De Belgische Foodservice markt 2010
Samengesteld door: Renate de Ruiter Tom Vansteenkiste
November 2010
Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg Tervurenlaan 168 bus 2, 1150 Brussel
+32-2-209-04-77
[email protected]
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische voedingsdistributie 2008
+32-2-218-78-21 www.nkvk.be
1
Disclaimer & auteursrechten Dit rapport werd met de uiterste zorg samengesteld. De Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg (NKVK) en haar medewerkers streven naar juistheid, actualiteit en volledigheid van de informatie, maar kunnen echter niet de correctheid, noch volledigheid van de informatie garanderen. De lezer is zich er eveneens van bewust dat de informatie kan veranderen, zonder dat hij of zij daar van tevoren van op de hoogte wordt gebracht. De NKVK doet haar uiterste best om uitspraken van personen op een objectieve manier weer te geven, in overeenstemming met de bedoeling waarmee en de context waarin ze gebeurden. Toch is het mogelijk dat in het rapport meningen en uitspraken van personen worden weergegeven, die niet noodzakelijk als algemeen geldend geïnterpreteerd mogen worden. Bovendien zullen deze uitspraken evenmin steeds overeenstemmen met de overtuigingen van de NKVK. Daarom kan de NKVK niet aansprakelijk worden gesteld voor de inhoud van het rapport of voor het gebruik dat hiervan wordt gemaakt. We sluiten tevens elke aansprakelijkheid uit voor schade die verband houdt met het gebruik van dit rapport. De in dit rapport beschikbaar gestelde structuur, tekst, figuren, fiches en tabellen kunnen afgedrukt en/of verveelvoudigd worden voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveelvoudiging, distributie, commercialisatie of exploitatie onder derden, tenzij met voorafgaande toestemming van de Nederlandse Kamer van koophandel voor België en Luxemburg.
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische voedingsdistributie 2008
2
INHOUDSOPGAVE
INLEIDING ........................................................................................................................................................ 5 HOOFDSTUK 1 SOCIAAL-ECONOMISCH BEELD VAN BELGIË ............................................... 6 1.1 DEMOGRAFIE ................................................................................................ 6 1.1.1 POPULATIE .............................................................................................. 7 1.1.2 HUISHOUDENS ......................................................................................... 9 1.2 ECONOMIE ..................................................................................................13 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7
BRUTO BINNENLANDS PRODUCT .............................................................. 13 BRUTO NATIONAAL PRODUCT .................................................................. 15 INFLATIE ............................................................................................... 16 CONSUMENTENVERTROUWEN .................................................................. 16 ONDERNEMINGEN EN FAILLISSEMENTEN .................................................. 18 BEROEPSBEVOLKING .............................................................................. 19 BUITENLANDSE HANDEL.......................................................................... 20
1.3 POLITIEKE FACTOREN ...................................................................................23 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5 1.3.6 1.3.7 1.3.8
INTERNATIONALE HANDELSVERORDENINGEN ............................................ 23 OVERHEIDSORGANISATIE ....................................................................... 23 GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN ........................................................... 25 BELASTINGPOLITIEK ............................................................................... 26 WERKGELEGENHEIDSWETTEN .................................................................. 26 CONSUMENTENBESCHERMING ................................................................. 27 WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE .............................................................. 27 MILIEUVERORDENINGEN EN - BESCHERMING ............................................ 28
1.4 TIPS VOOR HET ZAKENDOEN IN BELGIË .........................................................29 1.4.1 HET ONTSTAAN VAN DE CULTURELE VERSCHILLEN TUSSEN BELGIË EN NEDERLAND ................................................................................................... 29 1.4.2 INFORMELE CONTACTEN ZIJN ONMISBAAR ................................................ 30 1.4.3 JURIDISCHE VERSCHILLEN ...................................................................... 30 HOOFDSTUK 2 DE FOODSERVICE MARKT ................................................................................... 31 2.1 FOODSERVICE MARKT ..................................................................................31 2.2 MARKTOMVANG FOODSERVICE MARKT ...........................................................32 2.3 TRENDS FOODSERVICE MARKT ......................................................................34 2.4 PRODUCTEN IN DE FOODSERVICE MARKT .......................................................36 2.4.1 DRANKEN .............................................................................................. 36 2.4.2 VOEDING ............................................................................................... 38 HOOFDSTUK 3 COMMERCIAL CATERING ...................................................................................... 40 3.1 HORECA ......................................................................................................40 3.1.1 TRENDS HORECA .................................................................................... 48 3.1.3 REGLEMENTERING - LABELS .................................................................... 52 3.2 RESTAURANTS .............................................................................................54 3.3 DRANKGELEGENHEDEN .................................................................................58 3.4 HOTELS ......................................................................................................61 © Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische voedingsdistributie 2008
