHQGLHZLOOHQ«QHZVWXII te kopen gaan direct naar internet. Naar de website van de label, van de distributeur. Het is gemakkelijke hH YRRU LHGHUHHQ«$OVMH NRPW in de winkel en je bent niet zeker van wat je wil vinden. Als je leeft in Leuven, je komt direct naar Brussel je moet trein betalen en di en GD HQ MH NRPW LQ GH ZLQNHO HQ HU LV QLNV YRRU MRXZ«+HW LV gemakkelijk je blijft in je kamer en met een thee en spelen op internet. De mensen die de nieuw willen gaan naar internet. Andere 194

 

zijn YHUVFKLOOHQGHPHQVHQ«9URHJHUZLMhadden DJ en nu het is meer broconteur. Mensen die euh ze nemen alles in huis en ze geven een prijs voor alles. Nu het is meer antiquair. Nu het is meer een beetje YLQWDJH HQ HHQ EHHWMH PHHU«PHQVHQ GLH SODWHQ ]RHNHQ ZLO HHQ collectioneur, meer en meer collectioneurs. I: K open ze dan vooral de langspeelplaten of de singels? 5/3¶VQX1X/3¶V,NNHQPHQVHQGLH, ze zijn weg van deze groep HQ]HZLOOHQDOOHVNRSHQKHMDNOHLQHFGSURPR¶V«]HZLOOHQDOOHV kopen. I: Is er dan een bepaald genre dat heel populair is tegenwoordig? 55RFN¶QUROO I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of picture discs R: Jaja! We hebben JRHLHGLQJHQSDUH[DPSOHKHWLVPRHLOLMN«YDQ mad lip te vinden, vele platen die alleen 500 stuk en we hebben ja niet veel kopies I: komen ze dat echt vragen? V an kan u dat voor mij bestellen? R: ah voor ons het is goed voor in de winkel deze platen te hebben. Het is belangrijk he, anders je hebben niets in je winkel niemand komt in je winkel he. Je moet altijd dingen hebben he. Het is MD«]HHUEHODQJULMN(ULVPLQGHUPHQVHQGLHLQGHZLQNHONRPHQGDQ vroeger dan, de mensen die komen moeten hun dingen kunnen vinden. ,(HQ]RJURRWPRJHOLMNDDQERGOHYHUHQ« R: Ja ja I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze winkel wer kt? 5,VGDWDOOHHQYRRU/3¶VGLHJUDILHN" I: Ja ja R: (kijkt naar grafiek) Wow!!... dan in 2020, ik ben miljonair. I: (lacht) 5MD«HXKP« I: U heeft dat zelf niet gemer kt deze evolutie in de winkel? W ant België loopt achter he 195

 

R: jDMDMDMD«:H]LHQ«GDWLVGDWLVHU]LMQYHHOPHHUSODWHQGDQGH mensen zoeken. Voor mij het is normaal de CD gaat dood ja gaat snel dood he. Het is niks, de mensen die CD kopen YRRUPLMMD«LN begrijp niet. I: (lacht) W aarom! 5ODFKW :DDURPMD«,NNDQeen dag met alleen CD te verkopen en geen platen, mja ik kom in de winkel voor CD te kopen (geeft een blik dat hij dat niet begrijpt). I: M aar ziet u dan bijvoorbeeld dat er meer jongeren komen? R Ja ja !! Ja het is meer en meer populair en meer en meer vintage KHKHWLVPHHU« ,7HUXJJULMSHQQDDU« R: Jaja het is tactile he. Altijd met die muziek die komt van de computeU KH«HU LV QLNV 0HW SODWHQ is er een tactile relatie met de YLQ\O« I: H et kunnen vastgrijpen? 5-DMDHQRRNYRRUGH«GHVRXQGKHGHJHOXLd. I: De eerste evolutie was vooral gericht op de dance scene. V alt het nu ook op dat de tweede heropleving over een ander genre gaat of..? 5RQGHUEUHHNW -DMDMD«1XYRRUPLMGH'-QLHPDQGVSHHOWPHHU muziek met de platen. ik speel reggae muziek en ook platen. Voor PLMLVKHW]HHUJRHGSODWHQWHVSHOHQLQGHSDUW\+HWLVPHHU«PDDU LNKHEHHQFRPSXWHU,NKHEHXK«KP«MD«YURHJHUPHHUHQPHHU DJ in de winkel kwamen, van verschillende landen. Je moet platen ]RHNHQ1X«DOVMHEHQWHHQEHHWMHVPDUWMHNDQDDn computer, al de playlisten, al de goede tracks en je moet niet in de winkel voor platen te kopen. Je kan alles aan internet. Dan mja, voor deze tijd. Het is een andere generatie die in de winkel komt, andere mensen, mensen die 40 jaar zijn en alles verkoSHQDOOHVSODWHQYHUNRSHQHQQX«]H willen, ze komen terug met hun platen en hun collectie. Mja er is YRRUPLMYLQWDJH«YLQWDJH I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te kiezen voor: ik koop vinyl!? R: (lacht) Voor mij, in mijn leeftiMGHULVQLNVDQGHUVHQGDW«GDWZDV QRUPDDO 1X«PHQVHQ GLH HHQ DQGHUH«PMD HHQ DQGHUH JHOXLG«YLQGHQ =H ZLOOHQ DQGHUH GLQJHQ OXLVWHUHQ«+HW LV HHQ 196

 

andere atmosfeer«PHHU HQ PHHU FRFRRQLQJ RP JRHGH SODWHQ WH spelen met een goede atmosfeer. I: U ver koopt ook C'¶V HQ ERHNHQ 'HQNW X GDW LQ GH KXLGLJH economie, is het te doen om puur enkel vinyl te ver kopen? R: Neenee (beetje teleurstellend), je moet veel andere dingen doen he. I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen. 5(XKPMD«MHPRHWYHHO meer andere dingen promotioneren he. TVKLUWHQ«HXKP Er is een andere winkel die, hij maakt veel oude computergames. Het niet meer alleen de platen en de CD die HXK«GLHNDQGHZLQNHOKHOSHQ-HPRHWGHNOHLQHGLQJHQGLHPHQVHQ willen vinden. Ik weet niet ZDW GDW LV PDDU MD MH PRHW«HHQ VWULSYHUKDDOVWRQGODQJVGHVWULSYHUKDOHQ HHQERHN« I: U denkt niet dat het bijvoorbeeld over 10 jaar alleen platen kan zijn? 5SII«PRHLOLMN«MDDUHULVELMQDQLHWPHHU&'LQPLMQZLQNHO Er is een winkel, de Juke Box, hij heeft alleen platen he. Hij KHHIW«QHHDOOHHQSODWHQ I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«" R: De winkel I: Platenbeurzen misschien? R: wij gaan niet mee in de platenbeurs. Het is goed, het is interessant maar we deden dat vroeger en het is zeer gespecialiseerd he. 0MD«KHW LV LQWHUHVVDQW PDDU MD YRRU PLM GH ZLQNHO 0DDU KHW LV WHJHQZRRUGLJRRNPHHURSLQWHUQHWWHGRHQ« I: M aar wilt de klant niet zien wat hij koopt in het geval van platen? R: Ja ja natuurlijk!, ja I: Denkt u dan dat het vooral nieuwe platen zijn die ze online kopen? 5WZHHGHKDQGVKH«HHUVWHSUHVVGHRULJLQDO«GHSODWHQGLHDOOHHQ mensen op internet zoekt (lacht) I: (lacht) R: Ik ken platen die hier meer dan 20 jaar blijven en 1 week op internet! I: U ver koopt zelf ook op internet? 197

 

R: ja wij verkopen daar ook jaja. I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou willen weten. 5«HXKP«QHHQLHPHWHHQHLJHQOLMN Respondent: Koen Van Immerseel Platenzaak: :DOO\¶V*URRYH:RUOG A dres: Lange Nieuwstraat 126 2000 Antwerpen Datum: 09/02/2012 Duur interview: 15:28 Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak? Respondent (R): Euhm, Dus dit is mijn platenzaak, kheb vroeger nen andere gehad. Kzen gestart in 69. En dan sinds 2004 zit ik nu op deze locatie I: E n hebt u dan op een andere plaats gezeten of een andere platenzaak gehad? R: Op een andere plaats heb ik die gehad. Onder USA import, nen andere platenwinkel, heb ik vroeger in de kelder ne winkel gehad en dan zen ik daarna naar hier verhuisd. I: Ook in A ntwerpen? R: Jajaja! da was gewoon de straat hiernaast. I: W at is vooral het aanbod van deze winkel? Is dat vooral nieuw of tweedehands? R: Alletwee I: Dus ook 125 gram en 180 gram platen R: Alles zo een beetje he ja. I: Ook singels? R: Een klein beetje singelkes. Als ik da aangeboden krijg tweedehands, dan neem ik da af en toe wel binnen. I: Vooral langspeelplaten? R: Ja! En maxisingels vooral. Vooral 12 inch ik zit meer in de dansmuziek natuurlijk I: W at zijn dan de belangrij kste genres van deze winkel? 198

 

R'XEVWHS'UXP¶QEDVVHQQXKHHOYHHO1HZ:DYHHXKHGLWLHVGLH terug zijn uitgebracht van wa ze vroeger allemaal aant zoeken zijn. Dat zijn ze nu aan tremasteren en daar komen allemaal speciale HGLWLHV YDQ XLW 'XV GD PDUFKHHUW KHHO JRHG 'XE 6WHS HQ 'UXP ¶Q Bass. Techno! Dus ouwe Techno en ouwe House en de Deep House ma de nieuw dinges minder as vroeger. I: H et is dan vooral de oude muziek die nu geremasterd wordt? R: Jajaja ma das van de New Wave natuurlijk he I: Hoe ver k rijgt u de platen? K oopt u die zelf op van andere particulieren? R: Ja mensen die binnenkomen enzo. Tweedehands zijn veel mensen die gewoon hun collecties aanbieden en in de dancemuziek ge hebt ook veel groothandels dus af en toe gebeurd da wel es dat er ene failliet gaat en dan koop ik die hune stock op. Zo van die toestanden. Soms bellen ze mij er gewoon over en ja. Vroeger ging ik vaak in het buitenland gaan zoeken maar nu krijg ik zoveel jong. Da da gemakkelijk is om dinges over te kopen. En de nieuwe dinges die bestel ik gewoon he. Groothandels en bij de labels zelf enzo. I: Zijn die groothandels in België? R: Overal een beetje he. Ik bestel ik Amerika, in Italië, in Frankrijk. Overal zo een beetje he. Dit wa da ge welf wilt verkopen en aan de mensen wilt geven. Daar moet ge een beetje moeite voor doen he. 'HUNRPWQRJ]RYHHOYLQ\OXLWGXVKH« I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo ongeveer per dag of per week? R: Vroeger ging da wel ma soms heb ik nu op een week ma soms 3 of 4 man en soms heb ik honderd man dus he. Dat hangt er echt vanaf van week tot week. Daar zit geen lijn nie meer in. I: Is dat dan ook in bepaalde maanden, vakantie bevoorbeeld? R: Nee nee, vroeger hadde zo van die speciaal dagen zoals den donderdag dan kwam alles nieuw binnen en dan was iedereen er echt speciaal voor diejen donderdag. Ma nu door de downloaden en die &'¶NHVHQ]RLVGDDOOHPDDOHHQEHHWMHYHUDQGHUGGXVKH«0DDOVLN dinges heb, ik bel gewoon na mensen om te zegge van ik heb da en dan heb ik mijn vaste klanten en die komen dan gewoon he. Zo gebeurd da wel een beetje he en dan hedde toeristen die gewoon voorbij komen. En ook door de site natuurlijk he krijgde veel 199

 

buitenlanders die naar de stad komen omdat er hier veel winkels zijn in Antwerpen en dan willen ze den hele tour doen he. Int weekend ³V]DWHUGDJVGDQNDQGDVRPVVWDPSYRO]LMQHQVRPVNDQGDRRN]LMQ da ik twee man zie. Dus da wede nooit op voorhand. I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong? R: Dat is alles I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen? R: Meeste mannen natuurlijk. Als vrouwen komen dan komen ze cadeaukes kopen voor de man he. Dan komen ze ne platenbon of iets als verjaardagscadeau kopen ofzo. I: K omen er ook verschillende nationaliteiten? R: Jajaja! Van overal komen ze. Ma das ook omdak nen online shop KHEKH,NKHERRN'-¶VYDQ5RHPHQLsGLHRPGHPDDQGHQNRPHQ omda ik die stocks of die selecties opkoop van die ouw platen en die platen worden nie echt, die kunde nie downloade dus he. Das beter dat ik da dan heb en dan komen ze I: U verstuurt ze dan niet? R: Jawel jawel! Ik verstuur ze ook he. Ik verstuur naar heel de wereld. I: Is er een bepaalde culturele groep die hier vooral komt? R: Heel veel verzamelaars gewoon. Voor die New Wave dinges, omdat da allemaal in speciale dinges is. Da zijn dan de verzamelaars. 'XEVWHSHQ'UXP¶Q%DVVGDVPHHUQDDUGHMHXJGWRH-DGDWLVKHW een klein beetje. I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die groep koopt meer dat? R: Nee dat is van ieder zijne eigen smaak een beetje. Er zijn zoveel genres van muziek. Ik ken ook jongere gasten die New Wave kopen of die evengoed Techno kopen. Dat hangt echt vanaf van welke vriendenkring dat die zitten en van wa voor genre da ze luisteren. Daar kunde nie echt ne groep op plakken. Alle nu voort moment. 'XEVWHS HQ 'UXP ¶Q %DVV LV ZHO KHHO populair dus dat is bij de jongere generatie wel heel heel heel hard in. Bij de oudere is dat minder. Meer voor de jongeren tussen de 14 of 20 jaar ofzo. 200

 

I: V raagt de koper meer achter tweedehandsplaten of meer nieuw gedrukte platen? R: Dat hangt ook van gURHS DI 'XV GLH YDQ 'XEVWHS HQ 'UXP ¶Q Bass die willen meer de nieuwe dingen. En dan die oudere generatie van den Deep House en den Techno die willen liever de oudere dingen. I: W illen de liefhebbers van deze genres de plaat voorbeluisteren? R: Jajaja da NORSWZHOGDWLVZDDU«%LMSRSHQURFNGDQNHQQHQ]H gewoon wat dat da is en dan moeten die da nie luisteren he. Das iets anders dus dat is wel waar I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen? R: Ja da gaat zo rap met die genres en die dinge me Drum ¶Q%DVV Netsky das nen Belgische artiest, dien is heel hype. Ja da zijn er heel veel. Kzal er anders wel een paar doormailen: Drum& Bass: -Netsky -Camo & Krooked -Hospital Records -Crystral Clear -Chase & Status Dubstep: -Skream -Benga -Digital Mystikz -Coki -Deep Medi Musik -Caspa -Rusko I: O k, das goed. I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of picture discs? R: Ja ze vragen der wel achter. Als dat iet is. Ma de meeste mensen YUDJHQ DOV JH YDQ GLH VSHFLDOH GLQJHV«GDQ NXQQHQ ]H PLM da µVPDDQGDJV YUDJHQ HQ GDQ NDQ LN GD SUREHUHQ WH NULMJHQ WHJHQ YULMGDJ 'HU ]LMQ YHHO PHQVHQ GLH RRN JHZRRQ«,N NDQ QLH DOOHV bestellen he. Der komt ook zoveel uit. Dus de mensen kunnen altijd 201

 

vragen wa da ze willen en dan doe ik da wel ja, da is geen probleem. Ma der zijn er veel die da liever ook gewoon nie willen da da geen gekleurde vinyl is. Dat da gewoon zwarte vinyl is. Sommige denken dan dat de kwaliteit minder is. Ma da is nie echt. I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze winkel wer kt? R: De heropleving is vooral de rock he want met de Dance heb ik da totaal nie. Nee ja, kheb het een beetje bij den Dubstep en den Drum ¶Q%DVVKHHIWGDWDOOHPDDOHHQEHHWMHQDERYHQJHGDDQPDDOJHPHQH GDQFHPX]LHNLVKHHOKHHOPRHLOLMN« I: E n u mer kt dan niks van de hernieuwde populariteit? R: mjao jawel, alle er komen nu ook mensen die komen vragen van waar kan ik nu ne pick-XSNRSHQKHYDQGLHMRQJHPHQVHQGXV«MDMD die dan toch, die dan komen vragen achter Jimi Hendrix of zo van die toestanden. Maar mijn genre is natuurlijk meer dancemuziek dus KH« , 0DDU X KHHIW LQ GH MDUHQ ¶ JHZHUNW KHHIW X GD WRHQ RRN gemer kt dat het dansgenre toen wel populair was? 5MDMDMDPDWRHQGHMDUHQ¶ZDVQRJHUJHUGHQNLN%HJLQMDUHQ ¶ZDVWHFKWKHHOKH«ZDFKWPDJLNXJUDILHNQRJHHQV]LHQ"$KKHW JDDW PD WRW GH MDUHQ ¶ -D QHH PD GHQ 'LVFR WRHQ GD ZDV ongelooflijk. Da was met honderDEN da da toen buiten ging. En ja GHMDUHQ¶'DQKDGGHKHWEHJLQYDQGHQGDQFHPX]LHNKHGDQJLQJ da heel hard na boven he. Ge had den Boccacio enzo en dan marcheerde da ongelooflijk he ,.ULMJXGDQQRJYDDN'-¶VRYHUGHYORHU" R: Ja ma, da zijn nu meer verzamelaars. Of zo wak zeg Roemenen of buitenlanders. Dan komen die nog platen kopen ma Belgen ofzo da zien ik bekan nie meer. ,'LHGUDDLHQGDQQXPHW&'¶V" R: Ja of op hune stick ofzo he. I: W at vindt u over da jaren heen dan van de prijs van vinylplaten? R: Ze zijn veel duurder geworden. Veel duurder aant worden. Ja nen LP YURHJHUGDNRVWH%HOJLVFKH)UDQNGXV«HQQXNDQDOQHQLP 202

 

VRPV   HXUR NRVWHQ RPGD ]H GHU PHHU«DOOp YRRUDO ELM GH JURWHUHILUPD¶VLNZHHWQLHZDDURPGDGLHGDGXXUGHUPDken ma die KXQSULM]HQGLHYOLHJHQGHSDQXLW,NYLQGGDQLHHFKW«PD]HPDNHQ het gelimiteerd he tis 300 of 500 kopies. Misschien daarom da ze da duurder maken. Da zou kunnen zijn. Ma ik vind dat het echt serieus na boven aan het gaan is. I: E n bij u tweedehands platen? R: Neenee dat is, da kan ik veel goeiekoper verkopen he I: U vindt niet dat de tweedehands duurder wordt? R: ah jawel ma da zijn dan de collector items he. Da zijn dinges die ge nie kunt vinden. Jaja ge hebt platen die he die ge vroeger 10 euro betaalde die ge nu 150 of 200 euro voor kunt krijgen he, jaja da EHVWDDW QDWXXUOLMN KH«0D GD PRHGH NHQQHQ QDWXXUOLMN HHQ EHHWMH KH«PMD 7KH %HDWOHV RI 7KH 6WRQHV DI GD DOV JH GDDU RULJLQHOH GLQJHQYDQKHEWGDNDQHXURJDDQ«0DGDQPRHWH]Hook in goei kwaliteit zijn. U hoezen moeten er goed uitzien. Da moet zo precies alsof ge zo nog nie hebt gespeeld. Dus ge moet u vinyl wel euh verzorgen zou ik zeggen. I: H eeft u ergens een ver klaring waarom dat nu zo terug populair aan het worden is het rockgenre in tegenstelling tot het dancegenre? R: Mja elk jaar hebben ze dat al gezegd dat da terug een heropleving is. Ma nu ist precies wel echt een heropleving he. Mja ze zullen wel wa meer reclame maken op de radio en den tv enzo zeker he. En da zal een beetje hip zijn om terug plaatsjes te kopen he. Kweet het nie MD 0D GD ]DO QRRLW QLH ZHJ JDDQ RRN QLH GHQN LN ]HQQH« HHQ YLQ\O«GD KHHIW QRJ LHW KH GDV QLH ]RDOV HHQ &' 'H &G ]LH LN ZHO«YHUGZLMQHPMD I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te kiezen voor: ik koop vinyl!? 50MD«GDNOLQNWDQGHUVGDWKH«MDHHQ&GGRRVNHLVPDHHQ&' GRRVNH«PMD«GDWDVWEDUHPMDGHQNKHW(QGDNDQVFKRRQ]LMQKHJH kunt da inkaderen en alle ja. Ik vind da schoon ja platen in u living HQMD«LNYLQGGDWRFKVFKRQHUDOV&'¶NHV ,9HUNRRSWXRRNDQGHUHGLQJHQDOVSODWHQ]RDOV&'¶V" 51HH&'¶VQHHQHQHQHH« I: alleen vinyl 203

 

R: mja! I: en dat wer kt ook in de huidige economie? R: ja maar ik heb, internet heeft veel gedaan voor mij natuurlijk he. Als ik er da nie zou bijhebben dan zou da hier ook al gedaan geweest ]LMQ =R¶Q  MDDU JHOHGHQ ]LMQ HU KHHO YHHO ZLQNHOV JHGDDQ DOOH MD GDQFHZLQNHOVLVHU]RJRHGDOVQLNVQLHPHHULQ%HOJLsKH«(U]LMQHU nu nog maar 3 of 4 denk ik dus he. I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen. 5NZHHWKHWQLHW«7LV]RKDUGYHUDQGHUGDOOHPDDOPHWGLHPX]LHN Mja andere tweedehandswinkels die marcheren omdat da veel meer op, omda da echt veel meer terug in is ma den Dance dat is nog DOWLMG«0DWLVPHSHULRGHV]HQQH dan hedde een maand dat het eens goed is en dan eens een maand dat het echt heel slecht is. Dus ge PRHWHFKWRSSDVVHQHHQEHHWMH«WLVKH«PMD I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«" R: De winkels denk ik he, platenbeurzen hedde natuurlijk ook der zijn er al een paar die bekend zijn. En dan hedde nen site dat is Discogs dat is echt heel bekend. Da marcheert ongelooflijk, en op ebay ook natuurlijk he. I: Is internet misschien de nieuwe hype dan? R: mjoa I: M aar wilt de klant niet zien wat hij koopt in het geval van platen? R: jajaja, ma der zijn sommige dinges die ge alleen maar op internet NXQW YLQGHQ KH«GHU ]LMQ ]R   JURRWKDQGHOV RS LQWHUQHW HQ GLH release zelf hun dinges en die sturen newsletters uit en als ge da diejen dag dan nie hebt gekocht dan kunde die plaat al vergeten dus KH«7JDDWKHHOUDSPHVRPPLJHGLQJHV I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou willen weten? 5 «N]al er eens over nadenken en ook in da mailtje zetten. Daar moet ik eens over nadenken.

204

 

Respondent: Michel Petit Platenzaak: De Rots Rock Concern A dres: Melkmarkt 11 2000 Antwerpen Datum: 09/02/2012 Duur interview: 17:55 Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak? Respondent (R): In totaal heb ik al ongeveer 9 jaar dat ik met vinyl HQ&'¶VEH]LJEHQHQQXMDDUPHWGHURWV]HOI'LHMDUHQGDDUYRRU had ik een eigen zaak. Da was enkel een platenwinkel. I: W at is vooral het aanbod van deze winkel? 5 2K GD YDULHHUW ZH KHEEHQ KHHO ZDW &'¶V UHGHOLMN ZD YLQ\O gespecialiseerd in Rock en Metal, ma we hebben ook veel merchandise: sierraden, t-VKLUWVYODJJHQSRVWHUV«KHWJDDWHFKWKHHO breed. En echt moeilijk te zeggen wat het best verkopende segment is. Hetgeen waar da ik het meeste van heb da verkoopt het meeste, das logisch. Ma der is nie echt iets dat er heel echt uitschiet eigenlijk. Het is zo wa vanalles I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels? R: Singelkes hebben we ook. Bij Metal en Rock is da minder ma zo bij de popmuziek hebben we wel wa staan. En ook wa vinyl van de gewone popmuziek enzo he. Maar de specialisatie is Rock en Metal. I: Hoe ver k rijgt u de platen? R: Wij doen da op verschillende manieren. Enerzijds aankopen in tweedehands. Euh ik heb ook mensen die hier spullen komen stallen. Dus zoals ebay eigenlijk ma dan fysiek. Die dus dan hier hun titels komen zetten en dan zeggen van ik wil er zoveel voor hebben. Wij verkopen die dan voor een meerprijs om daar de kosten van te betalen. En uiteraard ook nieuw. Gewoon aankopen eeuh en op verschillende kanalen bestellen en laten binnenkomen. Dus op die manier eigenlijk. I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo ongeveer per dag of per week? R: Oh das moeilijk, das moeilijk. Laten we zeggen een 50tal klanten die over de vloer komen per dag voor de winkel alleen. En int totaal als ge op de Facebook afgaat dan hedde toch een 5000 personen die 205