3
3.5 FASTFOODZAKEN SNACKBARS FRITUREN .......................................................65 3.6 TRANSPORTCATERING ..................................................................................68 3.7 VRIJETIJDSCATERING ...................................................................................68 HOOFDSTUK 4 SOCIAL CATERING .................................................................................................... 71 4.1 SOCIAL CATERING .......................................................................................71 4.1.1 CATERING BELGIË - NEDERLAND.............................................................. 73 4.1.2 TRENDS ................................................................................................ 74 4.2 BEDRIJVEN EN INSTELLINGEN .......................................................................77 4.3 ONDERWIJS ................................................................................................78 4.4 GEZONDHEIDSZORG ....................................................................................80 4.4.1 BTW REGELING ...................................................................................... 81 4.5 LEGERS, GEVANGENISSEN EN RELIGIEUZE GEMEENSCHAPPEN .........................81 HOOFDSTUK 5 FACILITY CATERING .............................................................................................. 82 5.1 FACILITY CATERING .....................................................................................82 5.1.1 PRODUCTEN FACILITY CATERING ............................................................. 85 5.2 TANKSHOPS ................................................................................................85 5.2.1 CONSUMENT TANKSHOP.......................................................................... 89 5.2.2 PRODUCTEN TANKSHOP .......................................................................... 90 5.3 VENDING ....................................................................................................91 5.4 NACHTWINKELS – VIDEOTHEKEN ...................................................................98 HOOFDSTUK 6 BEDRIJFSFICHES ..................................................................................................... 100 6.1 CATERINGBEDRIJVEN ................................................................................. 100 6.2 GROOTHANDELS ........................................................................................ 110 6.3 CAFÉFORMULES EN –CONCESSIES ............................................................... 123 6.4 HOTELS .................................................................................................... 127 6.5 RESTAURANTS, SNACKBARS, FASTFOODZAKEN, CONVENIENCE EN MEENEEMOUTLETS ........................................................................................................ 132 6.6 KRANTENWINKELS ..................................................................................... 139 6.7 NACHTWINKELS ......................................................................................... 140 6.8 VIDEOTHEKEN ........................................................................................... 142 6.9 BIOSCOPEN ............................................................................................... 144 6.10 TANKSTATIONS ........................................................................................ 147 6.11 UITBATERS VAN VENDINGAUTOMATEN ....................................................... 150 6.12 VAKVERENIGINGEN .................................................................................. 159 6.13 ADVIESBUREAUS / ONDERZOEKSBUREAUS ................................................. 160 6.14 VAKBLADEN EN TIJDSCHRIFTEN................................................................. 161 6.15 BEURZEN ................................................................................................ 166 LIJST VAN FIGUREN, TABELLEN EN GRAFIEKEN ................................................................... 170 BRONNEN ...................................................................................................................................................... 172
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische voedingsdistributie 2008
4
INLEIDING De foodservice markt is een steeds belangrijker wordende markt door de demografische en economische veranderingen in België. De voedingsmarkt is aan het veranderen ten gunste
van
de
foodservice.
Momenteel
wordt
40%
van
de
omzet
binnen
de
voedingsmarkt gegenereerd door foodservice. De foodservice markt wordt gekenmerkt door een complexe structuur die niet transparant te noemen is. Dit rapport is gemaakt om een duidelijker beeld te geven van deze foodservice markt en het bedrijfsleven een betere kennis van de foodservice markt te geven. In het eerste hoofdstuk van deze marktstudie zal een overzicht gegeven worden van belangrijke sociaal-economische aspecten van de Belgische markt. Hierin worden onder andere: demografische aspecten, economische aspecten, culturele aspecten en politieke factoren besproken. In het tweede hoofdstuk zal een algemeen beeld geschetst worden van de foodservice markt waarin de omvang van de markt, de indeling van de markt en de trends en ontwikkelingen besproken zullen worden. Hoofdstuk drie, vier en vijf zullen de verschillende segmenten van de foodservice markt belichten, te weten: commercial catering, social catering en facility catering. In hoofdstuk zes zal een groot aantal nuttige adressen en bedrijfsfiches aan bod komen. Hierbij willen wij ook graag van de gelegenheid gebruik maken om Eddy Bovijn van het onderzoeksbureau FoodinMind en Luc De Bauw van de Federatie Ho.Re.Ca te bedanken voor de interessante interviews.
© Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg De Belgische voedingsdistributie 2008
5