 

De Rots toch wel meerdere malen per jaar bezoeken. Zowel café als winkel. Ma moeilijk inderdaad om daar just een getal op te plakken. Er zijn natuurlijk momenten dat er geen kat komt en er zijn momenten dat het hier over de koppen lopen is. I: Is dat dan ook in bepaalde maanden? R: Schoolvakanties is het gewoonlijk wel wat drukker. Euh en dan de topdag, topdagen misschien zijn vrijdag en zaterdag. I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong? R: Dat is eigenlijk van jong tot oud, dat is moeilijk te zeggen. Ge ziet da ook wel de woensdagnamiddag zit er heel veel jeugd. Ma daar de week zitten er dan wa meer volwassenen mensen. Das zowel winkel als café heel moeilijk in te schatten. Da gaat van 16 jarigen tot 60 jarigen. En ook nie allemaal rockers en metallers, das echt een heel divers publiek. En da vind ik wel het leuke eraan. Da ge dus nie in éne vijver zit te vissen eigenlijk. Da ge verschillende takken hebt. I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen? R: Euh vooral mannen toch wel. Tis toch nog altijd een mannengenre, de vrouwen zijn daar misschien nie mee gediend. Ma KHW ]LMQ WRFK YRRUDO PDQQHQ GLH QRJ DOWLMG &'¶V NRSHQ (Q YRRUDO mannen die graag een pintje komen drinken dus het blijft toch nog wel een mannenwereldje. Euh de vrouwen komen er wel in op ma tis toch nog altijd ne minderheid. I: Dus er zijn ook verschillende nationaliteiten? R: Nederlanders en Vlamingen hier in Antwerpen. Euh ma daarstraks hebben we bijvoorbeeld een aantal mensen uit Frankrijk binnen gehad en mensen uit Nederland die speciaal na hier rijden om te winkelen. Euh het gaat internationaal ma het grootste segment zijn vooral Belgen en de Nederlanders toch ook wel denk ik een groot percentage. Die twee takken. I: Q ua culturele groep, zijn dat dan ook vooral rockers of..? R: Rockers, Punkers, alternatief euh black metal, death metal alle takken eigenlijk. Das ook het leuke aan de winkel hier vinde voor iedereen wel iets. In de death metal, dan hebben we dan nog wa punk, wa Glamrock. Dus het gaat ook heel divers in de winkel. Das hetgeen wat het wel aantrekkelijk maakt vind ik. 206

 

I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die groep koopt meer dat? R: Nee eigenlijk niet. Ge zou denken he Glamrock das een beetje van GH MDUHQ ¶ HQ]R ELMYRRUEHHOG PD GD ]LMQ QRJ DOWLMG YHHO MRQJH gasten die da da kopen en da interessant vinden. Echt zeggen van in ene slag nee echt nie. Ge kunt da nie op leeftijd zeggen van da en da nie. Uiteraard ja jonge gasten die me bepaalde groepen meer fan van zijn dan andere ma tgaat eigenlijk toch nog altijd heel heel breed. Het enige grappige aan heel da aspect is dat bijvoorbeeld de jonge gasten vinyl nie meer kennen. Das wel bizar. Da heel veel mensen zeggen van wa is da!! Dan staan ze hier in de winkel zo te praten van wa is da hier allemaal, da ze nie snappen da daar muziek uit komt. Das wel het enige grappige, kzen er zelf nog nie me mee omdak zelf ben opgegroeid in de vinyl. Dus ik vind da heel bizar da ze zo zien van is da ook iets om muziek mee te spelen is da ook zo iets als ne CD? Das wel grappig om mee te maken ja. Ma voor de rest echt zeggen van genres of bepaalde leeftijden. Das nie echt nee, eigenlijk nie. I: V raagt de koper meer achter tweedehandsplaten of meer nieuw gedrukte platen? R: Dat hangt er vanaf. Nieuwe platen kopen ze veel ma tmag niet te duur zijn. Ge merkt echt in de CD wereld als ze boven de 15 euro is dan gaat het er moeilijker vanaf. Euh dan is da geëvolueerd met da downloaden en da blijft een probleem, zeker voor de kleinere winkels want de labels zelf zijn duur in aankopen, nog steeds. Die zakken nie me hun prijzen ma ne winkel moet het wel doen. En als ge dan nog BTW en alles moet betalen dan wordt het heel krap. Daarom heb ik eigenlijk ook meerdere producten omdat op sommige producten de winstmarge groter is dan op andere. Euh ma ge merkt echt wel da als ge iets aan ne goeie prijs aanbiedt dan gaat het veel sneller weg dan dat het de normale prijs heeft. Dus he, dus daar hangt eigenlijk wel den aankoop grotendeels wel van af, van de prijs. Dat is, daar zijn ze heel gevoelig aan. I: M inder dan dan het product zelf? R: ja, ja. I: E n biedt u zelf dan meer tweedehandsplaten aan of meer nieuwe? 207

 

R: Euh, meer nieuwe. Ma ik heb ook wel verschillende kanalen waar ik die soms dan goedkoop kan aankopen en dan merkt ge wel da nieuwe nog wel werken maar ge moogt er echt nie te duur mee gaan. I: K open ze dan vooral de langspeelplaten of de singels? R: de singels zijn eigenlijk een van de minste geworden. Euh, de vinyl zelf blijft toch wel populairder. Veel mensen zeggen van da vind ik nie de moeite om op te zetten. Mensen worden lui he! Dus ze zetten ne CD op en ze hebben 10 liekes waar dan ze dan niks aan PRHWHQGRHQ(HQSODDWGDVDOPMDGDPRHWHDORPGUDDLHQ«ODFKW  das echt he mensen worden echt luier met de moment. Dus ze moeten het al omdraaien en ne single ja daar beginde dan nie aan he, hey da moede gij om de 5 minuten omdraaien. Echt da he, da merkt ge wel. I: Zijn het dan vooral de oudere genres die toch populair zi jn of meer de modernere groepen van de laatste 5 jaar? R: Dat is het net, het is echt ne mix. Euh ik verkoop veel nieuwere bands maar de oudere ook. Gelukkig denk ik dan ma want moest da nie zo zijn dan zou de muziekindustrie volledig op hun gat liggen denNLNGXVKH«7LVGDDURPRRNGDLNWZHHGHKDQGVSODWHQKHERPGD de mensen der ook wel graag op vallen op van die oudere titels nog HQ]R0D]HNRSHQGHUHYHQJRHGGHQLHXZHWLWHOVYDQGXVKH«QHH ge kunt nie zeggen van da of da verkoopt beter, kzeg het tis echt vrij algemeen eigenlijk. I: Zijn er dan bepaalde artiesten die wel heel veel ver kopen? R: Heel populair bij ons ins Sabaton, da verkoopt heel goed. Dan ook weer vooral op CD das weer het andere bizarre deraan. Platen verkopen we der dan weer iets minder dervan. Euh ma ne groep zoals Slayer of Metallica, ne Maiden da blijft gigantisch populair dus he. Als ge daar iets speciaal van binnen hebt of ge hebt daar een plaat van binnen die nie veel te vinden is, staat die meestal geen week hier. Dus he, der zijn der wel bij die eruit schieten ja. I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of picture discs R: Absoluut, er zijn heel veel klanten die ons een mailtje sturen. Ik zoek die CD of ik zoek dit of ik zoek dat of ik zoek die versie. En dan proberen wij dat te vinden en als te verkrijgen is dan kunnen we GHU DDQ JHUDNHQ (XK«GXV MD GD JHEHXUG :H KHEEHQ ELMYRRUEHHOG 208

 

iemand gehad een paar weken terug die Goafis moest hebben. De laatste CD van Goafis en die was dus verkrijgbaar via het internet ma die kwam op 70 euro en die had die gekocht gewoon omda die die wil hebben. Dus mensen geven toch wel wa geld voor iet da ze echt willen. I: E r zijn dus klanten die alles van één bepaalde artiest moeten hebben? R: ja nog altijd, absoluut I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze winkel wer kt? R: Eigenlijk nie zo zeer omda ik al 9 jaarvinyl doe. En ik heb daar alle jaren een vrij groot aanbod in gehad. En wa da mij wel opvalt in da publiek da ik heb, da rock publiek en da metalpubliek. Die kopen QRJDOWLMG&'¶V'DVHFKWEL]DUWHJHQRYHUDQGHUHJHQUHVGLHNRSHQGD nog meer, die willen da echt nog wel hebben. En bij mij heeft vinyl DOWLMGZHOJRHJHPDUFKHHUG(XK«PDRRNGH&'HQ]RGDGUDDLWELM mij goe, ma echt in de specialisatie, de rock en de metal die doen het echt goed. De mensen die blijven da kopen dus ik heb da nie zo zien evolueren. Ma ge ziet da wel in de andere winkels. Ineens hebben ze allemaal vinyl, ineens beginnen ze da binnen te halen zoals in de media daar hadden ze ineens ook vinyl. Ma ik blijf da winkels vinden zonder ne ziel en ze pakken da binnen met het gedacht van daar kunnen we wel wa aan verdienen ma voor de rest interesseert hun da nie. En hier hedde echt wel de collecters, de specialekes ook het aanbod tweedehands is hier groot en da vinden mensen ook heel leuk. Dus ik heb die evolutie nie zo hard gevoeld, maar ik merk wel da ze nie na beneden gaan de vinylverkoop dus da vind ik wel het leuke eraan. I: en mer kt u dan verschil prijzen? R: sowieso, vroeger vroeg ik bijvoorbeeld voor een plaat, laten we nou zeggen van Metallica, nen Justice, 30 euro. Ma vermits ze da nu in de mediamarkt ja dan moede nie aan 30 euro; blijven staan dan moede da na 20 doen zakken. Dus daar moede wel een beetje op inspelen I: Dus het is goedkoper geworden? 209

 

R: Het is goedkoper geworden omdat het aanbod groter wordt, das ORJLVFKKH'XVKH«GDDUKDQJWYHHOYDQDI I: H eeft u een ver klaring waarom er toch weer meer vinyl ver kocht wordt? R: Nee eigenlijk nie. Nee heb ik eigenlijk geen verklaring voor. Ik heb het altijd voor vinyl gehad ma ik heb altijd gevonden, ze moeten een vinylplaat maken, de hoes en alles de de..insert enzo da moeten ]HDOOHPDDOKRXGHQPD]HPRHWHQHUHHQ&'¶NHLQVWHNHQ'D]RXWRS zijn! ,7HJHQZRRUGLJGRHQ]HGDWDOPHW&'RIPS« R: Ja met mp3, da vind ik dus heel interessant. Da is iets wat ik meestal ook snel binnenhaal omda ik da, dan hedde de twee markten, want mensen willen die hoes, mensen willen da vastpakken, ze willen da zien staan, ze willen dat zien als een boekencollectie. (XKP«PD]HKHEEHQJHHQJRHVWLQJRPGLHSODDWRPWHGUDDLHQRP de af te stoffen. Daar hebben ze allemaal geen goesting voor. Dus als ze een plaat moesten maken gewoon het schijfke midden derin met e topke da ge het er gewoon kunt inklikken en ge hebt de plaat. Da zou top verkopen. Daar ben ik 100 % zeker van. I: Dus dat ziet u ook als de belangrij kste reden om vinyl te kopen GDW« R: Ja! Dat is het enige minpunt da ze altijd hebben gezegd van CD, ]HNXQQHQDOWLMG]HJJHQYDQMRDHHQSODDWNOLQNWEHWHU«GDODDWLNLQ de midden. Ma het enige wa mensen altijd zeie bij ne CD van oh ge ziet da nie staan, alle ziet da boekske nu. Tis ook zo he, tstelt niks voor. En das we ze net zo leuk vinden aan een plaat. Ge pakt da vast ge, zeker diejen artwork, das ne prachtige artwork. Ge hebt nog wa ERQXVGLQJH JH KHEW QH ELQQHQNDQW«GD YLQGHQ PHQVHQ WRI 0D ]H vinden da dan weer zo omslachtig da ze da moeten omdraaien enzo. Daarom zou da interessant zijn moesten ze daar gewoon ne CD van PDNHQ$OVLNRRLWJHOGYLQG«ODFKW I: (lacht) , 8 YHUNRRSW RRN &'¶V HQ ERHNHQ 'HQNW X GDW LQ GH KXLGLJH economie, is het te doen om puur enkel vinyl te ver kopen? R: Ik denk in de huidige economie, en daar ga ik heel eerlijk in zijn LVQHZLQNHOKRXGHQQLHKDDOEDDUQLHPHHU«HHQGHUZDJHYHUNRRSW (XKP«KHW I\VLHN YHUNRSHQ YDQ LWHPV YDQ DUWLNHOV HHQGHU ZD JH 210

 

YHUNRRSW LV YROJHQV PLM«YRRUELM JHGDDQ ,QWHUQet heeft da zo ingehaald dak denk da ge meer rendement hebt me ne vinylshop online te hebben, da ge gewoon een magazijn hebt, da ge het online YHUNRRSWPHWIRWR¶VYDQGHWRHVWDQGHQGHVWDDWYDQKHWREMHFWHQGD fysiek nog een pand huurt waar da ge huur betaald en dit en dat. Ma echt nog om rijk van te worden of geld aan te verdienen, daarvoor doen ik het nie. Tenzij da ge nog heel goei connecties hebt da ge heel YHHOVSHFLDOHGLQJHQNXQWDDQELHGHQGDKHHOYHHO«GXUHGLQJHVNXQW verkopen zoals ge bij antiek doet laten we zeggen, dan kunde het er misschien uithalen. Ma ik denk fysiek alleen nog ne winkel hebben, GDV LHW YDQ«PHQH ERHNKRXGHU ]HJW GD RRN GD LV YROJHQV PLM QHQ tijd da voorbij is. I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen. R: nHH«LN ]LH GH SODWHQZLQNHOV HLJHQOLMN DOV HHQ XLWJHVWRUYHQ UDV Tgaat allemaal eindigen denk ik zowel de Vinyl als de CD. Euh ik weet in de Verenigde Staten zijn ze al me van die kaartjes aan het werken da ge uwe muziek gewoon op zo een kaartje koopt. Nu een DOEXPRS]RHHQNDDUWMHDOOH«GDVGH:DOOPDUWKHGDVGHWRHNRPVW spijtig genoeg. Ik ben daar nie voor he ma da is gewoon de evolutie, da kunde nie tegenhouden. En ge merkt da in Antwerpen ook. Vroeger waren hier 10 CD winkels, ik denk da er nu nog 3 of 4 zijn HQGDQPRHGH]HDO JDDQ]RHNHQ'XVKH«HQGDQ]LMQHUQRJWZHH tweedehandszaken bij. Dus he het wordt moeilijker en moeilijker om HUYDQWHRYHUOHYHQ(XKP«PDGDLVPHDOOHVHFWRUHQ]RYROJHVPLM Me alles wa da ge fysiek nog verkoopt. En ge ziet da meer en meer, der worden meer en meer combizaken opgericht. Ja bijvoorbeeld bij mij, ik was daar misschien ne voorloper in, ik weet da nie, ik heb een café ik heb ne winkel en ik had dan ook nog een hostel boven. En door die combinaties te doen, kunde der wel uit geraken. Ma als ge op één segment gaat mikken in de sector, heel moeilijk! I: M a u ver koopt zelf dan wel op internet? R: Weinig momenteel, gewoon omdak er nie aan toe kom. (XKP«PD GDW LV ZHO GH EHGRHOLQJ GDW ZH ]LMQ EH]LJ PHW QH webshop te ontwikNHOHQ HXK«VWLMO YDQ HHQ $PD]RQH ODWHQ ZH zeggen, waarda ze ook heel veel artikels op bestelling kunnen nemen. En daar willen we naartoe gaan, da zijn ze momenteel aan het ontwikkelen, dus da is momenteel wachten. Maar ik weet en ik 211

 

besef da, ik heb da ook meegemaakt kheb da ding op facebook geschreven en ik heb daar echt wel verkoop van gemerkt. Mensen zien het op internet, ze zien iets staan en zegge dan van oh kga toch wel eens tot in de winkel komen. Dus de combinatie van de twee is goed, is leuk want mensen hebben fysiek ook iets graag in de handen. Maar alleen nog leven van fysiek winkel houden, nee, kdenk QLHGDGDQRJUHQGDEHOLV«7RFKQLHLQ%HOJLsN]DOW]R]HJJHQ I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of toch dit soort winkeOV«" R: Bij mij komen ze fysiek nog kopen omda ze ook nog pintjes NRPHQSDNNHQHQ]R(XKP«HQHU]LMQPHQVHQGLHQRJJHHQLQWHUQHW hebben, nog altijd, der zij mensen die da nie graag doen. Ma ik denk da internet wel de toekomst is. I: Platenbeurzen misschien? R: Platenbeurzen, ja thangt er vanaf welke platenbeurzen. Kheb bijvoorbeeld over de platenbeurs in Utrecht gehoord, daar zijde al 25 euro kwijt voorda ge nog ma een plaat hebt vastgehad. Parking, inkom, verplaatsing, dan is u goesting al over. Dus ik vind een beurs moet leuk blijven. En euh er zijn dan weer kleinere platenbeurzen ma dan moede ook nog iets vinden. Ik denk inderdaad da we naar een toekomst gaan da der alleen nog ma platenbeurzen zijn da ge fysiek platen kunt vastpakken ma..joa wij kunnen het blijven volhouden omda we een café bij hebben wa ook heel wa rendement geeft en omda we het kunnen combineren. Ma moesten we alleen winkel doen, dan had ik hier al nie meer gezeten. Dan haalde het er nie uit. I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou willen weten. R: Ik weet da het momenteel nie zo leuk is om te zoeken tussen de &'¶VKLHU:DQW]HPRHWHQ]R]RHNHQVFKXLQKRRIG HQQDGULHULMHQ hebben ze ne stijve nek en zijn ze het beu. Ma da is natuurlijk het nadeel van veel te hebben. Da ge het kwijt moet kunne he en euh wij zijn van plan de winkel naar de eerste verdieping te verhuizen waar da het allemaal wa aangenamer is. Dus we weten wel een beetje waar de pijnpunten lLJJHQ (HQ JURWH KRHYHHOKHLG &'¶V KHEEHQ LV KHHO leuk, een mooi aanbod hebben is heel leuk. Maar ge moet ook nog een beetje het bos door de bomen zien. En, het is een beetje te veel 212

 

bij momenten en euh, ja aan de andere kant trekt dat ook het volk aan. Dus we weten wel waar de minpunten liggen op het systeem, hoe da ze moeten zoeken. Ma da heeft dan ook weer zo zen voordelen. Dus het is moeilijk om die gebreken eigenlijk op te ORVVHQ(XKP«YRRUGHUHVWMD]LMQGHUQLHYHHOSXQWHQZDDUGDZH ELM ]HJJHQ YDQ«alle ja tkan allemaal wa mooier, tkan allemaal wa fraaier. Ma da zijn nie echt punten waar dat de klanten van wakker liggen. Respondent: Verkoper 1 Platenzaak: Platenzaak 1 Datum: 09/02/2012 Duur interview: 27:18 Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak? Respondent (R): Da zal nu 25 jaar zijn I: E n heeft u ooit in een andere platenzaak gewer kt? R: Hier zitten wij sinds 1999, daarvoor zaten we op 50 meter verder. Maar in principe heb ik wel altijd in de muziek gestaan ja. I: W at is vooral het aanbod van deze winkel, is dat vooral nieuw of tweedehands? R: alleen tweedehands I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels? 5WRHUHQVLQJHOV/3¶V&'¶V«MDDOOHVFDVVHWMHVGLHKHELNRRN nog, ma die zijn gratis I: en de belangrij kste genres? 5 DOOHV ,Q SULQFLSH DOOHV EXLWHQ YHU]DPHO/3¶V ZHLQLJ RI JHHQ marsmuziek, geen accordeon, geen orgel, voor de rest in principe heel heel breed. Mja Duits, frans chanson, kleinkunst, film, pop, rock, oldies, country, klassiek, orkesten I: Geen reggea of dance? RQHHQHHQLHGHVSHFLDOLVDWLHLNNRRS«LNSUREHHUDOOHVWHNRSHQHQ alles te verkopen. I: Hoe ver k rijgt u de platen? K oopt u die zelf op van andere particu..? 213

 

R: In principe is da bijna altijd particulieren. Sterfgevallen, mensen die naar het buitenland vertrekken, echtscheidingen, mensen die geld QRGLJKHEEHQ«DOOHUHGHQHQ]LMQJRHRPHUDDQWHJHUDNHQMD I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo ongeveer per dag of per week? R: das heel moeilijk I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong? 5MD GDWLV RQGHUWXVVHQWRFKMD YDQDI  WRW«RI]R 'XVMD DOOH leeftijden. Ge hebt natuurlijk bepaalde leeftijden die ietskes mee, ietkes minder zijn. De laatste tijd terug veel jongeren! Omdat er veel jongeren terug met vinyl bezig zijn. Kheb inderdaad weer veel terug 15, 16, 17, 18, 19-jarigen die euh hun zakken uitkeren om er nog een klein koper muntje uit te halen en die nooit nie toekomen. Euhm maar alle leeftijden in feite. I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen? R: dat is 90/95 % mannen I: Dus er zijn ook verschillende nationaliteiten? R: Dat is 95 % blank I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die groep koopt meer dat? R: In principe is dat heel heel breed, omda ge heel veel verschillende genres van muziek verkoopt hebde automatisch een heel breed publiek. Zowel de hard rockers mensen die hier staan, sommige mensen die komen voor nen Bart Kael of ne ne Eddy Wally verzamelaar die hier staat bij de mensen van Pink Floyd. Dus ge hebt sowieso een enorme verscheidenheid van verschillende mensen. Den ene mens doet soms wel wa meer moeite als den andere. Eigen aan de Reggae mensen bijvoorbeeld en als die Rastafari toestanden is da zo heeeeel weinig willen zoeken. Tmoet recht voor hun neus staan of ]H SDVVHQ«9RRUDO PD[L-singels kopers die luisteren nogal naar de LP omdat da natuurlijk langere versies en andere versies zijn dan da gewoon op single of LP staat. Dat die mensen gewoon beroepsmatig er ook meer mee bezig zijn dan particulieren en de verzamelaar. Dus PD[L¶VZRUGHQZHOZDPHHUJHOXLVWHUGMD 214

 

I: Zijn er in tegenstelling tot de Reggae mensen dan ook personen die wel zeer hard zoeken? R: Zo zijn er soms wel mensen ma da is dan voor bepaalde genres QDWXXUOLMN KH *HOLMN GLH PD[L¶V ELMYRRUEHHOG RP GDDU RS WHUXJ WH komen. Die mensen die beginnen daar inderdaad ooit wel eens aan en dan proberen die inderdaad wel het volledige, tzijn er 30 of 40 of 50 duizend. Automatisch krijgde da nie gedaan op ene dag, op twee GDJHQLVGDWDO«KDQJWYDQGHJRHVWLQJDIGHQNLN I: ver koopt u meer achter tweedehandsplaten of singels? R: Ook dat is heel variabel he, hangt er een beetje van af wa da ge binnen krijgt. Den ene keer krijgde heel veel singels binnen, dan ZHHU YHHO /3¶V GDQ NULMJGH KHHO YHHO PD[L¶V ELQQHQ«GXV KHW varieert eigenlijk altijd he. Tis nog wel altijd zo de verkoop van het vinyl, ja tis nog altijd het grootste deel van de winkel, tegenover CD GDQ WRFK 7LV QRJ ZHO DOWLMG ]R GDW YLQ\O HXK«$OV LN PRHW JDDQ NLH]HQ WXVVHQ GXL]HQG &'¶V JDDQ NLMNHQ RI GXL]HQG /3¶V WH JDDQ NLMNHQGDQ]DONHHUVWQDGH/3¶VJDDQLQSODDWVYDQGH&'¶V I: Is er dan een bepaald genre dat heel populair is tegenwoordig? R: Ja ge hebt natuurlijk nu da als die mensen allemaal terug platen gaan kopen da ze allemaal hetzelfde zoeken he. Das zeker in het EHJLQ]RGDVDOOHPDDO=HSSHOLQ'RRUV+HQGUL[«%ODFN6DEDWK'H EHWHUHURFNSRSURFNYDQGHMDUHQ¶¶ natuurlijk, Pink Floyd. Da blijft altijd verkopen natuurlijk, zeker bij die jongere mensen. Maar GHQMD]]HQ]RRRNQDWXXUOLMNKHGDEOLMIWRRNQRJDOWLMGZHO« I: E n de oudere generatie zoekt die ook nog naar platen van Zeppelin ed? R: Ja een heel deel van de oudere generatie heeft die platen natuurlijk al he omdat da allemaal mensen zijn die da 20, 30 jaar verzamelen. Het is automatisch ook het begin geweest van hun verzameling. Dus die basis die blijft hetzelfde natuurlijk he. Daarna zoeken die hoe langer hoe meer, andere dingen of moeilijkere dingen. Ma die basis is natuurlijk hetzelfde, in grote lijnen hetzelfde he. I: Ziet u dan ook bijvoorbeeld dat de oudere generatie die overgestapt is op C D dan ook terugkomen naar vinyl? R: Dat hangt er natuurlijk van af wa ge bedoeld me de oudere generatie he (lacht), ja gij zijt natuurlijk jong, oudere generatie da 215

 

slaat halvelings dan op ons, normaal is da hier dan ambrass als ze daar iets over zeggen (lacht) I: (lacht) R: Ma da hedde natuurlijk ook wel, da de mensen die 20 jaar geleden KXQ/3¶VEXLWHQVPHWHQRPGDWWRHQKHWQLHXZHSURGXFWXLWNZDPGH CD, waarda niks meer mee kon gebeuren, beste ooit, eindelijk gedaan me diejen vinyl. En da toch een gedeelte van die mensen 20 jaar later terug komen en dan zeggen van ok ik heb hier in den tijd al men platen verkocht ma ik kom er nu terug halen. Die dan nu terug beginnen omda ze het gemis wel hebben natuurlijk he, van het doelproduct, hetgeen da vinyl is of LP is. Tegenover het koude perfecte van de CD he. Da is een heel ander proces natuurlijk he. Da LV PD HHQ VWRP GR]HNH PH HHQ VWRP ERHNVNH LQ« HQ GD EHWHNHQW eigenlijk niks he. Ne LP is ne LP he, ge draait die kaft nog eens om, ge ziet da ge doet die foto ook es, dieje kaft daarin steken die binnenhoes insteken, bindteksten lezen euh en LP omdraaien doede ook bena nooit nie want das 20 minuten da ge daar mee bezig zijt. Ge pakt een ander LP, tegen da die LP gedaan is denke al van welke LP JDLNVHELHWRS]HWWHQ&'GDLVPHHUMD«MDHHQXXUDQGHUKDOIXXU dezelfde zanger, GH]HOIGH JURHS (U ]LMQ ZHLQLJ &'¶V GLH MD«JRH genoeg zijn om een uur anderhalf uur te laten spelen. Dus ge zijt da ook rap beu he, na ene CD doede iets anders he, de TV of de radio of JHGRHWJHZRRQLHWVDQGHUVPDMDGDLV« I: V ind u zelf dan de oudere muziek ook beter als vandaag of...? R: da heeft me oudere muziek niks te maken. Gewoon het verschil tussen een LP en een CD is enorm groot. Even goed al de nieuwe dingen die er vandaag zijn, waar heel goei dingen bij zitten. Ma die kunde ook op vinyl kopen. Da komt ook op vinyl uit, da is heel heel tof he. Da is dikkere kaften, dikkere vinyl. Da is heel mooie lay-out en het product blijft hetzelfde natuurlijk. I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of picture discs R: Ja iedereen heeft zijn verlanglijstje natuurlijk he. Dus iedere klant die hier binnen komt heeft natuurlijk zijn verzoekje. Die heeft graag van ok, ja da nummerke of da singelke me da kaftje of met die kaft. Dat is onhandig natuurlijk. Da is natuurlijk een deel van het object, van het verzamel, het verzamelgegeven. Da gaat vele vele verder als 216

 

maar een muziekske en een plaatje opzetten. Uiteindelijk zijn het allemaal verslaafden he, tzijn allemaal junkies. I: Dus er zijn mensen die effectief komen vragen naar die bepaalde pressing uit da bepaald jaar? 5'DKHGGHDOWLMGKH«7LVHQRUPYHHORRNGH]HOIGHPHQVHQKH'XV euh een groot gedeelte van mijn klanten zijn me mij en Sam (vriend die langs hem staat) oud geworden. Een groot deel van die mannen zijn ondertussen ook al 15, 20 MDDU NODQW GXV KH«,N KHE GLH ZHWHQ een eerste lief vinden, ik heb die weten trouwen, ik heb die weten hun kinderen euh, kheb die kinderen na het school weten gaan enzoverder enzoverder. Ja da hoort er allemaal bij he in feite is da onrechtstreeks een grote familie geworden. I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze winkel wer kt? R: jaja toen vooral maxi he I: Ja en dan nu meer het rock genre R: jaja I: mja deze cijfers van België lopen een beetje achter maar hebt X«" R: Ik denk nie da we achter lopen, ik denk zelfs da we voorlopen. Als ge nu in ander landen gaat zien of er nu nog vinylwinkels zijn. Dan denk ik da ge versteld zou staan van hoeveel er overal verdwenen zouden zijn. Terwijl er uiteindelijk, bijvoorbeeld in Antwerpen, er nog wel een heel deel zijn. Dat er heel veel buitenlanders ook wel komen. Ook heel veel Nederlanders die zeggen van oh bij ons is alles verdwenen. Euh die verbaasd zijn dat er in Antwerpen nog zoveel vinylwinkels zijn, met verschillende genres en met zo een enorm groot aanbod. Het aanbod is hier enorm enorm groot en da heeft natuurlijk ook te maken met de haven. De haven he eeuh de dingen in den tijd die kwamen aan al die Amerikaanse copies en al die Crooners wa wel heel moeilijk verkoopbaar is momenteel. Maar al die Amerikaanse persings da kwam hier me containers binnen bij wijze van spreke, das een havenstad natuurlijk he 217

 

I: U heeft dat zelf dan toch wel gemer kt deze evolutie in de winkel? R: het is nooit nie weggeweest, ik zal alleen maar veel jonge mensen terug komen en dat is natuurlijk een heel leuk gegeven om te weten van ja ok ik kan nog minsten 10, 15 jaar verder met die nieuwe generatie. Als we alleen ma opschuiven en er komt niemand nie meer DFKWHURQVMDGDQLVWDOOHMD«GDQLVWPH]HNHUHPRPHQWHQDIJHORSHQ natuurlijk he. Ma ik heb die cijfers inderdaad in de krant gelezen enzo. Ma ge ziet dat ook he, de Fnac heeft terug rekken met platen staan enzo dus das nie voor die paar verzamelaars, nie voor die paar mensen hun mooie ogen ma das, zolang dat daar een markt inzit he. En da begon dan uiteindelijk met de mediamarkt, de mediamarkt gaat van mij nie teveel goeds te horen krijgen ma da is daar dan toch, daar is een van de platenwinkelgasten die daar verantwoordelijke is geworden van de vinyl en diejen wist ook wa dat em moest kopen. En dieje wist van ok allen die veel geld waard zouden zijn of die cataloguswaarde zijn die zijn binnen gehaald met nieuwe persingen en lagere prijzen. En da maakt het natuurlijk ook weer interessant voor vinyl te kunnen kopen. Als ge alleen meer dingen hebt van 100, 200 of 300 euro dan haken de mensen na nen tijd ook gewoon af. Ma als ge al eens iets kunt kopen aan 20, 15, 25 euro dan kunde het ook nog wel blijven volhouden natuurlijk he. En da is ook goed voor die nieuwe generatie. Als ge alleen maar aan die dure prijzen zit ja dan, alle ja, dan houdt dat ook op. I: Vindt u dan dat platen duurder zijn geworden of juist goedkoper? 5 3ODWHQ ]LMQGXXU KH =HNHU QX QRJ DOWLMG DO GLH QLHXZH /3¶V GLH uitkomen da zijn mooie dingen. Ma tis gelijk de vorige NHHU«3ODWHQPDDWVFKDSSLMHQGLHOHUHQKHWQRRLWKH9RULJHNHHUPHW CD moesten ze het ook kunstmatig duur houden, ook 20, 25 euro voor ne CD! Waanzin he! En nu doen ze da me nen LP ook en dan verschieten ze da mensen gaan downloaden. Als ze ne CD goeiekoop maken of een LP goeiekoop maken. En alle jeugd zou ze cadeau GRHQ HQ ]HHU YHHO /3¶V FDGHDX GRHQ GDQ NULMJGe een heel nieuw markt. En da is wa da ze nu derop verdienen. Platenmaatschappijen zijn zelf versteld van de opleving van de vinyl want ze verdienen daar terug op. Als de prijs dan naar beneden zou gaan, da jan en 218

 

alleman daar terug mee kan beginnen. Kdenk da da fantastisch zou zijn, dan verdienen ze ook geld. Maar ze houden het weer eens kunstmatig hoog, belachelijk! Niet te snappen, echt nie te snappen.Vroeger koste nen LP 3, 400 frank he zo moede het bekijken. Ja dan zidde gij op 7,5 euro he, t geen da heet vroeger koste, nu moede es gaan zien 20, 25 euro. Tis belachelijk duur I: E n tweedehandplaten zijn die ook duurder dan? R: Die zijn ondertussen, een heel gedeelte van die dingen is toch terug duurder geworden. Omdat de vraag ook groter is natuurlijk. Als ik vroeger de dingen van Pink Floyd verkocht aan 8 euro, 9, 10, 11 euro, dan is da nu 15 euro. Euh de Led Zeppelins, 17 euro, 15 euro, omdat de vraag groot is. En dan in zekere feite, ja die ouwere dinge, ja het verslijt ook. Dus hetgeen wa ik 20 jaar geleden gemakkelijker vond, ondertussen zijn er 20 jaar bijgekomen en op die 20 jaar hebben die alle mogelijk dingen mee kunnen maken om kwaliteit, alle da ze kwalitatief nog goe zijn. Euh automatisch als de vraag groter is, is het moeilijker om ze te vinden en dan gaat de prijs ook RPKRRJ$OVLNPRUJHQ3LQN)/R\GVYLQG«GDQYHUNRRSLNGLH terug aan 5 euro, alle voor mij geen probleem, heel graag zelfs. Ma ik moet er zelf ook soms heel hard achter gaan zoeken. We moeten er echt heel veel moeite voor doen om ze binnen te krijgen en dan wordt het wa moeilijker natuurlijk he. Dus da gaat inderdaad, onrechtstreeks gaat diejen prijs omhoog. I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te kiezen voor: ik koop vinyl!? R: Omdat het een heel gedoe is, het is een heel proces. Een SODWHQVSHOHUPHHHQPX]LHNVSHOHULVQLHLVQLH«]RPDDUHHQGLQJHWMH doen. Da is een heel proces, da is er gaan bij zitten. Vroeger een VLJDUHWMHPHHVPRUHQHHQSLQWMHGULQNHQ'DWGDWKHHO«GHELQQHQNDIW pakken, de bindtekstHQOH]HQGHIRWR¶VEHNLMNHQHXKKHWXLWZLVVHOHQ met vrienden, met kameraden van hey ge moet es na da luisteren en da is geweldig die da da. Da is iets heel anders als downloaden en doorsturen via een SMS of PD3 ik weet nie hoe da allemaal noemt. Hoe gemakkelijk of hoe simpel dat het vandaag allemaal is. Het is geen product nie meer waar da ge respect voor moet hebben gelijkd a ze het nu doen. Da is het verschil me LP en me single euh heel het 219

 

SURFHVYDQ«HU]LWYHHOPHHUHU]LWHHQYHHOJURWHUYHUKDDODFKWer dan alleen maar luisteren. ,(QYDDN]HJWPHQYLQ\OKHHIWHHQEHWHUJHOXLG« R: Dat is ook zo. Ja ja. Da is vele dieper, vele warmer. Een goei LP met een goei installatie met een goei naald, ja, onverslijtbaar als ge da tegoei kunt verzorgen en de geluidskwaliteit is perfect. Doe gerust de proef, laat een duizend mensen eender wie horen zonder da ze weten da is LP en da is CD, ze kiezen allemaal het foute , ze kiezen allemaal het foute. Met een goei installatie, met een goei naald, ze kiezen allemaal voor LP en zeggen da is CD, en ze zitten er allemaal neffe. En het feit da als ge me een plaat thuiskomt die ge gekocht hebt, das fantastisch he! Tegenover nu, als ge zoiet download, wa hedde eraan. Ja da is een ander generatie he, da zijn ander dingen. der is niks fout me het een der is niks fout me het ander. Ma echt diegenen die me muziek bezig zijn die zijn uiteindelijk met vinyl bezig, nog steeds. De CD da gaat inderdaad uit gaan da gaat nie blijven duren. Da verdwijnt op middellange termijn. En ik ben er 100 % van overtuigd da vinyl gaat blijven. En da is ook alleen maar voor mensen die er echt mee bezig zijn he. ,8YHUNRRSWRRN&'¶VQRJGLQJHQEXLWHQ/3¶V" R: Al hetgene da met muziek te maken heeft in feite he. Dus euh gewoon 78 toeren, vant begin dat er muziek is en effectief gezet op LHWV GXVWRHUHQ (QGDQ DXWRPDWLVFKMDGHVLQJHONHV GH /3¶VGH 0D[L¶V0DGXVQLHHFKWLHWVEXLWHQGLHJHOXLGVGUDJHUV I: Denkt u dat in de huidige economie, is het te doen om puur enkel vinyl te ver kopen? R: Bedoelde dan tweedehands of nieuw? I: tweedehands dan in dit geval R: Ik ben er van overtuigd dat da rendabel is. Ma dat het moeleker is om daar vandaag de dag nog mee te beginnen. I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen. R: Ik ben 25 jaar bezig, ik heb ne stock van 25 jaar natuurlijk he. Ik heb hier in den tijd ook nog kunnen beginnen toen alle regels nog nie zo streng waren en da alle taksen en accijnzen en zoveel belachelijke dingen er nog nie waren die nu wel allemaal betaald moeten worden. Ik denk da als er die 25 jaar waren geweest dan was ik er ook al lang nie meer geweest. Elke dag komt er wel iets nieuw binnen van de 220

 

rekening, elke dag komt er wel een nieuw belasting binnen, euh billijke vergoedingen, Sabbams, ge kunt blijven opnoemen da is provinciale taksen, stadstaksen, gewesttaksen, federale taksen het eindigt niet. En da was 25 jaar geleden een pak minder. Ma ook een huis huren was 25 jaar geleden een pak minder, elektriciteit, gas, water was allemaal veeeel goedkoper. I: Is het op 25 jaar dan wel constant gebleven met wat u verdient aan een platenwinkel? R: Ja er zijn altijd wel eens periodes geweest dat het moeilijker was he. Zeker in het begin van de CD dat iedereen inderdaad overschakelde en dan hedde gij op die moment alleen maar een oudere generatie die vasthield aan het product dat ze altijd gekend hadden na de tweede wereldoorlog. En dan was daar me een genre van muziek da verkoopbaar was op dieje moment en da waren al die Crooners enzo dH)UDQN6LQDWUD¶V*HUU\9DOH¶V'LQDK:DVKLQJWRQV 'H 6KLUOH\ %DVVH\¶V )UHG $VWDLUH¶V $O 0DUWLQR¶V DO YDQ GLH toestanden. Da verkocht toen nog en da heeft jaren blijven verkopen aan die generatie. Dat is nu volledig stilgevallen, dat is nu een nieuwe generatie natuurlijk. Die zijn nie meer geïnteresseerd in die oude muziek he, die zijn alleen maar geïnteresseerd in de oude pop PX]LHN YDQDI GH MDUHQ ¶ (Q GDQ YRRUDO MD MDUHQ ¶ ¶ toestanden. En dan de betere rock en pop groepen enzo. Dus ge hebt altijd wel periodes dat euh da minder gaat ma het constante is er altijd wel geweest, ik heb er altijd van kunnen leven, tis altijd wel gelukt. En nu is dat inderdaad wel leuk om weer jonge mensen te ]LHQ 'DW GLH WHUXJ EH]LJ ]LMQ PHW «HQ RRN LQW EXLWHQODQG Er zijn een hoop landen veranderd, democratieën geworden enzo dus ge hebt ook ne hoop van ja Koreo enzo. Da da varieert ook he, der zijn hier eens veel japanners en koreanen geweest, nu zijn er een hele hoop Russen die hier de markt ja komen leeghalen he. Alle leeghalen is misschien wel een negatief woord ma die na hier komen voor dingen die ze nie kunnen vinden, en da zijn soms ook heel stomme dingen. %RQH\ 0¶V RI QHQ $EED GLH JH KLHU PHW GH NDUUHYUDFKW YLQGW 'LH iedereen in de tijd gekocht heeft he die in onze tijd, aangezien we dan toch ouw mannen zijn, ja ieder dorp had zen eigen platenwinkel he. Ieder dorp had een café, ge had nen duivenbond, ge had ne dokter en ne platenwinkel! Elk dorp had zijn platenwinkel. Pakt ne 221

 

telefoonboek vast van 20, 30 jaar geleden en dan kunde gij nie geloven hoeveel duizenden platenwinkels der waren in Vlaanderen. 'DWLVDOOHPDDOJHsYROXHHUGQDWXXUOLMNKH'H*%¶VHQ]RGDYHUNRFKW ook allemaal nog platen en vinyl. Da was overal. En iedere winkel die wa elektro verkocht die verkocht ook plaatjes he of ne LP. Alle hits van keta en Country en Western en singels die in de top 30 stond. Overal was da he ! I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«" R: Ik denk de platenbeurzen nie en ik denk da internet da da al voorbij is. Ik denk da die boom van internet voorbij is. Omdat de mensen uiteindelijk, dit is een doe-product he. Mensen willen da echt wel in hun handen kunnen vastpakken en echt wel kunnen draaien en es zien, desnoods es efkes luisteren dit en dat, da gaat al nie via het internet. Da is dan ook vanuit uwe zetel, da zo ja lam. Da is besteld en ja een paar dagen later komt da aan. Ge weet nie hoe dat da aankomt ge weet nie hoe een LP kwalitatief eruit ziet, hetgeen wat heel belangrijk is. De prijzen zijn duur want het kost al heel veel geld voor het op te sturen. Ik verkoop hier heel veel platen van 3 euro 70. Ik denk da heel veel van de platen die ge opstuurt aan 3 euro 70 da ge aan die prijs al nie meer geraakt. Wilde dan daar nog en papiereke en een envelop rond steken dan geraakte nie aan de prijs da ik het verkoop. Euh ik geef garantie op al hetgeen da ik verkoop. Ik was een van de eerste platenwinkels denk ik. Kwaliteitsgarantie op hetgeen da ik verkoop, ik ga der ook vanuiW GD DO GH /3¶V GLH LN verkoop 100 % in orde zijn. Met internet hedde da nie. En platenbeurzen, wie gaat er in godsnaam op platenbeurzen staan die verkopen nen LP aan 3 euro of 4 euro. Die mensen moeten daar, als ze al van het buitenland komen een hotel pakken dit, GDW«VWDQGSODDWVHQRSGLHEHXU]HQ]LMQKHHOGXXU'D]LMQWZHHGDJHQ da ge verspeeld. Veel dingen op platenbeurzen zijn ook gewoon te duur, overprijsd. En da is goe als ge onmiddellijk iets moet hebben en ge hebt geld teveel, dan moede dat doen. Ook op internet kunde gij dingen kopen oh, alles wa ge wilt da kunde vinden. Als ge teveel wilt betalen ist geen probleem. Maar als ge tijd te wachten hebt kunde gij in de tweedehandsplatenwinkel zowel bij mij als bij mijn FROOHJD¶VKLHULQ$QWZHUSHQGLQJHQ vinden aan een eerlijke prijs en 222

 

kwaliteit perfect is, als ge tijd te wachten hebt en een klein beetje moeite doet. I: Zijn er dan mensen die echt komen vragen van als ge dat ooit binnen k rijgt, houd dat aan de klant voor mij? R: Iedereen vraagt da, want da is natuurlijk dat geen met het verlanglijstje, ge vraagt da natuurlijk altijd kunde gij da voor mij opzij houden. Ik zeg altijd nee. Het is pas als ik u leer kennen, en als gij regelmatig binnenkomt, ik associeer u met eender wa en ik zie da ge zelf de moeite doet dan doe ik de moeite voor het opzij te houden. Maar hier binnen komen en zeggen van hier is mijn lijstje en zeg het maar als ge ze de volgende keer binnen krijgt. Daar begin ik nie aan want dan honderduizend papierkes en honderduizen lijsten hangen en, zo werkt het in ieder geval nie bij mij. Ik kan zeggen van ik zal het doen ma dan komt er toch niks van. Dan beter de korte pijn en ze zeggen van da gaat gewoonweg nie. En meestal dan snappen de mensen dat ook wel van ja dat is inderdaad misschien wel iets teveel gevraagd. Ma als ge regelmatig langs komt, dan doe ik da plezier wel. I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou willen weten. R: Het enigste wa mij al die jaren altijd heeft bezig gehouden is dat ik het zo raar heb gevonden dat altijd 95 % mannen zijn. Ik heb er geen enkel probleem mee. Voor mij is dat zelfs fantastisch. Ma ik heb da altijd een heel raar gegeven gevonden en dan nu misschien minder dan vroeger omda vroeger waren het de vrouwen die thuis waren, die het huishouden deden. En de man ging werken, fabriek toe bla bla bla. En de vrouw die zat den hele dag thuis, die had den hele dag tijd bij wijze van spreke om met muziek bezig te zijn. Plaatsjes op te leggen en dit en dat, en da gebeurde nie. Die mannen GLHYDQµVPRUJHQVYURHJWRWµVDYRQGVODDWLQWIDEULHNJLQJHQZHUNHQ of aan de band stonden die kwamen dan in hun vrije tijd dan ook nog eens muziek halen waar da ze uiteindelijk nog nie eens tijd voor hDGGHQRPGLH¶VDYRQGVWHOXLVWHUHQRIGDDULHWVPHHWHGRHQ'DVLQ feite heel heel raar he. Dat er zo weinig vrouwen verzamelaar zijn in de muziek, da is zo enorm raar. Ik heb da nooit nooit nooit nie JHVQDSW+HWLVQRRLWJHHQ«PDLNGHQNGDJHGDYHUGHU kunt trekken 223

 

he, ik denk dat verzamelen tout cours vooral een mannenzaak is. Of GD SRVW]HJHOV ]LMQ RI VLJDUHQEDQGHQ RI GLQN\ WR\V RI HFKWH RWR¶V RI vrouwen (lacht) euh eender wa da ze verzamelen. Ik denk da da bij mannen is aangeboren, het verzamelen van eender wa. Maja nu is da nie meer me de vrouwen he, ze hebben allebei nu een fulltime job. Ze hebben allebei nie meer veel tijd om naar muziek te luisteren nu, PDDUYURHJHUMD«LNVQDSWHGDQLHHQMDQXQXVQDSLNKHWHLJHQOLMN ook nie ma ja, het is wat het is.En de vrouw die komt soms wel mee, ma die gaat ook nie achter de muziek zoeken ofzo he of die man moet echt zeggen van zoekt da. En da is ma voor efkes en dan kwartieke, 10 minuten later gaan ze buiten in de stoel zitten of ik ga ne koffie drinken of LN ]HQ ZHJ RI HXK«MD MD 0D ZH NHQQHQ RRN wel vrouwelijke verzamelaars, maar verwoede verzamelaars, heel weinig, heel weinig. Respondent: Luc Bertels Platenzaak: Gigaswing A dres: Kapelstraat 28 3500 Hasselt Datum: 10/02/2012 Duur interview: 18:03 Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak? Respondent (R): Dat is mijn 31ste jaar I: W at is vooral het aanbod van deze winkel? R: geen tweedehands, enkel nieuwe platen I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels? R: Langspeelplaten maar ook singels I: E n welke zijn de belangrij kste genres? R: Da komt eigenlijk alleen nog maar uit in het genre wa da ik doe, dus euh pop, rock. Nu, wat ik niet doe is 12 inches, maxisingels, euh dubstep enzovoort want da komt veel te veel uit en daar wordt in Hasselt veel te weinig van verkocht. Maar ik kan dat wel op bestelling doen enzo he ma uit men eigen bestel ik dat nooit ,(QYRRUDORRNGHRXGHSRSURFNRI« 224

 

R: Nee da is vooral nieuw. En een beetje gevestigde waarden gelijk Jimi Hendrix en The Doors en dat soorten he. I: Hoe ver k rijgt u de platen? R: Via mijn leverenciers. Dus ik heb gespecialiseerde leveranciers als sinds jaar en dag en die doen ook vinyl. I: E n is dat tegenwoordig dat die leveranciers terug vinyl doen of hebben die dat altijd gedaan? 5 'LH KHEEHQ GDW DOWLMG JHGDDQ 0D GD ]LMQ ILUPD¶V GLH DO ODQJ bestaan he, ongeveer zo lang als de winkel. I: E n u heeft ook altijd platen gehad? 5 -DPD LN EHQ EHJRQQHQ WRHQ HU QRJ JHHQ &'¶V ZDUHQ KH PD ]H zijn niet weg gegaan nee. Ze zijn altijd gebleven. Ik ben ze ook altijd blijven bestellen ook. I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo ongeveer per dag of per week? R: Da kan ik nie maken ma ik verkoop continu vinyl! Alle dagen HQ«MDGHKHOHGDJLVPRHLOLMNWH]HJJHQQDWXXUOLMN da hangt er een beetje van af wie dat er binnen komt he ma ettelijke per dag laten we zeggen. I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong? 5 $K GD JDDW YDQ«MD ZDQQHHU GH PHQVHQ EHJLnnen. Laten we zeggen 14, 15 jaar maar ik heb ook klanten van 70. Ma die kopen PLQGHU YLQ\O HLJHQOLMN KH 9LQ\O JDDW ]R ZDW«WRW  ODWHQ ZH zeggen. I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen? R: Het zijn eigenlijk wel vooral mannen, een beetje vrouwen ook wel. Ma laten we zeggen toch maar 1/3. Ja 25 à 30 % zijn vrouwen. I: K an u verschillende nationaliteiten of culturele groepen onderscheiden zoals bijvoorbeeld hip-KRSSHUVRI« R: Ja ma hip-hop is flauw op dit moment he. Das al verschillende jaren flauw hoor. Dus daar heb ik nie zoveel in daarom. Euhm ik verkoop redelijk veel ja Rock, geen metal he. Metal verkoop ik bijna niet op vinyl. Ma het hangt een beetje van de klanten af he dus ja ik heb wel metalklanten maar niet zo zeer voor vinyl. Ik weet ook niet hoe dat komt. Euhm ma vooral zo ja euhm Black Keys en Bon Iver. Zo van dat alternatieve pop, pop/rock verkoop ik vooral op vinyl. 225

 

I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die JURHSNRRSWPHHUGDWGLHEHSDDOGHOHHIWLMGNRRSWPHHUGDWRI« R: Ja dat sowieso he. Ge zijt automatisch gebonden door u leeftijd. En ge zijt automatisch gebonden voor de rest van u leven door het eerste wat da gij kocht. Da bepaalt u smaak de rest van u, alle waar ge het eerste door gepakt werd laten we zeggen he, da bepaalt de rest van u leven. Ge zijt verwittigd he (lacht) I: lacht I: en is het ook zo dat de jongeren ook meer teruggrijpen naar de oudere genres? R: Ja ze grijpen wel terug he, ma dan alleen de grote name he. Het is zeer moeilijk om voor kleinere namen terug te gaan in de tijd. Da moet ge ma eens bij u eigen bekijken, ma Hendrix, The Doors, Led Zeppelin, The Beatles, The Rolling Stones, ge kent ze he. Janis Joplin misschien nog eventueel maar euhm kleiner dingen das zeer moeilijk hoor om terug te gaan. I: Daar vragen ze ook niet specifiek achter? 5 -D GLH NRPHQ GDDU QLHW RS KH (HQ HQNHOLQJ ZHO KH PD GXV«MD meer mensen is zeer moeilijk. I: K open ze dan vooral de langspeelplaten of de singels? R: Ze zijn eerder voor de langspeelplaten. Ma singels is een beetje een beperkt publiek I: Is er dan een bepaald genre dat heel populair is tegenwoordig? R: Ja soms heeft dat te maken met of er een CD bij zit. Dus bij VRPPLJH /3¶V ]LW GH &' YDQ KHW DOEXm derbij. Gelijk bij de Black Keys zit de CD erbij. Ja da verkoopt sowieso, ja ik denk wel dubbel zoveel of misschien wel 3 of 4 keer zoveel als de CD erbij zit. Das een ongelofelijk argument. Voor hier he. I: Dus volgens u zouden ze dat meer moeten doen? R: Ja dat zouden ze zeker meer moeten doen. Een dowloadcode, int begin was daar bijna niemand voor geïnteresseerd en da is sinds een half jaar is da ook een verkoopargument. Ma de CD, ja da is, da is nog een groter verkoopargument. I: E n zijn die prijzen dan ook vergelij kbaar met een plaat en een C D apart kopen? 226

 

R: Daar zit geen lijn in. Dat hangt van de firma af. Maar euhm, wanneer der een CD bij zit dan zijn er ook mensen die de CD apart, die gewoon de CD zouden kopen en geen vinyl, die kopen dan toch de vinyl met de CD bij. Dus die ja, die vinden da dan wel chic. En ze hebben de CD voor in den auto bijvoorbeeld he. Das een argument wat ik nog al eens hoor. I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of picture discs R: Ja, maja ja, bestellingen worden hier sowieso veel gedaan. En ja SLFWXUHGLVFVHQ]RMD« I: Ze komen daar niet specifiek achter vragen? 5HXKMDGDDUZRUGWWRFKZHOZDWRSJHOHWRSYDQGLHNOHXUHQ/3¶V bijvoorbeeld. Ma temeer omdat er hier nogal wat verzamelaars komen. En verzamelaars moeten speciale dingen hebben he. I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze winkel wer kt? R: jaja zeker! Ja ik merk dat het terug wat meer is ja. ,(QLVGDWYRRUDOELMGHMHXJGGDQRILVGDW« R: Ja dat is vooral bij de jeugd ja. I: M er kt u dan in de laatste jaren ook een verandering in u aanbod? Is u aanbod bijvoorbeeld gestegen of juist gedaald? 52KLNKHEGDVRZLHVR«EHQLNGDWEOLMYHQGRHQ+HWLVZHO]RGDW er nu weer iets meer op vinyl uitkomt. Dat bijna alle nieuwigheden, ik zeg wel bijna, nie alle he, ma bijna alle nieuwigheden komen toch wel beperkt op vinyl uit. Het blijft niet altijd te krijgen ma tis toch wel dat het beschikbaar is. I: E n mer kt u dat ook in prijs, is dat de laatste jaren gestegen? R: Nee, das zo ja, da verschilt van firma tot firma I: W at is volgens u de ver klaring voor deze hernieuwde populariteit? 5-DRPGDW«GDW]ijn mensen die muziek iets minder als snelle hap beschouwen en die er een zekere emotionele waarde aan hechten ja en dan gaan die voor vinyl. Het is chiquer gewoon he. Hoe ge het ook draait of keert, vinyl blijft chiquer. Der zijn er ook die het doen voor de geluidskwaliteit ma het merendeel doet het wel omda die het 227

 

FKLTXHYLQGHQ«7LV]RLHWVZDDUGDJHDOOHPHHNXQWXLWSDNNHQ0HW een CD is dat al minder he I: V inyl is cooler? R: Ja, ja. CD is iets meer, een dagdagelijks product. I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te kiezen voor: ik koop vinyl!? R: Ja wat ik daarnet zei eigenlijk van omda ze het chiquer vinden. I: Ook de oudere generatie? 51HHGHRXGHUHJHQHUDWLHKHHIWKHW«GDQGHQNHQ]HWHUXJDDQKXQ jeugd he (lacht). Dat is altijd fijn he, terug aan u jeugd denken. Alle onder normale omstandigheden he, mja. En ook omda ja, die vinden da ook wel chiquer he. I: M aar het geluid speelt niet zo een grote rol? R: Bij minder mensen daar ben ik bijna zeker van. I: W at vindt u zelf van het geluidsverschil? 5 SII GD YHUVFKLOW HHQ EHHWMH 0D LN YLQG KHW JHOXLG ELM &'¶V RRN ZHO JRHG9LQ\OLV PLVVFKLHQ LHWV ZDUPHU 0DDUHXKP«MD YRRU PLM zelf maakt het niet zoveel uit. ,8YHUNRRSWRRN&'¶V'HQNWXGDWLQGHKXLGLJHHFRQRPLHLV het te doen om puur enkel vinyl te ver kopen? R: Neen, neen. Dan moet ge al echt in Londen ofzo zitten he. 0D«PLVVFKLHQ LQ $QWZHUSHQ RI LQ %UXVVHO *HQW LN ZHHW KHW QLH Ma hier zeker niet. En ik denk in Leuven ofzo ook niet. Ik denk da ge echt al in een stad moet zitten waar veel mensen die der nie ZRQHQ RRN NRPHQ 'XV KH YHHO JHORSHUV ]DO LN ]HJJHQ KH« HQ HQ groot. Ma hier zeker niet. Die omzet is zeker niet hoog genoeg. Ook nie, neem da ge da alleen doet da ge dan wa meer omzet zou hebben ma dan ist nog nie groot genoeg. Daar ben ik echt heel zeker van. I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«" R: Ja voor tweedehands zal de beurzen wel, alle veronderstel ik he want ben nog nooit op een beurs geweest dus kweet nie eigenlijk he. 0D LN QHHP DDQ GDW GD ZHO HXK«0D LN GHQN LQ ZLQNHOV YDQW moment dat er zo winkels in de buurt zijn. Dat dat meer in winkels verkocht wordt dan op internet. Tis relatief duur om zoiets op te sturen he via internet dus dan is het in de winkel altijd goedkoper he. ,NGHQNGDDOV]HGHNHXVKHEEHQ«HQMDKRHNRPWYLQ\ODDQ1HHPW 228

 

dat het gebroken is of dit of dat, mja ik denk dat ze liever na ne winkel gaan dan via internet. En downloaden, ja da speelt hier nie he (lacht) I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou willen weten. R: Niet direct nee. E xtra gesprekje na het interview: R: Ja vroeger der waren platen die als ik da zo vastpakte dan flapperde da alle kanten uit he. En der waren platen, die waren nieuw, gesealed. Die haalde gij uit de hoes, ge zette die op en die kraakten al tegen de sterren op he! Da komt nu bijna nie meer voor he I: Is da ook de reden voorwa ge alleen ma nieuwe platen wilt ver kopen? R: Ne dat is QLHWGHUHGHQQHH,NYLQGGHWZHHGHKDQGVPDUNW«GDDU worden de mensen afgezet. De mensen die verkopen he, die worden DIJH]HW'HPHQVHQGLHNRSHQ«MDKHWZRUGW]RJRHGNRRSPRJHOLMN gekocht voor laten we zeggen 25 cent, en ze verkopen het indien mogelijk voor 25 euro. Ja was nu da. Da vind ik dat op niks trekt. En daar associeer ik mijn handel niet mee. Dus dat is eigenlijk de hoofdreden. Ja ik vind da niet fijn. Ik vind de mensen die het verkopen moeten dan ook meer geld krijgen. Nie da ge moet inschieten op uwen handel he maar dan moet ge de mensen meer geven en als er niemand meer geeft behalve ik dan. Ja dan ben ik wel gek he. R: En als ge da nieuw wilt kopen, of ge moet specifiek oud willen he. Zo zijn der ook he die alleen tweedehands kopen. Ze kopen geen nieuw platen he, ze kopen alleen tweedehands en dan nog het liefst LQ «JDUDJHER[ RI]R YHUNRSHQ KH YDQ GLH URPPHOPDUNW DFKWLJH toestanden. Ma gelijk die Jimi Hendrixen enzo. Als ge da nieuw koopt, die klinken wel veel beter dan die ouw hoor. Das echt he, niet te vergelijken! In die zin, ja het kost wel meer he 229

 

R: Het slaat ook aan bij een alternatiever publiek. De gewone mens die koopt da nie he. Dus dat is sowieso een alternatiever publiek en tis daar dat dit genre van winkel zich naar richt eigenlijk he. Dus dit (vinyl) hoort bij deze handel. En ik zelf hou niet zo van beperkingen. Dus als ge alleen vinyl zou doen, ja dan beperkt ge u he. Als gij de QLHXZH«NZHHW QLH ZDW 0DUN /DQHJDQ PRHW KHEEHQ -D GLH NRPW pas binnen twee weken op vinyl uit, das nie waar wak zeg he nu he want die ligt hier, ma neem da da zo zou zijn. Ja en mensen komen binnen, de nieuwe Mark Lanegan, ja die is er nog nie, hoe die is er nog nie, die kwam toch dit weekend uit. Ja ma de vinyl is er pas ELQQHQ WZHH ZHNHQ -D«GDV QLH ILMQ KH 'DQ PRHWHQ PHQVHQ«MD geef mij dan de CD maar. Zo moet da dan als ze nie kunnen wachten. Dan moet da dus kunnen. Tegenover da da ge ne winkel hebt me DOOHHQPDDUYLQ\O-DNZHHWQLH«GDQ]LMWJH]R«GDQLVGDHQJKHHQ ik ben nie zo eng. Ma ik heb zeker een deel klanten van ja de nieuwe Mark Lanegan, Ja hebt ge hem ook op vinyl? Ja nee kheb em nie op vinyl, ja geef dan de CD ma. Ma had ik em op vinyl dan kochten ze de vinyl. Weet ge, vandaag de dag, die zijn nie zo gefocust op ik wil alleen vinyl. Zo is da nie altijd he. Dus da hangt er allemaal wa van DI HQ LN SUREHHU EUHHG«MD ]R ]LMQ PLMQ NODQWHQ RRN 'D WUHNW GDQ volk aan he.

230

 

Bijlage 4c. Diepte-interview producent Respondent: Tom Willems Bedrijf: Discomat Bvba A dres: Houwijkerstraat 2 3540 Herk-de-Stad Datum: 12/04/2012 Duur interview: 27:06 Interviewer (I): Discomat heeft altijd vinyl blijven persen. Heeft u over de jaren dan veel evoluties gezien in de hoeveelheid dat vinyl werd geperst? Respondent (R):In feite is dat constant gebleven. Het publiek heeft vandaag de indruk dat vinyl in stijgende lijn is omdat sommige winkels zoals grootwarenhuizen en platenhandels de vinyl terug ten toon beginnen te stellen. Ook grote artiesten beginnen terug gebruik te maken van vinyl. Maar langs de andere kant is voor ons de markt die vinyl inhield alles in discotheken wat Dj gerelateerd was zoals zoals house dance techno enz , die markt is gewoon dood. Om u een idee te geven : tot voor 2 ± 3 jaar was 95 % van wat me maakte house techno dance .Vandaag is dat terug gevallen tot 5 % Vroeger werden door de grote maatschappijen grote hoeveelheden platen besteld die dan gratis werden weggeJHYHQDDQGM¶VGLVFRWKHNHQHQ] In de verkoopcijfers zal je geen grote vinylverkopen terug vinden omdat ze gratis werden n weggegeven. De winst van de SODWHQPDDWVFKDSSLMHQ]DWLQGHYHUNRRSYDQ&'¶V Voor vinyl is de productie eigenlijk constant gebleven. In begin jaren 80 is de CD ontstaan en iedereen zei toen dat het vinyl zou verdwijnen. Veel fabrikanten zijn toen ook gestopt , wij niet , een eerste heropleving kwam met de new-wave, hip hop en new-beat. Nadien is dat geëvolueerd naar dance, house en techno. Vroeger was 70 % van onze productie voor binnenland ook omdat in Belgiê de hipe gecreëerd is voor house, techno enz. terwijl dit nu nog 10 à 15 % zal zijn. 90 % is export. Momenteel zijn er meer andere genres zoals rock punk en experimentele muziek. Maar ook heel kleine groepjes die zelf tot bij ons komen vooral in de maanden voor de groot verlof voor ze naar de festivals of op tournee gaan. Ze zeggen dat een CD 231

 

niet meer aan de straatstenen verkocht geraakt ook als geef je ze gratis weg dan willen ze soms nog niet. Wat nog verkoopt vandaag is de merchandising zoals T-shirtjes en de vinyl. Naast de kleine groepen werken we heel veel voor Turkije waar ze muziek uit brengen voor hun cultureel erfgoed , ook Rusland doet dat. Tegenwoordig komen alle genres aan bod voor het maken van vinyl I: M er kt u zelf een verandering in de productiehoeveelheid van vinyl in de laatste jaren? Hoe is dit bij C D/D V D? R: De productie van de CD is enorm verminderd. De CD gaat mogelijk ten onder aan zijn eigen hype, dit heeft ook te maken met de opkomst van het internet. In de jaren vanaf 98 zijn de providers zoals Skynet en Planet internet enz noem ze maar op, reclame gaan maken voor hun als provider en dat in heel Europa Ze gaven deze cd gratis weg. Het waren toen bestellingen van 100.000 stuks tot 6 à 7 miljoen stuk . Sommige fabrikanten hebben dan hun productiecapaciteit sterk opgebouwd omdat de vraag onbeperkt was en dat was niet alleen bij ons zo maar ook in de nabije landen en over de hele wereld eigenlijk. Toen begin 2001iedereen internet had ging de communicatie niet meer via de drager maar via het internet . Toen viel plots die grote vissen weg en iedereen zat met overcapaciteit. En begon de prijzenslag. Om toch nog maar te kunnen produceren liet men de prijzen dalen en iedereen volgde hetgeen een negatieve spiraal tot gevolg had. Wij waren een kleine speler en hadden onze klanten bij de kleine particulieren. Toen gingen de grote zich ook toespitsen op deze kleine markt waardoor deze ook in prijs moesten zakken. De CD beleefd nu heel moeilijke tijden. Tien jaar geleden zei ik al , misschien toen voor de grap, dat vinyl de CD zou overleven. Nu ben ik er 99 % zeker van dat dit ook zo is. I: W at is volgens u de ver klaring van deze hernieuwde populariteit? R: Vinyl gaat maar tot 18 Megahertz, trillingen per seconde. Voor het menselijk oor is dat aangenamer plus wanneer een vinyl plaat wordt gesneden wordt die eigenlijk versterkt en analoog gesneden. Het volume klinkt gewoon dynamischer. Alles wat op een CD zit gaat tot 30 Megahertz maar dit wordt herleid tot 18 Megahertz. Een menselijk gehoor kan slechts tot ongeveer 18 horen waardoor alles veel voller klinkt. Hierdoor gaat een gedeelte van de CD verloren 232

 

hetgeen we toch niet kunnen horen. Ik denk dat het daar een beetje mee te maken heeft I: W at is de productiekost van een vinyl/cd (met hoes en al bij)? Is dit duurder als een C D/D V D? R: Dat varieert naargelang het formaat. Een single wordt opgesplitst in 4 minuten per kant of 4 tot 7 minuten per kant Voor de maxi tot 14 minuten per kant en de LP tot 22 minuten per kant is dat ook zo. Hoe meer muziek er op staat hoe meer er geïnvesteerd is om die muziek te maken. Dan hangt de kost nog af van de hoes en het label : aantal kleuren soort papier. Het ontwerp van de hoes geeft voor veel mensen ook een bijzondere waarde aan een plaat. Vaak horen we van ontwerpers dat ze in een CD van 12 bij 12 geen detail in kunnen leggen, dat is veel te klein. Van een hoes van 30 op 30 zou je bijna een schilderij van kunnen maken. Ook het soort papier dat je gebruikt bepaald mede de kostprijs. Een papier dat je achter een plastieken hoes van de cd steekt geeft altijd een lichtweerkaatsing. Voor een hoes heb je dat niet. De afwerking van de hoes kan voor verschillende manier gekozen worden . Je kan het zo gek niet bedenken of het is mogelijk en je ziet het ook. Het is veel creatiever, je kan je uitleven. Ook in de vinyl kan je je uitleven . Je maakt bijvoorbeeld een persing met een brede groef en daarna maak je een tweede snijding op de eerste zodat je niet zeker weet welke muziek je gaat spelen. Je kan een tekening integreren in het vinyl , het geeft diverse mogelijkheden. I: W at is de prijs om een vinylplaat te laten persen? R: 0HWKRHVLQEHJUHSHQYRRUVWXNV¼H[FOusief BTW met vierkleuren hoes. Het is een duur product . Voor een CD zal je RQJHYHHU RS HHQ  ¼ XLWNRPHQ PDDU GXXU LV UHODWLHI PDDU GH hoeveelheid grondstoffen voor een CD en vinyl scheelt enorm. Zo weegt een cd 15 gram en een vinyl 14 gram. De verkoopprijs van een vinyl is eigenlijk te laag waardoor de marges heel laag liggen. Dit NRPWRRNGRRUGHGULHJURWHILUPD¶VLQ2RVW-Europa die er in slagen RPGHSULMVODDJWHKRXGHQ2Q]HNODQWHQNHQQHQGLHILUPD¶VHn hun prijzen ook en je kan dus soms alleen prijzen maken in functie van de prijzen van de concurrentie. Internet heeft enkel de consument rijker gemaakt maar de producenten zeker niet 233

 

I: Hoeveel percentage van de inkomsten komen van het persen van vinyl? R: Tot voor enkele jaren was de CD goed voor 70 % van de omzet, nu is de vinylplaat die zorgt voor 60 % van de inkomsten. Dit komt YRRUDO GRRU GH &' GLH KHW KHHO VOHFKW GRHW (U ZRUGHQ JHHQ &'¶V meer gekocht maar vooral gestreamd. Er worden ook minder cd¶V uitgebracht, de aantallen dalen ook spectaculair. In Europa zijn er misschien nog een honderdtal bedrijven die CD maken met enorme capaciteiten. Onze omzet zien we soms dalen omdat men soms prijzen hanteert bij de andere producenten waar wij nog niet eens onze grondstof van kunnen aankopen. We verliezen marktaandeel door de malaise op de markt I: V indt u dan zelf dat de labels teveel winst maken op de ver koop van vinylplaten? R: De prijs van de vinylplaat is eigenlijk ondergewaardeerd. De prijs die de producenten (labels) krijgen van de groothandelaars en de groothandelaars van de winkels zijn door de jaren hetzelfde gebleven. Ook de prijs van een vinyl is hetzelfde gebleven in de winkel. De vinylplaat staat ondergewaardeerd. De prijs van 1o -¼ btw in, zou eigenlijk naar 15-16 moeten gaan. In de winkel zou de prijs van vinyl hoger moeten liggen dan van een CD, waarom : omdat er veel meer grondstoffen in gebruikt worden en de vinyl minder oplages heeft. Vinyl is een product dat te goedkoop wordt aangeboden. I: W at zijn de voordelen van platen van 180 gram? R: Niets, totaal niets. Soms wordt een 180 gram gevraagd omdat men denkt dat de kwaliteit beter is maar ik zou zelfs durven zeggen dat het slechter is. Een plaat wordt geperst via een boven- en ondermatrijs maar het is heel voornaam dat een plaat voldoende uitgeperst is. Dit wil zeggen dat de groeven diep genoeg ingeperst zijn en niet beschadigd zijn. Een 180 gram vinyl zal niet zo goed uitgeperst zijn als een standaard vinylplaat. De groeven zullen dus niet zo goed zijn bij een zware vinylplaat. Dit kan een effect op het geluid hebben, indien de groeven niet diep genoeg zijn kan de plaat verspringen. Alles is ook duurder, meer grondstoffen, de verzendingskosten. De koper heeft soms het gevoel, ah ik heb een zware plaat dus ik heb een goede maar dit is een fabeltje. Normaal 234

 

gezien zal een gewone plaat even goed blijven liggen en niet krom trekken. Dit heeft vooral te maken met het consumeren van de platen. Als groepen op tournee gaan en ze nemen platen mee en ze laten die in de zon liggen zullen deze krom trekken maar een 180 doet dat ook. I: Perst u ook heruitgaven van oudere albums? R: Zelden, vroeger kwam dat meer voor. Je hebt wel bepaalde titels die terug komen maar dat zijn de uitzonderingen. Men maakt vaak een bepaalde oplage , limited editions en uitverkocht is uitverkocht I: Is er een bepaald soort band (genre, jong of oud) die meer kiest voor vinyl? R: Punk, heavy metal komt meer voor. Het zijn ook die groepjes die naar festivals trekken. Ze hebben dan geld ingezameld en komen voor de festivals naar hier en laten een plaat maken om die mee te nemen en te kunnen verkopen I: K an u meer uitleg geven over de techniek achter de rotatiesnelheid? R: De snijding bepaald eigenlijk de gravures en de snelheid. Dat doen we niet zelf. Dit wordt op speciale tafels gedaan die ervoor zorgen dat de rotaties overal hetzelfde blijft. Je kan in principe ook een plaat van binnen naar buiten laten draaien. I: K rijgt u verzoeken om bepaalde platen te herstellen (de hoes vb) ? R: Neen, wij komen ook niet in contact met particulieren; Wij leveren een product af dat voldoet aan alle kwaliteitseisen en wat er nadien mee gebeurd komen we niet in tussen. Daar zijn we ook niet aansprakelijk voor. Een plaat herstellen doen we ook niet, ik zou niet weten hoe dat zou moeten doen. Wel is het zo dat de mensen platen kunnen brengen om te recycleren. Alles wat we kunnen recycleren doen we ook. Wat we kunnen herbruiken recupereren we zelf. Van het middenstuk waar het label op hangt wordt door een firma in Henegouwen gerecycleerd tot isolatiemateriaal. Een vinylplaat is een audiobron die in het slechtste geval eindigt als isolatiemateriaal tegen het lawaai.

235